Het Nederlandse Rode Kruis en haar draagbare onderscheidingen

Het Nederlandse Rode Kruis en haar draagbare onderscheidingen

Rode Kruis Geschiedenis Internationale Rode Kruis • 1859 Slag bij Solferino • 1864 1e Conventie van Genève (strijdkrachten te velde) Oprichting C.I.C.R. (I.C.R.C.) • 1867 Oprichting Nederlandse Rode Kruis • 1906 2e Conventie van Genève (strijdkrachten ter zee) • 1919 Oprichting F.I.C.R. (I.F.R.C.) • 1929 3e Conventie van Genève (krijgsgevangenen) • 1949 4e Conventie van Genève (burgers)

Rode Kruis Organisatie Internationale Rode Kruis • C.I.C.R. (Comité International de la Croix Rouge) Een onafhankelijke en neutrale organisatie die zorg draagt voor bescherming van de menselijkheid en hulpverlening aan de slachtoffers van krijgshandelingen. De organisatie bestaat uitsluitend uit Zwitsers. • F.I.C.R. (Féderation International de la Croix Rouge) De federatie waarvan alle landelijke Rode Kruis verenigingen deel uit maken

Rode Kruis Organisatie Nederlandse Rode Kruis • Landelijke vereniging • District (70) • Afdelingen (ca. 300)

Landelijk bureau Gewestkantoor (6)

• Vrijwilligers (ca. 33.000)

Beroeps (ca. 300)

Rode Kruis Taakvelden Nederlandse Rode Kruis 1. 2. 3. 4. 5.

Internationale activiteiten Sociale Hulp Noodhulp Fondsenwerving en Communicatie Vrijwilligersmanagement en Opleidingen

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis

De draagmedailles • • • • • • •

1871: Herinneringsmedaille 1870 1910: Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) 1914: Kruis en Medaille van Verdienste 1926: Medaille voor trouwe dienst 1942: Herinneringskruis 1939-1940 1947: Herinneringskruis 1940-1945 1966: Draagpenning Hulpverlening Florence 1966


Herinneringsmedaille 1870 - instelling • Nederlandse Rode Kruis zond na 12 augustus 1870 tien ambulances naar Luxemburg, Duitsland en Frankrijk • Koning Willem III zond het Nederlandse Rode Kruis eind 1871 als dank voor de inspanningen een aantal bronzen en witmetalen medailles om onder de vrijwilligers te verdelen • In totaal 265 medailles, waarvan 209 in brons (aan de mannen) en 56 in witmetaal (aan de vrouwen)


Herinneringsmedaille 1870 – beschrijving • Ronde medaille, 42 mm. in brons of witmetaal • Voorzijde vertoont vlag met Rode Kruis-embleem met de teksten ‘1870’ en ‘JOB.XXIV.12 • Langs de bovenrand: ‘ANIMA. VULNERATORUM. GLAMAVIT.’ (en roept de ziel van gewonden om hulp) • Langs de onderrand: ’22 AUGUSTUS 1864’ (1e conventie van Geneve) • Keerzijde vertoont het Wapen van Geneve met daaronder: ‘XXVI. OCT. 1863’ (1e internationale Rode Kruis vergadering te Geneve) en de naam van de graveur: ‘S. DE VRIES. LA HAYE.’ • Daaromheen de wapenschilden van de landen met – op dat moment – een Rode Kruis vereniging


Herinneringsmedaille 1870 – beschrijving

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) - instelling • Ingesteld bij KB no. 298 van 5 oktober 1910 • Volgens het KB officieel genaamd: ‘Medaille van het Nederlandsche Roode Kruis’ • In elk verleningsbesluit wordt echter gesproken van ‘Medaille van het Roode Kruis’ • Pas bij KB no. 590 van 30 november 1956 is de naam formeel ‘Medaille van het Rode Kruis’ • Uitgereikt ‘aan hen die in of jegens de Vereeniging belangrijke diensten bewijzen’ • Op de Medaille rust restitutieplicht

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) - beschrijving • Ronde zilveren medaille, met kroon tussen medaille en ring • 33 millimeter in diameter • Voorzijde rood balkenkruis, ter breedte 23 mm. • Keerzijde ‘1867’ (oprichtingsjaar Nederlandse Rode Kruis) en de randtekst ‘VOOR TROUW EN TOEWYDING’ • 5 verschillende uitvoeringen, waarvan 1 unieke uitvoering met briljanten, welke helaas als verloren gegaan kan worden beschouwd • In totaal 202 verleningen, waarvan één administratief werd ingetrokken (gecorrigeerd)

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) – type 1 • Rode Kruis is 24 mm breed, de armen zijn 9 mm breed/dik • Het rode emaille is in chevrons gestreept • De tekst op de keerzijde is gegrafeerd in 2,5 mm hoge schreefloze letters • Zespuntige ster als startpunt randschrift • Vermoedelijk is dit een proefmodel geweest

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) – type 2 • Rode Kruis is 23 mm breed, de armen zijn 8 mm breed/dik • Het rode emaille is in in verticale lijnen gestreept • De tekst op de keerzijde is en reliëf in 3 mm hoge schreefletters. ‘1867’ is in 5,5 mm hoge schreefletter • Koppelstreepje als startpunt randschrift

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) – type 3 • Rode Kruis is 23 mm breed, de armen zijn 6,5 mm breed/dik • Het rode emaille is in in chevronvormige stralen gestreept • De tekst op de keerzijde is en reliëf in 3 mm hoge schreefloze letters. ‘1867’ is in 4 mm hoge schreefloze letter • Zespuntige ster met aan weerzijde een takje met bladeren als startpunt randschrift

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) – type 4 • Voorzijde identiek aan type 3 • Keerzijde is bijna identiek aan type 3, doch ‘1867’ is in 3 mm hoge schreefloze letter

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) – gespen Bij KB no. 351 van 12 augustus 1913 werd de mogelijkheid tot het instellen van een gesp gevormd: ‘Ter herinnering aan bijzondere gebeurtenissen, waarvoor de medaille wordt verleend, kan door Ons een op het lint te bevestigen gesp van zilver aan het eereteeken worden toegevoegd. Het op dien gesp aan te brengen opschrift zal telkenmale door Ons worden vastgesteld’

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van het Rode Kruis (Regeringsmedaille) – gespen • Gesp ‘Balkan 1912/1913’, ingesteld bij KB no. 23 van 10 februari 1914 • In totaal 98 keer uitgereikt • De ambulances naar Bulgarije, Griekenland en Turkije kregen de Medaille bij KB no. 14 van 5 mei 1913, zij kregen de gesp dus pas later uitgereikt. De ambulance naar Servië ontving de Medaille meteen mét gesp Gesp ‘Ethiopië 1935/36’, ingesteld bij KB no. 39 van 8 juni 1936 In totaal 9 keer uitgereikt


De Medaille van het Rode Kruis aan Belgen • 3 (4) verleningen: – Prof.dr. Pierre Adrien Emile Louis Nolf, voorzitter van het Belgische Rode Kruis, bij KB no. 11 van 30 maart 1939 – Edmond Dronsart, directeur-generaal van het Belgische Rode Kruis, bij KB no. 11 van 30 maart 1939 – Edmond Dronsart, directeur-generaal van het Belgische Rode Kruis, bij KB no. 23 van 22 november 1945, ingetrokken bij KB no. 14 van 9 oktober 1946 (foutieve 2e toekenning, kreeg als compensatie reeds in mei 1946 een Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau) – Marcel Ferdinand Michel baron van Zeeland, thesauriër-generaal van de Rode Kruis Liga, bij KB no. 1 van 1 september 1967


De onderscheidingstekens voor Verdienste • Toestemming voor het instellen bij KB no. 546 van 27 november 1914 • Wordt door het hoofdbestuur van het Nederlandse Rode Kruis toegekend wegens: ‘belangrijke diensten binnen of jegens het Nederlandse Rode Kruis’ • Aanvankelijk 2 klassen: Kruis van Verdienste en Medaille van Verdienste (zonder klasse) • Bij KB van 30 november 1956 wordt er pas onderscheid gemaakt tussen brons en zilver bij de Medaille van Verdienste • In de praktijk is dat verschil er al geweest vanaf de instelling


Kruis van Verdienste - beschrijving • Rood geëmailleerd Grieks kruis met witte randen • Voorzijde: in het centrum een wit geëmailleerd medaillon met rode rand, waarbinnen het Rode Kruis-embleem. In gouden letters op de rode rand: ‘PRO MERITO’ • Keerzijde: in het centrum een rood geëmailleerd medaillon met witte rand, waarbinnen in gouden letters de datum ‘1867’. In gouden letters op de witte rand: ‘NEDERLANDSCHE ROODE KRUIS’ • Tussen de armen van het kruis gaande leeuwen in goud • Kruis hangt door middel van een gouden kroon aan het lint


Kruis van Verdienste - beschrijving • 3 types: – Type 1 (1914-1977): Tekst keerzijde: ‘NEDERLANDSCHE ROODE KRUIS’ – Type 2 (1940-1945): Medaillon aan voor- en keerzijde uit één stuk gefabriceerd, fijnere leeuwtjes tussen de armen (fabricage Spinks) – Type 3 (1977-heden): Tekst keerzijde: ‘NEDERLANDSE RODE KRUIS’


Medaille van Verdienste - beschrijving • Ronde medaille, 34 mm. in diameter • Voorzijde: Barmhartigheid met palmtak op een heuvel met twee palmbomen. Links het Rode Kruis-embleem met de opdracht ‘PRO MERITO’ in 2 regels • Keerzijde: De datum ‘1867’ en randschrift, afhankelijk van type • 4 verschillende types

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van Verdienste – type 1 (1914-1940) • 33 mm. in diameter • ‘1867’ in 4 mm. hoge letters • Randschrift: ‘NEDERLANDSCHE ROODE KRUIS’ in 3 mm. hoge letters

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van Verdienste – type 2 (1940-1945) • 35,5 mm. in diameter • ‘1867’ in 5 mm. hoge letters • Randschrift: ‘NEDERLANDSCHE ROODE KRUIS’ in 2 mm. hoge letters • Lange ‘hals’ naar oog voor ring • Ruimte tussen arm Barmhartigheid en palmen en ruimte tussen de palmtak en de parelrand • Zilveren medaille in witmetaal • Bronzen medaille chocoladekleurig brons • Fabricage Spinks

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van Verdienste – type 3 (1945-1977) • 34 mm. in diameter • ‘1867’ in 3 mm. hoge letters • Randschrift: ‘VOOR TROUW EN TOEWYDING’ in 2,5 mm. hoge letters

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille van Verdienste – type 4 (1977-heden) • 34 mm. in diameter • ‘1867’ in 2 mm. hoge letters • Randschrift: ‘NEDERLANDSE RODE KRUIS’ in 2 mm. hoge letters


De Medaille voor trouwe dienst • Ingesteld ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van het Nederlandse Rode Kruis bij besluit van het hoofdbestuur van 10 november 1926 • Wordt toegekend na 10 jaar trouwe dienst als vrijwilliger of beroepskracht bij het Nederlandse Rode Kruis • Machtiging voor militairen om de medaille op de uniform te dragen kwam bij Kabinetsrescript van 27 juni 1927 • 4 types

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille voor trouwe dienst – type 1 (1926-1940) • 30 mm. in diameter • Voorzijde: Rode Kruis-embleem met omschrift ‘NEDERLANDSCHE . ROODE . KRUIS’ • Keerzijde: ‘X’ met omschrift ‘VOOR . TROUWEN . DIENST’

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille voor trouwe dienst – type 2 (1940-1977) • 30 mm. in diameter • Voorzijde: Rode Kruis-embleem met omschrift ‘NEDERLANDSCHE . ROODE . KRUIS’ • Keerzijde: ‘X’ met omschrift ‘VOOR TROUWEN DIENST’

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille voor trouwe dienst – type 3 (1977-2000) • 30 mm. in diameter • Voorzijde: Rode Kruis-embleem met omschrift ‘NEDERLANDSE RODE KRUIS’ • Keerzijde: ‘X’ met omschrift ‘VOOR TROUWE DIENST’

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille voor trouwe dienst – type 4 (2000-heden) • 38 mm. in diameter • Voorzijde: Rode Kruis-embleem met omschrift ‘NEDERLANDSE RODE KRUIS’ • Keerzijde: ‘X’ met omschrift ‘VOOR TROUWE DIENST’

Rode Kruis Onderscheidingen Nederlandse Rode Kruis Medaille voor trouwe dienst – gespen • Gesp ‘XX’, ingesteld bij besluit van het hoofdbestuur d.d. 13 april 1934

• Gesp ‘XXX’, ingesteld bij besluit van het hoofdbestuur d.d. 17 juni 1938 • Gesp ‘XXXX’, ingesteld bij besluit van het hoofdbestuur d.d. 17 juni 1938 • Gesp ‘XXXXX’, ingesteld bij een besluit van het hoofdbestuur uit 1981 • Aanvankelijk waren de gespen in zilver uitgevoerd. Het besluit uit 1981 wijzigde de metaalsoort in brons


Herinneringskruis 1939-1940 • Instelling: besluit van het hoofdbestuur van 21 maart 1941 • Criteria: – Zilver: diensten bewezen aan de het Rode Kruis tijdens de mobilisatie- en oorlogstijd 1939-1940, waarbij van groot beleid blijk gegeven is. – Brons: diensten bewezen aan de het Rode Kruis tijdens de mobilisatie- en oorlogstijd 1939-1940

• Bijzonderheden: – Goedkeuring bij schrijven van het Ministerie van Sociale Zaken d.d. 6 februari 1942. – 725 maal in zilver en 5.450 maal in brons uitgereikt.


Herinneringskruis 1940-1945 • Instelling: 31 maart 1950 • Criteria: het werk verricht in Rode Kruis-dienst dan wel in de geest van het Rode Kruis ten tijde van de bezetting, de bevrijdingsstrijd en gedurende de periode van de eerste periode van herbouw van Nederland • Gesp: Indonesië 1940-1945


Legpenningen • • • • • • • • •

Karl Landsteinerpenning Karl Landsteinerplaquette Erkentelijkheidspenning Gedenkmunt 1867-1967 Erkentelijkheidspenning 1867-1967 Gedenkpenning 1867-1992 Prinses Margriet Penning Gedenkpenning Nieuwjaarsbrand Volendam 2001 Bloeddonorerkenningen


Erkentelijkheidspenning • Instelling: • Criteria:


Algemene Oorkonde • Instelling: • Criteria:


Karl Landsteiner Penning • Instelling: • Criteria: – Goud – zilver

Het Nederlandse Rode Kruis en haar draagbare onderscheidingen

Recommend Documents