BTWBOUW_DO_12001.book Page V Friday, September 7, 2012 10:54 AM
Inhoud
HIËRARCHIE VAN DE BTW-TARIEVEN
1
HOOFDSTUK I WOONGEBOUWEN VOOR PRIVÉWONINGEN MET EERSTE INGEBRUIKNEMING TEN MINSTE VIJF OF VIJFTIEN JAAR GELEDEN
3
Afdeling 1. De “oorspronkelijke” bepaling van vijftien jaar en de “zusterbepaling” van vijf jaar
3
Afdeling 2. De “zusterbepaling” wordt de basisreferentie
4
§ 1. De voorrang van de “zusterbepaling” van vijf jaar op de “oorspronkelijke” bepaling van vijftien jaar § 2. Specifieke uitsluitingen bij woongebouwen met eerste ingebruikneming minstens vijf jaar geleden A. De levering van een gemeenschappelijke verwarmingsketel in een appartementsgebouw B. De levering van de bestanddelen van een liftinstallatie
6 6
Afdeling 3. Toepassingsvoorwaarden voor de gunstregeling
7
§ 1. Ouderdom van het gebouw A. Berekeningsregel B. Appartementsgebouwen C. Inbezitneming door een vastgoedpromotor van een gebouw als kijkwoning § 2. Bestemming van het gebouw na uitvoering van de werken A. Uitsluitend of hoofdzakelijk gebruik als privéwoning B. Gemengd gebruik van het gebouw 1. Privéwoning 1.1. Regels omtrent de overheersende bestemming van een gebouw bestemd voor gemengd gebruik 1.2. Eventuele uitsplitsing van de factuur in geval van gemengd gebruik van het gebouw
8 8 9
4 5
10 10 12 12 12 13 14
V
BTWBOUW_DO_12001.book Page VI Friday, September 7, 2012 10:54 AM
Inhoud
Kluwer
1.3. Bepaling van de private aanwending van een gebouw ten opzichte van het geheel 2. Appartementsgebouwen 3. Transitwoning 4. Verhuurde woning C. Bijzondere bestemmingen van het gebouw 1. Conciërgewoning 2. Gebouw dat gelijktijdig wordt aangewend als bankfiliaal en als privéwoning van de gerant van het bankfiliaal 3. Pastorijen, abdijen, priorijen en kloostergebouwen 4. Kerken of kapellen 5. Hotelinrichtingen 6. Gastenkamers 7. Landelijke verblijven, verblijven op de boerderij en andere types § 3. Hoedanigheid van de bij de onroerende handeling betrokken partijen A. De aannemer van werken in onroerende staat 1. Facturatie door een aannemer 2. In onderaanneming gefactureerde werken in onroerende staat 3. Facturatie aan zichzelf: toepassing van het verlaagd tarief voor werken in onroerende staat die aan zichzelf worden geleverd B. De bouwheer 1. Begrip eindverbruiker 2. Ondernemingen die gebouwen renoveren om ze te verkopen of te verhuren als privéwoning 3. Immobiliënvennootschappen 4. Handelingen gefactureerd aan een “vereniging van mede-eigenaars” in het kader van appartementsgebouwen 4.1. Principe 4.2. Uitsplitsing op de factuur van de prijs van aan de gemeenschappelijke delen uitgevoerde werken 5. Ondernemingen die een woning ter beschikking stellen aan hun personeelsleden, hieronder begrepen de bankinstellingen die een woning ter beschikking stellen aan de gerant van een bankfiliaal 6. Uitsluitingen van de hoedanigheid van eindverbruiker 6.1. Aannemer die het werk in onroerende staat in onderaanneming geeft 6.2. Exploitanten van hotels of andere gelijkaardige instellingen (gastenkamers, verblijven, enz.) 6.3. Ondernemingen die een conciërgewoning ter beschikking stellen § 4. Onroerende handelingen die voor het verlaagd tarief van 6 % in aanmerking komen A. Principe
VI
15 15 17 17 18 18 18 19 19 19 19 20 20 20 20 21 22 23 23 24 24 25 25 26
28 29 29 29 30 30 30
BTWBOUW_DO_12001.book Page VII Friday, September 7, 2012 10:54 AM
Kluwer B. C.
Inhoud Door het verlaagd tarief beoogde werken in onroerende staat Handelingen gelijkgesteld met werken in onroerende staat voor de toepassing van het verlaagd tarief 1. Installatie voor centrale verwarming, daaronder begrepen de branders, de reservoirs en de regel- en controletoestellen verbonden aan de ketel of aan de radiatoren 1.1. Installatie voor centrale verwarming 1.1.1. Levering met plaatsing van kachels, radiators of individuele convectors op hout, kolen, olie, gas of op elektriciteit (en het onderhoud en de herstelling ervan) 1.1.2. Levering met plaatsing van een ondergrondse stookolietank 1.1.3. Dienstprestaties in verband met stookolietanks 1.1.3.1. Verwijderen of buiten gebruik stellen van een lekkende stookolietank 1.1.3.2. Opsporen van een lek in een ondergrondse voorraadtank van gasolie 1.1.3.3. Sanering van de grond wegens lekken van een ondergrondse stookolietank 1.1.3.4. Het leeghalen gevolgd door het reinigen en het onderhoud van een put 1.1.4. Keuring van voorraadtanks van gasolie voor verwarming 1.1.5. Kosten van aansluiting op het gasnet 1.1.6. Levering met plaatsing van thermische of fotovoltaïsche zonnepanelen 1.1.7. Levering met plaatsing van windturbines 1.1.8. Levering met plaatsing van hydraulische turbines 1.2. Installatie voor klimaatverbetering of airconditioning 2. Sanitaire installatie en alle vaste toestellen voor sanitair of hygiënisch gebruik aangesloten op een waterleiding of een riool 2.1. Beoogde sanitaire bestanddelen 2.2. Warmwatertoestel (“boiler”) 2.3. Waterverzachter 2.4. Wc-vergruizer 2.5. Bad- of douchecabines met stoomunit en andere sauna’s 2.6. Massage- en bubbelbaden (jacuzzi, spa, whirlpool) 2.7. Installatie van een individueel waterzuiveringstation 2.8. Kosten van aansluiting op het waternet 3. Elektrische installatie van een gebouw, met uitzondering van toestellen voor de verlichting en van lampen
31 32
32 32
35 35 35 35 36 36 36 37 37 38 39 40 40 42 43 43 43 43 44 44 45 45 45
VII
BTWBOUW_DO_12001.book Page VIII Friday, September 7, 2012 10:54 AM
Inhoud
Kluwer
3.1. Verlichtingstoestellen en lampen uitgesloten van het verlaagd tarief 3.2. Kosten voor aansluiting van elektriciteit 4. Elektrische belinstallatie, brand- en alarmtoestellen en binnenhuistelefooninstallatie 5. Opbergkasten, gootstenen, keukenkasten met ingebouwde gootstenen en onderkasten, lavabokasten en onderkasten, afzuigkappen, ventilators en luchtverversers waarmee een keuken of badkamer is uitgerust 5.1. Algemeenheden 5.2. Elektrische huishoudtoestellen voor keuken 6. Luiken, rolluiken en rolgordijnen geplaatst aan de buitenkant van het gebouw 7. Wand- of vloerbekleding 8. Werken van aanhechting, plaatsing, herstelling en onderhoud van de installaties en goederen beoogd voor de toepassing van het verlaagd tarief, met inbegrip van de terbeschikkingstelling van personeel met het oog op het verrichten van aan het verlaagd tarief onderworpen handelingen D. Bijzondere gevallen van door het verlaagd tarief beoogde werkzaamheden 1. Garages en carports 2. Toegangswegen (wegen of wandelpaden) naar een woning 3. Buitenterrassen 4. Parkings (parkeerplaatsen voor voertuigen) 5. Afsluitingen en muurtjes 6. Serres, veranda’s en pergola’s verbonden aan een woning 7. Tuinhuisjes 8. Inzetkachels of inzethaarden 9. Levering met aanhechting van kasten (andere dan opbergkasten waarmee een keuken of badkamer is uitgerust) 10. Openmaken van een deur door een slotenmaker 11. Leeghalen, gevolgd door spoelen en onderhoud, van beerputten, septische putten, waterputten, zinkputten en andere putten 12. Draineringswerken 13. Ontsmetten van uit hun aard onroerende goederen § 4bis. Handelingen uitgesloten van het voordeeltarief van 6 % A. Intellectuele diensten (architect, coördinator, landmeter, ingenieur, expert, enz.) B. Afbraakwerken C. Reinigingswerkzaamheden versus onderhoudswerkzaamheden D. Bebouwingswerkzaamheden, tuinaanleg, oprichting van afsluiting
VIII
46 46 47
49 49 50 51 52
52 53 53 54 54 54 55 55 55 56 57 58
58 58 59 59 60 60 61 62
BTWBOUW_DO_12001.book Page IX Friday, September 7, 2012 10:54 AM
Kluwer Werken betreffende zwembaden, sauna’s, minigolfbanen, tennisterreinen en andere gelijkaardige installaties F. De loutere levering van bouwmaterialen G. De levering met plaatsing van roerende goederen die hooguit onroerend door bestemming zijn geworden H. De onroerende handelingen gefactureerd in onderaanneming I. Andere principiële uitsluitingen § 5. Administratieve verplichtingen betreffende het gunsttarief van 6 % A. Verplichte vermeldingen op de factuur van de aannemer B. Vermelding op de factuur bij facturatie aan een belastingplichtige afnemer, gehouden tot het indienen van btw-aangiften, voor werken tegelijk gefactureerd voor het privé- en het beroepsgedeelte van een onroerend goed voor gemengd gebruik C. Aflevering van een attest door de bouwheer aan de aannemer en kwijting van hoofdelijke aansprakelijkheid 1. Regels 2. Vorm van het attest 3. Aan de aannemer verleende kwijting en hoofdelijke aansprakelijkheid van de bouwheer: beginsel van de medeaansprakelijkheid van de aannemer en de klant
Inhoud
E.
Afdeling 4. Onderscheid tussen bouwwerken en omvormingswerken en/of uitbreidingswerken § 1. Werken in onroerende staat en hiermee gelijkgestelde handelingen die de bouw (of heropbouw) van een woning tot voorwerp hebben § 2. Omvormings- en vergrotingswerken A. Omvormingswerken (en rehabilitatiewerken) 1. Van een woning 1.1. Het wezenlijk behoud van de oude structuren van het gebouw 1.2. Heropbouw van een woning na volledige vernieling (al dan niet wegens brand) 1.3. Heropbouw van een woning na gedeeltelijke vernieling 2. Van een industrieel of commercieel gebouw, een loods, een kazerne, een bijgebouw, een schuur of andere aanhorigheden van een boerderij tot een woning of een appartementsgebouw 3. Verbouwing van een oud gebouw met toepassing van het tarief van 6 % gevolgd door vervreemding ervan met toepassing van het btw-tarief van 21 % 4. Termijn waarbinnen een met nieuwbouw gelijkgesteld verbouwd oud gebouw mag verkocht worden met toepassing van de btw
63 65 65 66 66 67 67
68 69 69 71
71
73
73 74 74 74 74 75 75
76
78 81
IX
BTWBOUW_DO_12001.book Page X Friday, September 7, 2012 10:54 AM
Kluwer
Inhoud 5.
B.
C. D. E.
Project voor verbouwing opgesplitst in twee fasen: verkoop, vóór de aanvang van de werken, van een deel van het om te vormen gebouw, gevolgd door een aannemingscontract voor de voltooiingswerken 5.1. De kunstmatige opsplitsing van nauw met elkaar verbonden en ondeelbare handelingen 5.1.1. Europese rechtspraak 5.1.2. Nationale rechtspraak 5.2. Het begrip misbruik inzake btw-aangelegenheden 5.3. In verkoops- en aannemingsovereenkomsten te controleren elementen teneinde de toepassing van het tarief van 21 % door de administratie te vermijden op voltooiingswerken gefactureerd aan het tarief van 6 % Uitbreidingswerken 1. Oppervlaktecriterium 2. Afhankelijkheidscriterium betreffende het oude voortbestaande gebouw of de nieuwe niet-autonome woning Bouw van een garage Uitbreidingswerken die enkele jaren later gevolgd worden door andere uitbreidingswerken: berekening van de te vergelijken oppervlakten Rechtspraak betreffende het onderscheid tussen nieuwbouwwerken en verbouwings- en/of uitbreidingswerken 1. Arrest van het hof van beroep van Gent van 29 januari 2008 2. Arrest van het hof van beroep van Gent van 21 maart 2006 3. Vonnis van de rechtbank van eerste aanleg van Namen van 9 februari 2005 4. Vonnis van de rechtbank van eerste aanleg van Luik van 25 september 2000
82 84 84 84 87
88 91 92 94 95 96 97 98 99 100 103
HOOFDSTUK II WOONCOMPLEXEN BEHEERD DOOR INSTELLINGEN MET SOCIAAL, PEDAGOGISCH OF PSYCHIATRISCH KARAKTER
105
Afdeling 1. Wooncomplexen die ten minste vijf jaar geleden in gebruik werden genomen (handelingen onderhevig aan het tarief van 6 %)
105
§ 1. Algemeenheden § 2. Beoogde inrichtingen A. Wooncomplexen voor bejaarde personen (rusthuizen en serviceflats) B. Internaten toegevoegd aan scholen of universiteiten of die ervan afhangen C. Jeugdhuizen voor minderjarigen geplaatst onder de bescherming van de jeugdrechter
X
105 107 107 108 109
BTWBOUW_DO_12001.book Page XI Friday, September 7, 2012 10:54 AM
Kluwer
Inhoud
D. E.
111
Opvangtehuizen voor daklozen en mensen in nood De psychiatrische verzorgingstehuizen voor mentaal gehandicapten en de initiatieven van beschut wonen voor huisvesting van psychiatrische patiënten § 3. Begrip wooncomplexen en bepaling van de door het verlaagd tarief beoogde lokalen § 4. Door het verlaagd tarief beoogde onroerende handelingen A. Algemene werken in onroerende staat B. Uitbreidingswerken uitgevoerd aan een wooncomplex
112 114 114 115
Afdeling 2. Met btw verworven wooncomplexen die ten minste vijf jaar geleden gebouwd of in gebruik werden genomen (handelingen onderworpen aan het tarief van 12 %)
117
§ 1. Beoogde instellingen § 2. Door het verlaagd tarief van 12 % beoogde onroerende handelingen
117 117
Afdeling 3. Onroerende handelingen verstrekt aan een persoon die, zonder de hoedanigheid van uitbater van het wooncomplex te hebben, het genotsrecht ervan overdraagt aan een publiekrechtelijke of privaatrechtelijke rechtspersoon die de inrichting effectief uitbaat (geval van de privé-investeerder)
118
111
HOOFDSTUK III HUISVESTING VAN GEHANDICAPTEN DIE EEN TEGEMOETKOMING VAN HET FONDS VOOR MEDISCHE, SOCIALE EN PEDAGOGISCHE ZORG VOOR GEHANDICAPTEN GENIETEN 121 Afdeling 1. Woongebouwen specifiek aangepast om door een gehandicapte als privéwoning te worden gebruikt
121
Afdeling 2. Wooncomplexen die gebruikt worden voor de huisvesting van gehandicapten
125
§ 1. Onroerende handelingen en beoogde personen § 2. Begrip wooncomplexen die gebruikt worden voor de huisvesting van gehandicapten § 3. Onroerende handelingen verstrekt aan een persoon die, zonder de hoedanigheid van uitbater van het wooncomplex te hebben, het genotsrecht ervan overdraagt aan een publiekrechtelijke of privaatrechtelijke rechtspersoon die de inrichting effectief uitbaat (geval van de privé-investeerder)
125 127
129
XI
BTWBOUW_DO_12001.book Page XII Friday, September 7, 2012 10:54 AM
Inhoud
Kluwer
HOOFDSTUK IV HUISVESTING IN HET KADER VAN HET SOCIAAL BELEID
131
Afdeling 1. Onroerende handelingen onderworpen aan het tarief van 6 % ten gunste van de gewestelijke huisvestingsmaatschappijen en de door hen erkende sociale woonmaatschappijen
131
§ 1. Onderscheid met het tarief van 12 % § 2. Draagwijdte van het begrip “woning in het kader van het sociaal beleid”: uitbreiding van de door het tarief van 6 % beoogde woningen § 3. Door het verlaagd tarief van 6 % beoogde onroerende handelingen en maatschappijen § 4. Deels tot privéwoning en deels tot andere doeleinden aangewend gebouw (kantoor- of handelsoppervlakten)
131 132 133 134
Afdeling 2. Onroerende handelingen onderworpen aan het tarief van 12 % ten gunste van de provincies, de intercommunales, de gemeenten, de intercommunale openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de openbare centra voor maatschappelijk welzijn en de gemengde holdingmaatschappijen waarin de overheid een meerderheid heeft 135 § 1. Door het verlaagd tarief van 12 % beoogde onroerende handelingen en instellingen en maatschappijen § 2. Draagwijdte van het begrip “woning in het kader van het sociaal beleid”: uitbreiding van de door het tarief van 12 % beoogde woningen § 3. Deels tot privéwoning en deels tot andere doeleinden aangewend gebouw (kantoor- of handelsoppervlakten)
137
Afdeling 3. Onroerende handelingen verstrekt aan een persoon die, zonder de door de regeling beoogde hoedanigheid van gewestelijke huisvestingsmaatschappij, intercommunale of openbare instantie te hebben, haar genotsrecht op het gebouw overdraagt aan een door de regeling beoogde publiekrechtelijke of privaatrechtelijke rechtspersoon (geval van de privé-investeerder)
138
HOOFDSTUK V AFBRAAK EN DAAROPVOLGENDE HEROPBOUW VAN WOONGEBOUWEN IN BEPAALDE STADSGEBIEDEN
141
Afdeling 1. Door de gunstregeling beoogde grondgebieden
141
Afdeling 2. Categorieën van werken in onroerende staat die de gunstregeling kunnen genieten
143
XII
135 137
BTWBOUW_DO_12001.book Page XIII Friday, September 7, 2012 10:54 AM
Kluwer Afdeling 3. Toepassingsveld van de gunstregeling “afbraak en heropbouw” § 1. Door dezelfde persoon of voor zijn rekening uitgevoerde afbraak- en heropbouwwerken op hetzelfde kadastrale perceel § 2. Mogelijkheid om eerst het nieuwe gebouw op te richten en vervolgens het oude af te breken § 3. Voorgaand gebruik en afmetingen van het te slopen gebouw § 4. Volledige of wezenlijke afbraak? § 5. Mede-eigendom: door onverdeelde eigenaars uitgevoerde afbraak- en heropbouwwerken § 6. Beoogde uitsluitingen A. Levering van nieuwe gebouwen na hun heropbouw B. Verblijfsinrichtingen voor bejaarden, internaten en andere collectieve verblijfscomplexen C. Andere principiële uitsluitingen
Inhoud 144
144 144 145 147 147 148 148 148 149
Afdeling 4. Aanwending voor gemengd gebruik van de weder op te bouwen woning
149
§ 1. Heropbouw van een tot privébewoning bestemd huis § 2. Heropbouw van een appartementsgebouw
149 150
Afdeling 5. Termijn waarbinnen de door de gunstregeling beoogde werken in onroerende staat uitgevoerd moeten worden
151
Afdeling 6. Hoedanigheid van de persoon die de gunstregeling kan genieten
151
§ 1. Hoedanigheid van de bouwheer § 2. Bijzonder geval van de bouwpromotor A. Verlaagd tarief voor de werken die vooraf plaatsvinden, maar normaal tarief voor de verkoop van gebouwen die achteraf heropgebouwd werden B. Verwerving door een groep onverdeelde eigenaars van aandelen van een af te breken gebouw gevolgd door het sluiten van een contract voor afbraak en heropbouw van een appartementsgebouw met eenzelfde vastgoedpromotor
151 152
152
153
Afdeling 7. Bij het btw-controlekantoor door de bouwheer in te dienen verklaring teneinde de toepassing van het verlaagd tarief van 6 % te kunnen genieten
157
TREFWOORDENLIJST
159
XIII
