HARTKATHETERISATIE 920
Inleiding
In het Sint Franciscus Gasthuis worden verschillende onderzoeken verricht met behulp van röntgenstralen (röntgenfoto), ultrageluidsgolven (echografie) of magnetische velden (MRI). Hartkatheterisatie is zo’n onderzoek. De hartkatheterisatiekamer bevindt zich op de achtste verdieping naast de Hartbewaking. De door uw behandelend arts gestelde vraag, verwachten wij met hartkatheterisatie te kunnen beantwoorden. In deze folder leest u hoe het onderzoek in zijn werk gaat. Indien u van mening bent dat u gebruik wilt maken van uw recht om het onderzoek te weigeren, dan vragen wij u uw behandelend arts hiervan tijdig op de hoogte te stellen.
Wat is hartkatheterisatie?
Het doel van het onderzoek is het in beeld brengen van uw kransslagaders. Hartkatheterisatie is het onderzoek waarbij een dunne slang of katheter tot in het hart wordt gevoerd. De katheters, die ruim een meter lang zijn, kunnen vanuit de lies of de pols door de bloedvaten heen naar het hart worden geschoven. Bij hartkatheterisatie kunnen, zonder dat dit voor u pijnlijk of schadelijk is, vaak verschillende katheters tegelijk of na elkaar worden gebruikt. Het onderzoek vindt altijd plaats in de 'katheterisatiekamer'. Hier is het mogelijk om met behulp van röntgenapparatuur de loop van de katheters te volgen en precies te registreren wat er gebeurt. Dit geeft de cardioloog de gelegenheid na afloop de katheterisatiegegevens nog eens rustig te bekijken. U bent voor al deze registraties bij het onderzoek omringd door grote en ingewikkelde apparaten, dit is vaak even wennen.
Voorbereiding Medicijnen Als u de bloedverdunnende medicijnen Acecoumarol (Sintrommitis) of Fenprocoumon (Marcoumar) gebruikt, moet u in overleg met uw cardioloog enkele dagen voor het onderzoek stoppen met het innemen van deze medicijnen. Alle andere medicijnen dient u zoals gebruikelijk in te nemen. Neemt u
deze dus mee naar het Sint Franciscus Gasthuis. U hoeft niet nuchter te zijn. Opname Als u al bent opgenomen in het ziekenhuis, dan vindt de voorbereiding op de verpleegafdeling plaats. Bij een poliklinische afspraak wordt u de avond voor het onderzoek opgenomen op de afdeling Cardiologie. Vlak voor het onderzoek U krijgt s' avonds voor het onderzoek of bij poliklinische opname een infuusnaaldje via de linkerarm voor het toedienen van medicijnen tijdens de hartkatheterisatie. Ook wordt er nog wel eens bloed afgenomen en volgt er een opnamegesprek. Tevens kunt u, wanneer nodig, vlak voor het onderzoek een kalmerend middel krijgen om alles zo comfortabel mogelijk voor u te maken. Zorg dus dat de verpleegkundige van uw afdeling weet waar u in de uren voor het onderzoek bent. Draag bij het onderzoek geen sieraden die in de weg kunnen zitten of die kwijt kunnen raken. Laat uw sieraden en andere kostbaarheden thuis of laat ze achter op uw kamer of geef ze in bewaring aan de verpleegkundige. Uw bril mag u ophouden. Zorg ervoor dat u vlak voor het onderzoek nog naar het toilet gaat. Het is erg lastig als u tijdens het onderzoek naar het toilet moet. Ook moet u uw medicijnen in nemen. U mag bij dit onderzoek gewoon eten.
Uitvoering hartkatheterisatie
U wordt in uw eigen bed naar de hartkatheterisatiekamer gereden. Daar stapt u in principe zelf op de onderzoektafel. Er mogen geen infecties optreden, daarom wordt uw huid op de plaatsen waar de katheters worden ingebracht goed schoongemaakt met jodium. Daarna wordt u met steriele doeken afgedekt. Deze doeken schermen ook de röntgenapparatuur af. De cardioloog en het overige personeel dragen speciale kleding, net zoals dit in operatiekamers het geval is.
De huid wordt op de plaats waar de katheter moet worden ingebracht, plaatselijk verdoofd. Om een goede indruk te krijgen van de werking van het hart, wordt een film gemaakt terwijl er vloeistof ('contrast') in één van de holten van het hart wordt gespoten via de katheter. Vaak vraagt de cardioloog tijdens het filmen uw adem in te houden. De contraststof veroorzaakt een gevoel alsof alles, van hoofd tot aan de tenen toe, warm wordt terwijl u ook het gevoel kan krijgen alsof u moet plassen. Deze warmtegevoelens verdwijnen in ongeveer vijftien seconden. Er wordt met een andere katheter een hele kleine hoeveelheid contrastmiddel in de kransslagaderen gespoten. Hiermee wordt het verloop van deze vaten zichtbaar gemaakt. Vernauwingen worden precies vastgesteld. Bij het inspuiten van contrast in de kransslagaderen voelt u meestal geen warmtegevoel. Wel kunt u pijnklachten op de borst krijgen. Daarom wordt u van tevoren verteld dat u dit direct moet zeggen, zodat de altijd aanwezige verpleegkundige hiervoor een ‘pufje’ onder de tong kan geven. Meestal wordt dan met het onderzoek even gewacht tot u zich weer goed voelt.
Aanvullend onderzoek
Soms wordt via een ader een tweede buisje ingebracht. Hiermee kan de cardioloog meer informatie krijgen over de werking van uw hart. Dit aanvullend onderzoek duurt ongeveer vijftien minuten.
Na de hartkatheterisatie
Als het onderzoek is afgelopen en de katheters zijn verwijderd, wordt de aangeprikte plaats geruime tijd met de hand afgedrukt. Daarna wordt deze plaats verbonden met een drukverband of wordt de lies door middel van de Femo-stop afgedrukt. U gaat daarna van de onderzoekstafel terug op uw eigen bed en dan naar uw eigen afdeling. U moet nadat u via de lies bent gekatheteriseerd, zes uur lang bedrust houden met een drukverband. Uw been met het drukverband in de lies moet dan stil blijven liggen. Dit plat liggen kan voor u lastig zijn als u naar het toilet moet. De verpleging weet dit en helpt dit ongemak te verhelpen. De verpleegkundige controleert in de
eerste uren regelmatig de bloeddruk. Na het verwijderen van de Femo-stop moet u nog een één uur bedrust houden. U moet na het katheteriseren één liter drinken om de contrastvloeistof snel kwijt te raken. Heeft u de hartkatheterisatie via uw pols ondergaan, dan krijgt u een band om uw pols. Deze moet tenminste vier uur blijven zitten. Na het verwijderen van de band moet u één uur bedrust houden.
Duur van het onderzoek
Het hele onderzoek duur ongeveer 45 minuten, maar kan soms uitlopen.
Bijverschijnselen
De diverse onderzoeken waarbij katheters in het hart en in de kransslagaders worden gebracht, verlopen meestal zonder enige problemen. Een enkele maal treden bijverschijnselen op, zoals: een bloeduitstorting op de plaats waar de katheter werd ingebracht; afwijkingen van het hartritme; een overgevoeligheidsreactie op het contrastmiddel; kramp van een kransslagader. Daarnaast treden zelden grotere complicaties op, zoals: Stolselvorming in de bloedbaan, dit kan leiden tot een hartinfarct of een hersenbloeding. De hoeveelheid vloeistof die wordt toegediend kan aanleiding geven tot overbelasting van de bloedsomloop en kortademigheid. Het team dat het onderzoek uitvoert, is gespecialiseerd in het voorkomen en het behandelen van dergelijke problemen, mochten deze zich voordoen. De cardioloog, die tot het onderzoek heeft geadviseerd, weegt altijd de geringe kans op dergelijke problemen af tegen de voordelen van hartkatherisatie.
En daarna?
Indien u alleen voor hartkatheterisatie bent opgenomen, mag u meestal dezelfde avond weer naar huis. De cardioloog heeft
direct na het onderzoek een voorlopige indruk gekregen van wat er aan de hand is. Voor een definitief oordeel en een advies aan u is echter meer nodig. De definitieve uitslag volgt later tijdens uw eerstvolgende polikliniekbezoek.
Nazorg
Om de wond in de lies te ontzien kunt u de eerste zeven dagen beter niet: zelf auto rijden; onnodig traplopen; fietsen; zwaar tillen; niet te hard persen; drie dagen niet in bad of sauna; sporten. Heeft u de katheterisatie via uw arm gehad dan moet u rekening houden met; drie dagen niet zelf auto rijden of fietsen; drie dagen niet in bad of sauna; na zeven dagen sporten hervatten; de mitella kunt u dragen als geheugen steun; geen zware dingen tillen met de aangedane arm.
Vragen
Als u vragen heeft voor, tijdens of na katheterisatie, kunt u deze stellen aan uw cardioloog of uw verpleegkundige. U kunt met vragen ook telefonisch contact opnemen met de polikliniek Cardiologie, via telefoonnummer 010 – 461 6162.
Juni 2014
