Het landbouwbeleid heeft veel gezichten

Gitte even en Li & Bram Marie

Het landbouwbeleid heeft veel gezichten De familie Peeters

Maak kennis met www.defamiliePeeters.be





Als ik iets doe, wil ik het goed doen. Ik heb een hekel aan half werk, dat weten mijn leerlingen maar al te goed.

“Gepassioneerd door koken” “Na schooltijd kan ik ervan genieten om iets lekkers en gezonds klaar te maken. Dat ontspant mij na een drukke werkdag. Mijn gezin verdient het allerbeste. Ik ben gepassioneerd door koken, al van kindsbeen af eigenlijk. Werken met kraakverse producten – groenten die net van het veld komen, gezond fruit en een heerlijk stukje vlees van bij de slager om de hoek – dat is helemaal mijn ding. De boodschappen laat ik over aan Lieven. Ik geef hem een lijstje mee en meestal komt hij met het juiste terug. De groenteboer en de slager kiezen bewust voor kwaliteit. Als je ziet welke controlesystemen er vandaag allemaal bestaan. Ik ben blij dat veiligheid en kwaliteit primeren, want iedereen wil toch gezond én lekker eten. Dat verklaart misschien mijn passie voor koken. Met kwaliteitsvolle producten kunnen werken brengt kwaliteit op tafel.”

Gitte 4

Gegarandeerd oké Dioxinecrisis, gekkekoeienziekte, residuresten op groenten en fruit … Er durft wel eens iets fout te lopen met ons eten. Als consument wil je niet alleen een stukje vlees op je bord dat mals en sappig is, het moet ook veilig zijn. De crisissen hebben ervoor gezorgd dat er heel wat kwaliteitssystemen op poten gezet werden. Ondertussen zijn de Belgische land- en tuinbouwproducten de veiligste en meest gecontroleerde ter wereld. Van elke biefstuk of ham die in de winkel te vinden is, kan nagegaan worden van welke boerderij en van welk dier het vlees afkomstig is. Daarom het oormerk dat je onder meer bij varkens en koeien kan zien. Ook op groente- en fruitverpakkingen staat duidelijk wie de producent is. Voor elk product is er een specifiek controlesysteem uitgewerkt, waardoor er snel en gepast ingegrepen kan worden. Wie daarenboven meer doet dan het puur wettelijke, kan zijn product verkopen onder een label als Meritusrundsvlees, Certusvarkensvlees, Belplumekippen, ikm-melk of Flandriagroenten en -fruit … Het zijn allemaal kwaliteitslabels die maar mogelijk zijn door goedwerkende kwaliteits- en controlesystemen. Het Federaal Voedselagentschap (favv) speelt hier een cruciale rol.

oont w ) . j 2 3 ( Gitte ) en . j 5 3 ( n e v Lie arie samen met M n e m a r en B haar kinder ent in hartje G

Passie: gezond koken Job: leerkracht aardrijkskunde

GLB zorgt voor smake g lijk en veili voedsel 

Ik wist niet dat peren plukken zo plezant was.

“Bezoek aan kijkboerderij superleuk” “Vanmiddag ben ik, samen met mijn klas, peren gaan plukken bij een fruitteler in de buurt. Een bezoek aan een kijkboerderij is echt superleuk. Boer Peter leerde ons dat je bij het plukken niet te hard aan zo’n peer mag trekken. Je moet ze een beetje optillen en dan komt ze vanzelf los. We kregen een bakje om over onze schouders te hangen. Het is een soort rugzak, maar één die voor je buik hangt en niet op je rug. Daarin moesten we dan de geplukte peren bewaren. Als het bakje helemaal vol was, moesten ze in een heel grote kist. Er was ook tijd om wat te ravotten in de boomgaard en we mochten eens meerijden op de tractor. Weet je dat ze peren een heel jaar lang kunnen bewaren in grote koelcellen? Daardoor kunnen we er over een paar maanden, als de peren al lang geplukt zijn, nog altijd van genieten. Want er zijn weinig mensen die erbij stilstaan dat er niet het hele jaar lang peren aan de bomen groeien, terwijl ze toch het hele jaar door in de winkel liggen. Boer Peter vertelde me trouwens dat hij ook zonnecellen op zijn dak heeft, om elektriciteit te winnen voor zijn koelcellen.”



Marie

Onbekend is onbemind Loopt er een beer op de boerderij? De beer heeft natuurlijk niets te maken met de bruine beren in de dierentuin, het is de naam die men aan een mannelijk varken geeft. Veel kinderen weten vandaag niet meer wat er op een landbouw­bedrijf allemaal gebeurt en welke dieren er gehouden worden. Initiatieven als Plattelandsklassen en Kijkboerderijen willen hier iets aan doen. Het is de bedoeling om kinderen opnieuw in contact te brengen met het platteland en de land- en tuinbouw. Wat onbekend is, is vaak ook onbemind. In heel Vlaanderen zijn er een zestigtal landbouwbedrijven die het kwaliteitslabel ‘Kijkboerderij’ hebben. De boer en boerin geven een rondleiding op hun bedrijf, zorgen voor didactisch materiaal en beantwoorden alle vragen. Sommige bedrijven specialiseerden zich in het ontvangen van kinderen en zorgen ervoor dat het bezoek aan hun boerderij een ware belevenis wordt.

n Marie zit i eerjaar l e d e e w t het t ty bij juf Ma

GLB zorgt voor leuke klasuitstappen 7

“Niet genoeg eten voor iedereen”

Wat eten we vandaag?

“Van onze juffrouw moeten we een boeiend verhaal schrijven over iemand van onze familie. Omdat ik heel goed met mijn opa kan opschieten én omdat hij veel te vertellen heeft, schrijf ik een opstel over hem. Opa was ongeveer even oud als ik toen de oorlog uitbrak. Als wij honger hebben, dan lopen we naar de koelkast of pakken een appel uit de fruitschaal. Mijn opa vertelde me dat hij tijdens de oorlog veel honger gehad heeft. Er was gewoon niet genoeg eten voor iedereen. Als ik nu mijn spruitjes niet opeet, vertelt hij meteen een verhaal over de voedselbonnen tijdens de oorlog. Vandaag is ons voedsel vrij goedkoop en is er veel keuze, ook dat was vroeger wel anders. Gelukkig maar dat wij geen honger hoeven te lijden.”

‘Wat eten we vandaag’ is één van de meest gestelde vragen in de Vlaamse keukens. Nog niet zo heel lang geleden was het niet zo vanzelfsprekend of er wel iets te eten viel. De oorlogsjaren waren voor veel mensen ook letterlijk magere jaren. Na de Tweede Wereldoorlog zou niemand nog honger mogen lijden. Daarom maakte Europa werk van een krachtig landbouwbeleid (GLB). Via dit beleid stimuleerden de overheden de landbouwers om meer en goedkoper te produceren. Intensieve landbouw zorgde al snel voor opeenvolgende productieverhogingen. De boer kreeg eerst gegarandeerde prijzen per kilogram of liter van een product, daarna werd de vergoeding losgekoppeld van de productiehoeveelheid maar gekoppeld aan de manier van produceren. Daardoor wordt nu meer rekening gehouden met natuur, milieu en dierenwelzijn en wordt de landbouwer vergoed voor de meerkost die dit met zich meebrengt. Om dit beleid aan te houden, trekt Europa elk jaar 41 miljard euro uit. Dit is 119 euro per Vlaming per jaar, of 32 cent per dag. Noem het je ‘verzekeringspremie’ voor de garantie op dagelijks voldoende, veilig en betaalbaar voedsel, geproduceerd met respect voor mens, dier en milieu. Geef toe, dat is een goedkope verzekering!

Bram

8

Opa vertelt dikwijls over vroeger, dat hij honger had toen hij zo jong was als ik nu.

GLB zorgt voor voldoende betaalbaar voedsel

2 jaar. 1 t d r o w Bram opstel n e e t f j i r Hij sch pa. over z’n o



Even de stad uit, een portie zuurstof opdoen...

“De buiten is één groot recreatiedecor” “Elke zondagochtend trek ik er met een paar van mijn werkmakkers op uit. Dan verken­ nen we met de fiets de wijde omgeving. En we leggen er vaak goed de zweep op. Op die manier kunnen we de stress van ons aftrappen. We werken voor een chemieconcern dat onder meer minerale meststoffen maakt. Dankzij de producten die bij ons gemaakt worden, kan de landbouwer rekenen op een mooie oogst en een grotere opbrengst. Dit zorgt er ook voor dat er meer voedsel is om te verdelen over de alsmaar groeiende wereld­ bevolking. In die acht jaar dat we samen gaan fietsen, heb ik al veel zien veranderen. Uiteraard zijn er de verkavelingen, maar daarnaast zijn er de landschappen waarin de landbouwer de hoofdrol speelt. Glooiende akkers en weiden, hier en daar geven kleine landschapselementen zoals hagen en heggen een thuis aan weide­ of akkervogels. Fijn dat er landbouwers zijn die deze mooie landschappen en natuur mee helpen onderhouden. ’t Zou anders veel minder leuk fietsen zijn. Net als in de natuur zie je ook de landbouw­ gronden elk seizoen van kleur veranderen. Vanaf het begin van de zomer gaat het snel. De oogst wordt dan binnengehaald en tegen half november zijn de velden zo goed als leeg. Enkel het pas gezaaide graan en de groenbemesters zorgen voor nog wat groen. Het fietsen is belangrijk, maar de ontspanning na de inspanning is zeker zo belangrijk. Meestal houden we halt op een terrasje in een of ander pittoresk dorpje dat op onze weg ligt en genieten we van een streekbiertje.”

10

Lieven

Het dorp als trefpunt Vlaanderen heeft heel veel mooie dorpjes en pleintjes. Zo’n pleinen spelen een belangrijke rol omdat ze de mogelijkheid bieden evenementen, zoals kermissen en optredens, te organiseren. Inwoners leren er elkaar kennen. Het platteland is niet enkel een plek waar geboerd wordt maar een plek bij uitstek waar mensen leven.

GLB zorgt voor een aangenaam platteland

Lieven lega’s en z’n col n pint hebben hu nd weer verdie

11

“Ik maak mijn jongensdroom waar” “Van zodra ik kon lopen, vond je mij in de koeienstal terug. Tijdens mijn jeugdjaren heb ik dan ook met veel plezier mijn ouders geholpen op hun bedrijf. Boerderijen hebben een grote aantrekkingskracht op kinderen. Ik merk dat als Bram en Marie, de kinderen van mijn broer Lieven, langskomen. Minder leuk was de overname van het bedrijf een tijdje geleden. Boerde­ rijen zijn meestal familiebedrijven, maar het gaat wel om grote bedragen. De terugverdientijd van een overname is enorm lang en je weet niet hoe de markt zal evolueren. Een bedrijf overnemen doe je niet zomaar, zeker geen landbouwbedrijf. Bovendien vraagt de moderne landbouw voortdurend nieuwe investeringen. Gelukkig kunnen we steun ontvangen van het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds. Toch krijg je niet zomaar geld toegestopt, je moet voldoen aan een hele reeks voorwaarden rond rendabiliteit, milieu, hygiëne en dierenwelzijn. Mijn broer Lieven zegt me vaak dat ik een droomjob heb. Elke dag werken in de natuur, met levende dieren en planten. Hij werkt in de chemie en ik kan me wel inbeelden dat het daar veel minder rustig is. Toch valt het werk op de boerderij niet te onderschatten. Er zijn twee factoren die we niet in de hand hebben: het weer en de markt. Prijzen kunnen snel omslaan en dan is het soms moeilijk om het hoofd boven water te houden. We maken ook veel langere werkdagen dan werk­ nemers. Op de boerderij is er altijd werk. Gelukkig is dat niet erg als je het werk graag doet.”

12

Zonder Europa en het GLB zou mijn spaarvarken allang geslacht zijn

Alles draait rond centen Het grootste probleem op financieel vlak is de zware kapitaallast bij overname, de enorm lange terugverdientijd en het feit dat er vaak geen reserve meer is voor extra investeringen, die vlak na de overname zouden moeten gebeuren. Samen met de trend van schaalvergroting of de noodzaak ervan, legt dit een enorme druk op de schouders van de overnemers. Gelukkig wordt de financiële haalbaarheid van een bedrijf positief beïnvloed door de ondersteuning van het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (vlif). Het is een onmisbaar instrument in de evolutie van de sector. Zonder vlif zou de landbouw in ons land er helemaal anders uitgezien hebben. Voor het uitbetalen van deze steun krijgt Vlaanderen, dankzij het landbouwen plattelandsbeleid, steun vanuit Europa.

GLB zorgt dat en jonge boer blijven boeren

nkel o n j i b k et leu h n e d n i v derij r We e o b e d p Lukas. O d wel iets tij valt er al n. te beleve koe n e e t a d Wist je iter l 0 3 à 5 zo’n 2 g a d e k l e t? melk geef 1

“Feest op de boerderij” “Vorige week was mijn vrouw Gitte jarig. Ze houdt van verrassingen. Daarom heb ik een tijdje geleden een weekendje hoevetoerisme geboekt. Ik wist niet dat er zo’n groot aanbod is. We zijn beland in een 18de­eeuwse vierkantshoeve in het Limburgse Opheers, vlak aan de grens met Wallonië. Het dorpje ligt in het glooiende Haspengouw, ideaal om te fietsen en te wandelen. Gelukkig zat ook het weer mee, we hebben zelfs op de binnenkoer van de boerderij kunnen genieten van ons ontbijt met lekkere streekproducten. Het was de allereerste keer dat we op hoevetoerisme gingen en iedereen van ons gezin vond het leuk. De kinderen konden zich hier echt uitleven. Ze keken hun ogen uit. De boer mogen helpen met het voederen van zijn dieren was het hoogtepunt van de dag. Het doet goed om er af en toe eens tussenuit te zijn. En dat hoeft niet altijd op een verre bestemming te zijn. Dankzij het hoevetoerisme kan je ook in eigen land mooie plekjes ontdekken.”

14

Een streekproduct vertelt een verhaal over de streek Streekproducten staan garant voor kwaliteit en worden geproduceerd door echte ambachtsmensen. Een streekproduct vertelt ook een verhaal over de streek. Ze zijn een ambassadeur voor hun regio en vormen een sterke troef voor het platteland. Iets wat de Fransen allang begrepen hadden. Hun ‘Appellation d’Origine Contrôlée’ (aoc) weet al meer dan een eeuw wereldwijd mensen te overtuigen van de kwaliteit van hun wijnen. Tal van Vlaamse producenten van streekproducten sprongen en springen op de kar. Het zorgt voor extra economische activiteit in de streek en mooie maar vooral lekkere uithangborden van de regio.

Maak kennis met www.defamiliepeeters.be

oeten r g e g i n n Zo abije uit het n d! plattelan e de famili Peeters x X x

GLB zorgt voor een ntie leuke vaka dicht bij huis 1

voor landschapsonderhoud, voor kledij, voor waterbeheer, voor hoevetoerisme, voor bioenergie en groene chemie (bv. biodegradeerbare plastics) … Landen kunnen voedsel van andere landen invoeren, maar wel geen landschap of platteland. Vandaar de bekommernis van elke overheid voor een eigen landbouw en platteland. In de Europese Unie stippelen alle lidstaten samen hun landbouw- en plattelandsbeleid uit. Dat wordt dan gebundeld onder de noemer ‘Gemeenschappelijk LandbouwBeleid’. Ook andere Europese landen hebben hun letterwoord voor dat Gemeenschappelijk LandbouwBeleid. De Fransen spreken van PAC en de Britten van CAP. Wij houden het op … GLB.

GLB: uw gezinspolis voor voldoende, kwaliteitsvol en betaalbaar voedsel én voor een leefbaar platteland www.steunGLB.be

V.U.: Sonja De Becker, Diestsevest 40, 3000 Leuven

GLB staat voor Gemeenschappelijk LandbouwBeleid. Oorspronkelijk stond ‘gemeenschappelijk’ voor een beleid van de Europese Gemeenschappen, waarvan de Europese Economische Gemeenschap (eeg) de bekendste was. Vandaag wordt gesproken van Europese Unie en staat ‘gemeenschappelijk’ voor ‘gezamenlijk’. GLB is het landbouw- en voedselbeleid dat gezamenlijk door de 27 landen van de Europese Unie wordt gevoerd. Omdat gezamenlijk veel goedkoper en efficiënter is dan afzonderlijk! Elk land in de wereld heeft een landbouwen/of voedselbeleid omdat voldoende en veilig voedsel de eerste voorwaarde is voor welvaart en welzijn. Landbouw is bovendien meer dan het produceren van voedsel. Landbouw staat voor leefbaar platteland,