Het zilte zoet Beïnvloedt zilte teelt de smaak en voedingswaarde van aardappelen?
Ingrid van der Meer
Momentum voor aardappel ▪ Aardappel nu derde voedingsgewas op de wereld ● Snelst groeiende gewas in China, India en Sub-Sahara Afrika
▪ Aardappel kan belangrijke bijdrage leveren aan voedselzekerheid
▪ Aardappel heeft een kleine ecologische footprint ● Levert meer calorieën per liter water ● Profiteert van klimaatveranderingen (CO2 en temperatuur) ● Wordt competitiever dan granen
▪ Nederland heeft grootste aardappel cluster ● 7 M ton productie: 80 % geëxporteerd
2
Hoe gezond is aardappel?
▪ Weinig calorieën, weinig vet, geen cholesterol
▪ Bron van eiwitten ▪ Rijk in koolhydraten ▪ Voedingsvezels ▪ Hoog in vitamine C, B6 ▪ Bron van foliumzuur, vit B3, mineralen
3
Vitamin C: Folic acid: Vitamin B6: Vitamin B3: 32% RDA 15% RDA 22% RDA 12% RDA Protein: 9% RDA
Fat: Very low Cholesterol: No
Vitamins
Copper: 22% RDA
Carbohydrates: 16% RDA
Iron: 10% RDA
Dietary Fibre: 15% RDA Starch:
Magnesium: 12% RDA Manganese: 19% RDA
Carbohydrates
M i n e r a l s
High
Calories: 9%
Phosphorus: 17% RDA
Gly index: High
Excellent >75% RDA
Potassium: 26% RDA
Very good, <50,75> % RDA Good, <25, 50> % RDA
Lutein and Zeaxanthin
Beta-Carotene
Promising <10,25> % RDA Room for improvements or <10% RDA Interesting but no RDA known yet
Positie aardappel ten opzichte van andere voedingsbronnen
Gebaseerd op USDA voedingswaarde analyse:
Aardappel ligt dichter bij groenten dan bij quinoa, rijst en pasta 5
Waarom aardappel telen op zilte grond?
▪ 6% van NL landbouwgrond zal in 2020 traditionele gewassen
te zout zijn voor
Zoutgehalte grondwater in NL
6
Wereldwijd is 1.5 miljard ha te zout voor landbouw
Project ‘Zilt Perspectief’
▪ Doel ‘Zilt Perspectief’ ● Ontwikkelen van kennis en kansen vinden voor het telen van gewassen op zilte landbouwgrond rond de Waddenzee, met in achtneming van de natuur, klimaat en landschap
● Partners: Louis Bolk Instituut, Wageningen UR, Vrije Universiteit, Stichting Zilt Perspectief, Waddenacademie
● Projectleider: Marc van Rijsselberghe ● Testlocatie: Zilt Proefbedrijf op Texel ● Financiering: Waddenfonds, Provincies Friesland en NoordHolland
8
Opzet experiment zilte teelt op Texel: aardappels
▪ Acht aardappelrassen geteeld op Texel ▪ Verschillende concentraties zout in het irrigatiewater ● Definitie van zilte grond: Elec. geleiding >4 d(eci)S/m (~40mmol/L)
● Experimenten met 0 to 20 dS/m ● Waddenzeewater is 40 dS/m (55 in Noordzee)
▪ Analyse van voedingswaarde (inhoudsstoffen) van aardappelen
▪ Smaakanalyse met een expertpanel 9
Verschillende aardappelrassen getest
▪ Maximale zoutniveau voor aardappel is normaal: 1.7 dS/ m
▪ Beste van de acht cultivars getest: ● Miss Mignonne ● Goede smaak, structuur, mondgevoel en opbrengst
● Nog steeds goede opbrengst bij 12 dS/m
10
Analyse voedingswaarde - inhoudsstoffen
▪ Kleine verschillen algemene inhoudsstoffen 120000 90000
miss mignon miss mignon
60000 30000 0 alanine
citric acid
glutamic acid
putrescine
valine
▪ Gerichte analyse op vitamine C, anti-oxidanten, betacarotenen, glyco-alkaloïden
11
Gerichte analyses
▪ Anti-oxidant niveau gaat iets omhoog door zilt 12000 9000 6000 3000 0 Achilles 0 zout
Bintje 0 zout Miss Mignonne 0 zout
Smile 0 zout
▪ Vitamine C gelijk/ iets lager
12
Aardappels geteeld op zilt
▪ Interessante inhoudsstoffen: ● Vitamine C ! iets omlaag ● Totaal antioxidant ! neemt iets toe ● Flavonoïden ! afhankelijk cultivar ● Glycoalkaloïden (toxisch) ! neemt af ● Aminozuren/eiwitten ! gelijk
13
Smaakexperiment expertpanel
▪ Smaakpanel (Wageningen UR Glastuinbouw) ● 25 experts ● gestoomde warme blokjes aardappel ● zoet versus zilt geteeld
▪ Resultaten zilte aardappel: ● meer aroma ● betere algemene indruk ● iets zilter ● iets zoeter
14
Eindconclusies ▪ Aardappel is wereldwijd een belangrijk voedingsproduct ▪ Kan bijdragen aan voedselzekerheid en gezondheid ▪ Verzilting landbouwgrond ▪ Zilt Perspectief: ● Aardappelras ontwikkeld dat met brak water geïrrigeerd / op verzilte grond geteeld kan worden
● ‘Zilte aardappels’ getest op voedingswaarde / inhoudsstoffen ● Nog steeds gezond
● ‘Zilte aardappels’ getest op smaak ● Zoeter, zilter, meer aroma, betere smaak
15
Joram Timmerman Amuse van op zilte bodem geteelde Miss Mignon krieltjes met Waddenzee garnalen en zilte groentes
▪ De aardappelen worden geteeld op zilte grond met zeewier als extra voeding
▪ Dit zeewier komt terug tijdens het koken van de aardappelen ▪ De echte smaak van garnalen zonder conserveringsmiddelen ▪ Het aardappelkookvocht (met zeewier verrijkt) met de pure volle smaak van echte boerenboter combineert prachtig bij de aardappeltjes
▪ Alle producten groeien werkelijk op een steenworp afstand van elkaar
16
Bedankt voor de aandacht
Big Potato in Robertson, Australië
17
