Huidige toestand en vervolgaanpak Brabantse vennen

Huidige toestand en vervolgaanpak Brabantse vennen


in opdracht van

Provincie Noord-Brabant

Uitvoering door

Dr. H. van Dam (AquaSense), Dr. G.H.P. Arts (Alterra), Ing. J.D.M. Belgers (Alterra), D. Tempelman, Ing. C. Dijkers, Ing. L. Janmaat, Drs. M.A.A. de la Haye (AquaSense)

namens opdrachtgever

Drs. C.L.H. Geujen, Ir. M. Grobben

rapportnummer

code opdrachtgever

status

05.2184.2 1200

95871

Eindrapport

autorisatie

naam

paraaf

opgemaakt

Dr. H. van Dam

27-6-2005

gecontroleerd

drs. M.A.A. de la Haye

27-6-2005

goedgekeurd

Dr. J.T. Meulemans

27-6-2005

(AquaSense) (Alterra)

datum

Citeren als: Grontmij | AquaSense en Alterra (2005). Huidige toestand en vervolgaanpak Brabantse vennen. In opdracht van: Provincie Noord-Brabant. Grontmij | AquaSense Rapportnummer: 05.2184.2, Alterra Rapportnummer: 1200 Grontmij | AquaSense Kruislaan 411a Postbus 95125 1090 HC Amsterdam telefoon (020) 592 22 44 telefax (020) 592 22 49 Url=http://www.aquasense.com

© AquaSense - Het copyright van deze notitie is nadrukkelijk voorbehouden aan AquaSense. Niets uit dit rapport mag op enigerlei wijze worden vermenigvuldigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van AquaSense, noch mag het zonder dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander doel dan waarvoor het is vervaardigd. Het is de opdrachtgever toegestaan vrijelijk kopieën van deze notitie te maken. Dit rapport is gedrukt op chloorvrij gebleekt papier. De omslag is gemaakt van PVC-vrije kunststof.

REFERAAT Grontmij | AquaSense en Alterra (2005). Huidige toestand en vervolgaanpak Brabantse vennen. In opdracht van: Provincie Noord-Brabant. Grontmij | AquaSense, Amsterdam. Alterra, Wageningen University and Research Centre, Wageningen. Grontmij | AquaSense-rapport 05.2184.2. Alterra-rapport 1200. 177p; 8 fig.; 30 tab.; 103 ref. Dit rapport geeft een overzicht van de huidige toestand van de vennen en enkele zwak gebufferde wielen in Noord-Brabant. Daarvoor is een steekproef van 126 locaties onderzocht. Er zijn zoveel mogelijk gegevens verzameld over beheer, chemie, fytoplankton (o.a. sieralgen), macrofyten, fytobenthos (kiezelwieren), macrofauna en vissen, vooral uit de perioden 1990-1994 en 2000-2004. De gegevens zijn geïnterpreteerd volgens de conc eptmaatlatten van de Kaderrichtlijn Water. Voor de (zeer) zwak gebufferde wateren is een aangepaste maatlat voor de macrofyten ontwikkeld.. Voor de verschillende typen vennen zijn streefbeelden beschreven, die zijn weergegeven op staalkaarten. De effecten van genomen beheersmaatregelen worden geëvalueerd en er wordt een plan van aanpak voor komen de venher stelprojecten en de monitoring van de ecologische toestand gepresenteerd. In het afgelopen decennium is de verzuringstoestand van de vennen, voornamelijk door vermindering van de atmosferische depositie van zwavel- en stikstofverbindingen sterk verbeterd. Dit uit zich voornamelijk in de waterchemie en de samenstelling van het fytobenthos. Op de meeste locaties indiceren de macrofyten nog een slechte kwaliteit, maar in vennen waar beheersmaatregelen zijn getroffen is de kwaliteit wel verbeterd, waardoor soorten uit zeer zwak gebufferde wateren weer zijn teruggekomen. Aanbevo len wordt om in toekomstige venherstelprojecten de aandacht vooral te richten op hoogveenvennen (hydrologische herstelmaatregelen) en daarnaast op zeer zwak gebufferde vennen. Voor en na het uitvoeren van de maatregelen dient adequate monitoring plaats te vinden. Trefwoorden: ecologische toestand, vennen, wielen, Noord-Brabant, beheer, effectgerichte maatregelen, herstel, chemie, fytoplankton, sieralgen, fytobenthos, kiezelwieren, Kaderrichtlijn Water, verzuring, vermesting, maatlatten


Inhoud

Samenvatting .................................................................................1 1.

Inleiding ...................................................................................9

2.

Methoden ..............................................................................11 2.1.

Selectie vennen .............................................................11

2.2. Toestand van de vennen...............................................12 2.2.1. Voldoet de landelijke maatlat voor Brabant? ...........12 2.2.2. Overzicht beschikbare informatie huidige toestand 13 3.

Typen, staalkaarten, maatlatten ...........................................19 3.1.

Typenindeling ................................................................19

3.2.

Toegekende typen.........................................................19

3.3.

Staalkaarten...................................................................21

4. Toestand van de vennen ......................................................39 4.1.

Algemene gegevens en beïnvloeding ...........................39

4.2.

Beheer ..........................................................................40

4.3. Fysisch-chemische toestand........................................42 4.3.1. Huidige toestand ......................................................42 4.3.2. Veranderingen tussen1990-1994 en 2000-2004.....44 4.3.3. Invloed van beheersmaatregelen ............................46 4.4. Fytoplankton .................................................................47 4.4.1. Fytoplankton totaal ...................................................47 4.4.2. Sieralgen ..................................................................49 4.5. Macrofyten en fytobenthos ...........................................50 4.5.1. Macrofyten................................................................51

AquaSense © - 05.2184.2

i

Samenvatting

4.5.2. Fytobenthos ..............................................................54 4.5.3. Macrofyten en fytobenthos.......................................57 4.6.

Macrofauna...................................................................59

4.7.

Visstand ........................................................................61

4.8. Totaalbeeld ...................................................................62 4.8.1. Beoordeling volgens Kaderrichtlijn Water................62 5.

Vervolgaanpak ......................................................................65 5.1. Organisatie ....................................................................65 5.1.1. Projectgerichte aanpak noodzakelijk? .....................65 5.1.2. Aanpak zoals in vorige venherstelproject? ..............66 5.1.3. Rolverdeling .............................................................69 5.2. Welke vennen aanpakken? ...........................................70 5.2.1. Kansrijke vennen.......................................................70 5.2.2. Maatregelen ..............................................................74 5.2.3. Nog noodzakelijke gegevens ...................................74 5.3. Monitoring en rapportage .............................................76 5.3.1. Monitoringsbehoeften...............................................76 5.3.2. Parameters...............................................................77 5.3.3. Locaties ....................................................................80 5.3.4. Rapportage...............................................................82

6.

Dankwoord ............................................................................85

7.

Literatuur ...............................................................................87

Bijlage 1. Bijlage 2. Bijlage 3. Bijlage 4. Bijlage 5. Bijlage 6. Bijlage 7. Bijlage 8. Bijlage 9. Bijlage 10. Bijlage 11. Bijlage 12. Bijlage 13. Bijlage 14. Bijlage 15. Bijlage 16. Bijlage 17. Bijlage 18.

AquaSense © - 05.2184.2

Lijst van vennen Indeling klassen chemische parameters Enquêteformulier Typen, algemene gegevens en beïnvloeding per ven Samenvatting algemene gegevens en beïnvloeding Aanvullende gegevens hydrologie en beheer Stand van zaken Provinciaal Venherstelproject Geclusterde beheersgegevens per locatie Fysisch-chemische gegevens per locatie Kwaliteit fytoplanktonmonsters Sieralgenmonsters Macrofytenopnamen Fytobenthosmonsters Macrofaunamonsters Korte karakteristiek van de locaties Selectie van locaties voor aanpak Suggesties terreinbeheerders te herstellen locaties Uitgevoerde maatregelen en kansrijkdom nieuwe maatregelen per locatie

ii


Samenvatting Aanleiding

De Brabantse vennen vervullen (inter)nationaal een belangrijke natuurfunctie. Ze zijn een toevluchtsoord voor veel bijzondere soorten planten en dieren, die zeer gevoelig zijn voor verstoring, o.a. door verzuring, verdroging en vermesting. De Provincie Noord-Brabant voelt zich daarom verantwoordelijk voor het behoud en het herstel van de natuurwaarden van de vennen. Daarom zijn op de Plankaart van het Waterhuishoudingsplan 85 vennen, vencomplexen en enkele wielen op zandondergrond aangewezen met de functie waternatuur. Het gaat totaal om 427 wateren. Op 25 locaties zijn onder auspiciën van de Provincie in de periode 1999-2002 vooronderzoekingen verricht voor restauratieprojecten, waarvan een deel is uitgevoerd. Bovenop het Provinciale waterbeleid vereist de Kaderichtlijn Water (KRW) dat de vennen en zwak gebufferde wielen een goede ecologische toestand hebben. De Provincie NoordBrabant wil zich hier samen met de betrokken wateren natuurbeheerders voor inzetten. Daarom is een overzicht gemaakt van de huidige toestand van de vennen en wielen.

Aanpak

Er zijn daartoe vier typen van vennen (inclusief zwak gebufferde wielen) onderscheiden, waarvoor zonodig de landelijk ontwikkelde maatlatten van de KRW zijn aangepast. De ideale toestand (referentiewaarde) van de vier typen is omschreven en er is nagegaan in hoeverre de huidige toestand van de vennen hieraan voldoet. Voorts is nagegaan hoe de toestand van de locaties zich in de afgelopen decennia heeft ontwikkeld en worden aanbevelingen gedaan om tot een goede ecologische toestand te komen. In totaal zijn 126 locaties geselecteerd, die een zo representatief mogelijk beeld geven van de variatie en ventypen binnen de provincie en waar ook in het verleden veel gegevens zijn verzameld. Zo zijn vrijwel alle locaties waar in 1994 door de Provincie onderzoek is verricht ook bij dit onderzoek betrokken. Er zijn gegevens verzameld over de omgeving, het beheer, chemische watersamenstelling, het beheer en biologische kwaliteitselementen (fytoplankton1, macrofyten 2 en fytobenthos 3, macrofauna4 en vissengegevens zijn afkomstig van de waterschappen, terreinbeheerders particuliere gegevens verzamelende 1 In het water vrij zwevende microscopische algen, o.a. sieralgen 2 Met het blote oog zichtbare wateren oeverplanten 3 Aan oever, bodem en waterplanten vastgehechte microscopische algen, in

het bijzonder kiezelwieren

4 Ongewervelde waterdieren, die met het blote oog zichtbaar zijn, zoals

waterkevers, slakken en larven van muggen en libellen.

AquaSense © - 05.2184.2

1

Samenvatting

organisaties en uit bibliotheken, archieven en bestanden. Alle gegevens werden verzameld in een database. Typen en staalkaarten

De typenindeling is voornamelijk gebaseerd op de mate van buffering van vennen, dat wil zeggen het vermogen om weerstand te bieden aan de toevoer van zuur. Daarnaast speelt de waterhuishouding (o.a. aanwezigheid van kwel en mate van waterstandsschommeling) een rol. Er zijn daarom vier typen van vennen en wielen onderscheiden − − − −

Zwak gebufferde vennen (en wielen) – M12Z Zeer zwak gebufferde vennen – M12ZZ Zure, ongebufferde vennen – M13 Hoogveenvennen (komt vaak in combinaties met andere typen voor) – M26.

Voor elk type is een staalkaart gemaakt met een omschrijving van de ideale toestand, foto’s van voorbeelden hiervan en een verspreidingskaartje. Maatlatten

Voor de waterchemie werd gebruik gemaakt van een enigszins aangepaste indeling die al eerder voor vennen werd gemaakt, omdat de landelijke indeling voor de KRW onjuistheden en onvoldoende parameters bevat. Voor het fytoplankton en de macrofauna werd volstaan met de reeds op landelijke schaal ontwikkelde maatlatten, omdat er in het databestand onvoldoende gegevens waren om een aangepaste maatlat te ontwikkelen. Voor het fytobenthos was het ontwikkelen van een nieuwe maatlat niet noodzakelijk. Voor de macrofyten werd een aangepaste maatlat ontwikkeld om de zwak gebufferde en zeer zwak gebufferde wateren goed te kunnen onderscheiden. Voor de visstand zijn er – bij gebrek aan gegevens - landelijk geen goede maatlatten ontwikkeld en zijn er ook in Brabant daartoe onvoldoende gegevens aangetroffen.

Omgeving en beheer

De meeste vennen zijn klein (0,5 – 2,5 ha) en minder dan 2,5 m diep en hebben geen contact met greppels of sloten. De omgeving bestaat meestal uit bos of heide, maar met name de (zeer) zwak gebufferde vennen worden nogal eens door landbouwwater of beken beïnvloed. Ten minste tweederde van de vennen lijdt aan verzuring, een derde heeft last van verdroging. Een derde van de vennen wordt min of meer intensief door recreanten bezocht en er wordt ook vaak op geschaatst. Andere (vaak negatieve) invloeden zijn het uitlaten van honden, visserij en de aanwezigheid van vogelkolonies. Op 70% van de 122 locaties waarover informatie werd verkregen is doelbewust beheer uitgevoerd, met name in de (zeer) zwak gebufferde vennen, waarop ook het Provinciaal Venherstelproject was gericht. In een kwart van de vennen is gebaggerd en/of zijn verbeteringen van de waterhuishouding doorgevoerd. In veel vennen is geplagd, zijn bomen en struiken verwijderd en is gemaaid.

Fysisch-chemische toestand

AquaSense © - 05.2184.2

In totaal werden 60999 fysisch-chemische waarnemingen aangetroffen, waarvan maar een beperkt aantal bruikbaar is, vanwege de onevenwichtige verdeling over ruimte en tijd.

2


Uit de periode 2000-2004 zijn van rond 70 locaties voldoende waarnemingen beschikbaar. De meeste vennen zijn zwak zuur tot neutraal (pH 5-7). Extreem zure vennen (pH 4,2), zoals die 10-20 jaar geleden nog veel voorkwamen, worden niet meer aangetroffen. Fosfaatarme vennen komen nauwelijks voor: de gemiddelde concentratie bedraagt 0,15 mg/l. De concentraties van totaal-stikstof zijn gemiddeld zeer hoog (3,6 mg/l). Voor ammoniumstikstof (gemiddeld 0,43 mg/l) en sulfaat (gemiddeld 18 mg/l) is de toestand gunstiger: rond 40% van de locaties is arm aan deze stoffen, o.a. afkomstig uit verzurende en vermestende atmosferische depositie. Een aantal locaties is verrijkt met stikstofverbindingen en fosfaat door toevoer van landbouwwater, contact met voedselrijke beeksystemen of (sport)visserij. Van enkele tientallen locaties zijn vergelijkbare waarnemingen uit de perioden 1990-1994 en 2000-2004 bekend. De mediane pH is zeer significant gestegen van 4,9 tot 6,0 en de alkaliniteit (het bufferend vermogen) is (nog niet significant) gestegen van 0,10 tot 0,17 mg/l. De concentraties van ammoniumstikstof en sulfaat zijn in die periode ongeveer gehalveerd, voornamelijk als gevolg van de generieke maatregelen voor vermindering van atmosferische depositie. De chlorideconcentratie is licht, maar wel significant, afgenomen door de stijging van de hoeveelheid neerslag. Op een aantal locaties waar beheersmaatregelen zijn uitgevoerd is de alkaliniteit nog eens extra toegenomen. De concentraties van fosfaat en calcium zijn daardoor licht gestegen. Fytoplankton

Van het fytoplankton werden 77 analyses gevonden van 13 locaties. Ondanks het feit dat de gebruikte methode niet is toegesneden op bemonstering van positieve indicatoren (sieralgen) is de kwaliteit van de positieve indicatoren in de helft van de gevallen toch goed. Uit een speciale bemonstering van sieralgen in 11 vennen is gebleken dat met de huidige beoordelingsmethode van de KRW de kwaliteit van de positieve indicatoren systematisch te hoog wordt ingeschat. Er kon door gebrek aan goede gegevens hierover geen apart beoordelingskader worden ontwikkeld. Van de negatieve indicatoren (‘bloeisoorten’) is de kwaliteit in alle gevallen ontoereikend: waarschijnlijk is dit beeld iets te somber. Mede daardoor is op slechts drie van de tien locaties die in de periode 2000-2004 werden onderzocht de eindscore van het fytoplankton goed. De Centrale Vennen bij Oisterwijk zijn in 1995 uitgebaggerd en er wordt gebufferd grondwater toegevoerd, waardoor de alkaliniteit aanvankelijk is gestegen, maar na 2000 weer is teruggelopen. De aantallen sieralgen (positieve indicatoren) vertonen een parallelle ontwikkeling.

Macrofyten en fytobenthos

Macrofyten Alleen gegevens die voldeden aan het schaalniveau van de KRW-macrofytenmaatlatten, namelijk het schaalniveau van het gehele ven, of in dit schaalniveau konden worden getransformeerd, werden in bestanden opgenomen. Van 119 locaties waren in de tijd in totaal 252 vegetatieopnamen beschikbaar. De macrofytengegevens zijn getoetst op de KRW-maatlatten.

AquaSense © - 05.2184.2

3

Samenvatting

De macrofyten en het fytobenthos vormen samen één maatlat. Voor de macrofyten bestaat de maatlat uit een deelmaatlat voor de abundanties van groeivormen (submerse vegetatie, kroos en draadwier/flab) en een deelmaatlat voor de soortensamenstelling van wateren oeverplanten. Voor macrofyten zijn de KRW-deelmaatlatten M12 (zeer zwak en zwak gebufferde vennen), M13 (van nature zure vennen) en M26 (hoogveenvennen) toegepast. De maatlat M12 is op basis van de macrofytensamenstelling opgesplitst in een maatlat voor zeer zwak gebufferde vennen (M12ZZ) en een maatlat voor zwak gebufferde vennen (M12Z). Deze laatste twee maatlatten zijn nog niet beschreven op landelijk niveau. De toetsingskenmerken hiervoor zijn opgenomen in dit rapport. De huidige toestand (periode 2000-2004) van de vennen op de macrofytenmaatlatten verschilt per ventype. De zeer zwak gebufferde vennen scoren overwegend slecht en ontoereikend. De zwak gebufferde vennen scoren voor een groot deel slecht of matig. De van nature zure vennen en hoogveenvennen zijn min of meer verdeeld over de verschillende klassen. Tussen de perioden 1990-1994 en 2000-2004 treedt bij de zeer zwak en zwak gebufferde vennen een verschuiving op naar hogere kwaliteitsklassen. In de periode 2000-2004 komt weer een beperkt aantal vennen voor in de kwaliteitsklassen goed en zeer goed. Van de zure, ongebufferde vennen ontbreken veel gegevens uit de periode 2000-2004, waardoor een vergelijking moeilijk is. De hoogveenvennen lijken juist verslechterd. Voor zes vennen waar sinds 1999 beheer is uitgevoerd konden de veranderingen in de periode 1990-1994 tot 2000-2004 worden geëvalueerd. De meeste vennen schuiven één kwaliteitsklasse op. Helaas waren gegevens van de beheersvennen ten aanzien van beheer en vegetatie zodanig, dat voor veel beheersvennen het beheer niet met de maatlatten kon worden geëvalueerd. Van een aantal vennen waren geen voor de maatlatten geschikte gegevens voorhanden van na de ingreep, bij enkele vennen was de ingreep nog té kort geleden, om uitspraken over effecten te doen en bij een aantal vennen waren wel maatregelen genomen, maar hadden deze geen of weinig relatie met wateren oeverplanten. Fytobenthos Er zijn 161 monsters van 65 locaties in de database opgenomen. Hierop konden de bestaande landelijke maatlatten worden toegepast. De huidige toestand (periode 2000-2004) kon op 50 locaties worden bepaald. Op de helft hiervan is de kwaliteit goed of zeer goed. Slechts op vier locaties is de kwaliteit ontoereikend (slecht komt niet voor): het betreft steeds sterk verzuurde vennen. Het type M13 (van nature zure vennen) is in de steekproef van het fytobenthos ondervertegenwoordigd. Van vier verzuringsgevoelige vennen zijn tijdreeksen vanaf ca 1920 beschikbaar. De vroege monsters indiceren een goede tot zeer goede kwaliteit. De kwaliteit van deze locaties is daarna door verzuring tot in de jaren tachtig sterk achteruit gegaan, maar

AquaSense © - 05.2184.2

4


door vermindering van de atmosferische depositie is daarna weer verbetering opgetreden. Van enkele locaties waar beheermaatregelen zijn uitgevoerd zijn ook gegevens over het fytobenthos. Bij sommige locaties zijn er in de database geen gegevens van de periode vóór de ingrepen en bij andere locaties is nog slechts een deel van de maatregelen uitgevoerd of is de periode na de ingreep nog te kort om goede uitspraken te kunnen doen. Macrofyten en fytobenthos Van 40 locaties zijn er in de periode 2000-2004 gegevens van de macrofyten en het fytobenthos en is de score op de maatlat ‘macrofyten en fytobenthos’ berekend. Daarvan scoren slechts zeven locaties goed en geen enkele zeer goed, 13 locaties scoren matig en de rest is ontoereikend. Relatief de meeste goede vennen zijn van het zeer zwak gebufferde type (M12ZZ). Dit betekent een grote verbetering ten opzichte van de jaren tachtig, toen het zeer zwak gebufferde ventype uit Nederland was verdwenen. De van oorsprong zeer zwak gebufferde vennen waren destijds verzuurd, òf eerst zwak gebufferd geworden en daarna geëutrofieerd. De scores op de deelmaatlat ‘fytobenthos’ zijn meestal veel hoger dan die op de macrofytendeelmaatlat en gemiddeld goed. De scores op de deelmaatlatten macrofyten groeivormen en macrofyten soortensamenstelling zijn lager. De hogere scores van het fytobenthos hebben er waarschijnlijk mee te maken dat het fytobenthos zich snel heeft hersteld van de vermindering van de verzuring en vermesting in het laatste decennium. De macrofyten daarentegen herstellen zich niet vanzelf. Daarvoor zijn effectgerichte maatregelen noodzakelijk (bijv. verwijderen van slib, schonen van de oeverzone, zo nodig bufferen). De verschillen tussen de maatlatten kunnen ook te maken hebben met verschillende gevoeligheden van de maatlatten. Macrofauna

Er zijn in de database gegevens van 58 monsters van 30 locaties uit de periode 1992-2002. De types M13 (zure, ongebufferde vennen) en M26 (hoogveenvennen) zijn daarin ondervertegenwoordigd. Van alle onderzochte monsters indiceren er maar twee een goede kwaliteit en bij deze monsters kan worden afgevraagd of dit wel terecht is. De meest talrijke soorten komen vooral voor in allerlei voedselrijke wateren en zijn niet specifiek aan vennen gebonden. Daardoor hebben veel vennen onvoldoende kwaliteit. Daarnaast zijn de landelijke KRW-maatlatten voor de macrofauna nog onvoldoende gevalideerd. Sommige soorten, die als ze in hoge aantallen voorkomen als negatieve indicatoren worden beschouwd, zijn dit niet als ze naast andere soorten in lage aantallen voorkomen. Door aantallen positieve en negatieve soorten ten opzichte van elkaar te wegen, en geen abundanties te verrekenen, kan de status onterecht minder goed zijn dan in werkelijkheid. Hier is in de bestaande maatlatten nog onvoldoende rekening mee gehouden. Verbeteringen in de waterkwaliteit, die blijken uit een analyse van het voorkomen van karakteristieke soorten, soortengroepen en

AquaSense © - 05.2184.2

5

Samenvatting

bestaande kwaliteitsindices worden niet gereflecteerd in de KRW-scores op de macrofaunamaatlatten van vennen. Bij toepassing van een gereviseerd systeem zouden veel vennen waarschijnlijk hoger scoren dan thans het geval is. Visstand

Van de visstand zijn maar weinig gegevens gevonden in de bestaande bestanden. Er werden 8 vissoorten gevonden in 19 vennen (totaal 29 waarnemingen). Het meest algemeen is het (exotische) Amerikaanse hondsvisje, dat goed is aangepast aan het leven in zuur water en de overige fauna geen schade berokkent. In enkele wateren komt de uitheemse zonnebaars voor, een roofvisje dat een desastreuze invloed heeft op larven van padden, kikkers en salamanders. Naast een enkele beschermde soort (kleine modderkruiper) zijn ook soorten van heldere, plantenrijke wateren aangetroffen, zoals rietvoorn, snoek en zeelt. Er zijn geen visgegevens van uit het type M13, de van nature zure vennen. Door gebrek aan gegevens kunnen geen scores voor de visstand worden berekend.

Totaalbeeld KRWbeoordeling

Voor de KRW is het eindoordeel de laagste van de waarderingen voor ‘fytoplankton’, ‘macrofyten en fytobenthos’ en ‘macrofauna’. Van slechts negen locaties zijn voldoende gegevens om formeel een eindoordeel te kunnen geven: op drie locaties is dat slecht, op vijf locaties ontoereikend en een locatie matig. Het is niet steeds één bepaald kwaliteitselement dat de laagste score heeft. De kwaliteit wordt met de verschillende maatlatten vaak heel verschillend ingeschat, niet alleen vanwege de verschillende haken en ogen die er in het gebruikte beoordelingssysteem zijn, maar ook doordat de sturende factoren voor de verschillende kwaliteitselementen vaak verschillen. Waarschijnlijk is het beeld van de maatlat ‘macrofyten en fytobenthos’ nog het meest realistisch.

Aan te pakken locaties

De KRW -beoordeling is rigide en geeft geen informatie over de achtergronden en oorzaken van het kwaliteitsoordeel. Voor beleid en beheer is het noodzakelijk om inzicht te hebben in de processen die tot de huidige toestand hebben geleid. Beoordelingen, zoals die door experts voor de diverse waterschappen en zijn uitgevoerd geven daar meestal meer inzicht in. Van alle locaties is op grond van de verzamelde gegevens een korte karakteristiek gegeven van de huidige toestand, met o.a. de belangrijkste beïnvloedingsfactoren. Voor het selecteren van kansrijke locaties uit de groep van 126 locaties is op grond van deskundigenoordeel een prioritering opgesteld, achtereenvolgens uitgaande van de status van het gebied (Natte Natuurparel, Vogel- en/of Habitatrichtlijngebied), de kansrijkdom voor ontwikkeling van plantengroepen en gegevens over hydrologie en beïnvloeding. Ook is rekening gehouden met de huidige waterkwaliteit en ecologie. Aanbevolen wordt om in het vervolgproject in het kader van venherstel vooral de aandacht te richten op hoogveenvennen en zeer zwak gebufferde vennen. Hoogveenvennen zijn relatief zeldzaam in Noord-Brabant en hebben tot nu toe weinig aandacht gekregen. Vooral gradiëntrijke hoogveenvennen zijn zeer

AquaSense © - 05.2184.2

6


waardevol en verdienen meer aandacht. De zeer zwak gebufferde vennen zijn weer kansrijk voor herstel geworden als gevolg van een generieke verbetering van de atmosferische depositie. Maatregelen

In ruim 40, vooral zure vennen, zijn alleen kleinschalige maatregelen zoals plaggen en verwijderen van bosopslag rond de vennen zinvol. Op 28 locaties binnen de Natte Natuurparels en mogelijk 27 daarbuiten wordt geadviseerd onderzoek naar maatregelen te verrichten of maatregelen uit te voeren. De te treffen maatregelen kunnen veelal pas na het verrichten van vooronderzoek worden gespecificeerd. Naar verwachting betreft het vooral aanpassingen van de hydrologie (vaak ook buiten de betreffende natuurgebieden), al of niet in combinatie met veranderingen in het landgebruik van de omgeving van de vennen (afname bemestingsdruk), baggeren, inlaat van voorgezuiverd en gebufferd oppervlaktewater en bekalking van het intrekgebied.

Organisatie

Voor het uitvoeren van kleinschalige maatregelen, zoals plaggen en vrijstellen van de oevers, is geen projectgerichte aanpak noodzakelijk, maar voor meer complexe projecten, waarbij het gaat om maatregelen zoals baggeren, bufferen en aanpassen van de waterhuishouding is dat wel het geval In het vorige Provinciale Venherstelproject is in 25 vennen de wenselijkheid van maatregelen onderzocht. In 10 vennen zijn de maatregelen uitgevoerd en in 8 vennen zijn nog maatregelen in voorbereiding. De vertragingen bij de projecten hebben te maken met de subsidiëring van de uitvoering, de buffering met grondwater, slibverwerking, (onverwachte) faunistische waarden en personele wisselingen bij de betrokken instanties. Daar het uitvoeren van herstelmaatregelen daadwerkelijk tot kwaliteitsverbeteringen leidt is het noodzakelijk om door te gaan met het herstellen van vennen met belangrijke natuurwaarden. Daarbij dienen de bovengenoemde knelpunten zo goed mogelijk te worden opgelost. Als de Provincie het oppompen van grondwater voor venherstel niet meer zal toestaan is het herstellen van veel (zeer) zwak gebufferde vennen niet meer mogelijk. Het Provinciale Venherstelproject heeft het belang van goed venbeheer in de provincie op de kaart gezet, waardoor nog veel andere venherstelprojecten van de grond zijn gekomen. In grote trekken zal de rolverdeling bij het venherstel in de toekomst hetzelfde kunnen blijven als in het verleden: de Provincie stuurt op hoofdlijnen, het Waterschap neemt het voortouw in het optimaliseren van de waterhuishouding en de Terreinbeheerder is verantwoordelijk voor de maatregelen in het terrein zelf. Een dergelijke aanpak garandeert een groot draagvlak voor de betreffende projecten.

Nog noodzakelijke gegevens

AquaSense © - 05.2184.2

Van veel van de onderzochte locaties zijn de gegevens incompleet. Naast de fysisch-chemische gegevens betreft het vooral gegevens met betrekking tot de vissen. De gegevens van macrofyten en fytobenthos zijn het meest compleet, maar ook hier ontbreken gegevens van veel locaties. De macrofauna en het fytoplankton (incl. sieralgen) nemen een tussenpositie in. De herpetofauna (amfibieën en reptielen) en de libellen vallen niet binnen de Kaderrichtlijn Water, maar ze zijn wel heel belangrijk 7

Samenvatting

voor de toestandsevaluatie, o.a. omdat ze informatie geven over de relatie tussen de vennen en het omringende landschap. Voor het evalueren van de 25 vennen uit het Provinciaal Venherstelproject bleken er lacunes in de monitoringsgegevens. Monitoring en rapportage

De KRW onderscheidt toestanden trendmonitoring en operationele monitoring. De toestanden trendmonitoring geeft informatie over alle wateren van het betreffende type over langere termijn. De operationele monitoring (projectmonitoring) is toegespitst op het volgen van effecten voor verbetering van de waterkwaliteit. De operationele monitoring valt voor een belangrijk deel samen met de monitoring die nodig is voor effecten van herstelmaatregelen in het kader van het Overlevingsplan Bos- en Natuur (OBN). De toestanden trendmonitoring vertoont veel verwantschap met de Regionale Watersysteemrapportage (RWSR). Voor de toestanden trendmonitoring van de KRW wordt een betrekkelijk groot aantal parameters voorgeschreven, voor de operationele monitoring en voor de OBN (projectmonitoring) kan worden volstaan met parameters die kenmerkend zijn voor de processen in het ecosysteem waarop een belangrijke invloed van de maatregelen kan worden verwacht. Er wordt aanbevolen een beperkt aantal chemische parameters te monitoren, zoals pH, alkaliniteit, sulfaat en nutriënten. Van de biotische parameters zijn vooral de macrofyten, fytobenthos (kiezelwieren), sieralgen, libellen en herpetofauna informatief. Ook de beheersmaatregelen dienen goed te worden geregistreerd en de monitoringsinspanningen van de verschillende partijen dienen goed op elkaar te worden afgestemd. Voor het monitoringsnetwerk voor de toestanden trendmonitoring bestaat de basis uit de huidige RWSR-vennen, aangevuld met enkele eutrofe vennen, grote vennen en vanouds al goed onderzochte vennen met en zonder speciale beheersmaatregelen. Ook dienen nog een of meer zwak gebufferde vennen te worden toegevoegd. De monitoringsresultaten dienen jaarlijks te worden vastgelegd. Eens in de vier of zes jaar kan een zinvolle voortgangs rapportage gemaakt om de algemene toestandsverandering en de effecten van de genomen maatregelen te evalueren. Daartoe dienen de databases van de betrokken instanties beter op elkaar te worden afgestemd.

AquaSense © - 05.2184.2

8


1. Inleiding De Nederlandse vennen zijn kwetsbare ecosystemen. Er komen veel zeldzame soorten planten en dieren voor, die zeer gevoelig zijn voor verstoring, o.a. door verzuring, verdroging en vermesting. De provincie Noord-Brabant herbergt ongeveer een derde van het aantal vennen in Nederland. Daarbinnen is nog een rijke variatie aan ventypen, waardoor de Provincie Noord-Brabant ook een bijzondere verantwoordelijkheid voor behoud en herstel van de natuurwaarden van deze vennen voelt. Een aantal vennen en andere stagnante wateren heeft op de Waterhuishoudingsplan (WHP)- kaart de functie waternatuur gekregen, zodat ze beschermd worden en indien nodig ontwikkeld worden, zodat ze in een goede staat verkeren (Provincie Noord-Brabant 2002). Dit project richt zich op 85 vennen, vencomplexen en 4-5 wielen. Sommige vencomplexen (o.a. Kampina, Oisterwijkse Vennen, de Malpie, Strabrechtse Heide) omvatten tientallen vennen, zodat het totaal om enkele honderden vennen gaat. In 25 vennen is in het kader van een vennenherstelproject vooronderzoek gedaan naar maatregelen. Inmiddels zijn in veel van deze vennen herstelprojecten uitgevoerd. De Kaderrichtlijn Water (KRW) vereist dat de natuurlijke wateren, waaronder vennen,een goede ecologische en hydrologische toestand hebben (EU-KRW 2000). In 2003 en 2004 is in STOWA/ RIZA verband, gewerkt aan maatlatten en referenties voor de verschillende typen wateren. Daarbinnen zijn drie typen van vennen onderscheiden (Van der Molen 2004). Vanuit een evaluatie van het venherstelproject is aangegeven dat partijen verder willen met venherstel. Er dient in beeld te worden gebracht hoe de huidige toestand van de vennen is op de maatlat en wat de vervolgaanpak zou moeten zijn om een goede toestand te bereiken. Dit project moet worden gezien als een voorbeeldproject met betrekking tot de uitvoering van de KRW. De specifieke doelstellingen van het project zijn: 1. Wat is de huidige toestand van de vennen? Hierbij worden drie onderdelen nader uitgewerkt, namelijk; a. Er wordt nagegaan of de landelijk ontwikkelde maatlat (Van der Molen 2004) voldoet voor de Brabantse situatie. Zo niet, dan wordt een aangepaste maatlat ontwikkeld. b. Er wordt een overzicht gegeven van beschikbare informatie over de huidige toestand. c. Er wordt aangegeven wat de huidige toestand is van de vennen op de maatlat.

AquaSense © - 05.2184.2

9

Inleiding

2. Er worden aanbevelingen voor de vervolgaanpak om te komen tot een goede ecologische toestand. Met dit project wordt voldaan aan het uitwerken van de functie waternatuur voor de vennen conform de in het Provinciale Waterhuishoudingsplan en de in de Kaderrichtlijn Water (KRW) gestelde doelen.

AquaSense © - 05.2184.2

10


2. Methoden Op de plankaart van de Partiële Herziening Waterhuishoudingsplan 2, 2003-2006 hebben 85 vennen en vencomplexen en enkele wielen op zandondergrond de functie waternatuur toegedeeld gekregen. In het vervolg van dit rapport wordt bij het gebruik van de term vennen in feite ‘vennen en wielen’ bedoeld.

2.1. Selectie vennen Om een representatief overzicht te maken van de toestand van de waternatuurvennen in de provincie is eerst een lijst gemaakt van alle vennen binnen de vencomplexen van de plankaart. In beginsel zijn alle vennen die door Van Beers in 1994 zijn onderzocht bij het huidige onderzoek betrokken. Alle 25 vennen uit het venherstelproject en de zogenaamde RWSR-vennen (uit de Regionale Water Systeem Rapportage) zijn opgenomen. Op Kampina en Oisterwijk is een aantal vennen opgenomen dat niet in 1994 is onderzocht, maar wel in 1986 door Hofman & Jansen. Ook is gezorgd dat vennen die door onderzoekinstituten en adviesbureaus de afgelopen jaren intensief zijn onderzocht zijn meegenomen (bijv. Brouwer 2001, Arts e.a. 2002, Van Dam & Mertens 2004. Tevens is rekening gehouden met de beschikbaarheid van recente gegevens bij wateren natuurbeheerders (bijv. AquaSense 2003c, Bak e.a. 2003) en met inventarisaties van macrofauna en vissen in het recente verleden (bijv. Buskens 1983, Verstegen 1985, Leuven & Oyen 1985, Van Kleef & Esselink 2002), van chemie en plankton (bijv. De Bie & Maenen 1984) en van sieralgen (bijv. Van Tooren & Van Tooren 2003) en met de wensen van de terreinbeheerders uit de begeleidingscommissie. Ook is rekening gehouden met reeds eerder door waterbeheerders verrichte studies (bijv. AquaSense 2003c). Zo is een lijst ontstaan van 126 wateren waarvan gegevens zijn verzameld. De vennen zijn zoveel mogelijk aangeduid met namen en nummers (z.g. DVV-nummers) uit het rapport ‘De vennen verkend’ (Oranjewoud 1998). De DVV-nummers bestaan uit twee letters die het stroomgebied aanduiden (Figuur 1). gevolgd door drie cijfers. Hieraan zijn de nummers van de waterbeheerders en de coördinaten van de topografische kaart aan toegevoegd.

AquaSense © - 05.2184.2

11

Methoden

Figuur 1.

Verspreiding van de vennen in Noord-Brabant. Voor de stroomgebieden waarin de vennen zijn gesitueerd worden afkortingen gebruikt: AP = Aa en Peelvenen, BR = Beerze-Reuzel, BW = Brabantse Wal, DG = Donge, DM = Dommel, MD = Maasdal, MO = Mark-oost, MW = Mark-West (Aa-Weerijs), RV = Roosendaalse Vliet, ZL = Zandleij (Oranjewoud 1998).

2.2. Toestand van de vennen

2.2.1. Voldoet de landelijke maatlat voor Brabant? Binnen het implementatietraject voor de KRW zijn conceptmaatlatten met referenties opgesteld, die eind 2004 zijn gepubliceerd (Van der Molen 2004). De maatlat vormt de basis voor herstelprojecten en heeft daarin twee functies: het hoogste niveau (referentiesituatie) laat zien hoe de waterhuishouding en ecologie zou moeten zijn en de maatlat is het toetsingskader voor de monitoring. Typenindeling en maatlatten

Op grond van de KRW-indeling en de Natuurdoeltypensystem atiek (Bal e.a. 2001) worden drie hoofdtypen van vennen onderscheiden: zure, ongebufferde vennen, zwak gebufferde vennen en hoogveenvennen. Deze typologie voldoet voor een groot deel, want ze is immers mede met behulp van Brabantse gegevens ontwikkeld. Bij de type-indeling van de vennen is daarom de indeling in KRW-ventypen aangehouden volgens Elbersen et al. (2002). Deze indeling in ventypen M12 (zwak gebufferde vennen), M13 (zure, ongebufferde vennen) en M26 (hoogveenvennen) (Van der Molen, 2004) is op landelijk niveau en onderscheidt zich door een indeling in hoofdtypen. Daarnaast is het op regionaal niveau belangrijk om binnen ventype M12 onderscheid te maken in

AquaSense © - 05.2184.2

12


enerzijds zeer zwak en anderzijds zwak gebufferde vennen, omdat de zeer zwak gebufferde vennen van oorsprong veel soortenarmer waren en minder gebufferd waren dan de zwak gebufferde vennen. Bij toetsing op de maatlat voor M12 (zeer zwak èn zwak gebufferde vennen) zouden de zeer zwak gebufferde vennen er zeer slecht uitkomen, omdat ze zo soortenarm zijn: vaak soorten uit zure wateren met een of enkele isoetiden of enkele soorten als vlottende bies (Scirpus fluitans) en drijvende waterweegbree (Luronium natans). De typenindeling is gemaakt op grond van het voorkomen van macrofyten, omdat van de andere groepen van organismen onvoldoende gegevens beschikbaar zijn. De maatlatten voor de typen zijn in beginsel overgenomen uit de landelijke KRW-studie. Kwantitatieve waarden voor het toegevoegde type zijn op grond van de beschikbare gegevens uit de ca 125-150 vennen en het deskundigenoordeel ingeschat. Staalkaarten

Per type is een staalkaart opgesteld met voorbeelden, verspreidingskaartje binnen de provincie, foto’s, schematische visualisatie van de waterhuishouding en beschrijving van de kwetsbaarheid van het type. Bij de doelrealisatie zijn niet alleen hydrologische, morfologische, waterkwaliteits- en ecologische parameters genoemd, maar ook omgevingsparameters, zoals atmosferische depositie en landschappelijke omgeving (bos, heide etc.). De hierbij benodigde gegevens zijn ontleend aan eigen expertise en literatuur (Arts 2000, Arts et al. 1990, 2001, 2002, Jalink et al. 2001, Van der Molen 2004). De ecologische parameters betreffen vissen, macrofyten, macrofauna, fytobenthos (voornamelijk kiezelwieren of diatomeeën), fytoplankton (voornamelijk sieralgen of desmidiaceeën). De kwetsbaarheid voor relevante ingrepen en bedreigingen is op een ordinale schaal van 3-5 klassen worden weergegeven.

Toekenning typen

De typologie is toegepast op de geselecteerde vennen. Het toekennen van de typen is geschied op grond van deskundigenoordeel, voornamelijk op grond van historische gegevens over de plantengroei. Daarnaast zijn gegevens over de ligging, hydrologie, waterchemie en huidige plantengroei gebruikt.

2.2.2. Overzicht beschikbare informatie huidige toestand Selectie van te gebruiken gegevens

AquaSense © - 05.2184.2

Er is een overzicht gegenereerd van beschikbare abiotische en biotische gegevens over de huidige toestand van de vennen en de ontwikkeling in de laatste 10 -20 jaar. De benodigde gegevens/ indicatoren zijn gekoppeld aan de maatlat. Het betreft o.a. gegevens uit publicaties, rapporten en meetnetten van waterschappen, terreinbeheerders en de Provincie en eigen archieven van de opdrachtnemers. De waarden van de relevante parameters zijn zoveel mogelijk systematisch digitaal opgeslagen in een database. Voor de vennen werd zoveel mogelijk de num mering uit ‘De Vennen Verkend’ (Oranjewoud 1999) aangehouden (DVV-nummering). In het geval van vennen binnen vencomplex-

13

Methoden

en met eenzelfde DVV-nummer werd soms een index of letter aan het DVV-nummer toegevoegd. Voor enkele wielen en vennen die niet door Oranjewoud (1999) worden genoemd zijn nieuwe nummers aangemaakt. Van veel vennen zijn kleinere rapporten aanwezig met basisgegevens, in het bijzonder van de 25 vennen uit het Provinciale venherstelproject (bijv. Iwaco 1999a, Buskens 2002). Omdat het bijeenzoeken van al deze gegevens bijzonder tijdrovend is heeft de nadruk van de gegevensverzameling gelegen op het bijeenbrengen van digitale bestanden van de wateren natuurbeheerders en adviesbureaus. Daardoor konden niet alle oude gegevens worden gebruikt. Abiotische gegevens

Er is gebruik gemaakt van aangeleverde digitale bestanden van de Waterschappen Brabantse Delta, De Dommel en Aa & Maas en ongepubliceerde gegevens van de Radbouduniversiteit Nijmegen (Vakgroep Aquatische Ecologie), G.H.P. Arts (Alterra), H. van Dam (Grontmij | AquaSense) en F. Vanderhaeghe (Universiteit Gent). Daarnaast zijn de veldchemische gegevens van Van Beers (1997) ingevoerd. De gegevens werden aangeleverd in zeer verschillende eenheden en formats, met verschillende namen voor dezelfde parameters en vennen. Voor de locaties werden de DVVnummers opgezocht. Voor de parameters werden namen volgens de lijst van waarnemingssoorten (www.idsw.nl) gebruikt (IDsW= Informatie Desk standaarden Water). De ingevoerde parameters betreffen −

algemene parameters pH-veld, pH-lab., pH-ongespecificeerd, geleidbaarheid [veld, lab. en ongespecificeerd], temperatuur, zichtdiepte, kleur, geur − buffering alkaliniteit, bicarbonaat, zuurverbruik, baseverbruik, M-getal, P-getal − zuurstofhuishouding zuurstofgehalte, zuurstofverzadigingspercentage, biochemisch zuurstofverbruik, chemisch zuurstofverbruik −

nutriënten totaal-fosfaat, orthofosfaat, stikstof-totaal, nitriet, nitraat, ammonium, Kjeldahlstikstof

−

metalen aluminium, ijzer, mangaan, calcium, magnesium, natrium, kalium, silicium − zware metalen chroom, nikkel, kwik, cadmium, lood, zink De concentraties van pigmenten als chlorofyl-a en feofytine zijn ook vaak in de bronbestanden vermeld en ingevoerd. Incidenteel werden metingen van opgeloste organische koolstof (DOC) ingevoerd. Het was noodzakelijk een aantal berekeningen en conversies uit te voeren om de dataset werkbaar te maken en om vergelijAquaSense © - 05.2184.2

14


kingen tussen vennen en perioden te kunnen maken. In de meeste gevallen ging het om zeer verwante parameters die anders benoemd waren waardoor meerdere kolommen met vergelijkbare waarden naast elkaar stonden. In die gevallen zijn gemiddelden berekend. Hieronder worden de belangrijkste ingrepen kort toegelicht. Indien een kleiner dan (<) teken voor een waarde stond is de waarde vermenigvuldigd met 0,5 om toch een rekenwaarde te krijgen. Bij totaal-stikstof bleek het kleiner dan teken vaak afkomstig te zijn van één van deelcomponenten, nitriet of nitraat. Indien na de vermenigvuldiging met 0,5 het Kjeldahl-stikstof gehalte hoger was dan totaal-stikstof is het totaal-stikstofgehalte weer met 2 vermenigvuldigd. Het elektrisch geleidingsvermogen (EGV-m) is genomen door het gemiddelde te nemen uit de het EGV-Laboratorium, EGV (ongespecificeerd) en EGV-veld. De zuurgraad (pH-m) is het gemiddelde tussen drie pH’s (pH-veld, pH-lab. en pH-ongespecificeerd) De alkaliniteit is een gemiddelde van het zuurverbruik, HCO3 (in meq/l), het M-getal en M-getal lage densiteit. Alvorens het gemiddelde te berekenen is HCO3 in mg/l omgerekend naar meq/l. Als totaal-stikstof niet berekend was en Kjeldahl-stikstof en NO 2 of NO 3 (of som NO 2NO3) bekend waren is totaal N als volgt berekend: Totaal-N= Kj-N + NO 3+NO 2 of Totaal-N = Kj-N+s_NO 3NO2). Bij ontbreken van een opgave voor de zuurstofverzadiging is deze berekend uit de temperatuur en het zuurstofgehalte in mg/l, voorzover bekend. Nadat de dataset op orde gebracht was zijn voor zuurstof de minimale waarden en voor de overige parameters gemiddelden per jaar berekend. Op basis van deze tabellen is beoordeeld van welke parameters en perioden voldoende gegevens beschikbaar zijn om zinvolle veranderingen te kunnen constateren en om het beheer te evalueren. Hierbij is zowel gekeken naar beschikbaarheid van getallen, als naar de relevantie met betrekking tot beheersingrepen en de tijd die nodig is om effect van een ingreep te verwachten. Hieruit kwam naar voren dat de periode 1990-1994 en 2000-2004 de meest kansrijke periodes waren om te vergelijken. De verschillen tussen de periodes zijn getoetst met de rangtekentoets van Wilcoxon (Siegel 1956). Voor deze twee perioden zijn klassenindelingen opgesteld voor de vennen op basis van de pH, alkaliniteit, sulfaat (SO4), Ptotaal, ammonium (NH4-N), N-totaal, chloride (Cl) en calcium. Dit zijn de parameters waarvan over het algemeen voldoende gegevens beschikbaar zijn om zinvolle conclusies te trekken over veranderingen. De gebruikte klassengrenzen zijn met enkele wijzigingen overgenomen uit Arts et al. (2002) en weergegeven in Bijlage 2. Biotische gegevens

AquaSense © - 05.2184.2

Voor de biota is voornamelijk gebruik gemaakt van gegevens uit de bestanden die door de waterbeheerders zijn aangeleverd, hier en daar aangevuld met andere gegevens.

15

Methoden

De gegevens werden aangeleverd in zeer verschillende eenheden en formats, met verschillende namen voor dezelfde parameters en vennen. Voor de locaties werden de DVVnummers opgezocht. Voor de parameters werden namen en nummers volgens de Taxoncode Nederland (TCN-code) gebruikt (www.idsw.nl). Fytoplankton (incl. sieralgen) De gegevens van de soortensamenstelling van het fytoplankton zijn ontleend aan de bestanden die door de Waterschappen Brabantse Delta en Aa & Maas zijn aangeleverd. Deze bevatten gegevens van diverse adviesbureaus (o.a. Bak et al. 2003). Daarnaast zijn gegevens toegevoegd uit AquaSense (2001b, 2002e, 2004b). Alle gegevens werden omgerekend naar aantal individuen per ml. Van de sieralgen uit een aantal Oisterwijkse vennen en andere vennen van de Vereniging Natuurmonumenten zijn voornamelijk in de jaren 1996-2003 aparte inventarisaties van de aan- of afwezigheid verricht door Van Tooren (1997a, b) en Van Tooren & Van Tooren (1999-2003) en ingevoerd in de database. Macrofyten Er zijn verschillende databestanden (Turboveg Bestand Vegetatie van Nederland; Databestand Brabantse Delta AquaSense; Bestand Veldwerk vennen Noord-Brabant 2004) en literatuur (AquaSense 2002a, b, c, 2004, Bruinsma 1994, 2004, Buskens 1989, Cools 1989, Hofman & Jansen 1986, Kruit & Van Westreenen 1999, Oranjewoud 2000, Smits & Tromp 1988, Van Beers 1997, Van Dam 1983, Van Dam & Buskens 1993, Van Kessel 1986, Van Tooren 1997, Verbeek & De Goeij 1998a, b, c) gebruikt om vegetatieopnamen van vennen en wielen in Brabant te vinden en te selecteren. Alleen locaties met gegevens uit 1980-2004 zijn bij het onderzoek betrokken. Ook zijn alleen vegetatieopnamen gebruikt, waarbij bedekkingen over het gehele venoppervlak zijn geschat, aangezien alleen opnamen van het gehele ven kunnen worden verwerkt met de KRW-macrofytenmaatlatten. Dit legde een aanzienlijke beperking op aan de hoeveelheid bruikbare vegetatiegegevens. Zo konden opnamen volgens de methode Braun-Blanquet (die uitgaat van een klein, voor een bepaald vegetatietype, representatief proefvlak) alsmede de inventarisaties van de Provincie Noord-Brabant niet gebruikt worden voor invoer in de macrofytenmaatlatten. Als bovengrens is zoveel mogelijk het hoogwaterpeil van het ven aangehouden. In vennen waar zowel een opname van de watervegetatie als een opname van de oevervegetatie is gemaakt, zijn gegevens vertaald naar één enkele vegetatieopname per ven. Bij deze vertaling is een weging toegepast op de wateren oeverplanten. Oeverplanten wegen hierin minder zwaar dan de waterplanten omdat hierbij is uitgegaan van het begroeibare oppervlak voor waterplanten en de zone tussen laagwaterpeil en hoogwaterpeil voor de oevervegetatie. In vennen, die over het algemeen ondiep zijn, kunnen zowel ondergedoken waterplanten als helofyten over het gehele venoppervlak voorkomen. In diepe AquaSense © - 05.2184.2

16


vennen dient het begroeibare areaal van de ondergedoken waterplanten te worden bepaald op basis van de diepteverdeling van het ven en het doorzicht en het begroeibare areaal voor oeverplanten op basis van het oppervlak tussen hoog- en laagwaterlijn. Deze gegevens waren niet kwantitatief beschikbaar. Daarom is bij de omrekening uitgegaan van de begroeibare zone als het gehele venoppervlak. Na koppeling en opschoning van de bestanden zijn alle abundantiewaarden (Tansley, Stowa en Procentueel) vertaald naar één abundantieklasse volgens Tabel 1. Tabel 1.

Omrekening hoeveelheden macrofytensoorten naar klassen. Abundantie- Omschrijving klasse 1 Zeldzaam of schaars 2 Frequent en/of plaatselijk 3 Algemeen of (co)dominant

Tansleycode R, O, LF

STOWAbedekkingsklasse 1-3

Percentage

F, LA

4-6

>8-25

A, CD, D

7-9

>25

>0-8

Indien bekend, is van elke locatie de totale bedekking van de drijvende vegetatie, de submerse vegetatie, van kroos, Flab (Floating algea beds: draadalgen), groenwieren submers en epifytische algen opgenomen in het uiteindelijke databestand. Leemten in het overzicht van de macrofyten zijn aangevuld middels veldinventarisaties (20 dagen veldwerk), waarbij macrofyten zijn geïnventariseerd en algemene beschrijvingen (aard van het bodemgebruik in de omgeving, beïnvloeding door sloten, verdrogingsindicaties etc.) van de betreffende vennen zijn gemaakt (AquaSense en Alterra 2005). De opnamen (in 47 vennen) zijn verricht met de algemeen gebruikelijke Tansley-schaal. Prioritair waren vennen die wel in 1994 zijn bezocht (Van Beers 1997) en daarna niet meer, maar waar wel oudere gegevens van zijn, zodat tijdreeksen kunnen worden geconstrueerd, waaraan de ontwikkeling van de kwaliteit van de vennen kan worden afgelezen. Fytobenthos (diatomeeën of kiezelwieren) Van het fytobenthos zijn de gegevens van de percentages van soorten binnen ecologische groepen (Van Dam & Arts 1993) gebruikt. De gegevens zijn ontleend aan: AquaSense (1996, 1998, 2001a, b, 2002a-f, 2003a, b, d, 2004a,b, 2005a,b) en Bijkerk et al. 2002). Macrofauna Gegevens van de soortensamenstelling werden verkregen uit de databases van het Waterschap Brabantse Delta en het Waterschap Aa & Maas. Het betreft hier gegevens die door diverse bureaus zijn verzameld voor verschillende projecten (bijvoorbeeld AquaSense 1996, Bak et al. 2003). Gegevens uit het Rozenven (AquaSense 2003d) werden apart ingevoerd. Visstand

AquaSense © - 05.2184.2

17

Methoden

Gegevens van de soortensamenstelling van de visstand werden verkregen van RAVON. In de bestanden van RAVON worden soms namen van vennen als vindplaats geregistreerd, maar vaker de coördinaten van kilometerhokken of 100x100m-hokken op de topografische kaart. Indien het zeer waarschijnlijk is dat een hok betrekking heeft op een specifieke venlocatie zijn de RAVON-gegevens als zodanig gebruikt. Daarnaast zijn de vissoorten meegenomen die als bijvangst van de macrofauna werden geregistreerd. Beheer

Voor de inventarisatie van het beheer is een enquêteformulier toegestuurd naar de beheerders, voorzover deze waren te achterhalen. Het formulier bevatte vr agen over oppervlakte, diepte en droogvalfrequentie van het ven, het landgebruik in de omgeving en de hydrologie, de toegankelijkheid voor bezoekers, de menselijke beïnvloeding en het beheer in de laatste 10-20 jaar (Bijlage 3). Daarnaast is informatie over het beheer ontleend aan het rapport “Toestand Nederlandse Ven” (Arts et al. 2002) en diverse andere rapportages (o.a. AquaSense 2003b, Brouwer et al. 2000, Geujen et al. 2004).

Opslag

De gegevens zijn opgeslagen in een Access-database en in Excel-tabellen. De Accessgegevens kunnen later naar vrijwel elk gewenst format worden geconverteerd`

Aanvullend veldwerk

In ca 45 vennen is aanvullend veldwerk verricht. Hier zijn opnamen van de macrofytenvegetatie gemaakt omdat hiervan geen recente gegevens beschikbaar waren in het vereiste format. In beginsel zijn hiervoor alle vennen van het Provinciale Venherstelplan geselecteerd, aangevuld met de vennen uit de Regionale Watersysteemrapportage (RWSR) en voorts een aantal vennen die opgenomen zijn in andere monitoringsprogramma’s of in gebieden liggen waarvan weigig recente gegevens over vennen beschikbaar zijn.

AquaSense © - 05.2184.2

18


3. Typen, staalkaarten, maatlatten Alle waternatuurvennen en enkele wielen zijn vermeld in Bijlage 1. De 126 geselecteerde locaties zijn vermeld in Bijlage 4. De verspreiding is aangegeven in Figuur 2.

3.1. Typenindeling De typenindeling is vrijwel geheel geschied op basis van de plantengroei, omdat daar de meeste gegevens over zijn. De criteria waarom een ven zeer zwak gebufferd wordt genoemd of zwak gebufferd zijn gebaseerd op Arts et al. (1990). In zeer zwak gebufferde vennen komen isoetiden vaak voor in combinatie met enkele andere zachtwatersoorten. Deze soorten zijn relatief goed bestand tegen verzuring en kunnen onder zure omstandigheden nog een tijdlang in het ven worden aangetroffen. In zwak gebufferde vennen daarentegen komen naast de soorten van zeer zwak gebufferde vennen, ook soorten voor van meer gebufferde omstandigheden, die sterk verzuringsgevoelig zijn en beneden pH 5 verdwijnen. De karakteristieke soorten voor beide typen zijn vermeld in Tabel 2. Voor de Brabantse vennen is het onderscheid in beide ventypen toegekend op basis van historische informatie, voor zover we deze beschikbaar hadden. De wielen zijn niet meer als een apart type beschouwd en zijn onder ventype M12 gerekend. Het nadeel van een starre indeling in ventypen, is dat het lastig is vennen met verschillende typen begroeiingen (zoals in het begin van de vorige eeuw zeer gebruikelijke was) goed toe te delen (bijv. zwak gebufferde vennen met hoogveenontwikkeling). Dergelijke vennen zijn in de toedeling tot beide typen vennen gerekend.

3.2. Toegekende typen De toegekende typen zijn vermeld in Bijlage 4 en de verspreiding is weergegeven op Figuur 2. In totaal zijn 7 wielen geselecteerd (enkele van deze wielen worden op de plankaart overigens tot de vennen gerekend). De meeste van de geselecteerde vennen zijn zeer zwak (42) of zwak (36) gebufferd. De zure ongebufferd vennen komen op 33 locaties voor. Van de echte hoogveenvennen zijn er slechts twee, maar dit type komt ook in combinaties met de (zwak) gebufferde vennen voor. De wielen komen uiteraard in de buurt

AquaSense © - 05.2184.2

19

Typen, staalkaarten, maatlatten

DVV-nr

WHP-nr Type

Locatie

Wielen zl004 zw200 zl006 w142 w146 md002-2 md002-4

V25 W1 W11 W14 W14 W18 W18

M12ZZ M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

Galgenwiel Zwarte Wiel Nieuwe Wiel Heinis wiel 2 Heilige Geestwiel Broekse wiel 2 Broekse wiel 4

Vennen ap001 ap005 ap006 ap012 ap023 ap025 br007 br010 br017 br018 br024 br027 br034 br036 br037 br038 br041 br042 br045 br048 br052 br056 br061 br065 br069 br074 br077 br083 br085 br087 br090 br111 br117

V80 V78 V80 V77 V75 V74 V28 V28 V28 V23 V29 V29 V29 V29 V29 V29 V29 V29 V29 V30 V31 V31 V31 V31 V31 V31 V31 V33 V35 V35 V35 V42 V43

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12Z M12ZZ M12ZZ M12Z M12Z M13 M12Z M12Z M12ZZ/M26 M12Z M12Z M12ZZ M12Z M13 M13 M12Z/M26 M12ZZ M12ZZ M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M12ZZ

(Groot) Ganzenven Oude Karreput Munven Rauwven Buntven Jantjes Plasje Galgeven Schaapsven Rietven Putven Diaconieven Groot Kolkven Voorste Goorven Achterste Goorven Witven Van Esschenven Wolfsputven Staalbergven Groot Aderven Beeldven Belversven Bosven-W Flesven Groot Huisven Zandbergsven 20 Ansemven Winkelsven-W Rietven Bankven Koude Water/Haneven De Braacken Neterselsche Heide-W Vissersven

Figuur 2.

DVV-nr

WHP-nr Type

Locatie

DVV-nr

WHP-nr Type

Locatie

br118 br122 br130 br139 br143 bw002 bw006 bw008 bw010 bw012 bw013 bw016 bw018 bw020 bw022 bw023 bw027 bw028 bw031 dg001-1 dg001-2 dg003 dg005 dg006 dg007 dm002 dm010 dm011 dm017 dm018 dm019 dm022 dm033 dm034 dm037 dm038 dm039 dm040 dm043 dm077 dm079 dm084 dm090

V43 V43 V41 V45 V46 V1 V3 V3 V3 V5 V6 V7 V8 V9 V11 V11 V10 V11 V11 V22 V22 V22 V24 V24 V24 V32 V32 V32 V65 V65 V65 V63 V67 V67 V67 V67 V67 V67a V53 V59 V59 V60 V61

Berkven Keijenhurk Zwartven (Reusel) Pannegoorven Klokvenneke Groote Melanen Zoomland-N Zeezuiper Ven NW Keutelmeer Meeven Bloempjesven Ven Moerkantse Baan Kometeeuwsche ven Kortenhoeff-W Leemputten Ossendrecht Kleine Meer Moseven (Water)ranonkelven Groote Meer Nwe Leemputten Dorst-N Nwe Leemputten Dorst-Z Put St. Petrus Plakkeven-W Plakkeven-O Lobeliaven / Leikeven Ven Z Heidijk Venrode-N Venrode-M Hazeputten-M Hazeputten-O Oude Putten Langven Wasven Kamerven Witven De Meer Ven NO Tweetermansven IJsbaan Nuenen Groot Meer Raadven Peetersven Greveschutven Ven ZW Aalsterhut

dm094 dm095 dm096 dm109 dm124 dm125 dm134 dm144 dm150 dm153 dm158 dm161 dm171 dm172 dm173 dm176 dm184 dm190 dm196 dm197 dm199 dm206 dm216 dm226 dm230 dm232 dm235 dm237 dm249 dm251 md005 mo001 mo006 mo008 mo009 mo014 mo015 mw004 mw012 mw014 rv001 zl003 zl014

V61 V62 V62 V61 V70 V70 V70 V70 V70 V70 V70 V70 V54 V54 V54 V54 V61 V61 V57 V57 V58 V56 V57 V49 V57 V57 V57 V57 V73 V73 G7 V18 V20 V20 V21 V20 V20 V16 V15 V15 V12 V25 V27

Meeuwven Kanunnikesven Rietven Diepe Meerven Kiezelven Scheidingsven Kranenmeer Beuven Maasven Henneven Grafven-Z Ven Hoenderboom Molenven (oost) Reisven Pastoorsven Groot Malpieven Bierven Brilven Lange Vlaas Ronde Vlaas Schaapsloopven Brugven Klein Hasselsven Klotven-W Biesven Klein Kraanven Klotvennen-M Soerendonkse Goor Ringelven (Zwempeel) Ringelven (Vispeel) Driehoeksplas Beugen Valkeniersven 2 Rondven Ven Z van Rondven Goudbergven Langven-O Zwarte Goor Padvindersven De Krochten-W De Krochten-Z Rozenven Plantloon, ven 2 Leemputten Udenhout

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ/M26 M13 M12Z M12Z M12Z M13 M12ZZ M13 M13/M26 M13 M12ZZ M12Z M12Z M13 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M13 M12ZZ M12Z M12ZZ M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M12ZZ M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M12Z M13

M12ZZ M12ZZ/M26 M12ZZ M13 M13 M13 M12ZZ M12Z M12ZZ M13 M12ZZ M12ZZ M12Z M12ZZ M13 M12Z M13 M13 M13 M13/M26 M12Z M12ZZ M26 M12Z M13 M13 M12ZZ M12Z M12 M12 M12ZZ M12ZZ M13 M12Z M26 M13 M12ZZ M12ZZ M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M12Z

Verspreiding van de geselecteerde locaties met de typen. Bij de locaties en locatiecomplexen zijn de nummers volgens het Waterhuishoudingsplan (WHP nummers) aangegeven. De individuele locaties zijn voorzien van een DVV-nummer.

AquaSense © - 05.2184.2

20


Tabel 2.

Waterplanten karakteristiek voor M12Z (M12 zwak gebufferd) en M12ZZ (M12 zeer zwak gebufferd). M12ZZ

M12Z

M12Z

Drijvende egelskop Drijvende waterweegbree Dwergvlas Grote biesvaren Kleinste egelskop Knolrus Loos blaasjeskruid Moerashertshooi Oeverkruid Plat blaasjeskruid Vlottende bies Waterlobelia Waterveenmos Witte waterranonkel Geoord veenmos Grof goudkorrelmos IJl stompmos Kropgoudkorrelmos Stekelgoudkorrelmos Vensikkelmos

Drijvend fonteinkruid Drijvende egelskop Drijvende waterweegbree Duizendknoopfonteinkruid Dwergvlas Gesteeld glaskroos Grote biesvaren Grote waterranonkel Haaksterrekroos Klein kroos Kleine biesvaren Kleinste egelskop Knolrus Kruipende moerasweegbree Loos blaasjeskruid Moerashertshooi Naaldwaterbies Oeverkruid Ondergedoken moerasscherm Ongelijkbladig fonteinkruid Pilvaren Plat blaasjeskruid

Stijve moerasweegbree Stijve waterranonkel Stomp fonteinkruid Teer vederkruid Tenger fonteinkruid Veelwortelig kroos Vlottende bies Waterlepeltje Waterlobelia Waterpostelein Witte waterranonkel Gewoon puntmos Vensikkelmos Grof goudkorrelmos Kropgoudkorrelmos Stekelgoudkorrelmos Waterveenmos Geoord veenmos Breekbaar kransblad Buigzaam glanswier Donker glanswier Doorschijnend glanswier

Puntkroos

Sterkranswier

van de grote rivieren voor. De zwak gebufferde vennen komen in de hele provincie voor, maar minder in het noordoostelijk gedeelte (Aa en Maas). Wel zijn in het laatste gebied nog zeer zwak gebufferde vennen. De geselecteerde zure vennen komen overal voor, maar minder in het gebied van De Maaskant. Tabel 3.

Aantallen van locaties en hun type Type

Omschrijving

M12 M12ZZ M12Z M12Z/M26 M12ZZ/M26 M13 M13/M26 M26

Zwak gebufferd zonder subtype Zeer zwak gebufferd Zwak gebufferd Zwak gebufferd / hoogveenven Zeer zwak gebufferd / hoogveenven Zuur, ongebufferd ven Zuur, ongebufferd / hoogveenven Hoogveenven

Totaal

Vennen Wielen 2 42 36 1 3 31 2 2 119

1 6

7

Totaal 2 43 42 1 3 31 2 2 126

3.3. Staalkaarten De staalkaarten zijn weergegeven op de volgende bladzijden. Voor de macrofyten was het relatief eenvoudig om de referentiesituatie (zeer goed) te beschrijven, vanwege de aanwezigheid van historische vegetatiegevens, die goed ontsloten zijn. Voor het fytoplankton (onderdeel sieralgen) werd geput uit de (historische) kennis van Dr P.F.M. Coesel, Voor de kiezelwieren werd gebruik gemaakt van eigen (historische) kennis. Van vissen zijn niet veel gegevens beschikbaar: de schaarse gegevens zijn zonder meer overgenomen uit de geciteerde bronnen. AquaSense © - 05.2184.2

21


Voor de macrofauna zijn op enkele correcties na de gegevens uit de geciteerde bronnen overgenomen, maar geheel bevredigend is dit niet. Er is geprobeerd met literatuur (voornamelijk uit de jaren tachtig) tot een betere beschrijving te komen, maar toen was de situatie (voornamelijk door verzuring, maar ook door eutrofiëring) reeds ernstig verstoord. Historische macrofaunagegevens zijn in onvoldoende mate voorhanden. De waarden voor de fysisch-chemische kwaliteitselementen (‘waterkwaliteit’) zijn in hoge mate gebaseerd op deskundigenoordeel. In de landelijke typologie worden voor slechts een handvol parameters grenswaarden genoemd, waarvan sommige apert onjuist zijn (bijv. 120 mg/l voor chloride). Hier is voornamelijk gebruik gemaakt van eerder onderzoek van de auteurs en Nijmeegse onderzoekers. Niettemin blijven er vraagtekens bij sommige parameters, zoals totaal-stikstof. Van der Molen (2004) suggereert hiervoor 0,4 mg/l, maar zelfs in (Drentse) vennen met een relatief goede kwaliteit worden waarden beneden 1 mg/l zelden gemeten en waarden beneden 0,6 mg/l komen nooit voor. In de huidige situatie van Brabant liggen de concentraties N-totaal vaak rond de 2 mg/l. Historische metingen zijn niet aanwezig. Gezien het voorgaande was het niet goed mogelijk om de goede toestand op een vergelijkbare manier als de nu in de staalkaarten vermelde zeer goede toestand te beschrijven. De staalkaarten moeten vooral gezien worden als een beschrijving in woord, beeld en getal van een ideale toestand en minder als een tabel waarmee een toetsing kan worden uitgevoerd. Dat gebeurt met de maatlatten.

AquaSense © - 05.2184.2

22

Zeer zwak gebufferde vennen (M12ZZ) Biotoop

Zwak zure vennen met een zeer zwakke buffering, waarin zowel isoetiden (soorten met naaldvormige groeiwijze en groot wortelstelsel) als soorten van zure milieus voorkomen.

Voorbeelden

(Groot) Ganzenven, Galgeven, Schaapsven, Diaconieven, Keijenhurk, Maasven, Grafven-Zuid, Brugven, Padvindersven, Zandbergvennen

Zandbergvennen

Waterlobelia

Abiotische parameters

“Zeer goed”

Omgeving

Oevers Struweel Landschap

Natte heide Gagel Heidelandschap

Atmosferische depositie

Potentieel zuur Zwavel Stikstof

250-350 mol H . ha .jaar -1 -1 200 – 400 mol S. ha .jaar -1 -1 5 – 10 kg of 357 – 713 mol N.ha .jaar

Hydrologie

Hydrologische voeding Inlaat oppervlaktewater Droogval in zomer Duur droogval in zomer Waterpeilfluctuaties

Vooral regenwater en daarnaast locaal grondwater Alleen t.b.v. buffering na voorzuivering > 50 % venoppervlak Een tot enkele maanden, afhankelijk van meteorologische omstandigheden 6-20 dm

Diepte Oeverprofiel Vorm Sediment Zuurgraad (pH) Alkaliniteit Chloride Ortho-fosfaat-P gehalte Totaal-fosfaat-P gehalte Nitraat-N-gehalte Totaal-N gehalte Sulfaat

<3m Geleidelijk Schotelvormig Zand 5.5 - 6.5 0.1-0.5 meq/l < 25 mg/l < 0.02 mg/l < 0.04 mg/l < 0.35 mg/l < 1 mg/l < 20 mg/l

Morfologie

Waterkwaliteit

+

-1

-1

23

Ecologie

“Zeer goed” Visfauna

Geen of spaarzaam (snoek, rietvoorn, zeelt)

Macrofyten

Oeverkruid (Littorella uniflora), water-lobelia (Lobelia dortmanna), grote biesvaren (Isoetes lacustris), moeras-hertshooi (Hypericum elodes), witbloe-mige waterranonkel (Ranunculus ololeucos), drijvende waterweegbree (Luronium natans), vlottende bies (Eleogiton fluitans), veelstengelige waterbies (Eleocharis multicaulis )

Macrofauna

Wantsen: Glaenocorisa propinqua, Sigara scotti, Arctocorisa germari. Libellen: Lestes dryas. Vedermuggen: Pseudochironomus prasinatus, Pagastiella orophila, Telmatopelopia nemorum, Zalutschia humphrisiae. Kokerjuffers: Molanna albicans

Fytobenthos

Vooral kiezelwieren: Eunotia naegelii, E. incisa, Tabellaria flocculosa, T. binalis, Navicula parasubtilissima

Fytoplankton

Vooral Sieralgen: Spondylosium pulchellum, Bambusina borreri, Micras-rias truncata, Euastrum binale var. gutwinskii

Verspreiding

Kwetsbaarheid voor bedreigingen (o.a. Ver-thema’s) Verdroging Verzuring Vermesting Recreatie: betreding Recreactie: zwemmen, schaatsen

1

5 5 5 3 1

1 = weinig gevoelig; 2 = matig gevoelig; 3 = redelijk gevoelig; 4 = sterk gevoelig; 5 = zeer sterk gevoelig.

Herstelmogelijkheden

Herstel hydrologie, opschonen en bufferen, vrijstellen van bos

24

Hydrologische doorsnede (uit Jalink et al., 2001) Ventype M12zz betreft hydrologische ventypen met basenarme, lokale kwel (C, E).

Positie van ventypen in het hydrologisch systeem van inzijg- en oorspronggebieden: schijnpiegelven (A), waterscheidingven (B), vennen met basenarme, locale kwel (C. D. E. F: kleine peilfluctuaties, zwakke kwel (C), sterke kwel (D), met grote peilfluctuaties, en zwakke kwel (E), en langdurige kwel (F)); instroom van heidewater (G); met instroom van beekwater (H).

25

Zwak gebufferde vennen (M12z) (inclusief wielen) Biotoop

Voorbeelden

Zwak zure vennen met een zwakke tot matige buffering, waarin zowel isoetiden (soorten met naaldvormige groeiwijze en groot wortelstelsel) als vele andere soorten waterplanten van zwak gebufferde wateren voorkomen. Voorste Goorven, Witven (Oisterwijk), Van Esschenven, Staalbergven, Groot Huisven, Leemputten Ossendrecht, Broekse Wielen, Groot Meer Ossendrecht, Plakkeven

Beuven (moerashertshooi)

Kruipende waterweegbree


“Zeer goed”

Omgeving


Natte heide Gagel Heidelandschap



250-350 mol H . ha .jaar -1 -1 200 – 400 mol S. ha .jaar -1 -1 5 – 10 kg of 357 – 713 mol N.ha .jaar

Hydrologie

Hydrologische voeding Inlaat oppervlaktewater Droogval in zomer Duur droogval in zomer Waterpeilfluctuaties

Vooral regenwater en daarnaast locaal grondwater Alleen t.b.v. buffering na voorzuivering > 50 % venoppervlak Een tot enkele maanden, afhankelijk van meteorologische omstandigheden 6-20 dm (wielen < 6 dm)

Diepte Oeverprofiel Vorm Sediment Zuurgraad (pH) Alkaliniteit Chloride Ortho-fosfaat-P gehalte Totaal-fosfaat-P gehalte Nitraat-N-gehalte Totaal-N gehalte Sulfaat

<3m Geleidelijk (wielen: steil) Schotel- / komvormig Zand 5.5 - 7.5 0.1 – 2 meq/l < 35 mg/l < 0.02 mg/l < 0.04 mg/l < 0.35 mg/l < 1 mg/l < 20 mg/l

Morfologie

Waterkwaliteit

+

-1

-1

26

Ecologie


Zeelt, snoek, baars*

Macrofyten

Naast soorten van zeer zwak gebufferde wateren ook: stijve moerasweegbree (Echinodorus ranunculoides ), kruipende moerasweegbree (Echinodorus repens ), Gesteeld glaskroos (Elatine hexandra), duizendknoopfonteinkruid (Potamogeton polygonifolius), kleinste egelskop (Sparganium natans ), ondergedoken moerasscherm (Apium inundatum ), pilvaren (Pilularia globulifera ), moerassmele (Deschampsia setacea ), waterpostelein (Lythrum portula) , naaldwaterbies (Eleocharis acicularis ), Ongelijkbladig fonteinkruid (Potamogeton gramineus ), Breekbaar kransblad (Chara globularis ), Teer vederkruid (Myriophyllum alterniflorum )

Macrofauna

Wantsen: Glaenocorisa propinqua, Sigara scotti, Arctocorisa germari. Vedermuggen: Dicrotendipes tritomus, Psectrocladius psilopterus, Parakiefferiella bathophila, Pagastiella orophila. Kevers: Hygrotus novemlineatus. Libellen: Lestes dryas. Kokerjuffers: Molanna albicans . In diepere delen muggelarven (Chaoborus flavicans ) en wormen (Limnodrilus hoffmeisteri, Spirosperma ferox en Potamothrix hammoniensis )

Fytobenthos

Vooral Kiezelwieren: Eunotia rhomboidea, E. incisa, Tabellaria flocculosa, T. binalis, Navicula heimansii, Anomoeoneis vitrea

Fytoplankton

Vooral Sieralgen: Bambusina borreri, Closterium lunula, Desmidium swartzii Euastrum binale var. gutwinskii, E. oblongum, Micrasterias rotata, M. truncata, Pleurotaenium ehrenbergii,Spondylosium pulchellum, Staurodesmus convergens, Tetmemorus granulatus, Xanthidium antilopaeum

*Er kan vis in dit ventype aanwezig zijn, maar dat is geen onderdeel van het streefbeeld. Verspreiding:

27


1

5 (wielen 2) 4 (wielen 1) 5 3 1



Herstel hydrologie, opschonen en bufferen, vrijstellen van bos

Hydrologische doorsnede (uit Jalink et al., 2001): Ventype M12z betreft hydrologische ventypen met basenarme, lokale kwel (C, E), sterke kwel (D), langdurige kwel (F), instroom van heidewater (G) of instroom van beekwater (H).


28

Kleine, ondiepe, van nature zure vennen (M13) Biotoop

Van nature zure vennen, die niet gebufferd zijn en waar als gevolg van relatief grote fluctuaties in de waterstanden geen hoogveenontwikkeling optreedt. Buntven, Achterste Goorven, Bloempjesven, Langven, Scheidingsven, Pastoorsven, Witven (Strabrecht), Kiezelven, Klein Kraanven

Voorbeelden

Scheidingsven

Kleine zonnedauw


“Zeer goed”

Omgeving


Natte heide



250-350 mol H+. ha-1.jaar-1 200 - 400 mol S. ha-1.jaar-1 5 - 10 kg of 357 - 713 mol N.ha-1.jaar-1

Hydrologie

Hydrologische voeding Inlaat oppervlaktewater Hydrologische isolatie

Regenwater en zuur ondiep grondwater Geen Schijngrondwaterspiegel op slecht doorlatende lagen

Droogval in zomer Duur droogval in zomer Waterpeilfluctuaties

Beperkt: 10 - 30 % Een tot enkele maanden, afhankelijk van meteorologische omstandigheden 5 - 12 dm

Diepte Oeverprofiel Vorm Sediment Zuurgraad (pH) Alkaliniteit Chloride Ortho-fosfaat-P gehalte Totaal-fosfaat-P gehalte Ammonium-N-gehalte Totaal-N gehalte Sulfaat

<3m Geleidelijk of steil Schotel- / komvormig Zand / veen 4.0 - 5.5 < 0.1 meq/l < 15 mg/l < 0.02 mg/l < 0.03 mg/l < 0.4 mg/l < 1 mg/l < 10 mg/l

Morfologie

Waterkwaliteit

Heidelandschap

29

Ecologie


geen

Macrofyten

waterveenmos (Sphagnum cuspidatum ), geoord veenmos (Sphagnum denticulatum ), veelstengelige waterbies (Eleocharis multicaulis ), klein blaasjeskruid (Utricularia minor ), knolrus (Juncus bulbosus ), drijvende egelskop (Sparganium angustifolium )

Macrofauna

Vedermuggen: Chaoborus obscuripes. Libellen: Enallagma cyathigerum. Wantsen: Hesperocorixa castanea. Kevers: Hydroporus gyllenhali, Hydroporus obscurus. Kokerjuffers: Limnephilus griseus, L. luridus. Vedermuggen: Psectrocladius platypus.

Fytobenthos

Kiezelwieren: Eunotia bilunaris, E. incisa, Frustulia saxonica, Tabellaria quadriseptata

Fytoplankton

Sieralgen: Actinotaenium cucurbita, Bambusina borreri, Cosmarium C. pyramidatum, Euastrum binale var. gutwinskii, Micrasterias truncata,, Pleurotaenium minutum, Spondylosium pulchellum,, Staurastrum brachiatum , S. furcatum, S. hystrix, Tetmemorus brebissonii

Verspreiding


1

5 1 5 3 1



Vrijstellen van bos, plaggen

30

Hydrologische doorsnede (uit Jalink et al., 2001): Ventype M13 betreft hydrologisch ventype A of B.


31

Hoogveenvennen (M26) Biotoop

Permanent waterhoudende, van nature zure vennen met een veenlaag en geringe waterstandsfluctuaties, waarin ontwikkeling optreedt naar hoogveen. Wolfsputten, randvennetjes van Groot Huisven, Pannegoorven, Kannunikesven, Klein Hasselsven, Goudbergven

Voorbeelden

Verlandingsvegetaties in Drents ven

Knolrus en Geoord veenmos


“Zeer goed”

Omgeving


Natte heide



250-350 mol H+. ha-1.jaar-1 200 - 400 mol S. ha-1.jaar-1 5 - 10 kg of 357 - 713 mol N.ha-1.jaar-1

Hydrologie

Hydrologische voeding Inlaat oppervlaktewater Hydrologische isolatie Droogval in zomer Duur droogval in zomer Waterpeilfluctuaties

Regenwater en ondiep grondwater Geen Schijngrondwaterspiegel of lokaal grondwatersysteem Geen 0 3 - 4 dm

Morfologie

Diepte Oeverprofiel Vorm Sediment Zuurgraad (pH) Alkaliniteit Chloride Ortho-fosfaat-P gehalte Totaal-fosfaat-P gehalte Ammonium-N-gehalte Totaal-N gehalte Sulfaat

<3m Steil Komvormig Veen 4.0 - 5.5 < 0.2 meq/l < 15 mg/l < 0.02 mg/l < 0.04 mg/l < 0.4 mg/l < 1 mg/l < 10 mg/l

Waterkwaliteit

Heide-/ Hoogveenlandschap

32

Ecologie


geen

Macrofyten

waterveenmos (Sphagnum cuspidatum ), slank veenmos (Sphagnum recurvum ), wrattig veenmos (Sphagnum papillosum ), hoogveen-veenmos (Sphagnum magellanicum ), eenarig wollegras (Eriophorum vaginatum ), knolrus (Juncus bulbosus ), klein blaasjeskruid (Utricularia minor ), lange zonnedauw (Drosera longifolia ), geoord veenmos (Sphagnum denticulatum ), draadzegge (Carex lasiocarpa ), drijvende egelskop (Sparganium angustifolium ), waterdrieblad (Menyanthes trifoliata ), vlottende bies (Eleogiton fluitans ), drijvend fonteinkruid (Potamo-geton natans ), beenbreek (Narthecium ossifragum ), slijkzegge (Carex limosa ), veenbloembies (Scheuch-zeria palus-tris ), veenbes (Oxycoccus palustris), lavendelheide (Andromeda polyfolia ).

Macrofauna

Kokerjuffers: Agrypnia obsoleta, A. varia, Oligostomis reticulata, Oligotricha striata. Mijten: Arrenurus affinis, A. compactus, A. leuckartii, A. stecki, Oxus nodigerus. Kevers: Bidessus grossepunctatus, Dytiscus lapponicus, Hebrus pusillus, Ilybius aenescens. Libellen: Aeschnea juncea, Ceriagrion tenellum, Enallagma cyathigerum, Leucorrhinia rubicunda. Vedermuggen: Chaoborus obscuripes, Paratendipes nudisquama. Langpootmuggen: Phalacrocera replicata

Fytobenthos

Kiezelwieren: Eunotia denticulata, E. rhomboidea, Frustulia saxonica, F. crassinervia, Pinnularia subinterrupta

Fytoplankton

Sieralgen: Actinotaenium cucurbita, Bambusina borreri, Cosmarium nymannianum, C. ralfsii, Euastrum binale var. gutwinskii, E. crassum, Micrasterias jenneri, M. truncata, Pleurotaenium minutum,Spondylosium pulchellum, Staurastrum brachiatum , S. hystrix, Tetmemorus brebissonii, Xanthidium armatum

Verspreiding:

33


1

5 3 5 5 5



Vrijstellen van bos, plaggen

Hydrologische doorsnede (uit Jalink et al., 2001): Ventype M26 betreft hydrologische ventypen A, C of E.


34


3.4. Maatlatten De maatlatten voor de verschillende kwaliteitselementen zijn opgebouwd uit deelmaatlatten, die met elkaar verrekend dienen te worden om tot één eindscore voor een bepaald kwaliteitselement te komen. De Kaderrichtlijn Water vereist dat zowel soortensamenstelling als abundanties worden beoordeeld op de maatlatten. De maatlatten zijn zoveel mogelijk overgenomen uit Van der Molen (2004), waar voor details naar wordt verwezen. De scores op de maatlatten worden uitgedrukt als getallen tussen 0 (slecht) en 1 (zeer goed). Het resultaat van de berekeningen wordt aangegeven op een schaal met vijf kleuren: zeer goed goed matig ontoereikend slecht Figuur 3.

Kleurcodering van de kwaliteit volgens de KRW

Fytoplankton

De maatlat voor het fytoplankton bestaat uit twee deelmaatlatten: een negatieve en een positieve. De negatieve maatlat is een toets op ongewenste antropogene invloeden, zoals een overmatige belasting met nutriënten, inlaat van gebiedsvreemd water of eutrofiëring. Het gaat hierbij vooral om soorten die ongewenste bloeiverschijnselen vertonen, zoals blauwwieren en bepaalde soorten flagellaten (o.a. Gonyostomum semen, die in zure, eutrofe vennen voorkomt en bij zwemmers jeuk veroorzaakt). De positieve deelmaatlat bestaat vooral uit soorten die een hoge natuurwaarde indiceren; hiertoe wordt gebruik gemaakt van de groep van sieralgen of desmidiaceeën. Ze zijn ingedeeld naar een toenemende afhankelijkheid van een ongestoord milieu: triviale, matig kieskeurige, kieskeurige en zeer kieskeurige soorten. Verderop zal duidelijk worden dat er geen aparte maatlat voor de typen M12ZZ en M12Z kon worden ontwikkeld.

Macrofyten en fytobenthos

De macrofyten en het fytobenthos vormen samen één maatlat. Tot de macrofyten behoren de met het blote oog zichtbare planten (hogere planten, mossen, maar ook macroscopische draadalgen). Tot het fytobenthos behoren de bodembewonende microscopische algen. Deelmaatlat macrofyten Voor de macrofytenvegetatie zijn vier pressoren van belang: verzuring door atmosferische depositie, toevoer van stikstof door atmosferische depositie (vermesting), toevoer van fosfor door oppervlaktewater (eutrofiëring) en verdroging. Voor de macrofyten bestaat de maatlat uit een deelmaatlat voor de abundanties van zes groeivormen (submers, drijvend, emers,

AquaSense © - 05.2184.2

35


flab, kroos en oeverplanten) en een deelmaatlat voor de soortensamenstelling van wateren oeverplanten. Voor vennen zijn op de deelmaatlat groeivormen drie van de zes groeivormen relevant geacht: submerse vegetatie, kroos en draadwier/flab. De deelmaatlat soortensamenstelling is gebaseerd op het voorkomen van kenmerkende soorten van de kenmerkende plantengemeenschappen Op de deelmaatlat voor de soortensamenstelling krijgt iedere soort een score gebaseerd op de mate van kenmerkendheid, de mate waarop de soorten reageren op nietverzuurde omstandigheden (Arts, 1990) en aanwijzing als doelsoort en/of Rode-lijst soort. De score is verder afhankelijk van de abundantie van de soorten. . Deelmaatlatten M12ZZ en M12Z omvatten dezelfde deelmaatlat voor de abundanties van groeivormen, maar verschillen in de samenstelling van de deelmaatlat voor wateren oeverplanten. Vennen van het type M12ZZ worden gekarakteriseerd door zuurtolerante soorten die kenmerkend zijn voor zeer zwak gebufferde omstandigheden. Ze worden begeleid door algemene soorten die ook in zure vennen voorkomen, maar dominantie van knolrus en veenmossen is afwezig. Vennen van het type M12Z worden gekarakteriseerd door zowel zuurtolerante als zuurintolerante zacht-water soorten. Ze zijn veel rijker aan zacht-watersoorten dan vennen van het type M12ZZ. De consequentie van deze verschillen is, dat de soortenmaatlat voor M12ZZ minder soorten bevat dan de soortenmaatlat voor M12Z en daarmee ook de totale te behalen maximale score op de soortenmaatlat lager is. Zouden de vennen die behoren tot het type M12ZZ worden beoordeeld op de maatlat voor M12Z, dan zouden zij laag scoren door hun geringe soortenrijkdom, nl. bestaande uit enkele zachtwater-soorten begeleid door soorten van zure vennen. In de Tabellen 4 en 5 worden de deelmaatlatten voor abundantie groeivormen en voor soortensamenstelling voor M12ZZ kwantitatief uitgewerkt. Deze maatlat M12ZZ is een aanvulling op de bestaande maatlatten en is niet opgenomen in van der Molen (2004). In een groep van ca. 10 verzuurde vennen bleek de submerse vegetatie volledig te bestaand uit knolrus en veenmossen. Van deze vennen is de deelmaatlat voor abundanties van groeivormen niet meegenomen in de score. Doordat voor deze vennen in de jaren negentig de deelmaatlat abundantie groeivormen niet kon worden ingevuld door gebrek aan gegevens en in de periode 2000 – 2004 wèl, veranderde de eindscore één tot twee klassen in positieve zin, terwijl de soortensamenstelling en abundanties van de soorten in de tijd niet noemenswaardig waren veranderd. Tabel 4.

Maatlat voor abundantie van groeivormen (bedekkingspercentage van het waterlichaam of het begroeibare areaal). Slecht

Submers Flab Kroos

AquaSense © - 05.2184.2

OntoereiMatig kend < 1% of > 1-5% of 50- 5-10% of 60 % 60 % 40-50 % > 50% 30 – 50% 10-30% > 20%

10 – 20%

2 – 10%

Goed

Zeer goed

Referentie

10-20% of 30-40 % 5-10%

20-30 %

25%

< 5%

1%

< 2%

< 1%

0.5%

36


Tabel 5.

Klassengrenzen deelmaatlat macrofytensamenstelling uitgedrukt in de absolute score en relatief Slecht

Ontoereikend

Matig

Goed

Zeer goed

Referentie

Waterplanten (% van 53)

< 5%

5-10%

10-20%

20-40%

40-60%

50%

Absolute waarde

0–2

1-4

5-10

11-20

21 - 32 en meer

27

Oeverplanten (% van 58)

< 5%

5-10%

10-20%

20-40%

40-60%

50%

Absolute waarde

0–2

3-5

6-11

12-22

23 - 35 en meer

29

I

De verschuiving in eindscore in de tijd is een gevolg van het ontbreken van gegevens én van het positief beoordelen van knolrus en veenmossen in de deelmaatlat submerse vegetatie, en werd niet reëel geacht. Deelmaatlat fytobenthos De diatomeeën of kiezelwieren zijn gekozen als indicatoren uit het fytobenthos omdat zij goede indicaties geven met betrekking tot verzuring, eutrofiëring, toevoer van afbreekbaar organisch materiaal (saprobiëring) en verdroging, die de belangrijkste pressoren in vennen zijn. Positieve indicatoren zijn doelsoorten uit laag-alkaliene wateren, waarin de specifieke waarde van vennen tot uiting komt. Negatieve indicatoren zijn verzuringsindicatoren, die gaan optreden bij sterke invloed van atmosferische depositie. Tevens zijn er soorten die indiceren voor eutrofiëring en saprobiëring. Daarnaast zijn er nog meer algemene soorten, die echter niet als indicator worden gebruikt. Er zijn geen nieuwe maatlatten ontwikkeld voor het fytobenthos omdat de maatlat voor alle typen vennen hetzelfde is. Gecombineerde maatlat macrofyten en fytobenthos De deelmaatlat fytobenthossamenstelling wordt met de deelmaatlatten macrofyten abundantie groeivormen, macrofyten soortensamenstelling verrekend (iedere deelmaatlat telt voor éénderde) tot één eindscore voor het kwaliteitselement waterflora (macrofyten en fytobenthos). Indien van één of twee van de macrofytendeelmaatlatten geen gegevens voor handen waren, is de eindscore gebaseerd op de deelmaatlat waarvan wèl de gegevens bekend waren. Macrofauna

Voor de berekening van de scores op de maatlat macrofauna wordt gebruik gemaakt van kenmerkende taxa en positief dominante taxa. Daarnaast zijn ook nog negatief dominante taxa benoemd. Kenmerkende soorten komen bij uitstek in het betrokken watertype voor. Positief dominante taxa kunnen ook in de referentiesituatie (zeer goede toestand) voorkomen, zonder dat dit op negatieve beïnvloeding wijst. Negatief dominante soorten wijzen op een slechte ecologische toestand. Er zijn dus drie deelmaatlatten voor de macrofauna, die samen kunnen worden omgezet naar een score op de maatlat. Het was niet goed mogelijk om een aparte maatlat te ontwikkelen voor de onderscheiden (sub)typen M12ZZ en M12Z. Er waren hiervoor te weinig monsters beschikbaar in de opgebouwde database. Ook is er geen geschikt historisch referentiemateriaal.

AquaSense © - 05.2184.2

37


Redeke & De Vos (1932) geven slechts zeer fragmentarische informatie over enkele soorten). Meer omvattende studies naar de macrofauna werden uitgevoerd in een periode dat de aantasting door verzuring en eutrofiëring van vennen en zwak gebufferde wielen al op een hoogtepunt was (bijv. Bierhuizen en Van de Laar 1981, Buskens 1983, Verstegen 1985, Vanhemelrijk 1985, Van Bergen 1987, GTD 1987, 1988a, b, 1995.Vallenduuk 1990). Daarom is voor M12Z en M12ZZ gebruik gemaakt van de bestaande maatlat voor M12 (Van der Molen 2004). Vis

In de meeste wateren wordt de visstand beoordeeld op grond van de soortensamenstelling, abundantie en leeftijdsopbouw. Voor de vennen wordt de soortensamenstelling alleen beoordeeld op basis van het aan- of afwezig zijn van vis. De visstand van vennen is door het geïsoleerde karakter en ook door de invloed van de pH te sterk wisselend om een beoordeling op grond van de soortensamenstelling te geven. Eigenlijk is alleen de aanwezigheid van vis een goede indicator. In vennen met een pH lager dan ca 5 komt van nature geen vis voor, hoewel de exotische Amerikaanse hondsvis goed gedijt in zure vennen. In de referentiesituatie zijn dergelijke exoten niet aanwezig. In de referentiesituatie is de visbiomassa laag, maar in bemeste vennen kan deze hoog zijn. Dergelijke vennen worden doelbewust als visplas gebruikt. Van vennen in het algemeen en van de geselecteerde vennen in het bijzonder zijn nauwelijks kwantitatieve visstandsgegevens. In Van der Molen (2004) zijn de indicatoren voor de visstand voor de typen M13 en M26 niet uitgewerkt, omdat er in deze typen nauwelijks vis voorkomt. Wegens gebrek aan gegevens worden de maatlatten voor de visstand hier niet verder uitgewerkt.

AquaSense © - 05.2184.2

38


4. Toestand van de vennen De getalsmatige gegevens die bij de enquête over de algemene eigenschappen, omgeving van het ven, beïnvloeding en beheer werden verzameld zijn opgenomen in Bijlage 4. Van de 126 verstuurde enquêteformulieren werden er 122 terug ontvangen.

4.1. Algemene gegevens en beïnvloeding Oppervlakte en diepte

De gegevens uit Bijlage 4 zijn samengevat in Bijlage 5. De meeste van de vennen hebben een oppervlakte tussen 0,5 en 2,5 ha en zijn 0,5 tot 2,5 m diep. De meeste vennen vallen vrijwel nooit droog; maar ca 6% van de vennen valt jaarlijks droog. Met name de zwak gebufferde vennen zijn betrekkelijk ondiep (meestal tot 1 m).

Omgeving

Slechts 14% van de locaties heeft direct contact met weide of bouwland, erven en tuinen (met huizen). Langs 73% van de vennen komt bos voor en langs 46% is er (ook) al of niet vergraste heide. Dit valt ook te verwachten bij een selectie van waternatuurvennen. Beïnvloeding door de landbouw vindt vooral bij de (zeer) zwak gebufferde vennen plaats. Van alle vennen is een derde niet toegankelijk voor het publiek en bij slechts 30% is sprake van intensieve betreding van de oevers door recreanten.

Hydrologische isolatie

Ruim 60% van de locaties is hydrologisch geïsoleerd. In ruim 20% van de gevallen is er sprake van toevoer van water door greppels of sloten.

Beïnvloeding

De beïnvloedingsfactoren zijn gerangschikt in Tabel 6. De beheerders geven aan dat op 67% van de locaties sprake is van verzuring door atmosferische depositie. Waarschijnlijk is dat in vrijwel alle vennen verzuring plaats heeft, maar vooral in sterk geëutrofieerde vennen is dit niet direct zichtbaar. Na verzuring wordt verdroging (33%) als belangrijkste beïnvloeding genoemd. Dit zijn beide externe factoren (factoren die buiten de directe controle van de terreinbeheerder vallen). Dat is doorgaans ook het geval met de beïnvloeding door landbouwwater (15%). Opvallend is dat in bijna een derde van de vennen wordt geschaatst, hetgeen voor het voorkomen van soorten uit (zeer) zwak gebufferde wateren van belang kan zijn. In vennen waar geschaatst wordt vindt vaak tijdelijk toevoer van (zwak gebufferd) water plaats. Begrazing vindt rond een kwart van de vennen plaats. Enerzijds heeft begrazing een gunstige invloed (door het terug houden van bos rond de vennen), anderzijds kan de bemesting door het vee negatief zijn voor het van oorsprong voedselarme water.

AquaSense © - 05.2184.2

39

Toestand van de vennen

Tabel 6.

Percentage van de locaties dat beïnvloed wordt door in- of externe factoren. Beïnvloeding verzuring verdroging (verlaging waterstand) schaatsen begrazing honden drenken vee landbouwwater visserij zwemmen, pootjebaden introductie andere exoten vissers introductie zonnebaars vogelkolonies introductie watercrassula

Percentage 67 33 30 26 21 19 15 12 8 6 4 4 3 0

Activiteiten die bij grote intensiteit een negatieve invloed hebben op de levensgemeenschappen, maar bij geringe intensiteit vaak positief kunnen uitwerken, voor de verspreiding van zaden van zeldzame planten, zijn het uitlaten van honden (21% van de locaties), (sport)visserij (16%) en de aanwezigheid van broedvogelkolonies (3%). In 4% van de vennen is de zonnebaars aanwezig. Deze roofvis decimeert de populatie amfibieën (zoals in het Rauwven). In 6% van de vennen zijn andere exoten aangetroffen. Opvallend is het ontbreken van meldingen van de watercrassula. Deze exoot, die soorten uit het Oeverkruidverbond kan verdringen werd in 1995 aangetroffen in Padvindersven en in 1999 en 2001 in De Flesch, een hersteld ven daar vlakbij (Zonderwijk 2004).

4.2. Beheer Overzicht

AquaSense © - 05.2184.2

De gegevens uit de enquête zijn per ven samengevat in Bijlage 6 en 7. In totaal zijn op 90 van de 126 locaties een of meer beheersmaatregelen uitgevoerd. Tabel 7 geeft hiervan een overzicht. De maatregelen zijn in deze tabel geclusterd (conform de indeling in Bijlage 3). In het algemeen zijn de meeste maatregelen uitgevoerd in de (zeer) zwak gebufferde vennen en wielen. Dit is een logisch gevolg van de uitvoering van het Provinciaal Venherstelproject, dat vooral op deze vennen was toegespitst. Daarnaast zijn ook via andere kanalen beheersmaatregelen uitgevoerd. De uitgevoerde maatregelen in de groep van 6 hoogveenvennen hebben ook vooral betrekking op de combinaties van dit type met (zwak) gebufferde typen. In een kwart van de vennen is gebaggerd en/of zijn verbeteringen van de waterhuishouding doorgevoerd. Maatregelen voor buffering zijn vooral in de van nature zwak gebufferde locaties uitgevoerd. Dat is het minst gedaan in de van nature zure, ongebufferde vennen, waar dit ook niet zinvol is.

40


Tabel 7. Aantal locaties per type en percentage (cursief) van de locaties binnen de typen waar beheersmaat regelen zijn uitgevoerd.

baggeren

kappen en/of verwijderen struiken en ruigte

plaggen en/of maaien

Zwak gebufferde vennen en wielen Zeer zwak gebufferde vennen Zure, ongebufferde vennen Hoogveenvennen (met combinaties)

32 23 15 17

50 26 39 33

30 28 33 0

30 26 15 17

23 16 3 17

8 0 0 0

Alle typen

24

38

29

24

15

2

Aantal Type omschrijving locaties

44 43 33 6 126

verbetering Buffewaterhuishou ring ding

Waterzuivering

Het leeggepompte Voorste Goorven tijdens de uitvoering van de herstelmaatregelen in 1995 (Opname: H. van Dam)

Maatregelen Provinciale Venherstelproject

Om de maatregelen te evalueren die in de 25 ‘provinciale’ vennen zijn of worden genomen is een apart overzicht gemaakt van de hier getroffen en te treffen beheersmaatregelen, zoals ze naar voren zijn gekomen uit de enquête onder de beheerders (Tabel 8). Er zijn een paar vennen toegevoegd die geen deel uitmaken van het restauratieplan maar waar wel gegevens beschikbaar zijn, onder andere uit EGM-projecten (RU Nijmegen). De periode 1990-1994 dient als een referentiesituatie voor de te beoordelen periode 2000-2004. Om een vergelijking te kunnen maken tussen de perioden 1990-1994 en 2000-2004 zijn de volgende criteria gehanteerd: −

alleen vennen waar de ingrepen tussen 1994 en 2003 zijn uitgevoerd worden meegenomen; − als er alleen gemaaid is wordt het ven niet geselecteerd omdat dit type beheer te weinig invloed op de waterkwaliteit heeft. In totaal zijn slechts 16 vennen geselecteerd voor de vergelijking van de twee perioden.

AquaSense © - 05.2184.2

41


Tabel 8. Overzicht van vennen waarin de laatste 2 decennia beheer is uitgevoerd. De kolom ‘in selectie voor vergelijking’ geeft aan van welke vennen de fysisch-chemische variabelen vergeleken kunnen worden tussen de perioden 1990-1994 en 2000-2004. Vetgedrukte vennen maken deel uit van het Provinciale Venherstelproject (1998-2004).

Algemeen

bekalking

'95 '95 '99

'99 '04

'04 '04 '01 '01

'01

'01

'03

ja ja ja ja

'03 '98

'03

'03 '01

jaarl.

te oud ja ja ja

oppervlaktewater

'01

te oud te oud maaien

(zwak)gebuff. oppervlaktew.

'01

'01

Buffering

(zwak)gebuff. grondw.

'01

'01 '92 '92

'95 '95 '95

terugdr. wateronttrekk. (omg.)

1999 2003

'01

ja

aanbr. dammen-stuwen

x x

ja

jaarl.

'95 '95 '95

wijzigen aan- en afvoer (sloten)

1992 1985 2003 1990

'04

'95 '95 '95 '99 '04

glooiender maken oevers

M12ZZ M12ZZ M12ZZ

x x x

'99 '04

maaien

M12ZZ M12ZZ

1 1 1 1 1 1 1 1 1

'04

'95 '99 '04

baggeren

M12ZZ M12ZZ M12ZZ

'04

plaggen

M12ZZ M12ZZ

2001 1992 1992 2003 1996 1996 2003 1998 1986 2000 1999 2000

te jong te jong

verwijderen struiken en ruigte

M12Z M12Z

x x x x x x x x x x x x

ja ja ja ja

kappen bos

M12Z M12Z M12Z

x

1995 1995 1995 1999 2004 2004 2001

reden niet in selectie

M12Z M12Z

x x x x x

jaartal uitvoering

M12Z M12Z M12Z M12Z

Voorste Goorven Witven Van Esschenven/De Staart Groot Meer Staalbergven Belversven Leemputten Ossendrecht (noord) Kleine Meer (Water)ranonkelven Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1) Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2) Put St. Petrus Plakkeven-W Plakkeven-O Venrode-M Greveschutven Beuven Schaapsloopven Soerendonkse Goor De Krochten-Z Nieuwe Wiel Oude Karreput (Karregat) Rauwven Vissersven Berkven Berkven Maasven Grafven-Z Rozenven Plantloon, ven 2 (Kikkerven) Galgenwiel

in selectie voor vergelijking

M12Z M12Z M12Z

werkzaamheden uitgevoerd

M12Z M12Z

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Naam ven

M12Z M12Z

br034 br037 br038 dm043 br042 br052 bw022 bw023 bw028 dg001-1 dg001-2 dg003 dg005 dg006 dm011 dm084 dm144 dm199 dm237 mw014 zl006 ap005 ap012 br117 br118 br118 dm150 dm158 rv001 zl003 zl004

Vragenlijst ontv.

M12Z M12Z

DVV-nr

KRW-type M12Z

Verbeteren waterhuishouding

Verwijderen (organisch) materiaal

'96 '96 '03 '04 '86

'03 jaarl.

'00 '00 incid.

'98-'99 '00 incid.

te oud te oud te jong te oud ja ja

'96 '99

jaarl. '92 '03 '03

'03

'03

'99 '03

'90 '90

'03

'85 '85 '85

'85 '85

'03 jaar?

4.3. Fysisch-chemische toestand In totaal werden 60999 fysisch-chemische waarnemingen in de database ingevoerd. De jaargemiddelden en de aantallen metingen per jaar voor pH, alkaliniteit, totaal-fosfaat, totaalstikstof, ammonium, calcium, chloride en sulfaat per locatie worden gepresenteerd in Bijlage 9. De verdeling van de waarnemingen over de jaren, locaties en watertypen is zeer onevenwichtig en het construeren van representatieve tijdreeksen per type is moeilijk.

4.3.1. Huidige toestand Voor elk van de genoemde parameters is de verdeling over de klassen uit Bijlage 2 berekend en weergegeven in de Tabellen 9 en 10. Er is geprobeerd om vergelijkbare tabellen te maken voor de verschillende typen, maar dat leverde wegens de soms geringe aantallen per type geen bevredigend resultaat. Bovendien werden er hierdoor geen wezenlijke verschillen tussen de typen waargenomen. AquaSense © - 05.2184.2

42


Tabel 9.

De procentuele verdeling (cursief) van het aantal waarnemingen van de gemiddelde zuurgraad en alkaliniteit (zuurbindend vermogen) over de periode 2000-2004 en het gemiddelde over deze periode.

Klasse 1 2 3 4 5 6

Tabel 10.

Zuurgraad omschrijving

perc.

extreem zuur zuur zwak zuur zwakzuur / neutraal neutraal / alkalisch sterk alkalisch

0 18 29 35 16 1

Alkaliniteit omschrijving

perc.

ongebufferd zeer zwak gebufferd zwak gebufferd matig gebufferd sterk gebufferd

39 41 11 6 3 0

aantal waarnemingen

82

71

gemiddelde

6.1

0.28 meq/l

De procentuele verdeling (cursief) van het aantal waarnemingen van geselecteerde nutriënten en macro-ionen over de periode 2000-2004 en het gemiddelde over deze periode. Klasse 1 2 3 4 5

omschrijving zeer arm matig arm matig rijk rijk zeer rijk

aantal waarnemingen gemiddelde (mg/l)

P-totaal

N-totaal

NH4-N

Ca

Cl

SO4

0 1 30 41 28

2 5 7 31 56

23 16 31 23 7

17 33 22 28 0

4 35 46 15 0

24 18 30 20 8

71

61

70

64

72

71

0.15

3.60

0.43

8.9

13.8

17.9

De meeste vennen zijn zwak zuur tot neutraal. Dit geeft al aan dat veel vennen beïnvloed worden door alkaliniserende processen, zoals toevoer van gebufferd water door landbouw. Extreem zure vennen (pH < 4,2) werden nauwelijks meer waargenomen. Toch zijn veel vennen ongebufferd of zeer zwak gebufferd. Slechts 20% van de locaties is zwak tot sterk gebufferd. Er zijn nauwelijks locaties met lage concentraties totaal-fosfaat: de meeste locaties zijn rijk of zeer rijk (P > 0,05 mg/l, gemiddeld 0,15 mg/l), hetgeen voor de oorspronkelijk voedselarme tot matig voedselarme vennen veel te hoog is. Ook de concentraties van totaal-stikstof (gemiddeld 3,6 mg/l) zijn hoog, maar het kan zijn dat dit voor een deel wordt veroorzaakt door de (natuurlijke) aanwezigheid van humusverbindingen in veel vennen. Slechts op 7% van de locaties is er sprake van een relatieve armoede aan totaal-stikstof. Met betrekking tot ammoniumstikstof en sulfaat is de toestand gunstiger: rond 40% van de locaties is zeer arm of matig arm aan deze stoffen, die voor een groot deel afkomstig zijn uit atmosferische depositie. In de volgende paragraaf wordt hier nader op ingegaan. Calcium en chloride zijn van nature met lage concentraties in vennen en zwak gebufferde wielen aanwezig. De meeste locaties (50-60%) zijn matig rijk of rijk aan deze ionen, hetgeen daar kan

AquaSense © - 05.2184.2

43


duiden op toevoer via sloten etc. Overigens kunnen de concentraties van deze stoffen in droge zomers door indamping ook verhoogd zijn.

4.3.2. Veranderingen tussen periodes 1990-1994 en 2000-2004. In Tabel 11 en de grafieken van Figuur 4 wordt de toestand van de Brabantse vennen vergeleken tussen de periodes 1990-1994 en 2000-2004. Hiertoe zijn steeds vennen uitgezocht waar in een of meer jaren waarnemingen uit beide perioden beschikbaar zijn. Voor Tabel 11 is van deze jaargemiddelden weer de mediaan berekend, omdat voor sommige parameters de verdeling van de getallen sterk afwijkt van een normale verdeling. Tabel 11.

Mediane waarden van jaargemiddelden van fysisch-chemische parameters van geselecteerde vennen gedurende twee perioden en significantie van het verschil (n.s. = niet significant). Parameter pH Alkaliniteit Totaal-fosfaat Totaal-stikstof Ammonium Calcium Chloride Sulfaat

eenheid meq/l mg/l P mg/l N mg/l N mg/l mg/l mg/l

1990-1994 4,9 0,10 0,06 3,13 0,75 4,1 15,1 24,6

2000-2004 Significantie aantal waarn. 6,0 0,17 0,06 2,50 0,32 5,4 12,9 14,5

p<0.0001 n.s. n.s. n.s. p<0.01 n.s. p<0.01 p<0.05

70 53 27 10 28 26 26 29

De grafiek van totaalstikstof is niet weergegeven omdat hier slechts tien paarsgewijze waarnemingen voorhanden zijn. In de grafieken is de klassenindeling van Bijlage 2 gehanteerd. Voor de nutriënten en macro-ionen loopt deze van links naar rechts van (zeer) arm naar (zeer rijk). De pH is zeer significant toegenomen. Als gevolg van de generieke maatregelen tegen verzuring zijn de sterk verzuurde vennen van de jaren negentig in de huidige situatie verdwenen. Mede hierdoor is ook de alkaliniteit toegenomen. Dit uit zich vooral in een toename van de zeer zwak gebufferde wateren: een reactie op de afnemende verzuring door atmosferische depositie (zie o.a. Van Dam & Mertens 2004). Daarnaast is er een toename van matig en sterk gebufferde wateren. Dat zijn vennen als het Greveschutven en de Grote Melanen, het Bankven en het Kolkven, waar de invloed van toevoer van water uit de omgeving kennelijk is toegenomen. De mediane concentratie van totaal-fosfaat is niet toegenomen, maar de verdeling over de locaties is wel veranderd. Fosfaatarme vennen waren in de periode 1990-1994 o.a. de Keijenhurk en het Voorste Goorven, waar later beheersmaatregelen zijn uitgevoerd en de concentraties van totaal-fosfaat zijn gestegen tot het niveau matig rijk.

AquaSense © - 05.2184.2

44


12

12 10

Totaal-P n=27

10 8

aantal

aantal

8 6

4

2

2

0

0

<0.01

0.01-0.02

0.02-0.05 1990-1994

0.05-0.15

>0.15 mg/l

<0.1

2000-2004

12

0.1-0.2 0.2-0.5 0.5-1.0 1990-1994 2000-2004

>1 mg/l

20 SO4 n=29

18 16 14

aantal

8

aantal

6

4

10

NH4-N n=28

6 4

Cl n=26

12 10 8 6 4

2

2 0

0

<5

5-10

10-20

1990-1994

20-50

>50 mg/l

<5

20-40

>40 mg/l

2000-2004

25

Ca n=26

20

12 10

aantal

aantal

10-20 1990-1994

16 14

5-10

2000-2004

8 6 4

Alkaliniteit n=46

15 10 5

2 0

0

<1

1-5 1990-1994

5-10

10-50

>50 mg/l

<0.1

2000-2004

0.1-0.5

0.5-1

1-2

1990-1994

2-4

>4 meq/l

2000-2004

25

aantal

20

pH n=70

15 10 5 0

<4.2

Figuur 4.

4.2-5

5.0-6.0 1990-1994

6.0-7.2 7.2-8.5 2000-2004

>8.5

Vergelijking van de fysisch-chemische toestand Brabantse vennen tussen de perioden 1990-1994 en 2000-2004.

De mediane concentratie van calcium is licht gestegen tussen beide perioden, vooral het aantal matig rijke locaties is toegenomen. Dit betreft vooral locaties waar gebufferd water wordt toegevoerd als beheersmaatregel (Voorste Goorven, Witven,

AquaSense © - 05.2184.2

45


Van Esschenven of andere maatregelen zijn uitgevoerd (Lobeliaven / Leikeven). De generieke maatregelen tegen luchtverontreiniging door zwavel- en stikstofverbindingen hebben geresulteerd in een meer dan gehalveerde concentratie van ammoniumstikstof en een bijna even sterke afname van sulfaat. Van Dam & Mertens (2004) constateerden dit al eerder in geïsoleerde Nederlandse vennen, waar geen beheermaatregelen zijn uitgevoerd. Er is een verloop te zien van zeer tot matig sulfaatrijk in de jaren negentig naar matig tot sulfaatrijk in de huidige situatie. De vennen zijn over het algemeen echter nog (matig) rijk aan ammonium.De afname van de ammoniumstikstofconcentraties in vennen (1,2 mg/l) waar beheersmaatregelen hebben plaatsgevonden is groter dan in vennen waar dit niet het geval is (0,5 mg/l) In de chloridegrafiek is een verschuiving naar links te zien wat duidt op een afname. Deze ontwikkeling is al eerder in geïsoleerde vennen waargenomen en is waarschijnlijk het gevolg van een toename van de neerslaghoeveelheden in het laatste decennium (Van Dam & Mertens 2004).

4.3.3. Invloed van beheersmaatregelen De vennen en wielen waar beheersmaatregelen zijn uitgevoerd zijn vermeld in Tabel 8. Het is niet goed mogelijk om de kwaliteit van de meeste van deze locaties voor en na het uitvoeren van de maatregelen te vergelijken tussen de perioden 1990-1994 en 2000-2004, zoals dat voor alle locaties samen hierboven is geschied. Voor en na de maatregelen zijn tot nog toe onvoldoende waarnemingen verricht. In sommige gevallen zijn in de database helemaal geen waarnemingen beschikbaar van voor het treffen van de maatregelen (bijvoorbeeld het Soerendonkse Goor). In andere gevallen, zoals het Plakkeven-W en De Krochten-Z zijn er alleen waarnemingen in de database van vóór het uitvoeren van de maatregelen. Bovendien is het niet te verwachten dat maatregelen als kappen van bos en plaggen in veel gevallen een grote invloed zullen hebben op de watersamenstelling. Van baggeren en verandering van de waterhuishouding (toe- en afvoer van water) kan dit wel worden verwacht. Dat is precies wat er is gebeurd in vennen waar in het kader van het landelijke programma Effectgerichte Maatregelen (EGM, thans ook wel OBN + Overlevingsplan Bos- en Natuur) maatregelen zijn getroffen, zoals het Voorste Goorven, Witven, Van Esschenven, en het Groot Meer. De maatregelen leiden meestal tot een toename van

AquaSense © - 05.2184.2

46


Alkaliniteit (meq/l)

0.50 0.40 0.30 0.20 0.10 0.00 1985

1990

1995

2000

2005

Jaar Voorste Goorven

Figuur 5.

Achterste Goorven

Stijging van de alkaliniteit van het Voorste Goorven na het baggeren en het inlaten van gebufferd grondwater in 1995 (gegevens Radbouduniversiteit). Ter vergelijking zijn de gegevens van het onbehandelde Achterste Goorven opgenomen (gegevens AquaSense).

de pH en alkaliniteit en een afname van ammonium-stikstof (zie bijv. Brouwer e.a 2000, 2001 en Bijlage 9). Figuur 5 geeft daarvan een voorbeeld.

4.4. Fytoplankton

4.4.1. Fytoplankton totaal Van het totale fytoplankton zijn 77 analyses (16 jaarreeksen of delen daarvan) beschikbaar van 13 locaties. Op een enkele locatie na zijn er meestal meerdere monsters per locatie. Van enkele locaties zijn monsters uit meerdere jaren. Dit aantal locaties is te gering om een aparte beoordelingssystematiek te ontwikkelen voor de typen M12Z en M12ZZ. Daarom zijn per monster de scores op de positieve en negatieve maatlatten berekend volgens Van der Molen (2004). Doordat de standaardfytoplanktonbemonstering eigenlijk niet is toegesneden op het verzamelen van sieralgen, de positieve indicatoren, werden er weinig positieve indicatoren aangetroffen. De berekende scores op de positieve maatlat zijn daarom eigenlijk te laag en geven een te ongunstig beeld van de werkelijke kwaliteit.

AquaSense © - 05.2184.2

47


Closterium attenuatum

Euastrum verrucosum var. alatum

Micrasterias rotata

Positieve indicatoren van het fytoplankton behoren tot de sieralgen (Desmidiaceeën) en zijn vaak groot en fraai van vorm (microscopische opnamen van H. Schulp).

Chrysochromulina parva

Gonyostomum semen

Chlamydomonas spec.

Peridinium spec.

Negatieve indicatoren van het fytoplankton behoren tot diverse groepen van algen, maar zijn vaak klein en beweeglijk: voorzien van zweepdraden, die op de foto’s nauwelijks zichtbaar zijn (microscopische opnamen van AquaSense).

De resultaten zijn samengevat in Tabel 12. Per locatie is hierin een beoordeling per jaar gegeven. Hiertoe is voor de positieve indicatoren de maximale score uit het betreffende jaar genomen. Voor de negatieve indicatoren (bloeisoorten) is het gemiddelde genomen voor alle gelegenheden waar bloei aanwezig was.

AquaSense © - 05.2184.2

48


Tabel 12.

Overzicht van de beoordelingen van de kwaliteit met het fytoplankton (kleurcodering volgens Figuur 3). Strikt genomen is de gebruikte bemonsteringsmethode niet geschikt voor het berekenen van de score van positieve indicatoren!

DVV-nr

Locatie

Type

Jaar

Aantal monsters

Score pos. Indic.

Score neg. Indic.

Eindscore

Aard bloei

W142 md002-2 md002-4 W146

Wiel 2 De Heinis Broekse Wiel 2 Broekse Wiel 4 Heilige Geestwiel

M12Z M12Z M12Z M12Z

2002 2002 2002 2002

2 2 2 2

0.70 0.10 0.70 0.50

0.30 0.40 0.30 0.40

0.50 0.25 0.50 0.45

flagellaten, groenwieren flagellaten blauwalgen, groenwieren flag., blauwalgen, groenw.

ap001 ap006 bw012 mo001

Groot Ganzenven Munven Meeven Valkeniersven 2

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

2002 2002 2002 2001

2 2 8 7

0.70 0.50 0.10 0.70

0.30 0.30

0.70 0.40 0.20 0.70

flagellaten flag. (o.a. Gonyostomum )

bw016 bw023 bwo23 bw031 bw031 mo006

Ven Moerkantse Baan Kleine Meer Kleine Meer Groote Meer Groote Meer Rondven

M13 M13 M13 M13 M13 M13

1996 2000 2002 2000 2002 1997

10 5 5 6 7 1

0.70 0.70 0.50 0.70 0.70 0.10

0.40

mo009 mo009

Goudbergven Goudbergven

M26 M26

1996 1997

8 8

0.10 0.10

0.33 0.33

0.30

0.55 0.70 0.50 0.70 0.50 0.10

flagellaten, blauwalgen

0.22 0.22

flagellaten flag. (o.a. Gonyostomum )

flagellaten

Ondanks het feit dat de bemonsteringsmethode niet geschikt is voor het traceren van de positieve indicatoren (sieralgen) is de kwaliteit van de positieve indicatoren in de helft van de gevallen toch goed. Waarschijnlijk geven de positieve indicatoren een wat te optimistisch beeld van de kwaliteit. Voor de negatieve indicatoren is de kwaliteit in alle gevallen ontoereikend. Waarschijnlijk geven de negatieve indicatoren een wat te somber beeld van de kwaliteit. Zo werden er in het Groote Meer in 2002 zeven planktonmonsters genomen, waarvan er maar in één negatieve indicatoren voorkwamen, die hier dan gelijk voor zorgen dat voor het hele jaar de kwaliteit ontoereikend zou zijn. Aan de andere kant kwamen in het Goudbergven zowel in 1996 als in 1997 de negatieve indicatoren in veel monsters voor. Er zijn in de database geen tijdreeksen gevonden waarmee het effect van beheersmaatregelen op het fytoplankton kan worden gevolgd

4.4.2. Sieralgen In totaal zijn er in de database 31 monsters van 11 zwak gebufferde en twee zeer zwak gebufferde vennen. Bijlage 11 bevat de lijst van de monsters en de uitgevoerde berekeningen. Tabel 13 vat de resultaten samen. Er zijn te weinig monsters beschikbaar om voor de typen M12Z en M12ZZ een aparte maatlat te kunnen ontwikkelen. Daarom is de bestaande maatlat (Van der Mollen 2004) voor beide typen gebruikt. Van het type M13 zijn in het geheel geen analyses beschikbaar in de database.

AquaSense © - 05.2184.2

49


Tabel 13.

Overzicht van de KRW-beoordelingsscores van de kwaliteit met de sieralgen. Kleuren conform Figuur 3. DVV-nr

Locatie

Type

Centrale Vennen br034 Voorste Goorven br037 Witven br038 Van Esschenven

M12Z M12Z M12Z

Overige vennen br042 Staalbergven br077 Winkelsven-W bw023 Kleine Meer bw031 Groote Meer dg001-1 Nwe Leemputten Dorst-N (1) dg001-2 Nwe Leemputten Dorst-Z (2) dg003 Put St. Petrus dg007 Lobeliaven / Leikeven dm226 Klotven-W

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

bw012 rv001

Meeven Rozenven

M12ZZ M12ZZ

1973

1975

1995

1996

1997

0.8 1.0 0.8

0.8

1998

1999

1.0 1.0 1.0

2000

2001

1.0 1.0 1.0

0.9 0.7

2002

2003

1.0 0.8 0.9

0.8 0.8 0.9

0.6

0.8 0.8 0.5 0.7

0.7 0.5 0.7 0.8

0.8

1.0 0.8 0.0 0.7

Volgens de berekeningen is alleen in het geëutrofieerde Meeven de kwaliteit slecht. In de troebele 2e leemput bij Dorst en het geëutrofieerde Kleine Meer is de kwaliteit matig, evenals in het verzuurde Staalbergven. In de andere 27 monsters is de kwaliteit goed of zeer goed., met name in de z.g. Centrale Vennen bij Oisterwijk. Dat betreft de reeks Voorste Goorven – Witven – Van Esschenven, waarin een alkaliniteitsgradiënt is onder invloed van gebufferd grondwater dat in het Voorste Goorven wordt gelaten. Bruikbaarheid van het beoordelingssysteem

De resultaten zijn voorgelegd aan de sieralgenspecialist dr P.F.M. Coesel, met de vraag of deze gunstige beoordelingen met zijn impressies op grond van de gedetailleerde soortensamenstelling en met beschikbare historische gegevens (Heimans 1925, Coesel et al 1978) en eerdere interpretaties van een aantal monsters uit Bijlage 11 (Coesel 2001) overeenstemmen. Het blijkt dat de kwaliteit van de sieralgenflora van de Centrale Vennen tegenwoordig voor Nederland nog zeer bijzonder is, maar dat deze in vergelijking met het verleden sterk is achteruitgegaan en daarom zeker niet zeer goed kan worden genoemd. Het beoordelingssysteem van Van der Molen (2004) dient dienovereenkomstig te worden aangepast, waarbij meer elementen uit het bestaande sieralgenwaarderingssysteem (Coesel 1998) moeten worden ingebouwd. Dit systeem is eerder met succes toegepast in Brabantse vennen (o.a. AquaSense 2002c).

Invloed van het beheer

De Centrale Vennen zijn in 1995 uitgebaggerd en sindsdien wordt er gebufferd water ingelaten. Na uitvoering van deze werkzaamheden heeft zich een goede sieralgenflora ontwikkeld, waarvan de kwaliteit de laatste jaren weer terugloopt, o.a. gezien de afname van het aantal soorten (Figuur 6). Deze ontwikkeling komt gedeeltelijk overeen met de afname van de alkaliniteit (Figuur 5).

4.5. Macrofyten en fytobenthos De maatlat voor macrofyten en fytobenthos bestaat uit diverse deelmaatlatten, die eerst afzonderlijk worden besproken en daarna worden samengevoegd.

AquaSense © - 05.2184.2

50


120

Aantal soorten

100 80 60 40 20 0 '96

'98

'00

'02

04

Jaar

Figuur 6.

Ontwikkeling van het aantal soorten sieralgen in het Voorste Goorven (gerestaureerd in 1995) volgens gegevens van Van Tooren & Van Tooren (Bijlage 11).

4.5.1. Macrofyten Van 119 locaties zijn in de tijd in totaal 252 vegetatieopnamen beschikbaar. Van zes locaties stonden geen vegetatiegegevens ter beschikking. In totaal zijn er 252 opnamen, waarvan in Bijlage 12 de scores op de maatlat worden vermeld. Tabel 14 geeft een overzicht van de kwaliteit van alle opnamen. Het blijkt dat de kwaliteitsklassen goed en zeer goed maar weinig vertegenwoordigd zijn. Alleen het Beuven scoort in de kwaliteitsklasse “zeer goed” en kan als referentietoestand worden aangemerkt. In de kwaliteitsklasse goed scoren drie zeer zwak gebufferde vennen, twee zwak gebufferde vennen, zes van nature zure vennen en drie hoogveenvennen. In totaal scoren 14 vennen in de kwaliteitsklasse “goed”. De meeste overige vennen hebben een ontoereikende of slechte kwaliteit. De kwaliteitsklassen ontoereikend en slecht komen vooral voor bij de zeer zwak gebufferde vennen. Van deze vennen zijn er nauwelijks vennen met een matige kwaliteit en enkele van een goede kwaliteit. De zwak gebufferde vennen vallen voor ongeveer de helft in de kwaliteitsklasse ‘slecht’ en voor het overgrote resterende deel ongeveer evenredig verdeeld over de kwaliteitsklassen ontoereikend en matig. De van nature zure vennen kennen het minste aantal vennen in de kwaliteitsklasse slecht en een groot aantal vennen in de kwaliteitsklassen ontoereikend en matig. Van de hoogveenvennen is geen goed representatief beeld te schetsen, omdat dit maar zes vennen betreft. Deze vennen zijn gelijkmatig verdeeld over alle kwaliteitsklassen, behalve de kwaliteitsklasse “zeer goed”. Huidige toestand

AquaSense © - 05.2184.2

Tabel 15 geeft een samenvatting van de huidige toestand van vennen. De huidige toestand verschilt per ventype. De zeer

51


Tabel 14. DVV br017 br027 br034 br037 br038 br042 br045 br052 br065 br077 bw002

Locatie Rietven Groot Kolkven Voorste Goorven Witven Van Esschenven Staalbergven Groot Aderven Belversven Groot Huisven Winkelsven-W Groote Melanen

bw006 bw008 bw022 bw023 bw028 bw031 dg001-1

Zoomland-N Zeezuiper Leemputt. Ossendr. Kleine Meer (Water)ranonkelven Groote Meer leemp dorst noord dg001-2 leemp dorst zuid dg003 Put St. Petrus dg005 Plakkeven-W dg006 Plakkeven-O dg007 Lobeliaven dm011 Venrode-M dm040 IJsbaan Nuenen dm043 Groot Meer dm084 Greveschutven Beuven dm144 dm171 dm199 dm226 dm237 w142 w146 w200

Molenven (oost) Schaapsloopven Klotven-W Soerendonkse Goor Heinis wiel 2 Heilige Geestwiel zwartewiel md002-2 Broekse wiel 2 md002-4 Broekse wiel 4 mw012 De Krochten-W mw014 De Krochten-Z zl006 Nieuwe Wiel zl014 Leemkuilen ap001 Groot Ganzenven ap005 Oude Karreput Munven ap006 ap012 ap025 br007 br010 br018 br024 br041 br048 br069 br074 br083 br085 br087 br090 br117 br118 br122 br130

Rauwven Plasje Galgeven Schaapsven Putven Diaconieven Wolfsputten Beeldven Zandbergsven 20 Ansemven Rietven Bankven Koude Water De Braacken Vissersven Berkven Keijenhurk Zwartven

De kwaliteit van de macrofytenopnamen uit de database (kleurcodering volgens Figuur 3) type <'85 '85 '86 '87 '88 '89 '90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 '04 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

DVV Locatie br139 Pannegoorven bw012 Meeven bw020 Kortenhoeff-W dm010 dm017 dm039 dm077 dm094 dm095 dm096

type <'85 '85 '86 '87 '88 '89 '90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 '04 M12ZZ M12ZZ

Venrode-N Hazeputten-M Tweetermansven NO van Raadven Meeuwven Kanunnikesven Rietven dm134 Kranenmeer dm150 Maasven dm158 Grafven-Z dm161 Hoenderboom dm172 Reisven dm206 Brugven dm235 Klotvennen-M md005 Driehoeksplas Beugen mo001 Valkeniersven 2

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

mo015 mw004 rv001 zl003 zl004 ap023 br036 br056 br061 br111 br143 bw010 bw013 bw016 bw018 bw027

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

Zwarte Goor Padvindersven Rozenven Kikkerven Galgenwiel Buntven Achterste Goorven Bosven-W Flesven

Neterselsche Heide-W Klokvenneke Heideven Bloempjesven Fonteinven Kometeeuwsche ven Moseven dm002 Heidijk, ten Z van dm019 Oude Putten dm022 Langven (complex) dm033 Wasven dm034 Kamerven (complex) dm037 Witven dm038 De Meer dm090 Aalsterhut, ten ZW v. dm109 Diepe Meerven

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

dm124 dm125 dm153 dm173 dm173 dm190 dm196

Kiezelven Scheidingsven Henneven Pastoorsven Pastoorsven Brilven Lange Vlaas dm197 Ronde Vlaas dm230 Biesven dm232 Klein Kraanven mo006 Rondven mo014 Langven-O br041 Wolfsputten br065 Groot Huisven br139 Pannegoorven dm095 Kanunnikesven

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

dm216 Klein Hasselsven mo009 Goudbergven

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M26 M26 M26 M26 M26 M26

zwak gebufferde vennen scoren overwegend slecht en ontoereikend. De zwak gebufferde vennen scoren voor een Tabel 15.

Aantallen locaties per type en kwaliteitsklasse in de periode 2000-2004 voor de macrofyten. Type

Omschrijving

M12ZZ M12Z M13 M26

Zeer zwak gebufferde vennen Zwak gebufferde vennen Zure, ongebufferde vennen Hoogveenvennen

M12-M26 Totaal

slecht

ontoereikend

9 9 1 2 21

matig

goed

14 3 4 1

1 5 3

3 2 3 1

22

9

9

zeer goed 1

1

Totaal 27 20 11 4 62

groot deel slecht, maar kennen ook een redelijke categorie vennen met een matige kwaliteit. Van de van nature zure vennen en de hoogveenvennen zijn erg weinig gegevens beschikbaar van de huidige toestand. De vennen die konden worden getoetst zijn min of meer verdeeld over de verschillende klassen. Veranderingen in de tijd

AquaSense © - 05.2184.2

De veranderingen van de KRW-kwaliteitsklassen van de macrofyten in de verschillende perioden zijn weergegeven in Figuur 7. Als we de perioden 1990-1994 en 2000-2004 - de perioden waarvan de meeste gegevens beschikbaar zijn - vergelijken, zien we bij de zeer zwak en zwak gebufferde vennen een duidelijke

52


verschuiving optreden naar hogere kwaliteitsklassen. Waren de kwaliteitsklassen goed en zeer goed in de periode 1990-1994 niet vertegenwoordigd, in de periode 2000-2004 worden weer vennen, zij het een beperkt aantal, in de kwaliteitsklassen goed en zeer goed waargenomen. Opvallend is dat bij de zure, ongebufferde vennen (M13) veel gegevens voor handen zijn uit de periode 1990-1994, maar uit de periode 2000-2004 maar zeer beperkt. Een duidelijke conclusie uit de vergelijking van deze twee perioden is dan ook niet te trekken. De hoogveenvennen lijken juist verslechterd: in de periode 2000-2004 is het aantal vennen uit de kwaliteitsklasse goed afgenomen en het aantal vennen uit de kwaliteitsklasse zeer slecht toegenomen, echter de aantallen zijn laag. Zwak gebufferde vennen (M12Z) 20

15

15

aantal locaties

aantal locaties

Zure ongebufferde vennen (M13) 20

10

10

5

5

0

0 <1985

85-89

90-94

95-99

<1985

>99

85-89

20

15

15

10

>99

10

5

5

0

0 <1985

85-89

90-94 periode

Beheer

95-99

Zeer zwak gebuff. vennen (M12ZZ)

20

aantal locaties

aantal locaties

Hoogveenvennen (M26)

Figuur 7.

90-94 periode

periode

95-99

>99

<1985

85-89

90-94

95-99

>99

periode

Veranderingen van de KRW-kwaliteitsklassen van de macrofyten in de verschillende perioden. Kleuren als in Figuur 3.

Voor de meeste beheersvennen konden de effecten van de genomen maatregelen op de score op de macrofytenmaatlatten niet geëvalueerd worden om vier redenen (Tabel 16): 1. onvoldoende gegevens die konden worden getoetst op de maatlatten, bijv. slechts gegevens van één jaar; 2. geen gegevens die konden worden getoetst op de maatlatten ná uitvoering van maatregelen; 3. maatregelen zijn genomen die geen invloed hebben op macrofytentoestand; 4. in een klein aantal gevallen zijn maatregelen (nog) niet genomen. Van de vennen, waarvan het beheer wèl kon worden geëvalueerd, zijn de kwaliteitsklassen in de perioden 1990-1994 en 2000-2004 weergegeven in Tabel 17. Alle geëvalueerde vennen zijn in kwaliteitsklasse vooruitgegaan, dan wel in kwaliteitsklasse gelijk gebleven. Dit laatste geldt voor twee vennen.

AquaSense © - 05.2184.2

53


Tabel 16.

Tabel 17

Kwaliteitsklassen op de KRW-macrofytenmaatlatten in verschillende perioden in relatie tot genomen beheersmaatregelen in verschillende jaren (Kleurcodering als in Figuur 3). DVVnr

Type

br034 br037 br038 br042 br052 bw022 bw023 bw028 dg003 dg005 dm011 dm043 dm084 dm199 dm237 mw014 zl006

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

Voorste Goorven Witven Van Esschenven Staalbergven Belversven Leemp. Ossendrecht Kleine Meer (Water)ranonkelven Put St. Petrus Plakkeven-W Venrode-M Groot Meer Greveschutven Schaapsloopven Soerendonkse Goor De Krochten-Z Nieuwe Wiel

ap005 ap012 br117 br118 dm150 dm158 rv001 zl003 zl004

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

Oude Karreput Rauwven Vissersven Berkven Maasven Grafven-Z Rozenven Plantloon, ven 2 Galgenwiel

'85

'89

5 5 5 4 4

Periode 90-'94 '96-'97 '00-'04

4 5 3

5 4 5 3 4 3 3 4 5 3

5 4 5 4 4 4 4 5

4

3 5 3 5 2 5 4

3 3

baggeren

Beheer plaggen

hydr. maatr.

Evaluatie

1995 1995 1995 2004

1996 2003 1999 2004 1976 1999 2000

2001

2004 2001

2001

2001

2004 2001 1999

3 4

4 4 4 4

1992 1985 1990 1999 1999

2 5

2005 4

5

niet niet niet ja nee ja nee nee nee nee ja niet nee nee ja nee nee nee nee nee ja nee ja nee nee nee

Veranderingen van de kwaliteitsklassen voor de macrofyten in beheersvennen tussen de periode 1990-1994 en 2000-2004. DVV-nr

Type

Locatie

bw022 dm237 br042 dm011

M12Z M12Z M12Z M12Z

Leemputten Ossendrecht Soerendonkse Goor Staalbergven Venrode-M

dm158 br118

M12ZZ Grafven-Z M12ZZ Berkven

1990-1994

2000-2004

matig matig ontoereikend slecht

matig matig matig ontoereikend

matig slecht

goed ontoereikend

4.5.2. Fytobenthos

De beschikbare 161 monsters van 65 locaties zijn vermeld in Bijlage 13, samen met de tussenstappen voor de kwaliteitsberekening. Tabel 18 geeft een overzicht van de gemiddelde kwaliteit van de monsters in verschillende perioden. Huidige toestand

AquaSense © - 05.2184.2

In Tabel 19 is de verdeling van de kwaliteitsklassen over de locaties in de periode 2000-2004 vermeld. Er zijn uit deze periode gegevens van 50 locaties gevonden. Op 26 locaties (52%) is de kwaliteit goed of zeer goed. Slechts op vier locaties is de kwaliteit ontoereikend; het betreft hier steeds sterk verzuurde vennen. Zeer waarschijnlijk is binnen de selectie van 126 locaties het aantal verzuurde locaties veel groter: in de steekproef van het fytobenthos is het aantal verzuringsgevoelige vennen van het type M13 ondervertegenwoordigd.

54


Microscopische opnamen van kiezelwieren (fytobenthos) uit het Achterste Goorven (Oisterwijk). In 1925 was de diversiteit hoog: er waren doelsoorten, zoals Navicula heimansii. In 1980 was er door verzuring nog maar één soort over: Eunotia exigua. In 1989 was het ven al gedeeltelijk hersteld en waren er meer soorten (opname: A. Mertens)

Veranderingen in de tijd

Van tien van de locaties uit Tabel 18 zijn gegevens uit de perioden 1995-1999 en 2000-2004 bekend. In beide perioden waren er twee locaties met een ontoereikende, zes met een matige, twee met een goede en een met een zeer goede kwaliteit. In deze kleine groep van tien vennen is de kwaliteit maar in 30% van de vennen goed of zeer goed. Daardoor wordt een wat pessimistischer beeld verkregen van de kwaliteit dan het geval is met de hele groep. Van vijf vennen zijn gegevens uit de perioden 1990-1994 en 2000-2004 bekend. Deze waren in de eerste periode alle matig van kwaliteit, maar in de recente periode is er een vooruit gegaan tot de kwaliteit goed. Van vier vennen zijn echte tijdreeksen beschikbaar (Tabel 18). . Het betreft verzuringsgevoelige vennen waarvan monsters uit de jaren twintig van de twintigste eeuw beschikbaar zijn. Deze monsters indiceren een goede tot zeer goede kwaliteit. De kwaliteit van deze locaties is daarna door verzuring tot in de jaren tachtig sterk achteruit gegaan, maar door vermindering van de atmosferische depositie is daarna weer verbetering opgetreden (zie Van Dam & Mertens 2004 voor details). In Figuur 8 is voor het Achterste Goorven van jaar tot jaar aangegeven hoe de hoeveelheid van de indicatorsoorten verandert. In de eerste helft van de 20e eeuw waren er geen verzuringsindicatoren (negatieve indicatoren) . Deze bereikkten hun maximum rond 1980 en namen daarna geleidelijk af. Soms bloeiden ze weer even op na droge jaren. Na 2000 waren er nog maar weinig verzuringsindicatoren, maar de positieve indicatoren waren nog niet op hun oude niveau terug.

AquaSense © - 05.2184.2

55


Tabel 18. De gemiddelde kwaliteit van het fytobenthos in verschillende perioden. De getallen geven het gemiddeld puntenaantal voor de positieve en negatieve indicatoren aan (kleurcodering volgens Figuur 3). DVV-nr Type M12Z br034 br042 br052 br077 bw002 bw008 bw023 bw031 dg001-1 dg001-2 dg003 dm011 dm043 dm084 dm171 dm199 dm226 dm237 md002-2 md002-4 mw012 w142 w146 zw200

Locatie

Periode

Voorste Goorven Staalbergven Belversven Winkelsven-W Groote Melanen Zeezuiper Kleine Meer Groote Meer Nwe Leemp. Dorst-N (1) Nwe Leemp. Dorst-Z (2) Put St. Petrus Venrode-M Groot Meer Greveschutven Molenven (oost) Schaapsloopven Klotven-W Soerendonkse Goor Broekse wiel 2 Broekse wiel 4 De Krochten-W (gr. ven) Wiel 2 (Heinis) Heilige Geestwiel Zwarte Wiel

Type M12Z/M26 br065 Groot Huisven Type M12ZZ ap001 ap006 ap012 ap025 br007 br010 br018 br069 br085

< '30

'85'89

'90'94

'95- '00'99 '04

2.7

3.1 2.9 2.7 2.5 2.5 1.6 3.3 3.5 2.7

3.1 2.3 2.7 2.3 2.6 2.0 2.3

2.3 2.7 2.3 3.3

2.3

Tabel 19.

3.7

3.7

2.7

4.0

3.5

2.7

3.7

2.3 4.0 3.0

3.0

2.7 3.3 2.0 2.7 2.3 2.7 2.3 3.3

DVV-nr

Locatie

Periode

br117 br118 br122 br130 bw012 bw020 dm017 dm158 dm161 dm172 dm206 mo001 mw004 rv001 zl003

Vissersven Berkven Keijenhurk Zwartven (Reusel-De M.) Meeven Kortenhoeff-W Hazeputten-M Grafven-Z Hoenderboom Reisven Brugven Valkeniersven 2 Padvindersven Rozenven Plantloon, ven 2

Type M12ZZ/M26 br041 Wolfsputten br139 Pannegoorven dm095 Kanunnikesven

< '30

'70'85

Buntven Achterste Goorven Keutelmeer, ten NW van Bloempjesven Ven Moerkantse Baan Kometeeuwsche ven Moseven Kamerven (complex) Witven De Meer Pastoorsven Biesven Rondven

Type M26 mo009

Goudbergven

'90'94

'95- '00'99 '04 3.0 2.3 4.3 3.0

2.7 3.7 2.0 2.7 2.7 3.0 4.0 3.3 3.0

2.2

Type M13 ap023 br036 bw010 bw013 bw016 bw018 bw027 dm034 dm037 dm038 dm173 dm230 mo006

'85'89

3.7

1.4

3.3

2.7

3.3

2.7

3.2 3.0 3.3 3.7

2.3

2.3 2.8 2.3 3.2 1.7 2.3 3.2 2.3 3.3 2.5

1.0

1.7 3.7 1.0

2.7

1.7 3.0

3.0 3.0

3.3 3.3

4.0

1.3 2.0 2.3 2.0 3.7 4.0

3.7

Aantallen locaties per type en kwaliteitsklasse in de periode 2000-2004 voor het fytobenthos. Type

Omschrijving

M12ZZ M12Z M13 M26 etc.

Zeer zwak gebufferde vennen Zwak gebufferde vennen Zure, ongebufferde vennen Hoogveenvennen (ook in combinaties)

M12-M26 Totaal

Beheer

3.0 2.6 2.5 2.0

3.3 3.3

1.3

(Groot) Ganzenven Munven/Ven bij Schaijk Rauwven Astense Aa, Jantjes Plasje Galgeven Schaapsven Putven Zandbergsven 20 Bankven

'70'85

ontoereikend

zeer goed

Totaal aantal

10 9 4 1

1 1

20 17 8 5

24

2

50

matig

goed

2 2

10 8 1 1

4

20

In Tabel 16 is bij de macrofyten al aangegeven welke relevante maatregelen zijn uitgevoerd en waarvan het effect nu eventueel kan worden aangegeven. Een vergelijkbare tabel kan ook voor het fytobenthos worden gemaakt en het resultaat is dat er slechts enkele vennen overblijven, waarvan de gegevens zijn vermeld in Tabel 20. Door gebrek aan gegevens in de database (waarschijnlijk zijn deze elders nog wel te vinden) van de periode voor de ingrepen valt er over de eerste twee locaties weinig te zeggen. In het Schaapsloopven is slechts een deel van de maatregelen uitge

AquaSense © - 05.2184.2

56


100%

6.0

5.5

60% 5.0 40%

Berekende pH

Hoeveelheid

80%

4.5

20%

0%

4.0 19 24 75 78 80 82 84 86 88 90 92 94 96 98 00 02 Jaar Neg. indic. (verzuring) Gewone soorten Pos. indicatoren

Figuur 8.

Berekende pH

Tijdreeks van positieve en negatieve indicatoren en de daaruit berekende pH in het Achterste Goorven (gegevens AquaSense).

voerd en die hebben nog niet veel effect gehad. In VenrodeMidden was de kwaliteit voor het baggeren al goed en deze lijkt daardoor niet verbeterd. In het Staalbergven zou er een verbetering kunnen zijn, maar dat zal pas bij voortgaande monitoring blijken. Tabel 20.

Veranderingen van de kwaliteitsklassen voor het fytobenthos in enkele beheersvennen. De letters geven aan wanneer maatregelen zijn uitgevoerd (B = baggeren, KB = kleinschalig baggeren, P = plaggen). Kleuren als in Figuur 3. DVV-nr Type dm158 dm237 dm199 dm011 br042

M12ZZ M12Z M12Z M12Z M12Z

Locatie Grafven-Zuid Soerend. Goor Schaapsloopven Venrode-Midden Staalbergven

1997 voorj.

1999

2001 zomer

2002 zomer

2.7

3.0

2.7

3.0

3.7 3.0 2.0 1.3 3.0

P B KB

2003 voorj. zomer

B

2.7 2.3 2.0 2.7

3.7 2.3 3.3 1.7 2.3

2004 voorj. zomer

B

3.7 2.7 3.0 1.3 2.0

1.7 2.3 2.3 1.7 2.7

4.5.3. Macrofyten en fytobenthos Tabel 21 geeft een overzicht van de kwaliteit van locaties in de periode 2000-2004 op de maatlat macrofyten en fytobenthos en de deelmaatlatten daarvan. De tabel bevat die locaties waarvoor in de periode 2000-2004 één of meer opnamen van macrofyten zijn en éen of meer fytobenthosmonsters beschikbaar zijn. In de tabel is steeds de score van de meest recente inventarisatie van het betreffende kwaliteitselement genomen (ze zijn niet steeds simultaan uitgevoerd).

AquaSense © - 05.2184.2

57


Tabel 21.

Overzicht van de kwaliteit van locaties in de periode 2000-2004 op de maatlat macrofyten en fytobenthos en de deelmaatlatten daarvan (kleuren als in Figuur 3). DEELMAATLATTEN

MAATLAT macrof. + fytob.

fytobenthos

macrof. groeiv.

macrof. soorten

macrof. totaal

Staalbergven

0.49

0.63

0.52

0.32

0.42

Belversven

0.27

0.60

0.00

0.21

0.10

M12Z

Winkelsven-W

0.50

0.70

0.29

0.29

bw023

M12Z

Kleine Meer

0.20

0.43

0.15

0.08

bw031

M12Z

Groote Meer

0.39

0.57

0.21

0.21

dg003

M12Z

Put St. Petrus

0.39

0.60

0.19

0.19

dm011

M12Z

Venrode-M

0.42

0.80

0.21

0.23

dm171

M12Z

Molenven (oost)

0.38

0.63

0.13

0.13

dm226

M12Z

Klotven-W

0.65

0.64

0.65

0.49

0.57

dm237

M12Z

Soerendonkse Goor

0.50

0.60

0.40

0.42

0.41

md002-2 M12Z

Broekse wiel 2

0.28

0.70

0.00

0.13

0.06

md002-4 M12Z

Broekse wiel 4

0.74

0.63

1.00

0.58

0.79

w142

M12Z

Wiel 2 (Heinis)

0.22

0.57

0.00

0.09

0.05

w146

M12Z

Heilige Geestwiel

0.23

0.63

0.00

0.06

0.03

ap001

M12ZZ

(Groot) Ganzenven

0.65

0.57

1.00

0.39

0.69

ap006

M12ZZ

Munven/Ven bij Schaijk

0.27

0.43

0.11

0.11

ap012

M12ZZ

Rauwven

0.47

0.70

0.31

0.36

ap025

M12ZZ

Astense Aa, Jantjes Plasje

0.39

0.57

0.21

0.21

br007

M12ZZ

Galgeven

0.45

0.67

0.24

0.24

br010

M12ZZ

Schaapsven

0.29

0.57

0.29

0.15

br069

M12ZZ

Zandbergsven 20

0.35

0.63

0.07

0.07

br117

M12ZZ

Vissersven

0.42

0.57

0.28

0.28

br118

M12ZZ

Berkven

0.44

0.60

0.28

0.28

br130

M12ZZ

Zwartven (Reusel-De Mierden)

0.40

0.63

0.17

0.17

dm017

M12ZZ

Hazeputten-M

0.36

0.63

0.00

0.46

0.23

dm158

M12ZZ

Grafven-Z

0.65

0.57

1.00

0.39

0.70

dm161

M12ZZ

Hoenderboom

0.69

0.77

1.00

0.29

0.65

dm172

M12ZZ

Reisven

0.47

0.63

0.32

0.32

dm206

M12ZZ

Brugven

0.34

0.47

0.20

0.20

mo001

M12ZZ

Valkeniersven 2

0.37

0.63

0.10

0.10

mw004

M12ZZ

Padvindersven

0.32

0.43

0.21

0.21

ap023

M13

Buntven

0.78

0.77

1.00

0.56

0.78

br036

M13

Achterste Goorven

0.40

0.50

0.20

0.50

0.35

dm034

M13

Kamerven (complex)

0.75

0.82

0.80

0.62

dm173

M13

Pastoorsven

0.57

0.70

0.44

0.71 #DIV/0! 0.44

mo006

M13

Rondven

0.28

0.30

0.26

0.26

mo009

M26

Goudbergven

0.27

0.37

0.17

0.17

br041

M26/M12ZZ Wolfsputten

0.33

0.77

0.00

0.24

0.12

br139

M26/M12ZZ Pannegoorven

0.58

0.37

0.97

0.40

0.68

dm095

M26/M12ZZ Kanunnikesven

0.75

0.87

1.00

0.37

0.69

0.44

0.61

0.46

0.28

0.32

DVV-nr

Type

Locatie

br042

M12Z

br052

M12Z

br077

Gemiddelde van 40 locaties

0.00

0.25

0.40

0.00

Van een aantal locaties zijn geen scores bekend voor de deelmaatlat ‘macrofyten groeivormen’. Dan gaat het zowel om locaties waar niets bekend is over de groeivormen als om verzuurde locaties die helemaal met veenmos en knolrus zijn dichtgegroeid en waar de presentie van ondergedoken waterplanten niet zonder meer een positief signaal is. In die gevallen is de score op de maatlat het gemiddelde van de deelmaatlatten ‘macrofyten soortensamenstelling’ en ‘fytobenthos’. Dan tellen het fytobenthos en de macrofyten dus even zwaar. In de overige gevallen is de score op de maatlat gelijk aan het gemiddelde van de scores op de deelmaatlatten ‘macrofyten soortensamenstelling’, macrofyten groeivormen’ en ‘fytobenthos’. Dan tellen de macrofyten dus zwaarder mee dan het fytobenthos.

AquaSense © - 05.2184.2

58


In totaal zijn er van 40 locaties maatlatscores berekend. Van de 15 locaties van het type M12Z (zwak gebufferde vennen) haalt alleen het Broekse wiel 4 een goede score, bij de 17 locaties van het type M12ZZ (zeer zwak gebufferde vennen) hebben het (Groot) Ganzenven, het Grafven-Zuid en het ven Hoenderboom uiteindelijk een goede score. Bij vijf locaties van het type M13 (zure ongebufferde vennen) zijn het Buntven en het Kamerven van goede kwaliteit en van het type M26/M12ZZ (hoogveenven / zwak gebufferd ven) heeft het Kanunnikesven een goede kwaliteit. Relatief de meeste goede vennen zijn van het zeer zwak gebufferde type (M12ZZ). Dit betekent een grote verbetering ten opzichte van de jaren tachtig, toen het zeer zwak gebufferde ventype uit Nederland was verdwenen. De van oorsprong zeer zwak gebufferde vennen waren destijds verzuurd, òf eerst zwak gebufferd geworden en daarna geëutrofieerd. Vooral de scores op de deelmaatlat ‘macrofyten soortensamenstelling’ zijn laag. Dit wordt in de meeste gevallen enigszins gecompenseerd door de scores op de deelmaatlat ‘macrofyten groeivormen’, maar dan nog geven de macrofyten een ontoereikende kwaliteit aan. Pressoren als verzuring en eutrofiëring leggen een zware druk op de meeste locaties. De scores op de deelmaatlat ‘fytobenthos’ zijn meestal veel hoger dan die op de macrofytendeelmaatlat en gemiddeld goed (alleen in het eerst sterk geëutrofieerde en later verzuurde Pannegoorven is de kwaliteit van het fytobenthos slechter dan die van de macrofyten). In de meeste gevallen kan hierdoor de ontoereikend kwaliteit van de macrofyten echter niet worden gecompenseerd. De hogere scores van het fytobenthos worden waarschijnlijk veroorzaakt doordat het fytobenthos zich sneller dan de macrofyten herstelt van de vermindering van de verzuring en vermesting van de waterlaag in de vennen (§ 4.3.2).

4.6. Macrofauna Er zijn in de database gegevens van de 58 monsters die in Bijlage 14 zijn vermeld, samen met de scores op de drie deelmaatlatten (relatieve hoeveelheden individuen van positieve en negatieve indicatoren en aantal soorten van positieve indicatoren en karakteristieke soorten). Er zijn gegevens van totaal 30 locaties: 13 locaties uit het type ‘zwak gebufferde vennen’, tien locaties uit het type ‘zeer zwak gebufferde vennen, zes locaties van het type ‘zure, ongebufferde vennen en een locatie uit het type hoogveenvennen. De laatste twee typen zijn daarmee duidelijk ondervertegenwoordigd. De meeste locaties zijn meerdere malen onderzocht. Er zijn geen gegevens van locaties uit het gebied van het Waterschap ‘De Dommel’.

AquaSense © - 05.2184.2

59


Venwitsnuitlibel

Rode muggelarven

De Venwitsnuitlibel is een positieve indicator. Rode muggelarven zijn negatieve indicatoren

Op grond van deze tabel lijkt de kwaliteit van de vennen slecht, met uitzondering van het Putven in 1995 en van het Rondven in 2000. Bij analyse van de soortensamenstelling blijkt dat de meest talrijk voorkomende soorten niet specifiek zijn voor vennen, maar ook in veel andere (voedselrijkere) wateren voorkomen. De lage score van de meeste vennen wordt ten dele hierdoor veroorzaakt, maar deels zijn er ook tekortkomingen van het beoordelingssysteem. Zo worden larven van libellen als gewone pantserjuffer (Lestes sponsa), zwarte heidelibel (Sympetrum danae), watersnuffel (Enallagma cyathigerum) en viervlek (Libellula quadrimaculata) altijd tot de negatieve indicatoren gerekend, maar dat is alleen gerechtvaardigd als er naast deze vier soorten geen andere soorten libellenlarven worden aangetroffen (er res teert dan een soort ‘rompfauna’). Als hiermee rekening zou worden gehouden in het beoordelingssysteem zou een aantal locaties een hogere score kunnen krijgen. De hoge positieve score van het Putven is te danken aan het talrijk voorkomen van larven van het dansmuggengeslacht Tanytarsus. In de maatlat wordt dit geslacht in zijn geheel tot de positieve indicatoren gerekend. Dat is voor de meeste soorten ook wel juist, maar waarschijnlijk niet voor de soort die hier voorkomt. De overige fauna in dit monster wijst op een matig-ontoereikende kwaliteit. Het Rondven komt positief uit de bus vanwege de hoge hoeveelheid Psectrocladius platypus. Dit is eerder een soort van de ‘rompfauna’ dan een positieve indicator. De kwaliteit van dit monster is daardoor overschat. Van de meeste locaties zijn meerdere monsters bekend, waardoor in beginsel veranderingen in de tijd in kaart kunnen worden gebracht. Gezien de bovengenoemde tekortkomingen van het systeem is het zeer de vraag of dit zinvol is. Zo blijkt uit Tabel 22 dat de score van het Meeven tussen 1995 en 2002 is afgenomen van 0.5 naar 0.4 (in rapportcijfers vertaald van 5 naar 4). Door AquaSense (2004b) is in het kader van de ‘Ecologische projectmonitoring West-Brabant’ een beoordeling gemaakt op basis van indices (diversiteit, saprobie), het voorkomen van kenmerkende en zeldzame soorten en het aandeel van verschillende soortengroepen. Deze wijzen erop dat tussen beide jaren de kwaliteit

AquaSense © - 05.2184.2

60


Tabel 22.

KRW-scores van de macrofauna op verschillende locaties in de jaren van de perioden 1990-1994, 1995-1999 en 2000-2002. Kleurcodering als in Figuur 3. DVV-nr

Type

Locatie

bw002 bw008 bw023 bw031 dg001-1 dg001-2 dg003 dg007 md002-2 md002-4 mw012 W142 W146

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

Groote Melanen Zeezuiper Kleine Meer Groote Meer Nwe Leemp. Dorst-N (ven 1) Nwe Leemp. Dorst-Z (ven 2) Put St. Petrus Lobeliaven / Leikeven Broekse wiel 2 Broekse wiel 4 De Krochten-W Wiel 2 (Heinis) Heilige Geestwiel

'92 '93

ap001 ap006 br018 bw012 bw020 mo001 mo015 mw004 rv001 zl003

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

(Groot) Ganzenven Munven Putven Meeven Kortenhoeff-W Valkeniersven 2 Zwarte Goor Padvindersven Rozenven Plantloon, ven 2

bw010 bw013 bw016 bw018 bw027 mo006

M13 M13 M13 M13 M13 M13

Ven ten NW Keutelmeer Bloempjesven Ven Moerkantse Baan Kometeeuwsche ven Moseven Rondven

mo009

M26

Goudbergven

0.3

Gemiddeld

0.2 0.3

'95 '96 '97 '99

0.3 0.3

'00 '01 '02

0.3 0.3 0.3 0.5

0.3 0.4

0.3 0.5 0.3 0.1

0.5 0.1 0.1 0.1 0.5 0.3 0.5 0.5 0.7 0.5

0.4 0.5 0.3

0.5 0.3 0.5

0.5 0.5 0.5 0.3 0.1 0.3

0.5

0.5 0.4 0.3

0.3 0.1 0.1 0.5 0.1

0.1 0.5

0.1

0.7

0.3 0.5

0.1

0.4 0.2 0.3 0.5

0.4 0.3 0.4

van de macrofauna van dit ven is toegenomen van het rapportcijfer 3,5 naar 8. De conclusie is dat de KRW -systematiek voor de beoordeling van de kwaliteit van vennen nog onvoldoende is gevalideerd om betrouwbare resultaten op te kunnen leveren. Het is daarom niet zinvol om met de resultaten in Tabel 22 het beheer te evalueren.

4.7. Visstand Alle aangetroffen gegevens over de visstand zijn vermeld in Tabel 23. Er werden 8 vissoorten gevonden in 19 vennen (totaal 29 waarnemingen, als meerdere waarnemingen in een jaar als een enkele waarneming worden gerekend). Door gebrek aan gegevens kon geen maatlat worden geconstrueerd. Opvallend is dat er in het geheel geen visgegevens bekend zijn van het type M13 (zure, ongebufferde vennen). In dit type komt van nature geen vis voor, maar hier is zeker het Amerikaanse hondsvisje te verwachten. Deze exoot kan zich goed voortplanten in zure wateren en richt – voorzover bekend – geen schade aan onder de overige fauna (Leuven 1984).

AquaSense © - 05.2184.2

61


Tabel 23.

Jaren waarin een aantal vissoorten is aangetroffen op onderzochte locaties (naar gegevens van Ravon en AquaSense). DVV-nr

Locatie

Type

br034 br037 bw008 dg001 dg007 dm040 dm043 dm084 dm144 dm237 md002-4 W146

Voorste Goorven Witven Zoomland (Zeezuiper?) Leemputten Dorst Leikeven IJsbaan Nuenen Grootmeer (Omg.) Greveschutven Beuven Soerendonkse Goor Broekse wiel 4 Heilige Geestwiel

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

ap005 ap012 dm079 dm094 rv001

Oude Karreput Rauwven Peetersven Meeuwven Rozenven

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

br065 dm095

Groot Huisven Kanunnikesven

M26/M12Z M26/M12ZZ

Zonnebaars

Amerik. hondsvis

Baars

10d stekel- 3-d stekel- RietSnoek Zeelt baars baars voorn

'01 '04 '03

'03

'03

'90 '00, '02 '01 '01

'01 '98 '02 '03 '02 '02 '03

'01, '03 '03

'98, '02 '03 '02

'95

'02

'02 '94, '95

Het hondsvisje is wel aangetroffen in de overige ventypen. In sommige vennen komt nog een andere exoot, de zonnebaars, voor. Het is een rover die alles eet wat beweegt, met name onder de larven van amfibieën en daar veel schade aanricht, zoals in het Rauwven, dat zelfs is droog gepompt om de zonnebaars te verwijderen (Bosman 2003). Volgens RAVON is in 1994 en 2000 in het gebied van de Broekse Wielen ook de kleine modderkruiper aangetroffen. Deze bijzondere soort valt onder de Flora- en Faunawet. De overige vissoorten uit Tabel 23 komen in Nederland vrij algemeen voor. Rietvoorn, snoek en zeelt zijn soorten van heldere, plantenrijke, wateren. De stekelbaarsjes passen ook in dit beeld. Baars komt in zeer veel watertypen voor.

4.8. Totaalbeeld

4.8.1. Beoordeling volgens Kaderrichtlijn Water De beoordelingen die in de vorige paragrafen voor de verschillende kwaliteitselementen in de periode 2000-2004 zijn gemaakt zijn samen weergegeven in Tabel 24. Locaties waarvan in deze periode geen biologische kwaliteitselementen zijn onderzocht, zijn weggelaten uit de tabel. Het eindoordeel is de laagste van de waarderingen voor ‘fytoplankton’, ‘macrofyten en fytobenthos’ en ‘macrofauna’ (de scores op de deelmaatlatten ‘macrofyten’ en ‘fytobenthos’ zijn slechts ter informatie weergegeven). De kwaliteit wordt met de verschillende maatlatten vaak heel verschillend ingeschat. De sturende factoren voor de verschillende kwaliteitselementen zijn dan ook vaak verschillend. Uit het vorige is gebleken dat de (extra) maatlat sieralgen de kwaliteit te

AquaSense © - 05.2184.2

62


Tabel 24.

AquaSense © - 05.2184.2

Overzicht van de kwaliteit voor de onderzochte biologische kwaliteitselementen in de periode 2000-2004. Kleurcodering als in Figuur 3. Kwaliteitselementen die de doorslag geven bij de eindwaardering zijn omkaderd.

DVV-nr

Type

Locatie

br034 br037 br038 br042 br052 br065 br077 bw002 bw022 bw023 bw028 bw031 dg003 dm011 dm043 dm084 dm144 dm171 dm199 dm226 dm237 md002-2 md002-4 w142 w146 w200

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

Voorste Goorven Witven Van Esschenven Staalbergven Belversven Groot Huisven Winkelsven-W Groote Melanen Leemputt. Ossendr. Kleine Meer (Water)ranonkelven Groote Meer

ap001 ap005 ap006 ap012 ap025 br007 br010 br041 br048 br069 br085 br087 br090 br117 br118 br122 br130 br139 bw012 dm017 dm077 dm095 dm096 dm158 dm161 dm172 dm206 mo001 mw004 rv001

M12ZZ Groot Ganzenven M12ZZ Oude Karreput M12ZZ Munven

ap023 br036 br061 br143 dm002 dm034 dm037 dm038 dm109 dm125 dm173 dm230 mo006

M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13

Buntven Achterste Goorven Flesven Klokvenneke Heidijk, ten Z van Kamerven (complex) Witven De Meer Diepe Meerven Scheidingsven Pastoorsven Biesven Rondven

br041 br065 br139 dm095 mo009

M26 M26 M26 M26 M26

Wolfsputten Groot Huisven Pannegoorven Kanunnikesven Goudbergven

Extra Maatlat Sieralg. Fytopl.

Maatlat Mafyt. + fyb.

Deelmaatlatten mafyt fybe

Maatlat macrofauna

Eindoordeel

Put St. Petrus Venrode-M Groot Meer Greveschutven Beuven Molenven (oost) Schaapsloopven Klotven-W Soerendonkse Goor Broekse wiel 2 Broekse wiel 4 Heinis wiel 2 Heilige Geestwiel Zwarte Wiel

M12ZZ Rauwven M12ZZ Astense Aa, Jantjes Plasje M12ZZ Galgeven M12ZZ Schaapsven M12ZZ Wolfsputten M12ZZ Beeldven M12ZZ Zandbergsven 20 M12ZZ Bankven M12ZZ Koude Water M12ZZ De Braacken M12ZZ Vissersven M12ZZ Berkven M12ZZ Keijenhurk M12ZZ Zwartven M12ZZ Pannegoorven M12ZZ Meeven M12ZZ Hazeputten-M M12ZZ Raadven M12ZZ Kanunnikesven M12ZZ Rietven M12ZZ Grafven-Z M12ZZ Hoenderboom M12ZZ Reisven M12ZZ Brugven M12ZZ Valkeniersven 2 M12ZZ Padvindersven M12ZZ Rozenven

63


hoog inschat. De maatlat voor het fytoplankton geeft een pessimistisch beeld van de kwaliteit. De macrofaunamaatlat is nog onvoldoende gevalideerd en zal in de meeste gevallen een slecht beeld van de kwaliteit geven. De deelmaatlatten ‘macrofyten’ en ‘fytobenthos’ geven een verschillend beeld van de kwaliteit, maar alleen het gemiddelde van deze maatlatten telt uiteindelijk mee. Waarschijnlijk is het beeld van de maatlat ‘macrofyten en fytobenthos’ nog het meest realistisch. Voor 40 locaties kon hiervoor een score worden berekend. Deze maatlat geeft aan dat 20 locaties een ontoereikende kwaliteit hebben. Op 13 locaties is de kwaliteit matig, op slechts 7 locaties is de kwaliteit goed en nergens zeer goed. Van slechts negen locaties zijn voldoende gegevens om formeel een eindoordeel te kunnen geven: op drie locaties is dat slecht, op vijf locaties ontoereikend en één locatie matig. In Tabel 24 zijn de kwaliteitselementen die de doorslag geven bij de eindwaardering omkaderd. In twee gevallen hebben twee of meer kwaliteitselementen gelijke scores. Verder zijn het afwisselend de drie verschillende kwaliteitselementen die de laagste score veroorzaken.

AquaSense © - 05.2184.2

64


5. Vervolgaanpak

5.1. Organisatie

5.1.1. Projectgerichte aanpak noodzakelijk? Sinds de start van de zogenaamde Effectgerichte Maatregelen (EGM) in 1989 is in Nederland veel onderzoek verricht naar de effectiviteit van maatregelen voor het herstel van natuurwaarden van vennen, die waren aangetast door verzuring, vermesting en verdroging. In veel vennen zijn deze maatregelen uitgevoerd, na 1995 vooral onder de vlag van het OBN (Overlevingsprogramma Bos- en Natuur). Bobbink et al. (2004) geven een overzicht van de ervaringen. Uit het onderzoek is gebleken dat in van nature zure vennen die verder verzuurd zijn (zoals type M13) beter geen herstelbeheer kan worden gevoerd, behalve misschien een lichte locale bekalking voor het op peil houden van bedreigde populaties van bedreigde amfibieën (o.a. heikikker) en het kleinschalig plaggen van de oevers voor het herstel van natte en zure heide (Bobbink et al. 2004). Intussen is gebleken dat door generieke maatregelen de chemie en het fytobenthos van deze vennen zich langzaam herstellen van verzuring (Van Dam & Mertens 2004). Wellicht breekt er in de verdere toekomst (na 2020?) een moment aan dat de verzuring door atmosferische depositie zover is terug gedrongen dat herstel van deze vennen wel zin heeft. Het uitvoeren van kleinschalige maatregelen, zoals plaggen en het verwijderen van opslag kan geheel door de betreffende terreinbeheerder geschieden. Daarvoor is geen projectgerichte aanpak noodzakelijk. Veelal zullen deze maatregelen kunnen worden ingepast in de normale beheerswerkzaamheden. De soortenrijke waterplantenvegetaties van gedegradeerde, zwak gebufferde wateren (M12), zijn goed te herstellen door verwijderen van de sliblaag en het plaggen en vrijstellen van de oevers, hetgeen blijkt uit een toename van macrofyten die voor dit type karakteristiek zijn (Bobbink et al. 2004). Herverzuring van dit soort wateren na het uitvoeren van herstelmaatregelen dient te allen tijde te worden te worden voorkomen. Tot nu toe zijn vooral het inlaten van gebufferd, voedselarm grond- en oppervlaktewater (zoals respectievelijk in de Oisterwijkse Vennen

AquaSense © - 05.2184.2

65

Vervolgaanpak

en het Beuven) effectief gebleken. Wellicht is ook de bekalking van het inzijggebied een optie (Dorland et al. 2005). Het verwijderen van de sliblaag is vrijwel altijd alleen zinvol indien er gebufferd water kan worden aangevoerd, hetzij via het grondwater, hetzij via het oppervlaktewater. Daartoe is een goede samenwerking tussen natuur- en waterbeheerders vereist, terwijl de Provincie vaak medewerking of vergunning moet verlenen, bijvoorbeeld bij de onttrekking van grondwater of het bergen van het afgevoerde slib. Daarvoor is samenwerking in de vorm van projecten een noodzakelijke voorwaarde. Dit is misschien nog in sterkere mate het geval als er sprake is van het treffen van overige maatregelen in de waterhuishouding (tegen verdroging).

5.1.2. Aanpak zoals in vorige venherstelproject? Het Provinciale Venherstelproject (1999)

Het vorige venherstelproject was vooral gericht op de (van oorsprong) matig voedselrijke en zwak tegen verzuring gebufferde vennen. Op basis van het rapport ‘De vennen verkend’ gemaakt door Oranjewoud (1998) in opdracht van de Provincie en gesprekken met terreinen waterbeheerders zijn de 25 meest kansrijke vennen geselecteerd. Vervolgens is per ven een vooronderzoek uitgevoerd. Op basis daarvan is een uitvoeringsplan gemaakt. Het onderzoekstraject werd gecoördineerd vanuit de Provincie, voor de uitvoeringsfase was de beheerder verantwoordelijk. De Provincie heeft het benodigde vooronderzoek actief gestimuleerd door de inzet van menskracht en financiële middelen. In een aantal gevallen is ook een financiële bijdrage geleverd aan de uitvoering. Daarnaast zijn voor de financiering van het vooronderzoek en de uitvoering diverse rijkssubsidiepotten aangesproken, met name de regeling in het kader van het ‘Overlevingsplan Bos en Natuur (OBN) en de Subsidieregeling Gebiedsgericht Beleid (SGB). Een nevendoelstelling van het project was het stimuleren van de verdere uitvoering van venherstelprojecten door waterschappen en terreinbeheerders.

Huidige stand van zaken hoofddoelstelling

Door Geujen et al. (2003) is een overzicht gemaakt van de stand van zaken, dat is samengevat in Tabel 25. Een tot april 2005 bijwerkte versie van het overzicht is opgenomen in Bijlage 7 en eveneens samengevat in Tabel 25. Uit de vooronderzoeken is gebleken dat er voor twee projecten geen zinvolle maatregelen zijn. Het aantal daadwerkelijk afgeronde projecten bedraagt tien (Plakkeven-west en –oost zijn hierbij samengenomen). In 2003 zouden tien projecten in 2003/ 2004 worden uitgevoerd en in 2005 staan er acht projecten op de nominatie voor uitvoering in 2005/2006. Uit Bijlage 7 blijkt dat er voor zeven van deze projecten nog geen subsidie is toegezegd. Slechts één ven kan de komende winter met een redelijke mate van zekerheid worden aangepakt. Van één ven is nog onbekend wat er gaat gebeuren.

AquaSense © - 05.2184.2

66


Tabel 25.

Stand van zaken van de Provinciale Venherstelprojecten in augustus 2003 en april 2005. Fasering

Knelpunten

2003

2005

Alleen lange-termijn-anti-verdrogingsmaatregelen effectief, opnemen in anti-verdrogingsproject

2

4

Geen maatregelen gewenst

2

2

Uitvoering afgerond

7

10

Start uitvoering in verslagjaar of jaar daarop

10

8

Problematiek niet duidelijk / onenigheid over oplossing /andere problemen

4

1

De vertragingen bij het uitvoeren van de meeste projecten zijn te wijten aan problemen met betrekking tot: − subsidiëring van de uitvoering − buffering met grondwater − slibverwerking − faunistische waarde − personele wisselingen De subsidiëring van de uitvoering hangt af van de beschikbaarheid van met name OBN-gelden, Zo zijn in 2002 en 2003 enkele vennen afgevallen omdat er geen subsidie voor was, of dat bij nadere toetsing bleek dat de voorgestelde maatregelen onvoldoende waren onderbouwd. Voor het oppompen van grondwater voor buffering van vennen zal door de Provincie in beginsel geen vergunning meer worden verleend. De slibverwerking is een groot probleem. In de vooronderzoeken is aangegeven wat de hoeveelheid slib is en wat de kosten voor afvoer en verwerking zijn. In veel gevallen blijkt de hoeveelheid slib echter veel hoger te zijn, waardoor de kosten nog tijdens de uitvoering onverwacht sterk toenemen. Het zoeken naar goedkopere oplossingen kost tijd en leidt tot vertraging. De faunistische waarden zijn niet gebruikt bij de selectie van vennen. Die zijn pas in de vooronderzoeken en uitvoeringsplannen aan de orde gekomen. Bij enkele vennen heeft de aanwezigheid van kwetsbare fauna tot vertraging en een andere aanpak van de uitvoering geleid. Vele personele wisselingen bij verschillende instanties hebben geleidt tot vertraging.

Aanbevelingen

Uit het onderzoek van deze rapportage en andere onderzoeken (bijv. Bobbink et al. 2004) blijkt dat het uitvoeren van herstelprojecten daadwerkelijk tot kwaliteitsverbeteringen leidt, indien de selectie van de vennen en het uitvoeren van het vooronderzoek op adequate wijze geschiedt. Het is daarom zeker noodzakelijk om door te gaan met het herstellen van vennen met belangrijke natuurwaarden. In het Provinciaal Venherstelplan is met betrekking tot de uitvoering zeer sterk geleund op subsidiëring van de projecten door het Rijk, met name het Overlevingsplan Bos- en Natuur. Om

AquaSense © - 05.2184.2

67

Vervolgaanpak

hier minder afhankelijk van te worden dient gezocht te worden naar medefinanciering door andere partijen (bijvoorbeeld de Provincie en particulieren). Door de Provincie wordt het oppompen van grondwater voor venherstel in principe niet meer toegestaan. Dat zal betekenen dat herstel van vennen die afhankelijk zijn van toevoer van gebufferd water (en dat zijn vaak de meest waardevolle vennen) alleen mogelijk is door brongerichte maatregelen, zoals herstel van de grondwatertoevoer via kwel en verbetering van de waterkwaliteit van toestromend oppervlaktewater. De problemen met betrekking tot de slibverwerking zijn gedeeltelijk te ondervangen door hier in het vooronderzoek al meer aandacht aan te besteden. De tot nu toe uitgevoerde vooronderzoeken zijn vooral inhoudelijk en sterk op de levensgemeenschap zelf gericht. De hoeveelheid en de kwaliteit van het slib dient nauwkeuriger te worden vastgesteld en er moet duidelijker worden gemaakt waar en hoe het slib wordt afgevoerd dan wel verwerkt. Dat zal wel een verhoging van de kosten van het vooronderzoek met zich mee brengen, maar die kosten worden later terugverdiend bij een soepel verloop van het uitvoeringstraject. Op dit moment wordt door VROM onderzocht of er niet op een pragmatischer wijze met de bestaande normen voor slibcontaminatie kan worden omgegaan (www.baggerenbodem.nl). Er wordt verwacht dat de afvoer van slib makkelijker zal worden. De faunistische waarden (met name de herpetofauna en de libellen) dienen al bij de selectie van de te herstellen locaties te worden meegenomen. Van de libellen zijn al voor veel vennen gegevens bekend (Ketelaar 2000), maar lang niet alle. Voor de herpetofauna zijn er ook nog veel leemten. Deze dienen te worden opgevuld door gericht verspreidingsonderzoek. Bij de meest recente vooronderzoeken is al aandacht voor fauna. Door recent OBN-onderzoek (Van Kleef & Esselink 2004) is het nu ook mogelijk om deze gegevens beter te interpreteren. Bij nog uit te voeren vooronderzoek dient daarom uitdrukkelijk de fauna te worden betrokken. Nevendoelstelling

AquaSense © - 05.2184.2

De nevendoelstelling is zeker geslaagd te noemen. Het Provinciale venherstelproject heeft het belang van een goed beheer van de vennen meer onder de aandacht van natuur- en waterbeheerders gebracht. Zo is door het Brabants Landschap een plan gemaakt voor aanvoer van gebufferd grondwater naar het Galgenven (Iwaco 1999b), door Natuurmonumenten een plan voor herstel van de Huisvennen en het Winkelsven (AquaSense 2004c,d) en door de Bosgroep-Zuid een hele reeks van plannen (bijv. Faasen et al. 2003). Het voormalige Waterschap De Aa heeft een plan van aanpak van de vennen laten opstellen (AquaSense 2003c) en het voormalige Waterschap De Maaskant heeft in diverse vennen vooronderzoek laten uitvoeren (Bak et al. 2003). Het Waterschap Brabantse Delta en het Waterschap De Dommel hebben de monitoring van vennen gecontinueerd, dan wel opgevat (AquaSense 2003d, 2005a).

68


5.1.3. Rolverdeling Aanbevolen wordt om de rolverdeling tussen de verschillende belanghebbenden bij herstelprojecten van vennen te regelen zoals dat in het kader van de bestrijding van de verdroging. Middels een intentieverklaring zijn afspraken vastgelegd (Provincie Noord-Brabant 2002). De volgende rolverdeling wordt aanbevolen: De Provincie stuurt op hoofdlijnen en zorgt voor financiële participatie en ondersteuning in de vorm van subsidies 1. Daarnaast heeft de Provincie een coördinerende rol bij provinciebreed onderzoek en monitoring. Ook treedt de Provincie op als vergunningverlener voor grondwateronttrekkingen en afvoer van slib. Het Waterschap coördineert en neemt het voortouw in het optimaliseren van de waterhuishouding in de directe omgeving van het ven teneinde duurzame condities tot stand te brengen ten behoeve van behoud en ontwikkeling van karakteristieke levensgemeenschappen in het betreffende ven of vennengebied. Daarnaast adviseert het Waterschap de terreinbeheerder over waterkwaliteitsaspecten. Ook draagt het waterschap zorg voor de monitoring van de kwaliteit van het oppervlaktewater (chemie, macrofauna, algen). De terreinbeheerder blijft er echter voor verantwoordelijk dat dit daadwerkelijk geschiedt. De Terreinbeheerder is trekker van de uitvoering. De terreinbeheerder stelt een maatregelenplan of bestek op, voert zonodig onderzoek uit, vraagt subsidie aan maatregelen aan en draagt zorg voor de uitvoering. Ook heeft de beheerder een rol in de monitoring in het terrein zelf. Wat betreft de monitoring van de vegetatie van wateren oeverplanten is de rolverdeling niet duidelijk. De vraag is of waterbeheerders daarin een actieve taak hebben. Daarnaast is het ook de vraag of waterbeheerders een actieve rol dienen te vervullen bij maatregelen als baggeren. De rol van de verschillende partijen is in grote lijnen samengevat in Tabel 26. Zie voor de monitoring ook § 5.3. Venherstel is sterk verweven met waterbeheer in de omgeving van het ven. De aanpak van verdroging, en specifiek het herstel van de Natte Natuurparels, heeft in de Provincie Noord-Brabant hoge prioriteit gekregen binnen de Reconstructie/Revitalisering van het landelijk gebied. Dit heeft mogelijk ook consequenties voor de prioritering van venherstelprojecten. Reconstructie, maar ook Vogel- en Habitatrichtlijn geven ook nieuwe mogelijkheden voor subsidiëring. De mogelijkheden worden momenteel onderzocht, maar het percentage subsidie zal waarschijnlijk lager zijn dan bij EGM/OBN subsidie.

1 De Provincie kan de rol van makelaar van subsidies en andere financiële stromen op zich nemen. Het subsidieland is erg complex geworden en het is goed dat op het thema vennen en minste één partij zo goed mogelijk op de hoogte is van de mogelijkheden. De Provincie hoeft zich niet garant te stellen voor subsidies, maar kan wel zorgen dat waar nodig partijen en subsidiestromen bij elkaar worden gebracht.

AquaSense © - 05.2184.2

69

Vervolgaanpak

Tabel 26.

Rol van de verschillende instanties venherstel in de provincie NoordBrabant. V = verantwoordelijk, B = betrokken. Activiteit Algemene coördinatie Projectplan Aanvraag subsidie Projectuitvoering Projectmonitoring (operationele monitoring) Toestand- en trendmonitoring

Provincie V B B B B V

Waterschap B B B B B V

Terreinbeheerder B V V V V B

De aanpak zoals die in het verleden bij venherstel is gevolgd en ook in de toekomst gevolgd zal worden, is een provinciebrede aanpak. In een dergelijke aanpak zijn alle betrokkenen vertegenwoordigd. Een dergelijke aanpak heeft een grote meerwaarde ten opzichte van een minder brede aanpak, omdat op deze manier betrokkenheid van alle partijen wordt gegarandeerd en een groot draagvlak voor het betreffende project en voor uitvoering wordt gecreëerd. Door inbreng van alle kennis, komen de meest kansrijke vennen naar voren.

5.2. Welke vennen aanpakken? De KRW-beoordeling in Tabel 24 is strict en geeft geen informatie over de achtergronden en oorzaken van het kwaliteitsoordeel. Voor beleid en beheer is het noodzakelijk om inzicht te hebben in de processen die tot de huidige toestand hebben geleid. Beoordelingen, zoals die door experts voor de diverse waterschappen en terreinbeheerders zijn uitgevoerd geven daar meestal meer inzicht in, bijvoorbeeld AquaSense (2004b) voor het Waterschap Brabantse Delta, AquaSense (2005a) voor het Waterschap De Dommel, Bak et al. (2003) voor het Waterschap Aa & Maas, AquaSense (2004c) voor de Vereniging Natuurmonumenten en AquaSense (2002c) en Verbeek et al. (2005) voor de Bosgroep Zuid. In dergelijke rapporten is plaats voor een expert-oordeel, gecombineerd met gegevens die minder systematisch zijn verzameld. Daarbij wordt gebruik gemaakt van kennis over veranderingen in soortenpatronen in ruimte en tijd, zoals Rode-Lijstsoorten. Om hieraan enigszins tegemoet te komen wordt in Bijlage 15 een korte karakteristiek gegeven van de huidige toestand van locaties, gebaseerd op de betreffende tabel van Arts et al. (2002) en daarnaast op de gegevens die bij dit onderzoek werden verkregen, vooral betreffende de vegetatie.

5.2.1. Kansrijke vennen Voor het selecteren van kansrijke locaties uit de groep van 126 locaties is op grond van deskundigenoordeel een prioritering opgesteld. Hierbij is achtereenvolgens uitgegaan van:

AquaSense © - 05.2184.2

70


− − −

− − −

de status van het gebied (Natte Natuurparel, Vogel- en/of Habitatrichtlijngebied), de kansrijkdom voor ontwikkeling van plantengroepen uit Oranjewoud (1998), gegevens over hydrologie en beïnvloeding, rekening houdend met de algemene kennis over kansrijkdom van venrestauratieprojecten voor verschillende ventypen (o.a. Arts & van Duinhoven 2000, Bobbink et al. 2004), door terreinbeheerders aangegeven kansrijke locaties, de scores van de vennen op de (deel)maatlatten voor de ecologische soortgroepen, de fysisch-chemische toestand.

Bijlage 16 is een lijst van alle 126 voor het onderzoek geselecteerde vennen. Daar zijn nog 9 vennen buiten deze selectie aan toegevoegd waarvan de natuurbeheerders hebben laten weten dat zij graag zouden zien dat deze worden aangepakt (Bijlage 17). Deze vennen, alsmede vennen binnen de selectie van 126 vennen waarvan de beheerders nader onderzoek wensen, zijn onderstreept in de tabel. Voor elke locatie is aangegeven of deze (volgens gegevens van de Provincie, ligt in een Vogelrichtlijngebied (VR), Habitatrichtlijngebied (HR) of dat er sprake is van een Natte Natuurparel (NNP)*. In Bijlage 16 zijn, voor zover bekend, de scores op de maatlat macrofyten en fytobenthos toegevoegd. Het blijkt helaas niet goed mogelijk om de chemische toestand van elk ven weer te geven in één enkel getal, daarom zijn de waarden van de meest belangrijke chemische parameters vermeld in Bijlage 16, met een kleurcodering als in Bijlage 2. De kleurcodering is niet hetzelfde als die in Figuur 3, maar is hier wel aan verwant. De pasteltinten geven aan dat er hier nog geen sprake is van formele klassen. Voor de verschillende ventypen zijn de kleuren voor dezelfde waarden van de chemische parameters overeenkomstig, behalve voor de alkaliniteit: immers, in een van oorsprong zwak gebufferd ven betekent een ongebufferde situatie niet toereikend, terwijl een ongebufferde situatie in een oorspronkelijk zuur en ongebufferd ven wel voldoende is. Helaas ontbreken chemische gegevens geheel of gedeeltelijk van veel locaties. De karakteristiek uit Bijlage 15 is vermeld, naast enkele gegevens uit Oranjewoud (1998). Het betreft hier de aanwezigheid van kwelindicatoren, de kansrijkdom voor de ontwikkeling van enkele plantengroepen en het beheersuitgangspunt voor de verschillende plantengroepen. Van de scores van elk van de 4 plantengroepen (schalen 1 – 6) is steeds de maximale score

* Een Natte Natuurparel is een gebied met bijzondere natuurwaarden en afhankelijk van hydrologische omstandigheden. Het beleid voor de deelfunctie Natte Natuurparels is dat de waterhuishouding (vooral kwel en grondwaterstand), waterkwaliteit en inrichting zijn afgestemd op de ecologische doelstellingen. Richtinggevend zijn de Natuurdoeltypen. Binnen het Reconstructieplan heeft de aanpak van de Natte Natuurparels prioriteit gekregen. In 2010 dienen in alle Natte Natuurparels maatregelen te zijn getroffen tot aan de rand van het gebied om de doelstellingen te realiseren, dus ook de doelstellingen van de functie Waternatuur. Dit mag dus enige uitstraling naar het omringende gebied tot gevolg hebben.

AquaSense © - 05.2184.2

71

Vervolgaanpak

berekend. Tenslotte zijn gegevens over de hydrologie en beïnvloeding uit Bijlage 4 toegevoegd. De vennen zijn in Bijlage 16 gerangschikt. Bovenaan staan alle vennen die gesitueerd zijn in Natte Natuurparels. Op het tweede niveau is een rangschikking gemaakt van vennen met een hoge (P max 4-6) en een lage potentiële waarde (Pmax 1-3) voor de plantengroepen. Op het derde niveau is gekeken naar de karakteristiek: geëutrofieerde vennen (vaak een locale aantasting) zijn op regionaal niveau meestal makkelijker te herstellen dan van oorsprong zure of verzuurde vennen (generieke aantasting). De scheiding op het eerste niveau is aangegeven met een dubbel dikke lijn in de tabel, die op het tweede niveau met een enkele dikke lijn. Na de Natte Natuurparels zijn de vennen genoemd die behoren tot Vogel- of Habitatrichtlijngebieden en daarna de vennen die tot geen van de drie genoemde beschermingscategoriën horen. Binnen elke groep is op het tweede en derde niveau weer onderscheid gemaakt als binnen de Natte Natuurparels. In Bijlage 18 is per ven aangegeven waar reeds maatregelen zijn uitgevoerd en waar onderzoek en/of maatregelen kansrijk zijn. Daarbij is gebruik gemaakt van de informatie uit Bijlage 16 en van detailinformatie van de verschillende gebieden. Tabel 27 geeft een opsomming van prioritaire vennen. Daartoe is Bijlage 18 geheel doorgelopen en alle vennen waar recent herstelmaatregelen zijn uitgevoerd zijn hieruit geschrapt. Dat zijn voor het grootste deel zwak gebufferde vennen met een hoge potentiële waarde voor de flora. Voorts zijn ruim 40 van de 126 geselecteerde vennen (vooral zure vennen) weggelaten die weinig kansrijk zijn of waar slechts kleinschalige maatregelen (plaggen en verwijderen van opslag) zinvol zijn. Daarmee omvat Tabel 27 vooral zeer zwak en zwak gebufferde vennen. Daarnaast zijn alle hoogveenvennen vennen uit de selectie hierin opgenomen, met nog enkele hoogveenvennen buiten de selectie (Tongbersven-West, Klokketorenven). De zeer zwak gebufferde vennen vertegenwoordigen een type dat in de jaren tachtig verdwenen was uit Nederland en nu in het kader van de generieke verbetering van de depositie, weer kansrijk is om hersteld te worden. De hoogveenvennen (type M26, al of niet in combinatie met andere typen) vertegenwoordigen een bijzonder ventype in Noord-Brabant, dat vrij zeldzaam is. Een elftal vennen (Klein Hasselsven, Goudbergven, Kannunikesven, Groot Huisven, Ronde Vlaas, Hazeputten, Hoenderboom, Greveschutven, Tongbergsven West, Klokketorenven en Schaapsven) kan geheel of gedeeltelijk gerekend worden tot het type M26 met trilveenachtige verlanding en aanvoer van enigszins gebufferd grondwater. In deze vennen dient voorzichtig te worden omgegaan met maatregelen. Binnen de natte natuurparels zijn 28 locaties waar nader onderzoek naar mogelijke maatregelen zinvol wordt geacht of maatregelen kunnen worden uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor zes

AquaSense © - 05.2184.2

72


Tabel 27. Prioritering van mogelijk aan te pakken locaties. NNP = Natte Natuurparel, HR = Habitatrichtlijngebied, VR = Vogelrichtlijngebied. Potent. w. = potentiële waarde flora. Vet: Vennen uit Provinciaal Venherstelproject, Rood: RWSR-vennen. Onderstreept: door beheerders aangegeven vennen voor aanpak. ? = door terreinbeheerders aanbevolen voor nader onderzoek naar maatregelen, buiten de oorspronkelijke selectie van 126 locaties. Status

Potent. waarde DVV-nr planten Type

Locatie

Kansrijkdom

NNP NNP NNP

hoog hoog hoog

br139 br085 bw023

M26, M12ZZ Pannegoorven M12ZZ Bankven M12Z Kleine Meer

kansrijk voor nader onderzoek onderzoek naar verbeteringsmogelijkheden gewenst onderzoek verricht, in anti-verdrogingsproject opnemen

NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP

hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog

dm251 dm010 br027 br087 dm237 br065 mo009 br007 br117 br118 dm176 br010

M12 M12ZZ M12Z M12ZZ M12Z M12Z, M26 M26 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12Z M12ZZ, M26

Vispeel (Ringelven) Venrode-N Groot Kolkven Koude Water Soerendonkse Goor Groot Huisven Goudbergven Galgeven Vissersven Berkven Groot Malpieven Schaapsven

NNP NNP? NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP NNP HR HR VR VR HR VR

hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog laag laag laag hoog hoog hoog hoog hoog laag

dm096 br053 br074 dm161 br077 dm095 dm197 dm216 zl006 zl014 br017 dm249 br041 dm226 zl004 bw006 bw012 zl003 bw010

M12ZZ M26 M12ZZ M12ZZ M12Z M12ZZ, M26 M13/M26 M26 M12Z M12Z M12Z M12 M12ZZ, M26 M12Z M12ZZ M12Z M12ZZ M12ZZ M13

Rietven Tongber(s)ven-West Ansemven Hoenderboom Winkelsven-W Kanunnikesven Ronde Vlaas Klein Hasselsven Nieuwe Wiel Leemputten Udenhout Rietven Zwempeel (Ringelven) Wolfsputten Klotven-W Galgenwiel Zoomland-N Meeven Plantloon, ven 2 Ven NW Keutelmeer

onderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst vooronderzoek gewenst uitbaggeren op termijn gewenst, zeer gecompliceerd project vooronderzoek gewenst onderzoek aanvullende maatregelen gewenst vooronderzoek uitgevoerd, bekalking stroomgebied? opslag verwijderen op drijftil, onderzoek naar verbetering waterhuishouding onderzoek naar buffering met grondwater loopt vooronderzoek verricht, financiering uitvoering nog te regelen vooronderzoek verricht, financiering uitvoering nog te regelen maatregelen reeds in onderzoek nog waardevolle elementen (o.a. trilveen), onderzoek naar regulatiemogelijkhedenverstorende activiteiten (o.a. uitzetten vis) gewenst onderzoek naar verbetering hydrologie gewenst (combinatie met Kanunikkesven) hoogveenven in groot natuurgebied, waterhuishouding verbeteren? waarschijnlijk enigszins gebufferd, historisch en hydrologisch onderzoek wenselijk waterhuishouding mogelijk nog te verbeteren vooronderzoek uitgevoerd, kansrijk bij juiste maatregelen waterhuishouding vooronderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst (combinatie met Rietven) vooronderzoek, o.a. verbetering waterhuishouding, gewenst onderzoek naar verbetering hydrologie gewenst vooronderzoek uitgevoerd onderzoek ontwikkelingsmogelijkheden gewesnt onderzoek ontwikkelingsmogelijkheden gewenst onderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst onderzoek verdwijnen van hoogveenachtige vegetatie gewenst onderzoek naar verbetering waterhuishouding gewenst herstelplan kritisch bekijken (afgevallen voor OBN-subsidie) onderzoek herstelmogelijkheden verdroging gewenst onderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst herstelplan kritisch bekijken (afgevallen voor OBN-subsidie) wellicht zijn maatregelen tegen verdroging zinvol

-

hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog

bw027 mo001 md002-2 ap025 dm017 dm018 dg001-2 dm039 ap005 ap012 dm002 dg001-1

M13 M12ZZ M12Z M12ZZ M12ZZ M13, M26 M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M12Z

Moseven Valkeniersven 2 Broekse wiel 2 Astense Aa, Jantjes Plasje Hazeputten-M Hazeputten-O (complex) Nwe Leemp. Dorst-Z (ven 2) Ven NO Tweetermansven Oude Karreput Rauwven Heidijk, ten Z van Nwe Leemp. Dorst-N (ven 1)

onderzoek naar mogelijkheden en effectiviteit maatregelen tegen eutrofiering gewenst onderzoek naar verbeteringsmogelijkheden gewenst vooronderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst vooronderzoek noodzakelijk, potentieel waardevol plasje zuur ven in goede conditie, mogelijk waterhuishouding nog te verbeteren zuur ven, mogelijk waterhuishouding nog te verbeteren nader onderzoek naar oorzaak vertroebeling gewenst nader onderzoek naar huidige toestand en beheer gewenst vooronderzoek uitgevoerd, maatregelen nog uit te voeren vooronderzoek uitgevoerd, anti-verdrogingsmaatregelen niet zeer sterk verzuurd ven, onderzoek naar ontwikkelingsmogelijkehden gewenst verdrogingsonderzoek afgerond, onderzoek naar noodzaak uitbaggeren gewenst

-

laag laag ? ? ?

br090 mw012 w142 w146 zw200

M12ZZ M12Z M12Z M12Z M12Z

De Braacken De Krochten-W (grote ven) Heinis wiel 2 Heilige Geestwiel Zwarte Wiel

kunstmatige plas, wellicht ontwikkelingsmogelijkheden ven met grote potenties indien eutrofiering door landbouw wordt gestopt baggeren en uitdunnen omringende beplanting baggeren en uitdunnen omringende beplanting op lange termijn wellicht ontwikkelingsmogelijkheden als intensiteit landbouw omgeving vermindert

? ? ? ? ? ? ? ? ? ?

hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog? laag ? laag

ap018 br073 br078 dm022 dm023 dm081 dm086 mw009 geen dm224

? ? o.a. M26 ? ? ? M12Z? ? ? ?

Klotterpeel Klein Glasven Klokketorenven Langven (Maurik) Oud Meer Ganzeven Ven bij Vorstervoortse Hoeve Adamsven Cartierheide (146.47; 372.07) Pastoorsweijer

onderzoek anti-verdrogingsmaatregelen vooronderzoek herstel hydrologie gewenst onderzoek naar mogelijkheden behoud speerwaterjuffer gewenst onderzoek naar herstel zuidelijk gelegen ven kleinschalige maatregelen (verwijderen opslag)) kleinschalige maatregelen (plaggen) onderzoek naar hydrologisch herstel en ontwikkeling nieuw ven ten n. hiervan opstellen herstelplan verdroging en vermesting opschonen, plaggen randzone onderzoek verbetering habitat moerasvogels gewenst

locaties in Vogel- en/of Habitatrichtlijngebieden, niet zijnde Natte Natuurparels. Daarnaast zijn er door terreinbeheerders nog tien locaties genoemd (buiten de selectie van 126 locaties), waar maatregelen mogelijk zinvol zijn. Bij Tabel 27 dient in ogenschouw te worden genomen dat dit vennen zijn die deel uitmaken van de gemaakte selectie in dit rapport (ca. een derde van de vennen met de functie Waternatuur). De niet-geselecteerde vennen kunnen zeker nog vennen omvatten die waardevol zijn voor herstel.

AquaSense © - 05.2184.2

73

Vervolgaanpak

Aanbevolen wordt om in het vervolgproject in het kader van venherstel vooral de aandacht te richten op hoogveenvennen en zeer zwak gebufferde vennen. Hoogveenvennen zijn relatief zeldzaam in Noord-Brabant en hebben tot nu toe weinig aandacht gekregen. Vooral gradiëntrijke hoogveenvennen zijn zeer waardevol en verdienen meer aandacht. De zeer zwak gebufferde vennen zijn weer kansrijk voor herstel geworden als gevolg van een generieke verbetering van de atmosferische depositie.

5.2.2. Maatregelen De te treffen maatregelen kunnen veelal pas na het verrichten van vooronderzoek worden gespecificeerd. Naar verwachting betreft het vooral aanpassingen van de hydrologie (vaak ook buiten de betreffende natuurgebieden), al of niet in combinatie met veranderingen in het landgebruik van de omgeving van de vennen (afname bemestingsdruk), baggeren en bekalking van het intrekgebied. In van nature zure vennen van het type M13 dient in vrijwel alle gevallen niet te worden opgeschoond. Een uitzondering vormen vennen waarin zich veel organisch materiaal heeft opgehoopt en waar na baggeren een zeer beperkte buffering in de vorm van gebufferd grondwater of bekalking van het inzijggebied wordt gerealiseerd t.b.v. amfibieënpopulaties. In hoogveenvennen van het type M26 liggen maatregelen vooral op het vlak van de hydrologie en eventueel periodiek verwijderen van houtopslag. Eventueel kan kleinschalig plaggen in met pitrus overwoekerde hoogveenvegetaties zinvol zijn op hydrologisch geschikte plekken. In zeer zwak gebufferde vennen van het type M12ZZ en zwak gebufferde vennen van het type M12Z dient opschoning in verzuringsgevoelige vennen (en dat zijn de meeste vennen van het type M12) gepaard te gaan met maatregelen om buffering in het systeem aan te brengen in de vorm van inlaat van gebufferd grondwater, inlaat van voorgezuiverd gebufferd oppervlaktewater of bekalking van het inzijggebied. Indien geen mogelijkheden voor buffering aanwezig zijn, of vermoed wordt dat de zaadbank onvoldoende groot is of niet volledig in tact is, dient te worden afgezien van opschoning. Zie voor een volledige beschrijving van maatregelenpakketten in de verschillende typen vennen onder verschillende condities Arts & van Duinhoven (2000).

5.2.3. Nog noodzakelijke gegevens Bij het maken van het overzicht van de toestand van de vennen bleek dat van veel locaties onvoldoende recente gegevens beschikbaar zijn. Dit betreft de fysisch-chemische gegevens,

AquaSense © - 05.2184.2

74


maar vooral ook de biologische gegevens. Van de vissen is heel weinig bekend, maar deze komen slechts in weinig vennen voor. Het meest compleet zijn de gegevens over macrofyten en fytobenthos, maar ook hier ontbreken gegevens van veel locaties. Macrofauna, fytoplankton (incl. sieralgen) nemen een intermediaire positie in. 1 In deze rapportage zijn de herpetofauna (amfibieën en reptielen) en de libellen buiten beschouwing gebleven, omdat deze buiten het bestek van de Kaderrichtlijn Water vallen. Libellenlarven vallen als onderdeel van de macrofauna onder de KRW. De volwassen libellen worden in de KRW niet genoemd, maar wel in de Natuurdoeltypen (Bal et al. 2001). Over de (volwassen) Nederlandse libellen is al veel ecologische kennis beschikbaar en toegespitst op venherstelprojecten zijn maatstaven ontwikkeld (Ketelaar 2001). Er zijn karakteristieke soorten die op en rond vennen voorkomen en in en bij overige watertypen schaars zijn. Libellen zijn aansprekend voor een breed publiek en zijn opgenomen in een Rode Lijst. Hoewel de volwassen exemplaren een sterke seizoensperiodiciteit vertonen, zijn ze relatief makkelijk te inventariseren. Ze zeggen veel over de relaties tussen het ven en het omringende landschap. Er is een landelijk meetnet libellen, gebaseerd op transecttellingen (Ketelaar & Plate 2000). Deze gegevens zijn relevant voor toestanden trendmonitoring. De herpetofauna wordt in de KRW niet genoemd, maar wel in de natuurdoeltypen. Het betreft voornamelijk amfibieën. Van kikkers, padden en salamanders zijn veel verspreidingsgegevens beschikbaar en de ecologische kennis is redelijk ontwikkeld. Er zijn karakteristieke soorten die op en rond vennen voorkomen en in en bij overige watertypen schaars zijn. De dieren spreken velen aan en er bestaat een Rode Lijst. Hoewel ze een sterke seizoensperiodiciteit vertonen, zijn amfibieën en reptielen relatief gemakkelijk te inventariseren, ook al omdat het aantal soorten gering is. Ze zeggen veel over de relaties tussen het ven en het omringende landschap. Onder auspicien van het Ravon worden veel inventarisaties uitgevoerd. Zeer onlangs is door het Ravon de ‘Werkatlas Amfibieën en Reptielen in Noord-Brabant’ gepubliceerd Daarnaast hebben vennen betekenis voor vogels en zoogdieren (vleermuizen) (zie o.a. Van Dam 2004). Van deze groepen zijn over het algemeen veel gegevens bekend. Informatie over broedvogels kan uit bestaande monitoringsprogramma’s worden gehaald Voor het evalueren van de 25 vennen uit het Provinciaal Venherstelproject bleken er ook lacunes in de monitoring gegevens. Zie daarvoor Hoofdstuk 5 en de volgende paragraaf. 1

AquaSense © - 05.2184.2

Bij het maken en uitvoeren van beheersmaatregelen moet overigens rekening worden gehouden met de Vogel- en Habitatrichtlijn. Het habitat van de daarin genoemde soorten mag niet in gevaar worden gebracht. Zonodig moeten compenserende maatregelen worden getroffen.

75

Vervolgaanpak

5.3. Monitoring en rapportage Monitoring van de toestand van wateren dient te voorzien in de informatiebehoefte die er bestaat bij beheer en beleid. De bedoeling is om na te kunnen gaan of de beleids- en beheersdoelstellingen zijn gehaald. Aan de hand van de resultaten is evaluatie en bijsturing van het beleid mogelijk. De monitoringsmethode dient afgestemd te zijn op de behoeften van de verschillende actoren.

5.3.1. Monitoringsbehoeften Kaderrichtlijn Water

Monitoring met betrekking tot de Kaderrichtlijn Water (EU-KRW 2000) kan worden onderscheiden in toestanden trendmonitoring en operationele monitoring. De toestanden trendmonitoring is bedoeld om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de toestand van alle wateren van het betreffende type op langere termijn en de operationele monitoring is toegespitst op het volgen van effecten van maatregelen voor de verbetering van de waterkwaliteit. De Kaderrichtlijn Water eist niet dat monitoring in alle wateren wordt uitgevoerd. In beginsel gebeurt dit alleen in waterlichamen, waartoe o.a. meren met een oppervlakte van ten minste 50 ha behoren. Dat zijn in Noord-Brabant alleen het Beuven en het Groote Meer bij Ossendrecht. Daarnaast kunnen kleinere, representatieve vennen of combinaties hiervan worden meegenomen (Let wel: in 2015 moeten wel alle vennen een goede of zeer goede toestand hebben!). De rapportage van de monitoring dient in beginsel minimaal eens per zes jaar plaats te vinden.

Provincie Noord-Brabant

Volgens de Partiële herziening Waterhuishoudingsplan 20032006 (Provincie Noord-Brabant 2002) is er onderscheid in prestatiemonitoring en effectmonitoring. Prestatiemonitoring is dan vooral het meten van activiteiten die tot doel hebben de beoogde beleidsdoelstelling te halen en effectmonitoring is bedoeld om inzicht te krijgen in de effecten van activiteiten en maatregelen. Een voorbeeld van prestatiemonitoring is het overzicht van het Provinciaal Venherstelproject in Bijlage 7 en Tabel 25 van dit rapport. Een voorbeeld van effectmonitoring is hoofdstuk 4 van dit rapport. In het kader van de effectmonitoring wordt door de Provincie Noord-Brabant eens in de vier jaar een regionale watersysteemrapportage (RWSR) vervaardigd, die o.a. betrekking heeft op fysisch-chemische en ecologische aspecten van het oppervlaktewater. Voor evaluatie van het waterhuishoudkundig beleid van de Provincie is een toestanden trendmonitoring aan te bevelen. Het betreft monitoring aan een representatieve selectie van vennen, waarmee periodiek een provinciaal beeld kan worden gegeven van de toestand van de vennen. Daarnaast wil de Provincie met

AquaSense © - 05.2184.2

76


betrokkenen afspraken maken over projectmonitoring en zal de Provincie middels prestatiemonitoring de voortgang van de projecten bewaken. Dit komt overeen met de monitoring in het kader van de verdrogingsbestrijding waarin prestatiemonitoring, projectmonitoring en toestanden trendmonitoring (beleidsmonitoring) wordt onderscheiden (Provincie Noord-Brabant 2002) In het kader van het Streekplan en het provinciale Natuurbeleidsplan heeft de Provincie Noord-Brabant een florameetnet, waar langs 260 meetroutes elke twee jaar vegetatietypen en geselecteerde plantensoorten worden geïnventariseerd. Daarnaast wordt ca elke tien jaar een vlakdekkende kartering van vegetatietypen en aandachtsoorten uitgevoerd (Van der Linden & Verbeek 2001). Overlevingsplan Bos- en Natuur (Effectgerichte Maatregelen)

De monitoring van de effectgerichte maatregelen heeft primair tot doel de financierende departementen (met name LNV) op structurele wijze informatie te verstrekken over de doelmatigheid van dit OBN-onderdeel. Omdat jaarlijks een groot aantal projecten wordt uitgevoerd moet in alle terreinen jaarlijks een lijst worden gemaakt van de doelen Rode-Lijstsoorten. In een steekproef van ca 10% van het totaal vindt meer uitgebreide monitoring plaats van relevante fysisch-chemische parameters en flora- en faunagroepen (Hendriks e.a. 2000, Van Ommering 2002). De frequentie van deze metingen hangt samen met de mate van veranderlijkheid van de variabele.

Vergelijking van de soorten monitoring

Operationele monitoring voor de KRW valt voor een belangrijk deel samen met de monitoring die is vereist voor het volgen van de effecten van herstelmaatregelen die met gelden uit het Overlevingsplan Bos- en natuur (OBN) zijn bekostigd. De toestanden trendmonitoring voor de KRW vertoont veel verwantschap met de regionale watersysteemrapportage (RWSR). In de Kaderrichtlijn Water wordt niet gesproken over inspanningsmonitoring en prestatiemonitoring.

5.3.2. Parameters Overzicht

In Tabel 28 worden de parameters voor de verschillende soorten monitoring met elkaar vergeleken. Uit deze tabel blijkt dat alleen voor de toestanden trendmonitoring voor de KRW een betrekkelijk groot aantal abiotische en biotische parameters is voorgeschreven (zie Van der Molen 2004 en Van Arum 2005 voor meer details). Voor de operationele monitoring behoeven alleen die biologische kwaliteitselementen te worden gemonitord die het meest gevoelig zijn voor de belastingen waaraan het betreffende waterlichaam onderhevig is en alleen die stoffen die in significante hoeveelheden worden geloosd. Voor het OBN (projectmonitoring) is het ook niet nodig alles te monitoren: het gaat steeds om parameters die kenmerkend zijn voor de processen in het betreffende ecosysteem en waarop een

AquaSense © - 05.2184.2

77

Vervolgaanpak

Tabel 28.

Vergelijking van de parameters voor de verschillende soorten monitoring. Voor de toestanden trendmonitoring van de KRW volgens Van Arum (2005), voor OBN volgens Hendriks e.a. (2000), voor RWSR volgens Provincie Noord-Brabant (2001). Zie ook toelichting in tekst. * = minimumpakket.

Groep fysisch-chemisch

Parameters temperatuur zuurstofverzadiging chloride pH totaal-P (jrgem) totaal-P (zgem) ortho-P (winterconc) totaal-N (jrgem) totaal-N (zgem) ammonium-N (winterconc) nitriet+nitraat-N (winterconc) doorzicht

Vereisten KRW OBN verplicht aanvullend Alles Steekproeven x x x (x) x x x

Huidige toest. monit. RWSR Provincie -2000 vegetatie x x x

x x x x x x

vorm gem. diepte breedte / oppervlak buffercapaciteit geleidendheid ijzer aluminium calcium ammonium nitraat orthofosfaat sulfaat natrium kalium magnesium TOC DOC (bi-)carbonaat koolstofdioxide isolatie waterpeil slibdikte

x x x x x x

x

x x x x x x x x x

Aanbevolen Toestand- en Operationele of trendmonitoring projectmonitoring* x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

x

(x) x x x

x x x x x

x x x x

fytoplankton

soortensamenstelling abundantie chlorofyl-a (zgem)

x x

x x x

x x x

fytobenthos

soortensamenstelling abundantie

x x

x x

x x

macrofyten

soortensamenstelling abundantie doelsoorten, Rode-Lijstsoorten vegetatiebeeld aandachtssoorten vegetatietypen

x x

macrofauna

soortensamenstelling abundantie

x x

vissen

soortensamenstelling abundantie leeftijdsopbouw

x x x

x

x

x x x x

x

x x x x x

x x x x

x x x

x x

broedvogels

x

reptielen

x

x

amfibieen

x

x

libellen

x

x

beheer

x x x x

x

belangrijke invloed van de te nemen of genomen maatregelen wordt verwacht. Evenmin is er voor de RWSR een ‘verplicht’ programma van te inventariseren parameters. Wel ligt het voor de hand om juist die parameters als indicatoren te kiezen die veel informatie over het systeem en het effect van stressoren (zoals verzuring, verdmesting, verdroging en versnippering) geven. Aanbevelingen

AquaSense © - 05.2184.2

Voor de toestanden trendmonitoring wordt in Tabel 28 een aanbeveling gedaan. Voor de projectmonitoring moet uit de hierin genoemde parameters een keuze worden gemaakt, die relevant is voor de te verwachten maatregelen en effecten. In de tabel is een algemeen aanvaard minimumpakket opgenomen.

78


Fysisch-chemische gegevens Het verdient aanbeveling om de in dit rapport uitgewerkte fysisch-chemische (inclusief hydromorfologische) parameters (Tabel 11) en daarnaast zichtdiepte, geleidingsvermogen, kleur, opgeloste organische koolstof (humus), zuurstof en in sterk zure vennen ook aluminium en ijzer te monitoren volgens de standaardmethoden (Van Arum 2005). Koolstofdioxide wordt tot nu toe niet vaak routinematig gemeten, maar is vooral van belang voor het monitoren van projecten waarin veranderingen in de submerse waterplantenvegetatie worden verwacht (veel vennen zijn koolstof gelimiteerd) De aanbevolen parameters zijn opgenomen in Tabel 28. In de meeste vennen is het niet nodig maandelijks monsters te nemen. Kwartaalbemonsteringen zijn prima geschikt voor het signaleren van langetermijnveranderingen. Biotische gegevens Van de biotische parameters zijn vooral de macrofyten informatief. Een probleem is dat de methoden hiervoor bij de verschillende instanties nogal uiteenlopen. Bij monitoring van vegetatie is afstemming noodzakelijk. In ieder geval dient monitoring van vegetatie op verschillende schaalniveaus te worden gecombineerd (aandachtssoorten en Braun-Blanquetopnamen op habitatschaal versus Tansley-opnamen op het niveau van het gehele ven). Er moet nog worden gezocht of er een methode is waarbij de systematisch verzamelde floragegevens van de Provincie Noord-Brabant beter kunnen worden benut of dat de flora-inventarisatie kan worden aangepast aan de eisen van het venbeheer. Een mogelijkheid zou zijn om de inventarisatie van de Provincie uit te breiden met Tansley-opnamen van het hele ven. Van de algen (positieve indicatoren van het fytoplankton) zijn vooral de sieralgen en kiezelwieren (fytobenthos) belangrijk omdat zij snel informatie geven over het herstel van venecosystemen na het treffen van maatregelen. Voor beide groepen zijn geschikte beoordelingssystemen beschikbaar1. Het inventariseren van de overige groepen van het fytoplankton (negatieve indicatoren) vereist herhaalde bemonstering en is daardoor kostbaar. Het wordt alleen als er hinderlijke algenbloei is geconstateerd (bijv. blauwalgen of slijmalgen). Uit het onderzoek blijkt dat er voor de macrofauna van de Brabantse vennen nog geen geschikt beoordelingssysteem bestaat. Dit is evenmin het geval voor de vissen. Het is de vraag of het monitoren van de volwassen libellen niet een goed alternatief is voor de macrofauna. De volwassen libellen zijn zeer informatief en er zijn geschikte beoordelingssystemen. Voorts is deze groep van organismen erg aansprekend bij het publiek. Dat is ook het geval voor de amfibieën en reptielen. Voor het verzamelen van gegevens over deze diergroepen, alsmede voor de broedvogels, zijn door vrijwilligers al veel gegevens verzameld. Zij kunnen 1

AquaSense © - 05.2184.2

Het systeem van Coesel (1998) is daarbij bruikbaarder dan het systeem in Van der Molen (2004).

79

Vervolgaanpak

vaak ook worden ingeschakeld voor het uitvoeren van monitoring. Beheer Het monitoren van het beheer van de vennen is zeer wezenlijk voor het evalueren van de effecten van de genomen maatregelen. Het inzamelen van deze gegevens was het meest tijdrovende onderdeel van deze studie. Er dient te worden gezocht naar een relatief eenvoudige manier voor het vastleggen van deze gegevens op centraal provinciaal niveau. Afstemming Monitoring dient gezamenlijk tot stand te komen door Provincie, Water- en Natuurbeheerders. Het ligt op grond van de huidige taken en bevoegdheden voor de hand dat de waterbeheerders verantwoordelijk zijn voor de fysisch-chemische aspecten van de monitoring en de minder alledaagse biologische parameters, zoals fytoplankton, fytobenthos en macrofauna. Voor de macrofyten moeten nog duidelijke afspraken tussen de betrokken drie partijen worden gemaakt: thans gebeurt dit door de waterbeheerders wel, maar dan op een andere manier dan dat voor de terreinbeheerders gebeurt. De monitoring van libellen kan plaatsvinden onder verantwoordelijkheid van de terreinbeheerder.

5.3.3. Locaties Projectmonitoring (operationele monitoring)

De keuze van de locaties voor projectmonitoring is uiteraard afhankelijk van de projecten waar maatregelen worden uitgevoerd. In de eerste plaats zal daarbij de keuze vallen op projecten waar relatief omvangrijke maatregelen worden uitgevoerd (zoals de vennen uit het Provinciale Venherstelproject), maar in en rond veel vennen vinden veel kleinschalige beheersmaatregelen plaats. Het verdient aanbeveling ook een aantal van deze vennen min of meer regelmatig te blijven volgen.

Toestand- en trendmonitoring

Overzicht Voor de toestanden trendmonitoring komen in de eerste plaats de vennen uit de Regionale Watersysteemrapportage (RWSR) in aanmerking (Tabel 29) 1. In deze tabel zijn locaties met verschillende typen meerdere malen opgenomen. In Tabel 30 wordt de procentuele verdeling van de typen van de RWSR-vennen vergeleken met de verdeling van alle typen binnen de groep van de 126 geselecteerde vennen. Het type zwak gebufferde vennen is onder de RWSR-vennen iets ondervertegenwoordigd en het type zeer zwak gebufferde

1 Door het voormalige Waterschap De Aa is het Scheidingsven als RWSR-ven in 2003 vervangen door het Rauwven. Hierdoor worden er in dit gebied geen systematische gegevens meer verzameld in vennen waar geen beheersmaatregelen zijn of worden uitgevoerd. Het verdient daarom aanbeveling om de monitoring van het Scheidingsven te hervatten.

AquaSense © - 05.2184.2

80


Tabel 29.

Vennen uit de regionale watersysteemrapportage. *sinds 2003, **tot 2003. Vennen uit het Provinciaal Venherstelplan zijn vet gedrukt. Nr br042 br077 dg001-1 dg001-2 dm199 dm226 ap012 br069 br085 br130 br139 bw012 dm017 dm095

Tabel 30.

Type M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

Naam Staalbergven Winkelsven-W Nwe Leemp. Dorst-N (ven 1) Nwe Leemp. Dorst-Z (ven 2) Schaapsloopven* Klotven-W Rauwven* Zandbergsven 20 Bankven Zwartven Pannegoorven Meeven Hazeputten-M Kanunnikesven

Nr dm161 mw004 rv001 ap023 br036 dm018 dm034 dm125 dm230 mo006 br139 dm095 mo009

Type M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M26 M26 M26

Naam Hoenderboom Padvindersven Rozenven Buntven Achterste Goorven Hazeputten-O (complex) Kamerven (complex) Scheidingsven** Biesven Rondven Pannegoorven Kanunnikesven Goudbergven

Procentuele verdeling van de typen over de RWSR-vennen (Tabel 28) en de 126 geselecteerde vennen. Type M12Z* M12ZZ M13 M26

Omschrijving zwak gebufferd ven zeer zwak gebufferde ven zuur, ongebufferd ven hoogveenven

RWSR-vennen 24 44 28 12

126 geselecteerde vennen 35 35 25 5

*inclusief M12 (ongespecificeerd)

vennen is onder de RWSR-vennen iets oververtegenwoordigd. Samen zijn zij getalsmatig ongeveer representatief aanwezig. De zure, ongebufferde vennen maken in beide steekproeven ongeveer een kwart van het totaal uit en de hoogveenvennen zijn onder de RWSR-vennen iets oververtegenwoordigd. Zwak gebufferde wielen ontbreken bij de RWSR-locaties. De meeste locaties uit het Provinciaal Venherstelproject behoren niet tot de RWSR-vennen (hier wordt op project- of operationele basis wel vaak monitoring uitgevoerd). Naast de RWSR-vennen worden in het meetnet waternatuur door het Hoogheemraadschap West-Brabant nog ca 20 andere vennen ongeveer elke vier jaar fysisch-chemisch en biologisch bemonsterd. Door het Waterschap ‘De Dommel’ worden geen andere vennen dan de RWSR-vennen en de vennen uit het Provinciaal Venherstelproject bemonsterd. Het Waterschap ‘A en Maas’ heeft een begin gemaakt met het regelmatig bemonsteren van een beperkt aantal vennen. Aanbevelingen Met elkaar geven de RWSR-vennen waarschijnlijk een redelijk beeld van de toestand van de Brabantse vennen, maar er zijn toch nog wel enige leemten. Zo zijn vennen die in de loop der tijd sterk geëutrofieerd zijn geraakt, zoals het Groot Kolkven bij Oisterwijk, relatief ondervertegenwoordigd. Daarnaast ontbreken de grootste en belangrijkste vennen van Noord-Brabant, zoals het Beuven en het Groote Meer. Het Beuven is na de het uitvoeren van de maatregelen in de jaren tachtig nog steeds van zeer goede kwaliteit. De waterchemie wordt op projectbasis, maar niet structureel, nog wel min of meer regelmatig gevolgd door medewerkers van de Radbouduniversiteit.

AquaSense © - 05.2184.2

81

Vervolgaanpak

De biologische kwaliteitselementen worden hier slechts beperkt gemonitord. Over het algemeen zijn de RWSR-vennen juist niet de vennen waar in de loop der tijd al veel monitoring is verricht en waar waardevolle tijdreeksen zijn ontstaan en waardoor inzicht is verkregen in de rol van verzuring, vermesting en klimaatverandering voor de kwaliteit van vennen. Daarom is het ontbreken van een aantal vennen bij Oisterwijk een historisch gegroeide omissie. Enerzijds betreft het hier de zeer belangrijke Centrale Vennenreeks (Voorste Goorven, Van Esschenven, Witven). Deze zijn voor en na het uitvoeren van de beheersmaatregelen in 1995 fysisch-chemisch goed onderzocht door de Radbouduniversiteit, maar de flora van macrofyten, fytoplankton (sieralgen) en fytobenthos is niet of slechts op adhoc basis onderzocht. Er is een structurele oplossing gewenst om deze vennen ten minste elke vier jaar grondig te inventariseren. Een tweede historisch gegroeide omissie is het ontbreken van enkele andere vennen bij Oisterwijk, Moergestel en Boxtel, zoals het Wolfsputven, Schaapsven en Groot Huisven. Deze zijn al sinds 1978 elke vier jaar bemonsterd (er zijn trouwens ook al veel gegevens vanaf 1916). Tot 1990 was dit structureel vanuit het Ministerie van LNV, maar sindsdien is dit steeds op ad-hoc basis gebeurd. Omdat zulke reeksen veel inzicht verschaffen in de veranderingen in de toestand en de processen daarachter is het wenselijk deze weer een structureel karakter te geven. Een laatste constatering betreft het ontbreken van wielen onder de RWSR-locaties. Een ideale locatie betreft het Broekse Wiel 4, dat in 1991 is uitgebaggerd. Op ad-hoc basis wordt hier door medewerkers van de Radbouduniversiteit de waterchemie bemonsterd, maar er is nog geen structurele monitoring van biologische kwaliteitselementen.

5.3.4. Rapportage De ervaring leert dat het jaarlijks vastleggen van monitoringsresultaten zinvol is om te voorkomen dat de resultaten zoekraken of anderszins in de vergetelheid raken. De termijn van een jaar is in veel gevallen echter te kort om al resultaten te kunnen zien van genomen maatregelen. Een periode van vier jaar is bij vennen heel geschikt gebleken om voortgangsrapportages (zowel van de toestanden trendmonitoring als de operationele monitoring) te maken. Er vallen dan ook (statistisch verantwoorde) conclusies te trekken over de veranderingen in de druk van verzuring, klimaatverandering, vermesting, versnippering en verdroging. In verband met de toestandsmonitoring voor de Kaderrichtlijn Water kan ook gedacht worden aan verslaglegging om de zes jaar, met een soort tussenrapportage na een periode van drie jaar. Voor operationele monitoring (na het uitvoeren van beheersmaatregelen) is een

AquaSense © - 05.2184.2

82


periode van zes jaar te lang. Zeker de eerste tijd is rapportage na drie jaar noodzakelijk. Voor het regelmatig uitvoeren van de rapportages is het wenselijk de structuur van de gegevensbestanden bij de verschillende instanties beter op elkaar af te stemmen of alle gegevens onder te brengen in een centrale database. De database die voor deze rapportage is opgebouwd kan daarbij als uitgangspunt dienen. In elk geval moeten de gegevens gemakkelijk ontsloten kunnen worden.

AquaSense © - 05.2184.2

83


6. Dankwoord De medewerkers van het Staatsbosbeheer, de Vereniging Natuurmonumenten, het Brabants Landschap, de Bosgroep Zuid en een aantal gemeenten en particulieren verstrekten informatie over de onderzochte gebieden, evenals de heer J. van Kessel (Plantenwerkgroep De Kempen, Veldhoven). Mw G.M. Verheggen-Kleinheerenbrink (Vakgroep Aquatische Oecologie, Radbouduniversiteit, Nijmegen) verstrekte ongepubliceerde monitoringsgegevens. Dr. R. Pot (Onderzoek en Adviesbureau Roelf Pot was behulpzaam bij het berekenen van de scores van de macrofyten en de macrofauna. Dr. P.F.M. Coesel (Universiteit van Amsterdam) hielp bij de interpretatie van sieralggegevens. De leden van de begeleidingscommissie: C. Geujen, A. Mol en J. van der Linden, (Provincie Noord-Brabant), J. van Nispen (Waterschap Brabantse Delta), J. de Hoog (Waterschap De Dommel), B. Arends en M. Kits (Waterschap Aa en Maas), H. Smeets (Waterschap Rivierenland), F. van Erve (Stichting Brabants Landschap) R. Ketelaar (Vereniging Natuurmonumenten) R. Joosse, T. Bakker, J. Hendriks, P. Bossenbroek (Staatsbosbeheer) verstrekten waardevolle informatie en leverden commentaar op de conceptrapportages.

AquaSense © - 05.2184.2

85


7. Literatuur AquaSense (1996). Inventarisatie waternatuur West-Brabant 1995. In opdracht van: Hoogheemraadschap van West-Brabant. Rapport 96.073, 120 p. + bijl. AquaSense (1996). Overzicht van isoëtide waterplanten (1991-1995) en selectie van vennen voor metingen in het kader van de Milieuverkenningen. In opdracht van: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne. Rapport 96.0647: 29p. + bijl. AquaSense (1997). Diatomeeën analyses in Oost-Brabant 1996. In opdracht van: Gemeenschappelijke Technologische Dienst Oost-Brabant. Analyserapport 96.0981. 7p. + bijl. AquaSense (1998). Inventarisatie waternatuur West Brabant 1992-1995, Inventarisatie van 71 wateren met de functie Waternatuur. In opdracht van: Hoogheemraadschap van West-Brabant. 100p + bijl. AquaSense (2001a). Ecologische beoordeling van wateren in West- Brabant: routinematig meetnet 2000. In opdracht van: Hoogheemraadschap van West-Brabant. Eindrapport 1804. 42p. + bijl. AquaSense (2001b). Diatomeeën en fytoplankton uit het beheersgebied van het Hoogheemraadschap van West-Brabant 2000. In opdracht van: Hoogheemraadschap van West-Brabant. Rapport 1846: 8p. + bijl. AquaSense (2002a). Monitoring van diatomeeën in RWSR-vennen in Oost-Brabant 19972001. In opdracht van: GTD Oost-Brabant. Eindrapport 02.1841-2: 7p. + bijl. AquaSense (2002b).: Vooronderzoek van het Brugven bij Valkenswaard ten behoeve van herstelmaatregelen in het kader van het Overlevingsplan Bos- en natuur (OBN). In opdracht van: Gemeente Valkenswaard / Bosgroep Zuid Nederland. Eindrapport 01.1763.1. 17p. AquaSense (2002c). Vooronderzoek van de vennen op Malpie-Noord ten behoeve van maatregelen in het kader van het Overlevingsplan Bos- en Natuur (OBN) In opdracht van: Gemeente Valkenswaard. Eindrapport 02.1763.2: 95p. AquaSense (2002d). Leemputten Dorst: resultaten 2001 en een beschouwing van de kansen van het gebied voor de toekoms t. In opdracht van: Hoogheemraadschap van West-Brabant. Eindrapport 1871:, . 44p. + bijl. AquaSense (2002e). Diatomeeën en fytoplankton uit West-Brabant 2001. In opdracht van: Hoogheemraadschap van West-Brabant. AquaSense rapportnr. 1846-2, 9p. + bijl. AquaSense (2002f). Leemputten Dorst: resultaten 2001 en een beschouwing van de kansen van het gebied voor de toekomst. In opdracht van: Hoogheemraadschap van West-Brabant. AquaSense rapportnummer: 1871: 44p. + bijl. AquaSense (2003a). Monitoring van diatomeeën in vennen in Oost- Brabant 2002. In opdracht van: GTD Oost-Brabant. Eindrapport 03.1841-3a: 26p. AquaSense (2003b). Monitoring vennen 1978-2002: effecten van klimaatsverandering en vermindering van verzuring. In opdracht van: Ministerie van VROM, Waterschap Reest & Wieden, Waterschap Veluwe en Waterschap Vallei en Eem. Rapport 03.1780. 42p. + bijl. AquaSense (2003c). Vennen Waterschap De Aa: plan van aanpak. In opdracht van: Waterschap De Aa. Eindrapport 03.2146. 91p. AquaSense (2003d). Ecologische beoordeling van wateren in West- Brabant. Routinematig meetnet 2002. In opdracht van Hoogheemraadschap van WestBrabant. AquaSense rapportnr. 1840-3: 50p. + bijl. AquaSense (2004a). Monitoring van diatomeeën in het Waterschap 'Aa en Maas' 2003. In opdracht van: Gemeenschappelijke Technologische Dienst Oost- Brabant. Eindrapport 1841-4b: 24p. AquaSense (2004b). Ecologische projectmonitoring in West-Brabant. Hydrobiologisch onderzoek en integrale ecologische interpretatie van gegevens van 84 locaties, 2002. In opdracht van: Hoogheemraadschap van West- Brabant. AquaSense rapportnummer 1940(-2): 241p. AquaSense (2004c). OBN vooronderzoek Huisvennen: herstelmaatregelen ter bestrijding van verzuring en eutrofiering. In opdracht van: Vereniging Natuurmonumenten. Eindrapport 2152. 57p. + bijl.

AquaSense © - 05.2184.2

87

Literatuur

AquaSense (2004d): OBN vooronderzoek Winkelsven: herstelmaatregelen ter bestrijding van verzuring, verdroging en eutrofiering. In opdracht van: Vereniging Natuurmonumenten. Eindrapport 04.2152. AquaSense, Amsterdam. 59p. + bijl. AquaSense (2005a). Monitoring van diatomeeën in vennen in het Waterschap 'De Dommel' 2004. In opdracht van Gemeenschappelijk Waterschapslaboratorium (GWL). Eindrapport 2005.1841-5a: 35p. AquaSense (2005b). Monitoring van diatomeeën en fytoplankton in het Waterschap 'Aa en Maas' 2004. In opdracht van: Gemeenschappelijk Waterschapslaboratorium (GWL). Eindrapport 1841-5b: 38p. AquaSense en Alterra (2005). Veldinventarisatie Brabantse vennen 2004: onderdeel van 'Huidige toestand en vervolgaanpak vennen'. Rapport 05.2184: AquaSense, Amsterdam / Alterra, Wageningen. Arts, G.H.P. (2000). Natuurlijke levensgemeenschappen van de Nederlandse binnenwateren. Deel 13. Vennen. Achtergronddocument bij het ''Handboek Natuurdoeltypen in Nederland''. Rapport EC-LNV AS-13. Expertisecentrum LNV, Wageningen. 80p. Arts, G.H.P. & G. van Duinhoven (2000). Overlevingsplan Bos- en Natuur: Sleutelen aan vennen. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. 34p. Arts, G.H.P., P.W.M. van Beers, J.D.M. Belgers & F.G. Wortelboer (2001). Gedifferentieerde normstelling voor nutriënten in vennen: onderbouwing en toetsing van kritische depositieniveaus en effecten van herstelmaatregelen op het voorkomen van isoetiden. Wageningen, Alterra, Research Instituut voor de Groene Ruimte, Bilthoven, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Alterra-rapport 262. 88 pp. Arts, G.H.P., H. van Dam, F.G. Wortelboer, P.W.M. van Beers & J.D.M. Belgers, (2002). De toestand van het Nederlandse ven. In opdracht van: Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Directie Klimaatverandering en Industrie. Alterra-rapport 542 / AquaSense-rapport 02.1715. Alterra, Wageningen / AquaSense, Amsterdam / RIVM, Bilthoven. 123p. Arts, G.H.P., J.G.M. Roelofs & M.J.H. de Lyon (1990). Differential tolerances among soft water macrophyte species to acidification. Can. J. Bot. 68: 2127 2134. Arum, J. van (2005): Richtlijnen monitoring oppervlaktewater Europese Kaderrichtlijn Water voor toestanden trendmonitoring chemie en biologie. RIZA Werkdocument 2005.032X. RIZA, Lelystad. 24p. Bak, A., G.H. Bonhof, R.J.W. van de Haterd, R. Munts, D.M. Soes, & M.Vastenburg (2003). Vooronderzoek stagnante natuurwateren. Beheersgebied Waterschap De Maaskant: vennen. Rapport 02-145k:. Bureau Waardenburg B.V., Culemborg. 46p. + bijl. Bak, A., G.H. Bonhof, R.J.W. van de Haterd, R. Munts, D.M. Soes, & M.Vastenburg (2003). Vooronderzoek stagnante natuurwateren. Beheersgebied Waterschap De Maaskant: Broekse Wielen. Rapport 02-145g:. Bureau Waardenburg B.V., Culemborg. 38p. + bijl. Bal, D., H.M. Beije, M. Fellinger, R. Haveman, A.J.F.M. van Opstal, & F.J. van Zadelhoff (2001). Handboek natuurdoeltypen (tweede, geheel herziene editie). Rapport 2001/020. Expertisecentrum LNV, Wageningen. 832p. Beers, van P. (1994). Inventarisatie Noord-Brabantse vennen 1994,Rapport + Bijlagen, Provincie Nooord-Brabant. Beers, van P.W.M.(1997). Inventarisatie Noord-Brabantse vennen 1994. Provincie NoordBrabant, Den Bosch. 46p. + bijl. Bergen, van M. (1987). Macrofaunainventarisatie van de Broekse Wielen (Gemeente Grave). Doctoraalverslag 226. Laboratorium voor Aquatische Oecologie, Katholieke Universiteit, Nijmegen. 49p. Bie, de J.E.G.M. & M.M.J. Maenen (1984). Een onderzoek naar de effecten van zure neerslag op microflora en -fauna in zwak gebufferde wateren op kalkarme zandgronden. Doctoraalverslag 178. Laboratorium voor Aquatische Oecologie, Katholieke Universiteit, Nijmegen. 179p. Bierhuizen, J. & M. Van de Laar (1981). Vennen op de Grote Heide en de Strabrechtse Heide: onderzoek naar beinvloeding door grondwaterwinning, recreatie en landbouw, aan de hand van een karakterisering op basis van macrofauna. Verslag 652:. Vakgroep Natuurbeheer, Landbouwhogeschool, Wageningen. 55p. + bijl. Bijkerk, R., C.A. Bultstra & G.L. Verweij (2002). Soortensamenstelling van epifytische kiezelalgen in wateren van het Waterschap De Maaskant, 2002, met een ecologische typering van de waterkwaliteit; eindrapportage in opdracht van Bureau Waardenburg. Rapport 2002-34: Koeman en Bijkerk B.V., Haren. 92p.

AquaSense © - 05.2184.2

88


Bobbink, R., E. Brouwer, J.G. ten Hoopen & E. Dorland (2004): Herstelbeheer in het heidelandschap: effectiviteit, knelpunten en duurzaamheid. In: G.J. van Duinen, R. Bobbink, C. van Dam, H. Esselink, R. Hendriks, M. Klein, A. Kooijman, J. Roelofs & H. Siebel (red.) (2004): Duurzaam natuurherstel voor behoud van biodiversiteit: 15 jaar herstelmaatregelen in het kader van het Overlevingsplan Bos en Natuur. Rapport EC-LNV 004/305. Expertisecentrum LNV, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Ede. p. 33-70. Bosman, W. (2003). Het Rauwven, een 'exotisch' ven in het beekdal van de Aa. Ravon 5(3): 33-36. Brouwer, E. (2001). Restoration of atlantic softwater lakes and perspectives for characteristic macrophytes. Proefschrift Katholieke Universiteit Nijmegen : 133p. Brouwer, E., G.M. Verheggen & J.G.M. Roelofs (2000). Effectgerichte maatregelen tegen verzuring en eutrofiëring van oppervlaktewateren: eindrapport monitoringsprogramma derde en laatste fase. Afdeling Aquatische Oecologie en Milieubiologie, Werkgroep Milieubiologie, Katholieke Universiteit Nijmegen, Nijmegen. 82p. Bruinsma, J. (1994). Vennen in Midden-Brabant, opnieuw bezocht in 1991 en 1992: excursieverslagen. Rapport 3. Characeae Werkgroep Eindhoven. 82p. Bruinsma, J. (2004). Verslag Excursie Floristische Werkgroep naar het Winkelsven, Kampina, 27 juni 2004. Buskens, R.F.M (1983). De makrofauna, in het bijzonder de Chironomiden, en de vegetatie van een vijftigtal geëutrofiëerde, zure of laag-alkaliene stilstaande wateren op de Nederlandse zandgronden. Doctoraalverslag 159. Laboratorium voor Aquatische Oecologie, Katholieke Universiteit, Nijmegen. 75p. + bijl. Buskens, R.F.M. (1989). Ecohydrologie van Nemelaer-zuid verdroging en verzuring van voedselarm kwelgebied, Oecologisch en hydrobiologisch onderzoek en advies. Rapporten en mededelingen nr. 3. Buskens, R.F.M. (2002). Vooronderzoek herstel Staalbergven. Rapport 37432. Royal Haskoning, 's-Hertogenbosch. Coesel, P.F.M. (1998). Sieralgen en natuurwaarden. Wetenschappelijke Mededeling KNNV 224: 56p. Coesel, P.F.M. (2001). Evaluatie soortenlijsten sieralgen Oisterwijkse vennen 14 juni 2002. http://www.desmids.nl/info_english/Evaluatie_soortenl._Oisterwijk_eng .html , 5p. Coesel, P.F.M., R. Kwakkestein & A. Verschoor (1978). Oligotrophication and eutrophication tendencies in some Dutch moorland pools, as reflected in their desmid flora. Hydrobiologia 61: 21-31. Cools, J.E.A (1989). De oude en nieuwe Karreput. Excursierapport. 4p. Dam, H. van (1983): Vennen in Midden-Brabant. RIN-rapport 83/23. Rijksinstituut voor Natuurbeheer, Leersum. 125p. + bijl. Dam, H. van & R. Buskens, (1993). Ecology and management of moorland pools: balancing acidification and eutrophication. Hydrobiologia 265: 225-263. Dam, H. van & G.H.P. Arts (1993). Ecologische veranderingen in Drentse vennen sinds 1900 door menselijke beïnvloeding en beheer. Provincie Drenthe, Assen /DLO-Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek, Leersum / Grontmij Advies en Techniek, De Bilt. 144p. Dam, H. van & G.H.P. Arts (2002). Van data naar graadmeters voor de KRW: een voorbeeld. In: Abstractboek Monitoring Tailor-Made Nederland "Uitdagingen voor de toekomst van monitoring en informatievoorziening', 4-6 juni 2002, Dalfsen. RIZA, Lelystad. 100-103. Dam, H. van & A. Mertens (2004). Vennen in weer en wind: lange-termijneffecten van verzuring en klimaatsverandering op chemie en kiezelwieren. De Levende Natuur 105: 13-18. Dam, H. van, J. Spier, W. Gotjé, G.H.P. Arts, J.J.C.W. van Delft, R. Ketelaar & H.H. van Kleef (2004): Ontwikkeling STOWA-beoordelingssysteem vennen: vooronderzoek. STOWA-rapport 2004-02. STOWA, Utrecht. 130p. Dorland, E., L.J.L. van den Berg, E. Brouwer & J.G.M. Roelofs (2005): Catchment liming to restore degraded, acidified heathlands and moorland pools. Restoration Ecology 13: 300-309. EU-KRW (2000): Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2000 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid. Richtlijn 2000/60/EG:Europese Unie, Brussel. Faasen, T., K. Albers, K. Hanhart & W. Rienks (2003): Vooronderzoek OBN venherstel Waalre. Ecologica, Maarheeze, Waalre / Hanhart Consult, Lochem / Optifield, Haaften. 91p. Geujen, C., J. van der Linden & J. Jansen (2004). Voortgangsrapportage vennen herstelproject Noord-Brabant. Provincie Noord-Brabant, 's -Hertogenbosch. 5p. + bijl.

AquaSense © - 05.2184.2

89

Literatuur

GTD (1987). Vennen te Sint Michielsgestel: een hydrobiologische inventarisatie in twee Oost-Brabantse vennen. GTD rapport 87-ABL-022: Gemeenschappelijke Technologische Dienst Oost-Brabant, Afdeling Biologisch Laboratorium, Boxtel. 9p. + bijl. GTD (1988a). Vennen op de Cartierheide, het Klotven: een hydrobiologische inventarisatie in drie Oost-Brabantse vennen. GTD rapport 88-ABL-028: Gemeenschappelijke Technologische Dienst Oost-Brabant, Afdeling Biologisch Laboratorium, Boxtel. 10p. + bijl. GTD (1988b). De Hazeputten: een hydrobiologische inventarisatie in twee OostBrabantse v ennen. GTD rapport 88-ABL-027: Gemeenschappelijke Technologische Dienst Oost-Brabant, Afdeling Biologisch Laboratorium, Boxtel. 8p. + bijl. GTD (1996): Gebundelde resultaten van eco-inventarisatie vennen landgoed Gorp & Rovert 1995: fysisch en chemisch onderzoek, vegetatie, diatomeeën, macrofauna. HDBGORP2/txtgtawk:. Waterschap De Dommel, Boxtel. 17p. + bijl. Heimans, J. (1925). De desmidiaceeën flora van de Oisterwijkse Vennen. Nederlandsch Kruidkundig Archief 34: 245-262. Hendriks, C.M.A., M.H.J. Klein, G. Van Ommering, D. Bal & B.C. Kijlstra (2000). Overlevingsplan Bos- en Natuur: monitoring EGM projecten 2000. Informatie- en KennisCentrum Natuurbeheer, Wageningen. 85p. Hofman, J.K. & M. Janssen (1986). Historische ontwikkelingen van vennen in MiddenBrabant, qua vegetatie en waterchemie en een beschrijving van de huidige toestand. Doctoraalverslag 210. Laboratorium voor Aquatische Oecologie, Katholieke Universiteit, Nijmegen// Rijksinstituut voor Natuurbeheer, Leersum. 233p. Iwaco (1999a): Herstel vennen landgoed De Groote Meer. 's-Hertogenbosch. Iwaco (1999b): Verbetering van de waterkwaliteit van het Galgeven. '-Hertogenbosch. 12p. Jalink, M.H., C.J.S. Aggenbach, C.G.E.M. van Beek, A.J.M. Jansen, E.J. Schrama, & W.J.M.K. Senden (2001). Hydro-ecologische systeemtypen in Noord-Brabant. Rapport BTO 2000.102(c): Kiwa N.V., Nieuwegein. 119p. + bijl. Kessel, J. van, (1986). Onderzoek Kempische vennen. De Ronde Vlaas. Plantenwerkgroep De Kempen, publicatienummer 82035. Ketelaar, R.(2001): Verspreidingsgegevens van libellen als instrument bij het herstel van vennen. . De Levende Natuur 102: 166-170. Kleef, H. van & H. Esselink (2002). Monitoring directe effecten van herstelmaatregelen op watermacrofauna in zwakgebufferde oppervlaktewateren. Waterfauna-monitoring ten behoeve van herstel en behoud van het Weerterbos. Retrospectieve monitoring effectiviteit van restauratie van zwak gebufferde oppervlaktewateren met betrekking tot de watermacrofauna. Tussenrapportage mei 2002. Stichting Bargerveen, Nijmegen. 16p + bijl. Kleef, H. van & H. Esselink (2005): Monitoring van abiotiek, vegetatie, dansmuggen en kokerjuffers in gerestaureerde zwakgebufferde oppervlaktewateren: kolonisatie van diersoorten. Rapport EC-LNV 2005/267-O. Expertisecentrum LNV. Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Ede. 51pp. Kruit, L. & F.S. van Westreenen (1999). Een botanische inventarisatie van de Strijbeekse heide, kartering en opnamen van soorten 1998. Kruit & Van Westreenen, Natuuronderzoek en Adviezen Leuven, R.S.E.W., F.G.F. Oyen & J.F.M. Geelen (1984). De Oost-Amerikaanse hondsvis Umbra pygmaea (De Kay, 1842) in Nederland. Natura 83: 271-275. Molen, van der D.T. (red.) (2004). Referenties en concept-maatlatten voor meren voor de Kaderrichtlijn Water. STOWA-rapport 42: 450 p. Provincie Noord-Brabant (2002). Intentieverklaring aanpak en monitoring van verdroging. ‘’-Hertogenbosch. Provincie Noord-Brabant (2001): Evaluatie Waterhuishoudingsplan 'Samen werken aan water' 2. Regionale Watersysteemrapportage 2000. Provincie Noord-Brabant, 's-Hertogenbosch. 186p. Ommering, G., van & R.J.J. Hendriks (red.) (2004): Handleiding subsidie effectgerichte maatregelen 2005. Overlevingsplan Bos en Natuur. Regeling effectgerichte maatregelen in bossen en natuurterreinen. Rapport EC-LNV 2004/326-O. Expertisecentrum LNV, Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit, Ede. 75p. Oranjewoud (1998). De vennen verkend: kansen voor behoud en herstel van unieke Brabantse waarden. Rapport 98670-R-001. Oosterhout. 21p. + bijl. Oranjewoud (2000). Onderzoek en advies herstel vennen OBN 1999 Klokvennetje, Zwartven en Ven bij het Zwartven documentnummer 21428-R-34/35

AquaSense © - 05.2184.2

90


Provincie Noord-Brabant (2002). Partiële herziening Waterhuishoudingsplan, 2003 - 2006. Provincie Noord-Brabant, 's -Hertogenbosch. 212p. + bijl. Siegel, S. (1956). Nonparametric statistics for the behavioral sciences. McGraw -Hill, New York. 312p. Smits, H & V. Tromp (1988). Littorellion vegetaties in Nederland in historisch perspectief. Rapport nr. 260, Vakgroep voor Aquatische Oecologie en Biogeologie, K.U. Nijmegen. Tooren, B.F. van (1997a). Botanische monitoring Oisterwijkse vennen in 1996. Vereniging Natuurmonumenten, ‘s-Graveland. 8p. Tooren, B.F. van (1997b). Botanische monitoring drie Oisterwijkse vennen in 1997. Vereniging Natuurmonumenten, ‘s-Graveland. 7p. Tooren, B.F. van & A.J. van Tooren (1999). Desmidiaceeën in drie Oisterwijkse vennen tot en met 1998 - Voorste Goorven, Witven en van Esschenven. Vereniging Natuurmonumenten, 's-Graveland. 8p + bijl. Tooren, B.F. van & A.J. van Tooren (2000). Sieralgen in enkele terreinen van Natuurmonumenten in 1999. 1. Reeënberg. 2. Ankeveense Plassen. 3. Leikeven, Huis ter Heide. 4. Laegieskamp. 5. Oisterwijk . B.F. van Tooren & A.J. van Tooren, april 2000. Tooren, B.F. van & A.J. van Tooren (2001a). Sieralgen in enkele terreinen van Natuurmonumenten in 2000. 1. Leggelderveld. 2. Dwingelderveld. 3. Mantingerzand. 4. Korenburgerveen. 5. Dal van de Ruiten Aa. 6. Velhorst. 7. Laegieskamp. 8. Vlietlanden. 9. Oisterwijkse vennen. 8p. + bijl. Tooren, B.F. van & A.J. van Tooren (2001b). Sieralgen in enkele terreinen van Natuurmonumenten in 2001. 1. Holtingerveld. 2. Dwingelderveld. 3. Vechtplassen. 4. Kamerikse Nessen. 5. Empesche en Tondensche Heide. 6. Oldenaller. 7. Stippelberg. 8. Groote Meer. 9. De Haak (Nieuwkoopse Plassen). 10. De Wieden. 11. Oisterwijkse vennen. 1p. + bijl. Tooren, B.F. van, A.J. van Tooren & J. Meesters (2002). Sieralgen in enkele terreinen van Natuurmonumenten in 2002. 1. De Plateaux. 2. Witteveen. 3. Buurserzand. 4. Oldenaller. 5. Schiermonnikoog. 6. Laegieskamp. 7. De Wieden. 8. Oisterwijkse vennen. 1p. + bijl. Tooren, B.F. van & A.J. van Tooren (2003). Sieralgen in enkele terreinen van Natuurmonumenten in 2003. 1. Laegieskamp. 2. Veluwemeerkust. 3. Oldenaller. 4. Oisterwijkse vennen. 5. Kampina. 6p. + bijl. Vallenduuk, H. (1990). Makrofauna-onderzoek aan enkele vennen in het natuurmonument Kampina. Adviesbureau Vallenduuk, Boxtel. 81p. Vanhemelrijk, J.A.M. (1985): Een onderzoek naar de effecten van verzurende depositie op de macrofauna in zwak gebufferde wateren op kalkarme zandgronden. Doctoraalverslag 186. Laboratorium voor Aquatische Oecologie, Katholieke Universiteit, Nijmegen. 200p. Verbeek, P.J.M. & S. de Goeij (1998a). Vegetatiekartering, inventarisatie najaarslibellen en beheersadviesen voor dertien vennen in 1997, deel 1, Bureau Natuurbalans/Limes divergens. Verbeek, P.J.M. en S. de Goeij (1998b).Vegetatiekartering, inventarisatie najaarslibellen en beheersadviesen voor dertien vennen in 1997, deel 2, Bureau Natuurbalans/Limes divergens. Verbeek, P.J.M. en S. de Goeij (1998c). Vegetatiekartering, inventarisatie najaarslibellen en beheersadviezen van drie vennen in 1997, Bureau Natuurbalans/Limes divergens. Verbeek, P.J.M., E. Brouwer, M.C. Scherpenisse-Gutter, M. Boonman (2005): Vooronderzoek OBN Herperduin: flora, fauna en hydrologie. Natuurbalans - Limes Divergens BV / Onderzoekscentrum B-ware, Nijmegen. 29p. + bijl. Verstegen, M. (1985): De macrofauna - met name de chironomidelarven - van een twaalf tal vennen in de gemeenten Boxtel, Oisterwijk en Moergestel. . Doctoraalverslag :Vakgroep Zoölogische Oecologie en Taxonomie, Rijksuniversiteit Utrecht, Utrecht / Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland, 's-Graveland. 65p. + bijl. Werkgroep Monitoring (2002): Taak- en kostenverdeling rondom monitoring van verdrogingsbestrijding. Provincie Noord-Brabant, 's -Hertogenbosch. 15p. + bijl. Zonderwijk, M. (2004). Uitheemse plaagplanten in Twentse wateren: beheerproblematiek rond uitheemse plaagplanten in en langs de waterlopen van waterschap Regge en Dinkel. Waterschap Regge en Dinkel, Almelo. 24p. + bijl.

AquaSense © - 05.2184.2

91


Bijlagen

AquaSense © - 05.2184.2

1


Bijlage 1. Lijst van vennen In deze lijst zijn alle vennen opgenomen die vallen binnen de vencomplexen van de Plankaart van de Partiële herziening Waterhuishpoudingsplan 2 (2003-2006). Kolomnaam

Betekenis

Volgnr WHP-nr DVV-nr

het regelnummer Nummer ven(complex) volgens het Waterhuishoudings-plan DVV-nr: het nummer van het ven volgens het rapport ‘De Vennen Verkend’ (1998). Meestal is dit nummer uniek voor een ven, soms gaat het om complexen van kleinere vennen 1: vennen die in 1994 door Van Beers op vegetatie zijn onderzocht (cursief) 2: vennen die niet in 1994 zijn onderzocht, maar wel zijn opgenomen in ‘De Toestand van het Nederlandse Ven’ (Arts e.a 2002) 3: vennen op Kampina en bij Oisterwijk die niet door Van Beers in 1994 zijn onderzocht, maar wel door Hofman & Jansen (1986). Deze vennen zijn ook vroeger en later goed onderzocht en betreffen een range van typen. Alle RWSRvennen zijn in de groepen 1+2+3 vertegenwoordigd, inclusief de intensief door de Radbouduniversiteit Nijmegen onderzochte vennen 4: een enkel restauratieven dat nog niet in de vorige categorieën valt is toegevoegd. 5: wens van het Brabants Landschap 6: enkele vennen zijn toegevoegd om een goede regionale spreiding te verkrijgen 7: als 6, maar al geselecteerd voor een landelijk meetnet door AquaSense TEC (1996) 8: vennen toegevoegd omdat er recente gegevens van sieralgen bekend zijn. Vennen die in aanmerking komen voor veldwerk vanwege beschikbaarheid van informatie. Alle RWSR-vennen en beheersvennen zijn hier opgenomen Naam ven of vencomplex volgens plankaart

Selectie

Veldwerk Naam ven(complex) volgens plankaart Korte naam ven Lange naam ven (orig.naam DVV) X-coord Y-coord Restaur.

Korte naam ven, afgeleid van DVV. Soms zijn synoniemen toegevoegd Lange naam, hetzelfde als in DVV

X-coördinaat volgens topografische kaart Y-coördinaat volgens topografische kaart Restauratieven: aangeven met een 1 is of het een ven is waar op grond van het provinciale venherstelplan maatregelen zijn of worden genomen (vet). Inv94 Ven dat uitgebreid is onderzocht bij de Inventarisatie van NoordBrabantse vennen door Van Beers in 1994 (cursief) Tijdvak Tijdvak: periode waarin tot 1998 de meest recente gegevens waren verzameld Compl <90 Compleetheid van de gegevens voor 1990 (0 = geen gegevens 6 = veel gegevens. Compl >90 Compleetheid van de gegevens 1990-1998 (0 = geen gegevens 6 = veel gegevens). Eigenaar Eigenaar volgens DVV en latere bronnen Bosgroep Beheer onder auspiciën van de Bosgroep Waterbeheerder BD: Brabantse Delta, DO: Dommel, AM: Aa en Maast Code waterbeh. Locatiecode waterbeheerder (deze vennen zijn in elk geval recent chemisch bemonsterd) Extra code waterbeh. Eventuele 2e code waterbeheerder voor zelfde locatie RWSR Ven dat meetelt voor de Regionale Watersysteem Rapportage secties meetnet Prov. Aantal secties in het ven van het Provinciale vegetatie-onderzoek

AquaSense © - 05.2184.2

1

Literatuur

AquaSense © - 05.2184.2

2

Bijlage 1

SeVolg- WHP-

Res-

lec- Veld-

nr

nr

DVV-nr

1

V1

bw002

2

V2

bw003

3

V3

bw006

4

V3

bw007

5

V3

bw008

6

V3

bw009

7

V3

bw010

8

V3

bw011

tie werk Naam ven of vencomplex volgens plankaart Korte naam ven 2 1 1 1

Code

taura- Invent Lange naam ven (orig.naam DVV)

Compl Compl

X-coord Y-coord tieven . 1994 Tijdvak

Groote Melanen

Groote Melanen

Groote Melanen

78.8

392.9

Kleine Melanen

Kleine Melanen

Kleine Melanen

79.0

392.0

Zoomland

Zoomland-N

Zoomland-Noord

81.5

390.2

Zoomland

Ven t.N. van de Zeezuiper

De Zeezuiper, ten noorden van

82.4

390.7

Zoomland

Zeezuiper

De Zeezuiper

82.3

390.5

Zoomland

Zoomland-Z

Zoomland-Zuid

81.7

389.7

Zoomland

Keutelmeer, ten NW van (Heideven)

Keutelmeer, ten noordwesten van

82.3

389.6

Zoomland

Keutelmeer

Keutelmeer

82.4

389.4

<90

>90

80-89

4

0

Bos- Waterbe- waterbeh Eigenaar Bergen op Zoom

groep

heerder

.

1

BD

310211

BD

310212

80-89

3

0

1

90-97

5

6

NBL

0

0

NBL

BD

1

90-97

5

5

NBL

BD

80-89

4

0

NBL

BD

1

90-97

0

6

NBL

BD

80-89

5

0

NBL

BD

400021

V4

-

Balse Dreef

ven aan Balse Dreef

83.2

388.8

Erven A.P.C. Laane

BD

bw012

1

Meeven

Meeven

Meeven

80.5

386.2

1

90-97

4

6

NBL

BD

820205

11

V6

bw013

1

Bloempjesven

Bloempjesven

Bloempjesven

81.5

385.3

1

90-97

5

6

NBL

BD

910111

12

V7

bw016

2

Moerkantse Baan

ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven)Moerkantse Baan

83.7

385.8

80-89

5

0

Defensie

BD

400022

13

V8

bw017

Vliegveld Woensdrecht

Afgelaten ven (noordelijk ven, ven 2)

82.3

384.7

90-97

0

4

SBB

BD

910116

14

V8

bw018

2

Vliegveld Woensdrecht

Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, venKometeeuwsche 1) ven

82.2

384.3

90-97

0

4

SBB

BD

910115

15

V9

bw020

1

Kortenhoeff

Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1)

Kortenhoeff-West (Wasven)

83.0

381.7

1

90-97

5

6

SBB

BD

400025

16

V9

bw021

Kortenhoeff

Kortenhoeff-O (Bronven)

Kortenhoeff-Oost (Bronven)

83.2

381.5

1

90-97

5

6

SBB

BD

17

V10

bw027

Moseven

Moseven

Moseven

82.5

380.6

90-97

4

4

Delta Nuts

18

V11

bw028

4

1

Groote Meer e.o.

(Water)ranonkelven

Waterranonkelven

83.4

380.3

V11

bw022

1

1

Groote Meer e.o.

Leemputten Ossendrecht


83.4

380.9

19

V11

bw023

1

1

Groote Meer e.o.

Kleine Meer

Kleine Meer

83.8

380.7

20

V11

bw029

Groote Meer e.o.

Kleine Meer, ten ZO van

Kleine Meer, ten zuidoosten van

84.0

380.2

21

V11

bw030

Groote Meer e.o.

Zwaluwmeer, ten N van

Zwaluwmeer, ten noorden van

83.9

380.0

22

V11

bw031

Groote Meer e.o.

Groote Meer

Groote Meer

85.0

380.2

23

V11

bw032

Groote Meer e.o.

Zwaluwmeer

Zwaluwmeer

83.9

379.8

24

V11

bw033

Groote Meer e.o.

Ven t.ZO van Zwaluwmeer

Zwaluwmeer, ten zuidoosten van

25

V11

bw034

Groote Meer e.o.

Zwarte Duin

Zwarte Duin

26

V12

rv001

Rozenven

Rozenven

Rozenven

93.2

390.2

27

V13

mw006

Moergat

Moergat

Moergat

97.4

388.8

28

V14

mw007

Oude Buissche Heide

Oude Buissche Heide-O (ven 2)

Oude Buissche Heide-Oost

98.8

387.4

29

V14

mw008

Oude Buissche Heide

Oude Buissche Heide-W

Oude Buissche Heide-West

97.8

30

V14

mw009

Oude Buissche Heide

Ven t.N van Roosendaalse Baan

Roosendaalse Baan, ten noorden van

97.8

31

V14

mw010

Oude Buissche Heide

Stekven

Stekven

32

V15

mw012

De Krochten

De Krochten-W (grote ven)

33

V15

mw013

De Krochten

34

V15

mw014

1

35

V16

mw004

2

36

V17

-

37

v17

-

38

V18

mo001

39

V18

mo001

40

V19

-

41

V20

mo006

42

V20

mo008

43

V20

mo013

44

V20

mo014

1

45

V20

mo015

46

V21

mo009

47

V21

mo010

48

V22

dg001

49

V22

dg001

50

V22

dg002

51

V22

52

V22

dg002

53

V22

dg003

1

54

V23

br018

2

55

V24

dg004

56

V24

dg005

1 1

waterbeh SR

1

BD

80-89

5

0

NM

BD

1

90-97

5

6

NM

BD

1

90-97

5

6

NM

BD

90-97

0

3

NM

BD

meetn prov

2

V5

18.1

secties RW-

400020

9

2

code

BD

10

Afgelaten ven

Extra

3

1 5

9 5

910112 1 6 910117

26

910123

44

90-97

0

3

NM

BD

90-97

6

6

NM

BD

80-89

5

0

NM

BD

80-89

5

0

NM

BD

0

0

90-97

5

6

80-89

4

0

80-89

4

0

NM

387.3

80-89

4

0

NM

BD

387.0

80-89

4

0

97.8

386.8

80-89

4

0

NM

BD

De Krochten-West

104.2

384.2

90-97

3

5

SBB

BD

De Krochten-O

De Krochten-Oost

104.4

384.2

90-97

3

5

SBB

BD

De Krochten

De Krochten-Z

De Krochten-Zuid

104.2

383.9

90-97

5

6

SBB

BD

Padvindersven

Padvindersven

Padvindersven

104.1

393.3

90-97

5

5

NBL

BD

221310

Krabbenbosschen

Stroomdalven Krabbenbosschen-N

109.4

394.7

BD

221901

Krabbenbosschen

Stroomdalven Krabbenbosschen-Z

109.4

394.7

BD

221902

Schietterrein Mastbosch

Valkeniersven 1


112.4

396.2

80-89

5

0

Breda

BD

210901


Valkeniersven 2


112.6

396.0

80-89

5

0

Breda

BD

210902

Ganzenven

Ganzenven (Galdersche Moer)

111.2

392.3

BD

210707

1

Strijbeeksche Heide

Rondven

Rondven

114.8

391.8

1

90-97

5

6

SBB

BD

210413

1

Strijbeeksche Heide

Rondven, ten Z van

Rondven, ten zuiden van

114.8

391.3

1

90-97

5

6

SBB

BD

Strijbeeksche Heide

Langven-W

Langven-West

115.4

391.1

1

90-97

2

6

SBB

BD

Strijbeeksche Heide

Langven-O

Langven-Oost

115.6

391.3

1

90-97

4

6

SBB

BD

210809

1

Strijbeeksche Heide

Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) Zwarte Goor

116.0

390.1

1

90-97

4

6

SBB

BD

210412

1

Goudberg

Goudbergven (Patersmoer)

Goudbergven

114.7

390.3

1

90-97

5

6

SBB

BD

210411

1

Goudberg

Goudbergven, ten O van

Goudbergven, ten oosten van

115.0

390.3

90-97

3

4

SBB

BD

1

Leemputten bij Dorst

Noordelijk ven Nieuwe LeemputtenNieuwe (ven 1)Leemputten Dorst

119.4

401.7

1

1

90-97

3

6

SBB

BD

120017

1

2

1


Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven Nieuwe 2) Leemputten Dorst

119.5

401.4

1

1

90-97

3

6

SBB

BD

120018

1

1


Zwembad Surae

Surae, Zwembad

119.8

400.9

80-89

3

0

BD

120008


Lelievijver

Surae, Zwembad

119.9

80-89

3

BD

120025


Roeivijver

Surae, Zwembad

120.0

400.6


Put St. Petrus

Oude Leemputten Dorst

120.5

400.3

Putven

Putven

Putven

121.0

Huis ter Heide

Grote Bodem/Bodemven

Grote Bodem/Bodemven

Huis ter Heide

Plakkeven-W

Plakkeven-West

1

1

1

2

dg002

1

1

1

1

1

1 1

1

400.8

910118

BD Roosendaal

BD

240207

BD

221309

BD

221610

11

0

10 5 1

0

BD

120024

6

SBB

BD

120023

390.9

90-97

4

4

SBB

BD

210836

130.0

403.1

90-97

5

6

NM

BD

131.2

402.9

90-97

5

6

NM

BD

Page 1 of 8

1

4

3

1

10

4

3

1

1

220301

80-89 1

11

BD

90-97

1

1

Bijlage 1

SeVolg- WHP-

Res-

lec- Veld-

nr

nr

DVV-nr

57

V24

58 59 60

V25

zl002

61

V25

zl003

1

62

V25

zl004

1

63

V25

zl005

64

V26

zl009

65

V27

zl014

66

V28

67 68 69

Code

taura- Invent

Compl Compl

tie werk Naam ven of vencomplex volgens plankaart Korte naam ven

Lange naam ven (orig.naam DVV)


dg006

1

Huis ter Heide

Plakkeven-O

Plakkeven-Oost

131.7

402.8

V24

dg007

1

Huis ter Heide

Lobeliaven / Leikeven

Lobelia

130.8

402.4

V25

zl001

Waalwijk

Lange Wiel

Lange Wiel

135.8

409.9

Waalwijk

Hoefven, Zwembad

Hoefven, Zwembad

134.8

409.7

Waalwijk

Plantloon, ven 2 (Kikkerven)

Plantloon

134.5

409.6

1

1

Waalwijk

Galgenwiel

Galgenwiel

134.0

409.4

1

1

90-97

Waalwijk

IJsbaan Loonsche Duinen

Ijsbaan Loonsche Duinen

133.0

407.3

De IJzeren Man

De IJzeren Man

De Ijzeren Man

145.5

407.0

Leemkuilen (Udenhout)

Leemkuilen / Leemputten

Leemputten Udenhout

141.0

402.0

br001

Ter Braakloop/De Brekxsche Hoven

Schaapsven

Schaapsven

139.2

V28

br003


Baksven, Zwembad

Baksven, Zwembad

V28

br004


Baksven-O

Baksven-Oost

V28

br005


Baksven, ten O van

Baksven, ten oosten van

70

V28

br007


Galgeven

71

V28

br009


Keelven

72

V28

br010


73

V28

br012


74

V28

br016

75

V28

br017

76

V28

77

V29

78

>90

Eigenaar

groep

heerder

.

1

90-97

4

6

NM

BD

1

90-97

6

6

NM

BD

90-97

4

5

NM

BD

80-89

3

0

90-97

5

6

NM

BD

591001

5

6

NM

BD

590107

80-89

4

0

NM?

BD

1

90-97

5

6

Vught

DO

245093

1

90-97

6

6

NBL

DO

245801

396.8

90-97

5

5

Tilburg

DO

137.9

395.9

90-97

4

4

DO

138.1

396.1

90-97

4

4

DO

138.1

395.8

90-97

4

4

DO

Galgeven

138.8

396.2

90-97

6

6

Keelven

139.3

396.3

90-97

5

5

Schaapsven

Schaapsven

139.3

396.7

90-97

5

5

Rijksweg A58, ten N van

Rijksweg A58, ten noorden van

139.7

394.7

90-97

4

4


Aalsven

Aalsven

140.4

397.2

0

0


Rietven

Rietven

140.8

397.2

90-97

4

4

NBL

DO

br018


Putven

Putven

140.3

396.3

90-97

4

4

SBB

DO

br020

Oisterwijkse Vennen

Speijckven

Speijckven

141.8

397.1

90-97

3

5

NM

DO

V29

br021

Oisterwijkse Vennen

Brouwkuip

Brouwkuip

142.0

397.1

90-97

5

5

NM

DO

79

V29

br024

Oisterwijkse Vennen

Diaconieven

Diaconieven

141.7

396.7

90-97

5

5

NM

DO

80

V29

br025

Oisterwijkse Vennen

Brandven

Brandven

141.8

396.4

90-97

5

5

NM

DO

81

V29

br027

Oisterwijkse Vennen

Groot Kolkven

Groot Kolkven

142.3

396.5

90-97

5

5

NM

DO

82

V29

br028

Oisterwijkse Vennen

Middelste Kolkven

Middelste Kolkven

142.4

396.2

90-97

5

5

NM

DO

83

V29

br029

Oisterwijkse Vennen

Achterste Kolkven

Achterste Kolkven

142.2

395.9

90-97

5

5

NM

DO

84

V29

br031

Oisterwijkse Vennen

Allemansven

Allemansven

142.4

395.6

90-97

5

5

85

V29

br032

Oisterwijkse Vennen

Lammervennen

Lammervennen

142.8

396.7

90-97

5

5

NM

DO

86

V29

br034

Oisterwijkse Vennen

Voorste Goorven

Voorste Goorven

142.5

397.3

90-97

5

5

NM

DO

87

V29

br035

Oisterwijkse Vennen

Middelste Goorven

Middelste Goorven

142.8

397.3

90-97

5

5

NM

DO

88

V29

br036

2

Oisterwijkse Vennen

Achterste Goorven

Achterste Goorven

142.9

397.3

90-97

5

5

NM

DO

89

V29

br037

2

Oisterwijkse Vennen

Witven

Witven

142.8

397.7

90-97

5

5

NM

DO

90

V29

br038

2

Oisterwijkse Vennen

Van Esschenven/De Staart


142.8

397.9

90-97

5

5

NM

DO

91

V29

br039

Oisterwijkse Vennen

Hollemansven

Hollemansven

143.0

398.3

90-97

2

5

NM

DO

92

V29

br040

Oisterwijkse Vennen

Zoete Troost

Zoete Troost

143.3

398.3

93

V29

br041

2

1

Oisterwijkse Vennen

Wolfsputten

Wolfsputten

143.4

398.5

94

V29

br042

1

1

Oisterwijkse Vennen

Staalbergven

Staalbergven

143.5

398.3

95

V29

br043

Oisterwijkse Vennen

Klein Kruisven

Klein Kruisven

143.2

398.0

96

V29

br044

Oisterwijkse Vennen

Van den Boschven

Van den Boschven

143.3

397.9

97

V29

br045

Oisterwijkse Vennen

Groot Aderven

Groot Aderven

143.7

398.1

90-97

98

V29

br046

Oisterwijkse Vennen

Klein Aderven

Klein Aderven

143.4

397.7

99

V29

br047

Oisterwijkse Vennen

Duinven

Duinven

144.3

398.1

100

V30

br048

Beeldven

Beeldven

Beeldven

144.3

399.4

101

V31

br051

Kampina

Belversput

Belversput

145.2

398.6

102

V31

br052

Kampina

Belversven

Belversven

145.3

398.3

103

V31

br053

Kampina

Tongberven-W

Tongberven-West

145.3

104

V31

br054

Kampina

Langeven

Langeven

145.3

105

V31

br055

Kampina

Tongberven-O

Tongberven-Oost

106

V31

br056

Kampina

Bosven-W

107

V31

br057

Kampina

108

V31

br058

109

V31

br059

110

V31

br060

111

V31

br061

112

V31

113

V31

1

1 2

1 1

3

3 3

2 1

1

<90

Bos- Waterbe- waterbeh

1

Extra code

secties RW-

waterbeh SR

meetn prov

590820

BD

NBL

DO

24

245121

245102

249988

DO NBL

DO DO DO

245103 245805

DO

1

0

0

90-97

5

5

NM

DO

90-97

5

6

NM

DO

0

0

0

0

4

5

NM

DO

90-97

4

5

NM

DO

90-97

3

4

90-97

5

6

NBL

DO

90-97

4

5

NM

DO

80-89

5

0

NM

DO

399.0

90-97

4

5

NM

DO

3

399.3

90-97

4

5

DO

8

145.4

399.1

90-97

4

5

NM?

DO

3

Bosven-West

145.6

399.3

1

90-97

4

5

NM

DO

1

Bosven-O

Bosven-Oost

145.7

399.4

1

90-97

4

5

NM

DO

6

Kampina

Palingven

Palingven

145.5

399.0

90-97

3

5

NM

DO

Kampina

Achterste Vennen

Achterste Vennen

145.7

398.7

90-97

3

5

NM

DO

Kampina

Meeuwenven

Meeuwenven

146.2

399.2

90-97

4

5

NM

DO

Kampina

Flesven

Flesven

146.3

399.3

90-97

4

5

NM

DO

br063

Kampina

Lelieven

Lelieven

146.5

399.4

80-89

4

0

NM

DO

br064

Kampina

Ganzenven

Ganzenven

146.5

399.2

90-97

4

5

NM

DO

3

1 4

1

3

1 1

1

1

1 1

Page 2 of 8

DO

245813

245812 245660

249985

245804

249986

1

DO DO

DO 3

Bijlage 1

SeVolg- WHP-

Res-

lec- Veld-

nr

nr

DVV-nr

114

V31

br065

115

V31

br066

116



1

Kampina

Groot Huisven

Groot Huisven

146.3

398.7

Kampina

Duikersven

Duikersven

146.6

398.7

Kampina

Kogelvangersven

Kogelvangersven

146.9

Kampina

Kromvennen

Kromvennen

146.3

398.3

Kampina

Zandbergsve n 20

Zandbergsven

146.8

398.1 397.8

V31

br067

117

V31

br068

V31

br069

119

V31

br070

Kampina

Brandven

Brandven

145.6

1

Compl Compl


118

1

Code

taura- Invent 1

398.9 1

<90

>90

90-97

5

6

90-97

3

90-97

4

Bos- Waterbe- waterbeh Eigenaar

groep

heerder

.

NM

DO

245091

5

NM

DO

5

partic.

DO

90-97

4

5

NM

DO

90-97

5

5

NM

DO

90-97

5

5

NM

DO

120

V31

br071

Kampina

Harense Dijk, weerszijden van

Harense Dijk, weerszijden van

146.4

397.4

90-97

5

5

NM

DO

121

V31

br072

Kampina

Groot Glasven (Konijnenbergven)

Groot Glasven

147.9

398.4

1

90-97

5

6

NM

DO

122

V31

br073

Kampina

Klein Glasven (Kattelaarsput)

Klein Glasven

147.9

398.1

1

90-97

5

6

NM

DO

123

V31

br074

Kampina

Ansemven

Ansemven

147.9

397.9

1

90-97

5

6

NM

DO

124

V31

br076

Kampina

Winkelsven-O

Winkelsven-Oost

146.3

396.1

1

90-97

5

6

NM

DO

125

V31

br077

Kampina

Winkelsven-W

Winkelsven-West

146.2

396.1

1

90-97

6

6

NM

DO

126

V31

br078

Kampina

Klokketorenven

Klokketorenven

145.0

395.8

90-97

5

5

NM

DO

127

V31

br079

Kampina

Bertekehoeve, ten W van

Bertekehoeve, ten westen van

145.3

395.3

90-97

3

5

Rozephoeve

DO

128

V32

dm001

Zegenrode e.o.

Heidijk, ten N van

Heidijk, ten noordoosten van

151.4

404.8

1

90-97

3

6

Sint Michielsgestel

129

V32

dm002

Zegenrode e.o.

Heidijk, ten Z van

Heidijk, ten zuiden van

151.4

404.4

1

90-97

3

6

Sint Michielsgestel

130

V32

dm003

Zegenrode e.o.

Ronde vijver Zegenwerp

Zegenwerp

151.8

404.3

0

0

DO

131

V32

dm004

Zegenrode e.o.

Zegenrode-N

Zegenrode-Noord

151.5

403.7

0

0

DO

132

V32

dm005

Zegenrode e.o.

Zegenrode-M

Zegenrode-Midden

151.4

403.6

0

0

DO

133

V32

dm006

Zegenrode e.o.

Zegenrode-Z

Zegenrode-Zuid

151.5

403.5

0

0

DO

134

V32

dm007

Zegenrode e.o.

Zegenrode-W

Zegenrode-West

151.1

403.6

0

0

DO

135

V32

dm008

Zegenrode e.o.

Gestelse Weg, ten ZO van

Gestelse Weg, ten zuidoosten van

151.0

403.8

0

0

136

V32

dm009

Zegenrode e.o.

Heult

Heult

151.1

403.1

1

90-97

3

6

NBL

DO

137

V32

dm010

1

Zegenrode e.o.

Venrode-N

Venrode-Noord

150.6

403.0

1

90-97

3

6

NBL

DO

138

V32

dm011

1

Zegenrode e.o.

Venrode-M

Venrode-Midden

150.8

402.7

1

90-97

5

6

NBL

DO

139

V32

dm012

Zegenrode e.o.

Venrode-Z

Venrode-Zuid

150.7

402.4

90-97

3

5

NBL

DO

Zegenrode e.o.

0

0

1 1

1

1

1

1

140

V32

dm013

Rijksweg E25, ten W van

Rijksweg E25, ten westen van

150.7

402.2

141

V33

br083

Regte Heide

Rietven

Rietven

130.5

390.9

142

V34

br082

Halve Maan

Halve Maan

Halve Maan

129.7

388.9

142(net nietV35)br103

Wellenseind

Ven Wellenseind

Reuselven

138.5

381.8

80-89

4

143

V35

br084

Gorp en Rovert

Bankven, ten W van

Bankven, ten westen van

132.8

390.7

80-89

144

V35

br085

Gorp en Rovert

Bankven

Bankven

133.2

390.7

145

V35

br086

Gorp en Rovert

Gorp de Leij-N

Gorp de Leij-Noord

132.8

389.4

146

V35

br087

Gorp en Rovert

Koude Water/Haneven

Koude Water/Haneven

133.2

389.8

147

Gorp en Rovert

Biesbosch

Biesbosch

133.9

Gorp en Rovert

Nestven

Nestven

135.2

389.8

Gorp en Rovert

De Braacken

De Braacken

132.3

388.8

1

1

1 1

1

secties RW-

waterbeh SR

meetn prov 8

245811

1

245810

1

14

DO

DO

249983

DO DO

NBL/Landg. Nieuwkerk

DO

0

Zeeman

DO

5

0

Gorp en Rovert

DO

90-97

5

6

Gorp en Rovert

DO

80-89

4

0

NBL

DO

1

90-97

5

6

Gorp en Rovert

DO

90-97

4

4

Gorp en Rovert

DO

80-89

5

0

Hilvarenbeek

DO

1

90-97

5

6

Gorp en Rovert

DO

245814

1 2

V35

br088

148

V35

br089

149

V35

br090

150

V35

br091

Gorp en Rovert

Gorp de Leij-Z

Gorp de Leij-Zuid

133.1

388.9

80-89

4

0

NBL

DO

151

V36

br093

Rovertkapel

Rovertsche Leij, ten W van

Rovertsche Leij, ten westen van

132.9

387.2

80-89

4

0

Gorp en Rovert

DO

152

V36

br094

Rovertkapel

De Moerkes

De Moerkes

133.3

387.5

80-89

4

0

Gorp en Rovert

DO

153

V36

br095

Rovertkapel

Rovertsche Heide

Rovertsche Heide

133.9

386.5

80-89

3

0

NBL

DO

10

154

V37

br096

Papschot

Papschot

Papschot

134.3

385.7

80-89

5

0

Gorp en Rovert

DO

11

155

V38

br128

Turfven

Turfven

Turfven

133.7

379.3

90-97

4

4

AMEV

DO

156

V39

br127

Panneven

Panneven

Panneven

136.1

380.0

90-97

4

4

Reusel/De Mierden

DO

157

V40

br129

Het Voortje

Het Voortje

Het Voortje

135.5

377.6

90-97

4

4

Reusel/De Mierden

DO

158

V41

br130

Zwartven (gem. Reusel-De Mierden)


Zwartven

135.7

376.1

90-97

4

5

NBL

DO

245815

159

V42

br106

Mispeleindsche en Neterselsche Heide

De Flaes Grote ven

De Flaes

139.8

381.8

90-97

5

3

AMEV

DO

245101

160

V42


Wurvenbosven

DO

161

V42


Nieuwe Meer

DO

162

V42


Korneijkven

DO

163

V42


Ven ten Z van Korneijkven

164

V42


Steenren

165

V42

br104


Kleine Flaes

Kleine Flaes

139.4

381.4

80-89

4

0

AMEV

DO

166

V42

br105


Kleine Flaes, ten O van

Kleine Flaes, ten oosten van

139.7

381.4

80-89

4

0

AMEV

DO

167

V42

br107


De Flaes, ten ZO van

De Flaes, ten zuidoosten van

139.9

381.6

80-89

4

0

AMEV

DO

168

V42

br108


Het Goor, ten W van

Het Goor, ten westen van

140.5

381.8

80-89

4

0

AMEV

DO

169

V42

br109


Het Goor

Het Goor

141.0

382.0

90-97

5

4

AMEV

DO

1

2

1

1

389.8

code

DO 1

NBL

1

Extra

DO DO

Page 3 of 8

249690

1

14

Bijlage 1

SeVolg- WHP-

Res-

lec- Veld-

nr

nr

DVV-nr

170

V42

br110

171

V42

br111

172

V42

br112

173

V43

174

V43

175

V43

176

Code

taura- Invent



Compl Compl


<90

>90

Bos- Waterbe- waterbeh Eigenaar

groep

heerder


Hazenkolk

Hazenkolk

141.4

382.3

90-97

4

3

NBL

DO


Neterselsche Heide-W

Neterselsche Heide-West

141.5

382.0

90-97

4

6

NBL

DO


Neterselsche Heide-O

Neterselsche Heide-Oost

142.8

381.3

90-97

3

3

NBL

DO

br113

Landschotsche en Kuikeindsche Heide

Landschotsche Heide-Z

Landschotsche Heide-Zuid

145.2

383.3

90-97

5

5

NBL

DO

br114


Landschotsche Heide-ZO

Landschotsche Heide-Zuidoost

145.1

383.6

90-97

4

4

NBL

DO

br115


Landschotsche Heide, Visvijvers

Landschotsche Heide, Visvijvers

145.0

383.4

90-97

4

4

NBL

DO

V43

br116


Landschotsche Heide-O

Landschotsche Heide-Oost

145.3

383.9

90-97

4

4

NBL

DO

177

V43

br117

1

1

Landsch. en Kuikeindsche Heide

Vissersven

Vissersven

144.7

384.1

1

1

90-97

5

6

NBL

DO

178

V43

br118

1

1

Landsch. en Kuikeindsche Heide

Berkven

Berkven

145.0

384.0

1

1

90-97

5

6

NBL

DO

179

V43

br119


Wit Hollandven

Wit Holland

145.2

384.5

90-97

5

5

NBL

DO

180

V43

br120


Wit Holland, ten N van

Wit Holland, ten noorden van

145.1

385.1

0

0

NBL

DO

181

V43

br121


Kromven

Kromven

144.7

384.5

90-97

5

5

NBL

DO

182

V43

br122


Keijenhurk

Keijenhurk

144.5

383.5

90-97

5

6

NBL

DO

183

V43

br123


Scherpven

Scherpven

144.1

383.3

90-97

3

6

NBL

DO

184

V44

br135

Kroonvennen

Kroonven

Kroonven

142.1

371.7

90-97

5

5

Bladel

DO

185

V44

br136

Kroonvennen

Klein Kroonven (Oude Kroonven)

Klein Kroonven

142.3

372.0

90-97

5

5

Bladel

DO

186

V44

br137

Kroonvennen

Tjopvenneke

Tjopvenneke

142.5

372.3

80-89

3

0

Bladel

DO

187

V45

br138

Cartierheide

Pannegoorven, ten N van

Pannegoorven, ten noorden van

146.8

372.4

80-89

4

0

NM

DO

188

V45

br139

Cartierheide

Pannegoorven

Pannegoorven

146.7

371.8

90-97

4

6

NM

DO

189

V45

br140

Cartierheide

Pannegoorven, ten O van

Pannegoorven, ten oosten van

80-89

4

0

NM?

DO

190

V45

br141

Cartierheide

Pannegoorven, ten O van

Pannegoorven, ten oosten van

80-89

4

0

Cartierheide

Postelse Weg, ten W van

Postelse Weg, ten westen van

147.1

370.7

80-89

4

0

Klokvenneke

Klokvenneke

Klokvenneke

148.2

370.1

90-97

4

6

Bergeijk

0

0

Bergeijk

80-89

4

0

90-97

5

6

NM

DO

5

2

1

1

1

1?

1

191

V45

br142

V46

br143

193

V47

dm221

Zwartven (gem. Bergeyk)

Zwartven (gem. Bergeyk)

Zwartven

149.1

364.7

194

V48

dm223

Uileven

Uileven

Uileven

152.7

365.8

195

V49

dm226

Klotven

Klotven-W

Klotven-West

156.5

365.7

196

V49

dm227

Klotven

Klotven-O

Klotven-Oost

156.8

365.6

90-97

4

6

NM

DO

197

V50

dm225

Koolblieksven

Koolblieksven

Koolblieksven

155.7

367.8

90-97

3

5

Bergeijk

DO

198

V51

dm066

Huisven

Huisven

Huisven

155.7

375.6

90-97

5

5

Bergeijk

DO

199

V52

dm062

Groot en Klein Vlasroot

Klein Vlasroot

Kleine Vlasroot

156.6

377.5

90-97

4

4

Veldhoven

DO

200

V52

dm063

Groot en Klein Vlasroot

Groot Vlasroot

Groote Vlasroot

156.5

377.2

90-97

4

5

Veldhoven

DO

201

V53

dm042

Groot- en Kleinmeer

Klein Meer

Klein Meer

150.0

382.5

0

0

Eersel

202

V53

dm043

Groot- en Kleinmeer

Groot Meer

Groot Meer

150.3

382.8

90-97

5

6

Eersel

203

V54

dm169

De Malpie

Venbergse Molen, ten ZW van

Venbergse Molen, ten zuidwesten van

158.0

371.8

80-89

4

0

Valkenswaard

204

V54

dm170

De Malpie

Molenven (westen midden)

Molenven, ten westen van

158.9

371.3

1

80-89

5

0

Valkenswaard

205

V54

dm171

1

De Malpie

Molenven (oost)

Molenven

159.1

371.3

1

90-97

5

6

Valkenswaard

1

DO

206

V54

dm172

8

De Malpie

Reisven

Reisven

159.2

371.2

80-89

5

0

Valkenswaard

1

DO

207

V54

dm173

1

De Malpie

Pastoorsven

Pastoorsven

158.9

370.8

90-97

5

6

Valkenswaard

1

DO

208

V54

dm174

De Malpie

Vaarvennen, ten W van

Vaarvennen, ten westen van

159.3

370.3

90-97

5

5

Valkenswaard

209

V54

dm175

De Malpie

Groot Malpieven ten NW van

Groot Malpieven ten noordwesten van

159.3

370.0

90-97

3

4

Valkenswaard

210

V54

dm176

De Malpie

Groot Malpieven

Groot Malpieven

159.6

369.7

90-97

5

5

Valkenswaard

211

V54

dm177

De Malpie

Groot Malpieven, ten NO van

Groot Malpieven, ten noordoosten van

159.9

369.9

80-89

4

0

Valkenswaard

DO

212

V54

dm178

De Malpie

Vaarvennen, ten ZO van

Vaarvennen, ten zuidoosten van

159.7

370.2

90-97

0

4

Valkenswaard

DO

213

V54

dm179

De Malpie

Vaarvennen

Vaarvennen

159.5

370.4

90-97

5

5

Valkenswaard

214

V55

dm209

Meelsbergsven

Meelsbergsven

Meelbergsven

160.4

369.4

80-89

4

0

215

V56

dm206

6

Brugven

Brugven

Brugven

160.8

371.0

80-89

5

0

Valkenswaard

216

V57

dm196

1

Leenderbos

Lange Vlaas

Lange Vlaas

164.9

373.7

1

90-97

4

5

NBL

DO

217

V57

dm197

1

Leenderbos

Ronde Vlaas

Ronde Vlaas

164.3

373.7

1

90-97

4

6

NBL

DO

218

V57

dm198

Leenderbos

Kluizerweg, ten O van

Kluizerweg, ten oosten van

164.1

373.4

90-97

4

4

219

V57

dm200

Leenderbos

Galberg

Galberg

163.8

372.5

90-97

4

6

SBB

DO

220

V57

dm201

Leenderbos

Kluizerweg, ten W van

Kluizerweg, ten westen van

163.3

372.0

80-89

4

0

SBB

DO

221

V57

dm202

Leenderbos

Laagveld-N

Laagveld-Noord

162.5

372.2

80-89

5

0

SBB

DO

222

V57

dm203

Leenderbos

Laagveld-Z

Laagveld-Zuid

162.4

371.9

80-89

5

0

SBB

DO

223

V57

dm210

Leenderbos

Hoefven, ten N van

Hoefven, ten noorden van

162.3

371.0

80-89

4

0

SBB

DO

224

V57

dm211

Leenderbos

Hoefven

Hoefven

162.3

370.8

80-89

4

0

SBB

DO

225

V57

dm212

Leenderbos

Hasselsvennen-N (2 vennen)

Hasselsvennen-Noord

162.8

371.2

80-89

4

0

SBB

DO

226

V57

dm213

Leenderbos

Hasselsvennen-O

Hasselsvennen-Oost

162.9

370.8

80-89

4

0

SBB

DO

1

1

6

1

1

1

1

1

1

1

Page 4 of 8

code

secties RW-

waterbeh SR

meetn prov 16

249981

1

20

DO

192

1

.

Extra

DO 1

DO DO DO

1

3

DO

245062

DO

245061

DO DO

DO DO 1

DO

DO DO 1

DO

DO

245011

22

Bijlage 1

SeVolg- WHPnr

nr

227

V57

Res-

lec- VeldDVV-nr


dm214


Leenderbos

Hasselsvennen-Z

Hasselsvennen-Zuid

162.7

Leenderbos

Hasselsvennen-W

Hasselsvennen-West

162.6

371.0

Leenderbos

Klein Hasselsven

Klein Hasselsven

164.1

371.1

228

V57

dm215

V57

dm216

230

V57

dm217

Leenderbos

Kluizerpad, ten NW van

Kluizerpad, ten noordwesten van

164.3

231

V57

dm218

Leenderbos

Dorven

Dorven

162.9

232

V57

dm219

Leenderbos

Klotvennen-N

Klotvennen-Noord

233

V57

dm230

Leenderbos

Biesven

Leenderbos Leenderbos

1

Compl Compl


229

1

Code

taura- Invent 370.6


<90

>90

Eigenaar

groep

heerder

80-89

4

0

SBB

DO

80-89

4

0

SBB

DO

90-97

5

6

SBB

DO

370.6

80-89

4

0

SBB

DO

369.9

80-89

4

0

SBB

DO

164.3

369.0

90-97

4

6

SBB

DO

Biesven

162.8

368.9

1

90-97

3

6

SBB

DO

Klein Kraanven, ten N van

Klein Kraanven, ten noorden van

163.2

368.7

0

0

SBB

DO

Klein Kraanven

Klein Kraanven

163.2

368.5

1

90-97

4

6

SBB

DO

80-89

4

0

SBB

DO

1

.

Extra code

secties RW-

waterbeh SR

meetn prov

2 245819

234

V57

dm231

235

V57

dm232

236

V57

dm233

Leenderbos

Groot Kraanven

Groot Kraanven

163.6

368.0

237

V57

dm234

Leenderbos

Klotvennen-W

Klotvennen-West

164.1

368.9

1

80-89

4

0

SBB

DO

238

V57

dm235

Leenderbos

Klotvennen-M

Klotvennen-Midden

164.5

368.9

1

90-97

4

6

SBB

DO

239

V57

dm236

Leenderbos

Klotvennen-Z

Klotvennen-Zuid

164.4

368.6

1

90-97

4

6

SBB

DO

240

V57

dm237

1

Leenderbos

Soerendonkse Goor

Soerendonks Goor

166.3

368.1

1

1

90-97

5

6

SBB

241

V58

dm199

1

Schaapsloopven

Schaapsloopven

Schaapsloopven

161.4

373.1

1

1

90-97

5

6

Valkenswaard

242

V59

dm068

ten N van Valkenswaard

Blokven

Blokven

160.0

377.8

0

0

Waalre

DO

243

V59

dm069


Blokven, ten ZW van

Blokven, ten zuidwesten van

159.8

377.6

0

0

Waalre

DO

244

V59

dm070


Bolksheuvel, ten O van

Bolksheuvel, ten oosten van

159.9

376.8

2

4

Waalre

DO

245

V59

dm071


Vlasrootven, ten W en Z van (2 vennen) Vlasrootven, ten westen en zuiden van

159.7

376.0

0

0

Waalre

DO

246

V59

dm072


Vlasrootven

Vlasrootven

159.8

376.2

80-89

4

0

Waalre

DO

247

V59

dm073


Vlasrootven, ten ZW van

Vlasrootven, ten zuidwesten van

159.6

375.7

80-89

4

0

0

DO

248

V59

dm074


Lisseven

Lisseven

160.4

378.1

90-97

2

4

Waalre

DO

249

V59

dm075


Lisseven, ten ZO van (Kleinven)

Lisseven, ten zuidoosten van

160.7

377.7

80-89

4

0

Waalre

DO

250

V59

dm076


Meertjesven

Meertjesven

160.3

376.5

80-89

4

0

Reijers

DO

251

V59

dm077


Raadven

Raadven

160.7

376.1

90-97

4

5

Philips

DO

252

V59

dm078


Aalsterweg, ten W van

Aalsterweg, ten westen van

160.3

375.5

0

0

253

V59

dm079


Peetersven

Peetersven

160.6

375.4

4

4

Valkenswaard

254

V59

dm080


Peetersven, ten Z van

Peetersven, ten zuiden van

160.7

375.3

0

0

Valkenswaard

DO

255

V59

dm081


Galgenven

Galgenven

161.3

375.4

80-89

4

0

Valkenswaard

DO

256

V59

dm082


Langven

Langven

161.5

375.1

90-97

3

4

Philips

DO

257

V59

dm180


Groote Meer

Groote Meer

160.5

374.8

90-97

0

4

258

V59

dm182


Rietven, ten NW van

Rietven, ten noordwesten van

160.0

374.9

0

0

Philips

DO

259

V59

dm183


Rietven

Rietven

161.1

374.9

0

0

Philips

DO

260

V60

dm084

Greveschutven

Greveschutven

Greveschutven

163.8

375.6

90-97

5

6

NBL

DO

261

V61

dm088

Groote Heide

Meeuwven, ten ZW van

Meeuwven, ten zuidwesten van

162.5

377.5

90-97

0

4

Waalre

DO

2

Groote Heide

Meeuwven, ten ZO van

Meeuwven, ten zuidoosten van

162.9

377.5

DO

2

Groote Heide

Aalsterhut, ten ZW van

Aalsterhut, ten zuidwesten van

163.2

377.4

DO

2

1

1

1

1

1

6

1

262

V61

dm089

263

V61

dm090

264

V61

dm091

Groote Heide

Aalsterhut, ten ZO van (2 vennen)

Aalsterhut, ten zuidoosten van

163.4

265

V61

dm092

Groote Heide

Greveschutven, ten N van

Greveschutven, ten noorden van

266

V61

dm093

Groote Heide

Aalsterhut, ter hoogte van

Aalsterhut, ter hoogte van

267

V61

dm094

Groote Heide

Meeuwven

268

V61

dm098

Groote Heide

269

V61

dm099

270

V61

dm100

271

V61

dm101

272

V61

273

90-97

1

90-97

1

1

1

DO

249979

DO

245821

DO

DO

90-97

3

5

NBL

4

0

Waalre

377.2

80-89

4

0

DO

163.7

376.8

80-89

4

0

DO

163.3

377.7

80-89

4

0

Meeuwven

162.8

378.0

90-97

4

6

Groote Heide, ten Z van E3-W

Groote Heide, ten zuiden van E3, west

163.3

379.3

80-89

4

0

Groote Heide

Groote Heide, ten Z van E3-M

Groote Heide, ten zuiden van E3, midden

163.9

379.4

80-89

4

0

NBL?

DO

Groote Heide

Groote Heide, ten Z van E3-O

Groote Heide, ten zuiden van E3, oost

164.3

379.3

80-89

4

0

NBL?

DO

Groote Heide

Klein Huisven

Klein Huisven

164.2

378.8

80-89

4

0

dm102

Groote Heide

Klein Huisven, ten ZW van

Klein Huisven, ten zuidwesten van

163.9

378.4

80-89

4

0

V61

dm104

Groote Heide

Veeven

Veeven

164.2

377.3

80-89

5

0

Brabant Water

DO

274

V61

dm105

Groote Heide

Veeven, ten W van

Veeven, ten westen van

164.0

377.1

80-89

4

0

Brabant Water

DO

275

V61

dm106

Groote Heide

Veeven, ten ZO van

Veeven, ten zuidoosten van

164.5

376.6

80-89

4

0

Brabant Water

DO

276

V61

dm107

Groote Heide

Diepe Meerven, ten NW van

Diepe Meerven, ten noordwesten van

164.4

376.3

80-89

4

0

Heeze-Leende

DO

277

V61

dm108

Groote Heide

Drooge Meerven, ten NW van

Drooge Meerven, ten noordwesten van

164.7

376.4

80-89

4

0

Heeze-Leende

278

V61

dm109

Groote Heide

Diepe Meerven

Diepe Meerven

164.5

376.2

80-89

4

0

Heeze-Leende

279

V61

dm110

Groote Heide

Drooge Meerven

Drooge Meerven

164.8

376.3

80-89

5

0

Heeze-Leende

DO

280

V61

dm111

Groote Heide

Diepe Meerven, ten Z van (3 vennen) Diepe Meerven, ten zuiden van

164.5

375.9

80-89

4

0

Heeze-Leende

DO

281

V61

dm112

Groote Heide

Drooge Meerven, ten O van (3 vennen)Drooge Meerven, ten oosten van

165.3

376.3

80-89

4

0

Heeze-Leende

DO

282

V61

dm113

Groote Heide

Witven, ten W van

Witven, ten westen van

165.7

375.5

80-89

4

0

Heeze-Leende

DO

283

V61

dm114

Groote Heide

Witven

Witven

164.9

375.6

80-89

4

0

Heeze-Leende

DO

1

7

1

1

1

Page 5 of 8

13 249980

DO 1

80-89

1

2

1

249984

19

DO Waalre

1

DO DO

DO DO

DO 1

DO

9

Bijlage 1

SeVolg- WHP-

Res-

lec- Veld-

nr

nr

DVV-nr

284

V61

dm115

285

V61

dm184

286

V61

dm185

287

V61

288

V61

289

V61

290

Code

taura- Invent



Compl Compl



<90

>90

Eigenaar

groep

heerder

80-89

5

0

Heeze-Leende

DO

90-97

NBL

DO

.

Extra code

secties RW-

waterbeh SR

meetn prov

Groote Heide

Heezerven

Heezerven

165.4

375.3

Groote Heide

Bierven

Bierven

163.8

374.3

3

6

Groote Heide

Ronde Vlaas, ten N van

Ronde Vlaas, ten noorden van

164.2

374.1

0

0

dm186

Groote Heide

Eijerven, ten ZW van

Eijerven, ten zuidwesten van

164.3

374.6

0

0

dm187

Groote Heide

Brilven, ten ZW van

Brilven, ten zuidwesten van

164.3

374.3

0

0

dm188

Groote Heide

Eijerven

Eijerven

164.4

373.7

0

0

NBL

DO

V61

dm189

Groote Heide

Eijerven, ten NO van

Eijerven, ten noordoosten van

164.6

374.7

0

0

NBL

DO

291

V61

dm190

Groote Heide

Brilven

Brilven

164.6

373.6

4

6

NBL

DO

292

V61

dm191

Groote Heide

Eijerven, ten NO van

Eijerven, ten noordoosten van

164.7

374.9

0

0

NBL

DO

293

V61

dm192

Groote Heide

Brilven, ten O van

Brilven, ten oosten van

164.8

374.6

0

0

294

V61

dm193

Groote Heide

Lange Vlaas, ten N/NO van

Lange Vlaas, ten noorden/noordoosten van

165.1

373.9

0

0

295

V62

dm095

1

Kanunnikesven e.o.

Kanunnikesven

Kanunnikesven

163.4

380.6

1

90-97

5

6

NBL

DO

296

V62

dm096

1

Kanunnikesven e.o.

Rietven

Rietven

163.6

380.5

1

90-97

5

6

NBL

DO

297

V62

dm097

Kanunnikesven e.o.

Rijksweg E3, ten N van

Rijksweg E3, ten noorden van

163.2

379.8

90-97

4

4

298

V63

dm022

Langven

Langven (complex)

Langven

157.4

390.7

90-97

5

6

299

V64

dm023

Oud Meer

Oud Meer

Oud Meer

159.9

391.8

90-97

5

5

300

V65

dm016

Vresselsche Bosch

Hazeputten-W

Hazeputten-West

162.8

395.9

80-89

4

0

SBB

DO

301

V65

dm017

0.5

Vresselsche Bosch

Hazeputten-M

Hazeputten-Midden

163.3

395.9

1

90-97

5

6

SBB

DO

302

V65

dm018

0.5

Vresselsche Bosch

Hazeputten-O (complex)

Hazeputten-Oost

163.5

396.1

1

90-97

5

6

SBB

DO

13

303

V65

dm019

1

Vresselsche Bosch

Vresselsche Bosch

Vresselsche Bosch

163.5

395.4

1

90-97

4

6

SBB

DO

8

304

V65

dm020

Vresselsche Bosch

Weverspad, weerszijden van (complex)Weverspad, weerszijden van

164.5

394.7

90-97

4

4

SBB?

DO

305

V65

dm021

Vresselsche Bosch

Heieind, ten N van (complex)

Heieind, ten noorden van

163.7

394.7

90-97

4

4

306

V66

dm014

Moerkuilen

Moerkuilen, ten N van (complex)

Moerkuilen, ten noorden van

162.6

397.4

0

0

SBB

DO

307

V66

dm015

Moerkuilen

Moerkuilen

Moerkuilen

162.8

397.2

0

0

SBB

DO

308

V67

dm026

Molenheide/ Geeneindsche Heide

Koekoeklaan, ten W van

Koekoeklaan, ten westen van

167.4

390.7

0

4

DO

309

V67

dm027


Hoolven, ten N van

Hoolven, ten noorden van

168.1

390.7

0

0

AM

310

V67

dm028


Hoolven

Hoolven

168.0

390.4

5

5

311

V67

dm029


Hoolven, ten W van

Hoolven, ten westen van

167.0

390.3

0

0

312

V67

dm030


Fazantlaan, ten N van

Fazantlaan, ten noorden van

168.5

390.6

0

0

Bavaria

AM

313

V67

dm031


Schapengracht

Schapengracht

169.3

390.2

0

0

Helmond

AM

314

V67

dm032


Kikkerven

Kikkerven

169.0

389.7

1

90-97

4

6

Helmond

315

V67

dm033

1


Wasven

Wasven

168.9

389.5

1

90-97

4

6

Helmond

1

AM

316

V67

dm034

1


Kamerven (complex)

Kamerven

168.0

389.7

1

90-97

5

6

Helmond

1

AM

317

V67

dm035


Kamerven, ten W van

Kamerven, ten westen van

167.6

389.7

0

0

318

V67

dm036


Kromven

Kromven

169.0

389.1

1

90-97

3

5

Helmond

319

V67

dm037

1


Witven

Witven

168.5

388.8

1

90-97

3

5

Helmond

1

AM

320

V67

dm038

1


De Meer

De Meer

169.5

388.0

1

90-97

3

6

Helmond

1

AM

321

V67

dm039

1


Tweetermansven, ten NO van

Tweetermansven, ten noordoosten van

168.9

387.5

1

90-97

4

6

Nuenen c.a.

?

DO

322

V67

dm047


Tweetermansven

Tweetermansven

168.5

387.3

80-89

4

0

323

?

dm040

IJsbaan Nuenen

IJsbaan Nuenen

Ijsbaan Nuenen

166.1

388.4

90-97

5

6

324

V68

dm051

Collsche Heide

Gulbergsven

Gulbergsven

167.5

384.4

80-89

4

0

DO

325

V68

dm052

Collsche Heide

Collsche Heide (Schooiersven)

Collsche Heide

167.5

384.0

0

0

DO

326

V69

-

ven ten zuiden van Geldrop

ven ten Z van Geldrop

167.3

379.3

327

V70

dm120

Braakh. / Strabr. / Lieropsche Heide

Braakhuizensche Heide-Z

Braakhuizensche Heide-Zuid

169.1

380.1

90-97

3

5

NBL

AM

328

V70

dm121


Braakhuizensche Heide-M

Braakhuizensche Heide-Midden

169.0

380.4

90-97

3

5

NBL

AM

329

V70

dm122


Braakhuizensche Heide-O

Braakhuizensche Heide-Oost

169.4

380.6

90-97

3

5

NBL

AM

330

V70

dm123


Meerloomeer

Meerloomeer

169.6

380.9

90-97

3

5

NBL

AM

331

V70

dm124

1


Kiezelven

Kiezelven

169.8

380.3

1

90-97

3

6

NBL

AM

332

V70

dm125

1


Scheidingsven

Scheidingsven

169.9

380.0

1

90-97

3

6

NBL/SBB

AM

333

V70

dm126


Strabrechtsche Heide


169.8

379.7

80-89

5

0

SBB

AM

334

V70

dm127




80-89

5

0

SBB

DO

335

V70

dm128




80-89

5

0

SBB

DO

336

V70

dm129




80-89

5

0

SBB

DO

337

V70

dm130




80-89

5

0

SBB

DO

338

V70

dm131




170.3

380.3

80-89

5

0

SBB

AM

339

V70

dm132


s Heerenven

s Heerenven

171.5

380.7

80-89

5

0

SBB

AM

340

V70

dm133


s Heerenven, ten ZW van

s Heerenven, ten zuidwesten van

171.4

380.3

80-89

4

0

SBB

AM

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

90-97

90-97 90-97

1

1

DO NBL

DO DO

DO DO 245818

1

9

DO Best

1

DO DO

245022 245817

1

DO 245800

DO DO

AM 145802

1

10

AM AM

2

DO SBB

DO

DO

Page 6 of 8

1

4 2

Bijlage 1

SeVolg- WHP-

Res-

lec- Veld-

nr

nr

DVV-nr

341

V70

dm134

342

V70

343

V70

344 345

Code

taura- Invent



1

Compl Compl


groep

heerder

90-97

5

6

SBB

DO

80-89

4

0

Someren

DO

0

0

Someren

AM

dm135


Kranenmeer, ten O van

Kranenmeer, ten oosten van

dm136


Moorsel, ten Z van

Moorsel, ten zuiden van

V70

dm137


Beuven, ten N van

Beuven, ten noorden van

80-89

4

0

Someren

DO

V70

dm138


Beuven, ten NO van

Beuven, ten noordoosten van

80-89

4

0

Someren

DO

346

V70

dm139


Starven

Starven

80-89

4

0

Someren

DO

347

V70

dm140


Starven, ten O/ZO van

Starven, ten oosten/zuidoosten van

80-89

4

0

Someren

DO

348

V70

dm141


t Bontven

t Bontven

80-89

4

0

Someren

DO

349

V70

dm142


Beuven, ten Z van

Beuven, ten zuiden van

80-89

4

0

Someren

DO

350

V70

dm143


Beuven, ten Z van


80-89

4

0

Someren

351

V70

dm144


Beuven

Beuven

90-97

6

6

Someren

352

V70

dm145


Beuven, ten W van

Beuven, ten westen van

80-89

4

0

SBB

DO

353

V70

dm146


Mosven

Mosven

80-89

4

0

SBB

DO

354

V70

dm147


Waschven, ten O van

Waschven, ten oosten van

80-89

4

0

SBB

DO

355

V70

dm148


Waschven

Waschven

80-89

4

0

SBB

DO

356

V70

dm149


Waschven, ten W van

Waschven, ten westen van

80-89

5

0

SBB

DO

357

V70

dm150

Braakh. / Strabr. / Lier. Heide

Maasven

Maasven

90-97

4

5

SBB

DO

358

V70

dm151


Maasven, ten Z van

Maasven, ten zuiden van

80-89

5

0

SBB

DO

359

V70

dm152


Henneven, ten W van

Henneven, ten westen van

80-89

4

0

SBB

DO

360

V70

dm153


Henneven

Henneven

90-97

4

6

SBB

DO

361

V70

dm154




80-89

4

0

SBB

DO

362

V70

dm155




80-89

4

0

SBB

DO

363

V70

dm156


Witven, ten NW van

Witven, ten noordwesten van

80-89

4

0

SBB

DO

364

V70

dm157


Witven (Heeze)

Witven

171.9

377.0

80-89

4

0

SBB

DO

365

V70

dm158

Braakh. / Strabr. / Lier. Heide

Grafven-Z

Grafven-Zuid

172.3

377.8

90-97

4

6

SBB

DO

366

V70

dm159


Grafven-N

Grafven-Noord

172.1

378.3

90-97

4

6

SBB

DO


172.5

377.8

1

1

1

367

V70

dm160

Beuven, ten Z van


368

V70

dm161


Hoenderboom

Hoenderboom

369

V70

dm162


Witven, ten W van

Witven, ten westen van

370

V70

dm163


Witven (Someren)

Witven

371

V70

dm164


Witven, ten O van

Witven, ten oosten van

372

V71

dm165

Bultven

Bultven

373

V72

dm166

ven aan de Smulderslaan

374

V73

dm239

375

V73

376 377

1

1

380.3

Eigenaar

Kranenmeer

1

173.4

173.8 174.7

379.2 378.4

173.0

379.0

171.6

379.6

170.9

379.2

170.7

171.4

1

>90

Kranenmeer

1

380.8

<90


2

172.3


378.7

1

377.7

1

1

1

1

1

.

Extra code

waterbeh SR

DO

0

0

Someren

DO

4

5

SBB

DO

90-97

2

4

Someren

DO

90-97

4

4

Someren

DO

90-97

2

4

Someren

DO

90-97

4

4

SBB

DO

0

0

Someren

DO

0

0

DO

0

0

DO

248917

249978

245820

377.5

Bultven

172.4

376.1

Keelven, ten W van

Keelven, ten westen van

173.4

375.3

Budel-Dorplein

Geuzendijk

Geuzendijk

dm240

Budel-Dorplein

Woutjespeel

Woutjespeel

167.4

360.7

V73

dm241

Budel-Dorplein

Budel-Dorplein

Budel-Dorplein

168.0

360.8

0

0

V73

dm242

Budel-Dorplein

Loozerheide

Loozerheide

168.0

360.5

80-89

4

0

378

V73

dm243

Budel-Dorplein

De Hoort

De Hoort

168.0

359.7

80-89

4

0

De L'Escaille

DO

379

V73

dm244

Budel-Dorplein

De Hoort, ten Z van

De Hoort, ten zuiden van

167.7

359.2

0

0

De L'Escaille

DO

380

V73

dm245

Budel-Dorplein

De Hoort, ten ZW van

De Hoort, ten zuidwesten van

167.4

359.3

0

0

De L'Escaille

DO

381

V73

dm246

Budel-Dorplein

De Hoort, ten O van

De Hoort, ten oosten van

168.4

359.6

0

0

De L'Escaille

DO

382

V73

dm247

Budel-Dorplein

Ringelven-Z, ten Z van

Ringelsven-Zuid, ten zuiden van

170.7

360.3

0

0

Budel Zink BV

DO

?

383

V73

dm248

Budel-Dorplein

Ringelven-Z

Ringelsven-Zuid

170.5

360.8

5

4

Budel Zink BV

DO

?

384

V73

dm249

Budel-Dorplein

Ringelven-Z, ten W van (Zwempeel)

Ringselven-Zuid, ten westen van

170.1

359.9

0

0

Budel Zink BV

DO

?

385

V73

dm250

Budel-Dorplein

Ringelven-N, ten Z van

Ringselven-Noord, ten zuiden van

169.4

359.8

0

0

Budel Zink BV

DO

?

386

V73

dm251

Budel-Dorplein

Ringelven-N (Vispeel)

Ringelsven-Noord

169.5

360.5

1

90-97

5

6

Budel Zink BV /De L'Escaille

1

1

V73

dm252

Budel-Dorplein

Budelco, ten O van

Budelco, ten oosten van

0

0

Budel Zink BV

V74

ap025

1

1

Heitrak

Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje

Plasje Heitrak

186.1

377.1

1

90-97

5

6

SBB

389

V75

ap023

1

1

Buntven

Buntven

Buntven

180.1

387.1

1

90-97

5

6

Deurne

390

V76

ap018

Klotterpeel

Klotterpeel

Klotterpeel

183.8

394.3

80-89

5

0

SBB

391

V77

ap012

Rauwven

Rauwven

Rauwven

171.8

399.5

80-89

4

0

4 partic

392

V78

ap004

Karreput of Karregat

Nieuwe Karreput (Karregat)

Nieuwe Karreput

157.1

415.8

1

90-97

5

6

393

V78

ap005

Karreput of Karregat

Oude Karreput (Karregat)

Oude Karreput

157.4

415.4

1

90-97

3

6

394

V79

ap008

Udenoord

Slabroek-Z

Slabroek-Zuid

170.7

411.3

80-89

4

395

V79

ap009

Udenoord

Slabroek-M

Slabroek-Midden

170.9

411.6

80-89

396

V79

ap010

Udenoord

Slabroek-N

Slabroek-Noord

170.9

411.9

80-89

397

V80

ap001

Groot Ganzenven

(Groot) Ganzenven

(Groot) Ganzenven

169.4

419.0

90-97

1

1

1

1

1 1

1

Page 7 of 8

1

1

1

17

DO

387

1

10

DO

388

4

prov

245041

173.7

1

meetn

DO 1

90-97

90-97

secties RW-

?

DO DO AM

1

AM

145803

AM 1

21

AM

149341

NBL

AM

349754

partic.

AM

0

Uden

AM

4

0

Uden

AM

4

0

Uden

4

5

Oss en SBB

AM 1

AM

349757

149431

8 1

9

Bijlage 1

SeVolg- WHP-

Res-

lec- Veld-

nr

nr

DVV-nr

397

V80?

ap006



1

398

V81

399 400 401 401

V85

402

W1

-

1

403

W11

zl006

1

404 405 406

W14

407 408

1

Code

taura- Invent

Compl Compl


<90

>90

Eigenaar

heerder

.

1

AM

349756


Ganzenven

168.5

417.4

br080

Blekven

Blekven

Blekven

141.5

394.6

80-89

3

0

V82

br081

Hildsven

Hildsven

Hildsven

142.3

394.4

90-97

5

5

V83

dm207

Taamven

Taamven

Taamven

160.3

370.3

90-97

5

4

V84

-

Torreven

Torrenven

166.6

394.6

Laarbeek

AM

179.8

414.6

SBB

AM

349755

79.6

397.2

BD

310213

141.1

411.1

Extra code

secties RW-

waterbeh SR

meetn prov 2

DO DO DO

Zwarte Wiel

Zwarte Wiel

Nieuwkuijkse Wiel

Nieuwe Wiel

W13

wielen bij Den Dungen

complex (nog uitsplitsen)

154.0

410.0

NBL

AM

W14

wielen De Heinis

Wiel 1

151.4

413.8

NBL

AM

349726

1

wielen De Heinis

Wiel 2

151.3

413.8

NBL

AM

349727

2

W14

wielen De Heinis

Wiel 3

151.2

413.8

NBL

AM

349728

1

W14

wielen De Heinis

Wiel 4

151.1

413.8

NBL

AM

349729

1

409

W14

wielen De Heinis

Wiel 5

151.0

413.6

NBL

AM

349730

1

410

W14

wielen De Heinis

Heilige Geestwiel (wiel 6)

150.9

413.6

SBB

AM

349731

3

412

W14

wielen De Heinis

Wiel 7

150.8

413.4

NBL

AM

349732

1

413

W14

wielen De Heinis

Wiel 8

150.7

413.0

Den Bosch

AM

349733

2

414

W14

wielen De Heinis

Wiel 9

151.5

413.0

Den Bosch

AM

349734

415

W18

md002

Broekse Wielen

Wiel 1

Broekse Wielen

181.0

415.5

SBB

AM

349744

2

416

W18

md002

Broekse Wielen

Wiel 2

Broekse Wielen

180.9

415.6

SBB

AM

349745

1

417

W18

md002

Broekse Wielen

Wiel 3

Broekse Wielen

181.0

415.6

SBB

AM

349746

418

W18

md002

Broekse Wielen

Wiel 4 (KUN Wiel 2)

Broekse Wielen

181.1

415.7

SBB

AM

349747

419

W18

md002

Broekse Wielen

Wiel 5

Broekse Wielen

181.2

415.7

SBB

AM

349748

420

W18

md002

Broekse Wielen

Wiel 6

Broekse Wielen

181.7

415.7

Grave

AM

349749

421

W18

md002

Broekse Wielen

Wiel 7

Broekse Wielen

181.9

415.5

SBB

AM

349750

422

W18

md002

Broekse Wielen

Wiel 8

Broekse Wielen

182.1

415.6

SBB

AM

349751

423

G7

md005

Driehoekspl. Beugen (Plas aan Hapse weg)

Driehoeksplas Beugen (Plas aan HapseDriehoeksplas Weg) Beugen

190.4

411.3

NBL

AM

424

-

dm224

De Plateaux

Pastoorsweijer (geen waternatuurven!) Pastoorsweijer

155.3

366.9

Totalen

1

1

1 1

1

Oss

groep

Ganzenven(Munven)

Langven

1


1

1

1 1

1 125 45

Nieuwkuijks Wiel

1

1

90-97

90-97

5

6

6

6

1 1 24

Heusden

1

NM 107

0

Page 8 of 8

3

3

1

AM

DO

249987

0

96

9

6

22

69


Bijlage 2. Indeling klassen chemische parameters Gewijzigd naar Arts et al. (2002)

pH (naar Bloemendaal & Roelofs 1988) Klasse 1 2 3 4 5 6

categorie Extreem zuur Zuur Zwak zuur Zwak zuur tot circumneutraal Circumneutraal tot alkalisch Alkalisch

pH < 4.2 4.2 - 5.0 5.0 - 6.0 6.0 - 7.2 7.2 - 8.5 > 8.5

Buffercapaciteit (aangepast naar Brouwer 2001) Klasse

Categorie Watertype

1 2 3 4 5 6

Niet gebufferd Zeer zwak gebufferd Zwak gebufferd Matig gebufferd Sterk gebufferd Zeer sterk gebufferd

Alkaliniteit (meq/l) M12Z M12ZZ M13/26 < 0.1 < 0.1 < 0.1 0.1 - 0.5 0.1 - 0.5 0.1 - 0.5 0.5 - 1.0 0.5 - 1.0 0.5 - 1.0 1.0 - 2.0 1.0 - 2.0 1.0 - 2.0 2.0 - 4.0 2.0 - 4.0 2.0 - 4.0 > 4.0 > 4.0 > 4.0

Sulfaat (gebaseerd op percentielen) Klasse

Categorie

1 2 3 4 5

Zeer sulfaatarm Sulfaatarm Matig sulfaatrijk Sulfaatrijk Zeer sulfaatrijk

Sulfaat (mg/l) <5 5 - 10 10 - 20 20 - 50 > 50

Nutriënten (gebaseerd op percentielen en MTR-waarden) Klasse

Categorie

1 2 3 4 5

zeer voedselarm matig voedselarm matig voedselrijk zeer voedselrijk extreem voedselrijk

Nutriënten (mg/l) P-tot NH4-N N-tot <0.01 <0.1 <0.5 0.01 - 0.02 0.1 - 0.2 0.5 - 1.0 0.02 - 0.05 0.2 - 0.5 1.0 - 1.6 0.05 - 0.15 0.5 - 1.0 1.6 - 2.2 >0.15 >1.0 >2.2

Chloride en calcium (gebaseerd op percentielen) Klasse 1 2 3 4 5

AquaSense © - 05.2184.2

Categorie zeer arm matig arm matig rijk zeer rijk extreem rijk

Chloride en calcium (mg/l) <5 5 - 10 10 - 20 20 - 40 >40

1


Bijlage 3. Enquêteformulier Vragenformulier voor beheerders van project 'Huidige toestand en vervolgaanpak vennen' Opdrachtgever: Provincie Noord Brabant

Opdrachtnemers: AquaSense (Amsterdam), Alterra (Wageningen)

De vragen in onderstaande lijst hebben alleen betrekking op de periode 1994 - 2004! U wordt verzocht de betreffende categorien in de vierkante hokjes aan te geven met een kruisje U wordt verzocht het jaar of periode waarin de beheersmaatregelen zijn uitgevoerd aan te geven in de rechthoekige hokjes In de grotere velden onderaan kan vrije tekst worden ingevuld

x 1 9 9 8

ev i t seigerswerdenverwijderd b) d

Algemeen

Top.krt

Naam ven Code ven X-coord. Y-coord

Oppervlakte ven (ha) <0.1 0.1-0.5 0.5-1.0 1.5-2.5 2.5-5 5-10 10-25 >25 Geschatte maximale diepte (m) <0.5 0.5-1 1-1.5 1.5-2 2-3 >3 Droogvalfrequentie jaarlijks eens per 2-5 jr eens per 5-10 jr minder dan eens per 10 jr Landgebruik langs de oever heide/stuifzand bos weide-bouwland moeras huizen, erven, tuinen anders Toegankelijkheid Vrij toegankelijk Alleen voor leden Afgesloten voor publiek Bezoekintensiteit Intensieve betreding van venoevers Incidenteel bezoek door recreanten Geen bezoek door recreanten Hydrologische isolatie geisoleerd toevoer van water door greppels of sloten afvoer van water door greppels of sloten verbonden met greppels/sloten gelegen in loop van beek verbonden met ander water anders (specificeren bij a!) Gegevens invullende beheerder Naam Functie Organisatie Str./Postbus Postc./plaats

AquaSense © - 05.2184.2

Beinvloeding zwemmen, pootjebaden zwemmen honden schaatsen begrazing drenken vee visserij verzuring door atmosferische depositie vermesting door in-/afspoeling landbouwwater vermesting door vogels (bijv. meeuwenkolonies) bekalking/bemesting t.b.v. (sport)vissers introductie watercrassula introductie zonnebaars introductie andere exoten verdroging (verlaging waterstand) Verwijderen (organisch) materiaal kappen bos langs venoevers verwijderen struiken en ruigte langs oevers plaggen maaien baggeren glooiender maken van oevers Verbeteren waterhuishouding aanbrengen van dammen/stuwen wijzigen aan- en afvoerpatroon door sloten terugdringen wateronttrekking in omgeving Buffering toevoer (zwak)gebufferd grondwater toevoer (zwak)gebufferd oppervlaktewater oppervlaktewater toevoer kalk Waterzuivering aanleg helofytenfilter aanleg bezinkbassins Overige maatregelen verminderen toegankelijkheid voor publiek verminderen toegankeijkheid vee afvangen vis verwijderen exoten anders (specificeren bij b!) a) b)

E-mail Fax Tel. vast Tel. mob.

1


Bijlage 4. Typen, algemene gegevens en beïnvloeding per ven

AquaSense © - 05.2184.2

1

Bijlage 4

DVV-nr

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1

1

1

1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1 1

1 1

1 1 1

1

1 1

1

1

1 1 1

1 1 1

1 1 1

1

1 1

1

1 1

1

1

1 1

1 1 1 1

1 1 1 1

1

1 1 1 1 1

1 1

1 1 1 1

1 1

1

1 1 1

1

1

1 1

1 1 1

1 1 1

1 1 1 1

1 1 1 1 1

1 1 1

1 1

1

1 1

1

1

1 1

1 1 1

1

1

1 1 1

Page 1 of 4

1 1 1

1 1 1

1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1

1

1

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1

1 1 1 1 1 1

1 1 1

1

1

1 1

1

1 1 1

1

1

1

1

1

1 1 1 1 1 1

1

1

1 1 1

1

1 1 1

1

1 1 1 1 1 1 1

1

1 1

1

1 1

1

1 1

1 1 1

1

1 1

bos

1 1 1 1

1

1 1 1

1

1

1

1

1

1

1

1

1 1

1

heide/stuifzand

1

1 1 1

eens per 5-10 jr

1 1

minder dan eens per 10 jr

jaarlijks

1

eens per 2-5 jr

>3

2-3

1.5-2

1-1.5

<0.5

0.5-1

>25

5-10 1

Landgebruik langs

Droogvalfrequentie

Max. diepte (m)

10-25

2.5-5

1.5-2.5

1.0-1.5

0.5-1.0

<0.1

Naam ven M12ZZ (Groot) Ganzenven M12ZZ Oude Karreput (Karregat) (geen data gekregen) M12ZZ Munven/Ven bij Schaijk M12ZZ Rauwven M13 Buntven M12ZZ Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje M12ZZ Galgeven M12ZZ Schaapsven M12Z Rietven M12ZZ Putven M12ZZ Diaconieven M12Z Groot Kolkven M12Z Voorste Goorven M13 Achterste Goorven M12Z Witven M12Z Van Esschenven/De Staart M12ZZ/M26Wolfsputten M12Z Staalbergven M12Z Groot Aderven M12ZZ Beeldven M12Z Belversven M13 Bosven-W M13 Flesven M12Z/M26 Groot Huisven M12ZZ Zandbergsven 20 M12ZZ Ansemven M12Z Winkelsven-W M12ZZ Rietven M12ZZ Bankven M12ZZ Koude Water/Haneven M12ZZ De Braacken M13 Neterselsche Heide-W M12ZZ Vissersven M12ZZ Berkven M12ZZ Keijenhurk M12ZZ Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) M12ZZ/M26Pannegoorven M13 Klokvenneke M12Z Groote Melanen M12Z Zoomland-N M12Z Zeezuiper M13 Keutelmeer, ten NW van (Heideven) M12ZZ Meeven M13 Bloempjesven M13 ven aan Moerkantse Baan (geen data) M13 Kometeeuwsche ven (geen data) M12ZZ Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) M12Z Leemputten Ossendrecht (noord) M12Z Kleine Meer M13 Moseven M12Z (Water)ranonkelven M12Z Groote Meer #N/A Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2) #N/A Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1) M12Z Put St. Petrus M12Z Plakkeven-W M12Z Plakkeven-O M12Z Lobeliaven / Leikeven M13 Heidijk, ten Z van M12ZZ Venrode-N M12Z Venrode-M M12ZZ Hazeputten-M M13 Hazeputten-O (complex) M13 Oude Putten M13 Langven (complex) M13 Wasven M13 Kamerven (complex) M13 Witven M13 De Meer M12ZZ Tweetermansven, ten NO van M12Z IJsbaan Nuenen M12Z Groot Meer M12ZZ Raadven M12ZZ Peetersven M12Z Greveschutven

0.1-0.5

DVV-nr ap001 ap005 ap006 ap012 ap023 ap025 br007 br010 br017 br018 br024 br027 br034 br036 br037 br038 br041 br042 br045 br048 br052 br056 br061 br065 br069 br074 br077 br083 br085 br087 br090 br111 br117 br118 br122 br130 br139 br143 bw002 bw006 bw008 bw010 bw012 bw013 bw016 bw018 bw020 bw022 bw023 bw027 bw028 bw031 dg001(-1) dg001(-2) dg003 dg005 dg006 dg007 dm002 dm010 dm011 dm017 dm018 dm019 dm022 dm033 dm034 dm037 dm038 dm039 dm040 dm043 dm077 dm079 dm084

Oppervlakte ven (ha)

Naam ven

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Bijlage 4

DVV-nr

1

1

1

1

1 1

1

1

1

1 1

1 1

1 1

1

1 1 1

1 1 1

1 1 1 1

1 1

1

1 1 1

1 1 1

1 1 1

1 1

1

1

1 1 1

1 1 1 1

1 1

1 1 1

1 1

1

1 1

1

1 1

1

1

1 1

1

1

1

1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1

1 1 1

1 1

1

1

1 1 1

1

1

1 1 1

1

1 1

1

1 1

1 1

1

1

1 1 1

1 1

1

1 1 1

1

1

Page 2 of 4

1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

1 1

1

1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1

bos

1 1 1

1 1

heide/stuifzand

eens per 5-10 jr

1

minder dan eens per 10 jr

jaarlijks

eens per 2-5 jr

>3

2-3

1.5-2

1-1.5

<0.5

0.5-1

>25

5-10 1

1 1

Landgebruik langs

Droogvalfrequentie

Max. diepte (m)

10-25

2.5-5

1.5-2.5

1.0-1.5

0.5-1.0

<0.1

Naam ven M13 Aalsterhut, ten ZW van (geen data) M12ZZ Meeuwven M12ZZ/M26Kanunnikesven M12ZZ Rietven M13 Diepe Meerven M13 Kiezelven M13 Scheidingsven M12ZZ Kranenmeer M12Z Beuven M12ZZ Maasven M13 Henneven M12ZZ Grafven-Z M12ZZ Hoenderboom M12Z Molenven (oost) M12ZZ Reisven M13 Pastoorsven M12Z Groot Malpieven M13 Bierven M13 Brilven M13 Lange Vlaas M13 Ronde Vlaas M12Z Schaapsloopven M12ZZ Brugven M26 Klein Hasselsven M12Z Klotven-W M13 Biesven M13 Klein Kraanven M12ZZ Klotvennen-M M12Z Soerendonkse Goor M12 Ringelven-Z, ten W van (Zwempeel) M12 Ringelven-N (Vispeel) M12Z Wiel 2 M12Z Wiel 4 (KUN Wiel 2) M12ZZ Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse Weg) M12ZZ Valkeniersven 2 M13 Rondven M12Z Rondven, ten Z van M26 Goudbergven (Patersmoer) M13 Langven-O M12ZZ Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) M12ZZ Padvindersven M12Z De Krochten-W (grote ven) M12Z De Krochten-Z M12ZZ Rozenven M12Z Wiel 2 M12Z Heilige Geestwiel (wiel 6) M12ZZ Plantloon, ven 2 (Kikkerven) M12ZZ Galgenwiel M12Z Nieuwe Wiel M12Z Leemkuilen / Leemputten M12Z Zwarte Wiel (geen data gekregen)

0.1-0.5

DVV-nr dm090 dm094 dm095 dm096 dm109 dm124 dm125 dm134 dm144 dm150 dm153 dm158 dm161 dm171 dm172 dm173 dm176 dm184 dm190 dm196 dm197 dm199 dm206 dm216 dm226 dm230 dm232 dm235 dm237 dm249 dm251 md002-2 md002-4 md005 mo001 mo006 mo008 mo009 mo014 mo015 mw004 mw012 mw014 rv001 w142 w146 zl003 zl004 zl006 zl014 zw200


Naam ven

1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Bijlage 4

Landgebruik langs DVV-nr oever

1 1 1 1

1 1

1

1

1 1 1 1

1 1 1 1

1

1

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1

1 1 1

1

1 1

1 1

1

1 1 1 1

1 1 1 1

1 1 1

1

1 1 1 1 1

1

1 1 1 1 1

1

1

1 1 1 1 1 1

1 1

1 1 1 1 1

1 1 1 1 1

1 1

1

1 1

1 1

1

1

1

1 1

1

1

1 1 1 1 1

1 1 1 1

1

1

1 1

1

1 1 1 1

1

1 1 1

1 1 1 1

1 1

1

1 1

1

1

1

1 1

1 1 1 1 1 1

1 1

1

1 1

1

1

1 1 1 1

1

1

1 1

1 1

1

1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1

1 1

1 1

verdroging (verlaging waterstand)

introductie zonnebaars

introductie andere exoten

introductie watercrassula

bekalking/bemesting t.b.v. (sport)vissers

1 1 1 1

1

1 1

1 1 1

1

1 1

1 1 1 1

1 1 1 1

1 1 1

1 1

1

1 1

1 1 1

1 1 1 1

1

1 1

1*

1 1 1

1

1

1 1

vermesting door in-/afspoeling landbouwwater

1 1

1 1 1

1 1

1

1

1

1 1

1

1

1

1

1 1 1

1

1

1 1

1

1 1

1 1

1 1 1

1

1 1

vermesting door vogels (bijv. meeuwenkolonies)

1

1 1

1

1

1

1 1

1

1 1

1 1 1 1 1

1 1 1 1 1

1

1 1 1

1 1 1 1 1

visserij

1

1

1 1

1

1 1 1

1

1 1 1 1

1 1

1

1

verzuring door atmosferische depositie

1

1 1 1 1

1

1

1 1

1

1 1

1

1

1

1

begrazing

1

1 1 1

1 1

1

1 1 1 1 1 1

1

1

1 1

1 1 1 1

1

1 1 1 1

1

1 1

1

1 1 1

1

1

1

1 1 1

1

1

1

drenken vee

1

1

1

1

1 1 1 1 1 1

1

1

1 1

1 1 1

1 1 1 1 1

1 1 1 1

1 1 1 1 1

schaatsen

1

zwemmen honden

1

1

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

zwemmen, pootjebaden

1

1

1 1

1

1 1 1 1

1 1

1 1

1 1

anders (specificeren bij a!)

1

gelegen in loop van beek

1

1 1

1

1 1 1

verbonden met ander water

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Beinvloeding

1

1 1

1 1

verbonden met greppels/sloten

1

afvoer van water door greppels of sloten

1 1

1 1

1 1 1 1

geisoleerd

1 1


toevoer van water door greppels of sloten

1 1 1 1

Geen bezoek door recreanten

1

Incidenteel bezoek door recreanten

1

1 1

Bezoekintensiteit

Intensieve betreding van venoevers

Alleen voor leden

1

Afgesloten voor publiek

1

Toeganke-lijkheid

anders

moeras

huizen, erven, tuinen

weide-bouwland

DVV-nr ap001 ap005 ap006 ap012 ap023 ap025 br007 br010 br017 br018 br024 br027 br034 br036 br037 br038 br041 br042 br045 br048 br052 br056 br061 br065 br069 br074 br077 br083 br085 br087 br090 br111 br117 br118 br122 br130 br139 br143 bw002 bw006 bw008 bw010 bw012 bw013 bw016 bw018 bw020 bw022 bw023 bw027 bw028 bw031 dg001(-1) dg001(-2) dg003 dg005 dg006 dg007 dm002 dm010 dm011 dm017 dm018 dm019 dm022 dm033 dm034 dm037 dm038 dm039 dm040 dm043 dm077 dm079 dm084

Toegankelijk heid

1 1

1

1

1

Page 3 of 4

1

1

1

Bijlage 4

verdroging (verlaging waterstand)

introductie zonnebaars

introductie andere exoten

introductie watercrassula bekalking/bemesting t.b.v. (sport)vissers

vermesting door in-/afspoeling landbouwwater

vermesting door vogels (bijv. meeuwenkolonies)

visserij

verzuring door atmosferische depositie

zwemmen honden

schaatsen

begrazing

drenken vee

zwemmen, pootjebaden

1 1 1

anders (specificeren bij a!)

gelegen in loop van beek

verbonden met ander water

verbonden met greppels/sloten afvoer van water door greppels of sloten

geisoleerd

toevoer van water door greppels of sloten

Geen bezoek door recreanten Incidenteel bezoek door recreanten Intensieve betreding van venoevers

Alleen voor leden

Afgesloten voor publiek

Toeganke-lijkheid

anders

moeras

1 1 1 1

Page 4 of 4

1 1 1

1 1 1

1 1 1

1 1 1

1

1 1 1 1

1 1 1 1 1

1 1 1 1

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1

1 1 1 1 1

huizen, erven, tuinen

weide-bouwland

1

1 1

1 1 1

1 1 1 1 1 1

1 1 1

1 1 1 1

1 1

1 1

1

1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1

1 1 1

1 1 1 1 1

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1

1

1

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1

1

1 1 1 1 1 1

1 1 1

1

1

1 1 1 1 1

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

hondsvis 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1

1

1 1 1 1 1

1 1

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

DVV-nr dm090 dm094 dm095 dm096 dm109 dm124 dm125 dm134 dm144 dm150 dm153 dm158 dm161 dm171 dm172 dm173 dm176 dm184 dm190 dm196 dm197 dm199 dm206 dm216 dm226 dm230 dm232 dm235 dm237 dm249 dm251 md002-2 md002-4 md005 mo001 mo006 mo008 mo009 mo014 mo015 mw004 mw012 mw014 rv001 w142 w146 zl003 zl004 zl006 zl014 zw200

Beinvloeding Hydrologische isolatie Bezoekintensiteit Toegankelijk heid Landgebruik langs DVV-nr oever


Bijlage 5. Samenvatting algemene gegevens en beïnvloeding KRW-types M12Z M12ZZ

M12ZZ/M26

M13

wielen

totaal aantal

%

2 4 10 3 4 4 1 0

0 0 1 2 1 1 1 0

0 6 5 8 4 2 0 0

1 1 2 2 0 0 0 0

3 17 29 26 16 13 8 4

2 13 23 21 13 10 6 3

3 7 6 8 3 2

2 14 6 8 0 2

0 1 0 2 1 0

6 9 6 3 1 0

0 0 1 2 1 2

14 39 23 29 9 7

11 31 18 23 7 6

jaarlijks eens per 2-5 jr eens per 5-10 jr minder dan eens per 10 jr

5 6 1 17

1 8 5 17

0 0 1 4

1 8 4 11

0 0 0 3

8 27 13 68

6 21 10 54

Landgebruik langs de oever

heide/stuifzand bos weide-bouwland moeras huizen, erven, tuinen anders

10 24 3 5 1 2

18 25 2 6 0 3

3 2 0 0 0 0

14 17 1 0 0 0

0 5 1 0 0 2

58 92 9 16 1 8

46 73 7 13 1 6

Toegankelijkheid

Vrij toegankelijk Alleen voor leden Afgesloten voor publiek

18 1 10

17 2 12

3 0 2

17 1 6

2 0 2

73 5 42

58 4 33

Bezoekintensiteit

Intensieve betreding van venoevers Incidenteel bezoek door recreanten Geen bezoek door recreanten

10 12 7

11 13 10

1 2 2

7 13 3

1 2 2

38 53 32

30 42 25


geisoleerd toevoer van water door greppels of sloten afvoer van water door greppels of sloten verbonden met greppels/sloten gelegen in loop van beek verbonden met ander water anders (specificeren bij a!)

14 10 9 9 1 8 4

21 7 8 4 2 3 1

3 0 0 0 1 1 0

19 3 4 1 0 2 1

3 1 0 0 0 0 2

77 26 26 17 4 17 11

61 21 21 13 3 13 9

Beinvloeding

zwemmen, pootjebaden zwemmen honden schaatsen begrazing drenken vee visserij verzuring door atmosferische depositie vermesting door in-/afspoeling landbouwwater vermesting door vogels (bijv. meeuwenkolonies) bekalking/bemesting t.b.v. (sport)vissers introductie watercrassula introductie zonnebaars introductie andere exoten verdroging (verlaging waterstand)

1 4 10 7 6 6 21 6 2 3 0 1 1 13

3 8 11 9 6 2 23 6 0 0 0 2 2 9

1 1 2 1 1 1 4 0 2 0 0 1 1 2

2 6 5 7 6 0 17 1 0 0 0 0 2 8

1 2 2 2 2 2 2 1 0 1 0 0 1 2

10 26 38 33 24 15 85 19 4 5 0 5 8 42

8 21 30 26 19 12 67 15 3 4 0 4 6 33

Eigenschappen

Indeling


<0.1 0.1-0.5 0.5-1.0 1.0-2.5 2.5-5 5-10 10-25 >25

0 3 6 6 4 4 4 2

Geschatte maximale diepte (m)

<0.5 0.5-1 1-1.5 1.5-2 2-3 >3

Droogvalfrequentie

AquaSense © - 05.2184.2

1


Bijlage 6. Aanvullende gegevens hydrologie en beheer Deze bijlage bevat de gegevens die door de beheerders in vrije tekst werden verstrekt op de inventarisatieformulieren van Bijlage 3.

Bijlage 6

DVV-nr ap001

Naam ven (Groot) Ganzenven

ap006


ap012

Rauwven

ap025


br007

Galgeven

br010

Schaapsven

Hydrologie verbindingssloten staan meestal droog zodat het ven eigenlijk geisoleerd is

In 1992 is een 1,5 m diep gat gegraven. Dit is in 2003 weer gedempt om te voorkomen dat hierin zonnebaarsen kunnen overlever tijden droge perioden. Je kunt niet zeggen dat er zwak gebufferd grond- en oppervlaktewater is toegevoerd. De schouwsloot die door het gebied loopt, loopt vlak langs de oostkant van het ven. Het waterpeil in deze sloot is onregelmatig. Het water is gewoon regelrecht verontreinigd door overmaat stikstof en fosfaat (agrarische omgeving) en mogelijk nog andere troep. Als het peil van de schouwsloot hoog genoeg staat, treedt infiltratie op vanuit de schouwsloot naar het ven toe. Andersom is ook het geval: slootpeil is min of meer ook venpeil, afgezien van klimaatpieken en -dalen. Dit water wordt hoogstwaarschijnlijk nog enigszins gefilterd door de grond die zich tussen het ven en de sloot bevindt. Vandaar de misschien toch wel bijzondere kwaliteit. door de wisselende waterstand van het ven waarbij vochtige, min of meer zandachtige slikjes voorkomen, staat hier regelmatig Oeverkruid. Door de provincie is vergunning afgegeven voor het onttrekken en inlaten van max. 35.000 m3 grondwater.

br061

Flesven Groot Huisven

br077

Winkelsven-W

nu geen invloed van waterkwaliteit van de Beerze

br085 br087

Bankven Koude Water/Haneven

br090 br139 bw006

De Braacken Pannegoorven Zoomland-N

indirect gevoed door Leij water verbonden met Biesbosch; indirect gevoed met water uit de Leij onderwaterpomp t.b.v. beregeningsbasin Dalemstroompje gaat door ven en wordt kleine Beerze.

Meeven Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) bw022 Leemputten Ossendrecht (noord) dg001(-2) Noordelijk ven Nieuwe in 1994 zijn 5 poelen aangelegd in de venbodem t.b.v. de Leemputten (ven 1) Kamsalamander populatie dg005 Plakkeven-W dg007 Lobeliaven / Leikeven geisoleerd maar bij maximaal peil overloop naar fase 2 dm002 Heidijk, ten Z van dm017

Hazeputten-M

greppels buiten het complex afgedicht.

dm018


grondwatertoestroom

dm019

Oude Putten

rondliggend bos watert af richting ven

dm022

Langven (complex)

dm034

Kamerven (complex)

dm037

Witven

dm038

De Meer

dm040 dm043

IJsbaan Nuenen Groot Meer

dm079

Peetersven

dm084

Greveschutven

dm109

Diepe Meerven

dm125 dm176

Scheidingsven Groot Malpieven

dm197 dm199

Ronde Vlaas Schaapsloopven

dm216

Klein Hasselsven

dm226

Klotven-W

md002-4 mo001 mw004 rv001 w146 zl004

Subsidie voor plaatsen pomp en overige voorzieningen is aangevraagd. Werkzaamheden worden (hopelijk) najaar 2004 uitgevoerd.

toegankelijkheid voor vee is verminderd

bw012 bw020

dm251

geplande maatregelen

Een mede eigenaar (particulier) heeft een aantal keren de drijvende worteldelen van o.a. de waterplomp verwijderd. Zeer recentelijk is door ons geconstateerd dat op en langs de oever van een gedeelte van het ven alle planten dood waren. Wij hebben het vermoeden dat ze met een selectief bestrijdingsmiddel kapot gespoten zijn. Het WS De Dommel heeft voorgaande in onderzoek. toegankelijkheid voor vee is verminderd plannen voor herstel ven

br065

dm235 dm237 dm249

Maatregelen het ven is in 1990 hersteld door het afgraven van een bouwvoor van een landenclave E. Brouwer doet vooronderzoek misschien meer info. KUN heeft jarenlang gemonitored. In 1992 is een 1,5 m diep gat gegraven. Dit is in 2003 weer gedempt om te voorkomen dat hierin zonnebaarsen kunnen overlever tijden droge perioden.

begin jaren 90 zijn twee gaten gegraven voor het behoud van permanent open water door het droogvallen van de sloten tegenwoordig eigenlijk geisoleerd oorspronkelijk verbonden met een ontwateringssloot maar die functioneert niet meer als zodanig toevoer grondwater m.b.v. een pomp Er worden grote hoeveelheden spoelwater (100000 m3/jr) ingelaten door het drinkwaterproductiebedrijf Tot in de jaren 60 heeft er een oppervlaktewatersysteem gelopen dat hemelwater uit Valkenswaard afvoerde via Kleine Meer, Grote Meer, Peetersven, Gagelven, en Langven ven naar de Tongelreep tot 2002 heeft in dit ven visteelt plaatsgevonden door de OVB tot 2002 viel het ven jaarlijks droog, het streven is minder dan eens per 10 jaar.

Voor 1950 stroomde de Dommelwater door het vennencomplex.

verwijderen struiken en ruigte langs oever 2 jaarlijks en plaggen kleinschalig eventueel kleinschalig op oever door vrijwilligers naast baggeren en plaggen is ook de bosopslag rond het ven verwijderd In het noordelijk deel zijn maatregelen genomen; in andere vennen niet. Er staat daar nog veel gele lis etc.

baggeren is gedeeltelijk uitgevoerd er is opdracht gegeven voor een onderzoek naar de natuurwaarden van het ven en mogelijkheden tot herstel Recreatievoorzieningen verplaatst van Hazeputten naar Vogelsven Recreatievoorzieningen verplaatst van Hazeputten naar Vogelsven Recreatievoorzieningen verplaatst van Hazeputten naar Vogelsven Het heideterrein is in 2002 van een raster voorzien t.b.v. begrazing met schapen.

Jaarlijks wordt riet gemaaid en in 2004 is kleinschallig gebaggerd. momenteel wordt vooronderzoek uitgevoerd door Nierop, Zoon en Hanhart. het plaggen in 1999 betrof 1 ha. Om de meeuwenkolonie in de hand te houden werden eieren geschudt. baggeren kleinschalig

Incidenteel wordt tijdens droge periodes door de brandweer grondwater ingepompt.

Ven wordt door Maaswater gevoed, via Alberkanaal en vloeiweiden. Klotvennen-M bij droogvallen lopen er incidenteel schapen door Soerendonkse Goor regen en kwel Ringelven-Z, ten W van (Zwempeel) Voeding van het Ringelven vindt plaats via een vennen en slotencomplex. De voeding is uit de Zuid Willemsvaart in Belgie. Het water doorstroomt vloeivelden, visvijvers etc. en heeft een hoge pH. Ringelven-N (Vispeel) Voeding van het Ringelven vindt plaats via een vennen en slotencomplex. De voeding is uit de Zuid Willemsvaart in Belgie. Het water doorstroomt vloeivelden, visvijvers etc. en heeft een hoge pH. Broekse wielen wiel 4 (KUN kwel wiel 2) Valkeniersven 2 waarschijnlijk gevoed met zwakgebufferd grondwater uit het Mastbos Padvindersven er is een stuw in de Bijloop aangebracht in 2001 Rozenven toevoer kwelwater via bodem ven, complexe hydrologische situatie Heilige Geestwiel (wiel 6) oud overlaat gebied Galgenwiel door toevoer vanuit Waalwijkse sloten

plannen voor herstel ven herstel ven gepland opslag verwijderen

ven is een pingo en zeer zeldzaam. Eiland wordt vrijgesteld van berkenopslag eens in de 10 jaar? Galigaan/lsidoddebegroeiing lijkt te zijn toegenoemn, door eutrofiering of door stopzetten begrazing?

Afgelopen 10 jaar is geen wijziging van de situatie op getreden. De leden van een Hengelvereniging hebben het ven in gebruik als viswater. Afgelopen 10 jaar is geen wijziging van de situatie op getreden. De leden van een Hengelvereniging hebben het ven in gebruik als viswater. Verwijderen struiken en ruigte langs oevers en baggeren in 1991

plaggen gebeurt periodiek kleinschalig

Page 1 of 1


Bijlage 7.

Overzicht stand van zaken Provinciaal Venherstelproject

Bijlage 7 naam ven

problematiek

oplossing

Uitvoering

subsidie

monitoring

maatregelen in omgeving

aanvullend bodemonderzoek

nvt

nvt

In anti-verdrogingsproject opnemen, lange-termijnmaatregelen bw023 Kleine Meer

verdroging/watervoerendheid

noodzakelijk voor watervoerendheid, uitgevoerd, conclusie geen directe opnemen in anti-verdroginsproject

uitvoering

landgoed groote meer. Veenlaag belangrijk voor watervoerendheid, deze dient intact te blijven. ap0012 Rauwven

zeer zwak gebuff venige

kijken of nodig is om aangrenzende roofvis is eind 2002 weggevangen,

verlandingszone, bijz soorten

graslandperceel (dat ooit deel

verdrogingsonderzoek het Hurkske

uitmaakte van ven) te ontwikkelen als onderdeel van het ven, roofvis wegvangen+voorj 2002 actuele waarde amfibien in beeld brengen. Daarna oplossing vastleggen. dg001 Nieuwe

langer aanhoudende droogvallende

Belangrijkste is het oplossen van

aanvullend onderzoek verdroging

Leemputten

periodes. Geen duidelijkheid

de watervoerendheid, vervolgens

afgerond, oorzaak nog niet duidelijk

Dorst

oorzaak.

kan bekeken worden hoe verzuring

is voorgesteld meetnet opgestart

en andere problemen tegen te gaan. dg003 Oude

voorstel: vastleggen

Leemputten

uitgangssituatie en inrichten

Dorst

monitoring en later evt.

idem

Geen maatregelen gewenst bw 032 Zwaluwmoer

dm150 Maasven

dikke org.slib laag met waarsch

omzetten van omliggende naaldbos maatregelen niet zinvol, potenties

zware metalen. Eutroof en zuur.

in lage vegetatie. Rondom ven

Waarschijnlijk geen toestroom van

bomen verwijderd. Verder ven met

gebufferd water mogelijk.

rust laten.

zeer zuur tot zuur, in droge periode

keuze: verwijderen org laag (klasse

maatregelen niet zinvol, richten op

droog, eutrofiering door doorstroom

3) of hoogveenvorming. Het laatste

hoogveenvorming

oppw, org sliblaag

is gekozen.

inlaat water uit landbouwenclave,

voorzuivering, oevers vrijstellen en

uitgevoerd 2001/2002 nog

met veel nitraat en kalk. Ook

plaggen

aanvullende maatregelen plan

nvt

nvt

voor vorming hoogveen

niet nodig

Uivoering afgerond bw028 Ranonkelven

toestroom via grondwater. Toch ven

SGM

afspraken meetnet gemaakt

SGM


BGM

afspraken meetnet gemaakt, obn projectmonitoring, 2002

Jagersrust

vrij zuur. Ook vegetatie wijst op verzuring. Ven staat in contact met groote meer. Verlanding, verzuring bw022 Leemputten Ossendrecht

en vermesting. eutrofiering. In de zuidelijke put

Scheiding tussen noordelijke put en uitgevoerd 2001/2002

slechte waterkwaliteit, oorzaak

zuidelijke put door verhogen dam.

instroom oppervlaktewater uit landbouwgebied. Putten zijn dichtgegroeid. Putten zijn niet mw014 De KrochtenZuid

verzuurd, gebufferd water. Grote plas, uittreden basenrijke kwel beperkte maatregelen mogelijk, landbouwwater. Kleine plas van

schoonmaken oeverzone en

oorsprong voedselarm, licht zuur,

verwijderen houtopslag

uitgevoerd 2000/2001

waterkwaliteit en veg en broedvogelkartering

lokale toestroom grondwater, in toenemende mate eutrofiering dm158 Grafven-Zuid

vooral neerslag gevoed en beperkte

schoonmaken en kleinschalig

toestroom gw, oorspr zuur tot zeer

plaggen van oever, kappen bos


SGM

afspraken meetnet gemaakt: chemie en diatomeen vanaf 2002

zwak gebufferd. Tot '57 inundaties van ow rv001

Rozenven

gelegen in landbouwgebied, org

verwijderen sliblaag, creeren van

uitgevoerd 2002/2003, extra depot

EGM/HWB



SGM


2003

OBN-subsidie

start gewenst

laag aanwezig, verzuurd, van origine bufferzone en extensivering van

nodig voor slib, gemeente werkt aan

voedselarm, nu voedselrijk

buffergebieden (uitbreiding gebied)

omliggende landbouw, vergunning nodig voor onttrekking grondwater

dm237 Soerendonks Goor

snele verlanding en eutrofiering door verwijderen org laag omliggende landbouw en atm depositie

dm011 VenrodeMidden

gw gevoed zeer zwak gebufferd met

vrijstellen en plaggen venoevers,

gagelvegetatie. Omringd door bos,

verwijderen sliblaag niet nodig

door bladval org laag in ven

nader ingrijpen in het bos is

toegekend

gewenst, wordt winter 2005 uitgevoerd. De invloed van de wind is nog niet voldoende br042

Staalbergven

ap005 De Oude Karreput

groot, zeer zwak gebufferd, nog

oevers vrijgemaakt, deels

zeldzame soorten, w.o. grote

gebaggerd, vergunning onttrekking

uitgevoerd 2004

OBN

floramonit. geen budget beschikbaar gesteld door EC-

biesvaren. Maatregel buffering met

voor buffering met grondwater

LNV

grondwater gw gevoede wateren waar meerdere uitbreiding gwonttr Nuland waardoor nee, onduidelijk waarom niet bijzondere soorten van zwakgebuff

gw daling tot 30 cm wordt verwacht

wateren aanwezig zijn

voor karregat

dg005 Plakkeven-west zeer zwak gebuff met verlande en ook kleinschalig vrijstellen en/of waardevolle vegetatie

plaggen van oevers waar geen

(draadzegge/veenmosvelden)

waardevolle vegetatie aanwezig is

dg006 Plakkeven-oost zwak gebufferd, deels droogvallend

niets doen, nu feitelijk voedselrijk

ven sterk verland en verbost,

moeras, maar afwisseld structuurrijk

waardevolle vegetaties vrijwel

met betekenis voor amfibien en

verdwenen

vogels) of als ven herstellen. Indien

onbekend

In 2002 actuele waarde vastgesteld

nog aanvragen

eenmaal per zes jaar kartering bijzondere flora, libelleninventarisatie, amfibieninventarisatie

onbekend

nog aanvragen

eenmaal per zes jaar kartering bijzondere flora, libelleninventarisatie, amfibieninventarisatie

perspectief van plan lobelia nog geldt met centraal open deel waarin vennen zijn gelegen in open landschap, dan is ingrijpen aan de orde

chemie en diatomeen vanaf 2002 gemonitord Voor

Page 1

Bijlage 7 naam ven

problematiek

oplossing

Uitvoering

subsidie

monitoring

2 delen oost en west verdroogd, nog verwijderen slib en org laag,

verwerking slib op nabijgelegen

EGM

afspraken meetnet gemaakt. chemie en diatomeen vanaf

licht gebufferd, eutrofiering,

wegvangen van eenden en

voorm. stortplaats. Uitvoering zomer

soortenrijkdom afgenomen, nog

vermindering houtopslag

2006.

Buffering met grondwater+

onduidelijk ivm financiering, nog

Start uitvoering 2005/2006 dm199 Schaapsloopven

2002 gemonitord

enkele verdrogingsgevoelige soorten, klokjesgentiaan, draadzegge, ongelijkbladig fonteinkruid en draadzegge br118

Berkven

verzuurd en sliblaag

OBN en AbdK

chemie en diatomeen vanaf 2002 gemonitord

baggeren, extra subsidie nodig voor geen definitieve vergunningaanvraag financiering niet afvoeren klasse-2 slib, vergunning

grondwater

nodig voor onttrekking grondwater br117

Vissersven

financiering wenselijk

verzuurd en sliblaag voormalige

Buffering met grondwater+ baggeren onduidelijk ivm financiering, nog

groeiplaats van soorten uit

extra subsidie nodig voor afvoeren

oeverkruidklasse, ondiep rapportje? klasse-2 slib

OBN en AbdK


geen definitieve vergunningaanvraag financiering niet grondwater

Maatregel buffering met grondwater dm084 Greveschutven geeutrofieerd, soortenrijke

gekregen, andere

gekregen, andere financiering wenselijk

optimalisering peilbeheer,

begin 2005 aanvullend faunistisch

OBN aangevraagd, nog chemie en diatomeen vanaf 2002 gemonitord

kleinschalig plaggen venoevers

onderzoek

niet rond

groot, zwak gebufferd, momenteel

Sanering sliblaag, plaggen

uitvoering 2005/2006

OBN

door eutrofiering geen kansen voor

oeverstrook en boskap ten oosten

2003. voorafgaand aan uitvoering voert NM monitoring uit:

waterplanten, oeverzone venige

van het ven. Afspraken met visclub

vegetatiekart., soortkart., bijzondere flora, libelleninv.,

verlandingsvegetaties, zoals

over afvangen van vis en

broedvogelkart.. Geen capaciteit voor amfibieeninven..

Greveschutven

natuurgericht visstandsbeheer na

lange smalle waterplas met weinig

verwijderen sliblaag, vrijstellen van nm wil uitvoeren, afh. Van subsidie

OBN afgewezen,

eenmaal per zes jaar kartering bijzondere flora,

waterplanten en steile oevers; veel

bos en kleinschalig plaggen met

andere financiering

libelleninventarisatie, amfibieninventarisatie

recreatie; voor het westelijk deel is

behoud van gagelvegetatie

mogelijk?

overgangszone naar hei met kwelvegetaties en hoge faunistische waarden, afstemming maatregelen op hoge actuele waarden br052

zl004

Belversven

Galgenwiel

Abiot. monit door waterschap gewenst vanaf 2e helft

eenmaal per 6 jaar kart. bijzondere flora,

de Soyer een bron van eutrofiering dm224 Pastoorsweijer visvijvercompex in voormalige

drie varianten, waarbij 1, 2 of 3

heiplas waarvan huidige betekins

vijvers worden gesaneerd; boskap

als ven minimaal, wel goede

op en verlagen van tussenliggende

2006

aanvraag obn winter


2005/2006

mogelijkheid om het te ontwikkelen. kades; afsluiten van beekwater Aanwezigheid van met cadmium en zl003

Plantloon/

gw gevoed, zeer zwak gebuff met

verwijderen sliblaag, vrijstellen van nm wil uitvoeren, afh. Van subsidie

OBN afgewezen,

Abiot. monit door water-schap gewenst vanaf 2e helft

Kikkerwiel

gagelvegetaties, omringd door bos,

bos en kleinschalig plaggen met

andere financiering

2003, een maal per 6 jaar kartering bijzondere flora,

door bladval dikke org laag

behoud van gagelvegetatie

mogelijk?

libelleninventarisatie, amfibieninventarisatie

De Nieuwe

zwak gebufferd wiel, zeldzame

Sterke recreatieve druk door zwem-

Wiel

soorten, maar sterk afgenomen

en visplas. Opschonen en reguleren waternatuur/zwemwater. Waterschap

ondanks goede waterkwaliteit

recreatie hebben bij gemeente geen kaart dit aan in zwemwateroverleg met

Nog onbekend zl006

prioriteit. Zal nader worden bezien

geen uitvoering door tegenstelling

provincie

i.k.v. Landschapsbeleidsplan 2003.

Page 2

alleen ivm zwemwater


Bijlage 8. Geclusterde beheersgegevens per locatie Van alle locaties zijn de beheersgegevens opgenomen. Zoveel mogelijk is het jaar van uitvoering vermeld. Tevens zijn de belangrijkste beïnvloedingen per locatie vermeld.

AquaSense © - 05.2184.2

1

Bijlage 8

KRWtype DVV-nr M12ZZ ap001 M12ZZ ap012 M13 ap023 M12ZZ ap025 M12Z br017 M12ZZ br018 M12Z br027 M12Z br034 M13 br036 M12Z br037 M12Z br038 M12ZZ/M26 br041 M12Z br042 M12Z br045 M12ZZ br048 M12Z br052 M12ZZ br074 M12Z br077 M12ZZ br083 M12ZZ br085 M12ZZ br087 M12ZZ br090 M13 br111 M12ZZ br117 M12ZZ br118 M12ZZ br122 M12ZZ br130 M12ZZ/M26 br139 M13 br143 M12Z bw002 M12Z bw006 M12Z bw008 M12ZZ bw012 M12ZZ bw020 M12Z bw022 M12Z bw023 M13 bw027 M12Z bw028 M12Z bw031 M12Z dg001-1 M12Z dg001-2 M12Z dg003 M12Z dg005 M12Z dg006 M12ZZ dm010 M12Z dm011 M12ZZ dm017 M13 dm018 M13 dm019 M13 dm022 M13 dm033 M13 dm034 M13 dm037 M13 dm038 M12ZZ dm039 M12Z dm040 M12Z dm043 M12ZZ dm079 M12Z dm084 M12ZZ dm094 M12ZZ/M26 dm095 M13 dm124 M13 dm125 M12ZZ dm134 M12Z dm144 M12ZZ dm158 M12Z dm171 M13 dm173 M12Z dm176 M13 dm184 M13 dm190 M13 dm196 M13 dm197 M12Z dm199 M12ZZ dm206 M12Z dm226 M12Z dm237 M12Z md002-4 M13 mo006 M26 mo009 M13 mo014 M12ZZ mo015 M12ZZ mw004 M12Z mw014 M12ZZ rv001 M12Z W142 M12Z W146 M12ZZ zl004 M12Z zl006 M12Z zl014

Naam ven (Groot) Ganzenven Rauwven Buntven Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje Rietven Putven Groot Kolkven Voorste Goorven Achterste Goorven Witven Van Esschenven/De Staart Wolfsputten Staalbergven Groot Aderven Beeldven Belversven Ansemven Winkelsven-W Rietven Bankven Koude Water/Haneven De Braacken Neterselsche Heide-W Vissersven Berkven Keijenhurk Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) Pannegoorven Klokvenneke Groote Melanen Zoomland-N Zeezuiper Meeven Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) Leemputten Ossendrecht (noord) Kleine Meer Moseven (Water)ranonkelven Groote Meer Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1) Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2) Put St. Petrus Plakkeven-W Plakkeven-O Venrode-N Venrode-M Hazeputten-M Hazeputten-O (complex) Oude Putten Langven (complex) Wasven Kamerven (complex) Witven De Meer Tweetermansven, ten NO van IJsbaan Nuenen Groot Meer Peetersven Greveschutven Meeuwven Kanunnikesven Kiezelven Scheidingsven Kranenmeer Beuven Grafven-Z Molenven (oost) Pastoorsven Groot Malpieven Bierven Brilven Lange Vlaas Ronde Vlaas Schaapsloopven Brugven Klotven-W Soerendonkse Goor Wiel 4 (KUN Wiel 2) Broekse Wielen Rondven Goudbergven (Patersmoer) Langven-O Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) Padvindersven De Krochten-Z Rozenven Wiel 2 Heinis Heilige Geestwiel (wiel 6) Galgenwiel Nieuwe Wiel Leemkuilen / Leemputten

droogval weide, bouwl, eens in de tuinen, 1-5 jaar huizen,erven x x x x x

nietgeisoleerd

eutrofiering (landbouw, verdrovogels, ging bekalking)

x x x

x x x x

x x

x x

x x

x x x x x

x x x x x

x x x

x

x x x x

'04 '04 '95 '03 '04 '03 '99-'00

verbetering waterhuishouding buffering

'02 jaar? '01

'95

'95 '95

'95 '95

'95 '95

'04

'95 '95

'04 '01

x x x

'02 '04 '98-00 jaar?

'95 x x

x x

x x

'55 '92

'60

x x

x x x

x

x

x x x

x x x x x x

x

'90 '88 '98

x

'98

'85 '88 '02 '91

'85 '85 '85 '91

'98

x x

'01

jaar? jaar?

'00 '91-'93 '01

'98 '91-'93 '01

'98

x

x x

'03

x x

x x x x

'60 '60

'99 x

x

x x x x

'91-'93

'97 '01

'01 '95-'96

'93 '01

'01

'01 '95-'96

'92 '92

x

x x x x

x x x x x x x

x

x x

kappen en/of verwijderen plaggen struiken en en/of ruigte baggeren maaien '92 '92 '92 '02 '02 '02-03 '03-'04 '02

x

x

x x

x x x

x x

'03 95-96 95-96 95-96 '02

x x x

'00

x

x

'99 '98 '98

x

periodiek

x x x x x

'03 '96 '96 '03

'03

95-96 '92 '76-'01 '01 '76 '90

'99 '30 '04 '95 '94

95-96 95-96 95-96

'90-'01 '00

'04

jaarlijks '04

'99

'01 '95

'99 jaarlijks

'95 '00

x x

x

incid.

'86

x

'99 '00-'02 jaarlijks '99

'86

'86

jaar? jaar? x

'50 '98

x

x x

x

x x x

x

x

'97 '03-'04 '00 jaar? 3 jaarl.

x

x

'91 '96 '01

'03 '95

tot ''95

'04 '76

'96 '01-'04

'98-'99 '91

'99 '96 '00

'95

'95

'00 jaar?

'00 jaar?

x

'94 x

x x x

x

Page 1 of 1

x x x

x x x x x

'01

jaar?

'00 jaar? incid. jaarlijks

jaarlijks

'94


Bijlage 9. Jaargemiddelden en aantallen waarnemingen fysisch-chemische gegevens per locatie Per locatie is steeds voor elke parameter een blad met de jaargemiddelden en een blad met het aantal waarnemingen per jaar. Bij elke locatie is steeds het KRW-type vermeld. De locaties zijn gerangschikt per type en daarbinnen op DVV-nr. Op sommige locaties zijn meerdere waarnemingspunten. In het Groot Kolkven, Voorste Goorven, Broekse Wiel 4 en Keijenhurk zijn deze onderscheiden door de toevoeging N (noord) en Z (zuid), in het Witven en Van Esschenven door de toevoegingen O (oost) en W (west). Bij de Keijenhurk staat de toevoeging S voor sloot. De eenheden zijn voor alkaliniteit meq/l, voor chloride, calcium en sulfaat steeds mg/l, voor ammonium en totaal-stikstof mg/l N en voor totaal-fosfaat mg/l P. De pH is dimensieloos.

AquaSense © - 05.2184.2

1

Bijlage 9 (gem. pH)

DVV-nr aangepast naam

KRW

dm249 dm251 br027-N br027-Z br034-N br034-Z br037-O br037-W br038-O br038-W br042 br052 br077 bw002 bw006 bw008 bw022 bw023 bw028 bw031-O bw031-W dg001-1 dg001-2 dg003 dg005 dg007 dm011 dm040 dm043 dm084 dm144 dm171 dm176 dm199 dm206 dm226 dm237 md002-2 md002-4N md002-4Z mo008 mw012 mw014 w142 w146 zl006 zl014 zw200 br065 ap001 ap005 ap006-M ap006-O ap012 ap025 br007 br010 br024 br048 br069 br074 br083 br085 br087 br090 br117 br118 br122-N br122-S br122-Z br130 bw012 bw020 dm010 dm017 dm039 dm077 dm079 dm094 dm096 dm134 dm158 dm161 dm172 dm235 md005 mo001 mo015 mw004 rv001 zl003 zl004 br041 br139 dm095 ap023 br036 br056 br143 bw010 bw013 bw016 bw018 bw027 dm002 dm018 dm019 dm022 dm033 dm034 dm037 dm038 dm090 dm109 dm124 dm125 dm153 dm173 dm190 dm196 dm197 dm230 dm232 mo006 mo014 dm216 mo009

M12 M12 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z/M26 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M26 M26

Totaal

Ringelven-Z, ten W van (Zwempeel) Ringelven-N (Vispeel) Groot Kolkven Groot Kolkven Voorste Goorven Voorste Goorven Witven Witven Van Esschenven/De Staart Van Esschenven/De Staart Staalbergven Belversven Winkelsven-W Groote Melanen Zoomland-N Zeezuiper Leemputten Ossendrecht Kleine Meer (Water)ranonkelven Groote Meer Groote Meer Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1) Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2) Put St. Petrus Plakkeven-W Lobeliaven / Leikeven Venrode-M IJsbaan Nuenen Groot Meer Greveschutven Beuven Molenven (oost) Groot Malpieven Schaapsloopven Brugven Klotven-W Soerendonkse Goor Broekse wiel 2 Wiel 4 (KUN Wiel 2) Wiel 4 (KUN Wiel 2) Rondven, ten Z van De Krochten-W (grote ven) De Krochten-Z Wiel 2 (Heinis) Heilige Geestwiel (wiel 6) Nieuwe Wiel Leemkuilen / Leemputten (Udenhout) Zwarte Wiel Groot Huisven (Groot) Ganzenven Oude Karreput (Karregat) Munven/Ven bij Schaijk Munven/Ven bij Schaijk Rauwven Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje Galgeven Schaapsven Diaconieven Beeldven Zandbergsven 20 Ansemven Rietven Bankven Koude Water/Haneven De Braacken Vissersven Berkven Keijenhurk Keijenhurk Keijenhurk Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) Meeven Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) Venrode-N Hazeputten-M Tweetermansven, ten NO van Raadven Peetersven Meeuwven Rietven Kranenmeer Grafven-Z Hoenderboom Reisven Klotvennen-M Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse Weg) Valkeniersven 2 Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) Padvindersven Rozenven Plantloon, ven 2 (Kikkerven) Galgenwiel Wolfsputten Pannegoorven Kanunnikesven Buntven Achterste Goorven Bosven-W Klokvenneke Keutelmeer, ten NW van (Heideven) Bloempjesven ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven) Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, ven 1) Moseven Heidijk, ten Z van Hazeputten-O (complex) Oude Putten Langven (complex) Wasven Kamerven (complex) Witven De Meer Aalsterhut, ten ZW van Diepe Meerven Kiezelven Scheidingsven Henneven Pastoorsven Brilven Lange Vlaas Ronde Vlaas Biesven Klein Kraanven Rondven Langven-O Klein Hasselsven Goudbergven (Patersmoer)

1925

1926

1947

1957

1969

1975

1978

1979

1980

1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Totaal

4.3 3.8 6.1 4.4 5.5

5.5

5.2

5.2

5.3

4.1

7.7 7.5 5.2 5.2 4.4 4.4 5.0 4.9 4.4

5.4

7.4 7.1 5.5 5.6 4.7 4.7 5.4 5.5 4.9

7.4 7.2 5.2 5.1 4.2 4.2 6.0 6.0 5.8

7.0 7.0 4.4 4.3 3.6 3.8 5.7 5.6 4.6

5.7

7.6 7.4 5.6 5.0 5.1 4.4 5.7 5.4 4.6 7.0 4.6

7.1 5.5 5.0 5.1 4.1 5.4 5.1 4.6

6.5 7.7 7.3 5.5 5.2 4.8 4.0 5.5

7.1 4.8 4.5 5.0 4.6 4.8 5.1 4.9

7.5 6.5 6.5 4.3 4.4 5.8 5.8 5.6

4.9

5.9 8.3

5.1 6.3

5.9

8.0 4.6 4.0 7.1 6.9

5.0 7.2 7.1 4.2 6.8 5.8

7.9

7.9

8.6

7.6

8.0

5.4 7.8

7.8 9.4 6.4

8.3

6.6 5.2 4.9

4.1

5.2

6.2

4.0 7.6 7.4

6.5 6.3 6.3 6.1 5.3 5.2 5.3

6.4 6.4 6.4 6.4 6.0 6.1 5.5 5.3

6.8 6.9 6.8 6.7 6.8 6.8 5.1 6.7 4.4

7.8

7.7 6.1 7.8 7.6

6.9 5.6

8.2

8.0

5.5

7.1

7.4

6.9

5.2

7.6

7.8

7.5 7.2

7.8 7.0 7.8

5.2 4.4

5.4 5.3

8.2 8.4

4.4

8.0 7.3 6.8 4.2

6.1

7.0

6.6

7.1

7.1 6.5

6.5

7.7 6.3

6.5 6.7 6.4

4.0

7.4 6.2 6.1 6.1 6.0 5.8 5.9 4.9

6.0 6.1 6.1 6.1 6.5 6.4 5.7 7.5

5.8 5.9 5.7 5.8 6.3 6.2 4.8 6.9

8.2

7.7

4.5

4.0 3.7

7.8

7.2 7.3 4.9 5.6 4.3 4.3 6.0

7.1 6.6 6.5 5.9 6.2 4.6 4.5 4.7

7.3

7.4 6.2

7.6 6.7 6.4 7.7

7.0 3.4 6.1 3.9

6.9 7.6

7.5 7.7

6.8

6.9 7.7 3.2 6.1 5.8

7.2

7.0 4.0

7.3

6.8

7.4 8.1

6.4

6.3

6.9

6.6 4.6

7.0

6.3 6.5 7.5 7.2 6.7

4.7

6.8 5.0

4.9

6.4 6.1

7.6 5.8

8.3 7.5 6.4

6.4

7.0

7.0 6.4 7.7

6.8

6.6

7.0 7.4

6.4

4.3

5.8 4.3 7.1 4.3 5.1

7.1 6.8 6.6 6.2 6.9

5.2

7.2 6.7 6.4 7.1 7.7 3.3 6.7 4.8 6.5 6.8 6.9 7.4 7.5 4.6 4.3 6.4 4.9 4.9 5.4 6.0 4.4 5.0 4.8 6.1 4.6 4.8 4.2 8.3 9.2 8.0 5.1 4.3 4.6 4.9 4.9 5.0 6.4 5.2 4.9 4.9 5.4 5.2 4.2 4.5 4.6 4.7 5.1 5.0 5.8 3.9 6.6 6.9 5.5 5.2 6.9 6.5 7.1 4.8 4.5 4.6 4.8 4.7 4.3 4.9 5.9 5.4 4.7 7.6 6.0 5.1 4.3 4.4 4.2 4.8 4.8 5.2 4.8 4.0 4.3 3.9 4.7 4.6 4.3 4.2 4.0 5.9 3.9 3.7 6.3 5.9 4.1 5.1

5.9

5.8

6.9 6.3 6.9

7.3

7.9

7.3 6.4

7.5 3.7

4.1

3.9

4.2

6.5

5.6

5.1

4.6

4.3 4.3

4.8 4.7

5.8 5.7

5.0 4.7

4.7 4.4

4.4 4.7

4.2 4.3

4.1

5.5 5.7 4.7

5.2 4.9 3.9 4.6 4.0

4.0

3.8

4.6

4.0

4.1 4.4 5.0

4.0 5.2

5.2 3.8 5.5

4.3 5.1

6.1 3.9

8.9 3.9 4.9

6.7 4.1 4.6 4.6 9.7 9.2

7.1 4.6 4.9 4.4 9.2 8.6 8.0 5.1

5.0

5.9 5.3

4.7 6.1

6.5

5.6

6.3 5.6 4.0 5.7

4.8 4.4

3.5 7.9 9.5

5.4

4.6

8.5

7.5

6.1 3.9

9.4 8.1 5.1

5.2

4.3

4.1

3.9 4.1 3.9

3.9 4.1 4.0

5.4 3.5

5.5

5.9

3.7 4.2 4.5

4.0

5.2 3.3 4.9 5.8 6.5 5.9

3.9

4.0 4.6 4.2 4.5

3.9

4.4

4.7

4.4

4.2 5.3 5.0

4.2

4.0 4.1 4.2

4.6 5.8 6.1

4.6 4.8 5.9 4.9

5.4 4.9 5.5

4.9 4.8 5.1

5.3 5.4 5.7

6.9 5.3

5.4 4.7

4.6 4.6 4.6 5.2 7.0 5.7

5.5 5.3 5.9

5.1

6.6

3.7 4.2 6.2 5.7 6.5

4.7

6.0

5.4

3.6

4.6

3.6

3.8

3.8

4.5

4.1

4.4

4.1

4.9

4.9

5.3

4.5 4.8 3.8

4.6

7.3

4.7

4.9

5.4

5.7 4.5 3.6 4.3

4.0 4.3 4.9

5.6

5.2

4.3

4.4 5.1 3.8

3.9 5.0 5.4

4.6

5.6 5.2 3.8

4.6 5.6 5.4 5.0

5.3 5.4

3.1 4.4 5.0 6.2 6.7 4.7 5.1 4.7 4.2 4.8 3.6

7.0

6.9 6.3

6.2 5.8 6.9 6.4

5.9 4.9

5.0

6.6

4.4 6.8

7.0

7.3 5.7

5.8

3.8 4.1 4.5 5.2

5.0

6.7 6.1 5.4

5.5 4.5

6.5 6.3 7.1

7.3 6.8

7.2

7.2 6.5

5.5 4.8 4.9

5.6

5.2

5.4 6.3

7.3

5.3

5.2

5.3

4.7 5.1

5.9

6.1

7.6 5.6

7.6 6.3 5.2 4.4

5.1

4.1 7.2

6.3

4.7

5.0

4.4 4.9

6.8 3.9

5.5 4.5

6.4

6.0

6.2 3.6 6.4

5.8 5.6 6.0

5.1

4.6 6.5 4.7 4.2 4.8

5.1 4.2 4.9 4.3 4.8 4.2 4.2 4.7 4.4

3.8 4.1

4.2 3.5

4.9

4.4

8.8 5.4 4.9 4.3

3.6 4.0

4.2 4.2 4.6 4.4 4.5 4.2 5.9 3.9 3.7 3.2 4.3 4.2 3.3

4.4 3.9 3.8 3.3 3.7 3.4 4.1 4.1 4.1

4.1 3.7 6.0

5.4

5.5

5.5

5.2

4.1

3.9

4.5

4.5

5.0

Page 1 of 1

5.6

5.2

5.5

4.8

4.6

4.9

5.7

5.5

5.2

5.4

5.6

5.5

4.9 3.8

4.7

3.9 6.5

6.3

4.3

7.1

5.4

5.2

5.7

5.9

6.5

5.9 6.9

5.9

6.3

6.2

6.1 6.1

6.3

6.6

6.4

6.5 7.7 7.4 7.2 6.0 5.8 5.0 5.0 5.4 5.5 5.2 7.0 5.3 8.1 4.5 5.5 7.1 7.1 5.4 7.2 7.3 7.5 7.1 7.8 4.9 6.0 4.9 6.5 8.0 7.6 6.6 4.3 4.8 6.9

Bijlage 9 (aantal pH)


KRW

dm249 Ringelven-Z, ten W van (Zwempeel) dm251 Ringelven-N (Vispeel) br027-N Groot Kolkven br027-Z Groot Kolkven br034-N Voorste Goorven br034-Z Voorste Goorven br037-O Witven br037-W Witven br038-O Van Esschenven/De Staart br038-W Van Esschenven/De Staart br042 Staalbergven br052 Belversven br077 Winkelsven-W bw002 Groote Melanen bw006 Zoomland-N bw008 Zeezuiper bw022 Leemputten Ossendrecht bw023 Kleine Meer bw028 (Water)ranonkelven bw031-O Groote Meer bw031-W Groote Meer dg001-1 Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1) dg001-2 Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2) dg003 Put St. Petrus dg005 Plakkeven-W dg007 Lobeliaven / Leikeven dm011 Venrode-M dm040 IJsbaan Nuenen dm043 Groot Meer dm084 Greveschutven dm144 Beuven dm171 Molenven (oost) dm176 Groot Malpieven dm199 Schaapsloopven dm206 Brugven dm226 Klotven-W dm237 Soerendonkse Goor md002-2 Broekse wiel 2 md002-4NWiel 4 (KUN Wiel 2) md002-4ZWiel 4 (KUN Wiel 2) mo008 Rondven, ten Z van mw012 De Krochten-W (grote ven) mw014 De Krochten-Z w142 Wiel 2 (Heinis) w146 Heilige Geestwiel (wiel 6) zl006 Nieuwe Wiel zl014 Leemkuilen / Leemputten (Udenhout) zw200 Zwarte Wiel br065 Groot Huisven ap001 (Groot) Ganzenven ap005 Oude Karreput (Karregat) ap006-M Munven/Ven bij Schaijk ap006-O Munven/Ven bij Schaijk ap012 Rauwven ap025 Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje br007 Galgeven br010 Schaapsven br024 Diaconieven br048 Beeldven br069 Zandbergsven 20 br074 Ansemven br083 Rietven br085 Bankven br087 Koude Water/Haneven br090 De Braacken br117 Vissersven br118 Berkven br122-N Keijenhurk br122-S Keijenhurk br122-Z Keijenhurk br130 Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) bw012 Meeven bw020 Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) dm010 Venrode-N dm017 Hazeputten-M dm039 Tweetermansven, ten NO van dm077 Raadven dm079 Peetersven dm094 Meeuwven dm096 Rietven dm134 Kranenmeer dm158 Grafven-Z dm161 Hoenderboom dm172 Reisven dm235 Klotvennen-M md005 Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse Weg) mo001 Valkeniersven 2 mo015 Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) mw004 Padvindersven rv001 Rozenven zl003 Plantloon, ven 2 (Kikkerven) zl004 Galgenwiel br041 Wolfsputten br139 Pannegoorven dm095 Kanunnikesven ap023 Buntven br036 Achterste Goorven br056 Bosven-W br143 Klokvenneke bw010 Keutelmeer, ten NW van (Heideven) bw013 Bloempjesven bw016 ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven) bw018 Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, ven 1) bw027 Moseven dm002 Heidijk, ten Z van dm018 Hazeputten-O (complex) dm019 Oude Putten dm022 Langven (complex) dm033 Wasven dm034 Kamerven (complex) dm037 Witven dm038 De Meer dm090 Aalsterhut, ten ZW van dm109 Diepe Meerven dm124 Kiezelven dm125 Scheidingsven dm153 Henneven dm173 Pastoorsven dm190 Brilven dm196 Lange Vlaas dm197 Ronde Vlaas dm230 Biesven dm232 Klein Kraanven mo006 Rondven mo014 Langven-O dm216 Klein Hasselsven mo009 Goudbergven (Patersmoer)


Totaal

1925 1926 1947 1957 1969 1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987

1 1 1 10 1

1

1

1

1

6

1988

3 3 3 3 3 3 3 3 5

1

1989

4 4 4 4 4 4 4 4 5

1990

4 4 4 4 4 4 4 4 5

1991

4 4 4 5 4 4 5 4 5

2

1992

6 2 3 4 4 4 4 4 5 4 1

1993

1994

1995

1

1 1 3

1

2 3 4 3 4 3 4

2 1 3 3 5

2 1 2 1 2 1 6

1996

1 1 1 1

3

3

3

3

11 1

1 1 1

3

1

13 10 13 10 11 10 10

1 1

2 12

1 1

7

1 12

1 3

1 4

13 1 10 2

3 3

2

3

1 1

7

1

1

5 4 5 5 5 5 14

1

1 1 1

1 3

1999

2000

2001

2002

2003

2004 Totaal

1 6 4 6 4 6 4 6

2 2 2 2 2 2 2 10

2 2 2 2 2 2 11

2 2 2 2 2 2 16 3

2 2 2 2 2 2 12 2 1

6

3 3 3 3 3 3 17 4

1 1 1 1 1 1 5 5

12

5

1

1 1

3

1998

1

12 1 1 1 1 1 1

1997

1 1

1 1 4 4

1 1 1 1

3 4

3 3

1

1 1 10 10

2 2

3

4

1

8

11

7

2

8

11

12 12

9 10 12

12

11 1

8

11

11

12

11

11 1

1

4

4

1 1

3

3 1

4 5 1 1 1

4 4

1

2 1 12 12 12

2

12 4

5

2 14

4 19

1 4 4

2

4

4

3 4 4

4

11

1 4

1

1

2 1 1 3 2

1 4 1 1

6

11 15 5 24 21 2 26 2 5 5 3 4 1 21 1 2 99 79 16 8 32 10 19 4 8 2 3 11 4 2 7 1 38 43 47 9 40 43 1 14 2 4 1 3 1 3 8 10 2 2 3 30 36 95 58 46 42 10 13 11 22 122 2 2 20 20 32 23 35 4 3 2 2 1 14 5 6 2 1 2 7 1 5 2 2 1 8 2 34 17 3 51

138

2652

12 4 4

1

4

1 1

1 1

3

3

4

1

2

1

1

18 16

37 35

21 19

4 4

3 1

4 1

2 1

1

1 1 5

4 1 1 1 1

3 3

3 3

3 1 3

3 3

3 2 3

1 1

3 1

1

2 11

1 1 1

2 1

1

4

1 5 5 1

3 1

1 1 1 1 1 1

1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1

2

3

4

4

1 1

1 1 4

2

1

3

3 1 5

5 6 7

1 1

1

11

1 1 1

1

1 1 1 1 1 1

1

1 1 1 1

2

1

1

1

1 1 1

1

4 6 4

7 8 6

5 5 3 4

4 6 4

2 3 2

2 2 2

11 11

12 4

2 2 2 4 4 6 4

1 14 1 1 1

1

1

1

1

1

6

8

4

4

2

4

4

3

5

4

12 3 1

4

1

1

4

1

1 1 1 4

5 1 4

4

5

5

1 1 1

4 1 1

12 1

4

11 11 11

4

1 1 5 1

3 1

1 4 1 1 1 1 1 1 1 4 1

11

12 11

11 14 11 8

2

7

9

4 4

4

2 3 4 7

10

7 7 11

1 1

1 11 5 1

12 12 12

10 12

8

10 12

1 4 4

4

4

5 5

13

2

8

4

11 4

11

7

12 6

11 11 2 2

1

1 1

1

20

1 1

11

2

7 1

2 2 3

1

1 1 1

2 2 2

1

1 1 1 1 5

1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

1 1

3

9

1 4 4 1

1 1

1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 13

1 1 1

1

1

1

1

6

7

23

19

21

18

20

27

24

Page 1 of 1

120

125

87

57

62

141

135

162

5 1

1

4 10

172

2

4

12

6

12

12

136

194

108

130

116

6 4

11

182

149

267

1 1 27 20 60 56 65 54 64 54 157 15 16 47 2 21 4 30 2 5 44 45 45 12 3 40 11 1 42 15 132 5 12 21

Bijlage 9 (gem. alkaliniteit)


KRW



Totaal


1947 1957 1969 1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Totaal

1.19 1.14 0.07 0.02 0.06 0.05 0.05 0.16 0.09 0.05

1.01 1.03 0.11 0.07 0.03 0.04 0.08 0.08

1.01 1.11 0.08 0.07 0.03 0.04 0.10 0.10

0.85 0.83 0.02 0.01

0.92 0.87 0.02 0.04 0.09

0.07 0.10

0.10 0.07

0.89 0.09 0.05 0.06 0.02 0.09 0.06

1.30 2.00 0.88 0.07 0.20 0.13 0.08

1.07 0.06 0.04 0.06 0.04 0.06 0.06

1.04 0.18 0.22 0.04 0.05 0.17 0.14

0.10

0.26 0.34 0.04 0.10 0.04 0.04 0.10

0.98 0.28 0.35 0.12 0.17 0.04 0.04

1.19 0.17 0.15 0.16 0.16 0.11 0.12

0.23 0.34 0.13 0.14 0.06 0.06

0.43 0.55 0.21 0.28 0.09 0.10 0.05

0.45 0.10

0.10

0.07

0.37

0.11 1.86

0.10 0.60

0.17

1.68 0.36 0.20 0.93 0.84

0.08 0.69 0.87 0.05 0.19 0.07

0.18 1.30

0.35 0.10 0.10

0.30 0.10

0.40 0.06

0.10 0.17

2.00 0.98

1.13 0.90 0.24

1.72

0.37

0.66 2.10 0.74

2.70 0.50 0.41 0.75

0.72 0.49

0.00

0.06

0.56 0.58

0.36 0.24

0.05

0.03 0.08 0.03 0.07

0.55 0.76 1.30

0.36

0.00

1.43

0.17 0.18

1.43

1.40

0.21

1.19

1.66

1.04

0.16

0.22

0.24

0.23 0.11

0.24 0.08 2.02

0.11

0.17

0.13

0.14

0.10 0.09

0.14

0.09 0.04

0.31

0.67

2.00 0.10

2.48

2.25 0.04

0.56 0.51

0.63 0.43

0.90 0.80

0.88

0.09 0.09 0.08 0.09 0.09 0.09 0.08 0.69

1.40

1.35

0.76

0.19 0.04

1.30 0.03 0.38

0.33

0.01 0.01

0.10

0.05

0.74

0.22 0.17 0.07

0.22

0.09

0.08 0.04

0.04

1.08 0.10

1.00 0.08

0.84 0.10

1.26 0.96 0.17 0.04

0.80

0.54

0.38

0.52

0.31 0.36 0.50

0.32

0.25

0.96

0.00

0.91 0.80 0.22 0.57 0.41 0.24

0.13

0.06

0.07 0.05 0.43

0.40

0.10

0.07

0.04 0.18

0.06

0.13

0.19 0.04

0.76 0.05

0.04

1.78

1.04

0.10 1.36 0.90

0.60 0.80

1.20 1.40 0.60 0.10

0.01 0.00 0.26

0.10

0.20

0.09 0.01 0.01 0.02

0.04 0.11 0.15

0.02 0.03 0.16 0.04

0.10

0.05 0.03 0.05 0.03 0.09 0.07 0.17

0.03

0.04

0.04 0.10 0.60 0.10

0.10 0.02

0.06 0.06 0.10

0.06

0.03 0.03 0.03 0.04 0.23 0.23

0.06 0.06 0.08

0.06

0.80

0.04 0.09 0.08 0.07

0.20 0.02

0.04 0.08

0.13

0.13 0.41

0.82

0.70

0.88 1.07

0.16

0.16

0.05

1.90 0.03

0.05 0.04

0.02

0.12 0.09

0.05

0.02 0.04

0.13

0.03

0.00

0.00

0.86

0.82 0.06

0.02

1.40

0.03

0.00 0.00 0.00 0.00 0.01 0.08 0.00 0.03

0.04 0.10 0.50 0.80 0.02 0.10

0.03

0.06

0.11 0.09 0.01

0.10

0.08 0.34 0.61

0.05

0.07

1.13

0.08 0.08

0.19

0.05 0.06 0.04 0.03

0.02

0.18 0.13 0.13

0.03 0.26 0.19 0.79 1.21 0.12

0.10 0.23 0.16

0.15

0.27 0.25

0.08 0.19

0.94 0.15 0.23 0.08

0.03 0.12

0.13

0.06

0.13

0.11 0.05

0.08

0.10 0.20

0.34 0.35

0.17

0.10

0.24 0.03

0.05 0.09

0.06

0.05 0.12 0.06 0.04

0.07

0.07

0.08

0.07

0.10 0.14 0.20

0.10 0.10

0.04

0.30

0.04

0.24

0.04

0.04

0.19

0.32

0.11 0.13

0.05

0.38

0.26

0.05

0.15 0.07 0.02 0.05

0.25

0.30

0.02 0.03 0.01 0.01 0.00 0.00 0.01 0.08 0.03 0.26

0.05

Page 1 of 1

0.30 0.17

0.23

0.36

0.30

0.31

0.34

0.47

0.39

0.25 0.18

0.37

0.80 0.91 0.04 0.06 0.25 0.29 1.09 0.07 0.13 0.07 0.09 0.05

0.06 0.04

0.13

0.05

0.10 0.10 0.41

0.10 0.13 0.10 0.06 0.29 0.20 0.10

0.10

0.10

1.31 1.03 0.60 0.07

0.06

0.10 0.10

0.03

0.69 0.10 0.11 0.33 0.23 0.07 0.08 0.00 0.76 0.04 0.10

0.04 0.06 0.10 0.04 0.19 0.06 0.04 0.14 0.60 0.10

0.10

0.01 0.02 0.66

2.17 0.31 0.36 0.54 0.61

0.22 0.57 0.50

0.14

0.03 0.06

0.44 0.08

0.60

0.03

0.04 0.02

0.38 0.16 0.96 0.43

0.05 0.00 0.03 0.00

0.12 0.12 0.12 0.12 0.14 0.14 0.06 0.81

0.10

0.61 0.22 0.23

0.68

0.06

0.32 0.32 0.30 0.31 0.27 0.27 0.04 0.50 0.00

1.30 2.00 0.97 1.02 0.16 0.18 0.09 0.11 0.11 0.10 0.07 0.63 0.11 1.58 0.23 0.17 0.88 1.18 0.05 0.41 0.21 0.41 0.18 2.02 0.27 0.09 0.05

0.29

Bijlage 9 (aantal alkaliniteit)


KRW



Totaal


1947 1957 1969 1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984

1985

1986

1987

1

1

1988

3 3 3 3 1 1 2 2

1989

4 4 4 4 4 4 4 4

1990

4 4 4 4 1 1 4 4

1991

1992

4 4 3 3

6 2 3 4 2

5 4

4 4

1993

1994

1995

1

1 1 3

1

1 2 3 1 3 2

2 1 1 3

2 1 2 1 2 1

1996

1997

1998

1999

1 6 4 6 4 4 2

2 2 2 2 2 2 2

2000

2001

13 10 7 7 11 10

1 1

1

5 4 5 5 3 3 4

1

2 8

1 1

5

12 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1

11 1

1 1 1

1 1

1 8

1 2

1 4

13 1 10

3

7

1 1 1

1 1 4 4

1 1

1

2

3 3

1 4

1

8 8

3 4 1

1

1

2 2 2 2 2 2

2 2 2 2 2 2 5 2

2 2 2 2 2 2 2 2 1

6

21 20

21 19

3

4

1

6

4

6

1

3

8

9 8

8 8 10

9

11

8

11

11

12

11

11 1

4

4

1 1

3

3 1

4 5

4 4

1 1

11

3 3 3 3 3 3 4 4

1 1 1 1 1 1 4 4

10

4

1

4 4

1 2 2

1

1 1

1

1

1

12 9 9

5

11 4

4

2 14

4 19

4 3

21 15 131 1

2

4

4

20

3 4 4

4

4

9

1

23 1 4 4 3 4

1

10

1 5 11

1

2 1

1

4

4 4

1 2

3

4

4

1 1 1

1 1

1 1 1 1

1 1 1

1

11

2 1 1 2

6 8 6

4 4 4 4

1

4 5 4

9

1 1 1 1

1

2 2 2

9 11

1

2 3 2

4

2 2 2 4 4 5

2 2 2

4

1

3 2 2 3

8 10

2 4

4

3 1

1

1

1 7

4

1

1

4

1 1

12 3

3

1

1

6

8

4

4

2

4

4

5

1

2

4

4

5

3

4

9

6 9

9

5

1

4 1 1 1 1 1

3

3

11 11 11

1

14 11 8

4 4

2

6

1 6

6

3 1

4

2 4 4 7

2

6 6 8

7 9 4

8 12

8

5 10

4 3

4 1 4 4

4

4

1

8

4

11 4

4

1 1

11 11

11

6

10 5

1 3

1

1 12 4 5

4

4

1

2

1 4 10

1 6

2

2

6

3

10

8

105

161

4 2

8

158

128

4

22 10 1 37

90

1932

1 12 6

7

8

4

6

2

7

13

8

Page 1 of 1

49

67

78

46

42

110

112

101

153

85

94

68

3 22 30 58 43 40 20 7 12 8 19 110

4 4

9

1

7 8 1

1 19 17 21 21 33 1

1

1

11 3 1 6

2

1 1

1

2 69 56 15 7 11 6 1 1 5 1

25 30 28 8 35 35 1 10 1 2

1

4 1

10 15 4 23 21

4 4

1

1

1 1 27 20 58 53 44 36 58 48 20 14 9 40 2 19 4 19 1 5 36 38 36 10 3 31 10

2

1

2

4 1

2 2

1

1

3 1

1 1 10 10

4 1 1 1

2004 Totaal

1

1 1 1

1

2003

1

4 1

2002

222

Bijlage 9 (gem. tot.-fosfaat)


KRW



Totaal


1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

0.25 0.19 0.00

0.09

0.25

1992

1993

1994

1995

0.16

0.00

0.01

0.08

0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.01

0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

0.04 0.03 0.04 0.03 0.03 0.02

0.02 0.01

1996

1997

0.13 0.10 0.13 0.09 0.07 0.07

0.16 0.14 0.17 0.16 0.12 0.14 0.07

1998

1999

2000

2001

2002

2003

0.17 0.07 0.09 0.06 0.06 0.05 0.04

0.10 0.02 0.02 0.02 0.02 0.02 0.02

0.04 0.03 0.05 0.03 0.04 0.03

0.04 0.04 0.04 0.03 0.03 0.02 0.05

0.03 0.04 0.04 0.04 0.03 0.03 0.10 0.10 0.01

0.00 0.01 0.01 0.01 0.01 0.01 0.04 0.14

0.11 0.18

0.41

0.36

0.10 0.15 0.08 0.06 0.07 0.06 0.05 0.05 0.06 0.14 0.11 0.50

0.21

0.15 0.00 0.14

0.03

0.01 0.12 0.16 0.67

0.13 0.52

0.22

0.04

0.00 0.00

0.22

0.08 0.08 0.07 0.24 0.07

0.12

0.11 0.39

0.16

0.12 0.03

0.06 0.13 0.05 0.05

0.10 0.05

0.15

0.05

0.11

0.11

0.06

0.15

0.25

0.09

0.07

0.21

0.07 0.05 0.03

0.09

0.05

0.08 0.14 0.04 0.03

0.05

0.15 0.02

0.06

2004 Totaal

0.04

0.03

0.05

0.05

0.05 0.05

0.11 0.12 0.04

0.09

0.24

0.10 0.39

0.09

0.08 0.07

0.15 0.07

0.11 0.04

0.06

0.17

0.11

0.03 0.21 0.07

0.15

0.13

0.05 0.06 0.12 0.25

0.15

0.15

0.24 0.02

0.00 0.00

0.00 0.00

0.01 0.00

0.19

0.24

0.08

0.03 0.02

0.01 0.01

0.13

0.08

0.12

0.16

0.00 0.00

0.00 0.00

0.04

0.04

0.09

0.05 0.04 0.08 0.09 0.06

0.08

0.05

0.02 0.03

0.01 0.00 0.07

0.04 0.03 0.05 0.06 0.08

0.08

0.23

0.06 0.02

0.08

0.13

0.05

0.06

0.05

0.42

0.00

0.00

0.00 0.00 0.00

0.00 0.01 0.01

0.00 0.00 0.01

0.01 0.03 0.03

2.51 0.15 0.22 0.07

0.06

0.02 0.02 0.02 0.03 0.18 0.03

0.03 0.02 0.03

0.11

0.07

0.13

0.16

0.37

0.34

0.04 0.04 0.07

0.02 0.05 0.02

0.02 0.05 0.10

0.23 0.03

0.04

0.14

0.31 0.02

0.06 0.00 0.00 0.10

0.04

0.10

0.38

0.09

0.06 0.01

0.12

0.14

0.02

0.25 0.00

0.03

0.05 0.06 0.08

0.04

0.07

0.09

0.01

0.01

0.04

0.14 0.04

0.04 0.04 0.02

0.05 0.08

0.25 0.08

0.01

0.05 0.37

0.06 0.00

0.02

0.06 0.10 0.04 0.37

0.06

0.05 0.05 0.03

0.12 0.28

0.09 0.23

0.07 0.11

0.11

0.02 0.08

0.01 0.01

0.21 0.11 0.22 0.11

0.07

0.06

0.04

0.05

0.04

0.07 0.06

0.14

0.10 0.14

0.13 0.03

0.11

0.04

0.09

0.08

0.11 0.26 0.34

0.53

0.53

0.11 0.16

0.05 0.05 0.07 0.15 0.07

0.10

0.17

0.01

0.01

Page 1 of 1

0.13

0.09

0.06

0.11

0.12

0.06

0.07

0.10

0.10

0.08

0.21

0.02

0.52

0.97

0.22

0.06 0.19

0.19

0.09

0.17

0.08 0.09

0.06

0.10

0.04 0.23 0.03 0.06 0.09 0.21 0.16 0.14 0.10 0.08 0.08

0.26 0.34

0.02

0.32

0.26 0.25 0.09

0.04 0.04 0.04 0.12 0.09 0.29 0.14

0.29 0.14

0.16

1.53 0.28 0.04 0.04 0.05 0.23 0.04

0.14

0.02

0.00

0.02 0.01 0.02 0.08 0.31 0.10 0.11 0.07 0.08

3.73

0.09

0.06 0.10 0.21 0.07 0.02

0.05

0.02 0.05 0.05 0.06

0.00 0.00

0.12 0.13 0.06 0.05 0.12 0.16

0.51 0.18

0.05

0.03 0.12

0.12 0.24

0.10

0.51 0.18

0.00

0.09 0.09 0.09 0.04 0.03

0.12

0.06

0.26 0.19

0.06

0.09

0.15

0.11

Bijlage 9 (aantal tot.-fosfaat)


KRW



Totaal


1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1 1 1

1

1

1992

1993

1994

1995

4

1

2

1

2

2 2 2 2 2

1 3 4 3 4 3

2 1 2 1 2 1

2 2

1996

1997

11 8 11 8 9 8

5 4 5 5 5 5 4

1998

1999

2000

2001

2002

2003

1 5 4 5 4 5 4

1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2

2 2 2 2 2 2 5

2 2 2 2 2 2 2 2 1

3 3 3 3 3 3 4 4

4 4

12

5

10 3 36 34 41 33 40 33 21 14 7 47

2

18 1 29

1

2 4 1 12

2 12

11

7

1 1 1 1 10 10

11

3

3

3

3

3

3

3 6

8

1 1

2 2

1

11

2

7

8 12 12

2

1

11 9 10 12

12

12

3

4

10

11

8

4 3 3

3

2

7

2004 Totaal

11

11

12

11

11 1

12 12 12

5

2

12 4

4

2 14

4 19

4 3

2

4

4

3 4 4

4

4

3

1

1

4 4

3 3

3 3

3 4

4

4

3

3 1

4 4

1

11

12

3

3

1

1 1

3 1

4 1

3

3

3

3

2 1

1

2 2

23

1

13

1 5

1 18 6 15 3 28 3 18

11

3 1

3

3

3

3

3

2 1

1

4

3 4

3 2

3

5

4

4

8

2

1

1

3

4 1 6

5 6 6

4 6 4

7 8 6

4 4 3 4

11

4 6 4

1 2 1

2 2 2

11 11

12

1

2 2 2 4 4 5

4

4

4

3

2 2 2

3 2 2 3

12 1

10

4

1

7 20

3

1

4

12 3

11

14 11 8

2

7

4

4

4

4

4 4

11 11 11

12 11

9 1

5

12 11

11 4

4

2 4 4 7

10

7 7 11

5 1

12 4

10 12

8

10 12

5 6

13 1 4 4

4

4

1

8

4

11 4

7

12 6

11 11

11

4

9

4

12 4 4

4

4

12 1

15

15

14

13

9

9

6

19

Page 1 of 1

20

4

12

24

86

132

67

163

1

2

4

12

6

12

12

114

183

98

102

104

30 34 88 56 44 31 3 10 8 19 61

4 4

1

10

6 7 1

18 18 32 23 35 2 2

2 2

3

5 37 41 44 8 37 40

11

2

13

6 12 4 22 20

4 4

4 3

38 14 131 1 11 18

4

1

1

37 10

4 4 4 3

4 43 43 44 12

6 6

4

11

170

139

254

32 15

6

48

93

1867

Bijlage 9 (gem. tot.-stikstof)


KRW



Totaal


1980 1981 1982 1983 1984 1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004 Totaal

2.73

2.73

1.41

1.48

1.82 5.73

3.74 4.89

3.77

2.44 9.37

1.47 1.18

3.11

2.45 1.97 0.74 0.78

1.68

1.07

0.87

1.38

1.32

1.71

1.79

2.46

4.21

39.72 14.30

2.67 1.84 0.49

2.93

1.68

2.29 3.56

1.64

1.87 1.86

1.80 2.13

1.51 1.15

1.08 1.56 1.70

3.03

2.45

1.85

2.33

1.71

2.90 2.32

1.68

1.41 2.07 3.78 1.67

2.33

1.70

1.22

1.49

1.38

1.58

1.90

1.66

6.08 2.38

1.14 1.46

1.14 0.00 1.18

0.78 2.26

0.78 2.26

0.00 0.90

2.01

3.03

1.50

2.34 2.26

7.15

2.28 0.72

1.50 1.54

3.41

4.98

6.71

5.85

2.45 25.49

4.65 2.91

1.67 2.09 2.25

2.14

4.40

2.60

4.20

4.31

2.03

4.60

3.71 1.90

2.14

4.65 2.29 3.33 1.98

1.77

3.58

1.56

8.01

2.55

1.83

1.42

4.20

1.49 4.28

1.96 3.51

2.40 3.08

4.21

3.65

3.13 4.57

2.19 2.47

2.62

0.89 2.15

1.05 1.14

4.26 2.45

1.04 1.87 2.11

2.64 2.86 1.48 4.68

2.33

2.89 1.92 2.53

2.94

2.43 2.15

2.00

1.89 2.26 2.31

2.27 7.56

3.40

3.55

2.53

1.84 3.23

1.90

2.58

1.99 1.50

1.55

Page 1 of 1

2.76

3.63

1.50

2.76

2.58

3.30

2.29

3.55

1.96 1.93 2.55

9.50

9.50 2.35

5.09

2.89 6.53

4.97

2.33

4.01

2.26 6.15

1.97

3.69

1.54 3.50 2.47 2.22 2.75 4.18 2.45 2.88 2.39 2.84 2.95

1.93 2.55

10.10

17.52

5.86 3.33 2.55

1.37 2.02 2.25 2.05 4.71

2.35

9.48

2.76 2.28 3.42 2.26 1.50

6.22

60.05

4.67

1.54 2.03 3.78 1.67

1.77

6.08 2.38

2.99

2.70 1.61 0.93 0.78

1.73 4.45

2.90

2.55 2.91 3.50

1.59 2.80 4.07 4.72

5.55

1.22 1.55

1.64 2.93

4.14

6.31

2.97 1.18 1.36

3.43

1.15 3.73

3.25 21.72

0.70

3.00 2.60

4.40 3.97

2.33

2.18

6.64 5.39

1.76

2.43

3.34

3.03

Bijlage 9 (aant. tot.-stikstof)


KRW



Totaal


1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Totaal

4

4

4

4 2

12

2 12

11

7

4 6

11

12 12

2

11 9 10 12

12

7

12

3

4

10

11

8

12

5

12 12 12

2

28

5

36 43 44 12

12 4

4

37 10

11

2 14

4 19

4 3

20 14 130

4

4

2

4

4

1 18

3

3 2 4 4

4

4

10

11

12

11

1

11

12

4 4

4 1

4 1 2

1 5

1 5

1 1

4

11

1

2 1

4

4 4

1 3

5

4

4

8

3

1 4

4 4 5

11

4

4

1

4

3

11

11 11

12

9

4

1

7

11

12

12 11

11 7

12 11

9

5

12 4

10 12

8

10 12

5 6

13 1

2 4 2 5

11 11 11

10

4 4 4

4

11 4

4

7 7 11

11 11

11

7

1

12 6

9

4

12 5

3

Page 1 of 1

55

85

24

122

12

6

12

12

28

135

46

87

85

30 34 35 56 44 31 1 10 8 17 21

4 4

10 4 4

4

4 1

2

4

6 7 1

18 18 32 23 35

1

10

5

1 8 37 40

12

2

4

15 4 11 1 1

2

2

4

6 10 4 4

23

4 4

11 11 8

18 14 4 47

2

4 3

4 4

7

8 10 10

1

4 4

18 8

11

2 2

6

4

11

144

119

230

6

32 15

6

48 1 1263

94

Bijlage 9 (gem. ammonium)


KRW

dm249 Ringelven-Z, ten W van (Zwempeel) dm251 Ringelven-N (Vispeel) br027-N Groot Kolkven br027-Z Groot Kolkven br034-N Voorste Goorven br034-Z Voorste Goorven br037-O Witven br037-W Witven br038-O Van Esschenven/De Staart br038-W Van Esschenven/De Staart br042 Staalbergven br052 Belversven br077 Winkelsven-W bw002 Groote Melanen bw006 Zoomland-N bw008 Zeezuiper bw022 Leemputten Ossendrecht bw023 Kleine Meer bw028 (Water)ranonkelven bw031-O Groote Meer bw031-W Groote Meer dg001-1 Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1) dg001-2 Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2) dg003 Put St. Petrus dg005 Plakkeven-W dg007 Lobeliaven / Leikeven dm011 Venrode-M dm040 IJsbaan Nuenen dm043 Groot Meer dm084 Greveschutven dm144 Beuven dm171 Molenven (oost) dm176 Groot Malpieven dm199 Schaapsloopven dm206 Brugven dm226 Klotven-W dm237 Soerendonkse Goor md002-2 Broekse wiel 2 md002-4NWiel 4 (KUN Wiel 2) md002-4ZWiel 4 (KUN Wiel 2) mo008 Rondven, ten Z van mw012 De Krochten-W (grote ven) mw014 De Krochten-Z w142 Wiel 2 (Heinis) w146 Heilige Geestwiel (wiel 6) zl006 Nieuwe Wiel zl014 Leemkuilen / Leemputten (Udenhout) zw200 Zwarte Wiel br065 Groot Huisven ap001 (Groot) Ganzenven ap005 Oude Karreput (Karregat) ap006-M Munven/Ven bij Schaijk ap006-O Munven/Ven bij Schaijk ap012 Rauwven ap025 Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje br007 Galgeven br010 Schaapsven br024 Diaconieven br048 Beeldven br069 Zandbergsven 20 br074 Ansemven br083 Rietven br085 Bankven br087 Koude Water/Haneven br090 De Braacken br117 Vissersven br118 Berkven br122-N Keijenhurk br122-S Keijenhurk br122-Z Keijenhurk br130 Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) bw012 Meeven bw020 Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) dm010 Venrode-N dm017 Hazeputten-M dm039 Tweetermansven, ten NO van dm077 Raadven dm079 Peetersven dm094 Meeuwven dm096 Rietven dm134 Kranenmeer dm158 Grafven-Z dm161 Hoenderboom dm172 Reisven dm235 Klotvennen-M md005 Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse Weg) mo001 Valkeniersven 2 mo015 Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) mw004 Padvindersven rv001 Rozenven zl003 Plantloon, ven 2 (Kikkerven) zl004 Galgenwiel br041 Wolfsputten br139 Pannegoorven dm095 Kanunnikesven ap023 Buntven br036 Achterste Goorven br056 Bosven-W br143 Klokvenneke bw010 Keutelmeer, ten NW van (Heideven) bw013 Bloempjesven bw016 ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven) bw018 Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, ven 1) bw027 Moseven dm002 Heidijk, ten Z van dm018 Hazeputten-O (complex) dm019 Oude Putten dm022 Langven (complex) dm033 Wasven dm034 Kamerven (complex) dm037 Witven dm038 De Meer dm090 Aalsterhut, ten ZW van dm109 Diepe Meerven dm124 Kiezelven dm125 Scheidingsven dm153 Henneven dm173 Pastoorsven dm190 Brilven dm196 Lange Vlaas dm197 Ronde Vlaas dm230 Biesven dm232 Klein Kraanven mo006 Rondven mo014 Langven-O dm216 Klein Hasselsven mo009 Goudbergven (Patersmoer)

M12 M12 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z 0.50 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z/M26 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M26 M26

Totaal

1957 1969 1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988

0.50

0.27 0.34 1.82 2.81 1.74 1.40 1.47 2.24 0.97 0.94

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1.40 1.28 2.54 2.80 2.77 2.51 1.67 1.57

0.74 0.68 4.03 3.51 7.70 7.21 1.61 1.66 0.25

0.35 0.40 2.11 1.95 4.64 5.57 1.61 1.55

0.41 0.87 1.20 0.97 0.70 0.96 1.09 1.21

0.63

0.53

0.85

0.87 1.47 0.75 0.51 0.78 1.45

2.07

1.51 0.14 2.09 0.52 0.62 0.09

1.80 0.93

1995

1996

1997

1.64 1.51 2.03 2.17 2.82 3.13

0.36 0.16 0.31 0.25 0.84 0.57 0.40

1998

1999

2000

2001

2002

2003

0.18 0.50 0.54 0.31 0.34 0.36 0.36

0.20 0.34 0.36 0.11 0.13 0.14 0.11

0.36 0.40 0.41 0.41 0.15 0.15

0.41 0.59 0.49 0.59 0.42 0.41 0.41

0.33 0.30 0.21 0.25 0.26 0.26 0.08 0.02 0.17

0.19 0.25 0.08 0.14 0.14 0.08 0.18 1.05

0.27 1.39

0.25

0.52

0.31

0.06 9.20

0.15

0.08

0.22 0.05 0.22 0.92 0.40 0.11

0.73

0.64 0.55

0.87

0.87

0.14 0.14

1.19 0.44

0.40

0.18 0.09

0.65 0.97 0.11 0.09

1.60

0.35 1.20

0.83

0.15

0.09

0.11

0.14 0.16 0.10

0.45

0.08 0.07 0.16 0.24 0.15 0.11 0.08

0.05 0.09 0.12 0.05

0.08

0.22

0.03

0.21

0.23

0.27

0.09

0.06 0.13 1.87 1.42 1.56 3.00

0.08

0.07

0.09

0.08

0.09

0.06 0.02

1.33 0.04

0.40

0.27

0.11

0.04

0.04 0.19

0.07 0.02

0.85 0.16

0.15 0.13

0.13 0.13

0.29 0.74

2004 Totaal

0.14 0.15

0.08

0.40

0.27 0.56 0.08

0.06

0.38

0.10 0.13

0.35

0.14 0.03

0.06 0.05

0.13 0.07

0.08

0.06

0.06

0.06 0.69 0.02

0.26

0.11

0.20

0.32

1.41

0.28 0.57

0.13 0.14

0.27

0.48 0.18

0.09 0.43

0.14 0.16

1.49

1.00 1.17 1.47 1.27 1.40 1.77 0.05 0.05 0.05 0.60 0.39 1.51 0.43 0.19 0.43

0.07

1.59 1.84

0.79

0.02 0.03

0.02 0.50 0.65 0.62 0.08 1.08 0.08 0.60

0.02

0.27 0.13

0.06

0.98

0.97

1.11

1.23 0.43 1.30

0.42 0.62 0.77

0.23 0.30 0.67

1.90 0.92 1.27

0.11

1.28

0.10

0.15

0.12

0.86 0.63 0.65 1.03

0.60

0.33 0.38 0.39

0.16 0.16 0.11

0.60 0.60 0.43

0.17 0.49

0.73

2.90

0.08 0.27

3.05

1.31

7.70

2.18

0.54 0.53 0.53 0.68 0.09 1.06 0.81

0.41 0.57 0.60

0.54 0.69 0.60 1.38

0.18 0.55 0.09

1.49 0.29 0.60 2.20

0.23 0.17

3.74

0.12 0.47

0.13 0.76

1.90 1.47

3.85

0.70

0.29

0.78 0.12

0.05

0.67

0.02

0.25

0.75 0.81 0.93

1.03

2.96

0.49

5.85

6.92

6.98

2.78

0.49 0.36

0.09 1.54

2.81 2.25 1.77 1.73 2.42 4.78 5.18 3.32 3.25 1.85 3.28

0.12 1.60

0.14 0.22

0.76 0.25

0.85 0.83 0.56 1.04 0.85 0.29 0.65

0.29 0.60 2.20

0.34

0.05 0.15 0.69 0.26 0.27

0.02

0.62 1.52 0.29 0.85

0.16 0.09 0.10 0.02 1.94 0.18

0.23

1.55

0.41 0.75 0.46 0.78

0.56 0.27

0.02 0.04

0.23 0.43 0.56 0.80 1.70 0.87

0.84 0.10 0.23 0.92 0.39 0.22 0.25 0.09 0.05

0.26

0.02 0.04

0.61

0.62 0.66 1.44 1.37 1.83 1.89 1.21 1.25 0.29 0.72 1.50 0.50

0.54 0.31

0.27 0.51

0.32 0.24

2.30

2.42

0.18 0.29 0.44

5.08

3.80

1.31

0.19 0.62 1.08

0.22 0.51

0.56 0.02

0.76 0.55 1.91

0.81

0.24 0.15

0.37 0.22 2.74

1.66

1.66

1.31

1.42

0.90 0.92

0.79

0.12 0.66

0.11 0.61

0.41

1.16

0.25 0.10 0.09

0.25 0.10 0.09

2.31

2.31

0.02

0.90 0.51

0.15

0.51

0.22

1.66

0.89

1.68 0.69 9.20 1.07 1.95 1.14 0.93 1.22 2.09 1.46 1.11 1.72 0.93 1.03

Page 1 of 1

1.48

2.97

2.10

0.84

0.63

0.69

0.62

0.02

0.38

7.43

0.43

0.29

0.36

0.37

0.10 0.84 1.03 0.46 0.45 0.61 0.59 0.91 0.38 0.90 3.04

0.18 0.42 0.93 0.12 0.59 0.06 1.61

0.06 1.61

2.67

2.57 0.15 0.47

0.73 0.85

2.11 1.72

0.86

0.48

0.62

0.82

1.73

0.40

0.40

Bijlage 9 (aantal ammonium)


KRW



Totaal


1957 1969 1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985

1986

1987

1

1

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

3 3 3 3 3 3 3 3

4 4 4 4 4 4 4 4

4 4 4 4 4 4 4 4 2

4 4 4 5 4 4 5 4

6 2 2 4 4 4 4 4

1

2

1

1 3 4 3 4 3

2

2 1 2 1 2 1

2 2

1996

1997

11 8 11 8 9 8

5 4 5 5 5 5 4

1998

1999

2000

2001

2002

2003

1 5 4 5 4 5 4

1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2

2 2 2 2 2 2 5

2 2 2 2 2 2 2 2 1

3 3 3 3 3 3 4 4

4 4

12

5

1

4 1

1

1

1

1 1 1 1 1 1

12

2 12

11

7

1 1

11

3

3

3

3

3

3

3 6

8

1 1

1 1 10 10

2 2

12

3

4

10

11

8

1

11

2

7

8 12 12

2

1

11 9 10 12

12

4 3 3

3

2

3

7

11

11

12

11

11 1

1 1

4

4

1

3

3 1

1 1

4 4

3 3

3 3

4 4

2004 Totaal

4 4

1

2

12 12 12

5

2

12 4

4

2 14

4 19

4 3

2

4

4

3 4 4

4

4

11

12

3

3

4

1

2

1

37 35

21 20

2 2

1

3 1

4 1

3

3

3

3

3 1 3

3 3

3 2 3

2 1

1

1

19

1

1

2 1

1

4

4 4

3 2

3

4

4

2

3

4 1 6

5 6 6

4 6 4

7 8 6

4 4 3 4

11

4 6 4

1 2 1

2 2 2

11 11

12

1

4

2 2 2 4 4 5 4

8

2 2 2

3 2 2 3

11 12 1

10 1 1 1

2 4

4

3 1

7 1

13

20

3

1

4

12 3

11

2

1

1

14 11 8

2

1

7

6

8

4

4

4

4

4

5

4

4

4

5

5

4

12 11

1 4

1

12 11

11 4

9 1

5 1

12 4

10 12

4

4

4

7

10

7 7 11

8

10 12

5 6

13 1

2 4 4

11 11 11

4 4 4

4

1

8

4

11 4

7

12 6

11 11

11

4

9

4

9 4 4

4

4

12 1

6

7

23

19

21

17

20

27

14

56

Page 1 of 1

120

80

53

57

102

132

69

155

1

2

4

12

6

12

12

114

176

98

102

104

30 34 90 56 44 31 9 10 8 11 118

4 4

1

10

6 7 1

18 18 32 23 35 2 2

2 2

1

5 37 41 45 8 37 40

1 1 1

1

1 93 78 11 4 29 9 19 5

2

1

7 12 4 24 19

4 4

1 5

2 2

3 1

38 14 131 1 12 19

23

11 1 1 1

37 10

4

1

17 16

19 2 30 1 5 44 43 44 12

4 4 4 1

26 19 53 51 58 50 58 50 21 14 10 47

6

4

11

170

139

254

6

32 15

6

48 1 2232

94

Bijlage 9 (gem. calcium)


KRW

dm249 Ringelven-Z, ten W van (Zwempeel) dm251 Ringelven-N (Vispeel) br027-NGroot Kolkven br027-ZGroot Kolkven br034-NVoorste Goorven br034-ZVoorste Goorven br037-OWitven br037-WWitven br038-OVan Esschenven/De Staart br038-WVan Esschenven/De Staart br042 Staalbergven br052 Belversven br077 Winkelsven-W bw002 Groote Melanen bw006 Zoomland-N bw008 Zeezuiper

M12 M12 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

1969

1975

1979

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

4.8

4.0

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

5.7 7.9 1.6 1.5 1.8 1.7 1.8 1.8

5.7 6.4 1.2 1.4 1.7 1.5 1.5 1.5

5.5 5.8 2.3 2.4 4.3 3.7 1.9 2.0

6.3 5.7 2.7 3.8 4.2 5.2 3.5 2.8

18.6 5.6 2.9 3.7 3.7 5.2 2.8 3.1

2.1

18.7

22.9

1.1 3.4 2.5 4.3 3.2 3.4

2.5

2.3 2.3 2.0 1.8 2.7 35.2

2.3 2.6

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

10.0 9.4 11.5 11.1 6.7 7.0

12.8 13.7 11.8 11.3 9.3 8.8

19.6 10.7 11.8 8.1 9.4 6.9 7.0

25.5 7.9 8.1 6.9 6.9 6.1 6.2

8.7 9.0 6.7 6.9 5.2 5.4

15.6 11.5 6.8 8.3 4.8 3.4 1.6

8.5 8.3 8.1 8.1 6.5 6.5

7.9 7.9 7.1 6.9 5.8 5.7

1.8

2.2

2004 Totaal

20.8

15.3 6.0

5.0

3.8

6.4

11.3

bw022 Leemputten Ossendrecht M12Z bw023 Kleine Meer M12Z bw028 (Water)ranonkelven M12Z bw031-O Groote Meer M12Z bw031-W Groote Meer M12Z dg001-1Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1) M12Z dg001-2Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2) M12Z dg003 Put St. Petrus M12Z dg005 Plakkeven-W M12Z dg007 Lobeliaven / Leikeven M12Z dm011 Venrode-M M12Z dm040 IJsbaan Nuenen M12Z dm043 Groot Meer M12Z dm084 Greveschutven M12Z dm144 Beuven M12Z dm171 Molenven (oost) M12Z dm176 Groot Malpieven M12Z dm199 Schaapsloopven M12Z dm206 Brugven M12Z dm226 Klotven-W M12Z dm237 Soerendonkse Goor M12Z md002-2Broekse wiel 2 M12Z md002-4N Wiel 4 (KUN Wiel 2) M12Z md002-4Z Wiel 4 (KUN Wiel 2) M12Z mo008 Rondven, ten Z van M12Z mw012 De Krochten-W (grote ven) M12Z mw014 De Krochten-Z M12Z w142 Wiel 2 (Heinis) M12Z w146 Heilige Geestwiel (wiel 6) M12Z zl006 Nieuwe Wiel M12Z zl014 Leemkuilen / Leemputten (Udenhout) M12Z zw200 Zwarte Wiel M12Z br065 Groot Huisven M12Z/M26 ap001 (Groot) Ganzenven M12ZZ ap005 Oude Karreput (Karregat) M12ZZ ap006-M Munven/Ven bij Schaijk M12ZZ ap006-OMunven/Ven bij Schaijk M12ZZ ap012 Rauwven M12ZZ ap025 Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje M12ZZ br007 Galgeven M12ZZ br010 Schaapsven M12ZZ br024 Diaconieven M12ZZ br048 Beeldven M12ZZ br069 Zandbergsven 20 M12ZZ br074 Ansemven M12ZZ br083 Rietven M12ZZ br085 Bankven M12ZZ br087 Koude Water/Haneven M12ZZ br090 De Braacken M12ZZ br117 Vissersven M12ZZ br118 Berkven M12ZZ br122-NKeijenhurk M12ZZ br122-SKeijenhurk M12ZZ br122-ZKeijenhurk M12ZZ br130 Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) M12ZZ bw012 Meeven M12ZZ bw020 Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) M12ZZ dm010 Venrode-N M12ZZ dm017 Hazeputten-M M12ZZ dm039 Tweetermansven, ten NO van M12ZZ dm077 Raadven M12ZZ dm079 Peetersven M12ZZ dm094 Meeuwven M12ZZ dm096 Rietven M12ZZ dm134 Kranenmeer M12ZZ dm158 Grafven-Z M12ZZ dm161 Hoenderboom M12ZZ dm172 Reisven M12ZZ dm235 Klotvennen-M M12ZZ md005 Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse M12ZZ Weg) mo001 Valkeniersven 2 M12ZZ mo015 Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) M12ZZ mw004 Padvindersven M12ZZ rv001 Rozenven M12ZZ zl003 Plantloon, ven 2 (Kikkerven) M12ZZ zl004 Galgenwiel M12ZZ br041 Wolfsputten M12ZZ/M26 br139 Pannegoorven M12ZZ/M26 dm095 Kanunnikesven M12ZZ/M26 ap023 Buntven M13 br036 Achterste Goorven M13 br056 Bosven-W M13 br143 Klokvenneke M13 bw010 Keutelmeer, ten NW van (Heideven) M13 bw013 Bloempjesven M13 bw016 ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven) M13 bw018 Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, ven 1) M13 bw027 Moseven M13 dm002 Heidijk, ten Z van M13 dm018 Hazeputten-O (complex) M13 dm019 Oude Putten M13 dm022 Langven (complex) M13 dm033 Wasven M13 dm034 Kamerven (complex) M13 dm037 Witven M13 dm038 De Meer M13 dm090 Aalsterhut, ten ZW van M13 dm109 Diepe Meerven M13 dm124 Kiezelven M13 dm125 Scheidingsven M13 dm153 Henneven M13 dm173 Pastoorsven M13 dm190 Brilven M13 dm196 Lange Vlaas M13 dm197 Ronde Vlaas M13 dm230 Biesven M13 dm232 Klein Kraanven M13 mo006 Rondven M13 mo014 Langven-O M13 dm216 Klein Hasselsven M26 mo009 Goudbergven (Patersmoer) M26 Totaal

1978

12.9 17.0 23.3 17.2 7.7

36.7

32.9

7.8

8.7

21.8 4.2

26.3

10.0 4.7 22.8 22.1

24.5

16.3 3.3

6.1

31.0

5.3

19.6

7.1 7.9 18.6

13.0

34.4

6.1 3.5 15.1 43.1

5.8

38.0

29.8

8.3 42.2

24.2 12.3

29.0

65.0

7.2 3.5 14.9

10.7

6.6

41.8

36.5 45.8 1.3

2.2 10.0

1.3 2.2 12.9

13.9

17.6

44.8 3.0 21.2 24.0

20.8 19.0

18.5 18.8

22.7 19.4

18.6

35.7 3.0 6.0 20.4 21.5

2.9 6.0 16.9

26.0

27.7

26.8

3.8 7.6

3.8 7.6

30.0 7.0

4.0

2.6

2.4

30.0

3.9

6.4 6.6

9.0 8.4

14.5 14.5

14.1 16.0

1.8

14.7 13.8

10.5 10.6

9.6 10.4

7.7

8.1 7.4

1.4

3.7

16.8 10.1

16.8 10.3 10.0 8.8 1.8 5.0 2.0 3.5

14.1

6.9 1.8

5.0 2.0 3.5

2.0

1.4

2.1

1.5

1.4

13.1

14.5

8.9 5.1 8.1

3.7 3.5 4.1

3.8

3.0 2.4 2.8

2.9 5.9 7.8

8.3 10.0 10.8

3.2

7.8 7.7 9.2

2.1

4.6 4.3 4.5

3.8 3.6 3.0

1.9 8.0

3.6

5.3

0.7

0.7

26.6

26.6

5.0 2.7 2.8 0.7 2.9 3.0

2.5 3.5 3.9

1.3

35.9

5.2 5.2 4.4

5.1 5.2 6.9 0.7 2.8 5.0

3.3 4.0

9.0

3.7 0.8 0.6

3.7 0.8 0.6

1.3

1.3 8.6

8.6

23.0 2.5

4.3

4.0

3.5

9.7

9.1

1.5 11.2

17.6

2.5

1.6

2.2

6.9

5.8 11.3 6.6

4.8

4.2

1.5

3.0 13.7

1.5

17.5 2.5

6.6 23.0

7.8 5.7

5.7

4.6

2.9

2.5

2.0

3.0

2.5

2.5

2.0

1.9

2.1

3.5

6.5

4.9

7.5

44.0 8.8

4.2 41.7

17.5 1.7

23.8

11.0

14.2 0.8

1.4 10.6

17.6 3.0

16.0 0.7 2.4

1.9

4.8 1.8

6.1 2.1 6.1

1.8

4.7

6.4

6.3 1.4 3.6

3.2

3.5

2.4

1.8

1.8

10.9 29.3

6.2

6.8

0.5 1.8

1.7

7.2 12.9

1.0 1.1 0.7

1.0 1.1 0.7

1.0

1.0

0.7

0.7

1.0 0.6

2.0 5.0

5.3

5.4

4.6

2.9

2.6

2.0

2.7

7.7

2.6

6.3

Page 1 of 1

6.6

8.9

4.6

8.8

12.3

11.1

12.8

12.3

0.6

1.5

8.6

9.2

10.4

1.0

0.4 0.5

0.5

10.2

7.0

1.1 11.0

7.9

9.5

18.4 1.3 5.2 16.6 6.9 18.8 2.0 21.2 0.7 1.7 3.1

6.2 1.8 5.2 9.2 15.0 1.7 3.2

1.7 3.2

6.0

17.3 33.0 23.3 16.8 7.2 10.0 17.9 43.1 12.7

45.8

23.0 26.3

10.8 8.0 7.0 6.7 6.5 6.8 4.7 5.4 1.6 15.3 3.9 31.8

9.7

1.2

0.6 0.5

1.4

3.6

10.6

9.4

Bijlage 9 (aantal calcium)


KRW

dm249


M12

dm251


M12

br027-N Groot Kolkven

M12Z

br027-Z

1969

1975

1978

1979

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004 Totaal

3

4

4

4

6

1

2

1

M12Z

3

4

4

4

2

1

1

br034-N Voorste Goorven

M12Z

3

4

4

4

2

1

2

2

11

5

5

1

2

2

2

3

53

br034-Z

M12Z

3

4

4

4

4

3

1

8

4

4

1

2

2

2

3

50

2

11

5

5

1

2

2

2

3

58

1

8

5

4

1

2

2

2

3

50

2

9

5

5

1

2

2

2

3

57

1

8

5

4

1

2

2

2

3

50

Groot Kolkven

Voorste Goorven

1

br037-O Witven

M12Z

3

4

4

4

4

4

br037-W Witven

M12Z

3

4

4

4

4

3

br038-O Van Esschenven/De Staart

M12Z

3

4

4

4

4

4

br038-W Van Esschenven/De Staart

M12Z

3

4

4

4

4

3

br042

Staalbergven

M12Z

br052

Belversven

M12Z

br077

Winkelsven-W

M12Z

bw002

Groote Melanen

M12Z

bw006

Zoomland-N

M12Z

bw008

Zeezuiper

M12Z

1

bw022


M12Z

1

1

bw023

Kleine Meer

M12Z

1

1

bw028

(Water)ranonkelven

M12Z

1

bw031-O Groote Meer

M12Z

1

1

1

2

bw031-W Groote Meer

M12Z

1

1

1

2

1

2

1

2

19

3

3

4 1

1

1

26

4

1

2 12

8

11

5

1

6

7 10

4

40

17 2 6

4

5

2

3

7

2

19

5

35

1 5 1

dg001-1 Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1) M12Z

10

9

dg001-2 Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2) M12Z

10

8

12

8

9

36

8

9

35

dg003

Put St. Petrus

M12Z

dg005

Plakkeven-W

M12Z

10

dg007


M12Z

dm011

Venrode-M

M12Z

dm040

IJsbaan Nuenen

M12Z

dm043

Groot Meer

M12Z

dm084

Greveschutven

M12Z

dm144

Beuven

M12Z

dm171

Molenven (oost)

M12Z

dm176

Groot Malpieven

M12Z

1

dm199

Schaapsloopven

M12Z

1

3

dm206

Brugven

M12Z

dm226

Klotven-W

M12Z

1

2

dm237

Soerendonkse Goor

M12Z

11

2

12

10

9

3

11

33

4

19

4

4

1

1 1

1

4

3 1

2

md002-2 Broekse wiel 2

M12Z

md002-4NWiel 4 (KUN Wiel 2)

M12Z

4

3

3

4

4

md002-4Z Wiel 4 (KUN Wiel 2)

M12Z

4

3

3

4

4

mo008

Rondven, ten Z van

M12Z

mw012


M12Z

mw014

De Krochten-Z

M12Z

w142

Wiel 2 (Heinis)

M12Z

4

4

w146


M12Z

4

4

zl006

Nieuwe Wiel

M12Z

zl014

Leemkuilen / Leemputten (Udenhout)

M12Z

zw200

Zwarte Wiel

M12Z

br065

Groot Huisven

M12Z/M26

ap001

(Groot) Ganzenven

M12ZZ

ap005


M12ZZ

ap006-M Munven/Ven bij Schaijk

M12ZZ

17

37

23

2

3

4

2

2

ap006-O Munven/Ven bij Schaijk

M12ZZ

16

35

21

2

1

1

1

2

ap012

Rauwven

M12ZZ

ap025


M12ZZ

br007

Galgeven

M12ZZ

1

br010

Schaapsven

M12ZZ

1

br024

Diaconieven

M12ZZ

1

br048

Beeldven

M12ZZ

br069

Zandbergsven 20

M12ZZ

br074

Ansemven

M12ZZ

br083

Rietven

M12ZZ

br085

Bankven

M12ZZ

br087

Koude Water/Haneven

M12ZZ

br090

De Braacken

M12ZZ

br117

Vissersven

M12ZZ

br118

Berkven

M12ZZ

1

4

4

4

23 18

11

9

20

4

1

1

2

1

4

1

1

1

1

9

1

1

5

95 79

4

11

15 4

4 1

1

2

1

1

1

1

1

9 1

1

1

2

2

br122-N Keijenhurk

M12ZZ

br122-S

Keijenhurk

M12ZZ

br122-Z

Keijenhurk

M12ZZ

br130


M12ZZ

bw012

Meeven

M12ZZ

bw020


M12ZZ

dm010

Venrode-N

M12ZZ

dm017

Hazeputten-M

M12ZZ

dm039


M12ZZ

dm077

Raadven

M12ZZ

1

1

dm079

Peetersven

M12ZZ

1

1

dm094

Meeuwven

M12ZZ

1

1

dm096

Rietven

M12ZZ

dm134

Kranenmeer

M12ZZ

dm158

Grafven-Z

M12ZZ

dm161

Hoenderboom

M12ZZ

dm172

Reisven

M12ZZ

dm235

Klotvennen-M

M12ZZ

md005

Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse M12ZZ Weg)

mo001

Valkeniersven 2

M12ZZ

mo015

Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide)

M12ZZ

mw004

Padvindersven

M12ZZ

rv001

Rozenven

M12ZZ

11

zl003


M12ZZ

8

zl004

Galgenwiel

M12ZZ

br041

Wolfsputten

M12ZZ/M26

br139

Pannegoorven

M12ZZ/M26

dm095

Kanunnikesven

M12ZZ/M26

ap023

Buntven

M13

br036

Achterste Goorven

M13

br056

Bosven-W

M13

br143

Klokvenneke

M13

bw010


M13

11

bw013

Bloempjesven

M13

11

bw016

ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven) M13

11

bw018

Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, ven 1) M13

bw027

Moseven

M13

dm002

Heidijk, ten Z van

M13

2

2

dm018


M13

2

2

dm019

Oude Putten

M13

dm022

Langven (complex)

M13

dm033

Wasven

M13

dm034

Kamerven (complex)

M13

dm037

Witven

M13

4

4

dm038

De Meer

M13

4

4

dm090


M13

dm109

Diepe Meerven

M13

dm124

Kiezelven

M13

dm125

Scheidingsven

M13

4

4

dm153

Henneven

M13

dm173

Pastoorsven

M13

dm190

Brilven

M13

dm196

Lange Vlaas

M13

dm197

Ronde Vlaas

M13

dm230

Biesven

M13

dm232

Klein Kraanven

M13

mo006

Rondven

M13

mo014

Langven-O

M13

dm216

Klein Hasselsven

M26

mo009


M26

Totaal

1

3

4

5

4

7

4

4

1

2

2

2

2

37

1

6

6

8

4

6

2

2

2

2

2

41

6

6

4

6

3

4

1

2

2

2

2

42

2 11

9 11

4 9

2 7

5

1

3

31 10

35

1

5

3

3 1

7

9

12 1

13

20

3

1

3

3

1

14

2

6

1

2

1

1

8 9

1

3

4

22

9 5

6

6 1

6

9 4

1

7

12

5

30 4

80

3

40

10

39

4

17

1

1

4

9

2

6

3

3

4 1

6

8

4

4

4

4

4

5

4

4

4

5

5

4

4

4

4

11 4

3

4

4

1

6

4

4

15 4

6

17

6 2

17

8

21

11 11

11

6

10

21

5

33

9

9

1

1

2

10

2

6

3

10

6

1

1

6

7

8

4

7

4

11

18

13

56

120

83

45

53

102

125

Page 1 of 1

59

152

95

101

76

72

53

2

4 2

12

112

8

10

4

131

92

22

174

35

47 1717

Bijlage 9 (gem. chloride)


KRW

dm249


M12

dm251


M12

br027-N

Groot Kolkven

M12Z

11.9

15.0

18.3 20.6

20.1

6.2

23.8

19.0

br027-Z

Groot Kolkven

M12Z

12.1

16.9

18.3 20.3

19.1

25.3

30.3

br034-N

Voorste Goorven

M12Z

9.3

11.0

14.5 16.0

14.1

4.2

18.3

12.5

15.3

14.0

13.1

br034-Z

Voorste Goorven

M12Z

9.4

12.3

14.0 15.4

15.6

15.2

15.7

16.4

14.7

br037-O

Witven

M12Z

9.1

13.1

13.0 13.4

14.6

12.0

14.2

19.2

br037-W

Witven

M12Z

9.0

11.8

11.5 13.4

14.4

17.9

15.7

br038-O


M12Z

9.4

10.4

13.8 14.6

13.8

10.7

br038-W


M12Z

9.3

10.6

15.3 15.1

14.5

15.6

br042

Staalbergven

M12Z

br052

Belversven

M12Z

br077

Winkelsven-W

M12Z

bw002

Groote Melanen

M12Z

bw006

Zoomland-N

M12Z

bw008

Zeezuiper

M12Z

19.0

bw022


M12Z

26.2

23.7

bw023

Kleine Meer

M12Z

30.0

27.9

bw028

(Water)ranonkelven

M12Z

24.8

bw031-O

Groote Meer

M12Z

26.9

18.4

18.3

23.7

bw031-W

Groote Meer

M12Z

17.0

11.2

23.1

6.8

dg001-1

Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1)

M12Z

14.5

9.2

10.1

8.2

10.3

dg001-2

Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2)

M12Z

16.6

11.9

14.4

11.3

13.4

dg003

Put St. Petrus

M12Z

dg005

Plakkeven-W

M12Z

dg007


M12Z

dm011

Venrode-M

M12Z

dm040

IJsbaan Nuenen

M12Z

dm043

Groot Meer

M12Z

dm084

Greveschutven

M12Z

dm144

Beuven

M12Z

dm171

Molenven (oost)

M12Z

dm176

Groot Malpieven

M12Z

dm199

Schaapsloopven

M12Z

dm206

Brugven

M12Z

dm226

Klotven-W

M12Z

dm237

Soerendonkse Goor

M12Z

md002-2

Broekse wiel 2

M12Z

md002-4N

Wiel 4 (KUN Wiel 2)

M12Z

16.7

18.3

18.0

21.5

16.4

md002-4Z

Wiel 4 (KUN Wiel 2)

M12Z

17.9

17.1

23.8

19.1

16.2

mo008

Rondven, ten Z van

M12Z

mw012


M12Z

mw014

De Krochten-Z

M12Z

w142

Wiel 2 (Heinis)

M12Z

12.2

12.2

w146


M12Z

13.0

13.0

zl006

Nieuwe Wiel

M12Z

zl014


M12Z

zw200

Zwarte Wiel

M12Z

br065

Groot Huisven

M12Z/M26

ap001

(Groot) Ganzenven

M12ZZ

ap005


M12ZZ

ap006-M


M12ZZ

20.7

19.7

23.6

17.7 22.5

24.5

26.4

23.2

ap006-O


M12ZZ

21.0

20.0

22.6

21.0 23.2

21.9

29.4

27.4

ap012

Rauwven

M12ZZ

ap025


M12ZZ

br007

Galgeven

M12ZZ

11.5

br010

Schaapsven

M12ZZ

8.5

br024

Diaconieven

M12ZZ

10.0

br048

Beeldven

M12ZZ

br069

Zandbergsven 20

M12ZZ

br074

Ansemven

M12ZZ

br083

Rietven

M12ZZ

br085

Bankven

M12ZZ

br087

Koude Water/Haneven

M12ZZ

br090

De Braacken

M12ZZ

br117

Vissersven

M12ZZ

br118

Berkven

M12ZZ

br122-N

Keijenhurk

M12ZZ

br122-S

Keijenhurk

M12ZZ

br122-Z

Keijenhurk

M12ZZ

br130


M12ZZ

bw012

Meeven

M12ZZ

bw020


M12ZZ

dm010

Venrode-N

M12ZZ

dm017

Hazeputten-M

M12ZZ

dm039


M12ZZ

dm077

Raadven

M12ZZ

47.9

47.9

dm079

Peetersven

M12ZZ

8.7

8.7

dm094

Meeuwven

M12ZZ

6.2

dm096

Rietven

M12ZZ

dm134

Kranenmeer

M12ZZ

dm158

Grafven-Z

M12ZZ

dm161

Hoenderboom

M12ZZ

dm172

Reisven

M12ZZ

dm235

Klotvennen-M

M12ZZ

md005

Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse Weg) M12ZZ

mo001

Valkeniersven 2

M12ZZ

mo015


M12ZZ

mw004

Padvindersven

M12ZZ

rv001

Rozenven

M12ZZ

zl003


M12ZZ

zl004

Galgenwiel

M12ZZ

br041

Wolfsputten

M12ZZ/M26

br139

Pannegoorven

M12ZZ/M26

dm095

Kanunnikesven

M12ZZ/M26

ap023

Buntven

M13

br036

Achterste Goorven

M13

br056

Bosven-W

M13

br143

Klokvenneke

M13

bw010


M13

15.1

bw013

Bloempjesven

M13

13.6

bw016

ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven)

M13

32.6

bw018

Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, ven 1)

M13

bw027

Moseven

M13

dm002

Heidijk, ten Z van

M13

1.5

1.5

dm018


M13

4.0

4.0

dm019

Oude Putten

M13

dm022

Langven (complex)

M13

dm033

Wasven

M13

dm034

Kamerven (complex)

M13

dm037

Witven

M13

7.8

7.8

dm038

De Meer

M13

8.3

8.3

dm090


M13

dm109

Diepe Meerven

M13

dm124

Kiezelven

M13

dm125

Scheidingsven

M13

11.2

11.2

dm153

Henneven

M13

dm173

Pastoorsven

M13

dm190

Brilven

M13

dm196

Lange Vlaas

M13

dm197

Ronde Vlaas

M13

dm230

Biesven

M13

dm232

Klein Kraanven

M13

mo006

Rondven

M13

mo014

Langven-O

M13

dm216

Klein Hasselsven

M26

mo009


M26

Totaal

1947 1957 1969 1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999

7.1

0.3

19.3

17.2

2000 2001

2002

2003

17.8

14.3

12.2

13.6

15.9

13.9

14.0

17.8

14.6

12.9

13.5

14.8

14.3

14.4

13.4

16.3

13.7

13.2

13.8

14.4

14.7

20.8

13.6

13.5

16.8

13.8

13.3

13.9

14.5

14.6

12.9

18.5

16.5

13.2

14.5

12.9

12.1

13.3

13.5

14.7

18.0

15.6

13.2

14.5

12.9

12.0

13.3

13.3

10.0

8.8

9.9

10.1

11.3

14.5

14.8

11.8

14.3

36.8

44.0

21.9

16.3 10.0

10.0

18.0

11.1

12.4

13.7

9.0 40.3

44.1

27.6

26.3

16.0

13.8 14.3

7.6

34.2

12.7

25.0 25.8

21.9

13.9

11.0

11.3

37.5

22.2 9.7

19.0

13.7

15.2

13.0

18.5

19.0

12.6 9.5

15.2 8.8

21.3 29.5

32.3

29.8

10.0

12.7

7.8

8.8 9.0

8.4 8.5

8.9

9.7

38.7

6.8

35.0

32.8

16.2

11.4

17.8

15.0

14.5

16.8

17.8 18.7

25.7

27.0

18.5

11.0

10.1

10.5

18.5

17.0

13.3

11.0

9.4

13.0

17.0

17.0

20.8

9.7 6.0

16.1

16.6

7.5 5.0

8.0

7.7 7.5

9.8

21.4 21.4

18.3

12.4

6.9

8.2

11.3

17.1 6.1

6.1

8.9

9.8

6.8

7.1

4.9

9.7

8.5

6.9

28.3

20.3

7.5

24.3

11.1

13.3

26.2

9.5

12.9

10.1

13.7

9.7

9.7

14.7

10.1

7.9

6.6

12.7

12.0

6.0

13.5

10.9

13.4

10.4

10.2

13.6

9.6

8.2

10.5

11.5

11.4

17.6

12.3

11.4

14.2

7.8

11.9

9.3

9.8

8.3

10.4

10.4

13.3

13.5

5.5 22.2

24.0

12.0 18.5

24.0

5.8 8.6

17.8

13.5

9.0

14.5 17.9

19.8

31.0

14.5

6.2

6.7 4.7

12.4

3.7

12.7

14.2

7.4 6.9

12.9

18.2

16.9

8.8

15.4

27.4

19.9

9.5

10.6

21.8

19.6

11.1

9.6

10.0 17.4

15.2 15.5

13.4

16.1

16.1

14.1

14.4

11.6

12.1

14.1

15.3 14.8

12.6

12.6

13.6

23.0

20.5

13.6

12.1

18.9

20.7

18.5

19.1 21.4

16.0

14.8

8.8

5.8

12.6

8.8 13.1

22.5

12.1

14.1 14.5 7.3

6.6 13.5

31.1

9.4

19.0

51.0

13.5

16.0

16.1 19.3

24.9 8.0

11.6

8.9 12.1

20.1

8.3

25.1

8.6

10.3 17.2

7.1 11.5

13.9

10.4

10.9

10.8

12.3

7.6 12.0

13.4

15.2

31.3

34.3

19.2 42.6

25.9

22.4

7.0

17.1

18.1

21.7

29.7

7.0

7.0

3.9

6.0

13.7

15.0

10.0

10.0

18.0

11.6

16.5

15.4 15.5

11.5

12.1

11.2

14.3

10.4

16.3

16.3

18.4

15.2 16.1

Page 1 of 1

16.2

22.7

17.1

17.7

3.9

7.8

20.3

6.8

14.0

12.3

9.2

18.6

17.6

9.3

11.5

13.6

14.4

17.7 39.3

10.5 4.3

25.1

8.5

10.1

19.3

6.1

10.0

13.9

14.5

28.5

12.5

9.5

6.8

2.7

16.7

34.1

8.8

6.6 4.4

13.5

9.0

18.9

42.8

8.3

12.8

11.9

16.2 8.3

15.7

31.0 24.8

16.5

17.0

40.0

26.7

40.6

11.9

24.3

17.9 18.5

17.0

15.0

2004 Grand Total

18.4

15.3

14.3

13.7

6.6

8.7

11.0

8.2

11.0

14.4

16.4

9.0

13.2

9.1

15.9

Bijlage 9 (aantal chloride)


KRW

dm249


M12

dm251


M12

br027-N

Groot Kolkven

M12Z

3

4

4

4

6

1

2

1

br027-Z

Groot Kolkven

M12Z

3

4

4

4

2

1

1

br034-N

Voorste Goorven

M12Z

3

4

4

4

2

1

2

2

11

5

5

1

2

br034-Z

Voorste Goorven

M12Z

3

4

4

4

4

3

1

8

4

3

1

br037-O

Witven

M12Z

3

4

4

4

4

4

2

11

5

5

br037-W

Witven

M12Z

3

4

4

4

4

3

1

8

5

br038-O


M12Z

3

4

4

4

4

4

2

9

br038-W


M12Z

3

4

4

4

4

3

1

8

br042

Staalbergven

M12Z

br052

Belversven

M12Z

br077

Winkelsven-W

M12Z

bw002

Groote Melanen

M12Z

bw006

Zoomland-N

M12Z

bw008

Zeezuiper

M12Z

1

bw022


M12Z

1

1

bw023

Kleine Meer

M12Z

1

1

bw028

(Water)ranonkelven

M12Z

1

bw031-O

Groote Meer

M12Z

1

1

1

2

bw031-W

Groote Meer

M12Z

1

1

1

2

dg001-1

Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1)

M12Z

10

12

9

12

43

dg001-2

Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2)

M12Z

10

12

10

12

44

dg003

Put St. Petrus

M12Z

dg005

Plakkeven-W

M12Z

dg007


M12Z

dm011

Venrode-M

M12Z

dm040

IJsbaan Nuenen

M12Z

dm043

Groot Meer

M12Z

dm084

Greveschutven

M12Z

dm144

Beuven

M12Z

dm171

Molenven (oost)

M12Z

dm176

Groot Malpieven

M12Z

dm199

Schaapsloopven

M12Z

dm206

Brugven

M12Z

dm226

Klotven-W

M12Z

dm237

Soerendonkse Goor

M12Z

md002-2

Broekse wiel 2

M12Z

md002-4N

Wiel 4 (KUN Wiel 2)

M12Z

4

3

3

4

4

md002-4Z

Wiel 4 (KUN Wiel 2)

M12Z

4

3

3

4

4

mo008

Rondven, ten Z van

M12Z

mw012


M12Z

mw014

De Krochten-Z

M12Z

w142

Wiel 2 (Heinis)

M12Z

4

4

w146


M12Z

4

4

zl006

Nieuwe Wiel

M12Z

zl014


M12Z

zw200

Zwarte Wiel

M12Z

br065

Groot Huisven

M12Z/M26

1

13

ap001

(Groot) Ganzenven

M12ZZ

ap005


M12ZZ

ap006-M


M12ZZ

17

34

23

2

3

4

2

2

ap006-O


M12ZZ

16

32

21

2

1

1

1

2

ap012

Rauwven

M12ZZ

ap025


M12ZZ

br007

Galgeven

M12ZZ

1

br010

Schaapsven

M12ZZ

1

br024

Diaconieven

M12ZZ

1

br048

Beeldven

M12ZZ

br069

Zandbergsven 20

M12ZZ

br074

Ansemven

M12ZZ

br083

Rietven

M12ZZ

br085

Bankven

M12ZZ

br087

Koude Water/Haneven

M12ZZ

br090

De Braacken

M12ZZ

br117

Vissersven

M12ZZ

br118

Berkven

M12ZZ

br122-N

Keijenhurk

M12ZZ

4

5

4

7

4

4

1

2

2

2

2

37

br122-S

Keijenhurk

M12ZZ

1

6

6

8

4

6

2

2

2

2

2

41

br122-Z

Keijenhurk

M12ZZ

6

6

4

6

3

4

1

2

2

2

3

44

br130


M12ZZ

bw012

Meeven

M12ZZ

bw020


M12ZZ

dm010

Venrode-N

M12ZZ

dm017

Hazeputten-M

M12ZZ

dm039


M12ZZ

dm077

Raadven

M12ZZ

1

1

dm079

Peetersven

M12ZZ

1

1

dm094

Meeuwven

M12ZZ

1

1

dm096

Rietven

M12ZZ

dm134

Kranenmeer

M12ZZ

dm158

Grafven-Z

M12ZZ

dm161

Hoenderboom

M12ZZ

dm172

Reisven

M12ZZ

dm235

Klotvennen-M

M12ZZ

md005

Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse Weg) M12ZZ

mo001

Valkeniersven 2

M12ZZ

mo015


M12ZZ

mw004

Padvindersven

M12ZZ

rv001

Rozenven

M12ZZ

11

zl003


M12ZZ

8

zl004

Galgenwiel

M12ZZ

br041

Wolfsputten

M12ZZ/M26

br139

Pannegoorven

M12ZZ/M26

dm095

Kanunnikesven

M12ZZ/M26

ap023

Buntven

M13

br036

Achterste Goorven

M13

br056

Bosven-W

M13

br143

Klokvenneke

M13

bw010


M13

11

bw013

Bloempjesven

M13

11

bw016

ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven)

M13

11

bw018

Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, ven 1)

M13

bw027

Moseven

M13

dm002

Heidijk, ten Z van

M13

2

2

dm018


M13

2

2

dm019

Oude Putten

M13

dm022

Langven (complex)

M13

dm033

Wasven

M13

dm034

Kamerven (complex)

M13

dm037

Witven

M13

4

4

dm038

De Meer

M13

4

4

dm090


M13

dm109

Diepe Meerven

M13

dm124

Kiezelven

M13

dm125

Scheidingsven

M13

4

4

dm153

Henneven

M13

dm173

Pastoorsven

M13

dm190

Brilven

M13

dm196

Lange Vlaas

M13

dm197

Ronde Vlaas

M13

dm230

Biesven

M13

dm232

Klein Kraanven

M13

mo006

Rondven

M13

mo014

Langven-O

M13

dm216

Klein Hasselsven

M26

mo009


M26

Totaal

1947 1957 1969 1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999

1

1

2

2

2000 2001

2002

2003

2

2

3

53

2

2

2

3

49

1

2

2

2

3

58

4

1

2

2

2

3

50

5

5

1

2

2

2

3

5

4

1

2

2

2

3

5

2

4

4

19

2

4

4

14

12

5

1

4 1

1

1

1

1

2

2 12

12

11

7

3

57 50

1

6

14

2 4

7

2

3

11

2

23

5

39

1

11

3

3

5 1

2

12

1

12

12

12

3

12

37

2

4

4

2

4

4

14

2

4

3

18

3

4

3

11

4

1 3

1

1

7

1

4

4 2

1

3

2

3 1

1

7

4

4

4

23 18

11

12

23

4

1

3

1

1

2

1

4

1

1

1

1

1

5

92 76

4

3

3 1

3

11

3 2

3

2 1

1

1

1

4

15 4

4

4

20

1

9

3

10

2

3

5

4

4

8

2

2

3

4 11

4 12

1

3

4 11

11

4

4

37 12

40

1

10

2

4

3

7

11

12 20

3

1

3

3

1

14

2

7

1

2

1

1

1

4 6

8

4

4

4

4

4

5

4

4

4

5

5

4

4

4

12

4

8

12

4

4

11

56 44

9 10 8

4

10

88

12

39

4

7

34

6

1

2

4

10

5

13

1

4

1

10 12

5

30

11 12

11

9

1

12

11 4

11 4

4

1

8

4

4

19 4

7

18 32

11 11

11

7

3

12

23

6

35

9

12

1

4

1

1

1

1

6

7

23

4

7

17

11

26

14

56

114

85

45

54

Page 1 of 1

102

125

59

152

1

2

4

12

6

12

12

106

172

86

98

81

6

6 4

12

118

18

7

10

6 7

1

13

5

8 11

5

4

1

10

29

4

3

47

19

8

12

3

26 19

4

1

2004 Grand Total

161

11

125

32 15

235

6

48

89

2065

Bijlage 9 (gem. sulfaat)


KRW


M12 M12 M12Z 10.09 M12Z 11.59 M12Z 10.34 M12Z 30.55 10.15 M12Z 11.53 M12Z 11.59 M12Z 4.80 9.80 M12Z 9.32 M12Z M12Z M12Z 10.00 20.20 14.40 M12Z M12Z M12Z 44.28 M12Z 18.92 34.77 M12Z 24.69 56.39 M12Z 50.91 M12Z 44.09 43.90 M12Z 24.98 30.64 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z 15.00 23.00 14.00 M12Z M12Z M12Z M12Z 16.00 12.30 M12Z 13.64 M12Z M12Z 21.33 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z/M26 48.03 24.98 19.64 14.02 M12ZZ M12ZZ M12ZZ 41.15 48.13 M12ZZ 42.66 48.24 M12ZZ M12ZZ M12ZZ 51.97 15.00 32.00 M12ZZ 9.99 9.03 14.36 4.03 M12ZZ 29.97 6.00 18.67 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ 66.00 M12ZZ M12ZZ 6.24 M12ZZ 5.19 M12ZZ 8.07 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ 17.48 29.39 20.50 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ/M26 17.96 9.99 17.72 5.96 M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M13 M13 68.01 48.69 38.75 28.27 23.01 25.26 29.99 18.25 17.39 14.00 13.52 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 6.75 M13 25.50 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M26 M26

Totaal


1975 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998

15.97 14.91 14.43 15.47 17.65 15.90 13.35 13.74

16.20 15.98 24.36 24.92 66.93 55.75 12.78 13.45

17.72 16.28 28.96 27.38 60.61 55.40 14.43 14.70

16.35 22.48 28.24 23.17 32.80 43.37 14.02 16.50

1999

2.40 17.10 14.12 13.83 13.16 11.34 17.10 12.39 33.30 32.37 21.34 22.96 13.26 12.20 33.73 34.51 22.93 23.73 7.92 12.68 14.31 57.71 45.47 24.63 20.65 20.30 15.08 59.05 39.88 24.76 20.65 9.20 9.89 13.06 27.65 39.71 26.67 19.50 13.26 13.93 31.82 40.63 27.69 19.40 28.75

2000

2001

19.55 8.62 19.45 19.40 17.58 17.82

12.60 17.17 15.60 17.12 14.94 12.44 6.04

41.25 27.91

32.57

2003

15.75 15.66 16.91 16.04 13.16 13.26 8.50 9.50 2.50 9.81

21.65 22.09 19.35 19.65 14.70 14.56 4.75 5.50

13.67 12.00

21.00

30.80

21.17

63.00

31.25

25.86

31.03 40.15 17.19 17.00 25.17 16.43 17.00 15.73 29.60 16.58 9.28 53.80 49.17 52.20 23.75 98.73

50.00

13.08 3.75

86.00

17.83 12.33 53.33

24.67 2.50

26.40

3.13

33.75 35.00 60.00 56.25

32.50

36.25 4.00

35.75

2.50

2.50

8.00

16.50

46.25

11.00 13.00

6.75

40.00

53.82 36.79 33.59 31.34 34.89 38.76 35.96 32.60 32.13 35.66

2.88

30.33 7.90 15.94 3.13 24.75

24.69

60.00

60.67

15.43 15.57 23.55 23.02 35.04 35.37 18.69 20.53 12.35 11.15 8.21 30.77 30.49 26.85 46.22 50.91 39.86 18.84 16.90 52.05 23.75 44.30 3.00 35.33 41.29 4.00 11.00 14.15 7.31 33.19 25.56 3.13 35.44 33.41 60.35

2.50 6.38

2.50 6.38

80.75

80.75

22.96

7.40

44.98

53.25 45.72 75.05 62.80 59.56 59.20 55.02 51.07 84.72 54.95 59.65 35.88

1.92

22.62

50.00 54.60

50.00 50.30 49.39 17.50 2.50 16.82 6.81 18.39

17.50

4.03

1.54

11.50 0.48

3.48

2.50

2.50 13.17

11.00

14.33

13.00

40.50

23.63

32.06

2.50 44.02 19.56 16.57 18.46 22.70 22.09 15.66 13.21 17.48 8.89 26.03 20.36 14.20 20.74 32.15 23.81 14.70 14.02 11.31 14.07 28.72 76.56 81.20 40.14 22.57 15.95 28.61 27.12 26.39 13.16 14.02 11.58 14.51 20.50 8.50 17.27 8.59 7.50 6.82 40.36 17.25 18.20 18.25

65.00 14.70 14.51 10.22

33.75 20.88 19.71 29.96 14.50 10.53 24.25

19.00

4.50 97.00

25.40 6.24 5.19 8.07

2.50

12.75

9.33 3.50 23.00

10.29 7.14 3.58 14.58 5.59 10.18 20.12 15.23 31.83 36.09 31.41 14.99 22.73 19.79 18.86 8.63 15.00 28.91 29.09 15.90 21.38 116.20 116.67 22.38 14.50 14.42 21.17 25.78 26.80 16.50 17.46 9.99 5.67 9.99 0.48 75.50 91.50 43.25 5.63 2.50 4.05 19.26 33.39 49.39 33.86 12.90 11.48 9.97 14.65 21.93 11.61 13.33 4.71 6.48 6.41 8.63 12.00

6.45 10.25 21.33 50.54 17.73 20.28 10.61 65.80 4.06 4.05 22.18

4.25

2.50 23.00

17.73 14.09 43.55

18.43 14.29 34.50 22.00 25.55

73.18

29.36 24.57

18.00 14.17 33.31 18.04 46.74 6.75 25.50

11.17 56.00

4.56 3.38 2.50

4.56 3.38 2.50

7.13

7.13

0.50

11.75 28.30

0.50

2.50

31.00

6.46

13.83 18.00

9.33

8.67 6.67

14.00 14.09 18.67

10.00 37.66 44.62 38.75 28.27 19.43 19.13 21.62 22.28 18.25 36.09 35.01 35.79 30.18 39.22 40.53 30.77 25.31 29.27 33.91 26.25 25.64 18.76 13.77 16.90 16.05

Page 1 of 1

2004 Totaal

21.90

17.00 3.13 34.83

2002

23.04

16.39 14.07

9.83

14.46

24.87

26.74

Bijlage 9 (aantal sulfaat)


KRW



Totaal


1975

1978

1979

1980

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1

1

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

3 3 3 3 3 3 3 3

4 4 4 4 4 4 4 4

5 5 5 5 5 5 5 5

4 4 4 4 4 4 4 4

6 2 2 4 4 4 4 4

1

2

1

1 3 4 3 4 3

2

2 1 2 1 2 1

2 2

1996

1997

11 8 11 8 9 8

5 4 5 5 5 5 4

1998

1999

2000

2001

2002

2003

1 5 4 5 4 5 4

1 1 1 1 1 1 1

2 2 2 2 2 2

2 2 2 2 2 2 5

2 2 2 2 2 2 2 2 1

3 3 3 3 3 3 4 4

3 3

12

5

1

4 1

1

1

1 1 1 1 1 1

12

2 12

11

7

1 1

2 6

8

1 1

11

1 1 10 10

2 2

3

4

1

4

2

3 12 12

2

7

11 9 10 12

12 2

1

3

1

12

2004 Totaal

4

2

12 12 12

12 4

5

4

2

4 8

4

2

4

3

3 4 4

4

4

1 1

1 1

4

4

1

3

3 1

4 4

1

3 3

3 3

4 4

4 4

1

11

12

2

1

37 35

23 21

3 3

1

3 1

4 1

2 1

1

1 1

2 2

3 2

1

1

1

9

1 5

1 96 80 11 4 14 9 5

1

2 1

1

4

4 3

3 2

3

4

4

5

8

2

1

2

3

4 1 6

5 6 6

4 6 4

7 8 6

4 4 3 4

11

4 6 4

1 2 1

2 2 2

11 11

12

1

4

2 2 2 4 4 5 4

2 2 2

2 2 2 3

11 12 1

10 1 1 1

2 4

4

3 1

7 1

13

19

3

1

3

12 3

11

2

1

1

14 11 8

2

7

1

6

8

4

4

4

4

4

5

4

4

4

5

1

5

4

12 11

4

1

12 11

11 4

9 1

5 1

12 12

10 12

4

4

4

4

7

10

7 7 11

8

10 12

5 6

13 1

2 4

11 11 11

4 4 4

4

1

8

4

11 4

7

12 6

11 11

11

3

9

4

9 4 4

4

4

12 6

7

8

4

7

8

11

27

14

56

Page 1 of 1

119

84

56

54

102

125

59

144

1

2

4

12

6

12

12

106

165

87

98

81

30 34 88 56 44 39 9 10 8 11 117

4 4

1

10

6 7 1

18 18 32 23 35 2 2

2 2

1

4 37 41 45 8 37 40

1 1 1

1

7 12 4 23 19

1

11 1 1 1

24 14 8 1 2 18

4

1

17 16

37 10

4 4

4 1

19 2 23 1 5 39 43 44 12

23

4 4

1

27 20 54 51 59 51 58 51 18 13 8 47

6 6

4

11

158

125

243

32 15

6

48

85

2041


Bijlage 10.

AquaSense © - 05.2184.2

Kwaliteit fytoplanktonmonsters

Datum

Positieve indicatoren Score Klasse

DVV-nr

Locatie

Type

W142 W142 md002-2 md002-2 md002-4 md002-4 W146 W146

Wiel 2 De Heinis Wiel 2 De Heinis Broekse Wiel 2 Broekse Wiel 2 Broekse Wiel 4 Broekse Wiel 4 Heilige Geestwiel Heilige Geestwiel

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

15-4-2002 15-9-2002 15-4-2002 15-9-2002 15-4-2002 15-9-2002 15-4-2002 15-9-2002

0,7 0,3 0,1 0,1 0,7 0,5 0,3 0,5

goed ontoereikend slecht slecht goed matig slecht matig

ap001 ap001 ap006 ap006 bw012 bw012 bw012 bw012 bw012 bw012 bw012 bw012 mo001 mo001 mo001 mo001 mo001 mo001 mo001

Groot Ganzenven Groot Ganzenven Munven Munven Meeven Meeven Meeven Meeven Meeven Meeven Meeven Meeven Valkeniersvennen ven 2 Valkeniersvennen ven 2 Valkeniersvennen ven 2 Valkeniersvennen ven 2 Valkeniersvennen ven 2 Valkeniersvennen ven 2 Valkeniersvennen ven 2

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

15-4-2002 15-9-2002 15-4-2002 15-9-2002 5-3-2002 23-4-2002 23-5-2002 20-6-2002 18-7-2002 20-8-2002 17-9-2002 15-10-2002 17-4-2001 14-5-2001 18-6-2001 16-7-2001 20-8-2001 17-9-2001 15-10-2001

0,7 0,7 0,5 0,3 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,7 0,1 0,1 0,7 0,5 0,1 0,7 0,7 0,3 0,5

goed goed matig ontoereikend slecht slecht slecht slecht slecht slecht slecht slecht goed matig

bw016 bw016 bw016 bw016 bw016 bw016 bw016 bw016 bw016 bw016 bw023 bw023 bw023 bw023 bw023 bw023 bw023 bw023 bw023 bw023 bw031 bw031 bw031 bw031 bw031 bw031 bw031 bw031 bw031 bw031 bw031 bw031 bw031 mo006

Ven Moerkantse Baan Ven Moerkantse Baan Ven Moerkantse Baan Ven Moerkantse Baan Ven Moerkantse Baan Ven Moerkantse Baan Ven Moerkantse Baan Ven Moerkantse Baan Ven Moerkantse Baan Ven Moerkantse Baan Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Strijbeekse Heide, Rondven

M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13

22-3-1996 6-5-1996 4-6-1996 4-7-1996 5-8-1996 4-9-1996 30-9-1996 28-10-1996 28-11-1996 23-12-1996 29-5-2000 28-6-2000 31-7-2000 3-10-2000 24-10-2000 5-3-2002 15-4-2002 21-5-2002 18-6-2002 27-8-2002 29-5-2000 1-7-2000 31-7-2000 28-9-2000 3-10-2000 24-10-2000 5-3-2002 17-4-2002 28-5-2002 18-6-2002 18-7-2002 27-8-2002 18-9-2002 20-5-1997

0,1 0,7 0,7 0,7 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,5 0,7 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,5 0,1 0,7 0,5 0,5 0,7 0,7 0,7 0,7 0,1 0,1 0,5 0,1 0,7 0,7 0,5 0,1

mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009 mo009

Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer)

M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26 M26

22-3-1996 9-4-1996 13-5-1996 13-6-1996 23-7-1996 27-8-1996 19-9-1996 10-10-1996 20-5-1997 16-6-1997 15-7-1997 18-8-1997 15-9-1997 13-10-1997 10-11-1997 8-12-1997

0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1

Negatieve indicatoren Score Klasse 0,3 0,3 0,3 0,5

ontoereikend ontoereikend ontoereikend matig

0,3 0,3 0,5

ontoereikend ontoereikend matig

0,3

ontoereikend

0,3

ontoereikend

0,3 0,3 0,3

ontoereikend ontoereikend ontoereikend

0,5 0,5

matig matig

0,3

ontoereikend

0,3

ontoereikend

0,3

ontoereikend

0,5 0,3 0,3

matig ontoereikend ontoereikend

0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,5

ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend matig

matig

matig

matig

matig matig

matig

1


Bijlage 11.

Sieralgenmonsters

Beschikbare sieralgenmonsters met berekening van het kwaliteitsniveau.

DVV-nr Locatie

Type

Jaar

Aantal soorten

Aantal zeer kieskeurige (zk) soorten

Aantal kieskeurige (kk) soorten

Aantal matig kieskeurige (mk) soorten

br034 Voorste Goorven br034 Voorste Goorven br034 Voorste Goorven br034 Voorste Goorven br034 Voorste Goorven br037 Witven br037 Witven br037 Witven br037 Witven br037 Witven br038 Van Esschenven br038 Van Esschenven br038 Van Esschenven br038 Van Esschenven br038 Van Esschenven br042 Staalbergven br042 Staalbergven br042 Staalbergven br077 Winkelsven br077 Winkelsven br077 Winkelsven bw023 Kleine Meer bw031 Grote Meer dg001-1 Leemp. Dorst N dg001-2 Leemp. Dorst Z dg003 Put St. Petrus dg007 Leikeven dg007 Leikeven dg007 Leikeven dm226 Klotven bw012 Meeven rv001 Rozenven

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ

1996 1998 2000 2002 2003 1996 1998 2000 2002 2003 1996 1998 2000 2002 2003 1975 2001 2003 1973 1975 2003 2002 2002 1995 1995 2001 1997 1998 1999 2002 2002 2003

90 113 75 62 47 58 72 64 50 43 39 59 91 37 38 24 18 27 48 16 36 12 21 10 4 21 48 40 102 31 1 10

0 5 3 2 0 2 3 1 0 0 0 1 2 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0

18 24 15 13 12 8 13 15 10 9 5 8 18 6 8 2 0 2 15 5 4 0 3 4 0 3 12 11 29 9 0 1

9 8 8 5 7 7 6 6 5 5 5 7 9 4 5 1 5 6 8 3 6 1 1 0 1 2 5 4 9 1 0 0

AquaSense © - 05.2184.2

Aantal Score Begin- Extra triviale (tr) positieve score score soorten indicatoren 1 1 2 1 1 1 2 2 2 1 1 1 2 1 1 1 0 1 2 0 1 0 0 0 1 1 1 1 2 1 0 0

0,7 0,9 0,9 0,9 0,7 0,9 0,9 0,9 0,7 0,7 0,7 0,9 0,9 0,9 0,9 0,9 0,5 0,7 0,7 0,7 0,7 0,5 0,7 0,7 0,5 0,7 0,7 0,7 0,9 0,7 0 0,7

0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1

0,1 0,1 0,1 0,1

0,1 0,1 0,1 0,1

0,8 1,0 1,0 1,0 0,8 1,0 1,0 1,0 0,8 0,8 0,8 1,0 1,0 0,9 0,9 0,9 0,6 0,8 0,8 0,7 0,8 0,5 0,7 0,7 0,5 0,7 0,8 0,8 1,0 0,8 0,0 0,7

Klasse

goed zeer goed zeer goed zeer goed goed zeer goed zeer goed zeer goed goed goed goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed zeer goed matig goed goed goed goed matig goed goed matig goed goed goed zeer goed goed slecht goed

1


Bijlage 12.

Macrofytenopnamen In de lijst zijn alle opnamen met hun scores op de (sub)deelmaatlatten voor groeivormen (abundanties) en soortensamenstelling vermeld. Scores tussen haakjes betreffen hoge abundanties van veenmos en knolrus in sterk verzuurde vennen en zijn niet meegenomen in de berekening van de eindscore.

DVV-nr ap001 ap001 ap001 ap005 ap005 ap005 ap005 ap005 ap006 ap006 ap012 ap023 ap023 ap025 ap025 br007 br007 br007 br007 br010 br010 br010 br017 br018 br018 br024 br024 br027 br034 br034 br036 br036 br036 br036 br037 br037 br037 br037 br038 br038 br038 br038 br041 br041 br041 br041 br041 br041 br042 br042 br042 br042 br042 br045 br045 br048 br048 br048 br048 br048 br052 br052

Locatie (Groot) Ganzenven (Groot) Ganzenven (Groot) Ganzenven Oude Karreput (Karregat) Oude Karreput (Karregat) Oude Karreput (Karregat) Oude Karreput (Karregat) Oude Karreput (Karregat) Munven/Ven bij Schaijk Munven/Ven bij Schaijk Rauwven Buntven Buntven Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje Galgeven Galgeven Galgeven Galgeven Schaapsven Schaapsven Schaapsven Rietven Putven Putven Diaconieven Diaconieven Groot Kolkven Voorste Goorven Voorste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Witven Witven Witven Witven Van Esschenven/De Staart Van Esschenven/De Staart Van Esschenven/De Staart Van Esschenven/De Staart Wolfsputten Wolfsputten Wolfsputten Wolfsputten Wolfsputten Wolfsputten Staalbergven Staalbergven Staalbergven Staalbergven Staalbergven Groot Aderven Groot Aderven Beeldven Beeldven Beeldven Beeldven Beeldven Belversven Belversven

AquaSense © - 05.2184.2

jaar 1994 1997 2004 1989 1994 1997 2004 2004 1994 2004 2004 1994 2004 1994 2004 1985 1992 1994 2004 1985 1992 2004 1985 1985 1995 1985 1992 1985 1985 1998 1985 1991 1997 2004 1985 1991 1996 1997 1985 1991 1996 1997 1985 1985 1992 1992 2004 2004 1985 1992 1994 1997 2004 1985 1992 1976 1982 1992 1994 2004 1985 1992

type M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M13 M13 M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12 M12zz M12zz M12zz M12zz M12 M12 M12 M13 M13 M13 M13 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12zz M26 M12zz M26 M12zz M26 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12 M12

score groeiv.

1

0.25 0.4 (1) 0.4 1 (1) (1) (0.8)

0

0.1 0.2 (1)

0.1

0.1 0.1 0 0 0.2

0.52 0.1

0.1 0.2 0.1

score soorten 0.238 0.238 0.386 0.454 0.185 0.21 0.427 0.248 0.069 0.107 0.313 0.623 0.563 0.293 0.21 0.069 0.248 0.138 0.241 0.29 0.406 0.293 0.094 0.069 0 0.21 0.179 0.156 0.11 0.191 0.465 0.325 0.255 0.495 0.141 0.11 0.049 0.194 0.188 0.257 0.127 0.173 0.103 0.024 0.286 0.238 0.279 0.191 0.289 0.191 0.32 0.24 0.32 0.141 0.204 0.389 0.293 0.331 0.279 0.461 0.288 0.173

DVV-nr br052 br056 br056 br061 br061 br061 br065 br065 br065 br065 br069 br069 br069 br074 br074 br077 br077 br077 br077 br077 br083 br083 br085 br087 br087 br090 br090 br111 br117 br117 br118 br118 br122 br130 br130 br130 br130 br139 br139 br139 br139 br139 br139 br143 br143 bw002 bw002 bw002 bw006 bw008 bw008 bw010 bw010 bw012 bw013 bw013 bw013 bw016 bw016 bw016 bw018 bw020

Locatie jaar Belversven 2004 Bosven-W 1992 Bosven-W 1994 Flesven 1985 Flesven 1992 Flesven 2003 Groot Huisven 1992 Groot Huisven 1992 Groot Huisven 1994 Groot Huisven 1994 Zandbergsven 20 1994 Zandbergsven 20 1997 Zandbergsven 20 2004 Ansemven 1992 Ansemven 1994 Winkelsven-W 1985 Winkelsven-W 1992 Winkelsven-W 1994 Winkelsven-W 1997 Winkelsven-W 2004 Rietven 1994 Rietven 2004 Bankven 1997 Koude Water/Haneven 1994 Koude Water/Haneven 2004 De Braacken 1994 De Braacken 2004 Neterselsche Heide-W 1994 Vissersven 1994 Vissersven 2004 Berkven 1994 Berkven 2004 Keijenhurk 2004 Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) 1981 Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) 1997 Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) 2000 Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) 2004 Pannegoorven 1994 Pannegoorven 1994 Pannegoorven 1997 Pannegoorven 1997 Pannegoorven 2004 Pannegoorven 2004 Klokvenneke 1994 Klokvenneke 2000 Groote Melanen 1993 Groote Melanen 1997 Groote Melanen 2003 Zoomland-N 1994 Zeezuiper 1994 Zeezuiper 1997 Keutelmeer, ten NW van (Heideven) 1993 Keutelmeer, ten NW van (Heideven) 1997 Meeven 1994 Bloempjesven 1993 Bloempjesven 1994 Bloempjesven 1997 ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven) 1993 ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven) 1996 ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven) 1997 Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, ven 1995 1) Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) 1994

type M12 M13 M13 M13 M13 M13 M12 M26 M12 M26 M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12 M12 M12 M12 M12 M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M13 M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M26 M12zz M26 M12zz M26 M13 M13 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M13 M13 M12zz M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M12zz

score groeiv. 0

0.4 1 0.933

(1) (0.75)

1

0 1

(1) (1) 0.6

(0.8)

1 0.933

score soorten 0.209 0.553 0.694 0.405 0.39 0.035 0.188 0.592 0.141 0.398 0.11 0.069 0.069 0.286 0.141 0.405 0.291 0.324 0.448 0.291 0.241 0.21 0.313 0.172 0.221 0.151 0.248 0.515 0.217 0.276 0.176 0.276 0.503 0.103 0.365 0.107 0.213 0.331 0.616 0.341 0.426 0.348 0.445 0.518 0.518 0.094 0.063 0.063 0.191 0.226 0.094 0.035 0.035 0.144 0.36 0.515 0.255 0.24 0.258 0.36 0 0.069

1

Literatuur

DVV-nr bw020 bw022 bw022 bw023 bw023 bw027 bw028 bw031 bw031 dg001 dg001 dg001 dg001 dg003 dg003 dg005 dg006 dg007 dg007 dg007 dm002 dm002 dm010 dm011 dm011 dm017 dm017 dm017 dm019 dm022 dm033 dm034 dm034 dm037 dm038 dm039 dm040 dm043 dm043 dm077 dm077 dm084 dm090 dm094 dm095 dm095 dm095 dm095 dm095 dm095 dm096 dm109 dm124 dm125 dm125 dm134 dm144 dm144 dm150 dm153 dm158 dm158

Locatie Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) Leemputten Ossendrecht Leemputten Ossendrecht Kleine Meer Kleine Meer Moseven (Water)ranonkelven Groote Meer Groote Meer Leemputten Dorst Leemputten Dorst Leemputten Dorst Leemputten Dorst Put St. Petrus Put St. Petrus Plakkeven-W Plakkeven-O Lobeliaven / Leikeven Lobeliaven / Leikeven Lobeliaven / Leikeven Heidijk, ten Z van Heidijk, ten Z van Venrode-N Venrode-M Venrode-M Hazeputten-M Hazeputten-M Hazeputten-M Oude Putten Langven (complex) Wasven Kamerven (complex) Kamerven (complex) Witven De Meer Tweetermansven, ten NO van IJsbaan Nuenen Groot Meer Groot Meer Raadven Raadven Greveschutven Aalsterhut, ten ZW van Meeuwven Kanunnikesven Kanunnikesven Kanunnikesven Kanunnikesven Kanunnikesven Kanunnikesven Rietven Diepe Meerven Kiezelven Scheidingsven Scheidingsven Kranenmeer Beuven Beuven Maasven Henneven Grafven-Z Grafven-Z

AquaSense © - 05.2184.2

jaar 1999 1994 2004 2000 2004 1993 2004 1994 2000 1994 1994 1995 1995 1994 2001 1994 1994 1992 1994 1999 1994 2004 1994 1994 2004 1994 1997 2004 1994 1994 1994 1994 2004 1994 1994 1994 1994 1994 2004 1994 2004 1994 1994 1994 1994 1994 1997 1997 2004 2004 1994 2004 1994 1994 2004 1994 1989 2004 1994 1994 1994 2004

type M12zz M12 M12 M12 M12 M13 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12 M13 M13 M12zz M12 M12 M12zz M12zz M12zz M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M12zz M12 M12 M12 M12zz M12zz M12 M13 M12zz M12zz M26 M12zz M26 M12zz M26 M12zz M13 M13 M13 M13 M12zz M12 M12 M12zz M13 M12zz M12zz

score groeiv.

0.6 0 1

0.25

0.25

0

0.8

0.6 0

(1) 1 0.933

0

1

1

score soorten 0.203 0.404 0.455 0.079 0.225 0.29 0.275 0.323 0.207 0.242 0.188 0.173 0.063 0.125 0.188 0.288 0.064 0 0.355 0.241 0.56 0.64 0.107 0.127 0.207 0.144 0.31 0.461 0.46 0.525 0.37 0.445 0.618 0.425 0.205 0.279 0.584 0.436 0.553 0.176 0.317 0.351 0.48 0.203 0.29 0.604 0.321 0.544 0.241 0.504 0.279 0.583 0.6 0.603 0.603 0.241 0.64 0.614 0.258 0.22 0.221 0.392

DVV-nr dm161 dm161 dm161 dm171 dm172 dm173 dm173 dm184 dm184 dm190 dm196 dm197 dm197 dm199 dm199 dm206 dm216 dm226 dm226 dm226 dm230 dm230 dm232 dm235 dm237 dm237 md002-2 md002-4 md002-4 md002-4 md005 mo001 mo001 mo006 mo006 mo006 mo006 mo008 mo009 mo009 mo009 mo009 mo014 mo014 mo015 mo015 mo015 mw004 mw004 mw004 mw004 mw012 mw014 rv001 rv001 W14a2 W14b2 zl003 zl003 zl004 zl004 zl006 zl006 zl014 ZW200

Locatie jaar Hoenderboom 1994 Hoenderboom 1997 Hoenderboom 2004 Molenven (oost) 2002 Reisven 2002 Pastoorsven 1994 Pastoorsven 2002 Bierven 1994 Bierven 2004 Brilven 1994 Lange Vlaas 1994 Ronde Vlaas 1982 Ronde Vlaas 1994 Schaapsloopven 1994 Schaapsloopven 1997 Brugven 2001 Klein Hasselsven 1994 Klotven-W 1994 Klotven-W 1997 Klotven-W 2004 Biesven 1994 Biesven 1997 Klein Kraanven 1994 Klotvennen-M 1994 Soerendonkse Goor 1994 Soerendonkse Goor 2004 Broekse wiel 2 2004 Broekse wiel 4 (KUN Wiel 2) 1996 Broekse wiel 4 (KUN Wiel 2) 1998 Broekse wiel 4 (KUN Wiel 2) 2004 Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse Weg) 1994 Valkeniersven 2 1995 Valkeniersven 2 2001 Rondven 1994 Rondven 1995 Rondven 1998 Rondven 2000 Rondven, ten Z van 1994 Goudbergven (Patersmoer) 1994 Goudbergven (Patersmoer) 1996 Goudbergven (Patersmoer) 1997 Goudbergven (Patersmoer) 2000 Langven-O 1994 Langven-O 1998 Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) 1994 Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) 1998 Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) 1999 Padvindersven 1995 Padvindersven 1997 Padvindersven 2000 Padvindersven 2004 De Krochten-W (grote ven) 1995 De Krochten-Z 1994 Rozenven 1994 Rozenven 1995 Wiel 2004 Wiel 2004 Plantloon, ven 2 (Kikkerven) 1995 Plantloon, ven 2 (Kikkerven) 1999 Galgenwiel 1994 Galgenwiel 1997 Nieuwe Wiel 1994 Nieuwe Wiel 1997 Leemkuilen / Leemputten 1994 Zwarte Wiel 2004

type M12zz M12zz M12zz M12 M12zz M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M12 M12 M12zz M26 M12 M12 M12 M13 M13 M13 M12zz M12 M12 M12 M12 M12 M12 M12zz M12zz M12zz M13 M13 M13 M13 M12 M26 M26 M26 M26 M13 M13 M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12zz M12 M12 M12zz M12zz M12 M12 M12zz M12zz M12zz M12zz M12 M12 M12 M12

score groeiv.

1

0

0.65

0.4 0

1

(1)

0 0

score soorten 0.241 0.303 0.293 0.125 0.317 0.525 0.443 0.365 0.44 0.445 0.565 0.223 0.385 0.421 0.402 0.203 0.374 0.319 0.564 0.49 0.595 0.29 0.43 0.069 0.587 0.42 0.125 0.351 0.405 0.576 0.254 0.038 0.103 0.48 0.365 0.46 0.255 0.173 0.533 0.414 0.291 0.167 0.46 0.325 0.176 0.331 0.138 0 0.103 0.138 0.213 0.156 0.273 0.386 0.103 0.094 0.063 0.203 0.323 0.176 0.176 0.143 0.419 0.472 0.094

2


Bijlage 13.

Fytobenthosmonsters In de lijst zijn alle beschikbare monsters en de (berekeningen van) de scores op de deelmaatlat vermeld. Monsters van ‘1 januari’ zijn (gemiddelden) van monsters van het betreffende jaar, met name bij het Achterste Goorven.

Bijlage 13

DVV ap001 ap006 ap012 ap023 ap025 ap025 br007 br007 br007 br007 br007 br010 br010 br010 br010 br010 br010 br018 br034 br034 br036 br036 br036 br036 br036 br036 br036 br036 br036 br041 br041 br041 br041 br041 br041 br041 br042 br042 br042 br042 br042 br042 br042 br042 br042 br042 br052 br052 br052 br052 br052 br065 br065 br065 br065 br065 br065 br065 br069 br077 br085 br085 br117 br117 br118 br118 br118 br118 br122 br130 br130 br139 bw002 bw008 bw010 bw012 bw012 bw012 bw013 bw016 bw016 bw018 bw020 bw023 bw023 bw023 bw027 bw031 bw031 bw031 dg001-1 dg001-1 dg001-2 dg001-2 dg003 dg003 dm011 dm011 dm011

Type M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z/M26 M12Z/M26 M12Z/M26 M12Z/M26 M12Z/M26 M12Z/M26 M12Z/M26 M12ZZ M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ/M26 M12Z M12Z M13 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M13 M13 M13 M12ZZ M12Z M12Z M12Z M13 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

Ven Groot Ganzenven Ganzenven Rauwven Buntven Plasje Heitrak Plasje Heitrak Galgeven Galgeven Galgeven Galgeven Galgeven Schaapsven Schaapsven Schaapsven Schaapsven Schaapsven Schaapsven Putven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Achterste Goorven Middelste Wolfsputven Middelste Wolfsputven Middelste Wolfsputven Middelste Wolfsputven Middelste Wolfsputven Middelste Wolfsputven Middelste Wolfsputven Staalbergven Staalbergven Staalbergven Staalbergven Staalbergven Staalbergven Staalbergven Scheidingsven Staalbergven Staalbergven Belversven Belversven Belversven Belversven Belversven Groot Huisven Groot Huisven Groot Huisven Groot Huisven Groot Huisven Groot Huisven Groot Huisven Zandbergsven Winkelsven Bankven Bankven Vissersven Vissersven Berkven Berkven Berkven Berkven Keyenhurk Zwartven Zwartven Pannegoorven Groote Melanen GRM1 De Zeezuiper ZEE1 Heideven HEI1 Meeven MEE1 Meeven, van de kant no hoek ven Zuidgeest Meeven, van de kant no hoek ven Zuidgeest Bloempjesven BLV1 Ven aan de Moerkantse Baan Ven Moerkantse baan VMB1 Vliegbasis Woensdrecht ven 1 VWO1 Kortenhoef ven 1 KOR1 Kleine Meer Kleine Meer, westzijde plas Kleine Meer, westzijde plas Moseven MOS1 Groote Meer Groote Meer, tzv peilschaal in zw deel gr. Groote Meer, tzv peilschaal in zw deel gr. Put 1 (noord) Put 1 (noord) Put 2 (zuid) Put 2 (zuid) St. Petrus St. Petrus Venrode midden Venrode-Midden Venrode-Midden

Datum 22-04-2002 21-04-2002 04-07-2003 04-07-2003 13-05-2004 19-07-2004 19-09-2002 13-05-2003 26-08-2003 11-05-2004 10-08-2004 01-01-1922 01-01-1978 01-01-1986 01-01-1994 01-01-1998 01-01-2002 24-05-1995 20-04-2004 11-11-2004 01-01-1919 01-01-1978 01-01-1982 01-01-1986 01-01-1990 01-01-1994 01-01-1997 01-01-1998 01-01-2002 01-01-1929 01-01-1978 01-01-1982 01-01-1986 01-01-1994 01-01-1998 01-01-2002 01-01-1997 15-08-1997 15-08-2001 15-08-2001 18-09-2002 13-05-2003 26-08-2003 14-05-2004 11-05-2004 10-08-2004 18-09-2002 13-05-2003 26-08-2003 10-08-2004 11-05-2004 19-07-2029 01-01-1978 01-01-1986 01-01-1990 01-01-1994 01-01-1998 01-01-2002 15-08-2001 15-08-2001 01-01-1997 15-08-2001 18-09-2002 11-05-2004 18-09-2002 13-05-2003 18-09-2002 11-05-2004 01-01-1996 01-01-1997 15-08-2001 20-08-2001 22-10-1993 22-10-1993 22-10-1993 22-10-1993 22-05-2002 24-09-2002 22-10-1993 01-01-1993 22-10-1993 10-10-1995 26-05-1995 15-05-2000 22-05-2002 02-11-2003 22-10-1993 15-05-2000 22-05-2002 02-11-2003 23-05-1995 01-05-1999 23-05-1995 01-05-1999 20-05-2001 14-09-2001 18-09-2002 06-05-2003 25-08-2003

A 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 0 0 7 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 58 1 2 1 0 48 80 90 40 74 0 2 1 0 0 0 0 0 2 6 12 0 1 0 1 0 0 28 0 0 0 4 0 0 0 0 3 0 0 0 7 0 0 81 35 96 0 92 29 83 83 65 2 95 56 0 0 0

Hoeveelheden ecol. groepen (5) D E O S T 37 0 14 1 35 2 0 0 0 4 45 0 2 1 51 45 1 1 1 53 57 2 3 0 38 0 0 2 79 20 1 0 0 2 41 8 0 5 0 86 47 0 0 1 52 72 0 0 0 21 37 0 2 0 6 34 7 2 1 53 6 4 2 3 40 5 2 0 2 16 55 1 0 0 33 43 0 0 3 50 51 5 0 4 26 0 0 0 1 3 5 0 0 0 68 12 0 0 1 74 43 0 0 0 56 13 0 0 0 14 0 0 0 0 0 8 0 0 0 21 12 0 0 0 29 4 0 0 0 71 2 1 0 0 91 1 0 0 0 96 4 0 0 0 83 29 1 0 0 68 2 2 0 1 25 9 2 0 4 71 17 0 1 0 70 22 1 0 1 68 46 0 0 5 48 48 0 0 2 48 5 0 0 6 86 5 0 0 6 86 1 0 0 4 96 1 0 0 4 96 2 0 0 3 89 4 8 2 6 24 54 1 0 16 27 3 1 0 0 94 4 0 0 0 95 7 0 0 6 86 21 30 1 1 0 8 9 3 2 0 6 4 1 0 0 32 8 8 13 0 5 18 1 3 0 66 1 0 0 33 0 0 0 0 6 3 0 0 0 90 12 2 0 0 42 28 2 0 20 23 1 0 0 0 8 14 0 0 2 44 0 0 0 0 100 3 0 0 0 95 8 44 4 40 0 3 78 0 7 1 0 0 0 15 81 21 3 0 7 68 1 0 0 1 98 4 2 0 0 94 1 0 0 1 98 0 3 0 0 96 0 0 0 4 16 0 0 0 0 95 0 0 0 0 100 0 0 0 0 2 1 9 1 85 0 13 1 22 2 37 15 23 0 60 2 24 11 6 22 36 4 1 0 5 91 12 4 0 39 37 1 0 0 0 89 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 17 56 1 15 4 0 0 0 1 0 0 13.5 51 30 0.5 2 4 0 5 9 2 26 1 32 0 0 1 0 1 1 0 36 55.5 7.5 1 2 1 0 5 0 16 16 0 34 2 2 2 0 11 4 3 3 0 7 4 27 2 0 5 2 60 14 0 15 7 1 4 0 1 0 25 19 0 1 0 86 0 0 3 12 48 0 0 3 50 93 0 0 1 5

Page 1 of 2

X 13 94 1 1 0 0 56 2 0 8 56 3 44 76 12 5 7 97 27 11 0 73 100 70 58 26 7 3 13 2 69 14 12 8 2 3 3 3 0 0 8 0 2 2 1 2 0 0 0 0 0 1 93 6 45 27 91 40 1 0 0 0 5 2 1 1 1 2 52 6 0 99 0 23 0 1 0 2 11 99 99 1 100 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 1

Punten indicatoren X D E+S 4 2 2 5 4 1 2.0 2.0 2.0 1.0 2.0 2.0 1 2 2 1 5 5 5 4 2 2.0 3.0 1.0 1.0 2.0 2.0 3 1 1 5 2 1 2 2 3 5 3 3 5 4 3 4 2 2 3 2 2 3 2 3 5 5 2 4 4 1 4 3 2 1 2 1 5 3 1 5 5 1 5 3 1 5 3 1 4 4 1 3 4 1 2 4 1 4 4 1 2 3 1 5 4 3 4 3 3 4 3 1 3 3 2 2 2 3 2 2 2 2 3 3 2 3 3 1 5 3 1 5 3 3 4 2 1.0 4.0 3.0 2.0 2.0 3.0 2 4 1 1 4 1 2 3 3 1 3 4 1 3 3 1 3 3 1 2 4 1 3 4 1 1 2 5 5 1 3 4 1 5 3 2 4 3 4 5 5 1 5 3 2 1 5 1 1 4 1 1 3 5 1 4 5 2 5 3 2 3 3 1 4 1 1 4 2 1 4 1 2 5 2 5 5 3 3 5 1 1 5 1 5 5 1 1 4 5 4 3 3 1 3 5 1 3 4 1 4 3 2 3 4 4 5 1 5 5 1 5 5 1 1 3 5 5 5 1 1 5 4 1 4 3 1 4 5 2 5 2 1 5 4 1 4 3 1 3 4 1 4 3 1 4 3 1 3 3 2 2 4 1 4 3 1 3 3 1 1 2 1 2 3 2 1 2

Gemid. aant. punten (P) 2.67 3.33 2.00 1.67 1.67 3.67 3.67 2.00 1.67 1.67 2.67 2.33 3.67 4.00 2.67 2.33 2.67 4.00 3.00 3.00 1.39 3.00 3.67 3.33 3.33 3.00 2.67 2.67 3.00 2.17 4.00 3.33 2.67 2.67 2.33 1.67 2.67 2.67 3.00 3.00 3.00 2.67 2.33 2.33 2.00 2.67 2.67 2.33 2.33 2.33 2.67 1.33 3.67 2.67 3.33 3.67 3.67 3.00 2.33 2.00 3.00 3.33 3.33 2.67 2.00 2.33 2.00 3.00 4.33 3.00 2.33 3.67 3.33 3.33 3.00 2.67 2.67 3.00 3.33 3.67 3.67 3.00 3.67 3.33 2.67 3.33 3.00 3.33 2.67 2.67 2.67 2.67 2.33 2.67 2.67 2.33 1.33 2.00 1.67

EKR = 1-P/5 0.47 0.33 0.60 0.67 0.67 0.27 0.27 0.60 0.67 0.67 0.47 0.53 0.27 0.20 0.47 0.53 0.47 0.20 0.40 0.40 0.72 0.40 0.27 0.33 0.33 0.40 0.47 0.47 0.40 0.57 0.20 0.33 0.47 0.47 0.53 0.67 0.47 0.47 0.40 0.40 0.40 0.47 0.53 0.53 0.60 0.47 0.47 0.53 0.53 0.53 0.47 0.73 0.27 0.47 0.33 0.27 0.27 0.40 0.53 0.60 0.40 0.33 0.33 0.47 0.60 0.53 0.60 0.40 0.13 0.40 0.53 0.27 0.33 0.33 0.40 0.47 0.47 0.40 0.33 0.27 0.27 0.40 0.27 0.33 0.47 0.33 0.40 0.33 0.47 0.47 0.47 0.47 0.53 0.47 0.47 0.53 0.73 0.60 0.67

Kwaliteit matig matig goed goed goed ontoereikend ontoereikend goed goed goed matig goed ontoereikend ontoereikend matig goed matig ontoereikend matig matig zeer goed matig ontoereikend matig matig matig matig matig matig goed ontoereikend matig matig matig goed goed matig matig matig matig matig matig goed goed goed matig matig goed goed goed matig zeer goed ontoereikend matig matig ontoereikend ontoereikend matig goed goed matig matig matig matig goed goed goed matig ontoereikend matig goed ontoereikend matig matig matig matig matig matig matig ontoereikend ontoereikend matig ontoereikend matig matig matig matig matig matig matig matig matig goed matig matig goed zeer goed goed goed

Bijlage 13

DVV dm011 dm011 dm017 dm017 dm034 dm037 dm038 dm043 dm084 dm084 dm084 dm084 dm084 dm095 dm095 dm158 dm158 dm158 dm158 dm161 dm161 dm171 dm171 dm171 dm172 dm172 dm173 dm199 dm199 dm199 dm199 dm199 dm199 dm199 dm206 dm206 dm226 dm230 dm230 dm237 dm237 dm237 dm237 dm237 md002-2 md002-4 mo001 mo001 mo001 mo006 mo006 mo009 mo009 mw004 mw004 mw012 rv001 rv001 rv001 w142 w146 zl003 zw200

Type M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M13 M12Z M13 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12ZZ/M26 M12ZZ/M26 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M13 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M12Z M13 M13 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M13 M26 M26 M12ZZ M12ZZ M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12Z M12Z M12ZZ M12Z

Ven Venrode-Midden Venrode-Midden Hazeputten Hazeputten Kamerven Witven De Meer Groot meer Vessem Greveschutven Greveschutven Greveschutven Greveschutven Greveschutven Kannunikesven Kannunikesven Grafven-Zuid Grafven-Zuid Grafven-Zuid Grafven-Zuid Hoenderboom Hoenderboom Molenven (oost) Molenven (oost) Molenven (oost) Reisven Reisven Pastoorsven Schaapsloopven Schaapsloopven Schaapsloopven Schaapsloopven Schaapsloopven Schaapsloopven Schaapsloopven Brugven Brugven Klotven Biesven Biesven Soerend. Goor Soerend. Goor Soerend. Goor Soerend. Goor Soerend. Goor Broekse Wielen Wiel 2 Broekse Wielen Wiel 4 Valkeniersvennen ven 2 VAL2 Valkeniersven 2 Valkeniersven 2 Strijbeekse Heide, Rondven STH2 Rondven Goudbergven GOU1 Goudbergven Padvindersven PAD1 Padvindersven De Krochten, grote ven KRO1 Rozenven ROZ1 ROZ1 Rozenven ROZ1 Rozenven Wielen De Heinis Wiel 2 Heilige Geestwiel Plantloon, ven 2 PLA2 Zwarte Wiel ZWW1

Datum 10-05-2004 09-08-2004 01-01-1997 16-08-2001 04-07-2003 13-05-2004 14-05-2004 01-01-1996 17-09-2002 06-05-2003 25-08-2003 09-08-2004 10-05-2004 01-01-1997 16-08-2001 18-09-2002 25-08-2003 10-05-2004 09-08-2004 01-01-1997 16-08-2001 18-06-1972 10-07-1979 22-07-2002 18-06-1972 22-07-2002 23-07-2002 15-08-1997 16-08-2001 17-09-2002 06-05-2003 25-08-2003 10-05-2004 09-08-2004 11-10-2001 11-10-2001 16-08-2001 15-08-1997 16-08-2001 17-09-2002 06-05-2003 25-08-2003 10-05-2004 09-08-2004 19-04-2002 20-04-2002 04-10-1995 07-05-2001 01-11-2001 24-05-1995 05-06-2000 05-10-1992 05-06-2000 04-10-1995 07-06-2000 25-05-1995 22-05-1995 27-05-2002 17-09-2002 23-04-2002 18-04-2002 23-05-1995 02-10-1995

A 0 0 0 0 0 0 0 33 4 9 18 11 18 0 1 2 0 0 0 0 0 0 0 0 13 3 0 57 38 5 88 35 4 8 0 0 84 0 0 15 59 61 85 34 0 68 24 82 13 0 3 0 0 2 0 32 15 26 3 10 9 0 18

Hoeveelheden ecol. groepen (5) D E O S T 78 0 1 3 19 82 0 0 11 8 5 0 1 1 92 45 0 0 23 32 41 0 1 0 58 5 0 0 0 94 14 1 1 2 83 4 52 4 6 0 4 11 0 79 2 24 5 3 58 2 4 46 2 32 0 6 51 1 21 12 0 39 1 33 10 94 0 0 0 6 89 0 0 0 11 1 0 0 20 73 17 0 2 25 46 2 4 1 19 68 43 0 0 0 54 19 1 1 0 70 7 0 0 0 93 1 0 0 0 10 1 0 0 0 13 9 2 0 0 88 37 38 1 1 11 24 1 0 1 70 2 0 0 0 98 8 16 5 10 6 7 23 0 28 5 62 17 2 14 2 5 1 0 5 2 4 20 2 37 2 5 49 4 29 10 33 14 6 35 6 20 1 0 6 67 28 4 1 7 39 10 2 0 6 1 0 0 0 0 82 0 0 0 0 55 7 44 8 27 0 7 21 1 13 1 26 7 1 6 0 4 12 0 0 0 45 11 0 11 1 48 4 4 16 29 13 15 1 0 3 35 19 0 3 12 10 3 0 0 6 53 19 2 5 10 1 0 0 0 58 0 2 1 4 70 0 2 0 0 1 0 0 0 1 4 1 0 0 3 33 0 0 0 2 90 22 6 1 7 33 23 0 0 2 10 22 9 1 1 36 51 1 0 0 41 3 5 7 6 69 49 14 7 17 5 2 0 0 0 72 2 30 16 35 0

Page 2 of 2

X 0 0 2 1 1 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 12 7 4 11 0 90 86 2 1 2 0 1 0 0 0 1 1 0 8 23 0 18 45 0 0 0 0 0 0 0 7 0 0 42 22 97 96 62 9 0 51 7 5 0 0 27 0

Punten indicatoren X D E+S 1 1 2 1 1 3 2 3 2 1 2 4 1 2 1 2 3 1 1 3 3 1 4 5 1 4 5 1 3 5 1 4 5 1 3 5 1 5 5 1 1 1 1 1 1 3 4 4 4 3 4 3 4 4 2 2 1 4 3 1 1 3 1 5 5 1 5 4 1 2 3 2 2 2 4 2 3 2 1 4 1 1 3 4 1 3 5 1 1 4 1 3 3 1 4 5 1 3 5 1 2 4 3 3 3 4 3 3 1 3 3 4 5 1 5 5 1 1 3 5 1 3 4 1 3 3 1 4 3 1 2 4 1 2 3 1 3 3 3 2 4 1 3 3 1 2 4 5 4 1 4 5 3 5 5 2 5 5 1 5 4 3 3 5 2 1 3 3 5 3 2 3 3 3 3 2 1 1 4 3 1 2 4 4 4 1 1 4 5

Gemid. aant. punten (P) 1.33 1.67 2.00 2.33 1.33 2.00 2.33 3.33 3.33 2.33 3.00 3.00 3.67 1.00 1.00 3.67 3.67 3.67 1.67 2.67 1.67 3.67 3.33 2.33 2.67 2.33 2.00 2.67 3.00 2.00 2.33 3.33 3.00 2.33 3.00 3.33 2.30 3.33 3.67 3.00 2.67 2.33 2.67 2.33 2.00 2.33 3.00 2.33 2.33 3.33 4.00 4.00 3.67 4.00 3.33 2.33 3.33 3.00 2.00 2.67 2.33 3.00 3.33

EKR = 1-P/5 0.73 0.67 0.60 0.53 0.73 0.60 0.53 0.33 0.33 0.53 0.40 0.40 0.27 0.80 0.80 0.27 0.27 0.27 0.67 0.47 0.67 0.27 0.33 0.53 0.47 0.53 0.60 0.47 0.40 0.60 0.53 0.33 0.40 0.53 0.40 0.33 0.54 0.33 0.27 0.40 0.47 0.53 0.47 0.53 0.60 0.53 0.40 0.53 0.53 0.33 0.20 0.20 0.27 0.20 0.33 0.53 0.33 0.40 0.60 0.47 0.53 0.40 0.33

Kwaliteit zeer goed goed goed goed zeer goed goed goed matig matig goed matig matig ontoereikend zeer goed zeer goed ontoereikend ontoereikend ontoereikend goed matig goed ontoereikend matig goed matig goed goed matig matig goed goed matig matig goed matig matig goed matig ontoereikend matig matig goed matig goed goed goed matig goed goed matig ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend matig goed matig matig goed matig goed matig matig


Bijlage 14.

Macrofaunamonsters In de lijst zijn alle beschikbare monsters en de (berekeningen van) de scores op de deelmaatlat vermeld. Neg. ind. Pos. ind. + (% kenm. taxa abund.) (% abund.)

Kenm. taxa (% Score Beoordeling aant.)

DVV-nr

Ven

Type

Jaar

Maand

bw002 bw002 bw008 bw008 bw023 bw023 bw023 bw023 bw031 bw031 bw031 bw031 dg001-1 dg001-2 dg003 dg003 dg007 dg007 md002-2 md002-4 mw012 W142 W146

Groote Melanen Groote Melanen Zeezuiper Zeezuiper Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Kleine Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Groote Meer Nieuwe Leemputten Dorst-N (ven 1) Nieuwe Leemputten Dorst-Z (ven 2) Put St. Petrus Put St. Petrus Lobeliaven / Leikeven Lobeliaven / Leikeven Broekse wiel 2 Broekse wiel 4 De Krochten-W Wiel 2 (Heinis) Heilige Geestwiel (wiel 6)

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

1993 1997 1993 1997 2000 2000 2002 2002 2000 2000 2002 2002 1995 1995 2001 2001 1992 1999 2002 2002 1995 2002 2002

8 5 8 5 5 8 5 9 5 8 5 9 5 5 5 9 10 4 5 5 5 4 4

12 27 49 52 26 37 28 37 47 22 30 16 59 12 23 47 96 60 74 28 34 5 2

0 6 1 8 0 2 8 2 11 18 6 7 10 70 4 4 1 17 0 3 2 62 5

7 8 5 13 7 11 14 11 16 18 15 17 11 12 2 8 15 23 0 5 2 6 9

0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.5 0.5 0.3 0.5 0.3 0.5 0.3 0.3 0.1 0.5 0.1 0.1 0.1 0.5 0.3

ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend ontoereikend matig matig ontoereikend matig ontoereikend matig ontoereikend ontoereikend slecht matig slecht slecht slecht matig ontoereikend

ap001 ap006 br018 bw012 bw012 bw012 bw020 bw020 mo001 mo001 mo015 mw004 mw004 mw004 rv001 rv001 rv001 zl003 zl003

(Groot) Ganzenven Munven Putven Meeven Meeven Meeven Kortenhoeff-W Kortenhoeff-W Valkeniersven 2 Valkeniersven 2 Zwarte Goor Padvindersven Padvindersven Padvindersven Rozenven Rozenven Rozenven Plantloon, ven 2 Plantloon, ven 2

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

2002 2002 1995 1993 2002 2002 1995 1999 1995 2001 1999 1995 1997 2000 1995 2002 2002 1995 1999

4 4 5 8 5 9 5 4 5 5 4 5 5 6 5 5 9 5 4

66 61 8 17 46 31 8 41 18 29 12 4 26 42 21 17 18 13 51

20 21 46 6 9 11 9 14 2 3 10 6 18 28 6 2 7 1 26

29 32 18 10 12 17 26 28 6 15 25 24 9 22 21 13 17 17 16

0.5 0.5 0.7 0.5 0.3 0.5 0.5 0.5 0.3 0.3 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.3 0.5 0.5 0.3

matig matig goed matig ontoereikend matig matig matig ontoereikend ontoereikend matig matig matig matig matig ontoereikend matig matig ontoereikend

bw010 bw010 bw013 bw013 bw016 bw016 bw016 bw018 bw027 mo006 mo006 mo006

Ven ten NW Keutelmeer Ven ten NW Keutelmeer Bloempjesven Bloempjesven Ven aan Moerkantse Baan Ven aan Moerkantse Baan Ven aan Moerkantse Baan Kometeeuwsche ven Moseven Rondven Rondven Rondven

M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13

1993 1997 1993 1997 1993 1996 1997 1995 1993 1995 1997 2000

8 5 8 5 8 6 5 5 8 5 5 6

17 13 32 25 4 36 7 15 27 9 1 13

31 27 4 3 7 2 36 8 5 32 0 52

13 11 8 11 13 5 18 9 12 25 0 40

0.3 0.3 0.1 0.1 0.3 0.1 0.5 0.1 0.1 0.5 0.1 0.7

ontoereikend ontoereikend slecht slecht ontoereikend slecht matig slecht slecht matig slecht goed

mo009 mo009 mo009 mo009

Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer) Goudbergven (Patersmoer)

M26 M26 M26 M26

1992 1996 1997 2000

10 6 5 6

4 20 6 41

0 0 7 0

12 8 9 0

0.3 0.3 0.5 0.1

ontoereikend ontoereikend matig slecht


Bijlage 15.

Korte karakteristiek van de locaties Gedeeltelijk ontleend aan Arts et al. (2002) Vet:

Beheersvennen

Rood (Times): RWSR-vennen Cursief:

In 1994 geïnventariseerde vennen

Bijlage 15

DVV-nr ap001 ap005 ap006 ap012

Type M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ

Korte naam ven (Groot) Ganzenven Oude Karreput (Karregat) Munven/Ven bij Schaijk Rauwven

ap023 ap025 br007 br010

M13 M12ZZ M12ZZ M12ZZ

Buntven Astense Aa, vak 13, Jantjes Plasje Galgeven Schaapsven

Karakteristiek hersteld, daarna dominantie van oeverkruid verzuurd, verdroogd, van oorsprong zeer zwak gebufferd ven verzuurd ven zuur en zeer zwak gebufferd, verdroogd, in 1992 uitgediept, grondwaterafhankelijk. In het verleden door landbouw geëutrofieerd ionenrijk, zuur ven geeutrofieerd, daarna verzuurd met restant zacht-water soorten verzuurd verzuurd door atmosferische depositie, geëutrofieerd door recreatie en ongereguleerde vuilstort

br017 br018

M12Z M12ZZ

Rietven Putven

geeutrofieerd sterk door atmosferische depositie verzuurd. Eutrofiëring door eenden, zwanen en recreanten

br024 br027 br034

M12ZZ M12Z M12Z

Diaconieven Groot Kolkven Voorste Goorven

bw020

verzuurd geëutrofieerde visplas verzuurd. In 1996 slib verwijderd en toevoer van alkalisch grondwater via Voorste Goorven en Witven Achterste Goorven verzuurd door atmosferische depositie. M13 M12Z Witven verzuurd. In 1996 slib verwijderd en toevoer van alkalisch grondwater via Voorste Goorven M12Z Van Esschenven/De Staart verzuurd. In 1996 slib verwijderd en toevoer van alkalisch grondwater M12ZZ/M26 Wolfsputten verzuurd door atmosferische depositie. In 1997-1998 toevoer van chloriderijk bronwater M12Z Staalbergven verzuurd ven met regelmatige inlaat van opgepompt grondwater, in gebruik als zwemplas, laatste jaren geen grondwater meer ingelaten M12Z Groot Aderven oorspronkelijk voedselarm ven, geeutrofieerd door sportvisserij, daarna verzuurd M12ZZ Beeldven zwak gebufferd ven met eutrofierende invloeden M12Z Belversven geeutrofieerd M13 Bosven-W zuur ven M13 Flesven zuur ven M12Z/M26 Groot Huisven schoolvoorbeeld van verzuurd ven. Omgeving sinds ca 1988 begraasd door runderen M12ZZ Zandbergsven 20 zuur, voedselrijk ven, wordt begraasd door vee M12ZZ Ansemven verzuurd ven M12Z Winkelsven-W verzuurd, voedselrijk ven, wordt jaarlijks geplagd en gemaaid M12ZZ Rietven verzuurd M12ZZ Bankven gealkaliniseerd, waterinlaat M12ZZ Koude Water/Haneven jaren tachtig nog restant zacht-watersoorten, nu geeutrofieerd M12ZZ De Braacken stroomdalven met sterke kwel, zeer zwak zuur en gebufferd, geëutrofieerd door omringende landbouwgrond M13 Neterselsche Heide-W zuur ven M12ZZ Vissersven verzuurd M12ZZ Berkven verzuurd M12ZZ Keijenhurk verzuurd en geëutrofieerd, in 1992 gebaggerd, daarna bekalkt. Sinds 1996 toevoer van (soms slecht) gebufferd grondwater M12ZZ Zwartven (gem. Reusel-De Mierden) verzuurd ven, oevers geplagd M12ZZ/M26 Pannegoorven eerst geeutrofieerd, dan verzuurd ven, recent in- en uitlaat afgesloten, begraasd M13 Klokvenneke zuur ven M12Z Groote Melanen eutroof viswater met riooloverstort in stedelijk gebied M12Z Zoomland-N geeutrofieerd met restant zacht-watervegetatie M12Z Zeezuiper geeutrofieerd M13 Keutelmeer, ten NW van (Heideven) voormalige zandafgraving, verzuurd, met enige kwel, verdroogd. Omgeving in 1993 gedeeltelijk afgebrand M12ZZ Meeven verzuurd en geëutrofieerd (door bladval?) M13 Bloempjesven verzuurd ven M13 ven aan Moerkantse Baan (Fonteinven) sterk verzuurd ven met hoogveenrand M13 Kometeeuwsche ven (zuidelijk ven, ven 1) oorspronkelijk voedselarm ven dat is vervuild geweest door drainwater van startbanen, rioolwater en afvalwater van galvaniseerinrichting. In 1992 uitgebaggerd. Nu nog overstortfunctie. Wordt ook als karpervijver gebruikt. M12ZZ Kortenhoeff-W (Wasven, ven 1) verzuurd en ongebufferd ven, ca 1992 opgeschoond. Omgeving intensief door pony's begraasd

bw022 bw023 bw027 bw028 bw031 dg001-1

M12Z M12Z M13 M12Z M12Z M12Z

Leemputten Ossendrecht Kleine Meer Moseven (Water)ranonkelven Groote Meer Noordelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 1)

zwak gebufferd geeutrofieerd door landbouw geëutrofieerd ven geeutrofieerd en verland zwak gebufferd zwak zuur ven met dikke baggerlaag

dg001-2 dg003 dg005 dg006 dg007

M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

Zuidelijk ven Nieuwe Leemputten (ven 2) Put St. Petrus Plakkeven-W Plakkeven-O Lobeliaven / Leikeven

dm002 dm010 dm011 dm017 dm018

M13 M12ZZ M12Z M12ZZ M13

Heidijk, ten Z van Venrode-N Venrode-M Hazeputten-M Hazeputten-O (complex)

verstoorde, troebele leemput eutrofe put ven eerst geeutrofieerd, dan verzuurd ven eerst geeutrofieerd, dan verzuurd ven met enige toestroom van grondwater, sterk verzuurd door atmosferische depositie en geëutrofieerd door landbouw, in 1993 geheel opgeschoond tot minerale bodem zuur ven, enigszins geeutrofieerd geeutrofieerd met restant zacht-watervegetatie geeutrofieerd met restant zacht-watervegetatie geeutrofieerd, ionenrijk hoogveenven, in verbinding met naast gelegen ven, begraasd van nature zure vennen

br036 br037 br038 br041 br042 br045 br048 br052 br056 br061 br065 br069 br074 br077 br083 br085 br087 br090 br111 br117 br118 br122 br130 br139 br143 bw002 bw006 bw008 bw010 bw012 bw013 bw016 bw018

Page 1 of 2

Bijlage 15

DVV-nr dm019 dm022 dm033 dm034 dm037 dm038 dm039 dm040 dm043

Type M13 M13 M13 M13 M13 M13 M12ZZ M12Z M12Z

Korte naam ven Oude Putten Langven (complex) Wasven Kamerven (complex) Witven De Meer Tweetermansven, ten NO van IJsbaan Nuenen Groot Meer

dm077 dm079 dm084

M12ZZ M12ZZ M12Z

Raadven Peetersven Greveschutven

dm090 dm094 dm095 dm096 dm109 dm124 dm125 dm134 dm144

M13 M12ZZ M12ZZ/M26 M12ZZ M13 M13 M13 M12ZZ M12Z

Aalsterhut, ten ZW van Meeuwven Kanunnikesven Rietven Diepe Meerven Kiezelven Scheidingsven Kranenmeer Beuven

dm150 dm153 dm158

M12ZZ M13 M12ZZ

Maasven Henneven Grafven-Z

dm161 dm171 dm172 dm173 dm176 dm184 dm190 dm196 dm197 dm199 dm206 dm216 dm226

M12ZZ M12Z M12ZZ M13 M12Z M13 M13 M13 M13 M12Z M12ZZ M26 M12Z

Hoenderboom Molenven (oost) Reisven Pastoorsven Groot Malpieven Bierven Brilven Lange Vlaas Ronde Vlaas Schaapsloopven Brugven Klein Hasselsven Klotven-W

dm230 dm232 dm235 dm237 dm249 dm251 md002-2 md002-4 md005

M13 M13 M12ZZ M12Z M12 M12 M12Z M12Z M12ZZ

mo001 mo006 mo008 mo009 mo014 mo015 mw004 mw012 mw014 rv001 w142 w146 zl003 zl004 zl006 zl014 zw200

M12ZZ M13 M12Z M26 M13 M12ZZ M12ZZ M12Z M12Z M12ZZ M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M12Z M12Z M12Z

Biesven Klein Kraanven Klotvennen-M Soerendonkse Goor Ringelven-Z, ten W van (Zwempeel) Ringelven-N (Vispeel) Broekse wiel 2 Broekse wiel 4 (KUN Wiel 2) Driehoeksplas Beugen (Plas aan Hapse Weg) Valkeniersven 2 Rondven Rondven, ten Z van Goudbergven (Patersmoer) Langven-O Zwarte Goor (Ven Strijbeekse Heide) Padvindersven De Krochten-W (grote ven) De Krochten-Z Rozenven Wiel 2 (Heinis) Heilige Geestwiel (wiel 6) Plantloon, ven 2 (Kikkerven) Galgenwiel Nieuwe Wiel Leemkuilen / Leemputten Zwarte Wiel

Karakteristiek zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven verzuurd met restant zacht-water vegetatie zwak gebufferd ven interne eutrofiëring door toevoer alkalisch spoelwater, in 1999 gebaggerd en opgeschoond en toevoer alkalisch water verminderd geeutrofieerd, daarna verzuurd ven verzuurd ven visvijver met inlaat van kalkrijk en eutroof beekwater; geeutrofieerd / gealkaliniseerd en verland zuur ven verzuurd ven verzuurd, zeer zwak gebufferd, ionenrijk hoogveenven, oevers geschoond, opslag verwijderd verzuurd met restant zacht-water vegetatie zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven door landbouw geëutrofieerd ven, in 1985-1986 gebaggerd en opgeschoond en sindsdien toevoer van zwak gebufferd water geeutrofieerd verzuurd geeutrofieerd, daarna verzuurd, oever opgeschoond met herstel van zachtwatervegetaties op de oever verzuurd, zeer zwak gebufferd, ionenrijk hoogveenven, in verbinding met grondwater vroeger geeutrofieerd door beekwater, later verzuurd geeutrofieerd met erstant zacht-watervegetatie zuur ven verzuurd zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven geëutrofieerd ven, in gebruik als visplas, grondwaterinlaat; nog zachtwatersoorten verzuurd ven zuur ven met hoogveensoorten gealkaliniseerd en geeutrofieerd met restant zacht-watersoorten, inlaat kalkrijk en voedselrijk water, slib verwijderd ionenrijk, zuur ven, onder ven leemlaag zuur ven verzuurd ven nog zachtwatersoorten geeutrofieerd en gealkaliniseerd door Maaswater geeutrofieerd en gealkaliniseerd door Maaswater geeutrofieerd zwak gebufferd wiel nog zeer zwak gebufferd met Luronium natans gebufferd ven, waarschijnlijk door grondwater schoolvoorbeeld van verzuurd ven, in 1993 gebaggerd en geplagd verzuurd sterk door atmosferische depositie verzuurd ven zuur ven verzuurd verzuurd ven, in 1989 opgeschoond en sindsdien jaarlijks bekalkt zacht-watersoorten nog zacht-watersoort geëutrofieerd door landbouw, eenden en honden; daarna verzuurd geeutrofieerd geeutrofieerd verzuurd en geëutrofieerd, door vroegere aanvoer van landbouwwater? geeutrofieerd zacht-water soorten zwak gebufferd geeutrofieerd

Page 2 of 2


Bijlage 16.

Selectie van locaties voor aanpak Vet:

Vennen uit Provinciaal Venherstelproject

Rood:

RWSR-vennen

Onderstreept: door beheerders aangegeven vennen voor aanpak Plantengroepen Oranjewoud (1998) 1a

Water-, pionier- en natte heidegemeenschappen van zuur, ongebufferd, (zeer tot matig) voedselarm milieu

1b

Hoogveen- en struweelgemeenschappen van zuur, ongebufferd, (zeer tot matig) voedselarm milieu

2

Water- en pioniergemeenschappen van zwak zuur, zwak gebufferd, (matig) voedselarm milieu

3

Water- en pioniergemeenschappen van zwak zuur alkalisch, matig – zeer gebufferd, (matig) voedselrijk milieu

4

Verlandingsgemeenschappen van zwak zuur – alkalisch, zwak – zeer gebufferd, matig voedselarm – voedselrijk milieu

Zie voor verdere verklaring tekst

Bijlage 16

4

0.06

ja

nee nee

5.7

0.23

2.9

0.37

43

0.22

16

15

Pannegoorven

ja

nee nee

5.7

0.23

2.9

0.37

43

0.22

16

15

M12ZZ M12Z M12Z M12ZZ M12 M12Z M12ZZ M12ZZ M12Z M12ZZ

Bankven Belversven Kleine Meer Maasven Vispeel (Water)ranonkelven Reisven Venrode-N Venrode-M Grafven-Z

ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja

nee ja ja ja nee ja ja nee nee ja

nee ja ja nee nee ja nee nee nee nee

7.5 7.0 6.9

1.04 0.67 1.14

6.7 3.1 18.5

0.15 0.82 0.22

24 9 48

0.05 0.14 0.17

27

20 14 28

4.9 4.9

0.06 0.08

br027 dm043

M12Z M12Z

Groot Kolkven Groot Meer

ja ja

ja ja

nee nee

7.5 8.3

1.04

dm230 br087 dm237 mo006

M13 M12ZZ M12Z M13

Biesven Koude Water Soerendonkse Goor Rondven

ja ja ja ja

ja ja nee nee ja ja nee nee

4.3 9.4 6.7 6.9

0.04

10.1

0.38

3

0.52

1

8

0.23 0.07

2.0 2.5

0.15 0.68

22 7

0.08 0.06

3 1

12 8

br065

M12Z

Groot Huisven

ja

ja

ja

5.5

0.13

1.5

0.02

2

0.04

1

9

br065

M26

Groot Huisven

ja

ja

ja

5.5

0.13

1.5

0.02

2

0.04

1

9

mo009 br007 br024 br083 br117 br118 dm153 dm176 mo008 mo015 br010

M26 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ

Goudbergven Galgeven Diaconieven Rietven Vissersven Berkven Henneven Groot Malpieven Rondven, ten Z van Zwarte Goor Schaapsven

ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja

nee ja ja ja ja ja ja ja nee nee ja

nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee

3.4

0.54 0.50

10 9

0.07 0.16

1

4.8

0.04 0.07

9 9

br036 br122

M13 M12ZZ

Achterste Goorven Keijenhurk

ja ja

ja ja

nee nee

br139

M12ZZ

Pannegoorven

br139

M26

br085 br052 bw023 dm150 dm251 bw028 dm172 dm010 dm011 dm158

6.5 5.4

5.1

0.41

0.07

2.6 3.9 4.8

31.3

0.47

23

0.09

0.29 1.99

3 8

0.24 0.20

0.31

22

0.03

0.92

34

39

9

Karakteristiek

25 9 10

21

1.89

22

10

6.2 6.4 5.9

0.06 0.18

4.3 2.3

1.60 0.13

10 0

0.37 0.02

1 2

9 7

5.1 5.3

0.09 0.06

2.4

1.29 0.56

8 14

0.05 0.02

2 4

11 9

0.12

2.0

0.80

19

0.04

3

18

bw020

M12ZZ

Kortenhoeff-W

ja

ja

ja

5.4

dm096 br074 dm094 dm206 br042

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12Z

Rietven Ansemven Meeuwven Brugven Staalbergven

ja ja ja ja ja

nee ja nee nee ja

nee ja nee nee nee

4.6

5.3

0.06

1.8

0.23

8

0.07

2

7 10

mw004

M12ZZ

Padvindersven

ja

nee nee

br077 dm161

M12Z M12ZZ

Winkelsven-W Hoenderboom

ja ja

ja ja

6.3

0.09

1.7

0.37

12

0.03

4

11

ja nee

4.9 5.2

0.03 0.13

4.4 2.0

0.68 0.12

6 3

0.06 0.37

2 1

12 4

dm095

M12ZZ

Kanunnikesven

ja

nee nee

4.8

0.08

1.9

0.22

3

0.11

1

6

dm095

M26

Kanunnikesven

ja

nee nee

4.8

0.08

1.9

0.22

3

0.11

1

6

br038

M12Z

Van Esschenven

ja

ja

nee

6.2

0.13

0.24

15

0.03

6

13

br037

M12Z

Witven

ja

ja

nee

6.2

0.17

0.30

18

0.03

7

14

br034

M12Z

Voorste Goorven

ja

ja

nee

6.3

0.24

0.32

17

0.03

10

14

door landbouw geëutrofieerd ven, in 1985-1986 gebaggerd en opgeschoond en sindsdien toevoer van zwak gebufferd water eerst geeutrofieerd, dan verzuurd ven, recent in- en uitlaat afgesloten, begraasd eerst geeutrofieerd, dan verzuurd ven, recent in- en uitlaat afgesloten, begraasd gealkaliniseerd, waterinlaat geeutrofieerd geeutrofieerd geeutrofieerd geeutrofieerd en gealkaliniseerd door Maaswater geeutrofieerd en verland geeutrofieerd met erstant zacht-watervegetatie geeutrofieerd met restant zacht-watervegetatie geeutrofieerd met restant zacht-watervegetatie geeutrofieerd, daarna verzuurd, oever opgeschoond met herstel van zacht-watervegetaties op de oever geëutrofieerde visplas interne eutrofiëring door toevoer alkalisch spoelwater, in 1999 gebaggerd en opgeschoond en toevoer alkalisch water verminderd

Kwel

Verz Verdr Verm Opl.

P1 P2

P1A P1B

P2

P3

4

5

5

6

6

5

6

BO

BO

BO bOW

2

4

4

5

3

3

4

5

BOW

b-W

b

bOW

1

1

1

2

4

4

5

3

3

4

5

BOW

b-W

b

bOW

1

1

1

2 3 2 2 4 2 2 0 2 (4) 2

4 3 3 3 3

4 5 2 4 5 3

3 5 6 3 5 3 5 4 3 4

4 5 5 4 5 4 0 3 4 3

4 4 5 1 5 2 0 0 3 4

1 5 5 4 5 0 2 3 1 3

4 5 6 4 5 4 5 4 4 4

boW B B bO b-W BO bO b-W B-W b-W B-W boW B-W

bOW BOW BO B-W BOW B-W --w b-W bO b-W

bOW B-W B b-W B-W b-w --w --w bo B-W

b-W B-W bO B-W BOW --W b-w b-W b-W b-W

4

3

3 3

5

2 4

P4 Pmax

P4 1

1

1

1

1 1 1

1

1

1 1 1 1

1

1

1

1 1

1 1

1

1 1 1

2

3 2

4 4

4 4

1 4

1 3

1 5

5 5

5 5

b bO

b-w b-W B-W b-W BOW BOW

1

ionenrijk, zuur ven, onder ven leemlaag jaren tachtig nog restant zacht-watersoorten, nu geeutrofieerd nog zachtwatersoorten schoolvoorbeeld van verzuurd ven, in 1993 gebaggerd en geplagd

1 2 5 0 (2)

2

5 4 1

4 5 3 5

0 3 4 2

0 4 6 0

0 1 5 0

4 5 6 5

B-W bO b B-W

--w --w boW bOW b-W B-W BO B-W b --w

1

4 4

schoolvoorbeeld van verzuurd ven. Omgeving sinds ca 1988 begraasd door runderen schoolvoorbeeld van verzuurd ven. Omgeving sinds ca 1988 begraasd door runderen sterk door atmosferische depositie verzuurd ven verzuurd verzuurd verzuurd verzuurd verzuurd verzuurd verzuurd verzuurd verzuurd verzuurd door atmosferische depositie, geëutrofieerd door recreatie en ongereguleerde vuilstort verzuurd door atmosferische depositie. verzuurd en geëutrofieerd, in 1992 gebaggerd, daarna bekalkt. Sinds 1996 toevoer van (soms slecht) gebufferd grondwater verzuurd en ongebufferd ven, ca 1992 opgeschoond. Omgeving intensief door pony's begraasd verzuurd met restant zacht-water vegetatie verzuurd ven verzuurd ven verzuurd ven verzuurd ven met regelmatige inlaat van opgepompt grondwater, in gebruik als zwemplas, laatste jaren geen grondwater meer ingelaten verzuurd ven, in 1989 opgeschoond en sindsdien jaarlijks bekalkt

1 (4)

5

2

1

6

2

0

0

6

BO

BO

b

--w

1

1 (4)

5

2

1

6

2

0

0

6

BO

BO

b

--w

1

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4

6 4 5 4 4 4 4 5 4 5 6

B B b B-W bOW? -ow? bOW bOW -oW B-W b bOW B-W b B-W B-W --w B-W boW b BOW b B-W b BOW b BO BO boW --w

--w --W? --W --w --W --W --W --w --w --w B

1 1 1 1

1 1 1 2

6 2 0 4 2-5? 0-2? 5 2 0 4 2 0 4 4 3 4 4 0 4 3 3 5 2 0 4 2 0 5 3 0 6 2 0

4

5 5

0 0

5 5

BOW BOW b --w bOW BOW b-W

--w --W --w

1

bO --w --w --w --W

1 1

boW --W

1

verzuurd, voedselrijk ven, wordt jaarlijks geplagd en gemaaid verzuurd, zeer zwak gebufferd, ionenrijk hoogveenven, in verbinding met grondwater verzuurd, zeer zwak gebufferd, ionenrijk hoogveenven, oevers geschoond, opslag verwijderd verzuurd, zeer zwak gebufferd, ionenrijk hoogveenven, oevers geschoond, opslag verwijderd verzuurd. In 1996 slib verwijderd en toevoer van alkalisch grondwater verzuurd. In 1996 slib verwijderd en toevoer van alkalisch grondwater via Voorste Goorven verzuurd. In 1996 slib verwijderd en toevoer van alkalisch grondwater via Voorste Goorven en Witven

BO BOW b-W B-W

1 1

Page 1 of 3

2 2

2

5

0

3 4 4

2 2

4 3 3

4

0

2-5? 1 4 4

4 2 4

2

2

2

3 5

0 3

1

1

1

1

1

1 1

1

1 1 1

1 1 1 1 1 1

1

1 1 1 1

1 1 1 1

1

1

1 1

1 1 1 1

1

1

1

1

1

2

3

1

5

3

2

0

5

BOW

3

1

5 4 3

3

2 1 4

5 5 5 4 3

3 3 2 2 5

2 0 0 0 4

4 0 0 0 0

5 5 5 4 5

BOW b-W b BOW BOW b --w B-W b --w B-W b b-W b-W BOW -OW

3

2

2

3

4

5

3

0

5

bOW

4 2

3

2

4

5 4

6 3

6 2

5 4

6 4

B BO B-W b-W b-W

2 (4)

4

1

6

4

2

4

6

B

B

bO

-o

B

1

2 (4)

4

1

6

4

2

4

6

B

B

bO

-o

B

1

2

4

2-5?

4 1-4? 1-3?

4

4

B-W B-W bOW? bo? B-W?

1

1

1

1

1

2

4

2-5?

5

4

4

5

bOW bow bOW?boW?bOW?

1

1

1

1

1

2

4

2-5?

5

4 3-6? 4-5?

5

BOW bow bOW?boW?bOW?

1

1

1

1

BO

b

1

1 1 1 1

2 2 1 0 2

3

bo

1

1

1 2 4

1 1 2 1 2 1 2 2 0 1 2

3 4

P3

verdroging

0.06

ja

vogels

1.7

ja

vissers

0.10

Beuven

verzuring

6.4

M12Z

Cl

landbouwwater

nee

dm144

NH4-N SO4 P-tot Ca …………….mg/l…………………

Beïnvloeding

Hydrologie afvoer sloten

N-tot

Locatie

Beheeruitgangspunt plantengroepen (Behouden, Optimaliseren, ontWikkelen), hoofdletter is belangrijkst

toevoer sloten

alk meq/l

Type

Oranjewoud (1998) Kansrijkdom plantengroepen 1-4 en hoogste kansrijkdom plantengroep schaal 1-6

geisoleerd

pH -

DVV-nr

Ver-thema's (verzuring, verdroging, vermesting, oplosbaarheid) schaal 1-5

in beekloop

Status (Natte Natuurparel, Habitatrichtlijn, Vogelrichtlijn) NNP HR VR

Kwelindicatie (schaal 1-5)

Chemische toestand Maatlat macrofyten en fytobenDeelmaatthos) latten Mafyt. + fyb. mafyt fybe

1

1

1 1

1 1

1 1 1 1 1

1

1

1 1

1

1

1 1

Bijlage 16

Wolfsputten

ja

M12ZZ M12ZZ M13 M13 M13 M12ZZ

Peetersven Klotvennen-M Flesven Ven ZW Aalsterhut Diepe Meerven Zandbergsven 20

ja ja ja ja ja ja

bw002 dm226

M12Z M12Z

bw008 zl004 bw006 bw016 bw012 zl003

nee nee ja nee nee nee nee nee ja ja ja ja ja nee ja ja ja nee nee nee nee nee nee nee

4.6 6.6

5.0

0.15

2.5

0.02

0

0.11

2

12

ja

nee

5.0

0.15

2.5

0.02

0

0.11

2

12

5.6

7.7 7.3 6.1

11

0.05

1

9

0.07

9.5

2.31

7

0.53

1

11

0.08

2.4

0.02

1

0.02

1

4

0.09

0.22

5.7

1.70

2.8

14

19

0.19

0.09

0

8

9

13

6.0

nee nee ja ja ja ja nee nee ja nee ja ja

4.3 4.2

0.04

1.5

0.11

14

0.05

1

7

Groote Melanen Klotven-W

nee nee ja nee ja nee

7.9 7.3

1.40 2.25

4.1 1.4

0.40 0.04

24 30

0.39 0.03

28 45

38 35

M12Z M12ZZ M12Z M13 M12ZZ M12ZZ

Zeezuiper Galgenwiel Zoomland-N Ven Moerkantse Baan Meeven Plantloon, ven 2

nee nee nee nee nee nee

bw013 bw010

M13 M13

Bloempjesven Ven NW Keutelmeer

nee nee nee nee

bw027 mo001 dg003 md002-2 rv001

M13 M12ZZ M12Z M12Z M12ZZ

Moseven Valkeniersven 2 Put St. Petrus Broekse wiel 2 Rozenven

nee nee nee nee nee

dm199

M12Z

Schaapsloopven

nee nee nee

ap025 dm017

M12ZZ M12ZZ

Astense Aa, Jantjes Plasje Hazeputten-M


ap001 ap023 mw014 md005 dm018 dg005 dg006 dg007

M12ZZ M13 M12Z M12ZZ M13 M12Z M12Z M12Z

Groot Ganzenven Buntven De Krochten-Z Driehoeksplas Beugen Hazeputten-O (complex) Plakkeven-W Plakkeven-O Lobeliaven / Leikeven

nee nee nee nee nee nee nee nee

Nwe Leemp. Dorst-Z (ven 2) Ne NO Tweetermansven


dg001-2 M12Z dm039 M12ZZ

nee ja ja nee nee ja nee ja nee ja ja nee

nee nee nee nee nee


6.6

6.7 6.8

0.94

0.21 0.21

4.3

2.1 2.3

0.56

0.13 0.38

17

7 18

0.21

0.16 0.09

17

3 7

19

10 19

ja ja

nee nee nee nee nee


5.8

0.10 0.84 2.02 0.36 0.21

3.4 1.5 0.8 3.8 1.7

0.62 0.09 0.05 0.69 0.37

37 5 24 3 68

0.13 0.04 0.03 0.21 0.05

9 16 43 6 25

23 11 12 15 20

6.9

0.60

2.1

0.12

5

0.14

14

10

5.6 5.6

0.19 0.43

2.3 3.4

0.08 0.45

3 51

0.31 0.10

2 19

6 20

4.4 6.9

0.11

2.4

0.90

4

0.07

1

7

7.8 6.3

Kwel 3

Verz Verdr Verm Opl. 2 4 5

eutroof viswater met riooloverstort in stedelijk gebied gealkaliniseerd en geeutrofieerd met restant zacht-watersoorten, inlaat kalkrijk en voedselrijk water, slib verwijderd geeutrofieerd geeutrofieerd geeutrofieerd met restant zacht-watervegetatie sterk verzuurd ven met hoogveenrand verzuurd en geëutrofieerd (door bladval?) verzuurd en geëutrofieerd, door vroegere aanvoer van landbouwwater? verzuurd ven voormalige zandafgraving, verzuurd, met enige kwel, verdroogd. Omgeving in 1993 gedeeltelijk afgebrand

3 2

6.8

0.08

1.7

0.10

25

0.10

7

13

6.8

0.07

0.6

0.10

53

0.04

15

13

door landbouw geëutrofieerd ven gebufferd ven, waarschijnlijk door grondwater geeutrofieerd geeutrofieerd geëutrofieerd door landbouw, eenden en honden; daarna verzuurd geëutrofieerd ven, in gebruik als visplas, grondwaterinlaat; nog zachtwatersoorten geeutrofieerd, daarna verzuurd met restant zacht-water soorten geeutrofieerd, ionenrijk hoogveenven, in verbinding met naast gelegen ven, begraasd hersteld, daarna dominantie van oeverkruid ionenrijk, zuur ven nog zacht-watersoort nog zeer zwak gebufferd met Luronium natans van nature zure vennen ven eerst geeutrofieerd, dan verzuurd ven eerst geeutrofieerd, dan verzuurd ven met enige toestroom van grondwater, sterk verzuurd door atmosferische depositie en geëutrofieerd door landbouw, in 1993 geheel opgeschoond tot minerale bodem verstoorde, troebele leemput verzuurd met restant zacht-water vegetatie

Page 2 of 3

2 3 2 0 2 2 2 2 2 1 (3) 2 4 0 2 3 4 2 3 2 3 2 2 1

3 3

1

4

2

2

2

4

3 3

1 3 5 2

2 3 3

4

5

4 4

4

5

3

2 1

1 0 (3) 0 1 0 0 0

2 3 2 2 2 2

4 4 3

2

3

2

1 1 2

4

2 3

5

3 1

4

3

3

0 2

3 2 2 3 3 2 4 2 3 0 2 4 2 2 1 2

3 2

2 2

2

2

b-W b boW bO BO b-W b-W --w bO b --w b-W --w b-W b-W --w b-W b-W --w b-W b-w --w b b-W --w b-W b --w -o b-w --w bo B-W b-W B-W

1

5 1 6 5 4 4 4 4 4 4 4 5 4 6 6 4 6 4 5 2

2 5 3 1 2 2 3 2 1 2 2 4 0 2 2 5 5 5 4 3

3 6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 5 5 6 5 1

3 3 4 0 3 3 2 3 2 2 3 4 0 0 4 2 4 4 5 3

5 6 6 5 4 4 4 4 4 4 4 5 4 6 6 5 6 6 5 3

BOW bOW b-w BO BO BOW B-W B-W B-W B-W B-W bOW B-W B-W B-W bOW BO bO BO BO B BO bO bO b-W b-W

2 3 3

2 3 3

2 0 0

0 0 0

2 3 3

3

3

0

0

3 3 2 1 1 3

2 0 0 0 0 2

1 0 0 0 0 0

2 0 0 0 0 0

0 4

0 4

3 5

4 3

4 5

bOW

1 2 4 5 4 5

3 4 3 0 3 4

4 3 4 0 0 3

5 4 0 0 0 1

5 4 4 5 4 5

b-w boW B-W BOW b-W B-W boW bOW B-W boW B --W B-W B-W --w --w bOW b-W --w --W bOW B-W bo b-W

1 1

4 1

2 1

0 2

0 0

4 2

bOW b-W

1 1

2 3 3 5 4

3 2 4 6 4

0 0 3 4 4

5 5 4 6 5

B-W b-W b b --w B-W b b --w b-w b-W bOW boW bo BO BO B-W bOW bOW bOW bO bOW

1 1 1 1 1

b -oW B BO bOW B-W boW

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1

--w B b-W bOW bOW BOW b-W

b-W bow b-W b-W b b-W b-W b-W

b --w --w

--w --w --W

1 1

1 1

1 1

3

b-W b-W b-W

--w

--W

1

1

1

3 3 2 1 1 3

boW boW b-W b-W b-W b-W b-W

-o

-o

1 1

b --w

--w

--w b

--w --w

1

1

b-W

--w --W

2

3

4

3

5

5

5

3

5

BOW

4

4 2

4 2

3 4

2 2

2 0

4 4

B-W b-W b-W b-W b-W bOW -o

b-W --W

2 3

2 3 2

4 3

5 3

4 5 5 2 6 4 4 6

2 2 2 4 3 4 4 5

0 0 4 5 1 2 2 4

0 0 4 1 0 4 1 3

4 5 5 5 6 4 4 6

B-W b-W BOW b bO boW b-w B-W BO BO b B B-W bOW bOW BO B

--W --w bOW b-W --w B-W b-W -oW

1

3 5

1 3

5 0

0 3

5 5

boW b-W BOW --W BOW BOW b-W --w b-W

BO

B

B-W BOW -ow b-W b-W B

b-W

1 1

1 1 1 1

1

1

1 1

--w b-W bOW bOW BOW b-W

b b-W

1 1 1 1 1 1 1

1 1

--w --w B-W BOW BO B-W b-w

5 5 2 3 5

4

3

P2 P3 P4 bO BOW B-W

P4 Pmax 5 6

4 2 4

4

2 3

P1A P1B BO bO

P3 5

4

3

3

P1 P2 6 5

verdroging

M26

dm079 dm235 br061 dm090 dm109 br069

ja nee ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja nee ja ja ja ja nee ja nee nee ja ja

4.9 5.6 4.7

0.02

Karakteristiek visvijver met inlaat van kalkrijk en eutroof beekwater; geeutrofieerd / gealkaliniseerd en verland vroeger geeutrofieerd door beekwater, later verzuurd zacht-water soorten zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven met hoogveensoorten zwak gebufferd zwak gebufferd zwak gebufferd zwak gebufferd ven met eutrofierende invloeden geeutrofieerd geeutrofieerd en gealkaliniseerd door Maaswater geeutrofieerd, daarna verzuurd ven verzuurd verzuurd door atmosferische depositie. In 1997-1998 toevoer van chloriderijk bronwater verzuurd door atmosferische depositie. In 1997-1998 toevoer van chloriderijk bronwater verzuurd ven verzuurd ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur, voedselrijk ven, wordt begraasd door vee

Cl 31

vogels

br041

0.04

NH4-N SO4 P-tot Ca …………….mg/l………………… 0.11 35 0.11

vissers

ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja ja

1.7

verzuring

Molenven (oost) Nieuwe Wiel Bosven-W Neterselsche Heide-W Kiezelven Scheidingsven Kranenmeer Pastoorsven Bierven Brilven Lange Vlaas Ronde Vlaas Klein Kraanven Langven-O Klein Hasselsven Leemputt. Ossendr. Groote Meer Leemputten Udenhout Beeldven Rietven Zwempeel Raadven Groot Aderven Wolfsputten

N-tot

landbouwwater

M12Z M12Z M13 M13 M13 M13 M12ZZ M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M26 M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12Z M12 M12ZZ M12Z M12ZZ

alk meq/l 0.98

afvoer sloten

dm171 zl006 br056 br111 dm124 dm125 dm134 dm173 dm184 dm190 dm196 dm197 dm232 mo014 dm216 bw022 bw031 zl014 br048 br017 dm249 dm077 br045 br041

pH 7.1


toevoer sloten

Locatie Greveschutven

Kansrijkdom plantengroepen 1-4 en hoogste kansrijkdom plantengroep schaal 1-6

geisoleerd

Type M12Z


in beekloop

DVV-nr dm084

Maatlat macrofyten en fytobenDeelmaatthos) latten Mafyt. + fyb. mafyt fybe


Status (Natte Natuurparel, Habitatrichtlijn, Vogelrichtlijn) NNP HR VR ja ja nee

1 1

1

1

1

1 1 1

1 1

1 1

1

1

1 1 1

1 1 1

1

1 1

1

1 1

1

1

1 1 1 1

1 1

1

1 1

1 1 1 1*

1 1

1

1 1

1

1

1 1

1 1 1 1

1

1 1 1 1

1 1

1 1

Bijlage 16

M13 M13 M13 M13 M13 M13 M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ

Klokvenneke Heidijk, ten Z van Oude Putten Langven (complex) Kamerven (complex) De Meer IJsbaan Nuenen Nwe Leemp. Dorst-N (ven 1) Munven Putven

nee nee nee nee nee nee nee nee nee nee

br090

M12ZZ

De Braacken

nee nee nee

8.1

bw018

M13

Kometeeuwsche ven

nee nee nee

dm033 dm037 md002-4 mw012 w142 w146 zw200

M13 M13 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

Wasven Witven Broekse wiel 4 De Krochten-W (grote ven) Heinis wiel 2 Heilige Geestwiel Zwarte Wiel

nee nee nee nee nee nee nee

br078 br073 dm082? mw009 dm023 dm081? ap018 geen dm224

Klokketorenven Klein Glasven Langven (Maurik) Adamsven Oud Meer Ganzeven Klotterpeel Cartierheide (146.47; 372.07) Pastoorsweijer

ja ja ja ja

?





ja

ja

?

18

0.08

7

17

5.1

6.6 4.9 7.5 5.3

0.13 0.04

1.9 2.6

0.25 0.09

5 3

0.09 0.34

1 1

7 8

0.20 0.05

1.9 2.3

0.33 0.03

11 55

0.13 0.03

4 10

9 21

7.6

0.24

1.8

0.12

11

0.10

7

17

5.4 7.3 5.9 7.0

0.06 0.50 0.96 0.22 0.57

1.9 1.7 1.7 6.1 2.4

0.10 0.02 0.32 0.02 0.04

3 25 61 3 6

0.26 0.07 0.12 0.51 0.18

1 17 28 4 8

8 17 26 12 13

7.5

zuur en zeer zwak gebufferd, verdroogd, in 1992 uitgediept, grondwaterafhankelijk. In het verleden door landbouw geëutrofieerd zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zuur ven zwak gebufferd ven zwak zuur ven met dikke baggerlaag verzuurd ven sterk door atmosferische depositie verzuurd. Eutrofiëring door eenden, zwanen en recreanten stroomdalven met sterke kwel, zeer zwak zuur en gebufferd, geëutrofieerd door omringende landbouwgrond oorspronkelijk voedselarm ven dat is vervuild geweest door drainwater van startbanen, rioolwater en afvalwater van galvaniseerinrichting. In 1992 uitgebaggerd. Nu nog overstortfunctie. Wordt ook als karpervijver gebruikt. zuur ven zuur ven zwak gebufferd wiel zacht-watersoorten geeutrofieerd geeutrofieerd geeutrofieerd

Kwel 1 4

Verz Verdr Verm Opl.

P1 P2 5 2 4 5

P1A P1B P2 P3 P4 BOW b --w B-W B-W B-W b-W

1

2 2 0 0 2 1 4 3 0 0

3

4

4 5 4

P4 Pmax 0 5 5 3

3

2

2

5

B-W

b-W b-W b-W

1

1 1 2 1 2 3 4 1 2 0

0 0 0 0 0 0 6 5 0 0

4 4 0 0 3 3 3 0 0 0

5 5 4 5 5 4 6 5 3 1

BOW BOW BOW bOW B-W bOW B-W bOW b boW b-W b-W

b-W --w B-W b-W --w bO b-w --w b --w -ow --w b b-W --w b-W B-W B b-W b-W BOW --W b --w

1 1

1 1

5 5 4 5 5 4 2 3 3 1

4

1

1 1 2

P3 0 4

5

1

3 3

1

2

1

3

0

0

3

b-W

b-W

--W

--W

1

2

2

3

0

3

b-W

b-W

b

--W

0 0

3 2

0 0

0 0

0 0

3 2

boW boW b-W

--w --w

1

1

0

3

3

b-w

b-W

2

3

Page 3 of 3

5

4

0 2 1 0 0 1 2

?

3

2

2

3 2

2

2

4

1 2

4

3

--w --w --w

4 4 2 1 5 4 5

2 3 0 0 2 4 2

0 3 0 0 0 2 0

0 0 0 0 0 0 0

4 4 2 1 5 4 5

B-W b B-W b-W b b-W b-W --w b-W BOW b B-W bOW b-w BOW bOW b

3

3

4

3

4

boW

1

1

verdroging

br143 dm002 dm019 dm022 dm034 dm038 dm040 dg001-1 ap006 br018

0.62

Karakteristiek verzuurd ven, oevers geplagd verzuurd, verdroogd, van oorsprong zeer zwak gebufferd ven

vogels

nee nee nee

5 17

vissers

3.0

Rauwven

Cl

verzuring

0.43

M12ZZ

NH4-N SO4 P-tot Ca …………….mg/l………………… 0.68 9 0.03 1 0.02 50 0.02 17

landbouwwater

5.8

ap012

1.7 0.8

afvoer sloten

N-tot

Locatie Zwartven Oude Karreput


toevoer sloten

alk meq/l 0.04 0.07

Type M12ZZ M12ZZ

Kansrijkdom plantengroepen 1-4 en hoogste kansrijkdom plantengroep schaal 1-6

geisoleerd

pH 4.9 5.7

DVV-nr br130 ap005


in beekloop

Maatlat macrofyten en fytobenDeelmaatthos) latten Mafyt. + fyb. mafyt fybe


Status (Natte Natuurparel, Habitatrichtlijn, Vogelrichtlijn) NNP HR VR nee nee nee nee nee nee

1

1

1

1 1

1 1 1

1 1 1

1 1

1 1 1 1

1

1

1 1

1 1

1 1

1

1

boW

--w --W --w --w --W --w

boW B-W boW

1 1


Bijlage 17.

DVV-nr

In selectie ? ja ja

Beheerder

M12ZZ M12Z

Locatie Vennen Geeneindse/Moleindse Heide (V67) Schaapsven Groot Aderven

br130 dg005-6

ja ja

M12ZZ M12Z

Zwartven Plakkeven O-W

BL NM

dm018

ja

M13

Hazeputten-Oost

SBB

dm042 dm095 dm096 dm184 dm197 dm237

ja ja ja ja ja ja

M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M12Z

Klein Meer Kanunnikesven Rietven Bierven Ronde Vlaas Soerendonkse Goor

NM BL BL BL BL SBB

mo001 mo009 zl003

ja ja ja

M12ZZ M26 M12ZZ

Valkeniersven Goudbergven Ven Plantloon (Kikkerwiel)

SBB SBB NM

ja

M12ZZ

Galgenwiel

NM

Broekse Wielen zuid Vennetje Cartierheide (146.47; 372.07) Oud Meer Klotterpeel

SBB SBB SBB SBB

Klein Glasven (Kattelaarsput)

NM

Ansemven Klokketorenven

NM (NM)

br007 br045

zl004

Type

Suggesties van terreinbeheerders voor te herstellen locaties

BL NM

md002 ? ap018

ja/nee nee nee nee

br073

nee

br074 br078

nee nee

dm081? dm082?

nee nee

Ganzeven Langven (Maurik)

SBB SBB

nee

Adamsven (Oude Buisse Heide)

NM

dm224

nee

Pastoorsweijer

NM

dm086

nee

Ven bij Voorstervoortse Hoeve

BL

M12ZZ

M12Z?

Knelpunten

Maatregelen

Een van de laatste Oisterwijkse Vennen waar nog Vrijzetten van de oever ligt voor de hand, voorgeen herstelmaatregelen zijn uitgevoerd. Gezien onderzoek moet uitwijzen of ook de venbodem de ervaringen met de andere vennen ligt het voor moet worden opgeschoond. de hand de klus nu af te ronden. bagger verwijderd, maar kwaliteit kan verder worden verbeterd

kleinschalige maatregelen onderzoek mogelijkheden verbeteren waterhuishouding, opschonen kleinere vennen (let op veenmosvegetaties!) , plaggen randzone herstelplan uitvoeren

toplaag verwijderen zuidelijke oever (vrij breed en diep), plaatselijk open water maken Baggeren, plaggen oeverzone Opslag verwijderen op drijftil herstelplan kritisch bekijken (afgevallen voor OBNsubsidie) herstelplan kritisch bekijken (afgevallen voor OBNsubsidie) opschonen, plaggen randzone open maken, bos eromheen weghalen plaggen randzone plaggen hoger gelegen randzone, daarna instellen op hoger peil Het Ansumven en de Kattelaarsput zijn twee Hydrologisch kunnen de vennen nu hersteld vennen in een omgeving waar recent de worden (dat was eerder niet het geval). De landbouwenclaves zijn verworven. Het zijn vennen historische toestand moet daarvoor in kaart worden die op de rand van de Kampina en het beekdal gebracht. liggen en daarmee van nature waarschijnlijk iets voedselrijker. Ze voegen daarom iets toe aan de andere vennen op de Kampina. zie Klein Glasven (Kattelaarsput) Het Klokketorenven is het enige ven op de Kampina (maar onderdeel van Landgoed de Rosep, niet van NM) waar de speerwaterjuffer nog aanwezig is. Behoud van deze relictpopulatie is zeer gewenst! Ven is eind jaren negentig gedeeltelijk hersteld (uitgegegraven op voormalige landbouwgrond), waarbij soorten uit zwak gebufferde wateren zijn verschenen Het Adamsven is het "ven ten N van de Roosendaalsebaan". De landbouwenclave ten noorden hiervan heeft recent een bestemmingswijziging gekregen, en kan nu als "natuur" worden ingericht. De verdroging en vermesting van het Adamsven is daarmee opgelost. Kleinschalige plagwerkzaamheden ter plaatse heeft in ieder geval witte waterranonkel opgeleverd, een indicatie van daar hier eventueel mogelijk is. Een eventueel herstelplan zou in combinatie met het Stekven kunnen worden opgesteld, maar voor dit laatste ven zijn minder verwachtingen Pastoorsweijer is vooral van belang vanwege de grote kansen voor moerasvogels.

Ven met bijzondere betekenis dat aanvullend onderzoek kan gebruiken

zie Klein Glasven (Kattelaarsput)

verwijdering boomopslag randzone herstel zuidelijk gelegen ven (nu niet waterhoudend)

Ontwikkeling van een ondiepe rietvegetatie, eventueel in combinatie met het opschonen van de venbodem geeft hier weer leefomstandigheden voor b.v. woudaapje, snor en eventueel roerdomp. Soorten die van de Brabantse vennen vrijwel zijn verdwenen, maar hier zeker wel thuis horen. Hydrologisch herstel van het huidige ven en ontwikkeling nieuw ven ten noorden hiervan (heeft vroeger waarschijnlijk al ven gelegen)


Bijlage 18.

Uitgevoerde maatregelen en kansrijkdom nieuwe maatregelen per locatie De vennen zijn vermeld in de volgorde van Bijlage 156 Vet:

Vennen uit Provinciaal Venherstelproject

Rood (Times): RWSR-vennen Onderstreept: door beheerders aangegeven vennen voor aanpak

AquaSense © - 05.2184.2

1

Bijlage 18

DVV-nr

Type

Locatie

Status/kansrijkdom

dm144 br139 br139 br085 br052 bw023

M12Z M12ZZ M26 M12ZZ M12Z M12Z

Beuven Pannegoorven Pannegoorven Bankven Belversven Kleine Meer

is al hersteld en waardevol kansrijk voor nader onderzoek kansrijk voor nader onderzoek onderzoek naar verbeteringsmogelijkheden gewenst maatregelen in voorbereiding onderzoek verricht, in anti-verdrogingsproject opnemen

dm150 dm251 bw028

M12ZZ M12 M12Z

Maasven Vispeel (Ringelven) (Water)ranonkelven

onderzoek verricht, maatregelen niet zinvol onderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst uitvoering afgerond

dm172 dm010 dm011 dm158 br027 dm043 dm230 br087 dm237 mo006 br065 br065 mo009 br007 br024 br083 br117 br118 dm153 dm176 mo008 mo015 br010 br036 br122 bw020 dm096 br074 dm094 dm206 br042 mw004

M12ZZ M12ZZ M12Z M12ZZ M12Z M12Z M13 M12ZZ M12Z M13 M12Z M26 M26 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M13 M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12Z M12ZZ

Reisven Venrode-N Venrode-M Grafven-Z Groot Kolkven Groot Meer Biesven Koude Water Soerendonkse Goor Rondven Groot Huisven Groot Huisven Goudbergven Galgeven Diaconieven Rietven Vissersven Berkven Henneven Groot Malpieven Rondven, ten Z van Zwarte Goor Schaapsven Achterste Goorven Keijenhurk Kortenhoeff-W Rietven Ansemven Meeuwven Brugven Staalbergven Padvindersven

vooronderzoek uitgevoerd (kleinschalige maategelen) vooronderzoek gewenst uitvoering afgerond uitvoering afgerond uitbaggeren op termijn gewenst, zeer gecompliceerd project maatregelen uitgevoerd zuur ven, weinig kansrijk, wellicht kleinschalige maatregeln t.b.v. de fauna vooronderzoek gewenst onderzoek aanvullende maatregelen gewenst wellicht is plaggen en/of vrijstellen oever zinvol vooronderzoek uitgevoerd, bekalking stroomgebied? vooronderzoek uitgevoerd, bekalking stroomgebied? opslag verwijderen op drijftil, onderzoek naar verbetering waterhuishouding onderzoek naar buffering met grondwater loopt zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen vooronderzoek verricht, financiering uitvoering nog te regelen vooronderzoek verricht, financiering uitvoering nog te regelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen maatregelen reeds in onderzoek zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen nog waardevolle elementen (o.a. trilveen), onderzoek naar regulatiemogelijkhedenverstorende activiteiten (o.a. uitzetten vis) gewenst oevers onlangs vrijgesteld, verder niet veel kansrijke maatregelen maatregelen uitgevoerd zuur ven, weinig ontwikkelingsmogelijkheden zuur ven, weinig ontwikkelingsmogelijkheden waarschijnlijk enigszins gebufferd, historisch en hydrologisch onderzoek wenselijk zuur ven, weinig ontwikkelingsmogelijkheden zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen maatregelen uitgevoerd maatregelen uitgevoerd

br077 dm161 dm095 dm095 br038 br037 br034 dm084 dm171 zl006 br056 br111 dm124 dm125 dm134 dm173 dm184 dm190 dm196 dm197 dm232 mo014 dm216 bw022 bw031 zl014 br048 br017 dm249 dm077 br045 br041 br041 dm079 dm235 br061 dm090 dm109 br069

M12Z M12ZZ M12ZZ M26 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z M13 M13 M13 M13 M12ZZ M13 M13 M13 M13 M13 M13 M13 M26 M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12Z M12 M12ZZ M12Z M12ZZ M26 M12ZZ M12ZZ M13 M13 M13 M12ZZ

Winkelsven-W Hoenderboom Kanunnikesven Kanunnikesven Van Esschenven Witven Voorste Goorven Greveschutven Molenven (oost) Nieuwe Wiel Bosven-W Neterselsche Heide-W Kiezelven Scheidingsven Kranenmeer Pastoorsven Bierven Brilven Lange Vlaas Ronde Vlaas Klein Kraanven Langven-O Klein Hasselsven Leemputt. Ossendr. Groote Meer Leemputten Udenhout Beeldven Rietven Zwempeel (Ringelven) Raadven Groot Aderven Wolfsputten Wolfsputten Peetersven Klotvennen-M Flesven Ven ZW Aalsterhut Diepe Meerven Zandbergsven 20

vooronderzoek uitgevoerd, kansrijk bij juiste maatregelen waterhuishouding geen nader onderzoek noodzakelijk vooronderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst vooronderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst maatregelen uitgevoerd maatregelen uitgevoerd maatregelen uitgevoerd vooronderzoek uitgevoerd, subsidie aangevraagd vooronderzoek uitgevoerd, geen maatregelen noodzakelijk vooronderzoek uitgevoerd zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen vooronderzoek uitgevoerd, kleinschalige maatregelen zuur ven, wellicht kleinschalige maatregelen mogelijk zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen mogelijk zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen maatregelen uitgevoerd maatregelen uitgevoerd onderzoek ontwikkelingsmogelijkheden gewesnt maatregelen uitgevoerd onderzoek ontwikkelingsmogelijkheden gewesnt onderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven met voedselrijke bodem, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen onderzoek verdwijnen van hoogveenachtige vegetatie gewenst onderzoek verdwijnen van hoogveenachtige vegetatie gewenst zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen vooronderzoek uitgevoerd, zuur ven, weinig kansrijk zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, weinig ontwikkelingsmogelijkheden

bw002 dm226 bw008 zl004 bw006 bw016 bw012 zl003 bw013 bw010

M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12Z M13 M12ZZ M12ZZ M13 M13

Groote Melanen Klotven-W Zeezuiper Galgenwiel Zoomland-N Ven Moerkantse Baan Meeven Plantloon, ven 2 Bloempjesven Ven NW Keutelmeer

geen perspectief voor ontwikkeling venlevensgemeenschappen onderzoek naar verbetering waterhuishouding gewenst ingrijpende maatregelen niet zinvol herstelplan kritisch bekijken (afgevallen voor OBN-subsidie) onderzoek herstelmogelijkheden verdroging gewenst zuur ven, wellicht kleinschalige maatregelen (let op veenmosvegetaties) onderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst herstelplan kritisch bekijken (afgevallen voor OBN-subsidie) zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen wellicht zijn maatregelen tegen verdroging zinvol

bw027 mo001 dg003 md002-2 rv001 dm199 ap025 dm017 ap001 ap023 mw014 md005 dm018 dg005

M13 M12ZZ M12Z M12Z M12ZZ M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M12Z M12ZZ M13 M12Z

Moseven Valkeniersven 2 Put St. Petrus Broekse wiel 2 Rozenven Schaapsloopven Astense Aa, Jantjes Plasje Hazeputten-M Groot Ganzenven Buntven De Krochten-Z Driehoeksplas Beugen Hazeputten-O (complex) Plakkeven-W

onderzoek naar mogelijkheden en effectiviteit maatregelen tegen eutrofiering gewenst onderzoek naar verbeteringsmogelijkheden gewenst geen nader onderzoek noodzakelijk vooronderzoek naar ontwikkelingsmogelijkheden gewenst maatregelen uitgevoerd maatregelen uit te voeren in 2005/2006 vooronderzoek noodzakelijk, potentieel waardevol plasje zuur ven in goede conditie, mogelijk waterhuishouding nog te verbeteren vooronderzoek verricht, haarmosvegetatie verwijderen vooronderzoek en maatregelen uitgevoerd maatregelen uitgevoerd vooronderzoek uitgevoerd, kleinschalige maatregelen zuur ven, mogelijk waterhuishouding nog te verbeteren kleinschalige maatregelen gewenst

Page 1 of 2

Bijlage 18

DVV-nr dg006 dg007 dg001-2 dm039 br130 ap005 ap012 br143 dm002 dm019 dm022 dm034 dm038 dm040 dg001-1 ap006 br018 br090 bw018 dm033 dm037 md002-4 mw012 w142 w146 zw200 ap018 br073 br078 dm022 dm023 dm081 mw009 geen dm224

Type M12Z M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M13 M13 M13 M13 M13 M12Z M12Z M12ZZ M12ZZ M12ZZ M13 M13 M13 M12Z M12Z M12Z M12Z M12Z

Locatie Plakkeven-O Lobeliaven / Leikeven Nwe Leemp. Dorst-Z (ven 2) Ven NO Tweetermansven Zwartven Oude Karreput Rauwven Klokvenneke Heidijk, ten Z van Oude Putten Langven (complex) Kamerven (complex) De Meer IJsbaan Nuenen Nwe Leemp. Dorst-N (ven 1) Munven Putven De Braacken Kometeeuwsche ven Wasven Witven Broekse wiel 4 De Krochten-W (grote ven) Heinis wiel 2 Heilige Geestwiel Zwarte Wiel

Status/kansrijkdom kleinschalige maatregelen gewenst maatregelen uitgevoerd, herverzuring, oplossing niet in zicht nader onderzoek naar oorzaak vertroebeling gewenst nader onderzoek naar huidige toestand en beheer gewenst zuur ven, weinig ontwikkelingsmogelijkheden vooronderzoek uitgevoerd, maatregelen nog uit te voeren vooronderzoek uitgevoerd, anti-verdrogingsmaatregelen zuur ven, weinig ontwikkelingsmogelijkheden niet zeer sterk verzuurd ven, onderzoek naar ontwikkelingsmogelijkehden gewenst zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen zuur ven van goede kwaliteit, geen nader onderzoek noodzakelijk vooronderzoek en maatregelen uitgevoerd geen nader onderzoek noodzakelijk verdrogingsonderzoek afgerond, onderzoek naar noodzaak uitbaggeren gewenst zuur ven, weinig ontwikkelingsmogelijkheden zuur ven, weinig ontwikkelingsmogelijkheden kunstmatige plas, wellicht ontwikkelingsmogelijkheden zuur ven, niet erg kansrijk, wellicht kleinschalige maatregelen vooronderzoek verricht en kleinschalige maatregelen uitgevoerd vooronderzoek verricht en kleinschalige maatregelen uitgevoerd maatregelen uitgevoerd ven met grote potenties indien eutrofiering door landbouw wordt gestopt baggeren en uitdunnen omringende beplanting baggeren en uitdunnen omringende beplanting op lange termijn wellicht ontwikkelingsmogelijkheden als intensiteit landbouw omgeving vermindert

Klotterpeel Klein Glasven Klokketorenven Langven (Maurik) Oud Meer Ganzeven Adamsven Cartierheide (146.47; 372.07) Pastoorsweijer

onderzoek anti-verdrogingsmaatregelen vooronderzoek herstel hydrologie gewenst onderzoek naar mogelijkheden behoud speerwaterjuffer gewenst onderzoek naar herstel zuidelijk gelegen ven kleinschalige maatregelen (verwijderen opslag)) kleinschalige maatregelen (plaggen) opstellen herstelplan verdroging en vermesting opschonen, plaggen randzone onderzoek verbetering habitat moerasvogels gewenst

Page 2 of 2

Huidige toestand en vervolgaanpak Brabantse vennen

Recommend Documents