1
27e Jaargang
Nummer 2
2010 Redactie: Boukje Sijens Marten Post Dorpsbelang Oplage
typwerk opmaak eindred. 195
Voorwoord
Wierumers,
Nadat bij de laatste jaarvergadering was gebleken dat er geen belangstellenden waren voor de vacante positie van voorzitter heb ik een gesprek met het bestuur aangevraagd. Dit heeft er toe geleid dat ik na enkele dorpsbelangloze jaren de “voorzittershamer” weer ter hand heb genomen. Het zomerseizoen staat weer voor de deur en we verheugen ons natuurlijk op het a.s. dorpsfeest. Verder zullen we afhankelijk van de weersverwachting activiteiten georganiseerd worden die op de gebruikelijke plaatsen zullen worden aangekondigd (mededelingenbord, het raam bij Pyt van Dijk, mond tot mond) en wordt er natuurlijk weer gekaatst. Een aandachtspunt is de leefbaarheid in ons dorp. De bezuinigingen als gevolg van de crisis en de mogelijke afname van het aantal inwoners in de “buitengebieden” zullen deze onder druk zetten. Als dorpsbelang zullen wij de mogelijkheden onderzoeken om deze zo hoog mogelijk te houden. Mocht u creatieve ideeën hebben neemt u dan contact met ons op. Namens het bestuur, Onno Dijkstra Kopij voor de Fûke kunt u sturen naar
[email protected]
1
A
LGEMEEN
Studiedag krimp We zullen deelnemen aan een studiedag over de krimp aan inwoners op uitnodiging van de dorpencoördinator. Deze dag zal een bezoek worden gebracht aan het Oldambt (Gr). Het is de bedoeling dat we daar gaan praten met diverse partijen: bestuurders van dorpsbelangen, raadsleden, collegeleden en medewerkers van Thús Wonen. AED Momenteel proberen wij sponsoring los te krijgen voor de aanschaf van een AED. Dit is een ”automatische defibrillator” die een aanmerkelijke verhoging van de levens kansen geeft bij een “hartstilstand”. Bij succes moet deze AED zo goed mogelijk toegankelijk zijn en zullen meerdere mensen moeten worden getraind voor de bediening. Subsidies Momenteel zijn er verscheidene subsidies beschikbaar voor het “vergroenen” van uw huis. Hierbij kunt u denken aan: Zonneboilers, isolatie, verwarming, etc.. Dit is natuurlijk goed voor het milieu, levert uiteindelijk ook geld op en kan leiden tot een waarde vermeerdering van uw woning. Wij willen tevens kijken naar initiatieven op een grotere schaal die wij wellicht als dorpsbelang kunnen helpen ontwikkelen. Op de volgende websites kunt u informatie vinden: http://www.energiesubsidiewijzer.nl en http://www.snn.eu Oplichters Wij hebben van dorpsbewoners vernomen dat er mensen zijn die u proberen met mooie praatjes opbellen. In dit geval: "Zit u goed? U zit in de finale . . . Ik ben van Zwitser... uit Zurich en u kunt grote prijzen winnen. De vraag is niet of u iets wint maar wat u wint. . . U moet alleen administratie kosten van 29 euro per maand betalen. Dan heb ik nu uw gegevens nodig . . ." Zij proberen meestal uw aandacht te trekken door te suggereren dat u recht hebt op een geld bedrag. Vaak kunt u dat dan alleen krijgen door eerst zelf geld over te maken of ze
proberen uw gegevens af te troggelen over uw naam, bankrekeningnummer en nog erger uw PIN-code. Ga hier nooit op in. U kunt u ook aanmelden in het Belmeniet-register (www.ConsuWijzer.nl/ Telemarketing Vragen/klachten: 088-0 70 7 070 ). Dan bent u er nog zekerder van dat als u een dergelijk telefoontje krijgt er iets niet pluis is. Deze gevaren dreigen ook op het internet. Zorgt u er voor dat u voldoende beveiligingssoftware hebt geïnstalleerd. Hier geldt eveneens dat als een aanbieding te mooi is om waar te zijn dit meestal ook zo is en dus bedrog. Dorpsbelang
F
EESTCOMMISSIE de kosten van een dorpsfeest Over enkele weken hoopt de Feestcommissie weer een dorpsfeest voor alle inwoners van Wierum te organiseren. Een feest, welke ook de nodige kosten met zich meebrengen zal. Een aantal jaren geleden is daarom een vaste jaarlijkse bijdrage van 10 euro afgesproken voor personen van 18 jaar en ouder. Voor een gezinssituatie (incl. kinderen jonger dan 18 jaar) werd de bijdrage op 15 euro vastgesteld. De bijdrage heeft een onverplicht karakter, doch het niet betalen (of een deel ervan) betekent wel dat men voor de aangeboden festiviteiten – indien hiervan gebruik wordt gemaakt – afzonderlijk betalen moet. Als u de volledige bijdrage betaald (heeft), dan hoeft u tijdens het feest geen entreegelden en gelden voor de overige activiteiten te betalen. Het streven van de feestcommissie is, dat iedere Wierumer zijn/haar bijdrage vooraf per bank betaalt. Gelukkig laat het merendeel jaarlijks de bijdrage storten op de bankrekening van de feestcommissie. Vanaf het laatste dorpsfeest in 2007 heeft de Feestcommissie nog niet van alle Wierumers een bijdrage mogen ontvangen. Dit gaat dan veelal om inwoners, die in de afgelopen drie jaar in Wierum zijn komen wonen dan wel in 2
deze periode 18 jaar zijn geworden. Daarnaast wordt door een enkeling nog steeds een bijdrage overgemaakt, die gebaseerd is op het “gulden” tijdperk (bedroeg destijds 15 gulden). Graag aanpassing!!! (De bijdrage wordt berekend naar situatie per 1 januari. Bijvoorbeeld: In 2007 in Wierum komen wonen dan wel 18 jaar geworden, dan bijdrage verschuldigd vanaf het jaar 2008). Indien u uw bijdrage voor het komend dorpsfeest wenst te betalen, dan verzoeken we u vriendelijk dit willen doen voor 1 mei a.s. d.m.v. een overboeking op onze bankrekening bij de Rabobank
nieuwe kaatsers start de jeugdtraining op dinsdag 11 mei (15.45-16.45) onder enthousiaste leiding van Sip-Jaap Bos. Zo hebben de jongste spelers nog een aantal lessen om te oefenen voor de wedstrijden beginnen, allemaal veel succes en veel kaatsplezier toegewenst. Een lijst met data en sponsors komt ook in deze Fûke, heb je ze alvast bij de hand en kunnen ze op de kalender geplaatst worden. Doe dus mee als sporter of belangstellende en maak er een gezellige en sportieve dag van. Tot ziens op het sportveld. P.S. Afgelopen jaar is er een 'hekwerk' geplaatst om de ballen te keren, mooi, strak nieuw door vrijwilligers verzorgd. Laten we dit zo houden!
Rek.no. 3461.23.046 t.n.v. Feestcommissie Wierum O.v.v. postcode + huisno. en aantal jaren bijdrage Voor vragen kunt u terecht bij onze penningmeester (Bauke Damstra, tel. 589254) Het spreekt voor zich, dat de feestcommissie het liefst uw bijdrage jaarlijks op een vast tijdstip per bank ontvangt. Dit betekent voor u, dat u de bijdrage over meerdere jaren niet meer ineens hoeft te betalen. Wilt hiervoor zelf de nodige maatregelen treffen door bijv. een periodieke overboeking. Bij voorbaat dank. Feestcommissie Wierum.
K
AATSSEIZOEN 2010
Een nieuw jaar, een nieuw seizoen en weer volop de gelegenheid om te kaatsen. Veel sponsors zijn bereid gevonden om ook dit jaar de prijzen c.q. kransen weer te verzorgen, alvast bedankt hiervoor. Twee nieuwe sponsors zijn aan de lijst toe te voegen nl. Henk de Beer en Pyt van Dijk die samen een wedstrijd gaan sponsoren waarvoor ook onze hartelijke dank. P.S.Mischien weet iemand een leuke 'partij-naam' voor hen te verzinnen? De eerste wedstrijd staat gepland op 29 mei, dus voldoende tijd om alvast te oefenen. Voor de jeugd, met weer een aantal jonge/
Kaatsagenda 2010 Zaterdag 29 mei Dorpsbelang-Partij Zaterdag 5 juni Pipenâle-Partij Zaterdag 12 juni Visserij-Partij Gesponserd door Henk Jan Talma en Monte Visser Zaterdag 3 juli van Rijn-Partij Zaterdag 10 juli Pearke Keatsen Gesponserd door Auto-rijschool vd Veen en Salgerij Smit uit Ternaard Zaterdag 17 juli Pyt v Dyk/Henk de BeerPartij Zaterdag 7 aug.Pot-Partij Gesponserd door de kaatscommissie Zaterdag 21 aug. Kalkman-Partij. Gesponserd door Cornelis Yntema Opgeven bij Annie Corton, tel. nr. 0519. 589410 Aanvangstijden: Jeugd 9.00 uur Senioren 13.00 uur Het Kaatsbestuur
3
W
AAR NU IN 2010 DE SCHAPEN VAN TJIP DE BEER GRAZEN…..
Hier woonden in het midden van de twintigste eeuw Siebe van der Zee en Trijntje DijkstraVogel. (zie Jeugdherinneringen) Ze woonden daar eenzaam aan de Hochtsweg in de voorhuizinge van wat eens een mooie kop-halsromp-boerderij was een eind buiten het dorp Wierum. De schuur was jaren geleden reeds afgebroken omdat deze bouwvallig was geworden en op instorten stond. Op de foto is te zien dat de laatste eigenaars geen kans meer zagen de grote oude schuur met het rieten dak te repareren of te onderhouden. Of was gebrek aan geld de reden waardoor goed onderhoud steeds was uitgesteld? Ouderdom speelde natuurlijk ook een rol want deze boerderij aan de Hochtsweg moet zo omstreeks 1600 gebouwd zijn. In 1588 was er een grote omkeer gekomen in de provincies van de Noordelijke Nederlanden. Alle landbouwgronden, ook die in Friesland en de Dongeradelen, voorheen eigendom van kloosters en Rooms-Katholieke kerken, werden verbeurd verklaard en waren voortaan eigendom van de Staten. Het Calvinisme had hier reeds zijn intrede gedaan. De reformatie was in 1521. Zo werden de Staten van Friesland eigenaar van de landbouwgronden rondom Wierum en Nes. Maar omdat de 80jarige oorlog tegen Spanje geld kostte, verkochten de Staten van Friesland land aan particulieren. Het waren in die tijd alleen de grote boeren en adellijke families die geld hadden om landbouwgrond te kopen. Het waren de Heeringa’s van Hantumhuizen en de Wynia’s van Nes. De Heeringa’s waren nog van adel en hadden in Hatumhuizen, even
voorbij de St Annakerk een grote boerderij met grachten rondom. Het doet ons denken aan de kastelen met slotgrachten uit de Middeleeuwen. Een nazaat van deze Heeringa’s: Cornelis Heeringa is ± 1750 boer op de boerderij aan de Hochtsweg te Wierum terwijl hij ook nog een boerderij heeft te Hantumhuizen. Zijn dochter Adriaantje, 20 jaar, trouwt in 1779 met Dirk Hartmans, 24 jaar, jongste zoon van Hartman Annes, hereboer te Vareburen bij Blija en Hiske Jorrits Wijmstra, die nog van adel was. Deze Dirk Hartmans zijn zuster, Ytje Hartmans was 8 jaar eerder reeds van Vareburen naar Westdongeradeel verhuisd, toen zij trouwde met hereboer Melis Wynia te Nes aan de weg naar O.Nijkerk, “Wyniastate”. Boerderijen waren in die tijd erg belangrijk want zij hadden stemrecht: “Stimmende pleatsen.” Dit had tot gevolg dat families hun best deden om zoveel mogelijk “pleatsen” in hun bezit te krijgen. Zo kregen bepaalde families meer te zeggen en kregen ze meer baantjes die van vader op zoon of schoonzoon gingen. Zo werden er huwelijken gesloten tussen neef en nicht, neef en achternicht en zelfs van zoon en stiefmoeder. Melis Wynia van Nes had al heel wat baantjes op zijn naam staan: hij was Curator over 8 kinderen, Raadsman van weduwen en wezen, Dijkgraaf en Cantonrechter van Westdongeradeel, evenals zijn vader voorheen. Zijn broer Bote Wynia trouwde met zijn jonge stiefmoeder Adriaantje Tabes Hoekstra die weduwe was geworden. Dit echtpaar koopt de oude Oenema-state, aan de weg tussen Wierum en Hantumhuizen. Zij laten na afbraak
4
hier een nieuwe boerderij bouwen. Hun enige dochter Aukje legt de eerste steen. Zie foto.
Omstreeks 1900 woont er weer een Bote Wynia op deze boerderij met zijn zuster en huishoudster Tryn Groen. Bote en Neants, achterkleinkinderen van de eerste Bote Wynia waren de laatsten uit het Wynia-geslacht. Tryn erfde alles. Dirk en Adriaantje aan de Hochtsweg krijgen 7 kinderen; Hartman 1780, Geertje 1783, Hiske 1785, Adriaantje 1788, Kornelis 1790, Gelske 1793, en Dirk van 1796, Bij de geboorte van haar laatste kind overlijdt moeder Adriaantje, 35 jaar oud. Twee jaar later overlijdt ook de vader Dirk Hartmans, 41 jaar. Dan zijn de kinderen wezen. Zij blijven met hulp op de boerderij wonen. Oom Melis Wynia van Nes wordt voogd over de kinderen. Hoe ging het verder met deze zeven kinderen? De oudste, Hartman van 18 krijgt waarschijnlijk meer onderwijs dan alleen de lagere school. Hij trouwt in 1806 met zijn nicht Maaike Melis’ Wynia en neemt de baantjes van zijn oom/schoonvader over. Hartman en Maaike wonen dan op de boerderij
aan de weg tussen Wierum en Nes. ( “Jan de Graaf” schuin tegenover “Soepboer”) Later erven ze ook Wynia-state. Geertje trouwt met Jan van der Mey, boer in Westernijkerk. Hiske trouwt in 1813, 3 maanden voordat de Fransen ons land verlaten, met haar neef Hartman Jorrits Hartman uit Vareburen. De familie had in 1811 de familienaam HARTMAN aangenomen. Hartman Jorrits en Hiske betrekken de boerderij even buiten het dorp Wierum, waarvan de voormalige Geref. Pastorie nog is overgebleven.( zie foto) Zij krijgen 7 kinderen waarvan alleen de oudste Jorrit Hartmans Hartman volwassen wordt. De andere kinderen zijn allen even na de geboorte overleden. Jorrit, die later de boerderij overneemt, vrijgezel, is op 9 september 1870 op 55-jarige leeftijd ’s nachts verdronken tussen Nes en Wierum. De boerderij wordt dan overgenomen door zijn neef Ids Dirks Hartman, getrouwd met Dieuwke Gerbens Koopman. Haar vader was graankoopman ( te paard) te Holwerd. Nog tot na 1890 hebben Ids en Djoke hier geboerd. Toen ging het niet langer door de crisisjaren van 1880-1900. Zij verlieten Wierum met hun 4 kinderen. De schuur is toen afgebroken voor de bouw van de Geref/christelijke lagere school en woonhuis voor het schoolhoofd. Het woonhuis van deze kop-halsrompboerderij werd Geref. Pastorie.
Adriaantje is jong overleden. Kornelis trouwt met Lolkje Frederiks Schregardus, dochter van de Wierumer bakker Frederik Schregardus uit de Muntjesteeg. Hij neemt de boerderij aan de 5
Hochtsweg over die in het dorp voortaan “Knilles Durks-pleats” wordt genoemd.
Kornelis en Lolkje krijgen 6 kinderen. Vier dochters en nog een tweeling, een jongen en een meisje die vlak na de geboorte zijn overleden. Kornelis werd in 1845 weduwnaar en overleed 22 jaar later in 1867. Hun vier dochters waren toen al getrouwd. De boerderij
werd overgenomen door een oomzegger Pope Dirks Hartman, broer van Ids Dirks Hartman die drie jaar later de “PastoriePleats” overneemt. Pope was getrouwd met Baukje Paulus’ van Kleffens, dochter van de Herv. dominee van Nes en Wierum. De “KnillesDurks-pleats” aan de Hochtsweg werd toen in het dorp ook wel “Kleffens” genoemd. “Pope en Baaie” moeten ook door de crisisjaren hun boerderij verlaten met hun gezin, even na 1890. Gelske overleed op 18-jarige leeftijd in 1815. Dirk, de jongste, trouwt in 1821 met de dochter van zijn nicht: Ytje Popes Wynia. Haar vader die de achternaam van zijn vrouw aannam, was landbouwer onder Berlikum. Dirk
6
zijn zonen Ids en Pope zijn later boer in Wierum. Zes “stimmende pleatsen” in Westdongeradeel door familiebanden verbonden. Twee in Nes: beide van Hartman Dirks Hartman, Twee in Wierum: van Kornelis Dirks Hartman en van Hartman Jorrits Hartman. Twee in Hatumhuizen: van Bote Wynia en van fam. Heeringa. Het recht om te stemmen voor mannen werd in 1917 ingevoerd, voor vrouwen in 1922. De vier dochters van Kornelis Dirks Hartman en Lolkje Frederiks Schregardus waren: Adriaantje, Trijntje, Geertje en Teatske. Zij groeiden op in de “Knillis-Durks-pleats” aan de Hochtsweg te Wierum. De oudste trouwde in 1841 met Renze Worp van Peyma 31 jr, assessor ( hulprechter) der grietenij Westdongeradeel. Zij emigreerden in 1849 naar Lancaster, Amerika. Trijntje is in 1842 getrouwd met Hessel Watses Bierma, landbouwer te Ternaard, later te Oude Biltzijl. Geertje trouwde in 1848 met Johannes Montes Banga te Holwerd. Teatske trouwde in 1849 met Harmen Oeges Douma te Nes. De kinderen van Pope en Baaie Hartman groeiden op als vierde generatie Hartman in de boerderij aan de Hochtsweg. Hier is nu het land van Pietje Talma-Minnema waar Tjip zijn schapen grazen. Foppe Duinstra
S
TEUNPUNT MANTELZORG DOKKUMERWÂLDEN
Nieuwe naam, dezelfde missie. Met ingang van 1 maart 2010 gaan wij voortaan verder onder de nieuwe naam Steunpunt Mantelzorg Dokkumer-Walden. Deze naamsverandering is ontstaan uit het samengaan van Steunpunt Mantelzorg Dongeradeel en Steunpunt Mantelzorg Dantumadiel. Eén Steunpunt maar twee locaties, in Dokkum en Damwâld. In Damwâld. wordt het steunpunt gerund door Hanny van der Meer en twee vrijwilligers, vanuit het Dienstencentrum Nij Tjaerda. In Dokkum door Francien Bekius, vanuit Het Bolwerk in Dokkum.
Het Steunpunt Mantelzorg Dokkumer-Wâlden wil mantelzorgers met elkaar in contact brengen en informatieve, praktische en emotionele ondersteuning bieden. Ook kan het steunpunt zorg dragen voor individuele en collectieve belangenbehartiging. Er worden vanuit het steunpunt ook diverse activiteiten aangeboden, zoals: – de Dag van de Mantelzorg – jaarlijks uitstapje – lotgenotencontacten – respijtweekend – cursus netwerkondersteuning Binnenkort wordt er vanuit het Steunpunt de Dokkumer-Wâlden gestart met het Mantelzorg- café. In het mantelzorgcafé kunnen mantelzorgers, de mensen waar zij voor zorgen, familieleden en andere belangstellenden in een gezellige sfeer met elkaar in contact komen. Iedere café avond wordt er een onderwerp behandeld zoals: hoe overbelasting van de mantelzorg te voorkomen, de combinatie zorg en werk, wederzijdse irritaties door het ziek-zijn, etc. Het café zal iedere 2e dinsdag van de maand worden gehouden, plaats en startdatum worden nog nader bekend gemaakt.
Bezoekadres Damwâld. Badhuisweg/Nij Tjaerda 1 9104 EE Damwâld. 0511-424995
[email protected] Openingstijden: Dinsdag, woensdag en donderdag: 10.00 – 12.00 uur Bezoekadres Dokkum Oranjewal 28 9101 JV Dokkum 0519-292223
[email protected] Maandag, dinsdag, woensdag: 9.00-17.30 uur De nieuwe naam voor de website is www.mantelzorgdokkumerwalden.nl
7
H
ET GESCHENK
Hij trok het laadje open Het knaapje stond aan zijn zij En zag het uurwerk liggen He grootvader, “geef het mij” Ik zal het je weleens geven Toekomend jaar misschien Als jij goed leert en braaf zijt, zei de oude We zullen zien. Toekomend jaar zei het knaapje O grootvader, maar dan zou u reeds dood zijn Gij zijt zo ziek en oud. De oude stond te peinzen Hij dacht, maar dat is wel waar En streelde met zijn vingers door knaapjes krullen haar. De oude man nam het zilveren uurwerk Met de zware ketting erbij. En lag ze in de gretige handjes Komt het nog van u vader sprak hij.
M
EI
Door de hoge bomen Waar de vogels lustig zingen Ben ik heen gegaan Zag de ontluikende bloemen staan Het mei zonnetje open doet springen. Door de hoge bomen Wuivende ranken Vol vlucgtige schaduwen en gegons Wemelend gedierte op het stammenbrons Door de hoge bomen Waar de windekes zweven Is het hart opnieuw in mij open gegaan Zag alles in de lentezonneglans staan De lente lacht mij aan Nieuw groen nieuwe bloemen nieuw leven Versje uit het schrift van Pietsje TalmaMinnema O.L.S. Nes
Daar was een grafje gedolven De kinderen stonden rondom De oude man boog met moeite knielend op de grond. Het koele morgenwindje Speelde om zijn grijze haren zacht. Het kistje zonk neder Arm lief knaapje, wie had dat gedacht. Hij keerde terug naar zijn woning. De oude vader weende zo zeer En lag het zilveren uurwerk Maar weer in het oude laadje neer. Pietsje Talma-Minnema
8
Y
NSTJOERD/INGEZONDEN
Frysk skriuwen leare? Dat kin by de Afûk! By de begjinnerskursus, leargong A, giet it om de stavering en it skriuwen fan ienfâldige teksten. Wa’t mear fan de Fryske taal, de skiednis en de literatuer witte wol, kin fierder mei leargong B en C. De measte kursussen duorje in hiel winterskoft mar der binne ek hiel nijsgjirrige koarte (skriuw) kursussen. Jo wolle fuortendaliks oan ‘e slach? Dan is online Frysk learen op www.edufrysk.nl wat foar jo. De earste moanne is fergees! Mear ynformaasje fine jo op www.afuk.nl of yn ús kursusfolder dy’t jo telefoanysk by ús oanfreegje kinne, 058-2343079. No 10% koarting op it kursusjild by oanmelding foar 1 july 2010! Fries leren verstaan, lezen en/of spreken? Dat kan met een cursus van de Afûk! Voor de beginners is er de cursus Fries verstaan en lezen. Heeft u die cursus al gevolgd of beheerst u die vaardigheden al goed, dan kunt u verder met de cursus Fries spreken. Wilt u het Fries in korte tijd leren verstaan èn lezen èn spreken dan kunt u overwegen een intensieve cursus te volgen. U wilt meteen aan de slag? Dan is online Fries leren op www.edufrysk.nl iets voor u. De eerste maand is gratis! Meer informatie over ons cursusaanbod vindt u op www.afuk.nl of in onze cursusfolder die u telefonisch bij ons op kunt vragen, tel. 0582343070. Nu 10% korting op het cursusgeld bij aanmelding voor 1 juli 2010!
der. Ik dacht dat terug naar school weer net zo was als vroeger. Maar gelukkig gaat het nu anders. Ook de computer helpt me om Nederlands te leren. Echt leuk!!’ Schaamte, je dom voelen, iedereen kan het toch…?? In Nederland zijn 1.5 miljoen mensen die moeite hebben met lezen en/of schrijven. Veel gebruikte smoezen zijn: ‘Sorry, ik ben mijn bril vergeten of dat vul ik thuis wel even in.’ Het Friesland College Educatie geeft cursussen Nederlands. Deze zijn gratis omdat de gemeente het belangrijk vindt dat iedereen een kans moet krijgen om het Nederlands goed te leren. Jan geeft aan dat zijn zelfvertrouwen ontzettend gegroeid is door het volgen van deze cursus. Dat geeft een heerlijk gevoel! Wilt u beter leren lezen en schrijven? Bel dan naar het Friesland College, 0512 - 58 37 00
In kursus Frysk fan de Afûk: altyd tichtby!
B
ETER LEREN LEZEN EN SCHRIJVEN
‘Ik ben blij dat ik het gedaan heb’ Om verschillende redenen gaan mensen bezig met het verbeteren van hun taal. Zo ook Jan: ‘Ik werkte in de bouw en moest me gaan omscholen. Tja, dan moet je foutloos kunnen schrijven. Ik heb een cursus beter leren lezen en schrijven gevolgd en kan nu ver9
U
NGETIIDZJE
`k Liet Piter, ús âld ûngetider, Dit treflike printsje sjen, Hij sei:’Ja, sa wrotten eartiids, En sa wrotte noch wol ús bern. `Dochs is d`r in bulte forore; Yn `t lân hat d` âld harke hast dien, Dêr moisten wy eartiids mei keare, En skodzje en swylje meiien. “En siet yn in toug`rige rite, It hea yn ‘e groun hast forreind, Men skuorde jin hast út `e liken, En dochs waerd ‘er suver net eind. `` Nou giet alles mei de masine, Der sitte se op as in hear, Mar arbeidzje, sa`t wy dat moasten, Dat kinne en`wol`se net mear. ``Straks giet foar de golle yn `e skuorre, De foarke ek noch koart en klien, Sy hise of blaze it hea nou, Omheeg, en sa mar is `t dien.
D
E ZON VAN DE DAG
Aanvaard elke nieuwe dag als een geschenk, als een gave en zo mogelijk als een feest!! Sta s`morgens niet te laat op! kijk in de spiegel en lach tegen jezelf en zeg `goede morgen`tegen jezelf, dan ben je al een beetje geoefend, om het ook tegen anderen te zeggen! Als de ingrediénten van de “zon” niet kent. Deze kun je zelf maken Even goed als je dagelijkse soep Neem een grote portie goedheid, doe er flink wat geduld in, geduld met je zelf geduld met anderen Vergeet dat tikkeltje humor niet om de tegenvallers te verteren Meng er een behoorlijke dosis werklust in en giet over dit alleen een gulle lach en je hebt de zon van de dag!!!
``En noch ha wy stellich it ein net, `k leau fêst: by de bern fan ús bern, Giet grif alle work automatysk, Dan hoeve soars neat mear as…sjen. `k Sei:``Piter, hwat bist foarùtstribjend, Mar hast`er noch net fan fornomd, Hoe as it yn `t ein mei de boeren, Hjir op ùs àld ierdbol noch komt? ``Se meitsje ut gêrs dan yn ienen, Fleis, môlke en bùter en spek, Dan krij`wy `t dorado foar `t minsdom, En…bin se gjin boeren mear brek.
C
OLLECTE NATIONALE FONDS KINDERHULP De jaarlijkse collecte voor het Nationale Fonds Kinderhulp, die gehouden is in de week van19 tot en met 24 april, heeft in Wierum € 141.95 opgebracht. Hiervoor zijn 3 collectanten op pad gegaan. Het in gezamelde geld is bestemd voor kinderen in Nederland die, meestal 10
door problemen thuis, te maken krijgen met jeugdzorg. Bij jeugdzorginstellingen ontbreekt het vaak aan geld voor extra`s naast het gewone levensonderhoud. Zaken die voor veel kinderen in Nederland vanzelfsprekend zijn: een fiets, zwemles, het lidmaatschap van een sportclub, een weekje kamperen of een dagje naar de dierentuin. Kinderhulp vindt dat kinderen in de jeugdzorg, die vaak al zoveel hebben meegemaakt, niet nog eens extra achtergesteld moeten worden bij hun leeftijdsgenootjes. Ook zij moeten de kans krijgen om hun talenten te ontwikkelen en (leuke) ervaringen op te doen. Daarom springt kinderhulp financieel bij, om deze kinderen ``een beetje gewoon geluk te geven”.En dat al meer dan 50 jaar. Van deze opbrengst mag 20 % naar een vereniging in eigen dorp, dit bedrag gaat naar de jeugdraad, € 28.39. Collectanten en gevers: hartelijk dank! W B.
B
URGELIJKE STAND
Verhuisd: Diana de Graaf Snikke 1 naar Ternaard Sandra v d Zee Pastoriestraat 4 naar Birmingham Engeland John Meuldijk Iniastraat 46 naar Waadwente Dokkum Els Hartman Iniastraat 46 naar Oase Dokkum Hedzer Prins Aak 16 naar Genemuiden
Geboren: Femke-Rienkje dochter van Freddy en Sjoukje Smidt Ternaarderweg 44 Yvonne dochter van Folkert en Dorien Tuinstra Hoofdstraat 19 Nieuwe bewoners: Danièlle Schouten en Ronald Schouten Liudgerstraat 1 Bedankje: Bedankt voor de vele felicitaties en kaarten Rolf, Dorien en Yvonne Tuinstra
K
OOKHOEK VAN LUUS
Gevulde kipfilets met bieslooksaus Voor 4 pers.: 4 kipfilets, 150 g zalmfilet, zout, peper,120 g koude boter, 2 sjalotjes of 1 ui, 1 ½ dl droge witte wijn, 1 dl kippenbouillon van tablet, 2 dl ongeklopte slagroom, 1 bos bieslook, cocktailprikkers of keukengaren. Kipfilets tussen plastic folie leggen en met een hakmes zo plat mogelijk slaan (je kunt ook aan de slager vragen om het te doen). Zalm in vier repen (in de lengte) verdelen, midden op elke kipfilet een reep leggen en ze dubbelslaan. Rolletjes vastzetten met prikkers of keukengaren en bestrooien met zout en peper (na behoefte). Van de boter 50 g afnemen, verhitten en de filets op een niet te hoog vuur in 15-20 minuten gaar bakken. Uit de pan nemen en warmhouden (bijvoorbeeld in aluminiumfolie). De fijngesnipperde sjalotjes in de pan doen, klontje boter toevoegen en sjalotjes glazig bakken. Witte wijn, bouillon en slagroom toevoegen en op hoog vuur tot de gewenste sausdikte laten inkoken. In de tussentijd bieslook wassen en drogen (mag ook van te voren). Een handje sprietjes voor de garnering afsnijden en de rest fijnhakken. De bieslook door de saus roeren en op smaak brengen met ev. peper en zout. Saus in een warme schaal schenken, filets in schuine plakken snijden en op de saus schikken. Garneren met bieslook en direct opdienen. Macaroni, tagliatelle en doperwtjes smaken er uitstekend bij maar een gekookte aardappel of puree met eventueel gemengde sla is ook prima. Voor iedereen alvast smakelijk eten en tot volgende keer. Luus 11
W
ORKSHOP / PASEN
Op 23 maart jl., werd in de dorphuis een workshop met thema "Pasen" gegeven. Om 19.30 uur was iedereen aanwezig met volle moed en goed humeur om iets moois op tafel te zetten. En dat hebben wij gedaan!!!
gewerkt met kwarteleitjes en stro. Je kon zien dat iedereen een eigen idee en fantasie had… Ze waren allemaal verschillend, hoog, laag opgezet en uiteindelijk zijn het prachtig creaties geworden. Tussendoor was er tijd voor een heerlijk kopje koffie of thee en natuurlijk het gebruikelijke communicatiemiddel, een aardig kletspartij.... Voor degene die dit nog niet meegemaakt heeft, zeg ik gewoon DOEN! Met een mooi grote schaal, klimopblaadjes uit de tuin gingen wij aan de gang om een basis te bouwen. Daarna kwamen de gele rozen en gipskruid aan de beurt. Tenslotte werd het af-
Namens iedereen, bedankt aan de organisatie en begeleiding. Luus Ploeg
12
Afgelopen jaar is ons nieuwe tenniscomplex geopend. Het complex bestaat uit twee nieuw aangelegde kunstgrasbanen en een nieuwe minibaan voor de jeugd. Er wordt al weer volop gespeeld op deze nieuwe banen. Het voordeel van kunstgrasbanen is dat er het gehele jaar op gespeeld kan worden, mits er geen sneeuw ligt. We hebben vorig jaar dan ook een fantastisch tennisjaar gehad. Ook dit jaar gaan we weer verder met onze activiteiten. Elke woensdagmiddag is er jeugdtennis, georganiseerd door onze vaste jeugdcommissie. De woensdagavond is de damesavond en op de donderdagavond tennissen de heren tegen elkaar. Elke laatste woensdag- en donderdagavond strijden de heren en dames met elkaar. Tijdens deze activiteiten is de kantine geopend. Dit jaar worden er ook weer tennislessen verzorgd door J.D. Tennis Activities. De kosten per les variëren van ca. 5 euro (jeugd) tot 6 euro (volwassenen). De lessen worden gegeven op de vrijdag in twee series van 7 lessen. Je kunt je voor elke serie afzonderlijk opgeven. Vanaf april wordt er zaterdags en dinsdagvonds competitie gespeeld. Dit jaar spelen we met een herenteam, een dubbelteam en een damesteam; volgend jaar misschien ook nog met een jeugdteam.
Is tennissen iets voor jou ? Kom eens gezellig meetennissen ! We willen iedereen de gelegenheid geven om eens vrijblijvend mee te komen tennissen, zonder dat je meteen lid moet worden. Je mag driemaal vrijblijvend proberen. Hier zijn uiteraard geen kosten aan verbonden. Na die drie keer besluit je of je wel of niet lid wilt worden. Het lidmaatschap bedraagt voor volwassenen € 65,00 per jaar (gezinsreductie vanaf 2e volwassene). Voor junioren van 13 t/m 17 jaar € 40,00 en voor de jeugd tot en met 12 jaar € 23,00. Heb je interesse? Neem dan even contact op met de ledenadministratie Th. Jellesstrjitte 8 9141 VB Wierum (0519) 589254
[email protected]
of
het secretariaat Coert Lambertusstrjitte 27 9145 TB Ternaard (0519) 571476
[email protected]
We hopen op een fantastisch tennisjaar, dus wie weet, tot ziens op de tennisbaan………………. Het bestuur van Tennisvereniging Westdongeradeel
13
O
NRUSTIGE BENEN EN VOETEN OF WEL RESTLESS LEGSS SYNDROME (RLS)
W
Mensen met onrustige benen en voeten kunnen de beweging niet tegen houden. Als ze zitten beweegt er een been driftig op en neer en als ze op bed liggen worden ze ook geplaagd door schokkende bewegingen. Het betekent dat er onrust in het lichaam en het centrale zenuwstelsel zit. Slaapgebrek is vaak het gevolg.De oorzaken kunnen velerlei zijn: teveel stress, te hoge werkdruk en te weinig ruimte voor jezelf; of te grote psychische druk zonder dat je het in de gaten hebt en te weinig genegenheid krijgen; het niet onder controle hebben van je wilsenergie, erfelijkheid. Vitaminen of mineralen gebrek.Soms kan magnesium tekort mede een oorzaak zijn, magnesium werkt als een spierontspanner maar daar moet je ook weer kalk en zink bij innemen om magnesium goed op te kunnen nemen. IJzer gebrek behoort ook tot de mogelijkheden, de huisarts kan altijd je ferritineconcentratie laten controleren zodat bij lage waarden een ijzersupplement aan te raden is. Wat de eetgewoonten betreft is het natuurlijk altijd het beste is om volwaardige voeding tot je te nemen en teveel aan bv. koffie, alcohol, suiker, light frisdranken te minimaliseren. Vaak krijgt men te horen:‘ u zult ermee moeten leren leven’ er is weinig of niets aan te doen,medicijn gebruik. Toch zijn er soms behandel methoden om tot een vermindering of het geheel verdwijnen van de klachten te komen. Het alleen behandelen van je benen of voeten is vaak niet voldoende, behandeling van het hele lichaam is erg belangrijk vooral door de wervelkolom zachtjes te masseren, om verstoorde signalen weer te reguleren de doorstroming te bevorderen naar handen en voeten, totale ontspanning te creëren van het lichaam waarbij nek en hoofd niet worden overgeslagen. Daarnaast worden er oefeningen aangeleverd maar eerst is een gedegen intake nodig om te kijken in welke richting het probleem gezocht moet worden. Mocht u nog vragen hebben over dit artikel dan kunt u mij altijd bellen,zie voor verdere gegevens mijn advertentie in deze dorpskrant.
Albertien Jongmans,Ternaard
14
IST JE DAT
... alle klokken in de film Pulp Fiction op 4:20 uur staan? ... Donald Duck strips verboden waren in Finland, omdat hij geen broek draagt? ... de langste plaatsnaam ter wereld uit 167 letters bestaat? ... een automobilist tijdens zijn leven 912 scheten in zijn wagen laat? ... de gemiddelde chauffeur 6 keer seks heeft in de wagen? ... automobilisten gemiddeld 32.025 keer vloeken in de wagen? ... een automobilist gemiddeld 181 keer door het rood rijdt? ... de gemiddelde chauffeur 15.250 keer toeterd in zijn leven? ... een slak drie jaar kan slapen? ... de urine van een kat licht geeft onder een black light? ... Mohammed de meest voorkomende naam is in de wereld? ... de oudste boom op aarde 4700 jaar oud is? ... de langste man ooit, 2,72 meter lang was? ... de langste vrouw ooit, 2,32 meter lang was? ... er op Aruba maar één Citroën CX rondrijdt? ... vrouwen bijna twee keer zoveel met hun ogen knipperen als mannen? ... geen enkele president van de Verenigde Staten enig kind was? ... de naam "Wendy" werd verzonnen door het boek "Peter Pan"? ... het cruiseschip Queen Elizabeth II 4,5 liter diesel nodig heeft om 5 centimeter vooruit te komen? ... er twee keer zoveel credit cards bestaan als Amerikanen? ... Montpelier, Vermont de enige hoofdstad van Amerikaanse staat is zonder McDonalds? ... er op z'n minst 9 miljoen mensen jarig zijn op dezelfde dag als jij? ... "U at" de kortse volledige nederlandse zin is? ... het het langste Engelse woord 1909 letters lang is en verwijst naar een bepaald deel in het DNA?
V
OOR DE KINDEREN
15
16
17
BESTUURSLEDEN VAN DE DIVERSE VERENIGINGEN BESTUURSLEDEN VAN DE DIVERSE VERENIGINGEN
Dorpshuis
Voorzitter Secretaris Penn.meester Verhuur en reservering
Henk Meijer Jan Roos Sjoukje Smidt Marijke Visser
Biljartclub
Voorzitter Penn.meester Secretaris
vacant Henk de Beer 589767 Pieter Rients Damstra
Toneelclub
Voorzitter Penn.meester Secretaris
Einte Akkerman 589507 Jikke Jansma 589855 Pieter F. van der Zee 589685
Dorpsbelang
Voorzitter Penn.meester Secretaris
Onno Dijkstra Theo Posthumus Annette Koopmans
589211 589000 589933
C.P.V.
Pres. Penn.meester Secretaris
Doetie Prins Sijke Schroor Els Hartman
589677 571008 589534
Kaatsver.
Inlichtingen
Annie Corton Nutte Cuperus Arnold Kingma Pieter H. de Graaf
589410 589307 589821 0612058660
Mannensoos
Inlichtingen
Nutte Cuperus
589707
De Fûke
Redactie Lay Out Type-werk
Dorpsbelang Marten Post Boukje Sijens
589689 589852
Voorzitter Penn.meester Secretaris
Kornelis Yntema Simon Meijer Leo Smidt
589351 571115 589424
Motorclub
18
589586 589424 589727
BESTUURSLEDEN VAN DE DIVERSE VERENIGINGEN BESTUURSLEDEN VAN DE DIVERSE VERENIGINGEN Vrouwensoos
Inlichtingen
Pietje Bosgra
589347
Jeugdraad Ger./Herv.
Voorzitter Secretaris
Annie Corton Lucian Kingma
589410 589821
Peuterspeelzaal
Inlichtingen
Annette Koopmans
589933
Bibliotheek
Contactpersoon Dorien Tuinstra
589737
55+ gymnastiek
Inlichtingen
G. v.d. Zee-Meinema
589579
Feestcommissie
Voorzitter Secretaris Penn. meester
Tjerk Post Alie Talma-Visser Bouke Damstra
589341
Begrafenisver.
Voorzitter Secretaris Penn.meester Bode
Einte v.d. Zee Pieter Fedde v.d. Zee Tjeerd Post Jetske Reitsma
589704 589685 589478 296152
Shantykoor
Voorzitter Penn.meester Secretaris
Hidde Smidt Kees Visser Bartje Mulder
589801 589665
Voorzitter Penn. meester Secretaris
vacant vacant Alie Talma-Visser
589341
Geref. Kerk Nes/Wierum
Scriba Preses
Jannie Eelkema-Brouwer Einte v.d. Zee
589706 589704
Herv. Gem. Nes/Wierum
Scriba Preses
Tjerk Post Eelke Haakma
589395
Wedstrijdleider Wijdstrijdsecr.
Jan Roos Eke Koopman
589586 589695
Schoolcommissie
Koersbal
- Wijzigingen graag doorgeven aan bestuur Dorpsbelang! -
19
