Inhoud
HOOFDSTUK 1. AUTHENTIEKE AKTEN (ART. 28 WIPR) . . .
1
Afdeling I. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
§ 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Bewijskracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het oude recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het huidige recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Extrinsieke bewijskracht (art. 28) . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Intrinsieke bewijskracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 3 4 4 4 4 5
Afdeling II. Erkenning en uitvoerbare kracht van buitenlandse authentieke akten (art. 27 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
§ 1. Erkenning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Authentieke akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Buitenlandse rechterlijke beslissingen . . . . . . . . . . . . . . . . C. Verhaal tegen weigering tot erkenning . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Uitvoerbaarverklaring (art. 27 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Buitenlandse notarie¨le akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Buitenlandse rechterlijke beslissing . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Uniforme regeling over de grenzen heen . . . . . . . . . . . . . . 1. Europese verdragen en verordeningen . . . . . . . . . . . . . 2. Bilaterale verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De Europese verordening van 21 april 2004 nr. 805/2004 tot invoering van een Europese executoriale titel voor nietbetwiste schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Autoriteit bevoegd tot waarmerken . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Buitenlandse beslissingen en authentieke akten betreffende de staat en de bekwaamheid van de persoon. . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Notarieel internationaal privaatrecht
7 7 7 7 8 9 9 9 10 11 11 13
14 14 14 16 16
VII
INHOUD
A. Het oude recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het nieuwe recht (art. 31 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Beroep op de rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Hoofdprocedure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Incidentele procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16 17 17 18 18 19
Afdeling III. Gebruik van buitenlandse volmachten . . . . . . . . . . . . . .
20
§ 1. Buitenlandse volmachten bestemd voor Belgie¨ . . . . . . . . . . . . . A. Inhoud van de volmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Hypothecair visum (art. 76 en 93 in fine Hyp.W.) . . . . . . . § 2. Belgische volmachten bestemd voor het buitenland . . . . . . . . . .
20 20 21 22
Afdeling IV. Legalisatie (art. 30). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
§ § § §
Doel van de legalisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Legalisatie onder het oude recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Legalisatie onder het nieuwe recht (art. 30 WIPR) . . . . . . . . . . Internationale verdragen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het Haags Apostilleverdrag van 5 oktober 1961 . . . . . . . . B. Afschaffing van legalisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23 23 23 25 25 25
Afdeling V. Akte van bekendheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
§ 1. Akte van bekendheid en kennis van het buitenlands recht door de notaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Erfrechtverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26 27
HOOFDSTUK 2. HUWELIJKSVERMOGENSRECHT . . . . . . . .
29
Afdeling I. Bevoegdheidsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
§ 1. Bevoegdheid van de rechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Bevoegdheid van de notaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31 33
Afdeling II. Conflictenregels toepasselijk op het primaire stelsel . . . . .
34
§ 1. De oude verwijzingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
34
1. 2. 3. 4.
VIII
Notarieel internationaal privaatrecht – Kluwer
INHOUD
§ 2. De nieuwe verwijzingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De wet toepasselijk op de gevolgen van het huwelijk (art. 48, § 1 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Conflit mobile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Uitzondering: de lex rei sitae (art. 48, § 3 WIPR) . . . . . . .
35 36 38
Afdeling III. Conflictenrecht toepasselijk op het huwelijksvermogensrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
§ 1. De oude verwijzingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Herverwijzing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Het nieuwe recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Objectieve verwijzingsregels (art. 51) . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Aanknopingspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Afschaffing van de herverwijzing (art. 16 WIPR) . . . . . a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Verwijzing naar niet-geu¨nificeerde rechtsstelsels . . . . . . C. Subjectieve verwijzingsregels: rechtskeuze (art. 49 en 50 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. In Belgie¨ verrichte rechtskeuze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Bevoegdheid van de Belgische notaris m.b.t. rechtskeuze b. Bijzonderheden van de rechtskeuze (art. 49 en 50 WIPR) c. Nut van de rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Tijdstip van de rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Vorm van de rechtskeuze (art. 50, § 2, eerste lid jo art. 52, eerste lid). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . f. Gevolgen van de rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Rechtskeuze in het buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Vormvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Erkenning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Huwelijkscontracten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Grondvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Vorm en publiciteit van huwelijkscontracten (art. 52) . . a. Lex causae of lex loci actus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Huwelijksvoorwaarden verleden in het buitenland voor diplomatieke en consulaire agenten . . . . . . . . . . . . . . . c. Publiciteit in Belgie¨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Wijziging van het huwelijksvermogensstelsel . . . . . . . . . . . 1. Grondvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kluwer – Notarieel internationaal privaatrecht
35
39 40 41 41 41 41 43 43 44 46 46 46 47 50 51 52 54 56 56 57 58 58 59 59 59 60 60 60 IX
INHOUD
2. Vormvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Huwelijk, huwelijkscontract en wijzigende akte in Belgie¨ b. Huwelijk in Belgie¨ en wijzigende akte in het buitenland. c. Huwelijk en wijzigende akte in het buitenland. . . . . . . . F. Toepassingsgebied van het recht toepasselijk op het huwelijksvermogensrecht (art. 53) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Totstandkoming van de rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . 3. Recht dat het huwelijksvermogensrecht beheerst . . . . . . a. Keuze van huwelijksvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . b. Samenstelling van de vermogens en bestuursregeling (art. 53, § 1, 58). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. Ontbinding en vereffening van het stelsel en de regels voor de verdeling – Wet die het huwelijksvermogensrecht beheerst (art. 53, § 1, 68) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. Vereffening en verdeling: wet die het huwelijksvermogensrecht beheerst (art. 53, 68 WIPR) . . . . . . . . . . . . . e. Samenstelling van de loten: lex rei sitae . . . . . . . . . . . . G. Bescherming van derden (art. 54) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemene regel: wet die het huwelijksvermogensrecht beheerst (art. 54, § 1, eerste lid WIPR) . . . . . . . . . . . . . 2. Uitzonderingen (art. 54, § 1, tweede lid WIPR) . . . . . . a. Gewone schulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Schulden ten behoeve van de huishouding en de opvoeding van de kinderen (art. 54, § 2, tweede lid). . . . . . . . c. Conflit mobile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61 61 61 62 63 63 63 64 64 66
66 67 68 69 69 70 70 72 73
Afdeling IV. Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
74
§ 1. Bevoegdheidsregels (art. 126 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wetsconflicten (art. 127 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Primair stelsel (art. 48, § 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Huwelijksvermogensrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Objectieve verwijzingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
74 75 75 75 77 77 78
X
Notarieel internationaal privaatrecht – Kluwer
INHOUD
HOOFDSTUK 3. ERFRECHT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81
Afdeling I. Internationale bevoegdheidsregels (art. 77 WIPR) . . . . . .
83
§ 1. Internationale bevoegdheidscriteria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Bilaterale verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
83 85
Afdeling II. Conflictenregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
87
§ 1. Objectieve verwijzing (art. 78, § 1 en 2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 1. Activa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 2. Passiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 B. Herverwijzing (art. 16 en 78, § 2, tweede lid WIPR). . . . . . 90 § 2. Subjectieve verwijzing: rechtskeuze (art. 79) . . . . . . . . . . . . . . . 91 A. Rechtskeuze in Belgie¨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 1. Beperkte keuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 2. Bescherming van het voorbehouden erfdeel. . . . . . . . . . 92 a. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 b. Draagwijdte. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 3. Dwingende bepalingen van het objectief aangewezen recht 95 4. Vorm van de rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 B. Rechtskeuze in het buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 § 3. Toepassingsgebied van de lex successionis (art. 80 WIPR) . . . . . 97 A. Objectieve verwijzingsregels versus rechtskeuze . . . . . . . . . 97 B. Relevante aspecten van de overgang van goederen bij overlijden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 1. De oorzaken en het tijdstip van het openvallen van de nalatenschap (art. 80, § 1, 18 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . 97 2. De roeping van de erfgenamen en de legatarissen . . . . . 98 3. Roeping van de Staat (art. 80, § 1, 38) . . . . . . . . . . . . . 100 4. Oorzaken van onterving en onwaardigheid om te erven (art. 80, § 1, 48 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 5. De inhoudelijke geldigheid van uiterste wilsbeschikkingen (art. 80, § 1, 58) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 6. Bijzondere oorzaken van onbekwaamheid om te beschikken en om te ontvangen (art. 80, § 1, 98 BW) . . . . . . . . 102 7. Het beschikbare erfdeel en voorbehouden erfdeel, inbreng en inkorting (art. 80, § 1, 68 en 108 WIPR) . . . . . . . . . . 102 C. Aanvaarding en verwerping (art. 80, § 2 WIPR) . . . . . . . . 104 Kluwer – Notarieel internationaal privaatrecht
XI
INHOUD
1. Voorwaarden van de aanvaarding en verwerping . . . . . 2. Plaats en wijze van aanvaarding (al dan niet onder voorrecht) en van verwerping (art. 80, § 2 WIPR) . . . . . 3. Gevolgen van de aanvaarding en van de verwerping . . . § 4. Schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vormvereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Grondvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Schenkingen in het buitenland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Testamenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vorm (art. 83 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Interpretatie van testamenten (art. 84) . . . . . . . . . . . . . . . C. Inhoudelijke geldigheid van uiterste wilsbeschikkingen (art. 80, 58 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Uitvoering van buitenlands testament . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling III. Nadere regels inzake de verdeling . . . . . . . . . . . . . . . .
104 104 105 107 107 108 109 110 110 110 113 114 114 117
§ 1. Internationale bevoegdheidsregels (art. 77 WIPR) . . . . . . . . . . . 117 § 2. Verwijzingsregels (art. 81 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 B. Uitonverdeeldheidtreding – Afbakening van de lex rei sitae en van de lex successionis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 § 3. Formae habilitantes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 A. Bevoegdheidsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 B. Verwijzingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 1. Staat en bekwaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 2. Bescherming van onbekwamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 a. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 b. Aanvaarding onder voorrecht (art. 80, § 1, 80 WIPR) . . 122 c. Machtiging tot verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 § 4. Overgang en beheer (art. 82, § 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 A. Overgang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 B. Beheer van de nalatenschap (art. 82, § 2) . . . . . . . . . . . . . 126 C. In Belgie¨ genomen of erkende rechterlijke beslissing . . . . . 127 § 5. De verdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 A. Verdeling in der minne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 B. Gerechtelijke verdeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 2. Samenstelling en toebedeling van de loten (art. 81 WIPR) 129 XII
Notarieel internationaal privaatrecht – Kluwer
INHOUD
3. Vernietiging wegens benadeling . . . . . . . . . . . . . . . . . .
130
Afdeling IV. Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
131
§ 1. Bevoegdheidsconflicten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wetsconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
131 131
HOOFDSTUK 4. RELATIE VAN SAMENLEVEN . . . . . . . . . . .
133
Afdeling I. Begripsomschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
135
Afdeling II. Bevoegdheidsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
136
§ 1. Ontstaan van de relatie van samenleven . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Vordering tussen partners . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Bee¨indiging van de relatie van samenleven . . . . . . . . . . . . . . . .
136 136 136
Afdeling III. Wetsconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
138
§ 1. Kwalificatie van relatie van samenleven . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wetsconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Lex celebrationis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Toepassingsgebied (art. 60 WIPR) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Totstandkoming van de relatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Persoonlijke gevolgen: rechten en verplichtingen van samenwonenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Vermogensrechtelijke gevolgen van de relatie van samenleven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Schulden jegens derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Gewone schulden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. Schulden ontstaan ten behoefte van het huishouden of van de opvoeding van de kinderen. . . . . . . . . . . . . . . . 4. Bee¨indiging van de relatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
138 139 139 140 140 140
Kluwer – Notarieel internationaal privaatrecht
140 141 144 144 145 145
XIII
INHOUD
HOOFDSTUK 5. UITWERKING IN BELGIE¨ VAN BUITENLANDSE RECHTERLIJKE BESLISSINGEN INZAKE INSOLVENTIE . . . . . . . . . . . . . . .
147
Afdeling I. Oude wet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
149
Afdeling II. De regeling in het WIPR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
151
Afdeling III. De Insolventieverordening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
152
§ 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Beginselen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Taak van de buitenlandse curator in Belgie¨ . . . . . . . . . . . . . . .
152 152 153
Afdeling IV. Rangregeling na de verkoop. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
156
TREFWOORDENREGISTER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
157
XIV
Notarieel internationaal privaatrecht – Kluwer
