Hoe toegankelijk is Zutphen? Met voorwoord van Bas Treffers
Hoe toegankelijk is Zutphen? Met voorwoord van Bas Treffers
Onderzoek 2 juni 2009; uitgave 13 oktober 2009
Stichting Platform Gehandicapten & Chronisch Zieken te Zutphen Leeuweriklaan 19 7203JD Zutphen T: 0657101160 E:
[email protected] W: www.belangenorganisatie.nl/zutphen
2
Inhoudsopgave
Voorwoord Bas Treffers
4
Inleiding
5
Wat houdt toegankelijkheid eigenlijk in?
6
Het onderzoek
7
Geteste locaties -
Openbare wegen Omgeving van winkelcentra en zorginstellingen Gemeentehuis Station, politiebureau, CWI, Sociale dienst en Wmo-loket Musea Bibliotheken Cultuurcentra Gebedshuizen Apotheken Bijdrage Jan Troost van Makkers Unlimited
8 10 12 13 14 15 16 17 18 20
Samenvatting en conclusies
21
Dankwoord
22
Handicap en humor
23
3
Ik wou dat ik een vogel was
Het was niet mijn plan om een appeltje met Berlage te schillen. Deze beroemde Nederlandse architect, o.a. ontwerper van het Haagse gemeentemuseum, is immers al lang dood en begraven. Nee, ik ging naar dat museum om een tentoonstelling van Karel Appel te zien. Deze bewonderde en verguisde schilder had deze de titel ‘Ik wou dat ik een vogel was’ meegegeven. Als een zittende loopvogel rol ik het museum binnen. De dame die de kaartjes verkoopt, zegt me dat een deel van de expositie boven is geïnstalleerd; een trap op, dus. Ik stel haar voor de toegangsprijs van zeven gulden naar rato aan mij door te berekenen. Zij is waarschijnlijk de tafels der vermenigvuldiging niet machtig en verstrekt mij een gratis kaartje. Is dat het aangename van uitzonderlijkheid? Ja, die Berlage. Hij stierf in 1934, wat heeft hij geweten van het feit dat er mensen zijn die zich van rolstoelen bedienen? Weinig. Dat blijkt ook wel tijdens mijn gang door het museum. Ik stuit bijvoorbeeld op een kuil, waar een prachtig kabinet gevestigd is met antieke poppenhuizen. Deze kuil vormt echter wel de doorgang naar een ander vleugel van het museum. Op een afstand van nog geen 15 meter zijn twee trapliften gemonteerd om het verticaal transport te verzorgen. De suppoost bedient ze vriendelijk en geduldig. Het geknoei is door Berlage begonnen en bij de aanbouw van de nieuwe vleugel door een mij onbekende architect consequent voortgezet. Want deze prachtige ruimte met schitterend licht wordt verstoord door een lange trap van zo’n 25 treden. Een lift is men vergeten. De schilderijen van de ‘verfsmijtende barbaar’ zijn prachtig. De man die maar ‘wat aan rotzooide’ slaagt er ook op gevorderde leeftijd in zich te vernieuwen. Die schilderijen daar boven heb ik dus jammer genoeg niet gezien, vandaar dat gratis kaartje. De rest moet ik maar in de catalogus bewonderen. Op de terugweg naar de uitgang kom ik langs een andere expositie, ‘De staande mens, sculpturen uit Afrika’, genaamd. Deze zogenaamd primitieve kunst toont, voornamelijk in hout, de menselijke figuur. Deze graf-, tover- en bezweringsbeelden zijn zonder uitzondering staande figuren. Deze primitieve kunstenaars verschillen dus niet zo veel van Berlage. Mensen die niet (meer) kunnen staan, zitten niet in hun hoofden. In de hal tussen het museum en het Museon is een uitspraak van Lawrence Weiner als teken aan de wand geschreven. Deze luidt: “Een voorwerp afhankelijk van een ander voorwerp om zelfstandig te functioneren.” Misschien schrijf ik nog eens de fabel van de rolstoel en de lift. Of: ik wou dat ik een vogel was.
Bron: Man zonder voetstappen van Bas Treffers (1944-2008)
4
Inleiding
Op 2 juni 2009 is er een eerste onderzoek gedaan in hoeverre Zutphen toegankelijk is voor personen met een handicap. Openbare wegen naar en gebieden van winkelcentra en zorginstellingen, publieke gebouwen, musea, bibliotheken, gebedshuizen, buurthuizen, cultuurcentra en apotheken werden getest. Speciale aandacht was er voor gebouwen met een cultuurfunctie. Dit jaar immers is Cultuur het thema van de week van de toegankelijkheid. In een unieke samenwerking van de stichting Platform Gehandicapten & Chronisch Zieken (St.PGCZ) met Programma VCP van de CG-raad, Makkers Unlimited, bus 1202, Stichting Welzijn Zutphen en “last but not least” 40 leerlingen van het voortgezet onderwijs vanuit een maatschappelijke stage, werden ervaringen zoals personen met een handicap die ondervinden, vastgelegd, zo nodig met foto’s en filmpjes. Resultaten met adviezen zullen 13 oktober 2009, tijdens de landelijke Week van Toegankelijkheid, aan de gemeente worden gepresenteerd. De St.PGCZ behartigt al meer dan 20 jaar de belangen van genoemde groepen, zwakkeren en ouderen. Haar werkgroep Toegankelijkheid heeft het initiatief genomen tot bovengenoemd onderzoek. Als stichting is het namelijk ons doel om alle winkelcentra en openbare gebouwen in de gemeente Zutphen toegankelijk te hebben voor onze doelgroep. Reeds bij de voorbereiding waren zes leerlingen van het Isendoorn College betrokken, die hiervoor punten voor hun maatschappelijke stage scoorden. Bij de uitvoering zelf waren maar liefst veertig leerlingen van het Dalton-, Baudartius – en het Isendoorn College, in de rol van minder validen, betrokken. Samen met begeleiders werden zes groepen gevormd; met in elke groep één persoon met een scootmobiel, één in een rolstoel met duwer, één op krukken, één slechtziende en één persoon die foto’s en filmpjes maakte. Ervaringen met de aandachtspunten werden met een cijfer vastgelegd. De test werd begonnen bij het gemeentehuis. Na korte toespraken van de voorzitter van de St.PGCZ Mevr. C.W.B. van der Tuin en wethouder Dhr. A. Van Oosten, opende laatstgenoemde de toegankelijkheidsdag met zijn poging het gemeentehuis binnen te rijden. De eerste groep volgde om het gemeentehuis op toegankelijkheid te testen, terwijl de resterende groepen met hetzelfde doel op diverse locaties in de wijken van Zutphen begonnen. ’s Middags richtten alle groepen, versterkt met een Makker Unlimited (Toegankelijkheid politie), zich op de binnenstad. Aan het einde van de dag maakten Burgemeester, wethouders en diverse raadsleden van de gelegenheid gebruik om in bus 2012 de die dag geschoten foto’s en filmpjes van vooral slechte toegankelijkheid te bekijken. Deze bus was de gehele dag al ingezet bij de voorbereiding van de expositie en als middelpunt van een oefenbaan voor gefingeerde blinden.
5
Wat houdt toegankelijkheid eigenlijk in? Traditioneel denken veel mensen bij toegankelijkheid eerst aan rolstoelen en drempels. Inderdaad zijn drempels, trappen en smalle deuren voor mensen in een rolstoel vaak onneembare hindernissen, die het verdienen om opgeruimd te worden. Maar er is meer. Door goede, begrijpelijke en leesbare informatie, worden allerlei producten en diensten veel beter toegankelijk en bruikbaar voor mensen met bijvoorbeeld een verstandelijke beperking of minder- en slechtzienden. Ringleidingen maken zalen bruikbaar en daarmee toegankelijk voor mensen met gehoorproblemen. De beschikbaarheid van verschillende soorten voedsel maakt restaurants en andere horecavoorzieningen toegankelijk voor mensen met voedselovergevoeligheid. Ook belangrijk is de houding van personeel ten opzichte van bezoekers met beperkingen. Als men ergens neerbuigend wordt behandeld of zelfs wordt weggekeken vanwege handicap of ziekte, is deze voorziening zeker niet zo toegankelijk en bruikbaar als voor ieder ander.
DE toegankelijkheid politie aan het werk
6
Het onderzoek
Inleiding Problemen op openbare wegen en in voetgangersgebieden kunnen bestaan uit: - kuilen in de weg of zeer oneffen wegdek - grote bolling, dwarshelling of geulen in het wegdek - grote waterputten in de weg die erg verzonken zijn - boomwortels of steile uitritten op fietspaden - grote drempels of steile opritten - bolle sierbestrating in de vorm van een rotonde - stoepen die niet doorlopen maar treden hebben - uitgestalde waren of reclameborden die de doorgang hinderen - straatmeubilair wat in de weg staat - oversteekplaatsen die moeilijk bereikbaar zijn Enzovoort………………… Onderzoek is uitgevoerd aan de hand van een vragenlijst* met de volgende aandachtspunten:
Bereikbaar Toegankelijkheid Bruikbaar Toilet Voorzieningen Uitgankelijkheid Parkeren
- Kan ik er komen? Kan ik er parkeren? - Kan ik erin? - Zijn alle binnenruimtes voor iedereen bruikbaar? - Is er een invalidentoilet? Toch geen opslagplaats? - Is er een ringleiding en zijn er voorzieningen voor slechtzienden? - Kan ik in geval van nood vlug en veilig vluchten? - Bij openbare gebouwen is gelet op de afstand tot de gehandicaptenparkeerplaatsen en hun breedte
*Voor verdere details van de vragenlijst, voor zo ver die niet volgen uit de hierna gegeven resultaten, wordt verwezen naar de St.PGCZ.
Geteste locaties 7
OPENBARE WEGEN Locatie
Probleem
Beschrijving
Alternatief
Martinetsingel/ Pelikaanstraat
Kuilen in wegdek
In het eerste deel van de Pelikaanstraat zeer diepe kuilen over de hele breedte in het wegdek.
Pelikaanstraat ter hoogte van de Pelikaan
Grote dwarshelling van de weg
Pelikaanstraat tegenover Pelikaan
Stoep
Beukerstraat, uitgang van de HEMA
Uitgang
Doordat de weg sterk naar de zijkant helt, is het niet goed mogelijk om de scootmobiel netjes langs de stoeprand te parkeren. Het geeft ook problemen met uitstappen omdat daardoor de stoeprand te hoog is De stoep is zeer smal. Je kunt niet met scootmobiel, rolstoel of kinderwagen over de stoep lopen. Daardoor zijn de winkels en de koffieshop moeilijk te bereiken. De uitgang van de HEMA is zeer steil. De dwarshelling is zo sterk dat het, komend vanuit de Frankensteeg of de Beukerstraat, een gevaarlijke helling is voor rolstoelgebruikers, scootmobielen.
Nee, de stoep bij de Pelikaan is te nauw om met een scootmobiel of rolstoel over te rijden Nee, stoep is te nauw
IJssel brug
Voetpad
Emmerikseweg
voetpad
Spittaalstraat
Ingezakte putjes
Op de IJssel brug is het onmogelijk elkaar op het voetpad met een scootmobiel/rolstoel te passeren. Het voetpad loopt bol. De op en afritten zijn gelegd met rolstenen Op de voetpaden staan hier en daar paaltjes midden in het pad. Voor visueel gehandicapten zijn hier en daar aangegeven. Er is geen stoepafrit en er zit een gat in de stoep Putjes zijn ingezakt
8
Nee. De stoeprand is hoog zodat het niet gemakkelijk is om op de weg verder te gaan. Geen ideale oplossing, maar men kan daar een grote bocht maken zodat je aan de overkant van de Beukerstraat rijdt. Dit kan wel problemen geven met winkelende mensen. nee
Gladder asfalteren.
Verhogen en gladder maken
Beukerstraat
Groenmarkt
Ver van de gehandicapten parkeer plaatsen. De keitjes
Een aantal winkels heeft te hoge drempels
Dit hobbelt erg als je in een rolstoel zit en de stoep, deze is erg scheef Erg veel Als je in de rolstoel/scootmobiel zit hobbels in de schud je door de hobbels wel erg door weg elkaar Slecht wegdek Het wegdek is erg slecht Het wegdek en Door de ongelijke hoogte van de stenen de stoep liggen valt er niet goed te rijden met een op ongelijke rolstoel hoogte scheef Door de putjes loopt de straat erg scheef Kinderkopjes, Er zijn in deze straat geen stoepen en verlichting en de straat is belegd met kinderkopjes ontbreken van tegels. Dit is erg hobbelig voor een stoepen rolstoel gebruiker of iemand met een rollator Geen stoep
De stoep rechter maken
Kruispunt Martinetsingel, Spittaalstraat en Pelikaanstraat Pelikaanstraat
Markeringen voor visueel gehandicapten
Er zijn nergens markeringen voor visueel gehandicapten, dit is wel erg gevaarlijk
Markeringen aanbrengen
Trottoir te smal
Stoep verlagen
Proosdijsteeg
Stijl en erg hobbelig
Het trottoir is te hoog en kan er niet op komen, dan moet men terug naar de hoek De weg loopt af en is erg hobbelig
Martinetsingel
Frans Halslaan Zaadmarkt
Houtmarkt Bornhovestraatje
Donkeresteeg
9
Over de weg
Nee Straat opnieuw leggen
Putjes op gelijke hoogte maken Gladde stenen
Gelijkmatiger maken en de stenen gladder
Omgeving van winkelcentra en zorginstellingen De Vijver Er zijn voldoende parkeerplaatsen aanwezig waaronder gehandicaptenparkeerplaatsen. Deze laatste groep is niet breed genoeg. De ingang naar de winkels is goed.
Woonboulevard Eierkamp Er zijn voldoende parkeer plaatsen waaronder gehandicaptenparkeerplaatsen. Deze zijn op de juiste afstand van de winkel en breed genoeg. De ingang is goed en achter de deur is voldoende manoeuvreer ruimte. De paden zijn breed genoeg. Er is een invalidentoilet, deze is niet goed aangegeven. Bij brand is er een speciale voorziening aan de trap voor mensen die slecht ter been zijn. In het restaurant zijn de tafels niet van de juiste hoogte voor een rolstoel gebruiker.
De Polbeek Er zijn voldoende parkeerplaatsen waaronder de gehandicaptenparkeerplaatsen, deze zijn wel aangegeven met borden, maar niet te zien vanwege begroeiing van struiken.
Geweldigershoek/ Dieserstraat bij Huize Elizabeth Er zijn voldoende parkeerplaatsen en drie gehandicaptenparkeerplaatsen. Deze plaatsen zijn goed aangeven. Je kan er de scootmobiel veilig parkeren. Op de drempels liggen losliggende stenen. Er zijn hier geen bankjes aanwezig.
Nieuwstad De Nieuwstad is beperkt wat betreft de parkeerplaatsen, het is betaald parkeren en er zijn geen gehandicaptenparkeerplaatsen. Bij Expert staat een groot reclame bord op de stoep waardoor er geen doorgang is.
Rudolf Steinerlaan/Leesten Oost Er zijn voldoende parkeerplaatsen waaronder ook gehandicaptenparkeerplaatsen. Er zijn veilige plekken om de scootmobiel te parkeren en de toegangspaden zijn verhard. De paden vertonen wel erg veel hobbels en aan het eind is de drempel erg hoog voor een rolstoel/ scootmobiel. Voor de visueel gehandicapten zijn er geen voorzieningen getroffen. Bij Terstal is een gele kaart uitgedeeld omdat de gehandicaptenparkeerplaatsen erg ver van het bedrijf liggen. Niet alle winkels waren drempelvrij.
10
Winkelcentrum Dreiumme Warnsveld Er zijn voldoende parkeerplaatsen waaronder gehandicaptenparkeerplaatsen. Bij de bank waren de gehandicaptenparkeerplaatsen te ver weg. Er is voldoende plek om de scootmobiel te parkeren. De ingang tot de winkels waren goed en drempelvrij. Bij de bank en meeste winkels waren de toonbanken te hoog en de pinautomaten niet bereikbaar voor scootmobiel/ rolstoel gebruikers.
Toegankelijkheid toetsen in de winkels
De stoep is wel erg steil om tegenop te komen 11
Gemeentehuis Het oude gemeentehuis Deze is toegankelijk voor rolstoel gebruikers via een zijdeur aan voorkant en aan de achterkant. Er zijn drie gehandicaptenparkeerplaatsen op het ’s Gravenhof, maar deze zijn niet goed aangegeven en vaak is er zo geparkeerd dat er maar twee kunnen staan. Daarnaast hebben wij gezien dat er dikwijls een auto van een ambtenaar, met een parkeer ontheffing, staat. Graag hierop meer toezicht. Het stadshuis is toegankelijk met een lift waar wel een rolstoel in kan, voor scootmobielers staat een rolstoel voor gebruik in de hal.
Het nieuwe gemeentehuis Deze is goed toegankelijk voor scootmobielen en rolstoelgebruikers die geduwd worden. Moet een rolstoelgebruiker zelfstandig naar binnen dan is dit wel moeilijk, zie foto wethouder. Voor gehandicaptenparkeerplaatsen hier boven.
Wethouder van Oosten had het er niet makkelijk mee
De ruimte tussen de parkeerplaatsen is niet gemarkeerd e ruimte
12
Station Zutphen Toegang en hal Er zijn voldoende parkeerplaatsen waaronder gehandicaptenparkeerplaatsen die voldoen aan de normen. De ingang is drempel vrij en breed genoeg. De deuren gaan automatisch open. De kaartjes automaat is niet goed leesbaar voor rolstoel gebruikers. Bij de snackbar kan een rolstoel gebruiker geen gebruik maken van de automaat vanwege de hoogte. Het kaartjesloket is goed toegankelijk,de pinautomaat is te hoog. In het station is de hellingbaan veel te steil voor rolstoelgebruikers. De stalling voor fietsen van mindervaliden en scootmobielen is niet aangegeven. Aan de achterkant van het station is de helling veel te steil, de rolstoel gebruiker rolt terug. De stoep aan de achterkant van het station is veel te steil, de rolstoel slaat achterover ( zie foto).
De helling achter het station is moeilijk voor rolstoelgebruikers Politiebureau Er zijn voldoende parkeerplaatsen en voldoende gehandicaptenparkeerplaatsen. Het gebouw is niet goed toegankelijk voor rolstoel gebruikers vanwege een drempel.
CWI, Sociale dienst, Wmo loket, Er zijn voldoende parkeerplaatsen aanwezig. Het Wmo loket is niet goed aangegeven, deze zou binnen en buiten goed aangeven dienen te zijn. Bij het CWI waren de balies veel te hoog voor rolstoel gebruiker. Wij hebben hier geen uitgebreid onderzoek gedaan i.v.m. de verbouwing en gaan na de verbouwing verder onderzoek doen.
13
Musea Museum Kip De Hoven. Het Museum was gesloten toen we er aan kwamen. Het museum is niet toegankelijk omdat de toegang alleen via een trap bereikbaar is, welke ook nog eens slecht begaanbaar is.
Stedelijk museum Het museum was niet toegankelijk voor scootmobielen/rolstoelgebruikers. Alleen via de achterdeur kan de scootmobiel/rolstoelgebruiker naar binnen, maar i.v.m. het alarmsysteem moet men zich dan twee dagen van te voren aanmelden. De groep is dan ook lopend naar binnen gegaan. Er zijn wel parkeerplaatsen dicht bij het museum. De gehandicaptenparkeerplaats is niet goed, de deur van de auto komt tegen een paaltje aan. In het museum zijn een trap en een lift aanwezig, maar er is geen evacuatie-chair. Het invalidentoilet is aanwezig en goed aangegeven,maar er zit geen alarmknop op dit toilet. De looproute is niet duidelijk aangegeven. In een rolstoel is de tentoonstelling niet goed te bezichtigen. Voor visueel gehandicapten is de belichting niet optimaal. Er staan overal stoeltjes en banken, maar zonder leuningen, dit is wel wenselijk voor ouderen en mensen die slecht ter been zijn om op te kunnen staan van de bankjes.
Henriette Polak Er zijn voldoende parkeerplaatsen aanwezig waaronder gehandicaptenparkeerplaatsen. Er is plaats om een scootmobiel te parkeren, deze ligt op korte afstand van het museum. Het gebouw is voor rolstoel gebruikers niet toegankelijk vanwege een trap. De stoep is gigantisch hoog. De oplossing zou kunnen zijn om een oprit te maken voor rolstoelers. De ingang is niet drempelvrij. Er zijn geen voorzieningen voor visueel gehandicapten aanwezig. De deuren zijn niet te gebruiken voor rolstoelgebruikers, ze kunnen deze niet openen. Het is een ongeschikt gebouw voor mensen in een rolstoel of scootmobiel door de drempels, trap, afwezigheid lift en toiletten boven.
Het was een hele klus om de helling op te komen 14
Bibliotheken Bibliotheek Warnsveld Er zijn voldoende parkeerplaatsen en gehandicaptenparkeerplaatsen, goed aangegeven. De plaatsen in de laatste groep zijn te smal, één van de drie op een te grote afstand van het gebouw. Er is voldoende plaats om de scootmobiel buiten te stallen. De ingang is niet goed te bereiken vanaf de parkeerplaats vanwege een steile helling. De ingang is niet geheel drempelvrij. Er is voldoende ruimte voor een scootmobiel/ rolstoel om te manoeuvreren. De paden zijn breed genoeg en de boeken goed bereikbaar. Er is een computer aanwezig om te helpen met zoeken. De leeszaal op de 1 e verdiepen is goed bereikbaar. Van de leestafels is er één geschikt voor een rolstoel gebruiker. Voor visueel gehandicapten is er een folder, maar er moet wel naar gevraagd worden. Een Invalidentoilet is niet aanwezig, overige toiletten zijn op de 1ste verdieping.
Bibliotheek Zutphen Er zijn voldoende parkeerplaatsen en gehandicaptenparkeerplaatsen aanwezig. Er is voldoende plaats om de scootmobiel te parkeren. De ingang is goed toegankelijk en breed genoeg. Er is voldoende manoeuvreerruimte voor een rolstoel. Er is een lift aanwezig om naar de 1ste verdieping te komen. Het personeel is graag bereid om te helpen met het pakken van de boeken die te hoog staan. De balie is op goede hoogte. Een minpuntje is dat de scan voor het pasje op ooghoogte is en dat is veel te hoog voor een rolstoel gebruiker. De leestafels zijn op goede hoogte. Er is een invalidentoilet aanwezig.
Leerlingen testen toegankelijkheid voor rolstoelers Foto Henk Brummelman
15
Cultuurcentra Theater Hanzehof Er zijn voldoende parkeerplaatsen waaronder gehandicaptenparkeerplaatsen. Deze voldoen niet aan de breedte norm. Er is geen veilige plek om de scootmobiel te stallen. De ingang van het gebouw is voor een elektrische rolstoel niet goed toegankelijk. De rolstoel valt om als je over het verlaagde stoepje wilt gaan. Het invalidentoilet is niet goed toegankelijk vanwege de draai van de deuren.
Luxor theater Gehandicaptenparkeerplaatsen zijn niet dichtbij, vanwege voetgangersgebied. Het theater is voor gehandicapten of iemand die slecht ter been is niet toegankelijk vanwege de steile trap. Oplossing zou kunnen zijn een helling te maken voor rolstoelen.
Het Volkshuis Gehandicaptenparkeerplaatsen zijn niet dichtbij, vanwege voetgangersgebied. Het restaurant is heel goed toegankelijk. Wel is jammer dat de spiegel en de veiligheidskaart voor rolstoelgebruikers te hoog hangen.
Buurthuis Ketelhuis Er zijn voldoende parkeerplaatsen. Geen enkele gehandicaptenparkeerplaats. Er is voldoende plaats om een scootmobiel te parkeren. De scootmobiel kan niet mee naar binnen toe. De ingang is niet goed toegankelijk en niet drempelvrij. Er is geen ruimte om de rolstoel te manoeuvreren. Er is een lift voor de rolstoel aanwezig. Er is een invalidentoilet aanwezig.
Wijkcentrum de Mene. Er zijn voldoende parkeerplaatsen waaronder ook gehandicaptenparkeerplaatsen. Deze zijn op korte afstand van de ingang. Het gebouw is goed toegankelijk. Er is voldoende ruimte voor een rolstoel om te manoeuvreren. In het gebouw is een lift aanwezig. Voor de visueel gehandicapten zijn geen voorzieningen getroffen. Het gebouw is goed bereikbaar met een rolstoel en de ingang goed toegankelijk, de deur opent automatisch.
16
Gebedshuizen. Luthersekerk Parkeerplaatsen zijn niet van toepassing omdat het midden in het winkel gebied ligt. Je kunt de scootmobiel daar veilig buiten stallen. De toegang is niet zelfstandig te bereiken en heeft een drempel. Daarnaast is het niet aangegeven voor visueel gehandicapten. Het pad binnen is te smal voor rolstoel en deze kan niet manoeuvreren. In de looppaden zijn matten die de doorgang belemmeren voor een rolstoel. Er is geen invalidentoilet aanwezig. Een spreker is goed hoorbaar.
St.Walburgiskerk Er zijn drie gehandicaptenparkeerplaatsen op het ’s Gravenhof, maar deze zijn niet goed aangegeven en vaak is er zo geparkeerd dat er maar twee kunnen staan. Daarnaast hebben wij gezien dat er dikwijls een auto van een ambtenaar, met een parkeerontheffing, staat. Graag hierop meer toezicht. Er is voldoende plaats om een scootmobiel te parkeren. Het gebouw is moeilijk bereikbaar i.v.m. de kinderkopjes en de erge ongelijke bestrating. Het toegangspad is voor de meeste mensen met een handicap moeilijk begaanbaar en moet er gebruik gemaakt worden van de achteringang. De weg daar heeft een behoorlijke dwarshelling. De ingang is niet helmaal drempelvrij maar de drempel is niet erg hoog. De toegang is niet aangegeven, evenals welke deur open is. Je ziet veel mensen eerst de hoofdingang proberen, dan het Maria portaal en uiteindelijk de achteringang. Voor visueel gehandicapten is er niets aangegeven. Het toegangspad is goed verlicht, ’s avonds staat het gebouw in de floodlight. De toegang is niet goed te bedienen voor rolstoel - en scootmobiel gebruikers. De enorme kerkdeur, die uit twee delen bestaat, moet met de hand geopend worden. Bij diensten en concerten staat er altijd iemand bij de ingangsdeur. Indien iemand met een rolstoel of scootmobiel naar binnen wil wordt de kosteres gewaarschuwd en het tweede deel van de deur ook geopend. Er zijn geen obstakels in de hal en looppaden, Voor niveauverschillen in de kerk zijn een paar ‘op en afritten’ gemaakt. Eén ervan is iets te steil voor rolstoelers. De Librije is door niveauverschillen niet bereikbaar voor rolstoelers/scootmobielers. In een zijbeuk is een kleine overzichtstentoonstelling ingericht die wel bereikbaar is. De vitrines zitten op goede hoogte voor rolstoelers. Er zijn geen aangepaste zitplaatsen voor mensen die moeilijk kunnen opstaan. Zij moeten zich vasthouden aan de banken er voor. Er is ringleiding aanwezig maar alleen voor die personen die in de kerkbanken zitten. Zit je in een rolstoel dan is de dienst niet te volgen als je ook nog slechthorend bent. In de kerk is het mogelijk om je rolstoel of scootmobiel te plaatsen om een concert bij te wonen.
17
Apotheken Apotheek De Brink Daar zijn voldoende parkeerplekken, ze zijn wel erg hobbelig en lopen schuin af. Er is één gehandicaptenparkeerplaats, daar dienen toch minstens twee te komen. Er is voldoende plaats om de scootmobiel te parkeren. De ingang van de apotheek is niet goed bereikbaar vanaf de parkeerplaats. De toegang is niet duidelijk aangegeven voor visueel gehandicapten en de ingang is niet drempel vrij. De kassa is te hoog voor iemand in een rolstoel en de pin automaat is niet te bereiken. We missen stoelen met een armleuning voor mensen die moeilijk kunnen opstaan. De bewijzering in geval van nood is niet goed zichtbaar.
Apotheek de Vijver Daar zijn voldoende parkeerplekken en 1 gehandicaptenparkeerplaats. Er is voldoende plek om de scootmobiel te parkeren. Parkeerplekken zijn op goede afstand en de gehandicaptenparkeerplaats is goed aangegeven. Jammer dat de toegang niet effen is. De toegang naar de apotheek is breed genoeg en iemand met een scootmobiel kan goed binnen komen. De deuren gaan automatisch open. Er is voldoende ruimte binnen om te draaien en personeel is bereid om te helpen.
Apotheek Leesten Er zijn voldoende parkeerplaatsen en gehandicaptenparkeerplaatsen. De parkeerplaatsen liggen op de juiste afstand en zijn duidelijk aangegeven. De ingang van de winkel is goed bereikbaar en duidelijk aangegeven voor visueel gehandicapten. De doorgang paden zijn breed genoeg. De deuren gaan automatisch open. Er is voldoende ruimte voor een scootmobiel om binnen te manoeuvreren en de koopwaar is goed bereikbaar. De kassa is goed toegankelijk en de pin ook. Er staan stoelen met armleuningen. De vluchtroute is goed aangegeven.
Apotheek Dreiumme Er is voldoende parkeerruimte en er zijn voldoende gehandicaptenparkeerplaatsen,deze liggen op goede afstand van de ingang. De ingang is goed bereikbaar. Ruim voldoende plaats om de scootmobiel te parkeren. De ingang is goed aangegeven voor visueel gehandicapten. De ingang is breed genoeg voor een rolstoel of evt. een scootmobiel. De glazen deuren zijn duidelijk gemarkeerd. Er is voldoende plaats voor een rolstoel om te manoeuvreren. De koopwaar is goed toegankelijk. De kassa en pin automaat zijn niet goed bereikbaar voor rolstoelgebruikers. Er is een bankje om op te zitten met een armleuning. 18
Apotheek De Hoven Er zijn weinig parkeerplaatsen en geen gehandicaptenparkeerplaats. De deur is niet open te krijgen door rolstoel gebruikers, omdat je dat zelf moet doen en bovendien gaat deze naar buiten open. Een alternatief is een elektrische deur.
Apotheek Nieuwstad De parkeerplaatsen zijn beperkt i.v.m. parkeermeters. Er zijn geen gehandicaptenparkeerplaatsen. Er is geen ruimte om de scootmobiel buiten te parkeren omdat de stoep te smal is.
Herkenning in cultuur
19
Bijdrage Jan Troost van Makkers Unlimited
Leerlingen maken 'kennis' met de rolstoel.
Makkers op het grote plein
Tja, en op een rollater kan je inderdaad goed zitten
Leerlingen bij de 1202 20
Samenvatting en conclusies Dit jaar is Cultuur het thema van de week van de toegankelijkheid. Op dit gebied heeft Zutphen heel veel te bieden, neem alleen de stad zelf al in cultuurhistorisch opzicht. Het uitgangspunt dient te zijn dat cultuur voor iedereen bereikbaar is. Voor de gemeente zou dit een mooi streven zijn om na te komen. Bij ons onderzoek zijn wij jammer genoeg situaties tegen gekomen waar cultuur niet voor een ieder toegankelijk is, zoals de musea en een filmhuis op de markt. De bibliotheken en de buurthuizen zijn echter wel goed toegankelijk. Over het algemeen is het met de toegankelijkheid van de wegen en parkeerplaatsen binnen de gemeente Zutphen redelijk goed gesteld. Waar de gemeente in dit verband nog aandacht aan kan besteden zijn kleine zaken zoals tegels en bestrating bij de verzorgingstehuizen en een aantal winkel centra. De Stichting heeft met het aanbieden van dit boekwerk een handreiking willen geven aan de gemeente, zodat deze hiermee aan de slag kan om van Zutphen een ‘cultuur toegankelijke stad’ te maken.
Zutphen is een scootmobiel en fietsstad!!!!!!!!
21
Dankwoord
De Stichting PGCZ heeft, door de verleende medewerking, de eerste toegankelijkheidstest in Zutphen goed kunnen uitvoeren. In de eerste plaats zijn resultaten en inzicht verkregen, die in verder overleg met betrokkenen tot de gewenste toegankelijkheid moeten leiden. Daarnaast is ervaring opgedaan die zeker in vervolg onderzoek zal worden verwerkt. Op grond van deze overwegingen wil de genoemde Stichting dank zeggen aan die personen en instanties waarmee in voorbereiding en/of in uitvoering op een plezierige en effectieve manier is samengewerkt. De volgende leerlingen van het Isendoorn College die in het gehele project hebben geparticipeerd: Thijmen van Waalwijk, Jan-Willem Broersma, Pjotr Verhey, David Janssen, Siska Wegdam en Sjors de Kievid. Bij de uitvoering zelf waren maar liefst veertig leerlingen, van het Isendoorn-, Het Baudartius – en het Dalton College, betrokken. Deze werden begeleid door medewerkers van de Stichting PGCS, Dhr. Begieneman en de ervaringsdeskundigen Martina Verbaarschot en Anne Theijssen. De C.G.-raad was actief d.m.v. van Jan Troost bij het informeren van de vrijwilligers en onderdelen zoals de Makkers Unlimited, de VCP in de persoon van Pierre Ronden en de bus 1202. De Makkers Unlimited waren als ervaringsdeskundigen en voorzien van politiepet een aanspreekpunt en droegen bij aan de speciale sfeer. Ook de inzet van bus 1202 als mobiele ondersteuning voor o.a. expositie- en presentatie mogelijkheden is belangrijk geweest. Daarnaast willen we hen danken die zonder direct aandeel in de voorbereiding of uitvoering toch dit onderzoek mogelijk hebben gemaakt door personen, middelen of subsidies ter beschikking te stellen. Achtereenvolgens willen we noemen de gemeente Zutphen, Zorgbelang Gelderland, De Born, Sensire en Welzorg Deventer, Hans Vos (EHBO) en Dhr. Huisman als tussenpersoon van het Isendoorn College. Tevens kregen we toestemming van de uitgever om uit het boek,*” Man zonder voetstappen” van Bas Treffers het deel “ Ik wou dat ik een vogel” was over te nemen, van de Belangen Organisatie Oost Gelre, om de nodige informatie uit hun voortreffelijk verslag “Op stap in Lichtenvoorde” te halen en van de koster van de St.Walburgiskerk om rondom deze kerk een hindernisbaan voor visueel gehandicapten mogelijk te maken. *Man zonder voetstappen van Bas Treffers is te bestellen op www.manzondervoetstappen.nl
22
Handicap en humor
23
24
