Helitraumateam uitgebreid met vliegende psychiaters

donderdag 25 maart– nummer 6

Zwaar werk hoeft geen probleem te zijn

Kwaliteit in VUmc

Incidenten om nooit te vergeten

Praten over stress maakt arbeidsrelatie volwassen

Het woord is aan: Gerrie Hop

Intensieve lichamelijke arbeid is niet slecht voor een mens. Hersteltijd en goede hulpmiddelen zijn de sleutel ▶ pagina 2

Twee pagina’s met een inkijk in de organisatie. Medewerkers vertellen over hun projecten ▶ pagina 4

Open en eerlijk praten over fouten en bijna-fouten biedt collega’s de mogelijkheid om van elkaar te leren ▶ pagina 4

Werkdruk was een onderwerp dat in de taboesfeer lag. Een dialoog tussen opleiders en aios moet dat oplossen ▶ pagina 8

‘Wat je met plezier doet, gaat altijd beter’

▶ pagina 9

GGZ inGeest presenteert behandelingen

Helitraumateam uitgebreid met ‘vliegende’ psychiaters

Op 18 maart zijn binnen ggz inGeest nieuwe behandelprogramma’s gepresenteerd. Deze programma’s zijn een eerste stap in het beter ondersteunen van de behandeling, voor behandelaar en cliënt. De behandelprogramma’s geven in duidelijke stappen weer welke behandelingen ggz inGeest aanbiedt bij de vijf meest voorkomende groepen stoornissen: angststoornissen, bipolaire stoornissen, depressie, persoonlijkheidsstoornissen en schizofrenie (dit komt overeen met ongeveer driekwart van de cliënten). Expertgroepen zullen de programma’s regelmatig naar de laatste inzichten bijstellen. Meer hierover op pagina 1 van inDrukken. n AB

F o t o : ma r k v a n d e n b r i n k

Fors bedrag van Soroptimisten

Bij wijze van proef wordt het traumateam VUmc, als eerste in Nederland, versterkt met een traumapsychiater. Vanaf begin volgende maand vliegt Jan Mokkenstorm van GGZ inGeest, specialist acute psychiatrie, mee in de heli. Hiermee wordt het mogelijk om patiënten ook meteen psychiatrisch te helpen, want dit voorkomt later psychische klachten. n Monique Krinkels De techniek die wordt toegepast is de zogenaamde a-emdr-techniek. Dit staat voor Acute Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Ter plekke krijgt de patiënt een korte instructie om met de ogen een wijsvinger te volgen, die heen en weer wordt bewogen. Daarnaast wordt de patiënt gevraagd zich te concentreren op klikgeluiden die via de koptelefoon afwisselend aan beide

Eigen niersteenvergruizer voor poli urologie Voor het eerst hebben urologen van VUmc een eigen niersteenvergruizer tot hun beschikking. Nu ze niet meer afhankelijk zijn van de mobiele vergruizer kunnen ze patiënten direct helpen. “Er was een kleine, maar tamelijk intensieve verbouwing van de poli urologie nodig”, vat Josianne Mol, projectleider ontwerp en realisatie van

oren worden aangeboden. Dit duurt slechts zeven minuten. De enige voorwaarde is dat de patiënt bij kennis is. Belangrijkste hulpmiddel: een iPod met koptelefoon.

Snel Een geweldige stap voorwaarts, deze toevoeging van een psychiater, aldus Herman Christiaans, anesthesioloog en medisch hoofd van het traumateam. “Al vanaf het eerste moment dat de traumaheli hier kwam in mei 1995 is er over gesproken om samen met de psychiater traumapatiënten te behandelen. De psychische toestand van deze patiënten is van groot belang bij het herstel van ernstig lichamelijk letsel na een ongeval. Acute behandeling van het psychische trauma vergroot de kans op gunstig herstel aanzienlijk, zo blijkt uit onderzoek. Nu hiervoor moderne en direct werkende technieken zijn ontwikkeld, is het voor ons de uitdaging deze zo snel mogelijk aan te bieden. Wij kunnen met de LifeLiner One binnen twee minuten na een oproep vliegen. Binnen een kwartier

projectbureau huisvesting, de werkzaamheden van de afgelopen weken samen. “De verbouwing combineerde namelijk drie vragen: een locatie voor de nieuwe niersteenvergruizer, een verbetering van de routing van schone en vuile materialen op de poli urologie en een behandelkamer voor de pijnpoli. Resultaat is dat tussen de twee behandelkamers een desinfectieruimte is gebouwd met een uitgang naar de ‘schone opslag’. Ook is de aanvoer van nieuwe materialen gestructureerd. Alle voorraden staan nu bij elkaar, zodat er betere controle en overzicht is.”

kunnen we elke locatie in een straal van honderd kilometer bereiken.”

Klikken “emdr is een beproefde methode in de psychiatrie, in de jaren negentig ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Helen Shapiro. Het

Klikken voorkomt langdurige klachten gebruik hiervan in acute situaties is komen overwaaien uit Irak”, aldus Jan Mokkenstorm. “Acute -emdr is ontwikkeld door psychiaters van de Amerikaanse Defensie voor de behandeling van gewonde soldaten en burgerslachtoffers. Met behulp van een bewegende vinger of klikgeluiden worden de hersenen via ogen of oren gestimuleerd om traumatische ervaringen versneld te verwerken. Deze techniek gaan wij als helitraumateam nu ter plekke toepassen. We denken dat het ook effectief is bij mensen die in Nederland een schokkende ervaring hebben meege-

Het was flink puzzelen om de nieuwe plattegrond te maken, vertelt Mol. “Tijdens de verbouwing gingen de behandelingen namelijk gewoon door. We moesten elders een tijdelijke poli creëren voor urologie.” Inmiddels zijn alle verbouwingsperikelen achter de rug. Sinds 18 maart is de nieuwe niersteenvergruizer in gebruik. Uroloog André Vis: “Voorheen gebruikten we in een samenwerkingsverband een mobiele niersteenvergruizer die om de zes weken een paar dagen in het ziekenhuis stond. Dat we nu zelf een niersteenvergruizer tot onze beschikking hebben,

maakt, zoals bijvoorbeeld een ernstig verkeersongeval. Bij kennis zijn is wel een belangrijke voorwaarde”, legt Mokkenstorm uit. Het geluid blokkeert opslag van de beelden van de traumatische situatie in het langetermijn geheugen. Bovendien houdt het de patiënt bij de les en leidt het af van de pijn en de angst. Bij aankomst in het ziekenhuis is de patiënt mentaal enigszins voorbereid op de behandeling en zijn de stressniveaus iets minder heftig. Er is minder cortisol en minder adrenaline in het bloed. Dit geeft fysiologische voordelen bij de somatische behandeling op de spoedeisende hulp en de ic. Ook voorkomt het op termijn de psychiatrische gevolgen van een traumatische ervaring. De extra inzet van traumapsychiaters is daarom mede mogelijk gemaakt door de verzekeraars. Foto’s en verslag van de eerste inzet met de vliegende psychiater staan begin volgende maand bij zowel ggz inGeest als VUmc op http://intranet/ traumapsychiater.

betekent dat we patiënten direct kunnen helpen. Het is een grote verbetering van de service. Patiënten hoeven niet meer te wachten of naar een andere locatie af te reizen. En het is natuurlijk ook heel prettig dat we nu werken met de beste en nieuwste apparatuur.” De nieuwe niersteenvergruizer op de poli urologie zal voorlopig op maandagmiddag en donderdagmiddag in gebruik zijn. Per middag kunnen er drie tot vier patiënten worden behandeld. “Maar moet iemand met met spoed worden behandeld, dan kan dat ook.” n JSta

De Soroptimisten van Bussum hebben met hun jubileumacties 42.000 euro opgehaald voor het Alzheimercentrum. De cheque werd door Marieke Zon overhandigd aan Philip Scheltens. In 2009 vierden de soroptimisten van Bussum het zestigjarig bestaan van hun vereniging. Zij deden dit door verschillende activiteiten te organiseren waarvan de opbrengst voor het Alzheimeronderzoek was bestemd. Het geld wordt gebruikt voor de aanschaf van een megaplex array waarmee wetenschappers de genetische achtergronden van Alzheimer proberen te ontrafelen. n MK

Diagnostiek van slechthorendheid Zo’n negentig belangstellenden namen deel aan de nascholingsmiddag ‘Slechthorendheid bij kinderen: etiologie, diagnostiek en revalidatie’. Deelnemers waren afkomstig uit verschillende disciplines. Zij hoorden hoe de zorg rondom de etiologische diagnostiek, het zoeken naar de oorzaak van slechthorendheid, is vernieuwd. Het Centrum voor Diagnostiek van Slechthorendheid bij Kinderen (cds) is een samenwerkingsverband tussen de afdelingen keel-, neus-, en oorheelkunde, universitair audiologisch centrum, kindergeneeskunde, klinische genetica en oogheelkunde. Sinds juni 2006 wordt het gehoor van baby’s vlak na de geboorte getest. Wanneer kinderen slechthorend blijken te zijn is het van groot belang om snel met de revalidatie te starten. Tevens kan het van belang zijn om de oorzaak van de slechthorendheid te weten. Vaak gaat het om een erfelijke aandoening die mogelijk gepaard gaat met andere ernstige afwijkingen. Het zorgpad brengt stap voor stap in kaart wat er precies aan de hand is, voorkomt onnodige onderzoeken en informeert ouders duidelijk over de uitkomsten.

Zwaar werk hoeft geen probleem te zijn

Ziekenhuizen slaan handen ineen

Intensieve lichamelijke arbeid is niet slecht voor een mens: Alex Gomez d’Oliveira (64) is een schoolvoorbeeld. Bijna 35 jaar is hij werkzaam in VUmc. Eerst als schoonmaker, daarna als magazijnmedewerker. “Op zich hoeft zwaar lichamelijk werk geen probleem te zijn”, stelt Eric Wiegman. Hersteltijd en goede hulpmiddelen zijn de sleutel.” n Annette Karimi

Humor Hij meent het zichtbaar, straalt als hij over zijn werk praat en lijkt intussen nauwelijks een dag ouder dan 55 jaar. Tijdens het gesprek wordt snel duidelijk wat ongetwijfeld zijn geheim is: humor. Elke kwinkslag wordt steevast gevolgd door een aanstekelijke lach. Werken doet hij al sinds zijn tiende jaar. In geboorteland Portugal begon hij als houtbewerker. Toen de kans zich aandiende, kwam hij ruim 35 jaar geleden naar Nederland en ging als timmerman aan de slag bij de Bruynzeelfabrieken. Toch hield hij dat niet lang vol. “Het was zwaar lichamelijk werk en te onzeker. Daarom ben ik gestopt. Een Portugees die hier werkte vertelde me toen dat ik in VUmc kon schoonmaken.” Dat is toch ook zwaar werk? “Ach nee, dat was in vergelijking helemaal niet zo zwaar. Ook niet in het magazijn.”

F o t o : ma r k v a n d e n b r i n k

Als Alex Gomez d’Oliveira (rechts) eerlijk is, had hij liever nog een aantal jaren doorgewerkt, maar per 1 juni gaat de sympathieke Portugees met pensioen. Met tegenzin. “Ja hoor, tot mijn 67e nog wel. Waarom niet? Ik heb er plezier in”, vertelt hij vrolijk op zijn werkplek in het centraal magazijn. “Eigenlijk zie ik er een beetje tegenop om thuis te zitten. Ik hou ervan vroeg op te staan en naar mijn werk te gaan. Straks moet ik gaan uitslapen van mijn vrouw”, stelt hij met een quasi wanhopig gebaar.

Ergo-coaches Om medewerkers als d’Oliveira gezond te houden, en ziekteverzuim te voorkomen, ontwikkelden de universitair medische centra cursussen ter voorkoming van fysieke overbelasting. Voor VUmc leidt Eric Wiegman, projectleider preventieprogramma’s bij de arbodienst, ergo-coaches op. Deze medewerkers kijken tijdens hun reguliere werkzaamheden naar risicofactoren op hun eigen afdeling, vertelt Wiegman op de werkplek van d’Oliveira. Eenmaal liep de Portugees een

hernia op. Vijftien jaar geleden. “Maar heb je die door zwaar werk hier opgelopen?”, vraagt de arbomedewerker aan hem. D’Oliveira schudt beslist zijn hoofd. “Ik moest in Portugal van acht uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds werken als houtzager in de fabriek. Daar hadden ze geen goede machines. Ik denk dat het daar ontstaan is.” Wiegman knikt. “Op zich hoeft zwaar lichamelijk werk geen probleem te zijn. Waar het om gaat is dat mensen niet te lang en niet te vaak achter elkaar zwaar werk doen zonder her-

steltijd, zoals geregelde pauzes. En met goede hulpmiddelen.” Zoals bij het trekken en duwen van containers die 300 kilo wegen, en kratten melk van 50 kilo, vertelt d’Oliveira uit eigen ervaring. “Of het duwen van zware bedden”, vult Wiegman aan. Op zich niet erg, maar met beleid en met goede hulpmiddelen, benadrukt de arbomedewerker. Maar wat gaat d’Oliveira na 1 juni doen? De vader van een dochter grinnikt. “Puzzelen, lezen, en veel wandelen. En schoonmaken. Dat doe ik altijd thuis.”

Vier topklinische opleidingsziekenhuizen, het Kennemer Gasthuis, Medisch Centrum Alkmaar, Spaarne ziekenhuis, Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, en VU medisch centrum bundelen hun krachten in een unieke samenwerking. Op 12 maart zetten leden van de vijf raden van bestuur hun handtekening onder het convenant Pentagoon. Hiermee geven de ziekenhuizen hun samenwerking een extra impuls, die met name gericht is op het realiseren van een voortrekkersrol op het gebied van onderzoek, onderwijs en opleiding. Voordelen die de samenwerking moet opleveren zijn het gezamenlijk verbeteren van de kwaliteit in het onderwijs aan studenten geneeskunde en artsen in opleiding, meer patiënten laten profiteren van wetenschappelijk onderzoek, zorgen voor voldoende instroom van kwalitatief hoogwaardig verpleegkundig personeel en het bieden van inspirerende opleidingsmogelijkheden en een aantrekkelijk carrièreperspectief. Zo zullen er flexibele en uitdagende leer-loopbaanpaden worden ontwikkeld voor verpleegkundigen. Hierdoor kunnen verpleegkundigen makkelijker doorstromen naar een andere functie. Verder wordt het medisch onderwijs verbeterd door het gezamenlijk ontwikkelen van een systeem waarmee ervaringen en tevredenheid van de artsen in opleiding gemeten worden. Het Pentagoonverband vervult een voortrekkersrol in de opleidingsregio Noord-Holland. n MS

Op weg naar de beste patiëntenzorg 9e jaargang, nummer 6 25 maart 2010

Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.000.  Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­heid van de dienst communicatie. Het redactie­statuut vindt u op de intranetpagina’s van Tracer. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Annemarie Burgers, Maartje van Boekel, Mariet Bolluijt, Bernie Hermes, Edith Krab, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Lys Bouma, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Kris Hemmink, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Piet Hoogland, Hanriëtte van der Horst

‘Met de meeste normen zitten we in de check-fase’



Redactiesecretariaat



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, fax (020) 44 43 450 email: [email protected] Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Abonnement Het eerste half jaar is een abonnement op Tracer gratis. Daarna bedraagt de abonnementsprijs voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen



Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. 0251-313939, e-mail [email protected].

Volgende Tracer



D e volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 8 april Deadline voor kopij is 31 maart om 12.00 uur.

2

243 242 241 In de week van 22 november komen vertegenwoordigers van niaz naar VU medisch centrum om te toetsen of aan alle voorwaarden van accreditatie is voldaan. Maar voor het zover is moet er nog heel veel werk worden verzet om van VUmc een organisatie te maken, waar alles continu gericht is op het verbeteren van de zorg. Iedereen, van schoonmaak tot raad van bestuur, krijgt met de niazaccreditatie te maken. Nog 242 dagen om alle zaken op orde te krijgen. In deze zesde aflevering van de serie over de niaz-accreditatie staat de afdeling radiologie centraal. Karlijn Verduin is beleidsadviseur kwaliteit en communicatie van de afdeling. Zij vertelt hoe radiologie het aanpakt. “We hebben een actieve veiligheidscommissie. Als uit een melding blijkt dat een procedure niet goed is, of niet duidelijk of niet iedereen kent deze goed, dan pakken we dat aan. Of als bijvoorbeeld blijkt dat een aanvraag niet duidelijk

is ingevuld, dan koppelen we dat altijd terug aan de betreffende arts. In de veiligheidscommissie zitten merendeels dezelfde mensen als in de niaz-commisie. Alle betrokken secties, dus artsen, paramedici en administratief medewerkers zijn vertegenwoordigd. In de niaz-commissie bespreken we de niaz-normen. We nemen de vragen door die bij een

Tracer 6 – 25 m aar t – O rg an isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

betreffende norm beantwoord moeten worden en zodra daarbij een aandachtspunt ontstaat, neemt het commissielid dit mee terug naar de sectie. De praktische vertaling van de norm gebeurt dus echt op de werkvloer. De werkplekbegeleider ondersteunt vooral bij zwaarwegende normen. Voor het dim-proces (decentraal melden van incidenten) is er ook een

duidelijke niaz-norm. Want of we meldingen structureel bespreken, hoe verbeteracties geborgd worden en of we structureel aandacht hebben voor onveilige situaties, die vragen moeten we allemaal bevestigend kunnen beantwoorden. Afgelopen jaren hebben wij veel audits gehad. Volgens mij meer dan de gemiddelde afdeling. Hoe dat komt? Onder meer omdat we vrijwillig hebben meegedaan met een proefaudit voor de hkz-certificatie, een zusje van de niaz-accreditatie. Zij hebben getest of hun manier van auditen werkt. Voor ons was het natuurlijk een goede manier om te zien hoe ver we zijn. Het is veel werk, maar levert ook heel veel op. Het betekent dat anderen, dus van buiten, naar jouw routines kijken en blinde vlekken helpen vinden en helpen de vraag te beantwoorden waarom je bepaalde routines eigenlijk volgt. Met deze aanpak zitten we nog maar met één norm in het rood en met de meeste overige normen zijn we in de ‘check-fase’.” n EKl

Opdracht Westflank ondertekend

!

De Descarte-Huygensprijs 2010, een beurs voor het verblijf van een gastonderzoeker in Nederland, is toegekend aan Marc Humbert, hoogleraar longziekten aan de Université Paris-Sud, voor zijn onderzoek naar pulmonale hypertensie. Hij ontvangt 23.000 euro waarmee hij zijn onderzoek in de groep van Anton Vonk Noordegraaf in VUmc kan voortzetten. De prijs wordt op 30 maart door de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen uitgereikt. De Descarte-Huygensprijs is in 1995 ingesteld door de Nederlandse en Franse overheid en is bestemd voor wetenschappers die excellente onderzoek verrichten en voor hun bijdrage aan de Nederlands-Franse samenwerking.

Foto Paul le clercq

De opdracht tot de bouw van de Westflank is definitief gegeven. De bouwwerkzaamheden worden uitgevoerd door BAM utiliteitsbouw, het werktuigkundige en regeltechnische werk is in handen van Ingenieursbureau Wolter en Dros en de elektrotechniek wordt aangelegd door Burgers Ergon. De definitieve aanbesteding werd door Elmer Mulder, voorzitter van de raad van bestuur en vertegenwoordigers van de drie bedrijven ondertekend op 11 maart. Van projectbureau huisvesting waren daar Wessel Koopmans, manager planontwikkeling & huisvestingsbeleid, Daan van Ovost, projectleider en Ernst Golstein, projectmedewerker bij aanwezig.

Opvallend

Willem de Haan heeft met zijn onder-

VUmc CCA zichtbaar vanaf de snelweg Voor automobilisten is het lang onduidelijk geweest wat er zich in het blauwrode gebouw langs de snelweg afspeelt, maar dat is sinds kort verleden tijd. De tekst ‘VUmc Cancer Center Amsterdam’ is duidelijk leesbaar voor iedereen die over de A10 rijdt. Het aanbrengen van de belettering was een initiatief van het bestuur van VUmc CCA. n MK

Gastvrij VUmc

Foto Paul le clercq

‘Zo weten bezoekers waar ze aan toe zijn’ NOS headlines, het weerbericht, NU.nl, informatie over de services van VUmc zoals gratis koffie en kinderopvang, de bereikbaarheid van ons ziekenhuis, een filmpje over VU kinderstad en de uitlooptijden van spreekuren. Het is slechts een greep uit de mogelijkheden die de narrowcastingschermen in de polikliniek te bieden hebben voor wachtende patiënten en bezoekers. De polikliniek heelkunde & anesthesiologie was een van de deelnemers aan een proef om de schermen te testen en leidinggevende Ron Hars is enthousiast: “We hebben nog niet alle mogelijkheden benut. Nu staat er vooral VUmc-brede informatie op de schermen, maar daar gaan we aanvullende informatie over de diverse specialismen aan toevoegen. In de toekomst voorzie ik dat we er ook filmpjes op gaan plaatsen. We zijn erg blij dat we via een zogenoemde tickertape onze patiënten kunnen informeren over de uitlooptijden van een spreekuur of als een andere arts een spreekuur overneemt. Nu doen we dat nog op whiteboards, maar die zijn binnenkort verleden tijd. Via de schermen ziet het er allemaal veel professioneler uit.” n EK

VUmc op televisie In de tiendelige televisieserie ‘Het academisch ziekenhuis’ speelt VU medisch centrum een hoofdrol. In deze serie volgt presentatrice Mirella van Markus artsen die aan de wieg staan van nieuwe therapieën en operatiemethodes. Ze ontmoet daarnaast patiënten die een actieve rol spelen in hun eigen behandeltraject. De kijkers zien baanbrekende behandelmethodes, operatietechnieken en ontdekken wat die nieuwe ontwikkelingen betekenen voor de patiënt. In aflevering twee is er aandacht voor de oefen-mri voor kinderen. Later in de serie komt ook het Alzheimercentrum in beeld en wordt de behandeling van spastische kinderen met botox uitgelegd. De Teleac-serie start op dinsdag 30 maart om 19.30 uur op Nederland 1. Aflevering 2 wordt op 6 april op dezelfde tijd uitgezonden.

Inschrijven voor Zuidas Run

Piet Hoogland

Happy together Twaalf uur vliegen en je hoort niets meer over de Q-koorts. Sterker nog, niemand hier die er ooit van gehoord heeft! Aan de andere kant van de wereld heeft men andere problemen. In ZuidAfrika heerst een mazelenepidemie. Al meer dan 7.000 mensen zijn getroffen. Dat komt omdat ‘die mense leef baie na aan mekaar in hierdie gebiede’. Men gaat dus in april een ‘nasionale inentingsveldtog begin’. Bovendien vreest men hier voor een nationale doofheid door de herrie die de vuvuzela’s (oftewel geraasbrommers) gaan maken tijdens de wereldkampioenschappen voetbal. Dat komt ook omdat ‘de

zoek ‘Functional brain networks and dementia’ de eerste prijs voor beste presentatie/beste abstract gewonnen tijdens de Wetenschapsdag 2010 op 5 maart. Hij ontving 750 euro en een oorkonde. De tweede prijs van 500 euro werd gedeeld door Michiel Pegtel en Rinske Nijland voor hun onderzoek naar respectievelijk ‘Evidence for functional mirna transfer via exosomes’ en ‘Presence of finger extension and shoulder abduction within 72 hours post-stroke predicts functional recovery’. De beste poster kwam van de hand van Leontien Diergaarde. Zij presenteerde haar onderzoek ‘Poor impulse control as a risk factor for nicotine dependance’ en ontving 250 euro. Tijdens de wetenschapsdag krijgen de onderzoekinstituten de kans om het wetenschappelijk onderzoek bij elkaar onder de aandacht te brengen.

mense baie na aan mekaar zit’ in zo’n stadion. Om dat te bestrijden zijn er oordopjes op de markt gebracht in de vorm van kleine vuvuzela’s met een klein voetballetje er aan. Vorig weekend reed ik hier in een wielerpeloton, waarin zich een enorme valpartij voordeed met nogal wat gewonden. In zo’n peloton moet je nu eenmaal ‘baie na aan mekaar fietsry’ want anders levert het geen voordeel op. Maar het kan veel erger: ook 5.000 onderwijzers in het basisonderwijs zijn HIVpositief. Die hebben ook iets opgelopen waarvoor je ‘baie na aan mekaar’ moet zijn. En ook zo’n twee miljoen schoolkinderen zijn besmet

Tracer 6 – 2 5 maar t – O rg a n isat ie – O n d er zo ek – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

met dezelfde ziekte, omdat ze nou eenmaal vaak ‘baie na aan hulle ma’ moeten zijn. Je kunt je afvragen waarom je in zo’n groot en dun bevolkt land met zijn allen op een kluitje moet gaan zitten. Het antwoord is eenvoudig: armoede. Dat geldt niet alleen voor Zuid-Afrika, maar overal wonen de mensen met de laagste inkomens het dichtst op elkaar. Gelukkig zit ik op het moment dat ik dit schrijf helemaal moederziel alleen in mijn flatje in Bloubergstrand bij een buitentemperatuur van 40°C. Geen temperatuur overigens waarbij je verlangt naar dingen waarvoor je ‘baie na aan mekaar’ moet zijn. Piet Hoogland is hoogleraar klinische anatomie

Tot 12 april kunnen hardlopers zich inschrijven voor de Zuidas Run van 25 april. Deze hardloopwedstrijd over 6 dan wel 16,1 km (10 Engelse mijl) wordt voor de tweede keer gehouden voor iedereen die op de Zuidas werkt of op een andere manier een band heeft met de buurt. Ook dit jaar moedigt de organisatie deelnemers aan om teams te vormen en samen deel te nemen aan de Zuidas Run 2010. Daarnaast is er de Kids Run van 1 km voor kinderen tot en met 10 jaar. De naar verwachting 4.000 deelnemers zamelen met hun deelname geld in voor het Ronald McDonald Centre Only Friends. Inschrijven is mogelijk via de website www.zuidasrun.nl. De kosten bedragen voor volwassenen 20 euro, de Kids Run is gratis. De Zuidas Run is een initiatief van Accenture Nederland. 3

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

Kwaliteit

in VUmc

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

kwaliteit

●

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

Medewerkers in VUmc werken op allerlei manieren aan het verbeteren van de kwaliteit van de patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs. Dat gebeurt op afdelings- en divisieniveau maar ook organisatiebreed. Met de pagina’s ‘kwaliteit in VUmc’ krijgt u een inkijk in de organisatie. Medewerkers vertellen over hun projecten en nieuwe ontwikkelingen.

Aanpassingen Passport moet invulgedrag verbeteren De checklisten bij chirurgische ingrepen worden nog niet door iedereen volledig ingevuld. Er zijn daarom een aantal aanpassingen gemaakt. Birgit Schoenmakers verwacht dat deze het proces positief zullen beïnvloeden. n Pauline Diemel

F o t o : ma r k v a n d e n b r i n k

Begin februari is passport, de verzameling van multidisciplinaire checklisten in het chirurgisch traject, uitgebreid geëvalueerd. De checklisten die bedoeld zijn om de veiligheid van de patiënt te garanderen bleken na evaluatie niet allemaal volledig te zijn ingevuld. Volgens Birgit Schoenmakers, stafadviseur instituut ondersteuning patiëntenzorg, is er niet helemaal de hand op te leggen waar dit precies in zit. “Er zijn geen duidelijke trends te zien. Het is niet zo dat sommige items veel minder goed zijn ingevuld dan andere.”

Belangrijkste momenten Bij de invoering van passport was het streven dat alle checklisten voor honderd procent zouden worden ingevuld. Uit de evaluatie bleek dat bij

‘Men wil graag meedenken over checklisten’, merkte Birgit Schoenmakers

verpleegkundigen in 74 procent van de gevallen de lijsten compleet waren ingevuld, en bij de zaalartsen in 58 procent. Op de twee belangrijkste momenten in het chirurgisch traject, de time out en de debriefing bleken checks niet voldoende te zijn uitgevoerd. De time out is het moment voorafgaande aan de operatie waarbij iedereen aanwezig is en de debriefing vindt plaats na de ingreep in de ok. Schoenmakers: “Uit de observaties bleek dat bij de time out de lijsten in 38 procent van de gevallen volledig waren ingevuld en bij de debriefing lag dat percentage op 29 procent. Het streven is met name op deze momenten honderd procent te scoren.” Ontevreden is Schoenmakers zeker niet. “Het invoeren van passport in het gehele chirurgische traject is een ingewikkeld proces. Het feit dat alle chirurgische afdelingen mee doen en vertegenwoordigd zijn in de implementatiegroep betekent dat men graag wil meedenken over de inhoud van de checklisten. Ook horen we veel positieve geluiden vanaf de werkvloer.”

Aanpassingen Naast het controleren van de checklisten zijn verschillende interviews

afgenomen met verpleegkundigen, zaalartsen en operateurs. Mede op basis daarvan is een aantal aanpassingen doorgevoerd. Zo zijn alle checklisten bij elkaar gevoegd op een a3 vouwformulier en heeft elke discipline een eigen kleur gekregen. Daarnaast hebben de time out en debriefing uiterlijk een verandering ondergaan. Op de ok zal geen poster meer aan de muur hangen, maar er is op alle ok’s voortaan een gelamineerde versie van de time out en debriefing op gekleurd a4 aanwezig. Schoenmakers: “Een andere belangrijke verandering is dat de operateur de regie heeft. Dit houdt in dat de operateur de procedure start en dat hij of zij zorgt dat het netjes wordt afgerond. In de praktijk kan de operateur zijn taak, het hardop checken van de items, ook delegeren naar een ander lid van het ok-team.” Schoenmakers verwacht dat deze aanpassingen het proces positief zullen beïnvloeden. “We gaan in ieder geval door met passport en in de loop van 2010 zullen de zogenoemde stopregels ingevoerd worden. Deze regels geven aan wanneer een patiënt wel of niet verder mag in het chirurgisch traject. Hierover zullen we uiteraard nog uitgebreid communiceren.”

Incidenten om nooit te vergeten

Ondanks alle preventiemaatregelen komen medicatiefouten nog steeds voor. Leo de Haan maakte zo’n vergissing. “Het kind heeft er gelukkig geen blijvende schade aan overgehouden, maar ik schaamde me verschrikkelijk.” Een incident om nooit te vergeten.

ik was alleen en kon de zaal niet verlaten. Dus ik pakte de ampul uit de koelkast, zoog de heparine op en spoot het in. Toen het alarm afging wist ik dat het fout was. Mijn hart stond stil: de baby had een hartslag van 220! In plaats van heparine had ik isoprenaline ingespoten, een soort adrenaline dat vooral wordt gebruikt bij reanimatie.”

n Ursula Wopereis

Paniek “Het eerste wat ik dacht was: dit kind gaat dood en dat is mijn schuld. Op dat moment kwam de kinderarts op de zaal. Ik legde uit wat er gebeurd was en hij ondernam direct actie. Ik was zo van slag dat ik na mijn dienst onmogelijk de slaap kon vatten. Toen ik ’s middags belde werd me verzekerd dat het goed ging met het kind. Dat was een pak van mijn hart. De arts heeft de ouders diezelfde dag verteld wat er was voorgevallen. Het kind heeft er gelukkig geen blijvende schade aan overgehouden, maar ik schaamde me verschrikkelijk. Als je terugkijkt is het allemaal heel logisch: ik had nooit alleen op de ic mogen achterblijven en nooit medicijnen mogen toedienen zonder controle door een collega. Bovendien had ik beter moeten kijken, want de ampullen zagen er vrijwel identiek uit. De etikettering is sindsdien overigens wel aangepast. Ik vind het belangrijk dat collega’s incidenten open met elkaar

“Iedereen maakt wel eens een foutje, maar één incident krijg ik nooit meer uit mijn hoofd”, vertelt zorgmanager Leo de Haan. “In 1994 werkte ik als verpleegkundige op de kinder ic. Het gebeurde tijdens de overdracht na een nachtdienst. De oudste van dienst was naar de overdrachtskamer gegaan, buiten de ic. Terwijl een andere collega een patiëntje naar de ok bracht, bleef ik alleen achter op de afdeling. Ik zorgde op dat moment voor een pasgeboren baby, die die nacht een bloedtransfusie had gehad. Het kindje was moeilijk te prikken geweest. Toen het bloed was toegediend begon de infuuspomp te piepen. Ik koppelde het infuus af om heparine toe te dienen, zodat het infuus niet zou sneuvelen en het kindje weer geprikt zou moeten worden. Dat moest snel gebeuren. Het protocol schrijft voor dat alle medicijnen door een collega moeten worden gecontroleerd. Maar

●

kwaliteit 4

●

kwaliteit

●

kwaliteit

Tracer 6 – 25 m aar t – Kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

F o t o : ma r k v a n d e n b r i n k

‘Dit kind gaat dood en dat is mijn schuld’

Leo de Haan: ‘Ik heb nooit meer iets gegeven dat niet door een collega was gecontroleerd’ bespreken. Later maakte de kinderarts nog wel eens grapjes over het incident. Ik kon het hebben, je leert daardoor ook relativeren. Maar ik ben het nooit vergeten en heb ook nooit meer iets gegeven dat niet gecontroleerd is.”

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

Een fout maken is menselijk. Maar sommige incidenten maken zoveel indruk, dat je ze nooit meer vergeet. Open en eerlijk praten over kleine, grote en bijna-fouten helpt niet alleen bij het verwerkingsproces, maar biedt collega’s ook de mogelijkheid om van elkaar te leren.

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

Vacatures VUmc De volledige vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O, direct naar ‘vacatures VUmc’, en af te halen bij het loopbaancentrum in de polikliniek.

Vacatures van 10 maart t/m 16 maart. Uiterlijke reactiedatum 29 maart 2010

Datamanager (24 uur) afdeling/dienst hematologie, divisie V salarisschaal 7 informatie Mw. M. Leidekker, coördinator trialbureau hematologie, tst. 49265

Medewerker transport (36 uur) afdeling/dienst facilitair bedrijf salarisschaal 3 informatie P. Osinga, leidinggevende team transport, tst. 44175

Researchanalist (36 uur) afdeling/dienst hematologie, divisie V salarisschaal 7 informatie G.J. Schuurhuis, coördinator research, tst. 43838

Echoscopist (24 uur) afdeling/dienst verloskunde & gynaecologie, divisie III salarisschaal 8A informatie Mw. drs. MJ.A. Engels, hoofd echoscopist V&G, e-mail: [email protected] of tst. 44408 / *986505 Cursist intensive care verpleegkundige (32-36 uur) afdeling/dienst intensive care (IC), divisie IV salarisschaal 7 informatie G. van Tricht, e-mail: [email protected] of tst. 43932 / *987326

Technicus support laboratoriumapparatuur (36 uur) afdeling/dienst fysica en medische technologie, divisie V salarisschaal 7 informatie G. Strengholt, groepsleider support laboratoriumapparatuur, e-mail: [email protected] of tst. 44189

Voorlichter geneeskunde (30-36 uur) afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), divisie VI salarisschaal 8 informatie R. Dzialiner, e-mail: [email protected] of tst. 46923 Assistent manager financiën/controller (32-36 uur) afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), divisie VI salarisschaal 10 informatie R. Dzialiner, e-mail: [email protected] of tst. 46923 Teamleider bachelor (36 uur) afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), divisie VI salarisschaal 8 informatie Mw. D. Jansen, e-mail: [email protected] of tst. 46200 Administratief medewerker (36 uur) afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), divisie VI salarisschaal 6 informatie Mw. D. Jansen, e-mail: [email protected] of tst. 46200

Gediplomeerde apothekersassistent (24-32 uur) afdeling/dienst klinische farmacologie en apotheek, divisie V salarisschaal 6 informatie Mw. D. Hittinger, apothekerassistent, tst. 43228

Universitair docent moleculaire celbiologie/immunologie (36 uur) afdeling/dienst moleculaire celbiologie en immunologie, divisie V salarisschaal 12 informatie Prof. dr. C.D. Dijkstra, afdelingshoofd, e-mail: [email protected]

Researchverpleegkundige (36 uur) afdeling/dienst geneeskundige oncologie, divisie I salarisschaal 8A informatie Mw. R. Ruijter, teamleider researchteam, tst. 44300

Onderzoeksassistent (32-36 uur) afdeling/dienst epidemiologie en biostatistiek/AVAG, divisie VI salarisschaal 6 informatie Mw. dr. ir. J. Manniën, e-mail: [email protected] of tst. 48406

Support & beheerspecialist (systeembeheer) (36 uur) afdeling/dienst ICT, stafdiensten salarisschaal 9 informatie M. Devos, teamleider, tst. 46132

Managementassistent (36 uur) afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), divisie VI salarisschaal 7 informatie Mw. D. Jansen, implementatiemanager, e-mail: [email protected] of tst. 46200

Vacatures van 17 maart t/m 23 maart. Uiterlijke reactiedatum 5 april 2010 Teamleider studenten servicecentrum (36 uur) afdeling/dienst instituut voor onderwijs en opleiden (IOO), divisie VI salarisschaal 8 informatie Mw. D. Jansen, e-mail: [email protected] of tst. 46200

Oproepen & advertenties

Ondernemingsraad Informatie over de OR vindt u ook op intranet onder http://intranet/OR

Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via [email protected]

Aan de ORde. 25 maart 2010   Onderwerpen, die aan de ORde zijn:

Af te halen bij het CMA voor uw afdeling 23 rings hoezen! Ze zijn af te halen bij de balie van het centraal medisch archief in de polikliniek op PK -1 Z 055. J.Tamse, Seniormedewerker CMA tst. 41262 [email protected]

Kennis, Intellectueel Eigendom en Participatie VU&VUmc (IE regeling) De ondernemingsraad heeft geen bezwaren tegen de aanvullingen van deze regeling en heeft zijn instemming gegeven. Reorganisatie van de zorgeenheden divisie III De raad stelt vast dat bij het voorgenomen besluit over de reorganisatie van de zorgeenheden divisie III gekozen is voor een ontwikkelbenadering en niet voor een ontwerpbenadering. Dat betekent dat het reorganisatievoorstel niet zo concreet is dat de ondernemingsraad de gevolgen voor medewerkers en de maatregelen die worden genomen volledig kan overzien. De raad heeft afgesproken dat hij zijn adviesrecht voor de uitvoering van het gekozen traject en zijn deelprojecten / onderdelen volledig behoudt. Dat betekent dat nu op hoofdlijnen geadviseerd wordt. In de besprekingen, die het divisiebestuur heeft gehad met de OR over deze reorganisatie is reeds afgesproken dat het bestuur de OR periodiek informeert over de voortgang. Reorganisatie O&S binnen IOO Er heeft overleg plaats gevonden met de directeur IOO over de uitvoering van de reorganisatie O&S omdat er bij de OR o.a. signalen binnen zijn gekomen over een niet-vrijwillig verloop binnen IOO en het hanteren van de CAO en het Sociaal Beleidskader. Het gaat hier met name over of het om een salarisgarantie of schaalgarantie gaat. De ondernemingsraad vindt dat het Sociale Beleidskader uitgevoerd moet worden.

OK assistent MMA vaat- en cardiochirurgie (18 uur) afdeling/dienst dienst operatie kamers, divisie IV salarisschaal 9 informatie Mw. N. Schulz, e-mail: [email protected] of tst. 44545

Om de efficiency te bevorderen is het belangrijk goede afspraken te maken tussen de beiden groepen medewerkers; De OR verwacht een plan van aanpak. Hierin moet een tijdspad beschreven worden waarin evaluatiemomenten zijn opgenomen. De criteria moeten helder zijn waarop beoordeeld wordt of het beoogde doel is bereikt. Onderwerpen, die geagendeerd staan bij de ondernemingsraad zijn o.a.: Invoering Lean in VUmc Verblijf / bezoek gedetineerden Pva RI&E afd. KFA Pva RI&E afd. FMT Tussentijdse OR verkiezingen 2010: GEEF DE OR EEN GOEDE RAAD. De ondernemingsraad is gestart met zijn verkiezingscampagne en zoekt gericht naar medewerkers die zich enthousiast willen inzetten voor de medezeggenschap in VU medisch centrum.  Aan u dus de vraag om de OR te komen versterken.  Dagelijks bestuur OR; Inge Schadee-Eestermans (voorzitter), Willy Arjaans (vice-voorzitter), Andy Higgs, Emile Heilbron, René van Andel (ambtelijk secretaris) Inlichtingen: Bureau medezeggenschap, Hoogbouw H 322, Tel 43478, e-mail [email protected], http://intranet/ afdelingen/orgaan/OR/

ICT Met dhr. Jassim is o.a. gesproken over het updaten van de FUWAVAZ. Reorganisatie echoscopie binnen V&G, divisie III De volgende opmerkingen maken deel uit van het positief advies:

Tracer 6 – 2 5 maar t - S er v icep a g in a

Gezocht: bewegingstherapeuten Kruispost zoekt bewegingstherapeuten die één dagdeel per week groepstherapie willen geven aan getraumatiseerde asielzoekers ter bestrijding van stress en bevordering van hun sociale netwerk. A.M. Tanja-Harfterkamp, huisarts, tst 45431, [email protected] Symposium “Forensische geneeskunde” Woensdag 31 maart zal er een MFVUsymposium plaatsvinden met het thema: ‘Forensische geneeskunde’. Forensische geneeskunde, we kennen het allemaal wel via mooie Amerikaanse programma’s zoals CSI. De clichébeelden van nachtelijke, brute verkrachtingen en moorden die verbazingwekkend genoeg perfect binnen een uur opgelost worden door de baas (bij voorkeur zonder handschoenen) en zijn mooie assistente. Tijdens dit symposium willen we u graag laten zien hoe het échte werk er aan toe gaat. Het symposium begint met een inleidende lezing. Vervolgens zal het gaan over “herkenning van letsel door lichamelijk geweld”. Na een kort dinerintermezzo volgt de derde lezing die gaat over de psychiatrische kant van de forensische geneeskunde. Na de lezingen zijn er verscheidene workshops gepland. Deze workshops zullen aan de hand van casussen deels verdiepend zijn op de lezingen en deels andere kanten van het thema belichten. Wanneer: 31 maart 15.00-22.00 uur Waar: VUmc Amstelzaal Kaartverkoop: Bestuurskamer Medische Faculteit Prijs: €5,- incl diner Programma Dure/ en Weesgeneesmiddelen, 5e ronde Medio april 2010 zal voor het programma Dure- en Weesgeneesmiddelen de vijfde ronde voor projectideeën worden geopend voor indiening. De deadline voor de projectideeën is 25 mei 2010 om 15.00 uur.

Het ZonMw programma Dure- en Weesgeneesmiddelen biedt de mogelijkheid om relevant onderzoek te financieren op het gebied van doelmatigheid en doeltreffende inzet van dure- of weesgeneesmiddelen. Dit onderzoek dient gericht te zijn op het daar waar nodig verkrijgen van beter inzicht in variabelen die bepalend kunnen zijn voor de doelmatigheid van het dure geneesmiddel. Deze variabelen kunnen betrekking hebben op de effectiviteit of veiligheid van het dure geneesmiddel, maar ook op andere aspecten zoals direct medische kosten (van bijvoorbeeld bijwerkingen), of de mate waarin gezondheidsuitkomsten van de behandeling door patiënten gewaardeerd worden (utiliteiten). Er kan binnen het programma dus sprake zijn van klinisch onderzoek maar ook van andere soorten onderzoek zoals kwaliteit van leven onderzoek of kostenonderzoek. Uitsluitend onderzoek dat de besluitvorming in het kader van de beleidsregels dure- en weesgeneesmiddelen op relevante wijze ondersteunt kan worden gefinancierd. Subsidieaanvragen binnen het programma zijn alleen mogelijk voor onderzoek met geneesmiddelen die al op de beleidsregel dure- of weesgeneesmiddelen staan of daar binnenkort op zullen komen te staan. Om voor subsidie in aanmerking te komen is het vereist dat voor besluitvorming relevante resultaten uit het onderzoek beschikbaar zijn op het moment van definitieve opname van het geneesmiddel op de beleidsregel, vier jaar na voorlopige opname. Als datum van voorlopige opname wordt de publicatiedatum van de vraagstelling doelmatigheidstoets aangehouden zie: http://www.cvz.nl/ zorgpakket/cfhagenda/commissie/uitkomstenonderzoek/uitkomstenonderzoek.html. Nadere informatie over het programma staat beschreven op: www.zonmw.nl/ farmacotherapie. Op deze website zijn ook de NZa beleidsregels te vinden waarin staat beschreven op welke geneesmiddelen de beleidsregels van toepassing zijn. De definitieve oproep zal medio april op de ZonMw subsidiekalender worden geplaatst: www.zonmw.nl/subsidiekalender Programma HTA methodologie, 4e ronde Medio april 2010 zal voor het programma HTA methodologie de vierde ronde voor projectideeën worden geopend voor indiening. De deadline voor de projectideeën is 25 mei 2010 om 15.00 uur.

Health Technology Assessment (HTA) is een verzamelnaam voor evaluatieonderzoek in de gezondheidszorg, en omvat met name onderzoek naar doelmatigheid. HTA methodologie dient als instrument ter onderbouwing van het wel of niet toelaten, bevorderen of daadwerkelijk gebruiken van een medische technologie. Onderzoek ter ondersteuning van de uitvoering van HTA studies naar geneesmiddelen is complex. Om uiteindelijk te komen tot doelmatig gebruik van geneesmiddelen is verdere ontwikkeling en optimalisatie tot bruikbare methodologie voor dit onderzoek van groot belang. Zulke methodologie kan uiteindelijk leiden tot inzichten die bijdragen aan beleidsadviezen over geneesmiddelen. Projectideeën kunnen worden ingediend binnen de thema’s: 1. Design en analyse 2. Kosten en Uitkomsten 3. Besluitvorming 4. Overige Het ZonMw programma HTA methodologie financiert eigenstandig onderzoek naar HTA- methodologie die gebruikt kan worden in het doelmatigheidsonderzoek naar geneesmiddelen en toepasbaar is voor de besluitvorming over het doelmatig gebruik van geneesmiddelen. Nadere informatie over het programma staat beschreven op: www.zonmw.nl/farmacotherapie Jong VUmc Coachcafé Wil jij samen met anderen en een coach je talenten op een rijtje zetten, ontdekken welk werk jou echt gelukkig maakt en weten hoe je je talenten kunt aanwenden om dat te doen waar je gelukkig van wordt? Kom dan op donderdag 22 april naar het jong VUmc Coachcafé plaats. Van 18.00-21.30uur in het atrium van de Medische Faculteit (van der Boechorststraat 7-9). Kijk voor meer informatie op intranet in de agenda. Deelname alleen mogelijk na aanmelding bij [email protected]. Wees er snel bij, er is maar plek voor 30 jong VUmc’ers.

Menu Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

Personeel en organisatie

In Memoriam

Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘personeel’

Op maandag 8 maart jl. is Olivia Grauwde, medewerker transport, in ons ziekenhuis overleden. Olivia trad in 1989 in dienst als medewerker receptie & beveiliging. Zij werkte daar, later als teamleider, tot juni 1999. Een herseninfarct veranderde toen

donderdag 25 maart kip Marrakech, quorn Marrakech, voorjaars salade, cous cous, gebonden tandoorisoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden tandoorisoep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 26 maart Hongaarse goulash, vegetarische goulash, doperwten, witte rijst, gebonden Zwitserse kaassoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden Zwitserse kaassoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 27 maart hamburger, vegetarische burger, speciaalsaus, Tyrolienne, frituur aardappel, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 28 maart wienerschnitzel, vegetarische schnitzel, jus en vegetarische jus, snijbonen, gekookte aardappelen, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaatvermicelli, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaatvermicelli maandag 29 maart kerrieragout, vegetarische kerrieragout, doperwten, witte rijst, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, gebonden vegetarische champignonsoep, heldere vegetarische Madrileense soep dinsdag 30 maart gewokte kip “teri yaki”, Surinaamse bami, Canadese wortel-pompoensoep, heldere aspergesoep, vegetarische Canadese wortel-pompoensoep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 31 maart Hollandse hachée, vegetarische hachée, rode kool met appeltjes, aardappelpuree, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische Chinese soep donderdag 1 april picata romana, Milanese saus, komkommersalade, spaghetti, gebonden mosterdsoep, heldere groentesoep, gebonden vegetarische mosterdsoep, heldere vegetarische groentesoep goede vrijdag 2 april kipsaté, omelet naturel, satésaus, nasi, vegetarische nasi, atjar en kroepoek, heldere tomaat vermicellisoep, heldere vegetarische tomaat-vermicellisoep zaterdag 3 april sucadelapje, gevulde courgette, provençaalsaus en jus, bloemkool, gekookte aardappelen, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, gebonden vegetarische paprikasoep, heldere vegetarische vermicellisoep zondag 1e paasdag 4 april kalfsbiefstuk “du chef “, gevulde paprika, jus, haricots verts, rabarber, rösti aardappelen, heldere kippensoep, heldere vegetarische groentesoep maandag 2e paasdag 5 april lasagne, rauwkost, foccacia, heldere kerriesoep, vegetarische heldere kerriesoep dinsdag 6 april yakatori van kip, yakatorisaus, gegrilde groenten, witte rijst, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere Madrileense soep woensdag 7 april gestoofde zalm, Hollandaisesaus, wortelen, gekookte aardappelen, gebonden Indische pindasoep, heldere aspergesoep, gebonden vegetarische Indische pindasoep, vegetarische heldere aspergesoep

Tracer 6 – 25 maar t – S er v icep ag in a

Bekendmaking loting jaarabonnement openbaar vervoer Op 4 maart jl. is de loting geweest van een gratis jaarabonnement openbaar vervoer. De namen zijn...... Mevrouw E. (Elra) Eppink, Radiotherapie Mevrouw M. (Anneke) Frans, Endocrinologisch Laboratorium De heer J.P. (Jan Peter) Dijkstra, Divisiebureau 3 Meer informatie P&O intranet

VUmc ‘ van mei 2009 is afgesproken dat de bevindingen uit intern onderzoek de input levert om gesprekken te voeren om de dialoog te bevorderen tussen opleiders en arts-assistenten binnen de vakgroepen.

Tegemoetkoming reiskosten woonwerkverkeer De nieuwe uitvoeringsregeling reiskosten woonwerkverkeer is gestart op 1 juli 2009. Sinds deze uitvoeringsregeling van kracht is, is een toename zichtbaar van 500 tot 700 nieuwe abonnementen bij VUmc. De groei vanaf juli 2009 is voor een belangrijk deel afkomstig van medewerkers die de zogenaamde ‘fietsvergoeding’ kregen.

Aanpassing koppeling Harmony–Peoplesoft op stapel Het maken van een kloppend dienstrooster is een terugkerend en toenemend complex gebeuren voor afdelingen van VUmc. Bij het maken van een dienstrooster hebben roosteraars niet alleen rekening te houden met zaken als gewenste bezetting (juiste medewerker op juiste moment op de juiste plaats) maar ook met wensen van medewerkers, CAO en ATW regels etc. Het dienstroosterpakket Harmony faciliteert afdelingen hierbij. De medewerkerkoppeling Harmony - Peoplesoft is daarbij een belangrijk hulpmiddel.

Update project psa en werkdruk artsassistenten Binnen VUmc is van november tot december 2009 een enquête gehouden om de psychosociale arbeidsbelasting en werkdruk van arts-assistenten te meten. Dit naar aanleiding van een eerder onderzoek door de Arbeidinspectie en de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Binnen het plan van aanpak ‘Psa en werkdrukbeleving onder arts-assistenten van

Project persoonlijk budget afgerond Het project persoonlijk budget is officieel afgesloten op 4 maart jl. De producten (documentatie en voorlichtingsmateriaal) zijn overgedragen. Opdrachtgever en hoofd van personele dienstverlening heeft de projectleider en de projectgroep decharge verleend. Hij is als proceseigenaar de contactpersoon voor het onderwerp persoonlijk budget. Meer informatie op P&O intranet

lamd en had grote moeite met spreken. Olivia begon in 2001 na een intensieve revalidatieperiode in het RCA aan de Overtoom met een re-integratietraject bij het team transport. Zij bracht met haar scootmobiel bloed- en urinemonsters van de afdelingen naar de laboratoria. Met haar sterke motivatie en ijzeren wil verbaasde zij iedereen en het traject verliep zeer voorspoedig waarna zij in 2003 officieel werd aangesteld als medewerker transport.

Medewerkers van de afdelingen verloskunde & gyneacologie en kindergeneeskunde namen in 2005 het initiatief om Olivia op te geven voor het tv-programma ‘hart in actie’. In de foyer overhandigde Wendy van Dijk haar de sleutels van een fonkelnieuwe, knalrode Cantar-mobiel. Olivia is meerdere malen voor behandeling opgenomen in ons ziekenhuis. Het laatste jaar ging haar gezondheid zichtbaar achteruit. Eind februari kreeg Olivia een tweede herseninfarct. Olivia is 49 jaar geworden.

Namens alle collega’s van het facilitair bedrijf wensen wij haar dochter Cindy en familieleden heel veel sterkte met dit verlies.

We komen zeker terug om onze titel te verdedigen! Gijs Kooij (Ballburners)

Personeelsactiviteiten Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte –1 A 14.2, tst. 43799, website: www.tipvanboots.nl. U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage/direct naar/Tip van Boots.

Verslag Future Bowlingtoernooi 13 maart Zaterdag 13 maart gingen wij, de Oogappeltjes, met een sterk uitgedund team door de griep, naar Bowlingcentrum De Kegel om onze collega’s in te gaan maken. We werden hartelijk ontvangen door Eddy Boots waardoor direct een “wij-van-hetVUmc-gevoel” ontstond. Vervolgens gingen wij twee uur bowlen met lekkere jaren 80 muziek, waardoor de ballen al swingend de baan op werden geworpen. Bij het Ballburners team had dit een positieve uitwerking omdat zij met 225.68.punten de eerste plaats wisten te bemachtigen, bij de Oogappeltjes kostte het grote moeite om de goot te omzeilen en wij prezen elkaar royaal als de bal het einde van de

haar leven. Olivia raakte gedeeltelijk ver-

baan haalde. De stemming zat er bij iedereen goed in, het was erg leuk om te zien hoeveel collega’s lol met elkaar hadden. Eddy had in de saloon boven de bowlingbanen een lopend buffet geregeld en daar hebben wij ongelofelijk lekker zitten eten om vervolgens te karaoken en dansen. Wat een topavond voor maar 20 eurootjes, hoe kun je het organiseren! Tijdens de avond werd aan ons de poedelprijs uitgereikt in de vorm van een beker en een waardebon voor een uur bowlen, dus wij gaan in training om volgend jaar alle 16 teams van de baan te spelen! Gabrielle Eddy, namens alle teams, heel erg bedankt voor het organiseren en tot volgend jaar!

Beachvolleybaltoernooi Op zaterdag 26 juni 2010 is het weer tijd voor het jaarlijkse beachvolleybal toernooi! Dit gezellige en sportieve toernooi wordt ook dit jaar weer in IJmuiden gehouden, op de 3 velden van PBN sport, paviljoen Nova Zembla aan een groot meer, waar u veel mogelijkheden heeft om uit te puffen na de vermoeiende wedstrijden. Het toernooi begint om 13.30 uur en eindigt rond 18.00 uur. Na de wedstrijden is er een half uurtje om u op te frissen en een gezellige borrel te drinken. Rond 19.00 uur staat er dan weer een uitgebreid BBQ-buffet voor u klaar. We beschikken weer over onze eigen ruimte en de BBQ zal omlijst worden met lekkere muziek van onze DJ “Esther”. Aan dit spektakel kunnen zestien teams deelnemen. Elk team mag bestaan uit vier tot acht spelers, waarvan er steeds vier in het veld staan. Het team dient gemengd te zijn, met minstens één dame in het veld! Spelers “lenen” van een ander team is niet toegestaan! Er zijn weer mooie prijzen te winnen! En voor de winnaars een verrassing. Wilt u als team aan dit spektakel deelnemen, geef u dan op

via [email protected] of via www.tipvanboots.nl. U betaalt slechts € 18,00 p.p voor deze heerlijke dag buiten! De sluitingsdatum voor inschrijving is 26 mei 2010. Dus wees er snel bij, want VOL = VOL. Let op: de Tip van Boots is gesloten wegens vakantie in de periode 28 mei t/m 19 juni 2010 Off-Road, Het off-Road spektakel voor 15 mei 2010 is geheel volgeboekt! Badmintontoernooi Op 8 mei 2010 zal in sportcentrum De Kegel in Amstelveen een groots badmintonspektakel worden georganiseerd. U wordt om 11.00 uur ontvangen onder het genot van een kopje koffie met wat lekkers en om half 12 zal het spektakel van start gaan met een clinic. Vervolgens wacht u een broodjesbuffet, waarna het toernooi om 13.00 uur van start zal gaan. Het toernooi zal rond 15.00 uur zijn afgelopen, uiteraard met een prijsuitreiking. U kunt zich opgeven voor enkelspel maar ook voor dubbelspel bij de Tip van Boots of via [email protected]. De kosten hiervoor zijn € 15,= pp. De sluitingstermijn voor opgave is 29 april 2010.

Amstel Academie De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam Bedrijfsopleidingen M. van Nieuwenhoven Bij- en nascholingen M. van Nieuwenhoven Verpleegkundige vervolgopleidingen K. Jonker Medisch ondersteunende opleidingen M. van Oostrom www.amstelacademie.nl

(020) (020) (020) (020) (020)

De Amstel Academie biedt inspirerende trainingen en workshops aan, die u ondersteunen bij het optimaal benutten van uw kwaliteiten. Weet u nog niet welke training u wilt volgen? Kijk snel hieronder en schrijf nu in!

Computertrainingen PowerPoint 2003 op 15 april (hele dag) Outlook 2003: mailen, bijlagen, ordenen en tips op 11 mei (middag) Outlook 2003: uw Outlookagenda de baas op 25 mei (middag)

Het aanbod van het Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering najaar 2009-voorjaar 2010 van de Amstel Academie staat op internet. www. amstelacademie.nl : link Ontwikkelingsgerichte trainingen en/of VUmc gerichte opleidingen

Open aanbod VUmc In goed overleg met de Unit Human Resource Management van de stafdienst P&O is een aantal trainingen ontwikkeld dat direct aansluit bij het beleid van VUmc, vanuit de visie dat de werkgever faciliterend is in de ontwikkeling van goed medewerkerschap en goed leiderschap. Deze trainingen worden door P&O betaald.

444 444 444 444 444

4229 4253 4253 2020 4569

Persoonlijke ontwikkeling Workshop Overtuigingskracht: hoe kan ik anderen beïnvloeden? - op 21 april (ochtend, incl. lunch) Persoonlijk Budget (bestemd voor medewerkers VUmc) U kunt (een deel van) uw persoonlijk budget besteden aan uw persoonlijke ontwikkeling. De Amstel Academie biedt aantrekkelijke, praktische workshops waarin u uiteenlopende vaardigheden kunt verbreden en verdiepen. Iedere workshop duurt 2 uur, tenzij anders aangegeven. U dient de workshop eerst zelf te betalen, vervolgens dient u dat te declareren bij uw leidinggevende.

Workshop Non verbale communicatie op 22 april van 10.00 – 12.00 uur Het volledige aanbod en inhoudelijke informatie over al deze trainingen en workshops kunt u vinden op www.AmstelAcademie. nl Daar treft u ook het digitale inschrijfformulier. Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met Marjolein van Nieuwenhoven of Editha Samsom. Zij staan u graag te woord! Tel. 44213 / 45084, e-mail [email protected] / e.samsom@ vumc.nl

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwalit

Alles op één kaart n Ruud Pattiapon

F o t o : ma r k v a n d e n b r i n k

Relevante informatie over de 24-uurs bereikbaarheid van de afdeling oncologie is nu te vinden op het formaat van een creditcard. “Patiënten kunnen nu in één oogopslag zien bij wie en met welke vraag ze terecht kunnen”, zegt Corry Mietus. De teamleider dagbehandeling oncologie/hematologie/ longziekten-oncologie spreekt van een significante verbetering van de telefonische bereikbaarheid van de afdeling. “Patiënten belden vaak voor bepaalde vragen niet het juiste nummer”, vertelt Mietus. Daarbij werden sommige nummers voor zowel intern als extern gebruikt, waardoor de telefoonnummers extra werden belast.”

Welkom Het probleem kwam ter sprake tijdens overleg met de teamleiders en het hoofd zorgeenheid. “Daarbij kijken we ook waar we winst kunnen halen in de service naar patiënten”, aldus José Stolker, teamleider administratie

José Stolker (links) en Corry Mietus ontwikkelden een eenvoudig visitekaartje

oncologie. “We willen zoveel mogelijk gastvrijheid uitstralen, patiënten het gevoel geven dat ze welkom zijn en met problemen of vragen snel terecht kunnen. Daar hoort ook bij dat je telefonisch goed bereikbaar moet zijn.” De keuze viel op het idee om de interne en externe telefoonnummers uit elkaar te trekken en de informatie op een kaartje ter grootte van een creditcard samen te brengen. “Het past makkelijk in je portemonnee maar ook in het plastic mapje van de afsprakenkaart.” De oplossing oogt simpel, maar patiënten zijn erg tevreden over het resultaat. Per locatie van de afdeling medische oncologie staat een telefoonnummer vermeld en voor welke vragen en op welke tijden je er terecht kunt. Het dag- en nachtnummer voor buiten de kantooruren is in het rood aangegeven. Mietus: “Als er calamiteiten zijn moet je immers niet gaan zoeken welk nummer je moet hebben.”

Deurspion voorkomt onnodige storing n Ruud Pattiapon Een blik zegt soms meer dan duizend woorden, luidt een oud gezegde. De afdeling maag-, darm- en leverziekten (mdl) spint er garen bij. Voortaan wordt een behandeling van een patiënt in de endoscopiekamers niet meer onnodig verstoord door medewerkers die overleg moeten plegen of een vraag willen stellen. Simpel door plaatsing van een deurspion. Een blik door het optische apparaat vanuit de behandelgang vertelt een

arts of een verpleegkundige snel of er zich in een onderzoekskamer een collega bevindt, die antwoord kan geven op een prangende vraag. En is dat niet zo, dan is de volgende deur aan de beurt. Zo kunnen medewerkers elkaar op discrete wijze zoeken zonder de in een kamer aanwezige hulpverlener en patiënt te storen.

Zo simpel Truus van der Meulen, verpleeg-

kundig hoofd mdl, is vol lof over het initiatief van de dim-commissie, in de persoon van Rob Slangen. “Het was zo simpel, no lowhanging foots. Het grote voordeel is dat gesprekken gewoon door kunnen gaan. Er kunnen veel verstoringen worden afgevangen.” En dat is weleens anders geweest. Stickers op de deur (‘bezint eer ge hier binnendringt’) hielpen niet. “Men wil weten wie er achter die

deur zit, want soms heeft men elkaar even nodig om vragen te stellen, feedback te krijgen of een probleempje op te lossen. Ook in een leersetting. Voor een patiënt kan dat echter heel vervelend zijn.” De deurspion lost dat probleem op en door de kijkhoek blijft de privacy van de patiënt gewaarborgd. “Een juweel van eenvoud”, prijst Van der Meulen.

Nieuw protocol bant risico’s zo veel mogelijk uit

n Jeroen Kleijne “De processen in het ziekenhuis zijn steeds complexer geworden, met name omdat de medische techniek zich voortdurend ontwikkelt”, legt stafadviseur kwaliteit Kees Goverde (iop) uit. “Daarbij komt dat patiëntveiligheid landelijk steeds meer aandacht krijgt en door onze raad van bestuur benoemd is als prioriteit in het strategisch beleidsplan. Ons doel is om met professionals de processen te prioriteren en vervolgens daarvan risicoanalyses te maken. Met het opnieuw inrichten van processen,

kwaliteit

●

kwaliteit

●

richtlijnen en protocollen moeten we de risico’s zo veel mogelijk uitbannen, om de kans op schade voor de patiënt tot nul te beperken.”

Risicovolle processen Als eerste stap heeft het iop een notitie geschreven over de risicovolle zorgprocessen in het ziekenhuis. Uit alle relevante rapporten en richtlijnen heeft het instituut in totaal tachtig processen gedistilleerd. “Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan processen die te maken hebben met cytostatica, het voorkomen van ziekenhuisinfecties of de aanschaf en onderhoud van medische apparatuur. Eigenlijk alle processen waar risico’s aan verbonden zijn voor de gezondheid van de patiënt.” Op basis van deze uitgebreide inventarisatie heeft het iop een lijst gemaakt met de twintig processen die als eerste moeten worden aangepakt. Goverde: “Die prioriteitenlijst hebben we inmiddels voorgelegd aan de zorgmanagers, het stafconvent en de verpleegkundige adviesraad. Voor ons is dat een eerste stap om prioriteiten te stellen en draagvlak te creëren.

kwaliteit

Tracer 6 – 2 5 maar t – Kwa liteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

●

Foto Paul le clercq

Het instituut ondersteuning patiëntenzorg (IOP) heeft de afgelopen maanden een inventarisatie gemaakt van risicovolle zorgprocessen in VUmc. Het uiteindelijk doel is om risico’s voor patiënten zo veel mogelijk uit te sluiten. Samen met direct betrokkenen maakt het IOP daarom voor alle processen nieuwe richtlijnen en protocollen.

Kees Goverde: ‘De top 20-lijst wordt als eerste aangepakt’ Gelukkig heeft iedereen tot nu toe positief gereageerd. Vooruitlopend op de verdere besluitvorming maken we de komende tijd vast een risicoanalyse van de processen die te maken hebben met cytostatica en met medische apparatuur – van aanschaf tot afvoer. Onze bevindingen zullen we toetsen op de verschillende afdelingen. We willen medewerkers graag betrekken, ook omdat we informatie nodig

kwaliteit

●

kwaliteit

●

hebben uit de dagelijkse praktijk. Zoiets kun je namelijk niet vanachter je bureau bedenken.”

Nieuwe werkwijzen Uiteindelijk moet deze hele operatie leiden tot nieuwe werkwijzen, richtlijnen en protocollen voor alle risicovolle processen. “Daarin staat in elk geval wie waarvoor verantwoordelijk is en op welk moment. Ook moeten

kwaliteit

●

kwaliteit

●

kwaliteit

uit alle processen de overbodige stappen worden gehaald. Hoe meer stappen in een proces, hoe groter de kans op fouten. Alle richtlijnen en protocollen komen op ‘kwaliteitsnet’ te staan, zodat ze voor iedereen beschikbaar zijn. Maar natuurlijk zullen we de nieuwe informatie per keer op een goede manier aan de medewerkers overbrengen. Samen werken we zo aan een grotere patiëntveiligheid.”

●

kwaliteit

●

kwaliteit 7

●

kwalit

Agenda

Werkbeleving aios

Praten over stress maakt arbeidsrelatie volwassen

Promoties vrijdag 26 maart – aula, 11.45 uur, K.S.S. Steen, ‘The decline of NSAID gastropathy in rheumatoid arthritis’ promotoren: prof.dr. B.A.C. Dijkmans, prof.dr. W.F. Lems; copromotoren: prof. dr. M. Boers, dr. M.T. Nurmohamed maandag 29 maart – aula, 13.45 uur, M. van der Heijden, ‘Determinants of pulmonary permeability in sepsis and acute lung injury’ promotoren: prof.dr. A.B.J. Groeneveld, prof.dr. V.W.M. van Hinsbergh; copromotor: dr. G.P. van Nieuw Amerongen dinsdag 30 maart – aula, 13.45 uur, H. van den Berg, ‘The balancing mucosal immune system. Unraveling mechanisms involved in oral tolerance and IBD’ promotor: prof.dr. G. Kraal; copromotor: dr. J.M.M. den Haan woensdag 7 april – auditorium, 13.45 uur, G. Cazander, ‘How do maggots operate? The underlying mechanisms of action of maggot debridement therapy’ promoter: prof.dr. H.J. Bonjer; copromotor: dr. M.W.J. Schreurs donderdag 8 april – auditorium, 11.45 uur, M. Aarts, ‘Gene targeting by singlestranded DNA oligonucleotides in mouse embryonic stem cells’ promotor: prof.dr. H.P.J. te Riele woensdag 14 april – aula, 13.45 uur, E.P.M. Jansen, ‘Chemoradiotherapy in gastric cancer’ promotoren: prof.dr. M. Verheij, prof.dr. G.M.M. Bartelink; copromotor: dr. A. Cats woensdag 14 april – aula, 15.45 uur, I.K. Rüssel, ‘Myocardial strain, torsion and untwisting in the normal and failing heart measured with magnetic resonance imaging’ promotoren: prof.dr. A.C. van Rossum, prof.dr. R.M. Heethaar; copromotoren: dr. J.T. Marcus, dr. M.J.W. Götte donderdag 15 april – aula, 11.45 uur, S.D. Roosendaal, ‘Whiter shades of grey. Clinical relevance of grey matter abnormalities as visualized by MRI in multiple sclerosis’ promotor: prof.dr. F. Barkhof; copromotor: dr. J.J.G. Geurts donderdag 15 april – aula, 13.45 uur, R.B.G.E. Breukers, ‘Preload and cardiac output in the critically ill’ promotor: prof.dr. A.B.J. Groeneveld; copromotor: dr. J.R.C. Jansen vrijdag 16 april – aula, 13.45 uur, N.A. Verwey, ‘Biochemical markers in dementia: from mice to men’ promotoren: prof.dr. Ph. Scheltens, prof. dr. M.A. Blankenstein; copromotoren: dr. R. Veerhuis, dr. W.M. van der Flier vrijdag 23 april – aula, 13.45 uur, N. Vogelzangs, ‘Depression & metabolic syndrome’ promotoren: prof.dr. B.W.J.H. Penninx, prof.dr. A.T.F. Beekman dinsdag 27 april – aula, 11.45 uur, M.J.D. Jordans, ‘Supporting children in war: development of a psychosocial care system’ promotoren: prof.dr. J.T.V.M. de Jong, prof.dr. I.H. Komproe

n Ellen Kleverlaan De oorzaken van de hoge werkstress liggen bij de contacten met leidinggevenden, hoeveelheid werk, zwaarte van het werk en geen of weinig pauze of snipperdagen, bleek in het onderzoek van 2008. In de laatste maanden van 2009 werd binnen VUmc een enquête uitgezet onder de 400 aios. Doel: oorzaken van werkstress op-

sporen om deze in een later stadium bespreekbaar te maken. Projectleider Martin Kersloot benadrukt dat dit project niet gaat over de lengte van de werkweek van aios. “Roostering en het aantal uren dat aios werken, is een ander traject. In dit project staat de werkdrukbeleving centraal. Al kun je die twee niet helemaal los van elkaar zien.”

In dialoog Veertig procent van de aios heeft gerespondeerd. Een hoog percentage. Het onderwerp leeft en niet alleen bij de aios. Kersloot: “Ik merk dat ook de opleiders het een belangrijk onderwerp vinden.” De uitkomsten van de enquête werden eerst cijfermatig gepresenteerd, maar daarop kwamen Kersloot cs al snel terug. “De uitkomst van de enquête is geen rapportcijfer, maar levert input om met elkaar in gesprek te gaan. Daarom hebben we nu drie kleuren uitkomsten: rood voor verbeterpun-

ten, oranje voor aandachtspunten en groen voor punten om te behouden.” Als volgende stap worden dialogen georganiseerd bij twee vakgroepen: neurologie en gyneacologie. In zo’n dialoog van tweeënhalf uur, zitten twaalf betrokkenen bij elkaar: opleiders en aios. Onder begeleiding van Kersloot en Monique van Limpt, psycholoog bij management instituut Nederland, bespreken zij de uitkomst van de enquête. De overige afdelingen volgen daarna.

Cultuur ontwikkelen Kersloot wil niet te veel inzoomen op de uitkomst van de enquête. Want de dialooggesprekken moeten zijn afgerond, wil er een duidelijker beeld zijn van wat aandacht behoeft en welke interventies daarbij nodig kunnen zijn. Want dat moet de uitkomst van de gesprekken zijn: door de juiste interventies te doen moet werkstress verminderen. In algemene zin gaat het erom dat

aios meer invloed willen kunnen uitoefenen op hoe zij hun werk indelen. “Stel, en dit is dus een fictief voorbeeld, dat een aios veel moeite heeft om een agressieve patiënt te herplaatsen en daar te veel tijd mee bezig is. Het kan zijn dat de procedure niet goed is. Het kan ook zijn dat de aios de procedure niet goed navolgt. Procedures en het navolgen daarvan zijn natuurlijk belangrijk. Maar nog veel belangrijker is dat er een dialoog ontstaat tussen opleiders en aios.” Voorheen was werkdruk een onderwerp dat een beetje in de taboesfeer lag, legt Kersloot uit. Terwijl praten over werkdruk gewoon tot een volwassen arbeidsrelatie hoort. “Als we een cultuur kunnen ontwikkelen op de afdelingen, waarin het vanzelfsprekend is dat bij ervaren hoge werkstress uitwisseling van ervaringen en oplossingen mogelijk is, dan hebben we ons doel grotendeels bereikt.”

De tijdelijke operatiekamers op het dak van het ziekenhuis zijn in het weekend van 20 maart weggehaald. Ze waren in oktober 2006 geplaatst als vervanging van OK’s die verbouwd moesten worden. De komende weken zullen de stalen frames nog worden gedemonteerd en verwijderd. Daarna moet de dakbedekking worden vernieuwd. De container-OK’s stonden al leeg sinds de gewone operatiekamers weer in gebruik zijn genomen. Ze bleven in overleg met de eigenaar staan, maar er hoefde geen huur te worden betaald. Er is overwogen om de dak-OK’s voor een ander doeleinde in te richten, maar dat bleek niet goed mogelijk. Er is inmiddels besloten om in 2012 drie nieuwe permanente OK’s op het dak te bouwen. De dak-OK’s zullen op 24 maart in Warschau, Polen arriveren. Ze zullen daar worden gebruikt door een plastisch chirurgisch centrum. n MK

F o t o : d i g i d aa n

Oratie woensdag 31 maart – aula, 15.45 uur, prof.dr. C.M.P.M. Hertogh, ‘De Senectute: ethiek en kwetsbaarheid’ vrijdag 16 april – aula, 15.45 uur, prof. dr. B.J. van Royen, ‘Bouwen aan het orthopedisch skelet van de toekomst’ woensdag 21 april – aula, 15.45 uur, prof. dr. I.M. Verdonck-de Leeuw, ‘Leven met kanker: over bergen en dalen’

Nadat de arbeidsinspectie en de Inspectie voor de Gezondheidszorg in 2008 concludeerden dat artsassistenten een hoge werkdruk ervaren, sprak VUmc met de Inspectie af nader onderzoek te doen. Projectleider Martin Kersloot, HRM beleidsadviseur, vertelt over de volgende fase in het project psychische belasting aios.

Uit de Agenda Woensdag 31 maart – aula, 15.45 uur, prof.dr. C.M.P.M. Hertogh, ‘De Senectute: ethiek en kwetsbaarheid’

Symposia vrijdag 9 april – Amstelzaal, Symposium ‘Actualiteiten jeugdgezondheidszorg’meer informatie: Jitta Reddingius en Patricia van Meekeren, tst. 48444, www.paog.nl Vrijdag 9 april – Rijnzaal, Invitational conference ‘VUmc compas met de tijd mee’ Meer informatie:XXX, tst.48444, www.paog.nl zaterdag 17 april – Amstelzaal, Symposium ‘Transferverpleegkundigen’ meer informatie: Irene van Baardwijk en Patricia de Waal, tst. 48444, www.paog.nl

8

Zorg voor kwetsbare ouderen Het aantal ouderen in de samenleving neemt sterk toe, maar diezelfde samenleving staat zeer ambivalent tegenover de ouderdom, constateert Cees Hertogh in zijn oratie. Zelfredzaamheid en participatie als ‘succesvol ouder worden’ is geen probleem. Maar men keert zich af van een ouderdom in afhankelijkheid en zorgbehoeftigheid. Dit manifesteert zich op tal van manieren, onder meer in

initiatieven tot vrijwillige levensbeëindiging bij zogenaamde levensmoeheid. Ook bepaalt die afkeer in belangrijke mate het negatieve imago van de ouderenzorg. De leeropdracht van Hertogh is ‘Ethiek van de zorg voor kwetsbare ouderen’. Daarin stelt hij zich ten doel om vanuit de ethiek een tegenwicht te bieden aan deze negatieve waardering van ouderen en ouder worden. Dat doet hij ondermeer

Tracer 6 – 25 m aar t – O rg an isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

door ouderen en zorgverleners actief te betrekken in de ontwikkeling van normen voor goede zorg en een waardige ouderdom. In zijn oratie ‘De Senectute: ethiek en kwetsbaarheid’, schetst hij onder meer hoe de gangbare ethiek met haar focus op autonome zelfbepaling voorbijgaat aan de kwetsbaarheid die eigen is aan alle menselijk leven. Het perspectief van kwetsbaarheid laat zien dat

mensen behalve actief, ook passief zijn en dat zij daarom altijd op zorg van anderen zijn aangewezen. De zorgethiek die Hertogh voorstaat biedt zijns inziens een passender oriëntatiepunt dan een op autonomie gebaseerde ethiek. Zowel voor de zorg aan kwetsbare ouderen, als voor ons allen als ouder wordende mensen.

F o t o : ma r k v a n d e n b r i n k

‘Ik zal nooit vergeten dat we de patiënten vanuit het veldhospitaal naar de mooie schone tenten verhuisden. Ik zal die gezichten nooit vergeten. Dat was een wereld van verschil voor personeel en patiënt.’ Floor de Roos, ic-verpleegkundige, die naar Haïti ging om slachtoffers van de aardbeving op te halen. Bijzijn, februari.

Eerste sollicitatiebrieven al binnen Bijna tweehonderd enthousiaste verpleegkundigen en verpleegkundigen in opleiding, kwamen naar VUmc voor ‘de dag van de verpleegkundige carrière 2010’. Vrijdag 19 maart was dé dag om hun loopbaan een nieuwe impuls te geven. Veel afdelingen hadden een informatiestand ingericht in de foyer en ook GGZ inGeest was present. Daarnaast waren er rondleidingen op de verpleegkundige afdelingen zoals op neonatologie (zie foto). Zo kon men kennismaken met de bijzondere aanbod van VUmc: innovatieve zorg, kleinschalig aangeboden met aandacht voor de menselijke maat.

Liefde “Ik hou van mensen en ben van origine een verpleegkundige in hart en nieren. Het basisgevoel van plezier hebben in waar je mee bezig bent, is altijd heel belangrijk voor me geweest. Wat je met plezier doet, gaat namelijk altijd beter. Als je jong bent, wil je vooral zelf plezierig werken, maar naarmate ik ouder werd, merkte ik dat ik ook andere mensen wilde faciliteren om prettig te kunnen werken en hun krachtenveld te ontdekken. Dat is mijn drive.” Nestgeur “Ik heb jaren in VUmc gewerkt en ben hiervoor zeven jaar hoofd klinische zorg in het Sint Lucas Andreas geweest. Mijn terugkeer naar VUmc heeft me een enorm energieboost gegeven. De organisatie is wel veranderd. De raad van bestuur speelt een prominente rol bij het bepalen van de ontwikkelingsrichting en er is veel nieuwbouw bijgekomen. Er wordt hard gewerkt aan het creëren van een open sfeer en een nieuwe manier van leidinggeven. Iedereen werkt bovendien nog steeds met veel passie voor patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs. Dat vind ik mooi. Maar het belangrijkst vind ik dat er meer aandacht is voor het positioneren van medewerkers. Zet je mensen op

‘Allochtone Nederlanders kunnen anders omgaan met ziekte en gezondheid. Van belang is ook hoe er over ziekte en gezondheid wordt gesproken. Hoe brengt men lichamelijke klachten ter sprake en welke symptomen van een afnemende gezondheid worden besproken en welke niet?’ Internist Prabath Nanayakkara over de dvd ‘Kleurrijke zorgpaden’ over de culturele verschillen in de zorg. avro, De Praktijk, Radio I, 18 maart.

de juiste positie, dan komen ze in hun krachtenveld en kunnen ze beter presteren.”

GPS “In onze missie en visie staat dat we meer moeten focussen en keuzes moeten maken, maar ik vind het scala aan vernieuwende projecten erg groot. VUmc wil met name de grote projecten goed organiseren. Na Sneller Beter zijn we nu bezig met zorgpaden, veiligheid, niaz, het lean-project en de introductie van het geïntegreerd patiëntenzorg systeem (gps). Ik zou al die losse projecten graag verbinden. Ik heb het gps in portefeuille gekregen. Veel zorginstellingen zien het elektronisch patiënten dossier als een ict-tool, maar het is feitelijk een instrument voor artsen en verpleegkundigen. Zij werken er immers de hele dag mee. Je kunt het systeem inrichten vanuit de logica van de gebruikers en tegelijkertijd de zorgpaden en veiligheid vormgeven, zodat artsen en verpleegkundigen kunnen focussen op de relatie met de patiënt, in plaats van op de organisatie van de zorg. Dergelijke systemen bestaan al, we moeten vooral de juiste keuze maken.” Reizen “Ik reis veel en zou het liefst altijd willen reizen. Het leukst vind ik dat je letterlijk een andere cultuur binnenstapt, dat helpt enorm om je positie en bezigheden in Nederland te relativeren. Ik fotografeer en wandel graag, dat is een prima combinatie. Lekker de hele dag op sjouw en met een gps de bergen in. Dus - ook al heb ik het hier geweldig naar mijn zin - als ik morgen de Staatsloterij win ben ik weg.”

‘Je moet je voorstellen, vroeger kreeg een diabeet zorg via de huisarts. Dat gebeurde hap, snap. Als je geen zin had, ging je niet. Nu word je actief uitgenodigd. Je moet komen, anders word je nagebeld. En patiënten worden nu veel beter geïnformeerd over hoe erg diabetes is.’ Giel Nijpels, hoogleraar huisartsgeneeskunde en projectleider van de Hoornstudie, ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van diabetesonderzoek in Hoorn. Radio 1 Journaal, 10 maart. F o t o : ma r k v a n d e n b r i n k

n Ursula Wopereis

‘We vonden met de HPV-thuistest bijna twee keer zoveel tumoren bij vrouwen die de afgelopen vijf jaar niet zijn komen opdagen bij het reguliere bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker.’ Patholoog Chris Meijer over de resultaten van de hpv-thuistest. Tros Nieuwsshow, 13 maart. ‘Depressie kenmerkt zich door een aantal nogal algemene symptomen, zoals weinig energie en rusteloosheid, die ook voorkomen in andere situaties.’ Onderzoeker Brenda Penninx, van VUmc en ggz inGeest, over ‘haar’ Nesda-studie naar depressie en angst waaraan bijna drieduizend Nederlanders deelnemen. Volkskrant, 13 maart.

‘Wat je met plezier doet, gaat altijd beter’ Zeven jaar geleden verliet Gerrie Hop VUmc om hoofd klinische zorg te worden in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. In december 2009 keerde ze terug als zorgmanager divisie II.

‘We werken ook aan de-escalatie. Wanneer er iets gebeurt, wordt er een gesprek aangegaan of er wordt een waarschuwing gegeven. De ervaring leert dat dat goed werkt. Is dat niet genoeg dan volgen er meer sancties. Er kan onder meer een ziekenhuisverbod worden opgelegd’ Martin Kersloot, projectleider ‘VUmc agressievrij’ over het opstellen van gedragsregels. Amsterdams Stadsblad, 3 maart.

Gerrie Hop (1956) is geboren en getogen in Bunschoten. Opleiding verpleegkunde in het OLVG, werkt in verschillende Amsterdamse ziekenhuizen. Start in 1982 als verpleegkundig hoofd van de endoscopie afdeling MDL in VUmc, later ook interim verpleegkundig hoofd poli oogheelkunde, neurologie en kort verblijf. Opleiding bedrijfskunde. 2002-2009 hoofd klinische zorg Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. Sinds 1 december 2009 zorgmanager divisie II.

Tracer 6 – 2 5 maar t – O rg a n isat ie – O n d er zo ek – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

‘Wat we weten, is dat mensen die spijt krijgen van een geslachtsaanpassende operatie meer problemen in het leven hebben dan transseksuelen die na hun operatie gelukkig zijn.’ Psychiater en lid van het genderteam Anneloe de Vries, over een 48 jarige Australiër die twintig jaar geleden van man, vrouw werd, en nu heeft besloten verder als ‘neutraal’ door het leven te gaan. bnn, Radio 1, 15 maart. ‘Bij een levende donor kun je er veel meer naartoe leven: op die dag en op die tijd wordt de nier uitgekomen.’ Nefroloog Azam Nurmohamed, over de emoties rond niertransplantaties. De Telegraaf, Mediaplanet, maart. 9

Prikbord

Aangeboden: BoB

Foto Paul le clercq

Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraag- en aanbodadvertenties te vinden. Sommige berichten zijn wel erg bijzonder.

“Het zou eigenlijk in geen enkele boekenkast van een VUmc-er mogen ontbreken: het boek ‘BoB’, over het leven en werk van oncoloog Bob Pinedo”, vindt Joke van Diemen, projectmedewerker VUmc cca. “In dit boek worden zowel zijn betekenis voor de behandeling van kanker, het wetenschappelijk onderzoek en zijn persoonlijke leven nader belicht. Het

is uitgegeven ter gelegenheid van zijn afscheid in 2008. Dankzij een gift van een sponsor kunnen wij dit boek aan medewerkers van VUmc, VU en studenten voor 10 euro aanbieden.” Het boek beschrijft het leven van Bob Pinedo vanaf zijn geboorte tot zijn emeritaat, de geschiedenis van de medische oncologie in Nederland, de wetenschappelijke prestaties

en de manier waarop Pinedo geld wist binnen te krijgen om het kankeronderzoek en de patiëntenzorg te verbeteren. In het boek halen meer dan honderd mensen herinneringen op aan Bob Pinedo. Van zijn directe collega’s, zijn buitenlandse vakgenoten, zijn sponsors, tot zijn patiënten en zijn kinderen, iedereen heeft hieraan meegewerkt. Schrijfster Saskia van Basten

Batenburg interviewde hen tussen 2006 en 2008. “Het is een bijzonder boek over een bijzondere VUmc-er. Leuk dus dat we het nu tegen gereduceerd tarief kunnen verkopen. Het is voor 10 euro op te halen bij het secretariaat VUmc cca, PK7 Z186. En de opbrengst gaat uiteraard naar VUmc cca!” n MK

ff feesten

Geslaagd De singles die Marijke Peer van radio 538 had gekregen waren razendsnel weg. De een nam een doosje mee voor zijn neefje en anderen hadden zelf belangstelling, of wisten iemand in hun omgeving blij te maken met de muziekCD’s. Het donatiehuisje van Kinderstad is door de actie flink gevuld geraakt.

VUmc-er & auto Dit jaar is het precies 75 jaar geleden dat het blad Arts & Auto voor het eerst verscheen. Het blad was bedoeld om de verkeersveiligheid van artsen te bevorderen, omdat dit de eerste beroepsgroep was die op grote schaal auto’s gebruikte. Voor sommigen bleef de auto niets meer dan een handig transportmiddel, voor anderen groeide het uit tot een passie. Neurochirurg Hans Baaijen houdt vooral van oudere auto’s.

Koffiepauze, een overleg, een afscheids­borrel of een verjaardags­feestje. Er zijn veel momenten om als collega’s ff bij elkaar te komen. Tracer legt ze vast. Wie co-assistenten VUmc en AMC Wanneer 16 december 2009 Waar Flexbar Amsterdam Waarom spetterend feest voor alle Amsterdamse co-assistenten Opvallend: 2048,50 euro opgehaald voor stichting VONK

Eens per jaar organiseert de Co-Raad een populair feest voor het goede doel. Vorig jaar vond dat benefietfeest, On Fire, plaats in de Flexbar in Amsterdam. Ruim 150 Amsterdamse co-assistenten, van zowel VUmc als amc, kwamen op 16 december bij elkaar. Als goede doel was gekozen voor

vonk, VUmc Onderzoek naar Kinderkanker. Dit fonds richt zich op de genezing van meer kinderen met kanker met behandelmethoden die minder bijwerkingen én minder late effecten veroorzaken. Een belangrijk onderdeel hiervan is het onderzoek bij patiëntjes die ongevoelig zijn voor de

behandeling met cytostatica en bestraling. “Het feest is natuurlijk al heel lang geleden, maar het storten van het geld heeft pas recent plaatsgevonden”, vertelt Kimberley de Wit, bestuurslid voor pr en activiteiten van de Co-Raad en vijfdejaars student. “De co-

Lorenzo

10

Tracer 6 – 25 m aar t – O rg an isat ie – O n d er zo e k – O n d e r w i j s – Pati ë nte n zo rg

assistenten brachten 2048,50 euro bijeen.” De Co-Raad, de vereniging van co-assistenten van VUmc, is de belangenvereniging van de co-assistenten en organiseert daarnaast verschillende activiteiten, zoals symposia, workshops, borrels.

N

et als bijna alle studenten zocht ik jaren geleden naar een betaalbare auto. Toevallig kwam ik bij een garage terecht die alleen maar oudere auto’s had staan. Daar is mijn liefde voor de oldtimers ontstaan en die is gebleven”, vertelt Hans Baaijen. “Sinds ik neurochirurg ben, kan ik kiezen of ik een vrij nieuwe of een oude auto neem. Geen nieuwe, nee, dat zou ik nooit doen. Ik heb inmiddels twee oldtimers: een 32 jaar oude Citroën cx en een Peugeot 504 van 35 jaar. Ze hebben allebei weinig gelopen, minder dan 70.000 kilometer, en zijn in perfecte staat. Ik heb zo mijn adresje daarvoor.” De meeste oldtimers staan in een garage en worden daar alleen voor speciale gelegenheden uit gehaald. “Allebei mijn auto’s staan op straat en ik gebruik ze ook gewoon om naar VUmc te rijden. Dat betekent wel dat ik af en toe roestige plekjes moet wegwerken. De cx is inmiddels helemaal gespoten, want de lak begon, heel Frans, af te bladderen. Tegenwoordig laat ik het grote onderhoud door de garage doen, want ik heb geen brug of speciaal gereedschap. Ik ontdekte dat er vlak bij mijn huis een garage is die zich helemaal op de cx heeft gespecialiseerd, dus dat komt goed uit. De kleine dingen doe ik wel gewoon zelf. Het motortje van een ruiterwisserpomp verwisselen is voor mij geen punt. Er is hier in VUmc trouwens een citrofielenclub aan het ontstaan. Ik kom steeds meer mensen tegen die een oldtimer hebben. We moeten maar een keertje met elkaar op stap.” n MK