Medicinale Medicinale wijnen en kruidige likeuren. likeuren. Heerlijke en helende drankjes uit de natuur. Workshop gegeven door Meesterherboriste Ongena Martine
2
1. Inleiding: “Geneeskrachtige planten zijn planten waarvan de inhoudsstoffen van bepaalde delen of de gehele plant een helende werking hebben op het organisme van de mens. Volgens die plantaardige inhoudsstoffen werken ze in daar waar het nodig is en helen van binnenuit”. Ze verenigen de mens met de natuur, ze stimuleren het natuurlijk zelfgenezingsmechanisme en harmoniseren de mens in zijn geheel, lichaam en ziel. Hun werking is zowel fysisch, psychisch als energetisch!” Sinds de Egyptenaren en de vroegste Europese beschavingen wordt de volksgeneeskunde en de natuurgeneeskunde gebruikt om de mens, in zijn totaliteit, te helen.
2. Oorsprong en geschiedenis: Reeds sinds de oudheid werden in de kruidengeneeskunde oa elexiers en wijnen gemaakt op basis van plantendelen. Er werd in Luxor (Egypte) in 1873 een papyrus (Ebers) gevonden (van rond 2500 vC) met ca 800 recepten en details van talrijke plantaardige heelmiddelen. Er volgden de geneeskunde van de kelten en germanen (na de ontdekkingsreizen die van de inca’s, indianen en de aboriginals in Australië) maar ook, om er maar enkele te noemen, die van mannen als Hippocrates (400 vC), Dioscorides en Plinius (1ste eeuw), Galenus (2de eeuw), Avicenna (11de eeuw), de kloosterzuster Hildegard Von Bingen (12de eeuw), Paracelsus (16de eeuw) en nog vele anderen, die een natuurgeneeskundige kennis hadden, erover schreven en het gebruikten oa in medicinale wijnen en elexiers voor het welzijn van anderen. Zefs in de vroege kloostergeneeskunde werd het gebruik van kruiden, of ander plantenmateriaal (ook fruit en groenten) in alcoholische aftreksels een algemeenheid (waaronder ook bier). Er werden kruidentuinen aangelegd en men voorzag zelf in geneeskrachtige verwerkingen van de kruiden maar ook in groenten en fruit. Met de ontdekkingsreizen kregen we nieuwe kennis en inzichten in de volksgeneeskunde van overzee en daarmee ook nieuwe specerijen en planten in onze gewesten. De eeuwen die volgden waren, tot het begin van de 20 ste eeuw, geladen met kruiden- en volksgeneeskunde en dit tot de opkomst van de farmaceutische industrie. Toch is de natuur en haar heelkracht niet compleet verloren gegaan, de mens blijft op zoek naar alternatieve en natuurgeneeskrachtige middelen die zijn dagdagelijkse noden kan verzachten. Hou vooral in gedachten wat de beroemde middeleeuwse arts, alchemist en filosoof Paracelsus zei:
Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 2
3
“Niets is giftig, alleen de dosis bepaald of een kruid al dan niet schadelijk is voor het menselijk lichaam”. DUS...
Kruiden kunnen gevaarlijk zijn, kennis van zaken is dus een vereiste bij alle bereidingen.
Van Paracelsus komt ook de mooie spreuk spreuk: ... “de aarde is één grote apotheek”
3. Wat zijn medicinale wijnen? Dit zijn wijnmaceraten (een maceraat is meestal een koud overgieten en bedekken van plantaardig materiaal met wijn, olie en/of azijn) die gemaakt worden op basis van geneeskrachtige bloemen, bovengrondse kruiden of plantendelen, wortels, groenten, fruit enz. Dit macereren dateert sinds de oudheid, veel kruidendokters en geneesheren gebruikten toen de combinatie van de geneeskrachtige werking van de stoffen (zoals tanines) uit witte of rode wijn, met de helende kracht van planten uit de natuur. Door de alcohol worden de inhoudsstoffen uit deze planten geëxtraheerd xtraheerd maar de extractie is hier lager ger dan bij tincturen ((waar de alcohol meestal 90° à 96° is). Tincturen worden druppelgewijs gebruikt in een tas tas thee of een andere vloeistof (meestal 3x20 0 à 40 dr per dag afhankelijk van het kruid en de aandoening). Bij medicinale wijnen iss het gebruik dikwijls een klein glaasje 3x per dag voor of na de maaltijd, afhankelijk van het gewenste resultaat en de kruiden,, en eventueel nog eens voor het slapen gaan aan bij een relaxerende of slaap bevorderende werking. Ze hebben niet alleen een genezend effect op het menselijke organisme, naargelang hun functie smaken ze ook heerlijk zoet of zijn ze bitter om daardoor de spijsverteringsenzymen te stimuleren en de stofwisseling te bevorderen. Ze stimuleren of relaxeren de organen en de innerlijke mens. Aftreksels van kruiden in wijn werden ook eeuwen gebruikt voor uitwendig gebruik zoals het spoelen of uitwassen van allerlei wonden, pleisters of kompressen en wikkels. Deze wijnen (ong 12°),, met inhoudsstoffen van gedroogde planten, zijn lang houdbaar evenals de likeuren waarvan waarvan echter het alcoholische gehalte hoger ligt (tot ong 40°) en die lekkerder en beter worden na maanden rijpen. Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 3
4
4. Wat zijn kruidenlikeuren? Kruidenlikeur (elixer of elixier) is een maceraat of koud (in de zon soms lauw) aftreksel van hetzelfde plantenmateriaal met een alcoholische vloeistof van 30 à 40°. Ze worden meer als weldoend lekker en verwarmend, stimulerend, of ontspannend drankje gebruikt maar kunnen zeker een symptomatisch helend effect hebben bij bepaalde aandoeningen zoals griep, verkoudheid, koorts, indigestie en misselijkheid. Voorbeelden: hyssop, anijs, venkel, gember, kruidnagel, citroen, enz. De werkwijze blijft ongeveer dezelfde en hier kunnen ook verschillende creatieve combinaties gebruikt worden. Aangezien er sinds de distillatie van alcoholen reeds likeuren gemaakt worden, zijn de recepten talrijk. De verschillende regionale kruidenbitters zijn daar een sprekend voorbeeld van. Denk aan het “Elixier d’Avers”!
5. Welke materialen kunnen we daarvoor gebruiken? Voor een medicinale wijn gebruiken we geneeskrachtige planten met de bedoeling lindering te vinden bij bepaalde symptomen van aandoeningen bvb bij verkoudheid (hoesten), stresstoestanden (met bijkomende angsten, hartkloppingen, slapeloosheid), indigestie (misselijkheid, opgeblazen gevoel, winderigheid). Het is zeker geen vervanging van medicatie, maar kan een vermindering van de symptomen geven. !!!!!!! Bij ziekte steeds een arts raadplegen blijft het moto! Voor een likeur kan men alles gebruiken dat genietbaar en eetbaar is alhoewel er wel een paar regels zijn voor de combinaties! Bij het verzamelen van kruiden en ander materiaal: • Moet men steeds nagaan of het niet bedorven is en dat de planten geen ziektes vertonen; het fruit moet rijp, onbespoten, zonder schimmels en insecten zijn. • Alle materiaal moet geplukt worden op een zonnige dag rond de middag, als de dauw opgedroogd is en de zon haar kracht geeft. • Kruiden moeten goed gedroogd worden (op een droge plek uit de zon en bij een goede luchtventilatie) alvorens te bewaren in papieren zakjes of in gekleurde glazen bokalen. • Ze zijn één jaar houdbaar en dan kunnen ze nog hun dienst bewijzen in cosmetische recepten bvb in bad of zeep We verzamelen en/of bereiden op verschillende tijdstippen van het jaar: Kruiden, bloemen, bloesems en bladeren: tijm, salie, melisse, kamille, lievevrouwbedstro, roosmarijn, lavendel, hyssop, linde, meidoorn, vlierbloesems, maar ook peterselie, ajuin, brandnetel en nog veel meer...
Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 4
5
Fruit en bessen: citrusvruchten, bosvruchten en alle andere soorten fruit en bessen... Specererijen: kruidnagel, gember, kaneel, curcuma, ... Zaden: anijs, venkel, koriander, fenegriek, ... Soorten alcohol voor de maceraten: witte en rode wijn, graanjenever, vodka, gin, rum, cognac, brandy, ... Suikeroplossing: rietsuiker of honing is hier de beste en lekkerste oplossing alhoewel men in theorie met elk zoetmiddel kan werken. Andere materialen: bokalen, goede filter of neteldoek, trechter, flessen om de drank na de maceratie in te gieten, rol keukenpapier, etiketten, viltstift.
6. De verschillende procedures: Medicinale wijnen: Ontstaan door het koud laten macereren van verse of gedroogde kruiden in een wijn (liefst biologisch) gedurende één à twee weken. Daarna worden de kruiden eruit gefilterd en eventueel zoetstof (suikeroplossing of honing) erbij gedaan. Nu is de wijn is klaar voor gebruik. Voorbeelden: ginsengwortel, vlierbessen of bloesems, meidoornbloesems op witte wijn, tuinpeterselie, roosmarijn, okkernoten, tijm en griekse alantwortel in rode wijn. Werkwijze: verse kruiden worden even gespoeld en de bokaal wordt tot boven losjes gevuld en volledig overgoten met de wijn. Opletten bij vers plantenmateriaal dat er geen ziekten of schimmels op zijn (bvb meeldauw op rozen of goudsbloem is veelvoorkomend in de zomer). Bij droge kruiden gebruikt men de verhouding 1:5, dwz: 1 deel kruid voor 5 delen vloeistof. Deze bokaal wordt regelmatig geschud! Likeuren of jenevers: Onstaan op dezelfde manier maar hier kunnen de bokalen met kruidenmaceraten gewoon op de vensterbank in de zon gezet worden, door de lichte opwarming is er een betere extractie en worden ze ook energetisch geladen door de zonnekracht. Door het hogere gehalte aan alcohol is er minder gevaar op schimmel en worden er ook meer inhoudsstoffen opgelost, ze zijn dus sterker en moeten dus ook in kleinere hoeveelheid gebruikt worden. De suiker/wateroplossing bij likeuren: Op 750 ml à 1 liter alcoholische vloeistof van 40°gebruik ik een verhouding van 200 gram suiker opgelost in 250 ml water (of andere vloeistof zoals thee, rozenwater, melk, room, ...), dus een resterend alcoholgehalte van ongeveer 25°. Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 5
6
Na rijping van enkele weken is hij dan lekker drinkbaar! Voorbeelden: muntbladeren (opletten met munt bij galstenen!!), anijs, lentebloemen, of fruit enkele weken laten trekken in alcohol 40°, regelmatig schudden, zeven, een oplossing van suiker en water erbij en laten rijpen een maand. Vroeger werden de kruidenbieren op smaak gebracht met hop, brandnetel, gember, duizendblad en andere planten. Hieronder volgen dan enkele eenvoudige en complexere recepten van medicinale wijnen en likeurtjes die de lange winteravonden alvast kunnen opfleuren!
7. Recepten van wijnen:
• Roosmarijnwijn: Gedroogde roosmarijn (in de verhouding 1/5) of enkele verse takken in een bokaal van ong 700 ml doen en overgieten met een rode zachte huiswijn en regelmatig schudden Vijftien dagen laten trekken en na het zeven, 50 ml jenever en een 50 ml cognac met 250 gram honing en 200ml water laten smelten, samenvoegen en op fles nog enkele weken laten rusten. Deze wijn is een stimulerende wijn die de bloeddoorstroming verbetert, het verkwikt lichaam en geest. Na een vermoeiende dag een absolute aanrader.
• Peterseliewijn (hartwijn): Een hand vol bladpeterselieblaadjes en stengels Rode wijn 1 liter Appelazijn 2 eetlepels Honing 300g oplossen in 50 ml jenever en een scheutje cognac De peterselie in de wijn enkele minuten laten koken samen met de azijn Even laten rusten en afkoelen en de honingoplossing toevoegen Zeven en in een fles gieten Een kuur van drie weken, drie x per dag een likeurglas is goed en versterkt het hart, deze wijn is vitaliserend, ontgiftend en bloeddrukregulerend.
Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 6
7
• Aperitief op basis van schuimwijn en meidoornsiroop: Ingrediënten • • • •
meidoornbessen rietsuiker twee citroenen schuimwijn
Werkwijze Meidoornsiroop : pluk op een zonnige herfstnamiddag zoveel mogelijk meidoornbessen (aug/sept). Was ze en zet ze in een kookpot op een vuur en laat ze zachtjes koken gedurende enkele uren (hier kunnen eventueel nog sleedoornbessen, vlierbessen of andere bessensoorten bijgevoegd worden). Zeven en uitpersen door een neteldoek of filter en hier een gelijke hoeveelheid suiker en het sap van twee citroenen aan toe voegen. Opnieuw aan de kook brengen en overgieten in een glazen fles. Luchtdicht afsluiten en enkele keren omdraaien zodat het laatse beetje lucht in de fles gestereliseerd is. Koel wegzetten tot gebruik bvb in de kelder. Een scheutje (afhankelijk van de smaak) van deze siroop in een glas gieten en de schuimwijn erbij doen, eventueel afwerken met een ijsblokje waarin een bes of een bloem(blaadje) zit. Meidoorn is een struik waarvan alle delen, bloesem-blad-vrucht, gebruikt kunnen worden, het regelt de bloeddruk en geeft kracht aan het hart (ook bij hartkloppingen). Het wordt gebruikt in de farmaceutische industrie voor het maken van hartregulerende bioprodukten.
8. Recepten van likeuren:
• Ananaslikeur: Een kleine doos ananas in stukjes afgieten en in een bokaal doen Overgieten met 150 gr suikeroplossing De volgende dag 1 vanillestaafje en 2 schijfjes citroen erbij doen Met graanjenever overgieten en af en toe schudden Dit geheel tien dagen laten trekken en dan zeven Nog een tijdje (ong een maand) laten rusten vooraleer ervan te genieten
• Eierlikeur “Thuringer”: 14 eigeel 500 gr suiker 3 staafjes vanille Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 7
8
½ liter rum ½ liter vloeibare room Eigeel, suiker en vanille opwarmen al roerend “au bain marie” tot het dik wordt Langzaam rum en room toevoegen Koud bewaren (ong 2 maanden houdbaar)
• Bierlikeur: Een flesje sterk bier (bvb duvel of grimbergen) 33 cl 166 g bruine suiker 1 kaneelstokje 85 ml rum 4 kruidnagels (de hoeveelheden werden hier herberekend om geen ton te moeten vullen ;-) Het bier met de suiker en de specerijen 15’ min koken Van het vuur nemen De rum toevoegen en een uurtje laten trekken Op flessen trekken
• Kriekenlikeur: Ingrediënten • • • • •
750cl kriekenbier 1 fles kriekenwijn 200 g kandijsuiker (wit) 1 zakje vanillesuiker 250 cl alcohol van 96° vol
Werkwijze Warm bier, wijn en suiker op tot 55° C. Laat afkoelen. Voeg de alcohol toe en laat twee weken trekken op een warme plaats maar niet in de zon. Zo eenvoudig is dat.
• Kruidenlikeur: Ingrediënten • • • •
70 cl alcohol van ong 30 à 40° 250 ml water 200 g rietsuiker 4 kruidnagels (gevijzeld) of kan eventueel ook in een schijfje citroen gestoken worden en zo bijgevoegd
Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 8
9
• • • • • • •
40 korianderzaadjes (gevijzeld) 4 theelepels anijszaad (gevijzeld) 10 jeneverbessen (gevijzeld) 2 stokjes kaneel 1 theelepel gemberpoeder 50 ml bloemen of kruidenwijn 3 takjes tijm
Werkwijze Doe kruidnagel, anijs, koriander, jeneverbessen, gember, tijm, kruidenwijn en kaneel samen in een donkere fles en overgiet met de alcohol. Macereer twee weken op een warme donkere plaats. Schud geregeld. Kook na twee weken het water, los de suiker erin op en laat afkoelen. Giet de alcoholoplossing met de kruiden door een koffiefilter en voeg hier het afgekoeld water en suiker aan toe. Bewaar koel.
• Mispelwinterlikeur: Ingrediënten • • • •
1 à 2 kruidnagels voor elke mispel 300 g mispels (niet stuk snijden) 300 g witte suiker (anders is je drankje donker) 1 liter alcohol van 38°
Werkwijze Steek de kruidnagels in de mispels. Doe alles in een grote glazen pot. Voeg de andere ingrediënten erbij en laat 3 maanden staan. Doe dan de kruidnagels uit de mispels en laat nog drie maanden staan. Je moet wel even geduld hebben, maar het wachten brengt op: een lekker drankje.
• Glühwein: Ingrediënten • • • • • •
1 l rode wijn 100 g rietsuiker 1 mespunt: gemalen kruidnagels, kaneel en nootmuskaat 1 citroen en sinaasappel in stukjes Een half glas vlier, meidoorn of sleedoornsiroop
Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 9
10
Werkwijze: Doe alle ingrediënten in een kookpot. Verwarm tot 65 graden. Laat 30 minuten trekken. Giet door een zeef en vul de glazen waar je eerst 1 cc rum in hebt gedaan.
• Meidoornlikeur: Ingrediënten • • •
een fles brandewijn of eau-de-vie (alcohol 40°) een paar handen vol meidoornbloesems (of/en bessen van sleedoorn, braam, rozebottels, lijsterbes gekookt, vlier...) rietsuiker 250 gr
Werkwijze Alle bessen in een grote 2 liter bokaal doen en overgieten met eau de vie van 40° 2 weken laten staan op de vensterbank en af en toe schudden Daarna zeven en de rode vloeistof vol vitaminen afwerken met een honingoplossing, 200 g honing met 200 ml water waarin een scheutje oranjebloesemwater. Afsmaken en zien of het nog zoeter moet zijn. Laten rusten gedurende enkele maanden voor het lekkere goedje te drinken.
• Sleedoornlikeur: Ingrediënten • • • •
1,5 l brandewijn of jenever 250cl water 350gr suiker 500gr sleedoornbessen
Werkwijze: Een versterkende drank van zongerijpte sleedoornbessen. Activeert de opbouwende processen van de stofwisseling en geeft zo nieuwe kracht en energie. Bereiding: Was de vruchtjes en doorprik ze met een stopnaald. Kook de suiker met het water tot siroop. Laat de siroop helemaal afkoelen en giet dit bij de brandewijn. Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 10
11
Doe de sleedoornbessen in bokalen en giet er de gesuikerde brandewijn over. Laat de drank op een warme plek staan en schud er geregeld eens mee. Wacht tenminste tot Kerstmis om het heerlijke vocht aan de lippen te brengen.
•
Limoncello:
Ingrediënten: • • • •
3 biologische citroenen 200 g witte kristalsuiker 250 ml water 200 ml zuivere alcohol van 94°
Bereidingswijze: De citroenen moeten biologisch zijn met een onbehandelde schil. De citroenen worden eerst goed gewassen. De dunne gele bovenzijde van de citroen wordt er met behulp van een dunschiller (zoals bij wortelen) afgehaald. De dunne gele schillen worden nu in een bokaal gedaan, daarna er de pure alcohol overgieten. De bokaal wordt daarna afgesloten en de inhoud ervan gedurende een week laten trekken. Na een week maken we een siroop van kokend water en suiker. Dit mengsel 5 minuten laten koken, de siroop laten afkoelen en toevoegen aan de citroengele alcohol. Het mengsel filteren (koffiefilter in een trechtertje). De gefilterde massa in propere, klare glazen flessen gieten en deze een plaats geven in een donkere, frisse plaats (beschutten tegen zonlicht). Na twee à drie weken is de likeur op smaak. Serveertip: Deze likeur enkele uren voor het uitschenken in de diepvries plaatsen. IJskoud is het drankje op zijn best, ook de glaasjes mogen vooraf gekoeld worden in het diepvriesvak. Deze handelingen geven een stijlvolle citroenlikeur als eindresultaat! Limoncello kan ook gebruikt worden in ijsdesserts, fruitsalades, longdrinks of cocktails.
Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 11
12
• Pompelmoeslikeur: Ingrediënten: • • • •
2 roze pompelmoezen 0,5 liter jenever 20 klontjes suiker 2 clementijnen of mandarijne
Bereidingswijze: Vooreerst de pompelmoezen, mandarijnen of clementines met een fruitpers uitpersen. Het grootste deel van het losgekomen vruchtvlees toevoegen aan het sap. Zoveel mogelijk de pitten verwijderen. In een bokaal het vers geperste vruchtensap doen samen met de suiker en de jenever. Enkele dagen laten trekken, wat ook heel belangrijk is: elke dag de ingrediënten goed dooreenschudden tot de suiker is opgelost en een emulsie vormt met het sap en de jenever. Alles overgieten in een mooie fles. Deze vruchtenjenever is lekker als aperitief, wel koel geserveerd opdienen.
• Sinaasappelkoffiebonenlikeur: Ingrediënten: • • • • • •
een sinaasappel (biologisch en onbehandeld) 40 koffiebonen 40 klontjes suiker 0,5 l jenever van 35° 0,5 l thee van gember en kamille 200 g suiker
Bereidingswijze: Spoel de sinaasappel en maak daarna regelmatig verspreid gaatjes met een fijn mesje of een ander scherp voorwerp tot in het sinaasappelvlees. Duw in deze holtes (betrekkelijk diep) de koffiebonen. Vervolgens leg je de sinaasappel in een bokaal (met deksel) samen met de 40 suikerklontjes, daarna de graanjenever (min35°) er aan toevoegen. Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 12
13
Draai de scheel op de bokaal, laat deze emulsie gedurende 40 dagen trekken. Filteren van de gele vloeistof De suiker oplossen in de getrokken thee van gember en kamille De thee bij de alcohol gieten en goed doorroeren In een mooie fles gieten Deze drank is zoet en heel lekker, het is een stimulerend en verwarmend voor het organisme.
• Frambozenlikeur: Ingrediënten: • • • •
250 g verse frambozen ( eventueel ook diepgevroren) 200 witte kandijsuiker 1 vanillestok 0,5 l wodka
Bereidingswijze: Neem 250 gr vers geplukte en gezonde frambozen (indien geen verse frambozen beschikbaar zijn, zijn diepgevroren frambozen een goed alternatief). Spoel de frambozen kort en laat ze uitlekken. Neem een vanillestokje en snij het met een mes overlangs open zodat de smaak ervan ten volle kan ontplooien in de drank. WEETJE: de vanillestok is de vrucht van de vanilleorchidee (Vanilla planifolia)? Doe de frambozen, vanillestok en de kandijsuiker in een propere bokaal (1 liter) en overgiet met de wodka. Sluit de bokaal goed af en plaats hem op een koele plaats. Laat het mengsel trekken gedurende een 6 – tal weken, daarna kan je het geheel zeven en in een mooie fles of karaf overgieten.
• Goudsbloemfruit likeur: Ingrediënten: Schil van 1 citroen fijn gepeld Verse muntblaadjes, een handvol 2 staafjes kaneel 7 goudsbloemhoofdjes
Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 13
14
1 potje fruit op blik met de siroop Alles samen in een bokaal voegen en overgieten met vodka 3 weken laten trekken en na het zeven de suikeroplossing toevoegen (200 g suiker en 250 g water oplossen) Alles op fles zetten en minstens enkele weken laten rusten.
•
Clementine-citroenlikeur:
Ingrediënten • • • •
0,5 l wodka van 45 ° 5 clementines (bio) 2 citroenen (bio) 300 g suiker
Bereiding: Was de clementines en citroenen goed vooraleer aan de bereiding te beginnen. De schil van de vruchten er zeer dun afhalen (dunschiller), liefst helemaal geen wit van de schil gebruiken. Doe de schillen in een glazen bokaal en voeg de helft van de wodka toe zodanig dat de schillen er goed onder zitten. Pers daarna de clementines en één citroen uit. Giet het geperste sap in een tweede glazen bokaal en doe de rest van de wodka er overheen. Na ongeveer drie dagen kunnen de schillen uit de alcohol verwijderd worden (zeven), waarna dit ingrediënt bij het mengsel van het fruitsap met alcohol wordt gegoten. Om de likeur helder te krijgen is één of tweemaal filteren (koffiefilter) voldoende. Voeg vervolgens de droge suiker toe en laat deze goed oplossen. Na zes weken is de likeur klaar na (indien nodig) nog een laatste keer filteren.
• Likeuren op basis van thee: Benodigdheden: • •
30 g thee (of enkele zakjes) van bloemen, fruit of specerijen (naar iegen keuze) 0,5 liter alcohol van 40°
Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 14
15
• • •
200 g rietsuiker 1 glas kokend water 1 kaneel stokje
De thee in een theepot doen en hier het kokend water bijdoen en goed omroeren Het deksel op de pot plaatsen en ongeveer 5 minuten laten intrekken, waarna alles gezeefd wordt. Opslaan in een bokaal en er de 200 gram suiker, het kaneelstokje en de alcohol toevoegen, dit alles afgedekt gedurende minstens 1 week rustig laten staan. Hierna alles opnieuw door een zeefje gieten en dan in flessen doen. Hoe ouder deze likeur wordt , (minstens 2 maanden) hoe lekkerder die wordt.
Conclusie: Er zijn talrijke kruiden die de moeite waard zijn door hun geneeskracht en aroma’s en oneindige combinaties mogelijk. Deze wijnen en likeuren bevatten voldoende suiker en alcohol om bewaard te kunnen worden, het is normaal dat ze troebelder kunnen worden met de tijd, de smaak verbetert normaal met de jaren. Bij de minste twijfel, na ongeveer een jaar, doe ze dan weg en herbegin aan een volgende reeks ;-) Het belangrijkste is de zekerheid te hebben dat: - Alleen de planten waar je zeker van bent gebruikt worden. Er zijn veel giftige kruiden die gelijkaardige bloeiwijzen hebben, dus wees voorzichtig! - Er steeds met zuiver materiaal gewerkt wordt (dit geld zeker voor elke bereiding) - Dat je creatief bent en er plezier aan beleeft!
Martine
Medicinale wijnen en kruidige likeuren
Ongena Martine
Page 15
