iza
magazine
Hoera! IZA bestaat
60 jaar Gemeente Hoorn gaat alcoholvrij Speciaal voor u: IZA Jubileumdagen De orthodontist aan de tand gevoeld
| goed voor elkaar |
3|2012
Voor verzekerden die werken voor Nederland
Inhoud COLOFON IZA Magazine verschijnt vier keer per jaar voor IZA-verzekerden
Met korting naar het museum!
Oplage 305.000 Verschijningsdatums 2012 7 december Redactie Anoek Bleumer, Chris van der Hulst, Inge de Jong, Hans de Klerk, Remco Koenders, Imke Loeffen, Wies Peters, Dirk van Sambeeck, Imke Vermeulen, Yvonne Zanders, Petra Kruijt Fotografie en beeld Marco Bakker, Anne Besselink(illustratie), Anoek Bleumer, Evert Bronsema, Euromast Horeca BV, Fryslân Marketing, Franco Gori, Hella Markink Foto’s, Ivo de Kok, Mark Kuipers Photography, Istockphoto, Nederlands Openluchtmuseum, Marcel Rob, Nationaal Archief/Spaarnestad Photo, August Swietkowiak, Dennis Vloedmans, Matthijs Wessing, Roos Westhoff, Ron Woering Met medewerking van PuzzelPro, Thea Spierings/100 Smaken, Lize B. Styling Concept en realisatie HDtt Communicatie advies, Nijmegen Artdirection en vormgeving Wunderbar, Nijmegen Druk Enveloprint, Dinxperlo Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten en verantwoordelijkheden worden ontleend. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen, foto’s of illustraties kan alleen na schriftelijke toestemming van de redactie.
Samen naar het Openluchtmuseum met korting. Voor nog meer aanbiedingen kijk op pagina 16 en 34.
12 6 West-Friesland alcoholvrij Gemeenten in West-Friesland beteugelen het drankgebruik onder jongeren. Gemeenten en verenigingen slaan de handen ineen.
IZA Magazine verschijnt ook in gesproken vorm voor mensen met een leeshandicap. Bel voor deze gratis service Dedicon in Grave: 0486 - 48 64 86.
Van de cover:
4 Trots op IZA
Redactieadres IZA Magazine, Postbus 445, 5600 AK Eindhoven E-mail:
[email protected] www.iza.nl
IZA SINDS 1952
Wilt u IZA Magazine niet meer ontvangen, laat dit dan weten aan de redactie.
Hannie van Leeuwen was tussen 1990 tot 2003 jarenlang bestuursvoorzitter van IZA. “Ik ben er trots op dat IZA al zestig jaar een sociale zorgverzekeraar is.”
© 2012 IZA
ALGEMENE TELEFOONNUMMERS IZA Polis 0900 - 80 24 IZA Gemeentezorgpolis 0900 - 80 36 IZA-website www.iza.nl IZA-website Gemeentezorgpolis www.izagezondsamen.nl E-mail
[email protected] IZA Gezondheidslijn 0900 - 555 66 65 GezondIZA-website www.gezondiza.nl IZA Zorgadvies en -bemiddeling 0900 - 202 10 56 IZA Kraamzorg 0900 - 899 85 00 IZA Alarmcentrale +3140 - 297 55 60 IZA Reisverzekering 0900 - 492 73 47
30
Stap voor stap gezonder
Het Nieuwe Eten: geen ingewikkeld dieet, maar een verantwoorde manier om uw dagelijkse voedingspatroon gezonder te krijgen.
IZA bestaat 60 jaar!
22 Als de brandweer De werkdag van Marjan Noorderbroek is nooit hetzelfde: “Het werk moet echt in je zitten.”
ne. Voor u ligt een speciaal nummer van IZA-magazi eerzek zorgv dé jaar zestig s In 2012 zijn wij precie land. Neder voor n werke raar voor verzekerden die Honderdduizenden werknemers bij gemeente, provincie, nutsbedrijf of waterschap geven ons sinds 1952 hun vertrouwen. En dat willen we de vieren. In dit nummer besteden we op verschillen an. besta jarig zestig ons plekken aandacht aan Zo vertelt Hannie van Leeuwen, die meer dan tien jaar onze voorzitter was, over haar werk voor IZA en wat de publieke sector zo bijzonder maakt. Verder vindt u in dit blad een aantal mooie aan- biedingen, speciaal omdat wij jarig zijn. Want . een verjaardag is pas echt leuk, als je de pret deelt Veel leesplezier!
Verder in dit nummer 4 IZA-coryfee Hannie van Leeuwen aan het woord 9 Zorgt u voor een naaste? 12 IZAken: IZA Jubileumdagen 16 Fitfeitjes: breng kleur in je leven 20 Erop uit: Ontdek de Achterhoek in je eendje 24 Op bezoek bij de orthodontist 26 Een mond vol ijzer 27 Vraag & antwoord 28 Goede patiëntinformatie maakt gezonder 32 Wat doet IZA tegen verzekeringsfraude? 34 Kortingsacties speciaal voor u 35 Puzzel
“Ik ben er heel tro dat IZA al zestig sociale zorgverzeke
Hannie van Leeuwen haalt herinneringen op IZA SINDS 1952
IZA viert feest!
In 2012 bestaat IZA 60 jaar. Sinds 1952 doen wij ons uiterste best om werknemers in de publieke sector een goede en sociale verzekering aan te bieden. Dat ons dat al die tijd zo goed is gelukt, is mede te danken aan Hannie van Leeuwen. Als een van de bekendste politica’s van ons land maakte zij 12,5 jaar deel uit van ons bestuur. Ze stond aan de wieg van zeer belangrijke veranderingen. Ons verjaardagsfeest zou dan ook niet compleet zijn zonder haar. Van Leeuwen: “We hebben samen veel bereikt.”
4
IZA Magazine 3 | 2012
Johanna (Hannie) van Leeuwen (Delft, 18 januari 1926) is al sinds haar 19e jaar politiek actief. Ze vervulde tal van politieke functies en bekleedde meer dan honderd nevenfuncties. Met enkele korte tussenpozen was zij van 1966 tot 2007 lid van de Tweede en Eerste Kamer. Daar hield ze zich vooral bezig met het beleid ten aanzien van de gezondheidszorg. In dat licht is het werk dat zij deed voor IZA extra bijzonder. Het is dan ook een eer dat ze met ons stil wil staan bij het 60-jarig bestaan van IZA.
Hoe zag IZA eruit toen u in het bestuur plaatsnam? “Toen ik in 1990 begon, zag IZA er heel anders uit dan nu. Er waren toen zelfstandige IZA-regelingen in Groningen/Drenthe, Friesland, Overijssel/Flevoland, Gelderland, Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. Als bestuursvoorzitter wachtte mij de taak om ze allen te verenigen. Dat
ots op jaar een eraar is” Een leven voor de zorg
was nog een hele klus. Iedere IZA had haar eigen verleden, haar eigen leden en haar eigen bijzonderheden. Uiteindelijk heb ik tweeënhalf jaar keihard gewerkt om iedereen op dezelfde lijn te krijgen. In 1993 was alles rond. Vanaf dat moment gingen de tien regionale IZAregelingen verder als één IZA Nederland.”
Eén IZA, waarom was dat zo belangrijk? “In die jaren werd het steeds duidelijker dat de regionale IZA’s het in de toekomst niet zouden redden als zelfstandige verzekeraars. Om het werk als verzekeraar goed te doen, is een bepaalde massa nodig. Alleen dan kun je aan de inhoud van zorg werken. De regionale IZA’s waren simpelweg te klein. Door de fusie werden we in één klap een verzekeraar met enkele honderd duizenden verzekerden. Dat gaf ontzettend veel mogelijkheden die we heel goed hebben benut, vind ik. Ik ben er heel trots op dat IZA altijd een sociale zorgverzekeraar gebleven is. Een verzekeraar met oog voor kwaliteit én die solidariteit – het omzien naar de zwakkeren – hoog in het vaandel heeft staan.”
Een paar jaar later stond u aan de wieg van de samenwerking en latere fusie met VGZ. U was daar een van de grootste voorstanders van. Kunt u uitleggen waarom? “IZA stond er op dat moment prima voor. Maar door mijn werk in de Eerste Kamer wist ik heel goed hoe het zorglandschap er de komende decennia zou
Hannie van Leeuwen heeft zich in haar werk altijd zeer betrokken getoond bij de rechten van patiënten. Zo speelde ze een bepalende rol in de behandeling van de herziening van het zorgstelsel in 2005. Daarbij zorgde ze onder andere voor het vrijkomen van extra financiële middelen om de positie van de patiënten in het nieuwe zorgstelsel te verbeteren. Ook nu nog zet zij zich voor patiëntenbelangen in. Met haar 86 jaar is ze nog steeds lid van de programma commissie van het NPO.
gaan uitzien. Men was toen onder andere bezig met een nieuw zorgverzekeringsstelsel en zorgverzekeraars kregen een steeds grotere rol in de ontwikkeling naar meer vraagsturing in de zorg. Daarop anticiperend gingen we op zoek naar een samenwerkingspartner die ons verder kon helpen op het gebied van zorg vernieuwing. Zo kwamen we uiteindelijk bij VGZ uit. Zij waren de absolute top op dat gebied.”
Kort daarna nam u afscheid. Wat was daartoe de reden? “Binnen mijn fractie in de Eerste Kamer nam ik in 2003 de portefeuille gezondheidszorg over. Om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden heb ik toen mijn functie bij IZA neergelegd. Met pijn in mijn hart nam ik afscheid want ik was nog niet klaar met mijn werk. Samen met IZA wilde ik de patiënt aan het roer zetten. Het was ons uiteindelijke doel om samen met de patiënt grip op de inhoud van zorg te krijgen, zodat hij zelf kon kiezen. We hebben samen veel bereikt maar ik denk dat verzekeraars daarin nog veel meer kunnen bereiken. Dat is een prachtige uitdaging. Soms jeuken mijn handen. Ondanks dat ik een dagje ouder ben, zou ik de handschoen nog graag oppakken.” ■
5
Goed voor elkaar
West-Friese gemeenten gaan voor alcoholvrije jeugd In de regio West-Friesland rijst het drankgebruik onder jongeren de pan uit. Bovendien doen bovengemiddeld veel jongeren pogingen tot zelfmoord of hebben ze zelfmoordgedachten. Dat verandert, dankzij de inspanningen van onder meer de gemeenten in de regio, zoals Hoorn, die inzetten op alcohol beleid. Burgemeester Onno van Veldhuizen: “Wie de vuile was buiten hangt, wast tenminste.” Alcohol is overal. Er zijn Bavaria Babes, voetbal wordt gespeeld in de Jupiler League en op tv wordt er heel veel gedronken in series als Feuten en Oh Oh Cherso. Hierdoor kennen jongeren aan alcohol vooral positieve eigenschappen toe. Wanneer burgemeester Onno van Veldhuizen van de gemeente Hoorn zegt dat alcohol ‘nergens goed voor’ is, vraagt dat om wat toelichting. “We zagen psychische nood onder jongeren in deze omgeving en hadden te maken met relatief veel uitgaansgeweld, waarvan 90 procent terug te voeren was op alcohol. Daarnaast is in alle wetenschappelijke onderzoeken over dit onderwerp aangetoond dat alcohol tot aan de leeftijd van 23 jaar blijvende hersen beschadiging kan opleveren.” Toch is Van Veldhuizen de eerste om te erkennen dat het moeilijk concurreren is met alle positieve boodschappen over alcohol die jongeren te zien krijgen. “De verheerlijking van drankgebruik is van alle tijden. Desondanks wilden we een tegengeluid laten horen.” Samen met zes andere gemeenten in de regio begon Hoorn aan een project om jongeren te laten minderen of zelfs stoppen met drinken. Dit zijn de afspraken die de Dick Bennis (rechts), voor zitter van voet- en handbal gemeenten met elkaar vereniging SV Westfriezen maakten: de startleeftijd
6
IZA Magazine 3 | 2012
van beginnende drinkers mag niet omlaag; 5 procent minder drinkende jongeren tussen 16 en 23 jaar; in die groep drinkt men 5 procent minder; de overlast veroorzaakt door jongeren vermindert met 5 procent.
Geen bier hier Nog belangrijker was de houding van de bevolking ten opzichte van drank. Weinig ouders zagen een probleem in het alcoholgebruik van hun kinderen en van ‘voorbeeldgedrag’ was zodoende nauwelijks sprake. De gemeenten besloten daarom allereerst in gesprek te gaan met de volwassenen die een rol speelden in het alcoholgebruik onder jongeren. Een van hen was Dick Bennis, voorzitter van voet- en handbalvereniging SV Westfriezen, met duizend leden een van de grootste van de regio. “We werden uitgenodigd om te komen praten samen met vertegenwoordigers van nog een heel aantal andere verenigingen”, vertelt hij. “In het begin voelde niemand zich geroepen om iets te doen. Wij besloten toch onze verantwoordelijkheid te nemen en samen met de hockeyvereniging hebben we ons op dit onderwerp gestort.” Dat had succes: het leidde tot een convenant dat inmiddels door het overgrote deel van de sportverenigingen in West-Friesland is ondertekend. Sindsdien zijn er bij deze verenigingen geen ‘happy hours’ meer en is fris goedkoper geworden, maar bier duurder. Alle sterke drank is uit de kantines verdwenen – dus geen baco’s en soortgelijke mixdrankjes meer. Tot slot staat in het convenant de afspraak dat alle barvrijwilligers het IVA-certificaat halen (Instructie Verantwoord Alcohol >
Een meter cola mag wél in de gemeente Hoorn
7
Burgemeester Onno van Veldhuizen
Schenken). De opleiding voor dit certificaat is aangeboden door de gemeente, die veel heeft geïnvesteerd in scholing. Bennis: “Met het convenant geven we als sportverenigingen het signaal af dat we alcohol een serieus onderwerp vinden en dat we onze leden daaraan niet onverantwoord willen blootstellen. Het gaat er niet om dat ze geen glaasje bier mogen, het gaat erom dat ze snappen waaróm.” De gemeente Hoorn heeft veel gesprekken gevoerd met onder meer jongeren, ouders, leerkrachten, horeca ondernemers en supermarkteigenaren. Overal waar alcohol een rol speelt, heeft de gemeente zijn rol gepakt. Van Veldhuizen: “Langzaam maar zeker merkten we dat mensen met ons gingen meewerken. Basisscholen geven kinderen voorlichting over alcoholgebruik en laten de kinderen vervolgens die informatie presenteren aan hun ouders. Supermarkten, slijterijen, cafés en discotheken leven de regels beter na. En het opmerkelijkste verschil met vijf jaar geleden is dat de oudertolerantie van alcoholgebruik drastisch is verlaagd. Destijds vond 75 procent van de ouders het prima als hun kinderen onder de 16 af en toe dronken. Nu is dat nog maar 37 procent. Dat betekent dus ook dat die ouders hun kinderen geen alcohol meer geven.”
Niet stoer maar dom Dat de invloed van ouders op kinderen onder de 16 groter is dan ze zelf vaak denken, blijkt uit de bemoedigende cijfers over de leeftijd waarop kinderen voor het eerst drinken. Die is van 12,1 jaar gestegen naar 12,9. Daarbij drinkt nu nog maar 48 procent van de jongeren onder de 16 wel eens, tegenover 64 procent in 2007. Van Veldhuizen: “Er is een verschuiving merkbaar. Jongeren vinden het niet meer stoer om zich klem te zuipen. Je zelfbeheersing verliezen en jezelf in levens-
8
IZA Magazine 3 | 2012
gevaar brengen wordt vooral gezien als dom. ‘Coma zuipen’ komt nog steeds te veel voor, maar we zien dat de comazuipers ouder worden. De meeste jongeren vinden tegenwoordig comazuipen niet meer cool. Dat was in het verleden wel anders: je kon ermee thuiskomen. Nu niet meer. Als het gebeurt, volgt er bovendien een uitgebreid zorgtraject voor ouders en kind.” Het succes werkt aanstekelijk: inmiddels doen ook gemeenten in de regio’s Kop van Noord-Holland en Noord-Kennemerland mee aan het project. Ondertussen wil Van Veldhuizen er het liefst vast beleid van
“Je zelfbeheersing verliezen en jezelf in levensgevaar brengen wordt vooral gezien als dom” maken. “Sommige mensen vinden dat we nu wel genoeg hebben gedaan. Ik ben het daar niet mee eens. Dit is een langdurige investering die we met z’n allen doen. De resultaten die we tot nu toe geboekt hebben, zijn geweldig maar we zijn er nog niet. Toch ben ik blij dat West-Friesland niet langer aangekeken wordt op alcoholgebruik onder jongeren.” Aan de andere kant, meent Van Veldhuizen, betekent dit ook dat er dus andere gemeenten zijn waar het een groter probleem is. Dat stemt hem ook niet vrolijk. “Er is niet één advies dat ik kan geven aan gemeenten die het alcoholgebruik onder jongeren willen aanpakken. Waar het op neerkomt, is dat je moed nodig hebt. En die is er, want we doen dit voor onze kinderen. Dat maakt heel veel wilskracht los.” ■
IZA innoveert
In Nederland zijn miljoenen mensen die een ziek familielid of bekende verzorgen. Zonder er bij stil te staan, zijn zij mantelzorger. IZA wil hen helpen.
Zorgt u voor een naaste? test
Iedereen kan mantelzorger worden, soms van de een op de andere dag. Bijvoorbeeld als uw partner een beroerte krijgt of uw vader dement wordt. In Nederland zorgen 2,6 miljoen mensen langere tijd voor een ouder, partner, kind, vriend of kennis. Zij doen dit vanuit een persoonlijke band met degene voor wie ze zorgen.
Onbewust mantelzorger Veel mensen hebben niet eens in de gaten dat ze eigenlijk mantelzorger zijn. Toch is het heel bijzonder wat zij doen. Want mantelzorgers combineren hun zorgtaak vaak met een baan, hun gezinsleven en hobby’s. Dat kan behoorlijk druk zijn. Mantelzorgers lopen daardoor een verhoogde kans om overbelast te raken. Er is vaak nog te weinig aandacht en waardering voor mantelzorgers, vindt ook IZA. Daar willen we iets aan doen.
Meer aandacht IZA probeert mantelzorgers op verschillende manieren te helpen. Zo wordt vervangende zorg vergoed en is er sinds kort een gratis online test om te bepalen of je mantelzorger bent of niet. Jan Anne van Dijk, waarnemend directeur bij Mezzo, de landelijke vereniging voor mantelzorgers, juicht toe dat IZA werkt aan bewustwording bij mantelzorgers. “Veel mensen zijn zich er niet van bewust dat ze mantelzorger zijn. Een test als deze is ideaal om eventuele problemen op tijd te signaleren en waar mogelijk te voorkomen door tijdig steun te zoeken.”
Doe de test De mantelzorgtest is gratis voor alle IZA-verzekerden. Door het beantwoorden van een aantal korte vragen weet u in vijf minuten of u mantelzorger bent en zo ja, in hoeverre IZA u kan helpen met uw zorgtaken. De mantelzorgertest is beschikbaar voor al onze verzekerden via www.iza.nl/magazine.
Dag van de Mantelzorg 10 November 2012 is de landelijke Dag van de Mantelzorg. Op deze dag is er ook aandacht voor de jonge mantelzorgers. Deze jongeren groeien op met zorg voor een familielid. Vaak gaat de meeste aandacht binnen het gezin uit naar de ‘zieke’. Het is ook belangrijk dat er aandacht is voor de jonge mantelzorger. Om hen eens in het zonnetje te zetten is er een landelijke Megafundag georganiseerd in Hilversum voor jonge mantelzorgers in Nederland. IZA ondersteunt dit evenement. Tijdens de MegaFundag is er een ‘Beeld en Geluid Experience’, waarin je een duik neemt in de wereld van de media. Waan jezelf een soapster of showmaster. Of ga aan de slag als radiomaker of nieuwspresentator!
9
Geniet
IZA SINDS 1952
IZA bestaat in 2012 zestig jaar, maar wij zijn niet de enige die reden tot een feestje hebben. Zo gaat bij de broers Hay en Frans Derikx en de broers Nöl en Wim Clabbers ook de vlag uit. Dit jaar zijn zij zestig jaar bij Fanfare Broekhuizenvorst en Ooijen. Al sinds 1952 maken de vier samen muziek. Wim, Nöl en Hay spelen op bugels en Frans draagt de drapeau. Samen weten ze er nog steeds een feestje van te maken.
samen
11
IZAken
IZA Jubileumdagen In december vieren we onze 60e verjaardag. We doen dat graag met u op 13, 14, 15 en 16 december 2012. Samen met het Openluchtmuseum in Arnhem trakteren we u op een sfeervolle winterse dag. U krijgt dan maar liefst 50% IZA Jubileumkorting op de toegangprijs van het museum! In het park worden allerlei activiteiten georganiseerd voor jong en oud, waaronder een speciale IZA Gezondheidstour. U reist terug in de tijd waarbij u zich laat meevoeren door geluiden, geuren, smaken en beelden van vroeger. De mensen van het museum lijken zo uit het verleden te zijn weggelopen. U en uw gezinsleden zijn van harte uitgenodigd voor een fantastische en historische IZA-dag. Kijk voor meer informatie over deze dag op www.openluchtmuseum.nl/ IZAjubileumdagen en meld u vast aan! IZA SINDS 1952
IZA blijft zorgen. Ook in het nieuwe jaar! Omdat IZA begrijpt dat u de keuze voor een zorgverzekering graag zelf in de hand houdt, informeert IZA u graag persoonlijk over de IZA Zorgverzekering in 2013. In november en december informeren wij u over de zorgverzekering voor het nieuwe jaar. De IZA-bus rijdt door heel Nederland en bezoekt gemeenten om een toelichting te geven op de nieuwe ontwikkelingen. Ook geeft IZA presentaties, eventueel inclusief spreekuur. Ga voor meer informatie naar www.iza.nl.
Wist u dat … … bij een vergoeding die geldt per 2 kalenderjaren de
kalenderperiode begint te lopen bij de start van de verzekering en niet op de dag van de eerste
declaratie? Zo geldt voor een verzekerde die in 2009 ingeschreven is, maar pas in 2010 een bril declareert: 1e periode van 2 kalenderjaren = 2009-2010 2e periode van 2 kalenderjaren = 2011-2012 3e periode van 2 kalenderjaren = 2013-2014
12
IZA Magazine 3 | 2012
Heeft u zich al aangemeld voor onze IZA Nieuwsbrief? De nieuwsbrief geeft belangrijke informatie over uw IZA Zorgverzekering en Aanvullende verzekering. Daarnaast blijft u op de hoogte van de actualiteiten binnen IZA. Hierin komen onderwerpen aan bod die te maken hebben met zorg en gezondheid en extra diensten van IZA. Op www.iza.nl staat een link ‘Aanmelden nieuwsbrief’ waarmee u zich direct kunt aanmelden. De link leidt naar het scherm waarin u uw gegevens invult. Iedere zestigste aanmelder ontvangt van IZA het boek Wij zijn ons brein van Dick Swaab cadeau.
it, verplichte 1941 Ziekenfondsbeslu voor ziekenfondsverzekering en vierenhalf miljoen mens 1952 IZA opgericht gionale IZA 1993 Fusie van alle re tot een IZA Nederland ekering 2006 Komst basisverz ar 2012 IZA bestaat 60 ja
IZA zestig jaar IZA SINDS 1952
IZA bestaat in 2012 zestig jaar. Al sinds 1952 zijn wij dé zorgverzekeraar voor iedereen die voor Nederland werkt. Al die jaren is er een hoop veranderd. Wist u bijvoorbeeld dat het vroeger heel normaal was dat verzekerden een operatie even contant voorschoten? Heel lang waren Nederlandse werk nemers niet verplicht verzekerd tegen ziektekosten. Pas tijdens de Tweede Wereldoorlog werd een speciale ziekenfondswet voor hen ontwikkeld. Ambtenaren vielen echter niet onder die regeling, omdat er bij hen geen sprake was van een arbeidsovereenkomst maar van een aanstelling. Ook voor hen wilde de overheid goed zorgen. Politieagenten werden daarom verzekerd bij de Dienst Geneeskundige Verzorging Politie, de DGVP. Voor de gemeenteambtenaren werden vanaf 1952 de Instituten Ziekte kostenvoorziening Ambtenaren (IZA) opgericht.
Samen verder Vanaf 1952 waren steeds meer gemeenteambtenaren verplicht verzekerd bij de regionale IZA’s. Het verschilde daarbij nogal of een verzekerde in
Groningen of in Maastricht woonde want elke IZA bepaalde zijn eigen regels, voorwaarden en vergoedingen. Om voor meer eenheid te zorgen ontstond in de jaren zestig eerst een gemeenschappelijk financieel bestel. Later werden ook de pakketten op elkaar afgestemd. In 1993 fuseerden alle provinciale IZA’s tot één IZA Nederland.
hulp. Ook in de procedures is er veel veranderd. Vroeger moest je als verzekerde zelf van alles regelen en ging een aanvraag per brief, nu wordt alles automatisch verwerkt. Tegenwoordig hoef je je pinpas verder niet mee te nemen naar het ziekenhuis, maar vroeger was het heel normaal als een verzekerde de rekening van het ziekenhuis voorschoot!
Vroeger en nu
Ook in de toekomst
Tussen de verzekering van nu en die van vijftig, twintig of zelfs tien jaar geleden, zit veel verschil. In het begin waren alleen het ziekenhuis en de huisarts verzekerd, pas later kwamen daar zaken als fysiotherapie en brillen bij. Tegenwoordig is IZA meer dan een zorgverzekeraar en bieden wij verzekerden tal van extra services en diensten als juridisch advies, wachtlijstbemiddeling en online (preventieve) gezondheids-
Sinds de invoering van de Zorgverzekeringswet in 2006 zijn ambtenaren niet langer verplicht verzekerd bij IZA. Toch is tot op de dag van vandaag het overgrote deel van de mensen die voor Nederland werken bij ons verzekerd. Mede dankzij u zijn wij daardoor tot op de dag van vandaag in staat kwalitatief goede zorgverzekeringen te bieden tegen gunstige premies. Wij willen u daarmee ook de komende zestig jaar van dienst zijn.
13
Preventie
“Je kunt lang met gehoorschade rondlopen, voordat je echt iets merkt”
Horen zoals het hoort Goed horen is belangrijk. Om te kunnen genieten van uw vrije tijd, maar ook om prettig te kunnen werken. Bas Sorgdrager, klinisch arbeidsgeneeskundige bij het Academisch Medisch Centrum (AMC): “Het kan zeer vermoeiend zijn om met licht gehoorverlies in een rumoerige kantoortuin te werken.” Wie ouder wordt, krijgt last van gehoorverlies. Dat overkomt volgens Sorgdrager iedereen. “Het begint vooral in de hoge tonen. Een opa merkt bijvoorbeeld dat hij het hoge stemmetje van zijn kleindochter niet meer kan horen. Bij iemand die gehoorschade oploopt door ziekte, medicijnen of blootstelling aan lawaai begint dat proces al veel eerder. Je kunt lange tijd met gehoorschade rondlopen, voordat je er echt iets van merkt. De dokter wordt meestal pas geraadpleegd wanneer er al flink wat schade is.”
Kantoorkakofonie Bas Sorgdrager is gespecialiseerd in gehoorproblemen op het werk. Hij heeft dan ook regelmatig bouwvakkers, politieagenten of fabrieksmedewerkers in zijn spreekkamer. “Dat zijn de ‘klassiekers’. Gelukkig zijn zij zich vaak al bewust van de geluidsrisico’s en maken zij reeds gebruik van gehoorbescherming. Wat mij juist opvalt, is dat er de laatste tijd veel ambtenaren, docenten en beleidsmedewerkers bij mij aankloppen. Zij ondervinden geluidshinder bij het werken in een rumoerige omgeving, zoals in grote open ruimtes. Een zestigjarige ambtenaar heeft bijvoorbeeld van nature al enig gehoorverlies door ouderdom. Wanneer zo iemand in een kantoortuin werkt waar collega’s overleggen en telefoneren, kan dat zeer vermoeiend zijn. De kakofonie van
14
IZA Magazine 3 | 2012
kantoorgeluiden vreet aan het concentratie vermogen. Dit kan er zelfs toe leiden dat iemand zich gaat terugtrekken, stil wordt of in een enkel geval depressief raakt.” Oordoppen dragen in de kantoortuin is volgens Sorgdrager de wereld op zijn kop. “Deze situatie vraagt om een andere oplossing, zoals een slimmere inrichting van de werkplekken en heldere afspraken over geluid.” Op de volgende pagina vindt u enkele tips om geluidshinder zelf aan te pakken.
Test het zelf Rumoer in de kantoortuin kan lastig zijn, maar is op zich niet schadelijk voor uw gehoor. Om erachter te komen of het geluid op uw werkplek wel boven het schadelijke geluidsniveau van 80 decibel zit, kent Bas Sorgdrager een simpel testje. “Als u iemand op één meter afstand kunt verstaan zonder dat diegene zijn stem hoeft te verheffen, is het geluid op uw werkplek niet zo hard dat het schadelijk is. Is het dat wel, dan kunt u het beste actie ondernemen om (verdere) gehoorschade te voorkomen. Overleg met uw leidinggevende welke gehoorbescherming het beste past bij uw werkomgeving.” Om te controleren of uw gehoor nog wel optimaal is, kunt u een simpele test doen op www.hoortest.nl. Afhankelijk van de score die daar uitkomt, kunt u ook stappen ondernemen. Zo kunt u naar de huisarts gaan die u indien nodig kan doorverwijzen naar de kno-arts. “Als er door schade meer dan 35 decibel gehoorverlies blijkt te zijn, dan kan de arts een hoortoestel aanraden. Als de schade minder ernstig is, dan haalt zo’n toestel niet zo veel uit. Het versterkt immers ook weer extra bijgeluiden. In dat geval is een beter ingerichte werkplek misschien een oplossing, zodat u weer kunt horen zoals het hoort.” ■
Geluidshinder? Zo pakt u het aan
Maak waar mogelijk gebruik van aanwezige faciliteiten zoals concentratie- of stilteruimtes. Als iedereen de telefoonkamers of praathoeken gebruikt scheelt dat enorm.
Als bovenstaande tips niet voldoende helpen, kunt u samen met uw leidinggevende kijken of speciale plafonds, vloeren, gordijnen, panelen en andere materialen die geluid absorberen een optie zijn.
▲
▲
▲
Laat het uw collega’s en leiding gevende weten als u last hebt van geluid. Samen zoeken naar oplossingen gaat gemakkelijker dan alleen. Maak daarnaast afspraken over het omgaan met geluidshinder van elkaar.
Vraag of het mogelijk is lawaaiige apparatuur, zoals printers, naar een andere ruimte te verplaatsen.
▲
Houd zelf ook rekening met uw collega’s. Voer (telefoon)gesprekken zoveel mogelijk buiten de werkruimte als collega’s geconcentreerd aan het werk zijn.
▲
In kantoren komt schadelijk geluid zelden voor, maar hinderlijk geluid wel. Dat geluid beïnvloedt het comfort, de gezondheid en de productiviteit. Onderstaande tips kunnen u helpen geluidshinder op uw werkplek te voorkomen.
15
Fitfeitjes
Maak me
blij!
Wist u dat kleuren heel veel invloed hebben op hoe u zich voelt? Zo krijgt u meer energie van vrolijke kleuren, terwijl donkere en grauwe kleuren zoals grijs en zwart juist een negatief effect kunnen hebben op uw humeur. Geen wonder dat felle kleuren zo in de mode zijn: ze maken ons blij! Met wat extra kleur in uw huis of op het werk houdt u de herfst nog even buiten: • Zet een vaas met bloemen op tafel, de hele kamer fleurt er van op! • Koop bureauartikelen in een felle kleur, zo maakt u uw werkplek
een stuk gezelliger. • Laat de zon binnen! Het zonlicht maakt kamers lichter en geeft
u bovendien meer energie door de dosis vitamine D. • Laat u inspireren door uzelf. Houdt u van een bepaalde kleur?
Verf dan één muur van een kamer in die tint. Dit maakt de kamer persoonlijker én vrolijker. > Kijk voor meer tips op www.happynews.nl 2012 | € 5,25 NUMMER 2 | MAART JAARGANG 10 |
in Ween
PUUR nl
e weekendj gen! Gronin
Méééé
Met de schaapsherder
& 500 schapen
3x slapen
Boekentip
met de lente in zicht orting!) (met lezersk
trends woon het voorjaar voor
Pastel met een twist
heK bij huis KijKje achter het Pittige Peulgerechten • s voor het witte druifje moestuin in de stad • is groningen? • 3 hoeraatje te manPad • hoe groen
Werk en privé in balans Neemt u ’s avonds uw werk mee naar huis? Draait uw hoofd overuren? Dan wordt het tijd voor een nieuwe pas op de plaats, zowel thuis als op uw werk. Waarschijnlijk voelt u zich al een stuk beter na deze kleine aanpassingen: • Wees niet bang om te genieten van een vrije dag. U hebt er hard voor gewerkt en bovendien ben u productiever na een dagje rust. • Geef duidelijk aan wanneer u niet beschikbaar bent. Als u ook ’s avonds en in het weekend werktelefoontjes beantwoordt, blijft u bezig. • Relativeer: stel uw werkplek eens voor zonder u. Zou alles nog draaien als u er niet bent? Waarschijnlijk wel!
16
IZA Magazine 3 | 2012
Een feestje wordt pas echt leuk als je het samen viert. Ter ere van ons zestigjarige bestaan, geven we samen met het magazine Buitenleven, dat haar tiende verjaardag viert, prachtige cadeaus weg. Lezers van IZA Magazine krijgen nu extra korting op een half jaar Buitenleven. Daarnaast geven we tien proefabonnementen cadeau die automatisch eindigen.
LEZEN MET KORTING
Als u nu abonnee wordt, ontvangt u Buitenleven een halfjaar lang (vier nummers) voor maar € 10. Daarna stopt het abonnement automatisch. Aanmelden of kans maken op een van de tien proefabonnementen? Ga naar www.iza.nl/magazine.
MijnGemak, uw gratis bemiddelingsservice Zoekt u betrouwbare vakmensen voor klusjes in of om uw huis? Kunt u wel wat hulp gebruiken bij het boodschappen doen of het huishouden? Dan is MijnGemak iets voor u. MijnGemak is een uitkomst als u iets (tijdelijk) niet meer zelf kunt. Deze bemiddelingsservice is gratis voor u als IZA-verzekerde, u betaalt alleen voor de dienst die u afneemt. Wij leggen voor u het contact, waarna de aanbieder van de dienst alle afspraken met u maakt. Wilt u direct van een dienst gebruikmaken? Bel 0900-8456 (lokaal tarief) of kijk op www.iza.nl/mijngemak.
Help de natuur de winter door
Zaterdag 3 november organiseert Landschapsbeheer Nederland opnieuw de Natuurwerkdag. Op allerlei locaties in Nederland zetten jong en oud zich in voor een grote schoonmaakbeurt van het landschap. De hele dag kunt u meehelpen met verschillende klussen, zoals het snoeien van bomen en struiken, het opschonen van vennen en sloten of het herstellen van wandelpaden. Zo bent u de hele dag lekker buiten, en maakt u de natuur klaar voor de winter! > Meedoen? www.natuurwerkdag.nl
Vroeger Plaats onbekend, 1933 Tandarts op school. Leerlingen in de rij in het schoollokaal.
17
Persoonlijk
Artrose
gaat nooit meer weg
18
Als jonge moeder, nu zo’n twintig jaar geleden, kreeg Marja van Grevenhof voor het eerst klachten. Na een autorit deden haar knieën zo’n pijn dat ze haar benen voorzichtig uit de auto moest tillen. “Achteraf waren dit de eerste tekenen van artrose, inmiddels ben ik gewend aan altijd aanwezige branderige pijn.”
“Z
e noemen het ook wel theaterknieën. Het doet sporter, deed aan hardlopen, fietsen en zwemmen. pijn wanneer mijn knieën een langere tijd in Maar ik kreeg te veel klachten. Na elk hardlooprondje dezelfde hoek van 90 graden staan, zoals bij liep ik dagenlang met brandende knieën. Nu rijd ik op theaterbezoek. En uit een lage stoel komen is niet de fiets kortere rondjes, tussen de 25 en 40 kilometer. prettig. Mijn armen moeten dan het werk doen. Op Ik kies wel een extra lichte versnelling en probeer de feestjes zoek ik altijd de hoek van de tafel of een kruk tegenwind en de klimmetjes in de duinen te ontwijken. om op te zitten, zodat ik niet de hele avond hoef te Ook doe ik sinds een tijdje met veel plezier aan Nordic staan. In bed ben ik me ervan bewust hoe ik mijn walking. Met behulp van de stokken verlicht je de afzet knieën neerleg of draai. van je benen. Ik loop daardoor Het kraakbeen achter mijn knieheel gecoördineerd en belast min“Na elk hardlooprondje schijven is aangetast, dat zal niet der mijn knieën. liep ik dagen lang met meer over gaan. Het is een geleibrandende knieën” delijk proces, waardoor ik steeds Ik probeer zo veel mogelijk op een oplossingen heb kunnen zoeken normale manier te functioneren. voor de beperkingen die ik tegenkwam. Toen we een Ik ren dan wel niet achter mijn kleinkinderen aan, maar nieuw bed nodig hadden, kochten we een dik en hoog ik zit wel gewoon met hen op de grond te spelen. Dat ik bed, zodat ik er gemakkelijk uit kon stappen. En een daarna moeilijk overeind kom, neem ik op de koop toe laag model auto met een luie zit is niets voor mij, weet want ik geniet er enorm van. Ik houd erg van actieve ik nu. reizen en doe dat nu zo vaak mogelijk. Ik wil dit niet Op mijn werk heb ik in de loop der jaren kleine aanpasuitstellen tot mijn pensioen, maar wil nu genieten van singen bedacht. Ik pak eerder een kruk en zorg voor elke dag. En blijven bewegen! afwisseling in mijn werkhouding zoals niet te lang achter elkaar zitten en staan. Gelukkig kan ik dat realiseren in mijn baan als polikliniekverpleegkundige. Op die manier hebben sommige collega’s niet eens door dat ik artrose heb. IZA en artrose
”
Tot nu toe red ik het zonder medicatie. Ik probeer geen pijnstillers te gebruiken, want ik ben bang dat niets meer helpt wanneer ik het echt nodig heb. Verantwoorde voeding zal niet de artrose zelf beïnvloeden, maar het helpt wel mee in het voorkomen van over gewicht. Dat is bij artrose een lastig probleem. Door de pijn beweeg je al snel te weinig. Elke kilo meer is een extra belasting voor je artrose. Ik was een fanatiek
Artrose is een aandoening van het kraakbeen in gewrichten waarbij de kwaliteit van het kraakbeen verslechtert. Ook treedt vaak stijfheid op. Regelmatig bewegen is belangrijk. Een fysiotherapeut kan u ondersteunen bij het kiezen van een sport die bij u past. IZA vergoedt het bezoek aan de fysiotherapeut in de aanvullende regeling.
19
Eropuit
Opera per Tutti! Opera per Tutti! wil iedereen aan de opera. Om daarvoor te zorgen begon september de organisatie in 2007 met wekelijkse concerten in de Vondelkerk. Dit najaar viert men het eerste lustrum met concerten in Amsterdam, Utrecht, Groningen, Breda en Maastricht.
fragmenten uit bekende en minder bekende opera’s zijn verzameld. Op het programma staan prachtige aria’s, duetten, terzetten en kwartetten uit diverse opera’s; van Monteverdi tot Menotti. Steeds andere zangers zorgen voor een gevarieerd programma.
Duet, kwartet, terzet
Niet alleen voor kenners
Opera per Tutti staat voor laagdrempelige, toegankelijke en betaalbare concerten waarin de mooiste opera-
Ook voor twijfelaars, leken en operasceptici is er genoeg te beleven. De stukken worden voorzien van luchtige
toelichtingen zodat iedereen de intriges en de plots begrijpt. De gehele zaal dient daarbij als podium. Pas dus op wanneer Figaro ineens achter u staat of wanneer de verleidelijke Carmen haar oog op u heeft laten vallen! De prijzen van een kaartje liggen rond € 20. Kijk voor data en reserveringen op www.operapertutti.nl
Samen in een eendje De regio’s Twente en de Achterhoek in Oost-Nederland beschikken over een prachtig, afwisselend landschap. Bossen en uitgestrekte velden wisselen zich af met pittoreske dorpjes en steden, waar altijd wel iets te beleven valt. Duckville heeft nu wel een heel bijzondere manier om van al dit natuurschoon te genieten. Een trektocht in een echt 2CV-tje! Ga op ontdekkingsreis over smalle weggetjes, rol het dak op en geniet op een stil plekje van een heerlijke picknick. U kunt uw trektocht uitbreiden met een potje boerengolf, een workshop taarten maken of een overnachting in een echte pipowagen. Kortom: een dag vol nostalgie! www.duckville.nl
20
IZA Magazine 3 | 2012
Fiets de Elfstedentocht U hoeft niet meer te wachten tot het ijs 15 centimeter dik is. De Elfstedentocht is er nu ook voor fietsers! Tijdens de tocht van 230 kilometer komt u langs de mooiste plekjes van Friesland. Voor de meeste fietsers is deze afstand niet in één dag te overbruggen. Daarom overnacht u in speciaal geselecteerde hotels en pensions. Zo ziet u elke dag een ander stuk van de Elfstedentocht. Ideaal voor een sportieve midweek! www.hollandactivities.nl
Een rondvaarttocht… én pannenkoeken eten! Het kan op De Pannenkoekenboot. Samen met de kapitein en de crew van het schip vaart u een uur lang over de prachtige wateren van Nijmegen, Rotterdam of Amsterdam terwijl u geniet van een heerlijke stapel pannenkoeken. U kunt er terecht voor kinderfeestjes, bedrijfsuitjes maar natuurlijk ook gewoon met het hele gezin. Bijzonder aan deze pannenkoekenboot is dat u uw pannenkoeken zelf kunt versieren met het ruime aanbod aan garneringen. Voor de mensen voor wie dit nog niet genoeg is, zijn er ook uitgebreidere, langere cruises met een heerlijk warm buffet. Onbeperkt eet- en vaarplezier verzekerd! Voor de tarieven en meer informatie, kijk op de site: www.pannenkoekenboot.nl
Abseilen vanaf de Euromast Voor een avontuurlijke dag op hoogte hoeft u Nederland niet uit. Ga eens abseilen in hartje Rotterdam! Vanaf de Euromast kijkt u uit over de hele stad. Voel de adrenaline door uw lijf gieren terwijl u op 100 meter hoogte over de balustrade stapt. Na de afdaling kunt u rustig bijkomen met een kop koffie in het restaurant. www.euromast.nl
21
De werkdag van…
Brandweervrouw Marjan Noorderbroek-Kap
Redders in nood In de brandweerkazerne van Marjan Noorderbroek doorbreken alleen het getik op de toetsenborden, het geklets van collega’s en het geluid van de radio de stilte. Groot is het contrast wanneer het alarm gaat en de brandweervrouw moet uitrukken. “Dan laat ik alles uit mijn handen vallen, binnen een minuut zijn we met zes man onderweg.” De spanning is wat Marjan trekt in het brandweerschap. “Het werk is gevaarlijk. Waar een ander van wegloopt, daar gaan wij juist naartoe. Ik vind dat niet eng, maar dat moet denk ik wel echt in je zitten.” Marjan is nog iedere dag blij met haar keuze voor dit beroep. Na tien jaar vrijwilligster te zijn geweest bij de brandweer ruilde ze in 1991 haar werk als secretaresse definitief in voor dat van brandweervrouw. “Als vrouw moet je je wel een beetje bewijzen. Maar ik ben inmiddels ploegchef, bevelvoerder, manschap, oefenleider, instructeur en examinator en heb mijn sporen dus wel verdiend!”
Oefening baart brandweerkunst De brandweervrouw heeft duidelijk haar plek gevonden in het toch overwegend mannelijke team; tijdens de ochtendbespreking kletst en geint de blonde verschijning er vrolijk op los met haar collega’s. Vandaag heeft ze repressieve dienst en is ze bevelvoerder. Bij een noodoproep moet ze dus direct uitrukken. “Als je repressieve dienst hebt, controleer je eerst de kleding en de voertuigen en om 13.00 uur ga je oefenen. Je kunt het zo gek niet verzinnen of wij oefenen het wel. Het ontleden van een nageknutselde botsing, het omgaan met gevaarlijke stoffen of het verwijderen
22
IZA Magazine 3 | 2012
van een boom die op een auto ligt. En toen het afgelopen winter gevroren had, hebben we in het slootje voor ons pand het zagen van wakken geoefend. Al die dingen kom je misschien maar één keer per jaar tegen bij een uitruk, maar dan moet je het wel kunnen.”
Onderlinge verbondenheid Na de ochtendbespreking is Marjan achter haar computer te vinden. Met een aantal collega’s in de regio organiseert ze de opleiding voor aspirantbrandwachten. “In de twee dagen dat ik repressieve dienst heb, doe ik veel administratieve dingen zoals lesprogram-
“Waar een ander van wegloopt, daar gaan wij juist naartoe” ma’s opstellen, presentaties in elkaar zetten, lesroosters in elkaar puzzelen en contact houden met instructeurs.” Tenzij er een noodoproep komt natuurlijk, in Beverwijk is dit gemiddeld één per dag. Soms is het loos alarm, maar soms is het ook goed mis. Vorig jaar heeft Marjan bij een auto-ongeluk twee uur lang het hoofd van een jongen moeten ondersteunen. “Toen hij
emotioneel en opstandig werd, bleef ik ter afleiding met hem praten en op een gegeven moment hebben we zelfs ‘we zijn er bijna’ gezongen. Uiteindelijk heb ik samen met mijn collega’s alle inzittenden levend uit de auto gekregen. Het delen van dat soort ervaringen zorgt voor grote onderlinge verbondenheid. Geweldig.”
Scherp blijven Natuurlijk is het niet iedere dag zo spannend op de kazerne. “Ook als er voor de zoveelste keer een automatische brandmelder afgaat, proberen we dat goed op te vangen. Als het loos alarm is, doorlopen we toch een bepaalde procedure om te zorgen dat het verbrande broodje niet uitgroeit tot een brandje. Maar je moet altijd scherp blijven, want soms word je verrast. Bijvoorbeeld als de meldkamer tijdens de rit meedeelt dat er geen telefonisch contact is. En als je bij aankomst ook nog rook signaleert, dan is het menens en gaat mijn hart sneller kloppen. Blussen die zaak!” ■
07.34 uur Voertuig en kleding controleren met de chauffeur
08.11 uur Met z’n allen even flink uur Aan de koffie 13.15 uur Lesrooster in elkaar puzzelen 15.26 uur Alarm! sporten 09.15
Uitruk in Heemskerk
07.34 uur
09.15 uur
15.26 uur
08.11 uur
13.15 uur
23
Diagnose
Orthodontist Saskia Binda: “Mensen willen graag langer jong blijven. Een mooi gebit hoort daarbij”
Orthodontist verhelpt een scheef gebit
Hebt u ze allemaal op een rij? Wie problemen heeft met de stand van zijn gebit, kan terecht bij de orthodontist. Deze gespecialiseerde tandarts weet alles van goed functionerende, rechte tanden en een mooie lach. Orthodontist Saskia Binda behandelt veel kinderen, maar ook steeds meer volwassenen. “Verkeerde tandposities kunnen leiden tot ernstige schade aan tanden en tandvlees.” Bij slechts weinig mensen is het gebit perfect recht. Mensen die iets aan de stand van hun tanden en kiezen willen laten doen, kunnen hiermee rechtstreeks of na verwijzing door de tandarts naar de orthodontist. “Een regelmatig gebit is gezond”, vertelt orthodontist Saskia Binda. “Daarmee kun je goed kauwen, praten en lachen. Verkeerde tandposities kunnen leiden tot ernstige schade aan tanden en tandvlees. Scheve tanden
24
IZA Magazine 3 | 2012
zijn nu eenmaal moeilijker te poetsen en schoon te houden.” Bijkomend voordeel van het corrigeren van de scheefstand is dat een recht gebit er mooier uitziet. Binda: “Mensen zijn tegenwoordig veel kritischer over hun uiterlijk. Ze willen graag langer jong blijven. Ze besteden veel aandacht aan hun kapsel en kleding. Een mooi gebit hoort daar ook bij.”
Steeds meer volwassenen Een bezoek aan de orthodontist is nodig wanneer tanden ver naar voren of scheef staan. Maar ook als er op plekken in het gebit te weinig of juist te veel ruimte bestaat of wanneer tanden en kiezen niet goed op elkaar passen. De meeste patiënten in de praktijk van de orthodontist zijn kinderen met scheve tanden en kiezen. Of hun kaken groeien ongelijkmatig. Daardoor functioneert hun gebit niet meer optimaal. Zolang mensen in de groei zijn, bieden ‘groeibeugels’ uitkomst. Als
samen jarig!
n vieren net als IZA hun Nederlandse orthodontiste betekent niet dat er niet zestigjarig jubileum. Dat r scheefstand van het eerder aandacht was voo k dat voor de Romeinen gebit. De Etrusken, een vol voor Christus in middenvan de 8e tot de 4e eeuw beugels van goud. In Italië leefde, maakten al echter pas sinds de jaren Nederland is orthodontie specialisme. vijftig een officieel erkend
IZA SINDS 1952
de kaakstand moet worden veranderd, is samenwerking met de kaakchirurg nodig. Steeds vaker ziet Binda ook volwassenen in haar praktijk. “Veel van hen hebben in hun jeugd nooit de kans op een beugel gekregen. Of hun kaak- en tandproblemen zijn pas op latere leeftijd ontstaan of verergerd. Want ook als we ouder worden, verandert ons lichaam en dus ons gebit.”
Diverse soorten beugels Bij kinderen en volwassenen bekijkt de orthodontist hoe de tanden staan, om hier een behandelplan op af te stemmen. En vaak betekent dat het aanmeten van een beugel. Er zijn verschillende soorten. De vaste beugel met slotjes wordt vooral gebruikt om tanden en kiezen te verplaatsen. Een blokbeugel is een uitneembare beugel die ervoor zorgt dat de kaken recht worden gezet. Een plaatbeugel is een uitneembare beugel die is bedoeld voor eenvoudige correcties. “Vroeger kregen mensen ook nog wel eens een buitenbeugel. Die was oncomfortabel en vervelend om mee te lopen. Ook waren de resultaten wisselend.” Tegenwoordig wordt er veel gewerkt met botankers: metalen plaatjes die de kaakchirurg met twee of drie schroeven op de onder- of bovenkaak bevestigt. Aan de uiteinden komen elastiekjes of orthodontische draad, die genoeg kracht uitoefe-
nen. “Ook als je een kies mist, kan de ortodontist het gat via botankers sluiten. Een duur implantaat is dan niet nodig.”
Dankbaar werk De kwaliteit van de orthodontie is in Nederland erg hoog, weet Binda. Zij is sinds 2008 bestuurslid van de Vereniging van Orthodontisten. Deze vereniging stelt hoge kwaliteitseisen aan de orthodontiezorg. Beugels worden bijvoorbeeld in technische zin steeds verder doorontwikkeld en verfijnd. “Dat maakt het vak ook zo boeiend”, zegt Binda. “Maar mijn belangrijkste drijfveer is dat het dankbaar werk is. Soms hebben mensen jarenlang de hand voor de mond gehouden. Als dat niet meer hoeft, kan dat heel ontroerend zijn.” ■
“Ik heb heel lang geduimd. Daardoor is alles scheef gaan staan”
>
Lees het verhaal van Mariëlle op pagina 26.
25
Diagnose
Een mond vol ijzer Mariëlle Joosten (11) heeft maar liefst twee beugels. Doordat haar voortanden veel te ver naar voren groeiden, kon ze niet meer met haar mond dicht slapen. Zelf vond ze het vooral geen mooi gezicht. “Ik schaamde me er wel een beetje voor.” Mariëlle heeft een overbeet. Dat wil zeggen dat haar voortanden te ver naar voren staan en daarom niet goed aansluiten op de tanden van haar onderkaak. “Ik heb heel lang geduimd, daardoor is alles scheef gaan staan.” Omdat haar voortanden zo uitsta-
“In het begin deed mijn beugel wel pijn” ken, sliep ze met haar mond open. Hier kreeg ik ruwe lippen en geïrriteerd tandvlees van. Haar orthodontist raadde haar aan om zo snel mogelijk te beginnen met een beugel, zodat haar tanden weer recht zouden groeien.
Pijnlijke wangen Eerst kreeg Mariëlle een zogeheten Herbstscharnier aan haar boven- en onderkiezen vastgemaakt. Dit scharnier zorgt ervoor dat
26
IZA Magazine 3 | 2012
haar onderkaak sneller groeit dan haar bovenkaak, zodat de kaken weer aansluiten. “In het begin was dat pijnlijk omdat de beugel tijdens het kauwen tegen de binnenkant van mijn wangen duwde.” Na twee maanden kreeg ze ook een slotjesbeugel op haar bovenste voortanden. “Gelukkig was ik toen al gewend aan de eerste beugel. Als ik de twee beugels tegelijkertijd had gekregen, had ik veel meer moeite gehad met eten.”
Duidelijk verschil Na zeven maanden beugel merkt Mariëlle al duidelijk verschil. Ze slaapt met haar mond dicht en heeft daardoor geen ruwe lippen meer. En paste er eerst een hele duim tussen haar onder- en boventanden, nu krijgt ze er net een nagel tussen. Ook over haar orthodontist is ze te spreken. “Ze is heel aardig en als er iets is kan ik altijd bellen.” Over een maand mogen beide beugels eruit, en worden deze vervangen door één slotjesbeugel. Daar is Mariëlle blij mee. “Bijten wordt dan een stuk makkelijker!” ■
Vraag & antwoord
IZA krijgt elke dag veel vragen van verzekerden. Hieronder een greep uit de meest gestelde vragen.
Wat betekent het stoppen van het experiment vrije tarieven in de mondzorg? Het experiment van de overheid met vrije tarieven in de mondzorg eindigt op 1 januari 2013. Desondanks verandert er in 2012 nog niets. De vrije tarieven gelden nog voor de rest van dit jaar. Hebt u recht op vergoeding voor tandheelkundige zorg uit de basisverzekering? Dan hoeft u niets bij te betalen. Het kan natuurlijk wel zijn dat de vergoeding onder het eigen risico valt, of dat er een eigen bijdrage voor geldt. De meeste kosten van mondzorg worden vergoed vanuit een aanvullende verzekering. Hoe hoog deze vergoeding is, hangt af van de gekozen verzekering. Op dit moment is nog niet bekend welke gevolgen het besluit heeft voor volgend jaar. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) onderzoekt de komende tijd de mogelijkheden. Zoals het er nu naar uitziet, verdwijnen de vrije tarieven. En komen er weer vooraf vastgestelde maximumtarieven. We blijven de ontwikkelingen op de voet volgen en houden u op de hoogte.
Hoe zit het nu met de kosten voor acceptgiro’s? U heeft bij uw IZA Zorgverzekering te maken met verschillende soorten kosten. Denk aan de premie, het verplichte en vrijwillige eigen risico en kosten van eigen bijdragen voor zorg die u hebt genoten, bijvoorbeeld bij een bevalling. Als klant kunt u kiezen uit twee verschillende incassowijzen: 1. automatische incasso 2. acceptgiro Kiest u voor een acceptgirobetaling dan brengen wij € 0,50 in rekening omdat met de verwerking van acceptgirokaarten ook extra kosten gemoeid zijn. Wij willen dit niet bij al onze verzekerden in rekening brengen maar alleen bij die klanten die zelf kiezen voor deze betaalwijze. Als u van ons echter al een digitale nota ontvangt (voor de premie is dat mogelijk via MijnIZA op www. IZA.nl) dan zit daar geen acceptgiro bij. In dat geval wordt er ook geen € 0,50 in rekening gebracht.
Wat gebeurt er met mijn verzekering als ik met pensioen ga? Houdt uw dienstverband op vanwege arbeidsongeschiktheid (WIA, WAO), vervroegd pensioen, ouderdomspensioen (of AOW) of werkeloosheid (WW, wachtgeld), dan kunt u gebruik blijven maken van de collectieve voordelen van uw IZA Zorgverzekering. U moet dan wel bij ons aangeven dat u direct aansluitend op uw dienstverband verzekerd wil blijven. Dit geldt ook voor uw eventuele gezinsleden. Stuur de afmelding via Mijn IZA en wij schrijven u automatisch over naar een nieuw contractnummer. U behoudt het recht op de collectiviteitskorting. Wel brengt IZA de premies rechtstreeks bij u in rekening en worden deze automatisch door ons geïncasseerd.
27
De Hannie van Leeuwen leerstoel IZA SINDS 1952
Al zestig jaar zijn wij een verzekeraar die solidariteit hoog in het vaandel heeft. Hannie van Leeuwen was hierin heel belangrijk. Het was dan ook niet meer dan logisch dat de leerstoel, die we naar haar vernoemden, op dit thema zou aansluiten. Ter gelegenheid van onze verjaardag vertelt hoogleraar Danielle Timmermans, die op dit moment de leerstoel bekleedt, wat haar onderzoek inhoudt. ”Een patiënt weet zelf het beste wat goed voor hem is.”
De Hannie van Leeuwen-leerstoel is gevestigd aan de faculteit geneeskunde van de Vrije Universiteit Amsterdam. Hoogleraar Danielle Timmermans onderzoekt daar hoe patiënten ondersteund kunnen worden bij gezondheidsbeslissingen. Timmermans: “Mevrouw van Leeuwen heeft zich altijd ingezet voor mensen in een zwakkere positie. Daar sluit ons werk naadloos op aan. Ons doel is een patiënt die zelf beslist hoe hij wordt behandeld.”
Een medische ingreep is geen auto kopen De wensen van de patiënt worden steeds belangrijker in de gezondheidszorg. Beslissingen worden niet meer door de arts genomen maar in overleg met de patiënt. Hij weet immers uiteindelijk zelf het beste wat goed voor hem is. Daarvoor moet hij wel over alle informatie beschikken die nodig is om een afgewogen keuze te maken. En dat is lang niet altijd eenvoudig, legt Timmermans uit. “Kiezen voor een medische ingreep is iets anders dan een auto kopen. In de garage kijk je naar het model, het bouwjaar en het verbruik en maak je een rationele beslissing. Bij de keuze tussen chirurgie of radiotherapie zou een patiënt moeten denken aan de risico’s, de bijwerkingen, de kans op genezing en de consequenties voor zijn omgeving. Om daar een goed oordeel over te vellen, heeft hij heel veel informatie nodig. Maar emoties spelen ook een belangrijke rol en beïnvloeden de beslissing. Daar moet rekening mee gehouden worden bij het geven van informatie. ”
Exact, simpel en concreet
Danielle Timmermans bekleedt sinds 2008 de Hannie van Leeuwen-leerstoel
28
IZA Magazine 3 | 2012
Timmermans probeert al die informatie bij de patiënt te krijgen. Daartoe helpt ze artsen hun patiënten exact, simpel en concreet te informeren. Timmermans: “Je kunt als arts tegen een patiënt zeggen dat de kans op bijwerkingen van een bepaald medicijn uiterst klein is, maar wat betekent dat? Uit mijn onderzoek blijkt dat een kleine kans voor jou stukken groter kan lijken dan
“Alleen met goede informatie kan een patiënt een weloverwogen keuze maken”
belangrijke rol moeten spelen bij het oordeel van de patiënt. Echter, risico-informatie is moeilijke informatie om te begrijpen en wordt daarom vaak genegeerd. “Of het nu gaat over stoppen met roken, de griepprik of prenatale screening, de eventuele risico’s van een ingreep zijn een belangrijk aspect van onze beslissing. Die moet je daarom zo presenteren, dat de patiënt ze op waarde weet te schatten en dat ze geen eigen leven gaan leiden of genegeerd worden in de beslissing.”
Het recht op goede informatie Hoewel medisch personeel nog steeds belangrijk is om de patiënt de juiste informatie te geven, speelt internet hierin een steeds grotere rol. Van Wikipedia tot vergelijkingssites en van de online medische encyclopedie tot patiëntenfora, het aanbod van informatie is groot. In dat aanbod probeert Timmermans eenheid te scheppen. Zo werkt ze aan keuzehulpmiddelen die op een laagdrempelige en concrete manier die informatie geven die patiënten nodig hebben om een weloverwogen keuze te maken. Op dit moment ontwikkelt ze samen met artsen een keuzehulp voor longkanker die een oncologisch patiënt inzicht geeft in de consequenties van de verschillende behandelingen.
Een goed geïnformeerde patiënt is een gezondere patiënt!
voor je buurman. Veel beter kan diezelfde arts daarom zeggen dat 1 op de 50 mensen last heeft van bijwerkingen. Aan dat soort informatie heb je als patiënt veel meer.” In haar onderzoek heeft Timmermans specifieke aandacht voor de informatie over risico’s. Die zouden een
Door de patiënt bij de behandeling te betrekken gaat de kwaliteit van de zorg omhoog. Timmermans: “Patiënten hebben recht op goede informatie, alleen daarmee kunnen ze een weloverwogen keuze maken. Iedere investering die we daarin doen betaalt zich uiteindelijk dubbel terug. Een goed geïnformeerde patiënt betekent minder onnodige zorg, minder medische fouten en betere kwaliteit van zorg.” ■
29
Yoghurtpannenkoekjes met blauwe bessen
30
IZA Magazine 3 | 2012
Ingrediënten
Bereidingswijze
• 100 gram bloem • 200 ml yoghurt • 100 ml water • 1 ei • 1 eetlepel suiker • 200 gram blauwe bessen • Een snufje zout • Boter om in te bakken
1. Roer de bloem met het ei, de yoghurt, de suiker en het zout tot een glad beslag. 2. Smelt een klontje boter en roer dit samen met de bessen door het beslag. 3. Schep met een lepel steeds kleine hoopjes beslag in een hete, ingevette koekenpan en bak er mooie pannenkoekjes van.
Eten & Weten
Gezond eten begint met kleine stapjes Veel mensen willen gezonder gaan eten maar weten niet precies hoe. Daarom heeft het Voedingscentrum Het Nieuwe Eten ontwikkeld: geen dieet, maar een manier om uw dagelijkse voedingspatroon gezonder te krijgen. Het Nieuwe Eten gaat niet uit van grote veranderingen, maar van het aanpassen van uw gedrag in kleine stapjes die passen bij uw eetpatroon, smaak en budget. U neemt steeds één stap om gezonder te eten. Maak bijvoorbeeld van vrijdag uw vaste visdag of maak er een uitdaging van om iedere dag een gezonde lunchtrommel voor u en uw kinderen samen te stellen. Kies dan wat vaker voor appelstroop in plaats van 48+ kaas op uw boterham. Een
krentenbol met smeerkaas is ook lekker, ook voor uw kinderen. Goed voorbeeld doet immers goed volgen! Geef hen ook eens lekkere spiesjes van komkommer en tomaatjes mee in plaats van een chocoladereep. Zo maakt u van de broodtrommel iedere dag een feestje.
Welke verbeterstap past bij u? Ik ga … … gevarieerder eten Om alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen is het belangrijk dat u veel afwisselt. Eet niet alleen aardappelen, maar kook ook eens zilvervliesrijst, volkorenpasta of couscous. Kweek nieuwsgierigheid naar onbekende groente en fruit en verras uzelf met een compleet nieuw menu of broodtrommeltje.
… kleinere porties eten Lekkere dingen hoeven niet meteen rigoureus uit uw eetpatroon te worden geschrapt, maar u kunt er
wel wat minder van eten. Deel dat toetje dus met uw partner, eet uw patat van een kleiner bord en eet niet het hele pakje tussendoorbiscuits in één keer op.
… gezondere producten kiezen Heeft u vaak een berg groente op uw bord, of neemt een stuk vet vlees het grootste deel in beslag? Kijk eens of u kunt beknibbelen op vet en zout eten, kies een keer voor vis en schroef eventueel langzaam de hoeveelheid groente en fruit wat op.
Begin vandaag nog 1. Kies een vaste eetgewoonte die u wilt veranderen. 2. Kies een gezonder alternatief dat bij u past. 3. Schrijf uw verbeterstap zo concreet mogelijk op. Hoe gaat u dit doen? Wanneer begint u? 4. Zorg dat u de verbeterstap niet kunt vergeten. Hang een briefje aan de koelkast of maak een afspraak met uzelf in uw (elektronische) agenda. 5. Gaat het een tijdje goed en voelt het als een nieuwe gewoonte? Geweldig! U bent dan toe aan een nieuwe verbeterstap.
… regelmatiger eten Eet u uw boterhammen achter de computer, of slaat u maaltijden over en haalt u dat later in met snacks? Kies dan eetmomenten waarop u bewust en met aandacht uw maaltijd kunt nuttigen. Neem tijd om te koken of uw lunch voor te bereiden, dek de tafel en zet de tv uit.
… mijn (klein)kinderen het goede voorbeeld geven Eet u zelf gezond, dan zal uw (klein) kind dat van u overnemen. Laat ze wennen aan een vast ritme en veel verschillende smaken. Het bord hoeft niet leeg, als ze maar proeven en ‘oefenen’ met nieuwe smaakjes.
31
Van IZA voor u
Verzekeringsfraude Verzekeringsfraude treft ons allen in de portemonnee. IZA investeert daarom flink in fraudebeheersing, vertellen Jan Offerman en Jan Smits: “Het is onze maatschappelijke verplichting om hier tegen op te treden.”
Waar mensen met elkaar handelen, wordt helaas gefraudeerd. Ook in de verzekeringsbranche geldt dat. Een kwalijke zaak want de zorg is al duur genoeg. Als zorgverzekeraar doen we er daarom alles aan ervoor te zorgen dat we geen onverschuldigde betalingen doen, en in het geval we dat wel doen, zoveel mogelijk terug te halen.
IZA zet in op preventie Om zoveel mogelijk fraude te voorkomen zet IZA de modernste technieken en methodes in. Preventie speelt in die aanpak een steeds grotere rol zo legt
Jan Offerman uit. Hij probeert samen met zijn team verzekeringsfraude te voorkomen en waar nodig te bestrijden Offerman: “We werken continue aan de verbetering van de fraudedetectie en maken het potentiële fraudeurs daardoor zo lastig mogelijk. We doen nu onderzoek naar slimme computerprogramma’s die ons kunnen helpen door ongebruikelijke patronen in declaratiegedrag op te sporen. Maar bijvoorbeeld ook alertheid van al onze medewerkers zorgt ervoor dat mensen met kwade bedoelingen steeds minder kans hebben.”
De mazen van het net
“We maken het potentiële fraudeurs zo lastig mogelijk” Jan Offerman
32
IZA Magazine 3 | 2012
Ondanks al deze (preventieve) maat regelen is fraude nooit helemaal te voorkomen. Er zullen altijd fraudeurs zijn die door de mazen van het net weten te glippen, zo legt Smits uit. “We kunnen onmogelijk alle declaraties een voor een gaan controleren. Dat willen we ook helemaal niet want dat zou ten koste gaan van alle verzekerden die geen kwade bedoelingen hebben. Als verzekeraar hebben we bijvoorbeeld met veel zorgaanbieders de afspraak dat we door hen ingediende nota’s automatisch verwerken. Dit levert veel gemak op voor onze verzekerden, die de kosten niet
Nieuwe aanpak brengt fraude aan het licht
hoeven voor te schieten en de nota niet naar ons op hoeven op te sturen. Handmatig verwerken van alle declaraties zou daaraan een einde maken. Miljoenen goedwillende verzekerden zouden dan lijden onder enkele tientallen fraudeurs.”
Een harde aanpak Een steeds groter deel van aandacht van het team van Offerman en Smits gaat uit naar fraude door zorgverleners. Een deel van hun tijd besteden ze nog steeds aan frauderende verzekerden maar omdat veel declaraties in natura verrekend worden, wordt dat steeds minder. Smits: “Hoe meer we naar het declaratiegedrag van zorgverleners kijken, des te sneller we afwijkende declaraties kunnen herkennen. Bovendien kan het bij frauderende zorgverleners om zeer grote bedragen gaan. Een tandarts die jarenlang alleen maar moeilijke extracties doet en alleen maar uitgebreid tandsteen verwijdert. Dan praat je over heel veel geld.” Bij dit soort fraude past een harde aanpak. Waar in het verleden nog vaak werd verrekend en gewaarschuwd, gaan wij nu steeds vaker over tot beslagleggingen en rechtsprocedures, legt Offerman uit. “Voor frauderende zorgverleners betekent het dat frauderen geen loterij zonder nieten is maar criminaliteit die wordt aangepakt. Het is onze maatschappelijke verplichting om deze ernstige vorm van fraude te beheersen.”
Door op een nieuwe manier naar de declaratiebestanden te kijken liep een frauderende tandartsassistente tegen de lamp. Zij maakte misbruik van de administratie van haar werkgever door herhaaldelijk kosten bij ons te declareren voor behandelingen die niet hebben plaatsgevonden. De ingediende nota’s werden door onze administratie automatisch verwerkt, waardoor de tandartsassistente de bedragen direct op haar eigen rekening gestort kreeg. Omdat zij een aanvullende verzekering had met een onbeperkte vergoeding voor tandartskosten, kon dit heel lang doorgaan. Door toepassing van de nieuwe aanpak kwam de fraude direct aan het licht. Om te voorkomen dat dit soort fraude in de toekomst ooit nog voor kan komen, hebben we als organisatie aanvullende maatregelen genomen. De vrouw is gearresteerd en door de rechter veroordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf. Naast het strafrechtelijke traject, hebben wij ook een civielrechtelijk traject ingezet om de schade op haar te verhalen.
“Goedwillende verzekerden mogen niet lijden onder enkele fraudeurs” Jan Smits
33
Speciaal voor u
en trakteert! Tot € 98 korting
Korting voor verzekerden IZA bestaat in 2012 zestig jaar. En dat willen we samen met u vieren. Daarom bieden we alle IZA-verzekerden mooie kortingen op prachtige horloges.
Klassiek sportief herenhorloge De uitvoering van het Herenhorloge LS 25040 is klassiek sportief. Het sieraad heeft een edelstalen behuizing en een diameter van 42 mm. Het uurwerk is quartz analoog met datumaanduiding en chronograaffunctie. Het horloge is waterdicht tot minimaal 5 atmosfeer. De donkerbruine lederen band met crocoprint en de speciale sluiting geven dit horloge een bijzondere uitstraling.
quartz uurwerk heeft drie wijzers met dag, datum en 24-uursaanduiding. De witte wijzerplaat en polsband met stalen vouwsluiting maken het geheel prachtig af.
Stoer en vrouwelijk voor de dames Edelstaal, staal en keramiek vullen elkaar prachtig aan in dit stoere dameshorloge. Het uurwerk heeft een klassieke vormgeving en het analoge
IZA SINDS 1952
Korting voor lezers Het Herenhorloge LS 25040 en het dameshorloge LS 17480 hebben een adviesprijs van € 129 per stuk. Als IZA-verzekerde betaalt u slechts € 99 per stuk. De horloges worden geleverd inclusief opbergbox en twee jaar garantie. Ze worden gratis verzonden met handtekening voor ontvangst. Koopt u beide horloges dan krijgt u als IZA-verzekerde een extra korting. U betaalt dan geen € 258 maar € 160 voor beide horloges.
Meer modellen op onze site Zit er niets voor u bij? Kijkt u dan eens op www.iza.nl/magazine. Daar vindt u nog meer modellen waarop dezelfde speciale voorwaarden van toepassing zijn.
€ 12,50 korting Hulp bij afvallen Afvallen is niet altijd makkelijk, soms kunt u wel een steuntje in de rug gebruiken. De Omron Caloriscan is de ideale partner als u gewicht wilt verliezen. De activiteitenmonitor is meer dan een klassieke stappenteller, hij weet namelijk van alle dagelijkse activiteiten hoeveel calorieën u daamee verbrandt. Of u nu rent, stofzuigt, kookt of aan het werk bent, met de CaloriScan weet u precies hoeveel energie u verbruikt, hoeveel calorieën u verbrandt en hoeveel u afvalt.
34
IZA Magazine 3 | 2012
De Omron CaloriScan HJ-306 heeft een adviesprijs van € 59,95. Als IZA-verzekerde krijgt u de activiteitenmonitor voor de speciale actieprijs van € 47,45. Dat betekent een voordeel van € 12,50! U betaalt geen verzendkosten. Meer weten of bestellen? Kijk op www.iza.nl/magazine.
Puzzel 1e prijs: Een Bilderberg Arrangement voor twee personen, in een van de negentien Bilderberg hotels naar keuze. Bestaand uit: feestelijke welkomstcocktail, Bilderberg Menu (vier gangen), overnachting in een comfortabele hotelkamer en Bilderberg Ontbijt. 2e prijs: VVV Cadeaubon € 45 3e prijs: VVV Cadeaubon € 25 Oplossing IZA Magazine 2|2012:
IZA wenst u een zorgeloze zomer Uit de inzendingen hebben wij de volgende winnaars geselecteerd: 1. De heer P. Baarslag, Enschede 2. Mevr. R. van Oosten, Zaandam 3. Mevr. A. Scholten, Albergen
Alle woorden uit de onderstaande lijst zijn kriskras verborgen in het veld met letters. Sommige letters worden meer dan één keer gebruikt. Als u alle woorden uit de lijst in het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters in de leesrichting de oplossing van deze puzzel.
Noteer de oplossing op een briefkaart met uw naam, adres en polisnummer en stuur deze, voldoende gefrankeerd, naar: IZA, postbus 445, 5600 AK Eindhoven. Vermeld: puzzel oplossing IZA Magazine. Of stuur uw oplossing digitaal in via www.iza.nl/magazine.
Uiterste inleverdatum: 15 november 2012
ARTROSE BANJO BEELD BEUGEL BEZOEK CADEAU DEBAT DRANKJE ESSAY FEEST GAST GEBAK GEWRICHT GODEN GUATEMALA HAPJE HARTELIJK HOREN KAARSJES KAARTJE
KABAAL KEYBOARD KNIE LASSO LAWAAI LEERSTOEL MANTELZORG MESJE MUZIEK ORTHODONTIST PAKKET PAPPA PRINT PROOI RESPONS ROUTE SEREEN SLISSEN SNAREN SNERT
SOLISTE SPEECH SPOOR TAART TELER TOTEM TRAKTEREN UITRUKKEN VRIENDEN WAGEN WATER
De winnaars krijgen thuis bericht en worden bekendgemaakt in het volgende IZA Magazine.
35
Gezonde mensen betalen mee voor zieke mensen. Dat is goed.
eens
oneens
T0223-201209 IZA Magazine
Wat vindt u? Geef uw mening op izagezondsamen.nl/eensoneens | goed voor elkaar |
T0223-201209 IZA Magazine_Adv_192x247.indd 1
27-09-12 12:17