Hoofdstuk 9. Ben Je Eigen Heldin. Angelique Van Ravensteijn - Oss

Hoofdstuk 9

‘Het meest interessante vind ik hoe de ondernemer zijn passie weet uit te bouwen tot een succesvol bedrijf.’

- Angelique Van Ravensteijn, Oss -

Fotografie: Sandra van de Goor-Bruinewoud

Ben Je Eigen Heldin

Angelique Van Ravensteijn - Oss


9

Angelique Van Ravensteijn Business- en familiebedrijf coach en karakterspecialist in werk en organisatie SpringBalance, bureau voor business coaching, advies en training. KNAP Business Support | www.springbalance.nl | [email protected]

Op een mooie lentedag, terwijl ik met een kop koffie in mijn hand naar buiten staarde, dagdroomde ik dat ik mijn hele verhaal en al mijn ervaringen weleens mooi verwoord op papier zou willen zetten. Er wonen in mijn hoofd zoveel innovatieve ideeën en verhalen die zo graag eens zichtbaar willen worden. Juist op dat moment kwam er via LinkedIn een berichtje van Peter met de vraag of hij met mij samen mijn reis als heldin in een gids mocht gaan maken. Het blijkt maar weer dat toeval niet bestaat. Toeval is gelijkgestemde energie!

Waarom ben jij familiebedrijven gaan coachen? Je bent zelf nauw betrokken bij een familiebedrijf. Wat heeft jouw passie voor dit werk aangedreven? Aan mij is een tijdje geleden de vraag gesteld waarom ik familiebedrijven zo boeiend vind en wat maakt dat ik de bedrijven graag coach. Dan ga ik terug naar 26 jaar geleden, toen ik mijn man heb leren kennen. Ik was 20 jaar en hij had net het bedrijf van zijn vader overgenomen dat al een lange tijd in de familie bestond. Een paar jaar later is zijn vader overleden en heb ik kort hierna zelf een auto ongeluk gekregen. Dit zorgde voor een flinke ommezwaai in mijn carrière omdat ik per direct stopte als assistent Hoofd interne dienst in een grote zorginstelling. We zijn samen in het familiehuis gaan wonen dat aan het bedrijf verbonden was. De manier van denken binnen deze grote ondernemersfamilie was heel anders dan die er bij mij thuis in mijn jeugd was in een werknemersgezin. Ik vond dit erg intrigerend. Een goed voorbeeld in de familie van mijn man, is dat de plaats waar het bedrijf staat erg bepalend is. Aan deze plek zijn veel emoties gekoppeld, los van de soort activiteit van het bedrijf.

Voor iedereen in de hele grote familie (lees; 12 broers en zussen met aanhang en kinderen en kleinkinderen!) voelt het op deze plek als een stukje thuis. Toen wij er nog woonden en de broers en zussen van mijn schoonvader nog in leven waren, was het dan vaak een zoete inval bij ons thuis waarbij wij veel familieverhalen te horen kregen. ‘Ik kreeg steeds meer passie om te onderzoeken hoe ondernemer & klanten en ondernemer & personeel met elkaar omgaan.’


97

In die tijd ben ik mij gaan verdiepen door studies en workshops te volgen, in de betekenis van het communiceren en omgaan met ‘ongeschreven’ familieregels. Vragen als: “Wat is er anders in ondernemende families en wat drijft een gepassioneerde ondernemer om een succes te maken van zijn bedrijf?” boeiden mij heel erg. Ik had genoeg


voorbeelden om mij heen van collega ondernemers en vrienden die een eigen bedrijf hadden om mijn opgedane kennis te toetsen. Het meest interessante vind ik hoe de ondernemer zijn passie weet uit te bouwen tot een succesvol bedrijf. Dit komt doordat ik zelf elke dag vol passie in mijn eigen bedrijf SpringBalance, mijn talent laat groeien. Ik vraag me af, welke overtuiging heeft er voor gezorgd dat een ondernemer passievol blijft? Wat maakt dat iemand geboeid blijft om vele uren hard te werken aan hetzelfde doel? Wat zorgt ervoor dat een ondernemer zich nog steeds gelukkig voelt? Hoe blijft iemand zich verder ontwikkelen totdat het nog mooier is dan ooit zijn droom was? Kijk bijvoorbeeld naar Disney. Wie kent deze successtory nou niet. Alles is tot in de perfectie geregeld! “If you can dream it, You can do it!” Nadat onze jongste naar de basisschool ging, ben ik in het bedrijf van mijn man gaan meewerken om administratieve ondersteuning te bieden. Vanaf nu maakte ik deel uit van het familiebedrijf en dat gaf weer een andere kijk binnen de organisatie. Ik kreeg steeds meer passie om te onderzoeken hoe ondernemer & klanten en ondernemer & personeel met elkaar omgaan. Iets waarmee ik veel ondernemers mee durf uit te dagen is de vraag: Wat is je leven op dit moment waard als je het een cijfer mag geven? Met daarbij de vraag: wat is voor jouw goed of juist uitstekend? Dan kom je uit op een cijfer. Dit geeft vaak stof tot nadenken. Hier komen vaak hele goede vragen naar voren zoals de vraag: wat betekent dit voor mij of mijn bedrijf? Wat is de volgende stap voor mij om nu te nemen? Een goede leerschool is geweest om veel met mijn man over de onderneming en andere bedrijven te praten EN vooral te luisteren. Hier heb ik heel veel profijt van. Ik weet waar een ondernemer het over heeft als er zich problemen voor doen.

Familiebedrijven zijn de bakermat van ondernemerschap. Je werkt hard, bent je eigen baas en wilt een blijvende erfenis achterlaten. Toch gaat het bij veel familiebedrijven mis op de lange termijn. Wat zijn in jouw ogen de zeven dodelijke zondes die familiebedrijven kunnen vernietigen? 1. 98

Het kosten wat kost overdragen van de onderneming aan een zoon of dochter die de vaardigheden of attitude daar niet voor heeft ontwikkeld. Maak een ambitieus en realistisch meerjaren stappenplan en onderzoek alles voor een goede en gestructureerde overname. Een belangrijk onderdeel hierin is wie het meest geschikt is voor overname.

‘Met een levensloopplan maak je een planning van dingen die je leuk vindt in je leven om te doen. Zo ontstaat er rust omdat je weet dat deze wensen er ook gaan komen.’


2.

Maak tijdig de verwachting kenbaar van de onderneming aan je zoon of dochter. Zorg dat je niet vanuit loyaliteit handelt. Blijf open en eerlijk naar elkaar communiceren en verwachtingen uitspreken en bijstellen. Proberen te vol doen aan verwachtingen die niet realistisch zijn is funest!

3.

Groei afhankelijk laten zijn van familieleden die in de toekomst misschien in een bedrijf komen, is kiezen voor een open toekomst zonder vast omlijnd doel of plan. Hierdoor laat je de ontwikkeling van je bedrijf stagneren of zelfs baseren op een familielid dat er nog niet is en misschien niet eens gaat komen. Ben aanwezig in je bedrijf door bezig te zijn met wat er NU gebeurt en niet wat er misschien gaat komen. Onderneem pas actie zodra dit familielid ook daadwerkelijk in het bedrijf gaat stappen. 99

5.

Veranderingen niet doorvoeren omdat niet iedereen van alle generaties het daar mee eens zijn. Dit belemmert het samenwerken en hierdoor stagneert de bedrijfsvoering. Blijf communiceren met elkaar wat goed is voor de toekomst van het bedrijf, het gezamenlijk belang. De perfecte timing of situatie is er bijna nooit. Leer te handelen en actie te ondernemen.

6.

Aan principes blijven vasthouden omdat die er altijd al zo zijn geweest. Je blijft dan steeds krijgen wat je tot dan toe ook altijd kreeg of zelfs nog minder. Ben tevreden met wat je hebt bereikt. Het is vaak al meer dan je denkt. Leer creatief te denken waardoor je vaak nog weer een stapje verder komt. Bij voorbeeld “eerst zien dan geloven” of “dat hebben we al jaren zo gedaan, waarom is dat nu opeens niet goed meer?”.

7.

Emoties en wantrouwen laten meespelen in beslissingen die gemaakt moeten worden voor de langere termijn. De belangen mee laten spelen vanuit het thuisfront onder het mom van we zijn familie en die doordrukken. Het gaat meestal mis als deze belangen niet worden uitgesproken. In een familiebedrijf worden meer uren gewerkt dan voor een baas. Blijf hierover communiceren en zorg dat iedereen een balans heeft tussen werk en privé die acceptabel is.

Binnen veel familiebedrijven hechten ze zich, veel meer dan commerciële bedrijven, aan goed personeel. Ze laten medewerkers als het ware deel uit maken van hun familie binnen in het bedrijf. Er kan openlijk gesproken worden in de familie over “de zaak” en ze delen vaker hun mening met elkaar. Dit komt doordat het bedrijf dat is, wat de familie met elkaar verbindt; of ze nu wel of niet daarin samen werken. Het saamhorigheidsgevoel en “het er bij horen gevoel” is de belangrijkste les hieruit. De binding is het sterkst doordat iedereen weet wat de geschiedenis is van het bedrijf. Dat maakt ze trots op waar ze voor staan. Een voorbeeld van een familiebedrijf dat vanuit passie en een goed hart voor personeel werkt is een catering bedrijf bij mij in de buurt. Zij hebben succesvolle strategie ontwikkeld door hun HR managers aan te vullen met 2 gelukscoaches. Verder hebben ze een psycholoog ter beschikking staan voor hun personeel en hun familieleden. Dit omdat ze de filosofie hebben dat als zij als werkgever goed zijn voor het personeel, het personeel ook goed is voor de werkgever en de klanten. Je praat hier over een drie dubbele win-win-win-situatie. Ze praten daarom niet over werknemers maar over samenwerkers. Dit versterkt het WIJ-gevoel enorm. Ik kan mij heel goed vinden in deze gedachtegang. Fotografie: Sandra van de Goor-Bruinewoud

Wat zijn de belangrijkste lessen die jij zelf met jouw achtergrond in een familiebedrijf en jouw werk met familiebedrijven geleerd hebt van succesvolle familiebedrijven? Wat mij het meest opvalt als ik met familiebedrijven werk is de gedrevenheid bij ondernemers om er ook daadwerkelijk een succes van te maken. Dat wat ze opgebouwd hebben, willen ze niet zien verdwijnen omdat het al zo lang in de familie is. Als je iets vanuit passie doet dan doe je dit diep vanuit je hart en ziel! Passie is dat waar je ’s morgens je bed voor uit komt, waar je ogen van gaan stralen en waar je energie van krijgt. Passie is het vuur dat ons drijft om uit te drukken wie we werkelijk zijn. Gepassioneerde mensen hebben allemaal één ding gemeen, ze laten zich leiden door een diep verlangen, een ideaal of een talent. Ze hebben de moed om een bezield leven te leiden en te leven vanuit hun hart. Binnen een familiebedrijf wordt liefde en passie voor het vak er met de paplepel ingegoten en dat stralen ze aan alle kanten uit. Dat maakt het verschil met andere ondernemers van MKB bedrijven. Ik zie dat ondernemers van familiebedrijven gericht zijn op de toekomst. Ze maken van hun fouten uit het verleden leermomenten, die ze gebruiken om gedane zaken naar het positieve om te draaien. Ze hebben al een verleden meegemaakt met vele ups en downs in de economie en zijn niet meer zo grillig gevoelig. Ze stralen daardoor meer continuïteit uit dan commerciële bedrijven. Dit komt door hun jarenlange familie ervaring.

100

‘Een van mijn hobby’s is koken. Daarom vergelijk ik de volgende drie plannen, finacieel-, levensloop- en vitaliteitesplannen vaak met een menukaart waarop een voor-, hoofd- en nagerecht staan.’


101


Hoe zorg jij er voor dat personeel zo goed mogelijk aan een familiebedrijf blijft verbonden vanuit passie? Met mijn programma ‘Karakter in werk’ probeer ik zo snel mogelijk te achterhalen wat de omgangsregels, ofwel de ongeschreven regels, zijn die leven in het familiebedrijf. Dit is een hele uitdaging op zich. Een onderdeel van het programma is de Balance assessment methode. Hiermee ga ik opzoek naar de karakterstijlen van de ondernemer. Zodra deze helder zijn, kom je erachter welke karakterstructuur er in het bedrijf heerst. De karakterstijlen zijn de pijlers die maken dat iemand past binnen het familiebedrijf of juist niet. Je weet precies of iemand op de juiste plek zit, gelukkig wordt op zijn functie en goed is in wat ze doen. Je zet ze als het ware in hun eigen kracht. Hierdoor blijven medewerkers loyaal om goed te kunnen samenwerken. Ook kan ik vanuit de karakterstructuur van het bedrijf direct problemen analyseren en de beste oplossingen erbij vinden. Een mooi voorbeeld is het project ‘Eenheid door diversiteit naar duurzaamheid’ waaraan ik werk binnen een familiebedrijf in de zorgsector. Binnen deze sector is veel beweging en verandering. De vooruitstrevende gedachte hierbij is dat mensen binnen een organisatie zelf een merk zijn. Hierdoor ontstaat een krachtig team wat in dienst staat van de klant, die hier ook beter van wordt. Medewerkers gaan elkaar aanspreken op de werkvloer op kwaliteiten in plaats van op minpunten. Ze gaan elkaar schouder klopjes geven en op waarde schatten. Ze spreken dezelfde taal. Het is mooi om te ervaren dat een team in zijn geheel een grotere eenheid vormt en dat elke medeweker toch zijn eigen authentieke zelf behoudt. Samen creëren we op deze manier de kracht van samenwerken. Door deze manier van samenwerken en met de Balance assessment methode kom je achter de ongeschreven regels die er zijn in een familiebedrijf. Deze ongeschreven regels zijn normen en waarden die al heel lang in een familie spelen. Ze zijn van een ongekende waarde voor een onderneming. Het zijn de geheimen die het succes bepalen van een familiebedrijf.

Hoe laat je volgens jou teams van broers en zussen goed samenwerken in het familiebedrijf? Er is veel geschreven en gezegd over teamwork, wat is de specifieke uitdaging bij broers en zussen? Wanneer broers en zussen een team vormen is het verstandig om eens op een eerlijke manier naar de samenwerking te kijken welke capaciteiten en kwaliteiten ze in huis hebben. Verder geven de karakterstijltesten meer duidelijk weer welke intrinsieke motivatie familieleden hebben om een bedrijf voort te zetten. Zeker bij opvolging of bij overname van een bedrijf.

‘Een vitalitietsplan is ook van levensbelang om zo lang en gezond mogelijk met passie je bedrijf te kunnen leiden tot het succes wat je voor ogen hebt.’

102


‘Om iets moois op te bouwen en achter te laten, werk je dagelijks met heel veel plezier aan jouw bedrijf.’

Op basis van de uitslag van de attitude en motivatieonderzoeken is het goed om de taken te verdelen op de best gepaste manier. Als er dan ook wederzijds respect voor ieders kunnen en ambitie kan worden gecreëerd dan zal er een succesformule worden doorgezet. In deze situatie is het broodnoodzakelijk om emotionele en zakelijke afspraken van elkaar te scheiden.

Daarom is een heldere communicatie en het uitspreken van elkaars verwachtingen een van de belangrijkste sleutels van een goede samenwerking tussen broers en zussen. Doordat ik ze duidelijk inzicht geef in elkaars attitude en motivatie, kunnen ze met veel meer begrip en wederzijds respect aan het gezamenlijke bedrijfsbelang gaan werken. Vaak leg ik het voorbeeld uit dat een bedrijf een gezin is. De directie zijn de ouders, ofwel de vader of moeder, en de werknemers de kinderen. Als het niet goed gaat met de ouders dan heeft dit de weerslag op de kinderen. Aan het soort gedrag wat de kinderen laten zien kun je horen waar het probleem zit bij de papa of mama. Dit is zo herkenbaar. Iedereen is opgegroeid in een gezin, hoe de samenstelling ook was. Dit geld niet alleen voor kleine bedrijven maar ook voor middelgrote organisaties. Pas geleden sprak ik met een man die als ouder de rol van directeur in een familiebedrijf heeft in de metaalindustrie. Hij had bij de geboorte van zijn kinderen een rooskleurig beeld van samenwerken en het overdragen van een droom die hij zelf wilde waar maken. De directeur heeft zijn kinderen niet de kans gegeven om zichzelf te ontwikkelen en ook eens ergens anders te gaan kijken door dat hij te veel heeft gepusht. De teleurstelling was dan ook enorm groot toen de overname in zicht kwam en een van de kinderen andere ambities had en een van de kinderen niet de kwaliteiten bleek te hebben. Na goed overleg zijn we samen het gesprek aan gegaan met de kinderen en de ouders over de toekomst van het bedrijf. De taal die gesproken wordt binnen de familie is dus van cruciaal belang. Spreek als ondernemer al heel vroeg uit wat je zelf wil zonder daarbij kinderen een richting in te duwen. Kinderen kunnen het als een verplichting voelen om het bedrijf over te nemen. Als ik kijk naar ons eigen familiebedrijf dan adviseren wij onze kinderen om eerst eens in de keuken te kijken van andere bedrijven voordat ze eventueel in ons bedrijf terecht komen. Ze zijn wel van jongs af aan groot gebracht met ons bedrijf en weten zeker welke normen en waarde hier aanwezig zijn. Ze kunnen op later leeftijd dan bewust kiezen of ze hieraan mee willen doen. 104



Iets wat vaker in familiebedrijven gebeurt dan in andere bedrijven is dat er veel wordt gehandeld vanuit intuïtie, op basis van het onderbuikgevoel. Een voorbeeld van intuïtief en emotioneel handelen is dat een van de broers of zussen op dit gevoel een aankoop doet en er heilig van overtuigd is dat dit het allerbeste is voor het bedrijf. Wat vaak ook klopt. Nu moet er een vertaling worden gemaakt naar de andere broers of zussen waar dit gevoel op gebaseerd is. Hier gaat het vaak mis omdat er onbegrip ontstaat doordat een onderbuikgevoel nu eenmaal moeilijk is uit te leggen.

Wat is voor jou de grootste test bij de opvolging in het familiebedrijf? Als ik naar onze situatie terug kijk, was de grootste test de periode nadat mijn schoonvader overleed. Er speelden naast financiële vraagstukken ook heel veel emoties. Het belang van iedereen in de familie was anders. De uitdaging was er om de meest geschikte oplossing voor alle partijen te creëren. Voor nu en voor later en tussen alle emoties door, in het belang van het bedrijf. Het meest belangrijke was alles zo eerlijk en open mogelijk met elkaar bespreken. Zo is de vraag wie er nog meer het bedrijf over wilde nemen bewust besproken. Niemand anders dan mijn man had die wens. Aan hem de taak om alles rondom de overname van het bedrijf te regelen. In emotionele situaties schuilt het gevaar dat familieleden verschillende rollen op zich nemen en mee laten spelen bij een beslissing. Met een levensloopplan maak je een planning van dingen die je leuk vindt in je leven om te doen. Zo ontstaat er rust omdat je weet dat deze wensen er ook gaan komen. Je hebt steeds een keuze om het wel of niet te doen. Je kiest elke keer: als het nu niet is, wanneer is het er dan wel. Hierbij werkt het principe van emotie koppelen aan iets wat je wilt bereiken erg positief. Het gaat verder dan een financieel doel. Het gaat er om dat je weet waar je hard voor werkt en dat je daar echt profijt van mag hebben. Mijn advies is om tijdig een levensloopplan op te stellen met daarin prioriteiten vastgelegd tot aan het moment van stoppen of overname. Hiermee leef je minder in de waan van de dag en overkomen je de dingen minder. Je creëert meer inzicht in je doelen. 105

Hier stopt het denken dat je wensen onbereikbaar zijn! Jij hebt zelf een keuze gemaakt om iets te willen bereiken, dit heb je daadwerkelijk in je agenda gezet, dan komt jouw wens er volgend jaar, of over 3 jaar. Want jij weet wat jij er voor nodig hebt om deze wens uit te laten komen! Laatst sprak ik met een ondernemer uit de uitvaartbranche.

‘Een van de simpelste regels van het leven is dat als jij zelf niet achter jouw dromen aan gaat, dan zal jij jouw droom nooit waar kunnen maken.’


Hij vertelde mij dat hij zich al jaren had voorgenomen om een cruise te gaan maken als hij 25 jaar getrouwd is. Het is een droomwens voor hem om dit gezamenlijk met zijn gezin te doen. Hij werkt hier met zijn mindset al jaren naar toe. Voor zijn gevoel mocht het niet te veel kosten want het bedrijf is volgens hem nog in de opbouwfase. Nu hij deze wens letterlijk in zijn agenda heeft gepland en een reisbureau de opdracht heeft gegeven om het een en ander uit te zoeken is hij gaan nadenken wat hij eigenlijk echt met deze reis wil bereiken. Hierdoor weet hij dat het een onvergetelijke reis voor iedereen moet gaan worden. Hierop heeft hij besloten om zijn schoonouders ook mee te nemen en een luxere variant te boeken. Door dit te plannen heeft hij ondertussen al zoveel van zijn nieuwe product, dat nog niet volledig klaar is, verkocht om deze extra luxe te kunnen betalen. Wat je ziet is dat als je je wens serieus neerzet in je agenda dan komt dat wat je er voor nodig hebt vanzelf naar je toe. Dit is zoals het universum werkt. Het is zo fijn als ondernemers dit gaan snappen en het zichzelf gaan gunnen om succes te mogen hebben! Hier werk ik graag aan mee en daar word ik erg blij van.

Wat zie jij als de specifieke uitdagingen en kansen voor vrouwen in het familiebedrijf? Doordat ik veel met vrouwelijke ondernemers praat en werk, merk ik dat vrouwen een sterke focus hebben op het welzijn van alle betrokkenen bij het familiebedrijf en de harmonie in de familie. Wat zich achter de schermen afspeelt heeft te maken met het feit dat vrouwen zich al wel hebben bewezen in de familie waardoor ze gemakkelijker op directie niveau worden geaccepteerd. Ze worden niet steeds vergeleken met mannelijke gelijken binnen en buiten het bedrijf. Vrouwen voelen zich beter op hun gemak binnen het familiebedrijf en voelen het minder als een verplichting om hun functie te vervullen. Het gaat ze gemakkelijker af dan als ze in een niet-familiebedrijf werken. Een voorbeeld hiervan is dat ik een tijdje geleden twee vrouwen hoorde spreken op een congres die samen een autobedrijf managen wat ze hebben overgenomen van hun vader. De overname was al een feit toen ze nog maar net van school af waren. Toen er kinderen kwamen wilden geen van de twee vrouwen hun functie opgeven. Ze hebben toen samen bedacht hoe ze het beste qualitytime voor hun gezin konden creëren. Dit bewust kiezen voor qualitytime met hun gezin stimuleren zij ook bij hun medewerkers en dat is dan ook meteen een nieuwe ongeschreven regel in het bedrijf.

106


Wat is het belang van succesvolle familiebedrijven voor de BV Nederland volgens jou en wat wil jij daar in de komende jaren aan bijdragen? Binnen de BV Nederland zijn het vooral de familiebedrijven die zorg dragen dat zij de werknemers duurzamer inzetbaar maken. De Nederlandse overheid wil graag dat werknemers langer en gezonder blijven werken. Hiervoor wordt zelfs subsidie verstrekt vanuit een Europees Subsidie Fonds. Met deze vorm van Duurzaam Inzetbaarheid van medewerkers wordt bedoeld dat medewerkers langer en gezonder in een organisatie kunnen blijven werken. BOM is een Brabantse Ontwikkel Organisatie die graag bijdraagt aan duurzaamheid in bedrijven. Samen met deze organisatie zou ik heel goed advies kunnen geven aan familiebedrijven over hoe ze duurzaam inzetbaarheid voor medewerkers in kunnen zetten. Door de loyaliteitssfeer binnen een familiebedrijf is de kans op succes erg groot. Er heerst voldoende flexibiliteit om duurzaam inzetbaarheid mogelijk te maken voor werknemers. Als businesscoach van SpringBalance wil ik daarom in MKB familiebedrijven met personeel tussen de 4 en 80 medewerkers een belangrijke rol spelen als het gaat om duurzaam inzetbaarheid. Het afgelopen jaar hebben we binnen een familiebedrijf in de zorgsector duurzaam inzetbaarheid met ESF-subsidie toegepast. Na onderzoek is gebleken dat de werkdrukstress een positief gemiddelde heeft gescoord van 7,9. Wat betekent dat er een lage werkdrukstress wordt ervaren. Ook scoren ze erg hoog op loyaliteit van hun medewerkers. De methode van karakter in werk geeft dus veel gemak en helderheid, is snel en direct toepasbaar en erg succesvol gebleken!

Welke projecten kijk jij naar uit om in de nabije periode op te pakken? Bij de volgende soort situaties wil ik als coach en adviseur een grote rol spelen voor directies en medewerkers van MKB bedrijven. Ik kan gemakkelijk schakelen tussen financieel-, levensloop-, en vitaliteits-plan. De synchronisatie hiervan is van groot belang voor een goede en gezonde toekomst voor jou als ondernemer!

Een van mijn hobby’s is koken. Daarom vergelijk ik de volgende drie plannen, finacieel- levensloop- en vitaliteitesplannen vaak met een menukaart waarop een voor-, hoofd- en nagerecht staan. Per gerecht heb je specifieke ingrediënten nodig om tot de juiste smaak te komen. Door steeds te proeven wat er nog mist aan de smaken, blijf je steeds toevoegen en aanpassen tot het gerecht verrukkelijk is. Zo speel je met de ingrediënten die jouw drie belangrijke plannen invullen. Veel familiebedrijven krijgen op korte of wat langere termijn te maken met overname of opvolging. Hiervoor wil ik graag met deze ondernemer direct samen werken met accountants en banken die duurzaamheid willen toepassen. Een voorbeeld is zoals van Lanschot bankiers dit graag toepast. Bij overnames en doorgroei van familiebedrijven is een goed financieel business plan essentieel. Een goed doordacht levensloopplan is echter ook vereist. Deze twee plannen moeten parallel met elkaar lopen. Je kunt namelijk niet op je 60ste plotseling zeggen dat je er morgen mee stopt. Een vitalitietsplan is ook van levensbelang om zo lang en gezond mogelijk met passie je bedrijf te kunnen leiden tot het succes wat je voor ogen hebt. Een goed voorbeeld zijn twee ondernemers uit de Maritime wereld die heel hard hebben gewerkt om een nieuw product gepatenteerd op de markt te krijgen. Hiervoor hebben ze zelfs een Award gewonnen. Dit vergt niet alleen op uitdenk niveau heel veel van een lichaam maar natuurlijk ook het harde werken, vele reizen naar het buitenland en onregelmatig eten eist hun tol. Allemaal ingrediënten om een burn-out te ontwikkelen. Hun lichaam moet nu gaan bijtanken aan vitamine, mineralen en conditie. Vitaliteit is goed voor elke ondernemer die te hard en te veel uren in de week werkt. Al is het nog zo leuk en lijkt het dat het je geen energie kost, het blijft je lichamelijk uitputten. Vooral gepassioneerde, loyale en toegewijde ondernemers zijn potentiële kanshebbers voor een burn-out! Fotografie: Sandra van de Goor-Bruinewoud

Familiebedrijven waar de ‘all in the family’ cultuur heerst, interesseren me het meest omdat hier de meeste passie van ondernemers naar voren komt. Hier heb je te maken met afkomst en historie met familieovertuigingen die de regels maken. Hierbij is sprake van normen en waarden die ervoor zorgen dat een bedrijf succesvol is door een groot empathie gevoel. Het zijn familiebedrijven waarbij de directie bestaat uit één of meerdere familieleden. Het ‘gut feeling’ gevoel wat bij veel familiebedrijven voorkomt is iets wat moeilijk onder woorden te brengen is. Het speelt echter in veel beslissingen wel een grote rol. Dit is wat voor mij de uitdaging maakt om het onbewuste ofwel onderbuikgevoel te kunnen vertalen in acties tot succes van een familiebedrijf. ‘Vergeet niet dat er nog veel te leren valt en elke dag is alles weer Nieuw en Anders.’

108


109

Waar moet je volgens jou als ondernemer het meest bedachtzaam op zijn? Een van de vragen die ik als eerst aan ondernemers stel is: Wanneer wil je stoppen? Wat als je morgen niet meer kunt werken, wat moet er dan vandaag allemaal gebeuren? Het is van belang om als ondernemer voorbereid te zijn op het moment van stoppen of overname en daar dien je al vanaf het begin van je onderneming rekening mee te houden. Zo heb je als ondernemer steeds het heft in eigen handen om te beslissen; Ga ik door of ik stop er mee of laat ik mijn bedrijf overnemen? Dit zorgt voor rust bij jou als ondernemer, je weet waar je naar toe werkt en je kunt steeds gaande weg je pad aanpassen. Dit geeft ook je kinderen die het bedrijf eventueel willen overnemen de kans om erin te groeien, hun eigen ambities kenbaar te maken en hun eigen authentieke plek al te veroveren. De hamvraag voor elke ondernemer blijft dus steeds: “Wat als ik van het ene op het andere moment niet meer kan functioneren?”, “Wat als het zomaar opeens om welke reden dan ook stopt?”. Je begint in eerste instantie nooit aan een eigen onderneming of aan een overname om alweer te zorgen dat het wordt overgedragen. Toch zijn veel familiebedrijven afhankelijk van de gezondheid, motivatie en passie van de directie of DGA. Binnen onze familie zijn wij ook geconfronteerd met het plotselinge overlijden van mijn schoonvader. Communicatie bleek toen een grote sleutelrol te vervullen. Fotografie: Sandra van de Goor-Bruinewoud

Uit ervaring geef ik daarom het advies om risico’s in kaart te brengen voor elk project dat je start. Dit kun je regelen door actieplannen voor de meest risicovolle situaties achter de hand te hebben. Voorkom verrassingen door een keer per jaar met een aantal anderen je risico’s te analyseren en te bepalen of je hierin actie moet ondernemen. Heb je hier hulp bij nodig als ondernemer dan help ik je graag. We hebben zelf meegemaakt dat een ondernemer plotseling uit het niets kan verdwijnen. Het liefst wil je je familieleden dan graag achterlaten zonder sores die voorkomen had kunnen worden. Om iets moois op te bouwen en achter te laten, werk je dagelijks met heel veel plezier aan jouw bedrijf. Samen met de directrice van een PR bureau heb ik overzicht gebracht in haar onderneming. Het bedrijf heeft steeds te maken met wisselende stagiaires die een groot deel van haar bedrijf vormen om alle advertenties iedere week goed gestyld in een blad te krijgen. Doordat we de risico’s en onvoorziene situaties in kaart hebben gebracht, heeft ze nu overzicht van wat ze moet doen als er iets met haar gebeurt. Samen met de eigenares ben ik via karakterstijlen op zoek gegaan naar een medewerkster die haar taken op dezelfde manier en met dezelfde passie en overtuiging kan overnemen. Nu kunnen we samen verder werken aan haar levensloopplanning om over 5 jaar te stoppen met de onderneming. Met een actieplan gaat ze het bedrijf klaar stomen om het over te doen aan anderen.

Met wie zou jij dolgraag willen samenwerken als het om coaching van familiebedrijven gaat in 2016? Als familiebedrijf coach ligt mijn passie het meest bij het coachen en adviseren van directieleden, managers en HR managers van MKB ondernemingen, dienstverlenende bedrijven, familiebedrijven en bedrijven met een toonaangevende rol in hun sector. Samen met Pro-Link en Baker Tilly Berk als participant vormen we de coöperatie KNAP Business Support. Dit is een perfecte aanvulling van verschillende adviseurs die voor een juist en uitgebreid advies en een plan op maat zorgen voor de ondernemer. Tijdens de begeleiding van een gestart proces ben ik er vooral om de ondernemers te ondersteunen en ik neem het graag voor ze op. Ik houd ze het liefst een spiegel voor om in te kijken naar wat er nu allemaal speelt in hun organisatie. Samen maken we van hun dromen een actieplan zodat ze hun doel ook daadwerkelijk gaan halen. Op deze manier creëer je succesvolle ondernemers. Op zowel persoonlijk vlak als bedrijfsmatig. Het welzijn van de ondernemer en zijn werknemers staat bij mij voorop. Een van de simpelste regels van het leven is dat als jij zelf niet achter jouw dromen aan gaat, dan zal jij jouw droom nooit waar kunnen maken. Vergeet daarom niet dat er nog veel te leren valt en elke dag is alles weer Nieuw en Anders.

Verleg je grenzen want SUCCES is geen toeval! ‘Verleg je grenzen want SUCCES is geen toeval!’

110


111

Hoofdstuk 9. Ben Je Eigen Heldin. Angelique Van Ravensteijn - Oss

Recommend Documents