HANDLEIDING STEMBUS Parlementsverkiezingen 2007 Handleiding stembus VL – 2007 V. 1.01
1
Inhoudstafel 1. 2. 3. 4.
Opstarten van de stembus Normaal verloop van de verkiezing Opstarten van de stembus Afsluiten van de stembus
N.V. Stésud Zoning de Aye Marche-en-Famenne Tel. : 084/31.13.31 Fax : 084/32.26.40
Contactpersoon : Philippe Evrard
Handleiding stembus VL – 2007 V. 1.01
2
1. Opstarten van de stembus De stembus en de stemmachine mogen gelijktijdig opgestart en geïnitialiseerd worden. Zij werken onafhankelijk van elkaar. •
Inbrengen van de diskettes In de verzegelde omslag die op de dag van de verkiezingen afgegeven wordt, bevinden zich 4 diskettes: één rode, één witte en twee groene. Deze zijn identiek en ingeval van defect, perfect onderling omwisselbaar. Gebruik bij voorkeur de rode diskette (nummer één) om de stembus op te starten. Voor de stemmachines gebruikt u de groene diskettes. De witte diskette is een Back up diskette, zowel voor de stembus als de stemmachines. Gebruik deze om de stemmachines of de stembus op te starten, indien er problemen zouden zijn met de rode diskette.
Diskette 1 (rood) Stembus •
Diskette 2 (wit) Back Up
Diskette 3 (groen) Stemmachine
Diskette 4 (groen) Stemmachine
Opstarten van de stembus Het opstarten van de installatie van de software en het aanmaken van de tabellen gebeurt automatisch nadat de machine is ingeschakeld, dankzij de diskette die eerst in de diskettelezer werd ingebracht. Tijdens de initialisatie wordt het volgende scherm getoond: PROGRAMMALADING EVEN WACHTEN Na +/- 1 minuut, wordt er gevraagd om het wachtwoord in te tikken (dit wordt samen met de diskettes afgegeven): TIK UW CODE . . . . . . . . . . Tik de 10 cijfers van het wachtwoord in op het numeriek klavier. De initialisatie gebeurt automatisch na het 10de cijfer.
Handleiding stembus VL – 2007 V. 1.01
3
Opmerking: nadat men driemaal geprobeerd heeft om het wachtwoord in te tikken, wordt de openingsprocedure onderbroken. De stembus moet opnieuw opgestart worden. Er wordt nu een controleprocedure voor de veiligheid opgestart en deze duurt ongeveer 3 minuten. Op het scherm wordt de volgende boodschap getoond en de beide lampjes branden beurtelings. EEN OGENBLIK A.U.B.
TEST HARDWARE V. VERSIE ... EEN OGENBLIK A.U.B.
Na deze veiligheidscontrole is het mogelijk dat de volgende boodschap verschijnt: ZWAKKE BATTERIJEN VERDER GAAN ? J / N Druk op « JA » om verder te gaan met de openingsprocedure, verwittig de helpdesk en een technicus zal de batterijen komen vervangen. U kan intussen verder gaan met het openen van de stembus. Hierna wordt de volgende boodschap getoond: MAAK UW KEUZE 1 OPENING 1. Opening : druk op toets « 1 » om de stembus te openen. Indien u een stembureau wenst te openen (keuze “1”), wordt de normale procedure voor het openen van de stembus opgestart. Na enkele ogenblikken verschijnt de volgende boodschap: 0 STEM AANWEZIG OPENEN BEZIG URNE IS KLAAR NATIONALE MODUS
Handleiding stembus VL – 2007 V. 1.01
4
3. Normaal verloop van een verkiezing De stembus is nu klaar voor gebruik.
Belangrijke opmerking : het scherm van de stembus bestaat uit twee lijnen. De bovenste lijn toont de boodschappen voor de STEMBUS, de onderste lijn toont de boodschappen van het VALIDEERAPPARAAT. -> BOODSCHAPPEN STEMBUS <-> BOODSCHAPPEN VALIDEERAPPARAAT <-
De voorzitter moet een gevalideerde en beveiligde stemkaart aan de kiezer overhandigen. Daarom moet hij deze stemkaart in de lezer van het valideerapparaat inbrengen. Als de kaart wordt uitgeworpen : kijk naar de lampjes vooraan. Ze zijn allebei uit: OK de stemkaart is gevalideerd zonder problemen. Het rode lampje brandt : er is een probleem met het wegschrijven op de magneetstrook van de stemkaart, de kaart is onleesbaar, defect of verkeerd ingestoken. Er wordt een foutboodschap op het scherm getoond (zie hieronder) en er wordt een geluidssignaal gegeven. De voorzitter mag proberen om deze stemkaart opnieuw te valideren of deze vervangen. URNE IS KLAAR KAART ONLEESBAAR Het groene lampje brandt: deze stemkaart werd reeds gevalideerd. URNE IS KLAAR KAART AL GEVALIDEERD
De voorzitter geeft nu de gevalideerde stemkaart aan de kiezer, zodat deze zijn stem kan uitbrengen. URNE IS KLAAR KAART GEVALIDEERD Opgepast : de stemkaart enkel inbrengen als de stembus klaar is, dus als het GROENE lampje brandt. Indien het RODE lampje brandt, is de stembus bezet en wordt de kaart niet aanvaard. Indien de stemkaart door de stembuslezer aanvaard wordt, wordt de stem geregistreerd, worden de tellers aangepast en de stemkaart valt in de stembus. Op de bovenste lijn van het schermpje verschijnt de volgende boodschap:
Handleiding stembus VL – 2007 V. 1.01
5
REGISTRATIE KAART GEVALIDEERD Indien de stemkaart niet aanvaard wordt (kaart onleesbaar, defect of verkeerd ingebracht) wordt er een foutboodschap getoond en deze wordt uitgeworpen. KAART ONLEESBAAR KAART GEVALIDEERD Indien de stemkaart niet aanvaard wordt omdat ze niet herkend wordt of indien het om een andere verkiezing gaat, wordt deze eveneens uitgeworpen. FOUTE VERKIEZING KAART GEVALIDEERD De voorzitter van het stembureau kan in dit geval een nieuwe stemkaart valideren en deze aan de kiezer overhandigen.
4. Afsluiten van de stembus Indien de voorzitter het stembureau wil afsluiten, moet hij de stembus afsluiten, en de software kijkt na of er zich tenminste 11 stemmen in de stembus bevinden (dit verhindert manipulatie bij het openen). Om de afsluitingsprocedure op te starten: Druk op toets « 2 » van het numeriek klavier AFSLUITING ? JA / NEE • Indien “ JA “: verschijnt de volgende boodschap en moet het wachtwoord ingetikt worden. • Indien “NEE”: gaat de stembus opnieuw naar de modus “verkiezing”. De boodschap “OK HEROPSTART VAN OPERATIE” verschijnt. Vervolg van de afsluitingsprocedure : Het wachtwoord intikken : Het wachtwoord (dat uit 10 cijfers bestaat en reeds eerder ingebracht werd) moet opnieuw ingetikt worden. TIK UW CODE . . . . . . . . . .
Indien het wachtwoord correct is: gaat de operatie verder en de resultaten van de verkiezing zullen door de stembus op de twee diskettes opgeslagen worden.
Handleiding stembus VL – 2007 V. 1.01
6
Indien het wachtwoord niet correct is: mag de voorzitter nog tweemaal proberen om dit in te tikken. Indien het dan nog niet juist is, gaat de stembus opnieuw naar de vorige modus en zal deze bijgevolg niet afgesloten zijn. Er wordt nu gevraagd om de diskette in te brengen met hetzelfde nummer als dit van de diskette die gebruikt werd om de stembus te openen. Normaal gezien zal dit de rode diskette zijn. Indien er problemen waren met deze rode diskette, een andere. De volgorde van inbrengen van de diskettes moet strikt nageleefd worden. Indien het opslaan niet op de diskette met het nummer 1 gebeurde, vraagt de stembus om diskette 2 in te brengen.
BRENG DISKETTE 2 IN DRUK OP JA
Deze procedure duurt ongeveer 90 seconden. Bijzonder geval: Indien er een diskette vergrendeld is, verschijnt de volgende boodschap: ONTGRENDEL DISKETTE DRUK OP EEN TOETS Het veiligheidsklepje achteraan de diskette moet gewoon verplaatst worden. BELANGRIJK: de twee diskettes moeten na elkaar in de diskettelezer van de stembus ingebracht worden, als zij door de software gevraagd worden. Dit is om twee identieke diskettes te maken die ieder afzonderlijk de resultaten van de stemming bevatten. De twee diskettes die gebruikt moeten worden zijn de rode (1) en de witte (2), of één van de groene diskettes (3, 4) indien er problemen zouden zijn met de rode of de witte diskette. Indien één van de diskettes defect is, kan de stembus deze niet lezen en er dus ook geen gegevens op registreren. Dezelfde diskette zal driemaal na elkaar gevraagd worden. Indien dit niet lukt, zal de stembus de volgende diskette vragen. Volg nauwkeurig de instructies op en steek de diskette met het nummer dat gevraagd wordt, in de lezer. Indien de rode diskette (1) bij het afsluiten van de stembus defect is, zal ditzelfde nummer driemaal na elkaar gevraagd worden. De voorzitter moet nu de witte (2) en daarna een groene diskette (3) inbrengen. Het afsluiten moet steeds op twee diskettes gedaan worden. Afsluiten Nu is de afsluitingsprocedure van de stembus beëindigd. De diskettes met de resultaten van het afsluiten van de stembus moeten doorgegeven worden om de totalisatie te kunnen doen.
Handleiding stembus VL – 2007 V. 1.01
7
Het totaal van de stemmen wordt nu op het scherm getoond. Noteer dit aantal, want u zal dit eveneens moeten invullen op het PV. De stembus toont nu: X STEMMEN STEMMING AFSLUITEN
Opmerking: Indien u toch de machines uitgeschakeld heeft, en vergeten bent om het aantal aanwezige stemmen te noteren om het PV in te vullen, volstaat het om de stembus opnieuw op te starten met één van de diskettes, en ze zal automatisch naar de staat gaan waarin zij zich bevond, net voor het uitschakelen. Dit wil zeggen: stembus afgesloten en de teller wordt nu opnieuw getoond, zoals hierboven geïllustreerd wordt.
Handleiding stembus VL – 2007 V. 1.01
8
Korte inhoud van de FUNCTIES van het numeriek klavier :
1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
OUI JA
0
NON NEEN
- Toont de versie van de software die in het geheugen opgeslagen werd - Keuze : openen van de stembus - OPGEPAST: de procedure om de stembus af te sluiten wordt opgestart; te gebruiken aan het einde van de stemming - Toont het aantal geregistreerde stemmen : -> TOTAAL AANTAL STEMMEN - Toont de identificatie van het stembureau - Toont het aantal gevalideerde stemkaarten
Handleiding stembus VL – 2007 V. 1.01
9