elke vrijdag bij de nrc next
niet voor los verkoop vrijdag 15 juni
Waarom vrijheid niet gelukkig kan maken - Rob Wijnberg
Recentie: World Press Photo Kort nieuws Colomn “Stress”
“ Het is gerechtvaardigd om terroristen te martelen” vrij 15/6
Inhoud
Colofon Hoofdredacteur
Fotografie/ beeldmateriaal:
Redactie
Product begeleiding
Jamie de Ronde
Jamie de Ronde
Jamie de Ronde
Jos de Beer, Saskia Heax en H. Heinma.
Medewerker
Teksten door:
Jamie de Ronde
Jamie de Ronde, Rob Wijnberg, Mediacollege Amsterdam BV
Vormgeving: Jamie de Ronde
Bronnen:
Wikipedia, nu.nl en Rob Wijnberg
Productie
Jamie de Ronde, NRC groep en Mediacollege Amsterdam
Uitgaver
Website:
http://vrij-dag.tumblr.com/
Contact:
Jamie de Ronde
Telefoon: 071- 5 317 700 Fax: 071- 5893 3845 Email redactie:
[email protected] niet vragen voor abonnenten adres: Contactweg 36, 1060 JA Amsterdam Postbus: 67003 JA Amsterdam
Directie
Jamie de Ronde
Site Manager
Jamie de Ronde, Rick de Ronde, Astrid de Ronde, Rachel de Ronde, Shauni Hartland, Kirsten Noordam, Robin Polderman en Alex van Keulen.
Advertenties Loreal Paris
6 4
‘‘
Keep it fresh
’’
6
Anti-Transpirant
FRESH EXTREME The new deodorant by L’Oreal that keeps you fresh and dry for 48 hours Apply to armpit
Feel fresh for 48 hours
2
vrij 15/6
4 10
Met dank aan:
Jamie de Ronde
menexpert
10
11
Waarom vrijheid ongelukkig kan maken door Rob Wijnberg.
Lees hier over vrijheid en keuzes want waarom maakt vrijheid ongelukkig?
Het is gerechtvaardigd om terroristen te martelen door Jamie de Ronde
Leer hier meer over terrorsten en waarom het wel of niet gerechtvaardigd is om terroristen te martelen.
10 10 11
Colomn: Stress
door Jamie de Ronde
Waarom heeft onze column schrijvester stress? Vind het hier uit!
Kort Nieuws
door onze nieuws redactie
Lees hier wat actuele korte nieuws tekstjes wat er nu aan de gang is in de wereld.
Recentie: World Press Photo door Jamie de Ronde
Lees hier over ons bezoekje aan de World Press Photo tentoonstelling en kom te weten wat wij ervan vonden.
vrij 15/6
3
Waarom vrijheid ongelukkig kan maken Wat is geluk? Of, wat máákt een mens gelukkig? Deze vragen staan al eeuwenlang centraal in de filosofie en hebben inmiddels tot talloze gelukstheorieën geleid. Dat is niet verwonderlijk: de meeste mensen beschouwen gelukkig zijn als een van de belangrijkste doelen in het leven. De Griekse wijsgeer Plato (427-347 v. Chr.) stelde zelfs dat geluk „het enige is dat mensen in en voor zichzelf nastreven” – zonder dat er andere motieven aan te pas komen. In het oude Griekenland was het dan ook gemeengoed om geluk niet te zien als een geestestoestand die je kunt bereiken, maar als een voortdurende activiteit die je uit moet voeren – zoals wijsheid vergaren, deugdzaam leven en goed zijn voor anderen. Anders gezegd, gelukkig zijn werd niet gezien als iets wat je bent, maar als iets wat je doet.
4
vrij 15/6
Maar, constateerde Gilbert, onze gemoedstoestand is ook afhankelijk van wat hij „synthetisch” of „adaptief” gelukt noemt. De mens blijkt zijn mate van tevredenheid namelijk doorlopend aan de omstandigheden aan te passen – ook (of juist) als de gestelde doelen niet worden bereikt. Zo bleken mensen die te horen kregen dat zij de loterij hadden gewonnen, na enkele weken nét zo gelukkig te zijn als mensen die te horen hadden gekregen dat ze verlamd waren geraakt. Beiden groepen ‘synthetiseerden’ als het ware de situatie, zodat hun tevredenheid op peil bleef. Ze pasten hun verwachtingen van het leven aan en bleven zo relatief gelukkig. Deze reactie hebben mensen voortdurend: wat we krijgen waarderen we, maar wat we niet krijgen, trivialiseren we evenzeer. Dit ontdekte Gilbert toen hij een aantal proefpersonen zeven schilderijen op volgorde van mooi naar lelijk liet leggen en hen daarna vertelde dat zij voorkeur 3 of voorkeur 4 naar huis mochten nemen. Na enkele weken
bleek de voorkeur van de meeste mensen veranderd: het schilderij dat men mocht meenemen werd hoger gewaardeerd, terwijl het schilderij dat men niet gekozen had in aanzien was gedaald.Hoe ontkracht dit nu de theorie van Epicurus dat keuzevrijheid een cruciale voorwaarde voor geluk is? Welnu, Gilbert ontdekte dat het adaptieve soort geluk zich niet of nauwelijks voordoet wanneer mensen te veel keuzevrijheid wordt gegeven. Toen de ene groep proefpersonen werd verteld dat hun keuze voor het schilderij definitief zou zijn werden mensen positiever over hun eigen schilderij en negatiever over het schilderij dat ze links lieten liggen. Maar tegen de andere groep werd verteld dat hun keuze niet definitief was: zij mochten er in een later stadium nog op terugkomen. Het gevolg was dat de meeste proefpersonen gingen twijfelen. Heb ik de juiste keuze gemaakt? Is het andere schilderij niet toch mooier? Hun keuzevrijheid was dus groter, maar hun tevredenheid nam daardoor ook gaandeweg af. Bij een meerderheid resulteerde dat zelfs in een verandering van schilderij – zo ongelukkig werden ze uiteindelijk met hun keuze.
De les die hieruit getrokken kan worden is dat meer keuzevrijheid niet altijd bijdraagt aan meer geluk. Want, in zekere zin veroorzaakt een gebrek aan keuzes een gevoel van ‘berusting’, die op zijn beurt leidt tot tevredenheid met wat je hebt. Dat deze vorm van geluk sterk verwaarloosd wordt in onze maatschappij is overigens niet verwonderlijk, zegt Gilbert: ze staat haaks op onze kapitalistische economie, die drijft op het feit dat mensen altijd méér willen bereiken en verdienen dan ze al hebben. Onze samenleving richt zich dus vooral op het ‘natuurlijke geluk’: de vruchten van onze successen. Dat heeft zo zijn voordelen: het maakt mensen ambitieus en eerzuchtig. Maar het nadeel is dat we ons snel ontevreden voelen, onzeker en zelfs schuldig als we niet voldoen aan de eisen die de maatschappij aan ons stelt. We ervaren dan keuzestress (‘is dit wel het juiste om te doen?’) of statusangst (‘ben ik wel goed genoeg om dit te doen?’). Voor die mensen kan de filosofie van de Duitse denker Friedrich Nietzsche (1844-1900) een uitkomst zijn. Want, geheel in lijn met de bevindingen van
Daniel Gilbert, stelde Nietzsche dat schuldgevoel, statusangst en zelftwijfel eigenlijk ondeugden zijn die niet bijdragen aan ons welzijn. Integendeel, hij beschouwde het hebben van een slecht geweten, in welke zin dan ook, zelfs als een „zelfopgelegde wreedheid”, die gepropageerd werd door het christendom om mensen volgzaam te houden. Om hieraan te ontkomen, suggereerde Nietzsche een alternatieve levensstijl, vrij vertaald: sta achter iedere keuze die je maakt, ongeacht hoe zij uitpakt Nietzsche zegt hiermee eigenlijk: beperk je eigen keuzevrijheid door iedere keuze die je maakt per definitie als ‘juist’ te beschouwen. Dat neemt de angst weg waar onzekere mensen – die Gilbert ook in zijn onderzoek trof – namelijk vaak aan ten prooi vallen: de angst dat hun keuze de ‘verkeerde’ zou kunnen zijn, waar ze dan aan ‘vast zitten’. Volgens Nietzsche is dit onzin: je kunt iedere keuze immers ongedaan maken met een nieuwe keuze – anders was het geen keuze. In een dergelijk zelfvertrouwen, zegt Nietzsche, schuilt het ware geluk. Onthoud dat, twijfelaars.
vrij 15/6
Auteur: Rob Wijnberg Beeld: Jamie de Ronde
Epicurus (341-270 v. Chr.) was de eerste Griek die met deze opvatting brak: hij definieerde geluk wél als een geestestoestand, namelijk simpelweg als „de afwezigheid van pijn”. Deze gedachte lag, eeuwen later, ook ten grondslag aan de filosofie van de utilitaristen, die het ‘goede’ definieerden als zoveel mogelijk genot en zo min mogelijk pijn voor zoveel mogelijk mensen. Epicurus was zijn tijd in die zin dus ver vooruit, maar ook in een ander opzicht voorzag hij de tijdgeest. Hij stelde namelijk als eerste denker dat vrijheid een belangrijke voorwaarde voor gelukkig zijn was. Die opvatting was tweeledig: Epicurus benadrukte het belang van negatieve vrijheid (vrij zijn van pijn en onrust), maar achtte positieve vrijheid (vrij zijn om plezier en genot te hebben) eveneens cruciaal. Bijna alle moderne definities van geluk bevatten vormen van negatieve vrijheid (privacy, veiligheid, lichamelijke integriteit) en positieve vrijheid (vrije meningsuiting, bewegingsvrijheid, keuzevrijheid) als noodzakelijke componenten. De vrijheid om te gaan en staan waar je wilt; relaties en vriendschappen te hebben met wie je wilt; de goederen te kopen die je begeert; de opvattingen te koesteren die je
belangrijk vindt. Onderzoek aan de Amerikaanse Harvard Universiteit heeft onlangs deze opvatting over geluk echter deels ontkracht. Psycholoog en onderzoeker Daniel Gilbert ontdekte namelijk dat het soort geluk waar de meeste filosofen zich op baseerden slechts deels verantwoordelijk is voor ons welzijn. Dit geluk, door Gilbert „natuurlijk geluk” genoemd, ontstaat wanneer we onze wensen vervuld zien of onze doelen bereiken – je zou het een soort ‘tevredenheid’ kunnen noemen.
5
Het is gerechtvaardigd om terroristen te martelen. Je hoort het wel eens over het nieuws. Er zijn onschuldige burgers omgekomen door een aanslag die door terroristen zijn gepleegd. Je hoort het steeds vaker. Ook zijn er veel beveiligingsvoorschriften op luchthavens, treinstations en andere openbare plekken die heel druk zijn. Waarom zijn deze maatregelingen aan de pas gekomen? Wat of wie heeft er zo veel indruk gemaakt op de wereld dat dit soort maatregelingen aan de pas zijn gekomen? Dit gebeurde op 9 september 2001. Tekst door: Jamie de Ronde Beeld: Jamie de Ronde/ wikipediapictures
De dag dat de wereld veranderde
Het was s’ochtends in de Amerikaanse stad New York iedereen ging naar werk. Zo ook de mensen die werkte in het World Trade Center. Het waren twee torens van allebei 110 verdiepingen hoog. De dag begon zo normaal totdat er opeens een vliegtuig in het gebouw vloog. Het was vlucht 11 van American Airlines. Dit toestel was een persoonsvliegtuig die was gekaapt. Twintig minuten later vloog vlucht 175 van United Airlines in de tweede toren. Alle twee de torens waren binnen acht uur helemaal verdwenen. Duizenden mensen zoals burgers, brandweer en politie zijn omgekomen. Natuurlijk was dit niet de eerste terroristische aanslag maar op die dag is er echt een bel bij de Amerikaanse overheid aangegaan want op die dag waren de terroristen de nummer één onderwerp van het nieuws in heel de wereld.
Wist je dat? Het woord terrorisme van het Latijnse woord terror komt wat paniek betekend?
6
vrij 15/6
Waarom?
Waarom is de grootste vraag waar iedereen eigenlijk nooit echt een antwoord op heeft. Meestal zijn het hele gelovige mensen zoals
moslims. Natuurlijk zijn niet alle moslims terroristen want het kan natuurlijk ook over een zwaar gelovige Christen gaan.
daar niet echt meer in een geloof geloven.
Ook dictators die aan de macht zijn worden door de westerse wereld Meestal worden mensen door een bedreigd. Want door de opkomst groep overgehaald of zo gehersen- van internet zijn ideeën heel makspoeld dat ze denken dat ze hierkelijk te verspreiden. Met als aan goed doen. De meeste gevolg dat mensen zich gaan mensen worden daar ook voor tegen werken tegen het religie. getraind in speciale klinieken om ze Dan besluiten de dictators met hun aanslag klaar te maken. Dit wordt leger om hun eigen volk af te vooral gedaan door de Al Qaida ter- maken. Dit leger bestaat meestal roristen groep. uit mensen die nog wel heel erg in hun dictator geloven. Vaak komt Want wie niet gelovig is of zich niet het westen dan deze landen aan de afspraak houdt met wat er helpen om de opstandige bevolin de Bijbel of in de Koran staat die king te helpen aan hun overwinmoeten dood. Meestal wordt er zo ning. Met alle gevolgen van dien. een aanslag gepleegd in westerse landen omdat de meeste mensen
Hoe gaan terroristen te werk? Terroristen en terroristische groepen maken gebruik van verschillende strategieën om hun doelen te bereiken. Ze willen vooral aandacht trekken op een bepaalde zaak. Met als gevolg: moord, ontvoering en bomaanslagen om angst aan te zaaien onder de bevolking en de maatschappij overhoop te halen.
vrij 15/6
7
Maatregelen
mensen gevangen genomen en martelen die vast ook. Daarom zouden we ze toch ook pijn moeten doen toch? Ze hebben allemaal mensen al pijn gedaan laat hun dan ook maar die pijn voelen… Maar is dit wel de goede aanpak?
De strijd tegen het terrorisme kwam al snel op gang. De beveiliging van alles werd aangepast. Zoals er mag geen vloeistof of messen meer meenemen in een vliegtuig. En als je een tas ziet staan op het station waar niemand bij staat dan moet dit snel melden. Want stel je eens voor dat er een bom in zit? Ook wordt er oorlog gevoerd met vooral oosterse landen die meestal onder invloed zijn van een dictator of onder de invloed zijn door een terroristische groep. Deze oorlog begon op 5 oktober 2001 in Afghanistan later kwamen daar ook de landen Irak om de terroristische bendes van Al Qaida en de Taliban te stoppen en vooral om hun leiders te pakken.
De zachte aanpak
Gevangen
Er zijn al heel wat terroristen gevangen genomen. Dit gaat niet echt op een zachte manier. De meeste worden naar Guantánamo Bay gestuurd dit is een zwaar bewaakte gevangenis waar de grootste criminelen, krijgsgevangenen en terroristen worden opgesloten. Guantánamo Bay is gevestigd in
Al Qaida Is een groep van moslimse terroristen die meer handelt in een soort netwerk dan dat ze echt een organisator zijn. Ze voeren zelf alle aanslagen “georganiseerde aanslagen” en trainen hun aanhangers ook zelf. De organisatie bestaat al zins 1988 tot het heden. Het hoofdkantoor moet ergens in Pakistan liggen, maar veel mensen weten dat niet zeker. Want de Al Qaida organisatie is aanwezig in wel meer dan 100 landen. De Al Qaida
8
vrij 15/6
Cuba en word zwaar bewaakt door soldaten. Het gaat er in die gevangenis ook niet echt zacht aan toe. Nu is het te vraag; wat gaan we nu met de terroristen doen? Moeten we ze slaan? Moeten we ze gewoon de doodstraf geven?
Of laten we ze hun hele leven lang gevangen met misschien kans op vrijlating? We zijn er nog niet zo over uit met hoe we deze terroristen moeten behandelen.
groep wilt alle westerse invloeden in de moslimse landen verbannen. Want zo gaan steeds meer vrouwen meer nadenken dat hoofddoekjes bijvoorbeeld allemaal bijverzinsels zijn door de man in plaats van Mohamed hun profeet. En worden ze losbandig en onhandelbaar. Dit is natuurlijk ook een ruw voorbeeld maar mensen worden steeds slimmer en gaan steeds meer
nadenken van hoe het leven in elkaar zit. Dit wilt Al Qaida laten stoppen door tereur aanslagen te plegen in westerse landen zoals
Amerika. Om hun macht te vergroten en iedereen bang te maken zodat iedereen naar hun luisterd.
Of moeten we een zachte aanpak gaan verzinnen? Want als jij zelf een mens martelt ook al is het een terrorist of een moordenaar dan ben je zelf toch ook een slecht mens? Dit maakt niemand beter of goed. Martelen is gewoon niet de manier. Het gaat werken als een soort wisselwerking. De ene neemt een soldaat van de USA gevangen en die word gemarteld en de USA neemt weer een terrorist gevangen. Als de USA merkt dat een soldaat word gemarteld gaan ze toch ook de mensen martelen die zij hebben gevangen? En zo ook weer andersom. Daar schieten we toch ook niet van op? We De harde aanpak willen zij natuurlijk niet vrijgeven ze moeten een andere manier verzinWat moet je doen met terroristen gaan liever dood dan hun leider of nen om dit soort wisselwerkingen die al aanslagen op hun geweten hun bondgenoten te verraden. te voorkomen. De weg lijkt moeilijk hebben? Ze zijn hartstikke gevaarHoe krijgen we deze informatie dan maar we vinden er vast wel een lijk. Ze zijn getraind om rampen te uit ze? Soms lijkt de oplossing oplossing ervoor. veroorzaken. Hoe moet je ze simpel: Los alles op met geweld. temmen? We moeten antwoorden Martel ze maar. Ze hebben toch al Welke aanpak is beter? van ze krijgen met waarom doen duizenden mensen gedood of Natuurlijk zijn deze twee argumenjullie dit? Waar is jullie leider. Waar wilde duizenden mensen doden ten best moeilijk om echt tot een ben je opgeleid? Deze antwoorden maar ze zijn gepakt. Ze hebben ook conclusie te komen met wat nou beter is om deze situatie te stoppen. Eerst moeten we deze oorlog stoppen en een soort vredesverdrag tekenen. Of mensen opleiden Osama Binladen om deze soort mensen te stoppen Was de leider van de terroristische bende Al Qaida. Hij maar dan in hun eigen land. was een rijke man en werd opgevoed met het idee dat Natuurlijk kan dit niet overal westerse landen zoals Amerika een slechte invloed gestopt worden maar de techniek waren voor eigenlijk de hele moslims beschaving een wordt altijd wel weer verbeterd om beetje aan het inzaken was door die invloeden van de mensen op te sporen. Of we westerse landen. Dit wilde hij voorkomen en richte zijn moeten de kern van het probleem organisatie Al Qaida op. Deze man was wreed hij eerst oplossen maar om dit te zorgde voor onder andere voor de aanslagen op 11 sepweten moeten we eerst uitzoeken tember 2001 met alle gevolgen van dien. Heel de wereld hoe het allemaal zo ver is gekomen. ging op zoek naar hem om hem te doden. Vooral Amerika was daar een grote aandeel in. Na jaren lang zoeken en vechten hadden de amerikaanse autoriteiten hem gevonden op 2 mei 2011 stierf Osama in zijn schuilplaats.
Osama Binladen
vrij 15/6
9
Kort Stress nieuws
Column
Door Jamie de Ronde
Ik word helemaal gek van mijn opdrachtgevers. Alles wat ze zeggen klopt helemaal niet of het klopt wel en dan weten ze het niet zeker. Bijvoorbeeld: we moesten een halve pagina kort nieuws column ontwerpen. De teksten zouden worden aangeleverd, maar wat blijkt dus? Alleen het kort nieuws tekst werd aangeleverd. Hoe komen we aan een column? Ja zeggen ze, zoeken of ja schrijf maar zelf. Ok daar heb ik veel aan. Dan zeggen de begeleiders: Jongens de hele column wordt geschrapt! Want het kort nieuws tekst is veel te veel om op een halve pagina te plaatsen en de column tekst wordt toch niet aangeleverd dus waarom zou je nog een tekst ervoor moeten schrijven? Wat was dit een opluchting… Maar dat duurde niet zo lang. Dan komt er een andere begeleider. Ja jongens de column moet er wel in! Wat?! Wat willen jullie nou. De ene zegt ja de andere zegt nee… Dit brengt wel heel veel verwarring hoor... Nou ok de column moet er toch in. Maar hoe zit het dan met de kort nieuws tekst. Waarin de tekst volgens de opdracht helemaal geplaatst moet worden. En nu moeten we opeens tekst gaan schrappen? Een beetje raar verhaal hoor. Het komt er dus op neer dat de projectleiders niet weten wat ze allemaal willen en niet goed met elkaar communiceren. Dit is niet het enige probleem van deze hele opdracht. Nadat ik mijn hart had gelucht bij mijn ouders (hoe gek ik van de projectleiders werd) zeiden ze: nu heb je wel een mooi stuk voor je column.
Atlete zet naam stalker op Facebook
De Duitse atlete Ariane Friedrich was haar stalker zat, dus zette ze zijn foto, naam en woonplaats op haar Facebookpagina. Daarop ontstond er in de Duitse media een heftige discussie over privacy op internet. De hoogspringster heeft een stortvloed aan reacties gekregen op haar actie. Veel Facebookgebruikers vinden het goed dat ze voor zichzelf opgekomen is. Velen ook niet. lees verder op: http://vrij-dag.tumblr.com/
Schilderij De schreeuw geveild voor recordbedrag
Nog nooit eerder werd er op een veiling zoveel geld voor een schilderij betaald als voor De Schreeuw van de Noorse kunstenaar Edvard Munch. Het kunstwerk leverde ruim negentig miljoen euro op. lees verder op: http://vrij-dag.tumblr.com/
Walvisjacht in Barentszzee geopend
Walvisjagers zijn weer de Barentszzee opgegaan om op de enorme zoogdieren te jagen. Noorse vissers hebben afgelopen weekend al drie walvissen gedood. Dat schreven Noorse kranten dinsdag. Volgens een organisatie die walvissen en dolfijnen beschermd, haalden ook IJslandse walvisjagers dit weekend hun eerste vangst van het seizoen binnen. lees verder op: http://vrij-dag.tumblr.com/
World Press Photo 2012
Vrijdag 20 april tot 17 juni 2012 is in de Oude Kerk in Amsterdam de World Press Photo 2012 te bezichtigen. De tentoonstelling reist daarna langs een honderdtal steden over de hele wereld. lees verder op: http://vrij-dag.tumblr.com/
Recensie World Press Photo Elk jaar organiseert World Press Photo een fotografiewedstrijd. Dit is geen gewone wedstrijd. Deze fotografie is echt voor de journalistiek of beter gezegd het is een soort reportage zonder worden of bewegende beelden. Het is één foto die een beeld beschrijft van ernstige situaties. De beste foto’s die in dat jaar gemaakt zijn worden tentoongesteld en getoond aan het publiek. Dit jaar was de World Press Photo gevestigd in de Oude kerk in Amsterdam. Toen ik de kerk instapte vond ik de kerk een beetje leeg. Het was niet zo’n grote opstelling zoals ik had verwacht. De kerk was best verwaarloost en een beetje grauw. De opstellingen waren een beetje verspreid aan de rechter kant van de kerk. Maar het gaat hier natuurlijk om de foto’s. Bij de foto’s zitten confronterende beelden tussen die heftig en schokkend zijn. Bij de meeste beelden liep ik snel door. Deze tentoonstelling is niet echt bepaald voor dagdromers of voor mensen die niet tegen zulke heftige beelden kunnen.
Ik raad het dan ook echt af. Want je ziet echt heftige dingen op die doeken, van ledenmaten tot heftige verwoestingen en bange mensen. Wie wel van dit soort dingen houd hou ik echt niet tegen. Niet dat ik de beelden niet mooi gefotografeerd vond want dat was niet het probleem. De beelden waren soms gewoon zo confronterend en dan is het moeilijk voor te stellen dat dit niet allemaal nep is. Deze opstelling moet je niet met kleine kinderen bekijken, ga alleen hierheen als je echt een sterke maag hebt.
openingstijden: maandag 10.30 tot 17.30 dinsdag 10.30 tot 17.30 woensdag 10.30 tot 17.30 donderdag 10.30 tot 17.30 vrijdag 10.30 tot 17.30 zaterdag 10.30 tot 17.30 zondag 13.00 tot 17.30 van/tot: 20 april t/m 17 juni 2012
adres:
De Oude Kerk, Oudekerksplein 23, Amsterdam
beoordeling: 10
vrij 15/6
vrij 15/6
11
