Bezoekadres Veemarktstraat 48 4811 ZH Breda Postadres Postbus 90.189 4800 RN Breda
Aan: parochies en parochiekernen/ geloofsgemeenschappen in het bisdom van Breda, dekenale centra, priester- en diakenopleiding Bovendonk
T 076 - 522 34 44 F 076 - 521 62 44 www.bisdombreda.nl
pr en informatie
[email protected] Kenmerk: 103/70/09 Betreft: Het kerkgebouw: Huis van God Breda, augustus 2009 Geachte heer, mevrouw, Bij deze ontvangt u, zoals eerder aangekondigd, het materiaal dat verschijnt in het kader van het project ‘Het kerkgebouw: Huis van God’. Het materiaal is gemaakt om met het geloof voorop te spreken over de kerkgebouwen en kan voorafgaand aan open monumentendag (weekend 12-13 september) worden verspreid in de parochies en parochiekernen/geloofsgemeenschappen. In dit pakket treft u aan: Exemplaren van het bisdommagazine, met daarin het Beleidskatern Kerkgebouwen Extra exemplaren van dit Beleidskatern Kerkgebouwen Geloofsboekjes uit de nieuwe serie van vijf boekjes, als aanvulling voor de displays met geloofsboekjes die parochies eind 2008 ontvingen. (In geval van beschadiging van het display zijn nog enkele displays verkrijgbaar op het bisdom.) Exemplaren van een kleurplaat voor kinderen met op de achterzijde korte catechetische informatie. Parochies kunnen de kleurplaat zelf vermenigvuldigen. Als dubbelzijdig kopiëren of het gewenste papier een probleem is, kunnen extra exemplaren worden besteld bij het bisdom. Een aanzet voor een persbericht dat gebruikt kan worden voor de lokale media en het parochieblad Informatie over het gebruik van het materiaal Enkele gespreksvragen Een powerpoint presentatie die kan worden gebruikt bij de openstelling van het kerkgebouw kunt u bestellen bij het bisdom. Zie hiervoor (en voor alle beschikbare informatie) ook de website www.bisdombreda.nl, in het linkermenu de knop ‘Huis van God’. Het materiaal is gratis voor parochies in het bisdom van Breda. Bij nabestellingen worden de verzendkosten in rekening gebracht. Met vriendelijke groeten, Daphne van Roosendaal Communicatieregisseur ING 10 66 050 • Rabobank 10 10 51 778
Het kerkgebouw: Huis van God
Gebruik van het materiaal Dit zijn de uitgaven:
Bisdommagazine ‘Huis van God’ - Het bisdommagazine kan worden aangereikt aan parochianen met een directe betrokkenheid op het kerkgebouw. Dit zijn bijvoorbeeld kosters en degenen die betrokken zijn bij het onderhoud en het gebruik van het kerkgebouw. Denk aan de leden van een liturgiewerkgroep, lectoren, acolieten, leden van koren, kerkopenstellers. Het magazine kan worden gelezen en gezamenlijk besproken, eventueel in combinatie met de geloofsboekjes. - In het bijzonder kan het bisdommagazine in de kerken worden gelegd die open worden gesteld met open monumentendag (weekend 12-13 september). Degenen die de kerk openstellen kunnen het aanreiken en over de thematiek in gesprek gaan met bezoekers. Het magazine kan ter voorbereiding hierop worden gelezen en besproken, eventueel in combinatie met de geloofsboekjes. - Het bisdommagazine kan in de kerk worden gelegd voor geïnteresseerden.
Beleidskatern Kerkgebouwen - Het Beleidskatern Kerkgebouwen bevat punten van beleid aangaande de kerkgebouwen. Het beleidskatern is bedoeld voor degenen die direct betrokken zijn bij het beleid aangaande kerkgebouwen in de parochies. - Het Beleidskatern Kerkgebouwen kan eveneens aanleiding tot gesprek zijn met een bredere kring van betrokkenen.
Geloofsboekjes - De geloofsboekjes zijn een aanvulling op de displays en geloofsboekjes die eind 2008 werden verspreid. De boekjes kunnen voorafgaand aan open monumentendag in de displays in de kerk worden geplaatst voor geïnteresseerden. - De geloofsboekjes kunnen worden aangereikt in de pastorale contactmomenten rond doopsel, eerste heilige communie en vormsel en op andere momenten waarop de parochie in contact komt met parochianen, als verdere catechetische inleiding in de Kerk. - De geloofsboekjes zijn een bron van informatie en kunnen dienen als basis voor een geloofsgesprek of een catechetische bijeenkomst. De nieuwe serie geloofsboekjes bestaat uit vijf boekjes: 1) Het kerkgebouw: Huis van God, 2) Altaar en lezenaar: Ontmoeting met de Heer, 3) Tabernakel en godslamp: Thuis bij de Heer, 4) Kaarsen en ramen: Licht van de Heer, 5) Doopvont en wijwater: Levend water. Ook de boekjes uit de eerste serie zijn nog leverbaar: 1) Geloven in Jezus Christus, 2) Gebed, 3) Eucharistie , 4) Geloven, 5) De Bijbel, 6) Daden van geloof, 7) Lijden en geloof, 8) Het kwade dat ik niet wil
Kleurplaat - De kleurplaat kan worden gebruikt in parochies, bijvoorbeeld in de kindernevendienst. Op de achterzijde van de kleurplaat staat korte uitleg over de kerk als het huis van God en de voorwerpen die op de kleurplaat zijn afgebeeld. - De kleurplaat met uitleg kan een rol spelen in de voorbereiding op de eerste communie. Aan de hand van de kleurplaat kan de parochie een rondleiding in het kerkgebouw verzorgen voor communicanten en andere kinderen.
ING 10 66 050 • Rabobank 10 10 51 778
- De parochie kan een kleurwedstrijd houden. De kleurwedstrijd kan worden bekendgemaakt via het lokale huis-aan-huis-blad. Kinderen kunnen de kleurplaat opvragen bij de parochie, of downloaden vanaf de website van het bisdom. Dit kan worden gemeld in het persbericht dat de parochie kan versturen.
Persbericht/parochiebladartikel - Het persbericht kan worden verstuurd naar de lokale bladen en kan worden opgenomen in het eigen parochieblad. Het is zo opgesteld dat het aangepast kan worden aan de eigen situatie.
Power point presentatie - De power point presentatie, die kan worden besteld bij het bisdom, kan worden gebruikt bij de openstelling van het kerkgebouw. De presentatie bevat afbeeldingen die worden afgewisseld met korte teksten. - De power point presentatie kan tevens worden getoond bij catechetische bijeenkomsten. Beeldmateriaal is vaak een welkome ondersteuning.
Gespreksvragen - De gespreksvragen kunnen het gesprek van het parochiebestuur over het kerkgebouw als huis van God ondersteunen. - De gespreksvragen kunnen worden gebruikt tijdens inhoudelijke bijeenkomsten voor degenen die direct betrokken zijn bij het gebruik en de inrichting van de kerk. - Voorafgaand aan open monumentendag kunnen de gespreksvragen in het bijzonder worden gebruikt bij een inhoudelijke bespreking van kerkopenstellers en rondleiders.
Verder is het vermelden waard:
Rondleiding voor parochianen die de kerk openstellen en rondleidingen verzorgen (4 september) Speciaal voor openstellers en rondleiders verzorgt vicaris-generaal Vincent Schoenmakers op vrijdagmiddag 4 september in de parochiekerk van Hoeven een rondleiding, waarin kunst en geloof worden verbonden. Aanmelden kan via de website van het bisdom en via het secretariaat van het bisdom, mevrouw A. Kanters (076 5223444 /
[email protected])
Drie dekenale inleidingen (najaar 2009) Bisschop Van den Hende zal in het najaar een inleiding verzorgen over het kerkgebouw als het huis van God. De inleiding zal in elk dekenaat een keer worden gehouden. De data en locaties worden bekend gemaakt via de website van het bisdom.
Bijeenkomst in het bisschopshuis voor pastorale beroepskrachten (14 september 2009) Op maandagavond 14 september vindt voor pastorale beroepskrachten een bijeenkomst in het bisschopshuis plaats over het kerkgebouw. Pastorale beroepskrachten ontvingen hiervoor in mei reeds de aankondiging.
ING 10 66 050 • Rabobank 10 10 51 778
Het kerkgebouw: Huis van God
Gespreksvragen Het materiaal over het kerkgebouw als ‘huis van God’ heeft als doel te verhelderen wat het betekent als we zeggen: het kerkgebouw is het huis van God. De vragen hierna kunnen worden gebruikt als aanzet voor gesprek. De gespreksvragen zijn bestemd voor: (1) pastorale beroepskrachten en voor bestuurders: zij die direct betrokkenen zijn bij de uitvoering van het beleid aangaande kerkgebouwen in de parochies. (2) leden van werkgroepen liturgie, kosters, lectoren, acolieten, koren, kerkopenstellers en anderen: zij die direct betrokken zijn bij de inrichting en het gebruik van de kerk. (3) kerkopenstellers en rondleiders, waaronder de openstellers in het weekend van open monumentendag (12-13 september): zij die met bezoekers van het kerkgebouw in (geloofs)gesprek kunnen komen. (4) een catechetische bijeenkomst met geïnteresseerden, bijvoorbeeld in het weekend van open monumentendag, of rond de datum van de verjaardag van de kerkwijding van het eigen kerkgebouw. Bij de vragen is cursief informatie opgenomen voor een gespreksleider.
1. Het kerkgebouw: Huis van God Lees de volgende passage: “Temidden van vele andere gebouwen die gebruikt worden voor bewoning en bedrijvigheid bieden kerkgebouwen ruimte voor de ontmoeting met God. Een kerkgebouw is een ‘gezamenlijk project’ van God en van de mens. Door mensen in geloof gebouwd en aan God toegewijd. In de ruimte van de kerk is er de ontmoeting tussen God en de mens, maar tevens de samenkomst van de gelovigen als geloofsgemeenschap. In een kerkgebouw ben je als mens eigenlijk nooit alleen, ook niet buiten de liturgie, omdat in het tabernakel de geconsacreerde hosties worden bewaard, waarin de levende Heer op bijzondere wijze present is in de kerk. De brandende godslamp is het teken van deze aanwezigheid van de Heer in het sacrament. Kerkgebouwen hebben een grote tekenwaarde. Zij vormen de ruimte waarin wij God op een bijzondere manier kunnen ontmoeten. Zelfs wanneer wij louter aan een kerk voorbij rijden, zonder er binnen te gaan, doet een kerk veel mensen al even stil staan bij hun relatie met God. Het kerkgebouw is ook een verwijzing naar de geloofsgemeenschap die er kerkt, naar de mensen die er samenkomen in geloof. De gelovigen zijn de levende stenen die samen de gemeenschap rond de Heer vormen. Bovendien is een kerk een teken van menselijk kunnen in bouwkunst en in gezamenlijkheid: voor God is vaak het mooiste nog niet mooi genoeg.” (Bisdommagazine p. 4) Onderstreep in deze tekst de vijf woorden die je het meest aanspreken.
ING 10 66 050 • Rabobank 10 10 51 778
Voor de gespreksleider: - Welke woorden worden onderstreept? - Welke toelichting heeft ieder bij de woorden die men heeft onderstreept? 2. ‘Het huis van God en de poort van de hemel’ In het bijbelboek Genesis wordt verteld van een visioen van Jacob in Betel. ‘Beth-el’ betekent ‘Huis van God’. De bijbeltekst geeft uitleg waarom Betel wordt beschouwd als heilige plek. Betel is geen einddoel, want de reis van Jacob gaat verder. Aartsvader Jacob vraagt de Heer om een behouden reis. In de katholieke liturgie wordt deze bijbeltekst als eerste lezing gebruikt in de viering van de wijding van een altaar. Jacob goot olie uit over een steen (Gen. 28, 18). In de kerk wordt bij de altaarwijding de gehele oppervlakte van de altaarsteen met gewijde olie (chrisma) gezalfd. Lees Genesis 28, 12-22: Jakob in Betel. In het boek Genesis hoorden we Jacob zeggen: deze plaats is huis van God en poort van de hemel. Als wij nadenken over de betekenis van ons kerkgebouw als heilige plaats: welke aanduiding c.q. benaming spreekt jou als gelovige persoonlijk het meest aan wanneer het gaat over een kerkgebouw? Voor de gespreksleider: - Korte uitleg van de context van de tekst uit Genesis. Toewerkend naar: Huis van God (cfr. Gen. 28, 22) Huis van gebed (cfr. 1 Kon. 8, 22-23.27-30; Mc 11, 17) Plek van ontmoeting (cfr. Ex. 3, 4-6) Plek van bezinning Heilige grond (cfr. Ex. 3, 4-6) Hemel op aarde (cfr. Ps. 84; Gen. 28, 17) Leerhuis (cfr. Lc. 4, 14-19) Gewijde ruimte Liturgisch centrum Teken van geloof - Welke aanduiding c.q. benaming spreekt de deelnemers aan het gesprek het meest aan? 3. Ontmoeting met God “Hoezeer een kerkgebouw ook de ontmoeting met God bevordert, en hoezeer de Heer ook in het sacrament in de kerk aanwezig is, God valt niet samen met het gebouw.” (Beleidskatern Kerkgebouwen, p. 1) Waar kan de ontmoeting met God nog meer plaatsvinden? Voor de gespreksleider: - Vraag de deelnemers te reageren op de vraag. - Maak eventueel gebruik van de volgende passages uit de Bijbel in het gesprek: Exodus 4, 5 (“Mozes [..] de plaats waar gij staat is heilige grond’) Mat. 6, 6 (“Maar als gij bidt, ga dan in uw binnenkamer…”) Mat. 18, 20 (“Want waar er twee of drie verenigd zijn in mijn Naam…”) Mc. 6, 46 (“Hij ging de berg op om te bidden”)
ING 10 66 050 • Rabobank 10 10 51 778
Mat. 25, 40 (“Al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten hebt ge voor Mij gedaan”) Hebr. 13, 2 (“Vergeet de gastvrijheid niet”) 4. Bijbelpassages Lees onderstaande passages uit de Bijbel.
Ps. 84 (“Hoe hartverrukkend uw woningen…”) Ps. 122 (“Hoe verblijd was ik [..] wij gaan op naar het huis van de Heer”) 2 Samuel 7 (“Toen koning David zijn intrek had genomen…”) 1 Koningen 8, 27-30 (“Maar zou God werkelijk op aarde wonen…” Lc. 2, 49b (“Wist ge dan niet, dat Ik in het huis van mijn Vader moest zijn?”) Lc. 4, 16 (“Zo kwam Hij ook in Nazaret, waar Hij was grootgebracht, ging volgens zijn gewoonte op de sabbatdag naar de synagoge…”) Joh. 2, 13-17 (“Maakt van het huis van mijn Vader geen markthal!”) Zie ook: Mc. 11, 15-17. Joh. 2, 17-22 (“Zijn leerlingen herinnerden zich dat er geschreven staat: De ijver voor Uw huis zal mij verteren…”) Hand. 2, 46 (“Dagelijks bezochten ze trouw en eensgezind de tempel, braken het brood in een of ander huis…”) 1 Petrus 2, 5 (“Laat ook uzelf als levende stenen voegen in de bouw van de geestelijke tempel…”)
Voor de gespreksleider: - Maak een keuze in de te lezen passages. - Welke bijbelpassage spreekt de deelnemers het meest aan? - Kan men, nadat men dit heeft aangegeven, de antwoorden toelichten?
ING 10 66 050 • Rabobank 10 10 51 778
Het kerkgebouw: Huis van God
Persbericht Het onderstaande persbericht kan worden aangepast aan de lokale situatie. Het kan worden verstuurd aan regionale bladen en worden opgenomen als kort artikel in het parochieblad. Nadat is bepaald welke activiteit(en) plaats zal (zullen) vinden (openstelling op open monumentendag, een inhoudelijke bijeenkomst aan de hand van het bisdommagazine of de geloofsboekjes, een kleurwedstrijd voor de kinderen, …), kan het bericht worden aangevuld. Als er in de parochie geen eigen activiteit wordt georganiseerd, kunnen de eerste alinea’s van het bericht wegblijven en kan de tekst worden overgenomen in het parochieblad met bijvoorbeeld als titel ‘Het kerkgebouw: Huis van God’. Persbericht parochie … [naam] … [titel persbericht over de activiteit die wordt aangekondigd] [Plaats en datum] - De parochie [naam] organiseert [wat, waar, wanneer van de activiteit]. [nadere toelichting op de activiteit/activiteiten] Deze activiteit vindt plaats in het kader van het project van het bisdom van Breda ‘Het kerkgebouw: Huis van God’. Parochies ontvingen in augustus onder meer een bisdommagazine over het kerkgebouw als ‘huis van God’, een serie van vijf geloofsboekjes en een vrolijke kleurplaat voor kinderen. Ook verscheen een Beleidskatern Kerkgebouwen met praktische punten van beleid speciaal voor parochiebesturen. Het bisdom van Breda heeft het materiaal gemaakt om met het geloof voorop te spreken over de kerkgebouwen. Informatie over ‘Het kerkgebouw: Huis van God’ wordt gepubliceerd op de website van het bisdom op www.bisdombreda.nl. --Noot voor de pers. Voor vragen naar aanleiding van dit bericht kunt u contact opnemen met: [naam contactpersoon, telefoonnummer en emailadres]
ING 10 66 050 • Rabobank 10 10 51 778
