Nieuwsbrief mei 2010
Kort nieuws Willekeur in uitvoering motie Spekman
In praktijk geen opvang voor iedereen in medische procedure Sinds 1 januari hebben ex-asielzoekers in medische procedure weer recht op opvang van het rijk, zo beloofde de toenmalige staatssecretaris Albayrak. Echter tot nu toe komt Justitie die belofte niet voor iedereen na. Mensen buiten de Noodopvang die al voor 1 januari in procedure waren, vallen buiten de boot. Vijf klanten van STIL krijgen daardoor nu al vier maanden niet de opvang waar ze recht op hebben. STIL klopte tevergeefs aan bij COA, IND, DT&V en gemeente. Hun recht op opvang staat in de motie Spekman die al in 2008 is aangenomen door de Tweede Kamer. Justitie voert hem dit jaar uit. Hoewel Tweede Kamerlid Spekman zelf mailde dat deze groep wel degelijk ook doelgroep van de motie is, denken Justitiemedewerkers daar anders over.
Help Antonio STIL zoekt dringend geld voor nieuwe onderbeenprothese Antonio is uitgeprocedeerd vluchteling. De prothese van zijn onderbeen moet dringend vervangen worden. Dit kost 3000 euro. Ook zoekt hij een stabiele opvangplek in Almelo, Enschede of Hengelo. Antonio is op straat beland, kan zich niet verzekeren tegen ziektekosten en zat daardoor een jaar zonder medische zorg. En dat terwijl hij erge pijn heeft aan zijn been. Zijn onderbeen is geamputeerd, de prothese zit niet goed en is kapot. Ook heeft hij ernstige psychische klachten. Via STIL krijgt hij nu wel weer medische zorg. STIL werft fondsen voor de nieuwe prothese.
Wil jij meebetalen?
Wil jij iemand voor korte of lange tijd opvangen? Neem dan contact op met STIL
In april en mei kwam in drie weken tijd al 1500 euro binnen voor de prothese die totaal 3000 euro kost.
Rechtszaak Grenzeloos
Kun jij 50 of 100 euro missen? Stort dan op giro 740 7021 tnv Stichting Lauw-Recht, Utrecht, ovv beenprothese.
Op 28 mei komt in Utrecht eindelijk de lang verwachte beroepszaak voor van STIL tegen de Arbeidsinspectie. Die legde na de inval bij restaurant Grenzeloos in 2007 een boete op van 24.000 euro. Café Averechts kreeg eenzelfde boete. In april 2007 deed de vreemdelingenpolitie met de Arbeidsinspectie een inval in restaurant Grenzeloos, een project van STIL in café Averechts in de Vogelenbuurt in Utrecht. Hier kookten koks zonder papieren vrijwillig elke dinsdag, acht jaar lang. Deze ontmoetingsplek was bij iedereen bekend en werd gedoogd. Soms aten er lokale en landelijke politici. Toch vond de Arbeidsinpectie het nodig een boete op te leggen vergelijkbaar met die voor werkgevers die belasting onduiken en mensen uitbuiten. Beide nonprofitclubs kregen de maximumboete. Twee koks zaten zes en acht maanden in vreemdelingenbewaring. Daarna belandden ze weer op straat. Kom 28 mei om 13u naar de rechtbank in Utrecht.
Eventueel teveel ontvangen geld, gebruiken we voor zijn fysiotherapie. Als je dit niet wil, laat het dan weten.
Nieuws op papier Wil je een nieuwsbrief van papier ontvangen met meer informatie? Laat het even weten. Nog geen donateur? Stort vijf euro of meer per maand op giro 740 7021 Stichting Lauw-Recht, Utrecht. Spreekuur en vacatures Kijk op de website www.stil-utrecht.nl STIL Laan van Nieuw Guinea 143, 3531 JH Utrecht. Tel: 030 2713 463,
[email protected].
Nog geen duidellijkheid over tegenwerpen ‘illegaal verblijf’
Uitstel behandeling rampzalig wetsvoorstel Behandeling van het voorstel tot wetswijziging waarmee een aanvraag voor een verblijfsvergunning geweigerd kan worden na ‘illegaal verblijf’, is opgeschoven door de val van het kabinet. Het voorstel is intussen gewijzigd. De kritiek blijft overeind. Eerder al werd de behandeling keer op keer verzet. Een enorm succesvolle lobby bracht de geplande wetswijziging aan het wankelen. Ruim duizend ondertekenaars, waaronder mensenrechtenspecialisten, de Protestantse Kerk in Nederland, de Raad van Kerken in Nederland en de Nederlandse bisschoppenconferentie ondertekenden een petitie die 26 januari aan de Tweede Kamer werd aangeboden. Tientallen organisaties stuurden zelf brieven naar de commissie van Jusititie. Bijvoorbeeld vanuit juridische en mensenrechtenhoek. Daardoor ontstond een reële kans dat een (kleine) meerderheid van de Kamer de aanvulling op artikel 16 van de Vreemdelingenwet zou verwerpen. De ondertekenaars, verder onder meer afkomstig uit gezondheidszorg, opvang slachtoffers huiselijk geweld en mensenhandel, advocatuur, vakbeweging en maatschappelijke opvang, verwachten dat door het onmogelijk maken dat mensen alsnog een verblijfsvergunning krijgen meer problemen worden veroorzaakt dan opgelost. Niet alleen valt hiermee het instrument van legalisering weg voor zeer kwetsbare groepen, waar nu juist de laatste jaren vooruitgang in de hulpverlening is geboekt, gevreesd wordt bovendien dat veel slachtoffers van misstanden geen hulp meer durven zoeken. Wijziging van wijzigingsvoorstel Op 18 februari stuurde de minister een wijzigingsvoorstel aan de Kamer (Kamerstuk 140997). Dat lijkt aan enkele bezwaren tegemoet te komen, Zo zijn een aantal uitzonderingscategoriën genoemd. De initiatiefnemers van de petitie menen echter dat de belangrijkste bezwaren blijven bestaan. Ze stuurden een reactie naar de Kamercommissie van Justitie.
Op de hoogte blijven? Mail naar:
[email protected] Petitie gesteund? Hartelijk dank! Lees meer op www.stil-utrecht.nl of op www.kerkinactie.nl. Op de website van STIL vind je de eerste brief aan de Tweede Kamer van STIL en LOS van dec jl, de reactie van de samenwerkende groepen van feb jl en het
opiniestuk van STIL e.a. van januari jl.
Interventieteam actief in Kanaleneiland Controle op overbewoning, zwart huren, fraude en zwart werk In de Utrechtse wijk Kanaleneiland doet het interventieteam controles in woningen op zoek naar allerlei vormen van ‘fraude’, zoals zwart wonen. Daarmee lopen mensen zonder verblijfsvergunning die ergens logeren of zwart een kamer huren, risico opgepakt te worden. Niet duidelijk is welk risico. De hele wijk Kanaleneiland wordt vanaf april 2010 een jaar lang onder de loep genomen. Een interventieteam met daarin allerlei instanties van de overheid – van politie, belastingdienst tot sociale dienst en gemeente – doet huiscontroles op zoek naar dingen die niet kloppen of mensen die zich niet aan de regeltjes houden. Risicofactoren? Niet alle woningen worden gecontroleerd maar alleen als sprake is van zogenoemde ‘risicofactoren’, gerede twijfel of concrete aanwijzingen voor fraude of strafrechtelijke overtredingen. Daarbij hanteert iedere deelnemende instantie eigen regels en wetten, zoals de sociale dienst, vreemdelingenpolitie, belastingdienst, etcetera. Dit vertelt de projectleider van Kanaleneiland Leo Kramer. Overbewoning Zo kan overbewoning of fraude met uitkeringen of huursubsidie bijvoorbeeld ontdekt worden als meer mensen op eenzelfde adres ingeschreven staan, bijvoorbeeld acht mensen in een drie kamerwoning. Dat is nogal krap. Als een van hen dan een uitkering heeft, kan die verzocht worden mee te werken aan een onderzoek. Bij niet meewerken of ontdekking van fraude kan de uitkering gekort of stopgezet worden. Niet duidelijk wanneer deur openbreken mag Voor bekenden van STIL is het lastig dat niet helemaal duidelijk is wanneer het team recht heeft tot het openmaken van deuren. Dan moet sprake zijn van een strafrechtelijk onderzoek, vertelt Kramer, en moet de Officier of Hulpofficier van Jusitie daarvoor een machtiging geven. Zoals de projectleider het vertelt, lijkt het of mensen die rustig ergens wonen of logeren, zonder overlast te geven, zonder met tien mensen samen op een adres ingeschreven te staan, geen direct risico lopen. Klikken is geen reden Ook als er geklikt wordt over ‘illegalen’ of overbewoning, mag dat volgens Kramer nog niet voldoende reden zijn voor het openmaken van deuren. “We houden ons aan wettelijke regels” zegt Kramer, “maar we gaan niet de hele methodiek op straat leggen”. Met andere woorden: Helemaal precies vertellen hoe het team werkt en wanneer wel of geen controle plaatsvindt, doet hij niet.
Handig om te weten Als de politie langskomt, ben je niet verplicht mee te werken. Je hoeft ze niet binnen te laten als ze geen huiszoekingsbevel hebben. Margreet Jenezon Kijk ook op www.rcf.nl
Echtpaar Visser helpt uitgeprocedeerden in nood:
“Grote leugen”
“Wij protesteren tegen opsluiten en op straat zetten van kinderen”
Een grote leugen noemt Eelke Visser het dat de minster na alle publiciteit meldde dat in de periode 1 december tot 1 maart jl alleen één gezin op straat zou zijn gezet uit de VBL.
In Huize Plexat vangen Eelke een Zwanny Visser in Musselkanaal regelmatig vrouwen, kinderen en gezinnen op die vanuit de VBL, een vertrekcentrum voor uitgeprocedeerden, op straat gezet worden. Sinds een paar maanden onderhoudt STIL contact met het echtpaar. De Vissers vinden dat kinderen niet in de cel of op straat gezet mogen worden.
Op 18 mei belt hij STIL omdat hij weer eens met de handen in het haar zit. De dag erna (19 mei) en vrijdag (21 mei) worden twee mannen op straat gezet, een man uit Guinee en eentje uit Sudan. Voor een Libanese vrouw met kind vond hij al een tijdelijke plek. Zij werden al eerder op straat geklinkerd.
Ze wonen acht minuten rijden van de zogenoemde vrijheidsbeperkende locatie (VBL) in Vlagtwedde (Ter Apel). Hier ‘werken’ uitgeprocedeerde vluchtelingen aan vertrek. Als ze, in de ogen van Justitie, ‘onvoldoende meewerken’, belanden ze veelal op straat. “Ze gaan dan in alle vroegte een boevenbusje in”, vertelt Eelke Visser. “Ze worden op station Emmen gebracht, met een dagkaart vrij reizen voor het hele land”.
In het pinksterweekend mailt hij weer een noodkreet. Een vrouw in Emmen vangt nu al acht vluchtelingen op, alleenstaande mannen, die uit de VBL komen en nergens heen kunnen.
December 2009, jongen opgevangen in Plexat
Soms vangen hij en zijn vrouw Zwanny mensen op in hun huis ‘Plexat’. Zwanny: “Dat doe je omdat je het met je hart niet kan verantwoorden naar jezelf ze op straat te laten. Als een beroep op je wordt gedaan en je ziet de machteloosheid van de mensen, moet je wel”, vindt zij. Wel is het soms frustrerend dat mensen hulp van je verwachten terwijl je niets kunt doen, vertelt haar man. ‘Groot onrecht’ Zwanny (66) en haar man Eelke (65) zijn gepensioneerd. Ze hebben het erg druk met de hulp aan een stuk of dertig gezinnen waar ze contact mee hebben. Bijvoorbeeld mensen die uit de VBL komen of na een verbijf daar worden opgesloten om uitgezet te worden. Eelke: “Mijn vrouw en ik protesteren tegen twee dingen. Tegen het op straat zetten van mensen, de illegaliteit in, en tegen het opsluiten van kinderen in gevangenissen”. Als kinderen worden opgesloten, kaarten de Vissers dat aan bij de politiek en in de media. “Er wordt hen groot onrecht aan gedaan” meent Zwanny. Ook over de situatie in de VBL is ze bezorgd. Regelmatig bezoekt ze met haar man mensen in de VBL. “Het is daar kil, koud en triest”, verelt Zwanny. “De mensen zijn er doodsbenauwd. Ze zijn bang voor uitzetting, opsluiting, of om op straat gezet te worden. Dat er zo met mensen wordt omgegaan. Gruwelijk. Daar gaat ons land kapot aan”. Door Margreet Jenezon In andere vorm verschenen in Buiten de Boot, nr 2
Interessante websites over detentie, kinderrechten en ongedocumenteerden www.stil-utrecht.nl www.geenkindindecel.nl www.vrijheidvanbeweging.nl www. meldpuntvreemdelingendetentie.nl www.sluitkampzeist.nl www.allincluded.nl www.defenceforchildren.nl www.stichtinglos.nl www.svzv.nl www.fangamusow.nl www.harriettubmanhuis.nl www.huizeplexat.nl www.antenna.nl/noelhuis www.inlia.nl
Klinkeren? Bivakkeren in een bushokje Het is geen grap. Vluchtelingen die op straat gezet zijn en nergens terecht kunnen, bivakkeren soms in bushokjes. Daarom werd 19 mei een landelijke actie tegen ‘klinkeren’ gehouden. Overal in het land bivakkeerden gezinnen, vrouwen, kinderen of alleenstaanden met slaapspullen, spandoeken en flyers in bushokjes in hun omgeving, vanaf de nachtelijke vroege uurtjes. De actie kreeg veel mediaaandacht. Hier links zie je een bushokje op het Neude in Utrecht waar vrouwen van het opvanghuis Fanga Musow, project van STIL, actie voerden.
Kinderen klinkeren mag niet, Nederland gaat ermee door Andere landen klinkeren niet Als je demissionair minister Hirsch Ballin van Justitie hoort, evenals zijn voorganger Albayrak en andere landelijke politici, zou sprake zijn van aanzuigende werking, zouden mensen helemaal nooit meer uit Nederland vertrekken en is het einde zoek, als we ons zouden houden aan de Europese uitspraak dat kinderen niet op straat gezet mogen worden. Nederland is echter een van de weinige Noord- en Westeuropese landen die kinderen en hun ouders op straat klinkert zonder mogelijkheden (legaal) te werken en wonen of het land te verlaten. Volgens Rian Ederveen van het Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt, LOS, met contacten in heel Europa, gebeurt dit wel in Scandinavische landen maar niet in België, Duitsland en Zwitserland. In Groot Brittannië ook niet als mensen kinderen hebben. Mensen zonder kinderen wel maar zij krijgen dan bonnen voor eten en basisprodukten. Margreet Jenezon
In het nieuws In maart, april en mei verschenen diverse artikelen over klinkeren, gezinnen op straat, humanitaire nood en recente ontwikkelingen in het nieuws. STIL werkte aan sommige publiciteit mee. Vraag STIL om kopietjes of kijk zelf op internet.
STIL juicht de uitspraak van het Comité voor Sociale Rechten van de Raad van Europa dat kinderen zonder papieren niet meer op straat gezet mogen worden, van harte toe. De verwerpelijke praktijk van de Nederlandse overheid om kinderen en hun ouders zonder recht en mogelijkheden op werk en bijstand te klinkeren, wordt hiermee een halt toegeroepen. Tenminste, dat zou je verwachten. Demissionair minister Hirsch Ballin trekt zich vooralsnog weinig van de uitspraak aan. Het is een advies zegt hij, geen dwingende verordening. Dat de rechten van kinderen fundamenteel geschonden worden en hun menselijke waardigheid wordt aangetast, het zij zo, aldus Hirsch Ballin. Kinderen hebben recht op bescherming en fatsoenlijke opvang, maar niet in Nederland. Afwachten dus maar wat de komende maanden aan jurisprudentie zal opleveren. Tot nu toe heeft een rechter de uitspraak positief gewogen, een ander negatief. Bovendien heeft de Raad van Beroep, de hoogste Nederlandse bestuursrechter, geoordeeld dat een dakloze Algerijnse man zonder verblijfsvergunning volgens het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens wél recht heeft op onderdak en medische zorg. Gaat Hirsch Ballin ook die uitspraak naast zich neerleggen? Peter Lenssen
Kinderen nog opgesloten Ouders met kinderen kunnen nog steeds worden opgesloten in vreemdelingenbewaring. Volgens Defence for Children (DCI) gebeurt dat maximaal twee weken voor vertrek (art 59 Vw) en max zes weken bij binnenkomst (art 6 Vw). Volgens DCI wordt de maatregel, voor zover zij weet, niet vaak toegepast, ‘anders dan de laatste dagen voor vertrek’. DCI: “Wel is het zo dat soms één ouder in vreemdelingenbewaring gaat en de andere ouder met de kinderen naar de VBL in Ter Apel”. De VBL is de vrijheidsbeperkende locatie waar mensen wachten open werken aan terugkeer. Volgens DCI worden kinderen meestal in het uitzetcentrum (gevangenis) op Zestienhoven in vreemdelingenbewaring gesteld. Vrijheid van Beweging meldt dat het nieuwe detentiecentrum Zestienhoven dat in aanbouw is, twee aparte afdelingen krijgt voor vrouwen en kinderen. www.vrijheidvanbeweging en www.defenceforchildren.nl
Lekkere hapjes, thee en veel contacten op 5 mei
Zoals elk jaar had STIL op de vrijmarkt in Lombok op 5 mei een kraam, dankzij een donateur. Hier kon je heerlijke Marokkaanse mintthee, Marokkaanse koekjes, cake uit Oezbekistan en Palestijnse pizza’s proeven. Veel mensen kwamen langs voor een praatje, folder of nieuwsbrief. Zo kan STIL nieuwe donateurs, vrijwilligers en opvangplekken vinden. Wil jij op je feestje eten van een professionele Palestijnse kok? Of op je receptie mintthee met verse ‘nana’ serveren? Laat het dan weten.
Oplossing tandartszorg ongedocumenteerden nog dringend nodig
“Steeds meer mensen met halve gebitten of barstend van de pijn” “Je ziet steeds meer mensen met halve gebitten rondlopen of barstend van de pijn”, zegt Freek Bergervoet van het medisch spreekuur van STIL. Sinds 1 januari 2009 wordt tandartszorg aan volwassenen niet meer vergoed. Dat levert grote humanitaire ellende op. Het Breed Medisch Overleg, waar STIL aan deelneemt, samen met artsen en belangenorganisaties, meldde in februari dat een oplossing dringend nodig is. Het BMO schreef dit aan de Tweede Kamer en het College van Zorgverzekeraars (CVZ), die de financiering van zorg aan ongedocumenteerden regelt. Het CVZ nam de informatie van het BMO mee in haar evaluatie van februari jl. Het BMO inventariseerde daarvoor de problemen in vijf grote steden, waaronder Utrecht. Omdat tandartszorg aan mensen boven 21 jaar niet meer vergoed wordt, vormde STIL vorig jaar een noodpotje. Ook vond ze een tiental tandartsen bereid een keer per maand gratis hulp te geven. Freek Bergervoet van STIL: “Als wij deze noodhulp niet zouden geven, liepen een hoop meer mensen met kiespijn rond. Maar STIL kan niet alles. Op de helft van de maand is de gratis tandartshulp op en het noodpotje van vorig jaar is nu leeg. Moet het eerst uit de klauw lopen voordat ze zien dat een oplossing nodig is? Je ziet meer en meer mensen met halve gebitten rondlopen want er is geen geld voor prothesen. Mensen kunnen dan niet kauwen. Als mensen niet fatsoenlijk kunnen eten of barsten van de pijn, vind ik dat je als overheid niet kunt zeggen: ‘Daar doen we niets aan’. Dat kun je niet maken. Er moet een oplossing komen”. Tot nu toe wijzen de lokale overheden voor dit probleem op Den Haag. Maar demissionair minister Ab Klink van Volksgezondheid erkent tot nu toe het probleem niet. Hij wijst op Nederlandse mensen die ook niet verzekerd zijn. Volgens het BMO zijn er echter grote verschillen. Nederlanders kunnen zich verzekeren en hebben recht op wit werk en uitkeringen. Ongedocumenteerden niet. Margreet Jenezon
Namens STIL-klanten, verlost van kiespijn:
Artsen en donateurs bedankt!
STIL dankt hierbij de artsen die gratis helpen en korting geven hartelijk namens al onze klanten die verlost zijn van hun kiespijn! Ook danken we de volgende fondsen voor hun eenmalige bijdrage voor extra medische uitgaven 2009: Cordaid, Den Haag, St Elise Mathilde Fonds in Maarn en het Van Baaren fonds in Utrecht. Voor een bijdrage aan individuele medische uitgaven danken we de volgende fondsen: Emmaus Haarzuilens, Burkens Stichting Rijswijk, Fonds Sociale Noden/Zusters van Liefde, Eindhoven, KF Hein fonds (individuele noden) Utrecht, Noodfonds voor Vluchtelingen in Utrecht, W.G. van der Boor Ondersteuningsfonds, Den Haag en St de Putter, Naarden-Vesting. Het Diaconaal Missionair Orgaan uit Utrecht danken we voor de steun voor andere individuele noden.
Onderzoekster LOS neemt ‘illegalenbeleid’ onder de loep
‘Uithongeringsbeleid werkt contraproductief’ Het ‘illegalenbeleid’ is niet effectief en heeft teveel negatieve neveneffecten voor zowel illegaal verblijvenden als de samenleving. Bovendien zijn de kosten te hoog. Aldus Mieke Kox in haar recent verschenen onderzoeksrapport 'Het leven gaat door'. Herzie het restrictieve illegalenbeleid, zo luidt haar belangrijkste aanbeveling. Mieke Kox interviewde 88 mannen over hun leven in de illegaliteit in de stad Utrecht. Een en ander resulteerde in een lezenswaardige publicatie over de beschamende manier waarop we in Nederland met mensen zonder papieren omgaan. Uit de hoofdstukken over de woonsituatie, positie op de arbeidsmarkt, gezondheid, inbedding in de samenleving en gebruik van hulpverlening komt een beeld naar boven dat een beschaafde samenleving onwaardig is. Mensen zonder papieren zijn uitgesloten van de sociale woningmarkt. Indien ze niet via bekenden of hulpverleningsinstanties onderdak kunnen regelen zijn de mogelijkheden al gauw beperkt tot verblijf op straat, in daklozeninstellingen of in detentie. Werkloosheid, armoede en uitbuiting liggen op de loer. Geen wonder dat meer dan de helft van de geïnterviewden aangeeft dat hun gezondheid door het leven in illegaliteit is verslechterd. Een gegeven dat wordt bevestigd door landelijke cijfers. Mensen zonder papieren kampen vaker met gezondheidsklachten, zoals psychische problemen en lichamelijk ongemak. Door de geïntensiveerde controles van de vreemdelingenpolitie, thuis en op het werk, worden ze opgejaagd en gemarginaliseerd. Dit leidt tot vereenzaming, uitsluiting en grote afhankelijkheid van het meestal beperkte sociale netwerk, met alle gevolgen van dien. Beleid dwingt mensen ondergronds Kox concludeert dat het restrictieve illegalenbeleid feitelijk contraproductief werkt. De bedoeling is dat het mensen zonder papieren zo moeilijk wordt gemaakt dat ze in arren moede het land verlaten. De praktijk is dat mensen nog meer 'ondergronds' gaan. Daar zijn, naast mensen zonder papieren, ook gemeenten de dupe van. Zij moeten de 'rommel' van dit slechte beleid opruimen, zoals de kwalijke gevolgen van verblijf op straat, overlevingscriminaliteit, overbewoning van panden, het niet vragen/krijgen van zorg bij ziekte, het niet aangeven van slachtofferschap van strafbare feiten en/of vermissingen, het zich niet verweren tegen misstanden op de woningen arbeidsmarkt, het niet melden van ongevallen en het niet aangeven/erkennen van kinderen. Kox omschrijft het restrictieve illegalenbeleid als een 'uithongeringsbeleid' met beperkte effectiviteit (weinigen gaan terug naar het land van herkomst) en hoge kosten voor illegaal verblijvenden en de samenleving. Zij pleit voor een brede effectevaluatie die moet leiden tot een meer menswaardig beleid dat negatieve uitwassen moet minimaliseren. Door Peter Lenssen Het leven gaat door, een onderzoek naar de effecten van het illegalenbeleid op het leven van uitgeprocedeerde asielzoekers in Utrecht; Mieke Kox, stichting LOS, Utrecht, 2010. Een langer artikel lees je in de papieren nieuwsbrief van STIL.
Gemeenten willen niet dat mensen alsnog op straat belanden
‘Noodopvang stopt niet zonder oplossing voor allen’ “Als er voor rechtmatig verblijvende vreemdelingen geen oplossing komt, wordt de Noodopvang niet beëindigd”, zegt John van Tilborg van INLIA. Deze Groningse kerkelijke koepelorganisatie houdt zich sinds 2000 bezig met kerkelijke noodopvang en sinds 2001 met gemeentelijke noodopvang. Meer dan honderd gemeenten deden aan deze opvang mee van mensen die door het rijk op straat gezet waren maar nog in procedure waren of nog niet konden terugkeren. Nu zijn dit nog rond de twintig gemeenten. Ze zijn kritisch over de oplossingen die de regering biedt. Bewoners van Noodopvang in medische procedure, hebben sinds begin dit jaar weer recht op opvang van het rijk, mensen in andere procedures wachten nog op een mogelijke oplossing en volledig uitgeprocedeerde mensen gaan naar een zogenoemde Vrijheidsbeperkende Locatie (VBL) om aan terugkeer te werken. Een groot deel van de gemeenten werkt mee aan de oplossingen die Justitie biedt aan opvang voor de bewoners van hun Noodopvang. Vraag is of alle gemeenten dit als oplossing zien? Van Tilborg: “Het kan een oplossing zijn, indien het ergens toe leidt. Als het tot regularisatie hier of elders leidt, vind ik het zinvol, als mensen op straat terecht komen, niet”. Een klein deel van de gemeenten heeft volgens Van Tilborg weinig vertrouwen in de werking van de VBL en werkt voorlopig niet mee maar wacht eerst af wat daar met mensen gebeurt. Ook de meewerkende gemeenten houden het kritisch in de gaten. Als straks blijkt dat mensen vanuit de VBL weer op straat komen, zijn ze volgens Van Tilborg bereid “hun verantwoordelijkheid te nemen” en weer mensen op te vangen. “Desnoods onder een andere titel”. Margreet Jenezon
Op straat gezet? Geef het door aan het meldpunt dakloze asielzoekers Ken je mensen die op straat gezet zijn vanuit de VBL, een Aanmeldcentrum (AC), een opvangcentrum voor asielzoekers (AZC e.d.), nood-opvanglocatie of detentiecentrum (vreemdelingenbewaring). Of ben je zelf op straat gezet? Laat het weten aan INLIA:
Dubbele moraal Amnesty over vreemdelingendetentie Amnesty International hanteert als het om vreemdelingendetentie gaat helaas een dubbele moraal. Enerzijds maakt de organisatie zich ernstige zorgen over de detentie van kwetsbare groepen zoals getraumatiseerde asielzoekers, slachtoffers van mensenhandel, ouderen, kinderen, zieken en zwangere vrouwen en vindt zij dat er zo snel mogelijk een wettelijke bepaling moet komen die de detentie van deze mensen verbiedt. Om die mening kracht bij te zetten wordt gewezen op internationale standaarden die stellen dat detentie alleen mag in het uiterste geval en altijd zo kort mogelijk. Nederland slaat volgens Amnesty wat dat betreft een modderfiguur. Er is geen maximumtermijn. Alleen al in 2008 zaten bijna 1400 mensen langer dan zes maanden in vreemdelingendetentie. 172 mensen zaten zelfs langer dan een jaar vast. De gemiddelde detentieduur voor mensen in afwachting van uitzetting was 82 dagen. Ook de omstandigheden in detentiecentra zijn onnodig zwaar, zo stelt Annemarie Busser van Amnesty International. Mensen worden tenminste zestien uur per dag in een kleine cel opgesloten en er zijn nauwelijks voorzieningen zoals educatieve activiteiten, internet of fatsoenlijke bezoekregelingen. Dat is allemaal waar en het is prima dat Amnesty International dit onrecht aankaart. Ook het pleidooi voor een verbod op detentie van kwetsbare groepen valt toe te juichen, echter, wie bepaalt vervolgens de mate van kwetsbaarheid? Wie is wel of niet getraumatiseerd? Kun je dat 'objectief' vaststellen? Probleem is dat de mensenrechtenorganisatie zich niet principieel uitspreekt tegen álle vreemdelingendetentie, terwijl ze dat op grond van het mandaat dat ze zich heeft toegeëigend en de standaarden die ze hanteert zonder voorbehoud zou moeten doen. Daardoor blijft Amnesty steken in het propageren van halfhartige alternatieven zoals een periodieke meldplicht, garantstelling door vrienden, familie of maatschappelijke organisaties, onderbrenging op een betrouwbaar adres, een borgsom, elektronische detentie óf opsluiting in speciaal daarvoor ontwikkelde instellingen, met zo min mogelijk de kenmerken van een gevangenis. Dat laatste alleen in het uiterste geval, stelt Amnesty, maar wat is dat dan, dat 'uiterste' geval? Geef je met zo'n standpunt niet juist een vrijbrief aan voorstanders van vreemdelingendetentie? Dit is een deel van een verslag dat Peter Lenssen schreef over een mini-conferentie over ontwikkelingen in het vluchtelingenbeleid, 28 maart jl georganiseerd door Noodopvang Parkstad en omstreken en Vluchtalarm Maastricht. In de papieren nieuwsbrief lees je het hele verslag. A. Busser was een van de sprekers.
LOS opent meldpunt vreemdelingendetentie Stichting LOS opende in februari het Meldpunt Vreemdelingendetentie. Bedoeld voor klachten over detentieomstandigheden van ‘vreemdelingen’. Zowel zijzelf als bewaarders, geestelijk verzorgers, medische dienst, bezoekers, politici en anderen kunnen hier klagen over detentieomstandigheden. Het LOS wil de meldingen onderzoeken, indien wenselijk bij geschikte instanties klagen en hiervoor aandacht vragen bij politiek en media. Zo wil het LOS meer zicht krijgen op de detentieomstandigheden. Die staan ter discussie want ze staan op gespannen voet met mensen-rechtenverdragen. Vreemdelingen, medewerkers van detentiecentra, nationale en internationale organisaties uiten regelmatig kritiek op het sobere regime, de medische zorg, het eten, de behandeling in detentie, de mogelijkheden tot contact met de buitenwereld, enz. Deze kritiek heeft vooralsnog niet geleid tot substantiële veranderingen in de detentieomstandigheden. Stichting LOS hoopt hier middels het Meldpunt Vreemdelingendetentie een bijdrage aan te kunnen leveren. Klachten melden kan via tel: 030-2990222 (Mieke Kox of Zaqia Hussain) of: www. meldpuntvreemdelingendetentie.nl. (Bron: LOS)
Einde van het Pardonloket Na twee en een half jaar is het Pardonloket van STIL eind 2009 gesloten. De klanten, vrijwilligers en medewerkers missen een plek waar ze altijd met een warm hart, koffie, koekjes en een luisterend oor ontvangen werden. Intussen hielp het loket 1266 mensen aan een zogenoemde burgemeestersverklaring. En werden 201 Utrechtse pardonners geholpen. In 2007 startte STIL een spreekuur voor mensen die in aanmerking kwamen voor de pardonregeling. STIL poogde met de mensen zelf en veel creativiteit bewijzen te verzamelen voor hun onafgebroken verblijf in Nederland. In augustus 2007 werd het pardonwerk officieel voortgezet door een geweldig team van vrijwilligers en betaalde krachten in een apart kantoor van STIL. De coördinator van het loket, Gonny Buitenhuis, leverde 31 december 2009 de sleutel van het pand in. Ze schreef een uitgebreid verslag van de afgelopen twee en een half jaar. In de papieren nieuwsbrief kun je een impressie vinden, op basis van haar verslag. STIL dankt alle mensen die zich ingezet hebben voor de pardonners en de uitvoering van de regeling hartelijk! sSTIL steunt nog wel de afgewezen pardonners, waarvan velen nog in procedure zijn.
Start activiteitenproject
Utrechtse Lente STIL startte 21 maart het project Utrechtse Lente met activiteiten voor vluchtelingen, migranten en andere Utrechters. Om elkaar te ontmoeten, te praten, iets te leren, te ontspannen en plezier te maken.
Wat voor activiteiten? • Theehuis: Voor gratis thee, koffie en internet. Elke vrijdagmiddag van 13- 17 uur op STIL. Hier kun je ook laten weten waar je aan mee wil doen en brood met soep krijgen. • Kookproject: Samen gerechten koken en proeven, bijvoorbeeld uit Iran, Afghanistan, Somalië, Marokko, Sudan en Nederland.
Werken aan eigen kracht en toekomst Het Lenteproject is bedoeld mensen die klem zitten, weinig perspectief en bezigheden hebben en zich niet altijd even goed voelen, een stapje verder te helpen. Door contacten te krijgen met anderen, wederzijdse steun, en ontspanning en plezier. Bijvoorbeeld door sport en muziek. Ook door het aanleren van vaardigheden, te gebruiken hier of elders in de wereld voor een betere toekomst.
• Nederlandse les: vrijdagochtend • Andere activiteiten: Schilderen, muziek, sport, fietsreparatie, moestuin en cursussen. Sommige activiteiten starten pas bij voldoende deelname.
Meedoen? Vrijwilliger worden? Meer informatie? Kom kijken en kennismaken vrijdagmiddag 13-17 uur op STIL, Laan van Nieuw Guinea 143, Utrecht. Bel, mail of schrijf projectcoördinator Ali Achkouder, 06 177 302 82 , tel STIL 030 2713 463, [email protected].
Fondsen en fooien Het Utrechte Lenteproject kan haar activiteiten organiseren dankzij donaties van het Oranje Fonds, het Skanfonds en de gemeente Utrecht. Ook krijgt het project steun van de Stichting Haëlla fonds, het Rabobank Stimuleringsfonds voor Utrecht e.o., de
Initiatiefnemers Project Utrechtse Lente is een initiatief van STIL en het ex-AMA-team van VluchtelingenWerk Midden Nederland, dat vluchtelingen steunt die als alleenstaande minderjarige naar Nederland kwamen. Colofon Deze nieuwsbrief werd gemaakt door Margreet van STIL. Met dank aan Peter Lenssen. In de papieren nieuwsbrief en op de website vind je meer informatie. Reageren? [email protected]. Laat even weten of je de nieuwsbrief liever digitaal of van papier ontvangt of liever helemaal niet...
Zusters van Liefde uit Eindhoven, het Amsterdamse R.C. Maagdenhuis, politiek cultureel centrum ACU uit Utrecht en de Klinker, Kollektief Kafee Bijstand en Stichting Basta uit Nijmegen.
Hartelijk dank !
