Heerlen heeft t! Horeca- en evenementenstructuurvisie. nummer 111x datum 2 december 2002

Heerlen heeft ‘t! nummer

111x00023.05670

datum

2 december 2002

Horeca- en evenementenstructuurvisie

Documentatiepagina Opdrachtgever(s):

Gemeente Heerlen

Titel rapport:

Heerlen heeft 't, Horeca- en evenementenstructuurvisie

Rapporttype:

eindrapport

Rapportnummer:

111x00023.05670

Datum:

2 december 2002

Contactpersoon opdrachtgever(s):

de heer Hans van der Logt

Gemeentelijke stuurgroep

Wethouder Vrolings (voorzitter) Burgemeester A. Sakkers (vertegenwoordigd door M. Mastenbroek van bureau OOV) Wethouder T. Prickartz Wethouder L. Damen G. van der Bijl (directeur SO) J. Stevelmans (Koninklijke Horeca Nederland, afdeling Heerlen) H. van der Logt (projectleider)

Projectgroep

Projectleiding & milieu : Hans van der Logt Dienst Stadsontwikkeling : Winand van der Kooij Openbare Orde & Veiligheid : Jo de Bie Dienst Openbare Werken : Jack Beckers Contactpunt Cultuur & Evenementen : Toine Vincken Politie, basiseenheid Heerlen-Centrum : Jan Senden St. Centrummanagement Heerlen-Centrum : Bert Theelen St. Centrummanagement Hoensbroek : Jo Evers Koninklijke Horeca Nederland : Ger Schmeits

Projectteam BRO:

de heer Roeland Mathijsen, de heer Ange van den Berg, de heer John van den Berg en de heer Felix Wigman

Beknopte inhoud:

Dit rapport beschrijft de structuurvisie horecaen evenementen in het kader van het project Heerlen heeft ‘t. Er wordt ingegaan op de gewenste ontwikkeling van de horeca en evenementenfunctie, waarbij het versterken van de Heerlen als centrumgemeente in de Parkstad steeds de leidraad is. De ambitie van de gemeente is vertaald naar uitgangspunten en vervolgens naar concrete aanbevelingen per gebied en per functie.

SAMENVATTING Aanleiding en doelstelling De gemeente Heerlen wil de functie van Heerlen als centrum van de Parkstad behouden en verder uitbouwen, onder andere door een sterk horecaen evenementenaanbod. Dit was voor de gemeente aanleiding het project Heerlen heeft ’t, integraal horeca en evenementenbeleid te starten. De uitvoering van dit project heeft de gemeente in 2000 uitbesteed aan de BRO, adviseurs in ruimtelijke ordening, economie en milieu en Polyground Management en Advies. De (algemene) centrale doelstelling van het project Heerlen heeft ’t is: ’Handhaven en verbeteren van de kwaliteit van de horeca en de evenementen en het tot stand brengen van een evenwicht tussen levendigheid, veiligheid en leefbaarheid.’ Werkwijze Het project Heerlen heeft ‘t is opgedeeld in 4 fasen, namelijk een horecastructuur en evenementenvisie, een integrale horecaen evenementennota, het afsluiten van een raamconvenant en uitvoering van het convenant en het opstellen van operationeel beleid. Als onderbouwing van de visie is een bouwstenennotitie opgesteld waarin de 19 uitgangssituatie (o.a. vraag, aanbod en mening betrokkenen) centraal staat . Uitgangspunten voor de visie • De gemeente Heerlen is de hoofdkern in Parkstad Limburg en deze functie moet verder uitgebouwd worden. • Het centrum van Heerlen is binnen de gemeente het gebied waar de horeca met een bovenlokale functie is gesitueerd. In de stadsdelen en buurten heeft de horeca een buurtfunctie, is ondersteunend aan andere voorzieningen en wordt optimaal gefaciliteerd. • In het centrum worden gebieden aangewezen met horeca als hoofdfunctie. Veder wordt gestreefd naar verdere concentratie van het aanbod, ter versterking van het profiel als horecastad en ter regulering van de mogelijke overlast. • De economische betekenis van evenementen wordt vergroot. • De evenementen zijn verspreid over het centrum en de buurten. • De visie moet nieuwe ontwikkelingen stimuleren maar ook bestaande ondernemers en organisatoren prikkelen om hun concepten verder te optimaliseren. • De gebieden waar horeca en evenementen plaatsvinden moeten optimaal zijn toegesneden op dit gebruik. • De relatie tussen de horeca, evenementen en andere voorzieningen in de stad zoals winkels en diensten wordt versterkt.

19

Heerlen heeft ‘t, Horeca- en evenementenstructuuronderzoek, BRO 2000

Samenvatting

Visie horeca Samenvattend geldt de volgende ontwikkelingslijn voor de horeca in Heerlen: • In het centrum zijn het Pancratiusplein en het Wilhelminaplein de belangrijkste horecaconcentratiegebieden, waarbij beiden een eigen profiel en doelgroep hebben, namelijk: − multifunctionele horeca op het Pancratiusplein; − restauratieve horeca op het Wilhelminaplein. • Naast de invulling van de horeca is veiligheid op alle vlakken van groot belang. Concentratie van de horeca geeft tegelijkertijd concentratie van de overlast. Dit stelt eisen aan de gemeentelijke organisatie wat betreft de inzet van mankracht voor het waarborgen van de openbare orde en veiligheid. • Voor de andere concentratiegebieden geldt de volgende ontwikkelingslijn: − Pancratiusstraat: handhaving van het aantal horecazaken en verbetering van de uitstraling van het gebied. Voor cultuurgetinte horeca kan een uitzondering worden gemaakt (per geval te beoordelen); − Willemstraat: handhaving huidig aanbod, zoekgebied voor discotheekvestiging en verbetering uitstraling openbaar gebied; − Bongerd: beperkte uitbreiding horeca en verbeteren terras- en pleinfunctie. • De ontwikkelingsmogelijkheden van horeca buiten de hierboven beschreven gebieden hangt sterk samen met de andere functies in de stad (winkels, vrijetijdsvoorzieningen). De horeca in het plan Centrum-Noord is ondersteunend aan de daar gevestigde voorzieningen en heeft geen autonome trekkracht. • De horeca in de stadsdelen en buurten heeft en houdt voornamelijk de buurtfunctie. Ook zijn hier meer grootschalige horecabedrijven gesitueerd die vanwege de omvang of verkeersaantrekkende werking niet passen in het centrum. Gebieden waar de horecaontwikkeling aandacht hoeft, zijn: − De Woonboulevard; de forse uitbreiding van het grootschalige winkelaanbod is aanleiding om ook het aantal horecavoorzieningen uit te breiden; − Akerstraat-Noord; verbetering van de uitstraling van dit gebied door onder andere beëindiging van 3 coffeeshops; − Hoensbroek; versterking van het horeca-aanbod op de Markt; − (Politiebasiseenheid) Heerlen-Zuid; inpassing van één coffeeshop. Visie evenementen • De evenementen worden ingedeeld in A, B- of C-evenementen. De toewijzing aan één van deze categorieën gebeurt op basis van de bijdrage van het evenement aan de stedelijke functies. • De evenementen worden gespreid over specifieke locaties en volgens een maximumstelsel. • Evenementen moeten zoveel mogelijk aansluiten bij de eigen identiteit, sfeer en functie van de verschillende locaties.

Samenvatting

•

•

• •

Pancratiusplein, Van Grunsvenplein, Bongerd en Bekkerveld moeten fysiek geschikt worden gemaakt als primaire evenementenlocatie (De plannen voor het Van Grunsvenplein zijn reeds gerealiseerd). Het evenementenbeleid stelt zich ten doel om het aantal A-evenementen te laten stijgen tot 6 à 8, het aantal B- en C-evenementen (ook in de buurten) te consolideren en het aanbod op elkaar en in Parkstadverband af te stemmen. Het bieden van eenduidige spelregels voor alle partijen (o.a. sectoraal geluidbeleid bij evenementen). De consequentie van dit beleid is een sterkere belasting van het ambtelijk apparaat, met name waar het gaat om controle- en handhaving.

Samengevat gelden per categorie evenement de volgende gemeentelijke taken: Categorie

A-evenement

B-evenement

C-evenement

1. Afhandeling vergunningen

+

+

+

2. Facilitaire dienstverlening

+

+

+

3. Financiële ondersteuning

+

0

-

4. Organisatorische steun

+

0

-

5. Overige dienstverlening-/advies

+

+

+

6. Controle- en handhaving

+

+

+

Taak

+ = wel, 0 = weinig, - = geen

Vervolgtraject De visie op horeca en evenementen wordt in de volgende fase verder uitgewerkt in beleidsaanbevelingen. Uitgangspunt is daarbij dat de visie in eenduidig, handzaam beleid wordt vertaald, en dat alle relevante regelgeving voor de functies horeca en evenementen gebundeld is. Dat schept duidelijkheid voor alle betrokken partijen. Een belangrijk instrument om ervoor te zorgen dat het beleid gedragen wordt door alle betrokken partijen en met name bewoners, is een eenduidige en adequate handhaving.

Samenvatting

Inhoudsopgave

pagina

1. AMBITIES HORECA EN EVENEMENTEN HEERLEN 1.1 1.2 1.3 1.4

3

Inleiding Project Heerlen heeft 't Ambities gemeente Heerlen Conclusies bouwstenennotitie

3 3 5 6

2. VOORWAARDEN AAN DE INTEGRALE VISIE 2.1 2.2 2.3 2.4

9

Inleiding Organisatorische verankering Beleidsmatige verankering Uitgangspunten voor de integrale visie

9 9 11 13

3. HORECAVISIE OP HOOFDLIJNEN

15

4.1 Inleiding 4.2 Vijf invalshoeken 4.3 Visie per bedrijfsgroep 4.3.1 Ontwikkelingsmogelijkheden algemeen 4.3.2 Maaltijdverstrekkers 4.3.3 Drankverstrekkers 4.3.4 Spijsverstrekkers 4.3.5 Logiesverstrekkers 4.4 Horeca in de stadsdelen en buurten

15 15 18 18 19 20 23 23 25

5. UITWERKING HORECAVISIE

27

5.1 Uitgangspunten 5.2 Heerlen-centrum 5.2.1 Pancratiusplein/Pancratiusstraat 5.2.2 Wilhelminaplein 5.2.3 Willemstraat 5.2.4 Bongerd 5.2.5 Elders binnenstad 5.2.6 Elders Heerlen-Stad 5.3 Hoensbroek 5.3.1 Markt/Kouvenderstraat 5.3.2 Akerstraat-Noord 5.3.3 Elders Hoensbroek

Inhoudsopgave

27 29 29 32 32 33 33 35 35 35 36 37

1

5.4 Heerlerheide 5.5 Heerlerbaan 5.6 Conclusie

6. EVENEMENTENVISIE OP HOOFDLIJNEN 6.1 6.2 6.3 6.4

37 38 38

41

Inleiding Kwantiteit Kwaliteit Tijdruimtelijke spreiding

41 41 42 44

7. UITWERKING EVENEMENTENVISIE

47

6.1 6.2 6.3 6.4

Inleiding Van visie naar beleid Beleidsmatige verankering Conclusie

2

47 47 47 50

Inhoudsopgave

1.

AMBITIES HORECA EN EVENEMENTEN HEERLEN

1.1

Inleiding

Deze horecaen evenementenstructuurvisie schetst de lange termijn voor de ontwikkeling van de horeca en evenementen in Heerlen. De visie is onderdeel van het project Heerlen heeft ‘t. De opzet en doelstellingen van dit project worden eerst weergegeven. Vervolgens worden de ambities voor de gemeente Heerlen ten aanzien van de ontwikkeling van de horeca en evenementen geschetst. De ambities komen voort uit de ‘Ontwikkelingsvisie Heerlen 1997-2010’, de gesprekken met de 1 gemeente en de Bouwstenennotitie Horeca .

1.2

Project Heerlen heeft 't

Aanleiding Heerlen als centrum van de Parkstad. Deze functie wil de gemeente Heerlen behouden en verder uitbouwen, onder andere door een sterk horecaen evenementenaanbod. Tegelijkertijd dienen de negatieve effecten van dergelijke functies tot een minimum beperkt te worden. Tevens constateert de gemeente dat de afstemming tussen partijen (zowel intern als extern) te wensen over laat en het ontbreekt aan een integrale visie en beleid. Deze factoren waren voor de gemeente aanleiding het project Heerlen Heeft ’t, integraal horeca en evenementenbeleid te starten. Doelstelling en opzet De uitvoering van dit project heeft de gemeente in 2000 uitbesteed aan de BRO, adviseurs in ruimtelijke ordening, economie en milieu en Polyground Management en Advies. De (algemene) centrale doelstelling van het project Heerlen heeft ’t is: ’Handhaven en verbeteren van de kwaliteit van de horeca en de evenementen en het tot stand brengen van een evenwicht tussen levendigheid, veiligheid en leefbaarheid.’ Om de doelstelling te bereiken is het project opgedeeld in 4 fasen: Fase 1: Horecastructuur en evenementenvisie; Fase 2: Integrale horecaen evenementennota; Fase 3: Afsluiten raamconvenant; Fase 4: Uitvoering convenant en opstellen operationeel beleid.

1

Gemeente Heerlen, Bouwstenennotitie horeca, BRO 2000

Hoofdstuk 1

3

In de eerste fase wordt een ruimtelijk-functionele visie opgesteld voor horeca en evenementen. Hierin komt aan de orde welke ontwikkelingen (naar type, functie, locatie en randvoorwaarden) gewenst zijn om het voorzieningenaanbod in de gemeente Heerlen te versterken. Deze visie wordt in fase 2 vertaald in een beleidsplan, waarin wordt aangegeven op welke wijze het beleidsinstrumentarium kan worden ingezet (in de vorm van aanbevelingen). Vervolgens worden in een convenant, dat zal worden ondertekend door alle betrokkenen, concrete afspraken, taken en verantwoordelijkheden vastgelegd (fase 3). In fase 4 wordt het convenant middels een straatgerichte aanpak uitgevoerd en wordt het beleid verder uitgewerkt. Tijdens fase 1 is voor het centrum van Heerlen een convenant Veilig Uitgaan opgesteld. Dit deelconvenant wordt in fase 3 geïntegreerd met het convenant voor de totale horeca. Draagvlak voor de visie Diverse partijen zijn op de volgende wijze bij de totstandkoming van de visie betrokken: • De tussentijdse resultaten zijn inhoudelijk besproken met een projectgroep, waarin zowel de Gemeente Heerlen, de horeca, de politie als het Centrummanagement vertegenwoordigd zijn. • De stuurgroep bewaakt de voortgang en kwaliteit van het project en beslist na afloop van elke fase over de voortgang en richting. • Er zijn diverse gesprekken met betrokkenen (horeca, bewoners, winkeliers, gemeente, evenementenorganisatoren, politie, brouwerijen) gevoerd over hun 2 wensen en ideeën . 3 • Middels een mini-symposium is de eerste visie getoetst bij de betrokkenen . Opgave voor de gemeente Met dit project zet de gemeente Heerlen een proces in dat niet stopt bij een visie. De keuzes dienen te worden verankerd in beleidsinstrumenten en vervolgens ook uitgevoerd middels de Kwaliteitskringen. Daarnaast is het zo dat het beleid en de keuzes die worden gemaakt gedurende het proces steeds beter vorm krijgen. De aanbevelingen uit de beleidsnota worden verder geconcretiseerd in het convenant en de Kwaliteitskringen en kunnen uiteindelijk worden verwoord in een gemeentelijk horecaen evenementenbeleidsplan.

2 3

Een samenvatting van deze gesprekken is te vinden in de Bouwstenennotitie Samenvatting Symposium Heerlen heeft ‘t, BRO 2001

4

Hoofdstuk 1

1.3

Ambities gemeente Heerlen

In de Ontwikkelingsvisie Heerlen 2010 wordt het streefbeeld voor de gemeente in 2010 omschreven als: ‘B(l)oeiend centrum van de Parkstad’. Elementen die deze (ruimtelijk-functionele) ambitie mede gaan bepalen zijn: • 10 jaar eenduidig beleid; • een hoge omgevingskwaliteit; • samenwerking en grote betrokkenheid van alle partijen in de stad; • grote naamsbekend Heerlen; • kritisch oog voor nieuwe economische en culturele ontwikkelingen; • verbeterde woonkwaliteit; • nieuwe economische bedrijvigheid; • intensieve samenwerking tussen (regionale) hogescholen en bedrijfsleven; • samenwerking en wisselwerking Heerlen en Aken; • versterkte winkelfunctie in het centrum; • een goed ontsloten en bereikbare stad (auto, OV en fiets); • attractiever uitstraling door nieuwe architectuur en stedenbouw; • trotse bewoners. De ambitie van de gemeente Heerlen ten aanzien van horeca en evenementen is: ‘Het clusteren van horeca en evenementen (in het centrum van Heerlen), met een zo grote diversiteit en (regionale) uitstraling dat alle doelgroepen (bewoners én bezoekers) bediend kunnen worden’. De centrumfunctie van de stad en de regionale positie staat in de horecaen evenementen ambitie centraal. Daarbij mag echter niet uit het oog worden verloren dat ook horeca en evenementen in de buurten een belangrijke rol hebben voor de bevolking van Heerlen. Wat momenteel nog ontbreekt, is een duidelijke integrale visie ten aanzien van de gewenste ontwikkeling van het centrum van Heerlen (gewenste profiel, de speerpunten voor de komende jaren) en de plaats van de horeca en evenementen daarin. Ook een toeristisch-recreatief beleid is nog niet aanwezig. De aanbevelingen uit deze nota kunnen eenvoudig worden geïntegreerd in dergelijke plannen. De ambitie wordt in de hoofdstukken 3 en 5 voor zowel horeca als evenementen uitgewerkt in concrete doelstellingen.

Hoofdstuk 1

5

1.4

Conclusies bouwstenennotitie

Uit de Bouwstenennotitie horeca komen de volgende conclusies ten aanzien van de sterke en zwakke punten en kansen en bedreiging voor de horeca en evenementen in Heerlen: Horeca: sterk, zwak, kans, bedreiging Sterke punten Markt • Bovengemiddeld horeca-aanbod qua aantal vestigingen • Concentratietendens in het centrum en verbetering herkenbaarheid • Kwalitatief sterk aanbod aan Pancratiusplein • Ontwikkeling Glaspaleis met culturele voorzieningen en horeca • Enkele regionale trekkers buiten het centrum (bijv. de Peppermill, Kasteel Hoensbroek, Auberge de Rousch) • Ruim en gevarieerd horeca-aanbod in de buurten • Alle doelgroepen worden door de horeca in Heerlen bediend • Lichte toename van de Heerlense bevolking Omgevingsstructuur • Ruimtelijke scheiding van dagen avondfunctie in de horecagebieden • Enkele duidelijke horecagebieden in de binnenstad (Pancratiusplein, Wilhelminaplein) • Aaneengesloten horecafront aan Pancratiusplein-Zuid • (Her)inrichting Pancratiusplein en Wilhelminaplein • Pleinen (Pancratiusplein, Bongerd) bieden mogelijkheden voor terrassen en evenementen • In de buurten veel menging met andere (buurt)functies

Zwakke punten • Weinig vernieuwende horecaconcepten, met name in restaurantsector • Weinig restaurants in het bovengemiddeld segment in het centrum • Beperkt aantal terrasgebieden / relatie met de winkels • Beperkte herkenbaarheid horecagebieden • Door bewoning in het centrum mogelijke conflicten • Weinig recreatieve bezoekers • Heerlen-centrum geen nachtfunctie • Draagvlak voor buurthoreca loopt terug (leefbaarheid) • Beperkte (boven)regionale trekkracht • Maastricht, en in mindere mate Valkenburg, Sittard, Kerkrade en Aken als concurrent • Beperkte relatie Pancratiusplein-Zuid en –Noord • Matige relatie winkelgebied en horecagebied: hierdoor beperkte dagfunctie • Beperkte omgevingskwaliteit horecagebieden (Pancratiusstraat, Willemstraat en AkerstraatNoord) • Slecht imago Heerlen (o.a. Stationsgebied en Akerstraat-Noord) • Veel donkere plekken in de stad • Beperkte relatie horecagebieden in binnenstad met andere commerciële functies • Rondhangende jeugd • Drugsproblematiek • Onveiligheidsgevoel

Organisatie • Groot aantal ondernemers aangesloten bij KHN • Weinig afstemming tussen partijen en ontbreken • Horecaondernemers organiseren zich steeds gezamenlijke visie beter op gebiedsniveau (bijv. Pancratius-Zuid) • Betrokkenheid gevestigde horeca beperkt • Weinig samenwerking buurthoreca • Horecataken verspreid over gem. afdelingen • Weinig afstemming gemeentelijke afdelingen • Geen centraal gemeentelijk aanspreekpunt • Afstemming gemeente en politie • Beperkte politiecapaciteit op uitgaansavonden

6

Hoofdstuk 1

Beleid • Aantal problemen zijn beheersbaar (geluidsoverlast, terrassen, handhaving, verlichting) • Intentie opstellen horecabeleidsplan • Convenant Veilig Uitgaan Heerlen Centrum Kansen • Concentratiegraad horeca in deelgebieden • Herinrichting openbare ruimte • Ruimtelijke relatie horeca met andere functies • Verbeteren organisatie en communicatie • Andere doelgroepen (ouderen, allochtonen) • Thematisering / filialisering

• Duidelijk gemeentelijk beleid ontbreekt • Handhaving horecaoverlast geen prioriteit bij gemeente en politie

Bedreigingen • (Toenemende) concurrentie van andere steden, o.a. discotheek Roda Stadion • Horeca-invulling Centrum Noord • Toenemend ‘zap-gedrag’ horecabezoeker • Vergrijzing en ontgroening van de bevolking • (Verharding) criminaliteit • Branchevervaging

Evenementen: sterk, zwak, kans, bedreiging Sterke punten • Divers aanbod aan evenementen • Spreiding zowel in centrum als over de buurten • Diverse doelgroepen worden door evenementen in Heerlen bereikt • Pleinen bieden mogelijkheden voor houden van evenementen (Pancratiusplein, Van Grunsvenplein, Bekkerveld) • Veel (volks)culturele evenementen in Parkstad • Beheersbare problemen (geluidsoverlast, terrassen, handhaving, verlichting) • Sterk ontwikkeld verenigingsleven zorgt voor groot draagvlak organisaties Kansen • Meer korte binnenlandse vakanties en landelijke toename evenementenbezoek • Combinatie vakantie en evenementen • Andere doelgroepen (ouderen, allochtonen) • Thematisering • Parkstadevenementen / Limburgse evenementen • Aantrekken toeristische bezoekers • Gezamenlijke promotie van evenementen (initiatief CM) en afstemming • Herinrichting openbare ruimte

Hoofdstuk 1

Zwakke punten • Een massa-evenement ontbreekt • Geen samenhang tussen evenementen onderling • Beperkte samenwerking tussen verschillende evenementenorganisaties • Geen afstemming van evenementen in de tijd • Beperkte koppeling evenementen en andere voorzieningen (horeca, winkels) • Beperkte betrokkenheid gemeente • Vermaaksevenement (circussen, kermissen en carnaval) met bovenregionale uitstraling ontbreekt Bedreigingen • Vergrijzing en ontgroening van de bevolking • Ontbreken duidelijk profiel Heerlen (voor elk wat wils) • Beperktere motivatie voor vrijwilligerswerk • Handhaving heeft lage prioriteit bij politie en gemeente

7

8

Hoofdstuk 1

2.

VOORWAARDEN AAN DE INTEGRALE VISIE

2.1

Inleiding

Een belangrijke eis aan de horecaen evenementenvisie is het integrale karakter. Integraal vertaalt BRO als alles omvattend, rekening houdend met alle partijen, in afstemming met elkaar en vertaald in alle relevante beleidsvelden. Uiteraard stelt een integrale visie eisen aan de organisatorische verankering en de beleidsvertaling. Op beide aspecten wordt in dit hoofdstuk ingegaan. Bovendien worden de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de verdere uitwerking van de visie op horeca en evenementen aan het einde van dit hoofdstuk verwoord. Deze worden in de volgende hoofdstukken uitgewerkt naar gebieden, invulling en aandachtspunten.

2.2

Organisatorische verankering

Keuzes die voortkomen uit de integrale visie Het uitvoeren van een integrale visie en beleid legt keuzes op of stelt eisen aan de gemeentelijke organisatie: • Afdelingen die werken volgens de gezamenlijk uitgezette lijn, op een aantal vlakken: externe communicatie, vergunningverlening en handhaving. • Structurele of gestructureerde communicatie tussen de betrokken afdelingen over horecaen evenementenaangelegenheden. • Benoemen van de taken en verantwoordelijkheden voor horeca en evenementen. Wensen uit de markt Uit de gesprekken met belanghebbenden is de huidige (gemeentelijke) organisatie en de communicatie aangewezen als één van de grootste problemen op het gebied van horeca en evenementen in Heerlen. De marktpartijen hebben enkele wensen ten aanzien van de gemeentelijke organisatie en haar beleid. Zij wensen duidelijkheid in alle opzichten, een vast aanspreekpunt, een consequent beleid en handhaving van dat beleid. Verder dienen de procedures transparant en voor een ieder begrijpelijk te zijn. De dienstverlenende rol van de overheid moet juist in dit laatste tot uitdrukking komen.

Hoofdstuk 2

9

Suggesties Uit bovenstaande keuzes en wensen kunnen de volgende concrete suggesties worden gedaan ter verbetering van de organisatie rondom het integraal horecaen evenementenbeleid. Deze hebben niet uitsluitend betrekking op de gemeentelijke organisatie, maar gelden tevens voor de horeca en voor overleg tussen horeca, ge4 meente en politie : Binnen de gemeentelijke organisatie • Een 1-loket functie voor zowel de horeca als voor evenementen. Dit is het eerste aanspreekpunt voor de ondernemer en andere geïnteresseerden en hier wordt desgewenst verder verwezen naar de betreffende afdeling en persoon. • Het inmiddels opgerichte Contactpunt Cultuur en Evenementen moet uitgroeien tot hét loket waar je voor alle evenementengerelateerde zaken terecht kunt (ook voor vergunningen). • Bureau Openbare Orde en Veiligheid heeft een dergelijke loketfunctie voor vergunningverlening voor de horeca, maar dat is nog niet bij een ieder bekend. Dit kan worden uitgebouwd voor de economische en ruimtelijke vragen uit de markt. Koppeling aan het Contactpunt Cultuur en Evenementen ligt dan minder voor de hand, ook omdat beide afdelingen ruimtelijk van elkaar gescheiden zijn. • Afstemming tussen beide loketten is noodzakelijk (met name voor milieu-eisen en openingstijden). • Het aanwijzen (en vastleggen) van een ‘horecaen evenementenverantwoordelijke’ per relevante gemeentelijke afdeling. Dit is voor het loket het eerste aanspreekpunt bij nadere vragen. • Structureel overleg tussen deze personen over alle horecaen evenementengerelateerde zaken. Voor evenementen is verder de mogelijkheid aan te sluiten op het overleg van de ambtelijke werkgroep Evenementen en het voorstel van het CM om een evenementenplatform op te richten of een bestaande overlegstructuur hiervoor te benutten. • Werken volgens dezelfde procedures en met dezelfde visie (geen ad hoc beleid of uitzonderingen). Dat betekent transparante procedures met heldere spelregels in de aanvraag, behandeling en nazorg van evenementen. Bij de horeca • Benoemen van aanspreekpunten per horecagebied (zoals er nu al is voor Pancratiusplein-Zuid), zodat ook de gemeente bij bepaalde personen terecht kan.

4

In het convenant Veilig Uitgaan Heerlen-Centrum zijn afspraken gemaakt over de communicatie tussen de betrokken partijen. Het betreft hier echter dat deel van het centrumgebied waar de (avond)horeca is geconcentreerd: Pancratiusplein/Pancratiusstraat, Wilhelminaplein, Willemstraat (centrumzijde voor spoor) en Bongerd.

10

Hoofdstuk 2

Tussen gemeente, politie en horeca / evenementenorganisatoren • Structureel (gebiedsgericht) overleg tussen de gemeente, politie en Koninklijk Horeca Nederland, afdeling Heerlen over beleidszaken. • (Structureel) overleg tussen evenementenorganisatoren in Heerlen, Parkstad en de betreffende gemeenten. • Afstemming tussen gemeente en politie, onder andere over handhaving van de voorschriften, bijvoorbeeld over de openingstijden en geluidsnormen bij evenementen. • Duidelijk beleid en consequente handhaving ervan. • Het sluiten van een convenant, waarin onderlinge afspraken worden vastge5 legd . • Aanpak van de knelpunten op operationeel niveau, door Kwaliteitskringen. Vertaling in de gemeentelijke organisatie Hoe de gewenste organisatorische structuur moet worden ingepast in de gemeentelijke organisatie van Heerlen is op dit moment voor een aantal punten niet duidelijk. Dit dient nader te worden uitgewerkt in taken en verantwoordelijkheden van de betrokken afdelingen.

2.3

Beleidsmatige verankering

In de integrale visie worden uitspraken gedaan die niet alleen betrekking hebben op ruimtelijke ontwikkelingen, maar ook raakvlakken hebben met verkeer, milieu, handhaving en veiligheid. Alle deze aspecten moeten worden vertaald in het gemeentelijk beleid. De echte beleidsvertaling (op welke wijze het instrumentarium dient te worden toe- c.q. aangepast) vindt plaats in de beleidsnota.

5

Het (deel)convenant; Veilig Uitgaan Heerlen-centrum is eind juni 2002 door de partijen ondertekend. De uitvoering van dit convenant vormt een aparte fase binnen het project ‘Heerlen heeft ‘t’. Deze visie zal daarom niet verder op het convenant ingaan.

Hoofdstuk 2

11

Per beleidsveld zijn er de volgende aandachtspunten: Tabel 2.1

Beleidsvelden en aandachtspunten

Milieu, openbare orde en veiligheid

• • •

Ruimtelijk beleid

•

•

• •

Economisch beleid

•

Overig beleid

• • • •

Organisatie

• • •

Handhaving

• • •

Aanwijzen van horecaconcentratiegebieden, regels voor het geluidsniveau, openingstijden, festiviteiten, afval, etc. Mogelijkheden van de exploitatievergunning Overige aspecten zoals hinderlijk drankgebruik, drugsbeleid, geweld, glas op straat, wildplassen en brandveiligheid Benoemen van de gebieden waar horeca en evenementen kunnen plaatsvinden en de ruimtelijke voorwaarden waaraan die gebieden moeten voldoen De fysieke ruimte die is ‘gereserveerd’ voor een bepaalde functie en de ontwikkelingsmogelijkheden die desbetreffende functie op die locatie heeft (bestemmingsplan) Regels voor (winter)terrassen Ruimtelijke effecten van de functies horeca en evenementen: parkeerbehoefte, uitstraling van de gevels, reclamebeleid, wisselwerking met andere voorzieningen De economische functie van horeca en evenementen binnen totale voorzieningenpakket Werkgelegenheid binnen de bedrijfstak Regels paracommerciële horecabedrijven Reclamebeleid Drank en horecawet, Speelautomaten, Portiers, etc. Afspraken over organisatorische aspecten rondom het horecaen evenementenbeleid. Zie ook paragraaf 2.2 Onderlinge afspraken ter voorkoming van overlast van horeca en evenementen (huisregels, convenant) Een uniform handhavingsbeleid dat algemeen bekend is en duidelijk is Controle en toezicht op die regels Afspraken over aanpak overtredingen Taken en verantwoordelijkheden betrokken partijen (politie, gemeente en brandweer)

De afstemming met het beleid op andere terreinen (bijvoorbeeld bevorderen woonfunctie binnenstad) is noodzakelijk. Het bevorderen van horeca in bepaalde gebieden heeft direct consequenties voor de ontwikkelingsmogelijkheden van andere functies in dat gebied, zoals bijvoorbeeld wonen. Indien beide functies reeds naast elkaar bestaan kan naar andere oplossingen worden gezocht om de overlast tot een minimum te beperken.

12

Hoofdstuk 2

2.4

Uitgangspunten voor de integrale visie

Onderstaande keuzes zijn bepalend geweest voor de visie op horeca en evenementen in de volgende hoofdstukken. De organisatorische en beleidsmatige aandachtspunten zijn reeds aan de orde geweest. • • • •

•

• • •

• •

De gemeente Heerlen is de hoofdkern in Parkstad Limburg voor onder andere voorzieningen en deze functie moet verder uitgebouwd worden. De ambitie om horeca en evenementen, als belangrijke onderdelen van die voorzieningenstructuur, te versterken is hoog. De bestaande horecastructuur en evenementenaanbod is het uitgangspunt. Hier wordt in de toekomst zoveel mogelijk op aangesloten. Het centrum van Heerlen is binnen de gemeente het gebied waar de horeca met een bovenlokale functie is gesitueerd. In de stadsdelen en buurten heeft de horeca een buurtfunctie en is ondersteunend aan andere voorzieningen. Die buurtfunctie dient optimaal gefaciliteerd te worden. De economische betekenis van evenementen wordt vergroot door het trekken van meer bezoekers, het verlengen van de verblijfstijd en vergroting van de bestedingen van bezoekers. De evenementen zijn verspreid over het centrum en de buurten. De visie moet nieuwe ontwikkelingen stimuleren maar ook bestaande ondernemers en organisatoren prikkelen om hun concepten verder te optimaliseren. In het centrum worden gebieden aangewezen met horeca als hoofdfunctie. Tegelijkertijd wordt gestreefd naar verdere concentratie van het aanbod, ter versterking van het profiel als horecastad en ter regulering van de mogelijke overlast. De gebieden waar horeca en evenementen plaatsvinden moeten optimaal zijn toegesneden op dit gebruik. De relatie tussen de horeca, evenementen en andere voorzieningen in de stad zoals winkels en diensten wordt versterkt.

Hoofdstuk 2

13

14

Hoofdstuk 2

3.

HORECAVISIE OP HOOFDLIJNEN

3.1

Inleiding

In dit hoofdstuk wordt een visie op hoofdlijnen gegeven voor de horecastructuur in Heerlen. De ontwikkeling van de horeca is, aan de hand van de keuzes in het vorige hoofdstuk, benaderd vanuit vijf invalshoeken: kwantiteit, kwaliteit, spreiding, relaties met andere functies en omgevingskwaliteit. Vervolgens is ook per bedrijfsgroep beschreven hoe de horecastructuur in Heerlen kan verbeteren.

3.2

Vijf invalshoeken

Om tot een goede visie op de gewenste horecastructuur te komen, is gekozen voor een benadering waarin vijf invalshoeken centraal staan, namelijk kwantiteit, kwaliteit, spreiding, relaties met andere functies en omgevingskwaliteit. 1. Kwantiteit Op basis van het horecastructuuronderzoek kan worden gesteld dat het totale horeca-aanbod in Heerlen ruimer is dan het gemiddelde in Nederland, maar relatief wat achterblijft bij sterke horecasteden in Limburg. In de opbouw van het aanbod (naar typen) doen zich geen opvallende zaken voor. Op korte termijn zijn de uitbreidingsmogelijkheden naar verwachting beperkt; in de buurten is het aanbod alleen maar afgenomen en in het centrum sterk geconcentreerd. Uit de gesprekken blijkt tevens dat toevoeging van vergelijkbare aanbieders direct effecten heeft op het functioneren van het bestaande aanbod. Het beleid kan zich daarom richten op beperkte groeimogelijkheden, met concepten die het aanbod daadwerkelijk versterken en op mogelijke verdere concentratie van het aanbod middels het faciliteren van verplaatsingen. De totale horecastructuur is daarnaast gebaat bij het duidelijk aanwijzen van horecaconcentratiegebieden (zie spreiding). 2. Kwaliteit Allereerst gaat het hierbij om de kwaliteit van individuele bedrijven. De kwaliteit van een horecabedrijf is onder meer afhankelijk van het feit of de ondernemer in staat is in te spelen op de huidige trends en ontwikkelingen. De interne en externe presentatie zijn hierbij van belang. Daarnaast moeten ook de beoogde doelgroepen worden aangetrokken. De ‘mix’ van de verschillende bedrijven in Heerlen moet zo veel mogelijk toegesneden zijn op de diversiteit in (potentiële) doelgroepen.

Hoofdstuk 3

15

Als een nieuwe ondernemer bij de gemeente komt met een verzoek tot vestiging is het belangrijk dit niet op voorhand af te wijzen als in principe geen uitbreidingsruimte aanwezig is. Eerst moet worden beoordeeld of het om een nieuw concept / type bedrijf gaat dat iets wezenlijks toevoegt aan het huidige aanbod. Hiervoor baseert men zich op de horecavisie. Het kan immers zo zijn dat een horecaconcentratie baat heeft bij vestiging van een bepaalde horecazaak. Dergelijke ontwikkelingen moeten worden gekoesterd en op een goede wijze worden gefaciliteerd. Daarnaast kan de gemeente zelf ook een actieve rol spelen in het aantrekken van nieuwe bedrijven. Middelen zijn het communiceren van de horecavisie naar marktpartijen, en het inzetten van andere marketinginstrumenten (promotie, aanschrijven van bedrijven). De daadwerkelijke invulling van het concept is echter niet te sturen (ook niet bij vertrek). De horeca heeft een uitgaansfunctie, maar ook wonen, werken, winkelen en recreëren zijn nauw verweven met horecabezoek. Vanuit deze gezichtspunten worden door de doelgroepen eisen gesteld aan de locatie en het type horeca. 3. Spreiding De mate waarin het horeca-aanbod is verspreid, is afhankelijk van diverse factoren. 6 De beschikbaarheid van locaties , huurniveaus en de eigendomssituatie van panden zijn bepalend voor de locatiekeuze van een ondernemer. De sterkste concentratie van horeca in Heerlen bevindt zich aan het Pancratiusplein. In het verlengde daarvan is ook veel horeca gevestigd aan de Pancratiusstraat, het Wilhelminaplein en de Willemstraat. Door de concentratie van horecazaken in deze gebieden, zijn er verder geen grote horecaconcentraties, maar is de overige horeca in de binnenstad sterk verweven met andere publieksvoorzieningen. De mate van spreiding van de horeca is ook van belang. Bij verspreid (of ook solitair) gevestigde horeca dient met de volgende voor- en nadelen rekening te worden gehouden: • Voordelen: verspreide en solitaire horeca kan (en moet) beter inspelen op andere functies in de omgeving; met name in ‘rustige’ straten, op ‘stille’ tijden en in kleine kernen vervult solitaire horeca een rol in de leefbaarheid (sociale functie). • Nadelen: de mogelijke overlast van horeca wordt over een groter gebied verspreid waardoor er meer bewoners mee worden geconfronteerd; de mogelijke overlast van horeca kan zich verspreiden naar gebieden waar geen horeca is gevestigd vanwege ‘traffic’ tussen de verspreide vestigingen;

6

Zowel fysiek als bestemmingsplanmatig.

16

Hoofdstuk 3

-

verspreide horeca kan niet zorgen voor een ‘gezicht’. Horeca is in dat geval niet herkenbaar als (belangrijke) functie (bijv. Den Haag in vergelijking tot Maastricht).

Geconcentreerd horeca-aanbod biedt de individuele ondernemer, de consument en een binnenstad meer voordelen dan verspreid aanbod: • autonome aantrekkingskracht (zoals in Heerlen bij het Pancratiusplein ook geconstateerd kan worden); • meer keuzemogelijkheden op korte afstand; • concentratie van de mogelijke overlast. Controle, handhaving en kwaliteitsverbetering is makkelijker te realiseren. 4. Relaties met andere functies De mate waarin de horeca geconcentreerd dient te zijn, is mede afhankelijk van de functie van de horeca. Winkelondersteunende horeca bijvoorbeeld, moet in een winkelstraat zijn gevestigd. In de omgeving van bijvoorbeeld een museum, bioscoop of theater kan horeca ook wenselijk zijn. Met name in binnensteden en centra is de koppeling met andere functies nadrukkelijk aanwezig. Een centrum ontleent een groot deel van haar aantrekkingskracht aan de relaties tussen de verschillende functies. Buiten het centrum heeft de horeca vaak een relatie met een stadsdeel- of buurtwinkelcentrum of met een woonbuurt. De functie van dergelijke horeca beperkt zich meestal ook tot het verzorgen van de ‘eigen’ inwoners. Waar wordt gestreefd naar optimalisering van wenselijke relaties tussen verschillende functies, moeten ‘negatieve’ relaties worden geminimaliseerd. Een negatieve relatie die in centra en binnensteden veel voorkomt, is die tussen wonen en horeca. Ook in Heerlen levert deze relatie conflictsituaties op. Als het de wens van de gemeente is in een bepaald deel (bijv. het Pancratiusplein) van het centrum de uitgaansfunctie optimaal te ontplooien, dan levert dit beperkingen op voor de woonfunctie in dat bepaalde gebied en de directe omgeving. Dit wil overigens niet zeggen dat wonen en horeca per definitie niet naast elkaar kunnen bestaan in een gebied. De relatie tussen horeca en evenementen is evident aanwezig. De horeca kan zich profileren tijdens horecagerelateerde evenementen en heeft een ondersteunende functie bij de overige evenementen. Daarbij is afstemming tussen beide functie (zowel in tijd, organisatie als locatie) van belang om optimale wisselwerking te creëren. Ook de relatie met parkeren (zowel auto als fiets) is zeer belangrijk. Bezoek aan horeca schept een vraag naar parkeergelegenheid.

Hoofdstuk 3

17

5. Omgevingskwaliteit De indrukken van de consument tijdens een horecabezoek spelen een belangrijke rol in de beleving en de keuze voor herhalingsbezoek. De consument beoordeelt een horecazaak bij een bezoek op aspecten als gezelligheid, herkenbaarheid, service/ bediening, aankleding en veiligheid. De aankleding van de zaak, het type werknemers en de muziekkeuze kunnen in belangrijke mate het type bezoekers bepalen en wordt door conceptontwikkelaars dan ook veelvuldig toegepast als sturingsmiddel. De uitstraling van de gebieden wordt daarnaast bepaald door het onderhoud en beheer van het openbaar gebied. In de Kadernota Beheer Binnenstad zijn hiervoor richtlijnen neergelegd. Bij vestiging zoekt een ondernemer vaak naar een locatie waar de omgeving de belevingswaarde ondersteunt –of liever nog- meerwaarde geeft. De verschijningsvorm van het pand (en de rest van de straat), de mogelijkheden voor een terras of goede bereikbaarheid zijn voorbeelden van zoekcriteria. In veel gevallen is het mogelijk om door middel van verbouwingen, herinrichting van de ruimte en een helder reclamebeleid de omgevingskwaliteit te verbeteren. Ook in Heerlen liggen op dit vlak kansen (herinrichting Akerstraat, Pancratiusplein, Pancratiusstraat en Wilhelminaplein).

3.3

Visie per bedrijfsgroep

3.3.1 Ontwikkelingsmogelijkheden algemeen Kwaliteit belangrijker dan kwantiteit 7 Recente informatie over het gebruik van de horeca ontbreekt . Daarom wordt geen cijfermatige onderbouwing van de kwantitatieve groeimogelijkheden van de horeca in Heerlen gegeven. Daarnaast is kwantiteit niet de belangrijkste maatstaf voor een goed functionerend en attractief horeca-aanbod. Kwaliteit is een veel belangrijker criterium. En dan kwaliteit in de zin van: niet meer van hetzelfde en continue vernieuwing van en binnen concepten. Factoren die ruimte bepalen Draagvlak is de belangrijkste factor voor de eventueel (toekomstige) marktruimte. Het zijn echter met name de drank-, spijs- en maaltijdverstrekkers die direct van dit draagvlak (inwoners directe verzorgingsgebied) afhankelijk zijn voor wat betreft de marktruimte. De kwantitatieve ontwikkelingsmogelijkheden van logiesverstrekkers en contractcateraars is van andere factoren afhankelijk (werklocaties, type bedrijvigheid, toeristische functie, e.d.). Hoe het aantal contractcateraars zich verder ontwikkelt is echter ook afhankelijk van het ‘reguliere’ horeca-aanbod van Heerlen. 7

In het Burgeronderzoek van 2001 worden wel vragen ten aanzien van de horeca opgenomen, maar de resultaten zijn niet tijdig beschikbaar.

18

Hoofdstuk 3

Indien deze zich leent voor lunches (ook bezorging), borrels en zakelijke afspraken, kan het zijn dat bedrijven afzien van een contractcateraar. Kwantitatieve mogelijkheden De kwantitatieve mogelijkheden zijn pas echt goed te bepalen als het huidige gebruik bekend is. Omdat dergelijke gegevens ontbreken is geen inschatting te maken van de kwantitatieve marktmogelijkheden voor de horeca in Heerlen. Op basis van de analyse van vraag en aanbod en de gesprekken kan worden geconcludeerd dat: • het huidige horeca-aanbod in Heerlen ruim is; • er de laatste jaren een grote toename van het centrumaanbod en een afname van het buurtaanbod heeft plaatsgevonden; • diverse partijen aangeven dat de horeca niet echt goed functioneert en ‘meer van hetzelfde’ toevoegingen direct effecten hebben op de bestaande zaken. Er lijkt in Heerlen niet veel marktruimte te zijn. De kwaliteitsverbetering moet vooral worden gezocht in verbetering van het bestaande aanbod en toevoegingen die nieuwe markten aanboren. Wanneer er andere impulsen worden gegeven, zoals winkelontwikkelingen, toename van cultureel-toeristische voorzieningen of een forse bevolkingsgroei, kan de markt voor bijpassende horecavoorzieningen (ondersteunende) groeien. 3.3.2 Maaltijdverstrekkers De stand van zaken Het aantal maaltijdverstrekkers is in vergelijking met 6 jaar geleden sterker toegenomen dan landelijk (17% in Heerlen, 5% Nederland). Alle segmenten zijn vertegenwoordigd, al is de keuze in het bovengemiddelde segment in met name het centrum beperkt. Buiten het centrum is het aanbod voldoende ruim en kwalitatief in orde. Vernieuwing in het aanbod Uitbreidingen dienen ten goede te komen aan de diversiteit en kwaliteit van het aanbod en met name gericht te zijn op het verhogen van de binding in de lokale particuliere en zakelijke markt. De kansen voor deze sector liggen ons inziens in thematische restaurants (naar keu8 ken of aankleding ), het hogere marktsegment en in de relatie met andere voorzieningen, zoals winkelen (voor laagdrempelige gelegenheden), cultuur (voor de meer hoogdrempelige zaken) en zakelijk bezoek (zakenlunches, vergaderruimte, arrangementen). 8

Voorbeelden van actuele thema’s zijn Down Under, Belgisch en Havaans, maar tevens kan worden gedacht aan keukens die momenteel in Heerlen ontbreken, dit zijn onder andere Japans, Spaans, Surinaams/Antilliaans en Turks.

Hoofdstuk 3

19

Daarnaast is het belangrijk dat bestaande restaurants de mogelijkheid wordt geboden om hun bedrijf uit te breiden, om blijvend in te kunnen spelen op de consumentenvraag. Tevens dient concentratie van het aanbod gestimuleerd te worden. In het centrum van Heerlen kan een duidelijk onderscheid worden gemaakt in een uitgaansgebied (Pancratiusplein) en een ‘dinerplein’ (Wilhelminaplein). Streven naar goed bereikbare locaties met voldoende parkeergelegenheid Belangrijke aandachtspunten voor maaltijdverstrekkers zijn bereikbaarheid en parkeren. Het grootste deel van restaurantbezoekers komt met de auto en wil in de nabijheid parkeren. En parkeervoorzieningen functioneren alleen als er voldoende capaciteit is, een goed regime (achteraf betalen, redelijke openingstijden) en duidelijke bewegwijzering is, inclusief communicatie daarover (middels folders, etc.). Als dit niet goed geregeld is, dan kiezen de consumenten voor een ander eetadres. 3.3.3 Drankverstrekkers Sterke afname drankverstrekkers in de buurten Het aantal drankverstrekkers in Heerlen is sinds 1994 afgenomen met 13 zaken (ca. 9%). Landelijk heeft een lichte toename van 2% plaatsgevonden. De afname in Heerlen is vooral in de buurten zichtbaar. De consument wordt steeds mobieler en gaat steeds minder in het eigen stadsdeel of buurt ‘stappen’. Het aanbod dat overblijft in de stadsdelen heeft in veel gevallen nevenactiviteiten om de horecafunctie te kunnen blijven vervullen. In het centrum is de afgelopen jaren nog sprake geweest van een toename van het aanbod. Met name op het Pancratiusplein zijn de laatste tijd nog nieuwe cafés geopend. De ondernemers geven aan dat de markt vrijwel verzadigd is. Diversiteit en concentratie bevorderen Bij uitbreiding van het aanbod moet ook in deze sector worden beoordeeld of de diversiteit van het aanbod verhoogd wordt. Vervlakking van het aanbod is vanuit dit opzicht uiteraard niet gewenst. Een te grote uitbreiding van het aanbod kan in deze sector snel leiden tot vermindering van de kwaliteit. Het aanbod moet zich blijven(d) vernieuwen om de lokale en regionale consument aan zich te (blijven) binden. Nieuwe uitgaanszaken dienen in het horecagebied Pancratiusplein gesitueerd te worden. Hierdoor wordt de mogelijke overlast geconcentreerd, waardoor flankerende maatregelen, controle en handhaving eenvoudiger te organiseren zijn (ook in relatie tot het wonen in de binnenstad).

20

Hoofdstuk 3

Openingstijden Momenteel zijn de openingstijden voor de horeca in Heerlen op vrijdag, zaterdag en zondag uiterlijk 03.00 uur, op maandag tot en met donderdag uiterlijk 02.00 uur. De fritures / shoarmazaken mogen alle dagen tot 03.00 uur geopend zijn. De sluitingstijden voor de andere Parkstadgemeenten komen hier redelijk mee overeen. In het convenant Veilig Uitgaan Heerlen Centrum is opgenomen dat de gemeente onderzoekt of een afkoelingsperiode van een half uur haalbaar is. De achterliggende reden is het meer spreiden van de vertrekkende bezoekers. Voor de horeca in het centrum is verruiming van de openingstijden een kans om het uitgaande publiek beter te bedienen en de concurrentie met andere steden en andere uitgaansgelegenheden aan te gaan. Een veelgehoorde klacht is dat op donderdag (stapavond) de openingstijden te beperkt zijn en dat zondag meestal eerder is afgelopen dan 03.00 uur. De ondernemers hebben zeer uiteenlopende wensen ten aanzien van de openingstijden (variërend van vrijlaten tot handhaven huidig beleid). Over de daadwerkelijke invulling van de openingstijden dient een aparte discussie te worden gevoerd. Deze discussie zal in ieder geval gevoerd worden tijdens de opstelling en vaststelling van de horecaen evenementenbeleidsnota (fase 2 in het project ‘Heerlen heet ‘t’). Op basis van de discussies zullen keuzes gemaakt worden die vervolgens worden verankerd in de genoemde beleidsnota. Nachtzaken / discotheken Binnenkort wordt een nieuwe discotheek bij het Roda-stadion (gemeente Kerkrade) geopend. Verder is in het bestemmingsplan voor Centrum Noord tevens de mogelijkheid voor vestiging van leisurevoorzieningen (zoals een discotheek) opgenomen. Het aantal zaken met een nachtvergunning in Heerlen is verder beperkt tot enkele zaken buiten het centrum. Binnen de Parkstad beschikt Heerlen over veel nachtzaken. Het is derhalve niet noodzakelijk het aantal discotheken / nachtzaken, buiten de bestaande initiatieven, op korte termijn uit te breiden. Mocht er in Centrum Noord geen discotheek gerealiseerd worden, dan is het wellicht een optie ruimte aan de rand van het centrumgebied te reserveren, mits daar de fysieke mogelijkheden voor bestaan. Een discotheek moet dan wel voldoen aan een aantal randvoorwaarden zoals een goede regeling voor de aan- en afvoer van de bezoekers, een goede relatie met de horeca(gebieden) in het centrum en voldoen aan de milieueisen. Wordt aan deze voorwaarden niet voldaan, dan is een discotheek geen toegevoegde waarde voor het centrum. Wel dient er binnen het huidige aanbod aandacht te zijn voor veranderende consumentenwensen, om de concurrentie met megadiscotheken in de regio blijvend aan te kunnen.

Hoofdstuk 3

21

In de te voeren discussie over de openingstijden van de horeca dient ook het mogelijk effect op de nachtzaken meegenomen te worden. Aan- en afvoer van uitgaanspubliek (Regionaal) aandachtspunt bij uitgaansgelegenheden is het vervoer. Er moet sprake zijn van veilige en aantrekkelijke vervoersmogelijkheden voor de horecaklanten. Naast voldoende parkeergelegenheid voor auto en fiets in de nabijheid, gaat het taxi's (standplaatsen en capaciteit) en om bijvoorbeeld nachtpendelbussen. Als huidig knelpunt wordt door diverse partijen aangegeven dat de parkeergarages nabij de uitgaansgebieden ’s nachts gesloten zijn, de taxicapaciteit te beperkt is en er geen alternatief vervoer is. In het Convenant is onder andere opgenomen dat de taxistandplaatsen beter bereikbaar worden gemaakt en dat onderzocht wordt of (openbaar) vervoer rond sluitingstijden haalbaar is en of de parkeergarages langer open kunnen blijven. Versterken terrassenaanbod Terrassenaanbod draagt bij tot de aantrekkelijkheid en levendigheid van het centrum, zowel overdag (in combinatie met winkelen) als ’s avonds. Uitbreiding van het aantal terrassen of terrasgebieden is wenselijk. Voorwaarde voor een goed functionerend terrassengebied is dat er mensen langs lopen. Dit hangt natuurlijk ook sterk samen met de aanwezigheid van andere functies zoals detailhandel (in winkelstraten lopen veel potentiële terrasgebruikers). In Heerlen liggen de kansen voor versterking van het terrassenaanbod en het gebruik ervan met name in de gebieden Pancratiusplein, Wilhelminaplein en eventueel de Bongerd (echter beperkte fysieke ruimte). Bij uitbreiding van het terrasgebied of individuele terrassen dient rekening te worden gehouden met de eisen die aan de terrassen zijn gesteld (voldoende ruimte voor voetgangers, beheer openbaar gebied, etc.). Ook de uitstraling en kwaliteit van het terrasmeubilair verdient de aandacht. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de concept-terrassennota van 1997 (BRO). De gevestigde horeca in Heerlen beschikt momenteel nauwelijks over winterterrassen. De dagfunctie van een horecagebied kan onder andere door het realiseren van meer winterterrassen worden versterkt, maar is hier niet perse noodzakelijk voor. Mocht worden gekozen voor winterterrassen, dan verdient de architectonische en stedenbouwkundige inpassing speciale aandacht, zodat winterterrassen geen afbreuk doen aan de totale stedenbouwkundige structuur.

22

Hoofdstuk 3

3.3.4 Spijsverstrekkers De stand van zaken Het aantal spijsverstrekkers is in Heerlen sinds 1994 met 8% toegenomen (landelijk 10%). Bijna 30% van de spijsverstrekkers in Heerlen is in het centrum van Heerlen gevestigd. De spijsverstrekkers in Heerlen staan sterk in relatie tot de omliggende functies (winkelen, wonen, uitgaan). Winkelen wordt vaak gecombineerd met een bezoek aan een lunchroom (laagdrempelig). In Heerlen-centrum zijn er verschillende lunchrooms die ook een terrasfunctie hebben. Tijdens of na het stappen wordt vaak een bezoek gebracht aan een snackbar of grillroom. In Heerlen zijn deze zaken dan ook vaak in de nabijheid van ‘staphoreca’ gevestigd (Pancratiusstraat, Willemstraat, Akerstraat-Noord). In de buurten zijn vooral veel cafetaria’s met een lokale verzorgingsfunctie gevestigd. Uitbreiding op korte termijn is niet gewenst Door het toch relatief forse aanbod (ook in vergelijking met andere steden en de provincie Limburg) is uitbreiding op korte termijn niet gewenst. Een (substantiële) toename van het winkelaanbod kan eventueel wel een toename van het aantal spijsverstrekkers betekenen. Hierbij dient echter rekening te worden gehouden met de toenemende horeca-activiteiten van winkels. De gewenste uitstraling van de terrassen (zie 3.4.3) is hier eveneens een aandachtspunt. 3.3.5 Logiesverstrekkers Het aantal logiesverstrekkers is sinds 1994 in de gemeente Heerlen met twee afgenomen tot een totaal van 12 zaken. In het centrum zijn drie middelgrote hotels en één kleinere gevestigd. Buiten het centrum zijn Van der Valk en het Bastion belangrijke aanbieders. In kwantitatieve zin beschikt Heerlen over beperkte logiescapaciteit. De verblijfstoeristische functie is klein. Meer toeristische plaatsen als Valkenburg of Gulpen hebben een veel groter aanbod aan logiesverstrekkers. In de gesprekken, die in het najaar 2000 zijn gevoerd, is gerefereerd aan de beperkte omvang van de logiescapaciteit van Heerlen, met name gerelateerd aan het zakelijk bezoek. Hierbij ging het zowel om kwantiteit als om kwaliteit. Uit recente informatie blijkt dat de hotelsector in de Parkstadregio moeilijke jaren heeft doorgemaakt door een sterke daling van het bezettingspercentage. Voorlopig lijkt hierin geen verandering te komen ondanks recente opening van regionale publiekstrekkers als Mondo Verde en Snowworld.

Hoofdstuk 3

23

24

Hoofdstuk 3

Voorzichtig met uitbreiden aantal kamers Wil Heerlen zich nadrukkelijker profileren als cultuur- en evenementenstad, dan is meer gepast hotelaanbod gewenst. Voorwaarde voor uitbreiding van het aantal hotelkamers is wel een daadwerkelijke impuls aan de vraagkant (economische groei of realisatie van ‘hotelgerelateerde’ trekkers zoals grootschalige ontwikkelingen in het Stadspark Oranje Nassau). Goede locaties voor nieuwe aanbieders zijn centrumrandlocaties (de nabijheid van andere voorzieningen), werklocaties en snelweglocaties. In Parkstadverband zijn de hotels in onderling overleg.

3.4

Horeca in de stadsdelen en buurten

De functie van horeca in de buurten is niet te onderschatten. Horecabedrijven in woongebieden hebben vaak zowel een horecafunctie als een maatschappelijke functie (ontmoetingsfunctie, verenigingsleven). De meeste ondernemers spannen zich daarnaast in voor het bevorderen van de leefbaarheid in de buurten. Als succesfactoren voor buurthoreca kan het volgende worden genoemd: multifunctioneel, maatschappelijke betrokkenheid bij de buurt, laagdrempelig, centrale ligging, voldoen aan geluidsnormen. Juist omdat deze horeca belangrijk is voor de bewoners van Heerlen, dient deze gekoesterd te worden en zoveel mogelijk te worden gefaciliteerd, ook door het gemeentelijk beleid. De volgende zaken verdienen de aandacht: • Afstemming van evenementen in de stadsdelen en buurten met evenementen in het centrum. • Aanpak paracommerciële horeca. • Publiek-private samenwerking ter bevordering van het gebruik van de commerciële horeca door verenigingen. • Uitstraling van de omgeving van de horeca (schoon en veilig). • Voldoende parkeergelegenheid en goed bereikbaar. • Onderlinge samenwerking en communicatie met de gemeente.

Hoofdstuk 3

25

26

Hoofdstuk 3

4.

UITWERKING HORECAVISIE

4.1

Uitgangspunten

Deelgebieden Nu de gewenste richting per sector bekend is, wordt in dit hoofdstuk de visie voor de verschillende deelgebieden in Heerlen uitgewerkt. Hierin wordt ingegaan op waar welke sector zich verder dient te ontwikkelen. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende gebieden: • Horecaclusters in het centrum Pancratiusplein/Pancratiusstraat Wilhelminaplein Willemstraat Bongerd Overig Heerlen-centrum • Overig Heerlen-Stad • Hoensbroek Markt/Kouvenderstraat Akerstraat-Noord Overig Hoensbroek • Heerlerheide • Heerlerbaan De visie heeft betrekking op de totale gemeente Heerlen en op alle horeca (zie kaart). Ontwikkelingsvarianten Per deelgebied wordt bepaald welke ontwikkelingsrichting voor de horeca wenselijk is. BRO hanteert hiervoor drie ontwikkelingsvarianten: •

•

9

Ontwikkelen Het horeca-aanbod in een bepaald gebied dient te worden aangevuld (kwantitatief en kwalitatief). Hierbij wordt aangegeven op welke horecatypen de aandacht moet worden gevestigd. Consolideren Handhaven van het aantal horecabedrijven in een bepaald gebied. Bij vertrek van een horecabedrijf kan er een ander horecabedrijf terugkeren, eventueel op een 9 andere plaats in hetzelfde gebied .

Uitbreidingswensen van bestaande horecazaken kunnen onder voorwaarden gehonoreerd worden.

Hoofdstuk 4

27

•

Terugdringen Het aantal horecabedrijven dient te worden teruggedrongen. Hierbij wordt aan10 gegeven om welke horecatypen het gaat .

De gemeente Heerlen heeft zelf een belangrijke rol in de totstandkoming van de visie. Op twee vlakken kan zij actief meewerken, namelijk het vastleggen van de kaders (randvoorwaarden) en het uitdragen van de visie naar de betrokkenen. Met name het uitdragen en communiceren van de visie is zeer belangrijk. Als marktpartijen weten wat de mogelijkheden in het Heerlense zijn, kunnen zij gestimuleerd worden om investeringen in nieuwe of bestaande zaken te doen. De gemeente kan in deze dus een ‘actieve’ acquisitie bedrijven. Uiteraard is het daarnaast essentieel dat de kaders in het gemeentelijk beleid worden vastgelegd zodat ook alle randvoorwaarden aanwezig zijn om een gewenste ontwikkeling mogelijk te maken. Met kaders doelen we dan op bestemmingsplannen, sluitingstijden e.d. Beleidsmatig onderscheid horecatypen 11 Beleidsmatig wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende horecatypen , op basis van zowel ruimtelijke als functionele criteria. Het onderscheid zoals hieronder 12 is omschreven, is vast te leggen in een bestemmingsplan . I II III IV V

(Winkelgebonden) daghoreca; Maaltijd- en logiesverstrekkers; Spijsverstrekkers; Drankverstrekkers (cafés e.d.); 13 Discotheken/nachtzaken

•

Voor horecatype I is de winkelondersteunende functie van het bedrijf maatgevend. Het is niet belangrijk of het gaat om een café, lunchroom of cafetaria, maar of de openingstijden zijn afgestemd op de winkelopeningstijden. Een ‘type II’ bedrijf levert in de regel weinig overlast op voor omwonenden en is daarom te onderscheiden van de andere typen. De type III en IV bedrijven kunnen (beperkte) hinder voor de omgeving meebrengen.

• •

10

11

12

13

Het actief dan wel passief terugdringen van het aantal horecavestigingen is een complexe aangelegenheid, waarvan de resultaten pas op lange termijn zichtbaar zijn. Het onderscheid naar typen horeca dient ruimtelijk relevant te zijn. Als deze ruimtelijke relevantie kan worden vertaald naar openingstijden (dagzaken, nachtzaken), is ook dit onderscheid volgens de jurisprudentie toegestaan. In Heerlen valt horeca onder de bestemming ‘Centrumvoorzieningen’. Alle centrumvoorzieningen zijn vrij uitwisselbaar, wat wil zeggen dat er geen minimum of maximum aan aantallen vestigingen zijn gesteld. Met het vigerende bestemmingsplan kan niet gestuurd worden op vestiging van horeca, laat staan op horecatypen. In Heerlen hebben 4 zaken een nachtvergunning, te weten Peppermill, La Diligence, Mio Bar en Kasteel Hoensbroek

28

Hoofdstuk 4

•

•

De discotheken/nachtzaken (type V) worden apart onderscheiden omdat een discotheek/nachtzaak vaak een grote invloed heeft op de omgeving (o.a. uitstraling, aantal bezoekers). Indien een horecabedrijf meerdere functies vervult (bijvoorbeeld caférestaurant) dan valt dit bedrijf in de ‘zwaarste’ categorie. Dit geldt niet voor categorie I bedrijven, waar de openingstijden leidend zijn.

Naast de reguliere horeca (type I t/m V) is het voor de gemeente Heerlen van belang een bijzondere categorie toe te voegen: coffeeshops (verkoop van soft-drugs). Coffeeshops zijn niet in te delen bij één van bovenstaande bedrijfsgroepen, maar deze gedoogde functie valt wel onder diverse beleidsvelden van het horecabeleid. Daarom wordt deze functie eveneens meegenomen in de visie naar deelgebieden.

4.2

Heerlen-centrum

4.2.1 Pancratiusplein/Pancratiusstraat Huidige karakter • Pancratiusplein is het uitgaansgebied van Heerlen (vrijwel aaneengesloten horecafront). • Andere functies op het plein zijn ondergeschikt aan horeca. • Het plein wordt regelmatig gebruikt voor allerlei evenementen. • In Pancratiusstraat is tevens menging met andere functies, waaronder wonen. Ontwikkelingsmogelijkheden Pancratiusplein • Pancratiusplein moet zich verder profileren als multifunctioneel uitgaansgebied, met zowel een dag- als avondfunctie. • Het bevorderen van de uitgaansfunctie kan door verdere concentratie van uitgaanshoreca, themacafés, meer terrassen (eventueel winterterrassen) en eventueel verruiming openingstijden. • De vernieuwing van het Glaspaleis en toekomstige invulling als Centrum voor Cultuur geeft een impuls aan het gebied. In het Glaspaleis wordt onder andere een stadsgalerij, filmhuis en horeca gevestigd. Door de architectuur en de invulling wordt het Glaspaleis een belangrijk cultureel element in de binnenstad. • Door het Glaspaleis, een fietsenkelder in de omgeving en de toekomstige parkeergarage Putgraaf kan de relatie tussen het winkelgebied en de horeca verbeteren. Daarmee kan de dagfunctie van het Pancratiusplein bevorderd worden. Er moet derhalve wel een duidelijke looproute zijn tussen het winkelgebied, het horecagebied, de parkeergarage en fietskelder. • Herinrichting van het Pancratiusplein (parkeren eraf, vlak terrein), gekoppeld aan realisatie van parkeergarage Putgraaf.

Hoofdstuk 4

29

30

Hoofdstuk 4

Voor zowel de Akerstraat als de horeca is de bereikbaarheid per auto belangrijk. Het compleet verbannen van de auto kan de levendigheid aantasten (zowel de Akerstraat als het Pancratiusplein buiten het terrassenseizoen). Het nemen van verkeersremmende maatregelen is wel gewenst vanuit veiligheidsoogpunt. Een besluit over de verkeersfunctie van de Akerstraat is nog niet genomen. • De relatie tussen Pancratiusplein Noord en Zuid is een aandachtspunt. Door Glaspaleis ontstaat al een betere koppeling. • De Pancratiusstraat fungeert als looproute tussen het Pancratiusplein en het Wilhelminaplein. De uitstraling van de straat is een aandachtspunt. • Door verdere concentratie horeca is openbare orde en veiligheid een belangrijk aandachtspunt. Men kan bijvoorbeeld denken aan camerabewaking, openbare toiletten en horecahuisregels. Ontwikkelingsmogelijkheden Pancratiusstraat • Handhaven gemengd karakter Pancratiusstraat. • Verbeteren uitstraling / kwaliteit van de bebouwing en de straat. • Verbinding (looproute) tussen Pancratiusplein en Wilhelminaplein. • Nieuwe horecaontwikkelingen zijn in principe niet gewenst door mogelijke conflicten met woningbouw (plan Klein Vaticaan). • De gemeente spreekt wel de ambitie uit om in dit gebied plaats te bieden aan culturele, kunstzinnige of alternatieve ontwikkelingen. Horeca die hierbij past (bijvoorbeeld cultureel-getinte horeca) zou hier een plaatsje moeten krijgen. Omdat sturing op deze invulling zeer moeilijk is, dient per geval te worden afgewogen of sprake is van een gewenste ontwikkeling. • Wanneer hier sprake is van nieuwe horeca dient deze te voldoen aan de door de gemeente gestelde eisen ten aanzien van geluid en veiligheid, mede gezien de woonbebouwing. Samenvattend overzicht Pancratiusplein/Pancratiusstraat Beleid

Horecatypen

Positie/ontwikkeling

Pancratiusplein Ontwikkelen

II, III, IV

• • • •

Consolideren

I

• Niet verder uitbreiden daghoreca • Levendigheid ’s avonds is gewenst

Pancratiusstraat Consolideren I, II, III, IV

Hoofdstuk 4

• • • •

Versterking uitgaansfunctie door kwalitatieve uitbreidingen Herinrichting plein ten behoeve van de horecaen verblijfsfunctie Versterking dagfunctie door looproutes Eventueel verruiming openingstijden

Handhaven aantal horecabedrijven, geen uitbreidingen Gemengd karakter van de straat Aandacht voor de uitstraling van de straat en de bebouwing Uitgezonderd cultureel-getinte horeca (per initiatief beoordelen)

31

4.2.2 Wilhelminaplein Huidige karakter • Gemengd gebied (horeca, detailhandel, wonen). • Weinig relatie met de horeca aan de Willemstraat. Ontwikkelingsmogelijkheden • Ontwikkelen horeca-aanbod in de restauratieve sfeer, in het bovengemiddelde segment. • Herinrichting van het Wilhelminaplein als verblijfsgebied (autovrij, terrassen). • De ontwikkeling van daghoreca is in dit gebied ook mogelijk, met name in relatie tot de mogelijke leisure-ontwikkeling in de Klomp en de opwaardering van de Bongerd. Samenvattend overzicht Wilhelminaplein Beleid Ontwikkelen

Horecatypen I, II

Consolideren

III, IV

Positie/ontwikkeling • Thematische horecaontwikkeling door (kwalitatieve) uitbreiding restaurants • Eventueel daghoreca ontwikkelen in relatie tot de Klomp en de Bongerd • Handhaven aantal horecabedrijven, geen uitbreidingen

4.2.3 Willemstraat Huidige karakter • aanloopstraat, gemengd aanbod (horeca, detailhandel); • verkeersfunctie; • horeca-aanbod van gemengde kwaliteit; • weinig relatie met de horeca aan het Wilhelminaplein. Ontwikkelingsmogelijkheden • Consolidatie van het huidige aanbod, nieuwe ontwikkelingen met name in relatie tot herontwikkeling /-invulling van de Klomp. • Zoekgebied voor vestiging van een discotheek indien een dergelijke functie niet in het te ontwikkelen gebied Centrum Noord wordt gesitueerd. Een bedrijf van dit type stelt eisen aan de bedrijfsvoering en afstemming met de omgeving (veiligheid, parkeren, looproute centrum). • Indien voor de Klomp gekozen wordt voor een andersoortige invulling vervalt uiteraard de mogelijke discotheekvestiging. • Verbeteren uitstraling van het huidige horeca-aanbod. • Aanpakken overlast rondhangend publiek.

32

Hoofdstuk 4

Samenvattend overzicht Willemstraat Beleid (Ontwikkelen)

Horecatypen V

Consolideren

II, III, IV

Positie/ontwikkeling • Ontwikkelingsmogelijkheid, als een dergelijke aanbieder niet in Centrum-Noord wordt gesitueerd en als de Klomp niet anders wordt ingevuld. • Een discotheek in dit gebied moet voldoen aan een aantal randvoorwaarden (zie boven) • Aandacht voor verkeersfunctie Willemstraat • Behouden gemengd karakter van de straat / aanloopfunctie • Verbeteren kwaliteit en uitstraling huidige aanbod • Nieuwe ontwikkelingen in relatie tot herinvulling de Klomp, bijvoorbeeld met leisure

4.2.4 Bongerd Huidige karakter • Bongerd is ten opzichte van het winkelgebied centraal gelegen. • De horecafunctie is beperkt. • Veel andere functies zoals de warenmarkt, standwerkers (dagelijks) en evenementen. Ontwikkelingsmogelijkheden • Het plein is vrijwel elke dag in gebruik door andere functies, dit beperkt de mogelijkheden voor de horecaontwikkeling. Toch inzetten op het verbeteren van de terrasfunctie door uitbreidingen van de horeca toe te staan en kwaliteitseisen te stellen. Er is echter weinig fysieke ruimte. • Verbeteren uitstraling en verblijfsfunctie van het plein (ook ’s avonds). Samenvattend overzicht Bongerd Beleid Ontwikkelen

Horecatypen I, II, III, IV

Positie/ontwikkeling • Beperkte uitbreiding horeca-aanbod toestaan • Terrasfunctie versterken • Betere omgevingskwaliteit (verlichting)

4.2.5 Elders binnenstad Huidige karakter • Veel verspreide horeca buiten de concentratiegebieden. • Met name winkelondersteunende horeca in winkelstraten. Ontwikkelingsmogelijkheden centrumgebied • In principe geen nieuwe horeca toestaan in winkelgebied, behalve bij (forse) uitbreiding van het winkelapparaat (Centrum-Noord). Dan komt er ruimte voor winkelondersteunende horeca. • Verbetering inrichting van de binnenstad (veiligheid).

Hoofdstuk 4

33

•

14

Inpassing van functies zoals de te verplaatsen coffeeshops is alleen gewenst in ‘sterke’ gebieden met veel sociale controle, zowel overdag als ’s avonds. Op deze wijze wordt de eventuele overlast zo beperkt mogelijk gehouden, mits er (uiteraard) sprake is van goede controle en handhaving.

Ontwikkelingsmogelijkheden centrumrand • Uitbreiding van de hotelcapaciteit is mogelijk mits wordt voldaan aan de voorwaarde dat het overige voorzieningenaanbod daartoe aanleiding geeft. In het hogere marktsegment en gericht op toeristen / zakelijk publiek zijn er dan mogelijkheden voor beperkte uitbreiding van het hotelaanbod. De centrumrand en bijvoorbeeld Centrum-Noord is een goede locatie, mits er een optimale verbinding wordt gerealiseerd met de binnenstad. • Ontwikkeling van een nieuw uitgaansgebied in Heerlen is niet gewenst. Het horecaprogramma in het plan Centrum-Noord moet zorgvuldig worden beoor15 deeld . Autonome horecavoorzieningen zoals een discotheek of uitgaanscluster zijn niet gewenst, omdat in het centrumgebied voldoende mogelijkheden zijn voor versterking en daar de eerste prioriteit ligt. Realisatie van een nieuw uitgaanscluster kan die centrumontwikkelingen frustreren. Ook de afstand tot het centrum en de barrièrewerking van het spoor spelen hierbij een rol. In CentrumNoord zijn alleen ondersteunende horecavoorzieningen (bij voorkeur inpandig) gewenst. • Ook voor ’t Loon geldt dat hier alleen ondersteunende horecavoorzieningen (type I) zijn toegestaan. Samenvattend overzicht Elders binnenstad Beleid Horecatypen Centrumgebied Ontwikkelen I, coffeeshop

Consolideren

II, III, IV

Centrumrand Toestaan

I,II

Niet toestaan

IV, V

14

15

Positie/ontwikkeling • Handhaving huidige aanbod, alleen uitbreiding toestaan gerelateerd aan ontwikkelingen in winkelfunctie • Coffeeshop inpassen in ‘sterke’ gebieden (onder voorwaarden) • Handhaven aantal horecabedrijven, geen uitbreidingen • Sterke relatie met andere functies • Veilige inrichting binnenstad • Hotelaccommodatie in het hogere segment, onder voorwaarde dat er een goede verbinding met het centrum is en voldoende randvoorzieningen zijn met trekkracht die hiervoor draagvlak genereren • Ondersteunende (inpandige) horeca • Horeca als autonome functie, bijvoorbeeld een discotheek of horecacluster

Volgens het huidig gemeentelijk beleid dienen 3 van de 5 coffeeshops van de Akerstraat-Noord te worden beëindigd. Verplaatsing is mogelijk mits 2 binnen politiebasiseenheid Heerlen-centrum en 1 binnen politiebasiseenheid Heerlen-zuid. GS heeft goedkeuring aan het bestemmingplan onthouden, het plan wordt aangepast. Eind 2001 is het nieuwe plan (en programma) gereed.

34

Hoofdstuk 4

4.2.6 Elders Heerlen-Stad Huidige karakter • Winkelondersteunende horeca bij winkelclusters (o.a. Woonboulevard). • Buurtverzorgende cafés en cafetaria’s. • Een aantal bijzondere aanbieders met een groter verzorgingsgebied. Ontwikkelingsmogelijkheden • Consolideren van het huidige aanbod in Heerlen-Stad. Bij vergroting van de Woonboulevard is uitbreiding van de ondersteunende horeca toegestaan. Voorwaarde is dat deze horeca dezelfde tijden open is als de winkels (type1). Nieuwe bedrijven met een stadsdeeloverschrijdende functie horen thuis in het centrumgebied. • Mogelijkheid scheppen voor versterking van het hotelaanbod op goede locaties (centrumrand, werklocaties, snelweglocaties). • In de buurten buiten het centrum moet in principe geen uitbreiding van het aantal horecazaken worden toegestaan. Voor de leefbaarheid is het belangrijk het huidige aanbod te behouden. De gemeente moet hier voorwaarden voor scheppen (fysiek, beleidsmatig en organisatorisch). Samenvattend overzicht Elders Heerlen-Stad Beleid Consolidatie

4.3

Horecatypen I, II, III, IV

Positie/ontwikkeling • Alleen versterken horeca-aanbod (type I) in relatie tot ontwikkelingen, bijvoorbeeld bij uitbreiding van de Woonboulevard. • Uitbreiding type II hotels op goede locaties • Handhaven en faciliteren buurtaanbod

Hoensbroek

4.3.1 Markt/Kouvenderstraat Huidige karakter • Belangrijkste uitgaans- en winkelgebied in Hoensbroek. • Veel winkelondersteunende horeca aan Kouvenderstraat. • Enkele eetgelegenheden en cafés aan Markt. • Eigen identiteit is belangrijk. Ontwikkelingsmogelijkheden Markt • Aanhaken bij ontwikkelingsvisie voor Markt e.o. (adviesbureau ‘5’). Versterken horeca-aanbod aldaar (zowel dag als avond). • Eventueel opvangen verplaatsingen vanuit elders Hoensbroek (bijv. AkerstraatNoord).

Hoofdstuk 4

35

Ontwikkelingsmogelijkheden Kouvenderstraat • Handhaven huidige horeca-aanbod. Samenvattend overzicht Markt/Kouvenderstraat Beleid Markt Ontwikkelen

Horecatypen Positie/ontwikkeling I, II, III, IV

Kouvenderstraat Consolideren I, II, III, IV

• Versterking dag en uitgaansfunctie door kwalitatieve uitbreidingen • Opvang verplaatsers elders Hoensbroek • Handhaven aantal horecabedrijven, geen uitbreidingen • Gemengd karakter van de straat

4.3.2 Akerstraat-Noord Huidige karakter • Langgerekt gebied op grens Hoensbroek en Brunssum. • Grote verscheidenheid aan functies langs Akerstraat-Noord. • Ook grote verscheidenheid in horecazaken. • Slecht imago en (enige mate van) overlast door drugstoerisme, verkeer. Ontwikkelingsmogelijkheden • Revitaliseren van Akerstraat-Noord (gebeurt al door OMAN en STAN i.s.m. gemeente). • De gemeente wil 3 coffeeshops beëindigen en eventueel verplaatsen naar andere gebieden (politiebasiseenheid Heerlen-Centrum en Heerlen-Zuid) met als doel de overlast te verminderen. Eveneens kan dit, samen met de revitalisering, het imago van het gebied verbeteren. • Ondernemers met initiatieven ondersteunen ten behoeve van het hele straatbeeld. • Meewerken aan verplaatsingswensen ondernemers (bijvoorbeeld naar de Markt). Samenvattend overzicht Akerstraat-Noord Beleid Consolideren

Horecatypen II, III, IV

Terugdringen

coffeeshops

36

Positie/ontwikkeling • Kwalitatieve impuls in aanbod. Het aantal zaken niet uitbreiden, maar kwalitatieve verbeteringen binnen de zaken toestaan. • Aanpak openbare ruimte. • Meewerken aan verplaatsingswensen. • Beëindiging van 3 coffeeshops (gemeentelijk beleid) • Verplaatsing mogelijk naar andere locaties in Heerlen (zie voetnoot 13)

Hoofdstuk 4

4.3.3 Elders Hoensbroek Huidige karakter • Winkelondersteunende horeca bij winkelclusters. • Buurtverzorgende cafés en cafetaria’s. • Een aantal bijzondere aanbieders met een groter verzorgingsgebied (Kasteel Hoensbroek en Zwemparadijs). Ontwikkelingsmogelijkheden • Handhaven van het huidige aanbod, ontwikkelingen alleen in relatie tot toename winkels o.i.d. Nieuwe bedrijven met een buurtoverstijgende functie horen thuis in het centrumgebied. • In de buurten buiten het centrum moet in principe geen uitbreiding van het aantal horecazaken worden toegestaan. Voor de leefbaarheid is het belangrijk het huidige aanbod te behouden. De gemeente moet hier voorwaarden voor scheppen (fysiek, beleidsmatig en organisatorisch). Samenvattend overzicht Elders Hoensbroek Beleid Consolideren

4.4

Horecatypen I, II, III, IV, V

Positie/ontwikkeling • Alleen versterken horeca-aanbod in relatie tot ontwikkelingen. • Handhaven aantal nachtzaken, geen uitbreidingen

Heerlerheide

Huidige karakter • Winkelondersteunende horeca bij winkelclusters. • Buurtverzorgende cafés en cafetaria’s, soms geclusterd (bijv. Bokstraat). Ontwikkelingsmogelijkheden • Handhaven van het huidige aanbod, ontwikkelingen alleen in relatie tot toename winkels, bijvoorbeeld herontwikkeling winkelcentrum Corneliusplein. Nieuwe bedrijven met een buurtoverstijgende functie horen thuis in het centrumgebied. • In de buurten buiten het centrum moet in principe geen uitbreiding van het aantal horecazaken worden toegestaan. Voor de leefbaarheid is het belangrijk het huidige aanbod te behouden. De gemeente moet hier voorwaarden voor scheppen (fysiek, beleidsmatig en organisatorisch). Samenvattend overzicht Heerlerheide Beleid Consolideren

Hoofdstuk 4



37

4.5

Heerlerbaan

Huidige karakter • Winkelondersteunende horeca bij winkelclusters. • Buurtverzorgende cafés en cafetaria’s. • Enkele bijzondere aanbieders met een groter verzorgingsgebied (bijv. Peppermill). Ontwikkelingsmogelijkheden • Handhaven van het huidige aanbod, ontwikkelingen alleen in relatie tot toename winkels, etc. Nieuwe bedrijven met een buurtoverstijgende functie horen thuis in het centrumgebied. • Eind volgend jaar wordt een nieuwe discotheek geopend bij het Roda-stadion (gemeente Kerkrade). De locatie grenst aan het gebied Heerlerbaan. • De gemeente heeft vergunning verleend voor een coffeeshop in politiebasis16 eenheid Zuid. De locatie moet voldoen aan een aantal criteria . • In de buurten buiten het centrum moet in principe geen uitbreiding van het aantal horecazaken worden toegestaan. Voor de leefbaarheid is het belangrijk het huidige aanbod te behouden. De gemeente moet hier voorwaarden voor scheppen (fysiek, beleidsmatig en organisatorisch). Samenvattend overzicht Heerlerbaan Beleid Consolideren

4.6



Conclusie

Samenvattend geldt de volgende ontwikkelingslijn voor de horeca in Heerlen: • In het centrum zijn het Pancratiusplein en het Wilhelminaplein de belangrijkste horecaconcentratiegebieden, waarbij beiden een eigen profiel en doelgroep hebben: − multifunctionele horeca op het Pancratiusplein; − restauratieve horeca op het Wilhelminaplein. • Naast de invulling van de horeca is veiligheid op alle vlakken van groot belang. Concentratie van de horeca geeft tegelijkertijd concentratie van de overlast. Dit stelt eisen aan de gemeentelijke organisatie wat betreft de inzet van mankracht voor het waarborgen van de openbare orde en veiligheid.

16

De criteria zijn onder andere de afstand tot het Opvang en Adviescentrum, scholen, NS/busstation. Uitgesloten is vestiging in woonstraten.

38

Hoofdstuk 4

•

•

•

Voor de andere concentratiegebieden geldt de volgende ontwikkelingslijn: − Pancratiusstraat: handhaving van het aantal horecazaken en verbetering van de uitstraling van het gebied. Voor cultuurgetinte horeca kan een uitzondering worden gemaakt (per geval te beoordelen); − Willemstraat: handhaving huidig aanbod, zoekgebied voor discotheekvestiging en verbetering uitstraling openbaar gebied; − Bongerd: beperkte uitbreiding horeca en verbeteren terras- en pleinfunctie. De ontwikkelingsmogelijkheden van horeca in de overige delen van het centrum hangt sterk samen met de andere functies in de stad (winkels, vrijetijdsvoorzieningen). De horeca in het plan Centrum-Noord is ondersteunend aan de daar gevestigde voorzieningen en heeft geen autonome trekkracht. De horeca in de stadsdelen en buurten heeft en houdt voornamelijk de buurtfunctie. Tevens zijn hier meer grootschalige horecabedrijven gesitueerd die vanwege de omvang of verkeersaantrekkende werking niet passen in het centrum. Gebieden waar de horecaontwikkeling aandacht hoeft, zijn: − De Woonboulevard; de forse uitbreiding van het grootschalige winkelaanbod is aanleiding om ook het aantal horecavoorzieningen uit te breiden; − Akerstraat-Noord; verbetering van de uitstraling van dit gebied door onder andere beëindiging van 3 coffeeshops; − Hoensbroek; versterking van het horeca-aanbod op de Markt; − (Politiebasiseenheid) Heerlen-Zuid; inpassing van één coffeeshop door het verplaatsingsbeleid.

Aandachtspunten In het concept convenant Veilig uitgaan zijn reeds afspraken en acties wat betreft openbare orde, aan- en afvoer bezoekers, veiligheid en organisatie / communicatie vastgelegd. Ook in deze visie zijn nog een aantal onderwerpen die nadere uitwerking / discussie behoeven. Dat geldt onder andere voor: • Openingstijden van de horeca. Het is de wens van een deel van de ondernemers om de openingstijden te verruimen. Verruiming is een middel om de positie van Heerlen(centrum) als uitgaansstad te verbeteren. Een discussie over dit onderwerp dient nog gevoerd te worden. • Wenselijkheid van winterterrassen in het centrum van Heerlen. Dit is een onderwerp van studie in het kader van de herinrichting van het Pancratiusplein, maar hier is nog geen keuze in gemaakt. • Vertaling van de horecavisie in de diverse beleidsinstrumenten. Hiervoor worden onder andere aanbevelingen gedaan in Fase 2 Integraal horecaen evenementenbeleid, maar de haalbaarheid van het aanpassen / aanscherpen van het instrumentarium (bijvoorbeeld Bestemmingsplannen) moet ook worden besproken.

Hoofdstuk 4

39

40

Hoofdstuk 4

5.

EVENEMENTENVISIE OP HOOFDLIJNEN

5.1

Inleiding

Aan de hand van de keuzes (zie paragraaf 2.4) moet enerzijds het evenementenaanbod worden gestimuleerd en moeten anderzijds eventuele negatieve effecten worden geminimaliseerd. Dit hoofdstuk geeft de evenementenvisie weer, met aandacht voor kwantiteit, kwaliteit en tijdruimtelijke spreiding.

5.2

Kwantiteit

Zoals het structuuronderzoek laat zien, kent Heerlen een gevarieerd aanbod van evenementen, die zowel in het centrum als verspreid over de buurten plaatsvinden. De evenementen in de buurten zijn doorgaans kleinschalig en worden georganiseerd door het rijk vertegenwoordigde verenigingsleven van Heerlen. De braderie van Hoensbroek, Carnaval, de kermis in Heerlen-centrum, de Profronde, de Taptoe, Culliovallum, Corio Tropical, de Telematicaloop en Cultura Nova zijn evenementen die tienduizenden mensen op de been weten te brengen. Vergeleken met hetzelfde type evenementen in andere middelgrote steden wijken de bezoekersaantallen van deze Heerlense evenementen niet noemenswaardig af. Het Van Grunsvenplein, het Pancratiusplein, de Bongerd en het Bekkerveld in Heerlen zijn belangrijke evenementenlocaties. Een massa-evenement (meer dan 100.000 bezoekers) ontbreekt in Heerlen, net als een goede samenhang tussen de huidige evenementen, bijvoorbeeld op het vlak van afstemming en promotie. Ook de koppeling van evenementen met winkels, horeca en andere vrijetijdsvoorzieningen dient te worden verbeterd. In de Parkstadregio vinden relatief veel (volks)culturele evenementen plaats. In het 17 Actieprogramma Cultuurbereik 2001 – 2004 worden aanbevelingen gedaan voor verdere versterking van het Culturele evenementenprogramma in de Parkstad. Bijvoorbeeld door grote regionale evenementen te organiseren die gespreid over de Parkstadgemeenten plaatsvinden. Vermaaksevenementen (circussen, kermissen en carnaval) met een bovenregionale aantrekkingskracht worden in de regio echter (nog) niet georganiseerd. Dit is een hiaat dat Heerlen zou kunnen opvullen. Kwalitatief hoogstaande sportevenementen hebben door hun positieve uitstraling grote waarde voor wat betreft promotion en imageverbetering. Als belangrijke sportevenementen in Heerlen kunnen worden genoemd: de Profronde Heerlen, de Telematicaloop, de internationale Super Prestige Cyclocross, de Beachsportdagen,

17

Actieprogramma Cultuurbereik 2001 – 2004, Gemeente Heerlen, mei 2001

Hoofdstuk 5

41

Limburgs Mooiste en het Indoor A-viersterren Tennistoernooi. Wat betreft sportevenementen spant het gemeentebestuur zich in om in Heerlen een jaarlijkse cyclus van hoogstaande sportevenementen te doen plaatsvinden. Op deze manier wil het gemeentebestuur de sportieve profilering van Heerlen op een adequaat niveau houden. Daarbij richt men zich zowel op de handhaving van bestaande succesvolle sportevenementen, als op het tot stand brengen van veelbelovende nieuwe evenementen. Tot slot wil het gemeentebestuur actieve acquisitie plegen om incidentele sportevenementen met een hoge publiciteitswaarde naar Heerlen te halen.

5.3

Kwaliteit

Om als gemeente te kunnen sturen op kwaliteit is een categorisering een handig instrument. Dit maakt het mogelijk in de toekomst gericht beleid te voeren, bijvoorbeeld ter bevordering van aantrekkelijke evenementen en het stimuleren van kleinschalige evenementen in de stadsdelen en buurten. De 1. 2. 3.

gemeente Heerlen onderscheidt drie categorieën: A-evenementen B-evenementen C-(lokale) evenementen

In de verbetering van de kwaliteit van evenementenaanbod in Heerlen is het gewenst: • Het aantal A-evenementen te laten stijgen tot 6 à 8 per jaar. • Het aantal B- en C- evenementen te consolideren. • Het evenementenaanbod op elkaar en in Parkstadverband af te stemmen. Als A-evenementen kunnen op dit moment worden aangemerkt: de Taptoe, Cultura Nova, de Profronde en de Telematicaloop. Voorbeelden van B-evenementen zijn: Corio Tropical, Culliovallum, Pemitochi, het Beachvolleybaltoernooi, de carnavalsoptocht en Telefleur. De Sterkste Man van Heerlen en de diverse braderieën zijn voorbeelden van C-(lokale) evenementen. Bovenstaande opsomming geeft een aantal voorbeelden, dit ter verduidelijking en algemene beeldvorming. De indeling van evenementen in één van deze drie categorieën dient door het college van Burgemeester en Wethouders te geschieden, op basis van de ‘scores’ op de indicatoren. Deze indicatoren zijn gebaseerd op de mate waarin een evenement 18 inspeelt op een aantal stedelijke functies . Deze stedelijke functies zijn (in willekeurige volgorde en zonder hiërarchie):

18

Deels ontleend aan het Dordtse evenementenbeleid.

42

Hoofdstuk 5

Evenementen met een bijdrage aan: A.

De stedelijke economie

Evenementen die aanzienlijke bezoekersaantallen genereren, leveren directe economische effecten voor de stad op (winkels, horeca, vervoer, verblijf). In het algemeen geldt dat evenementen in het centrum een groter direct economisch effect hebben dan evenementen elders.

B.

Het bevorderen van de participatie Evenementen kunnen zich richten op specifieke doelgroepen van doelgroepen

binnen de Heerlense bevolking, zoals allochtonen, senioren en jongeren. Deze evenementen kunnen bijdragen aan de maatschappelijke, sport- of culturele participatie van bepaalde doelgroepen.

C.

De verbetering van het stedelijk Evenementen met een zekere naamsbekendheid kunnen imago van Heerlen en buiten de re- bijdragen aan verbetering van het imago van Heerlen als gio

levendige en bruisende stad en dan in een gebied dat uitstijgt boven de regio. Gedacht moet worden aan evenementen met een nationale en/of euregionale uitstraling, die binnen de regio geen vergelijkbare evenementen kennen.

D.

De samenhang van Heerlen als vrije- Door rekening te houden met bijvoorbeeld de locatie en het tijdsstad

tijdstip, kunnen evenementen een schakel vormen tussen andere vrijetijdsvoorzieningen. Hierdoor kunnen bezoekers van evenementen worden gestimuleerd winkels, horeca of andere vrijetijdsvoorzieningen te bezoeken, waardoor de samenhang tussen de voorzieningen wordt vergroot.

Op basis van deze functies onderscheiden we de volgende indicatoren. De letters tussen haakjes verwijzen naar de desbetreffende stedelijke functies. 1. omvang bezoekvolume (A); 2. bijdrage maatschappelijke, sport- of culturele participatie bevolking (B); 3. bijdrage aan gewenste imago gemeente met een meer regionale uitstraling (C); 4. versterking samenhang vrijetijdsstad (D). A-evenementen zijn evenementen die voldoen aan ten minste 4 van de genoemde indicatoren. B-evenementen scoren op ten minste 3 van deze indicatoren en Cevenementen minder dan 2. De beoordeling draagt altijd een zekere mate van subjectiviteit in zich. Het gemeentebestuur wil op basis van deze indeling in de toekomst eveneens aangeven welke gemeentelijke facilitering bij welke categorie kan worden aangeboden.

Hoofdstuk 5

43

5.4

Tijdruimtelijke spreiding

In het op te stellen beleid is onderscheid naar locatie (fysieke spreiding door de gemeente) en naar tijd (spreiding door het jaar) noodzakelijk. Voor het ruimtelijk beleid voor het aanwijzen van evenementenlocaties en voor het tijdbeleid is een op te stellen evenementenkalender het aangewezen instrument. Evenementenlocaties Spreiding van evenementen over verschillende locaties leidt tot een betere beheersbaarheid van eventuele overlast over de gemeente. Het verdient aanbeveling om enkele in identiteit verschillende evenementenlocaties aan te wijzen. Het Pancratiusplein, het van Grunsvenplein, de Bongerd en Bekkerveld hebben hiervoor de meeste potentie. De gemeente zou hier moeten investeren in vaste aansluitpunten voor elektriciteit en water, een ringleiding, een podium, aansluitingen voor tappunten, een egale bestrating, het wegnemen van obstakels, etc. Het Van Grunsvenplein is inmiddels heringericht en zijn verschillende voorzieningen voor het houden van evenementen aangelegd. Overigens worden de gebruiksmogelijkheden van dit plein in de toekomst beperkt omdat bij deze locatie woningbouw gerealiseerd zal worden. Zaak voor de gemeente is om herkenbare evenementenlocaties te creëren, waarbij zoveel mogelijk aansluiting wordt gevonden op de specifieke sfeer en belevingswaarde van de locaties. In het centrum moet waar mogelijk worden aangehaakt op andere binnenstedelijke functies, zoals winkelen en horeca. Het Pancratiusplein kan zodoende dienen voor culturele (muziek)evenementen, sfeer- of horecagerelateerde evenementen. De investeringen in een evenementenplein kunnen voor het Pancratiusplein meeliften op de voorgenomen herinrichting van het plein. Het van Grunsvenplein is geschikt voor middelgrote evenementen en ook hier kunnen de investeringen worden gekoppeld aan de herinrichting van het plein. De Bongerd kan zich toespitsen op kermissen, winkelgerelateerde evenementen en thematische markten (speelgoedbeurs, curiosamarkt etc.). Het Bekkerveld is geschikt voor grootschalige evenementen die een minder grote relatie hebben met de binnenstadsfuncties winkelen en horeca (bijvoorbeeld circus). Afhankelijk van het aantal bezoekers en het type evenement zal er een vraag naar parkeergelegenheid zijn. Ook een goede toe- en afvoer van bezoekers (bereikbaarheid evenementenlocatie) is een belangrijk aandachtspunt. Evenementenkalender en promotie Het is gewenst om te komen tot een betere spreiding van evenementen gedurende het gehele jaar. Behalve de concentratie van evenementen in het voor- en hoofdseizoen is er ruimte voor evenementen in de herfst- en winterperiode.

44

Hoofdstuk 5

Er moet in het algemeen worden voorkomen dat op 1 dag of in 1 week meerdere A-evenementen plaatsvinden. De evenementenkalender wordt tweemaal per jaar op een vaste datum gepubliceerd. Dit betekent dat aanvragen voor 1 december of 1 juni moeten zijn aangemeld. Evenementen verdringen zich voor een plek op de meest aantrekkelijke data, met name in de weekeinden en in het zomerseizoen. Door het vaststellen en publiceren van een jaarlijkse evenementenkalender op een vast tijdstip kan de gemeente zorgen voor helderheid rondom het tijdstip en de duur van evenementen. Dit verschaft duidelijkheid richting de organiserende partijen, andere betrokkenen (zoals omwonenden) en de betrokken gemeenteambtenaren. Bovendien kan de gemeente hiermee gericht de samenhang tussen evenementen stimuleren. Bovenstaande uitgangspunten vergen een duidelijke formulering van beleid c.q. criteria voor het aantal toe te stane evenementen per locatie. Bij het bepalen van maximum aantallen evenementen per locatie moet niet alleen geluidsoverlast, maar ook parkeeroverlast, bereikbaarheid, open afbouw van faciliteiten en andere factoren worden afgewogen. Tevens dient enige ruimte te worden voorbehouden voor nieuwe ontwikkelingen. Kortom, de evenementenkalender biedt voor het gemeentebestuur een instrument om een integrale afweging te maken voordat de benodigde vergunning(en) worden verleend. Een en ander zal een nadere uitwerking krijgen in de op te stellen integrale horecaen evenementennota (fase 2 in het project ‘Heerlen heeft ‘t). Voor de promotie van evenementen kan worden aangesloten bij bestaande middelen, zoals City Forum van het Centrummanagement voor binnenstedelijke evenementen en de Stadskrant voor alle Heerlense evenementen.

Hoofdstuk 5

45

46

Hoofdstuk 5

6.

UITWERKING EVENEMENTENVISIE

6.1 Inleiding Dit hoofdstuk geeft de koppeling tussen de visie en het op te stellen beleid en gaat vervolgens in op de wijze waarop gemeentelijke taken dienen worden te verankerd.

6.2 Van visie naar beleid Tabel 6.1

Overzicht beleid naar type evenement

Type evenement

Visie

Beleid

A-evenement

Ontwikkelen

• • • • • •

Overgaan van type ‘B-evenement’ naar ‘A-evenement’ Afstemming in datum en naar locatie Gemeentelijke facilitering Afhandeling via één loket Gezamenlijke PR en promotie Geluidbeleid

B-evenement

Consolideren

C-evenement

Consolideren

• • • • • • • •

Afstemming in datum en naar locatie Gemeentelijke facilitering Afhandeling via één loket Geluidbeleid Afstemming in datum en naar locatie Gemeentelijke facilitering Afhandeling via één loket Geluidbeleid

6.3 Beleidsmatige verankering Het stimuleren van interessante evenementen betekent voor de gemeente het transparant maken en verbeteren van zes taakvelden, te weten de vergunningverlening, facilitaire dienstverlening, subsidieverstrekking, organisatorische ondersteuning, overige dienstverlening (bijvoorbeeld advies) en controle- en handhavingsbeleid. 1. Afhandeling van vergunningen Op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening is het verboden zonder vergunning(en) een evenement te laten plaatsvinden. Bij de afhandeling van vergunningenaanvragen komen aspecten aan de orde als openbare orde, veiligheid, volksgezondheid, handen spandiensten, controle, handhaving en milieueisen.

Hoofdstuk 6

47

In de vergunningafhandeling wordt onderscheid gemaakt tussen de intakefase, behandelfase en de afhandelfase (inclusief evaluatie). Ook dit is een taak van het Contactpunt Cultuur en Evenementen. Het huidige knelpunt voor de gemeente Heerlen is gelegen in het feit dat er geen of weinig afstemming bestaat tussen de verschillende afdelingen ten aanzien van evenementen. In de werkgroep Evenementen dient de afstemming plaats te vinden. Verder bepaalt de APV dat een aanvraag, die minder dan drie weken van tevoren is ingediend, buiten beschouwing kan worden gelaten. In de praktijk blijken veel aanvragen te laat te worden ingediend, maar wel te worden ingewilligd. Momenteel is het sectorale geluidbeleid bij evenementen in ontwikkeling. Dit gaat in de toekomst integraal onderdeel uitmaken van de afhandeling van vergunningen en van de horecaen evenementenbeleidsnota. Het sectoraal geluidbeleid is gebiedsgericht opgezet. Mede aan de hand van het geluidsbeleid wordt per evenementenlocatie bepaald hoeveel evenementen er jaarlijks plaats mogen vinden en aan welke geluidseisen zij moeten voldoen. Dit zal worden vertaald in de periodiek op te stellen evenementenkalender. De evenementenkalender en de categorisering van evenementen zullen ertoe moeten leiden dat vergunningverlening voor evenementen efficiënter en transparanter verloopt. 2. Facilitaire dienstverlening Door de Dienst Openbare Werken werden de afgelopen jaren alle mogelijke soorten evenementen gefaciliteerd. Hiervoor zijn geen criteria gesteld voor de wenselijkheid van de aanvragen. In 1999 waren de hiermee gemoeide kosten in totaal ƒ 650.000,(€ 295.000,-). Voor de toekomst is gewenst dat faciliteren uitsluitend plaatsvindt met betrekking tot openbare orde en veiligheid, zoals bijvoorbeeld het regelen van de verkeerssituatie, het schoonhouden van de omgeving, het plaatsen van dranghekken, wegafzettingen en vlaggenmasten. Andere bijkomende kosten dienen door de organisatie zelf te worden gefinancierd. Om het faciliteren in goede banen te leiden is het gewenst de vergunningaanvragen in twee perioden te behandelen: januari tot en met juni en augustus tot en met december. Verzoeken voor faciliteren dienen voor 1 oktober dan wel 1 april te worden gedaan. Aan de hand van de indeling naar evenementencategorie kan inzichtelijk worden gemaakt op welke wijze de gemeente evenementen faciliteert. 3. Financiële ondersteuning Bij het financieel ondersteunen van evenementen denkt men op de eerste plaats aan subsidiëring. Het principe van subsidieverstrekking is gebaseerd op het financieren uit algemene middelen door de overheid in de verwachting dat deze gelden een

48

Hoofdstuk 6

verrijking van de samenleving met zich meebrengen. In principe moeten evenementen zichzelf bedruipen en moet subsidiëring uitzondering blijven. De subsidiebesluiten dienen jaarlijks tegelijk genomen en gepubliceerd te worden om de duidelijkheid te vergroten. In het nieuwe integrale evenementenbeleid kunnen A-evenementen profiteren van een subsidie voor promotionele activiteiten die zich richt op de bovenregionale markt. Andere evenementen (B- en C-evenementen) kunnen hierop aanspraak maken. Hiervoor dienen nog duidelijke toetsingscriteria te worden geformuleerd. Naast het verstrekken van subsidies, bestaat het voornemen om in de gemeente Heerlen een ‘evenementenfonds’ in te richten. Vanuit een dergelijk fonds kunnen toekomstige A-evenementen worden ondersteund. 4. Organisatorische ondersteuning Evenementen worden veelal georganiseerd door particuliere stichtingen en verenigingen. De gemeente is hierbij regelmatig bestuurlijk of inhoudelijk betrokken. Naarmate het voor de gemeente beleidsmatige belang van het evenement toeneemt, kan de gemeente meer optreden als spelbepaler. 5. Overige dienstverlening en advies Het Contactpunt Cultuur en Evenementen, opgericht per 1 januari 2001, heeft als medetaakstelling de afstemming en coördinatie van evenementen. Behalve facilitering dient dit Contactpunt een informerende en adviserende rol te hebben richting evenementenorganisatoren en burgers. Bovendien zou het gezamenlijke PR en marketing kunnen verzorgen voor de A-evenementen. De afstemming in Parkstadverband leidt reeds tot goede resultaten. 6. Controle- en handhavingsbeleid Consistente controle en handhaving van evenementen door de gemeente ontbreekt op dit moment. Bij grote evenementen worden geluidsmetingen verricht en aan de hand van politiebevindingen worden evenementen aan het einde van het zomerseizoen geëvalueerd op het vlak van openbare orde en veiligheid. Hierbij is het in ontwikkeling zijnde geluidbeleid mede richtinggevend. Voor het op te stellen evenementenbeleid is een eenduidige controle- en handhavingsbeleid gewenst. De belangrijkste belangen zijn waarborgen van de veiligheid, handhaven van de openbare orde en het voorkomen van overmatige overlast. Met het oog van bescherming van deze belangen dient controle plaats te vinden op: • Plaatsing van objecten zoals overeengekomen in de vergunning. • Naleving van brandveiligheidsvoorschriften. • Naleving van verkeersveiligheid. • Naleving van geluidvoorschriften, overeenkomstig de toestemming (geluidbeleid).

Hoofdstuk 6

49

• Naleving eindtijd van het evenement. Uitgangspunt is dat organisatoren primair verantwoordelijk zijn voor het goed en ordelijk laten verlopen van evenementen. De controle op naleving ligt in handen van de gemeente (in samenwerking met de politie en brandweer). Eventuele sanctiemogelijkheden bij overtredingen zijn het intrekken van de vergunning, het opleggen van een dwangsom of een strafrechtelijk optreden van de politie. De verschillende uitgangspunten die moeten gelden voor de handhaving van vergunningsvoorschriften zullen verankerd moeten worden in het gemeentelijk beleid.

6.4 Conclusie Samengevat gelden per categorie evenement de volgende gemeentelijke taken: Tabel 6.2:

Beschikbare gemeentelijke taken naar categorie evenement A

B

C

1.Afhandeling vergunningen

+

+

+

2.Facilitaire dienstverlening

+

+

+

3. Financiële ondersteuning

+

0

-

4. Organisatorische steun

+

0

-

5. Overige dienstverlening-/advies

+

+

+

6. Controle- en handhaving

+

+

+

Categorie Taak

+ = wel, 0 = weinig, - = geen

A-evenementen kunnen vergeleken met andere evenementen aanspraak maken op een bovenregionale promotiesubsidie en meer gemeentelijke organisatorische steun. De belangrijkste conclusies: • Indeling van evenementen in de categorieën A, B of C is gewenst om als gemeente te sturen op kwaliteit. • De toewijzing aan één van deze categorieën geschiedt op basis van de mate van bijdrage van een betreffend evenement aan de stedelijke functies (zie paragraaf 5.4). • Spreiding van evenementen over specifieke locaties en volgens een maximumstelsel vermindert de overlast. • Evenementen moeten zoveel mogelijk aansluiten bij de eigen identiteit, sfeer en functie van de verschillende locaties. • Pancratiusplein, Van Grunsvenplein, Bongerd en Bekkerveld zijn evenementenlocaties die fysiek geschikt moeten worden gemaakt als primaire evenementenlocatie (het Van Grunsvenplein is reeds aangepakt).

50

Hoofdstuk 6

•

•

•

Het evenementenbeleid stelt zich ten doel om het aantal A-evenementen te laten stijgen tot 6-8, het aantal B- en C-evenementen (ook in de buurten) te consolideren en het aanbod op elkaar en in Parkstadverband af te stemmen. Het opstellen van sectoraal geluidbeleid en de integrale visie zijn de eerste stappen om voor evenementenorganisatoren, verschillende gemeentelijke afdelingen en politie/brandweer eenduidige spelregels te bieden. In de komende jaren moet het beleid de kans krijgen om zich uit te kristalliseren. De consequentie van dit beleid is een sterkere belasting van het ambtelijk apparaat, met name waar het gaat om controle- en handhaving.

Aandachtspunt vervolgtraject Het in ontwikkeling zijnde geluidbeleid geeft al meer helderheid over de afhandeling van vergunningen (taakveld 1). Vervolgens kunnen de overige vijf taakvelden nu door de gemeente verder uitgewerkt worden, met als uiteindelijke doel eenduidige spelregels, budgetten en taakverdelingen voor evenementen, die gebundeld via één loket inzichtelijk en aanspreekbaar zijn voor iedereen.

Hoofdstuk 6

51

52

Hoofdstuk 6

Heerlen heeft t! Horeca- en evenementenstructuurvisie. nummer 111x datum 2 december 2002

Recommend Documents