Hoofdactiviteiten. Gevorderd professional. Vakbekwame professional. Vakvolwassen professional

Standaard vakvolwassenheid Sociaal werker, groepen en samenleving HBO functies

Hoofdactiviteiten

Gevorderd professional

Vakbekwame professional

Vakvolwassen professional

1

Koningin Wilhelminalaan 3 | 3527 LA Utrecht | Postbus 2103 | 3500 GC Utrecht | t. 030 - 298 53 50 | www.fcb.nl [email protected]

1


INHOUD Inleiding

3

Hoofdactiviteiten 1. Contact leggen

5

2. Analyseren van sociale vraagstukken

6

3. Ontwerpen in dialoog

7

4. Faciliteiten bieden en randvoorwaarden creëren

7

5. Ondersteunen

8

6. Participatie stimuleren

8

5

7. Organiseren en organisatieontwikkeling stimuleren

8. Vaardigheden versterken en burgerschapsvorming stimuleren

10

9. Sociale kwesties signaleren

11

9

10. Initiëren

11

11. Evalueren

12

12. Bijdragen aan de organisatie en het netwerk

12

13. Bijdragen aan beleidsontwikkeling

13

14. Competenties ontwikkelen

13

Competenties

14

1. Gaat erop af

14

2. Informeert en communiceert

15

3. Signaleert en verheldert

16

4. Helpt inzicht krijgen in sociale vraagstukken

17

5. Schept ruimte

17

6. Is van veel markten thuis

18

7. Inspireert en enthousiasmeert

18

8. Zet aan tot participatie

19

9. Stimuleert actief burgerschap

20

10. Vergroot zelforganiserend vermogen

21

11.

22

12. Stimuleert kostenbewustheid

23

13. Maakt opdrachten waar

23

14. Stimuleert ondernemerschap

24

15. Versterkt het eigen professioneel netwerk

25

16. Legt verantwoording af

25

17. Draagt bij aan beleid

26

18. Zorgt voor kwaliteit

26

19. Bewaakt eigen arbeidsomstandigheden

27

Creëert respectvolle en veilige omgeving


2

2

Branchestandaarden Sociaal werker, groepen en samenleving

Inleiding 1. Waarom een standaard voor vakvolwassenheid? 1.1.

(H)erkenning van werkervaring

Werkervaring zorgt ervoor dat een professional steeds kundiger wordt en het handelen steeds beter aansluit bij de praktijk. De praktijk is namelijk altijd complexer dan wat in theorieën, stappenplannen of richtlijnen is te vatten en meer divers dan tijdens een opleiding geleerd wordt. Hoe meer iemand met verschillende situaties te maken krijgt hoe beter iemand de praktijk kan inschatten en ernaar kan handelen. Inzicht hebben in de mate van ervaring van iemand, is ook weten wat je van iemand kunt verwachten. Voor de ontwikkeling van professionals in de praktijk en voor een goede inzetbaarheid is het belangrijk om werkervaring meetbaar te maken. Hiervoor is een standaard nodig. Een dergelijke standaard is ook belangrijk in het licht van bijvoorbeeld de instroom van herintreders met veel relevante ervaring maar zonder (relevante) diploma’s. Deze groep, die voorheen een andere loopbaan had, ziet haar ervaring graag erkend en zo mogelijk verzilverd, door middel van EVC-trajecten. In deze standaard is de mate van vakvolwassenheid in drie stadia omschreven. Door deze standaard te gebruiken krijgen werkgevers en werknemers zicht op wat van een professional wordt verwacht en hoe men zich in de gewenste richting kan ontwikkelen. 1.2.

Waarvoor en hoe te gebruiken?

De standaard is bedoeld voor die sociale professionals die vanuit een groeps- en samenlevingsgerichte insteek burgers ondersteuning bieden. In de standaard zijn 3 stadia van vakvolwassenheid uitgewerkt: gevorderd, bekwaam en vakvolwassen. Per stadium is aangegeven wat er van de professional in het betreffende stadium wordt verwacht. De standaard kan op verschillende manieren worden ingezet: •O rganisatie en medewerker kunnen ermee, vanuit een gedegen onderbouwing, werken aan professionaliteit ‘nieuwe stijl’; •e en medewerker kan ontdekken wat er verwacht wordt in de ontwikkeling tot vakvolwassen professional; • een leidinggevende kan aan de hand van een standaard de medewerker begeleiden in zijn/haar ontwikkeling tot vakvolwassenheid; •e en P&Oer / het management kan de standaard gebruiken om een beeld te krijgen van de mate van vakvolwassenheid binnen de organisatie; •e en EVC uitvoerder kan een standaard als ondersteunend instrument gebruiken bij de toetsing van werkervaring. 1.3

Toekomstproof

Deze standaard is in eerste instantie ontwikkeld op basis van de bestaande beroepsprofielen ‘sociaal cultureel werker’, ‘jongerenwerker’ en ‘opbouwwerker’. Inmiddels zijn tien MO competenties (MOVISIE, 2013) opgesteld, die weerspiegelen waar het in essentie bij Welzijn Nieuwe Stijl om gaat, namelijk het inzetten van sociaal werk als middel om te bevorderen dat alle burgers meedoen en zich daar ook verantwoordelijk voor voelen. Vanuit de nieuwe visie staat de burger en diens eigen kracht en verantwoordelijkheid meer centraal. Er moet oog zijn voor de juiste balans tussen eigen kracht / zelfregie versterken en de ondersteunende rol en inbreng van de sociale professional. Dit gedachtegoed achter de tien MO competenties zijn verwerkt in de standaard. Je vindt ze dus niet als losse competenties terug, maar de essentie is verweven in de taken en hoofdactiviteiten van de standaard. Hiermee kan de standaard dan ook als een belangrijke basis en ontwikkelinstrument gezien worden om vanuit de praktijk doelbewust en vanuit een gedegen onderbouwing te werken aan professionaliteit ‘nieuwe stijl’.


3


2. 2.1.

Stadia in vakvolwassenheid Jezelf ontwikkelen door het opdoen van werkervaring

In de ontwikkeling tot een vakvolwassen professional zijn diverse stadia te onderscheiden. Door het in de praktijk opdoen van kennis, ervaring en vaardigheden ontwikkelt een professional zich richting een volgend stadium. Professionals doorlopen, los van hun niveau van beroepsuitoefening en vooropleiding, deze stadia in hun werkend leven en kunnen zich allemaal in potentie ontwikkelen tot een vakvolwassen professional en in sommige gevallen zelfs tot expert. 2.2.

Omschreven stadia

In de standaard worden drie stadia omschreven op basis van de hoofdactiviteiten en competenties die men dan beheerst. Voor de uitgangspunten van deze stadia zie ‘model werkervaring’ verderop in deze handreiking. • ‘gevorderd’ • ‘bekwaam’ • ‘vakvolwassen (in schema: volleerd)’ De gevorderde professional is het eerste stadium in het model waarbij sprake is van enige werkervaring. Dit is dus ook het eerste stadium waarin werkervaring in kaart gebracht kan worden. Het daaropvolgende stadium is die van ‘de bekwame professional’, waarin een professional meer werkervaring heeft opgedaan. Het derde stadium is die van de vakvolwassen professional. Als uitgangspunt geldt dat iedere professional zich door het opdoen van werkervaring, ontwikkelt tot en met dit stadium. Dit is dan ook het stadium dat het beroepscompetentieprofiel omschrijft. De stadia daaraan voorafgaand zijn hiervan afgeleid.


4


Hoofdactiviteiten 1. Contact leggen De sociaal-cultureel werker legt actief contact met individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers in hun eigen leefomgeving. Hij zet burgers aan om samen met hem manifeste en niet uitgesproken vragen, wensen, behoeften, potenties, ambities en beweegredenen te inventariseren en daarop actie te ondernemen. Hij zoekt samenwerking met partnerorganisaties en met overheidsvertegenwoordigers en betrekt burgers daarbij. Zij baseren zich hierbij mede op al beschikbare informatie over het werkgebied, zoals historische en culturele aspecten en toekomstplannen van de omgeving. Gevorderd professional



• Tijdens activiteiten in het werkgebied contact leggen met burgers • Via gevarieerde communicatiemiddelen die burgers gebruiken informatie verstrekken • Samen met burgers informatie over het werkgebied verzamelen • Na overleg en vanuit de vraag van burgers samenwerking zoeken met partnerorganisaties • (Kwetsbare) burgers met manifeste vragen ondersteunen bij het leggen van contact met voorzieningen

• Contact leggen en onderhouden en zich continu richten op het leren kennen van nieuwe individuen en groepen • Via gevarieerde communicatiemiddelen die burgers gebruiken informatie ontsluiten • Samen met burgers in kaart brengen van cultuurverschillen, actuele problemen en belangentegenstellingen • Met beoogde (kwetsbare) individuen en groepen (actieve) burgers relevante informatie achterhalen • Doelgericht samen met burgers zoeken naar vragen en behoeften die niet worden uitgesproken en (kwetsbare) burgers in contact brengen met voorzieningen • Op aanwijzen burgers gebruik laten maken van het netwerk van de organisatie en anderen • Vanuit de vraag van burgers actief samenwerken met partnerorganisaties • Beleidsontwikkelingen inventariseren • Op basis van behoeften en wensen van burgers contact leggen met beleidsmakers over concrete vragen en resultaten

• Contact leggen en onderhouden en zich continu richten op het leren kennen van nieuwe individuen en groepen en burgers hierbij betrekken • Via gevarieerde communicatiemiddelen die burgers gebruiken informatie ontsluiten • Samen met burgers in kaart brengen van cultuurverschillen, actuele problemen en belangentegenstellingen • Met beoogde (kwetsbare) individuen en groepen (actieve) burgers relevante informatie achterhalen en deze kennis delen met andere burgers • Met burgers achterhalen en concretiseren van achterliggende vragen en latente behoeften en (kwetsbare) burgers ondersteunen bij hun contact met voorzieningen • Actief gebruiken van het netwerk van de organisatie en anderen en deze beschikbaar stellen aan burgers • Vanuit de vraag van burgers en als aanspreekbare deskundige actief samenwerken met partnerorganisaties • Samen met burgers contact leggen met beleidsmakers over concrete vragen, resultaten en beleidsontwikkelingen


5


2. Analyseren van sociale vraagstukken De sociaal-cultureel werker heeft een heldere en bruikbare analyse over sociale vraagstukken vanuit de optiek van burgers, actualiseert deze steeds en deelt deze met betrokkenen. Het betreft een analyse van de vragen van individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers, de context (gebiedsanalyse), de medespelers (krachtenveldanalyse) en het beleidskader. Hij ondersteunt burgers bij het achterhalen van hun behoeften en wensen, wat ze nodig hebben om dit zelfstandig aan te kunnen pakken en welke talenten en mogelijkheden aanwezig zijn en ingezet kunnen worden bij de uitvoering ervan. Voor de gebiedsanalyse inventariseert hij samen met burgers objectieve gegevens en informatie over belevingen, verwachtingen en toekomstperspectieven. In de krachtenveldanalyse brengt hij samen met burgers in kaart welke partijen invloed hebben op de situatie hebben en hij is door een beleidsanalyse op de hoogte van relevante beleidsontwikkelingen. Hij deelt de analyse gevraagd en ongevraagd met alle belanghebbenden. De gedeelde analyse vormt het uitgangspunt voor de ondersteuning van burgers en het bepalen van de accenten in zijn werk. Gevorderd professional



• Op aanwijzing en met instrumenten de vraag samen met burgers in beeld brengen • Objectieve gegevens en informatie van en met burgers verzamelen • In samenspraak beleidsontwikkelingen inventariseren en de invloed van partijen expliciteren • Burgers stimuleren een bijdrage te leveren aan analyse van vraagstukken met andere partijen • Bijdrage leveren aan rapportage, ook aan burgers

• Samen met burgers systematisch de vraag in beeld brengen en in samenspraak concretiseren • Samen met burgers verrichten van gebieds-, krachtenveld- en beleidsanalyse • In teamverband en met burgers analyseren en in bekende situaties conclusies trekken, keuzes onderbouwen en prioriteiten stellen • Vragen van burgers continue actualiseren en bijstellen • Schriftelijk en mondeling rapporteren, ook aan burgers • Eigenaarschap van vraagstuk bij burgers laten

• Samen met burgers systematisch de vraag in beeld brengen en concretiseren • Samen met burgers verrichten van gebieds-, krachtenveld- en beleidsanalyse • Eigen analyse en conclusies formuleren en haalbaarheid en beleidsprioriteiten wegen • In teamverband en met burgers analyseren en conclusies trekken, keuzen onderbouwen en prioriteiten stellen • Vasthoudend aan de vraag van burgers continu actualiseren en bijstellen • Schriftelijk en mondeling rapporteren, ook aan burgers • Eigenaarschap van vraagstuk bij burgers laten • Bij analyses met andere partijen de sociaal-culturele componenten borgen en bewaken


6


3. Ontwerpen in dialoog De sociaal-cultureel werker zoekt samen met individuen, hun sociale netwerk, groepen (actieve) burgers en andere professionals naar financiering van initiatieven van burgers en ondersteunt hen bij het maken van hun plan van aanpak. Het plan van aanpak bestaat uit concrete operationele doelen, verdeling van taken en werkzaamheden, inzet van vrijwilligers, andere (actieve) burgers en samenwerkingspartners, tijdspad, benodigd budget, beoogde effecten en hoe deze in beeld worden gebracht. Het plan van aanpak is een adequaat antwoord op de vraag van burgers en is qua materieel en menskracht uitvoerbaar. De sociaal cultureel werker verbindt de betrokken burgers, vrijwilligers en professionals, laat samenhang zien en maakt de lange termijn strategie zichtbaar.

Gevorderd professional



• In aanwezigheid van een collega, burgers helpen bij het vinden van financiële middelen • In aanwezigheid van een collega, burgers ondersteunen bij formuleren van doelen • Samen met een collega, burgers ondersteunen bij maken van een plan van aanpak • Op aanwijzen burgers ondersteunen bij aanpassen van hun plan van aanpak

• Burgers ondersteunen bij het vinden van financiële middelen • Burgers ondersteunen bij formuleren van doelen • Na vooroverleg burgers ondersteunen bij maken van een plan van aanpak • In samenspraak burgers begeleiden bij bewaken van doelstellingen en prestatieafspraken • Noodzaak tot bijstelling signaleren op basis van voortschrijdend inzicht en ontwikkelingen en dit na overleg met burgers opnemen • Na toetsing burgers ondersteunen bij aanpassen van hun plan van aanpak

• Burgers ondersteunen bij het vinden van financiële middelen • Burgers ondersteunen bij formuleren van doelen • Burgers ondersteunen bij maken van een plan van aanpak • Burgers begeleiden bij bewaken van doelstellingen en prestatieafspraken • Burgers adviseren over bijstelling van hun plan van aanpak op basis van voortschrijdend inzicht en ontwikkelingen • Burgers ondersteunen om met samenwerkingspartners doelen te formuleren en te onderhandelen over ieders inbreng en wijze van verantwoording

4. Faciliteiten bieden en randvoorwaarden creëren De sociaal-cultureel werker zet zich op een zodanige wijze in voor individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers dat zij voor de uitvoering van hun burgerinitiatieven in staat zijn over voldoende materiaal, middelen, communicatiekanalen en accommodatie te beschikken en toegang hebben tot alle benodigde informatie. Gevorderd professional



• Op basis van vooraf bekende keuzes faciliteiten beschikbaar stellen aan burgers

• Signaleren van behoeften van burgers aan faciliteiten • Op basis van behoeften van burgers faciliteiten ter beschikking stellen • Bijdrage leveren aan de beschikbaarheid van goede accommodaties en voorzieningen aan burgers

• Signaleren van behoeften van burgers aan faciliteiten • Op basis van behoeften van burgers faciliteiten ter beschikking stellen • Op basis van de vraag van burgers samenwerken met financiers, opdrachtgevers, belanghebbenden en samenwerkingspartners, om accommodaties en voorzieningen te ontwikkelen voor burgers


7


5. Ondersteunen De sociaal-cultureel werker ondersteunt individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers bij het realiseren van de door hen gestelde doelen en plannen. Hij adviseert burgers hoe zij de eigen regie kunnen nemen, hun eigen kracht en het netwerk kunnen ontwikkelen en inzetten en geeft hen inhoudelijk en strategisch advies. Hij ondersteunt burgers bij het oplossen van belangentegenstellingen van of conflicten tussen burgers onderling en tussen burgers en instellingen/instanties. De sociaal-cultureel werker ondersteunt burgerinitiatieven, vrijwilligerswerk, bewonersgroepen, cliënt- en zelforganisaties. Gevorderd professional



• Op aanwijzen afspraken maken met burgers over wijze van ondersteuning die zij wensen • Regelmatig toetsen met burgers of de ondersteuning nog voldoet en nodig is • Burgers de weg wijzen naar informatiekanalen, ook over weten regelgeving • Burgers ondersteuning bieden bij organisatorische aspecten

• Afspraken maken met burgers over wijze van ondersteuning die zij wensen • Regelmatig toetsen met burgers of ondersteuning nog voldoet aan wensen en nog nodig is • Burgers de weg wijzen naar informatiekanalen en advies geven, ook over weten regelgeving • Burgers ondersteuning en advies geven over inhoudelijke en organisatorische aspecten • Zich inzetten voor een goed samenwerkingsklimaat waar iedereen zijn eigen kwaliteiten kan inzetten

• Afspraken maken met burgers over de gewenste ondersteuning • Regelmatig toetsen met burgers of ondersteuning nog voldoet aan wensen en nog nodig is • Burgers de weg wijzen naar informatiekanalen en advies geven, ook over weten regelgeving • Burgers advies geven over inhoudelijke, strategische en organisatorische aspecten • Zich inzetten voor een goed samenwerkingsklimaat waar iedereen zijn eigen kwaliteiten kan inzetten • Burgers ondersteunen bij bemiddelen en helpen zoeken naar gezamenlijke oplossingen of doorverwijzen

6. Participatie stimuleren De sociaal-cultureel werker ondersteunt individuen en groepen burgers bij het ontwikkelen van programma’s en activiteiten op het gebied van ontmoeting, recreatie, sport, cultuur, kunst en politiek. Hij stimuleert (kwetsbare) burgers om maatschappelijk te participeren, bijvoorbeeld in de vorm van vrijwilligerswerk, educatie, onderwijs en ondersteunt hen daarbij. Hij zet aan tot ontmoeting van en tussen groepen burgers van uiteenlopende generaties en culturen en werkt toe naar het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Hij stimuleert de inzet van creatieve en ludieke werkvormen die vrijwilligers en deelnemers uitdagen tot het ontdekken van aantrekkelijke vormen van vrijetijdsbesteding en tot culturele en politieke participatie. Gevorderd professional



• Onder begeleiding burgers ondersteunen bij het organiseren van activiteiten • Burgers helpen bij het maken van een voorstel voor de communicatie en publiciteit, laten toetsen bij collega`s en burgers ondersteunen bij de uitvoering

• Burgers ondersteunen bij het kiezen van activiteiten die goed aansluiten bij de behoefte • Groepen met elkaar in contact brengen en creativiteit, zelfwerkzaamheid en participatie stimuleren • Burgers aanzetten activiteiten te organiseren en hen daarbij te ondersteunen • Burgers ondersteunen bij communicatie en publiciteit

• Burgers adviseren bij het kiezen van activiteiten die goed aansluiten bij de behoefte • Individuen en groepen burgers met elkaar in contact brengen en creativiteit, zelfwerkzaamheid en participatie stimuleren • Burgers aanzetten activiteiten te organiseren en hen daarbij te ondersteunen • Burgers adviseren bij communicatie en publiciteit • Vrijwilligers en vakkrachten begeleiden en op basis van behoefte van burgers voorwaarden voor zelfwerkzaamheid creëren


8


7. Organiseren en organisatieontwikkeling stimuleren De sociaal-cultureel werker ondersteunt individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers bij de zelforganisatie en het opzetten van eigen formele en informele netwerken. Hij stimuleert en motiveert en helpt hen bij het bereiken van hun doelstellingen. Hij stimuleert en ondersteunt (sociale) netwerkontwikkeling: • Van individuen en groepen (actieve) burgers bij het opkomen voor hun individuele en/of gemeenschappelijke belangen • Met professionals van andere organisaties rond meervoudige sociale kwesties • Met instituten voor een structurele benadering van samenlevingsvraagstukken waarbij partijen voor langere tijd investeren. Gevorderd professional



• Burgers ondersteunen bij werven van vrijwilligers en in samenspraak continuïteit bewaken • Met ruggespraak burgers ondersteunen bij het kiezen van de meest passende organisatievorm • Belanghebbenden na overleg toerusten, faciliteren en ondersteunen bij het zelfstandig functioneren

• Burgers ondersteunen bij werven van vrijwilligers en in samenspraak continuïteit bewaken • Burgers ondersteunen bij het kiezen van de meest passende organisatievorm • Burgers na overleg toerusten, faciliteren en ondersteunen bij het zelfstandig functioneren • Burgers stimuleren bij elkaar te komen, hun ambities en mogelijkheden gezamenlijk te verkennen en in overleg adviseren over communicatieen organisatiestructuur • Professionals bij elkaar brengen, werkrelaties ontwikkelen en zorgen voor concrete werkafspraken • Individuele burgers ondersteunen in versterken van hun (sociale) netwerk

• Burgers ondersteunen bij werven van vrijwilligers en continuïteit bewaken • Burgers ondersteunen bij het kiezen van de meest passende organisatievorm • Burgers na overleg toerusten, faciliteren en ondersteunen bij het zelfstandig functioneren • Burgers stimuleren bij elkaar te komen hun ambities en mogelijkheden gezamenlijk te verkennen en hen adviseren over communicatieen organisatiestructuur • Professionals bij elkaar brengen, werkrelaties ontwikkelen en zorgen voor concrete werkafspraken • Burgers stimuleren netwerken te ontwikkelen op basis van gezamenlijke doelen • Burgers coachen in het ontwikkelen van netwerken bij structurele vraagstukken • Individuele burgers adviseren over het versterken van hun (sociale) netwerk


9


8. Vaardigheden versterken en burgerschapsvorming stimuleren De sociaal-cultureel werker stimuleert en zet individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers aan tot het versterken van eigen vaardigheden, tot het organiseren en ontwikkelen van educatieve en vormende initiatieven op het gebied van sociale vaardigheden, opvoeding, culturele ontwikkeling en communicatie, zelfredzaamheid en belangenvertegenwoordiging. Hij ondersteunt de ontwikkeling van de competenties van burgers in zijn werkgebied om hen in staat te stellen zelf inhoud en vorm te geven aan hun vragen, behoeften, wensen, kansen en mogelijkheden. Hij wijst burgers de weg en legt signalen over voorzieningen die onvoldoende toegankelijk zijn door taal, bejegening of afstand bij hen neer en ondersteunt ze in het aanpakken van ervaren drempels. Hij helpt burgers kennis en inzicht te krijgen in het functioneren van de samenleving, in de bijdrage die van burgers zelf wordt verlangd en in de manier waarop zij vorm kunnen geven aan actief burgerschap. De sociaal-cultureel werker ondersteunt burgers bij het opkomen van hun belangen en coacht ze deze te richten aan de juiste instantie of instelling. Gevorderd professional



• Met ruggespraak burgers ondersteunen bij het kiezen van een passend aanbod van cursussen en trainingen • Burgers informatie geven over gebruik voorzieningen • Burgers ondersteunen bij het ondernemen van actie als voorzieningen niet toegankelijk zijn voor bepaalde groepen

• Burgers begeleiden bij het formuleren van de vraag, wens of behoefte • Na toetsing burgers ondersteunen bij het kiezen van een passend aanbod van cursussen en trainingen en/of het organiseren daarvan • Burgers informatie en advies geven over gebruik van voorzieningen • Burgers ondersteunen bij het ondernemen van actie als voorzieningen niet toegankelijk zijn voor bepaalde groepen • Burgers ondersteunen in het formuleren van hun belangen en hen coachen om deze gericht te adresseren

• Burgers begeleiden bij het formuleren van de vraag, wens of behoefte • Burgers ondersteunen in het kiezen van een passend aanbod van cursussen en trainingen en /of het organiseren daarvan • Burgers informatie en advies geven over gebruik van voorzieningen • Burgers ondersteunen bij het ondernemen van actie als voorzieningen niet toegankelijk zijn voor bepaalde groepen • Burgers ondersteunen in het formuleren van hun belangen en hen coachen om deze gericht te adresseren • Burgers benaderen in de context van een leeromgeving voor zelforganisatie en participatie • Burgers stimuleren tot informeel leren • In dialoog met burgers competentieontwikkeling evalueren


10


9. Sociale kwesties signaleren De sociaal-cultureel werker signaleert samen met individuen, hun sociale netwerk, groepen (actieve) burgers en andere betrokkenen sociale kwesties die buiten de aandacht vallen van instellingen en beleid. Hij laat het eigenaarschap van sociale kwesties bij belanghebbenden en stimuleert hen de signalen te agenderen bij verantwoordelijke organisaties en instanties en ondersteunt hen daarbij. Samen met burgers zoekt hij naar mogelijkheden en middelen om nieuwe aanpakken en werkwijzen te ontwikkelen. Gevorderd professional



• Opvangen van signalen via burgers en collega’s • Na overleg met betrokkenen onderzoeken van verkregen signalen • In overleg belanghebbenden betrekken en ondersteunen bij het mobiliseren van organisaties

• Opvangen van signalen via burgers en collega’s • Na overleg met betrokkenen onderzoeken van verkregen signalen • Belanghebbenden betrekken en hen ondersteunen bij het mobiliseren van organisaties • Op basis van overleg onderbouwen met gegevens en voorleggen

• Opvangen van signalen via burgers en collega’s • In overleg met betrokkenen onderzoeken of verkregen signalen gaan over structurele tekorten • Belanghebbenden betrekken en ondersteunen bij het mobiliseren van organisaties • Onderbouwen met gegevens en voorleggen • Betrokkenen en medestanders adviseren hoe bij geëigende instantie(s) druk uit te oefenen om vraagstuk op te pakken • Eigenaarschap leggen bij /of overdragen aan betrokkenen of samenwerkingspartner

10. Initiëren De sociaal-cultureel werker stimuleert en zet individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers aan tot het initiëren van activiteiten en projecten op het gebied van ontmoeting, recreatie, educatie, cultuur, sport en samenlevingsopbouw. Hij ondersteunt burgers bij de uitvoering daarvan. Hij enthousiasmeert en motiveert burgers om betrokken te zijn bij de samenleving, werkt samen met hen aan het doorbreken van sociaal isolement en stimuleert hen tot het nemen van eigen initiatieven, zelforganisatie en het doen van vrijwilligerswerk. Hij gebruikt sociale interventies die bijdragen aan de samenwerking met en tussen groepen en instanties om het sociale klimaat, de gemeenschapszin, de leefbaarheid en participatie van individuen en groepen burgers te verbeteren. Hij grijpt bij conflicten tijdig in als burgers er zelf niet uitkomen door individuen en groepen (actieve) burgers bij elkaar te brengen, tegenstellingen bespreekbaar te maken en negatieve beeldvorming te doorbreken. Gevorderd professional



• Op aanwijzen burgers helpen bij nemen van initiatief en groepen en organisaties erbij te betrekken • Burgers helpen bij organiseren van activiteiten en projecten

• Burgers ondersteunen bij nemen van initiatief en groepen en organisaties erbij te betrekken • Materiële en organisatorische voorwaarden scheppen, organisatie indien nodig tijdelijk trekken en/ of overdragen • Burgers ondersteunen bij organiseren van activiteiten en projecten

• Burgers ondersteunen bij nemen van initiatief en groepen en organisaties erbij te betrekken • Materiële en organisatorische voorwaarden scheppen, organisatie indien nodig tijdelijk trekken en/of overdragen • Burgers ondersteunen bij organiseren activiteiten en projecten • Contact leggen met moeilijk bereikbare (kwetsbare) burgers en motiveren tot participatie • Tijdig ingrijpen bij conflicten


11


11. Evalueren De sociaal-cultureel werker bepaalt samen met individuen, hun sociale netwerk, (groepen) actieve) burgers en andere belanghebbenden of de ambities en verwachtingen overeenkomstig het plan van aanpak zijn behaald. Hij evalueert met betrokkenen of de werkrelatie tussen de sociaal-cultureel werker en burgers heeft bijgedragen aan de zelfredzaamheid bij maatschappelijke participatie. Hij evalueert samen met burgers, leidinggevende, begeleider, beroepsgenoten en ketenpartners of de gehanteerde methodieken en interventies effectief zijn geweest en hebben voldaan aan de ondersteuningsbehoefte van de burgers. De resultaten van de evaluatie dienen ter verantwoording voor de financier en om de werkprocessen te verbeteren van de beroepskracht zelf, van anderen uit de eigen en de partnerorganisatie. De sociaal-cultureel werker maakt gebruik van de in de organisatie gehanteerde verantwoordingssystematiek. Gevorderd professional



• Met betrokkenen inventariseren of doelen en plan van aanpak zijn behaald

• Met betrokkenen inventariseren of doelen en plan van aanpak zijn behaald • Interventie en bijdrage eigen relatie met betrokkenen toetsen aan resultaat • Resultaat toetsen aan kernopdracht • In samenspraak toetsen effectiviteit gehanteerde methodieken • Resultaten vastleggen • In overleg werkprocessen verbeteren

• Met betrokkenen inventariseren of doelen en plan van aanpak zijn behaald • Interventie en bijdrage eigen relatie met doelgroep toetsen aan resultaat • Resultaat toetsen aan kernopdracht • In samenspraak met betrokkenen toetsen effectiviteit gehanteerde methodieken • Resultaten vastleggen • Werkprocessen verbeteren • Met samenwerkingspartners de bijdrage van de sociaal-cultureel werker toetsen aan prestatieafspraken

12. Bijdragen aan de organisatie en het netwerk De sociaal-cultureel werker levert een praktische en organisatorische bijdrage aan het functioneren van zijn organisatie en het netwerk. Gevorderd professional



• Deelnemen aan (team) overleg en collegiale consultatie • Bureauwerkzaamheden verrichten • Bijdrage leveren aan rapportages

• Deelnemen aan teamoverleg en collegiale consultatie • Bureauwerkzaamheden verrichten • Bijdrage leveren aan rapportages • Initiëren nieuwe (externe) contacten/ netwerken en deze onderhouden

• Deelnemen aan teamoverleg en collegiale consultatie • Bureauwerkzaamheden verrichten • Betrokken zijn bij het aantrekken en inwerken van nieuwe medewerkers • Rapporteren en bijdragen aan organisatie brede verantwoording van het werk • Initiëren nieuwe (externe) contacten/ netwerken en deze onderhouden


12


13. Bijdragen aan beleidsontwikkeling De sociaal-cultureel werker draagt vanuit een kritisch opbouwende houding bij aan de beleidsvorming van zijn (wijk)team, zijn organisatie in relatie tot het beleid van andere organisaties/het netwerk. Hij wordt hierbij gevoed door de werkelijke vragen, wensen, behoeften en kansen van individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers, binnenkomende signalen over (veranderende) sociale verhoudingen, zijn vakkennis, kennis uit andere vakgebieden, praktijkervaring, inzicht in en kennis van sociale kwesties die spelen in zijn werkgebied en zijn visie op de doelen van de organisatie. Hij gebruikt deze kennis voor het ontwikkelen van nieuw beleid van de organisatie en draagt deze intern en extern uit, binnen de gestelde beleidskaders en communicatiestrategie. Hij maakt de vertaalslag van beleid naar uitvoerbare aanpakken en werkwijzen en zichtbare resultaten. Gevorderd professional



• Actieve deelname aan overleggen

• Actieve deelname aan overleggen • Bijdrage leveren aan beleidsvoorbereiding – en ontwikkeling • Eigen kennis ontwikkelen en verspreiden • Verspreiden en uitdragen resultaten uit evaluatie

• Actieve deelname aan overleggen • Beleid ontwikkelen • Eigen kennis ontwikkelen en verspreiden • Verspreiden en uitdragen resultaten uit evaluatie • Organisatie vertegenwoordigen • Omzetten beleid in nieuwe aanpakken en werkwijzen • Beleid extern uitdragen

14. Competenties ontwikkelen De sociaal-cultureel werker onderhoudt en actualiseert zijn beroepscompetenties. Hij houdt zijn vakkennis op peil, deelt de kennis en draagt het uit. Hij reflecteert op zijn handelen en beroep en die van collega’s, leert van de eigen en van ervaringen van anderen en draagt bij aan inhoudelijke ontwikkeling en profilering van het beroep. Gevorderd professional



• Deelnemen aan deskundigheidsbevordering, supervisie en intervisie en studiebijeenkomsten • Actualiteit volgen • Op aanwijzen vakliteratuur lezen

• Deelnemen aan deskundigheidsbevordering, supervisie en intervisie en studiebijeenkomsten • Actualiteit volgen • Vakliteratuur lezen • Vakkennis op terreinen samenwerkingspartners bijhouden • Kennis en ervaring met collega’s uitwisselen en daarvan leren • Reflecteren op handelen en beroep en bijdragen aan ontwikkeling en profilering van beroep

• Deelnemen aan deskundigheidsbevordering, supervisie, intervisie en studiebijeenkomsten • Actualiteit volgen • Vakliteratuur lezen • Vakkennis op terreinen samenwerkingspartners bijhouden • Kennis en ervaring met collega’s uitwisselen en daarvan leren • Reflecteren op handelen en beroep en bijdragen aan ontwikkeling en profilering van beroep • Beginnende beroepskrachten en stagiairs begeleiden • Bijdragen aan kennisontwikkeling beroepsgroep en delen met andere beroepsgroepen


13


Competenties 1. Gaat erop af De sociaal-cultureel werker is in staat om op actieve wijze kennis te maken met individuen, hun sociale netwerk, groepen (actieve) burgers, ondernemers, partnerorganisaties, beleidspartijen en andere professionele disciplines in zijn werkgebied, zodat ze weten wie hij is en waarvoor ze bij het sociaal-cultureel werk terecht kunnen. Vakvolwassen professional •O ntwikkelen en onderhouden van een fijnmazig netwerk van uiteenlopende betrokken partijen

Vakbekwame professional • Doelgericht gebruik maken van gelegenheden in het werkgebied om zich te laten zien • Communicatie met burgers afstemmen op leeftijd, achtergrond en opleidingsniveau • Rol en werkwijze sociaal cultureel werk uitleggen •P roactief contact zoeken met individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers in hun eigen leefomgeving • Kennis hebben van relevante beleidsontwikkelingen Gevorderd professional • Moderne middelen en media gebruiken om zichtbaar te zijn • Actief contact leggen met individuen en groepen (actieve) burgers •K ennismaken met ondernemers, partnerorganisaties, andere disciplines, en beleidspartijen • Makkelijk vindbaar en aanspreekbaar zijn • Open en uitnodigend aanwezig zijn bij gelegenheden in het werkgebied •A ctief, onbevooroordeeld en authentiek op burgers en andere betrokkenen afstappen


14


2. Informeert en communiceert De sociaal-cultureel werker is in staat om individuen, hun sociale netwerk, groepen (actieve) burgers en andere belanghebbenden via geëigende communicatiekanalen en op een gelijke, voor ieder toegankelijke wijze toegang te geven tot de juiste informatie over (lopende) activiteiten, zodat zij te allen tijde op de hoogte zijn en blijven, over de voortgang van het proces kunnen communiceren en de eigen regie kunnen behouden. Vakvolwassen professional •Z ich verbinden aan uiteenlopende soorten individuen en groepen (actieve) burgers en andere belanghebbenden • Wederzijdse sfeer van openheid en vertrouwen creëren • Burgers adviseren over communicatie strategieën Vakbekwame professional • • • • •

Burgers adviseren over inzetten doelgerichte communicatiemiddelen Zelf communiceren via geëigende communicatiemiddelen Aangeven hoe vertrouwelijke informatie behandeld wordt Burgers gevraagd en ongevraagd informatie geven Burgers helpen hun weg te vinden in weten regelgeving

Gevorderd professional • • • • • •

Zeggen wat hij doet en doen wat hij zegt Burgers gevraagd informatie geven en zich (on)gevraagd laten adviseren Gebruik maken van suggesties van betrokkenen en werkwijze bijstellen Burgers ondersteunen bij manieren van communiceren Oprecht geïnteresseerd zijn en zich kunnen inleven Bewust omgaan met vertrouwelijke informatie


15


3. Signaleert en verheldert De sociaal-cultureel werker is in staat om samen met individuen, hun sociale netwerk, groepen (actieve) burgers en andere partijen in zijn werkgebied te signaleren en te verkennen welke vragen, wensen, behoeften, (acute)problemen, veranderingen, kansen en mogelijkheden er op uiteenlopende sociale gebieden leven, daarop door te vragen en deze te verhelderen. Hierdoor weet hij wat er speelt, daarop kan aansluiten, vroegtijdig kan ingrijpen en vraagstukken kan vertalen in termen van gezamenlijk belang.

Vakvolwassen professional •B alans brengen tussen vragen opdrachtgever/financier en vragen, wensen, behoeften en mogelijkheden van burgers •B urgers begeleiden bij spanning tussen vragen, wensen en behoeften •B urgers uitdagen tot het vinden en realiseren van constructieve oplossingen • Samen met burgers signalen systematisch onderzoeken, analyseren en verbanden leggen •A bstraheren van (individuele) vragen, wensen en behoeften naar collectief niveau • Stimuleren van integrale vraagverheldering en de aanpak daarvan Vakbekwame professional • Nieuwsgierig zijn naar de leefwereld van burgers •A ctief verzamelen van informatie bij sleutelfiguren, collega’s en burgers en doorvragen •S amen met burgers verborgen vragen signaleren •A cute situaties signaleren en zo nodig ingrijpen •G ebruik maken van culturele en sociale processen •B urgers stimuleren en inspireren hun wensen en behoeften kenbaar te maken • Verkennen van sociale netwerken bij vraagverheldering en hiaten signaleren •A ansluiten bij verschillende leefgebieden / leefwereld van burgers Gevorderd professional • I n gesprek gaan met uiteenlopende individuen en groepen burgers en oog hebben voor kansen en mogelijkheden •A ctief luisteren en samen met burgers manifeste vragen signaleren •Z ich verplaatsen in de leefsituatie en belevingswereld van burgers • Herkennen van signalen over vragen, behoeften, wensen, problemen, veranderingen, kansen en mogelijkheden van burgers •O og hebben voor afwezige individuen en groepen burgers •Z ich oriënteren op sociale netwerken


16


4. Helpt inzicht krijgen in sociale vraagstukken De sociaal-cultureel werker is in staat om individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers te ondersteunen bij het analyseren van de situatie en achtergrond van sociale vraagstukken in het werkgebied en dit in de maatschappelijke context te plaatsen, zodat betrokkenen inzicht krijgen in de situatie en zelf kunnen beoordelen welke activiteiten prioriteit vragen en het meest effectief zullen zijn.

Vakvolwassen professional •B urgers begeleiden bij het zelf doen van onderzoek en instrumenten aanreiken •S amen met burgers onderscheid maken tussen feitelijke en subjectieve informatie •S amen met burgers structuur aanbrengen en conclusies trekken Vakbekwame professional • Met burgers gesprekken voeren en kritisch doorvragen •S amen met burgers gegevens analyseren met geëigende instrumenten

Gevorderd professional • Burgers helpen wegwijs te raken in uiteenlopende typen informatiebronnen •S amen met burgers zich verdiepen in de geschiedenis en achtergrond van het werkgebied

5. Schept ruimte De sociaal-cultureel werker is in staat om individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers letterlijk en figuurlijk de ruimte te bieden om zelfstandig ideeën en initiatieven te ontplooien, waardoor zij hun talenten en potenties op eigen wijze kunnen ontwikkelen en inzetten. Vakvolwassen professional •S amen met burgers onderzoeken waarom (kwetsbare) individuen en groepen burgers niet participeren en contact met ze leggen •Z elf ruimte nemen en interveniëren als de situatie daar om vraagt Vakbekwame professional • Samen met burgers oppikken van behoeften, signalen, kansen en nieuwe ontwikkelingen •B urgers ondersteunen bij het omzetten van ideeën in concrete activiteiten •B urgers begeleiden bij het creëren van openheid, gelijkwaardigheid, begrip en respect voor elkaar • Burgers stimuleren hun creativiteit te gebruiken Gevorderd professional • Bijdrage leveren aan het creëren van een open en creatieve sfeer • Meewerken aan realisatie van faciliteiten


17


6. Is van veel markten thuis De sociaal-cultureel werker is in staat om zijn vakkennis, vaardigheden en sociale interventies in diverse situaties op een passende wijze in te zetten en op een flexibele manier te combineren met elkaar, waardoor alle betrokkenen zijn ondersteuning als aansluitend en effectief ervaren. Vakvolwassen professional • • • •

I mproviseren en indien nodig gevoelsmatig handelen Samen met burgers ontwikkelen van nieuwe werkwijzen Pendelen tussen wereld van straat, beleid en instellingen I mpact herkennen van knelpunten in het ene leefgebied op een ander leefgebied • Creëren van voorwaarden die een sluitende integrale aanpak mogelijk maken Vakbekwame professional • Combineren van en schakelen tussen werkwijzen • In samenspraak met burgers werkwijze aanpassen bij veranderende vragen en omstandigheden • Burgers ondersteunen in het zoeken naar passende oplossingen •O og hebben voor diversiteit aan sociale vraagstukken op verschillende leefgebieden van burgers •S amenwerking zoeken met professionals die met nieuwe kwetsbare groepen werken • Oog houden voor lange termijn doelen Gevorderd professional •G estructureerd meewerken aan uitvoering van korte termijn activiteiten en oog houden voor korte termijn doelen

7. Inspireert en enthousiasmeert De sociaal-cultureel werker heeft het vermogen om individuen en groepen burgers te motiveren betrokken te zijn bij de samenleving en hen te stimuleren tot het nemen van eigen initiatieven op bijvoorbeeld het gebied van ontmoeting, recreatie, sport, kunst, cultuur en politiek. Hij weet dit zodanig te faciliteren dat betrokkenen zich gesteund voelen, verbindingen met anderen tot stand kunnen brengen en eigenaarschap van hun eigen activiteiten kunnen ontwikkelen. Vakvolwassen professional •O ndersteunen initiatiefnemers bij creatief proces •B urgers begeleiden bij groepsproces •B urgers adviseren over wijze van organiseren •E indverantwoordelijk zijn voor de randvoorwaarden Vakbekwame professional • • • • •

Stimuleren dat initiatiefnemers en andere burgers contact leggen met elkaar C reëren van randvoorwaarden voor zelfwerkzaamheid B urgers stimuleren tot samenwerking en een gezamenlijke aanpak I nitiatieven versterken met eigen kennis en ideeën E igenaarschap bij initiatienemers laten

Gevorderd professional • Burgers ondersteunen hoe communicatieve middelen in te zetten bij werving • I nbrengen eigen kennis en ideeën


18


8. Zet aan tot participatie De sociaal-cultureel werker heeft het vermogen individuen, hun sociale netwerk en groepen burgers in zijn werkgebied uit te dagen inzicht te krijgen in hun situatie en hen op een aanmoedigende en ontwikkelingsgerichte wijze aan te spreken op hun persoonlijke kwaliteiten, talenten en mogelijkheden. Hierdoor worden zij in staat gesteld naar eigen vermogen actief te participeren in vitale segmenten van de samenleving, zoals opvoeding, onderwijs, arbeid, politiek, cultuur, vrije tijd en gezondheid. Vakvolwassen professional • I nitiatiefrijk zijn in het contact maken met moeilijk bereikbare (kwetsbare) individuen en groepen burgers • Burgers uitdagen tot het opdoen van (nieuwe) inzichten in eigen situatie • Burgers ondersteunen in het zoeken naar alternatieven • Samen met burgers ontwikkelen van veilig leerklimaat • Ontsluiten van inspiratiebronnen burgers • Actief sociale kapitaal wijk/buurt betrekken Vakbekwame professional • Burgers coachen in vormen van zelfwerkzaamheid en afstemmen op hun mogelijkheden en capaciteiten • Burgers uitdagen tot deelname aan aansluitende of nieuwe activiteiten •B urgers helpen hun eigen kracht en elkaars krachten te leren kennen en te gebruiken • Betrekken sociale netwerken van burgers en hiaten signaleren • Kennis van netwerken en voorzieningen gebruiken Gevorderd professional •E igen initiatief van burgers faciliteren • Zich oriënteren op sociale netwerken van burgers


19


9. Stimuleert actief burgerschap De sociaal-cultureel werker is in staat om individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers op inspirerende en overtuigende wijze te stimuleren tot het nemen van verantwoordelijkheid voor medeburgers en hen daarbij zodanig te ondersteunen dat zij in staat zijn zorg te dragen voor elkaar en voor het woon-, werken leefklimaat in het werkgebied. Vakvolwassen professional • Aandacht hebben voor achtergrond en persoonlijke capaciteiten • Stimuleren dat actief burgerschap erkend en gewaardeerd wordt •S amen met burgers creëren van mogelijkheden voor inspraak en medezeggenschap • Overzien of de mate van eigen verantwoordelijk nemen nog verantwoord is • Gebruik maken van innovatie werkwijzen •S timuleren dat burgers zich eigenaar voelen voor het oplossen van sociale vraagstukken Vakbekwame professional • Stimuleren dat burgers zich verantwoordelijk voelen voor het oplossen van sociale vraagstukken •B urgers motiveren bij te dragen aan het oplossen van hiaten in sociale netwerken •B urgers begeleiden bij vormen van actief burgerschap •O mgeving creëren waarin burgers naar vermogen verantwoordelijkheid kunnen nemen •Z orgvuldig omgaan met overlaten en overnemen Gevorderd professional •F aciliteren en ondersteunen van vormen van actief burgerschap •B urgers aangeven welke ondersteuning mogelijk is


20


10. Vergroot zelforganiserend vermogen De sociaal-cultureel werker is in staat om in dialoog te gaan en individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers zelf te laten bepalen welke faciliteiten en ondersteuning zij nodig hebben om hun doelen, initiatieven en activiteiten te kunnen realiseren, zodat zij de verantwoordelijkheid kunnen nemen om zelfstandig hun belangen te behartigen, hun eigen situatie kunnen verbeteren, zich kunnen inzetten voor en verbinden met anderen en eigenaarschap kunnen ontwikkelen. Vakvolwassen professional • • • • • • • •

Kennis overdragen van sociale infrastructuur en plaats in netwerken Zelforganisaties faciliteren of ondersteunen Burgers ondersteunen bij groepsprocessen Burgers informatie geven over wijze van organiseren Burgers strategisch adviseren Burgers ondersteunen bij het organiseren van zeggenschap Stimuleren van wederkerigheid V erantwoordelijkheden laten bij burgers en waar nodig zelf interveniëren en daarna overdragen

Vakbekwame professional • Stimuleren van ontmoeting en dialoog tussen initiatiefnemers en potentiële betrokkenen • Burgers ondersteunen bij het formuleren van ondersteuningsbehoefte • Vrijwilligers faciliteren of ondersteunen • Burgers inhoudelijk adviseren • Burgers ondersteunen bij het nemen van beslissingen •C reëren van situaties waarin burgers elkaars krachten leren kennen en kunnen benutten Gevorderd professional • Stimuleren van ontmoeting tussen burgers • Bijdragen aan een positief ontmoetingsklimaat


21


11. Creëert respectvolle en veilige omgeving De sociaal-cultureel werker heeft het vermogen om samen met individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers een sfeer van respect en vertrouwen te creëren en in dialoog normen, waarden en gedragsregels bespreekbaar te maken, waardoor zij zich in een veilige omgeving en zonder discriminatie als actieve burger of vrijwilliger kunnen inzetten.

Vakvolwassen professional • Samen met burgers normen- en waardenpatroon onderzoeken en verwoorden • In woord en gedrag uitdragen van eigen normen en waarden •A genderen disrespect, onveiligheid, ongelijkheid en uitsluiting bij de juiste belanghebbenden •P roactief afspraken maken met ketenpartners en burgers ingeval van escalaties en acute problemen • Afspraken maken met ketenpartners over rol bij knelpunten /escalaties • Signalen van disrespect plaatsen in een bredere sociale context Vakbekwame professional • • • • • • •

Betrokkenen stimuleren om met elkaar in gesprek te gaan Gedrag en bejegening bespreekbaar maken In dialoog met betrokkenen gedragsregels opstellen Grenzen vaststellen Signaleren tekenen van disrespect, onveiligheid, ongelijkheid en uitsluiting Bemiddelen bij tegenstellingen en conflicten Ingrijpen bij escalaties en acute problemen

Gevorderd professional • Zorgen voor naleving huisregels • Tonen van voorbeeldgedrag •V eiligheid creëren tijdens activiteiten en op plekken waar burgers elkaar ontmoeten • Herkennen veranderingen in disrespect, onveiligheid, ongelijkheid en uitsluiting • I ngrijpen op basis van instructies en protocollen bij escalaties en acute problemen


22


12. Stimuleert kostenbewustheid De sociaal-cultureel werker beschikt over het vermogen om kostenbewust te werken, individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers aan te moedigen creatief te zijn in het vinden van financiële middelen en hen te stimuleren om bij de inzet van gemeenschapsgeld met de beschikbare middelen en mogelijkheden een maximaal en duurzaam resultaat te behalen. Het gaat hierbij zowel om slim inzetten van beschikbaar materiaal en voorzieningen als om het vinden van vrijwilligers en het stimuleren van actief burgerschap. Vakvolwassen professional •S timuleren creativiteit in het vinden van middelen en mogelijkheden en ondersteunen in het gebruik ervan

Vakbekwame professional • Burgers coachen bij opstellen, beheren en bewaken van het beschikbare budget voor activiteiten en projecten •B urgers ondersteunen bij het vertalen van handelingen in financiële termen en middelen • Financiële verantwoordelijkheid afleggen over eigen handelen • Stimuleren duurzaam resultaat en lange termijn oplossingen Gevorderd professional • Is transparant en stimuleren transparantie in het afrekenen

13. Maakt opdrachten waar De sociaal-cultureel werker heeft het vermogen om op een doortastende en tot de verbeelding sprekende wijze, opdrachten van derden in cocreatie met individuen, hun sociale netwerk, groepen (actieve) burgers en andere belanghebbenden om te zetten in concrete activiteiten en projecten en resultaten, waardoor de kracht van burgers wordt ingezet en benut, doelen van de opdrachtgever overtuigend worden gehaald en het maatschappelijk effect op wijkniveau zichtbaar wordt. Vakvolwassen professional • Overleggen met opdrachtgever over best haalbare vertaling in activiteiten en projecten •S amen met burgers keuze maken op basis van verschillende belangen •S amen met burgers communiceren met opdrachtgever over voortgang van activiteiten en resultaten Vakbekwame professional • Permanent monitoren van de vraag en aanpak aanpassen •S ystematisch werken, prioriteiten stellen en burgers ondersteunen bij maken van een realistisch plan • Met burgers communiceren over werkzaamheden en de voortgang • Samen met burgers resultaten en maatschappelijke effecten zichtbaar maken • Hanteren van weerstand en ombuigen naar kansen Gevorderd professional •B etrokkenen motiveren en ondersteunen bij organisatie en uitvoering van activiteiten en projecten • Durf tonen, stevig in de schoenen staan en overtuigend zijn


23


14. Stimuleert ondernemerschap De sociaal-cultureel werker is in staat individuen, hun sociale netwerk en groepen burgers te motiveren om zich in te zetten en ideeën te ontwikkelen samen met andere belanghebbenden. Hij helpt hen contact te leggen met ondernemers en relevante partijen en bij het uitwerken van ideeën tot concreet haalbare plannen, zodat zij met creativiteit en lef zaken kunnen aanpakken om de sociale samenhang te bevorderen en de leefbaarheid in hun omgeving te vergroten. Vakvolwassen professional •V isie op kansen en mogelijkheden in de samenleving hebben en deze met burgers vertalen in concrete initiatieven •S timuleren van creativiteit bij het vinden van oplossingen en stimuleren om risico’s te durven nemen • Buiten bestaande kaders en snel en direct durven handelen • Zelfstandig experimenteren met nieuwe werkwijzen • Eigen vakkennis ter beschikking stellen aan burgers en professionals • Overleggen met betrokkenen over beleidsvoornemens Vakbekwame professional • • • • •

Behoeften signaleren en ideeën van burgers waarderen Samen met burgers agenderen van tekorten en kansen bij de juiste partijen Burgers ondersteunen bij vertaling in concreet plan van aanpak Signaleren en zelf inspelen op veranderingen in het werk Relevante anderen bij planvorming mobiliseren

Gevorderd professional • Een proactieve houding hebben en mogelijkheden zien in situaties • Talenten in mensen zien, benoemen en op inspelen • Burgers wijzen op financieringsmogelijkheden en fondsen


24


15. Versterkt het eigen professioneel netwerk De sociaal-cultureel werker is in staat een actieve bijdrage te leveren aan het ontwikkelen en onderhouden van relevante formele en informele samenwerkingsnetwerken van burgers, andere professionals, scholen, verenigingen, ondernemers en beleidsmakers, waardoor individuen en groepen (actieve) burgers met sociale vraagstukken en buurten/wijken waarin (meervoudige) problemen spelen, in hun onderlinge samenhang en met inzet van professionals uit verschillende disciplines direct en effectief worden ondersteund, bijvoorbeeld vanuit sociale wijkteams. Vakvolwassen professional • • • •

Verduidelijken waarop hij als sociaal cultureel werker kan worden aangesproken Uitdragen van visie op actief burgerschap Zorgen voor organisatorische en inhoudelijke legitimatie Actief investeren in het opbouwen van werken klantrelaties

Vakbekwame professional • Ontwikkelen en begeleiden van samenwerkings-netwerken • Zich profileren, positioneren en presenteren •C ontacten uit netwerk benutten en beschikbaar stellen aan burgers om resultaten te behalen •G ebruik maken van elkaars deskundigheid en overdragen van eigen deskundigheid • Kansen zien voor collectieve integrale voorzieningen • Ieders rol en taak in het netwerk afspreken Gevorderd professional • Overleggen, kennis en informatie uitwisselen • Zichtbaar aanwezig en makkelijk aanspreekbaar zijn

16. Legt verantwoording af De sociaal-cultureel werker is in staat om een visie uit te dragen en op basis daarvan inhoudelijk, materieel en ethisch verantwoording af te leggen aan individuen , hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers in zijn werkgebied, zijn organisatie, samenwerkingspartners en financier, zodat het resultaat van zijn werk zichtbaar is en duidelijk is welke keuzes om welke redenen zijn gemaakt. Vakvolwassen professional • • • •

Aangeven waarom, hoe en met welke middelen resultaten bereikt zijn Laten zien aan betrokkenen welke doelen en resultaten zijn bereikt Resultaten gebruiken als basis voor vervolg Aansprekende manieren van verantwoorden gebruiken

Vakbekwame professional • • • • •

Eigen inzet, uren en middelen verantwoorden Inzet van betrokkenen en middelen verantwoorden In gesprek gaan met burgers over de inzet van middelen en resultaten Werkwijze en keuzes aan betrokkenen verantwoorden Werkzaamheden met betrokkenen evalueren

Gevorderd professional • Rapporteren aan de hand van plan van aanpak over behaalde resultaten


25


17. Draagt bij aan beleid De sociaal-cultureel werker is in staat om op kritisch opbouwende wijze bij te dragen aan de vorming en uitvoering van het beleid van de eigen organisatie en de relatie met het beleid van andere organisaties, en hierbij individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers te betrekken en de informatie te delen. Hierdoor kan kruisbestuiving plaatsvinden tussen management, burgers en de uitvoeringspraktijk en kan de organisatie de inzichten benutten bij het vormgeven van beleid. Vakvolwassen professional •O ngevraagd gebruik maken van mogelijkheden tot bijdrage aan beleid, intern en extern • Burgerinspraak organiseren • De organisatie vertegenwoordigen Vakbekwame professional •G ebruik maken van inhoudelijke en strategische kennis van organisatie en netwerken • Intern kritisch en extern loyaal zijn • Gevraagd bijdragen aan beleid Gevorderd professional • Deelnemen aan intern overleg • Kennis en ervaring delen met management, collega’s en burgers

18. Zorgt voor kwaliteit De sociaal-cultureel werker is in staat om consequent en zorgvuldig de kwaliteit van zijn werk en de werkwijzen te verbeteren, waardoor hij zijn werk volgens actuele vakkennis efficiënt en effectief uitvoert en individuen, hun sociale netwerk en groepen (actieve) burgers in zijn werkgebied kunnen rekenen op een maximale kwaliteit van ondersteuning.

Vakvolwassen professional •S ystematisch reflecteren over kwaliteit werkwijzen in relatie tot visie en doelen

Vakbekwame professional • • • •

P restaties toetsen aan kwaliteitsstandaarden en rapporteren Grenzen aangeven als professionele standaarden in geding zijn Werkwijze bijstellen als dit de kwaliteit ten goede komt Bijdragen aan de kwaliteitsontwikkeling

Gevorderd professional • Past feedback toe in het eigen handelen


26


19. Bewaakt eigen arbeidsomstandigheden De sociaal-cultureel werker is in staat zijn eigen arbeidsomstandigheden te bewaken en te beïnvloeden, zodat hij goed kan functioneren, vitaal blijft, plezier in zijn werk houdt en zich blijft ontwikkelen.

Vakvolwassen professional •M et werkgever onderhandelen over eigen positie in organisatie en netwerkverbanden • Werkgever aanspreken op realiseren randvoorwaarden Vakbekwame professional •P lannen, organiseren en prioriteren van werk • Initiatief nemen om iets aan de knelpunten te laten doen

Gevorderd professional • • • •

Eigen gezondheid en veiligheid bewaken Toepassen veiligheidsvoorschriften en Arbonormen Knelpunten in arbeidsomstandigheden bespreekbaar maken K ennis hebben van werkzaamheden, functiebeschrijving, rollen en verantwoordelijkheden, rechten en plichten

20. Ontwikkelt het eigen vak De sociaal-cultureel werker is in staat om op interactieve wijze zijn visie op het werk te ontwikkelen en verantwoordelijkheid te nemen voor zijn persoonlijke ontwikkeling als professional en voor de ontwikkeling van zijn beroep, waardoor hij zijn actuele vakkennis en vaardigheden kan inzetten voor een effectieve ondersteuning van burgers.

Vakvolwassen professional •O ptimaal gebruik maken van beschikbare ontwikkelingsmogelijkheden •V isie ontwikkelen op rol sociaal cultureel werk bij maatschappelijke vraagstukken • Inzicht hebben in eigen normatieve benadering Vakbekwame professional • • • • •

A anspreekbaar zijn op eigen professionele attitude en beroepsmatig handelen Actief visie, kennis en ervaring uitdragen Op de hoogte zijn van vernieuwingen op het vakgebied Analyseren van eigen gedrag Leren van vakgenoten en anderen en leren van elkaar

Gevorderd professional • Flexibel omgaan met vernieuwingen en eigen werkwijze hierop aanpassen • Delen van problemen en successen met collega’s en deskundigen • Bespreekbaar maken van eigen beroepsmatig handelen en attitude


27


COLOFON Deze branchestandaard is ontwikkeld in opdracht van FCB. De branchestandaard is november 2013 vastgesteld door de sociale partners in Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening: MO Groep, Abvakabo FNV, CNV Publieke Zaak.

April 2014

28


28

Hoofdactiviteiten. Gevorderd professional. Vakbekwame professional. Vakvolwassen professional

Recommend Documents