Handleiding bij Maatwerk Van Start 12+

© IBB

1

Handleiding bij Maatwerk

Van Start 12+

Voor de leider 15 thema’s voor jongeren-Bijbelstudie, catechese of clubwerk © IBB 2010 – Amerongen Auteur: Marleen Ockels De geciteerde Bijbeltekst in deze uitgave is, tenzij anders vermeld, ontleend aan de NBV, © Nederlands Bijbelgenootschap 2004. •

Bij deze pdf horen de deelnemersboekjes ‘Van Start’ van de serie Maatwerk’.

•

Door deze pdf van de handleiding aan te schaffen verleent de IBB u toestemming om deze eenmalig uit te printen voor het gebruik bij de deelnemers boeken ‘Van Start’.

•

De bijlagen uit deze handleiding mogen voor gekopieerd worden voor het gebruik in de groep.

© IBB Postbus 91 3958 ZV Amerongen Tel. 0343-461753

© IBB

2

Inleiding Beste jeugdleider, jeugdouderling, catecheet of jij die, op wat voor manier dan ook, actief bent in christelijk jeugdwerk, Jeugdleiders zijn vaak bevlogen mensen. Ze vinden het heerlijk met jongeren op te trekken en ze te prikkelen om na te denken over hun leven, over God, over de toekomst en over hun medemensen. Jongeren zijn volop in ontwikkeling, zijn kritisch en vaak erg eerlijk. Jongeren zijn op een leeftijd waarop hele belangrijke keuzes worden gemaakt en meningen gevormd worden. Ze leren snel. Een mooiere groep om mee te werken is haast niet denkbaar. De andere kant is dat het werken met jongeren je bakken energie kost. Met half werk kun je immers niet aankomen. De inhoud van je programma moet zoden aan de dijk zetten en ook nog boeiend zijn. En zelf heb je waarschijnlijk ook ideeën over wat je door zou willen geven aan jongeren in de periode dat ze opgroeien van tieners tot volwassenen. Om voor deze groep iedere week of iedere 14 dagen weer een programma uit je mouw te schudden is een hele klus. Een aantal jaren terug was het al mijn droom om ‘mijn jongeren’ op een toffe manier goed onderwijs te geven. Om niet fragmentarisch met ze bezig te zijn, maar om de jongeren op een Bijbelse manier te leren denken, om ze mee te nemen naar wat God bezig is te doen in onze wereld, om ze inzicht te geven in wat de Bijbel biedt, en om ze tegelijkertijd allerlei praktische handreikingen te geven. Samen met anderen is er hard gewerkt om aan die droom vorm te geven. En aan die droom wordt nog steeds doorgewerkt Dit eerste deel (er komen er 6) is begin van het resultaat. De boekjes zijn bedoeld voor de leeftijd van 12- 18 jaar. De eerste 3 delen zijn qua niveau gericht op de leeftijd van 12-15 jaar, de overige op de leeftijd van 15-18 jaar. Ze behandelen allerlei thema’s die jongeren tegenkomen op school, thuis, in de kerk, en in hun vrije tijd. Allerlei thema’s die het verdienen om er samen in te duiken.

Wat deze serie uniek maakt

* Verweven met al de onderwerpen komt de rode draad van Gods heilsgeschiedenis aan bod: vanaf de schepping tot de doorstart naar de nieuwe hemel en de nieuwe aarde.

* De boekjes bieden inzicht in hoe de Bijbel in elkaar zit en waar de diverse bijbelboeken globaal over gaan. * Per thema is er een ‘tekst om in je hart te bergen’, of beter nog ‘to learn by heart’ , een tekst om uit het hoofd leren.

* Ieder onderwerp kan op een persoonlijke manier verwerkt worden. Hoofd, hart én handen komen dus aan de orde!

In deze handleiding vind je in het eerste gedeelte algemene tips voor het werken met jongeren. Vervolgens vind je per thema - de leerdoelen - programma- en spelsuggesties om het onderwerp in te leiden of inkoppertjes te maken - punten die extra aandacht verdienen. - extra’s om uit te printen

Ik wens je veel plezier en Gods zegen bij het gebruik. Marleen Ockels

© IBB

3

Inhoudsopgave Tips & tricks: Orde Feel @home Never walk alone

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Thema Get the taste! Het begon zo… Toevallig, niet? SEKS & ZO Zonde…, wat jammer nou! God in een wiegje Even Apeldoorn bellen! An inconvenient truth Macht van de groep De leeuw en ook het Lam Kraak de code Black Friday Personal Coach Inside out Love your teacher

© IBB

Onderwerp Over de Bijbel Schepping Evolutie Handleiding voor gebruik Zonde Geboorte van Jezus Gevolgen van de zonde Zondvloed Torenbouw van Babel De Koning der koningen Gelijkenissen Kruisig Hem! De Heilige Geest Over mode en uiterlijk Omgaan met leraren (gezag)

4

Bijbel Ps. 1/119 Genesis 1,2 Genesis 1,2 Genesis 2 Genesis 3 Evangelieën Genesis 3-5 Genesis 6-9 Genesis 11 Matteüs Matteüs Matteüs Joh. 14-16

Bijbel/startavond

relaties kerst

Pasen Pinksteren

Blz 8 14 19 25 32 49 52 55 59 62 65 68 70 73 76

Orde??? De hele week ben je al druk geweest. Je werk vraagt 100% inzet, thuis heb je zorgen en zorgjes, in de kerk hebben ze je ook nodig en nu is het alweer vrijdag en moet de club draaien. Als het meezit heb je een brave groep, maar dat is zeldzaam. Meestal ervaart de jeugd zo’n clubavond als ‘voor hen’. Ze willen gezelligheid en een beetje keet. ‘Want keet is leuk.’ Aan jou de eer om hier de orde te houden! Niet iedereen is een natuurtalent in het houden van gezellige orde, en het is vaak een zoektocht hoe je de sfeer zo houdt dat er op een gezellige manier goed geluisterd kan worden naar elkaar.

Een paar tips: Zoek van tevoren een moment rust om bij jezelf en God te komen. Bedenk dat jij een middel bent waardoor God tot zijn doel kan komen met de jongeren. Wees je daar van bewust. Het is Gods werk. Door de Heilige Geest zal God je toerusten voor je taak. Stel je daarvoor open en bid ervoor! Probeer iedereen persoonlijk welkom te heten ‘People don’t care how much you know until they know how much you care’. Een uitspraak van Theodore Roosevelt om aan te duiden dat iedereen graag persoonlijk gezien wil worden. Als je iedereen even gegroet hebt, in de ogen gekeken en even gevraagd hebt: ‘hoe is het met je?’ dan is het verdere contact die avond veel gemakkelijker. Op de één of andere manier houd je dan een lijntje met iedereen in de groep. Maak samen een paar vuistregels. Formuleer ze positief! Maak er een affiche van en hang die op tijdens de clubavonden. Bijvoorbeeld: Als iemand aan het woord is, luisteren we en laten we die persoon uitspreken. Of: We hebben respect voor elkaars mening. Daar kun je vervolgens elkaar op aanspreken! Handhaaf die regels! Waak ervoor om niet de controlerende schoolmeester of juf uit te gaan hangen. Die methode spreekt ze niet aan. Grijp in vóórdat je boos bent. Spreek duidelijk uit waar je hinder van hebt zonder in een verwijtende sfeer te komen: “Ik snap dat jouw onderwerp ook belangrijk is, maar…” Als er echt niet naar elkaar geluisterd wordt, spreek de jongeren er dan op aan dat het zo geen zin heeft om een gesprek te hebben. Een clubavond is geen verplichting “Ben je hier, dan verwachten we dat je meedoet.” Ga niet harder praten of schreeuwen, zet niemand voor schut en zeg geen dingen waar je spijt van krijgt. Is iemand herhaaldelijk een stoorzender, probeer dan onder 4 ogen duidelijk te maken wat je nodig hebt voor een gezellige avond voor iedereen. Lukt dat niet, dan is het beter zo iemand te schorsen voor een bepaalde tijd. Kom er in een persoonlijk gesprek op terug. Heb je een echte belhamel erbij, ga dan ook eens met de ouders praten. Zij kennen vaak de ‘gebruiksaanwijzing’. Kom je er niet uit, modder dan niet verder. Zoek iemand op die jou kan coachen (iemand uit het onderwijs bijvoorbeeld).

Troost: Jongeren kunnen gek doen en luisteren tegelijk! Terwijl jij denkt dat ze alleen maar druk met zichzelf waren, blijken ze toch een hoop opgestoken te hebben. © IBB

5

Feel @home Je thuis voelen is prettig voor iedereen en een belangrijke voorwaarde om zaken van de hemelse Vader over te brengen. Welkom! Zorg dat je ruimte in orde is vóór iedereen komt. Genoeg zitplaatsen, gezellige verlichting, een spelletje dat klaar staat. Een muziekje bij binnenkomst zorgt meteen voor een ontspannen sfeer. Zingen & muziek Samen zingen zet de neuzen dezelfde kant op. Het helpt om de dagelijkse dingen even los te laten. En het kan je onderwerp alvast introduceren Jongeren hebben ook vaak hun favoriete ‘song’. Laat ze maar vertellen waarom ze een bepaald lied mooi vinden. Als er in je groep geen goede begeleiding te vinden is, zou je iemand kunnen zoeken die je van dienst wil zijn. Een enkele gitaar doet wonderen. Mmmm…. iets lekkers Zorg dat er wat lekkers is. Jongeren kunnen daar op toerbeurt ook zelf voor zorgen! Relax-time Heel belangrijk! Zorg dat er altijd tijd voor is om samen te chillen. Jongeren hebben enorm veel met elkaar te delen. Chips en frisdrank mogen niet ontbreken! Zó elkaar ontmoeten – daar kan Hyves niet tegenop.

© IBB

6

“Never walk alone” Misschien ben je een reuzehandige-slimme-8-potige-doe-het-zelver. Maar zelfs als je dat bent, is het knap vermoeiend alles zelf te doen. Daarom de volgende tips. Probeer een club of catechese altijd met zijn tweeën te draaien. Als de één de leiding heeft kan de ander de orde wat bewaken of kijken hoe iedereen er bij zit. Twee zien altijd meer dan één. Helemaal mooi is het als de leiding bestaat uit een man en een vrouw. Je jongeren De club is een dikke klus, maar vergeet niet om je jongeren te benutten. Ze vinden het leuk om te helpen en een heleboel kunnen ze heel goed, zo niet beter dan jij. Vooral als het gaat om techniek zijn jongens overal voor te porren. En de meiden vinden het ook nog altijd leuk om ‘gastvrouw’ te zijn. Jongeren kunnen zelf ook heel goed discussievragen bedenken of op zoek gaan naar Bijbelse antwoorden. Bekijk of er in je groep jongelui zijn die dat leuk vinden en coach ze in het doen van Bijbelstudie. Dit is voor hen leerzaam en de groep reageert vaak heel goed! Bidders Jij kunt de voorbereiding doen en zorgen dat alles goed georganiseerd is, maar het werk in de harten is niet te regelen. Vraag een paar mensen of ze steevast willen bidden voor de club/ groep. Informeer ze als je verwacht dat een avond moeilijk zal zijn. En vertel hen ook de zegeningen! Expert Soms heb je een onderwerp dat je boven je pet gaat, maar dat je toch wel graag zou behandelen. Ga dan op zoek naar iemand die simpelweg meer weet over een bepaald onderwerp dan jij. Zo iemand vindt het vaak leuk om iets door te kunnen geven aan jongeren. De jongeren vinden het op hun beurt leuk om een ‘expert’ te horen. En jij hebt het even makkelijker en kunt rustig de gesprekken bijsturen. Maak wel goede afspraken over hoe je zo’n avond indeelt. God doet het werk… Soms is het zwaar ploegen in het jeugdwerk. Paulus zegt: je hebt iemand die plant, iemand die begiet. Maar God moet de groei geven. Dat mogen we dus aan Hem overlaten. Hij belooft dat zijn woorden nooit terugkeren zonder effect te hebben gehad op mensenlevens. Houd je daaraan vast.

Zoals regen of sneeuw neerdaalt uit de hemel en daarheen niet terugkeert zonder eerst de aarde te doordrenken, haar te bevruchten en te laten gedijen, zodat er zaad is om te zaaien en brood om te eten– zo geldt dit ook voor het woord dat voortkomt uit mijn mond: het keert niet vruchteloos naar mij terug, niet zonder eerst te doen wat ik wil en te volbrengen wat ik gebied. Jesaja 55:10,11

Succes!

© IBB

7

1. Get the taste

Over de Bijbel

Onderwerp: de Bijbel, wat kún je ermee? Bijbelboek: N.v.t. Rode draad (in de heilsgeschiedenis): n.v.t. Doel: Kennismaken met elkaar; inventariseren waarover vragen bestaan; je jongeren laten ontdekken dat Bijbellezen echt iets oplevert. Programmasuggestie: 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Introductie/ Kennismakingsspel Ieder vult een lijstje in met Hobby: Lievelingsgerecht: Favoriete (pop)ster: Wat wil je worden? Lievelingskleur: Papiertjes worden verzameld in een bak. Om de beurt haalt iemand er een papiertje uit, leest het voor en probeert te raden om wie het gaat. Is het antwoord goed, mag je een snoepje pakken. Is het antwoord fout, gaat het papiertje naar de rechterbuurman, die mag raden. Pak je je eigen papiertje, dan moet je ‘m inwisselen. Tot alle papiertjes op zijn. Vervolgens mag er nog een vraag aan iedere persoon gesteld worden (aan de rechter buurman/vrouw) om hem/haar nóg wat beter te leren kennen.

3. Inventarisatie/interessevragen Er is nog iemand hier waar we best iets meer over zouden kunnen weten. Dat is God. Wat zijn Zijn hobby’s? Waar is Hij helemaal fan van? Wat wil Hij bereiken? Hoe komen we daar achter? (laat ruimte voor reacties……..) Lees zijn Boek! Bijzonder toch! Zonder zijn Boek was het een stuk lastiger om iets over Hem te weten te komen. Wat zou je nog meer van Hem willen weten? Dan gaan we dit seizoen op zoek naar antwoorden! En omdat we dan toch bezig zijn met wat we willen doen, mag je ook invullen wat je dit seizoen zou willen doen met deze groep. Deel briefjes uit met de volgende startzin (bijlage 2) Wat ik van God zou willen weten, …………………………………………………………. Leuk om als groep te gaan doen……………………………………………………………………... De antwoorden verzamelen in een gekke hoed en verwerken op een stuk papier of een whiteboard Voor degenen die het niet zo goed weten kun je kaartjes met onderwerpen neerleggen, waar ze uit kunnen kiezen. Zie bijlage (de voorgedrukte onderwerpen zitten allemaal in dit deeltje met studies). 4. Neem de studie door vanuit het boekje. Dit seizoen gaan we lezen uit de Bijbel en antwoorden zoeken op onze vragen. We gaan dus informatie opzoeken. Maar de Bijbel levert je nog meer op! 5. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 4 vind je een pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. Leg uit dat het erg handig is in je leven als je Bijbelteksten uit je hoofd kent. In het Engels zeg je dan: ‘to learn by heart’. Door Bijbelteksten uit je hoofd te leren, belanden ze uiteindelijk in je hart.

© IBB

8

6. Afsluiting:

Vraag of er onderwerpen zijn om voor te bidden. Omdat het de opening van het seizoen is, is het wellicht goed om zelf af te sluiten. Dank ervoor dat we God kunnen leren kennen door de Bijbel! Stel dat we niets van hem afwisten… Bid voor het nieuwe schoolseizoen, de leraren, de klassen, om vrienden.

Om op te letten: Moedig je jongeren aan om echt met alle vragen te komen. God is de schepper. Hij is wijs en alwetend. In zijn boek kunnen we zoeken naar echte antwoorden!! To do: rekening houden met de vragen en ideeën bij het maken van je programma voor het seizoen.

Nodig: Onderdeel 2 - Intro/kennismakingsspel (zie bijlage 1) * Papiertjes met daarop: Hobby: Lievelingsgerecht: Favoriete (pop)ster: Wat wil je worden? Lievelingskleur: * Snoepjes * Voldoende pennen Onderdeel 3 - inventarisatie vragen * briefjes uit met de startzin (zie bijlage 2) Wat ik van U zou willen weten, God, ………………………………………… Leuk om samen te gaan doen…………………………………………………… * Voorgedrukte papiertjes met onderwerpen (zie bijlage 3). * Whiteboard of een groot vel papier + stiften, gekke hoed Onderdeel 6 - tekstkaartjes * print bijlage 4 uit op 120 of 150 grams papier. Dan heeft het kaartje stevigheid.

© IBB

9

Bijlage 1 Dit ben ik: Hobby’s:

…………………………………………………………..

Lievelingsgerecht:………………………………………………………….. Favoriete (pop)ster:……………………………………………………….. Wat ik wil worden:………………………………………………………….. Lievelingskleur: …..………………………………………………………..

Dit ben ik: Hobby’s:

…………………………………………………………..

Lievelingsgerecht:………………………………………………………….. Favoriete (pop)ster:………………………………………………………… Wat ik wil worden:………………………………………………………….. Lievelingskleur:

© IBB

…………………………………………………………..

10

Bijlage 2

Wat ik van U zou willen weten, God, …………………………………………………………. Leuk om als groep te gaan doen……………………………………………………………………...







© IBB

11

Bijlage 3

Heeft God echt de wereld in 6 dagen gemaakt?

Waarom heeft God het kwaad in de wereld laten komen?

Hoe denkt God over seks?

Hoe los je het op als je in je eentje tegenover een hele groep staat?

Gaat de aarde echt zo opwarmen dat we enorme overstromingen gaan krijgen?

Geloven vind ik vaagwat is geloven eigenlijk precies?

Hoe oud is de aarde eigenlijk?

Wat gebeurde er nu echt met Kerst?

Waarom zijn er eigenlijk 4 verhalen over het elven van Jezus? Eentje was toch ook genoeg?

Waarom een kruisdood voor Gods Zoon?

© IBB

Werden mensen vroeger echt heel erg oud?

De Heilige Geest Wat is dat?

Mode & uiterlijk

Love your teacher?? Waarom dat?

12

Bijlage 4

Gelukkig de mens die …… vreugde vindt in de wet van de Heer en zich verdiept in zijn wet, dag en nacht. Hij zal zijn als een boom, geplant aan stromend water.


Psalm 1:1-3 .

Psalm 1:1-3 .



Psalm 1:1-3 .

Psalm 1:1-3 .



Psalm 1:1-3 .

Psalm 1:1-3 .



Psalm 1:1-3 .

Psalm 1:1-3 .



Psalm 1:1-3

Psalm 1:1-3

© IBB

13

2. Het begon zo… Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

Schepping

Schepping, verwondering Genesis 1 Het begin Kennis nemen van de 2 scheppingsverhalen Voelen wat creativiteit is Verwondering om de schepping en de Schepper

Programmasuggestie: Leg van tevoren tekenen knutselmaterialen neer: papier, stiften, potloden, lijm. Als jongeren daar al direct mee aan de gang gaan – gewoon laten gebeuren. 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Intro: “maak een tekening of maak een plan om iets te maken. Je kunt het ook omschrijven. Vertel elkaar iets over het ‘waarom’ van je plan. We komen daar later nog op terug. 3. Neem de studie door vanuit het boekje – Geef eerst op een tijdlijn (zie bijlage 1) aan waar Genesis zit in de tijd. Leg kort uit wat voor een boek het is (groene kader). - Neem tijd voor verwondering. De kleuren en geuren van een bloem, de zang van een vogel, de smaak van een vrucht (je kunt diverse soorten fruit op tafel zetten voor de smaak) Dat zijn allemaal creatieve extra’s in de schepping. Moedig aan om dingen te noemen. Gekke dieren, bijzonder lelijke dieren. Bijzonder voorbeeld is hoe bij de geboorte van een kindje het hartje kantelt, waardoor de longen ontplooien en kunnen gaan ademen. - Lijken wij op God? Grijp terug op de eerste opdracht – ook wij zijn creatief, denken, spreken, hebben lief enz. 4. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 2 vind je een pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. Leg uit dat het erg behulpzaam is in je leven als je Bijbelteksten uit je hoofd kent. In het Engels zeg je dan: to learn by heart’. Door Bijbelteksten uit je hoofd te leren belanden ze uiteindelijk in je hart 5. Afsluiting Laat wie dat wil dingen opschrijven die hij/zij mooi vindt in de schepping. Je kunt ook plaatjes uit tijdschriften uitknippen. De ontstane collage is het eerbetoon aan de Schepper. Benoem dat je deze collage beschouwt als een dankgebed! Dank kort (eventueel met een lied).

Om op te letten: Ongetwijfeld zijn er grote vragen omtrent de schepping. Luister daar naar en ga vragen niet uit de weg. Geef geen goedkope antwoorden. Het gaat om basale geloofsvragen. Neem vragen eventueel mee naar een volgende keer! In les 3 komt de evolutietheorie aan de orde.

© IBB

14

Nodig: Onderdeel 2 - intro * vellen papier neer met lijm, kleurtjes en stiften Onderdeel 3 – bij het boekje * Een tijdlijn: in bijlage 1 zit een compacte tijdlijn van het Oude Testament en Nieuwe Testament. Het kleurgebruik is om te laten zien wanneer de geschiedenis gebeurd is en wanneer beschreven en deze gepubliceerd werd. De jaartallen zijn niet exact vast te stellen, maar het schema geeft een goede indruk. Dit schema is uit te printen en uit te vergroten. Maar het mooiste is als je een groeiende tijdlijn maakt samen met de jeugd. Dit kan bv. op een behangrol. Het is een klus, maar maakt wel inzichtelijk waar je in de tijd bent met een bijbelboek/geschiedenis. * Om de verwondering kracht bij te zetten: zoek mooie natuurfoto’s op, bv. van internet. Zoekwoord: natuurfoto’s. Onderdeel 4 – tekstkaartjes Deze zijn uit te printen vanuit bijlage 2 Onderdeel 5 - afsluiting * voor het eerbetoon: tijdschriften, kranten, lijm, een groot vel papier.

© IBB

15

© IBB

16

© IBB

17

Bijlage 2

© IBB

.God keek naar alles wat Hij had gemaakt en zag dat het zeer goed was.


Genesis 1:31 .

Genesis 1:31 .



Genesis 1:31 .

Genesis 1:31 .



Genesis 1:31 .

Genesis 1:31 .



Genesis 1:31 .

Genesis 1:31 .



Genesis 1:31

Genesis 1:31.

18

3. Toevallig, niet? Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

Evolutie

Evolutie Genesis 1-3 Onze oorsprong in God Eerlijk nadenken over de oorsprong van de schepping en over het effect van je standpunt

Programmasuggestie/toelichting 4. Welkom/opening Hoe was jullie week? Bijzonderheden? Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 5. Neem de studie door vanuit het boekje. Na de bespreking over wat de evolutietheorie inhoudt, kan onderstaande objectles uitgevoerd worden. N.B. Korte omschrijving van de evolutietheorie: De evolutietheorie is de natuurwetenschappelijke verklaring voor de evolutie van het leven op Aarde. Inhoud in het kort: in het begin was er niks, dat noemen ze non-materie. Er was een ontploffing. Eén cel ontstond, die ging delen en toen ontstonden plantjes, dieren enz. Objectles (wetenschappelijk experiment!): Deze met veel wetenschappelijke poespas brengen (bijvoorbeeld iemand op laten komen met een toga en baret alsof het om een conclusie uit een proefschrift gaat of met een complete scheikundedoos op tafel) Stop in een ballon wat lego steentjes, waarvan je bijvoorbeeld een poppetje kunt bouwen. Kondig aan dat je op basis van de evolutietheorie gelooft dat er een mooi bouwwerk ontstaat na de ‘big bang’ Blaas de ballon op en laat ‘m knallen. De steentjes vliegen overal maar er komt niets moois uit voort. Pas als er iemand bij komt die zijn hersens en creativiteit gebruikt, wordt het wat! De ‘test’ laat zien dat een knal geen orde brengt. Laat staan leven.

Bij de vragen: Hoe denk jij dat je de Bijbel (Genesis 1 en 2) moet lezen? Dit is een belangrijke voorvraag bij het onderwerp. Je kunt de stellingen uitprinten tot discussiekaartjes, zie bijlage 1. Het antwoord is: het is een mix – de Bijbel geeft geschiedenis (het is het oudste goede geschiedenisboek onder de mensen met veel geordende info). Je kunt het anders opvatten, maar in principe geeft Genesis 1 een verslag van gebeurtenissen. - informatie over God: God de Schepper, dat is tevens theologie - de vorm van Genesis 1 is mooi, ritmisch en met een refrein, dus het is ook nog eens mooi om te lezen (literair) - God als Schepper en bedenker van alles – dat is inderdaad een eerbetoon. Een wetenschappelijk boek kun je de Bijbel niet echt noemen. De Bijbel gaat niet in op details over bijvoorbeeld moleculen, atomen, enz. Als dat er allemaal ook nog eens in had gemoeten, dan was de Bijbel een gigantisch boekwerk geworden. Toch is de Bijbel wel wetenschappelijk verantwoord. Een voorbeeld: lang voordat de mens het bestaan ontdekte van bacteriën (Semmelweis en Pasteur, halverwege de 19e eeuw), gaf de Bijbel al moderne hygiënevoorschriften die de verspreiding van infectieziekten voor een belangrijk deel tegenhielden. Wat denk jij, zou de schepping echt in 6 dagen gemaakt zijn? Of moet je denken aan bijvoorbeeld 6 x 1000 jaar. Of 6 tijdperken. Neem in je verhaal mee dat God de tijd maakte. En het vervolgens gebruikte om erin te werken. Dat geeft al een heel ander licht op ‘dagen’. Het is Gods tijd. Hij is oppermachtig. Wat vind jij het mooiste/knapste in de schepping? © IBB

19

Denk daar zelf van tevoren over na. Er zijn genoeg antwoorden te bedenken, van het proces van fotosynthese (niet na te bootsen tot op heden) tot het functioneren van onze hersenen. Van de enorme variatie van geuren en kleuren tot aan de variatie en gekkigheden onder de dieren. Het boek de ‘Ark van Noach’ van Rien Poortvliet geeft een grappig inkijkje in de creativiteit in de schepping van de dieren. Neem stelling - toelichting laat degenen die het eens zijn met de stelling naar de ene kant van de ruimte gaan, wie het niet eens zijn met de stelling, naar de andere kant. (Als de ruimte te klein is kun je ervoor kiezen om een groene vlag (of stuk papier) op te steken als je het eens bent met de stelling en een rode bij ‘niet mee eens’. Vraag naar het waarom van de keuze aan zowel mensen die ‘mee eens’ geantwoord hebben, als ‘niet mee eens’. N.B.: Heb altijd respect voor iemands mening. - De evolutietheorie is wetenschap, de schepping moet je maar geloven Er is voor beide geloof nodig.

Ja/nee

- De mens bleek uiteindelijk zondig te zijn. Toch een foutje? Ja/nee God schiep de mens niet als een voorgeprogrammeerde robot, maar met mogelijkheid om te kiezenapen.. En Hij gaf wat te kiezen. Dat het mis zou gaan, wist Hij. Best lastig voor tieners om dit te vatten. Het voorbeeld van ouders die hun kinderen toestaan om fouten te maken en zo te leren, kan helpen. Gods plan is met ons is groter dan we denken. Hij wilde zichzelf en zijn liefde zichtbaar maken in de schepping. - Het is best mogelijk dat we van de apen afstammen. Ja/nee Het DNA van mensen lijkt meer op dat van muizen en ratten dan dat van apen. Vandaar dat deze diertjes gewild zijn als proefdier. De tussenvormen tussen de soorten zijn nog nooit gevonden. - God heeft ons naar zijn beeld gemaakt. Dus we lijken op Hem. Ja/nee Met bv. gevoel, geweten, emoties, creativiteit, taal en mogelijkheden om keuzes te maken, gevoel voor rechtvaardigheid en schoonheid.

Extra voor de wat oudere jeugd: ‘Schepping of evolutie’ is een belangrijk onderwerp. - Als we toevallig ontstaan zijn, door een big bang of door ongestuurde ontwikkeling, vervalt Gods zeggenschap over ons. - Als God niet de Schepper is, dan vervalt ook een groot stuk autoriteit van de Bijbel. Immers Hij wordt van Genesis tot Openbaring de Schepper genoemd. (zie bv. Matteüs 19:4; Rom. 1:20-25; Romeinen 11:36; Efeziërs 3:9; Hebreeën 1:13; Openb. 4:11 - Als we niet geloven in de schepping, kunnen we dan nog wel geloven in herschepping, in een nieuwe hemel en een nieuwe aarde? Als de groep rijp genoeg is voor deze overwegingen, zou je de stelling kunnen neerzetten: Als God niet de Schepper van alles is, dan… Je kunt dit in de vorm van een ‘stille discussie’ doen. Dat betekent alleen schrijvend op bv. een whiteboard of groot vel papier reageren.

Schepping- evolutie in de praktijk - toelichting Jongeren hebben het soms zwaar. Ze weten zelf nog niet helemaal wat ze geloven en dan zit je al midden in een discussie. Of je vindt een fanatieke leraar tegenover je. Door te praten over praktijkgevallen kunnen ze in ieder geval hun hart luchten en elkaars verhalen bevestigen. Case Kees - toelichting Discussiëren helpt meestal niet. Leer je jongeren om altijd respect te tonen voor een andere mening. De evolutietheorie is niet een en al onzin. Ontwikkeling en aanpassing binnen de soorten is bijvoorbeeld heel reëel.

© IBB

20

Argumenten altijd rustig brengen. Vraag of je uit mag praten - Je kunt aanvoeren dat evolutie ook een geloof is. - Je kunt vertellen dat het DNA van een muis en een mens meer op elkaar lijken, dan dat van een aap en een mens. - De overgangsvormen tussen de soorten (bv. de tussenvorm aapmens) zijn nog nooit teruggevonden Mensen (ook Kees) zijn vaak op zoek naar antwoorden. Meningen zijn altijd momentopnames. Je kunt bidden voor mensen. En wellicht kun je je verwondering over Gods schepping uitspreken. Case Trees - toelichting Toch wel handig om de gewenste antwoorden in te vullen. Je kunt erbij zetten dat je er zelf niet achterstaat, maar toch netjes geleerd hebt. 6. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 2 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 7. Afsluiting Zijn er nog vragen? Bid voor de zaken/mensen die aan de orde geweest zijn. Tip: kijk evt. na afloop samen nog de DVD “Het grote dinosaurus mysterie”, 20 minuten, Creation Movies. Het is een al wat oudere film , maar licht verteerbaar en het boeit vooral de jongens. Of maak een wandeling door een mooi bos, park of dierentuin met de opdracht om te kijken naar de diversiteit in de natuur.

Om op te letten: Een mening vormt zich vaak in de tijd. Gun je jongeren die tijd. Ouders, leraren hebben veel invloed. Heb daarom altijd respect voor ieders mening binnen de groep. (Christen)jongeren voelen zich vaak erg alleen staan in hun mening. Zeker ook op christelijke scholen is de evolutie een geaccepteerd concept. Toon daarvoor ruim begrip. En bid daarvoor met ze.

Nodig: Onderdeel 2 * voor het wetenschappelijk experiment: grote ballon, lego poppetje in losse stukjes; een baret en toga om deze wetenschappelijke test wat meer gewicht te geven. Zo mogelijk wat scheikundig attributen. De benodigdheden van te voren zichtbaar neerzetten, zodat de nieuwsgierigheid alvast gewekt wordt. Bij ‘Neem stelling’ * Evt. rode en groene vellen papier, van beide 1 per persoon Bij ‘Extra voor de wat oudere jeugd’ * Voor de stille discussie een whiteboard of groot vel papier en stiften Onderdeel 3 -– tekstkaartjes Deze zijn uit te printen vanuit bijlage 2

© IBB

21

Extra info: De evolutie van de evolutietheorie: Niet Darwin bedacht de evolutieleer: In de Griekse filosofie komt bij Anaximandros (+ 610 v.Chr. - 546 v.Chr.) al de gedachte van biologische evolutie voor. Hij geloofde dat vissen de eerste levende wezens waren, en dat dieren en mensen daaruit waren ontstaan. En in de tijd van Darwins opa leefde Damarck: hij had een theorie over biologische evolutie (rond 1800). Zijn opvattingen hebben echter nooit algemene aanvaarding gekregen. In 1859 gaf Darwin zijn boek uit, met de titel ‘On the origins of species by means of natural selection.’ Al vrij kort nadat dit boek verscheen, werd de evolutietheorie binnen de wetenschappelijke wereld algemeen aanvaard als verklaring voor het ontstaan van soorten, inclusief de mens. Daarna is er heel veel aan gesleuteld. Omdat er heel veel vragen blijven (op wikipedia staan bv. 25 vragen over evolutie die het tijdschrift Science als nog onbeantwoord betitelt) is er tegenwoordig weer veel ruimte voor andere ideeën zoals die van Intelligent Design. Er moet intelligentie geweest zijn om de aarde op pootjes te zetten. In het midden wordt gelaten wie die intelligente Ontwerper dan is… Ook op christelijk erf is er veel beweging rondom dit onderwerp. Even googlen op trefwoorden als EO en evolutie of standpunt Vaticaan evolutie, levert vast stof tot discussie op . Meer lezen? Moderne wetenschap in de Bijbel, drs. B. Hobrink, hoofdstuk 6 Schepping of evolutie. Uitg.Gideon, ISBN90-6067-794-3

© IBB

22

Bijlage 1

Genesis 1-3 is bedoeld als …


LITERATUUR een mooi verhaal, wat niet letterlijk bedoeld is

GESCHIEDENISVERHAAL

Maatwerk

Maatwerk Genesis 1-3 is bedoeld als …


WETENSCHAPPELIJKE THEORIE

EEN THEOLOGISCH verhaal het leert je iets over God en zijn ideeën Maatwerk

Maatwerk


Genesis 1-3 is bedoeld als … LOFPRIJZING OP GOD

Maatwerk

© IBB

…………………………………………

Maatwerk

23

Bijlage 2

U komen alle lof, eer en macht toe, Heer, onze God, want u hebt alles geschapen: uw wil is de oorsprong van alles wat er is.


Openbaring 4:11 .

Openbaring 4:11 .

.



Openbaring 4:11 .

Openbaring 4:11 .

.



Openbaring 4:11 .

Openbaring 4:11 .

.



Openbaring 4:11 .

Openbaring 4:11 .

.



Openbaring 4:11

Openbaring 4:11

© IBB

24

4. SEKS & ZO Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

Handleiding voor gebruik

Seksualiteit Genesis 3 Begin Duidelijk maken hoe God seks bedoeld heeft. Jongeren ervan bewust maken dat seks geen consumptieartikel is, maar een Speciaal Exclusief Kado van God voor 2 mensen Samen.

Vooraf: Als leiding hebben we snel het gevoel dat de groep wellicht nog niet eraan toe is om dit onderwerp te bespreken. Maar de seksuele voorlichting begint al op de basisschool. Voorlichting over hoe en wat met het condoom, masturberen en seksspeeltjes, krijgen ze op veel scholen in het voortgezet onderwijs al in de eerste klas, dus je bent niet gauw te vroeg! Om de nieuwsgierigheid te prikkelen kun je 4 blanco dozen neerzetten met op ieder een letter: S E K S. Later worden de losse letters uitgelegd. Zo krijgt de les meer impact. Programmasuggestie: 1. Welkom/opening: 2.

Introductie: Er komt een doos binnen met een gek apparaat, waarvan niet duidelijk is wat het precies is en hoe je het aanzet. Helemaal op de bodem ligt de handleiding, maar tegen de tijd dat deze gevonden wordt ligt het apparaat al helemaal uit elkaar. Vraag 2 van je jongeren om deze sketch voor te bereiden en uit te voeren.

3. Anonieme enquête (zie bijlage 1). Zorg voor privacy voor iedereen. Vraag om medewerking hierin. Maak duidelijk waarom je die enquête houdt: Zo denkt iedereen vast even na over seksualiteit. En zo weet de leiding beter waar de groep zit. 4. Korte pauze om de enquêtes door te kunnen lezen – dit zal helpen om te weten waar de groep zit. Borg de anonimiteit. 5.

Neem de studie door vanuit het boekje. God heeft een aantal belangrijke richtlijnen gegeven om gelukkig te kunnen leven op aarde! Dat is het positieve uitgangspunt.

Plan 1: opdracht en taak – er gaat veel mis op aarde: vervuiling, oorlog, overvloed aan de ene kant, extreme armoede aan de andere kant. Wat gaat er goed? Plan 2: wekelijkse vrije dag! Daar heeft natuurlijk niemand moeite mee. Maar het is ook passend in het bioritme van de mens (zoiets weet alleen de schepper). Een dag per week even helemaal niks’ maakt dat je de andere 6 dagen veel beter functioneert en presteert. Plan 3: eigen verantwoordelijkheid Dat willen we eigenlijk altijd (vrijheid om te kiezen). Behalve als het mis gaat. Dan geven we vaak God de schuld. God maakte mensen en gaf ze keuze en verantwoordelijkheid, de vrijheid om Hem te gehoorzamen. Plan 4: de man/vrouw relatie Als een relatie stuk gaat dan zijn er brokken. Als illustratie kun bijlage 2 (het hart) 2x uitprinten. Je scheurt het doormidden als illustratie van wat er gebeurt als een koppel uit elkaar gaat. Doe dat ook met een ander hart en kijk of de stukken van de harten aan elkaar passen. Dat wordt waarschijnlijk lastig. Je kunt ze met wat plakband aan elkaar plakken en nogmaals scheuren. De brokken worden groter. De les is wel duidelijk: “Wat God samengevoegd heeft (blijkbaar is Hij erbij betrokken), scheide de mens niet.” Matt. 19:6. Een interessante vraag: heb je ook al brokken als je alleen maar verkering hebt gehad. Cases. Onder bijlage 3 vind je een aantal ‘praatkaarten’ met cases rondom het thema seksualiteit . Kies uit wat past bij de groep om te bespreken. Je kunt iedereen dezelfde kaarten geven, maar ook variëren. Naar keuze kun je de uitkomsten bespreken in de groep.

© IBB

25

Leg uit dat seksuele gevoelens heel sterk kunnen zijn. Dat is positief als je het gebruikt binnen Gods grenzen, maar kan lastig worden als dat om een of andere reden mis gaat. Hoe wél! We hebben het best veel over ‘hoe niet’. Zorg dat je positief eindigt! Dus met de tips voor hoe je een goede relatie krijgt. De beste tip voor een goede relatie wordt beloond met een zak suikerhartjes. En iedereen mag natuurlijk een suikerhartje proeven. 6. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 5 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 7. Tot slot: zijn er vragen! Laat maar komen. Heb je geen antwoorden, zeg dan dat je er later op terugkomt. Sluit af met een gebed om Gods hulp om dingen goed te gaan zien, om vergeving en om hulp van God om te leven zoals Hij het zo graag ziet.

Om op te letten: Er zijn heel veel brokken op het gebied van seksualiteit. Veel meisjes worden onder druk gezet door jongens. Jongens worden behoorlijk uitgedaagd door meiden. Gescheiden ouders. Jongens en meiden die met incest te maken hebben gehad. Ongewenste zwangerschappen. De media dragen bij aan een vertekend beeld enz. enz. Dus let heel goed op bij de bespreking van het onderwerp. Zijn er signalen dat er negatieve ervaringen zijn? Leg uit dat dingen soms gebeuren zonder dat jij er invloed hebt. Nodig duidelijk uit om onder 4 ogen door te praten als er zaken zijn die moeilijk liggen. En verwijs naar de site van stichting Chris. Je kunt ook visitekaartjes aanvragen bij stichting Chris, zodat je die uit kunt delen. Maak ook duidelijk kenbaar dat God ons reinigt en vergeeft als we bij Hem aankloppen. 1 Johannes 1:9: “ Belijden we onze zonden, dan zal hij, die trouw en rechtvaardig is,ons onze zonden vergeven en ons reinigen van alle kwaad.”

Nodig: Aankleding ruimte: 4 dozen met op iedere doos een letter: S E K S Onderdeel 2 - intro * een in elkaar geknutseld gek apparaat met een gebruiksaanwijzing erbij Onderdeel 3 – studie uit het boekje * de enquête, zie bijlage 1, pennen * 2 harten van karton, zie bijlage 2 * de gesprekskaarten, zie bijlage 3 * een hart op een stuk karton waarop je samen tips schrijft om tot een goede relatie te komen; stiften. * een paar zakjes suikerhartjes! Onderdeel 6 - tekstkaartjes * Print de tekstkaartjes (bijlage 5)

© IBB

26

Bijlage 1 Enquête Meerdere antwoorden mogelijk En er is nooit iets fout!! 1. Hoe zie jij je (verre) toekomst? O met een vaste partner, getrouwd en kinderen O met een wisselende partner en kinderen O wisselende partner, liever geen kinderen O single O heb nog geen idee 2. Wat vind jij belangrijk in een relatie met een vriend of vriendin? O Samen goed kunnen praten O Betrouwbaarheid O Goede seks O Toewijding O Humor & plezier 3. Als jij een vriend of vriendin hebt, wat vind je dan normaal? O Knuffelen O Vooral elkaar leren kennen door dingen te doen O Zoenen O Seks 4. Wanneer denk jij dat een relatie de beste kansen heeft om lang mee te gaan? O Als je goede vrienden bent O Als je verliefd blijft O Als je partner mooi en lief is O Als je vaak seks hebt 5. Waarvoor denk jij dat God seks bedoeld heeft? O om te doen als je er zin in hebt O om kinderen te krijgen O om plezier van te hebben O om de ander je liefde te laten zien 6. Heb jij al eens seks gehad? O Ja, met verschillende partners O Ja, met mijn vaste vriend(in) O Nog net niet O Nee 7. Hoe denk je dat God seks vindt? O Hij vindt het slecht O Hij vindt het maar matig dat mensen zich hiermee bezighouden O Hij vindt het goed, als je maar een condoom gebruikt O Hij vindt het juist erg goed

© IBB

27

Bijlage 2

© IBB

LOVE

28

Bijlage 3

Carlijn houdt niet meer van haar man en heeft steeds vaker ruzie. Zij wordt verliefd op iemand anders. Leg Genesis 2:24 ernaast en zoek de verschillen. ………………………………………………………………………………………………… Nou, Carlijn, wat vind jij daarvan? ………………………………………………………………………………………………… Wat is jullie advies? …………………………………………………………………………………………………

Karel is gigantisch verliefd op Sonja. Ze hebben al een poosje verkering en nu willen ze ook seks samen. Leg Genesis 2:24 ernaast – wat zegt de Bijbel? ………………………………………………………………………………………………… Gaan Karel en Sonja dat leuk vinden? ………………………………………………………………………………………………… Wat is jullie advies? …………………………………………………………………………………………………

Jamie is single. Dan kom je helemaal niet aan seks toe. Hij wil het eigenlijk ook wel. Zijn vrienden zeggen: “Och joh, doe niet moeilijk, versier af en toe iemand voor een nachtje…” Leg Genesis 2:24 ernaast. Wat zegt dit jou? ………………………………………………………………………………………………… Wat vindt Jamie, denk je? ………………………………………………………………………………………………… Wat is jullie advies? …………………………………………………………………………………………………

© IBB

29

Bijlage 4

© IBB

30

Bijlage 5

Zo komt het dat een man zich losmaakt van zijn vader en moeder en zich hecht aan zijn vrouw, met wie hij één van lichaam wordt.


Genesis 1:23.

Genesis 1:23 .

.



Genesis 1:23.

Genesis 1:23 .

.



Genesis 1:23.

Genesis 1:23 .

.



Genesis 1:23.

Genesis 1:23 .

.

© IBB



Genesis 1:23

Genesis 1:23

31

5. Zonde…, wat jammer nou! Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

Zonde

Zondeval Genesis 3 /div. teksten Romeinen Zonde maakt een breuk tussen God en mensen, God belooft vanaf de zondeval dat er verlossing komt van de zonde. Duidelijk maken dat de zonde scheiding brengt tussen God en mens. Duidelijk maken wat zonde is: het je afkeren van God, je eigen weg gaan. En duidelijk maken dat Gods bedoeling was en is: in relatie met de mens leven.

Programmasuggestie: 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? 2.

Intro: laat de jongeren in 5 minuten m.b.v. een krant een bericht uitzoeken wat hen raakt en op een prikbord prikken of op een wand plakken. Laat ze vervolgens per groepje heel kort vertellen wat hen raakt. Bundel als volgt: er zijn positieve dingen genoemd, die ons verbazen. En negatieve waar je soms beroerd van wordt. Er is veel narigheid. Vandaag kijken we waar dat vandaan komt.

3. Neem de studie door vanuit het boekje Een ‘weetje’ voor de leiding: het woord voor slang in het hebreeuws is nachasj, wat ook betekent: schitterend. Zo ziet de verleiding eruit. Aanlokkelijk mooi! Maar soms o zo giftig… Probeer in het gesprek eruit te krijgen waarin de jongeren gemakkelijk verleidbaar zijn. Als leiding moet je dus ook weten waar jouw verleiding ligt!! En wees hier ook eerlijk over. Vaak verstoppen we ons achter een smoes. Net als broer Adam en zus Eva. Een hulp voor het gesprek kunnen de Smoesje-vellen zijn. Print er een aantal uit (zie bijlage 1) waarvan je verwacht dat ze aanslaan. Laat je tieners om de beurt een Smoesje vel pakken en de regel aanvullen. Of bedenk ze samen. Laat eventueel kiezen wat de beste smoes is en de slechtste smoes. Hang de‘Smoesje teksten’ aan de wand. Best belangrijk om de Bijbel te lezen, maar…………………………………… Ruzie met mijn ouders, …………………………………………... ’s Avonds heb ik zo’n 1 ½ uur nodig voor mijn huiswerk, maar …..……….. Te laat! ………………………….. Eigenlijk heb ik geen geld voor dit toffe merkshirt ………………………… Ik rook, nou ja ……………………………………… Sta ik weer rood, ………………………………………. 3e onvoldoende, ……………………………………… Op voet van oorlog met mijn zus (broer)…………………………………………….. Ik wil best naar de kerk, …………………………………………………. De elementen waarop iedereen zwicht zijn gemak, het mooi, het lekker, het ‘erbij horen’ Het gaat hierbij even niet om wat goed/fout is, maar om onze verleidbaarheid en onze smoezen. Besteed hier niet langer dan 10 minuten aan!!!

© IBB

32

Bij de gevolgen van de zonde is het helder om de tekeningetjes van ‘4 geestelijke wetten’ te gebruiken en groot op papier of white board te zetten.

Eerst leefde de mens in harmonie met God De zonde kwam ertussen – Jes. 59:2 Het loon dat de zonde geeft is de dood Rom. 6:23a Het contact is verdwenen. Iedereen heeft gezondigd en ontbeert de nabijheid van God - Rom. 3:23a

1.

Jezus kwam en stierf voor onze schuld. Door Hem kunnen we de ‘kloof ‘over. En ontvangen we eeuwig leven. “De genade die God schenkt is eeuwig leven in Christus Jezus.” Rom. 6:23b

Nodig de jongeren uit om Jezus aan te nemen als verlosser! In bijlage 2 staan 2 kernteksten met het slechte nieuws en het goede! Je kunt ze uitprinten, maar sterker is het om deze uit te schrijven op een schoolbord of whiteboard. Het slechte nieuws horen we niet zo graag, maar brengt ons er toe om het goede nieuws aan te pakken! 2. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 5 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 3. Afsluiting: zing een mooi lied over vergeving. Dank God voor de verlossing. Nodig je jongeren uit om door te praten als ze dat willen. Om op te letten: Soms lijkt de zonde een ver-van-mijn–bed show. ‘Ik ben niet zo slecht.’ Of ‘Ik heb nergens last van.’ Het is goed te benadrukken dan het gewoon in ons zit. Zoals een ziekte. Of we het nu voelen of niet: de diagnose is: zondig, het gevolg is de dood. Onontkoombaar. De remedie is het geloof in Jezus. De diagnose stelt Paulus in Romeinen 3:11-16 er is geen mens verstandig, er is geen mens die God zoekt. Allen hebben ze zich afgewend, heel de mensheid is verdorven. Er is geen mens die nog het goede doet, er is er zelfs niet één. © IBB

33

Hun keel is een open graf, hun tong is bedrieglijk, achter hun lippen schuilt het gif van een adder, hun mond is vol vervloeking en venijn. Ze haasten zich om bloed te vergieten, brengen ellende en vernietiging. Feitelijk kun je dit in de krant lezen. Mocht je het niet willen zien in je eigen leven, dan moet toch iedereen erkennen dat de zonde wel ernstig aan de gang is in de wereld. Wij draaien in dat systeem mee. En het begint eenvoudig: niemand die God zoekt… Hij wil in een relatie met ons leven… Dat kan alleen door Jezus. De diagnose stelt God voor iedereen (dat vinden we soms wat oneerlijk), maar ook de genezing is er voor iedereen!

Nodig: Onderdeel 2 - introductie * kranten van de afgelopen week, lijm en een vel karton. Onderdeel 3 – studie vanuit het boekje * Print de smoesje vellen uit, zie bijlage 1. * Stiften. * de Bijbelteksten, zie bijlage 2 Onderdeel 4 - tekstkaartjes * Print de tekstkaartjes uit bijlage 3.

© IBB

34

Bijlage 1

Best belangrijk om de Bijbel te lezen, maar

© IBB

35

Ruzie met mijn ouders, …………………….… …….……………........... ..................................

© IBB

36

’s Avonds heb ik zo’n 1 ½ uur nodig voor mijn huiswerk, maar ……………..……. …………………… ……………………

© IBB

37

Te laat …… …………………… …………………… ……………………

© IBB

38

Eigenlijk heb ik geen geld voor dit toffe merkshirt …………………… ………….………… ……………………

© IBB

39

Ik rook, nou ja …………………… …………………… …………………….

© IBB

40

Sta ik weer rood, …………………… …………………… …………………….

© IBB

41

3 onvoldoende, e

…………………… ……………….…… ………..………...… …….………………

© IBB

42

Op voet van oorlog met mijn zus (broer) …………….……… …………….……… ………………….…

© IBB

43

Ik wil best naar de kerk, maar …………………… ……………………

© IBB

44

© IBB

45

Bijlage 2

Iedereen heeft gezondigd en MIST de nabijheid van God en iedereen wordt uit genade, die niets kost, door God als

rechtvaardige aangenomen omdat hij ons door Christus Jezus heeft verlost. © IBB

46

loon

Want het dat de zonde geeft is de

dood genade

maar de die God schenkt is het

eeuwige leven in Christus Jezus onze Here

© IBB

47

bijlage 3

Want het loon, dat de zonde geeft, is de dood, maar de genade, die God schenkt, is het eeuwige leven in Christus Jezus, onze Here.


Romeinen 6:23 .

Romeinen 6:23 .



Romeinen 6:23 .

Romeinen 6:23 .

© IBB



Romeinen 6:23 .

Romeinen 6:23 .



Romeinen 6:23 .

Romeinen 6:23 .



Romeinen 6:23

Romeinen 6:23

48

6. God in een wiegje… Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

Geboorte van Jezus

kerst 4 evangeliën Geboorte van Jezus Christus Laten zien dat de 4 evangelieschrijvers ieder hun eigen insteek hebben. Laten zien dat in Jezus God Zelf in Jezus naar de wereld kwam

Zorg voor een gezellig kerstsfeertje met kerstkransjes, kaarsjes, een gezellig muziekje bij binnenkomst. Heel erg leuk kan het zijn om samen een diner te organiseren waar ieder meewerkt in de voorbereiding. En dan tussen de gangen door je Bijbelstudie doen. Nodig je tieners uit om zich feestelijk te kleden! Programmasuggestie 8. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 9. Introductie: een stukje toneel: 4 jongeren spelen journalist en rapporteren over dezelfde gebeurtenis die ze meegemaakt hebben, maar ieder op een andere manier. Je kunt daarvoor een actueel krantenbericht gebruiken. Vier journalistieke huisstijlen: A = snel en wat oppervlakkig, op naar het volgende (voor RTL boulevard) B = feitelijk, wie wanneer en waar (NOS journaal) C = gaat in op de achtergronden en historische betekenis (waarom iemand daar nou net was) D = gaat in op de betekenis (NOVA o.i.d.) Je kunt hier natuurlijk ook direct de rollen van de diverse evangelieschrijvers neerzetten. A is Marcus, B is Lucas, C is Matteüs, D is Johannes 10.Neem de studie door vanuit het boekje. 11.Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 1 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 12.Tot slot: Dank God met een mooi kerstlied! En maak samen een dankgebed door om de beurt iets noemt waar hij/zij blij mee is.

Om op te letten: Wat betreft het geslachtsregister: Jezus was de wettige troonopvolger van de troon van David, maar naar geboorte de erfgenaam van alle dingen (zie Heb. 1:1,2 NBG: “Nadat God eertijds vele malen en op vele wijzen tot de vaderen gesproken had in de profeten, heeft Hij nu in het laatst der dagen tot ons gesproken in de Zoon, die Hij gesteld heeft tot erfgenaam van alle dingen, door wie Hij ook de wereld geschapen heeft.”) Argumenten rondom de ‘maagdelijke geboorte’: Hier wordt door de wereld behoorlijk op afgegeven. Vanuit Gen. 3:15 kun je een lijn trekken naar Maria. Tegen alle regels in van de tijd van Jezus heeft God een vrouw centraal gesteld bij de geboorte van Jezus. Haar geloof en bereidwilligheid zijn een enorm voorbeeld. Hadden de evangelieschrijvers een aannemelijk verhaal willen schrijven, dan waren ze hier niet mee gekomen! Als God de wereld kon scheppen, kon Hij ook door Maria mens worden. Toch?? Maak duidelijk dat als je het een uit de Bijbel niet gelooft en het ander wel, dat je dan eigenlijk boven God gaat staan. Jij beslist dan immers hoe het zit. En je komt op een hellend vlak. Wat geloof je op den duur wel?

© IBB

49

Nodig: Kerstsfeerattributen Onderdeel 2 - introductie kleding voor de evangelieschrijvers of journalisten (microfoon en oortje) Onderdeel 4 - tekstkaartjes Print de tekstkaartjes uit bijlage 1

© IBB

50

Bijlage 1

© IBB

Niemand heeft ooit God gezien, maar de enige Zoon, die zelf God is, die aan het hart van de Vader rust, heeft hem doen kennen.


Johannes 1:18

Johannes 1:18 .



Johannes 1:18

Johannes 1:18 .



Johannes 1:18

Johannes 1:18 .



Johannes 1:18

Johannes 1:18 .



Johannes 1:18

Johannes 1:18 .

51

7. Even Apeldoorn bellen! Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

Gevolgen van de zonde

Gevolgen van de zondeval Genesis 3-5 De zonde brengt geweld, dood en tegenslagen met zich mee. Laten ontdekken dat de wereld eerder slechter wordt dan beter. Laten zien dat er een alternatief is!

Programmasuggestie 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Introductie Begin met een korte samenvatting van het voorafgaande (Adam en Eva zaten in een supersituatie, maar waren God niet gehoorzaam. Dat had gevolgen. De mens werd uit de tuin van Eden verdreven. De dood kwam in hun leven. En ze moesten flink zwoegen voor de dagelijkse boterham. Geef 5 minuten voor het invullen van de vakken in het boekje. Laat dit de tieners in koppels van twee doen. Bespreek de uitkomsten in ongeveer 10 minuten in de grote groep. 3. Spel! Maak van tevoren op een vel papier (of op bv. twee sjoelbakken ) 2 keer een zelfde parcours met hindernissen (een route met bv. een bruggetje, waterpartij, pionnetjes). Dit vraagt natuurlijk voorbereiding en creativiteit. Hoe meer je erin stopt hoe spannender het wordt. Je kunt het als de ruimte het toelaat ook levensgroot doen. - Wijs een jury aan die moet toezien of er netjes gespeeld wordt en die beslist wie er wint. - Vorm 2 teams -Van ieder team wordt 1 persoon geblinddoekt en de 2 geblinddoekte personen gaan even de gang op zodat het parcours neergezet kan worden. De overige spelers krijgen uitleg over de bedoeling van het parcours. - Spelregels: De geblinddoekte persoon moet van A naar B op aanwijzingen van de rest. Die aanwijzingen gebeuren uitsluitend door mondelinge aanwijzingen. Je mag je tegenpartij foute aanwijzingen geven. Als er brokken vallen, je in het ‘water’ terecht komt, van de route raakt enz. moet je opnieuw beginnen. De jury beslist hierover. De geblinddoekte personen worden binnen gehaald en achter het parcours gezet en krijgen een pionnetje. Na een start sein moeten ze met aanwijzingen van de rest van hun groep zo snel mogelijk met hun pion de overkant bereiken. De groep die het eerst de overkant bereikt , krijgt een spekkie. (en de verliezers natuurlijk ook) De clou van het spel is dat je goed afgestemd moet zijn op je eigen teamgenoten die goede aanwijzingen geven. Zo moeten we ons dagelijks afstemmen op God om Hem te dienen. Dan komt het goed!!

4. Ga verder met het boekje. Vreemd idee dat in dezelfde tijd en niet zover bij elkaar vandaan moeder Teresa en Adolf Hitler geboren werden. Ze zijn zo verschillend! In hetzelfde huis werden Kaïn en Abel geboren. Wat maakt uiteindelijk het verschil? 5. Tekstkaartjes. In bijlage 1 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’.

© IBB

52

6. Afsluiting – bid voor de wereld om ons heen. De kranten geven niet zo’n florissant beeld! Bid om moed om over Jezus te vertellen…

Nodig: Onderdeel 2 - intro * kranten van de afgelopen week Onderdeel 3 – spel * Spekkies * Papier (behangrol),karton, lijm, pionnen, stiften om een parcours te maken. Teken een route en bedenk hindernissen. Van karton kun je een bruggetje maken over een (te tekenen) sloot, van oude kartonnen doosjes een helling om tegenop te gaan, een glijbaan er vanaf, enz. Maak je het parcours in de ruimte, gebruik dan bv. 2 stoelen om onderdoor te kruipen, 2 hoepels om doorheen te moeten, een afdekzeil om onderdoor te moeten, 2 smalle planken om overheen te lopen. Onderdeel 6 - tekstkaartjes * Print de tekstkaartjes uit bijlage 1.

© IBB

53

Bijlage 1

Wie God wil naderen moet geloven dat hij bestaat, en wie hem zoekt zal door hem worden beloond.


Hebreeën 11:6

Hebreeën 11:6

© IBB

.

.



Hebreeën 11:6

Hebreeën 11:6

.

.



Hebreeën 11:6

Hebreeën 11:6

.

.



Hebreeën 11:6

Hebreeën 11:6

.

.



Hebreeën 11:6

Hebreeën 11:6

.

.

54

9. An inconvenient truth Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad:

Doel:

Zondvloed

De zondvloed Genesis 6-9 God heeft spijt van zijn schepping omdat de zonde steeds erger wordt. Hij besluit tot vernietiging van al het leven op aarde, uitgezonderd Noach en zijn familie en een selectie van alle dieren. Laten zien dat de mens verantwoordelijk is voor onrecht op aarde. Bemoedigen van je jongeren. Ze worden vaak voor knettergek versleten, omdat het geloof anderen niet uitkomt. Dat God ons oordeelt op een dag is voor de wereld ‘an inconvenient truth’.

Programmasuggestie 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Introductie Introductie 1: Koop de krant van vandaag. Knip samen een aantal berichtjes uit die typeren hoe onze wereld eruit ziet. Leg ze op tafel, praat erover waarom je ze uitgeknipt hebt. Leg de krantenknipsels naast Genesis 6:5-8 en zoek de verschillen. Introductie 2: Lees Genesis 6: 5-22 voor en laat 5 jongeren een rollenspel doen. Noach komt thuis en vertelt aan zijn gezin wat er aan de hand is. Rollen: Noach, zijn vrouw en de 3 zonen. Introductie 3: Vertel: De titel verwijst naar de film van Al Gore uit 2005 die vertelt dat CO2 reductie noodzakelijk is, anders warmt de aarde op en smelten de ijskappen. De aarde zou dan verdrinken… Hoe kijken jullie daar tegenaan? Al Gore’s theorie lijkt in sommige opzichten op het verhaal van Noach. Maar… God beloofde dat het water ‘nooit weer tot een vloed zal aanzwellen die alles en iedereen vernietigt’ – Genesis 9:15.

3. Doe de studie uit het boekje Een paar opmerkingen hierbij: Wij stellen vaak de vraag: Waarom laat God al die ellende toe? Waarom doet hij niets? We zien dan de mensen als slachtoffer en stellen God verantwoordelijk. In Genesis 6:6 lees je echter wie er verantwoordelijk is. De mens is niet het slachtoffer, maar is medeverantwoordelijk voor hoe het eruit ziet op aarde. Met betrekking tot de nieuwe regels in Genesis: - de eerste regels waren overzichtelijk en positief: wordt talrijk, vervul de aarde en zorg ervoor (Genesis 1: 28,29). Nu worden de grenzen enerzijds wat verruimd (voedsel), maar aan de andere kant strakker gesteld – God vraagt respect voor het menselijk leven (Genesis 9:1-7). In Exodus komen er nog heel wat meer regels. In het nieuwe testament lezen we dat de wet voor ons een tuchtmeester is tot Christus zou komen (Galaten 3:23-25). De wet houdt ons onder de duim, voorkomt het ergste. Daarnaast laat de wet ons zien dat we Jezus nodig hebben. God gaat de aarde niet nog eens door een zondvloed vernielen. Maar de aarde moet wel doorkunnen tot Christus komt. Daarom waren regels nodig. 4. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 1 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 5. Afsluiting: bid voor degenen die in een situatie zitten waar je niet voor je geloof kunt uitkomen. Dat kunnen natuurlijk jongeren uit de groep zijn, maar dat kan ook christenen betreffen uit bv. NoordKorea

© IBB

55

Nodig: Onderdeel 2 - intro Krant van de dag Of vraag een aantal jongeren van tevoren om deze sketch voor te bereiden. Je kunt natuurlijk ook beide doen! Onderdeel 4 - tekstkaartje Het tekstkaartje kan uitgeprint worden van bijlage 1. Onderdeel 5 - afsluiting info van bv. st. Open Doors (te vinden via hun website) om voor te kunnen bidden

© IBB

56

Bijlage 1

Maar wij vertrouwen op Gods belofte en zien uit naar een nieuwe hemel en een nieuwe aarde waar gerechtigheid woont


2 Petrus 3:13

2 Petrus 3:13

.

.



2 Petrus 3:13

2 Petrus 3:13

.

.



2 Petrus 3:13

.

2 Petrus 3:13 .



2 Petrus 3:13 .

2 Petrus 3:13 .



2 Petrus 3:13

2 Petrus 3:13

.

.

© IBB

57

© IBB

58

9.

Torenbouw van Babel

Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

groepsdynamiek – we voelen ons sterk in en groepen hebben dan ook macht. Genesis 10,11 na Noach (en ook voor Noach) was het de bedoeling dat de volken over de aarde verspreid zouden worden, ingrijpen van God was daarvoor nodig. uitdagen om als christenen een goede groep te vormen die positieve uitstraling heeft.

Programmasuggestie: Tevoren: Leg het spel Yenga (ook wel bekend als ‘Vallende toren’) neer. Zeg er verder niets over, maar kijk of ze er mee aan de gang gaan. 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Intro: vragen beantwoorden op papier - in groepjes van 2 of 3 – 5 minuten. En bespreek de antwoorden daarna – niet te uitgebreid, maar wel zo dat de voordelen van groepen eruit springen. A. Wat voor groepjes ken je? B. Waarom maken we groepjes? C. Zijn er ook nadelen aan groepjes? Ad A sport, hyves, schoolklassen Ad B je voelt je vertrouwd bij een groep, minder kwetsbaar, je kunt samen tot een beter resultaat komen (bv in sport) Ad C Buitensluiten, gangs, soms ga je onder groepsdruk dingen doen die je anders niet doet. 3. Neem samen het boekje door. Kies welke vragen je belangrijk vind voor je groep. Bij de vraag ‘kun je de hemel eigenlijk wel bereiken’ kun je lezen Romeinen 10:6-10. Niet echt een eenvoudig stukje om te lezen. De kern is: wij kunnen niet door onze eigen inspanningen God bereiken. Maar Jezus kwam naar ons toe om ons bij God te brengen. Tip: Googel even op trefwoorden als groei steden of krimp leegloop platteland en je vindt vast artikelen over de huidige groei van de steden in Nederland. Dus ook wij zijn van nature geneigd om op een hoopje onze welvaart, status enz. veilig te stellen. 4. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 1 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 5. Afsluiting: bid voor degenen die het moeilijk hebben in de klas, of waar dan ook. Bid dat jullie groep een veilige plek zal zijn. Een krachtige groep, waar iets vanuit mag gaan. Tip: Doe na de afsluiting nog het spel Yenga – het gaat o.a. om een goede samenwerking. En het is lekker spannend om een goede toren te bouwen.

Om op te letten: Groepsdynamiek is in de puberteit erg sterk. Altijd zijn er jongeren die daar buiten liggen. Ook als christen loop je dat gevaar. Als je niet rookt, als je niet blowt, als je een andere mening hebt over seks, evolutie of wat dan ook, ben je anders. En ‘anders’ betekent vaak dat je eruit ligt of levert in ieder geval een eenzaam gevoel op. Geef gelegenheid om die eenzaamheid uit te spreken. Groepen geven ook kansen. Als christen zijn we ook een groep. We kunnen steun aan elkaar geven. Besluit als groep om elkaar te steunen. En om oog te hebben voor de buitenbeentjes op school, werk en op sport

© IBB

59

Nodig: Voor de introductie/afsluiting: * het spel Yenga (of ‘Vallende toren’) Voor onderdeel 4 - tekstkaartjes * de tekstkaartjes printen uit bijlage 1

© IBB

60

Bijlage 1

Laat hen allen één zijn, Vader.


Zoals u in mij bent en ik in u, laat hen zo ook in ons zijn, opdat de wereld gelooft dat u mij hebt gezonden.


Johannes 17:21

Johannes 17:21

.





Johannes 17:21

Johannes 17:21

.





Johannes 17:21

Johannes 17:21

.





Johannes 17:21

Johannes 17:21

.





Johannes 17:21

Johannes 17:21

.

© IBB

61

10. De Leeuw en ook het Lam Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

de Koning der koningen

Het koningschap van Jezus Matteüs Jezus is erfgenaam van de troon van David, maar is een nog groter Heer – Hij is immers ook erfgenaam van de aarde eerbied & respect krijgen voor de Heer der heren en de Koning der koningen en Hem je eer geven!

Programmasuggestie 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Introductie : check welk beeld jongeren bij een koning of het koningshuis hebben. Is het alleen een formele functie die ons handen vol geld kost? Tip: Google even op bijvoorbeeld de dagbladen, Elsevier of HP De Tijd en je komt gegarandeerd artikelen met commentaar op het Nederlands koningshuis. Die kun je als inleiding gebruiken.. 3. Neem de studie door vanuit het boekje. Bekijk van tevoren goed welke bijbelgedeeltes je samen wilt lezen. Aandachtspunt: Satan biedt Jezus de macht over de aarde aan, mits Hij voor satan buigt en hem aanbidt. Jezus zegt niet dat satan Hem dit niet kan geven. Maar alleen God komt aanbidding toe. Jezus kiest niet voor de makkelijke weg. Hij wordt het Lam, dat zijn leven geeft voor de verzoening van alle mensen. Een koning die sterft voor zijn mensen. Dát is pas een Koning! 4. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 1 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 5. Verwerking en afsluiting. Zing een aantal liederen waarin de Koning der Koningen eer krijgt. Bijvoorbeeld Wie is als Hij – de leeuw maar ook het Lam; Hij kwam bij ons heel gewoon; How great is our God.

Alternatief: maak een kroon en laat iedereen er iets opschrijven wat hij/zij bijzonder vindt aan Koning Jezus. Dat vormt dan het dankgebed. Benoem jullie dank en eer. Om op te letten: Bij de bespreking: Als er jongeren in je groep zijn die niet vertrouwd zijn met de OT offerdienst, heeft dit extra uitleg nodig. In het OT moesten mensen voor iedere zonde een offer brengen in de tempel. Hun schuld/straf kwam op het offerdier dat plaatsvervangend stierf. Dit was een vooruitblik naar wat Jezus later zou doen. Hij nam de straf op Zich voor de zonde van de hele wereld. Dat kon omdat Hij zonder zonde was. Bij de verwerking: Niet iedereen houdt van zingen! Ieder mens is anders en heeft een eigen ‘taal’. Het kan goed zijn diverse vormen te benoemen waardoor God de eer krijgt. Meer hierover volgt in een studie over lofprijzing (in deel 5 over de psalmen). God is het meest geëerd als we hem serieus nemen in ons leven: de Here Jezus als verlosser aannemen en naar Hem luisteren. ‘Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dat is het grootste en eerste gebod. Matt. 22:37,38

© IBB

62

Nodig: Onderdeel 2 - Introductie * krantenberichten omtrent koninklijk huis. Onderdeel 4 -Tekstkaartjes * De tekstkaartjes zijn uit te printen middels bijlage 1 Onderdeel 5 - Verwerking en afsluiting: * Zorg voor begeleiding bij het zingen: een gitaar of piano. Krijg je geen begeleiding voor elkaar, kun je ook een cd opzetten en meezingen.

Achtergrondinformatie ‘Zoon’ betekent in de Bijbel ook ‘erfgenaam’, zie ook Matt. 21:38 en Romeinen 8:17. Zoon van David = erfgenaam van David, dus van Israël. Zoon des mensen = ben ha adam = zoon van Adam = erfgenaam van Adam, die tot heerschappij over de schepping werd geroepen, dus is Jezus erfgenaam van de schepping Jezus is ook: Zoon van God, dus erfgenaam van alle dingen! Zie Hebr. 1:2

© IBB

63

Bijlage 1 Want de leeuw uit de stam Juda, de telg van David, heeft de overwinning behaald, en daarom mag hij de boekrol met de zeven zegels openen. Midden voor de troon, tussen de vier wezens en de oudsten, zag ik een lam staan. Het zag eruit alsof het geslacht was

Want de leeuw uit de stam Juda, de telg van David, heeft de overwinning behaald, en daarom mag hij de boekrol met de zeven zegels openen. Midden voor de troon, tussen de vier wezens en de oudsten, zag ik een lam staan. Het zag eruit alsof het geslacht was Uit Openbaring 5:5,6

Uit Openbaring 5:5,6 Want de leeuw uit de stam Juda, de telg van David, heeft de overwinning behaald, en daarom mag hij de boekrol met de zeven zegels openen. Midden voor de troon, tussen de vier wezens en de oudsten, zag ik een lam staan. Het zag eruit alsof het geslacht was

Want de leeuw uit de stam Juda, de telg van David, heeft de overwinning behaald, en daarom mag hij de boekrol met de zeven zegels openen. Midden voor de troon, tussen de vier wezens en de oudsten, zag ik een lam staan. Het zag eruit alsof het geslacht was

Uit Openbaring 5:5,6







Want de leeuw uit de stam Juda, de telg van David, heeft de overwinning behaald, en daarom mag hij de boekrol met de zeven zegels openen. Midden voor de troon, tussen de vier wezens en de oudsten, zag ik een lam staan. Het zag eruit alsof het geslacht was Uit Openbaring 5:5,6

Uit Openbaring 5:5,6 Want de leeuw uit de stam Juda, de telg van David, heeft de overwinning behaald, en daarom mag hij de boekrol met de zeven zegels openen. Midden voor de troon, tussen de vier wezens en de oudsten, zag ik een lam staan. Het zag eruit alsof het geslacht was



© IBB


64

11. Gelijkenissen Onderwerp: Bijbelboeken: Rode draad: Doel:

Kraak de code

Gelijkenissen over het koninkrijk Matteüs en Lucas Jezus kondigt zijn koninkrijk aan Jongeren leren te luisteren naar de boodschap van een gelijkenis, maar ook in bredere zin naar Gods stem door de Bijbel, een lied, de stilte.

Programmasuggestie 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Introductie: kraak de code, zie bijlage 1. Kijk wie het snelst de code kraakt! Deel de groep op in koppels van 2 personen. De oplossing is Matteüs 13:13 3. Neem de studie door vanuit het boekje . Bij Kies maar een gelijkenis de groep opdelen in trio’s voor ongeveer 7 minuten. Opvallende ontdekkingen en de uitkomst van de laatste vraag: ‘Wat wil God mij leren door deze gelijkenis?’ delen in de grote groep. Neem hiervoor + 10 minuten. Bij het slot: kijk hoe het gesteld is met het luisteren naar God. En kijk of er aan te sturen is op een dagelijkse afspraak. Als dat lukt, kom daar dan de volgende clubavond op terug. Is je voornemen gelukt. Waardoor wel/waardoor niet. Hoe beviel je dat? 4. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 2 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 5. Afsluiting: zijn er nog vragen? Zijn er nog zaken om voor te bidden of te danken. Tip: Als er tijd over is kan het leuk zijn om nog wat kraak- de- code spelletjes te doen. Bv. galgje (superwoorden voor galgje: zwembad, zwager, hyenavel). Of laat ze voor elkaar cryptische omschrijvingen bedenken. Een voorzetje hierbij nodig? Zoek op internet naar cryptische omschrijvingen.

Om op te letten: Jezus geeft aan dat de gelijkenissen er zijn om een groep buiten te sluiten. Tegelijk zijn de verhalen heel eenvoudig – voor iedereen die het WIL te begrijpen. Daar ligt de sleutel.

Nodig: Onderdeel 2 – introductie * Prints van de code uit bijlage 1, pennen Onderdeel 4 tekstkaartjes * De tekstkaartjes zijn uit te printen middels bijlage 2. Voor na het programma * Evt. cryptogrammen of een whiteboard met stift voor galgje.

© IBB

65

Bijlage 1

Kraak de code:

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

o

p

q

r

s

t

u

v

w

x y ⌧

z

© IBB

66

Bijlage 2

“Wie oren heeft, die hore!”


Matteüs 13:9

© IBB

Matteüs 13:9



Matteüs 13:9

Matteüs 13:9



Matteüs 13:9

Matteüs 13:9



Matteüs 13:9

Matteüs 13:9



Matteüs 13:9

Matteüs 13:9

67

12. Black Friday Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

‘Kruisig Hem’

Gods plan voor verzoening Matteüs, Romeinen 3 Jezus stierf voor onze zonden Ontdekken dat God de kortzichtigheid van mensen gebruikte voor zijn plan Jezus offer ‘aanbieden’ aan je jongeren

Programmasuggestie 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen. Lied zingen/bidden 2. Introductie: Pak de krant van ‘vandaag’. Staan er voorbeelden in van politiek of religieus geweld? Wat vind je daarvan? 3. Neem de studie door vanuit het boekje. ‘Black Friday’ is in Amerika de dag na Thanksgiving (oorspronkelijk een oogst- en dankfeest). Er wordt dan gigantisch veel gewinkeld en gekocht. Ze noemen het Black Friday, omdat de winkeliers dan uit de rode cijfers hopen te komen. Zo is ook die zwarte dag dat Jezus stierf de dag waarop wij uit onze rode cijfers -de schuld op de zonde- kunnen komen. 4. Verwerking/tekstkaartje Beplak een doos met wit papier. Stop er een stapeltje enveloppen in met daarop een hart en het woord vergeving. In de envelop de ‘tekst om in je hart te bergen.’ (zie bijlage 1). Vraag of er voorbeelden zijn van zonden. Maak duidelijk dat ook het niet eren van God zonde is. Schrijf al die dingen op de doos. Scheur samen de doos met geweld uit elkaar. Zo ging het eraan toe toen Jezus de zonden op zich nam en stierf aan het kruis. En wat vinden we dan, wat is het resultaat? Wie wil zo’n envelop hebben? Deel de envelop uit en moedig aan om de envelop open te maken. ‘De inhoud is ook voor jou!’ 5. Afsluiting Laat de jongeren opschrijven wat ze van Gods voorstel om te ruilen vinden (Jezus de zonde en jij vergeving) en dat als dankgebed samen voorlezen. Om op te letten: Sommige mensen voelen zich absoluut niet zondig. Ze leven best netjes. Ze zijn goed voor anderen vinden ze. Ook jongeren kunnen dat zo ervaren. Het is dan net als met een ziekte die je opgelopen hebt en die nog niet zo zichtbaar is. Je hebt wat flauwe symptomen, maar voelt je niet ziek. God stelt toch de diagnose: ziek door de zonde met dood tot gevolg. Die vage symptomen zijn bijvoorbeeld dat je dingen doet of denkt die niet bij God passen: schelden, negatieve dingen denken over anderen ( bv. leraren), roddelen, iemand links laten liggen. Dankzij Jezus is er vergeving.

Nodig: Onderdeel 2 - introductie * recente kranten Onderdeel 4 – verwerking * een doos beplakt met wit papier, stiften * de tekstkaartjes zijn uit te printen vanuit bijlage 1

© IBB

68

Bijlage 1

© IBB

Jezus is door God aangewezen om door zijn dood het middel tot verzoening te zijn voor wie gelooft.


Romeinen 3:25

Romeinen 3:25



Romeinen 3:25

Romeinen 3:25



Romeinen 3:25

Romeinen 3:25



Romeinen 3:25

Romeinen 3:25



Romeinen 3:25

Romeinen 3:25

69

13. Personal Coach Onderwerp: Bijbelboek Rode draad: Doel:

De Heilige Geest

De heilige Geest Johannes 14-16 Als Jezus vertrekt van de aarde geeft Hij de gelovigen zijn Geest om hen te helpen. Duidelijk maken wanneer je de Heilige Geest ontvangt en wat Hij doet voor ons

Programmasuggestie NB maak het onderwerp van tevoren niet bekend als je het wilt introduceren met het spel! 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Introductie: wedstrijd veertje blazen. Zet telkens 2 personen tegenover elkaar zittend aan een tafel. Een veertje komt in het midden te liggen. Aftellen. En dan is het blazen geblazen. Wie het veertje bij zijn tegenpartij over de tafelrand krijgt geblazen is de winnaar. Speel een soort competitie. Winnaars spelen weer tegen elkaar. Bepaal na + 10 minuten wie de winnaar is. Laat raden naar het thema van deze avond: “Waar gaat het onderwerp over? Het heeft te maken met het spel. Want de Geest zie je, net als je adem, niet. Maar je ziet wel het effect van zijn werk. Lees hierbij Johannes 3:8 “De wind waait waarheen hij wil; je hoort zijn geluid, maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het ook met iedereen die uit de Geest geboren is.” 3. Neem de studie door vanuit het boekje. De beginvragen in het kader: de bedoeling is vooral te horen wat al bekend is in de groep en hoe het beeld is wat bij de tieners bestaat. Ze kunnen elkaar waarschijnlijk al een heel eind op weg helpen. Laat de vragen in groepjes van 3 beantwoorden. Neem hiervoor 8 à 10 minuten. In het vervolg staan Bijbelteksten om op te zoeken en antwoorden. Daarmee kunnen de gevonden antwoorden aangevuld of onderbouwd worden. 4. Verwerking: De heilige Geest is voor iedereen die dat wil. Je hoeft maar te vragen. 5. Tekstkaartjes uitdelen - in bijlage 1 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 6. Afsluiting Om op te letten: Voorbeelden kunnen enorm helpen de werking van de Heilige Geest te begrijpen: de Tom Tom, software (wij ontvangen Hem in ons hart en zo start het nieuwe leven in ons), de persoonlijke Coach. Maar ieder voorbeeld doet tekort aan de aard van de heilige Geest – de Geest is namelijk God Zelf!!

Nodig: Onderdeel 2 – introductie * veertjes * een scheidsrechterfluitje Onderdeel 5 – tekstkaartjes * Tekstkaartjes zijn uit te printen vanuit bijlage 1

© IBB

70

Extra info: de drie-eenheid We denken vaak in 3 aparte zaken als het gaat om God als Vader, Zoon en Heilige Geest. Maar Hij is meer één dan drie. Vader, Zoon en Geest horen onlosmakelijk bij elkaar. Zie hiervoor Romeinen 8:9 – “U laat u leiden door de Geest, want de Geest van God woont in u. Iemand die zich niet laat leiden door de Geest van Christus behoort Christus ook niet toe.” Het heeft meer met taakverdeling te maken dan met het zijn van drie. Bijvoorbeeld: Janneke van Driel is secretaresse, maar ook moeder en vooral ook Janneke van Driel. Zo is de Geest vooral God die actief is in de wereld, in de kerk en in jou en mij. De Zoon is degene die God aan ons laat kennen. Hij kwam in de wereld en aan Hem kunnen we o.a.. zien hoe groot Gods liefde is. De Vader is het wezen van de drie-eenheid, de Thuisbasis, Jahweh = Ik ben

© IBB

71

Bijlage 1

Dan zal ik de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven, die altijd bij je zal zijn: de Geest van de waarheid.


Johannes 14:16

Johannes 14:16



Johannes 14:16

Johannes 14:16



Johannes 14:16

Johannes 14:16



Johannes 14:16

Johannes 14:16



Johannes 14:16

Johannes 14:16

© IBB

72

13. INSIDE OUT Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

Over mode en uiterlijk

Mode Niet van toepassing Niet van toepassing Jongeren bewust maken dat innerlijke schoonheid belangrijker is dan de buitenkant. Maar… we zijn ook gemaakt met oog voor mooi. Dus mode is ook leuk en goed!

Programmasuggestie Je kunt van tevoren vragen of iedereen zijn lievelingskleren aantrekt!! 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Introductie: Vraag wie zijn lievelingskleren aan heeft en vraag waarom juist deze hun lievelingskleren zijn. Als er vrijmoedigheid en ruimte is kun je een catwalk organiseren. Laat je tieners een modeontwerp maken. Je kunt daarvoor lapjes stof en gekleurd papier gebruiken, maar ook potlood en stiften kunnen goed dienst doen. Laat als het af is iedereen vertellen waarom ze gekozen hebben voor hun ontwerp, hun kleuren en hun stof. Gebruik 10 à 15 minuten hiervoor. Wees gul met complimentjes. Jongens vinden dit minder leuk, maar gaan wel vaak aan het tekenen. Ook stripfiguren en cartoonachtige wezentjes hebben hun uitstraling. Conclusie: we zijn creatief, hebben oog voor wat mooi is en lijken daarin op onze Schepper! Het boek van Rien Poortvliet over de Ark van Noach kan een leuke illustratie zijn van Gods creativiteit! Menig modeontwerper kan hier inspiratie van opdoen! 3. Neem de studie door vanuit het boekje 4. Tekstkaartjes uitdelen. In bijlage 1 vind je de pagina met de ‘Tekst om in je hart te bergen’. 5. Afsluiting – Dank God voor alle kleuren, vormen, geuren enz. en ook onze ogen, neus en huid die daar zo van genieten Om op te letten Pubers zijn onzeker over zichzelf. Over hun uiterlijk en over hun persoon. Pubers zijn ook hard naar elkaar. Een slechte combinatie dus. Hun wereld is hard. Je kunt finaal de grond ingeboord worden. Een bepaalde kledingsstijl betekent dat je ergens bij hoort. Het levert een soort veiligheid op. Als club mag je er iets tegenover zetten: Hier bén je veilig. Hier mag jij 100% jezelf zijn. God heeft jou gemaakt. Jij bent goed! Het is belangrijk om positief te zijn over hun creativiteit en smaak (een bepaalde voorkeur is al een uiting van creativiteit) - hoe het er ook uit ziet! Geef iedereen vandaag royaal complimenten!

© IBB

73

Nodig: Onderdeel 2 - introductie * Papier, restjes stof, scharen, stiften, lijm, stiften, potloden * Gezellig muziekje voor tijdens het werk! Onderdeel 4 – tekstkaartjes * de tekstkaartjes zijn uit te printen vanuit bijlage 1

© IBB

74

Bijlage 1 Jouw schoonheid moet niet gelegen zijn in uiterlijkheden, zoals kunstig gevlochten haar, gouden sieraden of elegante kleding, maar in wat verborgen ligt in je hart, in een zacht en stil gemoed. Dat is een onvergankelijk sieraad dat God kostbaar acht.

“Jouw schoonheid moet niet gelegen zijn in uiterlijkheden, zoals kunstig gevlochten haar, gouden sieraden of elegante kleding, maar in wat verborgen ligt in je hart, in een zacht en stil gemoed. Dat is een onvergankelijk sieraad dat God kostbaar acht.”

1 Petrus 3:3,4

1 Petrus 3:3,4

Jouw schoonheid moet niet gelegen zijn in uiterlijkheden, zoals kunstig gevlochten haar, gouden sieraden of elegante kleding, maar in wat verborgen ligt in je hart, in een zacht en stil gemoed. Dat is een onvergankelijk sieraad dat God kostbaar acht.


1 Petrus 3:3,4

1 Petrus 3:3,4



1 Petrus 3:3,4

1 Petrus 3:3,4



1 Petrus 3:3,4

1 Petrus 3:3,4



1 Petrus 3:3,4

1 Petrus 3:3,4

© IBB

75

15. Love your teacher Onderwerp: Bijbelboek: Rode draad: Doel:

Omgaan met leraren (gezag)

Hoe ga je om met leraren, of wat algemener: gezag? Niet van toepassing Niet van toepassing Dat de tieners gaan inzien dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen scholing Dat ze de leraren gewoonweg nodig hebben voor hun opleiding (succes) Dat ook leraren naasten zijn

Programmasuggestie 1. Welkom/opening Wat gaan we doen vanavond? Programma in het kort vertellen Lied zingen/bidden 2. Introductie: Bekijk samen een filmpje van YouTube. Zoek het op onder de zoekwoorden André van Duin op school. Het duurt ongeveer 10 minuten. Het is een filmpje met een zieke leraar-leerling relatie. Je kunt ook een paar jongeren de opdracht geven dit filmpje te bekijken en een soortgelijke situatie na te spelen. 3. Neem de studie door vanuit het boekje. Ga naar aanleiding van het filmpje/toneel in kleine groepjes met de vragen aan het werk. Bespreek de vragen samen. Goede tips kunnen worden beloond met een spekkie Benoem dat de leerling zichzelf behoorlijk grappig vindt. Benoem dat de leraar de leerling geen eerlijke kansen geeft. Bij de bespreking van Romeinen 13:1-7: laat goed duidelijk worden dat de mensen in Rome het niet gemakkelijk hadden met hun overheid. De vragen bij voorkeur weer in groepjes bespreken. Laat de jongeren vooral zelf zaken benoemen. 4. Tekstkaartjes uitdelen 5. Afsluiting Om op te letten School en wat je er beleeft is een hot item voor de tieners. Onrecht komt heel hard bij ze binnen. Hun eigen rol is vaak wat minder bespreekbaar. Vooral in de wat ‘lagere opleidingen’ zijn de leerlingen niet erg gemotiveerd en wordt leraren het leven zuur gemaakt. Relaties verzieken. Leraren raken gedemotiveerd en leerlingen ook. Die negatieve spiraal omzetten naar een iets positiever gebeuren is een hele klus! Je moet de jongeren echt een worst voorhouden, willen ze een poging doen tot veranderen. Vandaar het uitstapje naar ‘succes’ en ‘waarom ben je op school?’

Nodig: Voor onderdeel 2 - introductie * als de keuze op het filmpje valt: PC met internetaansluiting en bij grote groepen een beamer. * spekkies Voor onderdeel 4 – tekstkaartjes * de tekstkaartjes zijn uit te printen vanuit bijlage 1

© IBB

76

Bijlage 1

Wees elkaar niets schuldig, behalve liefde, want wie de ander liefheeft, heeft de gehele wet vervuld.


Romeinen 13:8

Romeinen 13:8


Wees elkaar niets schuldig, behalve liefde, want wie de ander liefheeft, heeft de gehele wet vervuld. Romeinen 13:8

Romeinen 13:8

© IBB



Romeinen 13:8

Romeinen 13:8



Romeinen 13:8

Romeinen 13:8



Romeinen 13:8

Romeinen 13:8

77

© IBB

78

© IBB

79

Handleiding bij Maatwerk Van Start 12+

Recommend Documents