Huiselijk Geweld &
Kindermishandeling • Daniëlle Kerkhof • & • José Huis in ‘t Veld
Inhoud • • • • • •
1. Wat is kindermishandeling; Quiz 2. De meldcode; 5 stappen 3. AMK werkwijze 4. Signaleren in het basisonderwijs 5. Oefening signaleren Caruso 6. Gesprekken met ouders
Wat is kindermishandeling? Een quiz om je kennis te testen
• Kindermishandeling komt in hogere sociale klassen minder vaak voor.
• Slachtoffers van seksueel misbruik blijven loyaal aan de dader binnen het gezin.
• Kinderen die heel erg gewenst zijn (IVF/adoptie) lopen een grotere kans om slachtoffer te worden van kindermishandeling.
• Er worden per jaar rond de 2200 onderzoeken gedaan binnen BJZNH.
• Bij huiselijk geweld krijgt de dader altijd een huisverbod.
• Ongeboren kinderen kunnen ook slachtoffer worden van kindermishandeling.
• Eetproblemen kunnen een signaal zijn van kindermishandeling.
Definitie Kindermishandeling (Artikel 1 sub m, Wet op de Jeugdzorg, 2005)
• Elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel
Vormen van kindermishandeling • • • • • • • • •
Lichamelijke mishandeling Lichamelijke verwaarlozing Psychische mishandeling Psychische verwaarlozing Getuige Huiselijk Geweld Seksueel misbruik Exploitatie Schending Zelfbeschikkingsrecht Munchausen by Proxy
Lichamelijke mishandeling
Lichamelijke verwaarlozing
Psychische mishandeling
Psychische verwaarlozing
12-01-14
Getuige van huiselijk geweld
16
Seksueel misbruik
12-01-14
Exploitatie
18
12-01-14
Schending zelfbeschikkingsrecht
19
12-01-14
Munchhausen by Proxy
20
Waarom een meldcode?
• 119.00 kinderen zijn per jaar slachtoffer van kindermishandeling. • Het duurt gemiddeld 7 jaar voordat er een melding komt. • Naar schatting overlijden er 60 a 80 kinderen per jaar aan de gevolgen van kindermishandeling
Meldcode: 5 stappen
en/of jongere
Bron: Friese Meldcode 2011
Stap 1 In kaart brengen van signalen
• Verbind signalen aan reeds beschikbare informatie • Gebruik het overlegformulier uit het Noord Hollands Protocol KM • Breng signalen nader in kaart • Observatieperiode afspreken • Signalen bij collega’s checken • Betrekken van de aandachtsfunctionaris Kindermishandeling/Huiselijk Geweld
Stap 2 Consultatie • Casus inbrengen (anoniem) binnen het zorgoverleg van uw school • Consult AMK/ASHG Bespreek uw vermoedens met het AMK en stel een plan op. Mogelijkheden: Stappen die nog te nemen zijn alvorens over te gaan tot melden (bespreken inzet hulpverlening) of al overgaan tot het doen van een melding • Consultatie is verplicht bij twijfel wel/niet melden
Stap 3 Gesprek leerling en/of ouder(s)
• Afwegen van veiligheid: wel/niet stap 3 • aandachtsfunctionaris kan leerkracht/mentor steunen bij gesprek • Denk aan: Concrete signalen bespreken en informatie uitwisselen • Evt. toestemming vragen voor open bespreking in ZAT
Stap 4 Wegen geweld/kindermishandeling Doorloopt in alle stappen
• Weging aard en ernst signalen • Weging risico op geweld of km
Stap 5 Beslissen Hulp organiseren of melden • Organiseer (vanuit ZAT) noodzakelijke hulp • Overweeg (vanuit ZAT) melding AMK • Directeur en/of aandacht functionaris bespreekt met de ouders en leerling de uitkomst van de bespreking in het ZAT
Stap 6 Verwijsindex • Instrument ontwikkelt door de overheid • Doel; hulpverlening, andere instanties, scholen etc. beter laten samenwerken rondom een gezin • Preventief • Jeugdige 0-23 jaar • Plaatsen van een jeugdige bij vermoeden dat deze risico loopt in zijn lichamelijk, psychische, sociale of cognitieve ontwikkeling naar volwassenheid wordt belemmerd
Beleid en implementatie 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Meldcode passend in zorgstructuur Aandachtsfunctionaris vaststellen Taak- en verantwoordelijkheidsverdeling vaststellen Aandacht voor privacy, dossiervorming en verslaglegging Structureel scholingsplan alle medewerkers Bekendheid geven binnen de school Evaluatie Intervisie binnen zorgteam/kenniskring
12-01-14
Werkwijze AMK
30
• • • • • •
Gezinsklimaat Sociaal economische omstandigheden Gezinssamenstelling Sociaal-culturele omstandigheden Problemen en persoonlijkheid van de ouder Kenmerken die het kind extra kwetsbaar maken
12-01-14
Oorzaken kindermishandeling
31
• Advies- en/of Consultfunctie • Aannemen van nieuwe (JHV) zaken of AMK meldingen
12-01-14
Toegang BJZNH Bureaudienst JHV/AMK
Taken: • Bepalen van aard, ernst en urgentie van problemen • Risico-analyse en checken veiligheid van het kind • Stellen van hypotheses t.a.v. de problematiek • Inzetten van crisisinterventie 32
• Adviseren (Bureaudienst) • Doel: Advies gegeven over de door de adviesvrager te nemen stappen bij een vermoeden van kindermishandeling.
12-01-14
Twee hoofdtaken AMK
• Onderzoeken • Doel: Een vermoeden van kindermishandeling ontkrachten of bevestigen en inzetten van hulpverlening indien er sprake is van daadwerkelijke kindermishandeling. 33
• Advies/consultvrager houdt verantwoordelijkheid • Gezin blijft anoniem – geen registratie persoonsgegevens kind • Registratie op naam van advies/consultvrager
12-01-14
Advies of Consult
• AMK denkt mee en/of maakt een plan: - eenmalig (advies) - meerdere keren over hetzelfde kind (consult) 34
•
•
• •
•
AMK krijgt een melding; AMK is verantwoordelijk AMK start onderzoek (max 13 weken) - Gesprek met ouders en kinderen >6 jaar (kinderen <6 jaar worden gezien) - Contacten met instanties die het kind beroepsmatig kennen Indien nodig verwijst AMK naar hulpverlening Bij levensbedreigende situaties óf ouders willen geen noodzakelijke hulp, of ouders zijn ondanks hulpverlening niet in staat de situatie voldoende te veranderen; AMK verzoekt de Raad voor de Kinderbescherming tot onderzoek Terugkoppeling naar melder en informanten
12-01-14
AMK onderzoek
35
• • • • •
Informanten benaderen zonder toestemming van ouders Verwijzen naar hulpverlening Controleren of hulpverlening goed verloopt Verzoeken om Raadsonderzoek Doen van aangifte
12-01-14
Mogelijkheden AMK
36
• Hulpverlening inzetten zonder toestemming van de gezaghebbende ouders of voogd • Beslissingen nemen over omgang en gezag bij scheidingssituaties • Waarheidsvinding
12-01-14
Onmogelijkheden v/h AMK
37
Download het meldingsformulier www.bjznh.nl Feiten en gebeurtenissen & volledig doch beknopt Wat kunt u zelf nog doen na de AMK melding Bespreken van de melding met ouders en/of leerling - reden en doel - reactie vastleggen in meldingsformulier • Redenen niet bespreken van de melding - veiligheid van leerling, uzelf of een ander komt in geding • Opnieuw contact AMK na onvoldoende verbetering of bij nieuwe signalen • • • •
12-01-14
Doen van een melding
38
Signaleren in het basisonderwijs
• Leerproblemen uitgaande van de mogelijkheden gezien het kind en zijn nivo. • Plotselinge terugval in school prestaties • Faalangst • Veelvuldig schoolverzuim • Altijd vroeg op school zijn en/of na schooltijd op school blijven • Geen of weinig belangstelling van ouders voor bijv. schoolprestaties • Angstig bij omkleden (bijv. gymles/zwemles) • Afwijkend gedrag wanneer de ouders het kind van school halen • Het kind wordt onverwacht uitgeschreven van school zonder afscheid
Het gesprek met ouders • • • • • • • •
Goed voorbereiden (agenda, ruimte, tijdstip, wie) Voer gesprekken met twee mensen Probeer te komen tot het delen van de zorg Afspraken maken hoe nu verder (termijn, 2e gesprek) Feitelijk/concreet de informatie/zorg bespreken Wat je gezien/gesignaleerd hebt niet interpreteren Niet beschuldigen Geef ouders ruimte voor reactie, eigen oplossingen
Handige websites •
• • • •
www.kindermishandeling.nl www.amk-nederland.nl www.meldcode.nl www.protocolkindermishandeling.nl www.kindermishandeling.startpagina.nl www.bjznh.nl
Boeken tips; 1. Kindermishandeling en dan…. • Hoe te signaleren en handelen binnen Primair Onderwijs door Patricia Ohlsen 2. De kleine gids Kindermishandeling • Achtergronden, signaleren en de meldcode door Rudy Bonnet
