Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel
BELEIDSPLAN 2008 – 2012
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
INHOUDSOPGAVE INLEIDING ................................................................................................................................................. 2 DEEL 1: BESCHRIJVING HUIDIGE SITUATIE DE BURGERLIJKE GEMEENTE .............................................. 3 DE HERVORMDE GEMEENTE HEELSUM – KIEVITSDEL ............ 3 HET LEDENBESTAND .......................................................... 3 DE EREDIENSTEN .............................................................. 4 Gewone erediensten .................................................. 4 Heilig Avondmaal ...................................................... 5 Doop ....................................................................... 5 Bijzondere erediensten .............................................. 5 Zangdiensten............................................................ 5 Gezinsdiensten en Jeugdkerk “Reflexxion” ................... 5 HET PASTORAAT................................................................ 6 DE KERKENRAAD ............................................................... 7 DE OUDERLINGEN ............................................................. 7 HET COLLEGE VAN DIAKENEN ............................................. 7 HET COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS ............................. 8 DE ORGANEN VAN BIJSTAND .............................................. 9 De Zendingscommissie ............................................... 9 De Jeugdraad ............................................................ 9 HET JEUGDWERK ............................................................... 9 De catechese ............................................................. 9 Kinderoppasdienst ...................................................... 9 Kindernevendienst...................................................... 9 Hobbyclubs .............................................................. 10 HEJOC ..................................................................... 10 GESPREKSGROEPEN EN CONTACTKRINGEN ......................... 10 Contactkring “De Ontmoeting” .................................... 10 De contactkring voor ouderen..................................... 10 De 50+ kring............................................................. 10 Thema kring ............................................................. 11 Commissie “Vorming en Toerusting” ............................ 11 OVERIGE ACTIVITEITEN .................................................... 11 Het kerkblad............................................................. 11 Het Heelsums kerkkoor .............................................. 11 Het Verjaardagsfonds ................................................ 11 Gedenkdagen en jubilea ............................................ 11 Het autovervoer ........................................................ 12 Gebedsbijeenkomst ................................................... 12 Koffie drinken na de dienst......................................... 12 De commissie "Steen voor steen"................................ 12 IKW......................................................................... 12 De orgelstichting ....................................................... 12 De begraafplaats....................................................... 12 SAMEN OP WEG................................................................ 13 DEEL 2: BESCHRIJVING TOEKOMSTVISIE AANDACHTSPUNTEN VOOR BELEID 2008 – 2012 ................. 14
20 november 2007
1
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
INLEIDING Volgens ordinantie 4, artikel 8, lid 5 van de Kerkorde van de Protestantse Kerk Nederland dient iedere gemeente een beleidsplan op te stellen. Een plan dat aangeeft waar de kernen van de gemeente liggen, zowel in theologisch als in uitvoerend opzicht. Een plan dat gedurende vier jaar aangeeft welke richting we met het beleid van onze gemeente willen volgen en wat ons doel daarin is. Het tweede beleidsplan van de gemeente hebt u thans in handen. In het eerste deel van het beleidsplan is weergegeven hoe de gemeente is samengesteld. De opbouw van de gemeente, de erediensten, de kerkenraad, de ouderlingen, de diaconie, het college van kerkrentmeesters, het jeugdwerk, enz. In het tweede deel is weergegeven wat de aandachtspunten voor beleid zijn in de komende vier jaar. Het beleidsplan zal jaarlijks in de kerkenraad worden geëvalueerd en waar nodig worden bijgesteld. Aldus vastgesteld in de kerkenraadsvergadering van 20 november 2007.
Voorzitter
Scriba
Ds. H.O. Molenaar
L. Keukenkamp
Correspondentieadres: Scriba: De heer L. Keukenkamp Papyruslaan 1 6866 CB Heelsum Telefoon 0317-316552
20 november 2007
2
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
DE BURGERLIJKE GEMEENTE De gemeente Renkum (ruim 31.000 inwoners), waarvan Heelsum (ruim 3.700 inwoners) als één van de zes woonkernen deel uitmaakt, is karakteristiek gelegen tussen de Veluwe en de Rijn, de zogenaamde Veluwezoom. Een "groen landschap" met veel bos, rijk aan traditie, en een vanouds geliefd woonoord voor gepensioneerden. Dat laatste is de oorzaak van de relatief hoge gemiddelde leeftijd van de inwoners. De omliggende gemeenten zijn Arnhem, Ede en Wageningen. DE HERVORMDE GEMEENTE HEELSUM - KIEVITSDEL De Hervormde Gemeente Heelsum-Kievitsdel kan worden gekenmerkt als een open confessionele gemeente. Zij houdt zich, wat haar uitgangspunten voor het leven, werken en inrichting van het gemeenteleven betreft, aan de contouren, zoals deze door de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland zijn vastgesteld.
In dankbare gehoorzaamheid aan de Heilige Schrift als bron van de prediking en enige regel van het geloof doet de gehele kerk, ook in haar ambtelijke vergaderingen, in gemeenschap met de belijdenis der vaderen en in het besef van haar verantwoordelijkheid voor het heden, zich strekkende naar de toekomst van Jezus Christus, belijdenis van de zelfopenbaring van de Drieënige God.
De belijdenis der vaderen is vervat, zowel in de apostolische geloofsbelijdenis, de geloofsbelijdenis van Nicea, en de geloofsbelijdenis van Athanasius – waardoor de kerk zich verbonden weet met de algemene christelijke kerk – als in de Heidelbergse Catechismus, die van Geneve en de Nederlandse geloofsbelijdenis met de Dordtse leerregels, door de Reformatie geschonken aan de Kerk in de Nederlanden.
De Hervormde Gemeente Heelsum-Kievitsdel houdt zich geestelijk gesproken aan de confessionele beleving van het christelijk geloof, dat wil zeggen dat wij de Bijbel als richtsnoer en norm voor heel het kerkelijk leven hanteren en de belijdenissen als een genoegzame toelichting en verduidelijking daarnaast aanvaarden. Hiermee bedoelen wij concreet, dat wij ons willen houden aan Schrift en Belijdenis.
Hiermee wordt uitgesproken dat het gemeenteleven staat in de stroom van de heilsgeschiedenis. Oorspong, zin en doel van het gemeenteleven is enkel te vinden in het spreken van de Here God. Een spreken dat hoogtepunt en middelpunt heeft gekregen in de Openbaring van Jezus Christus. Op de Hervormde Gemeente Heelsum-Kievitsdel is een volledige predikantsplaats gevestigd. HET LEDENBESTAND Per ultimo 2006 bedroeg het aantal belijdende leden 334, het aantal doopleden 193, de overige leden 81 en de restleden 75. Per ultimo 2006 telde de gemeente 381 pastorale eenheden. De leeftijdsverdeling (exclusief restleden) is als volgt (bron: SMRA): 0 - 19 20 - 24 25 - 49 50 - 64 65+
jaar 87 jaar 12 jaar 105 jaar 127 277
De leeftijdsopbouw in de gemeente wijkt af van het landelijk beeld. Ten opzichte daarvan is de leeftijdsgroep boven de 50 jaar sterker vertegenwoordigd, met een forse uitschieter bij de vrouwen in de leeftijdsgroep 85 jaar en ouder. Er zijn 160 leden geperforeerd vanuit andere gemeenten en er zijn 75 leden geperforeerd naar andere gemeenten. De meeste voorkeurleden komen van of gaan naar Hervormd Renkum. Onze gemeente telt echter ook een aantal voorkeurleden uit andere omringende plaatsen zoals Doorwerth, Wolfheze, Oosterbeek, Arnhem, Apeldoorn, Heteren en zelfs Ewijk bij Beuningen.
20 november 2007
3
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
Specifiek voor het bijhouden van de ledenadministratie fungeert er een ledenadministrateur. De predikant heeft de beschikking over het LKL-programma Pastoraal-plus van de SMRA. De samenstelling van de kerkelijke gemeenten in de omliggende dorpen is als volgt:
Hervormde Gemeente Renkum Gereformeerde Kerk Renkum-Heelsum Protestantse Gemeente Doorwerth-Heveadorp
520 belijdende leden 479 belijdende leden 437 belijdende leden
769 doopleden 282 doopleden 286 doopleden
DE EREDIENSTEN Het centrum van de gemeente wordt gevormd door de eredienst. Daarin vindt het samenkomen van de Here God en Zijn volk plaats. Het verzoeningswerk van Jezus Christus en het apostolaat staan centraal, met andere woorden het Woord en ons antwoord. De hemelse offerande van Jezus Christus en de wereldomspannende apostolische bediening van het Woord zijn de oerbeginselen van waaruit de liturgische praktijk en bezinning zich ontplooien. De eredienst is het gebeuren, waarin een aantal handelingen te onderscheiden zijn; te weten de dynamiek van het Woord van God en de reacties van de gemeente daarop in schuldbelijdenis, aanbidding en lofprijzing in gemeenschap, offerande en dienstbetoon. De aard van de Hervormde eredienst wordt bepaald door de Reformatie. Wij geloven in een sprekende God. Zijn Woord heeft derhalve een spilfunctie in elke samenkomst. In de traditie van de Reformatie kennen we verschillende onderdelen in de eredienst, zoals schuldbelijdenis, genadeverkondiging, aanroeping van Gods Naam, schriftlezing(en), prediking, inzameling van de gaven, geloofsbelijdenis en lied. In dat kader reikt het Dienstboek van de Nederlands Hervormde Kerk ons verschillende mogelijkheden aan. De doelstelling van de zondagse eredienst is om:
De Here God door aanbidding, lofprijzing en schuldbelijdenis de eer te brengen die Hem toekomt. Het heil van God te vieren, de sacramenten te bedienen en onze gebeden voor God neer te leggen. Elkaar toe te rusten om als christen te leven. Elkaar tot geloof of geloofsgroei te roepen. De zondag te heiligen. De gemeenteleden elkaar te doen ontmoeten.
Van de woordverkondiging dient inspiratie uit te gaan. De kerkgangers dienen het gevoel te hebben deel te nemen aan een "eredienst”, waaruit zij door de vorm en de inhoud daarvan, inspiratie voor de komende tijd kunnen putten. De preken in normale omgangstaal, waarbij een relatie naar het "hier en nu" wordt gelegd. Er is geen dwingend preekrooster. In de eredienst is er aandacht voor de jeugd. De liturgie in de erediensten dient voldoende flexibel en gevarieerd te zijn. Gewone erediensten Op iedere zondagmorgen vindt de eredienst plaats om 10.00 uur. Op de tweede en vierde zondag van de maand is er een avonddienst om 18.30 uur. Aan de ochtenddienst wordt door gemiddeld 130 gemeenteleden deelgenomen; 's avonds zijn dat er gewoonlijk tussen de 20 en 30. In de ochtenddiensten wordt uit het Liedboek voor de Kerken gezongen. Ook wordt regelmatig - doorgaans met piano begeleiding - een kinderlied gezongen, alsmede liederen uit de Evangelische liedbundel. Bij de ingang van de kerk zijn Liedboeken en Evangelische liedbundels beschikbaar. Elke zondag is er kindernevendienst, uitgezonderd in de zomervakantie; daarnaast functioneert een kinderoppas het gehele jaar door.
20 november 2007
4
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
Heilig Avondmaal Bij de viering van het Heilig Avondmaal wordt voor de orde van dienst gebruik gemaakt van het vijfde formulier uit het Dienstboek, alsmede van een meer “vierend” formulier (o.a. uit het katern van de gereformeerde kerken uit 1981). De viering vindt vijf maal per jaar plaats. Vier keer op een reguliere zondag en één keer op Goede Vrijdag. Op de avond van de viering is er tevens de dankzegging. Er wordt aangezeten aan aaneengesloten tafels. De tafels worden opgesteld door de koster; de diakenen houden toezicht op de viering en dragen zorg voor de avondmaalscollecte. De bestemming daarvan wordt vooraf in het kerkblad gepubliceerd. Ongeveer honderd (uitsluitend belijdende) gemeenteleden nemen deel aan de viering. De afzonderlijke vieringen voor de gemeenteleden in het verzorgingshuis Het Beekdal vindt plaats in een zogenaamde huisdienst. Voor wie het deelnemen aan de vieringen in de kerk of in Het Beekdal niet mogelijk is, wordt op verzoek ook thuis het Heilig Avondmaal gevierd. Doop Bij de viering van de Heilige Doop wordt voor de orde van dienst gebruik gemaakt van het vijfde formulier uit het Dienstboek, alsmede van nieuwere doopformulieren. De Heilige Doop kan bediend worden tijdens iedere reguliere eredienst. De doopouders maken daartoe een afspraak met de predikant; zij hebben met hem een doopgesprek. Bij de doop zijn de kinderen uit de kerk aanwezig rond het doopvont. Na de dienst worden de doopouders door de gemeenteleden tijdens het koffie drinken in Rehoboth gefeliciteerd. Bijzondere erediensten Buiten de gewone erediensten zijn er nog de navolgende bijzondere erediensten:
Goede Vrijdag Tweede Paasdag Hemelvaartsdag (gezamenlijke dienst) Tweede Pinksterdag Tweede Kerstdag Kerk en schooldienst Biddag voor gewas en arbeid (gezamenlijke dienst) Dankdag voor gewas en arbeid (gezamenlijke dienst) Herdenking Reformatie (gezamenlijke dienst) Een aantal jeugd- en gezinsdiensten Ruildiensten, één maal per jaar met de Gereformeerde Kerk van Renkum/Heelsum. Vijf diensten van de Jeugdkerk “Reflexxion”
Zangdiensten Van september tot en met april vindt er elke tweede zondagavond van de maand een zangdienst plaats. Deze diensten zijn laagdrempelig. De bedoeling is dat, naast het grote accent dat op het zingen ligt, randkerkelijken wat gemakkelijker de weg naar de kerk zullen vinden. Ook velen uit de omgeving voelen zich tot deze diensten aangetrokken. Aan iedere zangdienst verleent een koor haar medewerking. De verkondiging geschiedt door middel van verbindende teksten, die tussen de (koor-) liederen gesproken worden en bepaalde zinnen of woorden uit de liederen als uitgangspunt hebben. Gezinsdiensten en Jeugdkerk “Reflexxion” Een aantal keren per jaar worden er gezinsdiensten georganiseerd. Ook wordt op zondagmiddag een aantal diensten van de jeugdkerk “Reflexxion” gehouden. Voor beiden geldt dat het gaat om laagdrempelige kerkdiensten, om met name ook randkerkelijke jongeren te bereiken. De jeugdkerk “Reflexxion” richt zich op jongeren in de leeftijdscategorie tot 25 à 30 jaar. Voor deze diensten wordt getracht sprekers aan te trekken, die zich gemakkelijk kunnen verplaatsen in de belevingswereld van deze jongeren en zich hierdoor specifiek weten te richten op deze leeftijdscategorie, door middel van onder andere verkondiging en gebed. Er wordt medewerking van een jongerenkoor of combo gevraagd.
20 november 2007
5
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
Een dienst wordt altijd afgesloten met gezamenlijk koffiedrinken in Rehoboth of nabij de kerk, om zo ook de mogelijkheid te bieden de informele contacten te onderhouden of aan te boren. Door middel van publiciteit in kerkbode, posters, plaatselijke pers en kabelkrant wordt geprobeerd aandacht te wekken voor deze diensten. Indien mogelijk worden zoveel mogelijk jongeren zelf bij de diensten betrokken. Zowel bij de voorbereiding als bij de uitvoering hiervan. Voor de organisatie wordt er gestreefd naar samenwerking met de Hervormde Gemeente Renkum en de Gereformeerde Kerk Renkum-Heelsum. HET PASTORAAT Doelstelling van het pastoraat is het bevestigen van de gemeenschap der heiligen in het elkaar voorgaan op de weg van geloven en dienen. In de gemeente krijgt het pastoraat gestalte door de predikant, de wijkouderlingen, de pastorale medewerk(st)ers, de wijkcontactpersonen en de leden van het bezoekcomité. Verder heeft ieder gemeentelid een onderlinge pastorale taak. In onze gemeente functioneert een systeem van wijkcontactpersonen en wijkteams. Een wijkcontactpersoon onderhoudt, onder leiding van een wijkouderling of pastoraal medewerk(st)er, namens de kerkenraad:
Contact met een aantal gemeenteleden (ca. 10 personen). Vormt een verbindingsschakel tussen het individuele gemeentelid en de wijkouderling/ pastorale medewerk(st)er. Is als het ware het "oog en oor" van de kerk.
Van het wijkteam maken naast de wijkcontactpersonen ook deel uit de wijkouderling, de wijkdiaken en - waar werkzaam - de pastorale medewerk(st)er. De predikant maakt minimaal 1x per jaar de vergadering van het wijkteam mee. Voorts functioneert er een bezoekcomité, waarvan de leden (ca. twaalf) de veelal hoogbejaarden bezoeken. Onderdeel daarvan zijn de vele ouderen in Mooiland, Het Beekdal, De Koningshof en Hoog Doorwerth. Het comité bezorgt een kerst- en paasgroet bij de oudere (vanaf 75 jaar) en zieke gemeenteleden, almede een bijbels dagboekje bij de 75-plussers. Het pastoraat dient voor iedereen beschikbaar te zijn: zij die hieraan behoefte hebben of waarvan gedacht wordt dat ze die behoefte zouden kunnen hebben, krijgen bijzondere aandacht. Wijkcontactpersonen hebben in deze ook een signaalfunctie. Bij opname van gemeenteleden in een verpleegtehuis elders blijven de contacten bestaan. De directe pastorale zorg wordt overgedragen aan de geestelijk verzorger van dat verpleegtehuis.
20 november 2007
6
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
DE KERKENRAAD De kerkenraad is samengesteld uit de predikant, tien ouderlingen, vijf diakenen en vier ouderlingenkerkrentmeester. De predikant is voorzitter van de kerkenraad. Het moderamen is samengesteld uit de predikant, de (ouderling-)scriba, de voorzitter van de diaconie en de president-kerkrentmeester. De kerkenraad en het moderamen vergaderen maandelijks. De predikant, de ouderlingen en de pastorale medewerk(st)ers vormen samen de pastorale raad, die vijf maal per jaar bijeen komt. Met de Hervormde Gemeente van Renkum en de Gereformeerde Kerk van Renkum/Heelsum worden jaarlijks gezamenlijke vergaderingen van de moderamina en van de ambtsdragers gehouden. DE OUDERLINGEN Van de tien ouderlingen in de kerkenraad van de Hervormde Gemeente Heelsum-Kievitsdel vervult er één de functie van scriba en twee de functie van jeugdouderling. De resterende zeven ouderlingen zijn voor het huisbezoek verdeeld over de zes wijken van de gemeente. De ouderlingen worden in de wijken bijgestaan door een aantal pastorale medewerk(st)ers. De ouderlingen en de pastorale medewerk(st)ers komen onder leiding van de predikant bijeen in de vergaderingen van het pastoraal beraad. In deze vergaderingen wordt het bezoekwerk besproken en worden de daarbij opgedane ervaringen uitgewisseld. HET COLLEGE VAN DIAKENEN Het draagvlak van het diaconaat is de gemeente. Diaconaat houdt een opdracht in voor de gehele gemeente, waarbij de diakenen leiding geven. Het doel van het diaconaat is gestalte geven aan het omzien naar elkaar, wereldwijd en dichtbij, zodat barmhartigheid geschiedt en het heil van Christus zichtbaar wordt in mensen. Vanuit het evangelie wil het diaconaat betrokken zijn bij mens en samenleving en bijzondere aandacht besteden aan achtergestelden, onderdrukten, zwakken, zieken, gehandicapten en bejaarden. Het college van diakenen bestaat uit vijf leden. Het college vergadert ongeveer zes maal per jaar. Het zorgt (samen met het college van kerkrentmeesters) voor de inzameling, de bestemming en de afdracht van de gaven. Het college assisteert bij de viering van het Heilig Avondmaal, organiseert de jaarlijkse seniorentocht en voorziet de bejaarden en zieken van een Paas- en Kerstattentie. Verder biedt de diaconie financiële hulp aan individuele personen, die tussen wal en schip dreigen te geraken. Tijdens de feestelijke hoogtijdagen wordt de Elisabeth Bode uitgereikt. Er functioneert bij toerbeurt (maandelijks) een diaken van dienst. Het college van diakenen verzorgt tevens de kerkomroep. Het doel hiervan is om de gemeenteleden die niet - of niet meer de mogelijkheid hebben de kerkdiensten bij te wonen via de kerkomroep toch de mogelijkheid te bieden deel te nemen aan de erediensten in verbondenheid met onze plaatselijke gemeente. Het bloemenfonds doet haar werk onder verantwoordelijkheid van de diaconie. Zij zorgt voor een boeket bloemen tijdens de eredienst. Deze bloemen worden na de dienst als groet van de gemeente bezorgd bij gemeenteleden, die ziek zijn of net uit het ziekenhuis ontslagen zijn. Wanneer er geen zieken zijn, dan wordt het boeket naar een hoog bejaard gemeentelid gebracht. Bij het bezorgen van de bloemen worden de wijkcontactpersonen ingeschakeld. Het terrein van de diaconie strekt zich verder uit dan alleen de gemeente, bijvoorbeeld in de vorm van overleg en samenwerking op het terrein van de maatschappelijke dienstverlening. Dit vindt plaats via de S.M.D. (sociaalmaatschappelijke dienst) Wageningen/Renkum en het Hulpfonds van de gemeente Renkum. Ten aanzien van het diaconaat wereldwijd vindt hulpverlening aan mensen in nood plaats; via het werelddiaconaat of rechtstreeks aan organisaties. Ook worden Paasgroeten gestuurd aan gevangenen over de hele wereld.
20 november 2007
7
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
Het college van diakenen werkt samen met de diaconieën van de Hervormde Gemeente Renkum en de Gereformeerde Kerk Renkum-Heelsum. Deze samenwerking komt concreet tot uiting in het jaarlijks organiseren van een maaltijd voor ouderen in de drie gemeenten en de organisatie van een gezamenlijke bid- en dankdag, waarbij actie wordt gevoerd voor een goed doel; plaatselijk of regionaal. Waar mogelijk vergroot de diaconie deze betrokkenheid door het vermelden van de bestemming van de collecten, zoals al gebruikelijk bij de avondmaalscollecten. HET COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS De werkzaamheden van het college van kerkrentmeesters betreffen enerzijds het beheer van de kerkelijke gebouwen en goederen en anderzijds de geldwerving ten behoeve van de instandhouding van het pastoraat, de erediensten, de catechese en dergelijke. Het college van kerkrentmeesters wordt gevormd door vier ouderlingenkerkrentmeester en één kerkrentmeester. Het college van kerkrentmeesters wordt voor de uitvoering van haar taken bijgestaan door een parttime koster (50%). Het kostersechtpaar exploiteert tevens het gebouw Rehoboth. De kerkelijke gebouwen en goederen bestaan uit het monumentale kerkgebouw (1517), een monumentaal Dirk van Rossum orgel uit 1864, de pastorie, het verenigingsgebouw "Rehoboth" (1883) en het gebouw "De Vosheuvel". Het gebouw Rehoboth neemt, behalve voor de gemeentelijke activiteiten, ook voor het dorpsgebeuren een centrale plaats in. De Vosheuvel wordt voornamelijk voor jeugdactiviteiten van de gemeente gebruikt. De kerkelijke gebouwen en terreinen verkeren in een redelijke tot goede staat van onderhoud. Het jaarlijkse onderhoud vormt een aanmerkelijke kostenpost. De Rijksdienst voor de Monumentenzorg draagt jaarlijks bij aan het onderhoud van de kerk, op basis van het meerjarenplan. Daarnaast zijn de Commissie voor onderhoud en herstel van oude kerkelijke gebouwen "Steen voor steen" in Heelsum en het Verjaardagfonds een grote financiële steun voor het college van kerkrentmeesters. De hoofdbron van inkomsten vormen de vrijwillige kerkelijke bijdragen van de gemeenteleden. Daarnaast zijn de opbrengsten van de tijdens de erediensten te houden collecten een bron van inkomsten, alsmede een jaarlijkse donatie van de Dirk Horsseling Stichting. Verder ontvangt het college van kerkrentmeesters 50% van het exploitatieresultaat van de begraafplaats. Hoewel de gemeente met ca. 600 leden tot de kleinere gemeenten moet worden gerekend, heeft het verleden geleerd, dat door de inzet van vele vrijwilligers en de bereidheid tot het brengen van financiële offers, de gemeente volledig bestaansrecht heeft. De begroting bedraagt jaarlijks ongeveer € 170.000,-. Tegen de landelijke tendens in stijgen de inkomsten uit vrijwillige bijdragen jaarlijks licht. Mits er degelijk beleid wordt gevoerd en alert wordt gelet op uitgaven en inkomsten, kan de toekomst met vertrouwen tegemoet worden gezien. Voor de verzorging van muziek in de erediensten kan het college van kerkrentmeesters beschikken over vijf organisten.
20 november 2007
8
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
DE ORGANEN VAN BIJSTAND De Zendingscommissie De Zendingscommissie, bestaande uit drie leden, heeft tot doelstelling het inzamelen van gelden ten behoeve van de zending in zowel binnen- als buitenland, alsmede het verstrekken van informatie over de zending. De ingezamelde gelden zijn bestemd voor Kerkinactie, de Morgenlandstichting te Driebergen, de Gereformeerde Zendings Bond te Driebergen en de Inwendige Zendings Bond te Amersfoort. De activiteiten omvatten drie keer per jaar het houden van een zendingscollecte, de zendingsbussen zondag in augustus, het legen van de zendingsbussen bij de uitgang van de kerk, de jaarlijkse verkoop van de zendingskalender en het inzamelen van postzegels en ansichtkaarten. De Jeugdraad De Jeugdraad is samengesteld uit vertegenwoordigers van het jeugdwerk. De Jeugdraad coördineert de kerkelijke activiteiten voor jongeren, gericht op zowel jongeren uit de eigen gemeente, als ook op die van buiten de eigen gemeente. HET JEUGDWERK De catechese De huiscatechese, verzorgd door een viertal huiscatecheten, wordt aangestuurd door het huiscatecheseteam. Dit team bestaat uit een jeugdouderling, een gemeentelid en de predikant. Onder leiding van de predikant komen de huiscatecheten en het huiscatecheseteam een aantal keren in het winterseizoen voor toerusting bijeen. Het doel van de catechese is dat jongeren van onze gemeente:
Hun doop leren verstaan en tot een beamen van deze doop komen (o.a. door het afleggen van openbare geloofsbelijdenis) of tot de doop geleid worden. Het leren verstaan wat de beloften en geboden van God voor hun concrete leven betekenen. Met elkaar leren spreken over (de betekenis van) het geloof. Meer oog krijgen voor elkaar en medeverantwoordelijkheid leren dragen binnen de christelijke gemeente.
De huiscatechese vindt plaats in twee groepen; een groep voor de leeftijd van 12 tot 15 jaar en een groep voor de leeftijd 16+. Samen met de Hervormde Gemeente Renkum en de Gereformeerde Kerk Renkum-Heelsum wordt er jeugdcatechese georganiseerd voor de kinderen die nog op het basisonderwijs zitten. Belijdeniscatechese is de laatste jaren niet structureel aan een groep gegeven, maar vindt plaats op verzoek. Kinderoppasdienst De kinderoppasdienst schept voor betrokkenen de mogelijkheid om met het gehele gezin naar de kerk te gaan. De doelgroep wordt gevormd door de gezinnen met kinderen in de leeftijd van 0 - 4 jaar. De leiding is in handen van één volwassene (minimaal 18 jaar) en één assistent. Kindernevendienst De kindernevendienst is er voor de kinderen van 4 tot 12 jaar om in "hun eigen taal" met het Evangelie bekend te worden. Kinderen moeten het gevoel krijgen dat het geloof in God en Jezus iets voor ons allen samen is. Er zijn zes leid(st)ers beschikbaar en er wordt gebruik gemaakt van "Vertel het maar" van de Nederlandse Zondagschool Vereniging. Daarnaast komt de oudste groep van 12 tot 15 jaar één keer per maand in een aparte kindernevendienst bijeen.
20 november 2007
9
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
Na de schriftlezingen in de eredienst gaan de kinderen naar de nevendienst. Met het oog op hen wordt er met een zekere regelmaat, voordat zij de kerk verlaten, een kinderlied gezongen of een kort gesprekje door de predikant met hen gevoerd. Aan het begin van de ochtenddienst (op drie diensten na in de zomer) steekt één van de kinderen de twee kaarsen op de avondmaalstafel aan. Met Kerst en Pasen zijn er extra activiteiten in de kerk. Bij doopdiensten wordt namens de kinderen van de nevendienst een doopkaart aan de ouders van de dopeling gegeven. Aan het einde van het seizoen wordt er een uitje voor de kinderen georganiseerd en wordt er afscheid genomen van de kinderen, die vanwege hun leeftijd de nevendienst verlaten. Hobbyclubs De twee hobbyclubs trachten de jongeren tot 12 jaar, van de eigen gemeente en daarbuiten, tijdens een ontspannen sfeer bij het hobbyen en knutselen met het Evangelie bekend te maken. De vaste kern bestaat uit respectievelijk 25 en 30 deelnemers. Elke woensdagmiddag is er club voor kinderen van 5 tot en met 8 jaar. Elke woensdagavond is er club voor jongens en meisjes van 8 tot en met 12 jaar, behalve in schoolvakanties. Er wordt gestart met het lezen uit een kinderbijbel/dagboek en daarna gaan de kinderen knutselen, onder andere timmeren, figuurzagen, plakken, naaien, verven, kleien, werken met gips, zoveel mogelijk naar eigen idee. HEJOC De HEeelsumse JOngeren Club probeert de jongeren van 12 tot 16 jaar, door het tweewekelijks organiseren van zeer uiteenlopende activiteiten, tot elkaar te brengen en vanuit een christelijke achtergrond saamhorigheid bij hen te kweken. De avonden variëren van informatief tot sportief en staan voor alle jongeren open. Bij sommige activiteiten in de “Vosheuvel” is er een startonderwerp om samen over na te denken. GESPREKSGROEPEN EN CONTACTKRINGEN Er fungeren enige gespreksgroepen/contactkringen die door middel van het behandelen van thema's de binding met de kerk bij de deelnemers trachten te bevorderen, alsmede de kadervorming te stimuleren. Contactkring “De Ontmoeting” Deze contactkring staat onder leiding van de predikant en bestaat uit een aantal jongvolwassenen en ouders van opgroeiende kinderen (ongeveer 10 deelnemers). Leeftijd ongeveer 25 tot 45 jaar. De contactkring voor ouderen De al vele jaren functionerende contactkring verzorgt van september tot en met Pasen een zevental middagbijeenkomsten voor ouderen (70-plus). De doelstelling daarvan is:
De maandelijkse ontmoeting voor oudere gemeenteleden. Het versterken van de onderlinge band. Het verdiepen van het geloofsleven. Het verbreden van de kennis.
De leiding wordt gevormd door de predikant en enkele gemeenteleden; de bijeenkomsten worden bezocht door een vaste kern van 25 - 30 bejaarde gemeenteleden. De 50+ kring Er is een kring voor 50-plussers onder leiding van de predikant. Gemiddeld aantal deelnemers 12 - 14. Aan de hand van een bijbelstudieboekje worden de gesprekken gevoerd.
20 november 2007
10
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
Thema kring Er is een kring onder leiding van de predikant over thema’s of een bepaald bijbelboek c.q. bijbelgedeelte. Deze kring komt dit winterseizoen samen met de 50-plus kring. Commissie Vorming en Toerusting Deze commissie heeft als doel bezinning op, voorbereiden en uitvoering van het beleid ten aanzien van vorming en toerusting van de plaatselijke kerken. De commissie bestaat uit leden van de Hervormde Gemeente HeelsumKievitsdel, de Hervormde Gemeente Renkum en de Gereformeerde Kerk Renkum-Heelsum. Jaarlijks verschijnt er aan het begin van het winterseizoen een gids met een overzicht van de geplande bijeenkomsten. OVERIGE ACTIVITEITEN Het kerkblad Het kerkblad draagt de naam "In en om de Kerk" en wordt uitgegeven onder verantwoording van de kerkenraad. Het verschijnt maandelijks en is momenteel in zijn 61-ste jaargang. Hoofdredacteur is de predikant; hij wordt geassisteerd door een mede-redacteur. In het kerkblad komen aan de orde: een meditatie; informatie over de erediensten en uit de gemeente; mededelingen van de kerkenraad, het college van kerkrentmeesters, het college van diakenen, de diverse commissies, etc. Voor informatie van buiten de gemeente wordt regelmatig plaats ingeruimd. Het kerkblad telt een oplage van ca. 350 exemplaren. Behoudens het kopieerwerk worden de redactie, de administratie, het binden en het verspreiden geheel door vrijwilligers verzorgd. In de buitengebieden wordt echter per TPG-post bezorgd. Alhoewel geen abonnementsgeld wordt geheven, wordt aangedrongen op een vrijwillige bijdrage in de kosten van tenminste € 12,50 per jaar (€ 22,50 voor de buitengebieden). Inmiddels is de gemeente ook te vinden op internet: www.hgheelsum-kievitsdel.nl Het Heelsums Kerkkoor Het in 1932 opgerichte koor bestaat momenteel uit een hechte groep van ruim 30 leden. Eenmaal per week wordt onder leiding van de dirigent gerepeteerd in het gebouw Rehoboth. Het repertoire bestaat voornamelijk uit geestelijke liederen. Medewerking wordt verleend aan de erediensten op eerste Kerstdag, eerste Paasdag en aan de startdienst voor het winterwerk. Daarnaast wordt er opgetreden in bejaarden- en/of verzorgingscentra. Het Verjaardagsfonds Het Verjaardagsfonds schenkt namens de gemeente aandacht aan de verjaardagen van gemeenteleden. De jarigen worden op of rond de verjaardag door de medewerk(st)ers bezocht met een felicitatiekaart. Op soortgelijke wijze wordt aandacht besteed aan huwelijksjubilea. Dit contact wordt door de gemeenteleden zeer op prijs gesteld en resulteert veelal in een gift aan het Verjaardagsfonds. In overleg met het college van kerkrentmeesters worden uit dit fonds (kleinere) zaken gefinancierd ten behoeve van de inrichting van het kerkgebouw en Rehoboth, waarvoor dit college nog geen middelen beschikbaar heeft. Gedenkdagen en jubilea Ieder gemeentelid ontvangt ter gelegenheid van een gedenkdag (70-ste, 75-ste, 80-ste, 85-ste verjaardag, etc.) van de kerkenraad een attentie, terwijl ter gelegenheid van elk jubileum (25-, 40-, 45-, 50 jaar gehuwd, etc.) namens de kerkenraad een bloemstukje wordt aangeboden.
20 november 2007
11
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
Het autovervoer Voor degenen, die moeilijk op eigen kracht naar de kerk kunnen komen, is voor de wekelijkse morgendienst vervoer per auto beschikbaar. Om ca. zes personen elke zondag naar de kerk te rijden hebben zich vijftien autobezitters beschikbaar gesteld. Ook kan incidenteel (op aanvraag) van de autovervoersdienst gebruik worden gemaakt, bijvoorbeeld voor het bezoeken van avonddiensten. Gebedsbijeenkomst Op de eerste en derde dondermiddag van de maand wordt er van 14.00 tot 15.00 uur in de kerk een gebedsbijeenkomst gehouden, waarin een klein aantal deelnemers samenkomt in gebed om ondermeer voorbede te doen voor de noden in de gemeente en in de wereld. Koffie drinken na de dienst Tenminste op de eerste zondag van de maand wordt er na de kerkdienst koffie gedronken in Rehoboth. Een groot aantal gemeenteleden maakt van deze gelegenheid gebruik. Omdat een deel van de kerkgangers buiten HeelsumKievitsdel woont, is dit ontmoetingsgebeuren voor de onderlinge verbondenheid in de gemeente van groot belang. De commissie "Steen voor steen" De commissie stelt zich ten doel om gelden in te zamelen ten behoeve van het herstel en onderhoud van onze kerkelijke gebouwen. Periodiek worden diverse geldwervende activiteiten georganiseerd, waaronder een oliebollenactie, curiosa verkoop en meubelverkoop. Absoluut hoogtepunt is de tweejaarlijkse rommelmarkt/bazaar, die vele duizenden bezoekers trekt uit de verre omtrek. Deze acties worden gedragen door vele enthousiaste gemeenteleden, als ook niet-gemeenteleden. De opbrengst bedraagt ca. € 30.000,- per twee jaar en vormt daarmee een substantiële bijdrage aan de noodzakelijke onderhoudsverplichtingen. IKW In het brede kader van het pastoraat functioneert het IKW (interkerkelijke werkgroep), bestaande uit vertegenwoordigers van alle kerken in Renkum en Heelsum. Via de weekbladen wordt de Kerst- en Paasgroet verspreid. Eveneens worden de dodenherdenking op 4 mei, de dienst bij de Airborne-herdenking op 17 september en de volkskerstzangdienst in december georganiseerd. Orgelstichting De Orgelstichting is opgericht in augustus 1999 en heeft de ingebruikname van het monumentale Dirk van Rossum orgel mogelijk gemaakt. Nu het orgel naar volle tevredenheid in gebruik is genomen zorgt de Orgelstichting voor de instandhouding van het orgel. Daarnaast worden muzikale uitvoeringen georganiseerd. De begraafplaats Tegenover de ingang van de kerk bevindt zich de kerkelijke begraafplaats. Het beheer daarvan is ondergebracht in de Stichting Kerkelijke Begraafplaats Doorwerth, waarvan de helft van het bestuur wordt benoemd door de kerkenraad van de Hervormde Gemeente Heelsum-Kievitsdel en de andere helft door de kerkenraad van de Protestantse Gemeente Doorwerth-Heveadorp. De beide gemeenten delen ieder voor de helft in het exploitatieresultaat van de Stichting.
20 november 2007
12
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
SAMEN OP WEG Er wordt samengewerkt met de Hervormde Gemeente Renkum en de Gereformeerde Kerk Renkum-Heelsum. Jaarlijks zijn er gezamenlijke vergaderingen van de moderamina (2), van alle ambtsdragers (1), een jaarlijkse kanselruil met Gereformeerd Renkum/Heelsum en enkele gezamenlijke diensten, op de Bid- en Dankdagen en de zondag rondom 31 oktober (kerkhervorming). Voorts is er sprake van samenwerking tussen de diaconieën inzake een jaarlijkse, gezamenlijke maaltijd voor ouderen en overleg tussen de jeugdouderlingen. Een gezamenlijke commissie voor Vorming en Toerusting functioneert sinds enkele jaren naar tevredenheid. In de afgelopen jaren is er intensief gesproken om de samenwerking nadere invulling te geven, bijvoorbeeld in de vorm van het vormen van een federatie of het aangaan van een fusie. Vanuit de Hervormde Gemeente HeelsumKievitsdel is aangegeven dat vooralsnog de voorkeur uit gaat naar het voortzetten van de huidige vorm van samenwerking. De voornaamste reden hiervoor ligt in de modaliteitsverschillen tussen enerzijds de beide Hervormde Gemeenten en anderzijds de Gereformeerde Kerk. Er wordt zeer veel waarde gehecht aan het behouden van de eigen identiteit. Bij eventuele nieuwe ontwikkelingen staat de kerkenraad een "stap voor stap" beleid voor. Recente initiatieven op het gebied van samenwerking met de Hervormde Gemeente Renkum en de Gereformeerde Kerk Renkum-Heelsum zijn de organisatie van de “Alpha cursus” en de organisatie van de jeugdkerk “Reflexxion”. Hierbij wordt beoogd een zo breed mogelijk draagvlak te creëren.
20 november 2007
13
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
AANDACHTSPUNTEN VOOR BELEID 2008 - 2012 Wanneer wij willen formuleren wat ons beleid voor de komende vier jaren is, dan is het goed daarbij te beseffen dat we niet van onszelf uit moeten gaan, maar van Jezus Christus. Het deel van zijn wijngaard dat Heelsum heet, is eigendom van Hem. Wij zijn daarin als werkers aangesteld, maar Hij is de Grote Eigenaar. De Enige die de gemeente Geest en leven kan schenken is Hij Zelf. Of en hoe er in 2012 een gemeente van Christus te Heelsum is, bepaalt Hij en niet wij. Daarmee wordt niet gezegd dat wij met de armen over elkaar moeten gaan zitten, maar is wel het niveau bepaald tussen Zijn doen en ons werken. Hij doet het eigenlijke, “moet” dat ook wel doen, en wij zijn medearbeiders. Niets minder, maar ook niets meer. Hoe meer wij zien dat Hij het beleid bepaalt en niet wij, des te meer zullen wij ook bewust zijn dat we niet moeten uitgaan van “ons” beleid voor “onze” gemeente, maar van Zijn beleid met ons in de komende jaren. Dat zien we natuurlijk niet altijd of meestal niet. Zijn wegen zijn immers hoger dan onze wegen en zijn gedachten dan onze gedachten. Maar evengoed mogen we vertrouwen dat de Here Jezus door zijn Geest in ons midden wonen en in onze harten werken wil. Aan ons om Hem de ruimte te geven. Het beste beleid begint door uit te gaan van Hem en van onze afhankelijkheid van Hem. Dat kunnen we concreet maken met twee woorden: “concentratie” op Jezus en “verdieping” van ons geloof in Hem. In een tijd waarin de zichtbare kerk kleiner wordt en waarin het er voorlopig niet naar uitziet dat dit proces zal stoppen, is het een goede zaak dat een gemeente zich concentreert op de kern van haar geloof. In Wie ze gelooft, namelijk God de Vader, die mens geworden is in Jezus Christus, Zijn Zoon, en Die in ons woont door de Heilige Geest. Door middel van prediking waarin Christus centraal staat, pastorale toerusting en pastoraat, catechese en allerlei vormen van gemeentewerk, willen wij deze concentratie en verdieping bevorderen. Deze concentratie en verdieping krijgen gestalte in de persoonlijke navolging van Christus. Vanuit dit hart werkt Hij door ons heen door op allerlei vlakken in het gemeentelijk werk, zoals pastoraat, diaconaat, zending, jeugdwerk etc, etc. Zaak is een heldere identiteit te houden, waarin Jezus Christus als Zoon van God centraal staat. Daarmee wil Heelsum in haar kerkelijke vormen niet star zijn, niet conservatief, alsof nooit enige andere vorm van eredienst zou mogen worden toegelaten. Maar de gemeente wil het veranderen van vormen ook niet beschouwen als doel op zich. Alsof verandering op zich het geestelijk leven zou geven. Niet star, open voor “andere vormen”, maar tegelijk een duidelijk herkenbare vorm houden waarin haar diepste identiteit tot uiting komt. Dat hier een kloof ligt met de beleving van de jeugd zijn we ons bewust. De gemeente is gezien haar sociologische samenstelling een oudere gemeente. Ook de ouderen hebben even goed hun plek en ook zij verlangen naar een herkenbare eredienst, waaruit zij inspiratie en bemoediging kunnen putten. Middels andere vormen als kindernevendienst, kinderclubs en jeugdkerk proberen wij deze kloof te overbruggen. Dit zal een voortdurend punt van aandacht moeten zijn. Het pastoraat is een belangrijke kern van het gemeente zijn en dient voor iedereen beschikbaar te zijn. Wij willen meer aandacht besteden aan de benadering van de randkerkelijken. Mede met het oog hierop zullen waar mogelijk groothuisbezoeken worden gehouden. Verder wordt er een procedure uitgewerkt om nieuw ingekomenen in de gemeente welkom te heten en zo goed mogelijk te integreren. In de komende jaren willen we de jongeren meer betrekken bij de kerk. Dit is nu een punt van zorg. De wekelijkse kerkdienst wordt door een zeer gering aantal jongeren (leeftijd tussen 16 en 25 jaar) bezocht. Jongeren voelen zich blijkbaar niet betrokken, geraakt of gepakt. De kerk sluit niet aan bij hun belevingswereld. De fundamentele vragen (God, de zin van het leven etc.) zijn er natuurlijk wel, maar worden elders gesteld en besproken. Zo zijn de diensten van de jeugdkerk “Reflexxion” goed bezocht. Naast het opbouwen van de jeugdkerk “Reflexxion” wil de kerkenraad de bezoekers van de jeugdkerk proberen te betrekken bij de reguliere eredienst. Om het pastoraat onder jongeren te intensiveren zal er met de jeugdouderlingen en jeugdraad overleg plaatsvinden.
20 november 2007
14
Hervormde Gemeente Heelsum - Kievitsdel Beleidsplan 2008 - 2012
De gemeente is dankbaar voor de vele medewerkers die er zijn en die zich op allerlei manieren inzetten. Tegelijk beseffen we dat we een kleine gemeente zijn, kwetsbaar in aantallen. Mede daarom willen we het niet zoeken in het optuigen van nieuwe commissies, maar vanuit de concentratie en verdieping op Jezus Christus, vinden wat onze hand vindt om te doen en op die manier gestalte geven aan het concrete gemeente zijn. Op die weg blijkt wat er leeft en wat stand houdt. Het blijkt dat als het aanslaat in de harten van de gemeenteleden, een en ander goed blijft draaien. Te denken valt aan de rommelmarkt, activiteiten van “Steen voor steen”, het gebedsuur, vormen van jeugdwerk, pastorale, diaconale en andere kerkelijke arbeid. Daar zijn we dankbaar voor, als ook voor het starten van een “Alpha cursus”, waarmee het missionaire element van de gemeente versterkt wordt. De samenwerking met de Hervormde Gemeente Renkum en de Gereformeerde Kerk Renkum-Heelsum wordt wat de Hervormde Gemeente Heelsum-Kievitsdel betreft “stap voor stap” uitgebreid. Belangrijke onderdelen zijn de jaarlijkse organisatie van de “Alpha cursus” en de organisatie van de jeugdkerk “Reflexxion”. Voor de bevordering van het kerkelijk leven is een goede communicatie (intern en extern) nodig. Van oudsher neemt het kerkblad “In en om de kerk” de centrale plaats in. In de komende tijd zal de website van onze gemeente (www.hgheelsum-kievitsdel.nl) worden uitgebreid en geprofessionaliseerd, waarbij gelet zal worden op een goede integratie van kerkblad en website. Zo zal de informatie die gepubliceerd is in de gemeentegids via de website regelmatig geactualiseerd worden. Daarnaast zal het programma van de commissie Vorming en Toerusting veel aandacht krijgen. Tevens zal op de website meer ruimte komen voor actueel gemeentenieuws om het onderlinge contact te verstevigen. Wanneer daar belangstelling voor is kan wellicht een discussieforum ten aanzien van actuele kerkelijke zaken worden opgezet. De website is ook een uitstekend medium om de identiteit van onze gemeente op een goede en verantwoorde manier uit te dragen. Onderzocht zal worden of er een beter herkenbare domeinnaam voor de website kan worden gekozen.
20 november 2007
15