HERTOGPOST februari 2015 Maandblad van de 's-Hertogenbossche Filatelistenvereniging 27e jaargang nummer 2 Geachte leden, Hierbij nodigen wij u uit voor de bijeenkomst op donderdag 26 februari a. s. in zaal 1 van sociaal cultureel centrum ‘De Helftheuvel’, Helftheuvelpassage 115, 5224 AC te 's-Hertogenbosch. Aanvang 20.00 uur.
Agenda bijeenkomst 26 februari 2014 1. Opening, verslag 22 januari j. l., ingekomen stukken en mededelingen 2. De traliepostzegels, lezing door Dam van der Linden 3. Verkoping 4. Verloting 5. Rondvraag 6. Sluiting
In deze Hertogpost o.m.: ‘Filatelistische’ poststukken Albumblad: Dam van der Linden Het jaarboekje over 1997 vertelt Is dit Humor? De Kokoon Club De Grote Oorlog (7b) Duur verhuizen of Hollandse zuinigheid?
H
ERTOGPOST 2015 nadert met rasse schreden. De organisatie machine draait op volle toeren. Inzenders leggen de laatste hand aan hun tentoonstellingscollecties. En de catalogus en andere drukwerken rollen al bijna van de drukpersen. Het wordt nu menens. Dus moeten de handen uit de mouwen: vrijwilligers gezocht! Zie pagina’s 2 en 3. Op het programma van 26 februari staat een lezing door ons lid Dam van der Linden over de zgn. traliezegels. Met zijn ‘Stuk van de Maand’ op pagina 26 probeert hij ons alvast in de juiste stemming te brengen.
1
Op donderdagmorgen 19 maart 2015 starten we vanaf 9:00u. met de opbouw van HERTOGPOST 2015. Tentoonstellingskaders dienen opgesteld te worden. Banieren, vlaggen en vlaggenlijnen moeten opgehangen worden. Tafels & stoelen dienen geplaatst te worden en voorzien van een rok en kleed. Posters en aanplakbiljetten dienen opgehangen te worden enz. enz. We zoeken vrijwilligers om deze werkzaamheden mee uit te voeren! De organisatie heeft handjes nodig om de 1½ jaar voorbereidingen om te zetten in daden. Het is voor uw eigen postzegelvereniging. Het 85-jarig jubileum, dat groots gevierd gaat worden…. Graag uw voorkeuren, wensen aangeven s.v.p. DONDERDAG 19 MAART 2015 Kom ook een paar uur helpen op donderdag 19 maart aanstaande? We starten om 9:00u. en hopen dat alles klaar staat wanneer de inzenders hun verzamelingen komen inhangen om 19:00u. Mogen wij op u rekenen? Vele handen maken licht werk, nietwaar. VRIJDAG 20 & ZATERDAG 21 MAART 2015 Daarnaast zijn er een klein aantal eenvoudige werkzaamheden tijdens de HERTOGPOST 2015 zelf (20 & 21 maart overdag) die ingevuld dienen te worden. Ook hier vragen wij aan onze leden hun handen uit de mouwen te steken. HERTOGPOST 2015 is beide dagen open vanaf 10:00u.
2
ZATERDAG 21 MAART 2015 Op zaterdag 21 maart 2015, om 16:00u. hopen we terug te mogen kijken op een succesvolle HERTOGPOST 2015. Vanaf dat moment starten we met de afbraak van het evenement. Ook hier vragen en hopen we dat de leden van de postzegelvereniging meehelpen om alles weer op te ruimen. Op Zaterdagavond sluiten we de deuren van HERTOGPOST 2015 definitief. Mogen wij op uw steun rekenen? U kunt tijdens onze bijeenkomsten van februari en begin maart zich opgeven bij voorzitter Peter Teurlings en/of secretaris René Kok. Ook via de mail kunt u zich opgeven:
[email protected] of per telefoon 073-656 76 80.
Pzh West Brabant Prins Bernhardstraat 13 4793 CT Fijnaart
Tel.nr. 0168-462641 E-mail:
[email protected]
RUIME SORTERING POSTZEGELS VAN VEEL EUROPESE LANDEN (o. a. gespecialiseerd in Nederland, Duitsland, Zwitserland en Frankrijk) OOK EEN UITGEBREIDE STOCK VAN O. A. AUSTRALIË Op de donderdagse verenigingsavonden ben ik altijd aanwezig. Indien u geïnteresseerd bent in een bepaald gebied kunt u mij dit laten weten. Ik breng dan het gevraagde voor u mee. Ook altijd een ruime keuze in 5-centsboeken. Tevens behandeling van mancolijsten. 3
VERSLAG VAN DE BIJEENKOMST VAN 22 JANUARI 2015 1. Opening: Rond de klok van acht uur: wederom een hartelijk welkom aan een ieder door de voorzitter. De eerste bijeenkomst van het jaar, waarin we ons 85-jarig bestaan zullen gaan vieren. Een belangrijk jaar dus. Meer dan 75 mensen zijn vanavond gekomen om weer deel te nemen aan de Wilde Veiling. We tellen 500 kavels: het zal vanavond niet al te vroeg worden. Afwezig met kennisgeving zijn: de heren M. Snoeren, J. Kok en L. Gerritsen. Maar er is vanavond ook een droevige mededeling. In de afgelopen periode bereikte ons het bericht van vier overleden leden: De heren G. Schippers, J. Spierings, H. Kuijs en G. Heijmans. De voorzitter vraagt om één minuut stilte ter nagedachtenis van deze leden en tot steun van hun familie. Hierna heeft de voorzitter ook nog goed nieuws. Onze vereniging heeft in de afgelopen weken ook twee nieuwe leden ingeschreven: de heren Van de Merkhof en SchefferKlots. Ze zijn vanavond niet aanwezig, maar we hopen ze binnenkort op onze verenigingsavond te kunnen verwelkomen. Het verslag van 18 december 2014 wordt zonder op- of aanmerkingen goedgekeurd. Wel vraagt de voorzitter bijzondere aandacht voor een aantal mededelingen met betrekking tot ons komende jubileum op 20 en 21 maart a. s. in de Maaspoort: het wordt een groots festijn met een zeer afwisselende programmering. Een greep hieruit: - Er komt een tentoonstelling met 274 kaders, waaronder 40 kleine kaders van de jeugd. Voor wedstrijdcategorie III tellen we 72 kaders en er zijn 96 kaders rondom het thema Brabantica, waaronder 27 met prentbriefkaarten over oude stadsgezichten en het Brabantse dorpsleven. - Er is een modelspoorweggroep met treintjes en huisjes over een plateau met een lengte van 10 meter. - Er is een maquette met Bossche straten. - Er is een workshop rondom het thema ‘Postzegels en 3-D-kaarten’. - De dag van de jeugdfilatelie (met Nijntje) wordt op zaterdag uitgebreid gevierd. 's-Hertogenbossche Filatelistenvereniging opgericht 8 oktober 1930 Inschrijving Kamer van Koophandel Oost-Brabant, nummer 40216509 Secretaris René Kok, Jacq Perkstraat 45, 5242 GA Rosmalen telefoon 073 – 523 04 79 E-mail:
[email protected] Redacteur Hertogpost Huber van Werkhoven: tel. 073 – 613 24 38 E-mail:
[email protected] ING rek.nr. NL64 INGB 0001 0879 84 t. n. v. ’s-Hertogenbossche Filatelistenvereniging de jaarcontributie bedraagt € 35 Bibliothecaris tel. 073 – 657 02 29 E-mail:
[email protected] Website: www.hertogpost.nl E-mail:
[email protected]
4
- PostNL geeft twee beursvelletjes uit met als thema Jeroen Bosch, in het kader van zijn 500e sterfdag in 2016. - Er is een mobiele drukkerij. - De Vincentius Vereniging komt met antiquarische boeken over Brabant. - Er zijn vele standhouders, uit binnen- en buitenland. De voorzitter geeft een indrukwekkende opsomming van alle PR-activiteiten die in dit kader plaats hebben gevonden of nog plaats zullen vinden. Er zijn tienduizenden flyers uitgedeeld, of bij allerlei tijdschriften of postzendingen bijgevoegd. Tot zelfs de lichtreclame in Vught toe. Last but not least: Er komt een schitterende Jubileumcatalogus, met uitgebreide redactionele artikelen en een unieke bijdrage van Huber van Werkhoven over ‘de Perfins uit ’s-Hertogenbosch’. Deze catalogus is voor de leden van onze vereniging gratis verkrijgbaar. Al deze activiteiten kosten heel veel mankracht en energie. Wij zouden het fijn vinden als er leden van de vereniging zijn die bij deze beurs hand- en spandiensten willen verlenen: bij de opbouw, de beurs zelf en het opruimen. Geef alstublieft uw naam door bij het bestuur. Ook kunnen wij nog wel wat assistentie gebruiken bij het flyeren op 30 en 31 januari en 1 februari 2015 bij de Boekenbeurs van de Vincentius Vereniging in de Brabanthallen. Naast deze jubileumbeurs organiseren wij voor onze leden ook nog andere activiteiten. U wordt daar nog apart van op de hoogte gesteld. Zo zullen wij een bedrijfsuitje organiseren naar het sorteercentrum van de post op De Brand. Dat zal plaats vinden eind april - begin mei. Ook gaan we in dit jaar naar een Albumfabrikant. Maar op zaterdag 10 oktober 2015 (noteert u alvast die datum!) vieren wij ons jubileum met een receptie en een buffet, via inschrijving, maar gratis voor onze leden. 2. Het aangekondigde PPP-tje door Daan van Os komt te vervallen vanwege het niet beschikbaar zijn van de beamer. Dit zal zeker een volgende keer wel doorgang vinden. 3. De Wilde Veiling: Zoals gezegd hebben we vanavond 500 kavels. Vijf rondes van 100 nummers. De veilingmeester gaat ons energiek voor in een prachtige veiling. Men spreekt van een goede kwaliteit. Er wordt ook flink geboden en verkocht. Regelmatig wordt de 10 Euro-grens doorbroken. Ik noteer zelfs een ‘avond-record’ van 23 Euro voor kavel 461. Om 23.10 uur vindt de laatste koop van de avond plaats. Het is nog even wachten op de afrekening. Ik zie vele tevreden gezichten. 4. Tenslotte de Rondvraag: Mevrouw van Oijen verzoekt een ieder, die in het verleden voor zuster Lucia postzegels verzamelde voor het goede doel, daar vooral mee door te gaan en die te overhandigen aan haar of mevrouw van de Berg. Na de mededeling, dat er bij de Nieuwtjesdienst nog gratis Filakranten zijn af te halen, gaat de voorzitter over tot 5. De sluiting, met dank voor uw aanwezigheid en een goede thuisreis toegewenst. René Kok, secretaris.
5
MEDEDELINGEN VAN HET SECRETARIAAT De volgende bijeenkomst van de vereniging is op donderdag 26 maart a. s. om 20 uur in scc De Helftheuvel. Zaal 1 is om 19 uur open. De volgende postzegelinstuif/ruilbeurs van de vereniging is op zaterdag 14 maart a. s. van 10 tot 12.30 uur in scc De Helftheuvel. U kunt de kavels inzien van de maartveiling en niet-verkochte kavels van vorige verkopingen alsnog kopen. Als onderdeel van het jubileumjaar vindt een excursie plaats naar het sorteercentrum van PostNL in De Brand. Een zeldzame kans om met eigen ogen te zien hoe het proces van post sorteren tegenwoordig verloopt. De rondleiding duurt 1½ à 2 uur. Er zijn twee data gepland waarop steeds een groep van ongeveer 20 personen terecht kan: maandag 20 april en maandag 4 mei. Aanvang 19 uur. We gaan met eigen vervoer. Beschikt u zelf niet over een auto, dan kunnen we vast wel organiseren dat u met iemand kan meerijden. Voor deelname kunt u zich aanmelden bij onze secretaris, René Kok. Tussen de bedrijven door heeft het bestuur zich beziggehouden met actualiseren van het Huishoudelijk Reglement van de Vereniging. Vooral Wim Rovers heeft zich daarbij verdienstelijk gemaakt. In het verleden genomen besluiten zijn verwerkt. En de tekst is aangepast aan de huidige stand van zaken binnen de vereniging. De nieuwe concepttekst vindt u op onze website onder de knop ‘organisatie’. Een uitgeprinte versie ligt ter inzage op de instuif van 14 maart en op de ledenbijeenkomsten van 26 februari en 26 maart. Behandeling en vaststelling vindt plaats tijdens de jaarvergadering op 23 april a. s. Meestal op de derde zondag van de maand (maar in februari in verband met carnaval een week later, op zondag de tweeëntwintigste) vindt van 10 tot 13 uur een heel interessante ruilbeurs plaats te Berkel-Enschot. Adres: Cultureel Centrum De Schalm, Eikenbosch 1. Vol trots heeft Postzegevereniging Volkel Uden laten weten dat zij sinds kort een eigen website heeft: www.pzv-volkel-uden.com. Daarop is onder meer te lezen dat elke 1e en 3e zondag van de maand van 9 – 12.30 u. een ruilochtend plaatsvindt. Zaterdag 28 februari is om 13.30 u. een veiling georganiseerd met maar liefst 864 kavels. De vereniging komt samen in Ontmoetingsplein MuzeRijk, Klarinetstraat 2 te Uden.
6
HET JAARBOEKJE OVER
1997
VERTELT
De voorzitter houdt een vurig pleidooi om meer van de bibliotheek gebruik te maken. Er staat geen verslag van de bibliotheek in het jaarboekje omdat er nauwelijks belangstelling voor de bibliotheek bestaat. Pogingen van het bestuur om PTT, NBFV en NVPH warm te krijgen om de 's-Hertogenbossche Filatelistenvereniging met haar vernieuwende voorstellen een groot filatelistisch evenement te laten organiseren mislukken. Het initiatief wordt wel van harte ondersteund maar het plan wordt financieel onhaalbaar geacht. [dan maar keihard en geraffineerd terugslaan in 2010] Ledenadministrateur, oud-bestuurslid, vrijwilliger bij vele tentoonstellingen J.A. Thissen krijgt voor zijn inzet de titel lid van verdienste. De voorzitter overhandigt hem de zilveren verenigingsmedaille. Oud-bestuurslid P.M. Prinssen overlijdt op 80-jarige leeftijd. Hij was bijna 40 jaar penningmeester, werd lid van verdienste, erelid en was beschermheer. Het bestuur heeft dit jaar voor het eerst sinds 1976 niemand hoeven te royeren. [!?] Ook dit jaar zijn er weer ruildagen in Oss georganiseerd. [veel leden komen uit deze regio] M. Foppele verlaat na 13 jaar wegens drukke werkzaamheden de afdeling Jeugd. Vele jaren was hij penningmeester van deze afdeling en een lange periode ook secretaris. Marten Tilstra
7
ALBUMBLAD
Dam van der Linden: ‘Ik ben nog lang niet uitverzameld…Echt niet!’ door: René Kok Vandaag ga ik naar het mooie Hilvarenbeek, u weet wel van de Beekse Bergen. Het is mistig en regenachtig. Dat trieste weer wordt gauw goed gemaakt, als je binnenkomt bij de familie Van der Linden. Een echt gastvrij, Brabants onthaal. We beginnen te praten en het eindigt veel later pas weer bij het vertrek. Binnen valt een schilderij op van Theo Pastoor: de Bossche Verwersstraat. Prachtig om naar te kijken. Dam leidt me naar een ander schilderij van deze kunstenaar: zijn lievelings-schilderij, als een rode draad door zijn leven: De 2½ Gulden van Veth. Het arbeidzaam leven: Dam is zijn hele leven lang een echte bankman geweest. Nee, niet de bankierskant van het bankwezen. Hij heeft zich zijn hele leven lang bezig gehouden met, zoals hij het noemt, het computergebeuren op de bank. Na een driejarige opleiding bij Van Lanschot in Tilburg, vertrok hij eind 1967 8
naar Den Bosch. Hij ging zich daar bezig houden met de (start van de) automatisering bij de Bossche Bankier. Een prachtige tijd. Van programmeur ontwikkelde hij zich tot systeemanalist, daarna hoofd van die afdeling, om zich ten slotte te storten op de computerbeveiliging. In 1990 maakte hij de overstap naar Crédit Lyonnais, dat zich later ontwikkelde tot de Generale Bank en uiteindelijk nog bekender werd onder de naam Fortis. Daar was hij tot het eind van zijn carrière (in 2002) ‘IT-officer’. Full-time-filatelist: De ouders van Dam vestigden zich in 1938 vanuit de ZuidHollandse Hoeksche Waard in Tilburg. Dam zelf voelt zich momenteel bijzonder thuis in het actieve Hilvarenbeek, met een prachtig dorpsleven en veel verenigingen, waaronder de Harmonie. Nee, zelf bespeelt Dam geen instrument, maar regelmatig genieten hij zijn echtgenote van prachtige optredens. En - geloof het of niet - tot de dag van vandaag is hij ook nog actief met tafeltennis. Sportief is hij zeer zeker. Daarnaast een leven lang (meer dan 40 jaar) betrokken bij het korfbal als speler, scheidsrechter, jeugdtrainer en coach. Zijn (drie) dochters en hun schoonfamilie zijn nog steeds zeer actief (op een zeer behoorlijk niveau) in die sport. Dam was ooit lid van meer dan 20 postzegelverenigingen in Nederland, België en Duitsland. Hij is lid van de Nederlandse Academie en is ook benaderd door de Belgische en Engelse Academie. Een eervol verzoek, waar hij geen nee tegen wilde en kon zeggen. Hij is op dit moment nog lid van een kleine tien verenigingen, waaronder onze Bossche vereniging. En ook bijna 50 jaar van de Tilburgse vereniging V. P. T. Wanneer is het allemaal begonnen? In de vierde klas van de lagere school (hij zal ongeveer 10 jaar oud geweest zijn) was hij bevriend met de broertjes Hans en Bert Kuiper. Hun vader verzamelde ook postzegels. En we kunnen dus gerust stellen, dat Dam nu zestig jaar filatelist in hart en nieren is. In zijn zgn. eerste fase verzamelde hij Nederland, België, Scandinavië en de Engelse koloniën. In de tweede fase (zo vanaf 1982) begon hij zich te interesseren voor stempels op postzegels. Die prachtcollectie heeft hij inmiddels verkocht. Er moest ruimte komen voor een derde stap: de Postgeschiedenis. Maar ook in dit omvangrijke verzamelgebied ging hij zich specialiseren. Om een paar voorbeelden te noemen: Poststukken met Koningin Wilhelmina (type Veth: van 1924-1944) en vervolgens de mengfrankeringen Poststukken met de tralieszegels en met Wilhelmina (type Konijnenburg) 9
Duitsland, en dan met name de ‘vreemde’ rubrieken, zoals de Hindenburg-medaillons en de zgn. ‘Postwurf-Sendungen’ (=de niet gefrankeerde kaarten/ enveloppen) Postgeschiedenis van het Derde Rijk
Kortom: Dam’s belangstelling spreidt zich uit over zo’n 25- 30 verzamelgebieden.
Uit de verzameling van Dam van der Linden: een brief uit Hilvarenbeek met twee Vethzegels. Tot slot: nog even over onze eigen Bossche vereniging (waar Dam in februari overigens weer een lezing komt geven over het gebruik van de traliezegels in WO II). Hij roemt de goede sfeer en de instelling. Hij beweert, zonder te overdrijven, dat hij onze vereniging ‘de actiefste in Nederland’ vindt, onder andere op het gebied van tentoonstellingen en bijvoorbeeld het verenigingsblad ‘Hertogpost’. Nee, desgevraagd, heeft Dam geen ambities in de richting van de landelijke Bond. Daar heeft hij het veel te druk voor. Voor ik afscheid neem van Dam en zijn echtgenote, krijg ik nog een uitgebreide rondleiding langs zijn filatelieverzameling. Voor elke liefhebber een waar paradijs! ‘Oh, ja’, zegt hij nog aan het eind van mijn bezoek, ‘in de vakantie doe ik niet aan filatelie. Dan gaan we er lekker samen met de caravan vandoor.’ Geraakt door zoveel eenvoud en bescheidenheid, maar ook door zoveel deskundigheid, verlaat ik Hilvarenbeek in prima stemming, ondanks het nog steeds wat druilerige weer. Weer een ervaring rijker. Daarnaast heb ik ook weer een lid van onze vereniging wat beter leren kennen. 10
HOE EEN ‘FILATELISTISCH’ POSTSTUK TOCH INTERESSANT KAN WORDEN!? door Dam van der Linden Op het eerste gezicht lijkt dit niet zo ’n logische vraag. Immers, opzettelijk met filatelistische bedoelingen vervaardigde poststukken, zijn niet zo in trek bij de postgeschiedenis verzamelaar. Echter door niet vooraf vermoede/geplande omstandigheden kan zelfs zo’n ‘filatelistisch’ poststuk toch nog erg interessant worden. Dat zal de toelichting bij onderstaande stukken duidelijk maken.
Nijmegen, 10 december 1948. Als drukwerk verzonden briefkaart met bestemming Erfurt, Duitsland. Tarief tot 50 gram 5 cent. Tot einde van de jaren ‘40 waren particuliere drukwerken naar Duitsland echter verboden. Daarom werd deze filatelistische kaart, die kennelijk was bedoeld om iemand een plezier te doen met het stempel van het Autopostkantoor, teruggestuurd. Enkele achtergronden van het autopostkantoor In 1929 werd in Frankrijk het idee gelanceerd om een rijdend postkantoor te ontwikkelen voor manifestaties en sportevenementen, een ‘Bureau de Poste Automobile’. Andere landen volgden dit voorbeeld. Ook Nederland bleef niet 11
achter. In 1939 ontwierp ene De Koo het eerste rijdende postkantoor voor de PTT. Het Autopostkantoor nr. 1 bestaat uit een trekker van Chevrolet en een oplegger. In afgekoppelde stand kan men aan de voorzijde acht schrijftafels uitschuiven. Aan de achterzijde zijn drie geluiddichte telefooncellen ingebouwd. Aan de tweede lengtezijde zijn een briefkaartenautomaat en twee postzegelautomaten aangebracht. Over de lengte van het felrood geschilderde autopostkantoor staat in gouden letters ‘Post-Telegraaf-Telefoon’. Het rijdend postkantoor werd voor het eerst ingezet bij de TT in Assen (30 juni - 1 juli 1939) en later bij diverse manifestaties, waaronder de Jaarbeurs in Utrecht, het Feyenoord Stadion in Rotterdam voor de NCRV landdag, en de Vierdaagse van Nijmegen.
Een afbeelding van het eerste Nederlandse rijdende autopostkantoor.
12
München, 12 februari 1953. FDC met bestemming Utrecht. Tarief: brief tot 20 gram van Duitsland naar Nederland 30 pfennig. Tot nu toe niets mis. Een eerstedagenvelop is bijna per definitie ‘filatelistisch maakwerk’. Soms kunnen er echter omstandigheden zijn die dit drastisch veranderen. Linksboven is het woord ‘Einschreiben’ geschreven. Om die reden is de enveloppe in Nederland als ‘ambtshalve aangetekend’ behandeld. De kosten hiervoor waren tweemaal het aantekenrecht van 15 cent is 30 cent. En deze kosten van ambtshalve aantekening moesten met portzegels worden voldaan. En nu de ‘slimheid’ van een PTT beambte: deze beschouwde de ingedrukte 3 Kreuzer als frankering, ook al is dit een zegelbeeld van 1849. Daarom plakte hij niet voor 30 cent, maar slechts 27 cent portzegels. Zodoende is dit filatelistische poststuk uitgegroeid tot een echt posthistorisch document. -o-o-o-
NIEUWE EMISSIES 2 maart :
- Geboortepostzegel: zegel van € 0,69 - 200 jaar koninkrijk: 4 zegels van € 0,69 13
‘Ook als u geen kostuum hebt’! Drie weken voor het carnaval 2015 in 's-Hertogenbosch losbarst duikt deze ogenschijnlijk onschuldige uitnodiging op. Maar er is natuurlijk geen enkel verband tussen de Kokoon Arts Club en ons carnaval.
Afb. 1: Uitnodiging van de Kokoon Arts Club voor het gemaskerde bal op 10 maart 1934, Cleveland, Ohio, USA. Het is 1911. In Cleveland, Ohio, Amerika richten een aantal armlastige kunstenaars de Bohemian Kokoon Arts Club op. Ze hopen als groep goedkope atelierruimte te krijgen. De kunstenaarsclub promoot het modernisme in al zijn facetten. Het modernisme is een verzamelnaam voor vernieuwende westerse stromingen in de kunst en maatschappij. Het modernistisch tijdperk loopt van het eind van de 19e eeuw tot en met de eerste helft van de 20e eeuw. De term 'Modernisme' refereert aan een culturele beweging die vooral na de eerste wereldoorlog in verzet komt tegen de traditionele opvattingen en vormen van kunst, architectuur, literatuur, geloof, sociale organisatie en het dagelijks leven. Alle kunstuitingen moeten vernieuwd worden zodat zij de moderne, geïndustrialiseerde maatschappij beter weerspiegelen. 14
Bekende modernisten in de westerse wereld zijn Piet Mondriaan, Virginia Woolf, Arnold Schönberg, Picasso, Le Corbusier. De gevestigde orde voelt zich bedreigd. Conservatieven richten een paar jaar later als tegenkracht de Cleveland Society of Artists op. De Kokoon Arts Club is in de periode 1913 tot en met 1946 beroemd en berucht geworden om haar jaarlijkse gemaskerd bal. En dit is nu precies waar het bij de kaart van afbeelding 1 om gaat. Het is een herinnering, mogelijk toegangskaart voor het clublid Raymond Schaller (afb. 2) uit Cleveland. Voor het bal 'Masqette' van zaterdagavond 10 maart 1934. In een van de zalen van de club aan de 2109 East 40th St. in Cleveland. 'Kom in kostuum als je er een hebt' luidt de herinneringskaart. Als dit geen humor is!
Afb. 2: Antwoordkaart met uitnodiging aan Mr Raymond Schaller voor het gemaskerd bal 1934. U begrijpt dat hier geen driedelig pak wordt bedoeld. Het is het kledingvoorschrift voor het gemaskerde bal: verkleed, met een masker. De kosten voor een stel zijn 2 dollar 50. Elk lid mag een extra dame (!) meenemen. Zij kost minder dan de helft. Waarom mag u zelf bedenken. De avonden staan bol van gewaagde activiteiten, provocerende kunstuitingen en niet geheel gekleed lopende en dansende dames en heren. Het jaarlijkse gemaskerde bal van de Kokoon Arts Club krijgt al snel de ondeugende bijnaam 'Cocaine Club.' 15
Afb. 3: Voorstelling Kokoon Club Ball 2, August Biehle jr. 1885-1979 - Privé collectie. August Biehle Jr. is lid van de club geweest. Hij heeft heel vaak geëxposeerd, ook vele malen in de Kokoon Arts Club. De voorstelling 'Kokoon Club Ball 1' is het affiche voor het gemaskerde bal 1926. Raymond Schaller heeft de antwoordkaart niet teruggestuurd maar waarschijnlijk als toegangsbiljet voor het bal masqué gebruikt. Dit Amerikaanse postwaardestuk is het antwoorddeel (UY7r) van de Scott UY7 Briefkaart met betaald antwoord 1c + 1c binnenland. Eerste uitgifte 18 september 1915, groen op bruingeel karton, enkele lijn rond de instructies. De ontbrekende vraagkaart (UY7m) van 1 dollarcent draagt het zegelbeeld van de eerste Amerikaanse president, George Washington. De hier besproken antwoordkaart laat het portret van zijn vrouw Martha zien. Het briefkaarttarief 1c binnenland is ook in 1934 nog geldig. Marten Tilstra Bron: Het wereldwijdeweb 16
DE GROTE OORLOG, 28 juli 1914 – 11 november 1918 (vervolg van deel 7) door Ruud Verberne, lid van de Nederlandse Academie voor Filatelie Belgische militairen maakten veelvuldig gebruik zowel van eigen, als van Franse veldpostkaarten. Daarvan zijn er vele verschillende uitgekomen. Hieronder (afb. 1) een Belgische met rechts boven in een munt gevat de kop van Albert I, Roi des Belges. Hij is op 27 december 1916 naar Zeist verzonden en daarvandaan nagezonden naar Breda.
Afb. 1: Belgische veldpostkaart, december 1916. De Franse veldpostkaarten dragen alle een afbeelding van de verenigde vlaggen van de geallieerde partijen. Die vlaggen wijken in de loop van de oorlog nog wel eens af. Soms zijn ze voorzien van een bijschrift of afbeelding, bij wijze van opsteker voor de geadresseerde. Ook hiervan enkele voorbeelden. De eerste Franse veldpostkaart (afb. 2) is verzonden op 30 mei 1915 naar de heer J. De Vis, die verbleef in Hotel Royal te Scheveningen. De kaart toont ons voor de vlaggen een gevleugelde dame met olijftakken en het opschrift ‘Pro Patria – Gloire aux Alliés’ (Voor het vaderland – Glorie aan de geallieerden). Als extraatje is als geluksbrenger een klavertje vier opgenomen. De volgende kaart (afb. 3) is gericht aan een korporaal in actieve dienst in het Belgische leger. En de laatste is verzonden vanuit het actieve Belgische leger naar Nederland, opmerkelijk genoeg zonder bijfrankering, wat door de Nederlandse posterijen over het hoofd is gezien of stilzwijgend geaccepteerd. 17
Afb. 2: Belgische veldpostkaart, bijgefrankeerd voor Nederlandse bestemming.
Afb. 3: Belgische veldpostkaart naar een korporaal van het Belgische leger ‘en campagne’. Op de laatste (afb. 4) zien we links ook de contouren van de Japanse vlag. Die ontbreekt op de eerste kaart, waarop wel prominent de Servische vlag prijkt. Daarover een andere keer meer. 18
Afb. 4: Belgische veldpostkaart, in Nederland geaccepteerd zonder bijfrankering. Terug nu naar het oorlogsfront (afb. 5). Op 20 oktober 1914 staan de Duitsers bijna aan de IJzer en in de namiddag van de 22 e steken ze over. Bij Tervate vallen honderden doden in een van de felste gevechten van de eerste slag aan de IJzer. De Belgen slagen er helaas niet in om de Duitsers weer terug over of in de IJzer te jagen. In de volgende dagen blijven de Duitsers tegen de Belgische, Franse en Britse linies aanbeuken. De situatie wordt zo kritiek dat de Belgische bevelhebbers op 25 oktober besluiten om het hele gebied tussen de IJzer en de spoorlijn Nieuwpoort-Diksmuide onder water te zetten. De Duitsers hebben de list aanvankelijk niet door, omdat het zeewater zich na opening van de sluizen maar tergend langzaam landinwaarts beweegt. In de morgen van 30 oktober organiseren de Duitsers nog een algemene aanval tussen Nieuwpoort en Rijsel. Ze steken de spoorweg over, dringen door in Pervijze en veroveren Ramskapelle huis na huis. Maar in de middag stijgt het water in de honderden grachtjes achter hun linies plotsklaps onrustbarend. En tegen de avond staat het hele gebied rond de IJzer blank. De Duitse bevelhebber beveelt daarop de aanval te staken en laat de eenheden terugtrekken. Maar dat geschiedt in volkomen chaos. De zwaarbepakte troepen waden in het maanlicht door de blanke velden, glijden uit in de zware poldergrond of vallen in onzichtbare grachten. Tegen de waterlijn vormen hun silhouetten een schitterend doelwit voor de ratelende machinegeweren van de geallieerden. 19
Afb. 5: Het oorlogsfront langs de IJzer. Ook in de zuidelijker gelegen streek rond Ieper zelf wordt aanhoudend zwaar gevochten. Maar zoals bekend wordt er niet veel terrein in het verdere verloop van de loopgravenoorlog gewonnen of prijsgegeven, noch door de geallieerden, noch van Duitse zijde. En zo duurt dat bijna vier volle jaren voort, ten koste van vele mensenlevens. 20
We eindigen deze aflevering met een klein poststukje (afb. 6) dat behalve een Franse sluitstrook, maar liefst vier Franse censuurstempels en ook het Nederlandse kastjesstempel ‘Censuur gepasseerd’ draagt. Het briefje is verzonden op 15 februari 1917 vanuit Chanville door een Belgische militair, die dan met zijn compagnie gelegerd is aan Het Kanaal in Frankrijk, te Deauville (dat hij op de achterzijde overigens als Beauville aanduidt). De bestemming was Bergen op Zoom, waar het op 8 maart aankomt. Interessant om te weten: Deauville zou tijdens de Tweede Wereldoorlog op 22 augustus 1944 van de Duitsers worden bevrijd door 2.500 Belgische en Luxemburgse soldaten van de Belgische 1e Infanteriebrigade, de brigade Piron.
Afb. 6: Het zwaar gecensureerde briefje. 21
22
DUUR VERHUIZEN of HOLLANDSE ZUINIGHEID? door Marc Snoeren In onze Hertogpost van vorige maand (januari 2015) toonde Dam van der Linden in zijn maandelijkse bijdrage voor het ‘Poststuk van de maand’ een verhuiskaart waarbij de afzender trachtte deze tegen binnenlands tarief (1½ cent) te verzenden naar het buitenland (tarief 6 cent). De ondertitel van het artikel was dus terecht: ‘Lekker goedkoop verhuizen?’ In deze bijdrage zou ik als tegenhanger wellicht de titel ‘Duur verhuizen?’ kunnen gebruiken. Verhuiskaarten werden voor het eerst uitgegeven op 1 november 1919. Degene die verhuisde werd het door middel van deze voorgedrukte briefkaart gemakkelijk gemaakt om familie, vrienden, zakelijke relaties in kennis te stellen dat hij of zij een nieuw adres had. Deze verhuiskaart mocht verstuurd worden tegen het drukwerktarief.
Op afbeelding 1 staan twee in eerste oogopslag dezelfde verhuiskaarten. De geadresseerde is in beide gevallen: Van Boheemen & Zn Verhuizers, Da Costastraat te ’s-Gravenhage. Beide duidelijk geschreven in hetzelfde handschrift, afkomstig dus van dezelfde afzender. Alleen het poststempel 23
verraadt dat het gaat om twee verschillende verhuiskaarten. Zonder verdere bestudering komt direct de vraag op: waarom verstuurt de afzender tweemaal eenzelfde verhuiskaart? Dat is toch onnodig en duur? Weliswaar zijn beide verhuiskaarten tijdens de tweede wereldoorlog gebruikt, maar de postdiensten werkten in die periode normaal; er was een hoge mate van zekerheid dat deze verhuiskaart bezorgd zou worden. Er was daarom geen noodzaak om tweemaal eenzelfde verhuiskaart te verzenden. Even een klein stapje opzij. In de 16e en 17e eeuw kwam het namelijk wel voor dat brieven, in het bijzonder die naar ‘De Oost’ (Nederlands Indië) letterlijk werden overgeschreven, waardoor één of meerdere gelijkluidende duplicaten ontstonden. Deze brieven werden dan met verschillende schepen verstuurd naar De Oost. Door allerlei omstandigheden, stormen, zeegevechten kwamen niet alle schepen aan op hun bestemming. Door de originele brief en één of meerdere duplicaten daarvan met verschillende schepen te verzenden, was de kans groter dat de geadresseerde de boodschap ontving. In de verzameling van de overleden Duitse keurmeester Dr. A. Louis bevindt zich een dergelijke originele brief en een gelijkluidend duplicaat. Terug naar de beide verhuiskaarten. Zoals al gezegd, het poststempel is op beide verhuiskaarten verschillend. Op de eerste staat een kortebalkstempel: Wassenaar 2: 7 VII 1944; op de tweede staat een machinestempel: ‘sGravenhage 16 IX 1944, met tekst in de vlag ‘Frontzorg is eereplicht – stort op giro 106156’. De kaarten zijn dus ruim twee maanden na elkaar verstuurd. Het antwoord moet dus te vinden zijn op de achterzijde van de verhuiskaarten. Afbeeldingen 2 en 3 tonen de achterzijde van beide verhuiskaarten. Wat direct opvalt is dat deze met een typemachine zijn ingevuld. Op de tweede kaart zijn met vulpen de veranderingen aangebracht. Het handschrift is hierbij hetzelfde als op de voorzijde van de kaart, en is afkomstig van de heer W. Greiner. Op 1 mei 1944 verhuist de heer W. Greiner van Schoutenstraat 9 in ’s-Gravenhage naar Oranjelaan 18 in Wassenaar. Op dat moment schaft de heer Greiner een té groot aantal verhuiskaarten aan die hij met typemachine voorziet van zijn nieuwe adres. Om onbekende reden (oorlogsomstandigheden?) verzendt hij de verhuiskaarten pas begin juli 1944, getuige de datum van het poststempel: 7 juli 1944. De plaats in het stempel Wassenaar is daarmee ook verklaard: hij woont dan namelijk al in die plaats.
24
Op 14 september 1944 verhuist de hij weer terug naar ’s-Gravenhage, maar dan in de Juliana van Stolberglaan 60. Hij heeft van zijn vorige verhuizing naar Wassenaar nog tenminste één niet gebruikte verhuiskaart over, en hij verbetert met zijn vulpen het oude adres en zijn nieuwe adres. Vermoedelijk doet hij dat op 15 of 16 september 1944, als hij weer in ’s-Gravenhage woont. De verhuiskaarten worden immers in ’s-Gravenhage gepost, wat blijkt uit de plaatsnaam in het machinestempel.
Mogelijk noopten de oorlogsomstandigheden hem weer te verhuizen. Of was het heimwee naar de Residentie? We zullen het nooit weten. Wat wel duidelijk is, is dat de titel in plaats van ‘Duur verhuizen?’ beter ‘Hollandse zuinigheid?’ kan zijn. 25
POSTSTUK VAN DE MAAND Bijzonder gebruik van traliezegels
Sassenheim, 11 juli 1941. Luchtpostbrief van 312 gram met bestemming New York, U.S.A. Tarief: brief tot 20 gram 12½ cent, elke volgende ‘schijf’ van 20 gram 7½ cent. 312 gram is éénmaal 12½ cent plus 15 maal 7½ cent = 1,25 gulden. Aantekenrecht 10 cent. Luchtrecht 32½ cent per vijf gram: 312 gram is 63 maal 32½ cent = 20,47½ gulden. Totaal: 21, 82½ gulden, juist gefrankeerd. Censuur van Berlijn: Ab in rode cirkel. Vervoerd per clipper-watervliegtuig.
Stempel van ‘vrijgave’ Ministerie van Landbouw op achterzijde. Stempel van New York 24.12.1941. 26
VERKOPING DONDERDAG 26 FEBRUARI 2015 cat.
kwal.
cat.prijs €
inzet €
2.001
kavel
Nederland 1 t/m 3
NVPH
o
€ 250,00
€ 25,00
2.002
Nederland 47 afstempeling Den Bosch
NVPH
o
€ 175,00
€ 20,00
2.003
Nederland 95 t/m 98
NVPH
o
€ 90,00
€ 9,00
2.004
Nederland 199 t/m 202+220 t/m 228
NVPH
o
€ 44,00
€ 6,00
2.005
Nederland 257 t/m 260
NVPH
o
€ 45,00
€ 6,00
2.006
Nederland 265+266
NVPH
xx/x
€ 50,00
€ 8,00
2.007
Nederland 538/541+563/567+683/687
NVPH
x
€ 69,00
€ 5,00
2.008
Nederland 379a t/m d
NVPH
x
€ 2,50
2.009
Nederland 8 hangboekjes
NVPH
xx
€ 8,00
2.010
Nederland 10 boekjes
NVPH
o
€ 5,00
2.011
Nederland 10 boekjes tussen 5 en 11 a
NVPH
xx
€ 93,50
€ 8,50
2.012
Nederland 402 b + 403 b 2 blokken
NVPH
o
€ 240,00
€ 35,00
2.013
Nederland 4 kerstvellen
NVPH
xx
€ 5,00
2.014
Nederland 4 kerstvellen
NVPH
x
€ 5,00
2.015
Nederland 4 vellen van 10
NVPH
xx
€ 6,00
2.016
Nederland 9 boekjes
NVPH
xx
€ 8,00
2.017
Nederland 2 postzegelmapjes 250 a+b
NVPH
xx
€ 4,00
2.018
Nederland 12 fdc 417 t/m 427a
NVPH
o
€ 69,00
€ 5,00
Michel
xx/x
€ 77,00
€ 7,50
Michel
x
€ 19,00
€ 2,50
Michel
x
€ 111,00
€ 11,00
Michel
x
€ 64,00
€ 6,00
2.019 2.020 2.021 2.022
omschrijving
Deutsche Reich delen boekjes tussen w55en80 Deutsche Reich delen boekjes tussen w72en100 Deutsche Reich delen boekjes s 107+108+109 Deutsche Reich delen boekjes tussen s119en128
2.023
Deutsche Reich Blok 5
Michel
x
€ 10,00
2.024
Deutsche Reich Blok 6
Michel
x
€ 10,00
2.025
Saarland 409 t/m 428
Michel
xx
€ 55,00
€ 9,00
2.026
België Blok 11+12
OBP
xx
€ 50,00
€ 9,00
2.027
België 2 blokken prive orval 1941
OBP
xx
2.028
België reclame pu 1 t/m 16
OBP
x/o
€ 64,75
€ 10,00
2.029
België reclame tussen pu 17 en 37
OBP
x/o
€ 114,00
€ 16,00
€ 9,00
27
2.030
België reclame tussen pu 38 en 46
OBP
x/o
€ 114,00
€ 16,00
2.031
België reclame tussen pu 49 en 58
OBP
x/o
€ 207,50
€ 30,00
2.032
België 9 boekjes 3 t/m 11
OBP
xx
€ 37,00
€ 6,00
2.033
Liechtenstein 116 t/m 117
Michel
x
€ 100,00
€ 12,00
2.034
Liechtenstein 301 t/m 303
Michel
x
€ 40,00
€ 6,00
2.035
Liechtenstein 329 t/m 331
Michel
xx/x
€ 55,00
€ 8,00
2.036
Zwitserland M 83 watermerk kruis
Michel
o
€ 100,00
€ 7,00
2.037
Zwitserland Tussen 66 en 100
Michel
o
hcw
€ 8,00
2.038
Finland 5 postzegelboekjes
xx
€ 3,50
2.039
Frankrijk 249+251+264+266
Yvert
x
€ 7,00
2.040
Frankrijk 4x1422 met vignet
Yvert
xx
€ 15,00
2.041
Vaticaan 26 fdc tussen 736 en 813
Michel
€ 52,40
€ 2,00
2.042
Vaticaan 16 fdc tussen 816 en 866
Michel
€ 61,10
€ 2,50
2.043
Vaticaan 13 fdc tussen 1079 en 1106
Michel
€ 53,00
€ 2,00
2.044
Vaticaan 10 fdc tussen 1051 en 1074
Michel
€ 51,50
€ 2,00
2.045
Vaticaan 9 fdc tussen 1023 en 1050
Michel
€ 50,50
€ 2,00
2.046
Vaticaan 16 fdc tussen 969 en 1017
Michel
€ 79,50
€ 3,00
2.047
Vaticaan 20 fdc tussen 907 en 956
Michel
€ 86,80
€ 3,00
2.048
Vaticaan 17 fdc tussen 867 en 906
Michel
€ 61,40
€ 2,50
2.049
Vaticaan 38 fdc tussen 450 en 735
Michel
€ 50,00
€ 2,00
2.050
Vaticaan 24 fdc tussen 307 en 642
Michel
€ 39,00
€ 2,00
2.051
Vaticaan Fdc 2-6-1939 nr 80 t/m 83
Michel
€ 25,00
€ 2,00
2.052
China insteekboek tussen 1940/1999
Michel
€ 214,10
€ 8,00
2.053
Australië Davo album
o
€ 45,00
2.054
Gibraltar Europa zegels + 15 blokken
xx
€ 15,00
2.055
Monaco Europa zegels 7 blokken
xx
€ 10,00
2.056
België Davo album
xx
€ 115,00
2.057
Bundespost Europa zegels 12 series
xx
€ 2,00
2.058
Noorwegen Europa zegels 8 series
xx
€ 5,00
2.059
Nederland jaarcollectie 2005
xx
€ 25,00
2.060
Nederland jaarcollectie 2007
xx
€ 25,00
2.061
België r z boekje
o
€ 2,50
2.062
Denemarken Insteekboek 300 zegels
o
€ 3,00
2.063
Nijmegen 11 kaarten
28
xx/x/o
€ 2,50
2.064
Nederland 16 env met zegels + blokken
o
€ 5,00
2.065
Vaticaan insteekboek tussen 113 en 1226
2.066
Frankrijk insteekboek
2.067
diverse insteekboek
2.068
Ned. Indië insteekboek stempels of plaat
2.069
Nederland Davo album 2002 t/m 2004
2.070
Curaçao Davo album met nog zegels
xx/x/o
2.071
Bundespost 140 e.t.b. 1990 t/m 1992
o
2.072
Bundespost 200 e.t.b. 1993 t/m 1995
2.073
Berlijn de luxe album 1948 t/m 1990
2.074
Ierland Insteekboek tussen 2 en 1500
2.075
leeg Lindner album + hoes
2.076
Suriname Davo album met nog zegels
2.077
Nederland Lindner album + hoes
2.078
Engeland insteekboek
2.079
Nederland insteekboek
2.080
Nederland Lindner album + hoes + zegels
xx/x/o
€ 30,00
2.081
Nederland Lindner album + hoes + zegels
xx/o
€ 30,00
2.082
Ned. Indië Davo album + zegels
xx/x/o
€ 15,00
2.083
diverse oud album
o
€ 10,00
2.084
diverse oud album
o
€ 5,00
2.085
diverse 3 insteekboekjes
x/o
€ 2,50
2.086
Nederland 2 boeken
x/o
€ 7,50
2.087
Nederland 43 blokken [kinderblokken]
xx
2.088
diverse 3 insteekboeken [veel treinen]
x/x/o
2.089
diverse 1 tandingmeter
2.090
diverse snuffeldoos
2.091
diverse snuffeldoos
2.092
diverse doos afgeweekt
o
€ 2,50
2.093
Engeland blik met zegels Elisabeth
o
€ 3,00
2.094
diverse snuffeldoos
xx/x/o
€ 3,00
2.095
diverse snuffelzak kantoorpost
o
€ 3,00
2.096
diverse boek paddenstoelen + vlinders
xx/x/o
€ 2,50
2.097
kaarten 14 kaarten Holland America line
o
€ 7,50
xx/x/o
€ 158,00
€ 4,00
xx/o
€ 265,00
€ 6,00 € 2,50
o
€ 14,00 € 12,50
Michel
€ 15,00 hcw
€ 25,00
o
hcw
€ 40,00
xx
€ 1.100,00
€ 90,00
xx/o
€ 4,00 € 2,50
xx/x/o
€ 20,00
o
€ 15,00
xx/o
€ 5,00 € 10,00
€ 327,20
€ 25,00 € 5,00 € 70,00
x/o
€ 6,00 € 4,00
29
2.098
Zwitserland krantenbandjes
xx/x/o
€ 5,00
2.098
diverse insteekboek
xx/x/o
€ 5,00
2.100
Hongarije insteekboek
xx/x/o
€ 5,00
2.101
diverse insteekboek
xx/x/o
€ 3,00
2.102
Indonesië insteekboek
xx/x/o
€ 8,00
2.103
Duitsland insteekboek
x/o
€ 5,00
2.104
Indonesië insteekboek
xx/x/o
€ 5,00
2.105
ruimtevaart speciale verzameling
xx/x/o
€ 20,00
2.106
voetbal speciale verzameling
2.107
Amerika blik met postwaardestukken
o
€ 5,00
2.108
diverse blik met postwaardestukken
o
€ 3,00
2.109
Liechtenstein insteekboek
o
€ 67,90
€ 6,00
2.110
Frankrijk 436 t/m 442
xx/x
€ 72,00
€ 6,00
2.111
Frankrijk 424 t/m 430
xx/x
€ 145,30
€ 12,00
2.112
Nederland 266
xx
€ 35,00
€ 5,00
2.113
Nederland 607 t/m 611
xx
€ 19,00
€ 2,50
2.114
Nederland 671 t/m 675
xx
€ 37,50
€ 4,00
2.115
IJsland Jaargang 1979 + 1980
xx
2.116
Nederland 402 b legioenvelletje
xx
€ 160,00
€ 18,00
2.117
België 126 t/m 128
OBP
o
€ 75,00
€ 9,50
2.118
België 258 t/m 266
OBP
x
€ 85,00
€ 10,00
2.119
België 132 t/m 134
OBP
o
€ 35,00
€ 5,00
2.120
Bundespost jaarcollectie 1957
Michel
xx/x/o
€ 58,50
€ 3,00
2.121
Berlijn 494 t/m 507
Michel
xx
€ 3,00
2.122
België voorafstempelingen
xx/x/o
€ 5,00
2.123
Bundespost jaarcollectie 1994
2.124
Portugal insteekboek
2.125
diverse sportzegels
2.126 2.127
€ 15,00
Michel
€ 2,00
€ 6,50 € 4,50 x/o
€ 3,00
India insteekboek
o
€ 2,00
Italië insteekboek
o
€ 4,50
2.128
Rusland insteekboek
o
€ 12,00
2.129
Hongarije insteekboek
o
€ 3,00
2.130
Zwitserland jaren na 1990
o
€ 7,00
2.131
diverse oud album
o
€ 2,00
30
2.132
Zwitserland insteekboek
xx/x/o
€ 2,50
2.133
Monaco insteekboek
o
€ 5,00
2.134
Luxemburg Insteekboek 400 zegels
xx/x/o
€ 9,50
2.135
Berlijn Insteekboek 500 zegels
xx/x/o
€ 16,00
2.136
Denemarken album met 700 zegels
o
€ 20,00
2.137
Duitsland 71 perfins
o
€ 9,50
2.138
Nederland doos afgeweekt
o
€ 4,50
2.139
diverse dik insteekboek
o
€ 10,00
2.139
Nederland insteekboek
o
€ 5,00
2.141
Nederland 11 provincie velletjes
xx
€ 20,00
2.142
Nederland p.z mapje 1 t/m 33 in album
xx
€ 7,50
2.143
Nederland p.z mapje 34 t/m 62 in album
xx
€ 7,50
2.144
Nederland p.z mapje 63 t/m 97 in album
xx
€ 7,50
2.145
Nederland insteekboek
xx
€ 5,00
2.146
Nederland insteekboek
xx
€ 5,00
2.147
Nederland insteekboek
o
€ 5,00
2.148
Nederland doos afgeweekt
o
€ 3,50
2.149
diverse doos artikelen
2.150
diverse snuffeldoos
€ 2,50 xx/x/o
€ 4,00
Uw schriftelijke koopopdracht naar Daan van Os Goudplevier 29, 5221 GT Engelen E-mailadres:
[email protected]
31
32
