Hoofdluis. Hoofdluis en de behandeling van hoofdluisbesmetting Op De Griftschool wordt hoofdluis bestreden in samenwerking met de GGD, volgens de methode die het RIVM adviseert. Na iedere schoolvakantie worden de kinderen door een groep hoofdluisouders gecontroleerd. Coördinatie van het werk van de hoofdluis ouders is in handen van Arina van der Waal, moeder van Yannick uit groep 8, Merlijn uit groep 7 en Jesper uit groep 5.. Mocht er hoofdluis in uw gezin voorkomen, meldt dit dan zo spoedig mogelijk op school bij de eigen juf of Dorine en/of bij Arina, tel. 033-8890419 of 0638310733. Arina kan u uitleg geven en praktische tips aan de hand doen over de bestrijding van hoofdluis. Onderstaand geven we u de meest actuele informatie over hoe u hoofdluis bij uw kind het beste kunt behandelen. Voor vragen over de behandeling kunt u zich wenden tot bovengenoemde luizencoördinator, maar u kunt ook rechtstreeks contact opnemen met de GGD regio midden Nederland onder telefoonnummer 030-6086086. Ook op de site www.RIVM.nl kunt u veel extra informatie vinden over hoofdluis.
Luis in je haar? Kammen maar!
Zo luidt de titel van de hoofdluiscampagne van het RIVM. Deze titel maakt al duidelijk dat bij de behandeling van hoofdluis de nadruk vooral op het kammen ligt. Eventueel kan als aanvulling op het kammen een anti-hoofdluismiddel worden gebruikt. Tot voor kort werden hoofdluismiddelen op basis van Malathion geadviseerd. Tegenwoordig worden middelen met Dimeticon als werkzame stof als eerste voorkeur genoemd. Om herbesmetting te voorkomen zijn naast het dagelijks uitkammen (en eventueel behandelen) aanvullende maatregelen noodzakelijk, (zie verderop).
Besmetting met hoofdluis Iedereen kan hoofdluis krijgen. Luizen lopen direct van het ene hoofd over naar het andere hoofd, of komen indirect via kammen, mutsen, sjaals of verkleedkleren bij een ander terecht. Kleine kinderen hebben er meer last van dan volwassenen. Kinderen zitten namelijk vaak dicht bij elkaar, en aan elkaar. Luizen kunnen jeuk veroorzaken, maar dat hoeft niet. Het is dan ook beter niet te wachten met controleren tot kinderen op hun hoofd krabben. Controleer het haar regelmatig en als er hoofdluis heerst zelfs dagelijks! Hoe eerder hoofdluis bij kinderen wordt opgespoord, hoe minder kans het beestje krijgt om eitjes (neten) in het haar te leggen. U hoeft uw kind niet thuis te houden als het hoofdluis heeft. Wel wordt u verzocht zo spoedig mogelijk contact op te nemen met de schoolleiding of de hoofdluiscoördinator. Informeer ook ouders van kinderen waar uw kind of mogelijk besmette gezinsleden mee in aanraking zijn geweest (tot 48 uur voor ontdekking van de hoofdluis). Denkt u er ook aan om vriendjes, familie, de BSO en/of sportvereniging in te lichten.
Wat is hoofdluis? De hoofdluis is een parasiet: hij leeft van mensenbloed. Hij zoekt graag behaarde en warme plekjes op, zoals achter de oren, in de nek, onder een pony of daar waar de haren samengebonden zijn in een staart. Een hoofdluis is ongeveer 3 mm groot en grijsblauw van kleur. Nadat hij bloed heeft opgezogen is hij roodbruin.
De eitjes van de hoofdluis, de neten, zijn grijswit of roodbruin en lijken op roos en zandkorrels. Nieuwe neten, die nog uit moeten komen, zitten dicht bij de hoofdhuid, ze hebben warmte nodig. Oude, uitgekomen neten zijn leeg en zitten een paar cm van de hoofdhuid vandaan. Het verschil met roos en zandkorrels is dat zandkorrels en roosschilfers los zit terwijl de neten stevig aan de haren vastkleven. Hoofdluis verspreidt zich in hoog tempo. Een jonge luis is na 7-10 dagen volwassen en klaar om zelf weer eitjes te leggen. Hij legt in zijn leven (1 maand) zo’n 250 eitjes. Snel ingrijpen bij hoofdluis is dus erg belangrijk om verspreiding van de besmetting te voorkomen. Luizen kunnen niet springen en luizen drijven niet op water. De luis kan wel overlopen van bijvoorbeeld de ene jas naar de andere jas.
Opsporing Bij de opsporing van hoofdluisbesmetting is een luizenkam of netenkam (Nisskakam) van belang. De luizenkam verwijdert alleen luizen, de netenkam verwijdert luizen én neten. Kam het haar boven een witte ondergrond (wit papier, witte wastafel), want dan vallen de luizen beter op. Kijk goed tussen de haren, vooral achter de oren en in de nek, u kunt de luizen dan zien bewegen. Ook als u geen luizen ziet, maar wel grijswitte, of roodbruine bolletjes die vastgeplakt zitten aan de haren (de neten) is er waarschijnlijk sprake van hoofdluis. Hoofdluis in het haar Luizenkam Nisska-kam.
Behandeling Als een kind luizen of neten heeft, is behandeling altijd noodzakelijk. Bij niet of onvoldoende behandelen, kunnen de luizen zich heel snel en onbeperkt voortplanten en verspreiden naar andere hoofden. In de richtlijnen van het RIVM staat dat bij behandeling de voorkeur uitgaat naar de ‘kammethode’, om het gebruik met chemicaliën te vermijden. De werkwijze is als volgt: Was het haar met gewone shampoo en spoel het uit. Doe crèmespoeling in het haar en kam met een gewone kam de klitten weg. Kam dan met de netenkam (Nisska-kam, niet met een luizenkam) al het hoofdhaar, pluk voor pluk, vanaf de haarwortel. Begin bij het ene oor en pak na elke kambeweging een pluk in de richting van het andere oor. Veeg tijdens de kambeurt de kam regelmatig af aan een papieren zakdoekje of tissue. Gooi deze direct na gebruik weg, bij voorkeur in een afgesloten plastic zakje. Spoel de crèmespoeling uit (dus pas na het kammen). Maak de kammen schoon: 5 minuten uit te koken of ontsmetten met alcohol (70%).
Kam dagelijks zorgvuldig, gedurende 14 dagen, tot u zeker bent dat alle luizen en neten weg zijn. Controleer ook de andere gezinsleden op hoofdluis, doe dit ook elke dag, zolang nog niet zeker is of de hoofdluisbesmetting helemaal is bestreden.
Als aanvulling op het kammen kan eventueel een anti-hoofdluismiddel worden gebruikt. Bekende anti-hoofdluismiddelen op basis van malathion (Prioderm, Noury) geven meer kans op succes en minder kans op resistentie dan middelen op basis van permetrine (Loxazol). De behandeling met een anti-hoofdluismiddel moet altijd na een week herhaald worden, met hetzelfde middel, in combinatie met 2 weken dagelijks uitkammen van het haar met de netenkam. Nieuw is het middel XTLuis. XTLuis is een geregistreerd middel op basis van Dimeticon. Uit onderzoek blijkt dat Dimeticon in effectiviteit niet onderdoet voor andere middelen. Tegen Dimeticon kan hoofdluis niet resistent worden; de stof zorgt ervoor dat de luizen stikken. Het is makkelijk in gebruik, stinkt niet en is niet “chemisch”. Daarom worden middelen met Dimeticon tegenwoordig liever geadviseerd. Chemische anti-hoofdluismiddelen kunnen beter niet gebruikt worden tijdens zwangerschap, borstvoeding en bij baby’s onder de 6 maanden. Kinderen met hooikoorts, CARA of eczeem kunnen ook beter niet met anti-hoofdluismiddelen behandeld worden. Raadpleeg voor informatie over bijwerkingen en contraindicaties altijd de bijsluiter. Van homeopatische middelen, huismiddeltjes en natuurlijke middelen zoals Tea Tree olie is bewezen dat deze helaas niet effectief zijn tegen hoofdluis. Uitkammen is de enige meest effectieve “natuurlijke” behandelmethode.
Aanvullende maatregelen Om herbesmetting te voorkomen, is het noodzakelijk om naast het dagelijks kammen ook de volgende maatregelen te nemen: Was kleding, beddengoed, jassen, dassen, mutsen, verkleedkleren, knuffels, etcetera minimaal 10 minuten op ten minste 60°C (op 40°C gaan luizen en neten niet dood!). Het gaat om spullen die tot 48 uur voor de behandeling gebruikt zijn. Als wassen niet mogelijk is dan kunt u de spullen laten stomen, ze gedurende 48 uur buiten luchten, 24 uur in de diepvries stoppen of ze minimaal 48 uur in een afgesloten zak doen, dan verhongeren de luizen. Maak borstels en kammen goed schoon, leg ze eventueel 24 uur in de diepvries, net als haarspeldjes, haarbanden en haarelastiekjes. Stofzuig (auto)stoelen, banken, vloerkleden, matrassen en kussens grondig en gooi de stofzuigerzak weg. Doe dit alles op de eerste dag en herhaal het na zeven dagen nogmaals. Dit herhalen is essentieel. Als er neten over het hoofd zijn gezien, (of niet gedood zijn door het anti-hoofdluismiddel), kunnen deze alsnog uitkomen en tot herbesmetting leiden.
Preventie Regelmatig controleren op hoofdluis met een luizen- of netenkam is voldoende. Gebruik geen shampoo, lotion en dergelijke ter voorkóming van hoofdluis. De geregistreerde middelen zijn niet werkzaam ter preventie. Wel zouden ze onnodig voor bijwerkingen kunnen zorgen (zie daarvoor de bijsluiters van de anti-hoofdluismiddelen). Hoofdluis is niet schadelijk, alleen erg hinderlijk.
Er bestaan geen geregistreerde homeopatische middelen tegen hoofdluis. Gebruik van middelen als QuitNits wordt afgeraden, omdat de werking niet voldoende onderzocht en onderbouwd is. Gebruik van deze en andere middelen kan het toch al zo moeilijk beheersbare luizenprobleem verergeren. Bovendien kunnen deze middelen bijwerkingenveroorzaken (zoals contacteczeem door Tea Tree olie).
Wat doet de school bij hoofdluisbesmetting? Ook op De Griftschool komt hoofdluisbesmetting wel eens voor. Doordat er op tijd melding wordt gemaakt van hoofdluisbesmetting en het op school bestaande “hoofdluis-protocol” goed wordt nageleefd kan verspreiding van de besmetting goed worden tegengegaan. Als ouders melding maken van hoofdluis bij hun kind-(eren) of als er hoofdluizen of neten gevonden worden bij de groepscontrole, dan hangt er een brief op de buitendeur dat hoofdluis geconstateerd is. De ouders van het kind met hoofdluisbesmetting worden apart geïnformeerd en ze krijgen informatie over het behandelen van de hoofdluisbesmetting. De groep wordt na 10 dagen weer gecontroleerd op hoofdluis. Als de luizen dan nog niet weg zijn neemt de coördinator wederom contact op met de ouders van het kind/de kinderen met hoofdluis. De zakken blijven in gebruik totdat het sein “hoofdluisvrij” is gegeven. Als er sprake is van een langdurige en/of grootschalige besmetting wordt contact opgenomen met de GGD. De Griftschool maakt het onderwerp “hoofdluis” bespreekbaar, maar stelt zich discreet op ten aanzien van informatie over de individuele gevallen van hoofdluisbesmetting.
De school adviseert alle ouders om elke maand hun kind(eren) thuis te controleren op hoofdluis: samen houden we de school hoofdluisvrij!
Tot slot. Hoofdluis is beslist geen drama en u hoeft uzelf niets te verwijten als uw kind hoofdluis heeft opgelopen. Het is betrekkelijk onschadelijk, maar kan veel jeuk geven. Door te krabben kunnen er infecties ontstaan. Het krijgen van hoofdluis heeft ook helemaal niets te maken met lichamelijke hygiëne. Een besmetting met hoofdluis is niet te voorkómen. Maar regelmatige controle voorkomt veel ellende. Hoe eerder de hoofdluis wordt opgespoord en uit het haar wordt gekamd, hoe minder het beestje de kans krijgt zich te vermenigvuldigen en te verspreiden.
