HELP!! Crisisinterventie bij mensen met een verstandelijke beperking M. Clerkx, februari 2013
crisisinterventie wat is dat? • • • • • • • • •
Acuut/spoed Ingrijpen bij ontregeling Herstel van evenwicht Kortdurend Intensief Verdere escalatie voorkomen Behandeling/begeleiding weer mogelijk maken Weinig onderzoek naar effectiviteit van interventies ‘practice-based’
februari 2013
Vrijdagmiddagprobleem Dit kan zo niet langer! Er moet nu wat gebeuren!!
februari 2013
Aanmeldingen crisisbedden VB Utrecht 2010 en 2011: 500 aanmeldingen • • • • • • •
165 agressieproblematiek 85 in afwachting van woonplek (overbrugging) 55 ernstige systeemproblematiek 50 puur psychiatrie(wanen, hallucinaties etc) 40 autoagressie 25 weglopen 80 niet duidelijk onder te brengen (Bron: H. Nijman, A. Brouwer)
2012: nog geen cijfers, dezelfde trend (A. Brouwer) februari 2013
Groter risico agressie binnen psychiatrie aangetoond bij • Acute ontregeling • Schizofrenie, vooral met formele denkstoornissen (desorganisatie) • Manie • Antisociale en borderline persoonlijkheidsstoornis • Verstandelijke beperking • Middelenmisbruik • Eerdere agressie
februari 2013
Bij VB
• Depressie? • PDD?
februari 2013
Cliënt Verstandelijke beperking Agressief gedrag Andere gedragsproblemen
Analyse Biologisch
Psychologische en ontwikkelingsfactoren Cognitieve ontwikkeling sociaal-emotionele ontwikkeling Persoonlijkheidsvariabelen Psychopathologie
Neurologische Biochemische Genetische Andere afwijkingen
Sociaal Gezinsinteracties Cultuur Omgeving
Integratieve (differentiaal) diagnose van (agressief) gedrag
behandeling begeleiding
februari 2013
Signaleringsplan
Bron: H.Kat, Amarant
Ontwrichting is een proces!! • Heftig gedrag cliënt • Heftige gevoelens van begeleiders • Te kort schieten onderlinge communicatie
• Dynamiek van team speelt grote rol • Patronen verstarren • Uitputting
• Verfijnde diagnostiek ontbreekt februari 2013
Nadenken kan pas bij rust !! • Veiligheid • Structuur
• Overzicht • Samenwerking • Gezond verstand februari 2013
Pilletjes voor de rust? Werkzaamheid bij het acute moment aangetoond: antipsychotica, benzodiazepines, promethazine
Sneller: droperidol, combinatie therapie Meer sedatie: combinatie therapie Orale medicatie effectief maar langzamer Bron: Laurette Goedhard 2011
februari 2013
Voorgestelde strategie Oral Medication possible?
YES
Known underlying psychiatric disorder?
NO
YES NO
Known underlying psychiatric disorder?
YES
Calm or sedate patient? Sedate
CALM
Shortacting benzodiazepine Atypical antipsychotic/ shortacting benzodiazepine
Monotherapy: Benzodiazepine/ atypical antipsychotic/ typical antipsychotic
NO Monotherapy: shortacting benzodazepine
februari 2013
Droperidol/ combination of haloperidol and benzodiazepine or promethazine
Bron: Laurette Goedhard 2011
Meer opties om rust te brengen? • Extra personeel • Ander personeel
• Verblijf elders: overplaatsing, naar familie, weekendje weg, etc • Conflictueus onderwerp even laten liggen • Etc februari 2013
Dynamische analyse • • • • • • • •
Wat is er aan de hand Wat zijn de krachten en bewegingen Wat is er al gedaan Waardoor helpt het niet Wat werkt wel Maak een plan Gebruik kennis, ervaring en creativiteit Alles is mogelijk, als het maar veilig is. Bron: Dorothe Ernste, Ursulakliniek 2009
februari 2013
Cliënt Verstandelijke beperking Agressief gedrag Andere gedragsproblemen
Analyse Biologisch
Psychologische en ontwikkelingsfactoren Cognitieve ontwikkeling sociaal-emotionele ontwikkeling Persoonlijkheidsvariabelen Psychopathologie
Neurologische Biochemische Genetische Andere afwijkingen
Sociaal Gezinsinteracties Cultuur Omgeving
Integratieve (differentiaal) diagnose van (agressief) gedrag
behandeling begeleiding
februari 2013
Signaleringsplan
Bron: H.Kat, Amarant
Organisatie • • • • • • • •
februari 2013
Visie Gedragscode Meetinstrumenten/melding Huisvesting Personeelsbeleid Beleid omtrent fysieke controle technieken Opvang en nazorg ‘lerende organisatie’
Medewerker Algemeen: Respectvolle bejegening Ervaring doelgroep Levenservaring Specifiek (aan te leren): Lage EE De-escalatietechnieken Fysieke interventies Conflicthantering Herkennen van (tegen) overdracht Emotiemanagement Onderhandelen
februari 2013
Handelingskader Cliënt Organisatie van zorg – en dienstverlening
Medewerker
Verstandelijke beperking Agressief gedrag Andere gedragsproblemen
Expertise
Onderdelen Algemeen: visie
Analyse
Gedragscode
Biologisch
Melding/meetinstrumenten Huisvesting Personeelsbeleid
Neurologische Biochemische Genetische Andere afwijkingen
Psychologische en ontwikkelingsfactoren Cognitieve ontwikkeling sociaalemotionele ontwikkeling Persoonlijkheidsvariabelen Psychopathologie
Sociaal
Gezinsinteracties Cultuur Omgeving
Beleid omtrent fysieke controle technieken Opvang en nazorg
Integratieve (differentiaal) diagnose van (agressief) gedrag
behandeling begeleiding
februari 2013
Signaleringsplan
Bron: H.Kat, Amarant
Respectvolle bejegening Ervaring doelgroep Levenservaring
Specifiek (aan te leren): Lage EE De-escalatietechnieken Fysieke interventies Conflicthantering Herkennen van (tegen) overdracht Emotiemanagement Onderhandelen
Na de crisis Terugkijken : *hoe begon het *oorzaak? *hoe ging het verder *wat werkte *lessen voor de toekomst (voordelen!) *vastleggen in dossier
februari 2013
Onthoud dus dit: • Agressie speelt een grote rol bij ontwrichting. • Het is een zeer heterogeen fenomeen, dat vraagt om een brede diagnostiek • Psychopathologie is een van vele factoren die een rol spelen; niet meer, niet minder • Omgevingsfactoren blijven vaak onderbelicht, zeker als er psychiatrische stoornissen bestaan • Leer van een crisis!!
februari 2013
