HOOFDSTUK 1: INLEIDING

HOOFDSTUK 1: INLEIDING 1. Wat is een vennootschap? * het vennootschapscontract - opgericht door een overeenkomst * vennootschapsovereenkomst  gericht op een (langdurige) samenwerking * oprichtingsakte: geschrift waaruit de oprichting blijkt (incl. statuten!) - tussen 2 of meerdere personen * minimaal 2 vennoten - die iets in gemeenschap brengen * staan een deel van hun vermogen af = inbreng - met als doel 1 of meerdere nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen * rechten en plichten van de vennoten vastleggen: statuten - en met het oog op het verwezenlijken van een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel * de winst wordt (minstens gedeeltelijk) onder elkaar verdeeld * het vennootschapsrecht 1) verlenen van rechtspersoonlijkheid - optreden in het rechtsverkeer (procederen, contracteren,…) 2) soort modelcontract - suppletieve rechtsregels om het contract mee aan te vullen (bepaalde afspraken die niet geregeld zijn in de overeenkomst) - dwingende rechtsregels om de ondernemers te beperken (doel: andere categorieën beschermen, bv. werknemers)

2. Waarom bestaan vennootschappen? 1) samenwerking om een doel te bereiken + organisatie op voet van gelijkheid - verschil met arbeidsovereenkomst - op voet van gelijkheid, gelijke aanspraken op winst, geen ondergeschiktheid 2) talent met geld verbinden - investering verbonden aan het vennootschapsrisico (verlies en winst) - gelijkheid van investeerder en talent 3) beperking aansprakelijkheid vennoten - niet aansprakelijk voor de schulden van de vennootschap (< > art 7 en 8 hyp.wet) - hoogstens verlies van de inbreng < > vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid 4) fiscaal voordeel

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

5) rechtspersoonlijkheid (blijft voortbestaan, overlijdt niet) - organisatie staat los van de leden (overdracht aandelen, overlijden, etc.) - vennoten kunnen wijzigen, maar dat brengt niet de wijziging van de organisatie mee

3. Vennootschap – vereniging – onderneming 1) onderneming = een groep mensen die op een georganiseerde en duurzame wijze goederen of diensten produceren/distribueren met behulp van materiële en immateriële middelen, op zo een manier dat de organisatie uit zijn activiteit even veel inkomsten haalt als zij uitgaven doet en dus zo zichzelf in stand kan houden 2) vennootschappen  één van de vormen waarin een onderneming kan gegoten worden  één vennootschap kan ook uit meerdere ondernemingen bestaan (NV die 2 fabrieken van 2 verschillende producten bezit)  één onderneming kan gesplitst zijn over meerdere vennootschappen (vennootschapsgroep) 3) verenigingen = een overeenkomst tussen 2 of meerdere personen die een gemeenschappelijk doel nastreven maar dit niet met het oog op het maken van een vermogensvoordeel - hoofddoel mag niet het nastreven van winst zijn - indien er winst wordt gemaakt: niet verdelen onder de leden van de vereniging - winst herinvesteren in de vereniging

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 2: RECHTSPERSOONLIJKHEID 1. Basiskenmerken - rechtssubject: objectieve recht van toepassing + drager van subjectieve rechten en plichten  elk rechtssubject: vermogen 1) = geheel van rechten (activa) en plichten (passiva) 2) = geheel van goederen waarop de rechten van toepassing zijn, de activa = vermogen op zich - rechtspersonen: 1) = organisatie van mensen en middelen 2) = vermogen op zich, door de wet erkend als zelfstandig rechtssubject (1): vennootschappen en verenigingen (2): stichting: rechtspersoon zonder leden + belangeloos doel + stichter/beheerders aangewezen voor gebruik van het vermogen van de stichting (geen materieel voordeel) - bepaald door de wetgever (wil is wet) - rechtspersoon  staat los van de leden en de organisatie die er achter schuilt  optreden in het rechtsverkeer  de vennootschap zelf is eigenaar, SA, … - niet de vennoten  dit is mogelijk door rechtspersoonlijkheid  afgescheiden van de leden  leden hebben geen recht op het vermogen van de rechtspersoon (behalve: ontbinding)  SE’s van de rechtspersoon: geen recht op het vermogen van de leden van de Rpersoon < > vennootschappen met onbeperkte aansprakelijkheid (bv VOF) - schulden van de rechtspersoon/vennootschap: Deel van vermogen van de rechtspersoon + deel van vermogen van de vennoten - zelfde kenmerken voor rechtspersoonlijkheid als een venn. B.A. maar: SE’s hebben recht op meerdere vermogens - vermogens zijn niet vermengd (vermogen Rpers. afgescheiden van vermogen venn.) 2. Functionele rechtspersoonlijkheid = mogelijkheid voor niet-rechtspersonen om als rechtspersoon op te treden in het rechtsverkeer (bv vakbonden) - als procespartij (kunnen niet gedagvaard worden, wel dagvaarden) - “actieve of functionele rechtspersoonlijkheid” - door wet bepaald (restrictief + niet analoog) 3. Staat van rechtspersonen = identificatie in het rechtsverkeer + onderscheiden van andere personen a.h.v.: 1) naam - vrij kiezen (maar: asp. “NV,…” vermelden) - eerste heeft voorrang - vennootschapsnaam in statuten < > handelsnaam (bescherming: WHPC – stakingsvordering door concurrenten)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

2) zetel = plaats waar venn. kan worden aangesproken + bepaalt rechtsgebied + vennootschapsrechtelijke verplichtingen voldoen - werkelijke zetel – leer: waar de activiteiten worden uitgeoefend, waar RvB vergadert, waar leiding zich bevindt, waar boekhouding wordt gehouden+ - verschil werkelijke zetel – statutaire zetel: derden mogen zich beroepen op werkelijke zetel (venn. kan zich niet beroepen op verschil) * weerlegbaar vermoeden door statuten  derden kunnen bewijzen dat de werkelijke zetel verschilt van de statutaire zetel - wijziging van zetel? 1) binnen belgië: besluit AV + RvB (indien voorzien in de statuten) 2) buiten belgië: besluit AV + wijziging kan door beide rechten met behoud van Rpers. 3) nationaliteit = bepaald door zetel + bepaalt de toepasselijke rechtsorde/regels - criterium: werkelijke zetel (< > leer van de incorporatie: waar de vennootschap is opgericht, niet waar ze is gevestigd) - vormvoorschriften (oprichtingsakte): bepaald door plaats waar akte tot stand komt 4. Bekwaamheid van rechtspersonen // natuurlijke personen (handelingsbekwaamheid en genotsbekwaamheid) * Beperkingen door de aard: geen familierechten * Beperkingen door de wet: wettelijke specialiteit = wettelijke voorschriften m.b.t. waarvoor een bepaalde rechtspersoon mag gebruikt worden (welk doel) - doelbeperkingen Bv: vzw mag geen vermogensvoordeel nastreven < > handeling in strijd met specialiteit = onbevoegd handeling (= nietig) * handelt via natuurlijke personen - in naam en voor rekening van de rechtspersoon = vertegenwoordiger  organen: - handeling orgaan = handeling rechtspersoon (vereenzelviging) - vwe: in functie van de rechtspersoon (niet “naar aanleiding van de functie”) = toe te rekenen aan de rechtspersoon * organen - eenhoofdig (zaakvoerder) of meerhoofdig (= groepje personen die handelt voor venn.) - alleen door wet bepaald (duidt aan wie als orgaan wordt beschouwd) * wel aanwijzing van vertegenwoordigers (die geen orgaan zijn dan) - belang: (1) toerekening van onrechtmatige daad, (2) toerekening van innerlijke feiten/intenties (bv bedrog), (3) bewijzen van legitimatie (= aantonen dat je een bepaalde functie + bevoegdheid hebt  =/= legitimatie bij vertegenwoordigers)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 3: SOORTEN VENNOOTSCHAPPEN * vennootschapsovereenkomst: moet ressorteren onder 1 van de types (11 soorten vennootschappen)  onbenoemde vennootschapsovereenkomsten bestaan niet 1. Kenmerk 1: rechtspersoon of geen rechtspersoon * zonder rechtspersoonlijkheid (3): stille venn., tijdelijke venn., maatschap * met rechtspersoonlijkheid: bvba, nv, comm.venn., cvba,..

2. Kenmerk 2: handelsrechtelijk of burgerrechtelijk * handelsrechtelijk doel? < vennootschap = handelaar > handelsrecht * burgerlijk doel? =/= handelaren (bv vrij beroep)  wordt bepaald door het doel in de statuten: handelsactiviteit in statuten < vennootschap = handelaar - werkelijke activiteit = irrelevant UITZONDERING: 1) statutair doel is onduidelijk omschreven - werkelijke activiteit gebruiken voor het achterhalen van de wil van de partijen - interpretatieve functie van de statuten 2) statutair doel is van in het begin geveinsd - derden: bewijs dat werkelijke activiteit handelsactiviteit is – venn. moet dus onder handelsrecht vallen * beide vennootschappen: wetboek venn. DUS zelfde organisatie/structuur * ° RP bij neerlegging akte ter griffie * Handelsrecht bij vennootschappen met handelsrechtelijk doel: - bewijsregels: soepeler dan het burgerlijk recht (kunnen niet worden ingeroepen tegen vennootschap met burgerlijk doel) - faillissement: alleen handelaren kunnen failliet verklaard worden - bevoegdheid rechtbank van koophandel: wanneer verweerder handelaar is * Gemengd doel? – vaak ruime omschrijving in statuten: - statutair doel = hoofdzakelijk of subsidiair handelsrechtelijk = handelsvennootschap - handelsactiviteiten = het hulpmiddel van het burgerlijk doel = burgerlijke vennootschap 3. Kenmerk 3: winstoogmerk of sociaal oogmerk * principe: winstoogmerk * VSO = vennootschap met sociaal oogmerk = modaliteit  dus je kan een NV hebben die een SO heeft  in zeer beperkte mate winst verdelen onder vennoten (< > vereniging) - gebruikt voor sociaal nuttige activiteit t.b.v. derden of de leden - hoofddoel is niet winst na streven - vzw kan omgezet worden naar een VSO

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

- criteria voor een VSO: 1) geen/beperkt winstoogmerk  zeer beperkte verdeling van winst, winst gaat Naar andere sociale doelen/eigen sociaal doel (ook bij vereffening)  en dus niet naar de vennoten 2) personeelsleden kunnen na 1 jaar tewerkstelling vennoot worden 3) stemrecht: niemand mag voor meer dan 10% stemmen 4. Kenmerk 4: besloten vennootschappen t.o.v. vennootschappen die een publiek beroep doen op het spaarwezen - besloten vennootschap: beperkt aantal leden + aandelen niet verhandeld op beurs - “open” vennootschap: doen/hebben in het verleden zichzelf gefinancierd op de kapitaalmarkt = uitgeven van rechten (aandelen) voor het publiek 1) vaak beursgenoteerd (grote belgische bedrijven) = georganiseerde gestroomlijnde handel in aandelen of obligaties - beurs: informatie- en gedragsplichten voor bescherming en vertrouwen 2) venn. die een beroep gedaan heeft op publiek spaarwezen (openbare uitgifte van obligaties)  maar niet beursgenoteerd zijn - vele landen: beursgenoteerd: bijhorend overheidstoezicht * criteria van vennootschappen die een publiek spaarwezen beroep doen: 1) openbaar aanbieden van effecten (voor ruil, koop, inschrijving) 2) opneming van de effecten in de handel van de beurs 3) statuten aanpassen: behorend tot categorie “beroep op publiek spaarwezen”  verschillende bijkomende verplichtingen en verbodsbepalingen (venn.wet + financiële wetgeving) door statuut van beursgenoteerde vennootschap * Regels voor publieke vennootschappen: - Verruimde financiële informatieplichten 1) uitgifteprospectus/sollicitatiedocument goed te keuren door Commissie Bank- en Financiewezen bij uitgifte effecten 2) admissieprospectus voor toelating tot de beurshandel 3) jaarlijkse informatieplicht: - opstellen jaarrekeningen, geconsolideerde jaarrekeningen, jaarverslag - verplicht intern toezicht door commissaris-revisor 4) tussentijdse informatieplicht: bepaalde gegevens aanpassen in jaarverslag 5) ad hoc/occasionele informatieplicht: informatie m.b.t. koers beïnvloedende gebeurtenissen onmiddellijk bekend maken - Financiële discipline (bescherming van investeerders en de markt) 1) verplichte mededeling bij verwerving/vervreemding van 5% = transparantiemelding 2) openbaar overnamebod: bod lanceren voor alle aandelen 3) verplicht overnamebod: bij drempel van 30% (alleen of in onderling overleg) 4) strafrechtelijk verbod van misbruik van voorwetenschap (insider trading + koers/marktmanipulatie = verbod van marktmisbruik)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

* handelen met voorkennis / insider trading = gebruik maken van informatie (aan derden tips geven, aan derden info mededelen, zelf transacties doen) die niet publiek bekend is en een aanzienlijke invloed heeft op beurskoers van de genoteerde emmitent/effecten - de info is nauwkeurig – niet openbaar – indien ze bekend is, zal het grote invloed hebben * koersmanipulatie = artificiële koers creëren/pogen te veroorzaken voor bepaalde effecten Artificieel = indien de misleidende informatie niet verspreid was, dan was de koers anders - verspreiden van informatie/geruchten is genoeg (de verspreider moet geen transacties doen) < > safe harbour regeling: het systematisch terugkopen van eigen aandelen (door de vennootschap die de aandelen uitgeeft)  geen marktmanipulatie (ondanks de invloed die deze techniek heeft op de koers) 5. De maatschap = louter contractueel samenwerkingsverband om gezamenlijk winst te maken - burger- of handelsrechtelijk doel: voorgenomen bedrijvigheid expliciteren - vormvrij (geen akte vereist – bewijsrechtelijk best wel) - geen rechtspersoonlijkheid (enkel een overeenkomst) * rechtspersoonlijkheid verkrijgen?  organisatie volgens wetboek venn. + neerlegging van oprichtingsakte ter griffie - geen bestuursregeling nodig  suppletief: geen regeling? Elke vennoot bestuurt  basis bestuur: volmacht - onbeperkte aansprakelijkheid van vennoten * handelsrechtelijke maatschap: vermoeden van hoofdelijkheid * burgerrechtelijke maatschap: schuldsplitsing inroepen - overdragen van de aandelen (= delen, parts): toestemming nodig van medematen - overlijden vennoten = tenietgaan maatschap  regels van de maatschap: geldt als suppletief recht wanneer andere vennootschapsvormen hun oprichtingsakte niet neerleggen (en dus geen RP zijn) 6. Vennootschap onder firma – V.O.F. = vennootschap onder gemeenschappelijke naam - rechtspersoonlijkheid  openbaarmaking oprichtingsakte - moet schriftelijk worden opgericht - niet enkel een overeenkomst =/= maatschap - eigen vermogen (SE’s verhalen eerst daarop) - burger- en handelsrechtelijk doel mogelijk * nauwkeurig bedrijvigheid aangeven - onbeperkte aansprakelijkheid van vennoten + hoofdelijk aansprakelijk  SE’s kunnen verhalen op vermogen van vennootschap en op persoonlijk vermogen van de vennoten - overdragen van de aandelen (= delen): toestemming nodig van medevennoten)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

7. Eenvoudig commanditaire vennootschap – comm.v. = vennootschap bij wijze van enkele geldschieting - rechtspersoon - geschrift vereist voor totstandkoming - burgerrechtelijk of handelsrechtelijk doel - overdracht: toestemming medevennoten nodig - twee soorten vennoten 1) gecommanditeerden / complementairen / beheerende vennoten / actieve vennoten Onbeperkt aansprakelijk 2) commanditairen / stille vennoten Beperkt aansprakelijk (enkel ten belope van hun inbreng)  mogen nooit als bestuurder worden aangewezen 8. Landbouwvennootschap – l.v. - combinatie van nv, bvba en comm.v. - burgerrechtelijk of handelsrechtelijk doel - nooit VSO  geen sociaal oogmerk mogelijk - samenstelling 1) alleen actieve vennoten 2) combinatie van actieve en stille vennoten - geen verplichting van jaarrekening + geen commissaris aanstellen 9. Tijdelijke vennootschap – t.v. - geen rechtspersoonlijkheid  openbaarmaking van akte? °RP  omzetting naar V.O.F. opgericht voor beperkte tijd - burgerrechtelijk of handelsrechtelijk doel - geen eigen vermogen - geen vormvereisten (geschrift niet vereist) - bestuur door elke vennoot (indien geen andere afspraken) - onbeperkte aansprakelijkheid * handelsrechtelijk doel: hoofdelijke aansprakelijkheid * burgerrechtelijk doel: deelbare aansprakelijkheid - opgericht voor een bepaalde opdracht / beperkt aantal verrichtingen - vermelding “tijdelijke vereniging” bij optreden in rechtsverkeer 10. Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid – b.v.b.a. - RP bij openbaarmaking akte - authentieke akte vereist - beperkte aansprakelijkheid  ten belope van inbreng * heeft een kapitaal  alleen dit kapitaal kan dienen voor verhaal van SE’s * kapitaal = de inbreng van de vennoten - verplichting openbaarmaking jaarrekening - georganiseerd bestuur + zaakvoerder onafzetbaar te benoemen - overdracht: toestemming nodig medevennoten (geen toestemming? Ontbinding) * overdracht binnen bvba: mag zonder toestemming (= interne overdracht) *EBVBA (= eenpersoonsvennootschap): alle aandelen bij 1 persoon

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

11. Naamloze vennootschap – n.v. - RP (openbaarmaking akte) - authentieke akte vereist - beperkte aansprakelijkheid vennoten  ten belope van hun inbreng * veel regels mbt aanvangsvermogen - vennoten in Nv = aandeelhouders - aandelen overdraagbaar ( conventioneel beperken mag) - bestuur: meerhoofdig - orgaanplicht: minimum 3 organen moeten worden opgericht 1) AV (= beslissing en verantwoording van aandeelhouders) 2) RvB (= orgaan van beheer) 3) controle-orgaan: raad van commissarissen (deskundige controle) * samengesteld uit alleen commissarissen-revisoren (4) orgaan van dagelijks bestuur: niet verplicht - meest kapitaalintensieve structuur  grote ondernemingen  bescherming van SE’s, vennoten, werknemers, … * NV ook open voor familiebedrijven, eenmanszaken  conventioneel inbouwen van inuitu personae karakter - beroep mogelijk op aandelenfinanciering  regels voor beursgenoteerde venn. / beroep gedaan op publiek spaarwezen - verslagplicht + informatieplicht + onafhankelijke deskundige controle 12. Commanditaire vennootschap op aandelen – comm.v.a. - volgt regeling van Nv - vennoten bezitten aandelen (=/= rechten zoals in de comm.v.) 13. Coöperatieve of samenwerkende vennootschap – c.v.b.a. - doel: drukken van kosten (=/= winst maken) + samenwerkingsverband: prestaties aan leden verschaffen, kosten drukken, voorkeurstarieven door samenwerking - leden: vaak leveranciers, cliënten, etc. van de venn. - 2 soorten: 1) CVBA : met beperkte aansprakelijkheid 2) CVOA : met onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid - veranderlijk aantal leden: vrije in- en uittreding - overdracht aandelen: streng geregeld (niet vrij) - variabel kapitaal: deel vast kapitaal + rest variabel (door vrije in en uittreding) * vast kapitaal: wettelijk bepaald * kan alleen verminderen door een kapitaalvermindering - winstverdeling: via ristorno’s bepaald door de bijdrage geleverd door de vennoot aan de omzet (niet bepaald door de inbreng)  kan conventioneel anders worden bepaald - grote statutaire vrijheid 14. Economisch samenwerkingsverband – e.s.v. Zie tabel

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 4: VERENIGINGEN - winst mag, maar verbod verdelen onder leden - niet winst als doel 1. Vrijheid van vereniging - GW + EVRM - vennootschap is ook een toepassing van vrijheid van vereniging - lidmaatschap niet afhankelijk maken van voordeel/prestaties * lidmaatschap mag niet gedwongen worden (closed shop systeem, bedreiging) * opzegging lidmaatschap kan (dit is niet per se van toepassing op vennootschappen) =/= verplichting voor vrije beroep tot toetreding van een Orde * orde =/= vereniging (= publiekrechtelijk instelling - toelatingsvoorwaarden mogen (bv lidgeld) - wet kan vereniging verbieden wanneer < > openbare orde 2. Hoofdregels / regels gemeen aan alle verenigingen 1) wettelijke specialiteit - doel waarvoor een vereniging mag worden opgericht: beperkt * internationale vereniging: doel van internationaal nut + niet-belgen kunnen lid worden * stichting: belangeloos doel (filantropisch, levensbeschouwelijk, wetenschappelijk,..) * vzw: geen nijverheids- of handelsdaden als doel + geen stoffelijk voordeel aan leden * beroepsvereniging: studie, ontwikkeling en bescherming van de beroepsbelangen van de leden * mutualiteiten: onderling bijstand tot doel 2) geschriftsvereiste - oprichting met geschrift - onderhandse of authentieke akte (stichting: altijd authentieke akte) 3) rechtspersoonlijkheid - vzw + private stichting: ° rechtspersoonlijkheid bij neerlegging ter griffie bij rechtbank van eerste aanleg (publicatie uittreksel BS: tegenwerpelijkheid van inhoud akte aan derden) - internationale verenigingen + stichting openbaar nut: ° bij goedkeuring akte bij KB - beroepsverenigingen: ° na legaliteitscontrole door RvSt - mutualiteiten: ° bij publicatie BS van MB dat strekt tot goedkeuring van oprichtingsakte 4) leden - werkelijke leden: oprichters/contractpartijen + rechten en plichten in wet (aangevuld met statuten) - toegetreden leden: relatie tot vereniging, lidgeld betaald, deelnemen aan activiteiten - beroepsvereniging (min 7 leden), vzw (min 3), vereniging (min 2), stichting (0)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

5) orgaanplicht - vereniging: moet bestuursorgaan aanstellen (verplichting)  vertegenwoordigen vereniging + bestuurshandelingen stellen < > venn. met onbeperkte aansprakelijkheid: elke vennoot kan venn. vertegenwoordigen in het rechtsverkeer indien er geen bestuur is aangesteld (niet verplicht) = systeem van beherende vennoten 6) vermogen - elke vereniging: vermogen < inbreng van de leden - geen kapitaalplicht (< > venn. beperkte aansprakelijkheid) - controle bij schenking > 100 000€ (machtiging bij KB) - handgiften: geen controle 7) openbaarheid - ledenlijst: register + neerlegging ter griffie rb.1e aanleg - verenigingen, vzw, Ivzw: openbaarmaking + opstelling jaarrekening en begroting + neerlegging ter griffie - grote verenigingen: ook neerlegging bij NBB

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

Regels die gelden voor alle vennootschappen HOOFDSTUK 1: GELDIGHEIDSVOORWAARDEN DIE GELDEN VOOR ELK VENNOOTSCHAPSCONTRACT 1. Vennootschappen als meerzijdige rechtsbetrekking - oprichting vennootschap: via overeenkomst DUS: 2 of meer personen nodig voor de oprichting + voor het bestaan van de venn. * BVBA: mag door 1 persoon (natuurlijk persoon, rechtspersoon) * NV: meerhoofdig (= min 2 personen) * VZW: min 3 personen (3 werkelijke leden) * coöperatieve venn.: min 3 personen < > vennoten vallen weg gedurende bestaan van de venn?  vennootschap = teniet * UITZ: NV: 1 jaar de tijd om eenhoofdigheid te regulariseren 1) een bijkomende vennoot vinden 2) omzetten naar een EBvba < > niet binnen jaar geregulariseerd?  onbeperkt aansprakelijk voor schulden ontstaan vanaf de eenhoofdigheid (NV gaat dus nooit teniet door eenhoofdigheid) 2. De toestemming tot de vennootschapsovereenkomst - toestemming: volmacht of in persoon * aantasting toestemming door veinzing, wilsgebreken, .. SANCTIE: Nietigheid van (1) de toetreding tot de overeenkomst van die vennoot en (2) de inbreng in de vennootschap van die vennoot  werkt retroactief “alsof de inbreng nooit gedaan is” - gevolgen van nietigheid: 1) inbreng is nooit gedaan (retroactiviteit) 2) nietigheid van vennootschap indien er geen meerhoofdigheid is - UITZ: bvba en nv - medewerking van de nietige vennoot is essentieel + andere oprichters hadden geen overeenkomst gesloten indien ze wisten dat de toestemming nietig was  overeenkomst inuitu personae aangegaan: Vermoed bij persoonsvennootschappen (venn. met onbeperkte asp) 3) wel meerhoofdigheid? – vennootschap blijft bestaan  andere oprichters: van rechtswege verbintenissen van de nietige oprichter overnemen Intermezzo: nietigheid van de vennootschap zelf:  NIET retroactief UITZ: vennootschappen ZONDER RP: wel retroactief

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

* redenen van nietige toestemming: 1) Wilsgebreken – bedrog, dwaling, geweld - vooral bedrog * bij oprichting van de vennootschap * bij verkoop van (alle) aandelen * meestal door valse documenten, boekhoudkundige fraude, etc. * verzwijgen van gegevens =/= bedrog - professionele VK en professionele K: geen precontractuele informatieplicht - K moet due dilligence doen  daarna op bedrog beroepen is moeilijker - UITZ: verplichting tot de publicatie van een prospectus bij publiek spaarwezen = informatiebrochure voor het informeren van het beleggerspubliek (+ goedkeuring van de prospectus door Comm. Bank en Financiewezen m.b.t. de volledigheid qua gegevens – niet de juistheid van de gegevens) 2) Veinzing * bij de oprichting: naamlening = een stroman verbindt zich in eigen naam maar voor rekening van de achterman tot oprichting van de vennootschap = geoorloofd (UITZ: veinzing gebruiken voor ontduiking dwingende regels)  derden hebben keuzemogelijkheid: (1) zich beroepen op de werkelijke handeling: stroman = oprichter (toepassing van oprichtersaansprakelijkheid op stroman) (2) zich beroepen op de versluierde handeling: achterman = oprichter * veinzing van de gehele vennootschap / doorbraak van de RP = de vennootschap wordt als scherm gebruikt waarachter de vennoten persoonlijk handel drijven = doorbreken van de rechtspersoonlijkheid  vennoten = onbeperkt + persoonlijk aansprakelijk (kunnen als natuurlijke persoon failliet verklaard worden  = uitbreiding van het faillissement) - voorwaarden: (1) cumulatief met (2) en / of (3) (1) natuurlijke persoon = handelaar (de venn. = een handelsvenn.) en (2) miskennen van regels van vennootschapsrecht (bv geen RvB opgericht) en/of (3) onvoldoende onderscheid tussen vermogen venn. en persoonlijk vermogen 3) bekwaamheid * Minderjarigen - oprichting: voogd/ouders + toestemming vrederechter UITZ: nooit vennoot worden in venn. met onbeperkte aansprakelijkheid en handelsrechtelijk doel - verwerven van aandelen: voogd/ouders * Echtgenoten - oprichting + verwerven aandelen: individueel en zonder toestemming van echtgenoot - verwerving tijdens huwelijk: gemeenschap van goederen  1 aandeel < eigendom van beide echtgenoten: 2 stemmen voor 1 aandeel  DUS: clausule in statuten venn.: mede-eigenaars moeten 1 iemand aanduiden die exclusief bevoegd is voor het uitoefenen van de rechten

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

* Rechtspersonen - zelfde bekwaamheid als natuurlijke personen - mee oprichten van vennootschap + aandelen verwerven kan (° groepsstructuur? > bepaald door omvang van de controle) - rechtspersoon: mag als bestuurder worden aangewezen 3. De inbreng 1) Inbreng is een wezenlijke verplichting = iets in gemeenschap brengen = vennoot staat een deel van zijn vermogen af aan de vennootschap in ruil voor vennootschapsrechten (= aandelen) - zonder inbreng  geen vennoot worden  geen vennootschapsrechten (= aandelen) creëren  geen vennootschap oprichten - inbreng = aandeel in de winst ALS die er is (risico voor aandeelhouder) - inbrengen = aangaan van de verbintenis - storting van winst = uitvoeren van de verbintenis/levering - verbintenis van de inbreng = vennoot worden  daadwerkelijke uitvoering van de inbreng? (1) conventioneel afgesproken (2) bestuur vraagt het op naar goeddunken (indien geen afspraken) * Nv, Bvba: geen storting bij vraag: opschorting van stemrechten (3) afdwingen via rechter is mogelijk - interest ° van rechtswege bij inbreng

2) Wat kan worden ingebracht? = alles wat voorwerp kan zijn van een verbintenis + in geld waardeerbaar * inbreng in geld = oprichter verbindt zich tot het overdragen van een som geld aan de vennootschap - alle middelen tot overdragen toegelaten UITZ: Nv, Bvba, Cvba, comm.v.: Geld moet gestort worden op een geblokkeerde rekening - bewijs vragen van uitvoering van verbintenis * inbreng in natura = alles wat geen inbreng in geld is (bijzondere vorm: inbreng van nijverheid) - materiële (huis, voorraden) en immateriële (intellectuele rechten, know how, vorderingen) vermogensbestanddelen - wordt gewaardeerd door een revisor

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

* inbreng van nijverheid = vorm van inbreng in natura = toekomstige arbeid, wetenschap, kennis die vennoot ter beschikking stelt van de venn. = belofte om te werken voor de vennootschap op gelijke voet - niet in ondergeschikt verband - als vennoot - oprichting met inbreng van nijverheid?  advocaten-, artsen- en architectenmaatschappen - inbreng van kredietwaardigheid = inbreng van nijverheid - kan niet vergoed worden in kapitaalaandelen

3) Geen gelijkheid van inbreng - niet elke vennoot moet evenveel inbreng - winstdeel < hangt af van inbreng: proportionele verdeling  kan in de statuten van worden afgeweken! MAAR: rekening houden met leeuwenbeding 4) Begrippen: kapitaal en maatschappelijk fonds * beginvermogen = inbreng die de vennoten doen bij de oprichting van de vennootschap =  venn. met onbeperkte asp = maatschappelijk fonds / tegoed =  venn. met beperkte asp = (maatschappelijk) kapitaal Venn. met onbeperkte aansprakelijkheid Maatschap, VOF, CVOA = persoonsvennootschappen Beginvermogen = maatschappelijk fonds / tegoed Geen juridische bescherming:  ratio: door onbeperkte asp van de vennoten kunnen uitkeringen die het kapitaal aantasten worden verhaald op hun persoonlijk vermogen Praktijk: fonds wordt kapitaal genoemd Juridisch: ze beschikken niet over kapitaal Niet gehouden tot bescherming van het fonds t.o.v. derden Geen kapitaalplicht: geen oprichtingsvereiste (nijverheid kan volstaan) Geen regels m.b.t. volstorting, waardering van inbreng in natura, vorming van inbreng

Eva Van Meirhaeghe

Venn. met beperkte aansprakelijkheid Bvba, NV, CVBA, comm.v.o. = kapitaalvennootschappen Beginvermogen = maatschappelijk kapitaal Juridisch beschermd: Maatschappelijk kapitaal = minimumkapitaal  organen mogen geen beslissingen nemen die ervoor zorgen dat de activa in de vennootschap dalen onder het min. Kap. Kapitaal = juridisch kapitaal Bescherming van het minimumkapitaal t.o.v. derden Kapitaalplicht: oprichting vereist een inbreng van kapitaal (economisch waardeerbare vermogensbestanddelen) Regels m.b.t. volstorting, waardering, vorming van de inbrengen

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

5) Eigen vermogen, vreemd vermogen, netto-actief * Eigen vermogen = financiële middelen die niet moeten worden terugbetaald gedurende het bestaan van de vennootschap, permanente eigendom van de vennootschap = netto-actief - functie: gebruikt voor het financieren van activa - inbrengen (“kapitaal”), reserves (winst die niet is uitgekeerd) - wordt pas terugbetaald aan de aandeelhouders indien ALLE schulden betaald zijn * Netto-actief = het eigen vermogen = totale activa – schulden tegenover derden en de voorzieningen (= het vreemd vermogen) = (kapitaal + reserves + overgedragen winsten) – overgedragen verliezen - functie: met welk bedrag de activa de schulden van de venn. overtreffen  hoe hoger, hoe meer de activa waard zijn tegenover de schulden/vreemd vermogen * Vreemd vermogen = financiële middelen die moeten terugbetaald worden gedurende het bestaan van de vennootschap (bankleningen) + voorzieningen van risico’s en kosten = schulden - functie: gebruikt voor het financieren van activa * Maatschappelijk vermogen = activa die ingebracht zijn door de vennoten - doelgebonden vermogen: gebruikt voor (1) het bereiken van het statutair/vennootschapsdoel en (2) dragen van het ondernemingsrisico - behoort toe aan de collectiviteit van vennoten (venn. zonder RP) of de rechtspersoon - fluctueert naargelang verlies/winst - volstaat het aanvangsvermogen niet meer door verlies?  kapitaalverhoging = bijstorting door vennoten  geen kapitaalverhoging? - SE’s leggen beslag op het maatschappelijk vermogen (1) bij beperkte asp: exclusief onderpand (2) bij onbeperkte asp: eerste vermogen, subsidiair persoonlijk vermogen

6) Functie 1 van het kapitaal: schuldeisersbescherming * vennootschappen met beperkte asp.: eigen vermogen/kapitaal = minimale omvang * regels m.b.t. volstorting van de inbrengen * regels m.b.t. waardering van de activa (betrouwbaarheid van de netto-actief cijfers) * elke verandering van het oorspronkelijke kapitaalbedrag: statutenwijziging (min 75% van AV moet goedkeuren) * bij kapitaalvermindering: verzetsrecht voor SE’s - tegenhouden van kapitaalvermindering bij onzekerheid over betaling schulden

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

* artikel 617 wet venn.: Verliezen van de venn. moeten eerst worden aangezuiverd met winsten voordat deze mogen worden uitgekeerd aan de aandeelhouders - netto-actief/kapitaalbedrag moet gevrijwaard worden  eerst aanzuivering tot kapitaalbedrag, erna pas uitkering (activa venn > VV ten belope van kapitaalbedrag) * artikel 633 wet venn.: Daling van het netto-actief tot minder dan 50% van het kapitaalbedrag: binnen 2 maanden AV bijeenroepen - herstructureringsmaatregelen doen - vennootschap ontbinden (om verlies niet nog te laten stijgen) 7) Functie 2 van het kapitaal: bepaling van de rechten van aandeelhouders - inbreng in het kapitaal van de venn. = breukdeel dat het aandeel in de winst bepaalt  breukdeel = kapitaalvertegenwoordigende waarde 1) in nominale waarde uitgedrukt = een absoluut getal (bv 100) 2) in fractiewaarde uitgedrukt = in breukdeel (bv 1/X van het kapitaal = één aandeel) = kapitaal delen door het aantal aandelen dat venn. heeft uitgegeven Bv: venn. met kapitaal van 1000 – heeft 100 aandelen uitgegeven 1/100 van het kapitaal = één aandeel Aandeel heeft een fractiewaarde van 10 - kapitaalvertegenwoordigende waarde van het aandeel: (1) bepaalt winstaandeel (2) bepaalt stemrechten - alle aandelen met zelfde kapitaalvertegenwoordigende waarde = zelfde rechten - aandelen met verschillende kapitaalvertegenwoordigende waarde = verschillende rechten * aandelen met kleinste waarde (bv waarde = 100) = 1 stem * aandelen met veelvoud van de kleinste waarde (bv waarde = 200) = meer stemmen (bv 2) * niet: waarde is 150, dan 1.5 stem  geen deelstemmen * kapitaalvertegenwoordigende waarde: - =/= economische waarde van het aandeel = prijs waarvoor een aandeel verkocht kan worden (bv op de beurs) - =/= boekwaarde van het aandeel = eigen vermogen (niet alleen kapitaal) / aantal uitgegeven aandelen agio) (p. 69: uitleg over uitgifte premie/aandelen met - kan alleen gewijzigd worden mits een statutenwijziging  regels van kapitaalvertegenwoordigende waarde bepaalt winst en stemmen 1) bvba: dwingend 2) cvba: suppletief 3) nv: dwingend voor stemrecht, suppletief voor winst (preferentiële aandelen met preferentieel dividend kan)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

4. Winstoogmerk en winstverdeling < > verenigingen (doelstelling van algemeen welzijn of voordeel van niet-materiële aard voor de leden) * Winstoogmerk = rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel voor vennoten bekomen = vermijden van verlies + spreiden van lasten + toename van vermogen * Oogmerk om winst te maken = intentie/bedoeling om winst te maken  werkelijke winst verwezenlijken = irrelevant - blijkt uit bv: regels voor winstverdeling tijdens venn. (dividend) of bij ontbinding (liquidatiebonus) - essentieel voor alle vennootschappen (ongeacht burgerlijk/handelsdoel) = wettelijke specialiteit : winstverdelingsoogmerk is essentieel voor oprichting  gevolg wettelijke specialiteit: - venn. mag geen schenkingen doen, zonder bijdrage tot winstvorming (winst kan bestaan uit: imagoverbetering, sponsorreclame, etc) * Verdeling van winsten en verliezen - geheel vrij te bepalen door oprichters (<> uitz: leeuwenbeding) - suppletief recht: Evenredige verdeling met de inbreng (ook voor de verdeling van verliezen) - mogelijke clausules (1) preferentieel dividend = bij winst: 1 schijf wordt voorbehouden voor bepaalde aandeelhouders (2) toekenning vennootschapsvermogen aan langstlevende echtgenoot (3) partijbeslissing of bindend advies = verdeling gebeurt a.h.v. de beslissing van een derde of door één van de vennoten < > kennelijk onbillijke verdeling?  marginale toetsing rechter + vernietiging rechter  suppletief recht toepassen bij nietigheid (4) ongelijkheid winsten t.o.v. verliezen = vennoot draagt bv. 50% van de verliezen, maar krijgt ook 40% van de winsten * Verbod van leeuwenbeding / beding van leeuwenaandeel (1) = beding waarbij één vennoot de gehele winst ontvangt (2) = beding waarbij één vennoot wordt uitgesloten van de winst (3) = beding waarbij één vennoot het gehele verlies moet dragen (4) = beding waarbij één vennoot wordt uitgesloten van het dragen van verlies  vwe: Risico moet van de ene vennoot (die beschermd wordt) afgewenteld worden op een andere < > optieovereenkomst waarbij een vennoot wordt vrijgesteld van risico op verlies met het oog op de ordentelijke overdracht van een aandelenpakket (en niet de bevoordeling t.o.v. andere vennoten) = geldig < > bescherming van verlies/risico door een derde niet-vennoot = geldig

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 2: DE OPRICHTING VAN VENNOOTSCHAPPEN – HET VERWERVEN VAN RECHTSPERSOONLIJKHEID – NIETIGHEID 1. Vorm van de oprichting * Venn. zonder RP: geen geschrift vereist (maar bewijs) * Venn. met RP: geschrift vereist = bestaansvereiste - RP ° bij neerlegging akte ter griffie - onbeperkte aansprakelijkheid: onderhandse akte (exemplaren – partijen) - beperkte aansprakelijkheid: authentieke akte < > sanctie: nietigheid (ook mbt de inhoudelijk vereiste gegevens) UITZ: verkeerde soort akte?  regulariseren mogelijk VOOR uitspraak nietigheid 2. Openbaarmaking van de akte 1) registreren van de akte = belasting betalen (door notaris) 2) neerlegging van de akte bij de griffie van rechtbank van koophandel ° Rechtspersoonlijkheid - ° tegenwerpelijkheid van bestaan van de venn. 3) neergelegde akte in handelsregister/burgerlijk register 4) ° dossier op de griffie  openbaar 5) publicatie van uittreksel van de akte in BS door de griffie ° tegenwerpelijkheid van de statuten/oprichtingsakte tegen derden - statuten tegen derden in te roepen - derde kan zelfs niet-bekendgemaakte akte inroepen tegen venn. * statutenwijziging?  neerlegging + bekendmaking in BS 3. Nietigheid - moet gerechtelijk - te vorderen door elke belanghebbende - doet geen afbreuk aan de aansprakelijkheidsbeperking van vennoten - venn. met RP: nietigheid werkt niet retroactief  nietigheid enkel voor de toekomst  rechtshandelingen voor de nietigheid = geldig  tegenwerpelijk tov derden: vanaf publicatie van nietigheid van de RP in BS * statutenwijziging: (1) < > vormvereiste: vennootschap is nietig voor de toekomst (2) < > inhoud: statutenwijziging = retroactief nietig (niet de vennootschap) * nietigheidsgronden - beperkt voor Nv, bvba en cvba 1) formele grond: oprichtingsakte voldoet niet aan de vormvereisten (geen authentieke akte, onregelmatige akte, geen akte) 2) formele grond: geen vermelding van naam/doel/inbreng/geplaatst kapitaal 3) materiële grond: doel < > openbare orde of is ongeoorloofd 4) materiële grond: eenhoofdigheid bij oprichting (maar uitz: ebvba)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

4. Preconstitutief handelen - precontractuele onderhandelen: ° voorovereenkomst met bepaalde kenmerken (doel, vorm etc) van de vennootschap (= intentie om een vennootschap op te richten) =/= oprichtingsakte =/= ° ontstaan van de vennootschap - promotoren = voeren precontractuele onderhandelingen en zullen vaak de uiteindelijke oprichters zijn  willen reeds handelingen stellen om bestaan van de vennootschap te promoten Bv kantoorgebouwen huren, reclame maken, personeel aanwerven  stellen van handelen in naam en voor rekening van venn MAAR: deze bestaat nog niet - gemeenrechtelijke beginsel: Vertegenwoordiger (in naam en voor rekening van een ander) =/= persoonlijk gebonden UITZONDERING: Preconstitutief handelen: = een promotor die handelt in naam van een venn. in oprichting is persoonlijk gebonden door de verbintenis die uit zijn handeling voortvloeit  “alsof de promotor in eigen naam heeft gehandeld”  tot uitvoering dwingen (zelfs voor ontstaan van venn.) kan  promotor kan contractpartij ook dwingen tot uitvoering  voorwaarden voor bevrijding (cumulatief) (1) oprichting van de vennootschap binnen 2 jaar na de handeling (2) vennootschap neemt verbintenis over (kan stilzwijgend) (3) overname binnen 2 maand na de oprichting ! voorwaarden niet cumulatief vervuld? Promotor is persoonlijk gehouden voor verbintenis MAAR heeft een regres tegen de opgerichte vennootschap INDIEN deze na 2 maand de verbintenis heeft overgenomen

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 3: ONTBINDING VAN VENNOOTSCHAPPEN - voor vennootschappen met BEPERKTE aansprakelijkheid - bijkomende ontbindingsgronden voor venn. met onbeperkte aansprakelijkheid 1. Ontbinding en vereffening * ontbinding = einde van de vennootschap (1) venn. zonder RP: letterlijk einde van de samenwerking - geen nieuwe verbintenissen aangaan (2) venn. met RP: einde van werkzaamheden als actieve onderneming - RP blijft bestaan tot afsluiting van vereffening (voor vereffeningsdoeleinden) * ontbinding = wijze van tenietgaan van de vennootschapsovereenkomst - één te bepalen tijdstip - onmiddellijk op dat tijdstip voltrokken * vereffening = heeft betrekking op het vermogen van de vennootschap - volgt de ontbinding op - kan een tijd duren (proces) - tegeldemaking van de activa voor SE’s + liquidatiesaldo voor vennoten

2. Soorten ontbinding en ontbindingsgronden 1) gerechtelijke ontbinding = door gerechtelijke uitspraak - om wettige (ernstige) redenen - soevereine feitelijke beoordeling - bv: aanhoudende onenigheid van vennoten waardoor de normale werking van de venn. is onmogelijk geworden 2) ontbinding van rechtswege = door aanwezig zijn van een ontbindingsgrond - van rechtswege: geen beslissing van rechter of vennoten - geen beoordelingsvrijheid voor rechter - gronden: (1) verstrijken van duurtijd (tijdelijke vennootschap) (2) voltooien van alle handelingen waarvoor de venn. werd opgericht (tijdelijke venn) (3) tenietgaan van de zaak waarvoor de venn. werd opgericht (bv uitbaten schip – schip zinkt) (4) vereniging van alle aandelen in 1 hand UITZ: niet bij Nv en Bvba 3) vrijwillige ontbinding = door beslissing van de vennoten - voorwaarde: staat van actief en passief + controle door revisor - beslissing AV = statutaire wijziging (3/4 meerderheid + notariële akte + publicatie) - RvB: voorstel tot ontbinding + motivatie Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

NV EN BVBA: EEN OVERZICHT VAN DE VOORNAAMSTE WERKINGSREGELS * basisstructuur parallel voor nv en bvba 1) Algemene Vergadering - leden (vennoten of aandeelhouders) kunnen stemmen 2) Raad van Bestuur - bestuur in opdracht van aandeelhouders 3) Bijzondere bestuursopdrachten - bepaalde personen aanduiden/benoemen 4) Toezichtsorgaan - vanaf bepaalde omvang van de vennootschap * Nv < grotere ondernemingen * Bvba < kleinere ondernemingen

HOOFDSTUK 1: KAPITAAL 1. Overzicht – Omvang van het kapitaal - omvang van het kapitaal:  toetsen aan algemene norm = omvang van het kapitaal mag niet kennelijk ontoereikend zijn ter ondersteuning van de normale exploitatie van de voorgenomen onderneming (= financieel plan + bijhorende oprichtersaansprakelijkheid)  voorgeschreven regelen voor minimumkapitaal (w. venn.) - bij oprichting + doorheen bestaan van de venn.  rechtspraak + doctrine: = plicht van de oprichters om een adequaat kapitaal te voorzien, rekening houdend met de voorgenomen activiteit en de risico’s die de onderneming op zich wenst te nemen/neemt 2. Minimumkapitaal - door wetgever ingevoerd - bij oprichting + tijdens bestaan van de venn. Nv Bvba Comm.v. op aandelen CVBA CVOA EBVBA

Eva Van Meirhaeghe

61.500euro 18.550euro 61.500euro 18.550euro Geen minimum 18.550euro

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

Geheel gestort Min 6200 volstort Geheel gestort Min 6200 volstort Min 12.400 volstort

2015

3. Regeling van het financieel plan = begroten van de financieringsbehoeften  toetsen of het maatschappelijk kapitaal niet kennelijk onvoldoende is voor de voorgenomen bedrijvigheid + previsionele financieringsoverzichten + previsionele exploitatieoverzichten - verantwoording van de voorgenomen grootte van het maatschappelijk kapitaal - voor periode van 2 jaar bedrijvigheden - enkel opstellers hebben kennis van het plan - deponeren bij notaris bij opstellen oprichtingsakte  notaris kan asp zijn wanneer geen plan wordt gemaakt en later blijkt dat het aanvangskapitaal kennelijk ontoereikend is - ook bewijsfunctie: om aan te tonen dat de financieringsbehoeften wel juist ingeschat waren (aspheid voorkomen) 4. Regeling van het adequate aanvangskapitaal – aansprakelijkheid - regel is negatief in w. venn.: Oprichters zijn asp. wanneer het aanvangskapitaal kennelijk inadequaat/kennelijk ontoereikend is voor de normale uitoefening van de voorgenomen bedrijvigheid gedurende 2 jaar - oprichters (persoonlijk) asp: enkel wanneer venn. binnen 3 jaar failliet gaat - van toepassing in nv, bvba, cvba 5. Algemene verplichting een adequaat kapitaal te vormen - op grond van art. 1382 BW - aanvangskapitaal moet adequaat zijn voor de normale uitoefening van de bedrijvigheid - niet beperkt tot 2 jaar + niet beperkt tot faillissement 6. Vorming van het kapitaal: inbreng in geld - oprichters: geld storten op een geblokkeerde rekening  bij de oprichting  via erkende financiële instelling  bewijs van storting: bankattest - bankattest bij notaris + oprichtingsakte  procedure geldt ook voor kapitaalverhogingen 7. Vorming van het kapitaal: inbreng in natura 1) Wat kan worden ingebracht? - vermogensbestanddelen die naar economische maatstaven kunnen gewaardeerd worden BEHALVE: verplichting tot het verrichten van werk of diensten - oprichtingsinspanningen door promotoren - contractuele voordelen (niet-concurrentiebeding, onderzoeksmogelijkheden) - vordering op de vennootschap of op de inbrengen in natura van een derde - reeds geleverd prestaties =/= toekomstige prestaties (fysieke/intellectuele prestaties)  kan worden ingebracht MAAR niet voor vorming van kapitaal * inbreng, maar niet voor kapitaalvorming? - nv: winstbewijzen - bvba: geen vergoeding

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

2) Waardering van de inbrengen in natura * principe: promoteren beoordelen vrij nut en waardering van hun inbreng  toetsing door rechter in geval van misbruik - revisor: objectieve kritiek op waardering - promotoren: laatste woord MAAR motivatie wanneer zij de revisor niet volgen (publicatie van de motivatie) - bescherming: (1) oprichtersaansprakelijkheid bij kennelijke overwaardering (2) publiciteitsmaatregelen (bekendmaking besluiten van revisor in BS bij oprichtingsakte + publicatie van de motivatie bij afwijking met revisor)  publiciteit heeft een preventieve beschermingsfunctie + waarschuwingsfunctie * oprichtersverslag: welke het belang is van de inbreng in natura voor de venn. (verplicht) * verslag door bedrijfsrevisor (vrij gekozen door oprichters)/commissaris: = revisoraal controleverslag - beschrijving van de inbrengen in natura - toetsing van de waarderingsmethoden - verhouding tot inbreng in kapitaal beoordelen UITZONDERINGEN verplichte tussenkomst revisor: (1) inbreng van beursgenoteerde effecten – waarde gewaardeerd door de gemiddelde beurskoers 3 maanden voorafgaand aan de inbreng (2) inbreng van vermogensbestanddelen waarvan waarde afgeleid is uit de jaarrekening van voorgaand jaar – welke is goedgekeurd door commissaris/revisor (3) inbreng van vermogensbestanddelen die reeds gewaardeerd zijn door een bedrijfsrevisor minder dan 6 maanden voorafgaand aan de inbreng a.h.v. algemeen aanvaarde waarderingsnormen MAAR: Oprichters/bestuurders: attest ter griffie neerleggen dat de inbreng (die niet gecontroleerd is door revisor) behoorlijk gewaardeerd werd 3) Quasi-inbreng - koop/ruil/… van goederen - van één van de oprichters / bestuurders / aandeelhouders - door de venn. binnen de 2 jaar na de oprichting - wanneer de “inbreng” 1/10 van het geplaatst kapitaal bedraagt  zelfde procedure als gewone inbreng: * bestuursverslag met motivering van de verrichting * revisoraal controleverslag * bij afwijking: motivering tov revisoraal verslag * publicatie van verslag + goedkeuring vereist van de AV m.b.t. de verrichting (< > inbreng in natura bij oprichting) - < > verwervingen voor gewone bedrijfsactiviteit =/= quasi-inbreng

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

8. Vorming van het kapitaal: Plaatsing en volstorting * geplaatste kapitaal = geldige verbintenissen van inschrijvers  voor elk aandeel moet een geldige verbintenis voorliggen  ° vordering van de vennootschap op de aandeelhouder ter volstorting  aandeelhouder – volstortingsplicht ! NV: volgrecht op het aandeel: AH verkoopt aandeel – volstortingsplicht gaat over op de K * gestort kapitaal = deel van geplaatste kapitaal dat effectief volstort is  staat dus ter beschikking van de vennootschap * alle verbintenissen gestort? – geplaatst kapitaal = gestort kapitaal * minimumstortingsplicht voor oprichters (binnen een bepaalde termijn/onmiddellijk): (1) minimumkapitaal Nv Bvba CVBA

Minimumkapitaal 61.500euro 18.550euro 18.550euro

Minimumstortingsplicht Geheel (kan in geld of in natura) Min 6200 volstort Min 6200 volstort

(2) boven het minimumkapitaal - wat moet worden gestort per aandeel bovenop de minimumstortingsplicht - kan in geld of in natura Nv Bvba Cvba

Minimumstortingsplicht 61.500euro 6200euro 6200euro

Storting per aandeel ¼ per aandeel volstort 1/5 per aandeel volstort ¼ per aandeel volstort

Aandeel in natura ¾ of 4/5 volstorting: Binnen 5 jaar na oprichting Binnen 5 jaar na plaatsing nieuwe aandelen (kapitaalverhoging) + ¼ of 1/5 volstorting onmiddellijk

Aandeel gemengde inbreng ¾ of 4/5 volstorting: Binnen 5 jaar na oprichting Binnen 5 jaar na plaatsing nieuwe aandelen + ¼ of 1/5 volstorting onmiddellijk

(3) termijn van volstorting Aandeel in geld ¾ of 4/5 volstorting: Geen tijdsbegrenzing Opvraging door RvB <> sanctie: verlies stemrecht + ¼ of 1/5 volstorting onmiddellijk

9. Vorming van het kapitaal: Oprichtersaansprakelijkheid Ratio: venn. met beperkte aansprakelijkheid  moeilijk nietig te verklaren + veel nadelen aan nietigheid  DUS: bij onregelmatigheden in de oprichting: oprichtersaansprakelijkheid (bv mbt de kapitaalvorming bij de oprichting) * oprichtersaansprakelijkheid: verjaart na 5 jaar * inuitu personae aansprakelijkheid (volgt de persoon, niet de aandelen) * hoofdelijke aansprakelijkheid * geldt ook in geval van kapitaalverhoging (1) volstorting van het kapitaal (bv: nv – minimumkapitaal volledig storten): - oprichters worden gezien als garanten: hoofdelijk gehouden tot volstorting (2) overwaardering van inbreng in natura - oprichters: gehouden tot vergoeding van bewezen schade (3) kennelijk inadequaat oprichtingskapitaal - oprichters aansprakelijk voor het netto-passief van de failliete venn.

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 2: DE FINANCIERING = instrumenten waarvoor financieringsmiddelen in ruil gegeven worden 1) aandelen 2) (converteerbare) obligaties * aandeel = bewijs van deelname aan het kapitaal van de vennootschap  vennootschapsrechten: (1) lidmaatschapsrechten – associatieve rechten = stemrechten, recht op deelname aan de algemene vergadering, aan kapitaalverhoging (2) financiële rechten = recht op dividend, recht op liquidatiesaldo 1. Soorten aandelen 1) kapitaalaandelen met stemrecht - aandelen waarvoor inbreng in natura/in geld tegenover staat - moet bijgedragen hebben tot vorming van het kapitaal van de venn. - stemrecht - recht op deelname op de winst / dividend (kan statutair verder uitgewerkt worden) - bescherming tegen verwatering: voorkeurrecht 2) kapitaalaandelen zonder stemrecht - geen stemrecht - Uitzonderingen waarin wel stemrecht: wettelijk bepaald - compensatie van stemrecht: (1) preferentieel dividend (2) voorkeursbehandeling bij verdeling liquidatiesaldo (t.g.o. aandelen met stemr.) - hoogstens 1/3 van kapitaal uitmaken - ratio: financiering zonder machtsverhouding binnen venn. te beïnvloeden (MAAR: bij Nv: gemakkelijker om dit via winstbewijzen te doen) 3) winstbewijzen - in ruil voor inbreng die NIET tot het kapitaal heeft bijgedragen - “uitgiftepremie”, “inbrengen buiten kapitaal” - immateriële inbrengen + te presteren arbeid - statutair: stemrecht, recht op liquidatiesaldo, recht op dividend - wettelijke beperking: (1) stemrecht winstbewijs = ½ van stemrecht kapitaalaandeel (2) bij vergadering: stemrecht winstbewijs = 2/3 stemrecht van de AANWEZIGE kapitaalaandelen Bvba Kapitaalaandelen met en zonder stemrecht

Eva Van Meirhaeghe

Cvba Kapitaalaandelen met en zonder stemrecht Enkel aandelen op naam

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

Nv Kapitaalaandelen Winstbewijzen

2015

4) aandelen aan toonder - afgeschaft - omzetten naar aandelen op naam/gedematerialiseerde aandelen (tegen 2014) 5) aandelen op naam 6) gedematerialiseerde aandelen - kan alleen worden uitgegeven mits toelating in statuten - effecten op een rekening - bij erkend rekeninghouder (kredietinstellingen en beursvennootschappen =/= beursgenoteerde vennootschappen) / vereffeningsinstelling * erkende rekeninghouder: rekening bij vereffeningsinstelling - NBB en Euroclear - voor eigen rekening / voor rekening van een derde (= klant) * vereffeningsinstelling < ingeschreven in register van de emittent op naam - dus de aandeelhouder/erkende rekeninghouder is niet ingeschreven in het register van de vennootschap die de effecten heeft uitgegeven - vorderingsketen: eindbelegger – erkend rekeninghouder – vereffeningsinstelling – emittent  erkend rekeninghouder = tussenpersoon  vereffeningsinstelling: transacties in effecten - onderling vervangbaar indien binnen DEZELFDE categorie (bv 100 aandelen total bij A, 100 aandelen total bij B  zelfde categorie, dus vervangbaar) - eindbelegger: * Mede-eigendomsrecht in een universaliteit van effecten van dezelfde categorie * Recht uitoefenen tegen erkend rekeninghouder (vorderingsketen) * Erkend rekeninghouder: via subrogatie recht uitoefenen tegen vereffeningsinstel. * rechtstreekse uitoefening mede-eigendomsrecht bij (1) samenloop/faillissement emittent (2) samenloop/faillissement erkend rekeninghouder * rechtstreekse uitoefening van associatieve rechten tegen emittent (stemrecht) VWE: attest van aantal effecten + datum * onrechtstreekse dividendverdeling (eerste vereff.inst.  naar rekeningh.  naar belegger)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

2. Overdracht van aandelen en beperking van overdracht Aan toonder Handgift = overdracht

Op naam Via aandelenregister bij de venn.

Gedematerialiseerd Overschrijving rekeningen via vereffeningsinstelling

Bvba Geen vrije overdracht Beperkingen door wet - overdracht onderworpen aan toelating bij meerderheid aanwezig + ¾ van de aandelen goedgekeurd (zonder de over te dragen aandelen)  statuten: bepaalde personen aanwijzen voor overdacht zonder toelating (echtgenoot, kinderen,..) - weigering van overdracht?  rechter

Cvba Enkel aandelen op naam Overdracht: via register - vrije in- en uittreding door venn.  inbreng terugvorderen (=/= aandelen overdragen) - overdracht aan andere venn. - overdracht aan derden: enkel mits toestemming van venn.orgaan * recht op reserves bij uittreding?  statutair te regelen

Nv Vrije overdracht Beperkingen door statuten Beperkingen: (1) onvervreemdbaarheidsclausule (beperkt in tijd + belang van venn.) (2) voorkooprecht (eerst andere AH voor elke andere derde) (3) goedkeuringsclausule (door bv RvB)

* weigering overdracht in BVBA: 1) gegronde weigering: “overdragende” vennoot moet vennoot blijven 2) ongegronde weigering: (1) medevennoten worden gedwongen aandelen over te nemen (2) binnen een termijn van 3 maanden (3) andere 3e kopers mogen kopen (4) geen verkoop binnen 3 maanden?  ontbinding van venn. vorderen * verkoopprijs < rechter bepaalt 3) bij overdracht wegens overlijden van de vennoot: (1) erfgenaam vraagt toestemming om vennoot te worden (2) weigering? (idem als supra): afkoop en subsidiair ontbinding

3. Obligaties en converteerbare obligaties 1) obligaties = schuldtitels die een lening toegekend aan de venn. vertegenwoordigen - 10 obligaties?  lening verdeeld in 10 stukjes - elke obligatiehouder = deel van een algemeenheid/collectiviteit  vertegenwoordigd door de AV van obligatiehouders (beslissingen m.b.t. termijnen, rente,…) 2) converteerbare obligaties - recht obligatiehouder gedurende bepaalde termijn (in tijd beperkt recht) - ruil van obligatie voor aandelen - op overeengekomen datum - tegen overeengekomen conversiekoers - onderworpen aan regelen van voorkeurrecht

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

3) obligaties met warrant - behoud van obligatie - bijkomend recht op aandeel - mits betaling van een som - som bepaald op moment van uitgifte - warrant bezit conversierecht – niet de obligatie (blijft behouden) - onderworpen aan regelen van voorkeurrecht 4) thesauriebewijzen / depositobewijzen - thesauriebewijzen < niet-financiële ondernemingen/lokale overheden - depositobewijzen < financiële instellingen Bvba Obligaties op naam Openbare uitgifte van obligaties = misdrijf Geen converteerbare obligaties/geen warrants

Eva Van Meirhaeghe

Cvba Obligaties op naam Openbare uitgifte van obligaties = misdrijf Geen converteerbare obligaties/geen warrants

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

Nv Obligaties Converteerbare obligaties Warrants

2015

HOOFDSTUK 3: HET BESTUUR * RP: handelen in rechtsverkeer moet via natuurlijke personen = de organen van de venn. - handelen rechtstreeks aan venn. toegerekend * 2 functies: 1) vertegenwoordigen  optreden t.g.o. medecontractanten 2) beslissingen maken 1. Samenstelling, benoeming en ontslag van het bestuursorgaan

Vorm van bestuursorgaan Samenstelling

Aanstelling van bestuurder

Ontslag van bestuurder

NV BVBA - RvB - al dan niet een college vormen - min. 3 bestuurders - min. 1 (= de zaakvoerder  volheid - aantal best.: statuten bepalen van bevoegdheid) - geen wettelijke voorschriften of vereisten - geen criteria m.b.t. wie bestuurder mag zijn - uitvoerende bestuurders (operationele bestuur) vs. niet-uitvoerende bestuurders - corporate governance/goed bestuur: meerderheid moet niet-uitvoerende bestuurders zijn + aantal onafhankelijke bestuurders (= onafh van management EN aandeelhouders): objectieve en professionele besluitvorming - bestuurders < benoemd door AV met 1) benoeming door AV (idem NV) meerderheid van aanwezigen 2) geen benoeming: vennoten - controle in feite dus mogelijk besturen 3) statutaire zaakvoerder (benoeming in statuten) - vrijwillig ontslag nemen: te allen tijde <> ongelegen + overmatige schade  geen goedkeuring AV vereist - bestuurder: ad nutum afzetbaar (gewone meerderheid AV) = dwingend recht  grote macht aandeelhouders

- vrijwillig ontslag nemen: te allen tijde <> ongelegen + overmatige schade  geen goedkeuring AV vereist - bestuurder die louter lasthebber is: ad nutum afzetbaar (idem NV) - statutaire zaakvoerder: alleen afzetbaar met ¾ meerderheid van de vennoten + om gewichtige reden

2. Bevoegdheid van het intern bestuur – interne aspecten 1) bevoegdheden en taken van het bestuur - RvB - zaakvoerder BVBA: volheid van bevoegdheid / residuaire bevoegdheden (<> AV: toegewezen bevoegdheden door statuten / wet) - mogelijk: actieve bestuursbevoegdheden aan directiecomité / afgevaardigd bestuurder delegeren - belangrijkste taak: beheer van het vermogen

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

2) delegatie van bevoegdheden * BVBA: zaakvoerder kan bestuur niet delegeren  wel bestuurders aanstellen die louter lasthebbers zijn =/= orgaan - bevoegdheid bewijzen a.h.v. volmacht - zaakvoerder heeft ALTIJD de volheid van bevoegdheid * RvB: delegeren aan directiecomité / afgevaardigd bestuurder MAAR: voorbehouden aan RvB: (1) benoeming/afzetting afgevaardigd bestuurder/directiecomité (2) controle/toezicht op directiecomité (3) algemeen beleid van de vennootschap (beleid =/= bestuur) (4) wettelijk voorbehouden taken * Raad delegeert het dagelijks bestuur - dagelijks bestuur = verrichtingen/handelingen die niet verder reiken dan de behoeften van het dagelijks leven van de venn. = verrichtingen die de tussenkomst van RvB niet verantwoorden door: (1) gering belang, (2) noodzakelijke spoedige oplossing - dagelijks bestuurder = een orgaan van de venn.  benoeming en ontslag door RvB * Raad delegeert het actieve of operationele bestuur (1) aan afgevaardigde/gedelegeerd bestuurder - zit in RvB  maar zal zich actiever bezig houden met het dagdagelijkse (2) aan directiecomité - meerdere leden - bevoegdheid/loon/… = statutair bepaald/bepaald door RvB - tegenwerpelijkheid aan derden? * het bestaan van comité: publicatie in BS * beperking van bestuursbevoegdheid door RvB: tegenwerpelijk zonder publicatie

3. De vertegenwoordiging voor en toerekening van rechtshandelingen – externe aspecten - handeling gesteld door vertegenwoordiger = rechtshandeling  feitelijk handelt vertegenwoordiger = juridisch handelt vertegenwoordigde = toerekening - vertegenwoordiging = stellen van rechtshandeling voor rekening van iemand anders  vorm van vertegenwoordiging: lastgeving = lastgever geeft juridische macht aan lasthebber om voor zijn rekening rechtshandelingen te stellen - bestuurders / RvB = lasthebbers/vertegenwoordigers van venn. MAAR: bestuurders = orgaan WANNEER het gaat om onrechtmatige daden  de verhoudingen bepalen de toegepaste theorie: - rechtshandelingen door bestuurders = lastgevingstheorie - onrechtmatige daden door bestuurders = orgaantheorie

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

* toerekening van een rechtshandeling van lasthebber/bestuurder aan lastgever/venn.: (1) lasthebber moet in hoedanigheid van lasthebber handelen - aan derde duidelijk maken dat hij voor rekening van lastgever handelt = legitimatie (2) lasthebber moet binnen gekregen bevoegdheid handelen 1) Handelen in hoedanigheid = vertegenwoordiger maakt aan derde duidelijk dat hij niet handelt om zichzelf te verbinden, maar wel zijn opdrachtgever – vertegenwoordigde - kan stilzwijgend/impliciet - bij mogelijke twijfel: moet uitdrukkelijk + vermelding van naam vertegenwoordigde - sanctie: de vertegenwoordiger is persoonlijk gebonden tot de verbintenis * bewijslast bij de vertegenwoordiger * venn. met RP: bestuurder: vermelding van zijn bestuursfunctie bij handtekening 2) Legitimatie = vertegenwoordiger moet bewijzen dat hij bevoegd is om op te treden namens de vertegenwoordigde * gemeen recht: voorleggen van een volmacht - derde/wederpartij: recht om een volmacht te vragen - derde heeft kennis dat wederpartij een vertegenwoordiger is:  volmacht niet gevraagd: risico ligt bij de derde (vertegenwoordiger handelt buiten de volmacht?  derde draagt risico dat de opdrachtgever niet gebonden is) - rechtshandeling met vereiste van authentieke akte = volmacht moet in authentiek akte * vennootschapsrecht: venn. met rechtspersoonlijkheid - ratio: RP moet vertegenwoordigd worden door natuurlijke persoon - openbaarmaking van benoeming + bevoegdheden bestuurders/RvB in BS < verwijzing naar publicatie = volmacht - vanaf publicatie: tegenwerpelijk aan derden + inroepbaar door derden * bestuurder benoeming nietig (na publicatie): Derde te goeder trouw = beroepen op publicatie - vwe: nietigheid van benoeming is nog niet gepubliceerd in BS 3) Handelen binnen bevoegdheid = vertegenwoordiger bindt vertegenwoordigde slechts binnen de grenzen van zijn bevoegdheid die de vertegenwoordigde hem verleend heeft - buiten bevoegdheid gehandeld = vertegenwoordigde niet gebonden * gemeen recht: Bevoegdheid = aangeduid in volmacht - kennis van volmacht > risico wederpartij - geen kennis van volmacht: vertegenwoordiger moet wijzen op zijn tekorten mbt zijn bevoegdheid < > sanctie: asp. op basis van 1382 BW / vertrouwensleer voor schade

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

 Niet persoonlijk verbonden voor handeling waarvoor hij onbevoegd is WANT rechtshandeling = nietig (vertegenwoordigde dus ook niet verbonden) - derde kan zich alleen op de nietigheid van de handeling beroepen bij een eenzijdige rechtshandeling/overeenkomst ( waarbij derde geen wilsuiting gedaan heeft) * vennootschapsrecht: - bestuur = volheid van bevoegdheid (uitz: toegewezen bevoegdheden aan andere organen) - beperkingen aan bevoegdheden  in de statuten * kwalitatief (bv verkoop onroerend goed) of kwantitatief (bevoegd tot bep bedrag) * tegenwerpelijk aan derden voor zover gepubliceerd in BS - beperkingen: ook intern tegenwerpbaar (ongeacht publicatie)  onbevoegde handeling = bestuursfout = contractueel aansprakelijk + schadevergoedingsplicht ! grote beperking in bevoegdheid: statutaire (maatschappelijke) doel van de vennootschap: Handelingen buiten dit doel (ultra vires) = nietig = niet toerekenbaar aan venn. = doeloverschrijdende handelingen // bevoegdheidsoverschrijdende handelingen 4) Prokuraleer = statutaire afwijkingen van de wettelijke vertegenwoordigingsbevoegdheid van de vennootschapsORGANEN zijn bij de nv en bvba niet tegenwerpelijk aan derden - Nv en Bvba: gewone lastgevingsrecht van toepassing: lasthebber die buiten bevoegdheid handelt = nietig en niet toerekenbaar MAAR: Handeling door RvB (nv), zaakvoerders (bvba), directiecomité of gedelegeerd bestuurder buiten de statutaire bevoegdheid maar binnen de wettelijke bevoegdheid = toerekenbaar aan venn.  venn. verbonden - statutaire onbevoegdheid dan niet tegenwerpelijk aan derden - derde mag uitgaan van de maximale wettelijke bevoegdheid van vennootschapsorganen (“derde moet de wet kennen, niet de statuten”) - van toepassing op: Kwalitatieve beperkingen Kwantitatieve beperkingen Beperkingen door maatshappelijk doel (ook bij cvba) ONGEACHT of de beperkingen gepubliceerd zijn of niet - beperkingen toepassing van prokura-leer: (1) Derde = te goeder trouw (publicatie =/= kennen of behoren te kennen) (2) gepubliceerde meerhandtekeningsclausules (voor gedelegeerd bestuurders) zijn wel tegenwerpelijk (3) niet van toepassing in cvba UITZ: beperkingen door statutair doel: niet tegenwerpelijk aan derden te goede trouw (4) niet van toepassing in alle andere vennootschapsvormen (alleen nv, bvba) (5) wettelijke beperkingen zijn wel altijd tegenwerpelijk

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

5) Bekrachtiging van onbevoegde handelingen - handeling stellen “onder voorbehoud van bekrachtiging” * bekrachtiging door bevoegd orgaan * bekrachtiging werkt retroactief * niet-bekrachtiging: geen grond voor derde want op de hoogte van onbevoegdheid - handeling gesteld buiten het statutair doel * bekrachtiging kan * vwe: statutenwijziging (AV + 4/5 meerderheid van uitgebrachte stemmen) 6) Vertrouwensleer / schijnleer (lezen p 122-123) = toerekenbaarheid van de onbevoegdelijke handeling aan de vennootschap omdat derde/wederpartij rechtmatig geloof had dat de handeling bevoegdelijk werd gesteld * voorwaarden: (1) verwekte schijn is toerekenbaar aan de schijnverwekker Bv misbruik van briefpapier - schijn gewekt door vennootschap / door orgaan van de vennootschap dat bevoegd was de handeling te stellen (2) rechtmatig vertrouwen van de derde 7) Persoonlijke aansprakelijkheid van de vertegenwoordiger (t.o.v. wederpartij) * vertegenwoordiger: niet persoonlijk verbonden indien: (1) aangeeft dat hij vertegenwoordiger is van de vertegenwoordigde (2) buiten zijn bevoegdheid gehandeld heeft en aangeeft vertegenwoordiger te zijn (3) iemand die zich voordoet als vertegenwoordiger maar niet is aangesteld als vertegenwoordiger  ook in venn. wet: leden van organen zijn niet persoonlijk verbonden voor verbintenissen aangegaan voor de vennootschap MAAR * wel aansprakelijk voor onbetamelijk handelen (bv: buiten bevoegdheid handelen maar indruk wekken dat je binnen bevoegdheid handelt)  handelen zonder/buiten bevoegdheid = fout = < > zorgvuldigheidsplicht (bonus pater familias principe)  aansprakelijk op basis van art 1382 BW * alleen schadevergoedingsplicht (=/= persoonlijk gebonden: dwingen tot uitvoering VOORWAARDE: derde is te goeder trouw (wederpartij op de hoogte van onbevoegdheid? – risico op wederpartij) - publicatie in statuten = derde is te kwader trouw (behoorde kennis te hebben)? Rechtspraak niet zo streng

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

4. De toerekening of aansprakelijkheid voor onrechtmatige daden – externe aspecten * onrechtmatige daad door natuurlijke persoon/orgaan: Persoonlijke aansprakelijkheid van degene die de onrechtmatige daad begaat - ook al is dit in uitvoering van een opdracht van de vennootschap * is de vennootschap aansprakelijk? 1) Aansprakelijkheid voor aangestelden * vennootschap is onrechtstreeks aansprakelijk voor aangestelden – art. 1384, lid 3 BW - onrechtstreeks = enkel aansprakelijk voor schade/financiële gevolgen = verhaalsaansprakelijkheid - de onrechtmatige daad wordt niet toegerekend aan de venn.  gevolg: vordering tot staking tegen onrechtmatige handelingen van aangestelde = onontvankelijk  VWE: de venn./RvB is onbewust van de handeling < > RvB: bewust in standhouden van de handeling: vordering tot staking ontvankelijk * vennootschap is aansprakelijk voor GROVE tekortkomingen van werknemer – art 18 WAO * bestuurders van een vennootschap: - aangesteld/ontslaan door vennoten (AV) MAAR: staat niet onder gezag van de vennoten  =/= asp. op basis van 1384 of art 18 (want ze zijn geen aangestelden/werknemers) - cumulatie van bestuursmandaat met arbeidsovereenkomst (voor andere functies): Mogelijk  opdeling aansprakelijkheid binnen de juiste regels 2) Aansprakelijkheid voor vertegenwoordigers * gewone lasthebber/louter vertegenwoordiger: persoonlijk aansprakelijk voor onrechtmatige daad - zelfs indien in uitvoering van lastgeving * lastgever/vertegenwoordigde: alleen asp. voor onrechtmatige daad van LH/Ver: (1) in precontractuele fase / ter voorbereiding van de vertegenwoordigingshandeling (2) bij contractsluiting (bv bedrog) * lastgever/vertegenwoordigde: voert zijn verbintenis niet uit aangegaan met een derde door LH/Ver voor de LG/Vde: contractuele aansprakelijkheid LG/Vde 3) Aansprakelijkheid voor organen van de venn. Zie infra. 5. Aansprakelijkheid voor organen van de vennootschap – externe aspecten * rechtshandeling/feitelijke handeling door orgaan  onmiddellijk toerekenbaar aan RP  DUS: onrechtmatige daad < alsof de RP zelf de onrechtmatige daad gesteld heeft = rechtstreekse aansprakelijkheid < art. 1382 BW = de RP heeft een fout gemaakt  foutaansprakelijkheid (=/= verhaalsaansprakelijkheid) VOORWAARDE: orgaan handelt binnen zijn bevoegheid * orgaan: persoonlijk aansprakelijk voor zijn onrechtmatige daad * Wie is orgaan?  door wet bepaald

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

1) Overzicht van organen: < wettelijk bepaald NV - RvB - AV - dagelijks bestuurder - raad voor dagelijks bestuur - gedelegeerd bestuurder - (college van) commissarisrevisoren - directiecomité Niet: gewone vertegenwoordiger volmachtdrager

BVBA - zaakvoerder - AV - commissaris-revisor

VOF - zaakvoerder - beherende vennoten

Niet: stille vennoot

2) Beginsel van aansprakelijkheid voor onrechtmatige daden * criterium voor onrechtstreekse aansprakelijkheid/asp. voor aangestelden: - verband daad en functie: niet nodig * criterium voor rechtstreekse aansprakelijkheid: (orgaantheorie) - Orgaan handelt ter uitvoering van zijn functie/opdracht - Orgaan handelt binnen zijn bevoegdheid (verband daad en functie) - bevoegdheid?  wettelijke en statutaire bevoegdheid  geacht tot bevoegdheid te behoren volgens elk normaal, zorgvuldig persoon = schijnbaar formele kring = wederpartij kan als redelijk en voorzichtig persoon vertrouwen dat het handelende orgaan/persoon binnen zijn bevoegdheid optreedt (geen onderzoekplicht naar formele bevoegdheid) - Persoon wordt geacht de venn. te representeren/vertegenwoordigen MAAR is geen orgaan  praktijk: bv. een grote aandeelhouder handelt in de ogen van de buitenwereld voor de venn. = toerekenbaar aan de RP 3) Toerekening van innerlijke feiten - toepassing: organen / vertegenwoordigers van de RP - innerlijke feiten = psychische feiten, bv: kwader trouw; bedrog; dwaling; opzet - toerekenbaar aan de rechtspersoon = algemeen principe BV: vertegenwoordiger sluit contract met bedrog voor vertegenwoordigde – zonder medeweten van vertegenwoordigde: contract is nietig (in te roepen door VTe hoewel bedrog = persoonlijke exceptie)

6. Vergoeding van bestuurders – remuneratie * vaste of variabele vergoeding < bepaald door AV (ook bedrag zelf) * variabele vergoeding: gekoppeld aan resultaten - aandelenopties - tantièmes = deel verworven winst toekennen (! Winstaandeel <> belang venn.)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

7. Belangenconflicten * belangenconflict: bestuurder A is bestuurder van de vennootschap en tegelijk bijvoorbeeld verkoper aan de vennootschap  A beslist over de koop door de vennootschap als bestuurder maar A is ook wederpartij (verkoper) in de koop-verkoop (1) kennisgeving aan RvB van belangenconflict (2) mag deelnemen aan beraadslaging en stemming * UITZ: beursgenoteerde bedrijven: A mag niet deelnemen (3) uitvoerig onderzoek + motivatie van de handeling in notulen (4) controle door commissaris (op fairness) (5) AV houdt rekening met de handeling bij de jaarlijkse beoordeling van de kwijting (6) BVBA: één zaakvoerder?  hij is degene met het belangenconflict  voorleggen aan AV  aanstelling ad hoc zaakvoerder * sanctie: bestuursaansprakelijkheid + bestuursaansprakelijkheid bij onrechtmatig nadeel voor de vennootschap ONGEACHT of de procedure gevolgd werd + nietigheid vd handeling - onrechtmatig nadeel = nadeel dat niet in verhouding staat met het voordeel dat de venn. ondervindt bij de handeling * toepassingsgebied: (1) bestuurder heeft een persoonlijk patrimoniaal voordeel bij de verrichting (2) niet: bestuurder oordeel over een handeling tussen twee venn. waarvan hij beide bestuurder is  geen patrimoniaal voordeel voor hem? = louter functioneel belangenconflict  valt niet onder regeling (3) niet: louter moreel belangenconflict  valt niet onder regeling * beursgenoteerde vennootschapsgroepen (moeder-dochters-etc.): bijzondere regeling - intragroepstransacties < a priori controle door 3 onafhankelijke bestuurders + onafhankelijke deskundige  verslag: transactie // aanvaardbare marktvoorwaarden - beslissing RvB: autonoom (verslag =/= bindend) - verslag + beslissing < in jaarverslag 8. Verantwoording en aansprakelijkheid van bestuurders - RvB (nv) en zaakvoerder (bvba) < verantwoording aan AV (1) goedkeuring jaarrekening (2) jaarlijks bestuursverslag - aansprakelijkheid van bestuurders/zaakvoerders + leden van het directiecomité: 1) door AV (asp. t.g.o. de venn.) * op basis van: ondeugdelijk bestuur = contractuele wanprestatie - individuele aansprakelijkheid * op basis van: ernstige fout = schending wetboek vennootschapsrecht - hoofdelijke aansprakelijkheid van de bestuurders - vaststelling schending = vermoeden van schuld < > tegenbewijs van onschuld: bewijs van geen kennis + aanklagen op 1 e AV * AV: afstand doen van recht op schadevergoeding = kwijting van de fout

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

2) door derden-slachtoffer van ongeoorloofd gedrag (vaak curator bij faill.) * op basis van: schending van de vennootschapswet - hoofdelijke asp. voor schade(vergoeding) - schending staat vast = vermoeden van schuld <> tegenbewijs: aanklagen op eerstvolgende AV * op basis van: schending van de statuten van de vennootschap - hoofdelijke asp. voor schade(vergoeding) - schending staat vast = vermoeden van schuld <> tegenbewijs: aanklagen op eerstvolgende AV * op basis van: schending van de boekhoudvoorschriften - hoofdelijke asp. voor schade die venn. geleden heeft * op basis van: grove tekortkomingen in faillissement - curator: vordering voor de volledige schade berokkend aan de failliete massa - rechtbank: matigingsbevoegdheid

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 4: DE ALGEMENE VERGADERING 1. Samenstelling * stemgerechtigde aandeelhouders * niet-stemgerechtigde aandeelhouders: mogen deelnemen aan AV - beraadslagende / adviserende aandeelhouders - obligatiehouders (ook advies + beraadslaging) * niet-aandeelhouders: toelating tot vergadering - journalisten - adviseur van een aandeelhouder * mede-eigenaar-aandeelhouders van éénzelfde aandeel: - keuze wie stemrecht uitoefent (kan een derde zijn) - schorsing van stemrecht door AV wanneer niemand kan worden aangeduid 2. Vertegenwoordiging * aandelen op naam: in register wie aandeelhouder is * aandelen aan toonder/gedematerialiseerde aandelen: depositobewijs (x dagen voor vergadering bewijs krijgen dat je aandeelhouder bent bij zetel van venn/kredietinstelling) - registratiedatum is determinerend (ten vroegste 15d voor/ten laatste 5d voor AV) - bezit op dag van vergadering = niet determinerend * aandeelhouders kunnen elkaar onderling volmacht geven om elkander te vertegenwoordigen op de vergadering - publiek spaarwezen venn.: vormvereisten mbt de volmacht (hoe de volmachthouder moet stemmen, hoe hij moet handelen, …) - andere venn.: blanco volmacht mag + zelfs geen identificatie van volmachthouder nodig: suppletief: aan voorzitter AV * statuten: stemrecht kan per brief worden uitgeoefend 3. Bevoegdheden 1) het doen functioneren van de verhouding tussen aandeelhouders en bestuurders/bestuursorgaan (RvB of zaakvoerder) * benoeming/ontslag bestuurders * vaststelling vergoeding bestuurders * vordering tot aansprakelijkheid van de bestuurders instellen * resultaatbestemming bepalen / toekenning van de winst (dividend, tantièmes goed keuren) * rekening en verantwoording van bestuurders vragen * kwijting van het bestuur 2) beslissingen over fundamentele wijzigingen van de vennootschapsrechten = statutenwijzigingen (bv kapitaalverhoging, besluit tot ontbinding van de venn.) * statuten: bevoegdheden uitbreiden (ten koste van bevoegdheid RvB) - intern tegenwerpelijk (<> sanctie bestuurders bij bevoegdheidsoverschrijding: bestuursaansprakelijkheid wegens schending statuten) - niet tegenwerpelijk aan derden

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

4. Oproeping van de AV - collegiaal door RvB / commissaris-revisoren - commissaris-revisoren / RvB bepaalt agenda van de AV - aandeelhouder met 1/5 van de aandelen: Vraag aan RvB tot oproeping van de AV + mede agenda bepalen <> RvB weigert  gerechtelijk afdwingen via gerechtelijke vertegenwoordiger die bijeenroeping doet - kennisgeving: (1) via aangetekende brief (aandelen op naam) (2) via pers (aandelen aan toonder / gedematerialiseerd) (3) publicatie in BS en nationaal verspreid blad (verplicht) (4) gewone aangetekende brief + aangetekende brief (aandeelhouder met aandelen op naam + gedematerialiseerde/aan toonder aandelen) - jaarlijkse AV?  publicatie in BS * verloop vergadering: (1) bepaald door statuten (2) bepaald door algemene beginselen van de beraadslagende vergaderingen (werking van parlement) - agenda goedkeuren (geen toevoegingen TENZIJ ernstige feiten het dwingen) - vraagrecht voor aandeelhouders (binnen kader van agendapunten) - antwoordplicht van bestuurders, commissaris-revisoren (wikken en wegen wat ze zeggen) - notulen door secretaris (statutenwijziging? Notulen in notariële akte) 5. (Buiten)gewone algemene vergaderingen – quorum en meerderheden * gewone AV = jaarlijkse vergadering voorgeschreven in statuten (bepalen dag, uur, plaats) * buitengewone AV = alle andere vergaderingen - bijzondere quorums en meerderheden - vaak statutaire vergaderingen Gewone besluiten Geen quorum vereist Aantal aanwezigen = irrelevant Gewone meerderheid = ½ uitgebrachte stemmen Onthoudingen = niet geteld Ontslag/benoeming bestuurders

Bijzondere meerderheidsbesluiten ½ quorumvereiste = ½ van aandeelhouders moet aanwezig zijn Bijzondere meerderheid = ¾ of 4/5 van de min. ½ aanwezigen keuren goed Onthoudingen = tegenstem ½ stemmen = 1 aandeelhouder? = controleaandeelhouder / moedervenn. ¼ / meer dan ¼ aandelen? = minderheidscontrolepakket - quorum niet gehaald? ° nieuwe vergadering: dan geen quorum vereiste

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 5: CONTROLE-ORGAAN: RAAD VAN COMMISSARISSEN - informatie van de vennootschap naar de buitenwereld/intern binnen vennootschap: Jaarverslag, jaarrekening < controle info door raad van commissarissen/commissaris * Commissaris  is een revisor * Revisor = lid van instituut der bedrijfsrevisoren - bewijs van beroepsbekwaamheid - revisor is niet altijd een commissaris 1. Benoeming van de commissaris en onafhankelijkheidsvoorwaarde * KMO’s: - geen verplichting van controleorgaan - vrijwillig / statutair orgaan instellen kan - regels van bekwaamheid (commissaris moet een revisor zijn) en onafhankelijkheid gelden - geen benoeming van commissaris?  systeem van toezicht houdende vennoten = elke vennoot heeft recht om toezicht uit te oefenen * niet-KMO’s (meer dan 50 personeelsleden OF meer dan 6.250.000 jaaromzet .. < wet) - verplichting van controleorgaan - toepassing: Nv, bvba, comm.v.a, coop.v. - commissaris moet revisor zijn * benoeming: (1) ondernemingsraad (2) AV (indien geen ondernemingsraad) (3) voorzitter van rechtbank van koophandel (noodomstandigheden) - benoeming voor 3 jaar (hernieuwbaar) - aantal commissarissen < bepaald door AV  meer dan 1? ° college van commissarissen (van rechtswege) * onafhankelijkheid: - ratio: taak van algemeen belang - basisbeginsel van extern toezicht - afkoelingsperiode van 2 jaar (corporate governance code): geen mandaat van bestuurder / zaakvoerder / andere functie in de venn. aanvaarden die aan zijn controle onderworpen is + ook niet bij een verbonden vennootschap 2. Bevoegdheden / taak 1) interne controlesystemen binnen venn. evalueren 2) nagaan of jaarrekening en boekhouding // met wettelijke bepalingen 3) jaarlijks controleverslag met rapport over (2) 4) attesteren of jaarrekening een ‘getrouw beeld’ geeft van het vermogen, financiële toestand en de resultaten van de venn. 5) melding van kennisname van verrichtingen/beslissingen in strijd met wet/statuten * grote onderzoeksrechten < > beroepsgeheim (tenzij info bekendmaken door verplichting in de wet) * bezoldiging = moet voldoende zijn om taken van toezicht te vergoeden Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

3. Ontslag * vrijwillig ontslag: - alleen op een AV (die hij zelf kan bijeenroepen) - beschrijven van beweegredenen (persoonlijk of professioneel) - publicatie in BS van ontslag (motivatie niet verplicht) * gedwongen ontslag: - nooit ad nutum - enkel om wettige redenen - voorafgaand aan ontslag: (1) kennisgeving motieven door RvB aan commissaris  commissaris: opmerkingen schriftelijk meedelen (2) RvB: op agenda plaatsen + kennisgeving van agendapunt aan commissaris (3) kennisgeving van (1) en (2) aan de aandeelhouders - AV: beslissing bij eenvoudige meerderheid over ontslag - bekendmaking in BS (motivering niet verplicht)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 6: WINST- EN VERLIESBESTEMMING 1. Winstbestemming: dividenden en reserves * resultatenrekening/jaarrekening: resultaat + resultaatsbestemming  moet worden goedgekeurd door AV met gewone meerderheid * mogelijke winstbestemmingen: (1) overdragen naar volgend boekjaar  geen beslissing over bestemming (2) deel aan bestuurders uitkeren = tantièmes (3) uitkering aan aandeelhouders = dividend (evenredig) + ev. preferentieel dividend (4) op reserve plaatsen * wettelijke reserve = wettelijk verplicht voorbehouden deel = 5% van jaarwinst reserveren, min. reserve van 10% van maatschappelijk kapitaal * beschikbare reserves = reserve die door AV op elk moment kunnen uitgekeerd worden (1) op jaarlijkse AV, (2) door samenroepen van buitengewone AV gedurende het jaar = een tussentijd dividend * onbeschikbare reserves - niet uitkeerbaar - kan bij kapitaal gevoegd worden bij kapitaalverhoging = incorporatie van reserves - door de wet onbeschikbaar gemaakt: bv reserve voor inkoop van eigen aandelen - door de statuten onbeschikbaar gemaakt: bv uitgiftepremie  statutaire onbeschikbaarheid: vaak om fiscale redenen (onbeschikbaar?  niet moeten boeken als winst) * interimdividend = uitgekeerd door RvB van de winst van het lopend boekjaar (de overgedragen winsten) - niet van het afgelopen boekjaar, maar van het lopend boekjaar - =/= tussentijds dividend - alleen in NV - moet statutair toegelaten zijn * balanstest = test om te bepalen of een venn. winst kan uitkeren (1) aan dividenden (+ rekening houden met geactiveerde kosten van oprichting en uitbreiding) (2) gebruiken voor inkoop van eigen aandelen (3) gebruiken voor de aflossing van kapitaal = alleen winst mag worden uitgekeerd, rekening houdend met de overgedragen resultaten van vorige boekjaren = winst eerst gebruiken om verliezen te dekken uit vorige boekjaren, wat er over is, mag worden uitgekeerd - van toepassing voor de NV - uitkeren van niet-winst? = fictieve dividenden (strafbaar)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

= “uitkeringen moeten beperkt blijven tot een bedrag dat, na uitkering, een netto-actief oplevert dat groter/min.gelijk is aan het bedrag van het kapitaal + onbeschikbare reserves (zowel wettelijke als statutaire onbeschikbaarheid)”  bedrag is kleiner dan kap+onbes.res.? bij uitkeringen keer je kapitaal of onbeschikbare reserves uit (<> SE’s: aantasting van hun onderpand) 2. Winstbestemming: inkoop van eigen aandelen * inkoop van eigen aandelen = venn. koopt haar aandelen terug van de aandeelhouders = externe heeft een inbreng gedaan en daarvoor aandelen gekregen  venn. koopt deze terug (= terugbetaling van de inbreng) - strenge regeling: ratio: aandelen = actief bestanddeel van vennootschap  bij liquidatie: zal minst waard zijn  onderpand van SE’s wordt dus ondermijnd (1) beslissing van AV met 4/5 meerderheid (2) machtiging van AV: beperkt tot 5 jaar (3) hoogstens 20% van kapitaal mag worden ingekocht (4) alleen met middelen die ook kunnen dienen voor dividenduitkering (5) alleen inkopen van volgestorte aandelen (6) alle aandeelhouders moeten aandelen voor inkoop aanbieden, op voet van gelijkheid - kan op de beurs (7) aankoopbedrag van de inkoop moet worden gereserveerd (de voor uitkering vatbare middelen worden vastgezet) (8) stemrecht van ingekochte aandelen is geschorst (zolang in bezit van de venn.) (9) inbreuk op 1 regel?  aandeel is nietig van rechtswege =/= * inschrijving op eigen aandelen = venn. wordt aandeelhouder op moment dat de aandelen voor het eerst gecreëerd worden (bij kapitaalverhoging) 3. Winstbestemming: financiering van de aandelenverwering – financial assistance = derde koopt aandelen van de vennootschap met financiering door de vennootschap (lening, voorschot, verlenen van zekerheden) aan de derde * management buy-out = management koopt de aandelen van de vroegere eigenaars - via lening door venn. aan management * voorwaarden van financiële bijstand: (1) machtiging AV met buitengewone meerderheid (2) met beschikbare middelen (balanstest) (3) ten belope van financiering = onbeschikbare middelen aanleggen (4) RvB: onderzoek kredietwaardigheid + toezicht conformiteit met billijke marktvoorwaarden (gebruikelijke rentevoeten, etc.) (5) RvB: verslag bekendmaken met (a) voorwaarden van de verrichting, (b) verantwoording van de verrichting, (c) conformiteit met vennootschapsbelang (6) RvB: plicht om te waken over de billijkheid van de aankoopprijs van de aandelen

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

4. Verliesverwerking * bij verlies: overdragen van verlies naar volgend boekjaar * aanzuiveren verlies: 1) met gemaakte winsten 2) met kapitaalvermindering * op bepaalde tijdstippen: evalueren van continuïteit/going concern van de vennootschap  discontinuïteit (= vaststelling dat venn. geen 12m meer zal bestaan)? - herstelmaatregelen - ontbinding venn. - faillissement aanvragen (curator aanstellen  beter dan ontb. voor SE’s) <> toch nog verbintenissen aangaan ondanks discontinuïteit: bestuurdersaansprakelijkheid * alarmbelprocedure / procedure inzake kapitaalverlies - gevarenzone: meten aan verhouding tussen verliezen en statutair Schulden kapitaal = externe financieringsbronnen - verlies bereikt: = vreemd vermogen Verliezen 1) 50% van het statutair kapitaal = verschil tussen opbrengsten en 2) 75% van het statutair kapitaal kosten van een onderneming = netto-actief gedaald tot de helft of minder dan de helft van het statutair kapitaal - RvB verplicht om AV samen te roepen <> niet tijdig? Bestuursaansprakelijkheid - AV komt bij een binnen de 2 maanden na verlies is vastgesteld - beslissing AV: (1) ontbinding venn., (2) invoeren herstelmaatregelen uit verslag van RvB - bedrag = minder dan minimumkapitaal  verplichte ontbinding - bedrag = minder dan de helft van statutair kapitaal  ger. akkoord aanvragen

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 7: KAPITAALVERRICHTINGEN - regels m.b.t. kapitaalvorming en kapitaalbehoud  ratio: bescherming SE’s want bij venn. met beperkte asp. dragen zij het meeste risico * principe: Aandeelhouders kunnen niet rechtstreeks (formele kapitaalvermindering) of onrechtstreeks (uitkering van fictieve dividenden, inkoop eigen aandelen) de werkingsmiddelen die ter beschikking gesteld zijn onder de vorm van kapitaal, terugnemen zolang de vennootschap bestaat  kunnen hun eigen inbreng niet zo maar uit de vennootschap halen 1. Soorten kapitaalverhogingen – toegestaan kapitaal * beslissing tot kapitaalverhoging - AV met buitengewone meerderheid + authentieke akte (statutenwijziging) * kapitaalverhoging in 1 fase: - AV met agendapunt ‘kapitaalverhoging’ + inschrijving op de vergadering door belangstellenden * kapitaalverhoging in 2 fases: - AV met agendapunt ‘kapitaalverhoging’ - bepaalde termijn voor inschrijving - RvB meldt na de termijn de verhoging van het kapitaal – grootte afhankelijk van het aantal ingeschreven aandelen 1) PRINCIPE: kapitaalverhoging door inbreng - zelfde regelen als bij oprichting (inbrengen, volstorting etc.) - inbreng  °nieuwe aandelen - oprichtersaansprakelijkheid?  bij kapitaalverhoging: bestuursaansprakelijkheid 2) AFWIJKING: kapitaalverhoging door incorporatie van de reserves = vroegere reserves (=niet uitgekeerde winst) wordt bij kapitaal gevoegd  louter boekhoudkundig: deel van het passief (actief blijft hetzelfde): deel van post ‘reserves’ gaat naar post ‘kapitaal’ - kapitaalvertegenwoordigende waarde van de bestaande aandelen stijgt - geen nieuwe aandelen uitgeven - mogelijkheid van uitgeven van bonusaandelen (= gratis aan vennoten, aandeelhouders – nooit gegeven aan derden) * statuten: clausule van toegestaan kapitaal (door AV) = machtiging voor RvB om kapitaalverhogingen te doen gedurende bep. termijn (max 5jaar) - enkel kapitaalverhoging door inbreng (° nieuwe aandelen) * inbreng in natura? < expliciete toelating AV vereist

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

2. Voorkeurrecht * dilutie/verwatering door kapitaalverhoging: - verlies van macht door verhoging kapitaal (bv. 10% aandelen – kapitaal verdubbelt: 5% aandelen over) DUS: bij kapitaalverhoging: voorkeurrecht aan reeds bestaande AH om in te schrijven - vóór derden - dwingend recht – niet statutair of contractueel te beperken/verbieden MAAR: voorkeurrecht <> opportuniteit van vennootschap - AV kan voorkeurrecht beperken of opheffen - meerderheid van statutenwijziging vereist Bv: geldnood die bestaande AH niet kunnen voldoen, personeel aandelen aanbieden - in Nv en Bvba - voor aandelen, converteerbare obligaties, warrants - NIET bij incorporatie van reserves VWE voor voorkeurrecht: er moeten nieuwe aandelen worden uitgegeven * kapitaalverhoging met aandelen voorbehouden aan specifiek persoon? - kan (afwijking voorkeurrecht moet om gegronde reden + regels meerderheid AV) - identificatie van begunstigde - prijs aandelen: niet lager dan intrinsieke waarde / beurskoers

3. De reële kapitaalvermindering * Reële kapitaalvermindering = kapitaalvermindering waarbij aan de aandeelhouders effectief een gedeelte van de inbreng wordt terugbetaald (of vrijgesteld indien nog niet volstort). - Evenredige terugbetaling per aandeel (of vrijstelling) - SE van de vennootschap verliezen een stuk van hun onderpand. Bescherming SE’s: 1) Alleen AV is bevoegd voor kapitaalvermindering (statutenwijziging) + publicatie 2) SE: verzet tegen vermindering van zijn onderpand (binnen 2 maanden): SE kan bijkomende zekerheid (pand, hypotheek) vragen, zolang er geen twee maanden verstreken zijn na de bekendmaking van kapitaalvermindering in BS - NV: verstrekt de zekerheid of de SV onder aftrek van een disconto. - venn: terugbetalen van de SE kan ook

4. De formele kapitaalvermindering: verwerking van verliezen = compenseren van verliezen met kapitaal (kapitaal min het bedrag van de verliezen) - netto-actief van de venn daalt niet: SE’s geen recht tot verzetten * accordeonoperatie = eerst kapitaalvermindering tot nul/onder nul, dan kapitaalverhoging tot minstens het minimumkapitaal - tijdelijke en virtueel verminderen van kapitaal onder het minimumkapitaal - kapitaalverhoging = nieuwe investeerders

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 8: DE BESCHERMING VAN DE AANDEELHOUDERS - vaak benadeling door groot aantal beslissingen die waarde van de aandelen niet maximaliseert 1. Minderheidsaansprakelijkheidsvordering * bestuursaansprakelijkheid < enkel door AV  beslissing tot instellen van vordering MAAR: AV benoemt ook bestuurders met gewone meerderheid “de werkgever van de bestuurder beslist ook over de aansprakelijkheid” DUS: Minderheidsaansprakelijkheidsvordering = vordering tot bestuursaansprakelijkheid kan ook ingesteld worden door de minderheid * Criteria: (1) aandeelhouder die min. 1% aandelen bezit of (2) aandeelhouder die min. 1.250.000euro aandelen in nominaal kapitaal bezit (3) kwantitatieve criteria via gemeenschap van kleine aandeelhouders bereiken (4) mogen niet zelf de kwijting gestemd hebben * Nadelen: (1) kosten en risico gedragen door aandeelhouders (2) aandeelhouders winnen?  schadevergoeding door bestuurder gestort aan de vennootschapskas (winnende aandeelhouders worden dus maar klein % uitbetaald) (3) regres op vennootschap voor de kosten wanneer men wint 2. Geschillenregeling * toepassingsgebied: nv en bvba + geen beroep op publiek spaarwezen gedaan = dwingen tot overname van aandelen van verzoeker / over dragen van eigen aandelen  grote aandeelhouders verplichten bij ongeoorloofd gedrag * criteria: (1) aandeelhouder(s) met 30% kan anderen dwingen hun aandelen aan hem/hen over te dragen - gegronde reden voor overdracht - via rechtbank - vaak: tegenbod door de bevolen aandeelhouders: °opbodprocedure (2) minderheidsaandeelhouder dwingt anderen zijn aandelen over te nemen - gegronde reden - via rechtbank - rechter bepaalt prijs 3. Uitkoopregeling / squeeze out = 5% minderheidsaandeelhouders worden door 95% van de meerderheidsaandeelhouder(s) verzocht (subsidiair gedwongen) tot overdracht van de aandelen - enkel voor venn. met beroep op publiek spaarwezen

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

4. Aanstelling van een gerechtelijk deskundige - aandeelhouders met 1% aandelen/aandelen die 50milj vertegenwoordigen van het kapitaal - via rechtbank - verzoek tot aanstellen deskundige - tot onderzoek van misbruiken binnen vennootschap * criteria: (1) aanvoeren en geloofwaardig maken dat er aanwijzingen zijn dat de belangen van de vennootschap ernstig in gevaar gebracht worden/dreigen te worden (2) ter voorbereiding van een proces ten gronde (3) of tijdens een lopend geding (4) verslag deskundige is vertrouwelijk (beperkt tot partijen) (5) verslag is niet bindend (rechter beslist)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

HOOFDSTUK 9: BOEKHOUDING EN JAARREKENINGEN 1. Boekhoudplicht * boekhouding in belang van: - SE’s (inzicht in vermogen  vermogen = waarborg van de SE’s) - werknemers en fiscus - aandeelhouders (rentabiliteitsberekening bepaalt mee de winstverdeling) * strafrechtelijk gesanctioneerd * regels: - principe van dubbel boekhouden - elke verrichting registreren - waardering tegen verwervingswaarde: aankoopprijs of inbrengwaarde - herwaardering: alleen bij beslissing van RvB voor materiële vaste activa - afschrijving = waardevermindering uitgedrukt op verbruik over een bep. termijn (winst min afschrijving) - waardeverminderingen: door gewijzigde omstandigheden - voorzieningen/provisies: vaststaande maar in prijs onbepaalbare risico’s en kosten - vorderingen/schulden  waarderingsregels < RvB - indicatie van de continuïteit van de onderneming = of de onderneming volgend jaar nog actief zal zijn / going concern hypothese - blijkt discontinuïteit?  activa herwaarderen tot liquidatiewaarde 2. Jaarrekening 1) balans: activa (bezittingen) en passiva (financieringsbronnen) - financieringsbronnen = o.a. kapitaal + reserves - er komt geen “winst” voor 2) resultatenrekening: inkomsten en uitgaven - incl. lasten - vermelding van de winst  goedkeuring resultatenrekening: winst verdelen - winst = (1) schuld tegenover de aandeelhouders = bedrag van het dividend = (2) schuld tegenover de werknemers = (3) schuld tegenover de obligatiehouders - opgesteld door RvB - controle door commissaris (verklaring van de commissaris) - voorlegging aan AV: goedkeuring * beslist over winstbepaling en bestemming * geen goedkeuring? RvB moet herzien (vooral waarderingsmethoden) - openbaarmaking van de jaarrekening + verslag commissaris - mededeling aan balanscentrale (NBB)

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015

* vennootschapsgroepen: - bij bepaalde drempel: geconsolideerde jaarrekening door moedervenn. = samenvatten van boekhouding van moeder en dochter - zelfde waarderingsregels gebruiken - lijkt één enkele onderneming - beslissingen genomen op niveau van AV: wordt gedaan in elke venn. apart (niet samen)

OPMERKING – moeilijk deel Uitgiftepremie / agio = premie waarvan het totale bedrag het product zal zijn van de verhouding tussen het aantal nieuwe en het aantal oude aandelen enerzijds (bv. 40/50) en het bedrag van de reserves (andere vermogensbestanddelen: bv. winst) anderzijds. Dit product deelt men door het aantal nieuwe aandelen om de uitgiftepremie per aandeel te bekomen. - Moet onmiddellijk en volledig gestort worden - Moet op een onbeschikbare passiefrekening geplaatst worden (HvC). - Uitgiftepremie is niet verplicht

Eva Van Meirhaeghe

Samenvatting GS Vennootschapsrecht

2015