Hoe begeleid ik mijn kind bij het maken van een passende
STUDIEKEUZE?
Gundalyn Hemmink
Keuzestress Te grote keuzevrijheid talloze studies hbo en wo Leidt tot keuzestress
Voorbeeld keuze-experiment: Wel keuze bij aanbod van 5 soorten jam
Geen keuze bij aanbod van 20 soorten
Doelen van deze avond Inzicht krijgen in manieren van kiezen en het keuzeproces. Bewust worden van de manier waarop je als ouder je kind wilt begeleiden bij de studiekeuze. Informatie en tips verkrijgen over wat je als ouder kunt ondernemen gedurende studiekeuzeproces. (Kennis nemen van professionele studiekeuzebegeleiding.)
Keuzestijlen • • • • • • •
De De De De De De De
logisch-rationele (denk) stijl emotionele (gevoels) stijl impulsieve stijl uitstellende stijl meegaande stijl eigenzinnige stijl intuïtieve stijl
Welk type coach bent u?
Sturend
Prestatiegericht
Begeleidend
Loslatend/toekijken
Type coach Ga met elkaar in gesprek over: 1. Welk type bent u? 2. Hoe verhoudt dit type zich tot begeleiding van zoon/dochter bij studiekeuze? 3. Wat vindt u van belang bij de begeleiding van de studiekeuze?
Fases in het keuzeproces 1. Het besef te moeten kiezen 2. Accepteren van keuzeonzekerheid 3. Vrijblijvend verkennen
4. Mogelijkheden vergelijken 5. Beslissen 6. Uitvoeren
1. Het besef te moeten kiezen WERKEN AAN
HERKENNEN Wees vooral gericht op rustige bewustwording.
1. Het besef te moeten kiezen Tips voor ouders: • Draag geen studies aan, help jongere rustig ontdekken dat er een keuze aan komt. • Stel het onderwerp aan de orde. Stel vragen in de trant van: – Welke ideeën leven er bij je over volgend jaar en de toekomst. – Wat vind je lastig?
– Wat kan ik voor je betekenen?
• Praat ook over wat het voor uzelf vroeger heeft betekend om een richting, studie te kiezen en hoe u daar mee om bent gegaan.
2. Accepteren van keuzeonzekerheid WERKEN AAN
ERKENNEN Wees vooral gericht op waardering en zelfvertrouwen.
2. Accepteren van de onzekerheid Tips voor ouders: • Onzekerheid over de keuze is OK, laat dat nog bestaan en zorg dat je kind juist zekerder over zichzelf wordt. • Haal de druk er af en spreek niet van ‘moeten’ kiezen. • Heb GEDULD. • Bespreek wat het betekent om te kiezen. De keuze is niet levensbepalend; een loopbaan bestaat uit vele keuzes en is flexibel. • Laat de realiteit af en toe even los en droom samen met je kind even over zijn of haar toekomstidealen (geen ‘ja maar ....).
3. Vrijblijvend verkennen WERKEN AAN
VERKENNEN Wees vooral gericht op vergroten van zelfinzicht en open verkennen van de mogelijkheden.
3. Vrijblijvend verkennen Tips voor ouders: • Praat met uw kind over zijn/haar sterke kanten en interesses. Help met het onderzoeken van vragen als ‘wat kan ik?’ en ‘ wat wil ik?’. – Bijvoorbeeld kwaliteitenspel. – Bijvoorbeeld oefening interesses opsporen op p.10 hand-out
• Laat uw kind op speelse wijze in contact komen met beroepen. Tijdens activiteiten die met je kind onderneemt kun je ook samen om je heen kijken wat mensen doen, welk beroep ze hebben etc. • Moedig uw kind aan zich vrijblijvend te oriënteren en wijs ze op de mogelijkheden van bijvoorbeeld open dagen in de regio.
Zelfinzicht
Power
Purpose
Pleasure
3. Vrijblijvend verkennen Doe samen het spel ‘ Blik op Jong Talent’.
4. Vergelijken WERKEN AAN
KENNEN Wees vooral gericht op het opdoen van ervaringen en verzamelen van informatie.
Determinanten studiekeuze 1. Ervaringen - eigen ervaringen - ervaringen van relevante anderen
(vooral ouders)
2. Geruchten 3. Contaminatie (massamediale beeldvorming)
4. Objectieve informatie
4. Mogelijkheden vergelijken Tips voor ouders:
• Stimuleer dat uw kind verschillende beroepen onderzoekt door mensen die het doen te spreken, maak gebruik van uw netwerk om uw kind met anderen in contact te laten komen. • Stimuleer uw kind om gericht open dagen te bezoeken, zich op te geven voor meeloopdagen of proefstuderen. • Toon na afloop belangstelling en vraag naar de ervaringen.
• Help je kind zicht op goede informatie over de kwaliteit van de opleidingen.
5. Beslissen WERKEN AAN
BEKENNEN en HERKENNEN Wees vooral gericht op het reflecteren en het voelen.
5. Beslissen Tips voor ouders: •
Help uw kind bij het overzicht krijgen en zet samen op een rij wat de mogelijkheden zijn, hoe hij deze kan onderzoeken en wat hij/zij uit de uitkomsten van dat onderzoeken kan concluderen. – Stel informatieve, inhoudelijke vragen over de studie. – Help een relatie te leggen met sterke en minder sterke kanten van uw kind. – Help uw kind inzicht te krijgen in de aard van de opleiding (waar het om draait), in relatie tot het werkveld waarvoor wordt opgeleid
•
Ga samen met je kind na waarop hij/zij zijn keuze wil baseren. Wat zijn nu de belangrijkste keuzebepalende factoren?
•
Vraag ook naar de beleving, waar krijgt je kind een goed gevoel bij?
•
Praat over de wijze waarop je kind meestal kiest en op welke wijze hij/zij de studiekeuze wil maken. (zie ook keuzestijlen)
Keuzebeïnvloedende factoren
Extern Intern
6. Uitvoeren WERKEN AAN
DOEN Wees vooral gericht op het vergroten van zelfvertrouwen, vaardigheden en zelfstandigheid.
6. Uitvoeren Tips voor ouders: • Maak samen met uw kind een checklist en bied alleen praktische hulp waar nodig. Stel je niet controlerend op maar maak er een gezamenlijk project van.
• Vraag door wanneer dingen nog onduidelijk zijn en stimuleer ze om dit zelf uit te zoeken. • Maak gebruik van de informatie die de school (decaan) aanbiedt.
Professionele keuzebegeleiding 1 Vanuit school wordt aangeboden:
Mentor ± Niet altijd mogelijk om intensieve begeleiding te geven. - Vaak minder kennis over studies. ± Veel klassikaal + Kent leerling meestal goed, staat er dicht bij.
Decaan ± Vaak niet voldoende tijd voor individuele begeleiding ± Kent leerling vaak niet goed. + Kennis en van en toegang tot de wereld van opleidingen en onderwijsinstellingen. ++ Kan overleggen met mentor, ouders en leraren.
Professionele keuzebegeleiding 2 Door ouders zelf in te schakelen: Beroepskeuzeadviseur ± Werkt vrijwel alleen met testen en geeft advies mbv rapportage in combinatie met een enkel gesprek ± Gaat vaak uit van typen en testen vanuit psychologie ± Onafhankelijk + Heeft kennis van en toegang tot de wereld van opleidingen en testen
Studiekeuzecoach - Vaak minder verbinding mogelijk met school ± Kent jongere niet goed, kan wel band opbouwen door meerdere gesprekken. ± Gaat vooral uit van het kind zelf en werkt vanuit het coachen naar het zelfstandig kunnen maken van een passende keuze + Meerdere gesprekken met aanvullende stimulerende oefeningen en opdrachten en vult dit aan met interessetest. + Heeft kennis van en toegang tot de wereld van opleidingen en testen. + Onafhankelijk, vrije plek voor jongere om zichzelf uit te spreken.
Vragen?
www.lerenkiezen.nl
[email protected] Twitter: @keuzecoach
Gundalyn Hemmink: 06-20533347
