In de focus isabel rots
Grote COV-enquête
Wat zeggen COV-leden over verandering van ambt of functie?
H
oe zie jij je loopbaan? Dit was de centrale vraag in de grote COV-enquête van begin 2015. Meer dan 2000 actieve COV-leden vulden de vragenlijst in. Dank je wel! Jullie antwoorden bezorgen ons waardevolle informatie over jullie loopbaanervaringen, -wensen en -verwachtingen. We geven je graag een eerste deel van de bevindingen, gebaseerd op de antwoorden van de 2.026 deelnemers. Passend bij het thema van Schoolwijzer, ‘Een nieuw schooljaar, een frisse start’, bekijken we de veranderingen in ambt of functie tijdens de onderwijsloopbaan. Hoeveel deelnemers aan de enquête zijn tijdens hun loopbaan van ambt of functie veranderd? Welke redenen spelen een rol? En omgekeerd: wat zijn redenen om je ambt of functie te behouden? Zien we betekenisvolle1 verschillen tussen mannen en vrouwen of tussen verschillende leeftijden? Zijn er verschillen naar de grootte en de regio van de school waar men werkt? Je leest hier het antwoord op al deze vragen.
B en je v
tb e
In totaal vulden 2.026 actieve leden, waarvan 82% vrouwen, de vragenlijst in. Bijna de helft (46%) van de deelnemers is 50 jaar of ouder. De veertigers vormen 24% van de groep, de dertigers 21% en de twintigers 9%. De helft van de deelnemers (49%) is onderwijzer en 28% is kleuteronderwijzer. Verder werkt 5% als leermeester lichamelijke opvoeding of levensbeschouwelijke vakken, 6% als ICT- of zorgcoördinator en 5% als directeur. Ook een beperkt aantal (in totaal 7%) administratief medewerkers, kinderverzorgers, logopedisten, kinesisten, verplegers, ergotherapeuten, pedagogische begeleiders en inspecteurs vulden de vragenlijst in.
Huidig ambt Figuur 1Figuur Huidig1 ambt noemd?
enk je d at je over
v ijf ja ar n o g d e z
ob he e lf d e j
Figuur 1 Huidig ambt
bt?
7% 5% 5% ? s a l k r a a de n inspec tie? 6% veranderen va tromen n tevreonder wijs6% e j d e s e j n m 5% il 5%28% n W il j e d o o r W et je j o b Be
7%
Kleuteronderwijzer Kleuteronderwijzer 28%
?
D
as
Deelnemers aan de enquête
Onderwijzer
Leermeester Leermeester Zorg-/ ICT-coördinator Zorg-/ ICT-coördinator
49%
49%
Onderwijzer
Directeur
Directeur
Andere
Andere
De meeste deelnemers werken in een landelijke (29%) of gemeentelijke (41%) omgeving, 20% in een stedelijke omgeving en 10% in een grootstad.
Regio van de school Figuur 2Figuur Regio2van de school 10%
16
BASIS 12 SEPTEMBER 2015
20%
Landelijke omgeving Landelijke omgeving
10% 29% 20%
29%
Eerder gemeentelijke Eerder gemeentelijke omgeving omgeving
10%
Landelijke omgeving
10% 29%
20%
29%
20%
Eerder gemeentelijke Eerder gemeentelijke omgeving omgeving
Eerder de stedelijke 2van Regio van school Eerder stedelijkehet werk (zeer) bepalend. Een positieve sfeer kan persoFiguur 2 Regio van de school Figuur 2Figuur Regio de school gemeente gemeente 41%
41% 10%
10%
29%
29% 20%
20%
41%
41%
neelsleden ertoe aanzetten een ander ambt op te nemen GrootstedelijkeGrootstedelijke omgeving om in de school te kunnen blijven werken. Een leerkracht omgeving Landelijke omgeving Landelijke omgeving schrijft: “Als je tijdelijk bent en je hebt de keuze tussen ‘iets’ of ‘niets’ in een school waar je graag werkt, dan is de keuze Eerder gemeentelijke gemaakt.” Het salaris en de woon-werkafstand spelen de Eerder gemeentelijke omgeving minste rol om van ambt te wijzigen. omgeving Eerder stedelijke Eerder stedelijke gemeente Tabel 1 Redenen om te wijzigen van ambt gemeente (zeer) Grootstedelijke omgeving Grootstedelijke omgeving bepalend
De meerderheid werkt in een school met maximum 300 leerlingen.
Figuur 3Figuur Aantal3 leerlingen Aantal leerlingen Figuur 3 Schoolgrootte 5% 5%
9% 12%
9% 21% 12%
21%
aansluiting bij interesses
75%
op zoek naar een uitdaging
73%
ik werd gevraagd een ander ambt op te nemen 48% sfeer op het werk
45%
evenwicht werk/gezin 0-100 leerlingen 0-100 leerlingenwerkzekerheid
38%
waardering van samenleving voor mijn job 101-200 leerlingen 101-200 leerlingen salaris 201-300 leerlingen 201-300 leerlingen afstand woon-/werkplaats 301-400 leerlingen 301-400 leerlingen
31%
32%
Aantal leerlingen Figuur22% 3Figuur Aantal3 leerlingen
22%
12% 22%
20%
401-500 leerlingen Er zijn geen verschillen naar de grootte en de regio van 401-500 leerlingen de school waar men werkt. Voor sommige redenen om Meer dan 500 Meer leerlingen 0-100 leerlingen dan 500 leerlingen 9% van ambt te veranderen, zien we wel betekenisvolle ver0-100 leerlingen schillen tussen mannen en vrouwen. Deze redenen zijn 101-200 leerlingen 12% 21% 101-200 leerlingen in figuur 4 aangeduid met een *. Vrouwen veranderen Van21% ambt veranderen 201-300 leerlingen meer dan mannen van ambt omwille van de combineer201-300 Zo’n 27% van de deelnemers is tijdens de leerlingen loopbaan van Figuur 4 Redenen om te wijzigen van ambt: baarheid met het gezin en omwille van de werkzeker301-400 leerlingen mannen t.o.v. vrouwen ambt aan een onderwijzer 22%veranderd. Denk bijvoorbeeld 301-400 leerlingen heid. Voor mannen speelt het salaris dan weer een grodie vast benoemd wordt als zorgcoördinator, een kleuter401-500 leerlingen 31% woon-/werkafstand tere rol. 401-500 leerlingen onderwijzer aangesteld in het ambt van onderwijzer, een 31% Meer dan 500 leerlingen leermeester lichamelijke opvoeding die om medische re-salaris* Meer dan 500 leerlingen Figuurom 4 Redenen omambt: te wijzigen van ambt: Figuur 4 Redenen te wijzigen van mannen t.o.v. samenleving denen wordt wedertewerkgesteld in het ambtwaardering van adminimannen t.o.v. vrouwen vrouwen stratief medewerker … werkzekerheid*
31% 5%
9%
21%
5% 31%
evenwicht werk/gezin*
vrouw
woon-/werkafstand
Een groter percentage mannen (41%) dan vrouwen (24%) is salaris* sfeer op werk veranderd van ambt. Er is ook een verschil volgens leeftijd: waardering samenleving ik werd gevraagd vijftigplussers veranderden meer van ambt (33%) in vergewerkzekerheid* lijking met twintigers (13%) en dertigers (20%). Dat lijktuitdaging loevenwicht werk/gezin* interesses gisch: hoe ouder, hoe meer loopbaan je achter de rug hebt sfeer 20% op werk 30% 0% 10% en dus ook hoe meer kans op een wijziging in ambt.
man
vrou 40%
50%
60%
70%
80%
man
90%
ik werd gevraagd
De meerderheid van de bevraagden (58%) ervaart een pouitdaging sitief effect van de ambtswijziging op hun jobtevredenheid. Figuur 5 Redenen interesses om te wijzigen van ambt:
verschillen 0% 10% naar 20% leeftijd 30% 40%
50%
60%
70%
80%
90%
Het is vooral interessant om na te gaan waarom persoNoot. Statistisch significante verschillen zijn aangeduid met * neelsleden wijzigen van ambt. Daarom legden wewoon-werkafstand de deelsalaris Er zijn ook verschillen naar de leeftijd van het personeelsnemers aan de enquête negen mogelijke redenen voor. Ze 5 twintigers Redenenminder om tedan wijzigen van ambt: lid. In figuur 5Figuur zie je dat hun oudere moesten telkens aanduiden in welke mate deze redensamenleving bewaardering verschillen naar leeftijd collega’s van ambt wijzigen omwille van interesses en het palend was om van ambt te veranderen. Sommige persowerkzekerheid* 50+ zoeken naar een nieuwe uitdaging. Als jonge personeels-40-49 jaar neelsleden zijn al meer dan eens veranderd van ambt. Zij woon-werkafstand evenwicht werk/gezin* leden van ambt veranderen, doen ze dat vooral om werk-30-39 jaar moesten de enquêtevragen beantwoorden voor de meest salaris sfeer op werk zekerheid te hebben. Een 29-jarige onderwijzeres legt uit:20-29 jaar ingrijpende wijziging. Tabel 1 vat de antwoorden samen. waardering samenleving ik werdbij gevraagd* Drie kwart van de personeelsleden duidt ‘aansluiting in- “Als gedeeltelijk werkloze TADD'er in mijn scholengemeenuitdaging* neem ik elk jobaanbod aan. Ik heb gewerkt als leerteresses’ en ‘op zoek naar een uitdaging’ aan als (zeer) be- schapwerkzekerheid* evenwicht werk/gezin* lichamelijke opvoeding, als zorgcoördinator en zelfs palend om van ambt te wijzigen. Dat wijst op een ambtsinteresses* meester Verder duiden dertigers verandering als een positieve keuze. Ongeveer de helft van 0%als secretariaatsmedewerker.” sfeer op werk 30% 10% 20% 40% 50% 60% 70% 80% 90% meer dan vijftigplussers ‘evenwicht werk/gezin’ aan als de deelnemers stelt dat ’gevraagd zijn een ander ambt op ik werd gevraagd* belangrijke reden om van ambt te wijzigen. te nemen’ erg belangrijk was. Voor 45% was de sfeer op uitdaging*
5
4
3
2
interesses*
Figuur 6 Redenen om ambt te 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% behouden: mannen t.o.v. vrouwen 12 SEPTEMBER 2015 BASIS
80%
90%
17
Figuur 5 Redenen om te wijzigen van ambt: verschillen naar leeftijd
uitdaging interesses
Figuur 5 Redenen om te wijzigen van ambt: 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% verschillen naar leeftijd
80%
90%
woon-werkafstand salaris
woon-werkafstand
Figuur 5 Redenen om te wijzigen van ambt: verschillen Er zijn geen verschillen naar schoolgrootte. De regio speelt waardering samenleving salaris Figuur 5 Redenen om te wijzigen van ambt: naar leeftijd wel een rol maar enkel voor ‘afstand woon- en werkplaats’. verschillen naar leeftijd dering samenleving werkzekerheid* Voor wie werkt in een landelijke of gemeentelijke omgeving werkzekerheid* 50+ evenwicht werk/gezin* woon-werkafstand is de woon-werkafstand meer bepalend om het ambt te be40-49 jaar nwicht werk/gezin* houden dan voor wie werkt in een grootstedelijke omgeving. salaris sfeer op werk 30-39 jaar sfeer op werk Logischerwijze zijn er niet alleen verschillen tussen mannen waardering samenleving 20-29 jaarik werd gevraagd* ik werd gevraagd* en vrouwen qua redenen om van ambt veranderen (zie howerkzekerheid* 50+ uitdaging* ger) maar ook om het ambt te behouden. Uit figuur 6 leiden uitdaging* 40-49 jaar evenwicht werk/gezin* interesses* we af dat mannen meer geneigd lijken om van ambt te ver30-39 jaar interesses* sfeer op werk 20-29 jaar anderen. De opgelijste redenen voor mannen 0% om 10%te wijzigen 20% 30% zijn 40% 50% 60%alvast 70% 80% Figuur 4 Redenen van ambt: 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% ik werd gevraagd* minder bepalend om hun ambt te behouden. Enkel voor mannen t.o.v. vrouwen uitdaging* ‘geen mogelijkheid tot verandering’ is het verschil tussen interesses* woon-/werkafstand mannen en vrouwen niet significant. 0% 10% 20% 30% 40% 50% Figuur 6 Redenen om ambt te
60%
70%
niet geselecteerd voor ambt*
40-
30-
20-
90%
Figuur 6 Redenen om ambt te
80% salaris*90%
Noot. Statistischmannen significantet.o.v. verschillen zijn aangeduid met * samenleving waardering behouden: vrouwen
50+
Figuur 6 Redenen om ambt te behouden: mannen t.o.v. behouden: mannen t.o.v. vrouwen vrouwen
werkzekerheid*
Kijken we naar het huidige ambt van het personeelslid, dan niet geselecteerd voor ambt* vrouw evenwicht werk/gezin* 6 Redenen om te waardering samenleving* geen mogelijkheid zien verandering we ookFiguur verschillen. We vatten deambt belangrijkste bevinman sfeer op werk geen nood aan verandering ambt* geen mogelijkheid verandering behouden: mannen dingen salaris* samen. Voor slechts 13%t.o.v. van devrouwen bevraagde direcgeen nood aan verandering ambt* ik werd gevraagd vrouw teurs de werkzekerheid (zeer) bepalend om van ambt te woon-werkafstand* niet was geselecteerd voor ambt* salaris* voldoende uitdaging* man kleuteronwaardering Dat samenleving* uitdaging vrouw veranderen. is beduidend minder dan voor woon-werkafstand* evenwicht werk/gezin* geen mogelijkheid verandering voldoende uitdaging* man interesses derwijzers (45%), onderwijzers (30%) en leermeesters opaan werk* geensfeer nood verandering ambt* evenwicht werk/gezin* werkzekerheid * salaris* (64%). Het salaris was voor directeurs (40%) meer bepalend 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% tewerk* wijzigen van ambt: sfeer op vrouw Figuur 4 Redenen om interesses* woon-werkafstand* om van ambt te veranderen dan voor kleuteronderwijzers werkzekerheid * mannen t.o.v. vrouwen voldoende man 0% uitdaging* 20% 40% 60% 80% 100% (15%), onderwijzers (12%) en zorg-/ICT-coördinatoren (15%). interesses* evenwicht werk/gezin* sfeer op werk* woon-/werkafstand Maar de overgrote meerderheid van de directeurs (84%) 0% 20% 40% 60% 80% 100% Figuur 5 Redenen om te wijzigen van ambt: werkzekerheid * noemt ‘op zoekinteresses* naar een uitdaging’ een (zeer) bepalendesalaris* re- Noot. Statistisch significante verschillen zijn aangeduid met * verschillen naar leeftijd den voor hun ambtswijziging. kleuteronderwijzers en onsamenleving 0% 20% Bij 40% 60% 80% waardering 100% derwijzers is dat respectievelijk 59% en 69%. woon-werkafstand Bij dewerkzekerheid* zorg-/ Bovendien zijn er heel wat betekenisvolle verschillen naar ICT-coördinatoren is dat 80%, dat is significantevenwicht meer dan bij leeftijd. In figuur 7 zijn ze gemarkeerd. In vergelijking met vrouw salaris werk/gezin* de kleuteronderwijzers (59%). oudere collega’s behouden jongere personeelsledenman meer sfeer op werk waardering samenleving hun ambt omwille van interesses, werksfeer, uitdaging en ik werd gevraagd werkzekerheid* 50+ Ambt behouden omdat er nog geen mogelijkheid was tot verandering. De uitdaging 40-49 jaar evenwicht werk/gezin* verschillen tussen de leeftijdsgroepen zijn niet erg groot Bijna drie kwart van de deelnemers aan onze enquête is 30-39 jaar interesses sfeer op werk maar ze zijn wel statistisch significant. Verder noemen dernooit van ambt veranderd. Wat zijn hun motieven? We vroe20-29 jaar 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% tigers en veertigers – meer dan twintigers en90% vijftigplussers gen hen om voor elf mogelijke redenen aan teikduiden in werd gevraagd* – werkzekerheid een (zeer) bepalende reden om hun ambt welke mate deze bepalend waren voor het behouden van uitdaging* te behouden. Ook speelt het salaris op dit vlak een grotere hun ambt. Tabel 2 toont dat interesses en werkzekerheid interesses* 5 Redenen om wijzigen van ambt: rol voor veertigers dantevoor vijftigplussers. Twintigers gehet meest doorslaggevend zijn. Ook de sfeer op het werk, Figuur 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% verschillen naar leeftijd ven meer dan vijftigplussers aan dat ze hun ambt behouden de combineerbaarheid met het gezin en de uitdaging vorwegens geen nood aan verandering. men voor meer dan 70% (zeer) bepalende redenen om hun woon-werkafstand Figuur 7 Redenen om ambt te behouden: ambt te behouden. Weinig personeelsleden (12%) geven aan salaris naar leeftijd dat ze zich kandidaat stelden voor een ander ambt maar Figuur 7 Redenen omverschillen ambt te behouden: verschillen naar waardering samenleving Figuur 6 Redenen om ambt te niet werden geselecteerd. leeftijd waardering samenleving*
behouden: mannen t.o.v. vrouwen
werkzekerheid*
Tabel 2 Redenen om ambt te behouden
50+ 50+
niet geselecteerd voor ambt*
40-49 40-49jaar jaar
evenwicht werk/gezin*
waardering samenleving niet geselecteerd voor ambt*
30-39 30-39jaar jaar
samenleving* geen mogelijkheid verandering* sfeer opwaardering werk
(zeer) geen mogelijkheid verandering 20-29 20-29jaar jaar geen nood aan verandering ambt* ik werd gevraagd* bepalend geen nood aan verandering ambt* salaris* salaris* aansluiting bij interesses 84% uitdaging* woon-werkafstand vrouw woon-werkafstand* interesses* werkzekerheid 81% voldoende uitdaging* voldoende uitdaging* man evenwicht werk/gezin* 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% evenwicht werk/gezin sfeer op het werk 75% sfeer op werk* sfeer op werk* evenwicht werk/gezin 71% werkzekerheid * werkzekerheid* interesses* voldoende uitdaging 71% interesses* 0% 20% 40% 60% 80% 100% afstand woon-/werkplaats 66% 10%ambt 20% 30% Figuur 6 Redenen0%om te40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% salaris 62% Noot. Statistisch significantet.o.v. verschillen zijn aangeduid met * behouden: mannen vrouwen geen nood aan verandering van ambt 52% niet geselecteerd ambt* Vanvoor functie veranderen salaris mogelijkheid tot verandering deed zich niet voor 44% waardering samenleving* mogelijkheid Om verandering je job in het onderwijs een andere wending te geven, waardering van samenleving voor mijn job 42% geengeen woon-werkafstand nood aan verandering ambt* hoef je niet noodzakelijk te veranderen van ambt. salaris* ik stelde me kandidaat voor een ander ambt 12% vrouw Inhoudelijk reliëf geven aan je loopbaan kan door (tijdelijk) waardering samenleving woon-werkafstand* maar werd niet geselecteerd voldoende uitdaging*
man
evenwicht werk/gezin* werkzekerheid* sfeer op werk*
18
BASIS 12 SEPTEMBER 2015
werkzekerheid * evenwicht interesses*
vrouw
werk/gezin
sfeer werk40% 0% op 20%
60%
80%
100%
man
voldoende uitdaging* Figuur 4 Redenen om evenwicht te wijzigen van ambt: werk/gezin mannen t.o.v. vrouwen sfeer op werk* werkzekerheid*
woon-/werkafstand
interesses* 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
salaris*
Figuur 8 Redenen om te wijzigen van functie: mannen t.o.v. een andere functie (takenpakket) op te nemen. Denk bijwaardering samenleving vrouwen voorbeeld aan een kleuteronderwijzer die zorg als ambuwerkzekerheid* lante leerkracht geeft, een onderwijzer met de opdracht salaris vrouw evenwicht van mentor, een kleuteronderwijzer metwerk/gezin* specifieke functie woon-werkafstand man bewegingsopvoeding … Zo’n 37% van de deelnemers aan de sfeer op werk waardering samenleving enquête is ooit veranderd van functie. Er zijn geen verschilik werd gevraagd werkzekerheid* len tussen mannen en vrouwen, noch naar leeftijd en uitdaging schoolgrootte. Wel veranderden personeelsleden in een 7 Redenen om ambt te behouden: vrouw evenwichtFiguur werk/gezin interesses grootstedelijke omgeving meer van functie (48%) dan colleverschillen naar leeftijd man op werk 0% 10% 20% 30% 40%sfeer 50% 60% 70% 80% 90% ga’s in een gemeentelijke (34%) of landelijke (35%) omgeik werd gevraagd ving. De meeste personeelsleden zijn na de functieverande50+ niet geselecteerd voor ambt* 40-49 jaar ring even tevreden (26%) of meer tevreden met hun job waarderinguitdaging* samenleving 30-39 jaar Figuur 5 Redenen om teinteresses* wijzigen van ambt: (59%). geen mogelijkheid verandering* geen nood aan verandering ambt* verschillen naar leeftijd salaris*0%
20-29 jaar
20%
40%
60%
80%
100%
Het is zinvol om te bekijken waarom personeelsleden verwoon-werkafstand woon-werkafstand anderen van functie. De deelnemers aan de enquête kregen Noot. Statistisch significante verschillen zijn aangeduid met * voldoende uitdaging* salaris negen mogelijke redenen voorgeschoteld. We vroegen hen evenwicht werk/gezin waardering samenleving in welke mate deze bepalend waren voor hun functiewijziBovendien zijn erwijzigen betekenisvolle verschillen naar de leefFiguur 4 Redenen om tesalaris van ambt: sfeer op werk* werkzekerheid* mannen t.o.v. vrouwen ging. Personeelsleden die al meer dan eens veranderden tijd van het personeelslid. We zien in figuur werkzekerheid* woon-werkafstand 50+9 dat vijftiginteresses* van functie beantwoordden de vragen voor hun meest inplussers meer dan hun jongere collega’s van zijn 40-49functie jaar evenwicht werk/gezin* waardering samenleving woon-/werkafstand 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 30-39 jaarEen ergrijpende functiewijziging. In tabel 3 zie je dat drie redenen veranderd omwille van interesses en uitdaging. sfeer op werk 50+ werkzekerheid* salaris* 20-29 naar jaar er bovenuit steken. Zowel ‘aansluiting bij interesses’, ‘zoevaren leerkracht noteert: “Ik ging van titularis ambuik werd gevraagd* 40-49 jaar waardering samenleving werk/gezin ken naar een uitdaging’ als ‘gevraagd zijn om een andere lanteevenwicht als afsluiter van mijn loopbaan om zo expertise te kun30-39 jaar salaris uitdaging* werkzekerheid* sfeer op werk functie op te nemen’ worden door meer dan 60% van de nen doorgeven.” Twintigers en dertigers veranderen meer 20-29 jaar vrouw interesses* evenwicht werk/gezin* deelnemers als (zeer) bepalend aangeduid. Voor 40% was van functie woon-werkafstand ik werd omdat gevraagd*hen dat is gevraagd en omdat ze werkman 0%werk/ge10% 20% zekerheid 30% 40% zoeken. 50% 60% 70% 80% deelnemers 90% sfeer op werk ‘de sfeer op het werk’ erg belangrijk. ‘Evenwicht Verschillende aan de enuitdaging* waardering samenleving zin’ en ‘werkzekerheid’ scoren even hoog (39%). Iets meer quête geven aan dat het frustrerend kan zijn om “als ik werd gevraagd interesses* werkzekerheid* dan een kwart noemt de waardering door de samenleving jongste in een team de gaten te moeten opvullen”. Iemand uitdaging 0%de keuze 20% 40% 80% te100% (zeer) bepalend om van functie te wijzigen. De woon-werkschrijft: “Ik werk/gezin heb nooit gehad60% om zelf wijzigen. Ik vrouw evenwicht interesses afstand en het salaris spelen de minste rol om van functie werd dit opgelegd.” Maar dat kan ook goed uitpakken: “Dit man Figuur 6 Redenen om ambt te 0% 10% 20% 30%sfeer 40% 50% 60% 70% 80% 90% op werk te veranderen, wellicht omdat verandering van functie was op dat moment de enige aanbieding. Ik heb ze met beide behouden: mannen t.o.v. vrouwen werd gevraagd en heb er geen spijt van.” Een andere meestal geen verschil maakt in salaris en werkplaats. handenikaangenomen niet geselecteerd voor ambt* leerkracht schrijft gevat: “Het is ALTIJD fijn als het schoolwaarderingFiguur samenleving* uitdaging* 5 Redenen om te wijzigen van ambt: bestuur “vraagt” om een taak uit te voeren en voor mezelf is Tabel 3 Redenen om te wijzigen van functie (takenpakket) geen mogelijkheid verandering verschillen naar leeftijd interesses* geen nood aan verandering ambt* het een uitdaging.” salaris* (zeer) bepalend woon-werkafstand 0% 20% vrouw 40% 60% 80% 100% woon-werkafstand* van functie: verschillen man salaris uitdaging* Figuur 9 Redenen om te wijzigen aansluiting bij interesses 68% voldoende evenwicht werk/gezin* naar leeftijd waardering samenleving op zoek naar een uitdaging 64% sfeer op werk* ik werd gevraagd een andere functie op te nemen
werkzekerheid * werkzekerheid*
62% werk/gezin* evenwicht
0%
sfeer op werk
sfeer op het werk
40%
evenwicht werk/gezin
39%
werkzekerheid
39%
waardering van samenleving voor mijn job
28%
afstand woon-/werkplaats
22%
salaris
19%
50+
salaris
interesses*
woon-werkafstand 20% 40% 60% 80%
40-49 jaar
100%
30-39 jaar 20-29 jaar
waardering samenleving
ik werd gevraagd* uitdaging*
werkzekerheid*
interesses*
evenwicht werk/gezin 0%
10%
20%
30%sfeer40% op
50+ 40-49 jaar
50% werk
60%
70%
80%
30-39 jaar
90%
20-29 jaar
ik werd gevraagd* uitdaging*
Figuur 6 Redenen om ambt te interesses* behouden: mannen t.o.v. vrouwen Er zijn geen verschillen naar schoolgrootte en -regio. 0%
20%
40%
60%
80%
100%
niet geselecteerd voor ambt* Voor sommige redenen om van functie te veranderen, waardering samenleving* zien we wel betekenisvolle verschillen tussen mannen en Noot. Statistisch significante verschillen zijn aangeduid met * geen mogelijkheid verandering vrouwen (zie figuur 8). Zowel bij mannen als vrouwen geen nood aanzijn verandering ambt* Functie behouden salaris* interesses en uitdaging de topredenen om van functie te vrouw woon-werkafstand* Een groep personeelsleden is nooitman van functie veranveranderen maar mannen duiden deze motieven nog voldoende uitdaging* derd. Tabel 4 laat zien dat hun redenen erg gelijklopend meer aan dan vrouwen. Verder speelt werkzekerheidevenwicht werk/gezin* sfeer op werk* zijn met de redenen om hetzelfde ambt te behouden (zie voor vrouwen een grotere rol dan voor mannen. Dit kan werkzekerheid * tabel 2). Interesses en werkzekerheid zijn het belangerop wijzen dat mannen - omdat ze sterk in de minderinteresses* door60% de sfeer op het werk, de combineer20% 40% 80% 100% heid zijn - een streepje voor hebben qua tewerkstelling in rijkst,0%gevolgd baarheid met het gezin en de uitdaging. het basisonderwijs.
12 SEPTEMBER 2015 BASIS
19
0%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Figuur 5 Redenen om te wijzigen van ambt: verschillen naar leeftijd Tabel 4 Redenen om functie te behouden
woon-werkafstand
Figuur 11 Redenen om functie te behouden: verschillen Figuur 11 Redenen om functie te behouden: naar leeftijd
salaris
(zeer) bepalend
waardering samenleving
aansluiting bij interesses
verschillen naar leeftijd
84%
werkzekerheid* evenwicht werk/gezin*
werkzekerheid
81%
sfeer op werk
sfeer op het werk
40-49 jaar
geen mogelijkheid tot verandering
30-39 jaar
73%
geen nood aan verandering*
69% 69%
salaris
64%
afstand woon-/werkplaats
63%
geen nood aan verandering van functie
53%
waardering van samenleving voor mijn job
42%
mogelijkheid tot verandering deed zich niet voor
39%
50+
woon-werkafstand
uitdaging*
voldoende uitdaging
20-29 jaar
waardering samenleving
ik werd gevraagd*
evenwicht werk/gezin
50+
niet geselecteerd voor functie
40-49 jaar
salaris*
30-39 jaar
voldoende uitdaging*
interesses* 0%
10%
20%
evenwicht werk/gezin* 30% 40% 50% sfeer op werk*
60%
70%
80%
90%
werkzekerheid* interesses* 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100%
Figuur 6 Redenen om ambt te behouden: t.o.v. vrouwen Ten slottemannen zijn er beperkte verschillen naar schoolgrootte
en regio. Meer dan de helft (54%) van de personeelsleden uit grote scholen (> 500 leerlingen) geeft aan dat ze hun geen mogelijkheid verandering ik stelde me kandidaat voor een andere functie behouden omwille van de waardering door de sageen nood aan verandering ambt* 13% functie maar werd niet geselecteerd menleving. Voor collega’s in scholen met 101 tot 200 salaris* vrouw woon-werkafstand* leerlingen is dat slechts 36%. Ook naargelang de regio voldoende uitdaging* man Figuur 10 toont dat vrouwen meer dan mannen hun funczien we enkele opvallende verschillen. Voor wie werkt in evenwicht werk/gezin* Figuurtie4behouden Redenenomwille om tevan wijzigen vanwerkzekerheid, ambt: sfeer oplandelijke werk* interesses, een of gemeentelijke regio is de woon-werkafwerkzekerheid * mannen t.o.v. vrouwen werksfeer, combineerbaarheid met het gezin, salaris, stand meer bepalend dan voor collega’s in een grootsteinteresses* woon-werkafstand en de waardering van de samenleving delijke context (66% t.o.v. 52%). Omgekeerd stellen meer 0% 20% 40% 60% 80% 100% woon-/werkafstand voor hun job. personeelsleden in een grootstedelijke omgeving dat er salaris* nog geen mogelijkheid tot verandering was: 47% t.o.v. ering samenleving Figuur 10 Redenen omtefunctie te behouden: Figuur 10 Redenen om functie behouden: mannen t.o.v. 38% uit een landelijke en gemeentelijke omgeving. mannen t.o.v. vrouwen vrouwen werkzekerheid* niet geselecteerd voor ambt*
waardering samenleving*
vrouw
nwicht werk/gezin* niet geselecteerd voor functie
Besluit
De COV-enquête geeft inzicht in veranderingen in ambt en functie van onderwijspersoneel. We stellen vast dat personeelsleden meer wijzigen van functie dan van ambt, vrouw meestal met positieve impact op jobtevredenheid. De man verandering blijkt dan ook vooral ingegeven door interes40% 50% 60% 70% 80% 90% ses en het zoeken naar een nieuwe uitdaging, zeker bij vijftigplussers. Dat de meerderheid van de bevraagde COV-leden (nog) niet is veranderd van ambt of functie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% heeft vooral te maken met eigen interesses, werkzekerFiguur 5 Redenen om te wijzigen van ambt: Noot. Statistisch significante verschillen zijn aangeduid met * heid, werksfeer, combineerbaarheid met het gezin en de verschillen naar leeftijd gewenste uitdaging. We juichen toe dat personeelsleden woon-werkafstand Er zijn enkele betekenisvolle verschillen naar leeftijd (zie mogelijkheden hebben om een ambt of functie op te nefiguur 11), al zijn die kleiner dan voor de redenen om van men (of net te behouden) passend bij hun interesses, ersalaris Figuurte11 Redenen om functieiste behouden: functie wijzigen. Voor twintigers de werksfeer het varing, aspiraties, deskundigheid en gezinssituatie. ering samenleving verschillen naarteleeftijd meest bepalend om de functie behouden. Deze leefWel stelt een grote groep personeelsleden dat ze gewerkzekerheid* 50+ tijdscategorie geeft de minste nood tot verandering van vraagd (sommigen preciseren “opgelegd”) zijn een ander niet geselecteerd voor functie 40-49 jaar nwicht werk/gezin* geen mogelijkheid tot verandering functie aan. In vergelijking met jongere collega’s behouambt of functie op te nemen. Vooral jonge vrouwelijke 30-39 jaar sfeer op werkgeen nood aan verandering* den vijftigplussers minder hun functie omwille van inte20-29 jaarpersoneelsleden blijken een nieuw ambt of functie te waardering samenleving ik werd gevraagd* 50+ resses, salaris en uitdaging. aanvaarden bij gebrek aan een voltijdse baan van lange woon-werkafstand 40-49 jaar salaris* uitdaging* duur. man
geen mogelijkheid tot verandering sfeer op werk waardering samenleving* geen nood aan verandering functie ik werd gevraagd woon-werkafstand* uitdaging salaris* voldoende uitdaging interesses evenwicht werk/gezin* op werk* 0% 10%sfeer20% 30% werkzekerheid* interesses*
n
30-39 jaar
voldoende uitdaging*
interesses*
evenwicht werk/gezin*
0%
op werk* 30% 10%sfeer 20% werkzekerheid*
40%
20-29 jaar
50%
60%
70%
80%
90%
interesses*
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100%
Figuur 6 Redenen om ambt te behouden: mannen t.o.v. vrouwen
niet geselecteerd voor ambt* (of significant) verschil is een begrip uit de statistiek. Het betekent 1. Een ‘betekenisvol’ waarderingdat samenleving* het verschil niet op toeval berust maar reëel is. We rapporteren hier enkel de
geen mogelijkheid verandering betekenisvolle verschillen. Die kan je niet met het blote oog zien. Wij voerden hiervoor
geen nood aan verandering ambt*toets uit. een statistische salaris*
woon-werkafstand*
voldoende uitdaging*
evenwicht werk/gezin*
20
sfeer op werk*
BASIS 12 SEPTEMBER 2015 werkzekerheid * interesses*
vrouw man
Dit wijst op de nood om in het loopbaanpact een degelijke aanvangsfase uit te werken. Dank aan alle COV-leden die aan de enquête hebben meegewerkt! De bevindingen onderbouwen nog sterker onze argumenten voor een rechtszeker personeelsbeleid met loopbaankansen gestoeld op elementen van intrinsieke motivatie. n
20-29 jaar
