Hoe prikkelhoest bedaren?

Januari 2014

GEZONDHEIDSMAGAZINE

Winterblues of depressie: een groot verschil Stop met roken: Leef langer!

Menopauze: tijd voor een nieuwe start in het leven

Hoe prikkelhoest bedaren? SANA nr 40

1

COLOFON I-SANA MAGAZINE Web-en Gezondheidsmagazine Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw [email protected] www.isana.eu Redactieadres: Wegvoeringstraat 66a B-9230 Wetteren [email protected] Uitgave: Maandelijks elektronisch nummer (behalve de maanden juli en augustus)

Verantwoordelijk uitgever: Monique Kmita Gedelegeerd bestuurder: Danny Zeegers Verantwoordelijke marketing, promotie en advertenties België: [email protected] Verantwoordelijke regie Nederland: Kees Martens Hoofdredacteur: Jan van Bercken Art-Director: Ellen Drenth Artistiek advies: Alvin Bamps

Bestellen? www.nutribell.be

Documentatie & secretariaat: Klaudia Pauwels Abonnementen: Losse nummers : € 3,20 Jaarabonnement: € 32,00 Copyright 2014 Alle in de advertenties en redactionele stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s door derden aangeleverd, vallen onder verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf, instelling of dienst die aanlevert aan Advies Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de rechten van die gegevens kan de uitgever niet aansprakelijk worden gesteld. Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud (teksten en advertenties) van I-sana is geen medisch advies en kan een consult bij een arts niet vervangen. Bij medische problemen of twijfel moet altijd een geneesheer worden geraadpleegd.

2

SANA nr 40

i-sana een uitgave van Advies Media

Voorwoord

W

Natuurlijke afweer

e zitten volop in de winter, de „R” zit in de naam van de maand, dan zijn we al geconditioneerd om snel naar de apotheek te hollen omdat we misschien anders de lente niet halen: vitamines, sprays, versterkende middelen en natuurlijk de nodige vaccins. Handige lobbyjongens en naïeve media slaan de handen in elkaar om het publiek de belangrijkste elementen van de nieuwe overlevingsstrategie cadeau te doen. Een kindeke is ons geboren en drie maanden later moet het al een verzameling vaccins krijgen, wil het kunnen opgroeien tot een gezonde volwassene. De cocktail van middelen die ons wordt opgedrongen en met veel wetenschappelijke zekerheid wordt ingepompt, is de enige mogelijkheid voor de mensheid om door te groeien. Als deze informatie dan nog doorgespeeld wordt door professoren dan is er niemand die deze autoriteit nog kan betwijfelen. Er moet gevaccineerd worden, er moet geslikt worden, er moet zoveel mogelijk leed voorkomen worden. We vragen ons af hoe het mogelijk geweest is dat de mensheid het al duizenden jaren heeft kunnen klaar spelen zonder tubes en pillen, zonder vaccins en specialiteiten. Terecht toch die goede raad, want eenvoudige ziekten zoals griep hebben op het einde van de eerste wereldoorlog meer slachtoffers gemaakt dan de oorlog zelf: meer dan 20 miljoen doden veroorzaakt door een heel klein geniepig beestje,

het influenzavirus. Dat... is wel te danken aan de vooruitgang van de geneeskunde, dat we nu weten waarom dit zo is, dat we inzicht hebben gekregen in de relatie tussen ziekteverwekkers en de geneeskracht van het lichaam, dat we te weten zijn gekomen dat er een immuunsysteem bestaat, dat het lichaam een vernuftige scheikundige fabriek is die uit de elementen van de aarde waaruit we gemaakt zijn, via het voedsel brandstoffen en herstelproducten krijgt aangereikt om zo gezond mogelijk te blijven, dat het lichaam zelf antistoffen maakt om ons te beschermen tegen indringers en dat het doormaken van een ziekte vaak juist wel goed is, omdat het lichaam er dan sterker uit te voorschijn komt. Niet elke wetenschapper zingt mee in het koor van de farmaceutische en vaccin-lobby. Laat het lichaam nog een beetje de tijd om zelf zijn verdediging op te bouwen, om zelf zijn soldaten te trainen, liever dan het kunstmatig op te peppen. Zo worden sommige moderne ziekten in verband gebracht met de ongebreidelde vaccinatiedrift. Niet dat alle vaccins uit den boze zijn, maar een beetje voorzichtigheid is toch op zijn plaats. Het lichaam heeft zijn eigen wetten en die blijven van kracht: gezond leven, vitaminerijk voedsel, tijd nemen om af en toe eens ziek te zijn en het lichaam zelf zijn gezondheid te laten herwinnen. De natuur heeft ons nog nooit bedot!

Jan van Bercken Hoofdredacteur SANA nr 40

3

NHOUD

06

06

Menopauze: tijd voor een nieuwe start in het leven

20

Natuurlijke middelen zijn veruit veiliger

10

Winterblues of depressie: een groot verschil

26

Depressie gaat zelden vanzelf over, winterblues verdwijnt als sneeuw met de zon...

14

Hoe prikkelhoest bedaren?

Preventie: voldoende vitamine C, rust en Echinacea

16

10

32

36

14

Donkere dagen: heldere gedachten

Toestand bij jonge kinderen al catastrofaal...

36

Stop met roken: Leef langer!

Laat je leven niet in rook opgaan

40

Heilzame planten en hun toepassing

Griekse alant: Voor luchtwegen en spijsvertering

44

Hoevekip verpakt in winterprei met knolselder en wortelpeterselie

46

De groene vingers van Ivo Pauwels

Laat je niet depressief maken in de winter

Kweeperen voor de lekkerste gelei

24

50

50

Spieren en Gewrichten

Hoe hou je spieren en gewrichten soepel?

26

Kruidenthee van Herkenrode

Lekker en gezond 4

Slechte tanden: slechte gezondheid

Lekker en gezond koken met groentenkok Dominique Vreven

Jaren jonger zonder rimpels

Verzorg je uiterlijk van binnenuit

20

32

SANA nr 40

Gezonde LEVER: geen kanker!

Welke voeding en planten sparen de grootste lichaamsfilter?

16 SANA nr 40

5

Deel 2

Menopauze: tijd voor een nieuwe start in het leven

De overgang is geen ziekte! De overgang of de menopauze brengt grote veranderingen teweeg in het leven van de vrouw. Sommigen zijn van mening dat het kan beschouwd worden als de herfst van het leven, maar het kan ook een nieuwe lente worden. Het geeft een zee aan mogelijkheden die er tevoren niet waren. Op deze leeftijd heeft de vrouw alles leren relativeren. Ze heeft stabiliteit in haar relatie of heeft haar leven alleen ontwikkeld. Haar kinderen zijn het huis uit en maken het meestal goed, want die zijn nu begonnen met de organisatie van hun leven. Er komen kleinkinderen en die zorgen voor een nieuw doel in het leven. Bovendien hoeft de vrouw zich ook niet meer per se waar te maken in het leven en haar carrière is ook allang bepaald. Ze hoeft zich niet meer zo nodig te bewijzen. Nu krijgt ze

een berg tijd om haar interesses, die ze in haar jeugd ontwikkeld heeft en waar ze tevoren niet aan toe kwam, weer op te nemen: kunst, muziek, theater, bioscoop, lezen, het zoeken naar een hoger doel, de eindbestemming van het leven bepalen, de echte zingeving definiëren of onderzoeken. Maar ook creatieve dingen horen daar bij. Misschien wil je een cursus volgen en je verder bekwamen in bloemschikken, zijdeschilderen, boeken inbinden of gewoon antiek opkalefateren. Misschien heb je belangstelling voor tuinwerk en naaiwerk vooral met het oog op de kleinkinderen. En natuurlijk is oma altijd paraat om dochterlief met haar jong gezinnetje bij te springen en je geniet zoveel meer van je kleinkinderen dan je ooit van je eigen kinderen hebt kunnen

Natuurlijke middelen zijn veruit veiliger

E

en probleem dat elke vrouw ooit overkomt: de menopauze. Voor sommigen lijkt het nog een eeuwigheid veraf, voor anderen is het trieste realiteit. Want er zijn maar weinig vrouwen die helemaal zorgeloos door de overgang stappen. Het is bijzonder herkenbaar: zweetvlagen, opvliegers, slapeloosheid, hartkloppingen, zenuwachtigheid, depressieve stemming, botbroosheid, problemen met de seksualiteit. Daarnaast laten de jaren zich aflezen in de spiegel, de kraaienpootjes en de lachrimpels zijn groeven geworden, er komen meestal kilootjes bij, de kinderen zijn het huis uit en de leegte wordt niet opgevuld. Allemaal heel herkenbare verschijnselen die voor sommigen jaren en nog langer kunnen duren. En omdat de mens geen louter fysiek verschijnsel is, komen er vaak emotionele problemen om de hoek kijken. Het hoeft evenwel niet zo dramatisch te zijn als sommigen meemaken of wordt voorgesteld, want er zijn goede natuurlijke middelen die er echt iets kunnen aan verhelpen. Maar vooral mag de vrouw niet bij de pakken gaan zitten, want ook deze levensfase biedt prachtige mogelijkheden om zich verder te ontplooien en het leven echt aantrekkelijk te maken.

6

SANA nr 40

SANA nr 40

7

genieten. Zo wordt de overgang een nieuwe start in het leven, geen eindpunt. Met zoveel vernieuwde interesses zijn de ongemakjes snel vergeten. Juiste voeding is nu erg belangrijk De overgang gaat gepaard met allerlei klachten omdat de hormoonhuishouding overhoop wordt gehaald. Een natuurlijk middel op basis van Angelica (engelwortel) en natuurlijke oestrogenen op basis van soja kan met de voornaamste klachten in de meeste gevallen snel komaf maken of ze toch gevoelig verbeteren. Maar ook lichamelijk kan iets gedaan worden om de klachten te verminderen. Lichaamsbeweging is daarbij bijzonder belangrijk: een dagelijkse wandeling is een must. Vitamines en mineralen zijn noodzakelijk, vooral een calciumrijke voeding vanwege het verhoogde risico op botbreuken. Geraffineerde producten zoals witmeel en suiker kunnen beter worden geschrapt. Koffie is verzurend en dus niet aan te bevelen omdat het uiteindelijk een kalkrover is. Maar thee kan ook lekker zijn en groene thee brengt dan weer een flinke portie antioxidanten aan. Trouwens koffie kan je beter laten staan als je problemen hebt met de slaap of zenuwachtig bent. Voldoende vitamine C en D zijn nu van groot belang om de weerstand tegen infectieziekten te vergroten. Tijdens wandelingen zuurstof tanken om de cellen natuurlijke vitaliteit te geven. Met koemelk en allerlei koemelkproducten, van kaas tot yoghurt kan je beter voorzichtig en spaarzaam omspringen. Uiteindelijk is het een belasting voor de slijmvliezen en het komt de darmflora ook niet ten goede. Dat het de botten zou versterken en osteoporose zou voorkomen is een fabel. Nergens ter wereld wordt meer zuivel geconsumeerd

8

SANA nr 40

als in Nederland. Nergens ter wereld is er meer artrose en osteoporose als in Nederland. Natuurlijke oestrogenen Tegen het gebruik van synthetische hormonen in de HRT of Hormone Replacement Therapy wordt uit natuurgeneeskundige hoek flink gewaarschuwd. In tegenstelling tot vroeger weet men dat het gerelateerd kan worden aan hart- en vaatziekten en borstkanker. Aangezien de natuur wijzer is dan de mens en zeker dan de winsthonger van bepaalde farmaceutische bedrijven is het goed te weten dat er ook uitstekende natuurlijke middelen bestaan die een vrouw zacht door de overgang leiden zonder de gevaren die synthetische hormonen kunnen meebrengen. Omdat de mens meer energie dan materie is, is het beter te luisteren naar de wetten van de natuur en dus wordt men ook best geholpen door middelen uit de natuur. Menobell is daarvoor een prachtig middel. Het werkt behoorlijk snel, zelfs al na een paar dagen. Het werkt tegen de typische klachten van de overgang: opvliegers, hoofdpijn en neerslachtigheid. Bij de overgrote meerderheid van de vrouwen treedt er duidelijke verbetering op: waarbij vooral de opvliegers in aantal verminderden en het nachtelijk zweten snel afnam. Het middel is zonder bijwerkingen en stimuleert de bijnieren en de eierstokken om zelf een natuurlijke hormoonproductie op peil te houden. De stemmingswisselingen die ermee gepaard gaan, verdwijnen vanzelf of worden beter als de hormoonhuishouding meer ordentelijk wordt.

aan de opvoeding van de kinderen. Ze wordt kittelorig, kibbelt tegen haar man die haar daardoor nog vaker alleen laat. Ze komt er niet meer uit. Vrouwen in de overgang zijn bijzonder gevoelig. Bij de minste tegenslag of vermeende problemen vloeien de tranen. Sommige vrouwen geraken in een echte depressie. Anderen hebben dan weer meer fysieke klachten: van vermoeidheid, tot hoofdpijn en warmte-opvliegers. De oestrogenen zijn de schuldigen. Vandaar dat sommige artsen zullen voorstellen om het tekort aan te vullen met oestrogenen als medicijn. De nadelen daarvan zijn intussen wel gekend en hebben we daarnet al vermeld. Herpakken De menopauze is geen ziekte, het is geen eindpunt, het is een overgang en zo wordt het ook letterlijk genoemd. Na de menopauze kan de vrouw weer in een comfortabele fysieke en emotionele toestand verkeren. Vrouwen moeten in deze periode dus helemaal niet bij de pakken gaan zitten, ze moeten integendeel weer actief worden. Het is verkeerd te veronderstellen dat het leven voorbij is of geen zin meer heeft. En zoals met alles gaat ook deze moeilijke periode voorbij en krijgen vrouwen die zich actief voor een nieuw leven hebben ingespannen ook een betere filosofie en zullen ze gelukkiger uit de moeilijkheden tevoorschijn komen. Monique van Hasselt

Psychische opdoffer De lichamelijke ongemakken bij de overgang gaan dikwijls gepaard met een psychische opdoffer. Er verandert trouwens zoveel in het leven van de vrouw. De kinderen zijn getrouwd en het huis uit, ze voelt de grote leegte rondom haar, denkt dat ze onnuttig is geworden, weet niet goed meer wat aan te vangen met haar tijd, vooral als ze niet uit werken gaat, maar haar leven heeft besteed

SANA nr 40

9

Depressie gaat zelden vanzelf over, winterblues verdwijnt als sneeuw met de zon...

Licht, warmte, vitamines en de juiste vetzuren knappen je weer op

V

eel mensen hebben een hekel aan de winter. Ze voelen zich minder prettig bij koud en donker weer. Slecht slapen, weinig energie, ze kunnen geen beslissingen nemen, laat staan een taak aanvatten of afwerken. Ze verlangen naar de zon, de zomer, de warmte, het licht. Een vakantie in zonniger oorden trekt hen bijzonder aan, meer dan de mooiste skivakantie. De winterblues slaat toe. Er is een groot verschil met een echte depressie. Winterblues verdwijnt in de lente, of van zodra meer licht in de lucht komt, dan worden de mensen vanzelf vrolijker en positiever. Met een echte depressie heeft de winter niets van doen. Depressieve patiënten voelen zich even rot in de zomer. Maar hoe merk je het onderscheid en wat kun je er aan doen?

Het licht heeft een enorme invloed op hoe we ons voelen. Naarmate je hoger in breedtegraad gaat, nemen de psychische problemen toe. In Scandinavische landen komen duidelijk meer zelfmoorden voor dan rond de Middellandse zee.

Winterblues of depressie: een groot verschil 10

SANA nr 40

Winterblues Dat licht is niet enkel belangrijk voor de aanmaak van vitamines, voor de opbouw van een sterk skelet, ter preventie van rachitis en ter versterking van het immuunsysteem, het geeft een belangrijke impuls in het hormonaal functioneren en dus ook in ons emotioneel leven en zenuwstelsel. Het is normaal dat we in België en Nederland snakken naar een stukje zomer, gelukkig zijn als de zon schijnt, als we een beetje een normale zomer krijgen. De mensen herleven, alles loopt er vrolijker bij, het leven gaat een stuk gemakkelijker. Vandaar dat velen heel hun leven ervan dromen om „later” te verhuizen naar de Provence. Het blijft vaak bij dromen, maar dat neemt niet weg dat ze zich beter voelen als het weer meevalt, zonniger is en warmer wordt. Deze winterblues kan je toch ook verhelpen door kunstmatig meer licht te maken. Er bestaan toestellen in de handel die voldoende Lux maken om je in een betere stemming te voelen, de winterblues met licht uit het stopcontact te verjagen. Dat lukt vaak.

Echte depressie Winterblues verschilt natuurlijk van een echte depressie. In ons land zijn naar schatting anderhalf miljoen mensen het slachtoffer van depressie. Elke familie wordt er dus bijna mee geconfronteerd. Soms is de oorzaak bekend: ziekte, ongeval, tegenslag in het gezin, verlies van job, tegenkanting van collega’s, pesterijen, mislukte relaties. Of bezorgdheid over de gebeurtenissen die in de wereld plaats vinden. Het is vaak niet van aard om er vrolijk van te worden. In dat geval is het depressieve gevoel te verklaren, bijna normaal zou je zeggen. Toch voelen ook veel mensen zich ongelukkig, liggen met zichzelf en hun omgeving emotioneel in de knoop, zonder dat ze

SANA nr 40

11

VRIJiabetici SUIKikEt R o v or d sch

Advertentie

ook ge

dills

®

digestive mints Zachtverfrissende muntjes met essentiële oliën uit kruiden en vruchten.

Verkrijgbaar in de apotheek met CNK-bestelcode: 2161-149

dills digestive mint ®

Maakt de dingen verteerbaar! voor meer info:

www.dills.be 12

SANA nr 40

een reden kunnen geven. Ze zitten in een depressie, een diep psychisch dal, waar ze ook lichamelijk last van ondervinden. Vanzelf komen ze daar maar moeilijk weer uit. Er is hulp voor nodig: een beetje emotionele warmte, maar ook vitale stoffen waar ons lichaam een soort ladder van maakt om weer omhoog te klimmen. Niet elk probleem, niet elke droefheid is depressie. Stemmingswisselingen zijn normaal, ongerust zijn, wat angst hebben eveneens, zeker als er reden toe is. Maar hoe herken je dan depressie? Doodongelukkig zonder reden De patiënt zelf kan wel het verschil uitmaken tussen een triestig humeur, gewoon verdriet of een depressie. - Echt depressieve patiënten hebben geen enkel gevoel van blijdschap meer. Ze kunnen zich in niets meer verheugen. Verdriet heeft een oorzaak, depressie niet meteen. - Ze kunnen zich ook moeilijk concentreren, beginnen niet aan hun werk, zijn niet in staat beslissingen te nemen. Ze slenteren doelloos door de dag en het leven. Ze zijn opvallend traag, maar het tegenovergestelde gebeurt ook: hypergejaagdheid, sterke opwinding, net alsof er dynamiet ontploft is in hun ziel. - Ze zijn niet meer in staat tot helder en logisch denken, ze kunnen niet relativeren, morren en zeuren over alles. Maar soms is er gewoon apathie en kan het hen allemaal niets meer schelen. - Ze verliezen belangstelling in de dingen die hen vroeger interesseerden. Ze verliezen zelfs hun seksuele appetijt. - Gebrek aan eetlust ligt vaak aan de basis van hun vermagering. - Ze lijden aan slapeloosheid, hebben een gestoorde en onrustige slaap en worden vroeg in de morgen al wakker. - Ze mijden sociaal contact en missen de hartelijkheid om dit te doen. Ze geraken geïsoleerd. - Ze kunnen voor de kleinste irritatie beginnen wenen. - De belangstelling voor de dagelijkse kleine dingen en de onmiddellijke gebeurtenissen valt weg: of het nu regent of de zon schijnt, het kan hen allemaal niet veel schelen. - Ze kunnen zich niet ontspannen en zelfs op vakantie voelen ze zich doodongelukkig. - Depressiepatiënten voelen zich vaak bekeken, het kind van de rekening. Ze denken dat anderen voortdurend over hen fluisteren. - Vaak zijn er ook lichamelijke klachten: hoofdpijn, migraine, rugpijn, hartkloppingen, hyperven-

tilatie, misselijkheid, maagstoornissen, brandend maagzuur. - Soms heeft de patiënt last van angstige dromen... voelt zich in een situatie zonder uitweg. - Typische holle ogen, een eentonige spraak en een stappen dat bijna op slaapwandelen lijkt, zijn symptomen van een ernstige depressie. - Een gevoel van waardeloosheid en onnuttigheid is bovendien heel dikwijls oorzaak van zelfmoordgedachten. Het is duidelijk dat emotionele warmte, begrip, maar vooral ook een deskundige, professionele aanpak hierbij nodig is. Oplossingen Als je de oorzaak kent is de remedie al voor de helft gegeven. Patiënten die zichzelf herkennen als depressief zijn meestal gewillig om samen te werken en tot genezing te komen. Hoe moeilijk het ook is: ze moeten dagelijks wandelen! Hoe meer ze stappen, des te sneller komt de genezing! Daarnaast moeten de specifieke tekorten worden aangevuld: gezonde kost met voldoende vitamines uit de B-groep, dat betekent volkorenproducten, maar ook voedingssupplementen omdat voeding vaak niet volstaat in deze crisismomenten: thiamine (B1), riboflavine (B2), niacine (B3), biotine (vitamine H), pan-

totheenzuur (B5), vitamine B6, foliumzuur (B9), vitamine B 12 en vitamine C. En zoals Dr. Hibbeln jr. en N. Salem reeds in 1995 hebben aangetoond in hun wetenschappelijke publicaties, spelen Omega-3-vetzuren een belangrijke invloed in de kwaliteit van de celmembranen van het zenuwstelsel. Dankzij deze essentiële Omega-3-vetzuren verloopt de communicatie in het zenuwstelsel veel beter, m.a.w. geen goede neurotransmissie zonder Omega-3. Onderzoek bevestigt ook de grote waarde van Hypericum, een zeer sterk werkend natuurlijk antidepressivum gewonnen uit Sint-Janskruid. Dat bewezen Dr. De Smet P. en zijn collega Dr. Nolen W. in een publicatie in de British Medical Journal van 1996. Hyperibell van Fytobell (apotheek) is daarvoor geschikt. Ook Avenabell (apotheek) bevat stoffen uit de bloeiende haverplant die de zenuwen voeden. Je kan het zo samen vatten: gezond eten en drinken, dagelijks bewegen en tekorten aanvullen met vitale stoffen: vitamine B complex, Sint-Janskruid, Ginkgo Biloba, visolie en lijnzaadolie. Op die manier heb je alle materiaal om depressie en moedeloosheid met succes te kunnen bekampen. Jan van Bercken SANA nr 40

13

Preventie: voldoende vitamine C, rust en Echinacea

Hoe prikkelhoest bedaren?

J

e hebt geen houvast meer aan de seizoenen: het kan in de winter ’s morgens ijskoud zijn, op de middag echt warm en ‘s nachts kan het vriezen. Vandaar dat je vaak niet weet hoe je je best kan kleden. Dus: de ideale omstandigheden voor een fikse verkoudheid. Veel mensen zijn niet gehard tegen die schommelingen van temperatuur. En als het dan de ene dag 12 graden is en de volgende avond vriest, dan wordt de weerstand van velen op de proef gesteld.

Als de weerstand niet goed getraind is, door het lange binnen zitten bij veel te warme kachels of radiatoren, het gebrek aan gezonde buitenlucht, het gemis aan training, het langdurige stil zitten en tekort aan beweging, de wat eenzijdige vitamine-arme kost, zitten veel patiënten bij het minste tochtje snel met

14

SANA nr 40

hoest of heesheid opgezadeld. Normaal is zoiets in een paar dagen voorbij als je weerstand goed op peil is, maar het kan ook gebeuren dat het blijft aanslepen, dat er een prikkelhoest ontstaat die je 's nachts zelfs uit de slaap houdt. Wat moet je er dan aan doen?

Stimuleer de weerstand Het is natuurlijk duidelijk dat als heesheid te lang aansleept je een arts moet raadplegen. Het is niet normaal dat heesheid wekenlang aansleept, maar wel dat bij een verkoudheid de stembanden ook betrokken zijn. Aan heesheid kan je snel iets doen: kauwen op lijsterbessen en de wortels van de kleine bevernel, of Ijslands mos. Je kan ook Echinabell nemen om de natuurlijke weerstand van het lichaam te stimuleren. Tussabell heeft een slijmoplossend vermogen, wat bij heesheid en prikkelhoest verzachtend werkt. Honing is daar ook geschikt voor, vandaar dat dit natuurlijke middel ook helpt, zelfs bij jonge kinderen. Hoesten is een natuurlijke reactie van het lichaam om zich te ontdoen van onzuivere prikkelende stoffen. Door de luchtstoten veroorzaakt door de persende beweging van het middenrif, wordt de lucht met krachtige stoten uit de luchtwegen naar buiten geperst en moet op die manier onzuiverheden en slijmen worden meegenomen. Er zijn verschillende soorten hoest. De meest vervelende is wel de prikkelhoest, een reactie op het geïrriteerde slijmvlies van de luchtwegen. Hoest waarbij geen slijm wordt opgegeven, wordt best onderdrukt, omdat het anders veel te

afmattend is zowel voor het hart als voor de longen zelf. Vitamine C en rust Een verkoudheid ontstaat meestal door besmetting op momenten van verzwakte weerstand. Tekort aan vitamines vooral vitamine C kan stressverhogend werken en in deze situatie is de weerstand ook verlaagd. Daarom zijn extra vitamines van belang in deze periode. Natuurlijke vitamines absorberen beter en genieten dus de voorkeur: vruchtensappen, rozenbottels, rauwkostsalades. Ook groene en witte kool zijn interessant voor gezonde longen en luchtwegen. Voldoende rust verbetert bovendien de weerstand, en zeker als dit wordt aangevuld door dagelijks een drietal maal Echinabell te nemen. Tijmthee is een weldaad voor de luchtwegen. Heel goed voor de luchtwegen is damp-adembaden te nemen. Hiervoor wordt een aftreksel van kamille, tijm en munt gebruikt in heet water en met een handdoek boven het hoofd adem je boven het dampende aftreksel. Tenslotte zorg je ervoor dat je steeds voldoende ontspanning neemt, voldoende nachtrust geniet en besmette personen vermijdt. Geef niet voortdurend toe aan prikkelhoest, maar probeer met gesloten mond de hoest af te zwakken, dat is minder vermoeiend en niet zo belastend voor de longblaasjes en voor het hart. Hou je een paar dagen rustig en de zaak is vlug vergeten. Hans de Groot

SANA nr 40

15

Verzorg je uiterlijk van binnenuit

D

e huid verraadt veel over jezelf: je leeftijd, je werk, je gezondheid, de wijze waarop je er jaren mee omgesprongen bent. Wie zich goed verzorgt, kan jaren zeuren en zijn biologische leeftijd veel jonger laten aflezen van zijn uiterlijk. Dat betekent ook dat je levenswijze en de manier waarop je jezelf verzorgt ook zijn vruchten afwerpt op de gezondheid en de leeftijd van de huid. Roken is daar een goed voorbeeld van: rokende vrouwen kunnen er tien jaar ouder uitzien dan hadden ze niet gerookt, vanwege de kraaienpootjes, de rimpels rond de mondhoeken, de vale kleur en de matte blik van de ogen. Maar er zijn nog meer dingen die je mag verwachten: wie te weinig drinkt, heeft een gemakkelijk rimpelende huid en wie te weinig vitamines heeft, ontbreekt collageen en heeft dus ook een snel verouderende huid. Je kan niets doen aan je geboortedatum, wel aan de leeftijd die je uitstraalt.

We zijn gemaakt met een eeuwigheidsdrang. Jammer genoeg is de eeuwige jeugd niet van deze wereld. Toch willen we ondanks het ouder worden er goed blijven uit zien. De kalenderleeftijd zegt trouwens heel weinig over de gezondheid. De biologische leeftijd is het belangrijkste en natuurlijk de psychologische leeftijd, want men is zoals men zich voelt.

Jaren jonger zonder rimpels 16

SANA nr 40

Je huid verraadt veel Vrouwen weten dat beter dan mannen: de leeftijd zie je aan de huid: het gezicht, de contouren van de ogen, de hals en... de handen. Al vanaf 30 jaar treden de eerste verouderingsverschijnselen op, hoewel sterke individuele verschillen kunnen optreden: de menselijke huid heeft nog veel geheimen. Bekende factoren die invloed op de veroudering hebben zijn wel: de genetische aanleg, felle zonbestraling of overdreven gebruik van zonnebank, milieu-invloed zoals uitlaatgassen, vervuiling, straling, tabak, misbruik van alcohol, werken met gevaarlijke stoffen en zalfjes met schade-

lijke middelen zoals cortisone. Al deze dingen maken dat aan sommige mensen kan worden gezegd: ge ziet er nog goed uit voor uw leeftijd. Dat is prettig om horen, maar dat hangt niet enkel van het toeval af, we hebben er invloed op. De vetafscheiding in de huid en de verminderde zweetproductie waardoor de huid droger wordt is één element, maar ook de kleine haarvaten in de huid verminderen, zodat de bloedtoevoer afneemt. De vitaliteit en elasticiteit van de huid wordt kleiner als gevolg van een kleinere aanvoer van zuurstof, geringere afvoer van afvalproducten van de stofwisseling en een kleinere vochtigheidsgraad. Een gezonde voeding kan al heel wat omdat meer vitamines (waaronder vooral A en C), mineralen en voedende bestanddelen ook voor de huid van belang zijn zoals voor alle lichaamscellen. Maar ook meer bewegen, minder stress en een lagere cholesterolwaarde hebben een gunstige invloed op de gezondheid en schoonheid van de huid. Als daarbij ook de zuurstofvoorziening in de huid kan verbeterd worden, SANA nr 40

17

Curcu-Flam Forte

dan is hét middel gevonden tegen veroudering. Uiteraard blijft voeding, beweging, afwezigheid van stress het belangrijkste, maar het is wel prettig als men ook de spiegel wat kan laten lachen en rimpeltjes duidelijk kan verminderen of wegwerken. Een goede gezichtscrème is wel een handig middeltje. Men zal ongetwijfeld niet vergeten dat gezondheid van binnenuit komt en dat het uitzicht daar uiteindelijk een afstraling van is. Hou de huid zuur Bepaalde bacteriën en schimmels kunnen niet gedijen in een zuur klimaat, vandaar dat de intelligente huid over een zure beschermmantel beschikt. Als die beschermende, zuur reagerende laag verwijderd is, of tijdelijk op non-actief is gesteld, krijgen bacteriën en schimmels de kans de kop op te steken. Overdreven wassen met sterke detergente middelen, sterk geparfumeerde zepen en

badschuimen, kunnen die zure beschermmantel kwetsen voor een bepaalde tijd. Schimmels komen dan ook vaak voor bij vrouwen die steeds intiemsprays gebruiken, sterke zepen en zich voortdurend willen wassen met „hygiënische” middelen. Zich wassen is goed, maar overdrijf er niet mee. Water is nog altijd het beste reinigend middelen, vooral als je afwisselend warm en koud water gebruikt. Heb je daar niet voldoende aan, dan kan je nog altijd gebruik maken van een zuur reagerende zeep. Ontgiften Zowel voor de huid als voor het lichaam is het van belang dat gifstoffen het lichaam kunnen verlaten. Water drinken is daarvoor van essentieel belang. Daarna moet een ontgiftingsprogramma worden opgebouwd, waarbij om te beginnen de darm en daarop ook de lever en de nieren worden gestimuleerd hun giften af te geven. Een kleine vastenkuur met vruchten- en groentensappen kan daarbij helpen. Een paar dagen eiwitarme voeding, zonder vlees, vis en kaas. Bij voorkeur geen zuivelproducten, vervang die door soja. Zoveel mogelijk gescheiden voeding toepassen. Solidago of guldenroede zal de nieren stimuleren om hun ontgiftend werk tot een goed einde te brengen. De lever kan je een steuntje geven door thee van leeuwentand (paardebloem) en boldo te drinken en een goed natuurlijk middel op basis van Mariadistel zoals Cardubell. Wortelsap bevat veel provitamine A en is heel gunstig voor de huid en... voor de lever. Vermijd in vet gebakken en gebraden spijzen. Vermijd suiker en witte meelproducten. Fantasiekost, gekleurde voedingsmiddelen en producten vol bewaarmiddelen belasten de stofwisseling. Monique van Hasselt

18

SANA nr 40

Advertentie

®

Onmisbaar voor soepele gewrichten en gezond kraakbeen

a Houdt de gewrichten

soepel en sterk

a Ondersteunt het behoud

van het kraakbeen

Curcumine wordt al langer in de natuurgeneeskunde gebruikt, terwijl nu door wetenschappelijk onderzoek de grote waarde wordt aangetoond.

Bioeq. 4800 mg curcuma extract

20 tabletten 60 tabletten

CNK 2694-404 CNK 2694-420

a Vrij bewegen a Soepele gewrichten a 100% natuurlijk a Snelle werking

Enkel verkrijgbaar in de apotheek.

www.curcu-flam.be

SANA nr 40

19

Laat je niet depressief maken in de winter Je kan jezelf leren overwinnen om je niet meteen van streek te laten brengen door de wisseling van seizoenen. Je zou het de kracht van het positief denken kunnen noemen, zodat seizoenen en veel meer dan dat geen invloed meer hebben op onze geest.

Donkere dagen: heldere gedachten

D

e winter kan voor sommigen wel de mooiste tijd van het jaar zijn, vooral als je een heerlijk wit sneeuwlandschap van achter het venster kunt bewonderen, maar velen worden er ook ziek van, depressief, missen energie en levenslust. Hoe witter het landschap, hoe donkerder hun gedachten. Ze sluiten zich op, komen amper nog buiten, worden landerig. Dat is nu net wat ze niet moeten doen. Want de donkere tijd, met tekort aan licht geeft al gemakkelijker aanleiding tot somberheid van de ziel, maar als je niet buitenkomt wordt het van kwaad tot erger. Bewegen, buiten komen is het antwoord om sombere gedachten te verjagen. Die gedachten kun je zelf ook dirigeren. De wijze waarop je de dingen bekijkt, is van essentieel belang.

20

SANA nr 40

maar deze negatieve gevoelens hebben dezelfde oorsprong. De wijze waarop je de dingen bekijkt, is dus van essentieel belang. Stel je voor dat je een prachtige doos met een mooie strik cadeau krijgt. Wat een prachtig cadeau kan erin zitten.

Overtuiging Volgens psychologen wordt ons handelen bepaald door onze overtuiging. Elke overtuiging is energetisch geladen en heeft impact op ons persoonlijk leven. Op die wijze kunnen negatieve gedachten en ervaringen ons leven ruïneren: pleinvrees, claustrofobie, enz... liggen ten grondslag aan een bepaalde overtuiging die natuurlijk ontstaan kan zijn door een ervaring of trauma in ons leven. Een positieve ingesteldheid heeft invloed op jezelf en de anderen. Als een traumatische of belemmerende ervaring wordt weggewerkt, waar heel veel negatieve energie aan vast zat, worden we energieker, krijgen we zin om te leven, verdwijnt zelfs lichamelijke pijn, verdwijnen ook de steeds terugkerende spanningen en kunnen we positieve doelen in het leven neerzetten. Zo is het bekend dat personen die een trauma hebben meegemaakt in een concentratiekamp tijdens de oorlog, ongelooflijk veel energie kwijt spelen waar ze anders constructief en creatief hadden kunnen mee werken. Een ervaring in een concentratiekamp is niet te vergelijken met sombere gedachten als je door het venster naar de winter buiten kijkt, SANA nr 40

21

Van winterdepressie tot positieve aanpak - Leer je gedachten positief te sturen. - In de plaats van de dag te starten met een trieste opmerking, kan je even goed zeggen „Ik ben blij dat ik er ben en dat een nieuwe dag begint...” Je zal merken dat je vanzelf begint te glimlachen. - De wijze waarop je ’s morgens op kantoor „goedemorgen” zegt, is van enorm belang voor de wijze waarop de omgeving zal reageren. De reacties van de anderen zijn meteen anders.

- Positief denken bij het ontwaken, geeft energie voor de rest van de dag. Wie op dat moment de overtuiging formuleert „Ik ben blij” put daaruit energie voor de rest van de dag. - Spreek iets positief uit: een gebed, een wens, een compliment bij het beginnen van de dag. Die uitspraak geeft energie! - Als je de overtuiging van „Ik ben depressief” plaats laat maken voor de uitspraak: „Ik ben blij” dan ga je meteen zien wat voor een vaart je dat geeft. Wandelen beter dan powertraining Het is bekend dat fysieke beweging het beste middel is tegen depressieve stemmingen, ook tegen het landerig gevoel dat zich in de winter van vele mensen meester maakt, ook bij zwangerschapsblues, ook bij zwartgalligheid. Elke fysieke inspanning is nuttig, maar wandelen lijkt nog het beste van al. De universiteit van Boston heeft het onderzocht en bevestigd: lichamelijke beweging is goed voor hart, longen en het zenuwstelsel. Je slaapt er beter van en het verdrijft negatieve gevoelens. Je kan het risico op een hartinfarct met meer dan de helft verminderen als je drie uur per week wandelt. Vooral vrouwen kunnen hiervan nut trekken, omdat zij vaak bezeten zijn door aerobickuren en inspannende fitnesstrainingen om mooi in vorm te blijven. Nu blijkt uit de studie dat het eigenlijk niet nodig is om zich af te beulen en in het zweet te staan huppen en springen: gewoon rustig stappen, heeft hetzelfde effect op de gezondheid, vooral op het hart, de bloedsomloop en op het zenuwstelsel. Het spaart bovendien de gewrichten en ligamenten. Wie dagelijks drie kwartier stapt kan zijn risico op een hartinfarct met meer dan de helft verminderen. Maar dagelijks een uurtje stappen is goed om naargeestigheid, depressieve stemming en winterblues tegen te gaan. Ook in de winter: naar buiten, de natuur in, gezonde lucht in, diep ademen en bewegen zonder de spieren geweld aan te doen. Je wordt er beslist vrolijker van. Jan van Gendt

Advertentie

Je kan je al verblijden bij de gedachte van de inhoud. Maar stel dat iemand je influistert dat er wel eens een slang kan inzitten... De aardige verpakking verdwijnt in het niet en iedereen is meteen bezig met de overtuiging van de slang om te zetten in negatieve energie. Gedachten zijn dus wel degelijk echt krachten en het komt er op aan je positieve overtuiging creatief te laten werken. Dat is ook zo met het weer en het seizoen. De herfst en de winter geeft toch zoveel interessante mogelijkheden die je in de zomer niet hebt. Waarom zou je daar je humeur en je levensvreugde niet aan ophangen... dat is toch zoveel prettiger?

EL GEHE ITE! S E D UW ERNIE

V

Uw online gezondheidsadviseur BOVERTE is een moderne internetwinkel. Eenvoudig, overzichtelijk, informatief, vriendelijk geprijsd en een goede service.

U koopt bij Boverte omdat… • U toegang heeft tot het complete assortiment producten van Fytobell®, Nutribell®, Ellen Dee® en Kilonorm®. • U boven de 50 euro geen verzendkosten betaalt. • U met korting op uw bestelling kan aankopen. • De producten binnen 2 werkdagen bij u worden afgeleverd. • U gemakkelijke betalingsmogelijkheden heeft. • Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur per dag geopend is. Daarnaast kunt u 7 dagen per week bij onze klantenservice terecht. • Wij garant staan voor een optimale service. • Wij u helder en duidelijk over de producten informeren via de website, per telefoon en via e-mail.

www.boverte.com De beste zorgen uit de natuur!

22

SANA nr 40

e-mail: [email protected] - tel.: 00/31 (0)40 254 30 48

SANA nr 40

23

Advertentie

Hoe hou je spieren en gewrichten soepel?

S

pieren zijn geen stalen kabels en gewrichten zijn geen inox scharnieren. Het is levend materiaal en dat betekent dat de gezondheid van ons lichaam en onze cellen zich ook vertaalt in soepele, sterke spieren en gewrichten. Overbelasting is taboe en elke leeftijd heeft mogelijkheden en ook beperkingen. Goede verzorging met de juiste producten kan er voor zorgen dat je langer probleemloos kan bewegen. Pezen, ligamenten, spieren, kraakbeen en botweefsel moeten in goede conditie verkeren om probleemloos, zonder pijn te kunnen bewegen. De voeding is natuurlijk essentieel: juiste vetzuren zoals Omega-3 visolie, voldoende vitamines en mineralen en weinig verzurende elementen (stress, koffie, veel vlees en zuivel) zullen er voor zorgen dat het bewegingsapparaat intact blijft. Overbelasting moet worden vermeden en je moet met een pijnlijke rug toch niet een loodzware last gaan tillen. Glucosamine, chondoroïtine en zwavel (MSM) zijn goede supplementen om van binnenuit de spieren soepel en jong te houden. Maar natuurlijk kun je best ook een uitwendig middel gebruiken omdat het snel en direct werkt. Bijvoorbeeld een crème die de bloedsomloop stimuleert en gevoelige spieren ontspant. Daarom is het gebruik van plantenextracten zoals menthol, kamfer en etherische oliën, waaronder eucalyptusolie, ideaal omdat het zowel een koude als warmte-effect oproept en dus de bloedsomloop activeert, wat het herstel of het behoud van de soepelheid stimuleert. Denk aan de crème “Spieren en gewrichten” van Ellen Dee, die werkt rustgevend, ontspant, verkoelt, verkwikt en verwarmt, waardoor bewegen goed en gemakkelijk blijft gaan. Monique van Hasselt

24

SANA nr 40

Spieren en gewrichten crème

Revitaliseert spieren en gewrichten

De Spieren en gewrichten crème stimuleert en revitaliseert gevoelige spieren en gewrichten. De combinatie van de plantenextracten, menthol, kamfer en etherische oliën, waaronder eucalyptusolie, activeert de behandelde lichaamsdelen door een 2-fasen effect (koud en warm). Dit effect verhoogt de doorstroming en werkt verzachtend, waardoor de gevoeligheid afneemt. De crème werkt rustgevend, ontspant, verkoelt, verkwikt en verwarmt, waardoor bewegen goed en gemakkelijk blijft gaan.

Potje 100 ml -

Prijs

€ 5,95

Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-bestelcode 2885-457. Neem deze code mee, zo zal uw apotheker u sneller en beter kunnen helpen.

Voor meer info: www.ellendee.be SANA nr 40

25

A

ls uitbreiding van haar assortiment abdijproducten, heeft men in Herkenrode twee nieuwe kruidenthees ontwikkeld. De gele en groene kruidenthee zijn niet alleen aangenaam om te drinken, zij bieden tevens een gezondheidsondersteunende toepassing aan.

Kruidenthee van Herkenrode: lekker en gezond

26

SANA nr 40

Voor de samenstelling van deze kruidenmengelingen werd uitgegaan van de kruiden uit het Capitulare de Villis van Karel de Grote. Deze keizer leefde rond het jaar (747-814 na Chr.) en voorzag zijn wetteksten van een kruidige plantenlijst met maar liefst 73 verschillende kruiden. Hij mag wel degelijk aangezien worden als de grote verspreider van zuiderse kruiden in midden en noord Europa. Deze lijst inspireerde Nena, Bert, Raf en Ruben, studenten van de PHL te Diepenbeek, in samenspraak met de huisherborist en bezieler van het Karel de Grote project van Herkenrode, Dominique, tot het samenstellen van een wel unieke kruidenmengeling met een degelijke historische en fytotherapeutische achtergrond. Duidelijk gestoeld op de hedendaagse kennis van kruidentoepassingen werd de lijst van kruiden geanalyseerd, kruiden en hun infusen werden geproefd, combinaties werden samengesteld. Alles werd zorgvuldig genoteerd en smaakcombinaties, geuren en kleuren werden uitgetest. Al deze inspanningen resulteerden in het ontwerp van twee uitzonderlijke kruidenmengelingen.

De Herkenrode gele kruidenthee De kruiden De gele kruidenthee is samengesteld uit dille, rozemarijn, meloen, koriander en munt. De schermbloemige kruiden dille en koriander hebben een gunstige werking op onze spijsvertering en voorkomen buikkrampen. Koriander is hierbij iets krachtiger dan dille. Rozemarijn is bekend als heilzaam middel voor de bloedsomloop en het hart. Als digestief is dit kruid inzetbaar bij spijsverteringsproblemen. Ook gal en lever worden er door gestimuleerd en beschermd. Munt wordt door de herborist beschouwd als een zegen voor gal en lever en is spijsverteringsbevorderend. Meloen in deze kruidenthee zorgt voor een betere harmonie tussen geur en smaak van deze kruidenmix. In de theepot Je wordt hier dadelijk verrast door de mooie, goudgele kleur van de thee. De geur situeert zich tussen zachte en aangename munt met toetsen van koriander en het fruitige van de meloen. In de mond kom je eerst in contact met een aangename meloensmaak

SANA nr 40

27

Toepassing Voor diegene met verteringsproblemen helpt een kopje van deze thee voor en/of na de maaltijd. Heb je last na zwaar tafelen, kan je best enkele kopjes van deze kruidenthee drinken. Of doe zoals ik en drink dit gewoon omdat het ook lekker is en dat vooral in het gezelschap van een stukje speculaas bereid met veel kaneel. Kaneel bevat een aantal componenten die je ook in deze gele Herkenrode thee kan vinden vandaar het samengaan met speculaas. (Dit is wat men met de Engelse term “foodpairing” bedoelt).

28

SANA nr 40

Toepassing Ook hier weer, net als bij de gele kruidenthee, komt het spijsverteringsbevorderende gegeven op de voorgrond. Daarom zijn deze thees een ondersteuning voor de vertering na de maaltijd. Karwij en dragon zijn tamelijke dominante kruiden en daarom heeft de groene iets meer pit dan de gele thee. Door toevoeging van het slijmstofrijke kaasjeskruid wordt het geheel toch verzachtend ervaren. De groene thee kan je dan meer inzetten als aangenaam opkikkertje voor bij het ontbijt of als vieruurtje. Bereiden van een kruidenthee Gebruik zacht water van ongeveer 90° warm en laat deze infusen niet langer trekken dan 5 tot 7 minuten. Verwijder daarna dadelijk de kruiderij anders kunnen bittere smaken de bovenhand krijgen. Op deze wijze krijg je de beste smaken, geuren en kleuren in je kruidenthee. Natuurlijk smakelijk! Dominique Vreven

Inspiratietuinen Herkenrode De Inspiratietuin van Herkenrode is een hedendaags kruidenpark: exclusief en origineel, aantrekkelijk voor een gevarieerd publiek van professioneel geïnteresseerden en individuele bezoekers, ontspannend en educatief. Abdijsite Herkenrode Herkenrodeabdij 4 3511 Hasselt Tel.: 011 23 96 70 Fax: 011 33 46 45 E-mail: [email protected] Web: www.abdijsiteherkenrode.be

Hotel ’t Buskruid

Advertentie

De Herkenrode groene thee Nee, deze thee bevat geen Camelia sinensis, ons allen bekend als groene thee. Ook hier staat het groen voor de groene theekleur. Deze thee is samengesteld uit karwij, dille, kaasjeskruid en dragon. Ook hier weer zorgen de schermbloemigen, karwij en dille voor een gunstige werking op het spijsverteringsstelsel. Karwij is wel een stuk krachtiger dan dille en staat vooral bekend als maagstimulerend, digestief, aperitivum, kalmerend naar de maag en winddrijvend en krampwerend. Ook dragon heeft gunstige invloeden voor deze toepassingen. Kaasjeskruid staat dan weer aangeschreven om zijn grote hoeveelheden slijmstoffen die een verzachtende werking hebben op onze spijsverteringskanalen.

In de theepot De grote hoeveelheid bloemen van het kaasjeskruid zijn verantwoordelijk voor de groene kleur die soms zelfs een lichte violette toets bezit, de kleur van deze prachtige, fragiele bloemen. Bij de eerste geurimpressie zijn het vooral de groenige aroma’s die je tegemoetkomen met het krachtige karwij als uitspringer en dragon op de achtergrond. In de mond komt ook karwij op de voorgrond geflankeerd door de zachtheid van het kaasjeskruid. Het normaal sterke dragon is subtiel aanwezig als lichte dragontoets. Dille proef je ook hier weer in de zachte afdronk.

Advertentie

die dan zachtjes geflankeerd wordt met een rustig muntaccent geprikkeld met koriander en rozemarijn. Mooie afdronk met dilletoetsen. Het geheel is prachtig in evenwicht naar smaakbeleving. Harmonie tussen lekker fruit en kruiden.

Ideale uitvalsbasis voor je uitstappen in Limburg

Erkend fietshotel vlakbij knooppunt 312 Hotel ’t Buskruid Dr. Vanderhoeydonckstraat 64 3560 Lummen Tel 013/53 22 94 Fax 013/53 22 95 E-mail: [email protected] www.tbuskruid.be

SANA nr 40

29

WeetjesWeetjesWeetjesWeetjesWeetjes Waarom krijgen vissers geen verkoudheid? Vissers hebben geen astma. Dat kan natuurlijk enerzijds verklaard worden omdat ze op zee minder in contact komen met allergenen. Er is geen stuifmeel op zee, tenzij de wind van over land komt. Anderzijds blijkt het aparte dieet van vissers er voor iets tussen te zitten. Eskimo’s bijvoorbeeld kennen niet alleen geen astma, ook bronchitis en andere chronische longaandoeningen, zelfs longemfyseem is hen in hoge mate vreemd. Het studiemateriaal is te beperkend om er volwaardige conclusies uit te kunnen trekken, want de complete levenswijze moet mee in rekening worden gebracht: Eskimo’s kennen geen industrielucht en roken minder! In elk geval hebben Omega 3-vetzuren een invloed op het

metabolisme van de prostaglandines en het immuunsysteem. Daardoor kunnen ontstekingen worden geremd of voorkomen. Dat verklaart misschien ook wel dat bij Eskimo’s minder reuma en multiple sclerose voorkomt. Zelfs suikerziekte heeft een goede prognose bij viseters, want de kans op glucoseïntolerantie is 2,5 maal kleiner dan bij niet-viseters. In elk geval lijkt het er op dat vis een beschermend effect heeft ter hoogte van de celmembranen, waar ze een hogere vloeibaarheid realiseren, zodat ze ook gevoeliger zijn voor de werking van insuline. Daardoor kunnen de bloedsuikerwaarden binnen normale grenzen worden gehouden. Vissers hebben daardoor ook minder last met de ogen!

30

SANA nr 40

Pladijs Noordzeetong Tongschar Tarbot Mosselen Tonijn Forel Sardines Sprot Makreel Heilbot Zalm Haring Paling

De kans is groot dat patiënten die het slachtoffer werden van een beroerte, korte tijd na een aanval overlijden als gevolg van het klappen van een ander verzwakt bloedvat. Een niet-operatieve manier om een hersenbloeding te behandelen zou het risico op overlijden of een ernstige handicap met bijna een kwart kunnen terugdringen. Volgens Britse onderzoekers kan hun baanbrekende onderzoek de manier veranderen waarop een hersenbloeding door gebarsten of gesprongen aderen wordt behandeld. Jaarlijks krijgen acht op de 100.000 mensen in westerse landen een hersenbloeding die wordt veroorzaakt door een

verzwakte ader die barst. Van hen overlijdt 30 procent binnen 24 uur. Anderen raken ernstig gehandicapt. Zij kunnen operatief worden behandeld, waarbij aderen worden afgeklemd om verdere bloedingen te voorkomen. Dat is echter een risicovolle operatie. Bij de nieuwe behandeling wordt een platina spiraaltje via de liezen in de bloedbaan gebracht en naar de hersenen geleid. Daar wordt het in de verzwakte ader geplaatst, waardoor die blokkeert. Aan het onderzoek, waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in het Britse medisch tijdschrift The Lancet, werkten ruim 2000 mensen mee in 43 ziekenhuizen.

Groeihormoon nieuw miraculeus vermageringsmiddel?

Wat is de vetste vis? Vis is gezond en vooral de Omega-3 vetzuren hebben duidelijk gunstige resultaten op de gezondheid. Voor hart- en vaatziekten geldt dat de vetste vis, de beste is. Rekening houdend met de visplaats kan je zeggen dat haring, heilbot en makreel tot de beste keuze behoren en het meest een gunstige invloed zullen uitoefenen op de vetzuurhuishouding van het lichaam. (Percentages vet). Wijting 0,3 % Zeeduivel of Lotte 0,7 %

Meer overlevingskans na beroerte

0,8 % 0,9 % 1,2 % 1,8% 2,5 % 4,6 % 5,2% 9,2 % 11,0 % 11,9 % 12,1 % 13,6 % 18 % 24,5 %

Aan de St. Louis universiteit in de USA zijn onderzoekers nu tot de vaststelling gekomen dat hormonen ook een grote rol spelen bij vermageren of verdikken en dat het fameuze groeihormoon een bijzondere bijdrage kan leveren om voldoende af te vallen, terwijl er nog genoeg energie overblijft om te werken, zelfs aan sport te doen. Men heeft vastgesteld dat als mensen verdikken, de hoeveelheid groeihormoon in het lichaam daalt. Dit groeihormoon zou in staat zijn de eetlust te controleren en het metabolisme een kick te ge-

ven om calorieën te verbranden. Als er te weinig groeihormoon aanwezig is, dan wordt het lichaam in staat gesteld vet op te stapelen terwijl het spiermassa verliest. Op die manier bestaat ook minder mogelijkheid om oefeningen te doen en een sportief programma te realiseren. In een dubbel blindstudie hebben de onderzoekers aan 39 vrijwilligers voldoende groeihormoon toegediend. De deelnemers verloren in de periode van ongeveer zes maanden gemiddeld 2,5 kilo lichaamsvet. Bovendien verbeterden ook de cholesterolniveaus.

SANA nr 40

31

Slechte tanden: slechte gezondheid

Toestand bij jonge kinderen al catastrofaal...

D

e toestand van het gebit van jonge kinderen is alarmerend. Dat stond een paar weken geleden in het nieuws. Tien jaar geleden kwam het amper voor dat kinderen de zogenaamde “kaasmolaren” hadden, dat zijn de kiezen die zacht zijn en afbrokkelen alsof het oude Hollandse brokkelige kaas is. Volgens Dr. Dominique Declerck, professor tandheelkunde aan de KU Leuven heeft naar schatting vijf à tien percent van de kinderen er al last van. Het dramatische is dat het doorgaans om de eerste vier definitieve kiezen gaat, precies de tanden die normaal een heel leven moeten meegaan. In ernstige gevallen moeten deze definitieve kiezen op jonge leeftijd al verwijderd worden. Dat is des te dramatischer omdat er nog geen sluitende verklaring voor is. In elk geval wordt het tandglazuur aangetast en misschien zijn milieu- of voedingsfactoren oorzaak. Van de gezondheid van het gebit zal ook de gezondheid op latere leeftijd afhankelijk zijn. Er kunnen niet enkel gevaarlijke toxines via een besmet tandvlees of gebit naar binnen sluipen en hart, lever en nieren beschadigen. Het is dus van het grootste belang dat aan goede tandverzorging wordt gedaan op elke leeftijd. Poetsen is niet voldoende, voeding en hygiëne en gezond tandvlees zijn even belangrijk.

Je zou denken dat de gezondheid van het gebit er op vooruit gaat, omdat veel meer dan vroeger het accent ligt op preventie en tijdige ontdekking van problemen, ook via schoolonderzoek. Maar toch moet worden vastgesteld dat minder dan de helft van de zevenjarige kinderen in Vlaanderen nog een gaaf melkgebit heeft. Erger nog: op tienjarige leeftijd heeft één op drie kinderen al tandbederf van het blijvend gebit. Opvallend hierbij is dat het tandbederf bij kinderen uit sociaal lagere klassen driemaal hoger is dan bij hun leeftijdgenoten uit hogere sociale klassen. De cijfers komen uit een doctoraatsstudie van Jackie Vanobbergen. 44 procent Het gaat niet goed met het gebit van de

32

SANA nr 40

Vlaamse kinderen. Bij één op tien kinderen is het blijvende gebit op zevenjarige leeftijd al aangetast. De tanden zijn op dat ogenblik nog maar één jaar oud. Met de melktanden is het nog dramatischer gesteld. Slechts 44 procent van de zevenjarigen in Vlaanderen heeft een gaaf melkgebit. Op tienjarige leeftijd is het aantal al gedaald naar 34 procent. Er schort niet alleen wat met de preventieve mondhygiëne, maar ook de verzorgende mondhygiëne blijkt problematisch: op zevenjarige leeftijd wordt slechts 43 procent van de aangetaste melktanden verzorgd terwijl op tienjarige leeftijd slechts 65 procent van alle cariës in het blijvend gebit wordt behandeld. Erg is, dat een groot deel van de ongelijkheid in de mondgezondheid terug SANA nr 40

33

Van levensbelang Gezonde tanden zijn de basis van een goede algemene gezondheid. Goed kauwen is van vitaal belang voor een goede spijsvertering. Men ziet vaak dat andere ziekten zoals darmkwalen, maagproblemen, leverproblemen en zelfs hart- en vaatziekten een logisch gevolg zijn van een slecht gebit en een slechte voedingscultuur. Personen met een slecht gebit geven ook minder om hun gezondheid, zetten er zich minder actief voor in. Ze snoepen meer, gebruiken veel suiker en suikerhoudende frisdranken, eten weinig vezels, hebben geen gron-

34

SANA nr 40

Tandvlees Een goede barometer voor een gezond gebit is het tandvlees. Als dat gezond is, volgt de rest. Bloedend tandvlees, rottende wortels, vergiftigde kanalen en kwikamalgamen zijn erg belastend voor het lichaam, vooral het hart, de darmen en de lever moeten het ontgelden. Een regelmatig bezoek aan de tandarts en een goede mondhygiëne zijn kapitaal belangrijk! Het is dus van het grootste belang dat aandacht geschonken wordt aan tandverzorging van jongsaf! Jan van Bercken

restaurant

‘t Vlierhof

Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen Tel. 089 41 44 18 GSM 0478 61 33 02

[email protected]

natuurlijk smakelijk

Bezoek onze website:

www.vlierhof.be Dominique Vreven

Advertentie

Slechtst in Limburg Opvallend is ook dat tandbederf in Vlaanderen grote geografische verschillen vertoont. In Limburg is de situatie het slechtst: daar heeft slechts 37 procent van de zevenjarigen een gaaf gebit. West-Vlaanderen kan de beste cijfers voorleggen: één op twee zevenjarige West-Vlamingen heeft nog gezonde tanden.

dige kauwgewoonte en een slechte tandverzorging: slecht of niet poetsen, te weinig wisselen van tandenborstel en geen gebruik maken van beschermende tandpasta’s. Ze brengen ook te weinig een bezoek aan de tandarts. En veel ouders weten niet dat ook een melkgebit goed moet worden onderhouden, want een slecht definitief gebit is vaak het logische gevolg van een ongezond melkgebit. Daarom regelmatig bezoek aan de tandarts: meer fruit en harde groenten eten, appels en noten snoepen in de plaats van bonbons en chocolade, liever water drinken dan zoete frisdranken en cola’s die zeer etsend zijn voor het tandglazuur en als er gaatjes zijn, ze meteen laten behandelen door de tandarts. Op die manier zal ook de spijsvertering gezond blijven en hart en bloedvaten een leven lang perfect meegaan.

Advertentie

te brengen is tot sociale ongelijkheid. De gemiddelde aantasting van het melkgebit bij zevenjarigen is in Vlaanderen driemaal hoger bij kinderen uit sociaal lagere klassen dan bij leeftijdgenoten uit hogere sociale klassen. Er zijn ook 2,5 meer cariësvrije kinderen in hogere sociale klassen. Bovendien blijkt dat sociale achtergrond in combinatie met ongunstig gezondheidsgedrag een negatief cumulatief effect heeft op de mondgezondheid.

50 net.be www.50net.be

De portaalsite voor de dynamische

50-plusser!

Schrijf je nu in op onze Nieuwsflash

www.50net.be 35 SANA nr 40

Het heeft altijd zin om te stoppen!

Stop met roken: Leef langer!

T

abak is schadelijk. Dodelijk zelfs! Dat staat ook te lezen op de pakjes. Dat neemt niet weg dat vooral veel jongeren zich toch aangetrokken voelen tot roken. Je moet er bij horen en dus: tabak. Maar schadelijk is het alleszins, zelfs op jonge leeftijd, zelfs vanaf de eerste trek. Het is dus belangrijk er mee te stoppen. Zo vroeg mogelijk, maar het heeft altijd zin, uiteraard ook op latere leeftijd, want het lichaam heeft een verbluffend herstellend vermogen. Roken verkort het leven en kan het leven voor een belangrijk deel verbrodden en dat van anderen ook. Als niet-roker voortdurend in tabaksrook moeten doorbrengen is geen pretje. Over het waarom van het roken zijn talrijke diepgaande sociale en psychologische studies gemaakt. Er zijn dan ook verschillende theorieën in omloop. Men neemt aan dat de motieven voor het roken dikwijls een fundament vinden in de vroege jeugd, waar men uit nieuws-

gierigheid het experiment waagde en verder tegenover vrienden of vriendinnen stoer en volwassen wou doen. Waarom begint men? Meestal begint men met het eerste trekje rond de leeftijd van twaalf tot veertien jaar. Als de leeftijd vordert, komen er psychosociale motieven voor in de plaats. Men doet het omdat de groep het doet, omdat het een zekere stijl geeft, een schijn van activiteit, uiteinde-

Laat je leven niet in rook opgaan

36

SANA nr 40

SANA nr 40

37

lijk een gewoonte met een zekere flair. De reclame speelt daar trouwens handig op in. Hoe komt het trouwens dat sommige merken wel en andere geen of toch veel minder succes hebben. Tabak is tabak en zo enorm verschillend smaken sigaretten ook weer niet. Nadien komt er een zekere kalmerende of stimulerende en prikkelend effect bij. Denk maar aan de student die niet kan blokken zonder zijn pakje sigaretten in de buurt en die als hij ’s avonds zonder valt, een paar uur op de dool gaat in de studentenstad, tot hij zijn geliefkoosd merk heeft gevonden. Uiteindelijk blijken psychologen het toch eens te zijn over volgende motieven: -Men wil zich een air geven en er volwassen uit zien. -Men wil zich niet apart opstellen, tegenover vriendjes. -Men wil zijn nieuwsgierigheid bevredigen. -Men verzet zich tegen het rookverbod en de goede raad van ouders en opvoeders, men wil zowat anti-autoritair doen. -Men verwacht een aangenaam en ontspannen gevoel. -Men wil als meisje een zekere emancipatie al rokend verwerven. Het is absoluut slecht Wie meer dan twintig sigaretten per dag rookt, verkort zijn leven zeker met ten minste vijf jaar. Dat blijkt uit wetenschappelijke statistische gegevens. Harten vaatziekten komen veel meer voor bij rokers. Ook blijkt dat wie stopt met roken meteen zijn kansen op hartziekten enorm verkleint. Het heeft dus wel degelijk zin om te stoppen, zelfs voor wie al een hartinfarct kreeg. De kansen om een nieuwe aanval te doen zijn bij het stoppen niet groter dan bij patiënten die niet roken, dus alle voordeel er mee te breken. Zelfs bij het roken van twee sigaretten heeft een niet-roker al te maken met een versnelling van het hartritme. Ook het trombosegevaar verhoogt en de kansen op sclerose en rokersbeen.

38

SANA nr 40

Voor kanker bestaat geen twijfel meer: roken veroorzaakt kanker: rokers hebben twaalfmaal meer kans op longkanker dan niet-rokers. Tienmaal meer kans op kanker van het strottenhoofd en zesmaal meer kans op kanker van de keel en mondholte. Zelfs kanker van het strottenhoofd wordt er door bevorderd en wel met de factor vijf. Mocht men het tabaksverbruik verbieden en iedereen zou stoppen met roken dan neemt men in wetenschappelijke kringen aan dat longkanker met meer dan negentig percent zou afnemen. Inhaleren verhoogt het risico en zware sigaretten eveneens. Bijna alle blaaskankers zijn het gevolg van tabaksmisbruik. Ook maag-darmkanker kan te maken hebben met tabak alsook tong- en lipkanker. Ook borstkanker bij vrouwen! Eigenlijk kunnen rokers te maken hebben met allerlei soorten aandoeningen van de ademhalingsorganen: chronische bronchitis, astma, hoesten, longemfyseem, waarbij de longen hun elasticiteit verliezen. Ook zenuwstoornissen kunnen optreden als gevolg van het roken. Men heeft vastgesteld dat bij rokers het geheugen achteruit gaat, er oriëntatiestoornissen kunnen optreden, terwijl de nervositeit toeneemt, hoewel vele rokers van mening zijn dat roken precies een zenuwkalmerend effect zou hebben. Niets is dus minder waar. Ook gaat de gezichtsscherpte achteruit, terwijl de gevoeligheid voor kleuren bij het zien afneemt. Nog andere zintuiglijke waarnemingen zijn bij rokers gestoord, zoals de reuk- en de smaakzin. Ook tandvleesaandoeningen komen bij rokers meer voor, terwijl bij hen ook meer diarree optreedt. Tenslotte iets wat iedereen al lang weet: de foetus

van de zwangere vrouw rookt mee. De kans op abortus neemt toe en men neemt aan dat bij één van de vijf baby’s die sterven, de dood te wijten is aan tabaksgebruik van de zwangere moeder. Zware rokers vertonen tenslotte ook meer diepe rimpels dan niet-rokers. Het heeft altijd zin Sommigen zijn ontmoedigd doordat ze ongemakken hebben maar tegelijk verslaafd zijn aan tabak. Hun rookhonger is groter dan de vrees voor lichamelijke en ongeneeslijke problemen. Niets is minder waar. Het heeft altijd zin om te stoppen. Op een paar maanden tijd heb je weer even weinig risico op hart- en vaatziekten als een niet-roker. Als je vandaag stopt, heb je volgende zomer weer even schone bloedvaten als bij niet-rokers. Het heeft dus wel degelijk zin. Het ademvolume vergroot en het uithoudingsvermogen neemt toe en geleidelijk aan bouw je ook het risico op kanker af. Daar gaan weliswaar meer jaren mee gepaard. Je mag stellen dat je na een jaar of twintig weer schone cellen hebt die even veilig zijn voor kanker als bij niet-rokers. Maar twintig jaar is geen kleinigheid en dus kan je er maar beter nooit aan beginnen. Langzaam stoppen of meteen Er bestaan allerlei trucs en gewoonten om te stoppen met roken. Sommigen zweren bij pleisters, anderen bij langzame afbouwen, weer anderen vinden dat je best in één keer kan stoppen. Eigenlijk is het belangrijkste dat je wel

gaat stoppen, want uit alle studies blijkt het bijzonder grote gevaar van tabak. Er is geen enkel goed woord over te zeggen. Trouwens uit recent onderzoek in de Verenigde Staten komt naar voren dat de eerste trek van een sigaret al de kiem legt voor latere tumoren en dat sigarettenrook al binnen enkele minuten schadelijk is. Vooral de PAKs of polycyclische aromatische koolwaterstoffen moeten als schuldige worden aangewezen, aldus professor Stephen Hecht van de University of Minnesota in het vakblad Research in Chemical Toxicology. Het onderzoek werd gefinancierd door het National Cancer Institute. Langzaam stoppen is voor sommigen geen optie, omdat ze op die manier wel een kleiner aantal sigaretten gaan roken, maar hun rook dieper inhaleren om toch aan hun verslaving te kunnen voldoen. Het negatieve effect is derhalve even groot. Als je rekening houdt met deze gegevens is het van het grootste belang zo weinig mogelijk tijd te laten verloren gaan om te stoppen. Sommigen denken dat verder roken mèt nicotinepleiters minder schadelijk is. Wellicht is deze kronkel bedacht door de tabaksindustrie, om het rookgedrag te bestendigen. Elke trek van de sigaret is levensgevaarlijk en er één teveel. Jan van Bercken

SANA nr 40

39

Heilzame plantenextracten en Plant van de maand: hun toepassing

Door Kees Martens Kruidenkundige

Inula helenium L

Griekse alant:

Voor luchtwegen en spijsvertering

D

e natuur is een krachtige en veilige apotheek. Onze voorouders waren er al mee bekend en ze pasten met succes het gebruik van planten en kruiden voor de gezondheid toe. Dankzij wetenschappelijk onderzoek weten we dat hun ervaring tot deskundigheid leidde. Ook nu nog wordt in dit hypermoderne tijdperk de natuur naar waarde geschat en ze bevat veel mogelijkheden die ons nog altijd ontgaan. Zo hebben planten bijvoorbeeld vaak gunstige effecten voor meerdere problemen. Dat is ook zo met de Inula selenium of Griekse alant: zowel voor spijsvertering als de luchtwegen is het een schitterende plant.

Geschiedenis van de plant Eén van de verhalen is dat deze plant uit de aarde ontsproot op de plaats waar de tranen van de schone Helena van Troje op de grond vielen. ‘Helenium’ is wel afkomstig van haar naam. Haar schaking door Paris was de oorzaak van de Trojaanse oorlog. De overlevering vertelt dat Helena een bos Griekse alant bij zich droeg toen ze door Paris werd geschaakt. Zowel bij de Oude Grieken als bij de Romeinen was de alant een zeer belangrijke geneeskrachtige plant. Zo werden de effecten op onder andere de luchtwegen al door de ‘Vader van de geneeskunde’, de Griek Hippocrates genoemd. En in de Middeleeuwen zien we onder andere dat Hildegard von Bingen de plant aanraadde vanwege haar bijzondere effecten op de luchtwegen. Maar niet alleen de werking op de luchtwegen is bekend, ook die op de

40

SANA nr 40

spijsvertering. De wortel werd bijvoorbeeld gekauwd nadat men zwaar getafeld had. De bladeren werden als bittere loofgroente gegeten, de wortel werd verwerkt in aperitieven en sauzen. Al die bereidingen waren dus goed voor de spijsvertering. De oude Romeinen verwoordden het heel mooi: ‘Alant houdt het binnenste gezond’.

van flinke sterke planten, op zijn vroegst in hun tweede levensjaar, de wortelstok en de wortels geoogst. Deze bezit dan een maximum aan werkzame bestanddelen. Direct na de oogst worden de wortels verwerkt. Toepassing: Griekse alant kan, vooral in combinatie met andere planten, worden toegepast bij hoesten en bronchitis. Je ziet haar veel terug in natuurlijke hoestmiddelen, zoals in Tussabell hoestsiroop van Fytobell. Maar ook wordt de plant gebruikt in middelen die de spijsvertering verbeteren. Om zelf te doen Alantwijn, slijmoplossend, krampopheffend, spijsverterings-bevorderend: voeg aan 25 gram geraspte of gesneden wortel 50 ml goede brandewijn en 0,7 liter witte wijn toe. Laat het geheel één week trekken en drink hiervan na filteren 1-2 likeurglaasjes, verspreid over de dag.

kokend water. Laat het geheel nog 10 minuten trekken, drink hiervan elke dag 1-3 kopjes. Alanttinctuur bij bronchiale klachten en spijsverteringsstoornissen: Meng 80 gram gesneden of geraspte alantwortel met 80 gram rozijnen zonder pit. Voeg 0,4 liter alcohol toe en 80 ml water. Laat dit een week trekken, roer of schud regelmatig. Filter daarna en drink hiervan elke dag 3-5 eetlepels of 1-2 likeurglaasjes. Middel tegen de pest Nicolas Culpeper (1616 -1654) achtte de eigenschappen van alant zeer hoog, getuige de aantekening in zijn kruidenboek: ‘Zij geeft weerstand tegen gif en belemmert de verspreiding van slangegif door het bloed. Ook is zij een middel tegen koortsen die voortkomen uit etterende wonden en pestbuilen, en de pest zelf...!’

Alantthee tegen hoesten, vastzittend slijm en braken: Kook 10 gram gesneden wortel 5 minuten in een halve liter

Eigenschappen Inula helenium bevat etherische olie, bitterstoffen en inuline. De etherische olie vergemakkelijkt het ophoesten van slijm en ontspant de spieren in de bronchiën. De plant bezit antibiotische eigenschappen en oefent een kalmerend effect uit op het zenuwstelsel. Door vooral de bitterstoffen bevordert Inula helenium de afscheiding van spijsverteringssappen. Verwerking: In de herfst, als de plant op het hoogtepunt van haar bloei is, wordt SANA nr 40

41

Brievenbus

Reacties van onze lezers

In deze rubriek krijgen lezers de kans vragen te stellen, of reacties neer te pennen in verband met hun ervaringen over gezondheid.

Reuma en schildklier Mevrouw D.V. uit Kessel-Lo Ik heb last van artrose en er is ook reuma aangetoond door bloedonderzoek. Ik sukkel met artritis en een te actieve schildklier. Ik krijg ook last van ontstekingen op de gewrichten als gevolg van de medicatie. Ik lijd er erg veel pijn door en ik vrees dat de pillen ook geen deugd doen aan mijn algemene gezondheid. Bestaat er geen natuurlijk middel dat voor mij van nut kan zijn en waardoor ik minder last zou ondervinden van allerhande nevenwerkingen?

Wanneer het echt om reuma gaat - want vaak wordt dit verward met spierpijnen, krampen, verrekkingen, artrose door ontkalking of overbelasting van ouderdom - is dit veelal erfelijk bepaald. Men sterft er wel niet van, maar men heeft er veel last door. Men spreekt van een auto-immuunziekte, waarbij de cellen zich wapenen tegen zichzelf. Bij reuma en reumatoïde artritis, moet men wel onder doktersbehandeling, omdat bij een acute artritis ook de hartkleppen moeten gevrijwaard worden. Reumatoïde aandoeningen hebben ook te maken met een verzuring van het lichaam. Alles wat in het lichaam een zuuroverschot geeft moet worden vermeden en via een andere levenswijze en dieet moet er naar gestreefd worden een basenoverschot te creëren. Vermijd: koffie, suiker, chocolade, drugs, tabak, te veel vlees, brood, geraffineerd voedsel, harde kazen, in olie gebakken spijzen enz... Alkaliniserend of basenmakend zijn: fruit, groenten (vooral rauwkost),

42

SANA nr 40

aardappelen, enz... Ook beweging is ontzurend, evenals sauna. Stress is verzurend. Maar u herkent ongetwijfeld wel een aantal dingen in deze opsomming die u last bezorgen of die de pijn kunnen laten verergeren. In de fytotherapie zijn wel een aantal prima preparaten: Articulan (hierin zit heermoes, Ginkgo, Harpago , schietwilg en brandnetel) en Orthoren (moerasspirea en blaaswier) van Fytobell (apotheken). Ook MSM (methyl sulfonyl methaan) zal de pijn helpen verbeteren. Duivelsklauw is een prima preparaat tegen ontstekingen van de gewrichten. Tegen overactiviteit van de schildklier helpt Lycopus Europeus... maar hiervoor neemt u toch allemaal best contact op met een ervaren arts.

Rugletsels en neuraaltherapie Mevrouw B.D. uit Aalter Ik weet dat heel wat mensen klagen over rugletsels, o.m. hernia. Ik ben zelf tot de vaststelling gekomen dat er wel degelijk oplossingen zijn om hernia en rugaandoeningen te behandelen en zelfs te genezen. Ik ga zelf op consultatie bij een neuraaltherapeut. De botdensiteit wordt gemeten, er wordt nagegaan waar het probleem precies zit, welke tussenwervelschijf bij het probleem betrokken is. Daarna wordt procaïne ingespoten. Het verbetert langzaam. Ik heb ook veel baat bij MSM.

De behandeling waarover u spreekt is inderdaad neuraaltherapie. Er wordt

aan de zenuwwortels van het betrokken gebied een kleine dosis procaïne ingebracht waardoor inderdaad een tijdelijke lokale verdoving ontstaat. U voelt daarop geen pijn meer. Maar dat is niet de hoofdbedoeling. Door de procaïne ontstaat ter plekke een sterke doorbloeding. Men noemt dit het „Secundenfenomeen”. Precies vanwege deze felle doorbloeding wordt de genezing in de hand gewerkt en bespoedigd. Procaïne is een ongevaarlijke stof (wordt trouwens ook door tandartsen gebruikt om te verdoven) en wordt al afgebroken ter hoogte van de bloedlichaampjes, dus belast het zelfs de lever niet. MSM is biologisch absorbeerbare fosfor, iets wat de meeste mensen tekort hebben. Dat is bij de meeste rugpijnen zeker aan te bevelen.

Ginkgo helpt tegen winterhanden Mevrouw P.D. uit Heist-op-den-Berg Ik lees elke maand uw blad. En ik wil een ervaring delen over winterhanden. Dankzij Ginkgosan wordt de doorbloeding verbeterd. Ik hoop dat het veel mensen mag helpen vooral met de feestdagen.

Het belangrijkste bij een middel zijn de werkzame stoffen. Ginkgosan is opgebouwd uit Ginkgo Biloba en dat is de Japanse Tempelboom. Ruscubell en Minerabell zijn ook twee interessante middelen van Fytobell. Wintertenen en winterhanden kunnen optreden in koude en natte jaargetijden. Het is een vertraging in de reactie van bloedvaten in voeten en handen op temperatuurverschillen. Het komt het meeste voor bij jonge mensen, maar ook ouderen kunnen er last van hebben. De plekken jeuken of zijn pijnlijk en dit wordt erger als je in een warmere omgeving komt. De problemen worden veroorzaakt doordat kleine bloedvaatjes in de huid niet snel genoeg reageren op temperatuurverschillen. Het extra bloed

dat wordt aangevoerd kan niet doorstromen en hoopt zich op. Dit leidt tot beschadigingen van de bloedvaatwand en het er omheen liggende weefsel waardoor de klachten ontstaan. Mensen die al aan een aandoening lijden aan de bloedvaten, bijvoorbeeld aderverkalking, (arteriosclerose) hebben meer kans op het krijgen van wintertenen en winterhanden dan personen die niet aan deze aandoening lijden. Dit geldt ook voor mensen die zogenaamde bètablokkers gebruiken, tegen hoge bloeddruk. Ook wie te zwaarlijvig of te mager is, heeft grotere kans op het krijgen van winterhanden en wintertenen. Wintertenen en winterhanden kunnen erg vervelend zijn maar zijn in principe onschuldig. Over het algemeen zullen de klachten binnen twee tot vijf weken verdwijnen. Bij oudere mensen komt het echter regelmatig voor dat de aandoening steeds blijft terugkeren. Door voorzichtig over de pijnlijke plekken te wrijven, kun je de klachten wat verminderen. Doe dat vooral voorzichtig omdat de huid al extra gevoelig is voor irritatie. Probeer niet te krabben, zelfs als het jeukt, want zo kunnen wondjes ontstaan die door de verstoring van de doorbloeding snel kunnen gaan ontsteken. Wisselbaden (3 minuten in warm water, 30 seconden in koud water) hebben een verbeterend effect, doordat de bloedsomloop wordt gestimuleerd. Wisselbaden kunnen ook als voorzorgsmaatregel dienen voor mensen die al eerder winterhanden en wintertenen hebben gehad. Mensen die van zichzelf weten dat ze snel last hebben van wintertenen en winterhanden, kunnen de kou het beste zoveel mogelijk vermijden. Warme schoenen en handschoenen kunnen de klachten voor een deel voorkomen. Probeer in de kou zoveel mogelijk te bewegen en blijf niet te lang in dezelfde houding staan. Om de bloedvaten voor te bereiden op temperatuurwisselingen kun je regelmatig wisselbaden nemen en eventueel de genoemde natuurlijke middelen die de bloedsomloop stimuleren of verbeteren. SANA nr 40

43

Lekker en gezond koken met groentenkok Dominique Vreven

Hoevekip verpakt in winterprei met knolselder en wortelpeterselie

M

idden in de winter heb je meestal maar een beperkte keuze aan groenten uit eigen tuin. Diverse kolen, pastinaak, Japanse andoorn en winterprei zijn groenten die flinke vorstperiodes kunnen doorstaan. Meestal worden ze na de vries wat aangenamer, zoeter en lekkerder van smaak. Winterprei is zo een heerlijke echte wintergroente waar helaas meestal enkel soep van gemaakt wordt. Nochtans is deze prei uiterst inventief en veelzijdig te gebruiken. Je kan hem marineren, in taarten verwerken, stoven, sauzen van maken, wokken, opvullen met lamsgehakt en nog veel meer. Prei, als lid van de alliumfamilie, wordt in tegenstelling tot de ui en look niet geteeld voor het knolletje, maar wel enkel voor het blad. De bladeren zitten vast aan de voet en zijn in het witte gedeelte aan elkaar vastgegroeid. Naar boven toe, richting het groene gedeelte, vouwen ze zich langzaam open. Vermoedelijk is prei afkomstig uit Zuid-Europa en werd het reeds gebruikt door de Egyptenaren. Nero, de “prei vretende” Romeinse keizer, verzorgde zijn stembanden met het eten van grote hoeveelheden “porrum”. Boodschappenmandje voor 4 personen: • 1 grote hoevekip (gebruik de bouten om ‘s anderendaags te bakken) of 4 kleine kipfilets • 2 stukken niet te grote prei (je hebt hiervan enkel het groen nodig) • 400g aardappel • 400g knolselder • 1 citroen of limoen • 2 liter kippenbouillon • 1 peterseliewortel met wat loof • 2 dl kippenfond (vers of uit een doosje) • 8 walnoten • olijfolie en hoeveboter

44

SANA nr 40

Bereidingswijze • Snij van een winterprei het groene gedeelte af, haal het uit elkaar en was de bladeren zorgvuldig onder een koude kraan. • Zet een grote kookpot op het vuur, ruim gevuld met water en breng dit aan de kook. Voeg een half koffielepeltje zout toe en leg de bladeren 2 tot maximum 3 minuten in het kokend water. • Haal uit en verfris dadelijk onder koud stromend water. • Laat uitlekken in een zeef en leg de nog vochtige bladeren op een propere handdoek zodat al het vocht uit de bladeren kan trekken. Om straks de prei te kunnen bakken, is het noodzakelijk dat de bladeren goed droog zijn. Anders kunnen er tijdens het bakproces vervelende spatten uit de pan springen die je kookfornuis ernstig kunnen verontreinigen. • Als je een hele kip hebt, fileer hem dan en haal de borstfilets eraf. Spreid de bladeren prei, per 3 tot 4 uit op een snijplank. • Kruid de kipfilets met peper en zout uit de molen en leg ze op de prei. Wikkel de filets strak in de prei en laat alles even opstijven in de

•

•

•

•

• • •

•

koelkast. Schil nu de aardappelen en snij ze in grote gelijke delen. Zet ze op in kippenbouillon met een snuifje zout erbij. Breng dit geheel aan de kook, laat de aardappelen 10 minuten koken en voeg er dan de in grote blokken gesneden knolselder aan toe. Laat opnieuw een tiental minuten koken zodat de aardappelen en de knolselder gelijktijdig gaar zijn. Giet af en laat het geheel kort uitdampen op een heel zacht vuurtje. Maak er puree van met een stamper en kruid met peper en zout, muskaatnoot en een beetje fijn geraspte citroenschil. Alles goed mengen en er een klontje hoeveboter doorheen roeren. Hou dit warm. Schil de peterseliewortel en snij hem in miniblokjes. Verwarm de kippenfond en doe er de blokjes peterseliewortel bij. Laat dit een tiental minuutjes zachtjes meekoken. Was ondertussen het peterselieblad, droog het en hak het fijn. Doe de helft bij de puree en meng goed. De rest is voor in de saus en/of om over het gerecht te strooien. Pel de okkernoten en rooster ze in een koekenpan tot ze lekker geuren en licht bruin verkleuren. Meng de helft onder de knolselderpuree en hou de rest om te garneren. Bak nu de preipakketjes met kip in een matig warme bakpan samen met 1 soeplepel olijfolie en een koffielepel hoeveboter. Verwarm daarvoor eerst je pan, doe er dan de vetstof in en als deze lichtjes begint te bruinen leg je er de pakketjes in. Laat deze rustig 3 tot 4 minuutjes bakken en draai om voor de andere kant opnieuw 3 tot 4 minuten. Belangrijk is dat je de pakketjes op een rustig vuur bakt en de prei langzaam laat karameliseren en niet verbranden. Leg dan een deksel op de pan en laat alles 5 minuten zachtjes verder garen. Haal van het vuur, doe de deksel eraf en laat deze kippenpakketjes enkele minuten rusten

•

alvorens aan te snijden. De prei zal ervoor zorgen dat je kippenfilets lekker sappig en mals zullen blijven. Schik een bergje knolselderpuree op het bord en leg er wat van de okkernoten op. Snij met een vlijmscherp mes de kippenpakketjes in plakken van ongeveer 2 cm dikte en leg ze dakpansgewijze voor de puree. Lepel hier wat van de peterseliewortelsaus over en serveer er een blonde Herkenrode tripel bij. Natuurlijk smakelijk!

In dit recept gebruiken we het groene gedeelte van prei. De meeste onder ons gooien die groene bladeren weg omdat ze tamelijk sterk van smaak en taaier zijn dan het witte, onderste stuk. Nochtans is het groen blad van prei het rijkst aan vitamines in tegenstelling tot het zachter wit en smaakt het gebakken, zoals hier, heerlijk zoetig en gekarameliseerd. Maak van het wit een lekkere wintersoep met uien en knolselder. Preisoep Laat je rauwe prei altijd rustig fruiten in wat boter tot hij zacht en glazig is. Pas dan komt de aangename en zachte preismaak tot zijn recht. Voeg dan pas de bouillon toe en de rest van je groenten. Net zoals bij uien komen er tijdens dat fruiten aangename smaken en aroma’s tot stand. Prei zorgt voor een romige en gebonden gelvormige structuur aan soepen en sauzen. Dit zorgt voor een fluweelachtige en volle natuurlijke smaak. Tekst en foto’s Dominique Vreven

‘t Vlierhof Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen Tel. 089 41 44 18 GSM 0478 61 33 02

[email protected] www.vlierhof.be

SANA nr 40

45

De groene vingers van Ivo Pauwels Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur en groen-journalist verzorgt elke maand een aantal schitterende rubrieken in i-Sana.

D

KWEEPEREN voor de lekkerste gelei e kweepeer is een zeldzame vrucht, niet geschikt voor verse consumptie. Alleen zoetebekken die graag de meest fijnzinnige en aromatische vruchtengelei lusten, weten dat de dikke, zware, kweepeer de koning van alle geleif­ruit is. En zelfs voor de fraaie bloei en het donzige uitzicht is deze struikachtige vruchtboom de moeite van het planten waard.

De kweepeer, Cydonia oblonga, is uit het Nabije Oosten afkom­stig en speelde al vroeg een rol in de mythologie van de volkeren rond de Middellandse Zee. Vermoedelijk waren de gouden appelen van de Hesperiden kweeperen. De Venusappel De Romeinen beel­dden de liefdesgo­ din Venus vaak af met een kweepeer in de hand. De Venusappel was een symbool voor vruchtbaarheid. In onze streken zou een kweepeer in de tuin ook de menselijke vrucht­baarheid hebben aangewakkerd. Vermits de kweepeer uit warmere oorden stamt, rijpt ze bij ons pas erg laat op het seizoen aan en ook dan is ze niet uit het vuistje te eten. De kweepeer groeit bij ons meestal struikvormig. Opvallend is de zwarte schors en het lichtgroene, wat zilverige blad. De grote lichtroze bloemen, die half mei ver­schijnen, maken de struik erg geliefd en omdat ook de bijen ervan hou­den, zijn de imkers blij met tuinen waarin kweeperen mogen groeien. De kweepeer dient verder nog als onderstam

46

SANA nr 40

voor de meeste peren­rassen. Zo zijn er onderstammen van de kweepeer geselecteerd die perenbo­men klein en handzaam houden. In tegenstelling tot het groot aantal geselec­teerde perenrassen, zijn er slechts enkele kweeperen­rassen. Die rassen liggen niet altijd gene­tisch vast en ver­schillen vaak naar de standplaats en het klimaat. Vaak zitten er zelfs heel verschillende vruch­ten aan één en dezelfde tak. Kweeperen aankopen en planten Kweeperen nemen niet veel plaats in. De struiken worden niet-ge­snoeid, ongemoeid zo’n drie meter hoog en breed. Ze verlangen een warme, zonovergoten standplaats, bijvoorbeeld langs de zuidgevel. De kweepeer stelt zich met elke grond tevreden. Alleen op uitgesproken kalkrijke gronden kunnen er gebreks­ziekten optreden. Ideaal is een vrij droge en vooral goed gedraineerde bodem. De kweeperenboom wordt in drie vormen aangeboden: als struik, halfstam en hoogstam. Planten kunt u de kweepeer van half november tot

diep in maart. Geef de kweepeer, zelfs de struikvorm, een steunpaal. Zoals altijd komt die steunpaal langs het noordwesten van de stam. Vormsnoei Na het planten is de vormsnoei van het grootste belang. Het is op zich al goed om de struik of boom bij het planten te snoei­en en wel om het evenwicht met de wortels te herstellen. In het begin is het nodig de boom een stevig geraamte te laten ontwikkelen. Hou daarvoor drie tot vier gesteltakken aan die in een hoek van 90° op de hoofdstam staan. De eerste jaren worden alle zijtakken die zich ontwikkelen teruggesnoeid tot op twee à drie knoppen van de gesteltakken. Hou het centrum van de boom steeds open. Voer de wintersnoei snel na het vallen van het blad uit. Het is niet slecht aan het eind van de zomer wat blad weg te knippen zodat de vruchten helemaal in de zon komen te hangen. Eind oktober zijn de vruchten pluk­rijp. Na enkele weken neemt het aroma nog toe. Begin december is het ideale tijdstip om de vruchten te verwerken. Kweeperen­gelei is een delicatesse. Echt iets voor op de zondagse crois­sant.

Rassenkeuze Een aantal kweeperenrassen bestuiven zichzelf. Dat zijn onder andere de Amerikaanse toevalszaailing Champion met grote peervormige vruchten. Een zeer aanbevelenswaardig ras. Een ander Amerikaans ras met eveneens peervormige kweeperen is ‘Rea’s Mammoth’. De vruchtkwaliteit is hoger dan die van Champion, maar de struik of boom vraagt een warmere stand­plaats. ‘Vranja’ is in de Balkan ontstaan. Ook hiervan zijn de vruchten peervormig. Het aroma is echter zwakker. Dit ras groeit bijna altijd struikvormig en is dus geschikt voor kleinere tuinen. Naast de peervormige soorten vindt u bij onze kwekers de appelkwee en Lescovacz. Lescovacz geeft ook in minder gunstige omstandigheden goede kweeperen op voorwaarde dat een ander kweeperenras de bestuiving voor zijn rekening neemt. Lescovacz en de appelkwee zijn immers niet zelfbestui­vend. Wie eens van zelfbereide kweeperengelei geproefd heeft, zoekt zonder meer een warm plekje in zijn tuin om deze wat zeldzame en oeroude vruchtboom te planten. Op www.wezooz.be kunt u Ivo Pauwels in zijn en vele andere tuinen aan het werk zien. SANA nr 40

47

Tuinsprokkels Aardnoot

D

e aardnoot of pinda werd lange tijd als typisch apenvoer beschouwd en velen van ons hebben ze in een tijd dat dat nog mocht aan de apen in de zoo gevoederd. De olierijke zaden zijn de grondstof voor pindakaas, een broodbeleg dat bij onze noorderburen meer op de lunchtafel staat dan bij ons. Ondergronds De naam aardnoot verraadt het al. Aardnoten ontwikkelen zich in de grond. Het zijn de zaden van Arachis hypogaea, een kruidachtige eenjarige plant uit tropisch Amerika. De vlinderbloemige plant gelijkt sterk op een erwtenplant. Na de bestuiving verlengt de bloemstengel zich, buigt en duwt de zaadpeul in de bodem. Daar rijpen de zaden aan, gewoonlijk twee aan twee in een lichtbruine dop die gemakkelijk te verwijderen is. Curiositeit De pinda deed reeds in de 16de eeuw zijn intrede in Europa. Lange tijd was de plant met de gele bloemen en de eigenaardige zaadvorming niet veel meer dan een curiosum in botanische tuinen. Pas in de 19de eeuw werd het een belangrijk oliegewas en arachideolie is heden ten dage niet meer uit onze keuken weg te denken. Ook gebrand en gezouten en zomaar uit de hand

48

SANA nr 40

van Ivo Pauwels

Cacaoir

zijn ze best lekker als versnapering. Het zijn uitgelezen borrelhapjes. ‘Groene’ pinda’s In winkels die dierenvoeding verkopen, kun je dit papegaaienvoer ongebrand in zak kopen. Ongebrande aardnoten smaken enigszins ‘groen’ en hebben niets van de pittige oliesmaak van de gebrande exemplaren. Ze hebben daarentegen hun kiemkracht bewaard. Die aardnoten kun je dus met goed gevolg zaaien. Af en toe worden in tuincentra turfpotjes met één pindazaadje aangeboden, meestal aan een prijs die vele malen hoger is dan een zakje ongebrande, kiemkrachtige pinda’s. Pinda’s op de vensterbank Je kunt de zaden vroeg in het voorjaar, al dan niet met de dop, in een pot met standaardpotgrond steken die je matig vochtig houdt. Schuif na het zaaien een heldere plastic zak over de pot en zet het geheel op een warme plek, bijvoorbeeld op een venstertablet boven een radiator. Een week of drie later kiemen de pinda’s. Verplant ze een maandje later voorzichtig naar een brede pot. In een warme zomer mag de plant naar buiten. Met een beetje geluk kun je de eigenaardige zaadvorming van de plant zelf waarnemen.

D

e vruchten en de zaden van de cacaoboom, Theobroma cacao, krijgen we bij ons nauwelijks te zien. De chocolade die eruit bereid wordt des te meer. De boom zelf is vermoedelijk afkomstig uit het Amazonegebied. In Mexico werd deze leverancier van de cacaoboter het eerst gewaardeerd. Mexicaans De cacaoboom is nauw verbonden met de Mexicaanse beschaving. Cacao werd zowel in de keuken als in tempels gebruikt en er werd zelfs een vorm van magisch wijwater mee gebrouwen. Cacao heet in de taal van de Maya’s cacau. De Azteken spraken van cacauatl. Ze dronken een bitterwater dat cacauatl bevatte en dat ze Xocoatl noemden. Deze oude woorden hebben in een verbasterde vorm de tijden overleefd en zijn heel internationaal geworden. Ook wij spreken nog steeds van cacao en chocolade. Als is onze Xocoalt geen waterige cocktail meer, maar een stevige reep. Wisselgeld Zelfs 300 jaar na de Spaanse overheersing was de cacaoboon in vele streken van Midden-Amerika nog steeds een geldig betaalmiddel. De belastingen konden ermee betaald worden en het vormde, in het dagelijks leven, een handig

wisselgeld. En zoals dat van kraal tot euro het geval is, doken er ook vervalsers op. In 1537 zond Antonio de Mendoza, de vice-koning van Mexico, bij wijze van voorbeeld vals cacaogeld naar de toenmalige Spaanse koning Carlos V. Uit de cacaonoten waren de aromatische zaden, de cacaobonen, verwijderd en vervangen door kleikorrels. Het pikante drankje van Colombus Op een eiland voor de kust van Honduras kreeg Colombus volgens het reisverslag een schuimend drankje te drinken, een warm opgeklopt papje van geplette zongedroogde cacaobonen vermengd met chilipepers en orleaan, de zaden van Bixa orellana. Het viel naar verluidt niet erg in de smaak. Volgens de verhalen zou de cacao samen met een deugdelijk recept voor chocolade door een trappistenmonnik naar het prachtig gelegen klooster van Piedra in het Spaanse Aragon zijn gestuurd. Wat er ook van zij, Belgische chocolade is een lekkernij, waarmee je de hele wereld blij kunt maken. Deze delicatesse zit dan ook vaak in de vliegtuigbagage van buitenlanders die naar huis vliegen.

SANA nr 40

49

Gezonde LEVER: geen kanker!

V

roeger was men er van overtuigd dat het hart het belangrijkste orgaan voor het organisme was. Maar het is slechts een pomp. De lever daarentegen is een compleet high-tech laboratorium, een meesterwerk en één van de belangrijkste organen van het lichaam. Nog altijd heeft de wetenschap zijn totale functie niet kunnen omschrijven. Voor het gezond houden van de cel zelf is de lever van levensbelang. Men kan gemakkelijker een kunsthart bedenken dan een kunstlever, omdat de lever de eindfilter is. Voldoende redenen om de lever levenslang gezond te houden.

Welke voeding en planten sparen de grootste lichaamsfilter?

Door de lever te ondersteunen voorkomt u ernstige ziekten 50

SANA nr 40

Dat de lever een belangrijk orgaan is, valt al af te leiden uit het feit dat hij zijn eigen bloedsomloop heeft: via het poortaderstelsel komt bloed in de lever terecht waar het ontgift wordt, terwijl de toxische stoffen worden afgevoerd of verwerkt. Men mag gerust stellen dat de lever nog veel belangrijker is dan tot

nog toe algemeen werd aangenomen. En toch wordt op dit orgaan de grootste roofbouw gepleegd. We eten maar op, vreten eigenlijk, vooral vette, zoete en geraffineerde spijzen, soms geoxideerde en half verkoolde producten. En dan gaan we er van uit dat de lever alles wel zal oplossen. SANA nr 40

51

Kanker vermijden Wie zijn gezondheid zoveel mogelijk wil sparen en zo lang mogelijk in goede conditie wil leven, terwijl het risico op kanker zoveel mogelijk uit de weg wordt gegaan, doet er goed aan zijn lever te ontzien. Je moet er van uitgaan dat de moderne levenswijze meestal slecht is voor de lever en dus ook voor de lichaamscel. Geraffineerde, behandelde, gekleurde, voeding met smaakversterkers, aromaten, synthetische bewaarmiddelen, en dan nog eens synthetische medicijnen om het te kunnen verteren: een giftige cocktail die de lever voor een haast onmogelijke opgave zet. Daarnaast is er het medicijngebruik: synthetische pijn-

stillers, hoofdpijnmiddelen, slaapmiddelen, kalmeermiddelen, pepmiddelen. De jeugd kan niet meer zonder amfetamines, XTC, cocaïne om de fysieke inspanningen die nodig zijn om vanaf vrijdagavond tot maandagmorgen het uitgangsleven aan te kunnen. De lever en de nieren moeten het toch allemaal verwerken. Deze scheikundige cocktail legt een enorme belasting op de lever. Het is dus verstandig, zelfs noodzakelijk de lever wat te ontzien, niet meteen naar een middel te grijpen, maar de natuur zichzelf te laten behelpen, wat in de meeste gevallen ook gebeurt. Slechts in uitzonderlijke gevallen zijn sterk werkende medicijnen nodig en vaak zijn ze ook nodig omdat tevoren het lichaam geteisterd werd door misbruik van andere medicijnen. Wie gezond en natuurlijk leeft, zal er minder last van krijgen. Trouwens onderzoek wijst uit dat wie een gezonde lever heeft, geen kanker heeft of krijgt. Bij kankerpatiënten is de lever altijd gestoord. Stimuleer uw lever Af en toe moet de lever een steuntje krijgen om zich te herstellen van de mishandelingen. Alle bittere planten en theesoorten zijn in regel goed voor de lever: paardebloem, artisjokbladeren, duivelsklauw, boldo. Ook sommige fruitsoorten zijn een stimulans voor de ontgifting van de lever: grapefruit, papaja, kersen, avocado. Daarnaast zijn wortelen heel goed, omdat ze provitamine A bevatten die in de lever worden omgezet tot vitamine A, wat de lichaamscel extra beschermt tegen kwaadaardige tumoren. Antioxidanten zijn voor de lever van essentieel belang: vitamine A, vitamine C en vitamine E. Worteltjes, broccoli, rode biet, tomaat, koolsoorten zijn uitstekende leveranciers van carotenoïden, die in de lever worden omgezet tot vitamine A en dus een extra bescherming geven tegen kanker. Functioneert de lever onvoldoende, dan worden de lichaamscellen overspoeld met toxische stoffen, waardoor de lichaamscellen degenereren. Miljoenen mensen hadden geen kanker gekregen, hadden ze wat

52

SANA nr 40

beter voor hun lever gezorgd. Opgelet voor ontsteking Het reisgedrag en het opzoeken van exotische oorden heeft het gevaar voor hepatitis aanzienlijk vergroot. Men legt niet altijd de link tussen een vakantie in een tropisch gebied en het maanden later uitbreken van een hepatitis. Een leverontsteking is een zeer ernstige zaak. Van zodra je het slachtoffer wordt van steeds toenemende vermoeidheid, depressieve neigingen, slapeloosheid, of net andersom te veel slaperigheid, concentratieproblemen, een drukkend gevoel in de bovenste buikstreek, als je bovendien een afkeer hebt van bepaalde spijzen zoals vet vlees, chocolade, koffie enz... denk dan in de richting van een mogelijke hepatitis of leverontsteking, populair ook wel geelzucht genaamd. Het is een ernstige aandoening! Als je de lever niet heel goed verzorgt, kan het probleem overgaan in een chronische hepatitis en dan loop je het risico er heel je verder leven mee geplaagd te worden, en nooit nog optimaal te kunnen functioneren. Ook al zijn de verschijnselen in het begin onbeduidend - en dat is meestal zo - dan nog moet je alert genoeg zijn en er meteen mee naar de arts die door een bloed- en urineonderzoek uitsluitsel zal kunnen geven en meteen een doeltreffende behandeling zal kunnen starten. Gelukkig biedt de natuur een paar prachtige middelen om de lever weer gezond te maken. Kruiden voor de lever De behandeling van een leverontsteking moet beslist in handen worden gegeven van een ervaren arts. Daarvoor bestaan zowel in de klassieke als in de zachte sector doeltreffende middelen die hun nut en heilzame werking voor de lever hebben bewezen. Zo is artisjok een van ouds beproefd middel tegen leverkwalen. Aftreksel van paardebloem en berk zijn uitstekend. Het meest beproefde middel is Mariadistel, een sterk werkende antioxidant die de strijd aanbindt tegen vrije radicalen en ook de levercellen stimuleert om te regenereren.

Let op wat je eet en drinkt Hepatitis kan natuurlijk door besmet bloed worden overgedragen (hepatitis B), maar wordt meestal veroorzaakt door een besmetting via voedsel. Vandaar dat je in de tropen en zelfs in onze buurt aan de Middellandse zeekust, maar ook in onze eigen steden moet opletten met exotisch uitziende restaurantjes, eetstalletjes en goedkope eettenten. Als je twijfelt eet dan nooit rauwkost, schil fruit eerst, vraag mineraal water in een gesloten fles, eet geen ijsjes ook niet uit de ijsmachine, want hier zitten heel vaak hele kolonies bacteriën in. Thuis moet je natuurlijk ook voorzichtig zijn: altijd handen wassen na een karwei of nadat je van toilet komt; ook nadat je iemand de hand hebt gedrukt als je nadien aan tafel gaat of in de keuken gaat werken. De misbruiken van alcohol en het effect ervan op de lever zijn genoeg bekend. Het risico op levercirrhose, leververvetting en verharding van het leverweefsel, waardoor de aangetaste cellen hun werk niet meer naar behoren kunnen doen, is reëel. Op de duur ontstaat een levensbedreigende situatie. Wees voorzichtig met alcohol, men vergeet zo gauw de glaasjes te tellen en de gezelligheid wordt uiteindelijk een gevaarlijke ziekte. Denk positief Niet voor niets heeft het woord zwartgalligheid wat te maken met gal en lever. Leverpatiënten zijn niet de gezelligste mensen van de wereld. Depressieve stemmingsbuien zijn het gevolg van de problemen die ze hebben. Een leverziekte heeft zeker invloed op de emotionele schommelingen die typisch zijn voor deze patiënten. Als je positief denkt, dankbaar bent voor het leven, beseft dat je leven en toekomst voor het grootste deel in je eigen handen liggen, als je positieve ingesteldheid uitstraalt, dan zal je eigen wereld er ook veel beter uitzien. Jos van Landuyt

SANA nr 40

53

NATUURWINKELTJE MARGRIET

Advertentie

Achter d’Hoven 11 - 2990 Wuustwezel Openingsuren: di - vrij: 9u - 12u en 13u30-18u woe - zat: 9u - 12u en 13u30 - 17u dond: 13u30 -18u zondag- maandag en donderdagvoormiddag gesloten mail: [email protected]

Openingsuren:

DE MARETAK

natuur- en dieetvoeding, lichaamsverzorging De Merodelei 36 - 2300 Turnhout Tel.: 014/42 47 63 Openingsuren: van maandag t/m zaterdag 09u30 - 18u00

54

SANA nr 40

ma: di: wo: do: vrij: za:

9.30 9.30 9.30 9.30 9.30

12.30 12.30 12.30 12.30 12.30

13.30 13.30 13.30 13.30 13.30 13.30

18.00 18.00 18.00 18.00 18.00 18.00

Korspelsesteenweg 86 - 3581 Beverlo Tel.: 011/40.14.07 www.brouwland.com Openingsuren :

Maandag - vrijdag:

Zaterdag:

9u tot 18u

9u tot 17u

‘T KRUIDENVROUWKE Stationsstraat 108 3400 LANDEN Openingsuren: woensdag van 12u30-13u00 14u00-18u00 donderdag tot zaterdag 10u00-12u00 14u00-18u00 T: 0495/40.33.49 en 0496/54.43.81

DE NATUURSTER - Buntjens Lizzy Diesterstraat 18 3980 Tessenderlo Openingsuren: Maandag-zaterdag 9u30-12u30 13u30-18u00 Donderdag sluitingsdag T: 0496/60.80.97

SANA nr 40

55

Advertentie

Met vitamine C

Voor een ijzersterke weerstand 180 tabletten Verkrijgbaar bij de apotheek met CNK bestelcode: 2595-791. Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.

• Ondersteunt het immuunsysteem • Gemakkelijk in te nemen Vraag een gratis monster aan via [email protected] met code ECH01ISDR. Vergeet vooral niet uw naam en adres op te geven. (aanbieding zolang de voorraad strekt)

www. 56

SANA nr 40

.be

Tijdelijk gratis pillendoosje in de verpakking