Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming
15 januari 2009
RLLL/EXT/DOCADV/0063bijl20 RLLL/EXT/DOC/063bijl20STC/TOE/EXT/DOC013bis
Met opmaak: Markeren
Hoger Beroepsonderwijs STUDIEGEBIED HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Opleiding Toeristische Gidsenme
Met opmaak: Markeren
(Ontwerp) BO HB 004
Met opmaak: Markeren
Bijlage bij Vlor-advies
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
2
Inhoud 1
Opleiding .......................................................................................................................................... 7 1.1 Relatie opleiding - referentiekader ................................................................................................ 7 1.2 Inhoud ........................................................................................................................................... 7 1.3 Certificering ................................................................................................................................... 8 1.4 Niveau ........................................................................................................................................... 8 1.5 Duur .............................................................................................................................................. 8 1.6 Relatie AV-PV-TV ......................................................................................................................... 8 1.7 Plaats van de opleiding in het studiegebied .................................................................................. 9 1.8 Modules ........................................................................................................................................ 9 1.9 Leertraject ................................................................................................................................... 10 1.10 Sleutelvaardigheden ............................................................................................................. 11 2 Basiscompetenties ......................................................................................................................... 12 2.1 Ondersteunende kennis .............................................................................................................. 12 2.2 Component gidsvaardigheden .................................................................................................... 13 2.3 Component informatieverwerving en –verwerking...................................................................... 14 2.4 Component sociale vaardigheid ................................................................................................. 14 2.5 Component communicatie .......................................................................................................... 15 2.6 Component taalvaardigheid ........................................................................................................ 15 2.7 Component managementvaardigheid......................................................................................... 16 3 Modules .......................................................................................................................................... 17 3.1 Module Voorbereidingsproces (M HB 027) ................................................................................. 17 3.1.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 17 3.1.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 17 3.1.3 Studieduur ........................................................................................................................ 17 3.1.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 17 3.2 Module Basiskennis algemene en politieke geschiedenis (M HB 028) ...................................... 18 3.2.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 18 3.2.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 18 3.2.3 Studieduur ........................................................................................................................ 18 3.2.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 18 3.3 Module Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing (M HB 029) ................................................ 19 3.3.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 19 3.3.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 19 3.3.3 Studieduur ........................................................................................................................ 19 3.3.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 19 3.4 Module Basiskennis natuur- en landschapslezen (M HB 030) ................................................... 20 3.4.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 20 3.4.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 20 3.4.3 Studieduur ........................................................................................................................ 20 3.4.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 20 3.5 Module Rondleiden in de praktijk (M HB 031) ............................................................................ 21 3.5.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 21 3.5.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 21 3.5.3 Studieduur ........................................................................................................................ 21 3.5.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 21 3.6 Module Specifieke gidsvaardigheden (M HB 032) ...................................................................... 22 3.6.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 22 3.6.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 22 3.6.3 Studieduur ........................................................................................................................ 22 3.6.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 22 3.7 Module Bestemming gids (M HB 033) ........................................................................................ 23 3.7.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 23 3.7.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 23 3.7.3 Studieduur ........................................................................................................................ 23 3.7.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 23 3.8 Module Project bestemming gids (M HB 034) ............................................................................ 24 3.8.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 24 Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
3
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
3.8.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 24 3.8.3 Studieduur ........................................................................................................................ 24 3.8.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 24 3.9 Module Specifieke reisleidervaardigheden (M HB 035) .............................................................. 25 3.9.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 25 3.9.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 25 3.9.3 Studieduur ........................................................................................................................ 25 3.9.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 25 3.10 Module Algemene Kunstgeschiedenis(M HB 036) ............................................................... 26 3.10.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 26 3.10.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 26 3.10.3 Studieduur ........................................................................................................................ 26 3.10.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 26 3.11 Module Kunststeden en musea (M HB 037) ........................................................................ 27 3.11.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 27 3.11.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 27 3.11.3 Studieduur ........................................................................................................................ 27 3.11.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 27 3.12 Module Toeristische Geografie van België (M HB 038) ....................................................... 28 3.12.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 28 3.12.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 28 3.12.3 Studieduur ........................................................................................................................ 28 3.12.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 28 3.13 Module Extra Muros (M HB 039) .......................................................................................... 29 3.13.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 29 3.13.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 29 3.13.3 Studieduur ........................................................................................................................ 29 3.13.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 29 3.14 Module Beroepsgericht Engels (M HB 040) ......................................................................... 30 3.14.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 30 3.14.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 30 3.14.3 Studieduur ........................................................................................................................ 30 3.14.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 30 3.15 Module Beroepsgericht Engels Oefeningen (M HB 041) ..................................................... 31 3.15.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 31 3.15.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 31 3.15.3 Studieduur ........................................................................................................................ 31 3.15.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 31 3.16 Module Actuele ontwikkelingen (M HB 042)......................................................................... 32 3.16.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 32 3.16.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 32 3.16.3 Studieduur ........................................................................................................................ 32 3.16.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 32 3.17 Module Toeristisch multimediagebruik (M HB 043) ............................................................. 33 3.17.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 33 3.17.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 33 3.17.3 Studieduur ........................................................................................................................ 33 3.17.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 33 3.18 Module Toeristische economie en wetgeving (M HB 043B) ................................................ 34 3.18.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 34 3.18.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 34 3.18.3 Studieduur ........................................................................................................................ 34 3.18.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 34 1 Opleiding .......................................................................................................................................... 4 1.1 Relatie opleiding - referentiekader ................................................................................................ 4 1.2 Inhoud ........................................................................................................................................... 4 1.3 Certificering ................................................................................................................................... 4 1.4 Niveau ........................................................................................................................................... 4
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
4
1.5 Duur .............................................................................................................................................. 4 1.6 Relatie AV-PV-TV ......................................................................................................................... 4 1.7 Plaats van de opleiding in het studiegebied .................................................................................. 5 1.8 Modules ........................................................................................................................................ 5 1.9 Leertraject ..................................................................................................................................... 6 1.10 Sleutelvaardigheden ............................................................................................................... 7 2 Basiscompetenties ........................................................................................................................... 8 2.1 Ondersteunende kennis ................................................................................................................ 8 2.2 Component gidsvaardigheden ...................................................................................................... 9 2.3 Component informatieverwerving en –verwerking...................................................................... 10 2.4 Component sociale vaardigheid ................................................................................................. 10 2.5 Component communicatie .......................................................................................................... 11 2.6 Component taalvaardigheid ........................................................................................................ 11 2.7 Component managementvaardigheid......................................................................................... 12 3 Modules .......................................................................................................................................... 13 3.1 Module Voorbereidingsproces (M HB 027) ................................................................................. 13 3.1.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 13 3.1.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 13 3.1.3 Studieduur ........................................................................................................................ 13 3.1.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 13 3.2 Module Basiskennis algemene en politieke geschiedenis (M HB 028) ...................................... 14 3.2.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 14 3.2.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 14 3.2.3 Studieduur ........................................................................................................................ 14 3.2.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 14 3.3 Module Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing (M HB 029) ................................................ 15 3.3.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 15 3.3.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 15 3.3.3 Studieduur ........................................................................................................................ 15 3.3.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 15 3.4 Module Basiskennis natuur- en landschapslezen (M HB 030) ................................................... 16 3.4.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 16 3.4.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 16 3.4.3 Studieduur ........................................................................................................................ 16 3.4.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 16 3.5 Module Rondleiden in de praktijk (M HB 031) ............................................................................ 17 3.5.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 17 3.5.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 17 3.5.3 Studieduur ........................................................................................................................ 17 3.5.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 17 3.6 Module Specifieke gidsvaardigheden (M HB 032) ...................................................................... 18 3.6.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 18 3.6.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 18 3.6.3 Studieduur ........................................................................................................................ 18 3.6.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 18 3.7 Module Bestemming gids (M HB 033) ........................................................................................ 19 3.7.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 19 3.7.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 19 3.7.3 Studieduur ........................................................................................................................ 19 3.7.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 19 3.8 Module Project bestemming gids (M HB 034) ............................................................................ 20 3.8.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 20 3.8.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 20 3.8.3 Studieduur ........................................................................................................................ 20 3.8.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 20 3.9 Module Specifieke reisleidervaardigheden (M HB 035) .............................................................. 21 3.9.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 21 3.9.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 21
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
5
3.9.3 Studieduur ........................................................................................................................ 21 3.9.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 21 3.10 Module Algemene Kunstgeschiedenis(M HB 036) ............................................................... 22 3.10.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 22 3.10.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 22 3.10.3 Studieduur ........................................................................................................................ 22 3.10.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 22 3.11 Module Kunststeden en musea (M HB 037) ........................................................................ 23 3.11.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 23 3.11.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 23 3.11.3 Studieduur ........................................................................................................................ 23 3.11.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 23 3.12 Module Toeristische Geografie van België (M HB 038) ....................................................... 24 3.12.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 24 3.12.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 24 3.12.3 Studieduur ........................................................................................................................ 24 3.12.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 24 3.13 Module Extra Muros (M HB 039) .......................................................................................... 25 3.13.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 25 3.13.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 25 3.13.3 Studieduur ........................................................................................................................ 25 3.13.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 25 3.14 Module Beroepsgericht Engels (M HB 040) ......................................................................... 26 3.14.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 26 3.14.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 26 3.14.3 Studieduur ........................................................................................................................ 26 3.14.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 26 3.15 Module Beroepsgericht Engels Oefeningen (M HB 041) ..................................................... 27 3.15.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 27 3.15.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 27 3.15.3 Studieduur ........................................................................................................................ 27 3.15.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 27 3.16 Module Actuele ontwikkelingen (M HB 042)......................................................................... 28 3.16.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 28 3.16.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 28 3.16.3 Studieduur ........................................................................................................................ 28 3.16.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 28 3.17 Module Toeristisch multimediagebruik (M HB 043) ............................................................. 29 3.17.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 29 3.17.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 29 3.17.3 Studieduur ........................................................................................................................ 29 3.17.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 29 3.18 Module Toeristische economie en wetgeving (M HB 043B) ................................................ 30 3.18.1 Situering van de module in de opleiding .......................................................................... 30 3.18.2 Instapvereisten ................................................................................................................. 30 3.18.3 Studieduur ........................................................................................................................ 30 3.18.4 Basiscompetenties ........................................................................................................... 30
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
6
Met opmaak: Markeren
1 Opleiding
Met opmaak: Inspringing: Links: 1,27 cm, Geen opsommingstekens of nummering
1.1
Met opmaak: Lettertype: 10 pt
Relatie opleiding - referentiekader
Met opmaak: Geen opsommingstekens of nummering
De beroepsopleiding Toeristische GidsenToerisme hoort thuis in het studiegebied Handelswetenschappen en bedrijfskunde in het Hoger Beroepsonderwijs. De opleiding toeristische Gidsen is gebaseerd op: - het beroepsprofiel Gids : SERV (2002). Sector: Toerisme / Profiel: Gids. (In samenwerking met: Federatie Toeristische Gidsengroeperingen, Centrum voor Natuur- en Milieueducatie, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – Afdeling Beeldende Kunst en Musea) - het beroepsprofiel Reisleider: SERV (2002). Sector : Toerisme / Profiel: Reisleider - het beroepsprofiel Toerisme, Recreatie en Sport , studie 63 – D/1998/6356/2 - het opleidingsprofiel Beheer, Toerisme en Recreatie, studie 120 – D/1999/6356/10
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt Met opmaak: Geen opsommingstekens of nummering Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Markeren Met opmaak: Markeren
Deze opleiding Toeristische Gidsen is in de eerste plaats gericht op het verwerven van een kwalificatie die onmiddellijk inzetbaar is op de arbeidsmarkt. Dat afgestudeerden meteen van start kunnen gaan in de toeristische sector, bewijst de bestaande lineaire opleiding Toeristische Gidsen.
Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Markeren
De graduaatsopleiding Toerisme kan een opstap bieden naar de professionele bachelorgraad Toerisme en Recreatiemanagement en zelfs naar de masteropleiding Toerisme. Via een verkort traject in de aansluitende professionele bachelor wordt dit nog gestimuleerd. Het EVKHOSP project uitgevoerd door de VLOR13 heeft bewezen dat dit mogelijk is. Deze opleiding vult de ontbrekende trede in tussen niveau 4 –Het geheel van opleidingen opleiding Gids (certificaatopleiding HBO) –, en niveau 6 – opleidinToerisme (graduaatsopleiding HBO), de professionele bacheloropleiding g Toerisme en recreatiemanagement en tenslotte de Master in het toerisme – van de in opbouw zijnde Vlaamse kwalificatiestructuur en het European Qualification Frameworkkunnen een mooi voorbeeld van zalmtrapmodel vormen. De opleiding kan immers een opstap bieden naar de professionele bachelorgraad Toerisme en Recreatiemanagement en zelfs naar de masteropleiding Toerisme. Via een verkort traject in de aansluitende professionele bachelor wordt dit nog gestimuleerd. Het EVK-HOSP project uitgevoerd door de VLOR13 heeft bewezen dat dit mogelijk is. In De opleiding Toeristische Gidsen breidt de sleutelcompetenties van de sterk beroepsgerichte opleiding Gids uit met sleutelcompetenties vanuit het Europees referentiekader voor een leven lang leren*. De opleiding gaat zelfs verder. De bovenvermelde sleutelcompetenties worden in de opleiding uitgebouwd tot basiscompetenties: goede communicatie in de moedertaal, communicatie in een vreemde taal, digitale competenties, leercompetenties (zelfstandig leren en projectmatig werk), sociale en burgerschapscompetenties, ontwikkeling van initiatief en ondernemerszin, cultureel bewustzijn. Zo worden de beroepsgerichte vaardigheden uit de opleiding Gids aangevuld en geplaatst in een ruimere maatschappelijke context, die aan de toeristische gids een hoger opgeleid en internationaal karakterinternationaal karakter geeft.
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Cursief, Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Lettertype: Niet Cursief, Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Cursief, Markeren Met opmaak: Lettertype: Cursief, Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Cursief, Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt, Markeren
* “Sleutelcompetenties voor een leven lang leren – Een Europees kader“ is een bijlage bij een Aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake sleutelcompetenties voor een leven lang leren, die gepubliceerd is in het Publicatieblad van de EU (nr. L 394 van 30 december 2006).
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Lettertype: 10 pt
1.2
Met opmaak: Lettertype: 10 pt
Inhoud
In de opleiding Toeristische Toerismegidsen leert men de basisvaardigheden en technieken die eigen zijn aan het gidsen. Men verwerft de nodige kennis over geschiedenis, cultuur, kunst, politiek, landschap en natuur. Men bekomt een opleiding voor een boeiende gevarieerde praktijk op een hoog cultureel niveau. Men ontwikkelt een dynamische persoonlijkheid en een brede intellectuele en sociale belangstelling.
Met opmaak: Lettertype: 10 pt Met opmaak: Lettertype: 10 pt Met opmaak: Nederlands (Nederland) Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
7
Als goede toeristische gids wekt men ook interesse voor industrieel erfgoed, landschapskarakter, mode en muziekfestivals, kunst en geschiedenis en brengt men een groep op de juiste plaats. Men lost ook praktische problemen op, kan een onverwachte situatie aan. Men heeft oog voor elke deelnemer en creëert een prettige reissfeer voor heel de groep. Men verdiept zich ook in specifieke bestemmingen en themata en gebruikt verworven competenties in toepassingsgerichte projecten en extra muros-opdrachten. Met deze bagage kan men aan de slag als professioneel toeristische gids.toeristische gids.
1.3
Certificering Met opmaak: Markeren
De opleiding leidt naar het diploma van Gegradueerde Toeristime van het hoger beroepsonderwijs.sche gidsen
1.4
Niveau
De opleiding wordt gesitueerd op het niveau Hoger Beroepsonderwijs.
1.5
Duur
De opleiding neemt 920 lt in beslag.
1.6
Relatie AV-PV-TV
920 LT TV
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
8
1.7
Plaats van de opleiding in het studiegebied
Nr. 1
Opleidingen Toerismetische Gidsen
Code HB 004
Lt 920 Lt
2
Gids
HB 003
480 440 Lt
Niveau Ref.kader HBO SERV BP Gids SERV BP Reisleider Studie 63 D/1998/6356/2 Studie 120 D/1999/6356/10 HBO SERV BP Gids
4480 Lt
HBO
3
4 5
1.8
Reisleider
HB 002
Hotel- en cateringmanagement HB 001 Bank, bBeurs en HB 005 Ffinanciëewezen
Reglem. Met opmaak: Markeren
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
SERV BP Reisleider
1440 Lt HBO 1380 HBO lt1340 Lt
Met opmaak: Markeren
Wet Willems en Wet Cauwenberghs
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Modules
Met opmaak: Markeren
De opleiding Toerismetische Gidsen bestaat uit 18 modules. Naam Voorbereidingsproces Basiskennis algemene en politieke geschiedenis Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing Basiskennis natuur- en landschapslezen Rondleiden in de praktijk Specifieeke gidsvaardigheden Bestemming gids Project bestemming gids Specifieke reisleidervaardigheden Algemene Kunstgeschiedenis Kunststeden en musea Toeristische Geografie van België Extra Muros Beroepsgericht Engels Beroepsgericht Engels Oefeningen Actuele ontwikkelingen Toeristisch multimediagebruik Toeristische economie en wetgeving
Met opmaak: Markeren
Code M HB G 027 M HB G 028
Lestijden 40 Lt 40 Lt
M HB G 029 M HB G 030 M HB G 031 M HB G 032 M HB G 033 M HB G 034 M HB G 035 M HB 036 M HB 037 M HB 038 M HB 039 M HB 040 M HB 041 M HB 042 M HB 043 M HB 043B
40 Lt 40 Lt 80 Lt 40 Lt 80 Lt 80 Lt 40 Lt 40 Lt 40 Lt 60 Lt 60 Lt 40 Lt 80 Lt 40 Lt 40 Lt 40 Lt
Tabel met opmaak Met opmaak: Markeren Met opmaak: Engels (Verenigde Staten), Markeren Met opmaak: Engels (Verenigde Staten), Markeren Met opmaak: Markeren Met opmaak: Nederlands (Nederland), Markeren Met opmaak: Nederlands (Nederland), Markeren Met opmaak: Nederlands (Nederland), Markeren Met opmaak: Nederlands (Nederland), Markeren Met opmaak: Nederlands (Nederland), Markeren
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
9
1.9
Leertraject
40 lt
Voorbereidingsproces
60 lt
40 lt
Extra muros
Specifieke reisleidervaardigheden
Specifieke
40 lt
40 lt
Actuele ontwikkelingen
gidsvaardigheden
40 lt
80 lt
Toeristisch multimediagebruik
Bestemming gids
80 lt
CERTIFICAAT GIDS 440 LT
Toeristische economie en wetgeving
Project bestemming gids
40 lt
40 lt
Basiskennis algemene en politieke geschiedenis
Algemene kunstgeschiedenis
40 lt
40 lt
40 lt
Kunststeden en musea
Basiskennis kunsten cultuurbeschouwing
60 lt
40 lt
Toeristische geografie van België
Basiskennis natuuren landschapslezen
GRADUAAT Toerisme 920 Lt
80 lt
Rondleiden in de praktijk
40 lt
Beroepsgericht Engels
80 lt
Beroepsgericht Engels Oefeningen
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
10
1.10 Sleutelvaardigheden Code SV02
Sleutelvaardigheid Accuratesse
SV06
Contactvaardigheid
SV07
Creativiteit
SV08
Dienstverlenende vaardigheid
SV10
Een werkplan kunnen maken
SV11
Empathie
SV12
Flexibiliteit
SV15
Kritische ingesteldheid
SV16
Kunnen omgaan met informatie
SV17
Kwaliteitsbewustzijn
SV18
Leerbekwaamheid
SV19
Leergierigheid
SV22
Planmatig denken
SV23
Problemen onderkennen en oplossen Productieve taalvaardigheid moderne vreemde taal Productieve taalvaardigheid Nederlands Receptieve taalvaardigheid moderne vreemde taal
SV24 SV25 SV27
SV31
Verantwoordelijkheidszin
SV32
Zelfstandigheid
SV34
Zin voor initiatief
Verklaring Erop gericht zijn binnen de voorgeschreven tijd een taak nauwkeurig te voltooien. In staat zijn om contact te leggen en eventueel te onderhouden, ook in moeilijke situaties (onder meer met mensen met verschillende opvattingen en achtergrond). In staat zijn om persoonlijke ideeën en oplossingen te bedenken en uit te voeren. In staat zijn om op vraag en proactief diensten of zorg te verlenen. In staat zijn om op systematische wijze te beslissen welke stappen men bij de uitvoering van een taak zal zetten. In staat zijn zich in te leven in iemands situatie, er begrip voor op te brengen en er tactvol mee om te gaan. In staat zijn om zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden, onder meer middelen, doelen, mensen en procedures. In staat zijn zichzelf en zijn omgeving in vraag te stellen, de waarde van een bewering of een feit, de haalbaarheid van een vooropgesteld doel te verifiëren, alvorens een stelling in te nemen. In staat zijn om informatie te verzamelen, te verwerken en te verstrekken. In staat zijn om in te schatten aan welke vereisten een product of dienst moet voldoen en in staat zijn om aan die vereisten tegemoet te komen. In staat zijn om, via geëigende leerprocessen, zijn competenties te verbreden en te verdiepen. In staat zijn om actief te zoeken naar situaties om zijn competenties te verbreden en te verdiepen. In staat zijn op methodische wijze over een opgave of probleem te redeneren. Zien dat er een probleem is, waar het precies gesitueerd is en er een oplossing voor aanreiken. In staat zijn zich op adequate wijze mondeling en schriftelijk in een moderne vreemde taal uit te drukken. In staat zijn zich op een adequate wijze mondeling en schriftelijk in het nederlands uit te drukken. In staat zijn om als luisteraar en/of lezer in een moderne vreemde taal op adequate wijze een gesproken, geschreven of audiovisuele boodschap te ontvangen en te bewerken. Aandacht hebben voor de consequenties van een taak en beslissingen nemen op basis van mogelijke consequenties ervan. In staat zijn om zelfstandig zonder hulp of toezicht gedurende lange tijd aan een taak te werken. In staat zijn om problemen en taken aan te pakken zonder dat het gevraagd wordt of de omstandigheden ertoe dwingen.
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
11
2 Basiscompetenties 2.1
Ondersteunende kennis
De cursist kan: een thema situeren op basis van parate kennis over geschiedenis en politieke ontwikkelingen. een thema situeren op basis van parate kennis over kunst en cultuur. een thema situeren op basis van parate kennis over geografie, geologie, ecologie, economische geografie, fauna en flora. de basisfilosofie van duurzame ontwikkeling in toerisme schetsen. kaartlezen. spreken en handelen vanuit een gedegen inzicht in de eigen culturele wortels. de eigen cultuur in relatie brengen met andere/ruimere contexten. de belangrijkste troeven en karakteristieken van de bestemming globaal situeren. de opgebouwde kennis van allerhande aspecten van de bestemming in onderling verband brengen en duiden. de impact van het toerisme op de bestemming weergeven. actuele maatschappelijke ontwikkelingen betekenis geven vanuit de bestemmingsgerichte kennis. zichzelf bijscholen en een betere kwaliteit van de eigen gidsbeurt nastreven. verschillende beschavingen – kunststromingen situeren naar plaats en tijd, voorbeelden en belangrijkste vertegenwoordigers hiervan geven en de belangrijkste kenmerken van deze kunststromingen opsommen. verbanden zien tussen de verschillende kunststromingen en hoe ze elkaar beïnvloeden. de gevarieerdheid van het aanbod van kunsthistorisch patrimonium in de Belgische kunststeden toelichten.
M HB 017 BC 01 M HB 018 BC 01 M HB 019 BC 01 M HB 020 BC 12 M HB 020 BC 13 M HB 024 BC 06 M HB 024 BC 07 M HB 025 BC 01 M HB 025 BC 04 M HB 025 BC 05 M HB 025 BC 06 M HB 026 BC 08 HB 004 BC 001
HB 004 BC 002 HB 004 BC 003
verschillende types musea en musea-archieven duiden. toelichten hoe de Belgische kunststeden gegroeid zijn en hoe deze zich profileren. inzicht verwerven in de organisatie van een museum en van het algemeen museumbeleid. de belangrijkste geologische en geomorfologische processen in België bespreken. de betekenis van het toerisme voor plattelandsontwikkeling en appreciatie van “stedelijk” toelichten. aan de hand van voorbeelden aantonen dat men binnen de toeristische sector qua duurzame planning ook rekening moet houden met zowel fysische als sociaaleconomische en etnisch-culturele factoren. conflictpunten aangeven tussen ecologie/ landschap en economie en hoe deze het best kunnen aansluiten.
HB 004 BC 004 HB 004 BC 005 HB 004 BC 006
verbanden leggen tussen verschillende facetten van een kunststad en van een toeristische regio: kunstgeschiedenis; sociale, economische, culturele en politieke geschiedenis; economie; topografie en geografie.
HB 004 BC 011
de specifieke Engelse vakterminologie verklaren. in het Engels de voornaamste geografische, culturele, historische, economische, toeristische aspecten van een stad en/of regio weergeven.
HB 004 BC 012 HB 004 BC 013
kritisch inspelen op recente ontwikkelingen met betrekking tot toerisme en erfgoed. zich verdiepen in actuele, thematische onderwerpen en deze uitwerken tot een bruikbaar product. zichzelf bijscholen en kritisch reflecteren over de kwaliteit van het eigen handelen.
HB 004 BC 014 HB 004 BC 015
HB 004 BC 007 HB 004 BC 008 HB 004 BC 009
HB 004 BC 010
HB 004 BC 016
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
12
De cursist kan: de belangrijkste economische principes (macro-economie en toeristisch bedrijfsniveau) integreren en toepassen op de toeristische sector. de belangrijkste wetgevende kaders i.v.m. toerisme weergeven. historische, geopolitieke, economische, kunsthistorische en culturele aspecten van de bestemming duiden en deze aspecten in verband brengen met diverse landen/streken binnen de bestemming.
2.2
HB 004 BC 017 HB 004 BC 018 HB 004 BC 019
Component gidsvaardigheden
De cursist kan: elementaire kenmerken van rondleiding(s)methodieken onderscheiden. kritisch reflecteren op actuele maatschappelijke ontwikkelingen op basis van parate kennis over geschiedenis en politiek. kritisch reflecteren op actuele maatschappelijke ontwikkelingen op basis van parate kennis over kunst en cultuur. kritisch reflecteren op actuele maatschappelijke ontwikkelingen op basis van parate kennis over geografie, geologie, ecologie, economische geografie, fauna en flora. informatie verstrekken. deontologische regels toepassen. het eigen functioneren evalueren. de basisprincipes van eerstehulpverlening toepassen. een gedetailleerde reis- of gidsroute en –planning uitwerken. alternatieve scenario’s uitwerken. de opdracht afsluiten. veiligheidsvoorschriften toepassen. op een positieve en open manier omgaan met specifieke waarden en gewoontes van toeristen die van een andere culturele origine zijn. andere gewoonten en gedrag van mensen verhelderen vanuit andere betekeniskaders. een thema binnen de gekozen bestemming verwerken tot een thematische gidsbeurt. de kennis van het geselecteerde thema in een ruimer perspectief plaatsen. de keuzes en opbouw van zijn verhaal binnen deze bestemming flexibel afstemmen op het profiel en verwachtingen van uiteenlopende bezoekers(groepen). op een positieve manier (andere) gewoonten, gedrag en waarden van lokale bewoners verhelderen en duiden. de principes van duurzaam toerisme toepassen. diverse vormen van privé- en openbaar vervoer in België en in het buitenland aangepast aanwenden, afhankelijk van het reisschema. de procedures met betrekking tot verzekeringen, betalingswijzen, contracten, ongevallen,… toepassen. voorzorgs- en andere maatregelen in verband met veiligheid en vervoer adequaat toepassen. anderen in nood helpen door het toepassen van eerste hulp en cardio-pulmonaire resuscitatie (CPR). de belangrijkste kenmerken van een kunststroming en de voornaamste vertegenwoordigers en werken herkennen.
M HB 016 BC 02 M HB 017 BC 02 M HB 018 BC 02 M HB 019 BC 02 M HB 020 BC 06 M HB 020 BC 08 M HB 020 BC 09 M HB 020 BC 11 M HB 020 BC 15 M HB 020 BC 16 M HB 020 BC 17 M HB 020 BC 19 M HB 024 BC 04 M HB 024 BC 05 M HB 026 BC 01 M HB 026 BC 02 M HB 026 BC 04 M HB 026 BC 06 M HB 026 BC 07 HB 004 BC 020 HB 004 BC 021 HB 004 BC 022 HB 004 BC 023 HB 004 BC 024
verbanden zien tussen de verschillende kunststromingen en de sociale, politieke en economische factoren van een periode.
HB 004 BC 025
museale ontwikkelingen toelichten. de verschillende geografische eenheden in België lokaliseren op een kaart, van elkaar onderscheiden, beschrijven en overbrengen naar diverse doelgroepen.
HB 004 BC 026 HB 004 BC 027
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
13
De cursist kan: het begrip ‘regionaal landschap’ toelichten. linken leggen tussen geologische/ geografische aspecten en kunsthistorische aspecten van een regio. een reis concreet uitwerken en voorbereiden. op eigen initiatief een gekozen gebouw, monument, landschap met de juiste Engelse vakterminologie bespreken. het gepaste product voor de klant vinden. actuele maatschappelijke ontwikkelingen binnen de bestemming duiden. een veelheid van informatie filteren tot hoofd- en bijzaak.
2.3
HB 004 BC 030 HB 004 BC 031 HB 004 BC 032 HB 004 BC 033 HB 004 BC 034
Component informatieverwerving en –verwerking
De cursist kan: informatie voor een opdracht verzamelen. informatie voor een opdracht verwerken. zich de gevonden informatie eigen maken. classificatiemethoden toepassen. functioneel gebruik maken van didactische middelen. een opdracht voorbereiden en infobundel samenstellen. SWOT- analyse van een regio maken: Sterkte, Zwakte, Kansen, Bedreigingen. Engelstalige informatiebronnen raadplegen en verwerken, dit met het oog op het begeleiden van groepen. gebruik maken van het internet als bron van informatieverwerving. representatief documentatiemateriaal (cijfermateriaal, tekstgegevens, beeldmateriaal, infofiches…) samenstellen en verwerken aan de hand van eenvoudige softwarepakketten (informatieverwerking). op een kritische manier relevante bronnen hanteren en bruikbaar materiaal selecteren. een vlot en overzichtelijk hanteerbaar systeem uitwerken dat toelaat om de gegevens van de eigen voorbereiding en informatie tijdens het gidsen gemakkelijk te gebruiken. aan de noodzakelijke formaliteiten en verplichtingen m.b.t. sociale en fiscale wetgeving voor de uitoefening van het beroep zelf voldoen.
2.4
HB 004 BC 028 HB 004 BC 029
M HB 016 BC 05 M HB 016 BC 06 M HB 016 BC 08 M HB 016 BC 09 M HB 020 BC 07 M HB 020 BC 14 HB 004 BC 035 HB 004 BC 036 HB 004 BC 037 HB 004 BC 038
HB 004 BC 039 HB 004 BC 040 HB 004 BC 041
Component sociale vaardigheid
De cursist kan: doelgroepen identificeren. kennis van de toeristische en culturele sector functioneel toepassen. in functie van de gidsopdracht en de doelgroep een gepaste methodiek van rondleiden selecteren en toepassen. een aangenaam en aan de groep aangepast kader creëren. de denk- en leefwereld van de bezoekers inschatten. inspelen op de specificiteit, de verwachtingen en de leefwereld van de concrete bezoekersgroep en zijn verhaal daarop afstemmen. genuanceerd inschatten waarom mensen ervoor kiezen deze bestemming te bezoeken en wat hun verwachtingen zijn. bij de bezoekers anticiperen op eventuele onjuiste voorstellingen en verwachtingen. rekening houden met de leefwereld en met eventuele cultuurgebonden kenmerken van de bezoekersgroep en van lokale bewoners. de denk- en leefwereld en de verwachtingen van de deelnemers inschatten.
M HB 016 BC 01 M HB 016 BC 03 M HB 020 BC 02 M HB 020 BC 03 M HB 020 BC 05 M HB 024 BC 03 M HB 025 BC 02 M HB 025 BC 03 M HB 026 BC 05 HB 004 BC 042
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
14
De cursist kan: het effect van het soort vervoermiddel op de dynamiek en het ritme van een reis op bepaalde groepsdynamische aspecten inschatten.
HB 004 BC 043
omgaan met groepsdynamische aspecten die te maken hebben met zieke en gekwetste deelnemers in de groep. adequaat omgaan met meningsverschillen en conflicten tussen deelnemers.
HB 004 BC 044
interculturele misverstanden en elementen van een cultuurschok herkennen en er adequaat mee omgaan, zowel naar de reiziger als naar de lokale bevolking. zijn enthousiasme voor de materie, het onderwerp op diverse doelgroepen overzetten.
2.5
HB 004 BC 045 HB 004 BC 046 HB 004 BC 047
Component communicatie
De cursist kan: elementaire spreektechnieken beheersen. kennis over groepsdynamiek en communicatietechniek toepassen. de technieken voor het vertellen van een verhaal toepassen. de kennis van het thema op een duidelijke en aangename manier overbrengen aan de bezoekers. het anders-zijn van een cultuur in een bredere context plaatsen en dit op een positieve manier overbrengen aan de reiziger. de belangrijkste werken van de belangrijkste Belgische kunststeden kunnen toelichten. het samenspel van reliëf, vegetatie, klimaat, mens, bodem, toerisme, hydrografie enz. …, op een bevattelijke manier doorgeven aan een breed publiek.
M HB 016 BC 04 M HB 020 BC 01 M HB 024 BC 01 M HB 026 BC 03 HB 004 BC 048 HB 004 BC 049 HB 004 BC 050
een buitenlandse groep toeristen in het Engels rondleiden om het even waar in België.
HB 004 BC 051
op een aangename en enthousiaste manier heel uiteenlopende informatie geven over allerhande aspecten van de bestemming.
HB 004 BC 052
2.6
Component taalvaardigheid
De cursist kan een correcte en standaardtaal gebruiken in functie van een gidsbeurt, uit een veelheid van mogelijke onderwerpen een zinvolle en boeiende selectie van thema’s maken en deze verhalend aan mekaar verbinden. de voornaamste kenmerken van de verschillende architectonische stijlen in het Engels weergeven. de voornaamste geografische, culturele, historische, economische, toeristische aspecten van een stad en/of regio in het Engels weergeven. de specifieke Engelse vakterminologie gebruiken en toepassen in correcte zinnen. een toeristische bezienswaardigheid in het Engels bespreken aan de hand van de specifieke vakterminologie.
M HB 020 BC 10 M HB 024 BV 02 HB 004 BC 053 HB 004 BC 054 HB 004 BC 055 HB 004 BC 056
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
15
2.7
Component managementvaardigheid
De cursist kan: binnen de opdracht eigen doelstellingen formuleren. aan een groep leiding en advies geven. de opdracht administratief afhandelen. afhankelijk van de situatie en de deelnemersgroep, flexibele accenten leggen in zijn leiderschap. instaan voor de organisatie en coördinatie van alle praktische aspecten tijdens de reis. op een professionele en flexibele manier leiding geven. de kenmerken eigen aan de biotoop van de bestemming relateren aan de praktische aspecten van het verblijven en rondreizen voor een groep. rekening houden met onvoorziene omstandigheden en/of risicofactoren.
M HB 016 BC 07 M HB 020 BC 04 M HB 020 BC 18 HB 004 BC 057 HB 004 BC 058 HB 004 BC 059 HB 004 BC 060 HB 004 BC 061
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
16
3 Modules 3.1 3.1.1
Module Voorbereidingsproces (M HB 027) Situering van de module in de opleiding
In deze module verwerft men basisinzichten over communicatie en elementaire kennis over het werkveld van de toekomstige gids en reisleider. In het onderdeel ‘Informatieverwerving- en verwerking’ wordt men vertrouwd gemaakt met de wijze waarop men degelijk en betrouwbaar materiaal kan opsporen bij het voorbereiden van een gidsbeurt of een reis.
3.1.2
Instapvereisten
De cursist voldoet aan de decretaal bepaalde toelatingsvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs.
3.1.3
Studieduur
40 Lt
3.1.4
Basiscompetenties
Module voorbereidingsproces Component oriëntatie praktijk sector De cursist kan: • doelgroepen identificeren. • elementaire kenmerken van rondleiding(s)methodieken onderscheiden. • kennis van de toeristische en culturele sector functioneel toepassen. • De cursist beheerst elementaire spreektechnieken. Component informatieverwerving en -verwerking De cursist kan: • informatie voor een opdracht verzamelen. • informatie voor een opdracht verwerken. • binnen de opdracht eigen doelstellingen formuleren. • zich de gevonden informatie eigen maken. • classificatiemethoden toepassen.
M HB 016 BC 01 M HB 016 BC 02 M HB 016 BC 03 M HB 016 BC 04
M HB 016 BC 05 M HB 016 BC 06 M HB 016 BC 07 M HB 016 BC 08 M HB 016 BC 09
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
17
3.2 3.2.1
Module Basiskennis algemene en politieke geschiedenis (M HB 028) Situering van de module in de opleiding
In deze module verwerft men de basiskennis over algemene en politieke geschiedenis die de cursist in staat stelt om later gidsbeurten of reizen inhoudelijk vorm te geven.
3.2.2
Instapvereisten
De cursist voldoet aan de decretaal bepaalde toelatingsvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs.
3.2.3
Studieduur
40 Lt
3.2.4
Basiscompetenties
Module basiskennis algemene en politieke geschiedenis De cursist kan: • een thema situeren op basis van parate kennis over geschiedenis en politieke ontwikkelingen. • kritisch reflecteren op actuele maatschappelijke ontwikkelingen op basis van parate kennis over geschiedenis en politiek.
M HB 017 BC 01 M HB 017 BC 02
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
18
3.3 3.3.1
Module Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing (M HB 029) Situering van de module in de opleiding
In deze module verwerft men de basiskennis over kunst en cultuur die de cursist in staat stelt om later gidsbeurten of reizen inhoudelijk vorm te geven.
3.3.2
Instapvereisten
De cursist voldoet aan de decretaal bepaalde toelatingsvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs.
3.3.3
Studieduur
40 Lt
3.3.4
Basiscompetenties
Module basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing De cursist kan: • een thema situeren op basis van parate kennis over kunst en cultuur. • kritisch reflecteren op actuele maatschappelijke ontwikkelingen op basis van parate kennis over kunst en cultuur.
M HB 018 BC 01 M HB 018 BC 02
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
19
3.4 3.4.1
Module Basiskennis natuur- en landschapslezen (M HB 030) Situering van de module in de opleiding
In deze module verwerft men de basiskennis over geografie, geologie, ecologie, economische geografie, fauna en flora die de cursist in staat stelt om later gidsbeurten of reizen inhoudelijk vorm te geven.
3.4.2
Instapvereisten
De cursist voldoet aan de decretaal bepaalde toelatingsvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs.
3.4.3
Studieduur
40 Lt
3.4.4
Basiscompetenties
Module basiskennis natuur- en landschapslezen De cursist kan: • een thema situeren op basis van parate kennis over geografie, geologie, ecologie, economische geografie, fauna en flora. • kritisch reflecteren op actuele maatschappelijke ontwikkelingen op basis van parate kennis over geografie, geologie, ecologie, economische geografie, fauna en flora.
M HB 019 BC 01 M HB 019 BC 02
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
20
3.5 3.5.1
Module Rondleiden in de praktijk (M HB 031) Situering van de module in de opleiding
In deze module traint men de voor een gids en reisleider essentiële vaardigheden met betrekking tot communicatie, leiderschap en groepsprocessen.
3.5.2
Instapvereisten
De cursist voldoet aan de decretaal bepaalde toelatingsvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs.
3.5.3
Studieduur
80 Lt
3.5.4
Basiscompetenties
Module Rondleiden in de praktijk Component groepscommunicatie De cursist kan: • kennis over groepsdynamiek en communicatietechniek toepassen. • in functie van de gidsopdracht en de doelgroep een gepaste methodiek van rondleiden selecteren en toepassen. • een aangenaam en aan de groep aangepast kader creëren. • aan een groep leiding en advies geven. • de denk- en leefwereld van de bezoekers inschatten. • informatie verstrekken. • functioneel gebruik maken van didactische middelen. Component persoonlijk optreden De cursist kan: • deontologische regels toepassen. • het eigen functioneren evalueren. • een correcte en standaardtaal gebruiken. • de basisprincipes van eerstehulpverlening toepassen. Component duurzaam toerisme De cursist kan: • de basisfilosofie van duurzame ontwikkeling in toerisme schetsen. Component gids- en reisleiderstechnieken De cursist kan: • kaartlezen. • een opdracht voorbereiden en infobundel samenstellen. • een gedetailleerde reis- of gidsroute en -planning uitwerken. • alternatieve scenario’s uitwerken. • de opdracht afsluiten. • de opdracht administratief afhandelen. • veiligheidsvoorschriften toepassen.
M HB 020 BC 01 M HB 020 BC 02 M HB 020 BC 03 M HB 020 BC 04 M HB 020 BC 05 M HB 020 BC 06 M HB 020 BC 07
M HB 020 BC 08 M HB 020 BC 09 M HB 020 BC 10 M HB 020 BC 11
M HB 020 BC 12
M HB 020 BC 13 M HB 020 BC 14 M HB 020 BC 15 M HB 020 BC 16 M HB 020 BC 17 M HB 020 BC 18 M HB 020 BC 19
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
21
3.6 3.6.1
Module Specifieke gidsvaardigheden (M HB 032) Situering van de module in de opleiding
In deze module oefent men de vaardigheden in die, los van de bestemming, kenmerkend zijn voor een goede gids zoals een boeiend verhaal kunnen brengen en dit verhaal kunnen afstemmen op diverse bezoekersgroepen.
3.6.2
Instapvereisten
De cursist heeft de basiscompetenties bereikt van de modules: Voorbereidingsproces Basiskennis algemene en politieke geschiedenis Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing Basiskennis natuur- en landschapslezen Rondleiden in de praktijk
3.6.3
Studieduur
40 Lt
3.6.4
Basiscompetenties
Module Specifieke gidsvaardigheden Component verhaal- en verteltechnieken De cursist kan: • de technieken voor het vertellen van een verhaal toepassen. • in functie van een gidsbeurt, uit een veelheid van mogelijke onderwerpen een zinvolle en boeiende selectie van thema’s maken en deze verhalend aan mekaar verbinden. Component interculturele communicatie De cursist kan: • inspelen op de specificiteit, de verwachtingen en de leefwereld van de concrete bezoekersgroep en zijn verhaal daarop afstemmen. • op een positieve en open manier omgaan met specifieke waarden en gewoontes van toeristen die van een andere culturele origine zijn. • andere gewoonten en gedrag van mensen verhelderen vanuit andere betekeniskaders. • spreken en handelen vanuit een gedegen inzicht in de eigen culturele wortels. • de eigen cultuur in relatie brengen met andere/ruimere contexten.
M HB 024 BC 01 M HB 024 BC 02
M HB 024 BC 03
M HB 024 BC 04
M HB 024 BC 05 M HB 024 BC 06 M HB 024 BC 07
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
22
3.7 3.7.1
Module Bestemming gids (M HB 033) Situering van de module in de opleiding
In deze module verwerft men de gespecialiseerde kennis voor het gidsen van een bepaalde bestemming.
3.7.2
Instapvereisten
De cursist heeft de basiscompetenties bereikt van de modules: Voorbereidingsproces Basiskennis algemene en politieke geschiedenis Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing Basiskennis natuur- en landschapslezen Rondleiden in de praktijk
3.7.3
Studieduur
80 Lt
3.7.4
Basiscompetenties
Module Bestemming gids De cursist kan: • de belangrijkste troeven en karakteristieken van de bestemming globaal situeren. • genuanceerd inschatten waarom mensen ervoor kiezen deze bestemming te bezoeken en wat hun verwachtingen zijn. • bij de bezoekers anticiperen op eventuele onjuiste voorstellingen en verwachtingen. • de opgebouwde kennis van allerhande aspecten van de bestemming in onderling verband brengen en duiden. • de impact van het toerisme op de bestemming weergeven. • actuele maatschappelijke ontwikkelingen betekenis geven vanuit de bestemmingsgerichte kennis.
M HB 025 BC 01 M HB 025 BC 02 M HB 025 BC 03 M HB 025 BC 04 M HB 025 BC 05 M HB 025 BC 06
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
23
3.8 3.8.1
Module Project bestemming gids (M HB 034) Situering van de module in de opleiding
In deze module verdiept men zich in een deelaspect van de bestemming. Men werkt zelfstandig aan de ontwikkeling en uitvoering van een thematische gidsbeurt binnen de gekozen bestemming.
3.8.2
Instapvereisten
De cursist heeft de basiscompetenties bereikt van de modules: Voorbereidingsproces Basiskennis algemene en politieke geschiedenis Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing Basiskennis natuur- en landschapslezen Rondleiden in de praktijk
3.8.3
Studieduur
80 Lt
3.8.4
Basiscompetenties
Module Project bestemming gids De cursist kan: • een thema binnen de gekozen bestemming verwerken tot een thematische gidsbeurt. • de kennis van het geselecteerde thema in een ruimer perspectief plaatsen. • de kennis van het thema op een duidelijke en aangename manier overbrengen aan de bezoekers. • de keuzes en opbouw van zijn verhaal binnen deze bestemming flexibel afstemmen op het profiel en verwachtingen van uiteenlopende bezoekers(groepen). • rekening houden met de leefwereld en met eventuele cultuurgebonden kenmerken van de bezoekersgroep en van lokale bewoners. • op een positieve manier (andere) gewoonten, gedrag en waarden van lokale bewoners verhelderen en duiden. • de principes van duurzaam toerisme toepassen. • zichzelf bijscholen en een betere kwaliteit van de eigen gidsbeurt nastreven.
M HB 026 BC 01 M HB 026 BC 02 M HB 026 BC 03 M HB 026 BC 04
M HB 026 BC 05
M HB 026 BC 06 M HB 026 BC 07 M HB 026 BC 08
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
24
3.9 3.9.1
Module Specifieke reisleidervaardigheden (M HB 035) Situering van de module in de opleiding
Deze module diept de verschillende aspecten verder uit die eigen zijn aan het vak van reisleider. De module bestaat uit vier onderdelen. Het luik transport focust op wat er allemaal komt kijken bij het ‘zich verplaatsen’ als onderdeel van het op reis zijn. Men leert omgaan met verschillende (conflict)situaties. Men wordt getraind op het adequaat reageren bij ziekte of ongevallen. Men krijgt inzicht in andere culturen en weet hoe men, de brug kan maken tussen de cultuur van de reizigers en die van de bestemming die men bezoekt.
3.9.2
Instapvereisten
De cursist heeft de basiscompetenties bereikt van de modules: Voorbereidingsproces Basiskennis algemene en politieke geschiedenis Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing Basiskennis natuur- en landschapslezen Rondleiden in de praktijk
3.9.3
Studieduur
40 Lt
3.9.4
Basiscompetenties
Module Specifieke reisleidervaardigheden Component transport De cursist kan: • diverse vormen van privé- en openbaar vervoer in België en in het buitenland aangepast aanwenden, afhankelijk van het reisschema. • de procedures met betrekking tot verzekeringen, betalingswijzen, contracten, ongevallen,… toepassen. • het effect van het soort vervoermiddel op de dynamiek en het ritme van een reis en op bepaalde groepsdynamische aspecten inschatten. Component EHBO De cursist kan: • voorzorgs- en andere maatregelen in verband met veiligheid en vervoer adequaat toepassen. • anderen in nood helpen door het toepassen van eerste hulp en cardio-pulmonaire resuscitatie (CPR). • omgaan met groepsdynamische aspecten die te maken hebben met zieke en gekwetste deelnemers in de groep. Component groepsdynamica en conflicthantering De cursist kan: • afhankelijk van de situatie en de deelnemersgroep, flexibele accenten leggen in zijn leiderschap. • adequaat omgaan met meningsverschillen en conflicten tussen deelnemers. Component interculturele communicatie De cursist kan: • het anders-zijn van een cultuur in een bredere context plaatsen en dit op een positieve manier overbrengen aan de reiziger. • interculturele misverstanden en elementen van een cultuurschok herkennen en er adequaat mee omgaan, zowel naar de reiziger als naar de lokale bevolking.
HB 004 BC 20
HB 004 BC 21 HB 004 BC 43
HB 004 BC 22 HB 004 BC 23 HB 004 BC 44
HB 004 BC 57 HB 004 BC 45
HB 004 BC 48 HB 004 BC 46
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
25
3.10 Module Algemene Kunstgeschiedenis(M HB 036) 3.10.1 Situering van de module in de opleiding Als cursist verwerft men in deze module inzichten in verschillende kunststromingen en hun onderlinge verbanden en de verbanden met andere tijdsspecifieke factoren.
3.10.2 Instapvereisten De cursist heeft de basiscompetenties bereikt van de modules: Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing.
3.10.3 Studieduur 40 Lt
3.10.4 Basiscompetenties Module Algemene Kunstgeschiedenis De cursist kan: • de belangrijkste kenmerken van een kunststroming en de voornaamste vertegenwoordigers en werken herkennen. • verschillende beschavingen – kunststromingen situeren naar plaats en tijd, voorbeelden en belangrijkste vertegenwoordigers hiervan geven en de belangrijkste kenmerken van deze kunststromingen opsommen. • verbanden zien tussen de verschillende kunststromingen en de sociale, politieke en economische factoren van een periode. • verbanden zien tussen de verschillende kunststromingen en hoe ze elkaar beïnvloeden.
HB 004 BC 24 HB 004 BC 01
HB 004 BC 25 HB 004 BC 02
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
26
3.11 Module Kunststeden en musea (M HB 037) 3.11.1 Situering van de module in de opleiding Als cursist verwerft men in deze module inzichten in het cultuurpatrimonium en musea van de Belgische kunststeden.
3.11.2 Instapvereisten De cursist heeft de basiscompetenties bereikt van de modules: Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing
3.11.3 Studieduur 40 Lt
3.11.4 Basiscompetenties Module Kunststeden en musea De cursist kan: • de gevarieerdheid van het aanbod van kunsthistorisch patrimonium in de Belgische kunststeden toelichten. • de belangrijkste werken van de belangrijkste Belgische kunststeden kunnen toelichten. • verschillende types musea en musea-archieven duiden. • toelichten hoe de Belgische kunststeden gegroeid zijn en hoe deze zich profileren. • museale ontwikkelingen toelichten. • inzicht verwerven in de organisatie van een museum en van het algemeen museumbeleid.
HB 004 BC 03 HB 004 BC 49 HB 004 BC 04 HB 004 BC 05 HB 004 BC 26 HB 004 BC 06
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
27
3.12 Module Toeristische Geografie van België (M HB 038) 3.12.1 Situering van de module in de opleiding Als cursist bestudeert men in deze module een referentiekader voor de studie van landschappen en leert men de interactie tussen natuurlijke processen en menselijke activiteiten als landschapsvormende factoren toe te lichten voor diverse doelgroepen.
3.12.2 Instapvereisten De cursist heeft de basiscompetenties bereikt van de modules: Basiskennis natuur- en landschapslezen
3.12.3 Studieduur 60 Lt
3.12.4 Basiscompetenties Module Toeristische Geografie van België De cursist kan: • de verschillende geografische eenheden in België lokaliseren op een kaart, van elkaar onderscheiden, beschrijven en overbrengen naar diverse doelgroepen. • de belangrijkste geologische en geomorfologische processen in België bespreken. • het samenspel van reliëf, vegetatie, klimaat, mens, bodem, toerisme, hydrografie enz. …, op een bevattelijke manier doorgeven aan een breed publiek. • SWOT-analyse van een regio maken: Sterkte, Zwakte, Kansen, Bedreigingen. • de betekenis van het toerisme voor plattelandsontwikkeling en appreciatie van “stedelijk” toelichten. • het begrip ‘regionaal landschap’ toelichten. • aan de hand van voorbeelden aantonen dat men binnen de toeristische sector qua duurzame planning ook rekening moet houden met zowel fysische als sociaal-economische en etnischculturele factoren. • conflictpunten aangeven tussen ecologie/ landschap en economie en hoe deze het best kunnen aansluiten. • linken leggen tussen geologische/ geografische aspecten en kunsthistorische aspecten van een regio.
HB 004 BC 27
HB 004 BC 07 HB 004 BC 50
HB 004 BC 35 HB 004 BC 08 HB 004 BC 28 HB 004 BC 09
HB 004 BC 10 HB 004 BC 29
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
28
3.13 Module Extra Muros (M HB 039) 3.13.1 Situering van de module in de opleiding Als cursist oefent men de praktische basisvaardigheden als toeristische gids.
3.13.2 Instapvereisten De cursist heeft de basiscompetenties bereikt van de modules: Voorbereidingsproces Basiskennis algemene en politieke geschiedenis Basiskennis kunst- en cultuurbeschouwing Basiskennis natuur- en landschapslezen Rondleiden in de praktijk Specifieke Gidsvaardigheden
3.13.3 Studieduur 60 Lt
3.13.4 Basiscompetenties Module Extra Muros De cursist kan: • een reis concreet uitwerken en voorbereiden. • een veelheid van informatie filteren tot hoofd- en bijzaak. • op een aangename en enthousiaste manier heel uiteenlopende informatie geven over allerhande aspecten van de bestemming. • rekening houden met onvoorziene omstandigheden en/of risicofactoren. • de denk- en leefwereld en de verwachtingen van de deelnemers inschatten. • op een professionele en flexibele manier leiding geven. • instaan voor de organisatie en coördinatie van alle praktische aspecten tijdens de reis. • de kenmerken eigen aan de biotoop van de bestemming relateren aan de praktische aspecten van het verblijven en rondreizen voor een groep. • historische, geopolitieke, economische, kunsthistorische en culturele aspecten van de bestemming duiden en deze aspecten in verband brengen met diverse landen/streken binnen de bestemming. • verbanden leggen tussen verschillende facetten van een kunststad en van een toeristische regio: kunstgeschiedenis; sociale, economische, culturele en politieke geschiedenis; economie; topografie en geografie. • zijn enthousiasme voor de materie, het onderwerp op diverse doelgroepen overzetten.
HB 004 BC 30 HB 004 BC 34 HB 004 BC 52 HB 004 BC 61 HB 004 BC 43 HB 004 BC 59 HB 004 BC 58 HB 004 BC 60
HB 004 BC 19
HB 004 BC 11
HB 004 BC 47
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
29
3.14 Module Beroepsgericht Engels (M HB 040) 3.14.1 Situering van de module in de opleiding Als cursist verwerft men in deze module inzichten in de specifieke Engelse vakterminologie.
3.14.2 Instapvereisten De cursist voldoet aan de decretaal bepaalde toelatingsvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs.
3.14.3 Studieduur 40 Lt
3.14.4 Basiscompetenties Module Beroepsgericht Engels De cursist kan: • Engelstalige informatiebronnen raadplegen en verwerken, dit met het oog op het begeleiden van groepen. • de voornaamste kenmerken van de verschillende architectonische stijlen in het Engels weergeven. • de voornaamste geografische, culturele, historische, economische, toeristische aspecten van een stad en/of regio in het Engels weergeven. • de specifieke Engelse vakterminologie verklaren.
HB 004 BC 36 HB 004 BC 53 HB 004 BC 54
HB 004 BC 12
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
30
3.15 Module Beroepsgericht Engels Oefeningen (M HB 041) 3.15.1 Situering van de module in de opleiding De cursist kan de Engelse taal gebruiken in toeristische gidsactiviteiten.
3.15.2 Instapvereisten De cursist heeft de basiscompetenties bereikt van de modules: Beroepsgericht Engels
3.15.3 Studieduur 80 Lt
3.15.4 Basiscompetenties Module Engels 2 De cursist kan: • een buitenlandse groep toeristen in het Engels rondleiden om het even waar in België. • de specifieke Engelse vakterminologie gebruiken en toepassen in correcte zinnen. • een toeristische bezienswaardigheid in het Engels bespreken aan de hand van de specifieke vakterminologie. • in het Engels de voornaamste geografische, culturele, historische, economische, toeristische aspecten van een stad en/of regio weergeven. • op eigen initiatief een gekozen gebouw, monument, landschap met de juiste Engelse vakterminologie bespreken.
HB 004 BC 51 HB 004 BC 55 HB 004 BC 56 HB 004 BC 13
HB 004 BC 31
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
31
3.16 Module Actuele ontwikkelingen (M HB 042) 3.16.1 Situering van de module in de opleiding Als cursist verwerft men in deze module inzichten in actuele ontwikkelingen binnen de toeristische sector en leert men op deze recente ontwikkelingen kritisch in te spelen.
3.16.2 Instapvereisten De cursist voldoet aan de decretaal bepaalde toelatingsvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs.
3.16.3 Studieduur 40 Lt
3.16.4 Basiscompetenties Module Actuele ontwikkelingen De cursist kan: • het gepaste product voor de klant vinden. • kritisch inspelen op recente ontwikkelingen met betrekking tot toerisme en erfgoed. • zich verdiepen in actuele, thematische onderwerpen en deze uitwerken tot een bruikbaar product. • actuele maatschappelijke ontwikkelingen binnen de bestemming duiden. • zichzelf bijscholen en kritisch reflecteren over de kwaliteit van het eigen handelen.
HB 004 BC 32 HB 004 BC 14 HB 004 BC 15 HB 004 BC 33 HB 004 BC 16
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
32
3.17 Module Toeristisch multimediagebruik (M HB 043) 3.17.1 Situering van de module in de opleiding Na het volgen van deze module is men in staat kritisch gebruik te maken van de belangrijkste multimediale toepassingen voor het verwerven en verwerken van bronnenmateriaal i.v.m. toerisme.
3.17.2 Instapvereisten De cursist voldoet aan de decretaal bepaalde toelatingsvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs.
3.17.3 Studieduur 40 Lt
3.17.4 Basiscompetenties Module Toeristisch multimediagebruik De cursist kan: • gebruik maken van het internet als bron van informatieverwerving. • representatief documentatiemateriaal (cijfermateriaal, tekstgegevens, beeldmateriaal, infofiches…) samenstellen en verwerken aan de hand van eenvoudige softwarepakketten (informatieverwerking). • op een kritische manier bronnenmateriaal gebruiken en relevante bronnen hanteren of selecteren • een veelheid van informatie filteren tot hoofd- en bijzaak. • een vlot en overzichtelijk hanteerbaar systeem uitwerken dat toelaat om de gegevens van de eigen voorbereiding en informatie tijdens het gidsen gemakkelijk te gebruiken.
HB 004 BC 37 HB 004 BC 38
HB 004 BC 39 HB 004 BC 34 HB 004 BC 40
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
33
3.18 Module Toeristische economie en wetgeving (M HB 043B) 3.18.1 Situering van de module in de opleiding In deze module verwerft men basisinzichten in de toeristische economie en wetgeving.
3.18.2 Instapvereisten De cursist voldoet aan de decretaal bepaalde toelatingsvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs.
3.18.3 Studieduur 40 Lt
3.18.4 Basiscompetenties Module Toeristische economie en recht De cursist kan: • de belangrijkste economische principes (macro-economie en toeristisch bedrijfsniveau) integreren en toepassen op de toeristische sector. • de belangrijkste wetgevende kaders i.v.m. toerisme weergeven. • aan de noodzakelijke formaliteiten en verplichtingen m.b.t. sociale en fiscale wetgeving voor de uitoefening van het beroep zelf voldoen.
HB 004 BC 17
HB 004 BC 18 HB 004 BC 41
Met opmaak: Markeren Met opmaak: Markeren
Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs – Handelswetenschappen en bedrijfskunde – Toeristische Gidsen Toerisme Bijlage bij Vlor-advies- Versie1.0
34