MET DE NOABER BUI TENOM NAAR BRETA GNE / DEEL 2
Feestelijk
liggen in
Honfleur
01
Ron en Tak van der Most zijn in de zomer van 2006 met de Noaber, een Kuster, op weg naar Bretagne. Hun motorboot bevindt zich in het gezelschap van zeven zeilboten. In deel 1 is het flottielje tot Dieppe geraakt. Het exploreren van de Seine-baai staat in deze aflevering op het programma. Er zijn veel leuke en interessante haventjes aan de Normandische kust: Le Tréport, St Valérie en Caux, Deauville, Dives, Courselles-sur-mer, Grandcamp, Isigny en Carentan. Die havens kunnen alleen onder bepaalde omstandigheden (1 uur voor tot 1 uur na hoogwater) worden aangelopen. Het flottielje beperkt zich echter tot Fécamp en Honfleur.
RON EN TAK
DAG 5 : D I E P P E – F É CAM P
dag de zon gaat schijnen. Prima weer
E. Vanuit het westen gerekend liggen
VAN DER MOST
Vandaag beginnen we om 8 uur aan
voor motorboten. Tot half tien heb-
voor de haven van Fécamp rotsen;
de plusminus 29 mijl naar Fécamp.
ben we stroom mee, daarna wordt het
‘Les Charpentiers,’ waar je verre van
Het is bewolkt en er staat een kalme
tegen de stroom opboksen. De tocht
moet blijven. Dat geldt ook voor de
noordoostenwind van 2 tot 4 Beau-
loopt langs de kust via het eerste
ondiepte ten noorden van de noor-
fort. Voorspeld is dat de wind zal
waypoint, Roches d’Ailly en een fictief
delijke havenpier. Schepen met een
afnemen en dat in de loop van de
waypoint op 49.05.31 N en op 00.36.10
behoorlijke diepgang kunnen alleen
100
www.maandbladmotoRboot.nl
N
Le Treport 50
0 Km
A
N
A
A
L
Dieppe D'Ailly St. Valery
K Fécamp Etretat
Parijs
Havre-Antifer
Chenal de Rouen
Le Havre Rouen Honfleur
Cabourg
Villiers
Seine
Digue Basse Nord
Houlgate Caen
Gevaren route
Henk de Bruin 7 maart 2008 Bretagne 2 105 × 71 mm
03
01 Krijtrotsen bij Etretat. 02 De Noaber aan de kade in Honfleur. Omringd door zeilboten. 03 De Noaber.
steeds een vissershaven, maar het rauwe is er wel af. Trouwens, wie geïnteresseerd is in die oude tijd, moet er beslist het museum Terre Neuvas bezoeken. Een ander museum dat het binnenstappen waard is – ook al stap02
pen er bussenvol tegelijkertijd naar binnen – is het Palais Bénédictine. In
maar 1 uur voor tot 1 uur na hoogwa-
is modern en ruim opgezet en biedt
dit neobarokke/neogotische paleis
ter binnenlopen. Motorjachten zoals
genoeg plaats aan passanten. Hoe-
met al zijn torentjes, brede trappen
de Noaber, met een diepgang van
wel beschut, kan er bij forse wind uit
en opgesmukte gevels, wordt de Bé-
1,30 meter (officieel wordt een kaart-
zee een onaangename deining staan.
nédictine gestookt. Voor mij als echte
diepte van 1,20 meter opgegeven),
Vandaag is daar geen sprake van. De
Berenburg-liefhebber is dit oorspron-
kunnen altijd de haven in varen. Het
zon fonkelt op het water en de wind
kelijke gezondheidselixer een te zoet
veiligste is om vanaf halftij binnen te
is zoel en zacht.
en laf drankje. De naam zegt het al,
lopen of uit te varen, want bij laagwa-
het is een Benedictijn die deze likeur
ter valt het gedeelte bij de zuidelijke
B ÉNÉ DICT INE
heeft gebrouwen. Broeder Bernardo
pier droog. Bij twijfel kun je de ha-
Ik ken Fécamp uit ‘Maigret en Félice’
Vincelli slaagde er in 1510 in om dit
venmeester om advies vragen (VHF
van Simenon, waarin het plaatsje
brouwsel, bestaande uit 28 aroma-
12 port control). Wanneer er een
wordt geportretteerd als een rauwe
tische kruiden die hier op de krijt-
matige aanlandige wind staat, kan er
visserhaven met stugge, koppige
rotsen groeien, drinkbaar te maken.
zich voor de haveningang een lastige
vissers die naar de visgronden van
Zijn recept raakte echter in het ver-
zee vormen, die bij windkracht 5 zelfs
Newfoundland varen. Tochten die
geetboek tot in 1863 Alexandre Le
zo hoog oploopt dat het gevaarlijk
maanden duurden en waarbij de vis-
Grand de abdij overnam en daar het
wordt binnen te varen bij laag water.
sers onder erbarmelijke omstandig-
oude recept vond. Het is Alexandre
De jachthaven van Fécamp (VHF 9)
heden moesten leven. Fécamp is nog
die deze likeur de naam ‘BénédicAPRIL 2008
101
MET DE NOABER BUI TENOM NAAR BRETA GNE / DEEL 2
04
05
04 Straatje in Honfleur. 05 Palais Bénédictine. 06 Met een glas cider.
102
tine’ gaf en er een wereldsucces van
de Rouen persen. De afstand die wij
de sluierende zeenevel die de rotsen
maakte. Hij voegde het devies van de
moeten afleggen, ligt in de orde van
paarsblauw kleuren. Terug naar het
orde der Benedictijnen aan het eti-
30 mijl. Van Fécamp ligt de koers in
eerste waypoint, boei A17, het aan-
ket toe: D.O.M. (Deo Optima Maximo
een rechte lijn naar de boei A17 die
loopkanaal haaks overstekend (het
ofwel ‘aan de volmaakte God’). Een
aan de noordzijde van het aanloop-
is verplicht Vigie Port d’Antifer op
mengelmoes van stijlen en bouw-
kanaal naar Port du Havre-Antifer
te roepen op VHF 16) en precies op
perioden laat de kathedraal Abbatiale
(haven voor olietankers) ligt. Boei
de 0-meridiaan een koers van 180
de la Trinité zien. Oorspronkelijk in
A17 is de verplichte oversteekplaats
graden te gaan varen. We laten de
1162 gebouwd, is er door de eeuwen
voor jachten die hier haaks het
westkardinaal Rade de la Carosse
heen steeds een stukje aangebouwd
aanloopkanaal moeten oversteken.
aan bakboord liggen en koersen aan
in een andere stijl.
Wij wijken van die rechte lijn af en
op de rode boei 4 aan de bakboord-
varen naar de kust om bij Etretat de
zijde van het Chenal de Rouen (de
DAG 6 : F É CAM P – HON FL E U R
beeldhouwwerken die de zee uit de
voorloper van de Seine). De aanbe-
De weergoden zijn ons gunstig. Een
krijtrotsen heeft geschuurd te be-
volen jachtroute ligt aan de noord-
zonovergoten dag met een licht
wonderen. ‘Mijn poorten staan altijd
zijde van dit Chenal tussen de rode
windje tussen 2 en 4 Beaufort uit
open’ staat te lezen op het stadswa-
boeienlijn en de Digue Basse Nord.
het NNO, later draaiend naar NNW.
pen van Etretat. Met die poorten be-
Die kun je het beste gebruiken, want
De stroom is bij vertrek 2 mijl tegen,
doelt men de rotspoorten langs de
grote zeeschepen nemen de toch al
maar wanneer wij bij Le Havre zijn
wonderschone ‘falaise’-kust bij deze
niet te brede vaargeul helemaal in
zal de stroom mee gaan lopen en
stad. Ze zijn evenwel moeilijk te foto-
beslag. Radarpost ‘Radar Honfleur’
ons met 3 tot 4 mijl in het Chenal
graferen in het lage ochtendlicht en
is te bereiken op VHF 73. Er staat een
www.maandbladmotoRboot.nl
06
de historische haven, waar je met je schip mag liggen. Een feest! Het is half twee, wij meren af aan de hoge kade aan stuurboord. Tijd om te passagieren.
VIEUX BASSI N – HONF L EUR Honfleur is een droom van een stadje waar je in Middeleeuwse sferen verkeert. Het Vieux Bassin wordt omgordt door eeuwenoude herenhuizen met daarachter smalle straatjes, kerken en prachtige vakwerkhuizen. Courbet, Boudin, Jongkind en Monet vergisten zich niet toen zij hier schilderden. De wisselende lichtval op de monding van de rivier, het klare licht en de hoge wolkenhemel deden hen steeds opnieuw naar de schilderskwast te grijpen. Ook de Engelsman Turner, beroemd om zijn schimmige, impressionistische landschappen, kwam op dit bijzondere licht af. Het is de moeite waard om het Musée Eugène Boudin te bezoeken. Hij was dikke 3 mijl stroom (die wel tot 5 mijl
allemaal wat op je gemak doen, dan
een voorloper van het Impressio-
kan oplopen) wanneer wij bij boei
is het verstandig om de sluiskolk
nisme en een van de eerste Franse
20 aankomen en aan de overkant de
rond hoogwater binnen te varen. Wij
landschapschilders die in de open
sluiskolk gewaarworden. Het is een
zijn ruim drie uur te vroeg. Omdat de
lucht werkte. Het museum is onder-
hele toer om met die forse dwars-
sluis (VHF 17) ieder heel uur draait,
gebracht in een 19de eeuwse kapel en
stroom de sluiskolk binnen te varen,
behalve van 2 uur voor tot 2 uur na
twee moderne bijgebouwen, waarvan
die beslist aan de korte kant is. Wij
laagwater, moeten wij een half uurtje
een met zicht op de monding van de
varen de ingang voorbij en steken
wachten. Er zijn drijvende bolders.
Seine en de Pont de Normandie. Van-
met vol vermogen schuin terug om
Na de sluis zien wij na een klein
uit de hoger gelegen tuin heb je een
hoog onder westelijke oever te kun-
stukje varen de fraaie oude hui-
schitterend uitzicht op Honfleur, Le
nen bijdraaien. We zwiepen de sluis-
zen van het rustieke en historische
Havre en de monding van de Seine.
kolk in, nemen gas terug en zien hoe
stadje Honfleur. De Ponte de Lieute-
Een ander en bovendien zeer apart
de sluisdeuren op ons afvliegen. Vol
nant naar het Vieux Bassin gaat twee
museum, is ‘Les Maisons Satie’, een
in zijn achteruit. De Noaber siddert
keer per dag open, om 11.30 uur en
muzikaal en visueel eerbetoon aan
en komt tot op twee meter voor de
om 16.30 uur. Het uitgaande verkeer
de componist Erik Satie, geboren in
sluisdeuren tot stilstand. Wil je het
heeft voorrang. Het Vieux Bassin is
Honfleur in 1866. Voorzien van een APRIL 2008
103
MET DE NOABER BUI TENOM NAAR BRETA GNE / DEEL 2
07
08
07 Musée de la Marine. 08 Haven van Fécamp. 09 Op weg naar Fécamp.
104
www.maandbladmotoRboot.nl
09
rine, gebouwd door scheepstimmer-
gedijen hier uitstekend. En aange-
lieden tijdens de 15de en 16de eeuw.
zien de Fransen hun lever voortdu-
Het is de grootste houten kerk van
rend wensen te kietelen, brouwen
Frankrijk. Los van deze kerk staat
de Normandiërs bij gebrek aan wijn
een eveneens houten klokkentoren
een krasse appelbrandewijn met
die aan het eind van de 15de eeuw
een alcoholpercentage van circa
hoofdtelefoon, word je op muziek van
werd gebouwd. In die tijd werden
40 procent. De appels worden tot
Erik Satie langs een reeks van muzi-
kerken normaal gesproken uit steen
pulp gesneden waardoor een dikke
kale taferelen geleid. Deze ludieke en
opgetrokken. Mogelijk was het een
brij ontstaat. Om een mooie zachte
informatieve rondleiding brengt je in
tijdelijke constructie, omdat al het
smaak te verkrijgen, worden er wat
Satie’s wereld van humor en fantasie.
beschikbare geld in het herstellen en
peren aan toegevoegd. Die brij wordt
De componist was een tijdgenoot van
verbeteren van de omwalling moest
geperst en het sap laat men vergisten
Debussy, Ravel en Stravinsky. Aan
worden gestoken. Honfleur speelde
tot cider. De cider wordt in 2 fasen
het Vieux Bassin ligt het Musée de la
immers een belangrijke rol in de
gedistilleerd tot een alcoholpercen-
Marine, een eerbetoon aan de rijke
Honderdjarige Oorlog. Door het hout
tage van 70 procent. Daarna wordt
maritieme geschiedenis van Hon-
heeft de kerk iets knus, ook al omdat
dat percentage met water terugge-
fleur. Het museum is ondergebracht
het interieur niets heeft van de latere
bracht tot 55 procent.
in het 14de eeuwse kerkje van St Eti-
protserigheid van de barok. Het lijkt
Na het rijpen past men ‘marriage’ toe
enne, het oudste kerkje van Honfleur,
wel of je hier dichter bij God bent. De
door calvados uit verschillende vaten
dat met zijn middeleeuwse eenvoud
wijk aan de westkant van het Vieux
te mengen en wordt het percentage
afsteekt tegen de rijke koopmanshui-
Bassin is tot voetgangersgebied ver-
terug gebracht tot 40 procent Er zijn
zen waarin eethuizen met aanlokke-
heven. In deze wijk ligt de kerk Saint-
twee appellations. De ‘appellation
lijke terrassen zijn gevestigd.
Léonard. De voorgevel en de eerste
Calvados réglementée’, die geldt voor
Voor de ‘fruits de mer’ die hier wordt
bovengalerij van de beuk gaan terug
alle calvados uit de voorgeschreven
geserveerd, rijden de Parijzenaars
tot het einde van de 15de en het
productiegebieden en de ‘appellation
naar Honfleur. Een schaal zeefruit,
begin van de 16de eeuw. De elegante
Calvados Pays d’Auge controlée’. Het
weggespoeld met een wat schrale
achthoekige klokkentoren, gebouwd
Pays d’Auge is een klein gebiedje bin-
Loire-wijn of een kloeke Elzasser, is
in 1976, steunt op een mooi portaal
nen het departement Calvados. Hier
inderdaad niet te versmaden. Wil je
in laatgotische stijl.
komen de beste appels vandaan. Bij
je helemaal aanpassen aan de Nor-
het distilleren van een Pays d’Auge
mandische gastronomie, drink dan
‘ T ROU NOR MAND’
mag alleen de klassieke ketel gebruikt
een glas cider bij de ‘fruits de mer’
Eerst is er de appel, dan het appel-
worden. Overigens, Commissaris
en sluit af met een bejaarde calvados.
sap, vervolgens de cider en dan de
Maigret mocht graag een glaasje cal-
Aan de noordkant van het Vieux Bas-
calvados. Normandië is een van de
vados tot zich nemen na afloop van
sin ligt de oude wijk Faubourg Sainte-
weinige gebieden van Frankrijk waar
een goede maaltijd.
Catherine, waar vroeger vooral
geen wijn vandaan komt. Het klimaat
zeelieden woonden. In deze wijk staat
is te koud voor druiven, maar andere
Meer informatie over varen in flot-
de unieke, houten kerk Sainte-Catha-
fruitsoorten zoals appels en peren
tielje: www.oceanpeople.nl. APRIL 2008
105
