HARTKATHETERISATIE CORONAROGRAFIE
AZ Monica vzw - Florent Pauwelslei 1 - BE-2100 Deurne T +32 3 320 50 00 - F +32 3 320 56 00
[email protected] - www.azmonica.be
12
Inleiding Chirurgisch beleid:
Uw cardioloog heeft u aangeraden een hartkatheterisatie of een coronarografie te ondergaan.
De bloedvaten van uw hart zijn zeer ernstig ziek of de vernauwingen situeren zich op plaatsen waar men niet in staat is om een dilatatie te doen. U zal een bypass operatie moeten ondergaan. Deze wordt afhankelijk van de
Het gaat om een onderzoek waarbij de aard van de ziekte wordt vastgesteld, zodat een aangewezen behandeling kan worden voorgesteld.
dringendheid afgesproken, in overleg met u en de chirurg.
Omdat er na dit onderzoek een periode bedrust zal volgen, wordt u voor een bepaalde tijd opgenomen in het ziekenhuis.
Nawoord Wij hopen dat de informatie in deze brochure uitgebreid genoeg is.
Om u te informeren over het onderzoek, staat in deze folder precies beschreven wat u allemaal kan verwachten vóór, tijdens en na het onderzoek.
Mocht u nog opmerkingen hebben over de inhoud van deze brochure dan willen wij dat graag weten.
Heeft u na het doornemen van deze informatiebrochure nog vragen of bemerkingen, neem dan contact op met uw cardioloog of de verpleegkundige.
Hebt u nog vragen dan kan u altijd terecht bij de verpleegkundigen op de afdeling of uw behandelend arts.
2
11
Uitslag van het onderzoek
Het hart en de bloedcirculatie
Na het bekijken van de beelden die gemaakt zijn tijdens het onderzoek, zal de cardioloog u direct een resultaat kunnen geven. In sommige gevallen zullen uw resultaten echter eerst besproken worden alvorens u een behandeling voor te stellen.
Het hart is een pomp, uit spierweefsel opgebouwd. Het pompt bloed door het lichaam. Het bloed voorziet alle delen van het lichaam van zuurstof en voedingsstoffen. Bovendien voert het afvalstoffen af naar nieren, lever en longen.
Mogelijke behandeling na de diagnose Er zijn vier mogelijkheden van behandeling:
Om dat te kunnen doen, heeft het hart ook zuurstofrijk bloed nodig. Dat krijgt het via een stelsel van slagaders, die het hart als een krans omgeven. Die slagaders worden kransslagaders (coronairen) genoemd. Het hart heeft een linker- en een rechterhelft. Die helften zijn ook weer in tweeën gedeeld, zodat het hart eigenlijk uit vier holten bestaat. Elke helft bestaat uit een boezem en een kamer.
Indien uw kransslagaders gezond zijn, moet er niets ondernomen worden. Eventueel worden er nog andere bijkomende onderzoeken verricht om de oorzaak van uw klachten te achterhalen.
Conservatief beleid Dit wil zeggen dat er wel vernauwingen zijn t.h.v. uw kransslagaders, maar dat deze behandeld zullen worden met medicatie en dieet.
De beide kamers zijn met de grote slagaders verbonden. Tussen de boezems en de kamers en de kamers en de slagaders zitten hartkleppen, die voorkomen dat het bloed weer terugstroomt.
Interventioneel beleid Er zijn een of meerdere belangrijke vernauwingen die best verholpen kunnen worden. Dit gebeurt door middel van een ballondilatatie en/of een stentimplantatie. Deze interventie wordt meestal gepland enkele dagen of weken na het onderzoek en zal slechts uitzonderlijk aansluitend op het onderzoek plaatsvinden.
10
fig 1 kransslagaders
fig 2 vier hartholten
3
Na het onderzoek? Na het onderzoek wordt u teruggebracht naar de verpleegafdeling. Hier zal de drukklem van uw lies verwijderd worden en een drukverband worden aangelegd. Om bloedingen te voorkomen is het van groot belang om volgende richtlijnen zeer goed op te volgen: U blijft in bed tot de volgende ochtend. Beweeg gedurende de eerste uren uw benen zo min
mogelijk. Trek u niet zelf op in bed. De lies waarin de katheter heeft gezeten moet
De kleine bloedsomloop begint in de rechter hartkamer. Deze pompt zuurstofarm en koolzuurgasrijk bloed naar de longen via de slagaders. In de longen vindt de gasuitwisseling plaats: zuurstof wordt opgenomen en koolzuurgas afgegeven. Zuurstofrijk- en koolzuurgasarm bloed stroomt daarna via aders weer terug naar het hart. Het komt in de linker harthelft terecht.
gestrekt blijven. U moet zoveel mogelijk drinken, zodat de contrastvloeistof
snel uit het lichaam verdwijnt. Zodra er iets verandert aan het been (tintelingen,
bloedingen) of wanneer u pijn op de borst krijgt, moet u dit direct aan één van de verpleegkundigen melden!!
Vanuit de linker harthelft begint de grote bloedsomloop. De grote lichaamsslagader brengt zuurstofrijk bloed naar de weefsels. In de weefsels vindt in de haarvaten uitwisseling van stoffen plaats. Zuurstof en voedingsstoffen worden afgegeven aan de weefsels. Afvalstoffen en koolzuurgasrijk bloed worden terug naar het hart vervoerd. Het komt weer terecht in de rechterharthelft. 4
9
Waarom een hartkatheterisatie?
Tijdens het onderzoek Tijdens het onderzoek worden beelden gemaakt van de linkerkamer en van de kransslagaders. Tijdens het opnemen van het filmpje is het van belang om zo stil mogelijk te liggen. De cardioloog zal u vragen diep in te ademen, en geeft aan wanneer u weer mag doorademen. Hierdoor zal de kwaliteit van de beelden beter zijn. Tijdens het inspuiten van de contrastvloeistof in de linkerkamer kunt u een hevig warmtegevoel hebben door het gehele lichaam, en een valse urinedrang. De warmteopwelling is van zeer korte duur en is onschadelijk. Indien u andere klachten hebt, kan u deze best aan de arts mededelen. Zodra het onderzoek afgelopen is, zal de katheter worden verwijderd uit de lies- pols- of elleboogplooi. Omdat er in een slagader is geprikt, is het van belang dat er een klem geplaatst wordt in de lies- pols- of elleboogplooi. Deze wordt later vervangen door een drukverband.
Als er gesproken wordt over een hartkatheterisatie, onderscheiden we twee onderdelen. Enerzijds is er het onderzoek van het hart, anderzijds is er het onderzoek van de kransslagaders (coronairen).
Onderzoek van het hart Tijdens de hartkatheterisatie wordt geprobeerd informatie te verkrijgen over het hart. Heeft het hart reeds een infarct doorgemaakt en zo ja,
waar en wat is het gevolg? Werken de hartkleppen nog naar behoren? Zijn er geen aangeboren afwijkingen?
Meestal wordt alleen de linkerkant van het hart onderzocht. In sommige gevallen is het nodig ook de rechterkant te bekijken, dit gebeurt alleen als er vermoed wordt dat de hartkleppen niet goed functioneren. Men spreekt van een links-rechts hartkatheterisatie.
Onderzoek kransslagaders De kransslagaders (coronairen) voorzien het hart van zuurstofrijk bloed. Als er een vernauwing (stenose) in een van die bloedvaten zit, kan het hart niet goed meer functioneren.
8
5
Het hart krijgt te weinig zuurstof en energie. Dit kan zich uiten in angina pectoris, oftewel pijn op de borst.
De dag van het onderzoek
Wanneer een kransslagader volledig afgesloten is, krijgt dat deel van het hart helemaal geen zuurstof en zal niet meer functioneren. We spreken van een hartinfarct
Voor het onderzoek krijgt u nog een kalmeringsmiddel. Zodra u wordt opgeroepen om naar het kathlab te gaan (ruimte waar hartkatheterisatie/coronarografie wordt uitgevoerd) mag u in bed gaan liggen en wordt u door verpleegkundigen naar het kathlab gebracht. U wordt door de verpleegkundige geïnstalleerd op de onderzoekstafel.
Hoe verloopt de dag van opname? Als u nog niet opgenomen bent in het ziekenhuis, wordt u opgenomen op de dag voor het onderzoek. Zo kunnen nog enkele voorbereidende onderzoeken uitgevoerd worden. U krijgt een vragenlijst welke u in moet vullen ter voorbereiding op het onderzoek. Dit biedt enerzijds extra informatie aan de cardioloog, en geeft eveneens weer dat u voldoende geïnformeerd werd.
Vlak voor het onderzoek wordt u aangesloten aan een monitor waarop het hartritme in de gaten gehouden wordt. Een groot steriel laken waarin alleen een opening zit bij de lies– pols– of elleboogplooi wordt over u gelegd, waarna onder plaatselijke verdoving een katheter aangeprikt wordt in de linker liesslagader (of armslagader). Deze katheter is een lange, holle buis waarlangs de contrastvloeistof wordt ingespoten. De binnenzijde van de bloedvaten zijn ongevoelig, u zal daarom geen last ondervinden van het opschuiven van de katheter.
De avond of middag voor het onderzoek worden de liesstreken geschoren door de verpleegkundige en wordt er een infuus geprikt in de arm. U wordt nuchter gehouden vanaf 6 uur voor het onderzoek. Medicatie innemen mag echter wel.
6
7
