Help,
ik verzuip
in de premies
R e s u ltat e n va n d e e n q u ê t e Er va r i n g e n va n K W B ’ e r s Adviezen aan de overheid
foto’s daniel rys
M
Help,
ik verzuip
in de premies
Gelukkig zijn er premies! Maar wat een moeite om ze uitbetaald te krijgen! Veel papierwerk, te veel betrokken instanties en bovendien weten we nooit zeker of we wel in aanmerking komen: inkomen te hoog of net te laag, kadastraal inkomen te hoog, ... Premies hebben vaak iets weg van roulette. Wat we ingezet hebben, is ons bekend, de uitkomst onzeker. Ziehier de resultaten van onze grote premie-enquête!
7 op de 10 respondenten vinden premies heel belangrijk. Ze beschouwen deze financiële injectie als noodzakelijk om te investeren. Anders gezegd, premies zijn een belangrijk element om aan te zet-
ten tot het energiezuinig verbouwen van een woning. Meteen een heel duidelijke boodschap aan de politiek: Willen we de klimaatuitdagingen serieus nemen en het (vooral bestaande) woningpark
Welke bejaarde kan zelfstandig deze premies aanvragen? Marie Knaeps werkt als zelfstandig thuisverpleegkundige en heeft dus dagelijks contact met mensen die een aanpassing aan hun woning kunnen gebruiken. Vorig jaar heeft ze voor haar eigen ouders een premie aangevraagd. Marie: “De badkamer van mijn ouders moest worden aangepast. Ze zijn mindervalide en dus drongen zich een aantal aanpassingen op. Een verhoogd toilet, lagere wasbakken en spiegels, een instapdouche … het was kappen en breken geblazen in hun huis. Ik heb me op voorhand goed geïnformeerd over de beschikbare premies. We hebben alle onkosten ingediend, de bewijsstukken erbij gevoegd, maar ons dossier is nog in behandeling. We zijn echt benieuwd hoeveel we gaan terug krijgen! Hadden we maar foto’s genomen, die zouden ons bij een eventuele controle misschien wel van pas komen.”
energiezuiniger maken, dan kunnen premies hier een belangrijke rol spelen. Mensen zijn gevoelig aan dit soort stimulansen en zullen sneller geneigd zijn iets aan hun woning te doen. (grafiek 1) Premies kunnen prikkelen. Toch zijn de hoge energieprijzen en een zekere bekommernis om het milieu de echte redenen waarom mensen hun huis energiezuinig willen verbouwen. De energiefactuur dreigt onbetaalbaar te worden, de gevolgen van de opwarming van de aarde worden nu ook voor ons merkbaar. (grafiek 2)
Te ingewikkeld
Op het premiestelsel hebben onze lezers heel wat aan te merken. Ze ervaren het systeem als veel te ingewikkeld, te veel papierwerk, te versnipperd. Gevolg is dat veel mensen niet weten welke Vond je makkelijk alle bewijsstukken? premies er allemaal bestaan. Liefst Marie: “Het verzamelen van alle documenten vergt veel doorzettingsvertweederden van onze lezers vermogen. Ik moest een bewijs hebben van het inkomen van mijn ouders moeden een premie te hebben van 3 jaar geleden, met daarbij een recent bewijs van het kadastrale misgelopen omdat ze niet wis“ H et verzamelen inkomen. De gemeente diende me een uittreksel van de kadastrale ten dat ze bestond! Er kunnen legger te bezorgen, ik vermoed om de leeftijd van de woning te dan wel veel premies zijn: als van documenten bepalen. De facturen van de uitgevoerde werken door een erkend het een onontwarbaar kluaannemer moesten worden toegevoegd. Dit is toch geen gemakvergt veel doorzetwen wordt dat bovendien kelijke opdracht. Ik merk dit ook als ik bij gezinnen kom. Altijd zeg ik dat ze kunnen alleen met veel moeite kan tingsvermogen” genieten van een premie bij de aanpassing van hun woning, maar worden verkregen, lopen heel velen zien het gewoon niet zitten om er aan te beginnen. Ouderen wat mensen een premie mis of Marie Knaeps willen hun kinderen hier niet mee belasten en zelf kunnen ze het niet, raken ze misnoegd over het hele vaak omdat ze minder mobiel zijn. De gemeentelijke diensten zijn door systeem. In plaats van een premie de fusies niet meer om de hoek. Alle ingebrachte documenten moeten geals duwtje in de rug wordt het een kopieerd worden. Begin er maar eens aan als 80-plusser!” bron van frustratie. (grafiek 3)
Meer dan 600 Raak-lezers vulden deze enquête in, vaak gekruid met treffende getuigenissen. Stof genoeg dus om het systeem grondig te evalueren en hoog tijd voor enkele veranderingen.
!
grafiek 1
Zijn premies noodzakelijk? 5%
26% 69%
Premies zijn noodzakelijk Premies zijn overbodig Niet ingevuld
Wat loopt er zoal fout en wat kan eraan verholpen worden?
Verander de spelregels niet te vaak Niets is zo frustrerend als tijdens het spel de reglementen veranderen. Vaak wordt de hoogte van een premiebedrag (naar beneden) aangepast. Knap vervelend als je op basis van het huidige premiebedrag een investering plant, die enkele maanden (vaak in een nieuw kalenderjaar) later uitvoert en plots blijkt dat de premie lager of zelfs afgeschaft is!
Maak één grote pot met premies Peter Sels plaatste in 2006 fotovoltaïsche zonnepanelen. De premies verkrijgen lukte niet meteen. Peter: “Blijkbaar was ons dossier niet volledig en moesten we bijkomend bewijsmateriaal leveren. Na heel wat telefoontjes en e-mails werd de Vlaamse premie met enkele maanden vertraging uitbetaald. De netbeheerder die de groenestroomcertificaten uitbetaalt, was dan weer het dossier kwijt. Gelukkig wisten wij waar we recht op hadden. Het grote probleem is eigenlijk dat alle instanties naast mekaar werken. De Vlaamse overheid, de netbeheerder en de gemeente moeten allemaal hetzelfde bewijsmateriaal hebben: een factuur, een eenvormigheidsattest, een plannetje, foto’s. Ik heb identiek hetzelfde bewijsmateriaal naar drie verschillende instanties moeten opsturen. Voor de belastingaftrek volstond dan weer een bewijs van de installateur. Dit zijn typisch Belgische toestanden. Overal, op elk bevoegdheidsniveau bestaat wel een potje met geld. Gelukkig hadden we een goede installateur die op de hoogte was van alle premies en die ons voorrekende wat we gingen krijgen.” Hoe komt het eigenlijk dat jullie zo moeilijk het geld kregen? Peter: “Tja, bureaucratie zeker? Telkens werd ik met iemand anders doorverbonden maar niemand die me exact kon zeggen wat de stand van zaken was. Het leek wel of iedereen en niemand met mijn zaak bezig was. Enfin, eind goed al goed, maar kan het iets eenvoudiger? Maak één grote federale pot met daarin alle premies. Dat zal nog veel meer effect hebben!”
“ H et grote probleem is dat alle instanties naast mekaar werken”
Peter Sels
Vereenvoudig de aanvragen en maak ze uniform Voor sommige duurzame ingrepen kan je terecht bij vijf verschillende instanties. Allicht hebben de gemeente, de provincie, de netbeheerder, de Vlaamse en de federale overheid goede redenen om eigen accenten te leggen en een eigen beleid te voeren. De overgrote meerderheid van onze lezers heeft daar geen boodschap aan. Voor hen telt het krijgen van een hoge premie als tegemoetkoming in de kosten die ze gemaakt hebben. Vijf instanties die voor dezelfde ingreep een premie geven, maakt
het allemaal extra lastig en ingewikkeld. Schaf de gemeentelijke premies en deze van de provincies af en organiseer een degelijk en overzichtelijk premiestelsel op Vlaams of federaal niveau. Vijf verschillende instanties verhogen de bewijslast. Voor elke instantie mag je opnieuw beginnen. Helemaal te gek wordt het als er andere voorwaarden gelden. Bij de ene telt het kadastraal inkomen mee voor de premie, bij de andere niet. Voor de
ene moeten de werken door een geregistreerd aannemer gebeuren, voor de andere niet. Ook de inkomensgrens om in aanmerking te komen verschilt, enz. We vragen dan ook dringend meer uniformiteit in de toelatingsvoorwaarden voor premies. Bovendien moet het in de 21ste eeuw toch kunnen dat je als burger één dossier met bewijzen kan opsturen om van de premies waar je recht op hebt te genieten.
Herzie de inkomensgrenzen Meer dan 2000 premies en toch voor geen enkele premie in aanmerking komen!? Je moet al wat geluk hebben om een premie te bekomen. Vooreerst is er het inkomen: mensen die geen belasting beta-
waa rom een ingreep in de woning doen?
len komen niet in aanmerking voor belastingverlaging. Dit leidt tot grote verontwaardiging bij deze groep. Mensen met een laag inkomen die geen of nauwelijks belasting betalen wordt dit voordeel onthouden. De meeste getuigenissen snijden deze problematiek aan. Vlaams minister Crevits gaat deze situatie aanpakken en ook aan niet-belastingplichtigen een tegemoetkoming geven die even hoog is als voor de belastingbetalers. Vaak worden mensen ook uitgesloten van premies omdat hun inkomen te hoog is. De bovengrens ligt voor sommige premies wel heel laag. Jonge koppels die aan het (ver)bouwen zijn en met twee voltijds werken, zitten in vele gevallen
Zet in grote letters wie niet in aanmerking komt voor een premie
aan deze grens. Zelfs gezinnen waarvan slechts één persoon gaat werken, vallen soms uit de boot. Geen wonder dat de overgrote meerderheid van onze lezers (73%) vindt dat de huidige inkomensgrenzen aan een herziening toe zijn.
“ D at mensen die geen belasting betalen, geen tussenkomst krijgen, staat nergens vermeld”
Ivo Van Mol
Ivo Van Mol, lid van KWB-Mortsel, liet een hoogrendementsketel plaatsen en dacht recht te hebben op bijkomende belastingaftrek. Hij schreef ons: Oh, wat voel ik me bedrogen door vadertje staat! In vak IX, rubriek 1363 bracht ik € 2905 in mindering. Maar aangezien ik een pensioen ontvang van een gemengde loopbaan (bediende en zelfstandige) en mijn echtgenote een ziekte-uitkering geniet als deeltijds bediende, betalen we geen belastingen en krijgen we ook geen uitkering. Dat is oneerlijk! Het zijn juist wij, met een laag inkomen, die in aanmerking zouden moeten komen voor deze tussenkomst van de staat. Het is zoals steeds: hoe hoger het inkomen, hoe hoger het voordeel.
1% 2% 9% 21% 67%
Ivo: “Natuurlijk moest ik sowieso mijn stookketel vervangen, daar gaat het niet om. Wat me stoort, is dat we niet in aanmerking komen en dat dit nergens vermeld staat.” Had je deze informatie van de installateur moeten krijgen? Ivo: “Dat vind ik niet, het gaat hier immers over het fiscale. Ik kan toch moeilijk mijn belastingbrief aan de installateur voorleggen en hem vragen of ik in aanmerking kom voor belastingvoordeel? Het is aan de overheid zelf om dit duidelijk te communiceren. Ik lees echt dat soort zaken goed na, maar dat mensen die geen belasting betalen, geen tussenkomst krijgen, staat nergens vermeld.”
Besparing op energiefactuur Bekommerd om milieu
Misschien in kleine lettertjes? Ivo: “Dat is het juist. Heel veel mensen krijgen hiermee te maken en leven in de waan dat ze een premie zullen krijgen. Het is aan de overheid om in grote letters duidelijk te maken welke groepen niet in aanmerking komen. Een overheid is geen reclamebureau, ze moet duidelijke informatie geven aan haar burgers!”
Comfort verhogen Omdat ik premies krijg Niet ingevuld grafiek 2
Ik kan mijn dak zelf isoleren Leo Van de Peer is lid van KWB-Zoersel en reageerde vol ongeloof toen hij vernam dat hij als gepensioneerde doe-het-zelver niet in aanmerking kwam voor belastingaftrek. Leo: “Drie jaar geleden ging ik met pensioen. Ik heb heel de tijd gewerkt in de productie-afdeling van een petrochemisch bedrijf. Ik mag wel zeggen dat ik beroepshalve iets af weet van goede isolatie en hoe deze aan te brengen. Helaas, tijdens mijn loopbaan had ik het te druk. Nu heb ik echter tijd en zoek ik een aantal dingen om me nuttig te maken. Al snel wist ik dat mijn dak geïsoleerd moest worden. Op die manier kan ik ook iets doen aan mijn energiefactuur. Een zinvolle investering dus die zichzelf snel terugverdient. Reken hier nog een aantal premies bij en ik heb een mooi project dat me bovendien nog wat centjes zal opleveren. Helaas! Blijkt dat ik niet in aanmerking kom voor belastingaftrek.”
Sluit zelfbouwers niet uit
Een andere groep die in de kou blijft staan, zijn de zelfbou“ L aat ze een warmtewers. Handige, gemotiveerde mensen die zelf de handen balans maken en uit de mouwen willen steken om hun huis energieje ziet meteen of je zuiniger te maken, worden slecht geïsoleerd hiervoor niet beloond. Om in aanmerking te komen voor Gelukkig zal minister Crevits mensen zoals jij in de toekomst wel een hebt” Leo Van de Peer (vooral) federale premies (bepremie geven, als je de werken laat uitvoeren door een geregistreerd lastingaftrek) moeten de werken aannemer. uitgevoerd worden door geregiLeo: “Maar dat begrijp ik niet! Ik heb tijd, een goede gezondheid en bovenstreerde aannemers. De overheid gaat dien beschik ik over de kennis en het materiaal. Bovendien kost het me een hoop ervan uit dat de werken door deze mensen geld als ik dit moet laten doen. Waarom kan ik het niet zelf doen om van een premie te genieten? Er zijn mogelijkheden genoeg om te testen of het goed gedaan is. Laat ze een warmtebalans beter worden uitgevoerd en ze wil het zwartwerk maken en je ziet meteen of je slecht geïsoleerd hebt. Bovendien, welke garantie heb ik dat het beter is gedaan door een aannemer? Komt de minister die mensen ook controleren?”
Heb je premies mis gelopen?
op deze manier tegen gaan. Onze lezers gaan met deze visie niet akkoord. Er zijn ook aannemers die niet veel kaas gegeten hebben van het steken van isolatie. Koudebruggen, niet de juiste dikte van isolatiematerialen, de verkeerde soort isolatie, ... de verhalen klinken u allicht niet vreemd in de oren. Bovendien zijn, zeker in tijden van hoogconjunctuur in de bouwsector, aannemers niet steeds even happig om zo’n kleine klus erbij te nemen. Anderzijds vinden velen het weggegooid geld om een aannemer te betalen voor iets waar ze zelf tijd en zin voor hebben. Waarom geen controle achteraf invoeren en de uitbetaling afhankelijk maken van de kwaliteit van het geleverde werk?
6%
26% 68%
Kies voor premies in plaats van belastingaftrek
Ja, ik denk het wel Neen, ik ben goed geïnformeerd Niet ingevuld grafiek 3
60% van onze leden verkiest een premie boven belastingaftrek. (grafiek 4) Een premie heeft verschillende voordelen. Ze volgt sneller op de investering die je hebt gedaan. Bij belastingaftrek moet je twee jaar wachten voor je het geld krijgt, een eeuwigheid voor wie aan het verbouwen is en voor wie elke cent telt. Een premie is (vaak) dui-
delijker: het is een vast bedrag dat je krijgt na de investering. Bij belastingaftrek hangt het voordeel vaak af van het inkomen van beide personen. In de getuigenissen en gesprekken merken we dat mensen hun investering met enkele jaren uitstellen tot ze op pensioen gaan. Zo hebben ze meer tijd om offertes op te vragen, de werkzaamheden op te volgen, zelf een handje toe te steken, enz. Helaas kan deze grote groep op dat moment niet genieten van de belastingaftrek. Wij stellen grote vragen bij de belastingaftrek: De helft van de respondenten beschouwt dit als een surplus. Het is geld dat ze kunnen opzij zetten of spenderen aan andere dingen, niet noodzakelijk milieuvriendelijke uitgaven. Logisch, voor velen is een verbouwing na twee jaar ook achter de rug en ze staan niet te springen om opnieuw aanpassingen te doen aan de woning.
Zorg voor toegankelijke informatie Heel wat mensen zitten met specifieke vragen omtrent het al dan niet verkrijgen van een premie. Het antwoord hierop vinden is niet makkelijk.
De getuigenissen tonen een waaier van verhalen. Steeds komt het erop neer dat er voor sommige vragen maar heel weinig mensen een voldoende duidelijk antwoord kunnen formuleren. Wat volgt zijn tal van doorverwijzingen, veel telefoons en emails,... Mensen hebben nood aan één aanspreekpunt dicht in de buurt waar ze hun vragen kwijt kunnen en dat samen met hen de oplossing zoekt. Dit aanspreekpunt ontbreekt en dus worden ze vaak van het kastje naar de muur gestuurd en wordt het verkrijgen van een premie een lijdensweg. “ I k Het regelmatig geven van algemene informatie is dan weer een belang-
rijke taak van de overheid. We merken dat ook heel wat mensen niet weten dat er premies bestaan. Blijven herhalen is de boodschap! Tot slot ook nog een tip aan de ministers: gelieve pers en publiek in te lichten op het moment dat een maatregel effectief in voege gaat in plaats van een aankondiging
Kies voor hoge premies en duurzame voorwaarden
vrees dat er
vandaag nog steeds veel daken worden vernieuwd zonder
de overheid moet zorgen voor:
de juiste isolatiedikte” Wim Verstraete
6%
weken of maanden vooraf. Ook dit is een bron van frustratie, niet in het minst bij de adviesverstrekkers die plots worden geconfronteerd met een lawine aan vragen waar ze geen antwoord op kunnen formuleren.
We lieten onze lezers de keuze: moeten premies vooral kostendekkend zijn of moeten premies in functie van CO2-uitstoot berekend worden. Dit laatste betekent dat een premie hoger is, naarmate de ingreep een groter effect heeft op de CO2-vermindering. Uit studies blijkt immers dat een goede isolatie, een nieuwe stookketel en hoogrendementsbeglazing een grotere besparing opleveren dan het plaatsen van zonnepanelen, warmtepompen, windenergie, enz. Momenteel zien we echter dat, in het bijzonder zonne-energie, heel hard wordt gestimuleerd. Naast de belastingaftrek (federaal), krijg je ook nog groene stroomcertificaten (Vlaams) en zijn
Een offerte moet isolatie in rekening brengen Wim Verstraete, werkzaam op het algemeen secretariaat van KWB, wil na een eerste verbouwingsfase aan deel twee beginnen: vernieuwen van het dak.
34%
60%
Hoge premiebedragen Hoge belastingaftrek Niet ingevuld grafiek 4
Wim: “Net als de vorige keer vraag ik een aantal offertes op voor ons dak. Wat me opvalt, is het enorme verschil aan informatie, of beter desinformatie. Op veel offertes wordt met geen woord gerept over isolatie. Als ik hen hiermee confronteer valt een deel zelfs uit de lucht. Bij één offerte zat de isolatie inbegrepen in de prijs. Vijf centimeter isolatie! Hiervoor krijg je zelfs geen premie. Hoe is het mogelijk dat mensen die hier elke dag mee bezig zijn zo weinig afweten van de juiste isolatiediktes? Ze moeten die vragen toch al zo vaak hebben gekregen? Er moeten toch veel mensen zijn die vertrouwen op hun installateur en zich geen vragen stellen bij zijn werk. Ik vrees dat er vandaag nog steeds veel daken worden vernieuwd zonder de juiste isolatiedikte. Zonde! Toen ik enkele jaren geleden de ramen verving, stonden de premies wel op de offerte. Dat was makkelijk. Ik wist meteen hoeveel ik kon terugkrijgen als ik dat type beglazing koos en waar ik de premie kon aanvragen. Zelfs de premie van de stad Kortrijk stond in de offerte vermeld. Ik ben meer geneigd om voor de installateur te kiezen die hier wel melding van maakt, ook al is dat niet de goedkoopste. Het geeft me meer vertrouwen. Eigenlijk zou elke installateur in zijn offerte verplicht melding moeten maken van de aangewezen isolatiedikte. Dat moet toch mogelijk zijn? Tot slot heb ik zelf ook een vraag: Kan iemand mij zeggen hoeveel ik exact kan besparen door mijn huis te isoleren? Kies ik best voor 12 cm isolatie of nog meer en wat is de terugverdientijd? Ik vind hier maar weinig informatie over terug!”
“ M et mijn vragen over premies kan ik blijkbaar nergens terecht” Stefaan Van den Abbeele
er heel wat gemeenten die meegaan in het promoten van deze panelen door het geven van subsidies. Het is voor velen dan ook interessanter om zonnepanelen te plaatsen dan om te investeren in bijvoorbeeld hoogrendementsbeglazing. Onze lezers reageerden verdeeld op deze vraag. De helft opteerde voor een hoger premiebedrag, de andere helft voor een bedrag gekoppeld aan duurzame voorwaarden. Uiteindelijk is dit geen of-ofverhaal, maar moet aan beide criteria voldaan worden. De premies moeten hoog genoeg zijn, zodat mensen dit als een stimulans ervaren. Eens de premies voldoende hoog zijn, kan je een prioriteitenladder instellen. Wat het meeste bijdraagt aan
wat doet de ge meente het b est?
Het is veel te ingewikkeld, zelfs voor een universitair
Stefaan Van den Abbeele stond voor een renovatie van zijn woning en trok naar een woonwinkel om meer informatie. Stefaan: “We planden een hele renovatie van de bovenste verdieping, inclusief ons dak. Vrienden vertelden ons dat we allicht in aanmerking kwamen voor een heleboel premies en dus trokken we naar de woonwinkel. Aan de balie konden we ons verhaal doen en kregen we een aantal brochures toegestopt. Een premie van de provincie en het Vlaams gewest behoorde tot de mogelijkheden. Mijn belastingbrief had ik niet bij me en voor belastingaftrek moest ik het zelf uitzoeken. Uiteindelijk blijft het dus veel leeswerk en moest ik alles zelf uitzoeken. Wat staat er over gezinslast, wat over kadastraal inkomen? Mijn besluit was dat we voor geen enkele premie in aanmerking komen.” Dat is toch vreemd? Verdien je dan zoveel? Stefaan: “Hoegenaamd niet. Ik sta in het onderwijs, maar heb steeds gewerkt in allerhande nepstatuten en heb bijgevolg op mijn 50ste nog maar 10 jaar anciënniteit. Mijn vrouw is invalide en volledig ten laste. Echt breed hebben we het dus niet! Op reis gaan bijvoorbeeld is er voor ons al 30 jaar niet bij, tenzij op bouwkamp. Zijn die inkomensgrenzen dan zo laag? Kijk, misschien heb ik het verkeerd voor, ik heb geen technische of financiële opleiding genoten. Ik vind het erg ingewikkeld, ook al heb ik aan de universiteit gestudeerd. Ik heb nood aan een deskundige in de buurt die eens rustig met mij het hele plaatje kan bekijken. Wat een contrast met advies rond een sociale lening of een studiebeurs. Daar krijg je wel raad over. Mijn belastingbrief wordt voor mij zelfs gratis ingevuld door mijn bank. Maar met mijn vragen over premies kan ik blijkbaar nergens terecht.”
6%
32%
62%
Gratis energiescans Bijkomende premies Niet ingevuld grafiek 5
het milieu en een energiezuinig woningenpark, verdient de meeste (financiële) aanmoedigingen.
telijke premies te vervangen door één service die overal in Vlaanderen gelijk is. (grafiek 5)
Vervang de gemeentelijke premies door een energiescan
• Koenraad Coppens •
Gemeentelijke premies worden door onze lezers als overbodig beschouwd. Veelal gaat het over een vrij klein bedrag en opnieuw is er de administratieve rompslomp. Onze lezers vinden een investering in energiescans vanuit de gemeente veel zinvoller. Met een gratis energiescan en deskundig advies kan de lokale overheid haar burgers meer van dienst zijn. Enerzijds krijgen de mensen een duidelijker zicht op nuttige investeringen in hun eigen woning en tegelijk kan de deskundige hen een eind op weg helpen voor het verkrijgen van premies. Bovendien schep je ook duidelijkheid in het premiesysteem door de veelheid aan gemeen-
Je vindt het volledige rapport over de enquête “Help, ik verzuip in de premies”, met alle grafieken, cijfers, getuigenissen en adviezen op www.kwb.be.
Help,
ik
verzuip
in de premies
Het standpunt van de KWB
!
1 Premies zijn het middel bij uitstek om gezinnen over de drempel te halen om hun woning energiezuiniger te maken. 2 Het huidige premiestelsel is veel te ingewikkeld en moet dringend worden aangepast zodat iedereen zijn weg weet te vinden in de premies. 3 Het huidige premiestelsel is te weinig gericht op maximaal ecologisch rendement. 4 Daarom moet het systeem: – Ervoor zorgen dat mensen op een eenvoudige manier premies kunnen aanvragen. – Deskundigen op lokaal niveau inschakelen die mensen begeleiden. – Een beperkt aantal duidelijke toelatingsvoorwaarden hebben zodat zoveel mogelijk mensen van deze premies kunnen genieten. 5 Wij stellen voor om: – De premieverstrekkers zich zo te laten organiseren dat burgers met één aanvraag één hogere premie zo snel mogelijk uitgekeerd krijgen. – De belastingaftrek te vervangen door een premie die minstens even hoog is maar sneller wordt uitbetaald. – Zowel aan de premie als aan het premiebedrag niet te raken voor minstens 4 jaar. – Meer mensen te laten genieten van de premies: de niet-belastingbetaler, de doe-hetzelver, de eigenaars van een tweede woning en tevens de inkomensgrenzen op te trekken. – Een BTW-verlaging toe te kennen voor mensen die hun woning nog meer energiezuinig willen maken dan de voorgeschreven norm. – De gemeentelijke premies af te schaffen en te vervangen door gratis energiescans en deskundig advies en begeleiding voor kandidaat-bouwers. – Ervoor te zorgen dat de overheid op regelmatige tijdstippen haar burgers stimuleert om energiezuinig te (ver)bouwen en hen hierbij op een correcte manier inlicht over de premies waar ze recht op hebben.