Hoofdstuk 2. Schijfformaten en bestandsformaten

EHBO/THBO Syllabus

2.1

Hoofdstuk 2. Schijfformaten en bestandsformaten 1.

DEFINITIE EN INLEIDING • De bestandsformaten komen in alle domeinen en programma's van informatica terug. • Daarom worden zij hier apart behandeld..

2. 1.

OVERZICHT VAN DE VERSCHILLENDE SCHIJFFORMATEN INLEIDING • Doorheen de geschiedenis zijn er verschillende formaten geweest. Wij bespreken hier enkel de bestandsformaten voor het windows besturingssysteem.

2.

FAT • Het oorspronkelijke bestandssysteem voor Windows computers was het FAT (File Allocation Table) systeem. • In dit schijfformaat worden de gegevens van alle bestanden die op een schijf staan bijgehouden in een tabel (File Allocation Table) die de plaats van de bestanden op schijf bijhoudt. • Er zijn verschillende versies van FAT: FAT12, FAT16 en FAT32 deze werden ontwikkeld om toe te laten grotere vaste schijven te gebruiken • FAT32 en FAT, worden gebruikt in Windows 95, Windows 98 en Windows Millennium Edition. • FAT32 biedt niet die beveiliging die latere schijfformaten bieden, zodat iedere gebruiker die toegang heeft tot een computer, alle bestanden op deze computer kan lezen. • FAT32 kent ook beperkingen wat betreft de grootte. Een FAT32-partitie kan niet groter zijn dan 32 GB en men kan op een FAT32-partitie geen bestanden opslaan groter dan 4 GB. • De belangrijkste reden om FAT32 te gebruiken is wanneer een configuratie met meerdere besturingssystemen wordt gebruikt. • Oudere besturingssystemen kunnen immers geen gegevens lezen op het nieuwere NTFS systeem, behalve via netwerk. • Het grootste deel van USB sticks is ook nog op FAT of FAT32 geformatteerd, zodat ook oudere systemen toegang hebben tot de gegevens α 2. 1

CVO Handelsschool Volwassenenonderwijs, Keizersplein 19, 9300 AALST

2.2 3.

EHBO/THBO Syllabus

NTFS • De opvolger van het FAT formaat, is het NTFS (New Technology File System) • Dit systeem is in gebruik sinds Windows XP • Het heeft de volgende voordelen tegenover FAT  In NTFS kunnen bepaalde schijffouten automatisch worden hersteld, wat in FAT32 niet mogelijk is.  NTFS biedt verbeterde ondersteuning voor grotere vaste schijven.  De beveiliging in NTFS is beter omdat men machtigingen en versleuteling kan gebruiken zodat enkel bepaalde gebruikers toegang tot bepaalde bestanden krijgen.  NTFS kan grotere schijven en grotere bestanden aan.  Er is veel minder ongebruikte ruimte op een schijf.

4.

WINFS • De opvolger van NTFS waaraan Microsoft tegenwoordig werkt zou het WinFS (Windows File System) zijn.

Opmerking: men is aan het werken aan een gegevensopslag op moleculeniveau en op optisch niveau, die in de toekomst nog spectaculaire veranderingen zouden kunnen teweegbrengen; men is ook aan het werken aan de z.g. quantumcomputer. Dit is een theoretisch mogelijke, maar moeilijk realiseerbare uitbreiding van de computer

α 2.2


EHBO/THBO Syllabus

5.

2.3

VERGELIJKING TUSSEN DE BESTANDSSYSTEMEN Opmerking: deze gegevens zijn informatief, de gegevens zijn theoretisch, en sommige implementaties en realisaties wijken af van de theoretische gegevens

Commentaar besturingssysteem

NTFS5 Windows 2000 Windows XP Windows 2008 Windows Vista Windows 7 Windows 8

NTFS Windows NT Windows 2000 Windows XP Windows Vista Windows 7 Windows 8

Maximum Volume Grootte Maximum Aantal Bestanden Compressie Encryptie

264 - 1 KB

244 - 1 KB

4.294.967.295 (232-1)

4.294.967.295 (232-1)

Ja Ja

Ja Neen

α 2. 3

FAT32 DOS v7+ Windows 98 Windows ME Windows 2000 Windows XP Windows Vista Windows 7 Windows 8 232 - 1 byte (32 GB) 4.194.304

FAT16 FAT12 Dos en alle Dos en alle Windos versies Windos versies

232 - 1 byte (4 GB) 65.536

16 MB

Neen Neen

Neen Neen

Neen Neen


2.4

3. 1.

EHBO/THBO Syllabus

BIOS, BOOT SECTOR EN UEFI BIOS EN BOOT SECTOR • De BIOS (Basic Input Output System of Basic Input/Output Interface) is een geheel van basisinstructies die uitgevoerd worden wanneer een computer wordt opgestart, zodat het besturingssysteem op de juiste manier opgeladen wordt om correct uitgevoerd te worden op de hardware van het computersysteem, het is dus de software die dient om de computer op te starten. • Men kan een scherm oproepen om parameters uit de BIOS aan te passen, zodat de computer anders opstart. • Dit gebeurt door bij het opstarten de toets in te drukken die direct na het opstarten verschijnt, of in de handleiding vermeld staat. Meestal is dat de ESC-toets of een van de functietoetsen. • Alle moederborden bevatten een batterijtje; wanneer dit batterijtje kapot is, blokkeert het opstarten, wordt de bios naar de standaardwaarden teruggezet en krijgt men de boodschap dat men een functietoets moet drukken indien men die standaardwaarden wil wijzigen. • Dit batterijtje dient dan vervangen te worden, zodat de PC de volgende keer de parameters van de BIOS (zoals de datum) onthoudt, en deze boodschap niet meer weergeeft.

Opmerking: bij het opstarten verschijnt ook een letter en cijfercombinatie, dat is het identificatienummer van het moederbord. • De bootsector is de eerste sector van een diskette/CD/DVD/Stick of van de partitie op een harde schijf men noemt dit ook de master boot record (MBR). • Bij het opstarten van een PC wordt daar gezocht naar de nodige informatie om op te starten. • Deze sector bevat immers een beschrijving van de structuur en inhoud van de schijf, en eventueel een opstartprogramma die de informatie kan verwerken, en ervoor kan zorgen dat de PC opstart. • Wanneer daar geen juiste informatie gevonden wordt zal de PC ook niet opstarten. • De bootsector kan 'corrupt' geworden zijn door hardwareproblemen of door softwareproblemen. • Bepaalde virussen nestelen zich ook in de bootsector, zodat bij het opstarten het virus onmiddellijk wordt geactiveerd; deze virussen worden bootkits genoemd en zijn zeer moeilijk te detecteren en nog moeilijker te verwijderen.

α 2.4


EHBO/THBO Syllabus

2.

2.5

UEFI • Om computers sneller te laten opstarten en werken heeft men een nieuwe softwareinterface ontwikkeld Unified Extensible Firmware Interface (UEFI). • Doel van dit stukje software is onder meer om de computer sneller te laten opstarten, en om te kunnen opstarten van partities die groter zijn dan 2 Terabyte. • UEFI geeft ook een grotere bescherming aan de opstartinformatie, zodat die beter beveiligd wordt tegen vervuiling (corruptie) en virussen. • UEFI werkt ook niet met de MBR, maar met een partitietabel (Global Unique IDentifiers of GUID) • De meeste UEFI machines laten toe om over te schakelen naar oude (legacy) Bios Opstartsystemen. • UEFI voorziet ook in een mogelijkheid om computers vanuit een netwerk op te starten. • UEFI 2.2 Voorziet ook in een mogelijkheid om veilige (Secure) Boot in te stellen. • Deze opstartmode kan beletten dat besturingssystemen of drivers die geen legitieme handtekening hebben, niet worden opgestart. • Momenteel ondersteunt Windows 8 deze opstartmodus. • Concreet wil dat zeggen dat als secure boot is ingesteld, geen Windows 7 kan werken op dat systeem. • In Windows 8 wil dit ook zeggen dat programma' die niet gelegitimeerd, 'legaal' zijn door Windows 8 kunnen worden geblokkeerd zodat ze niet opstarten.

Opmerking: UEFI lost wel een aantal opstartproblemen op maar kan er voor zorgen dat de gebruiker veel minder controle heeft over zijn systeem.

α 2. 5


Hoofdstuk 2. Schijfformaten en bestandsformaten

Recommend Documents