HERTOGPOST april 2014 Maandblad van de 's-Hertogenbossche Filatelistenvereniging 26e jaargang nummer 4 Geachte leden, Hierbij nodigen wij u uit voor de JAARVERGADERING op donderdag 24 april a. s. in zaal 1 van sociaal cultureel centrum ‘De Helftheuvel’, Helftheuvelpassage 115, 5224 AC te 's-Hertogenbosch. Aanvang 20.00 uur.
Agenda van de Jaarvergadering 24 april 2014 N. B. Toelichting op pagina 2 en 3 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
Opening, verslag 27 maart j. l., ingekomen stukken en mededelingen Jaarverslag 2013 aan de hand van het Jaarboekje Verslag van de financiële commissie Decharge aan de penningmeester Benoeming nieuwe leden financiële commissie Bestuursverkiezing Hertogpost 2015 Voorstel betreffende de rondzenddienst Intermezzo door Huber van Werkhoven Verkoping Verloting 12. Rondvraag 13. Sluiting
In deze Hertogpost o.m.: Jaarboekje 2013 Filafair: ‘n wederom geslaagd evenement De Groote Oorlog (deel 3) Stampke kent zijn talen Het jaarboekje over 1988 vertelt
T
ijdens de jaarvergadering komen allerlei zaken aan de orde betreffende de vereniging. We kijken terug naar het vorig jaar en maken plannen voor de toekomst. Het terugblikken doen we aan de hand van het Jaarboekje 2013. Dat vindt u op pagina 27 e. v. Wat betreft de toekomstplannen verwijzen we naar de toelichting op de agenda. Deze treft u aan op pagina 2 en 3. Het bestuur stelt het op prijs dat veel leden zich echt betrokken voelen bij het reilen en zeilen van hun vereniging. We rekenen dan ook graag weer op een grote opkomst.
1
TOELICHTING op de AGENDA van de JAARVERGADERING - Bij punt 2 ‘Jaarverslag 2013 aan de hand van het Jaarboekje’ Leden die een vraag willen stellen over het Jaarboekje moeten deze tevoren schriftelijk aanleveren. Aldus is besloten tijdens de ledenvergadering in 1987. Vragen kunt u tot uiterlijk 48 uur voor aanvang van de jaarvergadering indienen bij de secretaris (adres zie pag. 4). Tijdens de jaarvergadering is onder andere de jaarrekening over 2013 aan de orde. Voor de goede orde: de begroting voor het lopende jaar 2014 is reeds vastgesteld tijdens de bijeenkomst op 28 november j. l. - Bij punt 6 ‘Bestuursverkiezing’ Aftredend en herkiesbaar: Penningmeester Bruis Mekking Directeur Dienst Verkopingen Daan van Os 2e secretaris/redacteur Huber van Werkhoven - Bij punt 7 ‘Hertogpost 2015’ In 2015 bestaat onze vereniging 85 jaar. Dat willen we op passende wijze vieren. We denken o. a. aan een busreis naar een filatelistische manifestatie, een feestavond voor de leden en een propagandatentoonstelling in de Maaspoorthal. Thema van de tentoonstelling zal zijn ‘Brabantica’, een overzicht van de postgeschiedenis van Noord-Brabant. Mede gezien de goede ervaringen in 2010 stelt het bestuur voor de organisatie weer in handen te geven van Stichting Hertogpost. Tevens stelt het bestuur voor uit onze bestaande middelen een garantiebedrag te reserveren ad € 5000. - Bij punt 8 ‘Voorstel betreffende de rondzenddienst’ Het bestuur adviseert de algemene ledenvergadering onderstaande voorstellen over te nemen en goed te keuren: A. Stempels Met betrekking tot de stempels is het voorstel om met ingang van het lopende kalenderjaar de borg voor het rondzendstempel te vervangen door een inschrijf- cq. aankoopbedrag. De reden hiervoor is dat de meeste stempels bij inlevering in een dusdanige toestand verkeren, dat ze niet meer voor hergebruik geschikt zijn. Elke nieuwe deelnemer aan de rondzenddienst betaalt bij inschrijving een bedrag van € 6,00 en krijgt daarvoor een rondzendstempel in eigendom. Indien nodig kan tegen betaling van hetzelfde bedrag een nieuw stempel worden aangekocht bij verlies van het stempel. De uitstaande borg van € 696,25 kan dan ten gunste van de vereniging worden afgeboekt. B. Rondzendboekjes Met betrekking tot de rondzendboekjes is het voorstel om de administratiekosten aan te passen en voortaan per boekje € 0,25 door te berekenen, met een minimum van € 1,00 per afrekennota.
2
Verder willen we de regels omtrent het insturen van boekjes aanscherpen om de wildgroei van boekjes binnen de rondzenddienst in te perken. Het bestuur stelt de algemene ledenvergadering het volgende voor: 1. Boekjes, die reeds eerder bij de 's-Hertogenbossche Filatelistenvereniging (of een andere vereniging) hebben gelopen, mogen niet opnieuw worden ingeleverd en worden derhalve geweigerd. 2. Zelf gemaakte of vermaakte boekjes, schriften en enveloppen worden niet langer geaccepteerd. 3. Boekjes die elders zijn gekocht (bij andere verenigingen of bijv. Davo of Importa), worden vanaf 1 september 2014 eveneens geweigerd. Alleen de rondzendboekjes/enveloppen met het kenmerk van de ’s-Hertogenbossche Filatelistenvereniging worden dan nog geaccepteerd en rondgestuurd. Importa-boekjes die in een eerder stadium bij onze rondzenddienst zijn aangekocht, kunnen tot een maximum van 5 boekjes per lid worden omgeruild tegen boekjes van onze vereniging. 4. De volgende soorten boekjes/enveloppen worden vanaf 1 mei a. s door de Rondzenddienst geleverd : a. Kleine boekjes: 12x15 cm. 10 vel : 20 pagina’s à 10 zegels Prijs: € 0,60 b. Grote boekjes (dubbele inhoud): 22x15 cm. 10 vel : 20 pagina’s à 20 zegels Prijs: € 1,20 b. Enveloppen: 23x16cm. (EC5) Voor maximaal 20 kaarten en/of enveloppen. Prijs: € 1,00 -o-o-o-
Pzh West Brabant Prins Bernhardstraat 13 4793 CT Fijnaart
Tel.nr. 0168-462641 E-mail:
[email protected]
RUIME SORTERING POSTZEGELS VAN VEEL EUROPESE LANDEN (o. a. gespecialiseerd in Nederland, Duitsland, Zwitserland en Frankrijk) OOK EEN UITGEBREIDE STOCK VAN O. A. AUSTRALIË Op de donderdagse verenigingsavonden ben ik altijd aanwezig. Indien u geïnteresseerd bent in een bepaald gebied kunt u mij dit laten weten. Ik breng dan het gevraagde voor u mee. Ook altijd een ruime keuze in 5-centsboeken. Tevens behandeling van mancolijsten.
3
VERSLAG VAN DE BIJEENKOMST VAN 27 MAART 2014 1. Opening: om precies 20.00 uur. De voorzitter is een man van de klok. Hij heet ons allen (meer dan 75 leden zijn aanwezig) van harte welkom. Er hebben zich drie leden afwezig gemeld: de heren Van Driel, Nabbe en Gerritsen. Er zijn niet zoveel mededelingen: we zoeken nog steeds naar twee vrijwilligers om te assisteren bij de veiling. Vanavond wordt een ad-hoc oplossing geregeld. Ook zijn er vanavond geen stockboeken in de opruiming. Wel kan een ieder uitgebreid snuffelen tussen nieuwe kavels bij de afdeling Nieuwtjesdienst. Deze prachtige series (en zeker niet te duur) worden door de voorzitter van harte aanbevolen. Het verslag van 27 februari 2014 behoeft geen enkele wijziging. Het wordt met dank aan de secretaris aldus vastgesteld. 2. De lezing: van vanavond wordt verzorgd door de heer Arnold van Berkel. De titel is: ‘Entartete Musik’. Dat roept, terecht, direct associaties op met Nazi-Duitsland, 1933-1945. Eigenlijk zou je die Duitse term het beste kunnen vertalen met ‘Gedegenereerde/ontaarde muziek’. Dit valt dan mede onder het kader van de wellicht wat meer bekende ‘Entartete Kunst’ uit die jaren. In het kader van de lezing van vanavond gaat het dan over de muziek van met name joodse componisten en musici. De heer Van Berkel illustreert zijn lezing, naast de prachtige visuele plaatjes, ook met mooie muziekfragmenten. Diverse componisten, dirigenten, musici passeren de revue. Hun muzikale prestaties werden door de Nazi’s tot op de bodem afgekraakt. Maar ook saxofoon spelende negers (nota bene met een gele davidster op hun revers) mochten nauwelijks op clementie rekenen. Het was allemaal volgens het Nationaal-Socialisme te joods, te zwart, te modern. Het daadwerkelijk tot uitvoer brengen van hun muzikale talenten werd hen allemaal onmogelijk gemaakt. Vele musici zochten dan ook hun toevlucht, voor zover dat op dat moment nog kon, in het buitenland. Arische muziek werd verheerlijkt. Prachtige, unieke postwaardestukken (betrekking hebbend op de lezing) worden ons getoond. Daarnaast onthoudt de spreker ons niet van veel wetenswaardige informatie. Ook enkele na's-Hertogenbossche Filatelistenvereniging opgericht 8 oktober 1930 Inschrijving Kamer van Koophandel Oost-Brabant, nummer 40216509 Secretaris René Kok, Jacq Perkstraat 45, 5242 GA Rosmalen telefoon 073 – 523 04 79 E-mail:
[email protected] Redacteur Hertogpost Huber van Werkhoven: tel. 073 – 613 24 38 E-mail:
[email protected] ING rek.nr. NL64 INGB 0001 0879 84 t. n. v. ’s-Hertogenbossche Filatelistenvereniging de jaarcontributie bedraagt € 35 Bibliothecaris tel. 073 – 657 02 29 E-mail:
[email protected] Website: www.hertogpost.nl E-mail:
[email protected]
4
oorlogse voorbeelden van gedegenereerde muziek sloegen goed aan bij de aanwezige (en geconcentreerd toeluisterende) leden: er werd zelfs zo nu en dan meegezongen. Maar om nou de Beatles ook als voorbeeld te laten horen…! Kortom: een waardevol en prachtig verhaal. 3. De verkoping: De eerste reguliere verkoping voor onze nieuwe veilingmeester Daan van Os. De eerste kavels, betrekking hebbend op Nederland, lopen niet echt. De veilingmeester vraagt zich ongerust af ‘of het vakantiegeld al wel gebeurd’ is. Gelukkig herstelde de verkoping zich snel daarna heel voorspoedig. Snuffelzakjes en snuffeldozen werden gretig van de hand gedaan. Ik schat toch dat zo’n 80% van de kavels is verkocht. Veel belangstelling voor bijvoorbeeld België, Zwitserland en Duitsland. Wat mij opviel, is dat de belangstelling voor China veel minder is geworden. Vol vaart en in een aangenaam tempo is wat mij betreft de nieuwe veilingmeester cum laude geslaagd. 4. De rondvraag: leverde geen vragen op. Wel een opmerking van onze voorzitter naar aanleiding van een vraag, de vorige keer, over het plaatsen van de opbrengst van de veiling op de website van onze vereniging. Het bestuur heeft besloten dat niet te doen. Ten eerste omdat het best nogal wat werk oplevert. Maar voornamelijk omdat het nogal wat praktische bezwaren met zich meebrengt: sommige kavels worden namelijk in een later stadium alsnog verkocht. 5. De gratis verloting: maakt vijf leden uit de zaal weer blij met een envelop met inhoud (zegels). 6. Sluiting: op een redelijk tijdstip. Nog volop tijd om te ruilen of gezellig een glaasje te drinken. De voorzitter wenst iedereen wel thuis en tot de volgende keer. René Kok, secretaris. -o-o-o-
MEDEDELINGEN VAN HET SECRETARIAAT De volgende bijeenkomst van de vereniging is op donderdag 22 mei a. s. om 20 uur in scc De Helftheuvel. Zaal 1 is om 19 uur open. We bewegen ons dan per trekschuit… De volgende postzegelinstuif/ruilbeurs van de vereniging is op zaterdag 10 mei a. s. van 10 tot 12.30 uur in scc De Helftheuvel. De afdeling Jeugd komt van 10 tot 12 uur in een aparte hoek van de zaal bij elkaar. U kunt de kavels inzien van de meiveiling en niet-verkochte kavels van vorige verkopingen alsnog kopen.
Donderdag 8 tot en met zaterdag 10 mei vindt in het Duitse Essen de jaarlijkse Briefmarken-Messe plaats.
5
Het mooiste van postzegels PostNL geeft elk jaar een aantal bijzondere postzegelvelletjes uit waarover we graag wat meer willen vertellen. Dat doen we in de prestigeboekjes. Dit jaar verschenen er boekjes over 100 jaar Burgers’ Zoo en het eveneens 100-jarige Vredespaleis. Over Klederdrachten, het thema van de serie Mooi Nederland, en over Molens is meer te vertellen dan we op de postzegel kwijt konden. De boekjes over de Postauto’s die in Nederland in gebruik zijn geweest en de uitdieping van het prachtige ontwerp van Piet Zwart voor de luchtpostzegel uit 1931 zijn beslist de moeite waard. Kortom, een abonnement op de prestigeboekjes Nederlandse postzegels is een verrijking van uw verzameling. Elk jaar verschijnen er zes nieuwe boekjes.
Als u via uw postzegelvereniging een abonnement afsluit, ondersteunt u daarmee tevens uw eigen vereniging.
6
HET JAARBOEKJE OVER
1988
VERTELT
In oktober 1988 verschijnt het nulnummer van het verenigingsblad Hertogpost. Het blad is meteen een groot succes. 'Maar het jaarboekje blijft bestaan hoor,' belooft de nieuwe voorzitter H.A. Ostendorf. Het komend jaar 1989 wordt voor de Hertogpost een proefjaar. Het jaarboekje zal vanaf 1989 in een van de nummers van Hertogpost opgenomen worden. De eerste keer in 'Hertogpost Nummer 3, 1e jaargang Maart 1989.' Een 'traditie' die Jan van de Mortel twee jaar (1954 en 1955) volhield, wordt na 33 jaar in ere hersteld: in het jaarboekje 1988 staat een voorwoord van de voorzitter. [en zo hoort het, eens per jaar] Een roerig jaar voor bestuur en leden. Bestuurswisselingen; bestuur en leden mogen belangrijke beslissingen nemen zoals 'mogelijk gepaste bezuinigingen'. Het bestuursvoorstel om voor wat betreft de vergaderlokaliteit na 20 jaar Vught met ingang van april 1988 weer naar 's-Hertogenbosch terug te keren, wordt in februari aangenomen. Op 28 maart neemt T. Stein na vele jaren bestuurslid te zijn geweest afscheid als bestuurslid en voorzitter. Hij wordt benoemd tot beschermheer van de vereniging. Van de Bond krijgt hij de gouden Bondsspeld. Na een reorganisatie van de afdeling Verkopingen komt er een driekoppige commissie Verkopingen. J. van Zeelst wordt bestuurslid namens deze commissie. De drie taken zijn: innemen kavels, gereedmaken kavels, de verkoop leiden. De afdeling Nieuwtjes heeft nu 582 landenabonnementen. Eind 1988 zijn er 560 verenigingsleden. Ook de Rondzenddienst wordt gereorganiseerd. Er komt een Rondzendverkeersteam van C.J.M. van Dijk, P.W.C. Hendrix, H.M. Kuijs. 'De secties gaan van 27 naar 30, iedere sectie met maximaal 12 leden. Als het lukt komen er 10 sectiehoofden met ieder 3 secties'. De eerste maandelijkse Hertogpost met convocatie (het nulnummer van oktober 1988) is een succes en wordt voortgezet. Marten Tilstra
7
FILAFAIR: EEN WEDEROM GESLAAGD EVENEMENT Op 14 en 15 maart j. l. vond in de Maaspoorthal de vijfde Filafair plaats. Voor het eerst werd de postzegelbeurs gecombineerd met een propaganda postzegeltentoonstelling van zeer hoog niveau. De inzendingen behoorden tot de top van wat filatelistisch Nederland kan laten zien. Ze trokken dan ook veel belangstelling van het publiek. Lekker lui liggend op lounge banken kon men bovendien bijbehorende powerpoint presentaties tot zich nemen. Het thema ‘verdwenen gebouwen’ speelde een rol bij de persoonlijke postzegels die de organiserende Stichting Hertogpost had laten vervaardigen. Ook PostNL had hierop ingehaakt. De succesvolle zegelverkoop droeg ertoe bij dat ook deze vijfde Filafair kon worden afgesloten met een sluitende exploitatie.
Volgend jaar geen Filafair. Op 20 en 21 maart vieren we dan het 85-jarig bestaan van onze vereniging met de tentoonstelling Hertogpost 2015. Als bijzonder onderdeel zal de zogeheten ‘Brabantica’ dan de show stelen met een imponerend overzicht van de postgeschiedenis van Noord-Brabant.
8
Op deze zegel van PostNl prijkt het in 1968 gesloopte postkantoor aan de Kerkstraat.
De brievenberg van Gidie Teurlings (10 cent per op een brief gebruikte postzegel) was twee dagen lang een doorslaand succes. -o-o-o9
DE GROTE OORLOG, 28 juli 1914 – 11 november1918 (deel 3) door Ruud Verberne, lid van de Nederlandse Academie voor Filatelie en buitenlands corresponderend lid van de Belgische Academie voor Filatelie
Na de bespreking van de Balkanoorlogen, en de oorlogsverklaring van de Oostenrijkers aan de Serviërs op 28 juli 1914, die de aanloop vormden tot de Eerste Wereldoorlog, gaan we dit keer in op wat er vervolgens in West-Europa gebeurde. Op Scandinavië, het Iberisch Schiereiland en Nederland en Zwitserland na, werd hier het complete continent in de Grote Oorlog meegesleurd. Het werd de meest ingrijpende gebeurtenis uit de moderne tijd. Een bijzonder aspect vormen de familiebanden tussen de verschillende koningshuizen van Duitsland, Engeland en Rusland. De moeder van Wilhelm II was de zuster van de vader van koning George V. De moeders van George en Nicolaas waren zusters, van Deense koninklijke bloede. Ze waren dus alle drie volle neven (afb. 1). Maar daarnaast waren het ook gelijke afstammelingen van koning George II van Engeland. Niet dat de wereld met deze familierelaties ook maar iets is opgeschoten…
Afb. 1: Links: Tsaar Nicolaas II (Rusland) en Koning George V (GB) in 1912; rechts: Keizer Wilhelm II en Tsaar Nicolaas II in uniform. Op 28 juli zond Nicolaas II een telegram aan zijn neef Wilhelm II (afb. 2), waarin hij hem smeekte in naam van hun lange vriendschap, om een ramp als een oorlog in Europa te vermijden en alles in het werk te stellen om te voorkomen dat zijn bondgenoten te ver zouden gaan. 10
Maar alle diplomatie faalde. Op 31 juli stelde Duitsland aan Frankrijk een ultimatum. Het eiste dat de Fransen neutraal zouden blijven in de bestaande crisis en twee vestingsteden, Toul en Verdun, aan hem zou overdragen, als blijk van hun goede bedoelingen. De Fransen hadden Plan XVII als oorlogsplan. Dat voorzag er in dat de westelijke oever van de Rijn zou worden schoongeveegd tot aan Koblenz, om de Russen te laten zien, dat Frankrijk een betrouwbare bondgenoot was. Daarnaast waren ze van plan vijf legers in te zetten tussen Zwitserland en de rivier de Sambre aan de Belgische grens. Daarbij gingen ze uit van een Duitse aanval via Lotharingen en Oost-Frankrijk. Afb. 2: Keizer Wilhelm II. De Fransen reageerden op het ultimatum met een afwijzing en een algemene mobilisatie. Dat zette de zaak in het westen onhoudbaar in beweging. Toen op 1 augustus 1914 het Duitse keizerrijk de oorlog verklaarde aan Rusland, en Luxemburg bezette, volgde op 3 augustus een eis van Duitsland aan België waarin het recht op vrije doorgang werd geclaimd. Op dezelfde dag verklaarde het de oorlog aan Frankrijk. Niemand kon voorzien hoe lang de oorlog zou duren, laat staan op wat voor ramp die zou uitdraaien. Het Duitse Rijk bestond op dat moment uit 26 staten: 4 koninkrijken, 6 groothertogdommen, 5 hertogdommen, 7 prinsdommen, 3 vrije steden en de vroegere Franse regio’s Elzas en Lotharingen. Van de koninkrijken behielden Beieren en Württemberg tot na het einde van de Eerste Wereldoorlog hun eigen postale bevoegdheden. Ze bleven dus gewoon al die tijd ook eigen postzegels en postwaardestukken uitgeven, en soms ook afwijkende tarieven hanteren; die van de Reichspost werden door hen niet zonder meer geaccepteerd (afb. 3). Het Duitse Rijk kende vier legers: van de koninkrijken Pruissen, Beieren, Württemberg en Saksen. De correspondentie van en naar gezinsleden van militairen werd via de veldpost onderhouden (afb. 4). En die werd centraal gecoördineerd. Tussen 1909 en 1914 legden de Duitsers een enorm spoorwegtraject aan langs de Belgisch-Luxemburgse grens. Dankzij deze nieuwe verbindingslijnen en de nieuwe stations met ongekend lange perrons konden zij hun leger heel snel mobiliseren…. 11
Afb. 3: Beeldpostkaart, uitgegeven ten bate van het Rode Kruis door de Württembergse post in 1914. De onverkocht gebleven voorraad werd na de oorlog in verband met materiaalschaarste en uit economische overwegingen overdrukt voor opgebruik als Postsache (binnen de postdienst portvrije briefkaart).
Afb. 4: Veldpostbrief van een Saksische legereenheid, verzonden naar Dresden. De Britten waren niet door een verdrag gebonden om Frankrijk te steunen in een oorlog met Duitsland, maar hadden al wel het plan opgevat om het Franse leger te steunen met een klein expeditieleger. Daarnaast wilden ze een blokkade tegen Duitsland, om het af te snijden van zijn handels- en aanvoer12
routes elders in de wereld. De belangrijkste Britse vloot was gestationeerd bij Scapa Flow (Orkney eilanden). Deze zou de Noordzee bewaken, koopvaardijschepen controleren en alles in beslag nemen wat de Duitsers zou kunnen helpen bij de oorlog. De Duitsers vielen België in augustus 1914 binnen op basis van het Von Schlieffenplan. Dat was een aanvalsplan om via België naar Noord-Frankrijk door te stoten om zo het Franse leger in de tang te kunnen nemen (afb. 5). Aanvankelijk voorzag dit plan ook in een doortocht van het Duitse leger door Nederlands Limburg. Maar hiervan werd uiteindelijk toch afgezien, teneinde de geplande snelle opmars niet te zeer doen vertragen, door het oproepen van weerstand van veel verschillende kanten tegelijk. Afb. 5: Het Von Schlieffenplan Groot-Brittannië verklaarde na de inval Duitsland de oorlog, omdat België neutraal was en de Belgische neutraliteit in 1831 door de Europese grootmachten was gegarandeerd. Het binnenvallende Duitse leger maakte zich schuldig aan grove oorlogsmisdaden en vermoordde vele onschuldige Belgische burgers. In de Britse pers werd daarom gesproken over Poor little Belgium. In de loop van de oorlog veranderde dit echter in Brave little Belgium, omdat de Belgen zich niet overgaven, ondanks dat hun land uiteindelijk voor 90% door de Duitsers werd bezet. Behalve de talloze doden en gewonden, ook onder de burgerbevolking, werden over en weer heel wat militairen krijgsgevangen gemaakt. En die verveelden zich vervolgens enorm. Om niet te zeggen: bijna dood. Maar soms bracht enige creativiteit uitkomst. Zo werd in september 1914 in Ruhleben, een voormalige paardenrenbaan bij Berlijn, een kampement voor Britse officieren ingericht (afb. 6). 13
Afb. 6: Overzicht van kamp Ruhleben, bij Berlijn, gelegen tussen de wijken Spandau en Charlottenburg. Hier waren vanaf 6 november 1914 tot het eind van de oorlog gemiddeld 5.000 Engelsen geïnterneerd. Er werden in Ruhleben vier broers gevangen gehouden, met de toepasselijke naam Kamps. Vanaf 19 juli 1915 tot 3 maart 1916 – toen werd opeens na een ruime gedoogperiode de hele handel verboden, waarschijnlijk omdat inbreuk werd gemaakt op de censuurvoorschriften - hebben zij zich daar bezig gehouden met….. het bedrijven van de filatelie! Ze richtten in hun barak een eigen postkantoor op, stelden postbodes aan en hingen brievenbussen op. Daarbij ontwierpen ze hun eigen postzegels: 13 gewone zegels, een dienstzegel en zelfs 2 portzegels zagen in deze periode het licht. Natuurlijk werd ook voorzien in een dagtekeningstempel en zelfs in een bijzonder stempel. Alsof dat nog niet genoeg was… voorzagen ze ook in de aanmaak van briefkaarten (zelfs met antwoordkaarten!) en briefomslagen. Die werden netjes voorzien van nominale waarden, een adreslijn, met een beperkte vooradressering, uiteraard gericht aan ‘de heer’, baraknummer, postbus en eventuele etage (afb. 7). Het zijn curieuze stukken, maar wel echte tijdsdocumenten. Achteraf zijn ook nog eens twee soorten vervalsingen opgedoken.
Afb. 7: Briefkaart van Ruhleben. 14
Krijgsgevangenkampen vinden we in groten getale terug, overal in Europa. In het begin hadden die vaak een geïmproviseerd karakter. Van de correspondentie die werd onderhouden tussen krijgsgevangenen en het thuisfront, en alleen al de verschillende censuren die daarbij werden toegepast, kan een bijzondere verzameling worden opgezet (afb. 8).
Afb. 8: Ansicht van Dresden, 30-12-1914 verzonden als veldpostkaart(!), maar vervolgens als Krijgsgevangenenzending (portvrij ingevolge de Conventie van Genève) doorgeleid naar een Duitse krijgsgevangene in Montauban. De kaart werd, blijkens het censuurstempel onderin, bij het Beierse legerkorps in München gecensureerd, voordat ze aan de Franse zijde werd doorgegeven. Duitsers die in Engeland gevangen werden gezet, zaten daar vast tot het eind van de oorlog. Soms werden ze door omstandigheden wel eens verkast (afb. 9). Maar vaak verbleven ze gedurende de hele periode in hetzelfde kamp. We sluiten deze bijdrage af met de oorlogscorrespondenten, die ook toen al aan de frontlinies waren te vinden (afb. 10). Ze deden aan het vaderland soms ook verslag van het leed, de ellende, de puinhopen voor de burgerbevolking en het grote afzien. Maar het waren toch vooral de heldendaden die daar door de jongens werden verricht, die in de verslaglegging de boventoon voerden. 15
Afb. 9: Krijgsgevangenenpost. Voorbedrukte briefomslag, vrij van port (no stamp required), met censuurstempel P(ostal) C(ensorship) – Post Free – Prisoners of war. Verzonden vanuit Frongoch, een geïmproviseerd kampement bij Bala, Noord-Wales. Hier werden tot 1916 Duitse krijgsgevangenen geïnterneerd in een voormalige distilleerderij en wat schamele hutten. Na de Ierse opstand van Pasen 1916 werden de Duitsers naar een ander kamp overgebracht en kwamen hier enkele leiders van de opstand, te weten Arthur Griffith en Michael Collins vast te zitten, samen met ongeveer 1.800 minder bekende Ierse opstandelingen. 16
Dat die jongens in feite lagen te creperen onder de meest erbarmelijke omstandigheden in koude, natte, smerige loopgraven, waar dysenterie en luizen hoogtij vierden - in afwachting van het moment dat ze door hun waanzinnige leiders onverbiddelijk de dood in werden gejaagd, in een vaak vergeefse poging om toch enkele meters terrein te winnen - werd daarbij wijselijk verzwegen. De Franse generaal Joseph Cesaire Joffre was zo’n leider. Hij was een grote, wat slonzige man, die elke dag om 5 uur opstond. Hij liet zich dan door een chauffeur even razendsnel naar het front brengen om een kijkje te nemen, keerde vervolgens weer om 11 uur terug naar het Franse hoofdkwartier en genoot daar een uitgebreide lunch. En naar het schijnt heeft hij alleen in de augustusmaand van 1914 afgezien van zijn gewoonte om aansluitend een dutje te doen…..
Afb. 10: Veldpostkaart van ‘Kriegsberichterstatter Herold’ (oorlogscorrespondent). -o-o-o-
NIEUWE EMISSIES 22 april :
- Europazegels 2014: nationaal muziekinstrument het draaiorgel: velletje met 10 postzegels van € 1,05, waarvan twee verschillende - Orchideeën van het Gerendal: velletje met 10 verschillende postzegels van € 0,64 17
ALBUMBLAD
Hans Jägers: ‘Je moet genieten van al het moois om je heen!’ door René Kok. Een prachtige zaterdagmiddag, aan de rand van het Bossche Broek, met uitzicht op de Sint-Jan. Gastvrij ontvangen in de tuin! Wat wil je nog meer? Hans in zijn jonge jaren: Hij woont op die schitterende locatie al meer dan 35 jaar. Hij heeft het huis eigenhandig helemaal opgeknapt. Anders was het niet te betalen geweest. Hans is een handige jongen. Zijn hele leven al is hij, in dienstverband, bezig geweest op timmergebied: renovatie, restauratie, bruggenbouw, onderhoud, scheepsbouw…. Noem het maar op. Meer dan 25 jaar heeft hij met veel plezier gewerkt bij Van Rosmalen Bouw. Op 62-jarige leeftijd is hij met prepensioen gegaan. Hij heeft er geen dag spijt van gehad. Het was mooi geweest. Zeer binnenkort gaat zijn vrouw ook genieten van een rustiger bestaan. Zij werkt(e) in de zorg. Heerlijk genieten van de postzegels en zo af en toe op vakantie. Trots vertelt hij dat ook zijn zoon Gijs het postzegelvirus heeft opgepikt. De postzegels: Wat zou hij zonder moeten. Twee kamers op zolder (hij laat ze mij vol trots zien) zijn gevuld met zijn passie. Weliswaar de ene ingericht - voor een groot gedeelte - voor onze vereniging, waarover zo dadelijk meer. Zijn verzamelgebied is heel breed. Maar met name toch België. Daarnaast heeft hij ‘mooie’ verzamelingen van Zwitserland, Finland en Liechtenstein. Van poststukken is hij geen liefhebber. Hij is het meest trots op zijn proeven van zegels (in verschillende kleuren) en zijn ‘gesneden’ zegels van België. Hij behoudt het allermooiste en is toch ook min of meer fanatiek bezig met het verkopen van ‘overtollige’ zegels. De opbrengst daarvan investeert hij weer in nieuwe 18
aankopen, vaak via grote veilingen. Een geweldige en boeiende bezigheid. Echte andere hobby’s zijn er niet.
Bij onze vereniging: is hij sinds kort heel gedreven bezig met het voorbereiden van de maandelijkse veilingen. Waar Daan van Os vooral de dagelijkse leiding en het administratieve gedeelte voor zijn rekening neemt, is Hans praktisch bezig met het samenstellen van de kavels voor de veilingen. Een enorme uitdaging voor onze vereniging, zo stelt hij. Ik wil er iets leuks van maken. ‘Zodat ik allemaal tevreden kopers om me heen zie op het eind van de avond.’ Hoe pak je dat dan aan, was mijn volgende vraag? Hans heeft geconstateerd, dat dure kavels van pakweg 200 Euro niet worden verkocht. Dat is te veel voor het budget van de leden van onze vereniging. Hij ziet de oplossing in kleinere kavels met een aantrekkelijke prijs. Steeds maar weer proberen om een mooie veiling tot stand te brengen. ‘Het is wel veel werk, maar ik doe dat graag. Zeker door de goede samenwerking en afspraken met Daan.’ Hans is enthousiast over onze vereniging: er wordt door veel mensen hard gewerkt. Per slot van rekening zijn we toch allemaal maar vrijwilligers! Ook hij krijgt steeds meer contact met andere leden: gezelligheid en sociaal contact staan bij hem hoog in het vaandel. Ik vraag hem, vader van drie kinderen die zich allemaal toch met het ‘postzegelen’ hebben bezig gehouden, hoe we die ervaring kunnen toepassen op onze vereniging? Hans zegt dat dat heel moeilijk is in deze tijd van digitale revoluties. Tot een leeftijd van 12 jaar zou dat nog moeten lukken. Daarna, op de middelbare school, ‘gaat het mis’: ze krijgen een andere belangstelling. Maar… dat moet je zo rond hun twintigste jaar weer proberen op te pakken. En de kleinkinderen zeker niet vergeten. De jeugd moet je ‘opjutten’ en uitdagen. Maar daar gaat wel veel tijd in zitten. Tenslotte: Vooral heel veel genieten in en om het huis, samen met echtgenote Marlies. En natuurlijk ook af en toe, hij kan het nog niet laten, een beetje klussen in huis. Hopelijk kunnen ze binnenkort gaan genieten van een heerlijke rondreis door Italië. Misschien wel een nieuw verzamelgebied…………?? 19
Beste
Hertogkids,
De landsaanduiding op een postzegel zal altijd in de taal van dat land afgedrukt worden. Dat lijkt heel gewoon en gemakkelijk, omdat iedereen in dat land dezelfde taal spreekt en elkaar dus ook verstaat. Maar wat te doen als er in een land meerdere talen worden gesproken? En dan bedoel ik natuurlijk niet de dialecten zoals we die hier in Nederland kennen. Kijk maar eens naar onze zuiderburen, de Belgen. Daar spreken ze maar liefst minstens twee talen. In het oosten net boven Luxemburg, zelfs ook nog Duits. Maar dat rekenen we maar even niet mee. Op de postzegels komen dan ook zowel de naam Belgique als België voor. En dan is het ook nog eens zo, dat de volgorde (België-Belgique) bepaald wordt door de plaats of aanleiding van de uitgifte. Op deze zegel is het wapen van West-Vlaanderen te zien. Vlaanderen is merendeels Nederlandstalig. Daarom hier eerst België en dan pas Belgique. De eerste Belgische zegel waarop de landsaanduiding in beide talen stond, kwam uit in 1884. Heel wat anders is het gesteld in Zwitserland. Daar spreken ze maar liefst drie talen. Dat zijn het Duits, het Frans en het Italiaans, ieder natuurlijk met zijn eigen dialecten. De Zwitserse postdienst wilde er natuurlijk geen heibel over hebben, in welke taal hun land op de zegel kwam te staan. En zo hebben ze maar voor een Latijnse naam gekozen: ‘Helvetia’. In een enkel geval hebben ze bij een bijzondere gebeurtenis ervoor gekozen drie zegels uit te geven, elk in een van de talen die men er spreekt (de zegel hiernaast is er een van). Om het taalprobleem te omzeilen gebruikten de Zwitsers het woord ‘Franco’ dat in ieder van die talen begrijpelijk was. 20
Soms zie je landen waarvan de verschillen in taal op verschillende zegels staan, maar dan als een soort Tête-bêche. Bij voorbeeld op de ZuidAfrikaanse zegels uit 1927 die hier zijn afgebeeld. Behalve de landsnaam komt ook de waarde-aanduiding soms voor in meerdere talen. Een goed voorbeeld is - opnieuw op de Zwitserse zegels - de aanduiding centimes (Frans), centesimi (Italiaans) en rappen (Duits). Om het allemaal nóg moeilijker te maken, werd ook wel eens overgeschakeld op het Latijn. Als we denken dat drie talen al veel is voor de posterijen van een bepaald land, weet dan dat in Haiderabad en in de Sovjetunie maar liefst vier talen op de zegels voorkwamen. De meeste permanente uitgiften van de Verenigde Naties dragen inscripties van de vijf meest gesproken talen in de wereld: het Engels, Frans, Spaans, Russisch en Chinees. in Oost-Roemenië kwamen naast het Turks, Grieks, Bulgaars en Frans - behalve deze vier talen - ook nog eens vier alfabetten voor. (Arabisch, Grieks, cyrillisch en Latijn). Het cyrillisch schrift (het alfabet van Rusland, Bulgarije en delen van het toenmalige Joegoslavië) is eigenlijk ongebruikelijk, maar komt toch vaak genoeg voor, om een gemiddelde filatelist gek te maken. Het record aantal verschillende talen op een postzegel vestigde Denemarken in 1966 op een serie Rode Kruiszegels met de Latijnse tekst PER HUMANITATEM AD PACEM (door menselijkheid naar vrede) met de naam van de organisatie in maar liefst 32 talen. Op het thema meertaligheid kun je een heel mooie verzameling aanleggen, zeker als je een beetje een talenknobbel hebt. Veel postzegelplezier! Groetjes Stampke. 21
POSTSTUK VAN DE MAAND Expresbrief met bijkomend expresrecht
Zuidwolde, 28 september 1937. Expresse-dienstbrief naar Witteveen. Witteveen had geen eigen postkantoor en werd bediend door het postkantoor van Westerbork. Het tarief luidt als volgt: - Brief, dienst: vrijgesteld van port. - Expresrecht 10 cent. - Bijkomend expresrecht voor bestelling buiten de bestelkring van Westerbork: 61 cent. Het tarief voor dit bijkomend expresrecht was afhankelijk van de afstand van het bestellende kantoor en het uurtarief ter plekke, eventueel aangevuld met een toeslag voor slecht weer en veer- en tolgelden. D. v. d. L. -o-o-o-
Uw schriftelijke koopopdracht naar Daan van Os Goudplevier 29, 5221 GT Engelen E-mailadres:
[email protected] 22
VERKOPING DONDERDAG 24 APRIL 2014 kavel 4.001 4.002 4.003 4.004 4.005 4.006 4.007 4.008 4.009 4.010 4.011 4.012 4.013 4.014 4.015 4.016 4.017 4.018 4.019 4.020 4.021 4.022 4.023 4.024 4.025 4.026 4.027 4.028 4.029 4.030 4.031 4.032 4.033 4.034 4.035
omschrijving
cat.
kwal.
NEDERLAND en O. G. 3 NVPH o 11 NVPH o 13 t/m 18 NVPH o Tussen 20 en 28 NVPH o 43 + 44 + 47 NVPH o 90 t/m 97 NVPH o 110 t/m 113 + 139 t/m 140 NVPH x 240 t/m 243 NVPH x 265 t/m 266 + 269 + 287 t/m 288 NVPH x 278 NVPH xx 279 t/m 282 NVPH xx 289 t/m 292 NVPH xx 296 t/m 299 NVPH xx 293 t/m 295 + 310 t/m 312 + 318 NVPH xx t/m 322 327 t/m 331 + 325 t/m 326 + 374 NVPH xx t/m 378 332 t/m 345 NVPH x/xx 350 t/m 355 NVPH xx 568 t/m 572 + 602 t/m 606 NVPH o 671 t/m 675 NVPH o Tussen 379 en 744 NVPH xx Tussen 404 en 742 NVPH xx 460 t/m 468 blok van 4 NVPH xx Tussen 508 en 744 NVPH o Tussen 736 en 838 NVPH xx Tussen 747 en 898 NVPH xx Tussen 839 en 926 NVPH xx Tussen 927 en 1000 NVPH xx Euro zegels + 1 blok xx 26 blokken 36 blokken 6 velletjes 10x xx 12 velletjes kerstzegels xx 9 velletjes xx 3 Amphilex blokken NVPH xx 33/a plaatfout NVPH o
cat.prijs €
inzet €
€ 170,00 € 125,00 € 300,00 € 139,00 € 300,00 € 75,00 € 23,50 € 55,00 € 55,00 € 80,00 € 150,00 € 65,00 € 52,50
€ € € € € € € € € € € € €
€ 77,00
€ 14,00
€ 88,00
€ 12,00
€ 32,50 € 50,00 € 39,00 € 37,50 € 183,00 € 128,00 € 28,00 € 179,00 € 160,00 € 106,00 € 92,00 € 136,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
€ 82,50 € 45,00
25,00 18,00 35,00 14,00 30,00 10,50 3,50 8,00 8,00 15,00 29,00 12,50 10,00
6,00 9,50 4,00 5,50 22,00 12,00 3,50 15,00 12,00 8,50 6,50 8,50 10,00 10,00 35,00 8,00 12,00 9,00 15,00 8,00
23
4.036 4.037 4.038 4.039 4.040 4.041 4.042 4.043 4.044 4.045 4.046 4.047 4.048 4.049 4.050 4.051 4.052 4.053 4.054 4.055 4.056 4.057 4.058 4.059 4.060 4.061 4.062 4.063 4.064 4.065 4.066 4.067 4.068 4.069 4.070 4.071
106 p2 plaatfout met certificaat 112 p1 plaatfout 259 plaatfout 336 plaatfout 15 blokken 422 p3 plaatfout blok van 4 422 p3 plaatfout blok van 4 Dienstzegels 44 t/m 58 +blok 60 2 series Den Bosch Roltanding Roltanding 44 zegels Tussen 350 en 505 Pzb a+b+ef+ffp+ffo Pzb tussen 3y en 14a 8 pzb o.a 2x6e Pzb 9 d+cf+ef-hf Veel series dubbel Blokken van 4 soms randnummer Zegels + blokken Dik stockboek met Nederland Frankrijk + Nederland Boekje met blok + zegels Nederland Lindner album 2005 t/m2008 met wat zegels Nederland 147 fdc 274 t/m 395 Nederland 156 fdc 144 t/m 273 Curaçao 8 pzb o.a 2x6e Curaçao 89 en 95 Curaçao 141 t/m 149 Curaçao Lp 45 t/m 52 lp 69 t/m 81 Ned. Nieuw Guinea 22 t/m 24 Ned. Indië 167 t/m 170 172 t/m 175 Suriname Series Nederland Boekje Beatrix Indonesië 23 blokken met nummer of letters Nederland doorlopers met en face 518 t/m 537 Indonesië Tussen 18 en 1700 Ned. Antillen 234 t/m 238
NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH
o x xx xx xx xx o xx xx o/x/xx x/xx o o o xx o xx xx xx o
€ 300,00 € 60,00 € 40,00 € 50,00 € 100,00 € 16,00 € 16,00
€ 225,00 € 228,00 € 189,00
€ 348,00 hcw € 260,00
€ 100,00 € 15,00 € 6,00 € 10,00 € 10,00 € 5,00 € 4,50 € 10,00 € 4,00 € 35,00 € 10,00 € 20,50 € 18,00 € 7,50 € 8,00 € 35,00 € 40,00 € 20,00 € 15,00 € 20,00
o/xx
€
4,00
o/xx
€
5,00
NVPH NVPH NVPH NVPH NVPH
x x x x/xx x
€ 52,50 € 122,50 € 44,00 € 45,00
€ 35,00 € 30,00 € 4,00 € 5,50 € 16,00 € 6,50 € 6,00
NVPH
o
€ 33,50
€
NVPH
o/xx o
€ 12,00 € 2,00
xx
€ 10,00
o/xx
€ 12,00
Michel NVPH
o/xx x
€ 190,00 € 60,00
€ €
4,50
6,00 6,00
24
4.072 4.073 4.074 4.075 4.076 4.077 4.078 4.079 4.080 4.081 4.082 4.083 4.084 4.085 4.086 4.087 4.088 4.089 4.090 4.091 4.092 4.093 4.094 4.095 4.096 4.097 4.098 4.099 4.100 4.101 4.102 4.103 4.104 4.105 4.106 4.107 4.108 4.109 4.110 4.111 4.112
WERELD en ALLERLEI. België 249 t/m 253 OBP xx België 305 t/m 307 OBP x België 513 t/m 518 OBP o België 756 t/m 760 OBP x België 1371 OBP xx België 2 r z b OBP o/x België Blok 67 OBP o Liechtenstein Dienst 35 t/m 44 xx Liechtenstein 391 t/m 394 Michel x Luxemburg Europa 1957 Michel xx Duitsland Opdruk Bayern x/xx Zwitserland 107 type 1 mi. 101 Michel o Zwitserland 145 + 152 Michel x Zwitserland 306 t/m 309 Michel o Zwitserland 359 t/m 362 Michel o Zwitserland 550 t/m554 Michel o Zwitserland 518 Michel o Zwitserland 11 b 12 b 13 b Michel x België album blokken t/m 2001 DDR 1789 t/m 2053 Michel xx DDR 2054 t/m 2207 Michel xx DDR 848y+1r Michel xx Pruissen 3 +4 a Michel o Deutsches Reich 244 a r Michel xx DDR Insteekboek o België Puntstempels o Deutsche Bundespost 90 fdc Deutsche Bundespost 115 fdc Diverse landen Ruilrestant o/xx Joegoslavië 149 t/m 151 Michel x/xx Duitsland 959 t/m 962 Michel o Duitsland Insteekboek o/xx Griekenland Automaatzegels Michel xx Duitsland Enveloppen + vellen Michel o St.Thome et Principe cpl vellen Michel o 1330 t/m 1333 Duitsland 4 kaarten oude Liechtenstein 26 maximum kaart Michel o Liechtenstein 16 FDC 414 - 547 Michel o Liechtenstein 15 FDC 560 - 813 Michel o Liechtenstein 26 enveloppen 694 Michel o t/m 705 Liechtenstein 11 FDC 818 - 909 Michel o
€ € € € €
16,00 30,00 31,00 21,00 15,00
€ 136,00
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
€ 720,00
€ 20,00
€ 37,20 € 41,50 € 44,80
€ € € €
7,50 2,00 3,00 3,00
€ 30,90
€
2,00
€ 31,90
€
2,00
€ 22,50 € 26,00 € 200,00 € 160,00 € 40,00 € 36,00 € 45,00
€ 108,00 € 77,50 € 10,00 € 37,00 € 12,00
€ 116,00
2,50 4,50 4,50 3,00 2,50 5,00 3,50 2,50 3,50 20,00 20,00 10,00 23,00 4,00 3,00 3,50 5,00 12,00 5,00 10,00 8,00 2,00 4,00 2,00 15,00 25,00 16,00 20,00 12,00 12,00 15,00 10,00 10,00 15,00
25
4.113 4.114 4.115 4.116 4.117 4.118 4.119 4.120 4.121 4.122 4.123 4.124 4.125 4.126 4.127 4.128 4.129 4.130 4.131 4.132 4.133 4.134 4.135 4.136 4.137 4.138 4.139 4.140 4.141 4.142 4.143 4.144 4.145
Bloemen + dieren 100 kaartjes Diverse landen diverse motieven Diverse landen 61 FDC schepen +speciale stempels België Tbc + rode kruis 1e dag uitgifte Insteekboek veel thema Rusland Insteekboek veel blokken Aruba Stockkaart series Guernsey 6 blokken Noorwegen + Zweden 7 blokken Frankrijk 4 blokken Ierland + Engeland 3 blokken Portugal 25 blokken België Insteekboek doubletten Ned koloniën Insteekboek Insteekboek Indonesië Nederland Duitsland Insteekboek Amerika Insteekboek Madeira fdc blok 10 Madeira fdc blok 7 Madeira fdc blok 6 Griekenland 3blokken +1 Europa vel 1987 Liechtenstein 2 blokken + 4 velletjes Nederland Eerstedag bladen Groenland Snuffelzakje Nederland 70 fdc Frankrijk Insteekboek Blikje Diverse kaarten + zegels Doos Diverse insteekboekjes Doos Uitzoeken stempels of plaatfouten Doos zegels brieven kaarten Doos boekjes mooi Nederland Nederland Davo album met zegels UV apparaat
o/xx o/xx
€ 10,00 € 10,00
o
€
5,00
o
€
7,00
o/x/xx o/x/xx o/x/xx xx xx xx xx xx o/x/xx o/x/xx o/x/xx o/x/xx o/x/xx o o o
€ € € € € € € € € € € € € € € €
3,00 12,50 3,00 3,00 5,00 5,00 3,00 30,00 3,00 10,00 8,00 8,00 10,00 3,00 3,00 3,00
xx
€
9,00
xx
€
9,00
o o o o/x/xx o/xx o/x/xx o o/x/xx o/x/xx
hcw hcw hcw hcw zhcw
€ 2,50 € 7,00 € 3,75 € 10,00 € 25,00 € 10,00 €
7,50
€ 10,00 € 8,00 € 15,00 € 2,50
26
JAARBOEKJE 2013
27
ENKELE VRAGEN EN GEDACHTEN VAN UW VOORZITTER Mag ik vragen hoe u verzamelt? Alles in doosjes en zakjes, of netjes gerangschikt in stockboeken of albums, per land en/of per thema? Heeft u zich gespecialiseerd op een landen- of op een themaverzameling? Hoe lang verzamelt u al? Zou u willen meewerken aan toekomstige activiteiten van de Bossche vereniging en mogelijkerwijs willen meedoen aan postzegeltentoonstellingen? Doet u mee aan workshops om uw postzegelkennis te vergroten? Dit zijn enkele vragen die bij uw voorzitter altijd opkomen wanneer we een nieuw lid van de Bossche vereniging mogen begroeten. Totaal onbevangen komen ze kijken op een zaterdagochtend waarbij de sfeer informeel en gemoedelijk is. Er wordt een praatje gemaakt en iets verteld over de bloeiende vereniging. Men wordt uitgenodigd om eens een donderdagavond, de maandelijkse ledenbijeenkomst, te bezoeken. En we overhandigen de bezoeker een aantal folders en een exemplaar van onze gewaardeerde HERTOGPOST. Nadat hij een bezoek heeft gebracht aan de donderdagavond of de volgende instuif/ruilbijeenkomst op zaterdagochtend, gaat de verzamelaar overstag en wordt uiteindelijk lid van de vereniging. De argumenten zijn dan vaak: gezellig, warm onthaal, ruimte om met elkaar te converseren, goede veiling, mooi verzorgde HERTOGPOST, actief bestuur enz. enz. We mogen als leden van de Bossche vereniging best trots zijn dat we zoveel mensen aantrekken naar onze vereniging. Zelfs van een afstand van meer dan 25 km rondom ’s-Hertogenbosch, komen steeds meer mensen onze bijeenkomsten en evenementen bezoeken. Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat we naar buiten treden en publiciteit maken voor onze fantastische hobby, en dat bezoekers worden opgevangen en geadviseerd wanneer zij hierom vragen. Menige andere postzegelvereniging is hier jaloers op. Ze hebben vaak de menskracht niet meer om activiteiten te ontplooien, laat staan dat ze nog nieuwe leden kunnen aanwerven. Ik sluit dan ook niet uit dat binnen nu en vijf jaar nog meer plaatselijke postzegelverenigingen zich (moeten) opheffen en dat postzegelverzamelaars zoeken naar een actieve vereniging als de onze. Het is ook niet ondenkbaar dat een aantal regionale postzegelverenigingen zich gaan verenigen tot een 28
Noord-Brabants Genootschap van Postzegelverzamelaars. We zouden dan nog krachtiger kunnen opereren en organiseren in de diverse woonplaatsen van onze provincie, en tegelijkertijd onze eigen identiteit behouden als zelfstandige vereniging. Dit alles kan alleen als er vrijwilligers zijn die zich willen inzetten voor hun vereniging. Uit de praktijk blijkt dat leden zich enthousiast als vrijwilliger willen inzetten wanneer het op projectbasis is. Een driejarige periode weerhoudt een aspirant/vrijwilliger vaak om een bestuurstaak op zich te willen nemen. Dat is jammer, want juist de continuïteit van uw vereniging wordt hierdoor op het spel gezet. En dat mogen we niet laten gebeuren. De huidige bestuursleden en diverse vrijwilligers hebben hun handen vol gehad aan de activiteiten en diensten die we het afgelopen jaar hebben georganiseerd. Waarvoor hartelijk dank. Ook in de nabije toekomst willen we deze diensten en activiteiten blijven aanbieden. Uw bestuur is bijzonder actief op allerlei gebied. We zijn ons ervan bewust en doordrongen dat er ook nieuw bloed dient te komen, nieuwe mensen die het postzegel estafettestokje dienen over te nemen. We zoeken al ten minste vier jaar naar een kandidaat, die de portefeuille ‘pers & publiciteit’ voor de vereniging onder zijn/haar hoede zou willen nemen. Helaas is deze vacature tot op dit moment nog niet ingevuld. Ik ben ervan overtuigd dat, wanneer er nog meer publiciteit gemaakt zou worden voor onze vereniging, we nog meer nieuwe leden zouden mogen begroeten! Wie gaat deze uitdaging aan en komt ons versterken in het bestuur voor drie jaar? Ook voor andere activiteiten en diensten zijn we op zoek naar vrijwilligers… De ‘s-Hertogenbossche Filatelistenvereniging is op 8 oktober 1930 opgericht. We bestaan in 2015 dus 85 jaar. We willen dit jubileum niet zomaar voorbij laten gaan. Gaan we dit vieren? Kom je helpen? Feest je mee? Vrijwilligers gevraagd! Peter Teurlings, voorzitter.
29
JAARVERSLAG 2013 VAN DE ’S-HERTOGENBOSSCHE FILATELISTENVERENIGING In januari van het afgelopen jaar startten we met veel vertrouwen een nieuw filatelistisch jaar. We hadden immers de Maya-kalender (2012: het einde der tijden) overleefd. We kunnen nu op dit moment terugkijken op een fantastisch verenigingsjaar, met enorm veel activiteiten. Veel hoogtepunten, met af en toe droevig nieuws bij het overlijden van een van onze leden. Ik heb dit jaar gekozen voor een makkelijk leesbaar overzicht:
We werden dit jaar getrakteerd op twee workshops: de eerste ging over het afweken van zelfklevende postzegels (op initiatief van Daan van Os) en de tweede over het restaureren van beschadigde enveloppen (op initiatief van Wout van Dinther).
We hebben genoten van twee ‘Wilde Veilingen’.
Op 19 en 20 april j. l. konden we in de Maaspoort op de Filafair manifestatie weer volop onze slag slaan.
Onder leiding van onze ‘eigen’ Huber van Werkhoven vond wederom een BBF- cursus plaats.
We verwelkomden diverse nieuwe leden binnen onze vereniging.
Helaas moesten we ook stilstaan bij het overlijden van een aantal leden.
We feliciteerden onze jubilarissen met hun jubilea.
We mochten luisteren en kijken naar diverse prachtige, filatelistische lezingen over de meest uiteenlopende onderwerpen: -
Ruud Verberne met zijn werkstuk over Griekenland
-
Aat Rietveld met zijn verhaal over bijen
-
Ruud Verberne over 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden
-
Huber van Werkhoven over de 1-cent Van Krimpen.
-
Cees Janssen vertelde ons van alles over de crisis- en tuberculosezegels van 1934.
-
Dam van der Linden gaf ons een inkijkje in de 22½ cent van Veth.
-
Ruud Verberne verblijdde ons nog een keer: ditmaal met de eerste emissie (1852) in het kader van Het Koninkrijk der Nederlanden, 1813-2013. 30
-
Jan Mulder liet ons genieten van ‘Wie verre reizen maakt’.
-
En dankzij het AVC van de Bond maakten we een ‘Reisje langs de Rijn’.
We kijken terug op negen zeer geslaagde instuif-bijeenkomsten met ruime mogelijkheden tot ruilen, aankopen of het (voor)bezichtigen van de komende veilingkavels.
We genoten steeds weer in het afgelopen jaar van onze prachtige website, met dank aan Jan Kagie.
We voelen ons trots op onze vele vrijwilligers, die ons steeds weer met raad en daad bijstaan.
We keken elke keer weer uit naar onze (elf) verenigingsavonden met verkopingen, ruilen, verlotingen, de sociale contacten.
We waren aanwezig op de verzamelbeurs ‘Zoete Lieve Gerritje’ in de Maaspoorthal.
We hielden een schitterende grote najaarsveiling op zaterdag 12 oktober met ruim 700 kavels.
We hielden een uitgebreide enquête onder al onze leden met een geweldige respons.
We genoten van een geanimeerde Bingo.
We hadden het hele jaar door de beschikking over onze bibliotheek.
We noteerden op het eind van het jaar 286 leden: een continuering van ons ledenbestand.
Wie is er nou niet trots op deze vereniging? René Kok, secretaris.
P. S. Het schema van aftredende bestuursleden is per april van genoemd jaar alsvolgt: 2014 penningmeester, directeur dienst Verkopingen, 2e secretaris/redacteur 2015 secretaris en directeur Nieuwtjesdienst 2016 voorzitter en directeur Rondzenddienst 2017 penningmeester, directeur dienst Verkopingen, 2e secretaris/redacteur. 31
VERENIGINGSBLAD HERTOGPOST Elf keer viel Hertogpost weer in de brievenbus, tot en met oktober nog gefrankeerd met zegels uit het tijdperk van de Nederlandse gulden. Het blad beleefde zijn 25ste jaargang. Als gewoonlijk was het niet alleen interessant en leerzaam, maar ook gewoon plezierig om te lezen. Natuurlijk veel informatie over wat er speelde binnen de vereniging. Daaruit komt een beeld naar voren van een actieve club, waar de leden zich thuis voelen en bereid zijn zich op een of andere manier in te zetten. Dit jaar een opvallend groot aantal ‘Octantjes’, waarin ieder allerlei vragen kan stellen aan collega-leden. Hertogpost telde dit jaar gemiddeld 32 pagina’s. Het mocht zich verheugen in bijdragen van een groot aantal min of meer vaste scribenten. Als uitvloeisel van de enquête (‘We hebben een fijne vereniging!’) is het blad sinds oktober ook digitaal en in kleur te lezen op de website www.hertogpost.nl. De rubriek ‘Het jaarboekje over … vertelt’ van Marten Tilstra reikte tot 1984 en naderde daarmee haar eind. Hij schreef tevens een artikel over ‘de dollar en het ijsje’ en over een Franse brief uit 1811 met tal van interessante aspecten. Ook een bijdrage ‘met dank aan het papiervisje’ aan de rubriek ‘De kleine Leegte’ (die trouwens nog steeds wacht op een leuke afronding). Af en toe kwam er nog een ‘nabrander’ langs van de reeks die een studie maakte van gehalveerde zegels, de zogenaamde ‘halfjes’. Secretaris René Kok verzorgde niet alleen de verslaggeving, maar startte ook een zeer gewaardeerde rubriek, ‘Albumblad’ geheten, met geschreven portretten van leden van de vereniging: vogels van allerlei pluimage. Heel boeiend om te lezen over achtergronden van mensen die je al jaren denkt te kennen, zonder te weten wat er bij hen allemaal schuilgaat. Een andere nieuwe rubriek was een pennenvrucht van Ruud Verberne. In zijn ‘Leeswijzer’ richtte hij de schijnwerper op boeken in de verenigingsbibliotheek die daar een sluimerend bestaan leiden en meer aandacht verdienen. Adam van der Linden liet ons in zijn ‘Stuk van de Maand’ weer meegenieten van allerlei pareltjes uit zijn verzameling. Ook liet hij ons kennismaken met het niet-alledaagse fenomeen ‘Grenspost’, aan de hand van een aantal mooie voorbeelden. Wout van Dinther gaf, ter voorbereiding op zijn workshop, een uiteenzetting in woord en beeld, hoe een ruw geopende envelop te restaureren. En Bruis 32
Mekking stelde zichzelf en zijn lezers de vraag ‘Postzegelen: hoezo een stoffig gebeuren?’ Stampke gaf op speelse manier filatelieles voor beginners en gevorderen. Daarbij ging het over zaken als plaatsnamen, ruimtereizen, luminescentie, microdruk, Jeroen Bosch en Sinterklaas.
Redacteur Huber van Werkhoven varieerde er lustig op los met verhalen over ‘Diefstal bij de posterijen’, een ‘Ballon monté in Noord-Brabant’, de treurige geschiedenis van ‘Een moreele depressie in Zuid-Oost-Azië’, Nieuwe vondsten over Henri de Jongh, Blindenpost, en over de historie van de Bossche afdeling van de NVPV, die zichzelf in 1934 ophief en werd afgelost door onze huidige vereniging. DIENST VERKOPINGEN Voor de Dienst Verkopingen was 2013 bijna een kopie van 2012. Het aantal kavels bleef nagenoeg gelijk. Ook de gemiddelde opbrengst per kavel bleef redelijk op niveau. De kwaliteit van de aangeboden kavels speelt hierin natuurlijk een belangrijke rol. We blijven daarom streven om ook de duurdere zegels, uit nalatenschappen, in eerste instantie aan onze eigen leden voor redelijke prijzen aan te bieden via onze maandelijkse veilingen. AANTAL VERKOPEN
2013
2012
Aantal kavels 1989 100%
Veilingverkoop 1129 57%
Zaterdagse naverkoop 147 7%
Verkochte kavels 1276 64%
Retour kavels 713 36%
2002 1210 222 1432 570 100% 60% 11% 71% 29% Naast de tien reguliere veilingen zijn er ook weer twee wilde veilingen geweest, in januari en augustus. Ook hebben wij met een verkoopstand gestaan op Filafair en op de ruilbeurs ‘Zoete Lieve Gerritje’, beide in sportcentrum ‘de Maaspoort’. Alle andere veilingen en activiteiten zijn in ons ‘thuishonk’ Sociaal Cultureel Centrum de 33
Helftheuvel gehouden. Hier zijn ook regelmatig op de zaterdagse instuiven speciale aanbiedingen geweest van oude veilingkavels. Misschien mede een reden voor u om ook op de 2e zaterdag van de maand de Helftheuvel met een bezoek te vereren. Uiteindelijk is het resultaat van alle verkoopactiviteiten toch een leuke financiële injectie voor de verenigingskas. Uw (ex)directeur verkopingen blijft dan ook het motto hanteren: ‘Aanbieders en kopers, ga zo door!’ ADVIESCOMMISSIE NALATENSCHAPPEN. De adviescommissie nalatenschappen heeft in 2013 weer tienmaal aan belangstellenden een advies kunnen geven. Helaas was er ook dit jaar soms een teleurstellend bericht voor de aanvragers, omdat hun mogelijk hoog ingeschatte verzamelingen niet de verwachte euro’s zouden gaan opbrengen. Desondanks maakten 8 van de 10 aanvragers via dit advies gebruik van de mogelijkheid om de verzamelingen via onze vereniging te laten verkopen. Hierbij waren enkele zeer mooie en grotere collecties, die voor een deel nog ter veiling moeten worden gebracht.
NIEUWTJESDIENST Het is voor de Nieuwtjesdienst een goed jaar geweest. Op donderdagavond en op zaterdagmorgen is de winkel goed bezocht. Veel kleine filatelistische artikelen zijn verkocht en van het ophalen en contant betalen van bestellingen werd goed gebruik gemaakt. Toch zijn er ook een paar minpuntjes. Er zijn de laatste tijd nogal wat opzeggingen van abonnementen op jaaruitgaven van postzegels. Dit heeft weer tot gevolg dat er minder albums en supplementen worden besteld. Ik zou leden die zelf een abonnement bij PostNL hebben, willen voorstellen te overwegen dit abonnement via de vereniging te laten lopen. De prijs voor de leden blijft hetzelfde, maar de vereniging ontvangt een kleine vergoeding. Op deze manier steunt u de vereniging. 34
RONDZENDDIENST Ook dit jaar bleef het aantal deelnemers van de rondzenddienst langzaam teruglopen. Als gevolg van de ziekte van de heer Mulder, heeft mevrouw Kraimaat de rol van sectiehoofd voor de secties P1 en P2 tijdelijk overgenomen. Zij heeft inmiddels laten weten, dat dit ook echt tijdelijk dient te zijn. We moeten dus op zoek naar een nieuw sectiehoofd voor deze secties. Het overzicht met de status van uitnames en betalingen is vorig jaar goed ontvangen. Voortaan zullen we dit overzicht ten minste een keer per jaar maken. De aanschaf van nieuwe circulatiekaarten heeft ervoor gezorgd, dat het financiële eindresultaat aanmerkelijk lager is dan aanvankelijk verwacht. In het nieuwe jaar gaan we onze boekjes voorzien van een modern uiterlijk. En we zullen ook enveloppen (t. b. v. poststukken) en boekjes op A5-formaat gaan leveren. Hans Schevelier heeft aangekondigd zijn werk voor de rondzenddienst medio 2014 te willen stoppen. We moeten daarom op zoek naar een opvolger. Wellicht ten overvloede wil ik er nog eens op wijzen, dat de ING € 0,14 per transactie aan ons in rekening brengt. Ik wil dan ook nogmaals verzoeken bedragen van uitnames op te sparen tot zij totaal de € 10,00 overschrijden, of betaling van toekomstige uitnames te voldoen in de vorm van voorschotten van € 10,00 of hoger.
BIBLIOTHEEK en WEBSITE De filatelistische publicaties in onze boekerij blijven een rijke bron van informatie en inspiratie, onder andere voor de redactie van Hertogpost. De bibliotheek werd dit jaar uitgebreid met 8 nieuwe documenten. Op de website van de vereniging www.hertogpost.nl is gemakkelijk na te gaan wat er zoal in de bibliotheek is te vinden, te raadplegen en te lenen. Stuur een mail naar Hans Peeperkorn (
[email protected]), of bel hem op (073-657 02 29) en hij zorgt er verder voor. 35
De uitleen van landencatalogi voldeed duidelijk in een behoefte. ‘Nederland’ werd weliswaar slechts viermaal uitgeleend. Maar catalogi van Europese landen 72 keer en van buiten-Europese 55 maal.
De website www.hertogpost.nl kon zich dit jaar verheugen in ruim 1700 bezoekers. Om alvast de veilinglijst te raadplegen bijvoorbeeld, een adreswijziging door te geven, om informatie te vragen, of om iets te bestellen. Tweemaal gebruikte iemand de website om zich aan te melden als nieuw lid. Sinds oktober is het recente exemplaar van ons maandblad Hertogpost in kleur te lezen op de website. Gevolg: een stijging van het aantal bezoekers met 15%. AFDELING JEUGD ‘HERTOGKIDS’ Het afgelopen jaar is het wat betreft de opkomst redelijk stabiel gebleven. We zijn met de vier overgebleven leden actief bezig geweest voor een presentatie die zou komen te hangen in Burgers Zoo ter gelegenheid van de dag van de Jeugdfilatelie. Dat het jurylid over Nederland zeer weinig wist, heeft ons vermoedelijk een prijs gekost. Verder heeft op het eind van het jaar een lid te kennen gegeven het volgend jaar niet meer mee te kunnen doen, zodat we 2014 ingaan met maar drie leden. We hopen, en eigenlijk rekenen we er dan ook op, dat de senior leden van onze vereniging zich zeer betrokken voelen bij dit gegeven en kinderen en kleinkinderen of anderen uit de kennissenkring naar ons toe sturen. Mocht dit niet zo zijn, zien we de toekomst somber in. Het zou jammer zijn na al de jaren van inzet de Hertogkids op non-actief te moeten stellen.
36
