INSTRUMENTENBOEK
“MAATWERK BIJ WIJKVERBETERING”
Stade Advies 29 mei 2006
Christian Zwart
IN OPDRACHT VAN DE BUNDELING ‘STEDELIJKE BEWONERSORGANISATIE IN UTRECHT’ © Copyright 2006. Alles uit dit document mag zonder toestemming van de auteur en uitgever worden gekopieerd en vermenigvuldigd mits dit plaatsvindt met bronvermelding.
!
" #
$ % &''(
)
* * +
,
. / +
00
* # 1 !
"
2 3 +
3 4
+ + 0
3
)
5 2) "
0 2) 6 6 !
"
00
* + / 7
INSTRUMENTENBOEK 6 #
+ ,
/
)
,
,
+ 4
!
"
,
4 6
+ / 8 6
! " 7
"
8
&9 : 9
!
Economisch
Sociaal- Economisch Kansen & Ontwikkeling
Sociaal
Ruimtelijk- Economisch Wonen & Leefomgeving
Sociaal- Ruimtelijk Leefbaarheid & Samenleven
Ruimtelijk (Fysiek)
Figuur 1. Dimensies van vitaliteit van woongebieden in relatie tot GSB pijlers Ontleend aan: André Buys, Tussen de pijlers van het grotestedenbeleid, Tijdschrift Voor de Volkshuisvesting nr. 6 – 2002
1 -
3
INSTRUMENTENBOEK
Ruimtelijk- Economisch Wonen & Leefomgeving 1. Differentiatie in eigendomsverhoudingen
2. Differentiatie door variatie in huur en toewijzing 3. Differentiatie door woningaanpassing
4. Zichtbaarheid, bereikbaarheid en imago
5. Kwaliteit openbare ruimte en wijkbeheer
Nr. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Sociaal- Ruimtelijk
Leefbaarheid & Samenleven 6. Sociale Cohesie versterken
7. Veiligheid vergroten en overlast tegengaan
8. Betrokkenheid op leefomgeving vergroten
9. Bewoners activeren en stimuleren Sociaal- Economisch Kansen & Ontwikkeling 10. Stimuleren van de buurteconomie
21 22 23 24 25 26 27 28 29 32 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47
Instrumenten Tussenvorm koop Verkoop van woningen Sloop en nieuwbouw Gentripunctuur Wonen ‘om niet' Woonstijlen Selectieve woningtoewijzing Verbijzonderen Vrijheid in woningaanpassing Fysieke woningaanpassing Doelgroepaanpassing Sociale huur omzetten in vrije sector Mate van renovatie naar keuze Place promotion Infrastructuur project Corporatiewinkel Buurtservicepunt ‘Bekenden’ in onderhoud Groenonderhoud door bewoners Beheerteams
Blz. 8 9 10 10 11 12 12 13 13 14 15 15 15 16 17 17 17 18 19 19
Instrumenten Buurtpanels & bewonersgroepen Buurtfestiviteiten Buitenkast - Speelcontainer Bestrijding illegale bewoning Begroetingsgroep 'nieuwe buren' Ontmoetingsfaciliteiten bieden Huurvast constructie Buurtvaders Aanpak “Rotte plekken” Alternatieve woningen Buurtbemiddeling Straatcontracten Ontmoetingsplek BuurtPreventie- project Temperaturen Buurtaandeelhouderschap Wijkaandelen Wijkgebonden leefbaarheidsbudgetten Vereniging van wijkeigenaren Wijkschouw of signaleringsoverleg Goed bedrag belonen (Goldservice) Sterrenactie ABCD-Methode (Kan Wél) Instrumenten Kansenzone Ruimte aanbod Wijk in Bedrijf (bureau voor wijkeconomie) Vitale clusters Markant gebouw
Blz. 21 22 22 22 23 23 23 24 25 25 26 26 26 26 27 28 28 28 29 29 30 30 31 Blz. 33 34 34 34 34
4
INSTRUMENTENBOEK 11. Persoonlijke kansen
12. Aantrekkelijk voorzieningenniveau
50 51 52 53 54 55 56 57 58 59
Onderwijskansenzone Werkhotel (jongerenfoyer) Buurtacademie Casemanagement Moedercentrum Huis-Werkproject Werken voor de wijk Woondienstenzone Sportvoorzieningen WOM (wijkontwikkelingsmaatschappij)
35 36 36 36 37 37 38 39 39 40
Het instrumentenboek is als volgt opgebouwd: - De instrumenten zijn geclusterd naar doel. Per doel wordt een inleiding gegeven. - Daarna wordt per instrument een korte beschrijving gegeven, meestal met een voorbeeld. - In de rechterbovenhoek wordt vervolgens een verwijzing gegeven naar een plaats of instantie waar meer informatie te vinden is over dit onderwerp. In sommige gevallen is dit heel duidelijk, in andere gevallen ligt het moeilijker. - De 3 hoofdstukken zijn allemaal bij een bepaalde kleur ingedeeld. De kleurkaternen bevatten per kleur die instrumenten die in het bovenstaande instrumentenoverzicht (en in de driehoek blz. 3) ook in die kleur zijn ingedeeld.
5
INSTRUMENTENBOEK
6
INSTRUMENTENBOEK
;
< = > ! " # % &
$ !
+ 6
+ + + 6
?
@
6 6 A 7 + +B A +
+ + + + 6 :
4
* +
7
INSTRUMENTENBOEK
' &
(
!
!
)*
+, -*
C 7
00 C
/
-
8/- 9
6 C + ) 5,
/-
/D
E
* F
& C
!-
*
D
*; :/
!
4
+ $ + &GH IGH +
+
& C
! 6
4
+ 7
1
' . + !
) * " 8 4
9 6
6 J
/ )
8) *9
0' / !5
"
8
9
4 4
: 6 C
-
4
8
INSTRUMENTENBOEK '
1
!
C
4
5
4
!
:
-
L
)
/
)
C
L
*
E* & ! , -* 2
&
&
+
&G 4 KGH
L
!
/
8F L
!-
!
NGH
L
4
*
9M
-
8
9
6
8
&GH
&GH 9
&
!
-
-
L
7
-
1
5
O
L
P
L
81 9 '
-
-
$
4
/
MM ' /
C
C 6
2 MF MM 7
! D
* !5
L
*
-
4
*; :/
"
1
E /-
E
(
!
8 1
)*
9 D
4
*
+ &
J +
4
*
8*
9
6 4
:/ 8 :/
9 E
#
&
*
9
K 4 IGGK
*
)
#
5
INSTRUMENTENBOEK
2
(
!
+
,
7 8
-
)*
9
:
(
!
)*
*
6
;
D
D -
>
8 ?
9 @
8
9
: 8
9 +
6 6 *
?
@
;
)
+ D!
" +
10
INSTRUMENTENBOEK
+ 3
3
#
+ 1 #
+ *
+ +
? ?
@
@ $
8
;
9
6 + + J
:
8
!+ $ ;
"
9
* +
8
3/
9
(
4
)*
! !
" 6 6
D
26 + I
+
6 IGGP 6
;
. ) 4
I
8
#
5 &N9
11
*
N < IGGO !
"D
"
INSTRUMENTENBOEK
(
/
!
)*
" +
* 8
9 !
$
* "
;
*
* 4 4 4
,
!
D
"
*
D
*
$
(
2
)*
: * :
Q
Q8
9 + : Q
Q
+
12
INSTRUMENTENBOEK ! : + , 6 1
, +
,
8
9
+ 6 +
, + 8
9 A
:
,
+ *
(
1
)* E
1
, 6 !
"
+ !
"
6
+ $
+ !
1
"
(
!
)*
+ 6 + # +
13
INSTRUMENTENBOEK
.5
(
!
!! !:
)*
" 5 8 9 4
6
6 ! +
; J 8
1K
9 6
7 #
!
!!
; J
1
; J
1
6 E
7 +
:
!! 6 O
2 )
) *$
E +
* +
7 !1
!!
; J
1
; J
1
" +
!
+
" +
6 /
!
"
D
+
+
K
; J
1 7
# ;
+
)
46
J
J
4
14
INSTRUMENTENBOEK (
; J +
1 9
8
/
!
"
/
1
+
!
(
! 1 ,
:
)* R
E
+J ) R
+
6 :
, + / +J ) 1
!-
"
2
(
)*
(
)*
+
+
, : D
: 8
15
9 ;
1
INSTRUMENTENBOEK " #
$
6
+ * 1
!
" !
"
+
7
:
4
* 7
S +
38
!
(
4
9 / +
)*
) !
"
3
D
1 + :
+
7 +
!
"
! 7 F. 5 7
+ +
, /
, 1 9
8
5 *4 6
;
: 1
16
INSTRUMENTENBOEK
(
!
)*
6
! !C !
# "
4
"
;
!
$
.
"
" J
A + 8 >
9 1 &G
+
6 1
7
A U
:
6
;
!
(
)/
)*
+ < 4
+ 8
,
9 +
8
+ 9
,
D + C
9
(
!
)*
/ *
!
" 1 00 + +
T
* 4
17
T
INSTRUMENTENBOEK % &
! + 6 + 7 +
+ * , 6
+ 6
+
,
>
8
IP9 +
39
(
4
+
3
)*
2# 8
9 6 +
!
$
"
;
$ .
7 6
!
7
"
T 8 (GG
9
+
D
18
INSTRUMENTENBOEK
(
-
)*
6 -
6 7 + -
* 7 !
; J !
" "
#
7 !
"
<6
= !
"
7 + : / +
,
-
4 !
"
!-
" 6
6 /
3
$
+
"
(
9 *
1
)* 4
* + #
8 8
4
; J
9
8
9
9
1 7
19
:
# ;
+
)
46
J 4
J
1O
INSTRUMENTENBOEK
20
INSTRUMENTENBOEK
)
<; >
= ) > @ A B
2 1 9 9
!
> 2 +
6 1 U * )
+ + + + !
"
U
6
+ +
9
!
?
2
!
)(
7 4
# 1
D
,
6 + 1 6 8
9
+
! )
7
21
0
INSTRUMENTENBOEK 2
9 8
)(
9 C
D
7
# 7
8 7 ;
C3 J "
9
4 C +
! /
C
9
2
) 2!
)( E
C
!7
"
4
#
, 7
8
9
7
+
7 7
#
4
+ 7
6
$
2
9
)(
) *= + #
+ 8
9
+ 3
22
INSTRUMENTENBOEK
9
! 3:
4
2
)(
J
!
7
"
+
1 + U : 3 + + *
1
8
9
+ + 4) 47 4; 47
= 8
D
9 8
9
(
+ 6 6 !6
"
7
!
" + +
23
)*
INSTRUMENTENBOEK @ 1 * D : 8
9
8
9 !
*
" +
*
D
*
7
7 /
/ : : . 6 +
+
2
9
)( 4
: *
/
,
4
/
/ 6
/ !
"
/
/
' +
D>) / 1
24
INSTRUMENTENBOEK
7
!
<(
!
/
?
7
2
=
)(
@
! J
C
1 *
9 +
! , 3 8
1 +
9
+
! 8
9
/ : 7 +
!
3
4 ! !
"
"
+ # 8 + 6
2
7
)(
) *
D! "
:
+ !
"
-
+ 8 9 !
" C
7 !
" $
25
INSTRUMENTENBOEK
2
9
)(
:
+
/
+ 7 1
7
" #
2
2 1
)(
7 + 7 6
2
! 7
!
)(
" / + +
9
2
!
)(
7 7 7
!
"
+ +
3
4 #
8 ?
8
9
9 @8
I'9
26
INSTRUMENTENBOEK ' +
2
! J
4
!
)(
" 7 + *
+ ! +
" + /
27
INSTRUMENTENBOEK A 9
!
)
+
BB 1
1 8 *
9 + E
9
2
! E972 F
)(
71 )
+ 71 ) + *
71 )
E
E U
71 )
2
/
)(
71 ) + KH 7 + 6
1
&NH :
6 8
4
, 94 2
/
)(
+ +
* +
* + +
28
INSTRUMENTENBOEK 2
1
+ *
8*
)(
9
! *
" + +
3 + *
71 )
* + *
#
*
'
1
1
! /
)
9 7 E972 F
4
.
4
*
E1 / F -
1 1
6 .
4
2
!
L
/
+
*
+ ;
L
4
) ;
7
*
+ 1
8 9 )
* 1
4* 4 4 7
J
4
*
>
*
>
+ 7
4 4
71 ) *
)
4 8
9
:
8 )
4
4
9
) 4
: 7
*
#
:
1
:
4
8:
3
-
M 71 ) 9
G/ 87 D) *L
!
! IGGO ;
2
/ E
)( E2
+ 7 +
29
9
VON
INSTRUMENTENBOEK B 9 + 26
2+ ! )
8
"
9
:
U 6
2 2+ +
B
-
E-
2
F
)(
!-
" +
D 6
!-
)
" 1
***
!-
)
* "
S
+
!-
)
" 4
7 !)
"
6
!
"
2
2
)(
+ ) D
+ ) #
S < 4
30
INSTRUMENTENBOEK
79;
1
E&
47
.
2
CF
)(
,+ 6
" "
+ 1 7 . +4
4 4
2 2
4 4 4
7 J
8
9
6
3 3
!
)
1
" 9
+ :
C
0 %8
31
E
9 + +
!C 3
0"
* >) 1 8>
INSTRUMENTENBOEK
32
INSTRUMENTENBOEK
)
< C
= :
D 2 8 7
D 2 +
/ 8
9 3
: :
/ 8
9
2
&
)*
+ F
6 : :
. 6
= ! 75
"
4
+ !
"
+
! *
8
9 !
!
"
"
"
1 4 6
75
PH D
5
" ;
4
9 N
N
7
33
D -) 7 4
O
IGGI #
$
<
INSTRUMENTENBOEK
2
(
)*
* : .
/
9
E9
)
2
F
7
)*
J + *
!
"
00
2
1
)* 4
* 6 !*
" 8
9
+ 5 5 4/ / 6 %& $ ' ( ) ) ! " ! 4 # # = # “Eetwijk in de Afrikaanderwijk wordt een gebied waar iedere Rotterdammer met plezier naartoe komt om te genieten van heerlijke gerechten en warme sferen, of om een mooie tajine aan te schaffen. Of natuurlijk om bijzondere ingrediënten te kopen op de compleet vernieuwde Afrikaandermarkt. Daarom is Eetwijk Rotterdam nu al een unieke vestigingsplaats voor professionele ondernemers met lef, visie en daadkracht!” (bron: http://www.eetwijkrotterdam.nl)
2
,
)* ,
1
E 6
34
INSTRUMENTENBOEK 8 6
+ 0 6 $
8
E
9
8
9
6
6 7
2
+
)*
8:C # 9 ) !
"
8
9
+ :C #
+ +
!>
"
1
4 C
# C 6
35
9
INSTRUMENTENBOEK
/
E
5
2
F
)*
8 9 + 6 Q
6
Q
4>
4 E
D !F , " + F ,
8
F
9
2
9
)*
* + 3
+
.
+
6
+ + + S
S
#
5
;
2
)*
*
,4 L
P
: $ : +
+
6
Publicatie; ‘Tot achter de voordeur’ 2005 te downloaden op www.verwey-jonker.nl
36
INSTRUMENTENBOEK
2
,
)*
/ 6 /
+
/
: 6
/
/
H! T +
T +
T
/
T E
1 6 *
* 6
)/
6 +
*
T
6
2
! !+
)*
" 6
!+
"
$
) +
37
INSTRUMENTENBOEK
2
/
)*
1 / /
1 L
. * * +
6
2 + 1
6 7
:
: 3 +
6
9 + +
+
7 6
>
1 4 6
1
;
38
INSTRUMENTENBOEK 7 6 # 6 +
+
/
2
#
)*
00 KGG / 4
+ +
D 6
J $ * , (
2
2! ) J ) #
,
7
Deze tekst is ontleend aan Brochure Woondienstenzones ‘het geheim van het succes’ Gemeente Hilversum
39
)*
INSTRUMENTENBOEK
*
/
, E/
J
,
>
2
!! F
)*
:/
* + +
:/
>
+
*
: PG : 6 * 1
$ ; /
6
6
) !+ 7
)
" 1
40
