Het Internationaal Theosofisch Centrum in Naarden Een korte geschiedenis - deel 1 - Arend Heijbroek Arend Heijbroek was voorzitter van de TVN en van de P.C. Meuleman stichting, tussen 1987 en 1993 van het ITC. Sinds 2009 is hij weer voorzitter ITC.
H IInternationaall Th Het Theosofisch fi h Centrum (ITC) in Naarden, dat in dit jaar 2012 het honderdjarig bestaan van St. Michael’s House of het ‘Grote Huis’ herdenkt, kent een bewogen geschiedenis waarin haar voortbestaan meerdere keren bedreigd is geweest. Thans heeft het een stevige basis. Dit artikel geeft een overzicht van het verleden van ‘het Centrum’, al is de complexe geschiedenis van het ITC nauwelijks kort samen te vatten. In een volgend artikel wordt stilgestaan bij de huidige situatie en de toekomst van het ITC. Theosofia 113 / nr 1 - februari 2012
Arend Heijbroek.indd 29
=Zi>I8^h\ZaZ\Zcde]ZibZZhicddg" YZa^_`ejcikVcYZJigZX]ihZ]ZjkZagj\# =Zi`Vc]VVhic^ZiVcYZghd[bZchZc ]ZWWZcVa^cdjYZi^_YZcdeYZoZYgd\Z \gdcY\ZlddcY!iZgl^_ao^_^cYZkddg" bVa^\ZoZZZcYZkgjX]iWVgZdba^\" \ZcYZYgVhh^\Z\gdcYZc]jckdZYhZa W^_ZZc\VVgYZc#
cYZ&,ZZc&-ZZZjl^h^cYZWjjgi oVcYV[\Z\gVkZckddgYZVVcaZ\kVc
www.theosofie.nl
29
13-01-2012 15:34:26
6bhiZgYVb#9ZhadiZcZcaV\Zg\ZaZ\Zc lZ^aVcYZc^cYZdb\Zk^c\kVc]Zi>I8 o^_c]^ZgkVccd\\Zij^\ZcZcYgV\ZcW^_ idiYZhX]ddc]Z^YkVc]Zi\ZW^ZY#>cYZ &.ZZZjllZgY]Zi\ZW^ZYhiZZYhWZiZg dcihadiZcZclZgYZc]^ZgaVcY]j^oZc \ZWdjlYkddgg^_`Z6bhiZgYVbbZgh# :vckVcYZgZaVi^Z[gZXZciZk^aaV hlVh ]Zi]j^hkddgYZ6bhiZgYVbhZWVc" `^Zgh[Vb^a^ZKVc:Z\]Zc#=Zi]j^hU9Z 9j^cZc lZgY^c&.&'\ZWdjlYdcYZg VgX]^iZXijjgkVcI]#GjZiZg#=^_]ZZ[i dd`ZZc\gddiYZZakVc]Zi^ciZg^Zjg dcildgeZc#9Zij^c^hdcildgeZcYddg A#6#Heg^c\ZgZclZgY^c&.'%VVc\Z" eVhiYddg9#;#IZghiZZ\#OdlZa]j^hVah ij^chiVVcdeYZbdcjbZciZca^_hikVc YZegdk^cX^ZCddgY=daaVcY#
HX]Zc`^c\VVcYZ I]ZdhdďhX]ZKZgZc^\^c\ CV]VVghX]Z^Y^c\^c&.'&`gZZ\bZ" kgdjlBVgnkVc:Z\]Zc"7d^hhZkV^c ]ZiaVcY\dZYU9Z9j^cZc j^iYZ WdZYZa#O^_dcik^c\^c]VVg]j^hdcYZg VcYZgZYZWZgdZbYZ>cY^VhZY^X]iZg GVW^cYgVcVi]IV\dgZ#=^_cdY^\YZ]VVg kZgkda\Zchj^idbcVVg>cY^ViZ`d" bZc#9VVgoZkVceaVclVhdbaVc\Zg ^c>cY^ViZWa^_kZc!kgdZ\oZ]VVgoddc db]Zi]j^hiZkZg]jgZc#I^_YZchZZc WZodZ`VVcI^\Zg=^aa`gZZ\oZZZc he^g^ijZaZ^c\Zk^c\lVVgW^_]VVglZgY de\ZYgV\ZcdbZZcWZeVVaYlZg`de o^X]iZcZbZcde]ZiaVcY\dZY#=ZilVh ZX]iZgcd\c^ZiYj^YZa^_`lZa`
=j^h 9Z9j^cZc! gdcY&.'%
DkZgYZZZghiZ_VgZckVc]Zi>I8^h]Zi WZZaYc^ZiXdbeaZZi!dbYVi]ZiVgX]^Z[ ^cYZddgad\kZgadgZc^h\Z\VVc!lZa" a^X]ikZgc^Zi^\YYddg]ZiWZhijjg#9Z \ZhX]^ZYZc^hidiZcbZiYZddgad\^h \ZWVhZZgYdeYdXjbZciZcY^Z^cY^k^Yj" ZaZWZhijjghaZYZci]j^h]VYYZcWZlVVgY ZcY^Zo^X]cj^c]ZiVgX]^Z[kVc]Zi >I8WZk^cYZc# 30
Arend Heijbroek.indd 30
lZg`oZdeo^X]bdZhicZbZcZclVi oZbZi]Zi]j^hbdZhiYdZc#OZ]VY hiZg`]Zi\ZkdZaYVioZ]VVgaZkZcbdZhi ^ckjaaZcbZiZZcWZaVc\g^_`YdZa# CVYVioZVhigdad\^Z\^c\hijYZ" gZclZgYoZ^cbVVgi&.'(a^YkVcYZ I]Zdhd[^hX]ZKZgZZc^\^c\CZYZgaVcY" hX]Z6[YZa^c\ IKC6!cjIKC #@dgi YVVgdedcibdZiiZoZdeYZaVcYYV\kVc
www.theosofie.nl
Theosofia 113 / nr 1 - februari 2012
13-01-2012 15:34:26
YZc]ZioZa[YZ_VVg`lVboZ^cXdciVXi bZiYZKg^_@Vi]da^Z`Z@Zg` K@@ ZclZgYo^_^cYZXZbWZg&.'( Yddgeg^ZhiZgHX]jjgbVc!YZZZg" hiZK@@eg^ZhiZg^cCZYZgaVcY! \ZYddei#>c&.')kZgiZaYZEV ;g^X`Z]VVg/U9ZZc\ZaZc"^ckadZY ^hodidZ\ZcdbZc!^`\Zadd[YVi jc^ZiaVc\bZZg]dZ[iiZlVX]" iZc# IdZc]ddgYZoZYViYZ]ZZg E#B#8dX]^jh o^ZI]Zdhd[^V! Veg^a'%%- dekZgodZ`kVc6c" c^Z7ZhVciZZcaVcY\dZYodX]i ^c=daaVcYlVVg7^hhX]de?#># LZY\lddYodj`jccZcWZ\^ccZc dbYg^Zd[k^Zg_dc\Zaj^de iZaZ^YZc^cXZgZbdc^ZZalZg`# Cd\^cYVioZa[YZ_VVgkZg]j^hYZ LZY\lddYcVVg]Zi]j^hU9Z9j^cZc ZclZgYZgZZc`aZ^cZeVgi^Xja^ZgZ`VeZa \ZWdjlY!\Zl^_YVVcYZVVgihZc\Za H^ciB^X]VZaZcVaaZ:c\ZaZc#>c &.'*l^aYZbZkgdjlKVc:Z\]Zc]Zi aVcY\dZYVVcLZY\lddYhX]Zc`Zc! bVVgYZoZlZ^\ZgYZY^iVVciZcZbZc! YVVg]^_kdcYYVi]ZiZZcWgZYZg YdZabdZhiY^ZcZc!\ZldgiZaY^c i]Zdhd[^hX]lZg`#AViZgYVi_VVglZgY ]Zi8ZcigjbWZodX]iYddg
Arend Heijbroek.indd 31
ad\Z!ZZcBdciZhhdg^hX]dda!ZZcad\Z kVcYZ
9Z`VeZa^c&.'*
LZY\lddYlZgY=dd[YkVc]Zi8Zc" igjb#BZg`lVVgY^\Zgl^_hlZgYZg\ZZc [dgbZaZgZaVi^ZbZi6YnVg\ZXgZ}ZgY# OdlZa6cc^Z7ZhVciVahI8#8#?^cVgV" _VYVhV!YZk^ZgYZEgZh^YZcikVcYZIH! WZhaddiYZoZi^iZac^ZidkZgiZcZbZc! lVVgcVY^i\ZWgj^`kZgk^Za#
9dZahiZaa^c\ZckVc]Zi8Zcigjb >cYZdeg^X]i^c\hV`iZkVcYZHi^X]i^c\ hiVViVahYdZahiZaa^c\/]ZiWZkdgYZgZc kVc6a\ZbZcZ7gdZYZghX]VeZc>c" iZgcVi^dcVaZKgZYZ!Yddgb^YYZakVc ]Zi]VcY]VkZcZcWZkdgYZgZckVcVa odYVc^\ZhdX^VaZ!eda^i^Z`Z!gZa^\^ZjoZ! dekdZY`jcY^\ZZcVcYZgZhigdb^c\Zc
www.theosofie.nl
31
13-01-2012 15:34:27
Y^ZY^iWZ\^chZacVVg]ZiddgYZZakVc ]ZiWZhijjgWZkdgYZgZc#>c&.*.lZgY YZiZgbUeda^i^Z`Z VXi^k^iZ^iZckZg" VcYZgY^cUi]Zdhd[^hX]Z #>cYZ_VgZc YZgi^\lVgZceda^i^Z`ZY^hXjhh^Zhkddg _dc\ZIHaZYZcYj^YZa^_`kVcWZaVc\# >cYZ_VgZcoZkZci^\lZgYYZYdZahiZa" a^c\VVc\ZkjaYbZiUYZY^XViZYidi]Z HZgk^XZd[i]Z=^ZgVgX]nVcY6^bhVi Egdk^Y^c\VLdgi]n8]VccZa[dgI]Z^g Ldg` !kZgiVVaY^c]ZiCZYZgaVcYh/ de\ZYgV\ZcVVcYZ9^ZchikVcYZ=^}" gVgX]^ZZcigVX]iZZclVVgY^\@VcVVaiZ o^_ckddg=jcLZg`#9VVgYZd[[^X^}aZ YdZahiZaa^c\Zc^c_jg^Y^hX]ZYdXjbZc" iZckZgbZaYhiVVc!^hj^iZ^cYZa^_`kddg YZ]j^Y^\ZdbhX]g^_k^c\\Z`doZc/9Z hi^X]i^c\]ZZ[iiZcYdZa]ZiWZ\^chZa kVcjc^kZghZaZWgdZYZghX]VeZckgZYZ iZWZkdgYZgZc!\Zche^gZZgYYddgYZ ]dd\hiZbZchZa^_`ZlVVgYZc!bZiYZ l^aYZlZgZaYiZY^ZcZcZc^c]ZiWZhZ[ kVcYZ:Zc]Z^YkVc=ZiAZkZc^cVaaZh ZcVaaZc#>cYZegV`i^_`WZiZ`ZciY^iYVi YZhi^X]i^c\igVX]iYZYdZaZ^cYZckVc YZI]Zdhde]^XVaHdX^ZiniZWZkdgYZgZc#
DcYZgU\Zche^gZZgYYddgYZ]dd\hiZ bZchZa^_`ZlVVgYZc ldgYicVYgj``Z" a^_`YZWdkZckZgbZaYZ:c\ZahZVVckja" a^c\WZYdZaY!odVah^cYZcdijaZckVcYZ 8djcX^a^hkVhi\ZaZ\Y#
=ZigVbe_VVg&.'9Zddghegdc`Za^_`Z`VeZa!bZieaVVih kddg&-eZghdcZcZc(%]djiZc`gj`_Zh! lZgY^c&.'*W^ccZc&%YV\Zcj^i\Z" WgZ^YbZicd\ZZch+%eaVVihZc#9^ikZg" aZ^YYZ6cc^Z7ZhVciidiYZdebZg`^c\/ U>`oVacdd^ibZZgoZ\\ZcYViYZ=da" aVcYZghaVc\oVVbo^_c# >c&.'-lZgY deY^ZeaZ`ZZc\gdiZ`Zg`bZieaVVih kddg)%%bZchZc\ZWdjlY!lVVgcjYZ
9Z`Zg`^c&.'-0a^c`hYZ`aZ^cZdjYZ`VeZa!gZX]ihYZ\gdiZ`Zg`! kaV`kddgYZWgVcY#
32
Arend Heijbroek.indd 32
www.theosofie.nl
Theosofia 113 / nr 1 - februari 2012
13-01-2012 15:34:27
\ZWgj^`lVh\ZcdbZcZcdeYZeaVVih kVcYZ]j^Y^\Z7ZhVci=VaahidcY# 9Zi]Zdhd[^hX]Zad\Z`gZZ\ZZcZ^\Zc \ZWdjlde]Zi>I8!deYZeaZ`lVVgcj YZ`VeZakVcYZK@@hiVVi#
KZg`ddeZchi^X]i^c\kVc IZ`ZahEVg`^c8VbWZgaZn! KZgZc^\Y@dc^c`g^_` CVYZWgVcY^cYVioZa[YZ_VVgl^aYZ LZY\lddY]Zi8ZcigjbcVVg:c\Z" aVcYkZgeaVVihZc#BZkgdjlkVc:Z" \]ZclZ^\ZgYZY^i!o^_kdcYYViZZc he^g^ijZZaXZcigjbc^ZikZgeaVVihi`dc ldgYZc#9^ilZgYaViZgcVYgj``Za^_` Yddg8#L#AZVYWZViZgWZkZhi^\Y#IdX] l^aYZLZY\lddYo^_ceaVccZcYddgoZi" iZc!lVVgkddg]^_idZhiZbb^c\`gZZ\ kVc6cc^Z7ZhVci#DbYZVVc`ddekVc IZ`ZahEVg`bd\Za^_`iZbV`Zc!`dX]i BZkgdjlKVc:Z\]Zc^c&.'.]Zik^Zg _VVgZZgYZgYddg]VVg\ZhX]dc`ZcHi# B^X]VZah=djhZZc]ZiddhiZa^_`YZZa kVc]Zi8Zcigjb dc\ZkZZg&%]ZXiVgZ bZi\VgV\ZZcedgi^Zghldc^c\ iZgj\! kddg-%#%%%\jaYZc#7dkZcY^ZclZgYZc YZkZgoZ`Zg^c\h\ZaYZccVYZWgVcYkVc YZ`Zg`dcYZgWZ]ZZgkVcLZY\lddY \ZhiZaY#=ZilZhiZa^_`YZZakVc]Zi8Zc" igjb!bZiYZ\ZWdjlZckddgYZVXi^k^" iZ^iZc!WaZZ[Z^\ZcYdbkVcYZHi^X]i^c\# LZY\lddYkZg]j^hYZcVVgIZ`ZahEVg`! lVVg]^_^c&.*&dkZgaZZY# =Zi^hYj^YZa^_`YViYZoZkZgVcYZg^c\Zc! cVbZa^_`]ZikZgigZ`kVcLZY\lddY! ZcYZ[^cVcX^}aZVYZgaVi^c\kVc]Zi>I8 c^ZiYZWZYdZa^c\lVgZcW^_YZYdcVi^Z Zcdeg^X]i^c\kVc]Zi8Zcigjb#9^ilVh YVcdd`]ZiWZ\^ckVcZZc]ZZabdZ^" a^_`ZeZg^dYZkddg]Zi8Zcigjb#=Zi WZhijjgoViegV`i^hX]odcYZgb^YYZaZc# BZkgdjlKVc:Z\]Zc]VY^c[Z^iZ]VVg `Ve^iVValZZgcdY^\dbkVcYZ^c`db" hiZcYVVgj^iiZ`jccZcaZkZc#>c&.(' `dX]iYZHi^X]i^c\]Zi]j^hZc,#*]ZX" Theosofia 113 / nr 1 - februari 2012
Arend Heijbroek.indd 33
iVgZiZgj\kVcBZkgdjlKVc:Z\]Zc! kddg-%#%%%\jaYZc#9VVgYZHi^X]i^c\ cVjlZa^_`hZ^\Zcb^YYZaZc]VYWaZZ[ ZZcgZhiZgZcYZhX]jaYVVc]VVgdkZgkVc ,%#%%%\jaYZc!ZZcZcdgbWZYgV\^cY^Z i^_Y#BZicVbZYZZmead^iVi^ZkVcHi# B^X]VZa h=djhZYgj`iZolVVgdeYZ Hi^X]i^c\0kZghX]^aaZcYZdei^ZhiZgaZ" c^\^c\kVcYZcddYlZgYZcWZhegd`Zc# 9ZZZghiZ_VgZclZgYkVc_VVgde_VVg cVVgZZcdeadhh^c\\ZodX]iZclZgYZc Wg^ZkZcgdcY\ZhijjgYbZikZgodZ`Zc dbYdcVi^Zh#KZg]jjgVVci]Zdhd[^hX]Z \gdZeZc!kZg]jjgVVcYZgYZcZckZg" `ddelVgZcgZ\ZabVi^\iZgj\`ZgZcYZ dei^Zh#>c&.()lZgY]Zi]j^h\Z]jjgY YddgZZc\gdZe_dc\ZIHaZYZc#Cd\ ^c&.(*lVgZcZghZg^ZjoZeaVccZcdb Hi#B^X]VZa h=djhZiZkZg`deZc!YVVg ]Zi]j^hhigjXijgZZabdZ^a^_`iZZmead^" iZgZcodjWa^_kZcZcÑkda\ZchI8"kddg]Zi lZg`oZa[c^Zihig^`icddYoV`Za^_`lVh# >c&.(+lZgY]Zi]j^h\Z]jjgYYddg c:c\ZaVcY lZgY]ZiU8VbWZgaZn"=j^oZc;jcY de\Zg^X]i!bZiVahYdZadbYZUdXXjaiZ hX]jaYVVc]Zi8Zcigjb^ciZadhhZc#
www.theosofie.nl
33
13-01-2012 15:34:27
o^_c\ZhiZaY#9^ilVhj^iZgVVgYZZc WZ]ddga^_`Zj^iYV\^c\!YVVgYZIH"aZYZc ^c:c\ZaVcYi^_YZchYZgZXZhh^Zdd`Va lZgY\ZkgVV\YdbW^_iZYgV\ZcVVc]Zi 8ZcigjbkVcIZ`ZahEVg`#Od c£(,%% dc\ZkZZg(,#%%%\jaYZciZ\ZcYZ`dZgh kVcY^Zi^_Y lZgYidi&.(,W^_ZZc\Z" WgVX]iZccVVgCZYZgaVcYdkZg\ZbVV`i# 9ddgZZc\^[ij^iYZKZgZc^\YZHiViZc lZgYYZhX]jaYVVcbZkgdjlKVc :Z\]ZckdaYVVcZclZgYkZgkda\ZchYZ hX]jaYkVcIZ`ZahEVg`VVc]Zi>I8Vah V[\ZadhiWZhX]djlY#
idX]VaVahUkZgadgZc lZgYWZhX]djlY DkZgYZddgad\h_VgZc^hVaaZZccd\ZZc j^i\ZWgZ^YkZghaV\kVcYZidZcbVa^\Z eZcc^c\bZZhiZgWZhX]^`WVVg#=dji]V`" `ZghlZgYZc^cY^Zchi\ZcdbZckddgYZ kZg`ddekVc]djiZciV``ZcWdhhZcVVc aZYZckVc]Zi8ZcigjbY^Z^cYZWjjgi lddcYZc#Dd`oZa[\Z`lZZ`iZ\gdZciZc Zc[gj^ilVgZcZZcWgdckVc^c`dbhiZc! ZkZcVahYZkZg`ddekVcYZVVclZo^\Z `daZckddggVVYZcdkZgidaa^\bZjW^aV^g# 9ZkaZj\ZaU\^c\ kddg(#%%%\jaYZc =ZiWdh]VY^cYZddgad\kZZahX]VYZ
9Zddgad\h_VgZc DbXdc[^hXVi^ZYddg]Zi9j^ihZgZ\^bZ iZkddg`dbZc!lZgYZcYZhiVijiZc^c YZXZbWZg&.)%kZgVcYZgY!ZclZgY]Zi >I8d[[^X^ZZaZZc`Zg`XZcigjb#6aaZ kZgl^_o^c\ZccVVgYZIHZc:c\ZahZ XdciVXiZclZgYZckZgl^_YZgYZcYZ \ZYZc`hiZZckVc6cc^Z7ZhVcilZgY oZa[hkZgeaVVihicVVgYZeg^kvij^ckVc bZkgdjlKVc:Z\]Zc# 9Z`Zg`VXi^k^iZ^iZclZgYZckddgi\Z" oZi0YZi]Zdhd[^hX]Zad\ZlZgYkZgodX]i dbcVVg9gV[cViZkZg]j^oZc!dbYViY^i aVcY\dZY!bZiZZci]Zdhd[^hX]ZhX]dda! 34
Arend Heijbroek.indd 34
\ZaZYZc!dd`Yddg\gddihX]Va^\ZY^Z[" hiVakVc]dji#9Z9j^ihZWZoZiiZgh ]ZWWZcdcYVc`hYZÑlZaa^X]ilVi Yddgo^X]i^\Z"`Zg`hiVijhY^kZghZ`ZgZc \ZigVX]i]Zi>I8iZkdgYZgZc#>c_Vcj" Vg^&.)(lZgYYZHi^X]i^c\\ZYldc\Zc de\Z]ZkZcZclZgYdeVaaZWZo^ii^c\Zc WZhaV\\ZaZ\Y#9ZWZldcZghkVcHi# B^X]VZa h=djhZbdX]iZcZgWa^_kZc ldcZc#>c_ja^kVcYVi_VVglZgYYZ WZhaV\aZ\\^c\de\Z]ZkZc!bVVgYZ Hi^X]i^c\bdZhilZadeYgVV^ZckddgYZ `dhiZckVcYZa^fj^YViZjg#KVcVeg^aidi YZXZbWZg&.))]ZZ[iYZ9j^ihZLZZg" bVX]iHi#B^X]VZa h=djhZ\ZkdgYZgY
www.theosofie.nl
Theosofia 113 / nr 1 - februari 2012
13-01-2012 15:34:27
kddgYZ]j^hkZhi^c\kVcZZc9j^ihZ d[[^X^ZgZcbdZhiZcYZWZldcZgh]Zi ]j^hde`dgiZiZgb^_ckZgaViZc#=dZlZa YZW^_YgV\ZckVcYZWj^iZcaVcYhZAZYZc kVc]Zi8Zcigjb^cYZddgad\hideiZc lVhYZ[^cVcX^}aZh^ijVi^ZcVYZddgad\ ^ZihWZiZgYVcYVVgkddg!dbYVi^cY^Z eZg^dYZYddg\ZWgZ`VVcbViZg^VaZc W^_cVc^ZihVVcdcYZg]djY`dcldgYZc \ZYVVc#=^ZgYddglVhYZhiVVikVc dcYZg]djYkVcYZ\ZWdjlZclZahiZg` VX]iZgj^i\Z\VVc#
CVYZddgad\ CVYZddgad\^h]ZilZg`lZZgbZi \gdiZ^coZikddgi\ZoZi#9ZE#8#BZjaZ" bVchi^X]i^c\!Z^\ZcVVgkVcYZeVcYZc kVcYZIKC^c6bhiZgYVb!lVhod \ZcZgZjhdbZZcaZc^c\iZkZghigZ``Zc! lVVgbZZ]ZicddYoV`Za^_`ZdcYZg]djY `dcldgYZcj^i\ZkdZgY#KZghX]^aaZcYZ `ZgZclZgYZc]ZZa\gdiZW^_ZZc`dbhiZc \Zdg\Vc^hZZgY#9Zl^_Y^c\kVc W^hhX]de9ZKd\Za^c&.)-igd`W^_" kddgWZZaYbZZgYVc*%%bZchZc KZaZc`lVbZc`VbeZgZcdbÑkVV` bZi]Zi]ZaZ\Zo^cÑYZkV`Vci^Zde ]Zi8ZcigjbYddgiZWgZc\Zc# 6cYZgZckZgWaZkZc^c]j^oZckVc aZYZckVc]Zi8Zcigjb^cYZWjjgi# KaV`cVYZddgad\lZgYZZc]j^h^cYZ Wjjgi\Z]jjgYdb\VhiZciZ`jccZc dcikVc\Zc#=Zikddgddgad\hZad\Z\Z" Wdjl`gZZ\YZWZhiZbb^c\kVc]dhiZa bZiilZZhaVVeoVaZc!bVVgY^idcYZg`d" bZclVh^c[Z^iZVaaZZc\ZhX]^`ikddg _dc\ZgZc#>c&.+%lZgYde^c^i^Vi^Z[kVc ZZc\gdZeI]Zdhd[^hX]ZhijYZciZcj^i 9Za[iZZc\VhiZckZgWa^_[\ZWdjlY!]Zi ]j^Y^\Z6gjcYVaZ=djhZ!YVikddgoV\^c gj^b'%haVVeeaVVihZc# 9Z[dXjhkVc]ZilZg`kZgVcYZgYZ^cYZ addekVcYZ_VgZc#BZYZdcYZg^ckadZY kVcYZaZo^c\ZckVcegd[Zhhdg?#:#kVc YZgHid`lZgY^cYZ_VgZccVYZddgad\ Theosofia 113 / nr 1 - februari 2012
Arend Heijbroek.indd 35
kZZaVVcYVX]iWZhiZZYVVcYZdXXjaiZ VheZXiZckVc]Zi8Zcigjb#
9ZdjYZ7ZhVci=Vaa!bZi^c]ZiVX]iZghiZYZZaYZK@@#
GZaVi^ZbZiYZKg^_@Vi]da^Z`Z @Zg` K@@ :vckVcYZY^c\ZcY^ZdekVaaZcW^_]Zi aZoZckVcYZcdijaZckVcYZidZcbVa^\Z Igjhi7dVgY gVVYkVckZgigdjlZc idi &.)%!^hYZ]ZZacVjlZWVcYbZi]Zi lZg`kVcYZK@@^cY^ZeZg^dYZ#J^i YZcdijaZcWa^_`iYVi]ZiWZhijjgkVc ]Zi8Zcigjbo^X]^ciZch^Z[WZo^\]^ZaY bZiYZVVc`ddeZc[^cVcX^Zg^c\kVc]Zi `Zg`dg\Za!bZil^ZYVVgdebdX]iheZ" aZcZcl^Zc^Zi!Zcl^Zcd\VVckjaaZcYZ aZhhZcbdZhikda\ZcdbYVi]Zi]j^Y^\Z heZaVahdckdaYdZcYZlZgYWZhX]djlY =Zi8ZcigjbWZiVVaYZYZ`dhiZg!YgdZ\
www.theosofie.nl
35
13-01-2012 15:34:27
W^_^cYZ`dhiZckVc`Zg`\ZlVYZc! YZ`iZZZcYZZakVcYZZmead^iVi^ZiZ`dg" iZckVcYZ`Zg`ZclVhVXi^Z[WZigd``Zc W^_YZWZcdZb^c\kVcYZeg^ZhiZgh#:Zc ZcVcYZg`VcldgYZckZg`aVVgYYddgYVi YZ`VeZalZgY\ZVX]iZZceg^kv`VeZaiZ o^_c!^c[Z^iZkVcbZkgdjlKVc:Z\]Zc# =Zi>I8]ZZ[iVai^_YVaaZZcZZcgZaVi^Z bZiYZad`VaZ`Zg`\ZbZZciZ\Z]VY! YZhi^_YhbZij^iodcYZg^c\kVcYZWZcdZ" b^c\kVceg^ZhiZgh# >cYZaddekVcYZ_VgZc^hYZgZaVi^Z ijhhZc]Zi8ZcigjbZcYZK@@adhhZg \ZldgYZcZc^h]Ziegd[^ZakVc]Zi8Zc" igjboZa[VaaZZci]Zdhd[^hX]#=dZlZa kZZaIH"aZYZciZkZcho^_cVVc\ZhadiZc W^_YZA^WZgVa8Vi]da^X8]jgX]d[YZ K@@!hiVViYZoZ`Zg`\Z]ZZaadhkVc YZIH#9ZgZaVi^ZkVc]Zi>I8bZi YZad`VaZK@@"\ZbZZciZ^hZcWa^_[i jc^Z`#Gj`b^c^cdZbYZYZ`Zg`UV edlZg"]djhZ kVc]Zi>I8#CVYZWgVcY kVcYZdjYZ7ZhVci=Vaadcil^``ZaYZc YZ`Zg`\ZbZZciZZc]ZiWZhijjgkVc]Zi >I8eaVccZcdbZZcc^ZjlZ`VeZaiZ WdjlZc!cZiodVahZgdd`iZbeZahkVc kZghX]^aaZcYZlZgZaY\dYhY^ZchiZc^c 6YnVgiZk^cYZco^_c#K^VYZeZcc^c\" bZZhiZgkVc]Zi>I8o^_cidZc\ZaYZc ^c\ZoVbZaY#9ZdeWgZc\hi]^ZgkVclVh ZX]iZgcd\c^ZikdaYdZcYZ#>cY^Zi^_Y `ZcYZYZdkZg]Z^YZZchjWh^Y^ZgZ\Z" a^c\kddgYZWdjlkVc`Zg`Zc#9^Z hjWh^Y^ZlZgYZX]iZgVaaZZckZghigZ`i VahYZ`Zg`oZa[odjWdjlZc!Zcc^Zi ]Zi>I8#9ZZc^\Zbd\Za^_`]Z^Ykddg ]Zi>I8lVhdbZZceZgXZZa^cZg[eVX]i V[iZhiVVckddgYZb^c^bVaZYjjgkVc )%_VVg!odVahYddg]Zib^c^hiZg^ZlVh kVhi\ZhiZaY#9ZZg[eVX]iXdchigjXi^ZlVh YjhZZccddYdeadhh^c\bZiYZWZYdZ" a^c\dbcV)%_VVgZZcZcVcYZglZZg iZgj\iZYgVV^ZccVVgYZddghegdc`Z" a^_`WZYdZaYZh^ijVi^Z#9^i^hVai^_YYZ ^ciZci^Z\ZWaZkZckVc>I8ZcK@@#9^i Zg[eVX]iXdcigVXia^ZeeZg&_ja^'%&& 36
Arend Heijbroek.indd 36
V[Zc^h^cb^YYZahkZgkVc\ZcYddgZZc YddgadeZcY]jjgXdcigVXi#9Z\dZYZgZ" aVi^ZijhhZc>I8ZcYZ`Zg`\ZbZZciZ^h \ZWaZkZc#9ZdkZg\Vc\ijhhZcZg[eVX]i bZiUZ^\Zc K@@`VeZacVVgÑhnbWd" a^hX]Z"]jjgkVcYZ`VeZa!^cZ^\ZcYdb kVc]Zi>I8!^hYVcdd`]ZZa]Vgbdc^" ZjhkZgadeZc#
I8`Vcc^ZiodcYZgVVcYVX]i iZWZhiZYZcVVcYZ\gdiZW^_YgV\ZckVc I8 ^c_jc^Zc_ja^&.'*#Dd`6cc^Z7ZhVci ad\ZZgYZYVVgidZckZghX]^aaZcYZbVVc" YZc!lViaZ^YYZidiYZhX]Zc`^c\kVc ]ZiaVcY\dZYYddgbZkgdjlkVc:Z\" ]Zc#9^ilVh]ZiWZ\^ckVcZZc\gddi VVciVaWZodZ`ZcZcZZccVjlZWVcYbZi YZ6gjcYVaZh#>c&.(%kda\YZc&.(&dkZgld\ZcYZ6gjcYV" aZhoZa[hdbdeHi#B^X]VZa h=djhZiZ `dbZcldcZc#>c&.('hiZaYZ6gjcYVaZ kddgdbYZkg^_bZihZaVVgh"!d[bV{dc" c^Z`ZiZbeZaVa\ZbZcZgiZ\ZWgj^`Zc Zc]ZilZhiZa^_`YZZakVcY^i]djiZc
www.theosofie.nl
Theosofia 113 / nr 1 - februari 2012
13-01-2012 15:34:27
\ZWdjl7ZhVci=VaaiZcdZbZc#O^_c VXi^ZkZWZigd``Zc]Z^YdbYZ[^cVcX^" ZaZegdWaZbZckVc]Zi>I8^cYZ_VgZc YZgi^\kVcYZkdg^\ZZZjliZ]ZaeZc deadhhZcbV\c^ZidckZgbZaYldgYZc# O^_c^cWgZc\lVh]^ZgXgjX^VVakddg]Zi kddgiWZhiVVckVc]Zi8Zcigjb# Gj`b^c^egdWZZgYZkddgiYjgZcYdb _dc\ZgZcW^_]ZilZg`iZWZigZ``Zc# >c&.('cVboZ]Zi^c^i^Vi^Z[dbZZc 6h]gVbViZWdjlZckddg_dc\Zi]Zd" hd[Zc#Dd`]VYoZ\gdiZWZaVc\hiZaa^c\ kddg`jchiZc]ZilZao^_ckVcY^ZgZc# OZ]VYYZ^ciZci^Zdb]Zi>I8ZZc bZY^iVi^ZXZcigjbiZaViZco^_c!YViVaaZ gZa^\^ZhkZgiZ\ZclddgY^\YZ#DbY^i ^c]djYiZ\ZkZc`gZZ\oZZZc]ZZabdd^ 7dZYY]VWZZaYYVioZoV\Vah]ZiWZ\^c kVcc^ZjlZkdgbZckVcbZY^iVi^ZZc he^g^ijZaZVXi^k^iZ^iZc#
Theosofia 113 / nr 1 - februari 2012
Arend Heijbroek.indd 37
Gj`b^c^cVbVah]dd[YkVc]Zi8Zc" igjbVaaZWZaVc\g^_`ZWZha^hh^c\Zc#9VVg o^_deV[hiVcY^c6YnVglddcYZ!aZkZg" YZY^i\ZZc\ZbV``Za^_`WZhijjghbd" YZade#=ZiWZhijjglVh]^ZgYddgc^Zi kdaYdZcYZWZhaj^ikVVgY^\ZcWZhaj^iZc kVc]ZiWZhijjglZgYZchdbhYddg]VVg iZgj\\ZYgVV^Y#9ZhdcYVc`hlZg`iZY^i VaY^Z_VgZc!kVclZ\Z]Zi\gdiZgZheZXi YVibZckddgGj`b^c^]VY#GdcY&.-% \^c\Gj`b^c^deodZ`cVVgZZcdekda" \Zg#BZckZgiZaYZ]VVgidZcZX]iZgYVi Zg\ZZcilZZYZUGj`b^c^ `dco^_cZc YViZgdeiZgb^_cZZcc^ZjlWZhijjgh" bdYZa\ZkdcYZcbdZhildgYZc#Gj`b^" c^VXXZeiZZgYZY^iZca^ZiYZdekda\^c\ deZc#
GZaVi^ZbZi6YnVg 9ZgZaVi^ZbZi6YnVg^hc^ZiVai^_Y ZZckdjY^\ZcZZcYj^Y^\\ZlZZhi# OdlZa6cc^Z7ZhVciVahI8cVjlWZigd``ZcW^_ ]Zi8Zcigjb#8#?^cVgV_VYVhV!YZ k^ZgYZEgZh^YZcikVcYZIH!]VYYZ bZg`lVVgY^\ZdekVii^c\YVi]Zi>I8 kddgVaZZc`Zg`XZcigjblVhZc!]dZlZa ]^_Zg`ZcYZYVi]Zi>I8ZZcdXXjaiZ a^c`]VYbZiYZEgZh^YZcikVcYZIH! ]ZZ[i]^_idX]kZgYZgV[hiVcY\Z]djYZc kVc]ZilZg`kVc]Zi8Zcigjb#Dd` Hg^GVb!k^_[YZEgZh^YZcikVcYZIH! ]ZZ[i\ZZcVXi^ZkZgdade]Zi8Zcigjb \ZheZZaY#=^_a^ZiY^i`aVVgWa^_`Za^_` dkZgVVco^_cojhGj`b^c^!lVVgYddg ZgidX]ZZcgZaVi^ZbZi6YnVgWZhidcY! o^_]Zic^Zid[[^X^ZZa#CVYZYddYkVc Gj`b^c^9Zk^^c&.-+dcihidcYZgZZc c^ZjlZh^ijVi^Z# =ZiidZcbVa^\ZWZhijjg]VYYZi^_Y \ZcdbZcdbdkZgZZcc^ZjlWZhijjgh" bdYZacViZYZc`Zc#BZcodX]iZZc bdYZabZiYZkda\ZcYZ`ZcbZg`Zc/Zg Y^ZcYZZZcY^gZXiZZcdcadhbV`Za^_`Z
www.theosofie.nl
37
13-01-2012 15:34:27
relatie met de TS Adyar te worden gelegd, waarbij de President van de TS bevoegdheden kreeg waardoor de theosofische identiteit zou worden gewaarborgd. De functie van een alles beslissend Hoofd werd afgeschaft; het bestuur ter plekke zou in gezamenlijk overleg alle lopende zaken moeten behartigen. Radha Burnier, sinds 1980 internationaal President van de TS, kon zich volledig in dit model vinden. In 1988 heeft het bestuur van de Stichting de nodige wijzigingen in de structuur en statuten van de Stichting aangebracht, als gevolg waarvan het ITC een onafscheidelijk deel van de TS Adyar is geworden. Mede als gevolg van de veranderingen van de afgelopen 25 jaar heeft het ITC zich duidelijk geprofileerd als het Europese thuis van de TS. De behoefte werd gevoeld om de accommodatie voor binnen- en buitenlandse gasten te verbeteren. Door bijdragen vanuit de hele wereld werd het mogelijk om Crystal House en Hall te bouwen. Dit was op zichzelf een wonder, gelet op de wankele financiële situatie in het verleden.
Samenvatting Wat kunnen we leren van de stichting en geschiedenis van dit spirituele Centrum? Twee dingen vallen op: Hoewel de doelstellingen van het Centrum gelijk zijn gebleven, is de manier waarop dit vorm wordt gegeven in de loop van de jaren veranderd. Theosofie blijft een levende zaak, waarbij steeds weer wordt getracht om de vorm aan te passen aan de mogelijkheden en eisen van de tijd. Werken in een spiritueel centrum is en blijft bovendien mensenwerk. Waar mensen samen komen voor dit werk ontstaat energie. 38
Arend Heijbroek.indd 38
Zelfs een paar mensen kunnen dan bergen verzetten. Een spiritueel centrum is echter ook een leerschool en de energie kan wel eens tot uitbarstingen leiden. In een van de annalen van het ITC staat beschreven dat dit spiritueel Centrum een experiment is. Traditioneel werden centra opgezet rond een spirituele school of leraar, met een duidelijke autoriteit. Voor het eerst is er nu een centrum waarbij het werk wordt vormgegeven door de gezamenlijke inspanning en zoektocht van –gelijkwaardige– werkers. Dit is de uitdaging, nu en in de toekomst. Over de huidige situatie en de toekomst van het ITC meer in een volgend artikel.
Word Vriend van het Internationaal Theosofisch Centrum (ITC) Gedurende de afgelopen 85 jaar hebben veel Vrienden uit binnen- en buitenland het ITC ondersteund. Wist u bijvoorbeeld dat het in 2011 mogelijk was om in de keuken van Arundale House nieuwe keukenkastjes te plaatsen, dankzij de contributies van de Vrienden? Word Vriend, meld u aan: e-mail: [email protected] www.itc-naarden.org Op 3 maart 2012 vindt er weer een Vriendendag plaats. Aanvang 10.30 u. Dan wordt er stilgestaan bij het feit dat St. Michael’s House 100 jaar geleden werd gebouwd. Er zijn inleidingen en er is een kleine tentoonstelling in de Besant Hall over de geschiedenis van het Centrum. Alle leden van de TVN zijn hierbij uitgenodigd!
www.theosofie.nl
Theosofia 113 / nr 1 - februari 2012
16-01-2012 12:36:30
