Heel Nederland aan de zonnestroom

Triodosnieuws z o m e r 2 0 1 0 • n u m m e r 1 1 1 • t r i o d o s n i e u w s i s e e n u i t g av e va n t r i o d o s b a n k

4-5

6

17

Duurzame energie is pure noodzaak

Heel Nederland aan de zonnestroom

Plantaardig materiaal als energiebron

Duurzame energie geeft energie

Tr iodosnie uws info r mee r t o ve r d e a c tiv it e it e n van Tr iodos Bank e n Tr iodos beleg g ingsfon d se n . Het wo rdt g rati s t oege z on d e n a an klant e n e n relaties.

KORT NIEUWS

Consumentenbond geeft Triodos Internetbankieren 7,5. De consumentenbond heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van internetbankieren bij alle banken. Voor het rapportcijfer is het “betaalgemak” van doorslaggevend belang. Mede als gevolg van de mogelijkheid

om ook met iDEAL te kunnen betalen, is de waardering van de Consumentbond van Triodos Internetbankieren per 1 april 2010 een 7,5. Meer weten? Kijk op www.consumentenbond.nl.

Triodos Bank & Eneco zetten zich gezamenlijk in voor schone energieproductie Triodos Bank en energiebedrijf Eneco zijn voornemens de komende vijf jaar gezamenlijk tien obligatieleningen uit te geven om de ontwikkeling van lokale windparken te stimuleren. Het eerste windpark dat in dit nieuwe samenwerkingsverband met een zogenaamde 'windobligatie' gefinancierd wordt, is het windpark van Luna bij Heerhugowaard. Triodos ontwikkelde de windobligatie een aantal jaar geleden ten behoeve van projecten met andere partijen, in Burgervlotbrug (Noord-Holland) en De Locht (Limburg). Triodos Bank en Eneco willen de belangstelling

triodosnieuws

2

voor duurzame energie verder vergroten door eindgebruikers van elektriciteit zelf in staat te stellen te investeren in lokale kleinschalige windparken. De obligaties die nu in samenwerking met Eneco worden uitgegeven, zijn in de eerste plaats bedoeld voor klanten van Eneco, en daarnaast voor klanten van Triodos Bank die in de buurt van het project wonen. Het windpark van Luna levert genoeg elektriciteit om 5.000 huishoudens per jaar van energie te voorzien en reduceert de jaarlijkse CO2-uitstoot met 10.000 ton. Meer informatie op www.eneco.nl

Biomassa-installatie Beetsterzwaag koploper lokale duurzame energieproductie Koplopers op het gebied van lokale duurzame energie verdienen erkenning. Daarom reikten de juryvoorzitters van de P-NUTS Awards, Herman en Herma Wijffels, op 14 april 2010 "erkenning" uit aan de mensen die al jaren voorlopen op het gebied van lokale duurzame energieproductie. Deze awards werden uitgereikt in aansluiting op het congres Succesvol Oprichten van uw Lokale Duurzame Energiebedrijf van congresorganisatie IIR. Biomassa-installatie Beetsterzwaag, een project dat gefinancierd wordt door Triodos Groenfonds, ontving de EnergieTransitie Lokaal Duurzaam Energiebedrijf Award. Meer informatie over bio-energie en de visie van Triodos Bank hierop, leest u op pagina 16 in dit nummer van Triodosnieuws.

burgerinitiatief

Roep Den Haag op te kiezen voor duurzame energie Nederland kan en moet voor 2050 helemaal overstappen op hernieuwbare energie, zoals zon en wind. Dat zeggen duurzaamheidcommissies van CDA, ChristenUnie, D66, GroenLinks, PvdA, SGP en VVD in een gezamenlijk baanbrekend rapport “Nederland krijgt nieuwe energie”. Triodos Bank onderschrijft de conclusies en aanbevelingen van dit rapport van harte en vindt dat omschakelen naar duurzame energie nu al kan. De techniek is er, de noodzaak is er en de kans is er.

Op maandag 28 juni 2010 roepen opstellers van het rapport de nieuwe leden van de Tweede Kamer op hun voorstel direct ten uitvoer te brengen. Om dit kracht bij te zetten, hebben zij een burgerinitiatief gestart. Met 40.000 handtekeningen komt het rapport op de agenda van het nieuw gekozen parlement. Wilt u dit burgerinitiatief onderschrijven dan kan dat via www.nederlandkrijgtnieuweenergie.nl

COLUMN

De verandering van het klimaat als gevolg van het verbranden van fossiele brandstoffen brengt indringend aan het licht dat we minder van deze brandstoffen moeten gebruiken en dat we tevens bijna niet meer zonder lijken te kunnen. Toch zijn de vooruitzichten bemoedigend. Recente studies tonen aan dat een transitie naar een volledig duurzame energieopwekking in Nederland en Europa nog voor 2050 kan worden gerealiseerd. Met consistent, stimulerend overheidsbeleid valt een investeringsklimaat te

kleine 2.000 huishoudens. U leest over de stille windturbines van een Zeeuwse coöperatie, goed voor zo’n 30 miljoen kilowattuur stroom. Van de opbrengst bouwt de coöperatie weer nieuwe turbines en leden die zonnepanelen willen plaatsen, worden financieel geholpen. En in Den Haag bracht een ondergrondse beek een geraffineerd klimaatsysteem binnen handbereik van wat het energiezuinigste rijksmonument van Nederland is geworden – het enige met energielabel-A. Heet van de naald is een samen-

f o t o : a n dr e w k e r r

Duurzame energie geeft energie creëren waarin ondernemers en hun financiers de investeringen die hiervoor nodig zijn, ook echt doen. Inmiddels willen vertegenwoordigers van bijna alle politieke partijen in Nederland daar in partijoverschrijdend duurzaamheidoverleg gezamenlijk de schouders onder zetten. Tegelijkertijd zien ook zij dat lang nog niet iedereen overtuigd is van de noodzaak of zelfs de wenselijkheid van een energietransitie. Daarom is het burgerinitiatief www.nederlandkrijgtnieuwenergie.nl gestart, dat onze steun krijgt en ook de uwe goed kan gebruiken.

Er zijn verschillende duurzame alternatieven voor fossiele brandstoffen en de technologische ontwikkelingen gaan hard. Toch denkt bijna iedereen bij duurzame energie nu nog aan zon, wind en water. Maar ook vergist plantaardig materiaal kan bijvoorbeeld heel goed dienen als energiebron. Verderop in dit nummer van Triodosnieuws maakt u kennis met een Overijsselse ondernemer die uit onder andere gras en graanresten genoeg stroom produceert voor een

Allemaal goede ontwikkelingen, die de betrokkenheid van burgers bij iets zo veelomvattends en abstracts als ‘klimaatdoelstellingen’ enorm kunnen versterken. Daarbij mogen we niet uit het oog verliezen dat het energievraagstuk een mondiaal vraagstuk is. Een Nederlander stoot gemiddeld vijftien keer zoveel CO2 uit als bijvoorbeeld een Keniaan. Toch lijdt Afrika het zwaarst onder de opwarming van de aarde. In dit blad licht de Climate Neutral Group toe wat zij daaraan wil doen. Decentrale duurzame energieopwekking is ook in zich ontwikkelende landen zoals bijvoorbeeld Afrika overigens van groot belang. Lokale gemeenschappen kunnen er zelfvoorzienend door worden zonder afhankelijk te raken van elektriciteitsproducenten, wat een stimulans is voor hun economische ontwikkeling. Perspectieven waarvan ik hoop dat ze u veel energie geven. Ik wens u in elk geval veel leesplezier!

Matthijs Bierman [email protected]

COLOFON Triodosnieuws is een uitgave van Triodos Bank. Druk- en zetfouten voorbehouden. Redactie Tamara Rijnen, Ewa Skotnicki. E-mail [email protected]. Aan dit nummer werkten mee Noor Driessen, Caroline de Koning, Eddy Steenvoorden, Maarten Thijs, Gera van Wijk, Marion Zanders. Fotografie Eddy Steenvoorden tenzij anders vermeld. Foto's cover: Jan Ubels, Michiel Wijnbergh Basisontwerp Ron van Roon, Amsterdam. Lay-out Heldergroen, Haarlem. Drukwerk Pascal, Utrecht. ISSN S1384-0355. Triodosnieuws is gedrukt op FSC-gecertificeerd papier. Triodos Bank, Utrechtseweg 44, Postbus 55, 3700 AB Zeist, telefoon 030 693 65 00 (algemeen), 030 693 65 11 (informatie & advies), E-mail [email protected], www.triodos.nl, KvK Utrecht nr. 30062415. Triodos Bank Nv is geregistreerd bij de Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De in deze uitgave genoemde Triodos beleggingsfondsen zijn geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten. Informatie over de genoemde beleggingsfondsen is te raadplegen op www.triodos.nl.

3 triodosnieuws

Laten we daarnaast vooral niet vergeten naar onszelf te kijken: banken zetten met hun investeringsbeslissingen van nu mede de koers van de energievoorziening voor de komende decennia – en dragen dus ook in die zin een stevige maatschappelijke verantwoordelijkheid. Omdat we met uw geld een concrete bijdrage kunnen leveren aan de energietransitie, zetten we dit nummer van Triodosnieuws graag in het teken van duurzame energie.

werking die energiebedrijf Eneco met onze bank is aangegaan, om haar energieklanten een windobligatie aan te kunnen bieden waarmee buurtbewoners mede-eigenaar worden van lokale kleinschalige windparken.

TRIODOS BANK

In balans naar volledig duurza Fossiele brandstoffen raken op en de aarde warmt door de uitstoot van CO2 alsmaar verder op. Dat zijn geen geringe problemen. Maar tegelijk mag je spreken van uitdagingen en kansen. Duurzame alternatieven zijn beschikbaar en op lange termijn is een volledig hernieuwbare energievoorziening zeker mogelijk. Maar hoe komen we daar? Gesprek met drie deskundigen over visie en koers van Triodos Bank. ‘Duurzame energie is geen modeverschijnsel, maar pure noodzaak.’

‘Fossiele brandstoffen zijn slechts een tijdelijk cadeautje.’ Het is een prikkelende uitspraak van het Utrecht Centrum voor Aarde en Duurzaamheid (ucad). ‘Ik ben het er helemaal mee eens,’ zegt Daniël Povel, directeur Energy and Climate bij Triodos Investment Management. ‘Fossiele brandstoffen moeten we zuinig en slim gebruiken om dichter bij ons doel te komen: de volledige overgang naar uitsluitend duurzame energie. Het is belangrijk ons te realiseren dat de tijd voor die overgang beperkt is.’

triodosnieuws

4

Triodos Bank wil een actieve rol spelen in die transitie. Daniël Povel: ‘Vertrekpunt daarbij is menselijke waardigheid. Concreter: in een ideale samenleving denken we niet alleen aan onze eigen ontplooiing, maar houden we ook rekening met elkaars kwaliteiten én die van de aarde. Het draait om de juiste balans.’ Gebruik maken van duurzame energie heeft op de eerste plaats te maken met mogelijkheden die de aarde ons aanreikt. Wind en zon, maar ook waterkracht en biomassa zijn beschikbaar als schone bronnen. Hans Schut, managing director Triodos Investment Management: ‘Banken dragen hierbij met hun investeringen een verantwoordelijkheid in de maatschappij: beslissingen over financieringen in energie zijn sturend voor een duurzame energievoorziening. De investeringen van nu bepalen de koers voor de komende 25 tot 40 jaar.’ Zolang fossiele brandstoffen nog noodgedwongen de dienst uitmaken, zet Triodos Bank zich als financier niet alleen in voor duurzame energie maar ook voor methoden om energie te besparen en de CO2 uitstoot van fossiele brandstoffen te beperken. Maar uiteindelijk is louter duurzame opwekking van energie het doel. ‘Dat kan al in 2050,’ zegt Prof. Ir. Klaas van Egmond van het ucad, die Triodos Bank bij haar beleidsontwikkeling adviseert. ‘Maar daar voor is het wel nodig aan een aantal voorwaarden te voldoen. De overheid moet bijvoorbeeld krachtiger stimuleren en faciliteren.

Jonge ondernemers staan te trappelen om te starten met allerlei duurzame projecten, maar krijgen nog onvoldoende steun.’ Hoopgevend is dat politieke partijen van links tot rechts de krachten hebben gebundeld en onlangs kwamen met een gezamenlijk plan: Nederland krijgt Nieuwe Energie. Voorstellen uit dat plan – waar het ucad de berekeningen voor uitvoerde – zijn onder meer een jaarlijkse besparing van 3% en een versneld tempo van 7% jaarlijkse groei in duurzame energieopwekking. Ook zou er een wettelijk vastgelegd teruglevertarief moeten komen om duurzame investeringen aantrekkelijker te maken en de concurrentiepositie van Nederland te verstevigen. De voorstellen sluiten volgens Daniël Povel en Hans Schut prima aan bij de ideeën van Triodos Bank. ‘In landen om ons heen komen veel meer projecten van de grond, dus veel van onze fondsen investeren daar ook. In Duitsland haalt de werkgelegenheid in nieuwe sectoren als wind- en zonne-energietechnologie binnen een paar jaar de auto-industrie in. Maar hier in Nederland is nog onvoldoende commitment van de overheid voor de langere termijn, en dan creëer je geen thuismarkt en mis je een kans.’ Maar, voegt Daniël Povel daar aan toe, het energieprobleem gaat ons allemáál aan en niet alleen de centrale overheid. ‘Je ziet dan ook steeds meer lokale energieinitiatieven ontstaan en dat is een goede ontwikkeling. Het schept betrokkenheid en interactie.’ Als voorbeeld noemt hij een project in Veenendaal, waar de gemeente samen met de ontwikkelaar en de woningbouwcorporatie een lokaal duurzaam energiebedrijf startte om 1.450 huizen te voorzien van duurzame energie via koude- en warmteopslag in de bodem en dat via Triodos Groenfonds is gefinancierd. Steeds meer gemeenten hebben volgens Povel oog voor vernieuwende, kleinschalige projecten. ‘Als op plek a een fabriek staat die warmte over heeft, en op plek b

Triodos Bank vindt een transitie van fossiele naar hernieuwbare energiebronnen van groot belang om klimaatverandering te voorkomen. Triodos Bank financiert daarom projecten en technologieën die deze transitie teweeg moeten brengen. Daarbij hanteert zij drie uitgangspunten: 1. Het zoveel mogelijk vermijden of reduceren van het energieverbruik, 2. Maximaal gebruik van duurzame energiebronnen en 3. Het zo schoon en efficiënt mogelijk gebruik van de toch nog noodzakelijke fossiele brandstoffen.

TRIODOS BANK

am energieverbruik eentje die dat juist nodig heeft, stellen gemeenten zich steeds vaker de vraag hoe ze die twee bij elkaar kunnen brengen.’ Die koersverandering vraagt ook een proactieve rol van de bank, die moet inschatten of berekeningen kloppen en meedenken hoe projecten succesvol kunnen worden. ‘We willen daarom deel uitmaken van het netwerk van overheid, bedrijven en particulieren met belangstelling voor lokale duurzame oplossingen.’

Triodos Bank blijft actief aan de maatschappelijke discussie met de stakeholders meedoen. Daniël Povel: ‘Uiteindelijk werk je steeds met mensen en gaat het om financieren van concrete projecten. Dat is leuk en daar krijg je zelf energie van.’ www.triodos.nl

V.l.n.r. Daniël Povel, Klaas van Egmond, Hans Schut. ‘Duurzame energie is geen modeverschijnsel, maar pure noodzaak.’

5 triodosnieuws

Ook op mondiaal niveau is zo’n decentrale duurzame energie aanpak van groot belang, voegt Hans Schut daar aan toe. ‘De nieuwe zonne en wind techniek geeft lokale gemeenschappen in zich ontwikkelende landen de gelegenheid zelfvoorzienend te worden zonder af hankelijk te raken van grootschalige electriciteits producenten. Ze krijgen daarmee meer mogelijkheden, dat is een stimulans voor economische ontwikkkeling.’ Balans is voor Triodos Bank het sleutelwoord. Zoeken naar het juiste evenwicht tussen centraal en decentraal. Hans Schut: ‘Grote windmolenprojecten in zee aan de ene kant maar ook relatief kleine zonne-energiepro-

jecten op daken. En het is eveneens belangrijk nieuwe technologische ontwikkelingen zo veel mogelijk te stimuleren. We investeren bijvoorbeeld ook in een getijdencentrale in Engeland.' Daniël Povel: ‘Vanuit financieringsoogpunt is spreiding van belang. En een gezonde winstgevendheid is belangrijk, dat zijn we verplicht aan onze klanten. In de afgelopen tien jaar was het vooral investeren in windenergie en de laatste jaren biomassa. Geleidelijk is zonne-energie steeds prominenter in beeld, want de kostprijs daarvan gaat snel omlaag: we kijken reikhalzend uit naar het moment dat zonnestroom in prijs met fossiele brandstoffen kan concureren!’

TRIODOS BANK

Het roer om met zonnestroom 6 triodosnieuws

Duurzaam investeren loont op meerdere manieren. Vraag het maar aan Wijnand Schouten, die een deel van zijn vermogen aanwendde voor de start van het bedrijf Metdezon.

Wat doe je met je vermogen dat is verkregen na de verkoop van je ict-bedrijf? Wijnand Schouten kwam op het antwoord na het zien van de energierekening van zijn woning. Hij schrok van de nota en vroeg zich af of het bedrag niet omlaag kon. Jazeker, dat kon. Met behulp van zonnepanelen. ‘Ik vond het vooral leuk om me daar zelf professioneel mee bezig te gaan houden. Maar investeren in een bedrijf dat zich richt op duurzame energie is ook nog eens zinvol.’ Wijnand besloot het roer helemaal om te gooien en een deel van zijn vermogen in Metdezon te steken. ‘Vermogende ondernemers zouden er verstandig aan doen zich op duurzame energie te richten, want het is een zeer nuttige én solide investering.’ Datzelfde geldt volgens hem ook voor de klant: ‘Met zonnestroom sla je twee vliegen in één klap, want het is voordelig én schoon.’

terug te verdienen, zonder subsidie duurt dat maar twee of drie jaar langer. En vergeet niet: een huis met een lage energierekening wordt aantoonbaar meer waard.’ Gelukkig wint volgens hem de groep ‘duurzame denkers’ hoe dan ook terrein, zeker in zijn klantenkring. Binnenkort opent hij een nieuwe showroom om hen zo goed mogelijk van dienst te zijn. ‘Steeds meer mensen realiseren zich dat het van belang is stappen te zetten naar een klimaatneutrale samenleving en ieder bereidt zich op z’n eigen manier op die toekomst voor,’ zegt de klant van Triodos Bank Private Banking, die een groot deel van zijn vermogen duurzaam beheert. ‘Ik heb trouwens voor Triodos Bank gekozen omdat het de enige bank is met een visie die aansluit op de mijne.’ Lachend: ‘Mijn droom? Héél Nederland aan de zonnestroom!’ www.metdezon.nl

Van dat laatste is iedereen wel overtuigd, maar voordelig? Twijfelaars denken nog vaak dat je de investering er alleen dankzij subsidies uithaalt. ‘Maar dat is echt een misverstand. Mét subsidie begin je na vijf tot zeven jaar

Voor meer informatie over de dienstverlening van Triodos Bank Private Banking, kijk op: www.triodos.nl/privatebanking.nl

NATUUR & MILIEU

Parkeerdek als zonnecollector Het lijkt onmogelijk: minder energie verbruiken en toch meer comfort ervaren. Maar Octalix, een jong bedrijf uit De Meern, kreeg het voor elkaar. Met dank aan een eigen uitvinding: een vernuftig Energie en Comfort Management Systeem.

De toepassing van de allermodernste technieken door Octalix doet een beetje denken aan Big Brother. Een fijnmazig netwerk van sensoren registreert de aanwezigheid van personen en stelt daar de klimaatcontrole op af. Is er in een kantoorgebouw een vergadering aan de gang in ruimte A, dan mag daar de verwarming wel een graadje hoger. Maar in ruimte B kan de thermostaat rustig omlaag, want er is toch niemand. Trouwens, licht is er ook niet nodig. En wanneer er toch lampen branden, doet het beheerssysteem die uit. Geheel automatisch. ‘Het draait allemaal om de mens, onze techniek is volgend,’ zegt algemeen directeur van Octalix, Dick van den Broek.

Het bedrijf heeft inmiddels twaalf panden voorzien van geavanceerde hardware en software. Wanneer álle panden in Nederland die geen woonbestemming hebben zouden kiezen voor Octalix, kan volgens Dick van den Broek de CO2-uitstoot substantieel omlaag. De gebouwensector is verantwoordelijk voor eenderde van het totale energieverbruik in Nederland. ‘Het gaat

De hightech-aanpak vereist grote investeringen, die Octalix samen met aandeelhouders en dankzij de diensten van onder meer Triodos Bank kan doen. ‘De relatie met de bank startte bij de financiering van ons huidige pand en is steeds verder uitgebouwd. Wanneer je je op duurzaamheid richt, zit je goed bij Triodos’ Aldus Dick van den Broek. Ook de toekomst ziet er goed uit. Octalix verwacht een belangrijke speler op de markt van beheersystemen te worden. ‘De groep vooruitstrevende ondernemers en vastgoedontwikkelaars die het belang van duurzaamheid inzien, groeit. En ook de interesse voor oplossingen in het buitenland is groot, met name in Duitsland, Groot Brittannië en Scandinavië.’ Maar er valt volgens hem nog steeds een hoop terrein te winnen. ‘Octalix is in staat om de energie- en comfortprestaties van een gebouw te meten, maar we willen nog een stapje verder. De partijen die betrokken zijn bij een bouwproject, zouden die prestaties ook moeten vastleggen in afspraken over verbruik en comfort. Dan kun je elkaar ook ergens op aanspreken en afrekenen. De vrijblijvendheid gaat er zo vanaf, de tijd is daar nu rijp voor.’ www.octalix.nl Meer weten? Kijk op www.mijngeldgaatgoed.nl

Een fijnmazig netwerk van sensoren registreert de aanwezigheid van personen en stelt daar de klimaatcontrole op af.

7 triodosnieuws

Het systeem - uiterst geschikt voor grotere gebouwen, zoals kantoren en scholen - heeft in korte tijd al naam gemaakt. In juni vorig jaar ontving Octalix van de Dutch Green Building Council de Duurzame Innovator Award 2009. Kort daarna nam de Haagse Hogeschool als winnaar van de Nationale Energie Toekomst-trofee het draadloze concept in gebruik. ‘Ze gebruiken daar héél slimme technieken om minder energie te verbruiken. Een parkeerdek functioneert bijvoorbeeld als zonnecollector.’

voor onze panden om maximaal vijftig procent, dus tel uit je winst. Maar besparen is eigenlijk niet het goede woord, het gaat om het minder verspillen van energie.’

SOCIALE ECONOMIE

Stadsherberg met buurtfunctie Zand, zand en nog eens zand. Dat was het Steigereiland op het Amsterdamse IJburg een paar jaar terug. Huizen waren er nog niet en ook de Bed & Breakfast van Fred de Jong en zijn partner Kitty Seur bestond alleen nog maar in dromen en plannen. Bij de aanblik van die enorme zandvlakte moesten ze even slikken. ‘Waar zijn we aan begonnen?'

Ze wilden wat anders, na meer dan tien jaar drukte in de Jordaan. Een nieuwe plek. Ruimte. Frisse lucht. Maar een gastenverblijf in de IJburgse nieuwbouw? Het lijkt misschien vreemd, maar als je er wat langer over nadenkt, is het idee helemaal zo gek nog niet. ‘Met de tram zit je binnen een kwartier in het centrum,’ zegt Fred. ‘En als hotels langs de ringweg gasten kunnen krijgen, waarom wij dan niet?’

triodosnieuws

8

Ze waagden de sprong, verkochten hun huis en lieten op twee bouwkavels een prachtig pand neerzetten dat de naam Lieve Nachten kreeg. De opvallende gevel is door niemand ongezien te passeren: het oudroze, Marokkaanse stucwerk met een dichtregel van Shakespeare doet mediterraans aan, het uitbundige houtwerk voert de kijker naar Scandinavië en de toegangspoort komt uit India. Ook binnen valt de gast van de ene visuele verrassing in de andere. Het interieur weerspiegelt de reislust van de eigenaars zelf. Kitty: ‘Dit is een guesthouse zoals je dat overal ter wereld zou kunnen vinden, in Japan bijvoorbeeld.’ De gasten komen overal vandaan. Niet alleen uit verre landen, maar ook uit… IJburg en omstreken. Laatst hadden ze nog iemand die in scheiding lag en tijdelijk onderdak zocht. En een buurtbewoner die lekkage had door een kapotte wasmachine van de buren zocht al eerder z’n toevlucht bij Lieve Nachten. ‘We vervullen echt een buurtfunctie en zijn ook een soort stadsherberg.’ Aanvankelijk dachten ze aan een stadsherberg op palen. Dat werd het uiteindelijk niet, maar hout – mét FSC-keurmerk – en leem werden wel de voornaamste bouwmaterialen. Het gebruik van natuurproducten was een bewuste keus. ‘Hout heeft een vriendelijke uitstraling. En duurzaamheid zit ‘m ook in de wijze waarop iets wordt gefabriceerd: het maken van hout kost gewoon minder energie.’ Hun aandacht voor het milieu blijkt ook uit het gebruik van de warmtepompboilers die ze met subsidie konden aanschaffen. ‘Je gebruikt de ventilatielucht voor het krijgen van warm water. Ideaal, onze gasten kunnen tegelijkertijd douchen!’ Voor de verbouwing van hun eerste huis klopten ze al aan bij Triodos Bank en dat deden ze nu weer. Beeldend kunstenaar Fred: ‘We deden al zaken toen de bank nog jong was.

De opvallende gevel is door niemand ongezien te passeren. Er wordt nog steeds heel goed nagedacht over wat ze met hun geld doen, dat is in al die tijd niet veranderd.’ Fotograaf Kitty: ‘Triodos Bank is een soort familie geworden, het is helemaal oké.’ Dat laatste vinden ze ook van de plek waar Lieve Nachten na twee jaar een begrip is geworden. Fred: ‘Bij welke Bed & Breakfast in Amsterdam kun je nou aan het eind van de straat zwemmen of kanoën?’ Jan Olphert Vaillantlaan 77 – 79 Amsterdam Meer weten? Kijk op www.mijngeldgaatgoed.nl LEZERSAANBIEDING

Speciaal voor u als Tr iodosnieuwsle zer biedt B & B Lieve Nac hten u een uniek midweekar rangement aan. K ijk op de ant woordkaar t in het har t van dit nummer van Tr iodosnieuws.

NATUUR & MILIEU

Op weg naar een klimaatneutrale wereld Steeds vaker teistert droogte Afrika. Het continent lijdt het zwaarst onder de opwarming van de aarde. En dat terwijl een Nederlander vijftien keer zoveel CO2 uitstoot als een Keniaan. ‘Maar die Keniaan heeft er vervolgens wel de meeste last van en daar móeten we iets aan doen,’ zegt managing director René Toet van Climate Neutral Group.

Maatschappelijke betrokkenheid is de grote drijfveer achter zijn werk voor Climate Neutral Group. Onder het motto ‘reduceren wat mogelijk is en compenseren wat resteert’, adviseert en steunt zijn organisatie bedrijven die klimaatneutraal willen werken. ‘Reductie van CO2 uitstoot heeft veel te maken met bewustwording en op dat gebied zijn we heel actief.’ Ter illustratie noemt hij de productie van lantaarnpalen door een grote klant. Het bedrijf voorzag de lantaarnpalen van een zinklaag zodat ze honderd jaar mee konden zonder te roesten. Maar ja, de gemiddelde lantaarnpaal gaat slechts een jaar of 25 mee, dus een duurzaam advies lag voor de hand: laat de zinklaag maar weg. ‘Nu kan het bedrijf reclame maken met ecomasten die goedkoper én groen zijn!’

9

Climate Neutral Group is in de Benelux marktleider als het gaat om vrijwillige klimaatcompensatie. René Toet realiseert zich dat de concurrentie de laatste jaren fors is toegenomen en dat niet alle bedrijven de beloften volledig waarmaakten. ‘Wij hebben veel grote klanten die alleen met ons in zee gaan omdat we volledig eerlijk en transparant werken. De CO2-credits die zij bij ons kopen, voldoen aan de strengste internationale criteria.’ Climate Neutral Group is klant van Triodos Bank. ‘De bank blijft een prettige organisatie om mee samen te werken. Er is veel expertise en je treft er mensen met dezelfde passie. Wat mij betreft trekken we nóg meer samen op.’ Het gaat Climate Neutral Group voor de wind - de groei is fors, maar er is tegelijk nog een lange weg te

triodosnieuws

Maar ook compensatie van de uitstoot is belangrijk, omdat je daarmee volgens René Toet nú iets doet in de overgang naar een volledig klimaatneutrale wereld. Lachend: ‘Het woord ‘klimaatneutraal’ is inmiddels gemeengoed geworden, maar het komt oorspronkelijk bij ons vandaan.’ Wereldwijd investeert Climate Neutral Group in compensatieprojecten die onder meer windmolens, waterkrachtcentrales en biomassa gebruiken. ‘Dat is vaak in arme landen, want we willen óók iets betekenen voor de lokale ontwikkeling. De projecten leveren werkgelegenheid op, mogelijkheden voor onderwijs en opbouw van de gezondheidszorg.’

‘Reduceren wat mogelijk is en compenseren wat resteert.’ gaan, weet René Toet. ‘Onze inspanningen zijn goed voor een half procent vermindering van de uitstoot in Nederland. Het ideaal? Op weg naar een klimaatneutrale samenleving waarin je jezelf uiteindelijk overbodig maakt.’ www.climateneutralgroup.nl Meer weten? Kijk op www.mijngeldgaatgoed.nl

NATUUR & MILIEU

’Wij wilden echt iets moois maken, een bijdrage leveren aan het verfraaien van het landschap.’

Duurzaam woonerf verfraait Sallands landschap Buiten wonen op een plek met de allure van een landgoed. Landschapskunstenaar Jeroen van Westen dacht dat dat onhaalbaar was. Totdat vriend Jaap Starkenburg nuchter opmerkte: ’Maar dat kunnen wij toch ook met onze partners?’ Inmiddels wonen ze daadwerkelijk op een nieuw landgoed: De Driemarke in Salland.

triodosnieuws

10

De subsidieregeling rood-voor-rood van de provincie Overijssel bood daarvoor de kans. De provincie vreest verwaarlozing van boerenerven wanneer agrariërs stoppen met hun bedrijf en steunt daarom initiatieven die dat kunnen voorkomen. Oude, vervallen schuren worden daardoor afgebroken, in ruil voor een bouwkavel en landschapsontwikkeling. Jeroen van Westen: ’Wij wilden echt iets moois maken, een bijdrage leveren aan het verfraaien van het landschap.’ Het zou een avontuur worden, maar ook dat was wat ze wilden, zegt Jaap Starkenburg. ‘We dachten: als het misloopt verliezen we misschien ons spaargeld, maar dan hebben we tenminste wel geprobeerd een droom te realiseren.’ Drie jaar lang zochten ze naar de perfecte plek, die werd gevonden in Heeten. Jaap herinnert zich de ‘ontmoeting’ nog haarscherp. ‘Ik hoorde een kieviet baltsen, zag de oude boerderij aan de rand van het bos met vrij uitzicht op het zuiden en wist meteen: dit is het!’Voor de hypotheek deden de twee stellen een beroep op Triodos Bank, die het bijzondere karakter van het project volgens Jeroen perfect aanvoelde. ‘We werden niet alleen aangenaam verrast door de persoonlijke aanpak, maar kregen ook degelijk advies dat paste bij onze kleinschalige zakelijkheid.’

Ze maakten plannen, lieten alle verplichte onderzoeken verrichten en schakelden een ervaren architect in. De oude schuren gingen tegen de grond, de oorspronkelijke boerderij onderging een metamorfose en er kwamen twee nieuwe woningen op het erf te staan. Onder architectuur gebouwd, gelijkvloers, strak en in volledige harmonie met de omgeving. ‘De welstandscommissie was heel enthousiast.’ Een apart verhaal was het regelen van de erf bewoning door drie gezinnen, want ook de gerestaureerde boerderij kreeg nieuwe bewoners. ‘Toen alle vergunningen tenslotte rond waren, ben ik met een grote bos bloemen naar het gemeentehuis gegaan.’ De ligging op het zuiden maakte de aanleg van een ‘intelligent’ klimaatsysteem voor de twee nieuwe huizen mogelijk, waardoor ze energiezuinig zijn. De betimmering met hout van lokale lariksen beschermt nog eens de uitwendige isolatie. ’Duurzaamheid vinden we belangrijk, maar dat gaat verder dan energie besparen. We wilden het idee van een erf in stand houden. De Driemarke refereert met respect aan het verleden, maar draagt tegelijk de toekomst in zich.’ www.jeroenvanwesten.nl

Hypotheek bij Triodos Bank

Triodos Bank was volgens Jeroen van Westen de enige bank die de mogelijkheden zag van de regeling rood-voorrood. ‘Dat is niet helemaal vreemd, want Triodos Bank is als hypotheek verstrekker gespecialiseerd in bijzondere projecten met maatschappelijke betekenis’, zegt adviseur Camille van Arendonk. ’Daar hebben we inmiddels een naam mee opgebouwd.’ Ook voor een ‘gewone’ hypotheek staat de bank natuurlijk klaar, maar projecten als De Driemarke passen goed in de visie van de bank. ‘Steeds meer mensen realiseren zich dat we maar één aarde hebben en vinden duurzaamheid belangrijk. Wij denken graag mee als het gaat om het vinden van oplossingen’, aldus Camille van Arendonk. Wilt u meer weten over hypotheken bij Triodos Bank? Kijk op www.triodos.nl

SOCIALE ECONOMIE

Vorstelijk overnachten in voormalig ziekenhuis Overnachten op de plek waar Johan Cruijff in 1947 voor het eerst huilde? Logeren in het gebouw dat ooit kort diende als Koninklijke residentie na een auto-ongeluk van prins Bernhard? Dat kan vanaf begin volgend jaar, wanneer het voormalige Amsterdamse Burgerziekenhuis een nieuwe bestemming krijgt als viersterrenhotel.

Bouwvakkers zijn druk bezig met het versjouwen van materialen. Helemaal bovenin werken schilders aan de restauratie van de originele, negentiende-eeuwse dakkapellen.Paul Geertman, directeur van Aedes Real Estate, bekijkt tevreden de voortgang. ‘Het is een bijzonder gebouw, dat indertijd als een van de eerste panden in Amsterdam werd voorzien van elektrisch licht, centrale verwarming en liften op waterkracht.’

Paul Geertman behoort niet tot de hit-and-run ontwikkelaars die vooral uit zijn op snel financieel succes. ‘Wij blijven na de realisatie betrokken en kijken dus naar het rendement op de langere termijn. Het is mede in ons belang wanneer de omgeving van het hotel zich goed ontwikkelt.’ De in het oog springende neorenaissancegevel aan de Linnaeusstraat blijft intact en diverse authentieke kenmerken keren terug. Daarnaast krijgt het toekomstige viersterrenhotel met 120 kamers de modernste snufjes om zo energiezuinig mogelijk te functioneren. Het gebouw werkt straks met koude- en warmteopslag voor koeling en verwarming, de isolatie is optimaal en via warmteterugwinning kan de energierekening nog verder omlaag. ‘Duurzaamheid nastreven bij een renovatie is niet zo makkelijk als bij nieuwbouw, maar we beschouwen dat als extra uitdaging.’ Lachend: ‘De lat ligt hoog, duurzaamheid is in ons DNA gaan zitten.’ De samenwerking met Triodos Bank heeft daar zeker een bijdrage aan geleverd. De opgedane kennis en ervaring wordt nu ook gebruikt in andere projecten. Paul Geertman: ‘We zijn op een natuurlijke manier bij elkaar gekomen en het is een relatie met synergie geworden. De bank stimuleert ons qua duurzaamheid en wij zijn daar op onze beurt zeer vatbaar voor.’

www.aedesrealestate.nl

11

Meer weten? Kijk op www.mijngeldgaatgoed.nl ‘Duurzaamheid nastreven bij een renovatie is niet zo makkelijk als bij nieuwbouw, maar we beschouwen dat als extra uitdaging.’

triodosnieuws

De projectontwikkelaar/belegger was in 2006 toe aan een nieuwe investering. Het voormalige ziekenhuis, op dat moment in gebruik als stadsdeelkantoor, kwam via een prijsvraag op zijn pad. Het Stadsdeel zou in 2009 vertrekken en een hotel leek hem een prima nieuwe bestemming. ‘Dat vond ik ook goed voor de buurt. Een hotel geeft meer levendigheid dan een kantoor, heeft een meer openbare functie. Er komt bijvoorbeeld een restaurant in waar ook de gewone Amsterdammer die geen hotelgast is kan eten,’ aldus Paul Geertman.

De Eden Group, die al vijf hotels in Amsterdam heeft, gaat het gebouw huren en exploiteren. ‘Zij onderschrijven onze doelstellingen en doen ook diverse investeringen op duurzaamheidgebied.’ De rijke historie, inclusief koninklijk verblijf, zal niet direct zichtbaar zijn voor de hotelgasten. ‘Maar we gaan wel een boek over het ziekenhuis maken en daarin komen zulke anekdotes zeker aan de orde.’ Wat hij zelf het opvallendst vindt aan het gebouw van Leonard van Gendt, die ook het Concertgebouw ontwierp? ‘De architect dacht waarschijnlijk helemaal niet na over flexibele functionaliteit, maar het ziekenhuis kon wel een stadsdeelkantoor worden en straks een hotel. Het is zo flexibel opgezet dat het al die functies kan herbergen.’

TRIODOS BANK

Nieuw gezicht www.triodos.nl De komende maanden verandert de huisstijl van Triodos Bank ingrijpend. Als eerste is dat te zien aan de website die binnenkort een gedaantewisseling ondergaat. Voor u als lezer van Triodosnieuws alvast een voorproefje van deze nieuwe website.

Roel Welsing, hoofd Marketing: ‘We blijven gewoon Triodos Bank en handhaven het logo, maar met de groei van de bank is het ook tijd voor een nieuwe jas en gaan we een aantal zaken in fasen veranderen. Van een nieuw lettertype, nieuw papier en nieuwe fotografie tot betere en gemakkelijkere brochures en een geheel nieuw Triodosnieuws. Allemaal om nog beter te informeren over de keuzes die we maken, de ondernemers die we financieren en de resultaten die we daarmee boeken. Welsing: ‘Als eerste pakken we de website aan, later dit jaar volgen Triodosnieuws, internetbankieren en de brochures. Via de website kunnen onze klanten straks nog makkelijker zien aan welke ondernemer het geld is uitgeleend dat ze aan Triodos Bank toevertrouwen.' Tegelijk is er door de site heen een duidelijke lijn waarneembaar naar de visie van Triodos Bank, die met haar activiteiten een bijdrage wil leveren aan de kwaliteit van leven.

triodosnieuws

12

Wie bijvoorbeeld wil weten wat de bank vindt van biologische landbouw of van duurzame energie, krijgt op toegankelijke wijze uitleg. ‘Ik hoop dat de website goed laat zien wie wij zijn en waar het ons om gaat.’ Aldus Roel Welsing. En voor wie dat alles nog niet genoeg is: ook contact maken via de website wordt makkelijker. ‘We willen de dialoog met onze klanten verder verbeteren en hen daardoor zo goed mogelijk in staat stellen hun geld weloverwogen te laten werken voor een betere samenleving.’ De vernieuwing van de website is een internationale operatie, die álle landen bestrijkt waar Triodos Bank actief is. De nieuwe huisstijl wordt in fasen ingevoerd, waardoor de huidige en de nieuwe huisstijl een tijdje naast elkaar bestaan. ‘We streven er naar om die periode zo kort mogelijk laten zijn. Het is een spannende operatie’, vindt Roel Welsing. Triodos Bank wil dan ook graag weten wat u van de nieuwe website vindt. Reageren? Hou de website in de gaten en laat weten wat u vindt via: [email protected].

SOCIALE ECONOMIE

Schatten in energiezuinigste rijksmonument Goed is mooi, maar perfect is nog beter. Die opvatting leidde tot de Haagse Tempel, een gebouw van bijna een eeuw oud, het energiezuinigste rijksmonument van Nederland. Met dank aan het grondwater, dat een geraffineerd klimaatsysteem binnen handbereik bracht.

Het groene karakter zit ‘m volledig in de onzichtbare techniek in de Haagse Tempel.

De stichting is een initiatief van Aurelius Monumenten BV, een dochter van de belegger in onroerend goed Motonic. De duurzame renovatie is volop gaande en over een paar maanden mag de Tempel zich het eerste rijksmonument met energielabel A noemen. De gemeente Den Haag wil de uitstoot van CO2 beperken en vroeg aanvankelijk om label C. ‘Ver volgens zijn we samen met ingenieursbureau dgmr, kbng Architectuur en energieontwikkelaar Local de mogelijkheden van label A gaan onderzoeken, want we wilden extreem ambitieus zijn.’ Het concept WarmBouwen bleek de realisering van die ambitie mogelijk te kunnen maken. De basis van deze duurzame bouwmethode is even simpel als doeltreffend: je slaat het zomerse warmteoverschot op en dat geef je ’s winters weer terug aan het gebouw. De onder-

gronds stromende Haagse Beek vormt hierbij, letterlijk en figuurlijk, de bron. Een netwerk van leidingen met bronwater door vloeren en muren zorgt vervolgens voor een constant comfortabel klimaat in het gebouw. David van der Wal: ‘Bezoekers zullen daar niets van zien, het groene karakter zit ‘m volledig in de onzichtbare techniek.’ Voor de financiering van het project zocht Motonic een partner die, net als de belegger zelf, op het gebied van duurzaamheid verder gaat dan de gebruikelijke standaard. ‘Triodos Bank weet een project als dit op zijn waarde te schatten. De ervaring van de bank maakt dat de dienstverlening veel breder kan zijn dan louter een financiële invalshoek.’ Op langere termijn betalen de investeringen zich terug, zegt hij. ‘We willen uiteindelijk natuurlijk wel wat verdienen, maar vinden continuïteit in onze bedrijfsvoering belangrijk. We kijken naar de horizon, voor ons betekent continuïteit eigenlijk hetzelfde als duurzaamheid.’ Waar ooit werd gedanst in ruimten als de Skihut en Sharky’s Beach Club, kunnen archeologielief hebbers over een poosje lezingen volgen en tentoonstellingen bezoeken. Op de een of andere manier klopt het allemaal, besluit David van der Wal. ‘Het verleden wordt hier vakkundig geconserveerd en de mooiste schatten komen weer in een kluis te liggen.’ www.warmbouwen.nl

13 triodosnieuws

De Tempel is een begrip in Den Haag. Tot vijf jaar terug kon je er nog dansen in de gelijknamige, door Bhagwan-aanhangers opgerichte discotheek. Maar al veel eerder, vanaf 1914, regelden klanten van de Haagsche Commissie Bank hier hun financiën. Marmeren vloeren en muren, en een enorm dikke kluisdeur in de kelder herinneren nog aan dat ‘rijke’ verleden. ‘En in deze kelder herbergt de afdeling Archeologie van de gemeente Den Haag straks als huurder van het gebouw haar kostbaarste schatten,’ zegt David van der Wal, bestuurder van de Stichting Duurzaam Erfgoed die eigenaar is van het pand.

kunst & cultuur

Kamermuziekconcerten in Zeist Van 14 t/m 28 augustus 2010 kunnen liefhebbers van kamermuziek genieten van de concerten van de Zeister Muziekdagen. Dit jaarlijks terugkerend internationaal festival vindt plaats in de kerk van de Evangelische Broedergemeente in Zeist. Artistiek leider en eerste violist van het Jerusalem Quartet, Alexander Pavlovsky, heeft voor dit festival weer een afwisselend programma samengesteld. U kunt onder andere luisteren naar het Borodin Quartet, het beroemde Jerusalem Quartet en het Szymanowski Quartet. Het Matangi Quartet en het Utrechts String Quartet zorgen voor de Nederlandse inbreng in dit internationale gezelschap. De jeugd heeft de toekomst

Elk jaar zijn er openbare masterclasses voor gevorderde conservatoriumstudenten en pas afgestudeerde musici. Alexander Pavlovsky begeleidt deze sessies samen met de leden van het Szymanowski Quartet, Robert Kulek en Shmuel Ashkenasi. Ter afsluiting is er een tournee en een Studentenslotconcert.

Triodos Bank & Zeister Muziekdagen

foto: jerusalem quartet

triodosnieuws

14

Om ook de jeugd te betrekken bij klassieke muziek selecteert Alexander Pavlovsky dit jaar in samenwerking met de Zeister Muziekschool een klein aantal talentvolle muziekleerlingen om mee te doen aan enkele masterclasses. Daarnaast is er op zaterdagmiddag 21 augustus een familieconcert, geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar.

Triodos Bank zet zich in voor de ontwikkeling van kunst en cultuur. Daarom nodigen wij u, als klant van Triodos Bank, uit om te genieten van deze bijzondere concertavonden. Meer informatie, het programma en het bestelformulier vindt u op www.zeistermuziekdagen.nl We wensen u alvast veel luisterplezier. Telefoon: 0343 538 849 [email protected] www.zeistermuziekdagen.nl

Tijdens de Zeister Muziekdagen kunt u luisteren naar het beroemde Jerusalem Quartet.

Lezersaanbieding

Wilt u een van de concer ten van de Zeister Muziekdagen bijwonen? A ls klant van Triodos Bank kunt u tot 1 aug ustus 2010 kaar ten met kor ting reser veren. U betaalt dan eur 22,50 in plaats van eur 25,00. U kunt de kaar ten alleen reser veren door de antwoordkaar t in dit nummer van Triodosnieuws voor 1 aug ustus 2010 op te sturen of kaar ten te bestellen via w w w.zeistermuziekdagen.nl/zmd2010zf. Op of rond 3 aug ustus 2010 wordt het bedrag dan automatisch van uw rekening afgeschreven. De kaar ten worden per post aan u toegestuurd. Aan de kassa kunt u geen kor ting krijgen.

I nternationaal

Meer dan alleen kredietverlening in India Hivos-Triodos Fonds is sinds 2001 als aandeelhouder betrokken bij

basix ,

één van de grootste microfinancierings-

instellingen in India. Dit jaar zijn ook Triodos Fair Share Fund en Triodos Microfinance Fund als aandeelhouders toegetreden. Een senior medewerker van Triodos Bank vertegenwoordigt deze fondsen in de Raad van Commissarissen en draagt op deze manier bij aan de verdere ontwikkeling van

Sinds de oprichting in 1996 is basix uitgegroeid tot een van de grootste microfinancieringsinstellingen in India. Met indrukwekkende cijfers: de organisatie heeft ruim 1,5 miljoen klanten verspreid over 25 duizend dorpen in 16 staten van het land. Vijay Mahajan, oprichter en voorzitter van de Raad van Commissarissen van basix: ‘Met onze producten en diensten willen wij ondernemerschap onder lage inkomensgroepen stimuleren. Hierdoor kunnen arme mensen in hun levensonderhoud voorzien en een menswaardiger bestaan opbouwen.’

basix biedt ook microverzekeringen, essentiële diensten om mensen voor de financiële gevolgen van onverwachte gebeurtenissen te behoeden. Misoogst, ziekte, brand of het overlijden van de kostwinner in de familie kan een jarenlange opgespaarde reserve in een klap wegvagen. basix hecht grote waarde aan een snelle verwerking en afwikkeling van de claims. Vijay Mahajan: ‘Neem bijvoorbeeld de teelt van pinda’s. Die kent twee oogsten per jaar. Droogte is een groot probleem in India. Soms

mislukt daardoor de aanpoot van zaailingen. Als de ene oogst mislukt en de boeren snel uitbetaald worden voor de geleden schade dan kunnen zij dit geld inzetten voor het realiseren van de tweede oogst.’ Innovatie is belangrijk. Zo ziet Vijay Mahajan mogelijkheden om microkrediet te koppelen aan duurzame energie, bijvoorbeeld voor de aanschaf van een zonnepaneel. ‘Belangrijk daarbij is wel een goede samenwerking met de leveranciers van deze producten. Zij hebben de technische kennis in huis, kunnen het onderhoud uitvoeren en een distributiekanaal opzetten.’ basix heeft zich altijd vooral gericht op het platteland van India. ‘Daar is het percentage mensen dat onder de armoedegrens leeft het hoogst’, aldus Vijay Mahajan. Maar in de afgelopen jaren is daar een verschuiving in opgetreden. ‘Door de trek van het platteland naar de stedelijke gebieden zien we dat de armoede in steden gestegen is. We zijn daarom ook gestart met het aanbieden van onze producten en diensten in de sloppenwijken van een aantal grote steden, waaronder Delhi en Hyderabad.’ Een brede dienstverlening aan klanten, innovatie, de juiste distributiekanalen, een gedegen IT-systeem en goed opgeleid en gemotiveerd personeel: dat zijn de peilers waarop basix de volgende jaren een verdere schaalvergroting wil doorvoeren. Over de doelstelling van basix is Vijay Mahajan duidelijk: over vijf jaar wil de organisatie tien miljoen ondernemende mensen bereiken. www.basixindia.com

15 triodosnieuws

Het verstrekken van een microkrediet is een eerste stap in de aanpak van basix. ‘Een boer gebruikt dit bijvoorbeeld voor de aanschaf van een koe. Onze aanpak gaat dan verder. Wij geven groepen boeren voorlichting over voeding en zorg voor hun koeien waardoor de melkproductie stijgt. Verder geven wij ze toegang tot een netwerk van veeartsen zodat hun vee de juiste behandeling en de benodigde vaccinaties krijgt. Daarnaast spelen wij een rol in het vermarkten van hun melk. De boeren vormen coöperaties waardoor zij een hogere prijs kunnen bedingen bij de melkfabriek.’

basix .

BETER BELEGD

Stroom uit biomassa steeds duurzamer Bij het opwekken van duurzame energie denkt bijna iedereen aan zon, wind en water. Maar plantaardig materiaal kan ook heel goed dienen als energiebron, bijvoorbeeld door het te vergisten. En het gebruik van biomassa heeft een groot voordeel: een constante productie van elektriciteit. Zolang het niet ten koste van de productie van voeding gaat.

triodosnieuws

16

Agrariër Ben Regeling uit het Overijsselse Baarlo weet er alles van. Sinds drie jaar heeft hij een vergistinginstallatie op z’n erf staan omdat hij op duurzame wijze energie wilde produceren. ‘Ik zie het als de toekomst. Voor veel boerenbedrijven zou de energiemarkt een aanvullende bedrijfstak kunnen zijn.’ De brandstof voor zijn installatie bestaat onder meer uit varkensmest, gras en graanresten van het eigen bedrijf, plus restmaterialen van bedrijven uit de omgeving. Het methaangas dat ontstaat uit het vergistingproces drijft een motor aan en die maakt op zijn beurt weer stroom: dagelijks gemiddeld 18.000 kilowattuur, genoeg stroom voor een kleine tweeduizend huishoudens. De productie wordt alsmaar duurzamer. De brandstof bestaat steeds vaker uit pure restmaterialen, en de warmte die tijdens de vergisting vrijkomt, wordt steeds efficiënter benut. ‘Het liefst zou ik alleen maar biologische mest gebruiken, maar ja, dan moeten er nog meer biologische boeren komen.’ Bij de recent gefinancierde biovergistinginstallatie in Baarlo wordt volgens de Triodos uitgangspunten gewerkt (zie kader). Ben Regeling kent het standpunt van Triodos Bank. ‘Je weet bij deze bank in ieder geval waar je aan toe bent en ik hou wel van duidelijkheid.’ Hij springt op de shovel, want de vergistinginstallatie is toe aan zijn dagelijkse portie biomassa.

‘Dat is het mooie van biovergisting: zolang je maar tijdig voor de benodigde input zorgt, blijft de installatie wel stroom maken. Vierentwintig uur per dag, 365 dagen per jaar!’

Is stroom uit biomassa duurzame energie?

Triodos Bank merkt dat steeds meer ‘ bio-energiemakers’ kritisch kijken naar de duurzaamheidsaspecten van de materialen die ze gebr uiken. ‘Een goede zaak ’, zeg t senior-accountmanager Marius Groenenberg. De bank bekijkt de ontwikkelingen in het gebr uik van biomassa nauwkeurig en kritisch. ‘Duurzaamheid bij biomassa betekent in onze visie het gebr uik maken van organische reststromen waar voor geen betere toepassingen denkbaar zijn dan het maken van energie. Dat is bijvoorbeeld niet het geval bij mest af komstig uit de intensieve veehouderij en we stellen dan ook eisen aan de hoeveelheid die mag worden gebr uikt. Maar we realiseren ons dat je niet van de ene dag op de andere kan overstappen naar een volledig duurzame productie en willen de discussie daarover graag aangaan.’ Triodos Bank is om die reden ter ughoudend met het f inancieren van biovergistingsinstallaties. Initiatieven moet écht duurzaam zijn, écht passen bij onze criteria en écht de meest duurzame onderneming zijn in deze sector. Naast de kredietverlening aan biovergistinginstallaties hanteer t Triodos Bank voor de beleggingsfondsen die beleggen in beursgenoteerde bedrijven scher pe eisen voor het gebr uik van biomassa. A r thur van Mansvelt, duurzaamheidsanalist bij Triodos Sustainability Research: ‘ We wijzen het gebr uik van gewassen, zoals maïs, koolzaad of suikerbieten ten behoeve van energieproductie af. Het is comple xe materie, maar ons uitgangspunt is dat je alleen reststromen moet gebr uiken voor het produceren van energie.’

foto: zeeuwind

BETER BELEGD

'Olie en gas raken natuurlijk een keer op, windenergie is een goed alternatief.'

Vrij spel voor de elementen Bewoners van de Noordpolder in Tholen hebben een bijzonder ‘cadeau’ in het vooruitzicht: zodra de vier windmolens die er dit jaar verrijzen stroom produceren, krijgt een aantal omwonenden hun stroomverbruik voortaan zowat vergoed. John Springer, projectmanager van coöperatie Zeeuwind: ‘Noem het maar goed nabuurschap’.

Voor de exploitatie van windmolenpark Noordpolder is hij gaan samenwerken met Zeeuwind; lusten en lasten worden fifty-fifty verdeeld. De coöperatie zet al ruim twintig jaar windturbines neer en verkoopt de opgewekte stroom aan elektriciteitsbedrijven. John Springer: ‘Van de opbrengst bouwen we weer nieuwe turbines en helpen we de leden die zonnepanelen willen plaatsen financieel. De winst maakt dus nieuwe investeringen mogelijk en op die manier sluiten we de cirkel.’ Zeeuwind koos, net als bij enkele eerdere projecten, voor financiële samenwerking met Triodos Groenfonds. ‘Beide partijen hebben een ideologische doelstelling,

maar opereren óók zakelijk. We hebben een vergelijkbare ontwikkeling doorgemaakt en zijn inmiddels volwassen geworden.’ Bijna iedereen in de provincie kent Zeeuwind, ook vanwege de educatieve projecten die kinderen op basisscholen laten kennismaken met zonne-energie en andere duurzame ontwikkelingen. ‘Die activiteiten willen we in de toekomst nog groter gaan aanpakken.’ Maar uitbreiding is niet altijd eenvoudig. Het overheidsbeleid voor duurzame energie is volgens John Springer niet consistent. Het duurde dan ook vele jaren voordat Noordpolder er kon komen. ‘Je hebt te maken met een heleboel verschillende partijen. Als samenleving zijn we verplicht effectiever te werk te gaan.’ Gabri Hoek wachtte geduldig alle procedures af. Hij kijkt uit over zijn land, richting Oosterschelde een steenworp verderop. De wind heeft hier vrij spel en kan een perfecte, hordenvrije aanloop naar de turbines nemen. ‘Olie en gas raken natuurlijk een keer op, windenergie is een goed alternatief. We hebben gekozen voor hypermoderne turbines, de stilste die er zijn. Maar weet je: ik vind ze ook gewoon mooi. www.zeewind.nl

triodosnieuws

Vlakbij de boerderij van Gabri Hoek in het Zeeuwse Sint Maartensdijk verplaatst een shovel grote hoeveelheden grond. Het is april en de voorbereiding voor de bouw van vier windmolens is net gestart. Nog voor het einde van het jaar staan hier enkele behoorlijk uit de kluiten gewassen jongens van ieder een meter of tachtig hoog. Samen zijn ze goed voor zo’n 30 miljoen kilowattuur stroom, genoeg voor het elektriciteitsverbruik van een kleine tienduizend huishoudens. Drie van de vier turbines komen op het land van Gabri Hoek te staan. ‘Ik ben een groot voorstander van duurzame energie. Ik had ook als een van de eersten in de buurt zonnepanelen op mijn dak liggen.’

17

BETER BELEGD

Rendementen ultimo april 2010 Rendementen ultimo april 2010,

1 jaar

3 jaar

inclusief herbelegging dividend

3 maanden

gemiddeld

5 jaar

10 jaar

gemiddeld gemiddeld

Informatie over de genoemde beleggingsfondsen is

Certificaten van aandelen Triodos Bank1

1,4

2,8

4,7

3,8

3,6

te raadplegen op www.

Triodos Cultuurfonds 2

1,4

4,1

4,3

nvt

nvt

triodos.nl. Hier vindt u

Triodos Fair Share Fund2

1,1

11,9

8,5

6,8

nvt

onder meer de financiële

Triodos Groenfonds

0,8

2,8

3,9

2,2

3,5

bijsluiter en het prospectus.

10,9

31,5

-7,8

1,1

nvt

De beslissing om een fonds

Triodos Meerwaarde Mixfonds 3

6,0

18,5

0,1

2,5

2,4

te kopen dient uitsluitend

Triodos Meerwaarde Obligatiefonds 3

1,8

8,2

3,8

2,0

nvt

genomen te worden op

2

Triodos Meerwaarde Aandelenfonds 3

Triodos Renewables Europe Fund

1,9

6,3

5,3

nvt

nvt

basis van het prospectus.

Triodos Sustainable Pioneer Fund1

10,9

30,0

-3,3

nvt

nvt

Kijk voor fondsspecifieke

1,3

-3,5

-0,3

2,2

nvt

kosten en risico's in het

1

Triodos Vastgoedfonds 4

prospectus. De genoemde 1. Rendement op basis van intrinsieke waarde

Triodos beleggingsfondsen

2. Rendement op basis van intrinsieke waarde, exclusief belastingvoordeel van maximaal 2,5%

zijn geregistreerd bij

3. Rendement op basis van transactieprijs

de Autoriteit Financiële

4. Rendement op basis van herrekende intrinsieke waarde

Markten.

Dividend Triodos beleggingsfondsen Op donderdag 22 en vrijdag 23 april 2010 hebben de Algemene Vergaderingen van Aandeelhouders/Participanten van de Triodos beleggingsfondsen plaatsgevonden. De volgende dividenden zijn goedgekeurd:

triodosnieuws

18

• Triodos Cultuurfonds eur 0,20/aandeel • Triodos Groenfonds eur 1,05/aandeel • Triodos Fair Share Fund eur 1,14/participatie • Triodos Meerwaarde Aandelenfonds eur 0,20/aandeel

• Triodos Meerwaarde Mixfonds eur 0,60/aandeel • Triodos Meerwaarde Obligatiefonds eur 0,80/aandeel • Triodos Vastgoedfonds eur 0,23/aandeel

Deze dividenden zijn op 3 mei 2010 uitbetaald.

Stichting Atelierbeheer SLAK

www.slak.nl

foto: michiel wijnbergh

Stichting Atelierbeheer slak in Arnhem stelt tegen betaalbare huurprijzen atelierruimtes ter beschikking aan kunstenaars in Arnhem en in de provincie Gelderland. Een deel van de meer dan 650 ruimtes heeft slak in eigen beheer. Daarnaast huurt slak panden van gemeenten, woningcorporaties, particulieren en projectontwikkelaars. Onder de huurders van SLAK zijn veel beeldende kunstenaars, maar ook andere kunstdisciplines zijn vertegenwoordigd zoals: theater, muziek, dans, film, fotografie, grafisch ontwerp, industrieel ontwerp, modeontwerp, architectuur en galeries. SLAK heeft een lening vanuit Triodos Cultuurfonds voor een voormalig schoolgebouw in Arnhem. In dit pand zijn ateliers en een theater gevestigd.

SPAREN & BETALEN Tarieven per 21 mei 2010*

Maand Sparen

Internet Sparen

Noord-Zuid

Spaar Deposito



Internet Sparen

Kinder Toekomst

Cultuur Deposito

Plan

2,3%

1,5%

1,5%

2,5%

3,0%







(bij looptijd van 5 jaar)



1,25% (bij looptijd van 5 jaar)

Maandelijks een

24 uur per dag uw

Sparen voor le-

Duurzaam sparen

Sparen voor de

Belastingvrij

vast bedrag tussen

saldo raadplegen

ningen aan kleine

voor een vaste

toekomst van uw

sparen, een vaste

500

en snel en gemak-

bedrijven in ont-

periode en profite-

(klein)kind met

rente èn financie-

sparen en 24 uur

kelijk overboeken

wikkelingslanden.

ren van een hoge

een hoge rente.

ring van kunst en

per dag kosteloos

via internet met

Saldo informatie,

rente. Naar keuze

Nu met startpre-

cultuurprojecten

over uw spaargeld

een extra hoge

overboeken en een

van 1 tot 10 jaar

mie van eur 10 of

mogelijk maken.

beschikken.

rente. Vanaf eur

extra hoge rente.

vast.

een prentenboek

Ook looptijden van

50.000, 1,00%

Vanaf eur 50.000,

cadeau.

3 en 10 jaar.

rente.

1,00% rente.

eur

10 en

eur

Uw dagelijkse bankzaken duurzaam geregeld Van uw duurzame bank uw dagelijkse bank maken? Dat kan met de Triodos Internet Betaalrekening. Met deze betaalrekening draagt u bij aan de ontwikkeling van een duurzame wereld met alle voordelen die u van een betaalrekening mag ver wachten. Vier redenen om nú een Triodos Internet Betaalrekening te openen: Iedere dag bijdragen aan een duurzame wereld; Gemakkelijk en overal ter wereld geld opnemen en betalen met uw Triodos Wereldpas; Gratis internetbankieren: één toegangspoort voor betalen, sparen en beleggen; Eenvoudig en veilig uw online aankopen afrekenen via iDEAL.

U opent een Triodos Internet Betaalrekening heel eenvoudig via www.triodos.nl Of stuur de antwoordcoupon in het hart van dit nummer van Triodosnieuws in voor meer informatie.

Maandelijks sparen én 2,3% rente Met de Triodos Rekening Maand Sparen kunt u maandelijks automatisch sparen. De voordelen op een rij: • • • •

U spaart duurzaam tegen een goede rente, momenteel 2,3%*; U spaart maandelijks een vast bedrag tussen eur 10 en 500; Uw spaargeld wordt gebruikt voor de financiering van duurzame initiatieven; U kunt via internet zeven dagen per week kosteloos over uw spaargeld beschikken.

Met de Triodos Rekening Maand Sparen kiest u voor gemak en vrijheid. Dus open nu een Rekening Maand Sparen via w w w.triodos.nl Wilt u meer informatie? Stuur dan de antwoordcoupon in het hart van dit nummer van Triodosnieuws in. *tarief per 21 mei 2010, wijzigingen voorbehouden.

19 triodosnieuws

• • • •

Ik chip, ik pin, ik betaal met iDEAL Met de Triodos Internet Betaalrekening. Zo heeft u al uw bankzaken duurzaam geregeld.   Wacht daarom niet langer en open een Triodos Internet Betaalrekening. Ga naar www.triodos.nl of gebruik de antwoordkaart in dit nummer van Triodosnieuws.