Handboek Veilig Ondernemen

Handboek Veilig Ondernemen

Handboek Veilig Ondernemen

Als horecaondernemer in Rotterdam werkt u mee aan één van de grootste attracties van Rotterdam: het bruisende uitgaansleven. Jaarlijks vinden vele tienduizenden bezoekers de weg naar cafés, restaurants, clubs en discotheken. De horeca is van groot belang voor de gemeente Rotterdam. Daarom zijn wij zuinig op deze dynamische bedrijfstak. Rotterdam is gastheer voor haar bezoekers, zoals u gastheer bent in uw zaak. Net als u willen wij het iedereen naar de zin maken. Want tevreden klanten zien we graag terugkomen. Wij verbinden daar wel duidelijke voorwaarden aan. We willen dat Rotterdam veilig is en dat iedereen zich hier thuis voelt. Om u als horecaondernemer daarbij te ondersteunen is dit handboek gemaakt dat uit twee delen bestaat. In het Handboek Horeca kunt u snel opzoeken hoe het ook alweer zit met de regels rondom het exploiteren van uw horecazaak. Ook kunt u in dit deel uw vergunningen en ontheffingen overzichtelijk opbergen zodat u deze gemakkelijk tijdens een horecacontrole kunt tonen. In het Handboek Veilig Ondernemen kunt u alle belangrijke informatie terugvinden over maatregelen die u zelf kunt nemen om criminaliteit, agressie en overvallen tot een minimum te beperken, evenals informatie van partners als Politie Rotterdam-Rijnmond en de Kamer van Koophandel. Tijdens de Horecatop van maart 2009 bleek dat veel horecaondernemers niet wisten wie voor de horeca de contactpersonen zijn binnen de deelgemeenten en de politie. Daarom is in het Handboek Veilig Ondernemen achterin een lijst opgenomen met relevante namen en adressen Samen maken we Rotterdam veiliger!

Ahmed Aboutaleb Burgemeester

Dominic Schrijer Wethouder Werk, Sociale Zaken en Grotestedenbeleid

voorwoord

Politie Rotterdam-Rijnmond: Veilig ondernemen

Uitgever

Directie Veiligheid en Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Samenstelling en redactie

Annemarie Mulder, Directie Veiligheid Sharon Janmaat-Bouw, Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Eindredactie

Kurt Heijnen en Robbert van Heiningen, Directie Veiligheid Yvonne Kremer, Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam

colofon

Met dank aan

Léon Hoek, Kamer van Koophandel Politie Rotterdam-Rijnmond (Tips & Trucs 3.5) Henk Visser (Tips & Trucs 3.1 t/m 3.4) Tekstredactie

Rieneke Enzlin Basisontwerp huisstijl

Studio Lonne Wennekendonk Concept en vormgeving

Manon Jamin Fotografie

Marc Heeman Productiecoördinatie

Yvonne Kremer, Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Locatie foto’s omslag en binnenwerk

Bar Restaurant Sijf, Rotterdam Drukker

Veenman Drukkers, Rotterdam Oplage

2.500

© Gemeente Rotterdam 2009. Niets uit deze uitgave mag zonder uitdrukkelijke toestemming worden gekopieerd of op andere wijze worden verspreid.

1

1

veilig ondernemen in rotterdam

2

politie rotterdam - rijnmond

2.1

wat doet de politie aan veilig ondernemen?

3

tips

& trucs

3.1

maatregelen voor elke dag

3.2

veiligheidsvoorzieningen in en aan uw pand

3.3

elektronische beveiligingssystemen

3.4

overige beveiligingsmaatregelen

3.5

wat moet u doen bij een overval en hoe kunt u het risico

4

investeren

4.1

subsidie veiligheid kleine bedrijven (VKB)

4.2

subsidie veiligheidsadvies en maatregelen 2008 (SVM)

4.3

bedrijven investeringszones (BIZ)

5

informatie voor (horeca) ondernemers

5.1

ondernemersbalie

5.2

kamer van koophandel

5.3

koninklijke horeca nederland

6

contactpersonen

6.1 regio rotterdam

6.2

inhoud

op een overval verkleinen?

deelgemeenten en gebieden

Veilig Ondernemen in Rotterdam

veilig ondernemen in rotterdam

1

Veilig Ondernemen in Rotterdam

Veiligheid is een van de hoogste prioriteiten van de gemeente Rotterdam. Een belangrijk onderdeel hiervan is veiligheid op basis van aantrekkelijke winkelgebieden, uitgaansgebieden en bedrijventerreinen. Daarom is het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam – in samenwerking met deelgemeentes en ondernemers – in 2003 gestart met het programma Veilig Ondernemen.

1 veilig ondernemen in

Op basis van die samenwerking wordt geïnvesteerd in aantrekkelijke buitenruimten, aanpak van onveiligheidsgevoelens, preventie van criminaliteit en een sterke economische structuur. De (deel)gemeente en de ondernemer investeren dus samen in een veilige omgeving en in veilig zakendoen. Inmiddels is deze aanpak met succes uitgerold over zo’n veertig gebieden. Maar het gaat niet alleen om de veiligheid in en rond ondernemingen. De veiligheid en leefbaarheid in de hele wijk zijn minstens even belangrijk. Rotterdam hecht daar dan ook veel waarde aan. Met een integrale wijkaanpak richt de gemeente zich op de opwaardering van de wijken. De deelgemeenten spelen daarbij een cruciale rol. Een aantal Rotterdamse ondernemersdoelgroepen heeft specifieke eigenschappen en behoeftes, zoals de doelgroep horecaondernemers. Rotterdam speelt hierop in door deze doelgroepen specifiek te benaderen. Dit handboek is daar een voorbeeld van.

rotterdam

Politie Rotterdam-Rijnmond politie rotterdam - rijnmond

2

Politie Rotterdam-Rijnmond 2.1 Wat doet de politie aan veilig ondernemen?

de regio rotterdam rijnmond ontwikkelt zich voortdurend. het

inwonersaantal groeit, nieuwe culturen komen en de samenleving verandert. de politie rotterdam -

rijnmond staat midden in die maatschappij. de 6000 medewerkers van het korps zetten zich dag en nacht in voor de veiligheid in de regio. het werkterrein van de politie is heel divers: de oude wijken

van de grote stad, het landelijk gebied en het strandtoerisme. terwijl rechercheurs grote en kleine misdrijven oplossen, biedt de politie in de hele regio noodhulp en nemen wijkteams het dagelijks op tegen overlast. de politie handhaaft de orde en ondersteunt bij grote evenementen, zoals het

Portefeuillehouder Veilig Ondernemen De regio Rotterdam-Rijnmond is de economische slagader van Nederland. Een gezond ondernemersklimaat is van essentieel belang. Een gezond ondernemersklimaat betekent onder andere dat ondernemers zich veilig voelen en zoveel mogelijk gevrijwaard zijn van criminaliteit. De Politie Rotterdam-Rijnmond erkent het essentiële maatschappelijke belang dat ondernemers in de regio vervullen. Daarom heeft het korps hier een portefeuillehouder Veilig Ondernemen voor benoemd. Het is de taak van de portefeuillehouder om namens het korps in samenwerking met ondernemers en andere partners bij te dragen aan een veilig en economisch gezond ondernemersklimaat. De portefeuillehouder Veilig Ondernemen heeft een uitgebreid netwerk om ontwikkelingen binnen de ondernemerswereld te volgen en signalen van criminaliteit en (on)veiligheid van individuelen, groepen en sectoren van ondernemers op te vangen. Op basis van deze signalen informeert hij partners en komt hij in gezamenlijkheid tot een aanpak. Een belangrijk samenwerkingsverband is het Platform Criminaliteitsbeheersing Rotterdam-Rijnmond, waaraan onder andere Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam, de Kamer van Koophandel en vertegenwoordigers van ondernemers deelnemen.

zomercarnaval en de marathon, en zorgt voor veiligheid in de wijken en buurten. en als er

iets gebeurt, staan we slachtoffers begripvol en professioneel bij wanneer ze aangifte doen. de veiligheid van de burgers en ondernemers staat bij de politie altijd voorop!

Voorbeelden van maatregelen Recente initiatieven zijn overvaller in beeld (doorschakeling van bewakingscamera’s naar de politiemeldkamer), Selecta DNA (voorziet o.a. eigendommen van een unieke DNA codering) en de modelwinkelstraat Wolphaertsbocht in Rotterdam. Deze laatste was een initiatief in nauwe samenwerking met Directie Veiligheid en het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam. Ook werken we hard aan het makkelijker maken van aangifte doen en het verbeteren van de terugkoppeling daarna. Dit zijn slechts enkele van de innovatieve maatregelen die de Politie Rotterdam-Rijnmond in samenwerking met partners en de ondernemers neemt voor een veilig en gezond ondernemersklimaat.

contact

Heeft u vragen, wilt u informatie? Bel dan de portefeuillehouder Veilig Ondernemen, commissaris van politie Ronald Weydema, Tel. (0900) 8844.

2 politie

rotterdam - rijnmond

Rotterdam-Rijnmond

tips

&

trucs

3

Tips & Trucs

Tips & Trucs 3.1 Maatregelen voor elke dag

welke maatregelen kunt u nemen om de veiligheid in uw bedrijf te verbeteren? hiernaast vindt u een aantal tips en trucs.

Is het interieur goed zichtbaar? - Plak uw ruit of etalage niet dicht met posters of andere zaken die de zichtbaarheid belemmeren. Op deze manier kunt u vanuit de zaak beter zien wie van buiten naar binnen komt en kunt u ook zien wat zich buiten afspeelt. - Ook de inrichting is belangrijk. Zet niet overal hoge stellingen neer maar houd overzicht in de zaak. Weet u wie een sleutel heeft? - Registreer iedereen die van uw zaak een sleutel heeft. Heeft iedereen die echt nodig? - Berg de reservesleutels op in een sleutelkast of een kluis. Op die manier kunnen ze niet ongemerkt kwijtraken. Opent en sluit u de zaak gezamenlijk? - Maak afspraken met de collega-ondernemers om de zaak gezamenlijk te openen en te sluiten. Voor een overvaller is het een drempel als hij meerdere ondernemers op hetzelfde moment op straat ziet staan. Is de zaak brandveilig bij het sluiten? Maak voor u de zaak (gezamenlijk) sluit nog een brand- en sluitronde en let op de volgende punten: - Zijn alle ramen dicht en afgesloten? - Is alle elektrische apparatuur uitgeschakeld? - Liggen er geen smeulende resten in de prullenbakken? Een goed alternatief zijn de zogeheten zelfdovende prullenbakken. - Zijn alle belangrijke papieren goed opgeborgen, bij voorkeur in een kluis? - Heeft de laatste persoon die weggaat het alarmsysteem aangezet? Ook als een bewakingsdienst komt afsluiten moet het pand op alarm staan. Zijn er geen opklimmogelijkheden? - Zet opklimmogelijkheden zoals ladders en vuil- containers binnen. AIs dit niet mogelijk is, zet ze dan vast. Is uw contante geld veilig? - Als er in uw bedrijf (grote) sommen geld rondgaan, verdient het aanbeveling om dit af te romen in een goede afstortkluis. De kleine afroomkastjes die vaak bij de kassa hangen, zijn minder geschikt om grote sommen geld op te bergen. De afroom-afstortkluis kan ook voorzien worden van een tijdvertraging. - Als het om heel grote bedragen gaat, laat dan uw waardetransport over aan een gespecialiseerd bedrijf. Ga niet zelf met tienduizenden euro’s in een plastic zak over straat lopen.

3 tips & trucs

Tips & Trucs 3.1 Maatregelen voor elke dag

Bewaart u uw back-ups goed? - Als er brand is, gaan de gegevens op uw server of pc verloren! Dat kan grote gevolgen hebben. Bewaar de back-ups daarom buiten uw pand. Bedenk ook dat een brandwerende kluis een duurzame investering is, die vele jaren meegaat. Als voorzieningen collectief aangeschaft worden, zijn er vaak afspraken te maken met leveranciers over kortingen. Denk aan gezamenlijke inkoop van kluizen, beveiligingsverlichting, branddetectie of blusmiddelen.

Tips & Trucs 3.2 veiligheidsvoorzieningen in en aan uw pand

Hang- en sluitwerk Zorg voor goedgekeurd hangen sluitwerk. Deze producten zijn te herkennen aan de volgende symbolen: - Een huisje met 1, 2 of 3 sterren, rechts boven het huisje het symbool ® en daaronder de tekst SKG. Deze producten zijn getest volgens de inbrekersproef en zijn in bepaalde mate inbraakwerend. Kluis - Schaf een (brandwerende) kluis aan. Het tijdig afromen van de kassa in een kluis, eventueel met tijds vertraging, zorgt ervoor dat overvallers veel risico moeten nemen voor weinig buit. Maatregelen tegen diefstal uit de zaak - Maak de kassa of de pc met kabels en kettingen vast aan de toonbank of tafel. Rolluiken - Rolluiken kunnen bij hogere risico’s zorgen voor meer preventie. Rolluiken vervangen niet alle andere beveiligingsmaatregelen, want als uw zaak open is, zijn de rolluiken zelden gesloten. - Als u voor rolluiken kiest, kunnen deze beter aan de binnenzijde geplaatst worden. Houd er rekening mee dat ze 70% transparant moeten zijn. - Vraag bij de (deel)gemeente of er een aanwijzing voor plaatsing of verbod op rolluiken in uw gebied geldt. Beveiligde ruimte/compartiment - In de zaak moet altijd een afgesloten ruimte zijn waar privéspullen, de bedrijfsadministratie en de computer opgeborgen kunnen worden. Zo kunnen daders niet eenvoudig bij uw privégoederen komen en bovendien hoeft u niet de hele tijd op deze spullen te letten. Brandbeveiliging - Vaak kan een (beginnende) brand met enkele maatregelen snel gedoofd worden. Rookmelders, koolmonoxidemelders, blusdekens en een brandblusser zijn vaak al voldoende als brandbeveiliging. Zorg er ook voor dat in de zaak een EHBO-trommel is. Beveiligingsverlichting - Beveiligingsverlichting is een belangrijke maatregel. Als het donker is, zijn de deuren en ramen van de zaak daarmee goed verlicht. U kunt dan als u binnen bent zelf zien wie voor de zaak staat, maar ook anderen buiten kunnen zien of iemand met slechte bedoelingen voor uw pand staat. - Hang de verlichting voldoende hoog op. Dat is aan de achterkant minimaal op 2,70 meter. Aan de voorkant kan dat het beste op ooghoogte.

Tips & Trucs 3.2 veiligheidsvoorzieningen in en aan uw pand

- Neem een vandalismebestendige behuizing voor de verlichting. Een inbreker kan die dan minder gemakkelijk uitschakelen. - De openingen in de gevel moeten in ieder geval verlicht zijn. Zorg ook voor licht in donkere hoekjes of nissen. - De sterkte van het licht dat op de grond schijnt moet minimaal 5 lux zijn. Dit om te zorgen dat derden kunnen zien wat er gebeurt. - Gebruik zo mogelijk een schemerschakelaar om de verlichting in te schakelen. U kunt dat dan nooit vergeten.

Tips & Trucs 3.3 elektronische beveiligingssystemen

Burenbelsysteem/Onderling Waarschuwingssysteem Het burenbelsysteem is een systeem waar maximaal zes tot acht ondernemers op kunnen aansluiten. Er zijn drie mogelijkheden. - Optie A: Bij problemen in de zaak kan de ondernemer een knop indrukken waardoor bij de andere onder nemers een signaal afgaat. Die ondernemers kijken op de display in hun zaak en zien welke collega de alarm knop gebruikt heeft. Vanuit hun zaak of buiten op straat kijken zij in de zaak van de ondernemer die de alarm knop heeft gebruikt. Zo nodig bellen zij de politie. - Optie B: Ook is het mogelijk om twee ondernemers met een huisbel, druktoets of babyfoon met elkaar te verbinden. Dit is een goedkope oplossing waarbij u wel zeker moet weten dat de ander actie onderneemt als hij de bel of babyfoon hoort. Cameratoezicht, camerabewaking en camerabeveiliging Er zijn verschillende mogelijkheden voor het gebruik van camera’s. De regels en voorwaarden daarvoor variëren, afhankelijk van het feit of de camera’s buiten of binnen hangen en wat er met de opnames gebeurt. De privacywetgeving is hier zeer duidelijk over: het is niet de bedoeling dat iedereen de beelden kan bekijken. - Optie A: Cameratoezicht op straat. Dit toezicht valt onder de politie en is alleen mogelijk in opdracht van de burgemeester en in specifiek aangewezen gebieden. - Optie B: Camerabewaking langs de gevels. Hierbij mag ongeveer 10% van de openbare ruimte opgenomen worden. De beelden kunnen later gebruikt worden bij vervolging van verdachten. Alleen de politie kan bij de harddisk komen om de beelden veilig te stellen. Dit is vaak een collectieve maatregel die ervoor zorgt dat langs de gevels minder criminaliteit plaatsvindt en dat eventuele daders vervolgd kunnen worden. - Optie C: Camerabeveiliging in bedrijven. Individuele beveiliging per ondernemer met heel veel mogelijkheden: • Camera’s en opnameapparatuur staan 24 uur aan en nemen 24 uur per dag op. Na aangifte door de ondernemer bekijkt de politie de beelden, stelt ze veilig en gebruikt ze voor opsporing en vervolging. • Camera’s zijn aangesloten bij een controlekamer (CK) of particuliere alarmcentrale (PAC). Wanneer de ondernemer zijn alarmknop gebruikt, worden de beelden rechtstreeks naar de CK of PAC gezonden waarna de beveiligingsorganisatie maatregelen neemt en/of de politie informeert. • Camera’s zijn aangesloten op het inbraak- signaleringssysteem van de ondernemer. Bij een signaal bekijkt de controlekamer (CK) of particuliere

3

Tips & Trucs 3.3 elektronische beveiligingssystemen

alarmcentrale (PAC) via de camera’s van de onder nemer de zaak om te zien wat er gebeurt. • Camera’s zijn aangesloten bij een controlekamer (CK) of particuliere alarmcentrale (PAC). De ondernemer maakt afspraken hoeveel maal en op welke tijdstippen de CK of PAC in de zaak kijkt als preventieve maatregel. Daarnaast kan hier ook een alarmknop op worden aangesloten. Bij een calamiteit worden de beelden rechtstreeks naar de CK of PAC gezonden waarna de beveiligingsorganisatie maatregelen neemt en/of de politie informeert. • Camera’s en opnameapparatuur zijn geplaatst bij de ondernemer en aangesloten op internet. De onder nemer kan met een IP-adres vanuit zijn woning via internet in zijn onderneming kijken. Zo hoeft hij bijvoorbeeld bij een inbraakalarm niet naar zijn zaak te rijden. Overvalbeveiliging Ondernemers die dure goederen of veel geld in hun zaak hebben, kunnen een overvalsysteem laten aansluiten op een controlekamer (CK) of particuliere alarmcentrale (PAC). Bij een overval drukken zij een knop in en activeren zij een overvalsignaal naar de CK of PAC. Die verifieert direct via de telefoon de melding of bekijkt de camerabeelden en geeft vervolgens een overvalmelding door aan de politiemeldkamer. Mobiele noodknoppen Er zijn ook andere mogelijkheden om een overval door te geven aan de CK of PAC. Dit zijn mobiele systemen, zoals in Rotterdam in gebruik bij eerder overvallen ondernemers in een samenwerkingsverband tussen de gemeente Rotterdam en Politie Rotterdam-Rijnmond. Deze mobiele noodknoppen zijn ook buiten het samenwerkingsverband aan te schaffen door ondernemers die iets willen doen aan hun veiligheid.

Tips & Trucs 3.4 overige beveiligingsmaatregelen

Collectieve particuliere beveiliging Collectief particuliere beveiligers inzetten kan duur zijn, maar heeft ook voordelen: - De beveiligers die surveilleren kunnen van de ondernemer het mandaat krijgen om namens hem aangifte te doen, zodat hij zelf daar geen tijd aan kwijt is en kan blijven ondernemen. - De beveiliger kan ingezet worden bij openingen sluitingsrondes, zodat de ondernemer veilig zijn zaak kan openen en sluiten. - De beveiliger kan na melding van inbraak voor de ondernemer de alarmopvolging doen. Collectief geld- en waardetransport Collectief geld laten ophalen kan uiteindelijk winst betekenen voor de ondernemer. De inschakeling van een geld- en waardetransport is soms een kostbare zaak maar veel veiliger. Er zijn arrangementen waarbij het geld ophalen na onderhandeling 30 tot 40 procent goedkoper is geworden omdat het collectief gebeurt. Een veiligheidsscan Een veiligheidsscan maakt de ondernemer duidelijk welke veiligheidsmaatregelen noodzakelijk om zijn onderneming ‘nog veiliger’ te maken. De rapportage over de scan geeft ook aan welke maatregelen verplicht zijn. Er zijn subsidies die de ondernemer hierbij kunnen ondersteunen: - Subsidie Veiligheid Kleine Bedrijven, zie hoofdstuk 4.1; - Subsidie Veiligheidsadvies en Maatregelen 2008, zie hoofdstuk 4.2. Trainingen Het is belangrijk dat u en uw personeel weten wat u wel en niet moet doen bij agressie, diefstal of een overval. Hiermee voorkomt u niet dat een delict plaatsvindt, maar is de kans op geweld of letsel veel kleiner. Er zijn verschillende trainingen voor ondernemers en werknemers: - anti-agressietraining; - overvaltraining; - OK-training; - weerbaarheidstraining; - maatwerktraining waarbij de klant de invulling van de training bepaalt of een combinatie van eerder genoemde trainingen samenstelt.

Tips & Trucs 3.5 Wat moet u doen bij een overval en hoe kunt u het risico op een overval verkleinen?

als u het slachtoffer wordt van een overval, is het van groot belang om de hiernaast genoemde tips te volgen:

Tijdens de overval: - Hang nooit de held uit. - Pas de RAAK- formule toe: • Rustig blijven. • Accepteer de situatie. • Afgeven wat er gevraagd wordt. • Kijk als het kan goed naar de overvaller. - Observeer de overvallers (neem signalement op) en hun vluchtvoertuig. Let bijvoorbeeld op het merk, de kleur en de vluchtrichting. Na de overval: - Blijf zoveel mogelijk overal vanaf in verband met achtergelaten sporen. - Druk NA de overval (als de situatie weer veilig is) op de overvalknop of bel 112. - Houd de telefoonlijn verder vrij. - Laat iemand de politie buiten opwachten. - Vraag getuigen te blijven of noteer adressen en telefoonnummers. Probeer iedereen zo snel mogelijk te laten opschrijven wat hij of zij heeft gezien (kentekens, beschrijving overvallers en dergelijke). Hoe kunt u het risico op een overval verkleinen? Er zijn verschillende maatregelen die u kunt nemen om het risico op een overval te beperken: - De beveiligingsmaatregelen en -procedures zijn alleen voor intern gebruik. Zorg ervoor dat u en uw personeel niet loslippig zijn over uw preventiemaatregelen. Vertel dus niets aan vreemden, gasten of vaste gasten. - Open en sluit de zaak altijd met minimaal twee personen. - Sluit de (voor)deur als de laatste gast vertrokken is. - Plaats bij de achterdeur een deurspion en zorg voor goede verlichting. - Plak bij de ingang een sticker op ter hoogte van bijvoorbeeld 1,80 meter. Zo kunt u de lengte van een overvaller bepalen (belangrijk voor het signalement). - Hang stickers op met de mededeling: • Wij accepteren geen bankbiljetten groter dan € 200,-. • U kunt hier pinnen. • Wij beschikken over een kluis met tijdvertraging. - Leeg alle automaten. Laat dit ook zien door de lege laden van biljarts, gokkasten, etc. goed in het zicht te zetten wanneer u gesloten bent. - Zorg voor een kassa die met een handeling open kan worden gemaakt, dus zonder code. - Room de kassa af. - Doe het afgeroomde geld in een verankerde afroom- kluis met tijdvertraging. - Tel uw kasgeld altijd na sluitingstijd in een afgesloten ruimte uit het zicht van het publiek.

Tips & Trucs 3.5 Wat moet u doen bij een overval en hoe kunt u het risico op een overval verkleinen?

- Monteer een spionnetje in de deur van deze ruimte om te kunnen controleren dat daar niemand is. - Berg het getelde geld op in een verankerde inbraakwerende kast of kluis. - Neem de dagopbrengst niet mee naar huis. - Vervoer het geld op onregelmatige tijden en langs verschillende routes. - Zorg dat uw geld niet zichtbaar is tijdens het transport. - Vervoer uw geld bij voorkeur samen met iemand. - Vergrendel tijdens de rit uw portieren. - Zorg voor een mobiele telefoon. - Laat één persoon het geld afdragen, de ander blijft in de auto. - Observeer bij het storten van kasgeld in de nachtkluis de situatie bij de bank en rijd de auto zo dicht mogelijk naar de kluis. - Overweeg bij zeer grote geldbedragen inschakeling van een geld- en waardetransportbedrijf. Dit kunt u eventueel samen met andere ondernemers doen. - Meld afwijkingen van de normale gang van zaken binnen en buiten uw bedrijf direct aan de politie.

4

investeren

Investeren

Investeren 4.1 Subsidie Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB)

mkb - ondernemers komen in aanmerking voor de subsidie veiligheid kleine bedrijven als:

- de onderneming staat ingeschreven bij de kamer van koophandel; - de onderneming niet meer dan 10 fte (fulltime- equivalents) heeft; - de onderneming niet meer dan 5 vestigingen heeft met in elke vestiging niet meer dan maximaal 10 fte.

Hoe gaat het in zijn werk? De ondernemer laat op eigen initiatief een veiligheidsscan uitvoeren door een onafhankelijke beveiligingsexpert uit de regio. Wat is een veiligheidsscan? Een veiligheidsscan is een onderzoek naar mogelijke maatregelen die de veiligheid van één of meer vestigingen van een ondernemer zal vergroten en waarin wordt ingegaan op organisatorische, bouwkundige en elektronische maatregelen. Hoeveel subsidie VKB kunt u krijgen? Als uit de veiligheidsscan blijkt dat er veiligheidsmaatregelen getroffen moeten worden waaraan kosten zijn verbonden en de ondernemer wil een of meerdere maatregelen laten uitvoeren, dan is de subsidie: - Voor de veiligheidsscan: maximaal € 300,-. De ondernemer betaalt een eigen bijdrage van € 50,-. - Voor de maatregelen die zijn vastgesteld in het veiligheidsadvies van de scan: maximaal 50% van de kosten. - Er wordt maximaal € 10.000,- subsidie per ondernemer uitgekeerd. Hoe vraagt u de subsidie aan? U kunt de subsidie aanvragen door een formulier in te vullen en dat samen met het beveiligingsrapport op te sturen naar SenterNovem. Wie moet het werk uitvoeren en wanneer krijgt u het geld? De veiligheidsmaatregelen moeten worden uitgevoerd door een onafhankelijke beveiligingsexpert. Na de uitvoering moet de ondernemer eerst zelf de kosten betalen. Vervolgens kan hij deze declareren bij SenterNovem. Na goedkeuring van de declaratie wordt het gedeclareerde bedrag binnen zes weken uitbetaald. Voor uitgebreide informatie over de Subsidie Veiligheid Kleine Bedrijven en veiligheidsadviseurs in de regio: www.stavoorjezaak.nl

4 investeren

Investeren 4.2 Subsidie Veiligheidheidsadvies en maatregelen 2008 (svm)

en maatregelen

Hoe gaat het in zijn werk? De ondernemer laat op eigen initiatief een veiligheidsscan uitvoeren door een onafhankelijke beveiligingsexpert uit de regio.

de subsidie geldt niet voor

Wat is een veiligheidsscan? Een veiligheidsscan is een onderzoek naar mogelijke maatregelen die de veiligheid in de onderneming zal vergroten en waarin wordt ingegaan op organisatorische, bouwkundige en elektronische maatregelen. De veiligheidsscan mag uitsluitend worden uitgevoerd door speciaal daarvoor aangewezen adviseurs. Een lijst hiervan is te vinden op www.veiligondernemenrotterdam.nl.

ondernemers komen in aanmerking voor de subsidie veiligheidsadvies

2008 als: - de onderneming gevestigd is in de gemeente rotterdam; - de onderneming solitair gevestigd is en er geen mogelijkheid is om aan te sluiten bij een ondernemersvereniging. vrije beroepen (zoals

huisartsen, fysiotherapeuten, etc.) en onder nemers die al gebruik maken van andere gemeen telijke subsidieregelingen voor veiligheids -

maatregelen. sinds kort is de subsidie ook beschikbaar voor de nachthoreca .

Hoeveel subsidie kunt u krijgen? Als uit de veiligheidsscan blijkt dat er veiligheidsmaatregelen getroffen moeten worden waaraan kosten zijn verbonden en de ondernemer wil deze maatregelen laten uitvoeren, dan is de subsidie: - Voor de veiligheidsscan: 100% van de kosten. - Voor de maatregelen die zijn vastgesteld in het veiligheidsadvies van de scan: maximaal 50% van de kosten. - Er wordt maximaal € 8.000,- subsidie per ondernemer uitgekeerd. Hoe vraagt u de SVM 2008 aan? Ondernemers die de Subsidie Veiligheidsadvies en Maatregelen 2008 willen aanvragen, kunnen contact opnemen met de Ondernemersbalie. Dit kan telefonisch via (010) 496 26 61 of 402 75 02 en per mail via [email protected]. De subsidie Veiligheidsadvies en Maatregelen 2008 kan tot en met 31 maart 2010 worden aangevraagd. Voor uitgebreide informatie over de Subsidie Veiligheidsadvies en Maatregelen 2008: www.veiligondernemenrotterdam.nl

Investeren 4.3 bedrijven investeringszones (BIZ)

een biz is van, voor en door ondernemers. een biz is een

afgebakend gebied waar binnen ondernemers op

Doel Een BIZ heeft tot doel alle ondernemers binnen het afgebakende gebied collectief te laten investeren in de leefbaarheid, veiligheid en kwaliteit van de buitenruimte.

eigen initiatief gezamenlijk duurzame, niet eenmalige activiteiten kunnen laten uitvoeren die aanvullend zijn ten opzichte van de diensten van de gemeente. de activiteiten van de biz zijn dus ‘extra’. voorbeelden hiervan zijn gezamenlijke inhuur van surveillancediensten,

camerabewaking, vaker

schoonmaken, graffiti verwijdering of een luifelplan.

Experimentenwet Bedrijven Investeringszones De mogelijkheid tot het instellen van een BIZ is het gevolg van de Experimentenwet Bedrijven Investeringszones die per 1 mei 2009 in werking is getreden. Het is de gemeenteraad die, op verzoek van de ondernemers, een BIZ instelt. Financiën De ondernemers betalen de extra gebiedsverbetering zelf in de vorm van een extra heffing aan de Belastingdienst, de zogenaamde BIZ-bijdrage. De gemeenteraad stelt per gebied de heffing vast. Die geldt dan voor alle ondernemers in het gebied en is gekoppeld aan de WOZ-procedure. De heffing kan ook gebaseerd zijn op een vast bedrag. De opbrengst gaat naar de stichting of vereniging die de ondernemers hebben opgericht. Hieruit worden vervolgens de activiteiten betaald. De gemeente levert geen extra financiële bijdrage aan de activiteiten. Meerwaarde BIZ Een BIZ maakt het mogelijk de lasten van collectieve maatregelen gelijkmatig te verdelen onder alle ondernemers in een afgebakend gebied. Dit geldt ook voor de zogenaamde ‘freeriders’: ondernemers die wel profiteren van genomen maatregelen maar daarvoor niet willen betalen. De wet maakt het mogelijk deze freeriders te verplichten mee te betalen. Daarnaast leidt het instellen van een BIZ tot een betere organisatiegraad van ondernemers. Dit zorgt op de lange termijn voor sterkere ondernemingen. Deelname BIZ Ondernemers die willen deelnemen aan een BIZ kunnen tot 1 augustus 2010 een aanvraag indienen. De heffing is per 1 januari 2011. Voor uitgebreide informatie over het aanvragen van een BIZ: www.obr.rotterdam.nl

Informatie voor (horeca)ondernemers

informatie voor (horeca)ondernemers

5

Informatie voor (horeca)ondernemers 5.1 Ondernemersbalie

de ondernemersbalie van het ontwikkelingsbedrijf rotterdam is hèt loket van de gemeente rotterdm als het om ondernemen gaat. zowel startende als gevestigde ondernemers kunnen bij de ondernemers balie terecht met al hun vragen. de ondernemersbalie biedt informatie en advies over:

- bedrijfshuisvesting; - gemeentelijke vergun - ningen; - investerings - en subsidieregelingen; - faciliteiten voor ondernemers.

Bedrijfshuisvesting Met betrekking tot bedrijfshuisvesting voor horecaondernemers verstrekt de Ondernemersbalie uitsluitend voorlichting rond bestemmingsplannen en beleid van de (deel)gemeente ten aanzien van bestemmingswijzigingen. Aan overige ondernemers verstrekt de Ondernemersbalie op basis van individuele zoekcriteria een overzicht van alle beschikbare bedrijfsruimten die via makelaars of woningbouwcorporaties te huur of te koop staan. Gemeentelijke vergunningen Medewerkers van de Ondernemersbalie geven voorlichting over welke vergunningen de ondernemer nodig heeft, hoe de procedures verlopen, wat het kost, aan welke voorwaarden de ondernemer moet voldoen en waar de vergunningen te verkrijgen zijn. Investerings- en subsidieregelingen De gemeente Rotterdam ondersteunt ondernemers die willen investeren in hun bedrijf en bedrijfsomgeving. Er zijn in Rotterdam verschillende investerings- en subsidiemogelijkheden. De Ondernemersbalie informeert ondernemers daar graag over. Faciliteiten voor ondernemers De gemeente Rotterdam steunt en stimuleert ondernemersschap. Daarom zijn er diverse faciliteiten voor ondernemers beschikbaar op het gebied van bedrijfsvoering, huisvesting, startersadvies, coaching en cursussen. De medewerkers van de Ondernemersbalie kunnen ondernemers hierover adviseren. de ondernemersbalie is gevestigd in:

Ondernemershuis Zuid Wevershoekstraat 380-388 3038 CZ Rotterdam Tel. (010) 496 26 61 [email protected] Kamer van Koophandel, hal begane grond Blaak 40 3011 TA Rotterdam Tel. (010) 402 75 02 [email protected] Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 08.30-17.00 uur

5 informatie voor

(horeca) ondernemers

Informatie voor (horeca)ondernemers 5.2 KAMER VAN KOOPHANDEL

de kamer van koophandel

(kvk) heeft drie belangrijke taken: - voorlichting geven aan (startende) ondernemers; - registratie in het handelsregister; - het stimuleren van de regionale economie.

De KvK is een onafhankelijke vraagbaak en wegwijzer voor startende ondernemers. Ook gevestigde bedrijven kunnen terecht bij de Kamer van Koophandel. Met name het midden- en kleinbedrijf maakt gebruik van de deskundigheid van de KvK. De voorlichting heeft vier specialisatiegebieden als uitgangspunt voor de dienstverlening: - Startende ondernemers; - Internationale handel; - Bedrijfsoverdracht en -overname; - Wet- en regelgeving. Ondernemers worden in eerste instantie geholpen door breed opgeleide medewerkers. Bij specifieke vragen verwijzen zij door naar eigen specialisten of andere instanties zoals Syntens, accountants en brancheorganisaties. Voor een eerste oriëntatie kan de ondernemer kosteloos langsgaan bij de KvK of rondkijken op de website. Voor meer informatie is er een uitgebreid aanbod brochures en seminars. Voor specifieke vragen of problemen is er de ‘voorlichting op maat’: een persoonlijk gesprek met een specialist van de KvK. contact

Kamer van Koophandel Rotterdam Bezoekadres: Blaak 40 3011 TA Rotterdam Postadres: Postbus 450 3000 AL Rotterdam Tel. (010) 402 77 77 Fax (010) 414 57 54 [email protected] www.kvk.nl Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 08.30-17.00 uur

Informatie voor (horeca)ondernemers 5.3 koninklijke horeca nederland

de belangenbehartiger voor de horeca staat met 20.000 leden voor de collectieve en individuele belangen van de horecaondernemers. met een uitgebreid netwerk

Consulenten Via onze 28 regionaal werkende consulenten krijgen ondernemers persoonlijk advies. De consulenten krijgen daarbij steun van de afdeling Info&Advies en Juridische Zaken, waar de horecaondernemers terecht kunnen voor vragen over bijvoorbeeld vergunningen, personeel en financiële zaken.

van 240 lokale afdelingen in heel nederland weten wij wat er speelt bij de horecaondernemer. met die informatie beïnvloeden we de lokale, regionale en landelijke politiek en instanties.

Academie en adviseurs Via onze Horeca Ondernemers Academie en de Horeca Ondernemers Adviseurs kunnen ondernemers hun kennis over het ondernemen verhogen. Veiligheid voor de gasten, medewerkers en ondernemers De veiligheid in en om uw bedrijf is van groot belang voor uzelf, uw personeel en uw gasten. Er zijn allerlei maatregelen die u daarvoor kunt nemen. Koninklijke Horeca Nederland geeft u persoonlijk advies en zorgt voor duidelijke en werkbare afspraken met partners. Samen met gemeenten, politie, Openbaar Ministerie, portiersverenigingen en de horecaondernemers werken we aan preventieve maatregelen om de omgeving van uw bedrijf ook zo veilig mogelijk te houden. De Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan en voorlichtingsbijeenkomsten voor overvalpreventie zijn daar voorbeelden van. Voorkomen is beter dan genezen In specifieke trainingen voor de verschillende sectoren in de horeca krijgen ondernemers advies over hoe ze preventieve maatregelen kunt nemen. Voorbeelden van preventieve maatregelen zijn: - Een portier buiten, die in een goede verlichting zijn werk kan doen. - Detectiepoortjes bij de ingang en polsbandjes. - Niet wekelijks/dagelijks op hetzelfde moment geld afstorten (geen volle kassaladen). - Niet alleen afsluiten, maar samen met een paar medewerkers het pand afsluiten en verlaten. meer informatie

www.horeca.org (ook over veiligheid) Afdeling Info & Advies: Tel. (0348) 48 94 11 Regionale consulent in Rotterdam: Maartje Roodsant, Tel. (06) 51 29 57 68, [email protected]

Contactpersonen

contactpersonen

6

Contactpersonen 6.1 regio rotterdam

Gemeente Rotterdam dS+V, Afdelingen Vergunningen Team Horeca en Evenementen Bezoekadres

Stadhuisplein 30, eerste etage, Rotterdam Postadres Postbus 6699, 3002 AR Rotterdam Tel. (010) 224 47 50 Fax (010) 224 47 60 [email protected] Openingstijden op werkdagen van 09.00 - 16.00 uur dS+V, Afdelingen Vergunningen Bouwen, Gebruik gebouwen, Bestemmingsplannen, Vastgoed en Geo-informatie Postadres Postbus 6699, 3002 AR Rotterdam Tel. 14 010 Fax (010) 489 53 41 [email protected] Roteb Tel. 14 010 [email protected] Belangrijke websites: www.rotterdam.nl Website met informatie van alle diensten en producten van de gemeente Rotterdam. www.bds.rotterdam.nl Website met de Rotterdamse Regelgeving. www.rotterdamveilig.nl Website van de directie Veiligheid met o.a. het horecabeleid. www.veiligondernemenrotterdam.nl Website van het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam met alle relevante informatie over veilig ondernemen. www.obr.rotterdam.nl Website van het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam met informatie over vastgoed, economie en gebiedsontwikkeling.

6 contactpersonen

Contactpersonen 6.1 regio rotterdam

Overige instellingen DCMR Milieudienst Rijnmond Bezoekadres ‘s-Gravelandseweg 565, 3119 XT Schiedam Postadres Postbus 843, 3100 AV Schiedam Tel. (010) 246 80 00 Fax (010) 246 82 83 [email protected] www.dcmr.nl Openingstijden op werkdagen van 08.30 - 17.00 uur Koninklijke Horeca Nederland Regionale consulent in Rotterdam: Maartje Roodsant Tel. (06) 51 29 57 68 [email protected] Politie Rotterdam-Rijnmond, Hoofdbureau Bezoekadres Doelwater 5, 3011 AH Rotterdam Postadres Postbus 70023, 3000 LD Rotterdam Tel. (0900) 8844 www.politie-rijnmond.nl Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond Regionale Brandweer Rotterdam-Rijnmond Postbus Postbus 9154, 3007 AD Rotterdam Tel. (010) 446 89 00 Fax (010) 446 89 99 [email protected] www.vr-rr.nl Voedsel en Warenautoriteit Regio Zuidwest Bezoekadres Westelijke Parallelweg 4, 3331 EW Zwijndrecht Postadres Postbus 3000, 3330 DC Zwijndrecht Tel. (078) 611 21 00 Fax (078) 611 22 00 [email protected] www.vwa.nl Belangrijke websites: www.wetten.nl Alle landelijke wetgeving, waaronder de Drank- en Horecawet en Wet op de Kansspelen.

Contactpersonen 6.2 Deelgemeenten en gebieden

wie doet wat?

Centrumraad

hèt horecaloket voor

Team Horeca en Evenementen dS+V Richard von Harras Tel. (010) 224 47 73 [email protected]

ondernemers: team horeca en evenementen binnen de gemeente is één gemeentelijk horecaloket ingericht. bij dit loket kun -

nen alle benodigde vergun ningen voor een horeca-

bedrijf in één keer worden aangevraagd. daarnaast

Horecacoördinator & bedrijfscontactfunctionaris Centrumraad Jelle Tjelpa Tel. (010) 417 28 04 [email protected]

kunt u bij dit loket terecht voor informatie en het bespreken van eventuele problemen. horecacoördinator deel-

gemeente /bedrijfscontactfunctionaris

Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Tim van Oevelen Tel. (010) 205 37 03 [email protected]

in iedere deelgemeente is een stadswinkel gevestigd.

Charlois

hier kunt u eenvoudig en snel duidelijkheid krijgen over de vergunningen die u nodig heeft en welke regelgeving van toepassing is op de horeca . deze informatie is ook terug te vinden op de website van de gemeente. daarnaast heeft iedere deelgemeente een horecacoördinator. de horeca-

coördinator beschikt over lokale kennis van zaken over onder meer het woon en leefklimaat en het

Team Horeca en Evenementen dS+V Arnoud Taale Tel. (010) 224 47 72 [email protected] Horecacoördinator deelgemeente Charlois Bea Koerts Tel. (010) 410 74 58 [email protected] Bedrijfscontactfunctionaris deelgemeente Charlois Chantal van Dordregt Tel. (010) 410 74 69 [email protected]

ruimtelijk beleid binnen de deelgemeente. ook advi seert hij bij de aanvraag van uw exploitatievergun ning of het verlenen van vrijstelling van het bestem mingsplan ten behoeve van de vestiging van horeca .

Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Anja Henrion-Verpoorten Tel. (010) 205 37 09 [email protected]

een aantal deelgemeenten beschikt ook over een be-

Delfshaven

de bedrijfscontactfunctio -

Team Horeca en Evenementen dS+V Richard von Harras Tel. (010) 224 47 73 [email protected]

drijfscontactfunctionaris. naris is het aanspreekpunt voor alle ondernemers. hij kan u wegwijs maken in


de vele procedures waar u nu eenmaal mee te maken krijgt bij de vestiging,

start, uitbreiding en het

ondernemen van uw bedrijf. horecacoördinator politie

politie rotterdam - rijnmond heeft negen districten. die districten komen overeen met (deel) gemeenten. ieder

district heeft twee horecacoördinatoren die deel uitmaken van de wijkpolitie. zij adviseren namens de politie de burgemeester bij vergunningaanvragen. daarbij letten zij speciaal op risico’s voor de open -

Horecacoördinator deelgemeente Delfshaven Wim van Bladel Tel. (010) 425 04 23 [email protected] Bedrijfscontactfunctionaris deelgemeente Delfshaven Joke Stenvert Tel. (010) 476 22 23 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Evert-Jan Kleine Tel. (010) 205 37 16 [email protected]

bare orde en het woon - en

Feijenoord

gesprek maakt hiervan deel

Team Horeca en Evenementen dS+V Arnoud Taale Tel. (010) 224 47 72 [email protected]

leefklimaat. een intake-

uit. de horecacoördinator heeft een zeer goede kennis van de wet en regelgeving, een goed netwerk, kent de horeca en ondernemers, weet wat er leeft in de horeca en maakt hiervan gebruik om nieuwe onder -

nemers gevraagd en ongevraagd van advies te die-

nen. handhaving geschiedt op basis van het hand havingsarrangement.

wijkeconoom ontwikkelingsbedrijf rotterdam aan elke deelgemeente is een wijkeconoom toegewe-

zen van het ontwikkelings bedrijf. deze wijkeconoom bewaakt als accounthouder de integrale

Horecacoördinator deelgemeente Feijenoord Erik Pover Tel. (010) 291 60 57 [email protected] Bedrijfscontactfunctionaris deelgemeente Feijenoord Aydin Gundogdu Tel. (010) 291 60 59 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Yvonne Trip Tel. (010) 205 28 66 [email protected]

gebiedsgerichte aanpak van de wijken met het oog op aantrekkelijke winkelgebieden en bedrijventerreinen en adviseert daarvoor zo -

nodig het stadsbestuur. de wijkeconoom stemt af met alle belangrijke partijen

Hillegersberg-Schieboek Team Horeca en Evenementen dS+V Richard von Harras Tel. (010) 224 47 73 [email protected]


(zoals deelgemeente, politie en directie veiligheid) over de vestiging en het behoud van horecaondernemingen. accounthouders / wijk-

Horecacoördinatoren deelgemeente HillegersbergSchiebroek Roald Nijwening (Hillegersberg en Molenlaankwartier) Tel. (010) 461 55 42 [email protected]

economen hebben inzicht in en kennis van alle stedelijke (beleids) regels en

kunnen (nieuwe) horeca-

Paul Kok (Schiebroek en Terbregge) Tel. (010) 461 55 31 [email protected]

ondernemers adviseren bij de bepaling van een aan -

trekkelijke horecalocatie.

Bedrijfscontactfunctionarissen deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek Famke de Groot (Hillegersberg en Molenlaankwartier) Tel. (010) 461 55 58 [email protected] Marijke de Groot (Schiebroek en Terbregge) Tel. (010) 461 55 26 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Peter Tobé Tel. (010) 205 28 40 [email protected] Hoek van Holland Team Horeca en Evenementen dS+V Richard von Harras Tel. (010) 224 47 73 [email protected] Horecacoördinator & bedrijfscontactfunctionaris deelgemeente Hoek van Holland Hennie van der Goot Tel. (0174) 31 51 21 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Kim Nguyen Tel. (010) 205 28 47 [email protected] Veiligheidscoördinator deelgemeente Hoek van Holland Aad Vreugdenhil Tel. (0174) 31 51 05 [email protected]


Hoogvliet Team Horeca en Evenementen dS+V Arnoud Taale Tel. (010) 224 47 72 [email protected] Horecacoördinator deelgemeente Hoogvliet Dick den Ouden Tel. (010) 472 65 31 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Jaap van Goor Tel. (010) 205 28 45 [email protected] Projectleider Veilig deelgemeente Hoogvliet Herman Broers Tel. (010) 472 65 69 [email protected] IJsselmonde Team Horeca en Evenementen dS+V Arnoud Taale Tel. (010) 224 47 72 [email protected] Horecacoördinator deelgemeente IJsselmonde John Karreman Tel. (010) 479 82 14 [email protected] Bedrijfscontactfunctionaris deelgemeente IJsselmonde Peter Bakker Tel. (010) 479 82 92 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Nico Sizoo Tel. (010) 205 28 88 [email protected]


Kralingen-Crooswijk Team Horeca en Evenementen dS+V Richard von Harras Tel. (010) 224 47 73 [email protected] Horecacoördinator deelgemeente KralingenCrooswijk Monique van Lunteren Tel. (010) 206 09 29 [email protected] Bedrijfscontactfunctionaris deelgemeente Kralingen-Crooswijk Wouter Broesterhuizen Tel. (010) 206 09 95 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Yvonne Spijkers Tel. (010) 205 37 87 [email protected] Noord Team Horeca en Evenementen dS+V Richard von Harras Tel. (010) 224 47 73 [email protected] Horecacoördinator deelgemeente Noord Stef Franken Tel. (010) 443 99 43 [email protected] Bedrijfscontactfunctionaris deelgemeente Noord Maureen de Hond Tel. (010) 443 98 36 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Yvonne Spijkers Tel. (010) 205 37 87 [email protected]


Overschie Team Horeca en Evenementen dS+V Richard von Harras Tel. (010) 224 47 73 [email protected] Horecacoördinator deelgemeente Overschie Nel Suiker Tel. (010) 208 22 72 [email protected] Bedrijfscontactfunctionaris deelgemeente Overschie Marieke Wijsman Tel. (010) 208 22 65 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Kim Nguyen Tel. (010) 205 28 47 [email protected] Pernis Team Horeca en Evenementen dS+V Arnoud Taale Tel. (010) 224 47 72 [email protected] Horecacoördinator & bedrijfscontactfunctionaris wijkraad voor Pernis Mirjam van Houwelingen Tel. (010) 295 48 37 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Jaap van Goor Tel. (010) 205 28 45 [email protected] Prins Alexander Team Horeca en Evenementen dS+V Richard von Harras Tel. (010) 224 47 73 [email protected]


Horecacoördinator deelgemeente Prins Alexander Barbara Flanderijn Tel. (010) 286 83 15 [email protected] Bedrijfscontactfunctionaris deelgemeente Prins Alexander Waheeda Dahoe Tel. (010) 286 82 97 [email protected] Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844 Wijkeconoom Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Peter Tobé Tel. (010) 205 28 40 [email protected] Rozenburg (per 18 maart 2010) Team Horeca en Evenementen dS+V Arnoud Taale Tel. (010) 224 47 72 [email protected] Horecacoördinator deelgemeente Rozenburg Tel. (0181) 48 88 00 Horecacoördinator Politie Rotterdam-Rijnmond Tel. (0900) 8844

Handboek Veilig Ondernemen

Recommend Documents