Heart Brain Immune Connection the
Dirk Zoutewelle
Heart - Brain – Immune - Connection
TAO KO TAO, MING KO MING
Heart - Brain – Immune - Connection Van alle lichaamssystemen is het besturen van het immuunsysteem de grootste uitdaging !! Niets in immunologie is ooit zo simpel als het lijkt ! De beste immuuninterventie = hart-coherentie Dit impliceert namelijk no-survival activity en nostress
Heart - Brain – Immune - Connection
Hoe we ook over onszelf denken, in de meest fundamentele zin zijn we letterlijk menselijke dieren
Hart - Hersenstam - connectie De gevolgen van vertrouwen - veiligheid De gevolgen van gevaar - (emotionele) dreiging Studie van gedrag van wilde dieren is essentieel voor het begrijpen van de interactie tussen gedrag en biochemie er
wat zou er NU met je gebeuren als een dinosaurus binnenkomt?
Leestip: De tijger ontwaakt, P. Levine
Het reptielenbrein Voor een reptiel is een bewuste keuze geen mogelijkheid, elk gedrag, elke beweging is instinctief Instinct en niets anders dan dat controleert de zoektocht naar eten, beschutting en een geschikte partner om zich mee voort te planten Alle verdedigingsstrategieën (fight,flight,fright) zijn genetisch geprogrammeerd in een primitief, maar zeer efficiënt brein Deze gedragspatronen werken al vele miljoenen jaren. Waarom? Omdat ze werken !!!
Het reptielenbrein staat voor overleven !!!!
Het reptielenbrein Het zenuwstelsel van bijna alle levende wezens reageert nagenoeg op dezelfde manier op de dreiging van gevaar Op het niveau van het primaire biologische organisme bestaat er geen denken en theorievorming, OOK GEEN WAARDEOORDEEL Van alle diersoorten is er maar één waarbij langdurige traumatische nawerkingen ontstaan – de mens Vergelijkbare effecten ontstaan bij dieren alleen als ze tot huisdier zijn gemaakt of als proefdier voortdurend worden blootgesteld aan stressvolle
Het limbische brein Deze evolutionaire sprong geeft “hogere dieren” meer keuzes dan het reptiel Dit vervangt de instinctieve impulsen uit het reptielenbrein niet, maar complementeert ze en versterkt ze Ontvangt impulsen van het reptielenbrein en werkt deze informatie uit In gezonde mens werken instinct, emoties en het intellect samen om in elke situatie zo veel mogelijk keuzemogelijk -heden te creëren
Hart - Hersenstam - connectie Onderzoek onder meer dan duizend mannen en vrouwen: >40% had in laatste drie jaar een traumatische gebeurtenis meegemaakt Meest genoemd; verkrachting of mishandeling, een ongeluk, iemand anders gewond zien raken of zien sterven 10-15% van alle volwassenen heeft last van paniekaanvallen, onverklaarbare angsten of fobieën 75% van de mensen die een dokter bezoeken, heeft klachten die etiket psychosomatisch krijgen
Traumafysiologie : gedrag en biochemie Psychologie benadert trauma’s meestal door effecten op de geest, dit is hooguit de helft van het verhaal, i.i.g ontoereikend Sleutel bij traumaverwerking is niet de herbeleving van intense emotie, maar …… de lichamelijke gewaarwording Lichamelijke gewaarwording vraagt gevoel van veiligheid Bewuste fysieke gewaarwording wordt felt-sense genoemd
Het reptielenbrein Gewaarwording is de taal van het reptielenbrein Als dieren levensbedreigende gebeurtenissen meemaken, zijn ze de eerste schok snel te boven en herstellen ze zich weer Hun reacties zijn van korte duur en worden niet chronisch, hoe doen ze dat en waarom???
Een trauma is geen stoornis, maar een verstoring Alle oncontroleerbare stress kan dezelfde biologische invloed hebben Slachtoffers van een trauma zijn biologisch gezien nooit meer hetzelfde! Om de biologische en noodzakelijke weg helemaal te kunnen afleggen, heeft het organisme het spontane trillen en beven nodig dat we overal in de dierenwereld vinden
Hart - Hersenstam - connectie Bij trauma legt de waarneming van de hersenstam heel veel meer gewicht in de schaal Voorbeeld: een operatie Het lichaam beseft op celniveau dat het een wond heeft opgelopen die ernstig genoeg is om het in levensgevaar te brengen Verstandelijk kunnen we vertrouwen hebben in een operatie, maar op oerniveau doet ons lichaam dat niet
Het ontwakende kinderhart Wat betekent veiligheid versus gevaar voor kinderen? Bedenk: stress leidt af van natuurlijk gedrag als; onderzoeken, leren, schoonheid zien, verwonderd zijn, creativiteit, plezier beleven, fysieke-, emotionele-, intelectuele- en spirituele groei Een 42 jaar durende longitudinale studie onder Harvard studenten laat zien dat we de functie van het hart in relatie tot “liefde” moeten herzien Studenten, destijds rond 20e , kregen een grote verscheiden-heid aan vragen voorgeschoteld
Leestip: Awakening the Childheart, C. Hannaford
Het ontwakende kinderhart Toen ze na hun zestigste opnieuw geïnterviewd werden in relatie tot hartziekten bleek één vraag een interessante correlatie te vertonen “Heeft u één liefhebbende ouder, of twee, of geen?” 2 liefhebbende ouders 1 liefhebbende ouder 0 liefhebbende ouders
Percentage hartziekten 25% 35% 93%
Tevens had 100% van de groep zonder liefhebbende ouders een levensbedreigende ziekte t.o.v. <50% in de andere twee groepen
Het ontwakende kinderhart Een onderzoeksgroep van de Universiteit van Minneapolis deed onderzoek bij achttien maanden oude kinderen Veilig gehechte kinderen geven geen cortisolverhoging bij confrontatie met nieuwe ervaringen, ze lijken “geïmmuniseerd” tegen stress Onveilig gehechte kinderen in een zelfde situatie vertonen een sterke cortisolstijging Veiligheid geeft rust in de hersenstam ……… mee eens???
Het ontwakende kinderhart Universiteit van Yale onderzocht kinderen met geschiedenis van mishandeling en verwaarlozing Een aantal van hen vertoonde een polymorfisme van het gen voor heropname van serotonine (5-HTTLPR) Daardoor bestaat een grote kans op depressie maar niet bij diegenen met een goed sociaal netwerk
Traumagevolgen op hersenontwikkeling TRAUMA verlies van gliacellen die glutamaat moeten stabiliseren toename van glutamaat overstimulatie van negatieve emoties modulerende neuronen in amygdala neuronen branden op , storten in en krimpen
beïnvloed neuronale verminderde productie ontwikkeling van de van BDNF (Brain Derived prefrontale cortex (nodig Neurotropic Factor) voor modulatie van gevoel en stressrespons) onderdrukking van zenuwcelgroei in delen van de hypocampus verantwoordelijk voor vernieuwen van neuronen gedurende volwassenheid
chronische overproductie van cortisol en adrenaline
toename van stressgevoeligheid
amygdala krijgt geen levenslang patroon van boodschap om negatieve overdreven stressrespons emoties en stress te verminderen
zwak vermogen tot adaptatie aan iedere vorm van stress
Geen emotie zonder biochemische respons Iedere verandering, van welke oorsprong dan ook, intern of extern, gaat gepaard met of wordt veroorzaakt door een verandering in het biochemisch patroon Deze interacties zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden
Het limbische brein Beheersing van emotionele intelligentie is een betere garantie voor succes in het leven dan IQ Daniel Goleman
Succes in het leven is afhankelijk van : Aangeleerd vermogen om in “moeilijke” kinderjaren emoties te controleren, frustraties te beheersen en samen te werken met anderen
Vertrouwen en endocrinologie Sociale verbondenheid is een evolutionaire verworvenheid Sociale verbondenheid is van vitaal belang voor de fysieke en geestelijke gezondheid Hechting met de moeder is noodzakelijk voor de overleving van zoogdieren Dit hechtingsysteem gebruikt m.n. het neuro-actieve hormoon oxytocine
Neuroactive Hormones and Interpersonal Trust: International Evidence
Vertrouwen en endocrinologie Sociale verbondenheid heeft nauw verband met vertrouwen Vertrouwen is in nagenoeg elk aspect van ons dagelijks leven aanwezig Vertrouwen is een belangrijk studieobject, want het is een van de belangrijkste voorspellers van armoede, aldus economen Arme landen hebben een overduidelijk laag vertrouwen Vertrouwen heeft een sterke correlatie met oxitocine
Vertrouwen en endocrinologie Oxytocine blijkt sociale interacties positief te stimuleren, en wordt door sociale interacties gestimuleerd Oxytocine induceert een fysiologisch proces van “sociale motivatie” met een grote waarschijnlijkheid resulterend in sociale interacties Onderzoek vanuit neuro-economics laat zien dat exogene manipulatie van de oxytocine spiegel (stijging) substantieel het in vertrouwen nemen van vreemden met het eigen verdiende geld doet toenemen
Vertrouwen en endocrinologie In een studie over 41 landen is een relatie gevonden tussen vertrouwen en de consumptie van phyto-oestrogenen Oxytocine heeft een sterke relatie met fytooestrogenen afkomstig uit voeding Oestrogeen faciliteert de opname van oxytocine door verhoogde receptorbinding en toename van het aantal oxytocine-receptoren Mensen in een leefomgeving met hogere waarden van oxytocine en/of oestrogeen zijn sneller geneigd anderen in de leefgemeenschap te vertrouwen
Vertrouwen en endocrinologie De invloed door biosociale factoren is minder sterk; (telefoongebruik, borstvoeding, luchtvervuiling, vruchtbaarheid, afstand tot de evenaar, sex frequentie, hoeveelheid vrouwen in een samenleving, huisbezit, religieuze verdeling van de maatschappij) Er kan niet worden gesteld dat neuro-actieve hormonen direct een algemeen vertrouwen veroorzaken, wel kan worden gesteld dat vertrouwen een neuro-endocrinologische basis heeft
Brein – Immuun - connectie Neuro-immunologische communicatie verloopt via diverse pathways Zowel neurale en humorale pathways zijn betrokken in de overdracht tussen zenuwstelsel en immuunsysteem Afferente routes kunnen inflammatoire signalen doorgeven aan het brein en efferente transmissie kan worden benut om zowel het aangeboren als adaptieve immuunsysteem te Brain-Immune communication pathways Stress System Activity, Innate and T-Helper Cytokines, and moduleren Susceptibility to Immune-Related Diseases
Brein – Immuun - connectie In de neuro-immuun-as kan een signaalmolecuul veroorzaakt worden door verschillende bronnen om gelijktijdig verschillende doelen te bereiken Ontvankelijkheid voor ziekte in relatie tot stress is moeilijk te (be)grijpen Glucocorticoïden en catecholamines, als voornaamste stresshormonen, remmen systematisch IL-12, TNF- en INF- en o.a. lymfocyten proliferatie, maar verhogen IL-10, IL-4 en TGF-
Brein – Immuun - connectie Dus in tijden van inflammatie en immuunactiviteit betekent Stress inductie van het Th2-systeem en voorkoming van overactiviteit van Th1-cytokines Echter in zekere lokale reacties en onder bepaalde omstandigheden, faciliteren GC’s en CA’s inflammatie door inductie van IL-1, IL-6, IL-8, IL-18, TNF- (depressieve cytokines) en CRP Een hyperactief- danwel hypo-actief stress systeem en een dysfunctioneel neuro-endocrien systeem dragen bij aan verstoringen van de systemische anti-inflammatoire
Brein – Immuun - connectie Dit draagt bij aan de pathogenese van autoimmuniteit, chronische infecties, depressie etc Begripsvraag……… Hoe maakt de neuro-immuun-as onderscheid tussen immuunsignalen afkomstig uit de periferie, maar bedoeld voor het CZS, of omgekeerd, afkomstig uit het CZS, maar bedoeld voor het perifere immuunsysteem?
Brein – Immuun - connectie Het nieuwe model van de neuro-immuun-as laat een netwerk zien van signaalmoleculen die met elkaar verbonden zijn op diverse manieren en op diverse niveau’s Onderlinge verhoudingen zijn status-afhankelijk (pathologie of fysiologie) Veel onderzoek is gedaan n.a.v. pathologie, echter onder fysiologische condities verloopt de neuroimmuun-activiteit anders
Brein – Immuun - connectie Een subtiele verandering vindt plaats van een primaire focus op pathology in relatie tot het immuunsysteem en zenuwstelsel, naar een toenemende focus op fysiologie; naar activiteit van het immuunsysteem als onderdeel van een fysiologische celactiviteit
Brein – Immuun - connectie Er bestaan 4 routes binnen de neuro-immuun-as De neurale route. A.g.v. innervatie van lymfoide organen door sympathische zenuwen De circumventriculaire organen (direct contact met bloedbaan zonder tussenkomst van BBB). CVO’s zouden mogelijk kunnen lekken (oude gedachte). Grootste CVO is epifyse afgifte van melatonine. Cytokine productie kan melatonine-afgifte beïnvloeden. Cytokine productie kan worden beïnvloed door IL-1 en noradrenaline.
Brein – Immuun - connectie Het BBB transport van cytokines. Kentveel transporters voor cytokines, transporters worden beïnvloed door gezondheidsstatus, middels modulatie, adaptatie en reactie De secretie van cytokines door BBB cellen. BBBcellen staan als enige cellen in gelijktijdig contact met het zenuwstelsel en de periferie en kunnen wederzijds registreren en beïnvloeden
Conclusie: Heart - Brain – Immune - Connection Er is geen interventie mogelijk die NIET het geheel beïnvloed! Het werkterrein omvat: traumaverwerking, biochemie, gezonde voeding, sociale interacties, durven vertrouwen, liefhebben, veiligheid creëren, etc. Oftewel
TAO KO TAO MING KO MING
Psycho-educatie: leven is keuzes maken……
of ……… Coherence In Health .………..
Conclusie: Heart - Brain – Immune - Connection Maar stress herkennen blijft toch wel moeilijk hè……
