HANDBOEK SOCIAAL-ECONOMISCHE RAPPORTAGES

HANDBOEK SOCIAAL-ECONOMISCHE RAPPORTAGES Divisie Statistiek & Informatie

De Nederlandsche Bank

2015

© De Nederlandsche Bank NV

Inhoud Deel 1 Algemeen

2

Doel en achtergrond SE-rapportages

2

Rapportageverplichtingen: het juridische kader

3

Het niet voldoen aan de rapportageverplichtingen

6

Algemene rapportagerichtlijnen

7

Wat dient er gerapporteerd te worden en wanneer?

10

Onderlinge verbanden tussen diverse SE-rapportages (reconciliatiemodel)

11

Deel 2 Begrippen en definities

13

Balansposten activa

13

Kasmiddelen

13

Aandelen/participaties uitgegeven door geldmarktfondsen en beleggingsinstellingen

13

Aangehouden aandelen en deelnemingen

13

Aangehouden aandelen

13

Beursgenoteerde aandelen

14

Niet-beursgenoteerde aandelen

14

Deelnemingen

14

Aangehouden schuldpapier

15

Verstrekte leningen en deposito's

16

- Waarvan cash pooling

17

- Waarvan repo's

17

- Waarvan syndicaatsleningen

18

Girale deposito’s (actief)

18

Overige deposito’s

18

Leningen

19

Woninghypotheken

19

Consumptief krediet

19

Persoonlijke leningen

19

Doorlopend krediet

19

Roodstand (rekening-courant)

20

Kaartkrediet

20

Faciliteitskrediet

20

Verruimd krediet

20

Overige leningen

20

Niet-financiële vaste activa

20

Financiële derivaten

21

Credit lines (off-balance item)

21

Overige activa

22

- Waarvan: te ontvangen rente op effecten

22

- Waarvan: te ontvangen rente op leningen

22

- Waarvan: goodwill

22

- Waarvan: transitorische posten

23

Totaal activa

23

Balansposten passiva

23

Kapitaal en reserves - Waarvan: voorzieningen

23 24

Deelnemingen eigen vermogen

24

Uitgegeven schuldpapier

25

Opgenomen leningen en deposito's

26

Waarvan cash pooling - Waarvan syndicaatsleningen Girale deposito’s (passief)

28 28 28

- Waarvan: saldi op prepaid cards

28

- Waarvan: direct opvraagbaar

28


29

Deposito's met vaste looptijd

29

Deposito's met opzegtermijn

30

Repo's

31

Lange leningen (> 2 jaar)

32

Totaal spaargeld

32


32

Overige passiva

33

- Waarvan: waardering schuldpapier (markt/nominaal)

33

- Waarvan: te betalen rente op effecten

33

- Waarvan: te betalen rente op deposito’s

33


34

Totaal passiva

34

Sectorindeling

35

Algemeen

35

Totaal MFI’s

35

Centrale bank

35

Kredietinstellingen

36

Kredietinstellingen binnen eigen concern

36

Kredietinstellingen buiten eigen concern

36

Overige instellingen

36

Geldmarktfondsen

36

Totaal overheid en private sector

37

Overheid

37

Centrale overheid

37

Overige overheid

38

Deelstaatoverheid

38

Lagere overheid

38

Wettelijke sociale verzekeringsinstellingen

38

Private sector

39

- Waarvan niet-bancair binnen eigen concern

39

Overige financiële instellingen

39

Beleggingsinstellingen

40

Special purpose vehicles (SPV's)

40

Centrale tegenpartijen (CCP)

41

Overige OFI's

41

Verzekeringsinstellingen

43

Pensioenfondsen

43

Niet-financiële bedrijven

44

Niet-financiële particuliere bedrijven

44

Niet-financiële publieke bedrijven

45

Huishoudens

45

Particuliere huishoudens

45

Instellingen zonder winstoogmerk (IZW’s) ten behoeve van huishoudens

45

Totaal sectoren

46

Niet toe te rekenen

46

Totaal generaal

46

Deel 3 Rapportageformulieren

48

Inleiding

48

Definities van SPV, securitisatie en anderszins overgedragen leningen

48

Samenhang tussen 9013 en 7001

50

9013

53

7001

60

8023

85

8024

116

8076

138

8097

140

9001

143

9004

157

9005

183

9007

197

9008

212

Bijlagen

219

Coderingsstelsel SE Handboek

219

Onderdeel van dit Handboek zijn tevens de volgende bestanden: Sectortoekenning overheid, ECB Sector Manual en de jaarlijkse inzendkalender. Zie http://www.dnb.nl/statistiek/eline-dnb/monetaire-instellingen/index.jsp

Tabellen

Tabel 1: Overzicht rapportages en bijbehorende deadlines

10

Tabel 2: Samenstelling monetair financiële instellingen

35

Tabel 3: Selectie Belangrijke Overige Financiële Instellingen

39

Tabel 4: Uitputtende selectie Holding Companies (S.127)

42

Tabel 5: Schema sectorclassificatie

47

Tabel 6: Rapportage van gesecuritiseerde leningen

52

Handboek sociaal-economische rapportages Voorwoord

Het handboek sociaal-economische rapportages geeft een volledig overzicht van alle wettelijk verplichte rapportages van monetair-financiële instellingen (MFI) in Nederland aan DNB in het kader van de monetaire informatiebehoefte van het eurosysteem, evenals van de tussen DNB en de MFI’s overeengekomen rapportages ten behoeve van het landenrisico, de OTC derivatenmarkt en de kwartaalsectorrekeningen. Dit handboek bevat dus geen rapportages die DNB in het kader van haar micro-prudentiële toezicht ontvangt. Het handboek bevat naast de rapportagevoorschriften tevens een volledig overzicht van alle formulieren voor de betreffende rapportages. In de verschillende onderdelen van het handboek komen de algemene richtlijnen en begrippen aan de orde, evenals de specifieke richtlijnen voor de verschillende individuele rapportages. Al de hierboven genoemde onderdelen vormen samen het handboek Sociaal-economische (SE)rapportages.

Voor nadere informatie over het handboek SE-rapportages, of over de in het handboek opgenomen rapportages kunt u contact opnemen met de afdeling Monetaire en Bancaire Statistieken (MBS) van de Divisie Statistiek & Informatie, telefoon: 020 – 5241990 of een e-mail zenden naar: [email protected].

1

Deel 1: Algemeen Doel en achtergrond SE-rapportages

Dit onderdeel van het SE-handboek geeft bij wijze van inleiding een antwoord op de vragen wie wat rapporteert en waarom, alsook wanneer en op welke wijze er gerapporteerd dient te worden. Het geeft tevens een korte toelichting op het doel en de achtergronden van de diverse sociaaleconomische rapportages en hun onderlinge samenhang.

Wie dient er te rapporteren en voor welk doel? In opdracht en onder auspiciën van de Europese Centrale Bank (ECB) verzamelt de Nederlandsche Bank (DNB) financieel-economische gegevens van (monetair) financiële instellingen. Deze gegevens worden onder meer ingezet voor de bepaling van het monetaire beleid in de Economische en Monetaire Unie (EMU). Het monetaire beleid van de ECB heeft als primaire doelstelling het realiseren van prijsstabiliteit binnen de EMU. Ontwikkelingen in de monetaire aggregaten vormen een belangrijke pijler van het monetaire beleid. Hiervoor zijn frequente, tijdige en kwalitatief goede statistieken over de financiële sector van groot belang. Alle monetairfinanciële instellingen actief in de EMU zijn verplicht om gegevens te rapporteren aan de eigen nationale centrale bank. Deze rapportageplicht is juridisch vastgelegd in de ECB Verordeningen zoals te vinden op de website van de ECB (www.ecb.int).1

Daarnaast worden de sociaal-economische gegevens ook gebruikt om aan databehoeften van andere nationale en internationale instellingen te voldoen: •

De sociaal-economische gegevens vormen de basis voor statistieken over internationale kredietverlening die in opdracht en onder auspiciën van de Bank for International Settlements (BIS) worden opgesteld.

•

De sociaal-economische gegevens worden gebruikt voor het opstellen van de sectorrekeningen door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

•

Internationale organisaties als het IMF, de OESO en Eurostat maken eveneens gebruik van de door DNB verzamelde gegevens.

•

Een deel van de sociaal-economische gegevens wordt ook gebruikt voor het opstellen van de Nederlandse betalingsbalans.

•

Verder worden de sociaal-economische gegevens op geaggregeerd niveau veelvuldig gebruikt voor onderzoeken ten behoeve van onder meer de DNB-divisie Financiële Stabiliteit, het Ministerie van Financiën en anderen.

1

Vindplaats MFI-lijst: http://www.ecb.int/stats/money/mfi/general/html/elegass.en.html

2

Rapportageverplichtingen: het juridische kader

Per rapportage stelt DNB aan de hand van het wettelijke kader de rapportageverplichting voor elke rapporteur vast. Deze verplichting deelt DNB aan elke rapporteur mee in de vorm van een brief. Daarin meldt DNB dat de rapporteur binnen de steekproef van de betrokken rapportage valt. Dit laatste geldt niet voor de rapportages waarin alle banken moeten deelnemen (zie tabel 1).

Wetten en verordeningen De meeste SE-rapportages hebben een wettelijke basis vastgelegd in Verordeningen van de ECB.2 Deze Verordeningen zijn leidend voor de diverse rapportages. Het handboek is alleen een hulpmiddel dat de verordening(en) toelicht, rapportageverplichtingen vertaalt naar de Nederlandse situatie en tevens een toelichting op de rapportageformulieren geeft. De volgende belangrijkste wetten en verordeningen liggen ten grondslag aan de SE-rapportages3:

•

Guideline of the ECB of 4 April 2014 on monetary and financial statistics (recast) (ECB/2014/15);

•

Regulation (EU) No. 1409/2013 of the ECB of 28 November 2013 on payments statistics (ECB/2013/43);

•

Regulation (EU) No. 1071/2013 of the ECB of 24 September 2013 concerning the balance sheet of the monetary financial institutions sector (recast) (ECB/2013/33);

•

Regulation (EU) No. 1072/2013 of the ECB of 24 September 2013 concerning statistics on interest rates applied by monetary financial institutions (recast) (ECB/2013/34);

•

Regulation (EU) No. 549/2013 of the European Parliament and of the Council of 21 May 2013 on the European system of national and regional accounts in the European Union;4

•

Guideline of the ECB of 25 August 2011 amending Guideline ECB/2007/9 on monetary, financial institutions and markets statistics (ECB/2011/13);

•

Decision of the ECB of 19 August 2010 on non-compliance with statistical reporting requirements (ECB/2010/10);

•

Regulation (EU) No 674/2010 of the ECB of 23 July 2010 amending Regulation (EC) No 63/2002 (ECB/2001/18) concerning statistics on interest rates applied by monetary financial institutions to deposits and loans vis-à-vis households and non-financial corporations (ECB/2010/7) en eventuele latere amenderingen;

2

Verordeningen zijn algemene besluiten die in al hun onderdelen bindend zijn. In tegenstelling tot richtlijnen (die tot de EU-landen zijn gericht) en beschikkingen (die uitdrukkelijk vermelden voor wie zij bestemd zijn), zijn verordeningen tot iedereen gericht. Verordeningen zijn rechtstreeks van toepassing, wat betekent dat zij rechtstreeks recht scheppen dat in alle EU-landen dezelfde kracht heeft als het nationale recht, zonder dat nationale instanties daarvoor iets hoeven te doen. Verordeningen worden door de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement gezamenlijk of door de Europese Commissie alleen goedgekeurd. 3

Daar waar het Europese wetgeving betreft zijn de originele Engelstalige wetten vermeld; deze zijn op de website van de ECB ook beschikbaar in het Nederlands Zie voor een overzicht van relevante statistische EUregelgeving: http://www.ecb.int/ecb/legal/1005/1021/html/index.en.html. 4

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1405675686774&uri=CELEX:32013R0549

3

•

Regulation (EC) No. 951/2009 of 9 October 2009 amending Regulation (EC) No. 2533/98 concerning the collection of statistical information by the European Central Bank;

•

Regulation (EC) No 24/2009 of the ECB of 19 December 2008 concerning statistics on the assets and liabilities of financial vehicle corporations engaged in securitisation transactions (ECB/2008/30);

•

Regulation (EC) No. 1161/2005 of the European Parliament and of the Council of 6 July 2005 on the compilation of quarterly non-financial accounts by institutional sector;5

•

Wet van 20 november 2003, houdende vaststelling van een wet op het Centraal bureau voor de statistiek (Wet op het Centraal bureau voor de statistiek). Artikel 33, lid 5 regelt dat gegevens van het Nederlandse bankwezen die door DNB worden verzameld aan het CBS ter beschikking worden gesteld. Ten aanzien van de overige gegevens op het terrein van het Nederlandse bankwezen geschiedt de verwerving hiervan na overleg met DNB;

•

Regulation (EC) No. 1745/2003 of the European Central Bank of 12 September 2003 on the application of minimum reserves (ECB/2003/9) en latere amendering;

•

European Central Bank Regulation (EC) No. 2157/99 of 23 September 1999 on the powers of the European Central Bank to impose sanctions (ECB/1999/4);6

•

Council Regulation (EC) No. 2532/98 of 23 November 1998 concerning the powers of the European Central Bank to impose sanctions;7

•

Wet financiële betrekkingen buitenland. De Wet financiële betrekkingen buitenland 1994 stelt regels die van belang zijn voor de samenstelling van de betalingsbalans in Nederland. Zo schept artikel 7 van deze wet de verplichting om in overeenstemming met de voorschriften die door DNB worden gegeven, aan DNB de inlichtingen en gegevens te verstrekken die van belang zijn voor de samenstelling van de betalingsbalans van Nederland.

Daarnaast heeft de ECB ook de volgende kennisgeving gepubliceerd:

•

Notice of the ECB on the imposition of sanctions for infringements of balance sheet statistical reporting requirements OJ C 195, 31.7.2004, p. 8.

Op welke wijze dient er gerapporteerd te worden: via e-Line DNB Banken dienen de verschillende SE-rapportages met een speciaal beveiligd rapportagemiddel via het internet aan DNB te rapporteren: e-Line DNB. Deze applicatie is te bereiken via de statistiek website van DNB.8 Tevens is daar een gebruikershandleiding van e-Line DNB te vinden en staan de gebruikersvoorwaarden beschreven. In dit handboek zal niet nader worden ingegaan op de technische aspecten van e-Line DNB.

5

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32005R1161.

6

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX:31999R2157.

7

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1410521571004&uri=CELEX:31998R2532.

8

http://www.dnb.nl/statistiek/eline-dnb/monetaire-instellingen/index.jsp.

4

Gerapporteerde bedragen moeten in miljoenen euro’s worden gerapporteerd (in hele bedragen, afgerond op nul decimalen), tenzij anders vermeld. Vorderingen en/of verplichtingen die luiden in vreemde valuta dienen te worden omgerekend naar euro’s. Voorts geldt dat voor sommige posten geen negatieve bedragen kunnen worden ingevoerd. Voordat u de gegevens met behulp van het rapportagemiddel e-Line DNB kunt inzenden, moeten deze worden gecontroleerd. Sommige controleregels zijn blokkerend van aard; daarbij zijn wel bepaalde marges in acht genomen in verband met mogelijke afrondingsverschillen. Wanneer niet aan deze regels wordt voldaan, kunnen de gegevens niet worden ingestuurd en dienen eerst de noodzakelijke correcties te worden aangebracht.

Rapportageverplichtingen voor nieuwe instellingen Elke instelling die door DNB de status van kredietinstelling toegewezen krijgt, valt direct onder de rapportageverplichtingen in het kader van de minimumreserve. Over de eerstvolgende maand- cq. kwartaalultimo volgende op de inwerkingtreding van de kredietinstellingsvergunning zal zowel voor formulier 8097, als 9001, als 9013, als 9005 een rapportageverplichting worden aangemaakt. Over deze statistische verplichting wordt op geen enkele wijze vrijstelling verleend, ook niet wanneer de instelling (voorlopig) vrijgesteld is door DNB voor rapportageverplichtingen in het kader van de Wet op het Financieel Toezicht (Wft). Indien de instelling voortkomt uit een andere instelling, zal deze nieuwe instelling direct zelf een minimumreserve moeten gaan aanhouden waardoor rapportage op formulier 8097 vereist is.

Rapportageverplichting in geval van een fusie of overname In het geval van een fusie of een overname worden alle rapportageverplichtingen van de dochter overgedragen aan de overnemende of nieuw opgerichte moederinstelling. De rapportageverplichtingen van de overnemende instelling en de overgenomen instelling blijven afzonderlijk bestaan tot de eerstvolgende maand- cq. kwartaalultimo waarbij de gefuseerde instellingen geconsolideerd dienen te gaan rapporteren.

Voorbeeld 1: Twee maandrapporteurs fuseren. Per 1 oktober fuseren twee rapporterende instellingen. Over de rapportagemaand september zullen zij nog afzonderlijk rapporteren, maar over de rapportagemaand oktober dient dit geconsolideerd te geschieden. Dit geldt ongeacht of het een maand- dan wel een kwartaalrapportage betreft met dien verstande dat bij kwartaalrapporteurs de geconsolideerde rapportage over het eerstvolgende kwartaal zal betreffen.

Voorbeeld 2: Twee kwartaalrapporteurs fuseren en blijven ook geconsolideerd kwartaalrapporteur. In dit geval betreft de eerstvolgende kwartaalrapportage na de fusie een geconsolideerde rapportage. Om breuken in de informatievoorziening goed in de statistiek te kunnen verwerken zal van de nieuwe instelling over de eerste rapportageperiode een rapportage volgens de oude evenals volgens de nieuwe situatie worden verlangd. In bijzondere situaties zal DNB maatwerkafspraken met de betrokken rapporterende instellingen maken.

5

Het niet voldoen aan de rapportageverplichtingen

De Verordening ECB/2013/33 (hierna te noemen de Verordening) van de ECB stelt de (nationale) centrale banken in staat statistische gegevens te verzamelen voor het vervullen van de taken van het ESCB. Deze Verordening bevat een artikel met betrekking tot de minimumstandaarden voor transmissie, naleving van definities en revisies.

Loggingprocedure in de ECB-Verordening De ECB-wetgeving met betrekking tot de eventuele niet-naleving van de statistische rapportageverplichtingen stelt dat indien rapportageplichtige instellingen niet aan hun statistische rapportageverplichtingen voldoen, de ECB sancties kan opleggen. De daarbij te hanteren voorwaarden, details en procedures zijn in de hierboven genoemde rechtsinstrumenten vastgelegd.

Op grond van de hierboven genoemde rechtsinstrumenten is de ECB dan wel de nationale centrale bank van de

lidstaat

waarin de

overtreding

heeft

plaatsgevonden,

bevoegd

een niet-

nalevingprocedure in te stellen jegens rapportageplichtige instellingen die niet aan de vereisten voldoen.

Het besluit om na afronding van de niet-nalevingprocedure al dan niet sancties op te leggen is voorbehouden aan de Directie van de ECB. De ECB heeft hiervoor een uniforme procedure (de loggingprocedure) vastgesteld. Deze procedure stelt alle nationale centrale banken van de lidstaten van het eurogebied in staat eventuele gevallen te volgen waarin niet aan de statistische rapportagevereisten van de ECB wordt voldaan, hiervan vervolgens een samenhangende registratie aan te houden en de resultaten daarvan te melden aan de ECB. De loggingprocedure zal door de nationale centrale banken per instelling worden uitgevoerd. De loggingprocedure strekt ertoe voldoende informatie te verschaffen om de Directie van de ECB bij de uitoefening van de bevoegdheid sancties op te leggen, de specifieke omstandigheden van elke afzonderlijke overtreding in aanmerking te nemen (zoals goede trouw van de zijde van de instelling bij de interpretatie en vervulling van hun verplichtingen, de ernst van de gevolgen van de overtreding, de vraag of overtredingen al dan niet incidenteel zijn, alsmede de frequentie en de duur ervan), waarbij het beginsel van gelijke behandeling van rapportageplichtige instellingen binnen het eurogebied als leidraad zal worden genomen.

Maatregelen in het geval van het niet nakomen van de rapportageverplichtingen Instellingen worden bij het niet-nakomen van hun rapportageverplichtingen geregistreerd door DNB. Registratie vindt plaats indien niet conform de standaarden wordt gerapporteerd. Voorbeelden: rapportages die te laat worden ingestuurd of correcties op gerapporteerde gegevens die aan DNB te laat worden doorgegeven (nadat DNB geleverd heeft aan de ECB). Bij herhaalde registraties meldt DNB het dossier van de betreffende instelling aan bij de ECB die vervolgens de procedure overneemt, hetgeen kan leiden tot een uitspraak over het al dan niet toekennen van

6

een boete en de hoogte ervan. De directie van de betreffende instelling wordt dan op de hoogte gebracht van de uitspraak van de ECB.

In overleg met de banken heeft DNB besloten extra maatregelen te nemen om te voorkomen dat instellingen gemeld moeten worden bij de ECB. Indien een instelling in de gevarenzone terecht komt en bij een volgende overtreding gemeld moet worden aan de ECB, stuurt DNB een waarschuwingsbrief aan de betreffende instelling, gericht aan de leidinggevende van die verantwoordelijke afdeling. Op deze manier wordt de instelling de kans geboden orde op zaken te stellen en een melding aan de ECB zodoende te voorkomen. Mocht zich desondanks toch een overtreding voordoen, dan is DNB genoodzaakt het dossier schriftelijk door te geven aan de ECB. De directie van de instelling wordt hiervan onverwijld op de hoogte gesteld.

Algemene rapportagerichtlijnen

Consolidatiegrondslag(en) Alle MFI-onderdelen

9

van het binnenlandse concern dienen geconsolideerd opgenomen te worden

in de SE-rapportages.10 Dat wil zeggen dat alle bijkantoren (niet-juridisch zelfstandige MFIbedrijfsonderdelen van het binnenlandse concern) én alle MFI-dochterondernemingen (juridisch zelfstandige onderdelen van het concern) gevestigd op Nederlands grondgebied in een geconsolideerde SE-rapportage dienen te worden opgenomen (zie figuur 1). Dit geheel wordt het binnenlandse MFI-bedrijf genoemd. Dit in tegenstelling tot de consolidatiekring voor de bedrijfseconomische rapportages voor toezichtdoeleinden (zie figuur 2) waarbij ook het buitenlandse MFIbedrijf alsook het binnenlandse niet-MFI-bedrijf wordt meegeconsolideerd. Een en ander is hieronder schematisch weergegeven.

Figuur 1: Consolidatiekring SE-rapportages Nederland

Buitenland

MFI

Consolidatie

Tegenpartij

Niet-MFI

Tegenpartij

Tegenpartij

Figuur 2: Consolidatiekring bedrijfseconomische rapportages Nederland

Buitenland

MFI

Consolidatie

Consolidatie

Niet-MFI

Consolidatie

Consolidatie

9

Lijst van MFI’s: http:/www.ecb.int/stats/money/mfi/general/html/elegass.en.html.

10

Met uitzondering van formulier 8023 en, in bepaalde opzichten, formulier 7001.

7

Consolidatie bewaarbedrijven Bij juridisch niet-zelfstandige bewaarbedrijven dient het bewaarbedrijf voor zover het activiteiten van de instelling zelf betreft, geconsolideerd te worden met het MFI-bedrijf. Het bewaarbedrijf zelf (de voor cliënten in bewaring genomen stukken) dient geheel buiten de rapportage te blijven. Bij juridisch zelfstandige bewaarbedrijven dienen de vorderingen en verplichtingen vanuit de instelling jegens het bewaarbedrijf gerapporteerd te worden als een positie met de Private sector onder de subsector Overige financiële instellingen. Het bewaarbedrijf zelf (de voor cliënten in bewaring genomen stukken) dient geheel buiten de rapportage te blijven.

Consolidatie niet-MFI dochters •

De

rapportages

Concerndochters

hebben die

zelf

alleen geen

betrekking MFI

zijn,

op

mogen

in

Nederland

in

de

gevestigde

rapportage

niet

MFI’s. worden

geconsolideerd (noch gesaldeerd). Bijgevolg moeten de schuldverhoudingen met deze nietMFI dochters in de rapportage niet als interbancaire schuldverhoudingen worden gerapporteerd, maar als een positie met de private sector. •

Uit praktisch oogpunt is het toegestaan om niet-MFI dochters met een balanstotaal kleiner dan 12 miljoen euro wel mee te consolideren in de rapportages.

DNB inventariseert regelmatig de geconsolideerde entiteiten in de SE-rapportages om de kwaliteit van de monetaire rapportages te waarborgen.

Looptijd In de SE-rapportages wordt onderscheid gemaakt naar verschillende looptijdcategorieën. Veelal is in de formulieren sprake van een looptijdindeling naar oorspronkelijke looptijd, maar in voorkomend geval wordt ook een onderscheid gemaakt naar resterende looptijd.

Breuken in data en het revisiebeleid De statistische wetgeving verlangt van de rapporterende instellingen dat de rapportages voldoen aan een aantal minimumnormen, onder andere wat betreft nauwkeurigheid en conceptuele naleving. Dit houdt onder meer in dat de statistische gegevens moeten worden gepresenteerd met inachtneming van de definities en classificaties zoals beschreven en bedoeld in de verordening en zoals ook weergegeven in dit handboek.

Het komt voor dat rapporteurs trendbreuken in de data rapporteren. Voorbeelden zijn: •

een herstel van foutieve sectortoewijzing van tegenpartijen;

•

correctie van onjuiste rubricering als gevolg van hantering resterende looptijd in plaats van oorspronkelijke looptijd;

•

correctie van onjuiste vermelding van securitisaties als synthetisch (woninghypotheken wel op MFI-balans) terwijl de securitisatie in werkelijkheid “true sale” was (woninghypotheken niet meer op MFI-balans);

•

overneming van portefeuilles van niet-MFI’s en andere herstructureringen.

8

Ook worden eerder verstuurde data gereviseerd in verband met gewijzigde inzichten of door de introductie van nieuwe ICT-systemen waardoor een verbeterde waarneming is ontstaan. Voorbeeld hiervan is een rapporteur die een bedrijfs(onderdeel) overneemt maar pas maanden later dat onderdeel meeneemt in de rapportage. Uitgangspunt van DNB is dat zij deugdelijke statistieken wil publiceren. Breuken of “sprongen” in de gepubliceerde statistieken die niet het gevolg zijn van reëel-economische ontwikkelingen maar het resultaat zijn van verbeterde rapportages zijn ongewenst. In dergelijke gevallen wenst DNB daarom dubbele rapportages op een en hetzelfde ingangsmoment te ontvangen. Ook dienen rapporteurs een verklaring te geven voor de breuk. Daarmee is een schatting van de omvang van de trendbreuk mogelijk en kan DNB de reeksen terug in de tijd corrigeren. In sommige gevallen kan DNB de rapporteur vragen eerder gerapporteerde,

maar

onjuist

gebleken,

waarnemingen

in

de

tijd

terug

te

leggen

via

herrapportages. Dubbele rapportages en herrapportages worden in overleg met DNB doorgevoerd. Dit geldt ook voor de periode van herrapportages.

Saldering De rapportages vanuit het binnenlands MFI-bedrijf zijn brutorapportages. Dit betekent dat saldering, waarbij vorderingen en verplichtingen tussen twee partijen worden gesaldeerd, niet is toegestaan. Een uitzondering hierop zijn de fysieke cash pooling activiteiten (of zero-balancing of saldoregulatie), waarbij daadwerkelijk gelden worden overgeboekt van en naar een hoofdrekening. Deze dienen ná saldering gerapporteerd te worden. Het betreft dan dus de “balans bij periodeafsluiting”. Notional cash pooling (rente en/of saldocompensatie) moet altijd op brutobasis worden gerapporteerd, dus vóór enige verrekening.

Moment van rapporteren Transacties dienen gerapporteerd te worden op het moment dat vorderingen en verplichtingen ontstaan, wijzigen of worden geannuleerd. Dit betekent dat transacties dienen te worden gerapporteerd in de verslagperiode dat ze ontstaan, ook als dit afwijkt van het moment dat de daadwerkelijke betaling wordt verricht. In het geval dat er geen precieze transactiedatum bekend is kan worden afgeweken van deze regel en mag worden uitgegaan van het moment van betaling. Waarderingsvoorschriften en andere boekhoudkundige regels Tenzij anders bepaald zijn de boekhoudkundige regels die MFI’s voor de SE-rapportage moeten volgen, vastgelegd in de nationale omzetting van Richtlijn 86/635/EEG van de Raad van 8 december 1986 betreffende de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening van banken en andere financiële instellingen, alsook in enige andere van toepassing zijnde internationale normen.

Waardering deposito’s en leningen Depositoverplichtingen en leningen moeten tegen de uitstaande hoofdsom (nominale waarde) per ultimo

van

de

verslagperiode

worden

gerapporteerd.

Alleen

daadwerkelijk

uitgevoerde

afschrijvingen dienen van dit bedrag te worden afgetrokken. Voorzieningen die getroffen worden voor mogelijk toekomstige afschrijvingen hebben geen invloed op de stand van de uitstaande leningen en dus ook geen invloed op de activazijde. Wel dient de reservering zelf onder de post ’kapitaal en reserves’ aan de passivazijde te worden opgenomen, maar omdat deze reservering ten 9

koste gaat van de nog niet uitgekeerde winst die ook onder kapitaal en reserves staat, heeft dat geen invloed op de stand aan de passivazijde. Als een lening waar een voorziening voor is getroffen, uiteindelijk daadwerkelijk wordt afgeschreven dan neemt de post verstrekte leningen en deposito's met het gereserveerde bedrag af, en neemt aan passivazijde de post ’Kapitaal en reserves‘ met een gelijk bedrag af door het opnemen van de reservering. Aangegroeide rente dient niet in de hoofdsom van de deposito’s en leningen te worden opgenomen, maar onder overige activa of passiva. Depositoverplichtingen en leningen mogen niet worden gesaldeerd tegen enige activa of passiva.

Waardering van aangehouden en uitgegeven schuldpapier Aangehouden

schuldpapier

dient

tegen

actuele

marktwaarde

te

worden

gerapporteerd,

veranderingen in de waarde van het uitstaande balanstotaal als gevolg van prijsveranderingen dienen in formulier 9007HK1 te worden verantwoord. Uitgegeven schuldpapier moet tegen nominale waarde worden gerapporteerd. Balansverschillen die ontstaan door de verschillende waarderingsgrondslagen (SE-rapportage vis-à-vis boekhoudkundige regels), moeten onder de post ’Overige activa/passiva’11 worden gerapporteerd en dienen niet terug te komen in de post ‘Kapitaal en reserves’.

Negatieve bedragen In bepaalde rapportageformulieren kunnen negatieve bedragen voorkomen. Voorbeelden zijn in formulier 9001 negatieve waardering deelnemingen, in formulier 9005 negatieve herwaardering en in formulier 9007 negatief resultaat.

Wat dient er te worden gerapporteerd en wanneer?

De diverse MFI’s in Nederland moeten een breed scala aan sociaal-economische rapportages verzorgen. In onderstaand overzicht (Tabel 1) worden de verschillende rapportages schematisch weergegeven.

Tabel 1: Overzicht rapportages en bijbehorende deadlines Rapportage

Formulier

Frequentie

Populatie

Inzendtermijn

SPV´s: standen en transacties

7001

Kwartaal

In Nederland gevestigde SPV´s

17e werkdag na kwartaalultimo

BIS rapportage Landenrisico

8023

Kwartaal

Alle banken

8 weken na kwartaalultimo

BIS rapportage OTC derivaten

8024

Halfjaar

Grootste banken12

6 weken na halfjaarultimo

Deposito´s met spaargeld behandeling

8076

Maand

Grootste banken

12e werkdag na maandultimo

11

De post ‘Overige passiva’ kent in 9001HK6 een sub-post voor het rapporteren van de verschillende waarderingsgrondslagen, ‘Waardering schuldpapier (markt-nominaal)’. 12 Ter keuze van DNB; de toonaangevende internationale dealers.

10

Rapportage

Vaststelling aanhouding minimumreserve

Balansstanden (BSI)

MFI rente statistiek (MIR)

Formulier

8097

9001

9004

Frequentie

Populatie

Inzendtermijn

Kwartaal

Kleinere banken


Maand

Grootste banken


Kwartaal

Kleinere banken


Maand

Grootste banken13


Kwartaal

Kleinere banken


Maand

Grootste banken


Kwartaal

Kleinere banken


Jaarrapportage deelnemingen

9005

Jaar

Alle banken

Uiterlijk eind april (vier maanden na jaarultimo)

Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties

9007

Maand

Grootste banken


SE-stromen

9008

Kwartaal

Grootste banken


MFI-securitisaties standen en stromen

9013

Maand

Grootste banken


Kwartaal

Kleinere banken met securitisaties


Gemakshalve is in dit bovenstaande overzicht de term “banken” gebruikt. De statistische term voor banken is officieel echter monetair-financiële instellingen (MFI’s), waar binnen de groep “kredietinstellingen” het best aansluit bij de term “banken”. Een exacte definitie en samenstelling van de sector MFI is te vinden in het hoofdstuk sectorindeling (Deel 2).

Onderlinge verbanden tussen diverse SE-rapportages (reconciliatiemodel)

De rapporterende instelling dient ervoor te zorgen dat de stromen- en standeninformatie van de verschillende formulieren logisch op elkaar aansluiten. DNB zal deze gegevens ook zoveel mogelijk in samenhang controleren, door middel van gebruik van een “reconciliatiemodel”. Gegevens uit de volgende formulieren zijn bij deze controlewijze betrokken: 7001, 8076, 8097, 9001, 9004, 9005, 9007, 9008 en 9013. Niet direct gerelateerd aan de reconciliatie zijn gegevens uit de formulieren voor betalingsverkeerstatistieken (voorheen 9006), 8023 en 8024, hoewel er wel raakvlakken zijn. Micro-consistentie van data dient derhalve te worden gewaarborgd, waarmee de datakwaliteit wordt verhoogd. Elementen uit het model zullen naar voren komen in de communicatie tussen DNB en de rapporterende instelling.

13 Ter keuze van DNB; op basis van de ECB-verordening moet minimaal 95% van het nationale balanstotaal van het binnenlandse bankbedrijf van MFI’s gedekt worden door een uitgebreide rapportage.

11

Voorbeelden van reconciliatie:

Voorbeeld 1: De reconciliatie van woninghypotheken op de MFI balans. Alle elementen die van invloed zijn op de stand van woninghypotheken worden separaat onderscheiden; gerapporteerde data in de formulieren 9001, 9007 en 9013 worden hiermee in samenhang beoordeeld met uiteindelijk de transactie als resultante (betreft saldo van nieuwe kredieten en aflossingen op bestaande kredieten, kolom 8). Leningen en deposito's verstrekt door OMFIs - reconciliatie Cijfers in miljoenen euro´s (tenzij anders aangegeven) Balanspost: Rapporteur: Subpost: Tegensector: Landengroep:

WON-HYP HUISH Nederland

Reconciliatiecomponent:

Beginstand = einds tand t-1

Reclassification

Afschrijving

Overdracht naar SPVs (verkoop)

Overdracht van SPVs (terugkoop)

9001HK1

Analyse Mbs

9007

9013HK1

9013HK1

Bron:


Overdracht Overdracht naar niet-SPVs van niet-SPVs (verkoop) (terugkoop)

9013HK1

9013HK1

Transactie

Eindstand

Resultante

9001HK1

(9-1-2+3+4-5+6-7)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Voorbeeld 2: De reconciliatie van woninghypotheken op de SPV balans die voor de MFI worden beheerd. Alle elementen die van invloed zijn op de stand van woninghypotheken bij de MFI worden separaat onderscheiden; gerapporteerde data in het formulier 9013 (Hoofdkenmerk 1 en 3) worden hiermee in samenhang beoordeeld met uiteindelijk de transactie als resultante (kolom 5).

Bovenstaande reconciliatievoorbeelden zullen opnieuw in dit handboek aan de orde komen daar waar de betreffende reconciliatiecomponenten worden toegelicht.

12

Deel 2: Begrippen en definities In dit deel wordt een groot aantal begrippen gedefinieerd die in diverse rapportages terugkeren. De omschrijvingen van posten die voorkomen in één specifieke rapportage staan niet in dit deel van het handboek, maar kunnen worden gevonden in de toelichting bij de betreffende rapportage zelf. De begrippen betreffen in de meeste gevallen (balans)posten die in diverse rapportages worden gevraagd. Deze balansposten worden vooraf gegaan door een codering waarmee de balansposten in de diverse rapportages uniek worden geïdentificeerd. Deze worden hieronder beschreven. Vervolgens wordt de sectorindeling toegelicht. Voor een nadere toelichting op de structuur van de codering wordt verwezen naar bijlage 1, Coderingsstelsel SE-rapportages.

Balansposten activa

01.000 – 0.000.0

Kasmiddelen

Aangehouden in omloop zijnde euro- en buitenlandse bankbiljetten en munten die algemeen worden gebruikt voor het verrichten van betalingen. In de subpost 01.000 – 1.000.0 wordt gevraagd naar aangehouden in omloop zijnde euro bankbiljetten en munten.

02.000 - 0.000.0

Aandelen/participaties uitgegeven door geldmarktfondsen en beleggingsinstellingen

Dit betreft aangehouden aandelen/participaties uitgegeven door geldmarktfondsen en beleggingsinstellingen. Definities van geldmarktfondsen en beleggingsinstellingen zijn te vinden in bij het hoofdstuk sectorindeling. De binnen het eurogebied gevestigde geldmarktfondsen zijn opgenomen in de lijst van MFI’s.14

04.000 - 0.000.0 Deze

post bestaat

Aangehouden aandelen en deelnemingen uit de

volgende

hieronder beschreven subposten 04.300 - 0.000.0

“Aangehouden aandelen” en 04.400 - 0.000.0 “Deelnemingen”.

04.300 - 0.000.0


Aangehouden aandelen vertegenwoordigen eigendomsrechten in ondernemingen en quasiondernemingen (quasi-ondernemingen zijn eenheden met een volledige boekhouding, maar zonder rechtspersoonlijkheid die zich gedragen als vennootschappen met zelfstandige beslissingsbevoegdheid) en geven de houders recht op een aandeel in de winst van de onderneming alsmede op de restwaarde van een onderneming bij liquidatie nadat de vorderingen van andere crediteuren zijn voldaan. Aandelen kunnen zowel op beurzen (subregel 04.310 – 0.000.0) als niet op beurzen (subregel 04.320 – 0.000.0) worden genoteerd. Aangehouden certificaten van aandelen en participaties in beleggingsinstellingen en geldmarktfondsen moeten onder de afzonderlijke regel “aandelen/participaties uitgegeven door geldmarktfondsen en beleggingsinstellingen” worden 14

http://www.ecb.int/stats/money/mfi/general/html/elegass.en.html.

13

verantwoord. Aandelen die als deelneming worden aangehouden mogen niet onder deze regel worden gerapporteerd, maar vallen onder de post “deelnemingen” (postnummer 04.400 – 0.000.0). Aandelen die worden uitgeleend op grond van effectenuitleentransacties of verkocht zijn op grond van een repo-overeenkomst blijven op de balans van de oorspronkelijke eigenaar staan (en worden niet opgenomen op de balans van de tijdelijke verkrijger) indien er een vaste verplichting bestaat om de transactie om te keren (en niet enkel een optie daartoe bestaat). Indien de tijdelijke verkrijger de ontvangen effecten verkoopt, moet deze verkoop als een rechtstreekse verkoop van waardepapieren worden geregistreerd en op de balans van de tijdelijke verkrijger worden opgenomen als een negatieve positie in de effectenportefeuille en tevens apart gemeld op regel 04.370 – 0.000.0 (waarvan: short posities). De waardering van de aangehouden aandelen dient te geschieden op basis van de boekhoudrichtlijnen die rapporteurs hanteren voor de jaarverslaggeving. Een onderneming kan beslissen tot de uitgifte van nieuwe of additionele aandelen via de uitgifte van zogenoemde “subscription rights”. Deze geven de houders van bestaande aandelen het recht om op de emissie in te schrijven tegen een emissiekoers die onder de actuele marktkoers van de bestaande aandelen ligt. De “subscription rights” worden in de rapportage beschouwd als een gekochte calloptie of warrant en moeten als zodanig in de rapportage worden verantwoord onder de post “financiële derivaten” (postnummer 08.000 – 0.000.0).

04.310 – 0.000.0


Aandelen die op een officieel erkende markt voor handel in effecten staan genoteerd en ook via die beurs worden verhandeld.

04.320 – 0.000.0

Niet-beursgenoteerde aandelen

Aandelen niet vallende onder beursgenoteerde aandelen.

04.400 - 0.000.0

Deelnemingen

Van een deelneming is sprake wanneer de rapporteur (het binnenlandse bankbedrijf) deelneemt in het kapitaal van een onderneming (binnenlands of buitenlands), waarmee 10% (of meer) van het stemrecht wordt verworven. Zo wordt aangesloten bij de criteria voor invloed en controle zoals beschreven in BPM6 (Balance of Payments and International Investment Position Manual, editie 6.15 Wanneer minder dan 10% van het stemrecht wordt verworven, is er sprake van een belegging en dient dit onder de aangehouden aandelen (al dan niet beursgenoteerd) gerapporteerd te worden. Dit betekent dat ook procentueel kleine belangen in het kapitaal (van bijvoorbeeld minder dan 10%) als deelneming moeten worden gerapporteerd wanneer minimaal 10% van het stemrecht wordt verworven. Joint ventures moeten ook worden gerapporteerd als deelneming indien het belang groter is dan 10%. De waarde van de joint venture moet proportioneel worden gerapporteerd (dus evenredig met het procentuele belang in de joint venture). De waardering dient idealiter te geschieden op basis van de nettovermogenswaarde. Indien deze niet voorhanden

15

https://www.imf.org/external/pubs/ft/bop/2007/pdf/bpm6.pdf

14

is, kan de historische kostprijs of equity methode (dat wil zeggen historische kostprijs plus gecumuleerde niet-uitgekeerde winsten) gebruikt worden.

Het werkkapitaal verschaft door de rapporteur aan buitenlandse juridisch niet-zelfstandige eenheden (kantoren en branches) moet eveneens worden geclassificeerd als deelneming en tegelijkertijd als waarvan-post onder regel 04.401- 0.000.0. Wanneer sprake is van negatief werkkapitaal dient dit ook als deelneming én als negatieve post aan de actiefzijde te worden verantwoord onder beide regels. Het werkkapitaal bestaat meestal uit de middelen van een bedrijf om het bedrijf op korte termijn operationeel te houden, bijvoorbeeld eigen vermogen en langlopende middelen betrokken van de moeder voor deze doeleinden. Middelen (langlopend of kortlopend) van de moeder of andere instellingen voor de financiering van het kernbedrijf van de branch (verstrekken van leningen, kopen van effecten en derivaten) is géén werkkapitaal!

Aangezien in de rapportage van MFI’s het Nederlandse MFI-bedrijf de consolidatiegrondslag vormt voor de statistische rapportages kunnen meerderheidsbelangen in Nederlandse MFI dochterondernemingen en werkkapitaal in Nederlandse kantoren per definitie niet voorkomen als deelneming in de rapportages. Deze ondernemingen en kantoren dienen binnen de consolidatiekring te vallen, zodat de posities met deze partijen (intra-concern) worden geëlimineerd.

Zogenoemde cross-participaties (deelnemingen van de rapporteur in een eventuele buitenlandse moederonderneming) moeten als deelneming worden verantwoord. Achtergestelde en eeuwigdurende verstrekte leningen mogen echter niet als deelneming worden beschouwd, maar vallen onder de post “verstrekte leningen en deposito´s” (postnummer 06.000 – 0.000.0).

05.000 - 0.000.0


Onder aangehouden schuldpapier worden effecten verstaan die de houder een onvoorwaardelijk recht geven op een vast of contractueel bepaald inkomen in de vorm van couponbetalingen en/of een vast bedrag op een bepaalde datum of op bepaalde data, dan wel vanaf een bij de emissie vastgestelde datum. Deze effecten moeten in principe verhandelbaar zijn op secundaire markten. Een indicatie voor het in principe verhandelbaar zijn van een schuldtitel is het bestaan van een ISIN-code voor het betrokken effect.

Daarnaast mogen deze instrumenten de houder geen eigendomsrechten verlenen met betrekking tot de uitgevende instelling. Schuldpapieren die worden uitgeleend op grond van effectenuitleentransacties of verkocht zijn op grond van een repo-overeenkomst, blijven op de balans van de oorspronkelijke eigenaar staan (en worden niet opgenomen op de balans van de tijdelijke verkrijger) indien er een vaste verplichting bestaat om de transactie om te keren (en niet enkel een optie daartoe bestaat). Indien de tijdelijke verkrijger de ontvangen effecten verkoopt, moet deze verkoop als een rechtstreekse verkoop van waardepapieren worden geregistreerd en op de balans van de tijdelijke verkrijger worden opgenomen als een negatieve positie in de effectenportefeuille en tevens apart gemeld onder regel 05.070 – 0.000.0 “waarvan: short posities”.

15

De rapportage van het aangehouden schuldpapier dient te geschieden tegen actuele marktwaarde. Echter de opgelopen rente op het schuldpapier mag niet bij de standen worden opgeteld, maar moet afzonderlijk worden gerapporteerd onder de waarvan regel van overige activa “te ontvangen rente op effecten” (postnummer 18.600 – 0.000.0).

Zogenoemde aangekochte hybride stukken (stukken die niet tot het kapitaal van de bank worden gerekend en waarbij de contractuele aflossingswaarde minder is dan het oorspronkelijke geïnvesteerde bedrag vanwege de combinatie van schuldcomponenten en componenten van derivaten) moeten ook

worden

verantwoord

als

aangehouden

schuldpapier.

Hierbij

kan

bijvoorbeeld gedacht worden aan turbo´s, maar er zijn vele andere varianten mogelijk.

06.000 - 0.000.0


Onder verstrekte leningen en deposito´s worden alle verstrekte middelen van de rapporteur verstaan in de vorm van verstrekte leningen of geplaatste deposito´s. De verstrekte leningen en deposito´s moeten bruto worden gerapporteerd: hiermee wordt bedoeld dat met eventuele voorzieningen voor mogelijke verliezen op verstrekte leningen geen rekening mag worden gehouden. Alleen op het moment van daadwerkelijke afschrijving van de lening moet de hoofdsom verminderd worden met het bedrag van de afschrijving. De omvang van de afschrijving moet vervolgens worden gerapporteerd op de daarvoor bestemde relevante formulier (9007).

Fysieke cash pooling activiteiten (of zero-balancing of saldoregulatie), waarbij daadwerkelijk gelden worden overgeboekt van en naar een hoofdrekening, dienen na saldering gerapporteerd te worden op de post verstrekte leningen en deposito’s. Het betreft hier dus het uitstaande bedrag bij periodeafsluiting. Notional cash pooling (rente en/of saldocompensatie) moet altijd op brutobasis worden gerapporteerd, dus vóór enige verrekening.

Achtergestelde vorderingen in de vorm van leningen en deposito´s geeft een ondergeschikte vordering op een debiteur die slechts kan worden uitgeoefend nadat alle vorderingen met een hogere status zijn voldaan. Hierdoor lijken achtergestelde vorderingen in de vorm van leningen en deposito´s enigszins op aandelen of deelnemingen; voor statistische doeleinden dienen deze achtergestelde vorderingen echter geclassificeerd te worden onder verstrekte leningen en deposito´s. Achtergestelde vorderingen in de vorm van verhandelbaar schuldpapier dienen onder de post “aangehouden schuldpapier” gerapporteerd te worden.

In veel gevallen wordt schuldpapier (en effecten in het algemeen) gecreëerd om te kunnen worden verhandeld op secundaire markten. In de uitzonderlijke gevallen waarin schuldpapier in beginsel niet verhandelbaar is, moeten deze instrumenten in de statistische rapportages als verstrekte leningen en deposito´s worden beschouwd. Indien een rapporteur schuldpapier in bezit heeft dat niet voor de handel beschikbaar is, maar in principe wel verhandelbaar is, moet het schuldpapier voor de statistische rapportage onder de post “aangehouden schuldpapier” (postnummer 05.000 – 0.000.0) worden verantwoord. Ook indien schuldpapier door marktomstandigheden niet of moeilijk

16

verhandelbaar is, blijft dit instrument in beginsel verhandelbaar en moet het toch worden gerapporteerd als schuldpapier. Een indicatie voor het in principe verhandelbaar zijn van een schuldtitel is het bestaan van een ISIN-code voor het betrokken effect.

Leningen die op basis van een trustovereenkomst worden verstrekt (zogenoemde trust- of fiduciaire leningen), zijn leningen die worden verstrekt op naam van de rapporteur ten behoeve van een derde (“de begunstigde”). Voor statistische doeleinden mogen trustleningen niet op de statistische balans van de rapporteur worden opgenomen indien de aan de eigendom van de gelden verbonden risico’s en beloningen voor rekening van de begunstigde blijven. De aan de eigendom verbonden risico’s en beloningen blijven voor de begunstigde indien de begunstigde het kredietrisico van de lening op zich neemt (dat wil zeggen de rapporteur is alleen verantwoordelijk voor het administratieve beheer van de lening) of indien de belegging van de begunstigde wordt gegarandeerd tegen verlies, voor het geval de rapporteur failliet mocht gaan (dat wil zeggen de trustlening maakt geen onderdeel uit van de activa van de rapporteur die in het geval van een faillissement in de afwikkeling worden betrokken).

De post “verstrekte leningen en deposito’s” (postnummer 06.000 – 0.000.0) is opgebouwd uit een aantal instrumenten. Hieronder volgt een opsomming van deze instrumenten, voorzien van een toelichting.

06.009 – 0.000.0


Het deel van de verstrekte leningen en deposito´s gerelateerd aan notional cash pooling activiteiten (rente en/of saldocompensatie).

06.080 - 0.000.0

- Waarvan repo's

Repo’s of Repurchase Agreements zijn contracten waarbij gelden door de rapporteur worden verstrekt in ruil voor door de rapporteur tegen een bepaalde koers aangeschafte effecten onder beding van wederverkoop van dezelfde (of soortgelijke) effecten tegen een vaste koers op een afgesproken datum in de toekomst. Door de rapporteur verstrekte bedragen in ruil voor effecten die van een derde zijn verkregen moeten onder repo’s (postnummer 06.080 – 0.000.0) worden gerapporteerd indien er een vaste verplichting is om de transactie om te keren en niet slechts een optie daartoe bestaat. Dit houdt eveneens in dat tijdens de transactie alle risico’s en beloningen van de onderliggende effecten voor de derde partij blijven. Kenmerk van een repo of soortgelijk product is dat het economisch eigendom niet verandert en daardoor de beloningen terug gaan naar de economische eigenaar. Als dit niet het geval is, kan het instrument niet als repo worden beschouwd. Overigens zijn er verschillende soorten producten met kenmerken van een repo. Zo zijn er instrumenten waarbij het dividend bij uitkering direct wordt door vergoed aan de economische eigenaar (een echte repo) en instrumenten waarbij het dividend wordt vergoed bij de terugkoop van de effecten (de economische eigenaar betaalt dan minder om zijn effecten terug te krijgen, een sell-buy back). In het verleden was binnen de financiële wereld sprake van het gebruik van sell-buy backs bij het zogenoemde dividend stripping. In zo´n geval ging een partij een sell-buy-back transactie aan vlak voor het moment waarop dividend zou worden uitgekeerd,

17

omdat het resultaat van een sell-buy-back mag worden opgevoerd als verkoopresultaat (in tegenstelling tot een repo waarbij het doorvergoede dividend als dividend beschouwd wordt en daarover ook dividendbelasting betaald moet worden). De partij die een sell-buy-back aangaat betaalt op deze manier geen dividendbelasting.

Rapporteurs dienen de sell-buy back te rapporteren onder de post “repo´s”, aangezien de constructie van dit instrument grote gelijkenissen vertoont met de zuivere repo. Cruciaal bij deze instrumenten is dat het economisch eigendom van de effecten niet verandert. De volgende varianten van repo-achtige transacties worden ingedeeld onder repo’s: •

verstrekte bedragen in ruil voor effecten die tijdelijk van een derde zijn ontvangen in de vorm van een obligatie-inleen tegen liquide onderpand;

•

verstrekte bedragen in ruil voor effecten die tijdelijk van een derde zijn ontvangen in de vorm van een inkoop/verkoopovereenkomst.

Aangezien het economisch eigendom van de effecten niet verandert, moeten effecten die tijdelijk zijn verkregen niet op de balans van de rapporteur worden opgenomen.

06.090 - 0.000.0


Syndicaatsleningen of gesyndiceerde leningen zijn overeenkomsten betreffende één lening waarin verscheidene instellingen als geldgevers deelnemen. Syndicaatsleningen bestrijken alleen gevallen waarin de geldnemer weet (uit de leenovereenkomst) dat de lening door verschillende geldgevers wordt verstrekt. Voor statistische doeleinden worden alleen de werkelijk door de geldgevers uitbetaalde bedragen (in plaats van totale kredietlimieten) beschouwd als gesyndiceerde leningen. De syndicaatslening wordt gewoonlijk afgesloten en gecoördineerd door één instelling (vaak de penvoerder genoemd) en wordt feitelijk door verscheidene deelnemers in het syndicaat verstrekt. Alle deelnemers, waaronder de penvoerder, dienen op de post syndicaatsleningen alleen hun aandeel in de lening ten opzichte van de geldnemer (dus niet ten opzichte van de penvoerder) te rapporteren.

06.100 - 0.000.0

Girale deposito’s (actief)

Girale deposito’s betreffen alle door MFI’s uitgezette gelden die zonder beperking of kosten per direct overdraagbaar zijn. Hiertoe behoren ook daggeld en call-gelden van ten hoogste één dag. Voor uitzettingen bij een centrale bank uit hoofde van monetaire beleidsoperaties zijn diverse soorten deposito’s mogelijk. Onder girale deposito’s vallen onder andere uitzettingen bij centrale banken uit hoofde van het aanhouden van minimum reserve op de rekening-courantrekening. Ook uitzettingen bij de centrale banken vanwege de depositofaciliteit moeten hierop worden geboekt.

06.200 - 0.000.0


Alle deposito's van MFI’s die niet onder girale deposito’s of onder leningen vallen behoren tot de overige deposito’s. Uitzettingen uit hoofde van deposito’s ten behoeve van margins calls bij een centrale bank vallen ook onder overige deposito’s, evenals de zogenoemde “fixed term deposits”.

18

06.500 - 0.000.0

Leningen

Leningen zijn verstrekte gelden die niet zijn belichaamd in documenten of die zijn belichaamd in een enkel document. Onder de post leningen dienen bij de tegensector MFI’s alle verstrekte leningen gerapporteerd te worden die op initiatief van de ontvangende partij zijn aangegaan. Voor de private sector bestaat deze post uit woninghypotheken, persoonlijke leningen, doorlopend krediet, roodstand, kaartkrediet en overige leningen. Leningen verstrekt aan centrale banken zullen in principe niet voorkomen.

06.510 - 0.000.0

Woninghypotheken

Het betreft een lening met als doel een huisaankoop, dat wil zeggen een krediet verleend voor investering in huizen voor eigen gebruik of verhuur, met inbegrip van (ver)bouwen, verbetering en onderhoud. Het omvat leningen met als zekerheid residentieel onroerend goed die worden gebruikt voor de aankoop van een huis, en overige leningen voor huisaankoop die worden afgesloten op persoonlijke basis of waarvoor andere vormen van activa als zekerheid worden verstrekt. Ook de financiering voor de aanschaf van een woonboot valt onder woninghypotheken.

06.520 - 0.000.0

Consumptief krediet

Consumptief krediet is een verzamelbegrip en bestaat uit vier componenten: persoonlijke leningen, doorlopend krediet, kaartkrediet en roodstand (rekening-courant krediet). In algemene zin omvat het al het krediet aan de sector huishoudens voor persoonlijk gebruik in de consumptieve sfeer.

06.530 - 0.000.0


Persoonlijke lening betreft krediet aan huishoudens voor consumptieve bestedingen en bevat niet doorlopend krediet, kaartkrediet of roodstand (rekening-courant krediet). Merk op dat persoonlijke leningen niet moeten worden verward met het begrip “overige leningen” (postnummer 06.570 0.000.0, zie onder).

06.540 - 0.000.0

Doorlopend krediet

Doorlopend krediet kenmerkt zich doordat: 1. de lener gebruik mag maken van het krediet tot aan een van te voren goedgekeurde limiet zonder voorafgaande kennisgeving aan de bank; 2. het totaal opgenomen krediet kan laten stijgen of dalen al naar gelang er wordt opgenomen of wordt afgelost; 3. het krediet herhaaldelijk mag worden gebruikt; 4. er geen plicht is tot reguliere aflossingen.

Doorlopend krediet omvat dus tevens de via een kredietlijn of –faciliteit opgenomen bedragen. Het ongebruikte ofwel afgeloste deel van een kredietlijn, mag niet onder de uitstaande bedragen worden meegenomen. Doorlopend krediet bevat géén kaartkrediet. Qua looptijd indeling dient doorlopend krediet standaard te worden gerubriceerd onder de categorie oorspronkelijke looptijd korter dan of gelijk aan 1 jaar.

19

06.550 - 0.000.0

Roodstand (rekening-courant)

Roodstanden zijn negatieve saldi op de rekening-courant. Roodstand bevat géén kaartkrediet. Qua looptijd

indeling dient

roodstand standaard te worden gerubriceerd

onder de categorie

oorspronkelijke looptijd korter dan of gelijk aan 1 jaar.

06.560 - 0.000.0

Kaartkrediet

Kaartkrediet omvat krediet aan huishoudens en niet-financiële bedrijven via óf “delayed debit cards” (dat zijn kaarten die faciliteitskrediet bieden zoals hieronder omschreven) óf via “credit cards” (dat zijn kaarten die zowel faciliteitskrediet als verruimd krediet bieden). Al het kaartkrediet moet worden gerapporteerd op post 06.560-0.000.0 en mag geen deel uitmaken van persoonlijke leningen, doorlopend krediet of roodstand. Qua looptijd indeling dient kaartkrediet standaard te worden gerubriceerd onder de categorie oorspronkelijke looptijd korter dan of gelijk aan 1 jaar.

06.564 - 0.000.0

Faciliteitskrediet

Faciliteitskrediet wordt omschreven als bedragen die tegen een rentetarief van nul procent uitstaan tussen het moment van de betalingstransactie met de creditkaart en het moment waarop het aldus ontstane kaartkrediet moet worden afgelost.

06.565 - 0.000.0

Verruimd krediet

Verruimd krediet wordt omschreven als bedragen die nog uitstaan ná het moment van bovenstaande kosteloze verrekening en draagt dus per definitie rente. Verruimd krediet ontstaat in de praktijk als er in delen wordt afbetaald (bv. een beperkt bedrag per maand) of omdat er onvoldoende saldo op de aangegeven rekening is voor automatische verrekening.

06.570 - 0.000.0

Overige leningen

Dit betreft leningen aan niet-financiële bedrijven of leningen aan huishoudens. In het geval van leningen aan huishoudens: anders dan leningen voor de aankoop van een huis (woninghypotheken) en anders dan voor consumptieve doeleinden (dus anders dan persoonlijke leningen, doorlopend krediet, roodstand of kaartkrediet). Het omvat leningen voor onder andere studie en opleiding en voor effectenaankoop. In het geval van leningen aan niet-financiële bedrijven betreft deze post leningen die niet kunnen worden geclassificeerd als doorlopend krediet, roodstand of kaartkrediet.

07.000 - 0.000.0


Onder niet-financiële vaste activa moeten alle materiële (zoals gebouwen, machines) en immateriële (software, programmatuur) vaste activa gerapporteerd worden die niet-financieel van aard zijn. De financiële vaste activa vallen ook uiteen in materieel en immaterieel. Materiële financiële vaste activa zijn leningen, deposito’s, effecten en deelnemingen, kortom alle normale posten op de bankbalans en vallen dus niet onder de post niet-financiële vaste activa. De immateriële financiële

20

vaste activa moeten onder overige activa gemeld worden, waarvoor speciale aandacht is voor goodwill als aparte waarvan-post.

08.000 - 0.000.0


Onder financiële derivaten aan de actiefzijde van de balans moeten alle voor eigen rekening afgesloten on-balance derivatencontracten met een positieve marktwaarde op het einde van de verslagmaand worden gerapporteerd en derhalve een vordering vertegenwoordigen. De posities in financiële derivaten moeten zoveel mogelijk bruto worden verantwoord, ook in het geval waarbij twee verschillende valuta (dus beide legs een andere valuta) een rol spelen (bijvoorbeeld een cross-currency swap). Dit betekent dat het niet is toegestaan om tegengestelde posities in contracten van hetzelfde type, met dezelfde sector en op hetzelfde land met elkaar te salderen. “” De derivatencontracten kunnen betrekking hebben op zowel aan de beurs verhandelde contracten als over-the-counter contracten, ongeacht de aard van de onderliggende waarde (bijvoorbeeld een effect, index, goed of andere financiële waarden). In de rapportage dienen de financiële derivaten volgens de actuele marktwaarde te worden gerapporteerd. Bij het bepalen van de marktwaarde van de derivatencontracten mag worden aangesloten bij de interne waarderingsmodellen en boekhoudregels. De uitsplitsing naar valuta wordt gemaakt op basis van de valuta waarin de rapporteur “settled” of “redeemed”, in het geval van derivatencontracten waarbij beide legs uit twee verschillende valuta bestaat (bijvoorbeeld een cross-currency swap), is dit de valuta die de rapporteur levert op het moment van de transactie (zie ook onderstaande voorbeeld). Zie ook het handboek van de BIS met betrekking tot de International Banking Statistics.16

Voorbeeld: Rapportage van cross-currency swap (CCS) De CCS voorziet een swap van EUR 1000 EUR voor GBP 800 op een gegeven moment, maar op het moment van rapporteren is de wisselkoers (EUR/GBP) 0,70. Dit geeft een bruto (positieve) marktwaarde (saldo van de “twee poten”) van GBP +100. De bank rapporteert deze positieve markwaarde van het derivaat op post 08.000 – 1.000.0 (Financiële derivaten, waarvan: euro) uitgedrukt in euro (EUR 143).

09.000 – 0.000.0

Credit lines (off-balance item)

Credit lines (kredietlimieten) zijn overeenkomsten tussen banken en tegenpartijen (niet-MFI sectoren) waarbij wordt vastgesteld wat de tegenpartij maximaal kan lenen van de bank. De tegenpartij kan dan ieder moment zijn opgenomen lening vergroten tot het afgesproken maximumbedrag bereikt wordt. De MFI credit lines die gerapporteerd dienen te worden, zijn die zoals omschreven in Verordening (EU) No 575/2013 als “undrawn credit facilities”, classified as “medium risk”, “medium/low risk” and “low risk”.

16

http://www.bis.org/statistics/bankstatsguide.pdf, p. 33-34.

21

18.000 - 0.000.0

Overige activa

Dit is een restpost aan de actiefzijde van de balans, gedefinieerd als “niet elders opgenomen activa”. Deze post kan onder meer omvatten: •

nog te ontvangen opgelopen rente op verstrekte leningen en deposito’s;

•

nog te ontvangen rente op aangehouden schuldpapier;

•

lopende huur op gebouwen;

•

te ontvangen bedragen uit andere hoofde dan van het kernbedrijf van de MFI dan wel de SPV;

•

te ontvangen bedragen uit hoofde van posten op tussenrekeningen en overlopende posten;

•

nog te ontvangen dividenden;

•

te ontvangen bedragen uit hoofde van toekomstige afrekening effectentransacties;

•

immateriële financiële activa;

•

goodwill.

18.600 - 0.000.0

- Waarvan: te ontvangen rente op effecten

Rapporteurs moeten de nog te ontvangen rente op het eigen effectenbezit verantwoorden onder “overige activa” en wel onder de daarvoor bestemde waarvan-post, “te ontvangen rente op effecten”. De nog te ontvangen rente is het totaal van de tot op dat moment (dus niet alleen de in de betreffende verslagmaand aangegroeide rente) opgelopen rentevergoedingen die de rapporteur van haar debiteuren inclusief eigen buitenlandse MFI-entiteiten te vorderen heeft.

18.700 - 0.000.0 Rapporteurs

- Waarvan: te ontvangen rente op leningen

moeten de

nog

te

ontvangen rente

op

verstrekte

leningen en deposito’s

verantwoorden onder “overige activa” en wel onder de daarvoor bestemde waarvan-post, “te ontvangen rente op leningen”. De nog te ontvangen rente is het totaal van de tot op dat moment (dus niet alleen de in de betreffende verslagmaand aangegroeide rente) opgelopen rentevergoedingen die de rapporteur van haar debiteuren inclusief eigen buitenlandse MFI-entiteiten te vorderen heeft.

18.800 - 0.000.0

- Waarvan: goodwill

Wanneer de boekwaarde van een deelneming de nettovermogenswaarde van deze deelneming overstijgt, is er sprake van goodwill. Met andere woorden, goodwill ontstaat wanneer een deel van de boekwaarde niet is terug te voeren op de aanwezige tastbare activa en passiva van de deelneming. Wanneer de deelneming verkocht zou worden, zou voor deze deelneming een hogere opbrengst ontvangen kunnen worden dan puur op basis van de waarde van tastbare activa en passiva kan worden verwacht. De goodwill op deelnemingen moet worden opgenomen onder “overige activa” en onder de bijbehorende waarvan-post, “goodwill”. Eventuele negatieve goodwill (badwill) moet als negatief bedrag onder “overige activa” en de waarvan-post “goodwill” worden opgenomen.

22

18.900 – 0.000.0


Transitorische posten omvatten financiële aanspraken die ontstaan als gevolg van het tijdsverschil tussen het moment van toerekening van transacties aan een verslagperiode en de daarmee samenhangende betalingen. Het kan bijvoorbeeld gaan om: •

lonen;

•

belastingen en sociale premies;

•

dividenden;

•

huur;

•

aankoop en verkoop van effecten.

Transitorische posten omvatten niet: •

statistische discrepanties die geen betrekking hebben op tijdsverschillen tussen transacties in goederen en diensten, verdelingstransacties of financiële transacties en de daarmee samenhangende betalingen;

•

betalingen vooraf of achteraf bij het ontstaan van financiële activa of de aflossing van financiële passiva die niet onder overige transitorische posten worden geclassificeerd. Deze betalingen vooraf of achteraf worden bij de categorie van het desbetreffende instrument ingedeeld;

•

bij de onder transitorische posten te registreren aan de overheid verschuldigde belastingen en sociale premies blijft het gedeelte van deze belastingen en sociale premies dat waarschijnlijk niet zal worden geïnd en daarom een aanspraak van de overheid zonder waarde vertegenwoordigt, buiten beschouwing.

19.000 - 0.000.0

Totaal activa

Deze gegenereerde post bevat de som van alle totaaltellingen van de hoofdposten aan de activazijde van de balans in de kolom “Totaal generaal”.

Balansposten passiva

20.000 - 0.000.0

Kapitaal en reserves

De post “Kapitaal en reserves” post kan worden onderscheiden in twee componenten: 1. deelnemingen eigen vermogen die naar sector en land dienen te worden uitgesplitst (postnummer 20.400 – 0.000.0); 2. het deel dat niet naar sector en land is toe te rekenen (sector 9998).

Kapitaal en reserves omvatten de bedragen die voortvloeien uit de uitgifte door de rapporterende instelling aan aandeelhouders en anderen met eigendomsrechten, van aandelen in het eigen vermogen die voor de houder eigendomsrechten in de rapporterende instelling vertegenwoordigen en in het algemeen recht geven op een aandeel in de winst en een aandeel in het eigen vermogen bij liquidatie. Hiertoe behoort eveneens door de rapporterende instelling gereserveerde gelden voor toekomstige betalingen en verplichtingen. Hiertoe behoren:

23

•

aangetrokken eigen vermogen, met inbegrip van het agio;

•

winst (of verlies) zoals geregistreerd in de winsten verliesrekening;

•

rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkte inkomsten en uitgaven;

•

niet-uitgekeerde winsten of gelden;

•

algemene en specifieke reserves met betrekking tot leningen, effecten en andere activa, zoals bijvoorbeeld voorzieningen voor waardeverminderingen, dubieuze debiteuren en verliezen op leningen (kunnen worden geboekt volgens de administratieve regels);

•

voor SPV’s ook: eenheden van securitisatiefondsen.

Juridisch niet-zelfstandige dochters en kantoren van buitenlandse banken zouden hun volledige kapitaal en reserves in feite moeten kunnen toerekenen naar het land van de moederinstelling onder de post “Deelnemingen eigen vermogen”. Het zou in principe dan ook niet voor moeten kunnen komen dat deze buitenlandse instellingen op 9001HK6 Kapitaal en reserves rapporteren onder de kolom “niet toe te rekenen”.

20.100 - 0.000.0

- waarvan: Voorzieningen

Deze post heeft betrekking op specifieke en algemene voorzieningen met betrekking tot leningen, effecten en andere typen activa (bijvoorbeeld voorzieningen voor beschadigingen en verliezen op leningen) die zijn toegewezen aan „kapitaal en reserves”.

20.400 - 0.000.0


Van deelnemingen eigen vermogen is sprake wanneer een instelling deelneemt in het kapitaal van het binnenlands MFI-bedrijf van de rapporteur waarbij deze instelling 10% (of meer) van het stemrecht heeft verworven . Hierbij wordt aangesloten bij de criteria voor invloed en controle zoals beschreven in BPM6 (Balance of Payments and International Investment Position Manual, editie 6. De betrokken rapporterende instelling zal over het algemeen niet eenvoudig op de hoogte zijn over een belang in de onderneming wanneer een partij dit belang via aankopen van beursgenoteerde aandelen (geleidelijk) heeft opgebouwd. Een belangrijke bron voor het identificeren van participaties in het aandelenkapitaal van de rapporterende instelling is het register van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Dit register (benaderbaar via de website van de AFM17) bevat de substantiële deelnemingen van aandeelhouders in uitgevende instellingen en meldingen van bijzondere statutaire zeggenschapsrechten.18

17

http://www.afm.nl/nl/professionals/registers/alle-huidige-registers.aspx.

18

Onder uitgevende instelling wordt verstaan: een naamloze vennootschap die is opgericht naar Nederlands recht waarvan (de certificaten van) aandelen zijn toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt in Nederland of in een andere lidstaat van de Europese Unie dan wel EER-staat. Of van rechtspersonen opgericht naar het recht van een staat die geen EU-lidstaat is waarvan (de certificaten van) aandelen zijn toegelaten tot de handel op een gereglementeerde markt in Nederland. Zodra een deelneming 5% of meer van het geplaatste kapitaal bedraagt, dient de aandeelhouder dit te melden. Vervolgens dient hij opnieuw te melden zodra zijn substantiële deelneming een drempelwaarde bereikt, overschrijdt of juist daaronder komt. Dit kan het geval zijn als hij de beschikking krijgt of verliest over aandelen of door een toe- of afname van het geplaatste kapitaal van de uitgevende instelling (de noemer). De drempelwaarden zijn: 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30%, 40%, 50%, 60%, 75% en 95%.

24

Indien de rapporteur een juridisch niet-zelfstandige eenheid (kantoor of branch) vormt van het buitenlandse hoofdkantoor, dan moet eveneens het verkregen werkkapitaal door de rapporteur als deelneming eigen vermogen worden gerapporteerd.

Aangezien het Nederlands MFI-bedrijf de consolidatiegrondslag vormt voor de statistische rapportages kan het Nederlandse kantorennetwerk van banken met een Nederlands hoofdkantoor niet zelfstandig rapporteren. Deze kantoren moeten worden geconsolideerd in de rapportage van het Nederlandse hoofdkantoor. Alleen rapportageplichtige Nederlandse branches en kantoren van buitenlandse

ondernemingen

moeten

hun

(van

het

buitenland)

verkregen

werkkapitaal

rapporteren. Banken met een Nederlands hoofdkantoor kunnen wel deelnemingen eigen vermogen rapporteren wanneer een Nederlandse of buitenlandse instelling deelneemt in het kapitaal van de bank.

Zogenoemde cross-participaties (deelnemingen van een buitenlandse dochter of buitenlandse branch in de rapporterende instelling) moeten als deelnemingen eigen vermogen worden verantwoord. Achtergestelde en eeuwigdurende opgenomen leningen mogen echter niet als deelnemingen eigen vermogen worden beschouwd, maar vallen onder het instrument “opgenomen leningen en deposito´s” (postnummer 24.000 – 0.000.0).

21.000 - 0.000.0


Onder uitgegeven schuldpapier moeten alle schuldbewijzen gerapporteerd worden die door de rapporteur zijn geëmitteerd, ongeacht de plaats van uitgifte en bewaring. Aangezien de rapporteur veelal niet op de hoogte is van het houderschap van zijn uitgegeven schuldtitels, moet uitgegeven schuldpapier worden verantwoord onder de sector “niet toe te rekenen”. Onder schuldpapier worden effecten verstaan die de houder een onvoorwaardelijk recht geven op een vast of contractueel bepaald inkomen in de vorm van couponbetalingen en/of een vast bedrag op een bepaalde datum of op bepaalde data, dan wel vanaf een bij de emissie vastgestelde datum. Deze effecten moeten in principe verhandelbaar zijn op secundaire markten. Een indicatie voor het in principe verhandelbaar zijn van een schuldtitel is het bestaan van een ISIN-code voor het betrokken effect. Daarnaast mogen deze instrumenten de houder geen eigendomsrechten verlenen met betrekking tot de emitterende instelling. In het geval van converteerbare leningen moeten deze worden opgenomen onder uitgegeven schuldpapier zolang de schuldtitels nog niet zijn omgezet in aandelen. Indien de lening is geconverteerd naar aandelenvermogen verdwijnt het instrument uit “uitgegeven schuldpapier” en verschijnt in “kapitaal en reserves” (postnummer 20.000 – 0.000.0).

De opgelopen rente op het schuldpapier mag niet bij de standen worden opgeteld, maar moet worden gerapporteerd als nog te betalen interest onder de waarvan regel van overige passiva “te betalen rente effecten” (postnummer 38.600 – 0.000.0).

25

De rapportage van het uitgegeven schuldpapier dient te geschieden tegen nominale waarde. Balansverschillen die ontstaan door de verschillende waarderingsgrondslagen (SE-rapportage visà-vis boekhoudkundige regels), moeten onder de post ’Overige passiva’ worden gerapporteerd.19

Zogenoemde uitgegeven hybride stukken (stukken die niet tot het kapitaal van de bank worden gerekend en waarbij de contractuele aflossingswaarde minder is dan het oorspronkelijke geïnvesteerde bedrag vanwege de combinatie van schuldcomponenten en componenten van derivaten) moeten worden verantwoord als uitgegeven schuldpapier. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan turbo´s, maar er zijn vele andere varianten mogelijk.

Meestentijds zal eigen uitgegeven schuldpapier als vreemd vermogen worden gezien en dus niet worden geclassificeerd als kapitaal. Echter, in heel uitzonderlijke gevallen kan eigen uitgegeven schuldpapier zo vorm worden gegeven dat het papier (vanuit bedrijfseconomisch oogpunt) als kapitaal mag worden beschouwd (en dan boeken onder “Kapitaal en reserves”).

Voorbeeld Tijdens de financiële crisis kregen enkele banken steun van de Nederlandse Staat. In sommige gevallen werd deze steun gegeven in de vorm van een converteerbare obligatielening (Mandatory Convertible Note) die zodanig was vorm gegeven dat de lening (vanuit het oogpunt van bedrijfseconomisch toezicht) mocht worden gerekend tot het kapitaal van de bank.

24.000 - 0.000.0


Onder opgenomen leningen en deposito´s worden alle middelen verstaan die niet worden verkregen door het emitteren van effecten. De opgenomen leningen en deposito´s moeten tegen de nominale waarde worden gerapporteerd. De hoofdsom van een lening kan afnemen wanneer de rapporteur aflost op de opgenomen lening en de hoofdsom van een deposito kan afnemen wanneer de crediteur zijn geplaatste deposito bij de rapporteur verlaagt. Het verschil tussen leningen en deposito´s hangt af van de partij die het initiatief neemt tot het aangaan van de financiële verhouding. Wanneer de geldnemer het initiatief neemt, dient de post te worden verantwoord onder leningen. Verhoudingen waarbij het initiatief bij de geldgever ligt dienen daarentegen als deposito’s te worden verantwoord. Middelen die op een trustbasis worden ontvangen, dienen niet onder deze post te worden opgenomen.

Fysieke cash pooling activiteiten (of zero-balancing of saldoregulatie), waarbij daadwerkelijk gelden worden overgeboekt van en naar een hoofdrekening, dienen na saldering gerapporteerd te worden op de post “opgenomen leningen en deposito’s”. Het betreft hier dus het uitstaande bedrag bij periodeafsluiting. Notional cash pooling (rente en/of saldocompensatie) moet altijd op brutobasis worden gerapporteerd, dus voor enige verrekening.

19

De post ‘Overige passiva’ kent in 9001HK6 een sub-post voor het rapporteren van de verschillende waarderingsgrondslagen, ‘Waardering schuldpapier (markt-nominaal)’.

26

Het door de rapporteur uitgegeven niet-verhandelbaar schuldpapier (waaraan dus geen ISIN code gekoppeld is), moet worden gerapporteerd onder de post “opgenomen leningen en deposito´s”.

Margestortingen uit hoofde van derivatencontracten dienen als opgenomen leningen en deposito´s te worden gerapporteerd, indien ze: •

liquide (bij de rapporteur gedeponeerd) onderpand vormen;

•

in eigendom blijven van de deposant en;

•

bij afloop van het contract aan de deposant worden terugbetaald.

Op basis van de marktpraktijk dienen ontvangen marges alleen als opgenomen leningen en deposito´s te worden geclassificeerd voor zover de rapporteur middelen ter beschikking krijgt die zonder meer opnieuw kunnen worden uitgeleend. Indien een deel van de door de rapporteur ontvangen marges aan een andere deelnemer op de derivatenmarkt dient te worden doorgegeven (bijvoorbeeld het clearinghuis), behoort alleen het voor de rapporteur beschikbaar blijvende gedeelte onder opgenomen leningen en deposito´s te worden geclassificeerd. De complexiteit van de markt maakt het moeilijk om vast te stellen welke marges voor de rapporteur middelen vormen voor het opnieuw uitlenen en welke marges daadwerkelijk terugbetaalbaar zijn, omdat verschillende soorten marges zonder onderscheid op dezelfde rekeningen kunnen worden geplaatst. In die gevallen volstaat classificatie van al deze marges onder opgenomen leningen en deposito´s.

Door rapporteurs uitgegeven aandelen moeten worden gerapporteerd onder opgenomen leningen en deposito´s (en niet als kapitaal en reserves) wanneer een rekeninghouder van de rapporteur aandelen in de betreffende rapporteur heeft aangekocht (dit betreft derhalve een economische debiteur-crediteur relatie

tussen de

uitgevende

rapporteur en de

houder,

ongeacht

de

eigendomsrechten van deze aandelen), en indien de aandelen kunnen worden omgezet in chartaal geld of worden teruggekocht zonder significante beperkingen of boetes voor de rekeninghouder. Een opzegtermijn wordt niet als een significante beperking beschouwd. Bovendien dienen dergelijke aandelen aan de volgende voorwaarden te voldoen: •

de betrokken nationale bestuursrechtelijke bepalingen stipuleren geen onvoorwaardelijk recht voor de uitgevende rapporteur om terugkoop van de aandelen af te wijzen;

•

de aandelen zijn “waardevast”, dat wil zeggen onder normale omstandigheden vindt in geval van terugkoop uitbetaling plaats tegen hun nominale waarde en;

•

indien de rapporteur insolvabel wordt, zijn de houders van de aandelen juridisch niet verplicht in te staan voor de nominale waarde van de aandelen (dat wil zeggen de deelname van aandeelhouders in het geplaatste kapitaal) te boven gaande uitstaande verplichtingen, noch tot enige aanvullende lasten. De achterstelling van aandelen ten opzichte van enig ander door de rapporteur uitgegeven instrument geldt niet als een aanvullende last.

De opzegtermijnen voor de conversie van dergelijke aandelen in chartaal geld vormen de basis voor de indeling van deze aandelen naar opzegtermijn binnen de instrumentencategorie opgenomen leningen en deposito´s.

27

24.009 – 0.000.0


Het deel van de opgenomen leningen en deposito´s gerelateerd aan notional cash pooling activiteiten (rente en/of saldocompensatie).

24.050 - 0.000.0


Een voorbeeld: Een Nederlandse bank ontvangt een syndicaatslening. Het syndicaat wordt geleid door een internationaal opererende Amerikaanse zakenbank. Uitgangspunt hierin is dat het geld indirect wordt verkregen van verschillende tegenpartijen die onder het syndicaat hangen en die voor de geldnemer vaak niet bekend zijn. Dit kunnen bovendien partijen zijn in verschillende sectoren en verschillende landen, waardoor de gelden niet eenduidig aan één sector of één land kunnen worden toegerekend. Dit betekent dat alle opgenomen gelden in de vorm van een syndicaatslening als “niet toe te rekenen” dienen te worden geclassificeerd in de SE-rapportages en niet in de sectoren landenspecificaties mogen terugkomen.

24.100 - 0.000.0

Girale deposito’s (passief)

Tot de girale deposito’s behoren deposito’s die zonder enige significante vertraging, beperking of boete kunnen worden omgezet in chartaal geld en/of die per cheque, bankopdracht, debitering (bv. via pinpas) en dergelijke overdraagbaar zijn. Hiertoe behoren onder andere: •

saldi (rentedragend of niet) die, zonder significante boete of beperkingen, onmiddellijk of aan het eind van de werkdag volgend op die waarop ze werden opgevraagd, in chartaal geld kunnen worden omgezet, maar niet overdraagbaar zijn;

•

saldi (rentedragend of niet) in “op hardware gebaseerd” of “op software gebaseerd” elektronisch geld (bijvoorbeeld elektronische portemonnees);

•

leningen, die moeten worden afgelost aan het einde van de werkdag volgend op die waarop de lening werd verstrekt;

•

daggeld, call-geld en call-fixe van ten hoogste één dag.

24.107 - 0.000.0

- Waarvan: saldi op prepaid cards

Betaalmiddelen, al dan niet rentedragend, waar van tevoren tegoeden op zijn gezet die kunnen worden aangewend voor het doen van betalingen (bijvoorbeeld in de vorm van saldi op elektronische portemonnees).

24.108 - 0.000.0

- Waarvan: direct opvraagbaar

Het kenmerk van deze zogeheten “direct opvraagbare of overdraagbare tegoeden” (transferable deposits) is dat het tegoeden zijn op rekeningen bij banken die direct op verzoek/aanvraag overdraagbaar zijn (onmiddellijk opeisbaar), om betalingen te verrichten aan anderen met algemeen gebruikte betaalmiddelen zoals overschrijving, pintransactie en credit card, zonder vertraging, beperking of boete. Deposito’s die alleen kunnen worden opgenomen via een andere rekening, of louter zijn te benutten via een kasopname, zijn niet direct overdraagbaar. Bij

28

transferable deposits kan de houder dus dezelfde dag over bedragen beschikken (anders dan bij bijvoorbeeld overnight deposits waar de houder pas de volgende dag kan disponeren).

24.200 - 0.000.0


Niet-overdraagbare deposito’s kunnen niet in chartaal geld worden omgezet vóór afloop van een vaste termijn of zonder inachtneming van een opzegtermijn tenzij de houder een soort boete betaalt. Overige deposito’s zijn onderverdeeld in deposito’s met vaste looptijd, deposito’s met opzegtermijn, repo’s en lange leningen.

24.210 - 0.000.0

Deposito's met vaste looptijd

Het betreft niet-girale deposito’s die niet in chartaal geld kunnen worden omgezet vóór afloop van een vaste termijn of die slechts vóór afloop daarvan in chartaal geld kunnen worden omgezet als de houder enigerlei boete betaalt. Financiële producten met roll-over-bepalingen moeten worden ingedeeld naar de kortste looptijd. Hoewel deposito’s met een vaste looptijd eventueel eerder kunnen worden opgezegd na voorafgaande kennisgeving, of kunnen worden opgenomen op straffe van bepaalde boetes, worden deze kenmerken niet relevant geacht voor classificatiedoeleinden. Het initiële vaste looptijdkarakter van het deposito is leidend voor de classificatie.

Deze post omvat: •

Geplaatste tegoeden met een vaste looptijd die niet-overdraagbaar zijn en vóór het einde van de looptijd niet in chartaal geld kunnen worden omgezet;

•

Geplaatste tegoeden met een vaste looptijd die niet-overdraagbaar zijn, maar wel na voorafgaande opzegging opvraagbaar zijn;

•

Geplaatste tegoeden met een vaste looptijd die niet-overdraagbaar zijn, maar onder betaling van een boete onmiddellijk opvraagbaar zijn;

•

Margestortingen uit hoofde van derivatencontracten die liquide onderpand tegenover het kredietrisico vormen, maar eigendom blijven van de deposant en aan de deposant worden terugbetaald bij afloop van het contract;

•

Door de rapporteur uitgegeven niet-verhandelbare schuldbewijzen;

•

Achtergestelde schuld uitgegeven door de rapporteur in de vorm van deposito’s of leningen;

•

Securitisatiepassiva, oftewel de tegenpost van leningen en/of overige activa afgestoten in een securitisatie, waarvan de afgestoten activa nog blijft opgenomen op de statistische MFI balans. Bij conventie worden deze passiva toegewezen aan de looptijduitsplitsing vaste looptijd “langer dan twee jaar”;

•

Bouwdeposito’s (ingedeeld in de looptijdcategorie “kleiner of gelijk aan 1 jaar”);

•

Posities opgebouwd door inleggingen uit hoofde van spaarhypotheken;

•

Tegoeden in het kader van “banksparen”. Deze dienen te worden geclassificeerd in de looptijdcategorie “meer dan 2 jaar”;

•

Administratief gereguleerde spaartegoeden waarvoor het looptijdcriterium niet relevant is. Deze dienen te worden geclassificeerd in de looptijdcategorie “meer dan 2 jaar”;

29

•

Bruto te betalen bedragen met betrekking tot tussenrekeningen die nauw verband houden met deposito’s met een vaste looptijd.

24.220 - 0.000.0

Deposito's met opzegtermijn

Onder deposito's met opzegtermijn vallen: •

Tegoeden zonder vaste looptijd die slechts met inachtneming van een opzegtermijn kunnen worden opgevraagd;

•

Tegoeden met een vaste looptijd die niet overdraagbaar zijn maar waarbij ten aanzien van eerdere opvragingen een opzegtermijn in acht moet worden genomen;

•

Tegoeden waarbij, hoewel de tegoeden juridisch gezien direct opvraagbaar zijn, bij opvraging een aanzienlijke boete moet worden betaald;

•

Beleggingsrekeningen zonder opzegtermijn of vaste looptijd, waarbij het opnemen van bedragen onderhevig is aan beperkingen;

•

Tegoeden op bedrijfspaarrekeningen uit hoofde van spaarloon die reeds zijn vrijgevallen;

•

Internetspaarrekeningen waarvan een cliënt in het algemeen tegoeden over dient te schrijven naar een betaalrekening om daadwerkelijk over het geld te kunnen beschikken;

•

Internetrekeningen met een spaarkarakter waarvan rechtstreeks tegoeden kunnen worden overgeschreven naar een rekening van derden;

•

Tegoeden in het kader van de levensloopregeling. Deze dienen te worden gerubriceerd als deposito’s met opzegtermijn van meer dan 3 maanden (daar waar van toepassing dienen deze deposito’s tevens te worden gerubriceerd met een looptijd van meer dan 1 jaar);

•

Bruto te betalen bedragen met betrekking tot tussenrekeningen die nauw verband houden met deposito’s met opzegtermijn

•

Fiduciaire deposito's die bij een rapporterende bank worden aangehouden moeten worden opgenomen onder de post “deposito's met opzegtermijn”. Aan de deposito's tussen een "agent bank" en een rapporterende SE-bank/recipiënt bank ligt doorgaans geen trustovereenkomst ten grondslag. Dat is wel het geval bij het deposito dat de klant bij de "agent bank" stort (en die daardoor buiten de boeken van de "agent bank" moet blijven, zie figuur). In feite stort de "agent bank" namens de klant geld bij de rapporterende SEbank; de rapporterende SE-bank ziet niet welke tegenpartij er achter zit. Gemakshalve dienen rapporterende banken als tegenpartij bij dergelijke deposito’s de sector nietfinanciële bedrijven te nemen. Het merendeel van deze deposito’s is doorgaans afkomstig vanuit deze sector.

30

24.230 - 0.000.0

Repo's

Repo's of Repurchase Agreements zijn contracten waarbij gelden door de rapporteur worden ontvangen in ruil voor door de rapporteur tegen een bepaalde koers verkochte effecten onder beding van wederinkoop van dezelfde (of soortgelijke) effecten tegen een vaste koers op een afgesproken datum in de toekomst. De door de rapporteur ontvangen bedragen in ruil voor effecten die aan een derde zijn overgedragen (de tijdelijke verkrijger) moeten onder “repo’s” worden gerapporteerd indien er een vaste verplichting is om de transactie om te keren en niet slechts een optie daartoe bestaat. Dit houdt eveneens in dat tijdens de transactie alle risico’s en beloningen van de onderliggende effecten voor de rapporteur blijven. Kenmerk van een repo of een soortgelijk product is dat het economisch eigendom niet verandert en beloningen daardoor teruggaan naar de economische eigenaar. Als dit niet het geval is, kan het instrument niet als repo worden beschouwd. Overigens zijn er verschillende soorten producten met kenmerken van een repo. Zo zijn er instrumenten waarbij het dividend bij uitkering direct wordt door vergoed aan de economisch eigenaar (een echte repo) en instrumenten waarbij het dividend wordt vergoed bij de terugkoop van de effecten (de economisch eigenaar betaalt dan minder om zijn effecten terug te krijgen; een sell-buy back). In het verleden was sprake binnen de financiële wereld van het gebruik van sell-buy backs bij het zogenoemde dividend stripping. In zo´n geval ging een partij een sell-buy-back transactie aan vlak voor het moment waarop dividend zou worden uitgekeerd, omdat het resultaat van een sell-buy-back mag worden opgevoerd als verkoopresultaat (in tegenstelling tot een repo waarbij het doorvergoede dividend als dividend wordt beschouwd en waarover dividendbelasting betaald moet worden). De partij die een sell-buy-back aangaat betaalde op deze manier geen dividendbelasting.

Rapporteurs dienen de sell-buy-back te rapporteren onder de post “repo´s”, aangezien de constructie van dit instrument grote gelijkenissen vertoont met de zuivere repo. Cruciaal bij deze instrumenten is dat het economisch eigendom van de effecten niet verandert.

31

De volgende varianten van repo-achtige transacties worden ingedeeld onder de post “repo’s”: •

Ontvangen bedragen in ruil voor effecten die tijdelijk aan een derde zijn overgedragen in de vorm van een verkoop/terugkoopovereenkomst.

•

Ontvangen bedragen in ruil voor effecten die tijdelijk aan een derde zijn overgedragen in de vorm van een obligatie-uitleen tegen liquide onderpand.

Aangezien het economisch eigendom van de effecten niet verandert, moeten effecten die tijdelijk zijn verkocht op de balans blijven staan van de rapporteur.

24.240 - 0.060.0

Lange leningen (> 2 jaar)

Onder lange leningen dienen alle instrumenten geboekt te worden die in de productindeling van de banken geclassificeerd worden als lange leningen, voor zover zij een oorspronkelijke looptijd hebben die langer is dan twee jaar. Lange leningen met een looptijd korter of gelijk aan twee jaar dienen onder deposito’s met vaste looptijd te worden geclassificeerd. Bij lange leningen ligt het initiatief tot het aantrekken van deposito’s bij de rapporterende instelling, in tegenstelling tot deposito’s die op initiatief van de tegenpartij bij de rapporteur geplaatst worden.

24.280 - 0.000.0

Totaal spaargeld

Het totaal spaargeld is een optelsom van deposito’s met vaste looptijd en deposito’s met opzegtermijn. In het rapportagehulpmiddel e-Line DNB wordt in de kolom totaal spaargeld een telling gegenereerd van deze twee typen deposito’s.

28.000 - 0.000.0


Onder financiële derivaten moeten op de passiefzijde van de balans alle voor eigen rekening afgesloten on-balance derivatencontracten worden gerapporteerd die op het einde van de verslagmaand een negatieve marktwaarde hebben en derhalve een verplichting vertegenwoordigen. De posities in financiële derivaten moeten zoveel mogelijk bruto worden verantwoord, ook in het geval waarbij twee verschillende valuta (dus beide legs een andere valuta) een rol spelen (bijvoorbeeld een cross-currency swap). Dit betekent dat het niet is toegestaan om tegengestelde posities in contracten van hetzelfde type, met dezelfde sector en op hetzelfde land met elkaar te salderen. De derivatencontracten kunnen betrekking hebben op zowel aan de beurs verhandelde contracten als over-the-counter contracten, ongeacht de aard van de onderliggende waarde (bijvoorbeeld een effect, index, goed of andere financiële waarden). In de rapportage dienen de financiële derivaten volgens de actuele marktwaarde te worden gerapporteerd. Bij het bepalen van de marktwaarde van de derivatencontracten mag worden aangesloten bij de interne waarderingsmodellen en boekhoudregels. De uitsplitsing naar valuta wordt gemaakt op basis van de valuta waarin de rapporteur “settled” of “redeemed”, in het geval van derivatencontracten waarbij beide legs uit twee verschillende valuta bestaat (bijvoorbeeld een cross-currency swap) is dit de valuta die de rapporteur levert op het moment van de transactie (zie ook onderstaand voorbeeld).

32

Voorbeeld: Rapportage van cross-currency swap (CCS) De CCS voorziet een swap van EUR 1000 EUR voor USD 1400 op een gegeven moment, maar op het moment van rapporteren is de wisselkoers (EUR/USD) 1,50. Dit geeft een brutomarktwaarde (saldo van de “twee poten”) van USD -100. De bank rapporteert deze negatieve markwaarde van het derivaat op post 28.000 – 1.000.0 (Financiële derivaten, waarvan: euro) uitgedrukt in euro (EUR 67).

38.000 - 0.000.0

Overige passiva

Overige passiva vormt een restpost aan de passiefzijde van de balans, gedefinieerd als “nietelders-opgenomen passiva”. Deze post omvat onder andere: •

Nog te betalen (opgelopen) rente op deposito’s en leningen;

•

Nog te betalen rente op uitgegeven schuldpapier;

•

Nog te betalen bedragen uit anderen hoofde dan van het kernbedrijf van de rapporterende instelling, dat wil zeggen bedragen verschuldigd aan leveranciers, belastingen, lonen, sociale premies enz.;

•

Voorzieningen die verplichtingen ten opzichte van derden vertegenwoordigen, dat wil zeggen pensioenen, dividenden enz.;

•

Nettoposities uit hoofde van effectenuitleen zonder liquide onderpand;

•

Te betalen bedragen uit hoofde van toekomstige afrekeningen van effectentransacties;

•

Bij SPV’s: tegenposten voor waarderingsverschillen tussen de nominale waarde en aankoopprijs van leningen;

•

Te betalen bedragen uit hoofde van tussenrekeningen en van overlopende posten;

38.100 - 0.000.0

- Waarvan: waardering schuldpapier (markt-nominaal)

Uitgegeven schuldpapier moet tegen nominale waarde worden gerapporteerd. Balansverschillen die

ontstaan

door

de

verschillende

waarderingsgrondslagen

(SE-rapportage

vis-à-vis

boekhoudkundige regels), moeten onder de post ’Overige passiva’ onder de waarvan-post ‘Waardering schuldpapier (markt-nominaal)’ worden gerapporteerd. Dit kunnen dus ook negatieve bedragen zijn in geval de nominale waarde van het schuldpapier hoger is dan de ‘marktwaarde’.

38.600 - 0.000.0

- Waarvan: te betalen rente op effecten

Rapporteurs moeten de nog te betalen rente op de eigen uitgegeven effecten verantwoorden onder “overige passiva” en onder de daarvoor bestemde waarvan-post, “te betalen rente op effecten”. De nog te betalen rente is het totaal van de (tot op dat moment) opgelopen rentevergoedingen (dus niet alleen de in de betreffende verslagmaand aangegroeide rente) die de rapporteur aan zijn crediteuren inclusief eigen MFI-entiteiten te betalen heeft.

38.700 - 0.000.0

- Waarvan: te betalen rente op deposito’s

Rapporteurs moeten de nog te betalen rente op ontvangen leningen en deposito’s verantwoorden onder “overige passiva” en onder de daarvoor bestemde waarvan-post, “te betalen rente op deposito’s”. De nog te betalen rente is het totaal van de (tot op dat moment) opgelopen

33

rentevergoedingen (dus niet alleen de in de betreffende verslagmaand aangegroeide rente) die de rapporteur aan zijn crediteuren inclusief eigen MFI-entiteiten te betalen heeft.

38.900 – 0.000.0


Transitorische posten omvatten financiële aanspraken die ontstaan als gevolg van het tijdsverschil tussen het moment van toerekening van transacties aan een verslagperiode en de daarmee samenhangende betalingen. Het kan bijvoorbeeld gaan om: •

lonen;

•

belastingen en sociale premies;

•

dividenden;

•

huur;

•

aankoop en verkoop van effecten.

Transitorische posten omvatten niet: •

statistische discrepanties die geen betrekking hebben op tijdsverschillen tussen transacties in goederen en diensten, verdelingstransacties of financiële transacties en de daarmee samenhangende betalingen;

•

betalingen vooraf of achteraf bij het ontstaan van financiële activa of de aflossing van financiële passiva die niet onder overige transitorische posten worden geclassificeerd. Deze betalingen vooraf of achteraf worden bij de categorie van het desbetreffende instrument ingedeeld;

•

bij de onder transitorische posten te registreren aan de overheid verschuldigde belastingen en sociale premies blijft het gedeelte van deze belastingen en sociale premies dat waarschijnlijk niet zal worden geïnd en daarom een aanspraak van de overheid zonder waarde vertegenwoordigt, buiten beschouwing.

39.000 - 0.000.0

Totaal passiva

Deze post bevat de som van alle posten aan de passiefzijde van de MFI balans.

34

Sectorindeling

Algemeen In deze paragraaf worden de sectoren nader beschreven. Allereerst worden hieronder de verschillende sectoren afzonderlijk uiteengezet. Daarna is een schema “Sectorclassificatie” opgenomen waarin verbanden worden gelegd tussen de SE-indeling en -codering met de sectorindeling volgens de meest recente versie van de Standaard Bedrijfs Indeling (SBI 2008) zoals die ook door het CBS gehanteerd wordt in diverse bedrijfsstatistieken. In dit schema is tevens een verwijzing opgenomen naar de indeling volgens het Europees Stelsel van Rekeningen. Voor een verdere toelichting en onderverdeling naar verschillende sectoren kan bovendien de “ECB Sector Manual” worden geraadpleegd.20 Dit document bevat gedetailleerde richtlijnen voor de indeling naar sectoren en een paragraaf specifiek voor Nederland en Nederlandse instellingen, waarbij voor alle sectoren ook voorbeelden zijn genoemd. De belangrijkste bevindingen hieruit zullen in de onderstaande sectorbeschrijvingen worden aangehaald.

Sectoromschrijvingen

1000 Totaal MFI’s MFI is de afkorting voor een Monetaire Financiële Instelling. Een MFI is een ingezeten kredietinstelling zoals gedefinieerd in het gemeenschapsrecht, of een andere ingezeten financiële instelling die zich toelegt op het aantrekken van deposito’s en/of nauwe substituten van deposito’s van andere instellingen dan MFI’s en op het voor eigen rekening (althans in economische zin) verstrekken van kredieten en/of beleggen in effecten. De MFI-sector omvat vier subsectoren:

Tabel 2: Samenstelling monetair financiële instellingen Samenstelling MFI-sector Monetaire Financiële Instellingen (MFI’s)

Centrale bank Kredietinstellingen

Overige MFI’s (OMFI’s)

Deposito-instellingen met uitzondering van kredietinstellingen Geldmarktfondsen

Voor MFI’s gevestigd in de Europese Unie geldt dat deze in de MFI-lijst van de ECB dienen te zijn opgenomen.21 Deze wordt regelmatig geactualiseerd.

1110

Centrale bank

Betreft de nationale centrale bank van het betreffende land. De sector centrale bank omvat alle financiële instellingen en quasivennootschappen met als hoofdfunctie de uitgifte van betaalmiddelen, handhaving van de interne en externe waarde van de valuta en het aanhouden van alle of een gedeelte van de internationale reserves van het land. 20

http://www.ecb.int/pub/pdf/other/mfimarketstatisticssectormanual200703en.pdf

21

http://www.ecb.europa.eu/stats/money/mfi/general/html/monthly_list.en.html

35

1211

Kredietinstellingen

De sector kredietinstellingen (S.122) bestaat uit alle financiële instellingen en quasivennootschappen (met uitzondering van die welke in de subsectoren centrale bank en geldmarktfondsen worden ingedeeld) die zich hoofdzakelijk bezighouden met financiële intermediatie en waarvan de activiteiten erin bestaan deposito's van institutionele eenheden in ontvangst te nemen en voor eigen rekening leningen toe te kennen en/of beleggingen in effecten te verrichten.

1213


Hierop

dienen

alle

posities

gerapporteerd

te

worden

die

banken

hebben

met

andere

kredietinstellingen binnen het eigen concern. Dit zullen per definitie buitenlandse kredietinstellingen (binnen het eigen concern) zijn aangezien de binnenlandse kredietinstellingen binnen het eigen concern al deel uitmaken van de consolidatiegrondslag van het binnenlandse MFI-bedrijf (en in de rapportage dient te worden meegeconsolideerd). De afweging of een kredietinstelling binnen of buiten eigen concern is dient te worden gemaakt op basis van de consolidatiegrondslag van de geconsolideerde rapportage van de moederinstelling (zie bijvoorbeeld de landenrisicorapportage, 8023). Als twee juridisch zelfstandige kantoren van een moederconcern in de geconsolideerde rapportages (zoals de landenrisicorapportage) binnen dezelfde consolidatiegrondslag vallen, gelden posities tussen deze twee kantoren als posities op kredietinstellingen binnen eigen concern.

1214 De

Kredietinstellingen buiten eigen concern kredietinstellingen

buiten

eigen

concern

betreffen

kredietinstellingen

waarmee

de

rapporterende instelling een positie kan hebben, niet vallende onder sector 1213.

1212


MFI's exclusief nationale centrale banken, kredietinstellingen en geldmarktfondsen. De ECB hanteert de (Engelse) term “other deposit-taking corporations” en definieert deze als volgt: 1. Corporations principally engaged in financial intermediation and whose business is to receive deposits and/or close substitutes for deposits from institutional units, not only from MFIs and for their own account, at least in economic terms, to grant loans and/or make investments in securities, or 2. Electronic money institutions, as defined in Article 2(1) and (2) of Directive 2009/110/EC, that are principally engaged in financial intermediation in the form of issuing electronic money. In de MFI-lijst van de ECB staat een actueel overzicht van de instellingen die tot deze categorie gerekend worden.

1220

Geldmarktfondsen

De sector geldmarktfondsen (S.123) bestaat uit alle financiële instellingen en quasivennootschappen, (met uitzondering van die welke in de subsectoren centrale bank en kredietinstellingen worden ingedeeld), die zich hoofdzakelijk bezighouden met financiële intermediatie en waar de

36

activiteiten erin bestaan aandelen of rechten van deelneming in beleggingsfondsen, die met deposito's vergelijkbare financiële titels zijn, in ontvangst te nemen van institutionele eenheden en voor eigen rekening beleggingen te verrichten, hoofdzakelijk in aandelen of rechten van deelneming in geldmarktfondsen, kortlopende schuldbewijzen, en/of deposito's. Binnen het eurogebied gevestigde geldmarktfondsen zijn opgenomen in de lijst van MFI’s.

2000

Totaal overheid en private sector

Het betreft hier het totaal van de instellingen vallende onder Overheid (sector 2100) en private sector (sector 2200).

2100

Overheid

Ingezeten eenheden met als hoofdfunctie het voortbrengen van niet-marktgoederen en -diensten bestemd voor individueel of collectief gebruik en/of de herverdeling van het nationale inkomen en het nationale vermogen. De overheid kent een uitsplitsing in twee subsectoren: centrale overheid (sector 2110) en overige overheid (sector 2120). Overige overheid is weer onder te verdelen in deelstaatoverheid (sector 2121), lagere overheid (sector 2122) en wettelijke sociale verzekeringsinstellingen (sector 2123). Op e-Line DNB (http://www.dnb.nl/statistiek/eline-dnb/monetaire-instellingen/index.jsp) staat een bestand “Sectortoekenning Nederlandse Overheid” waarin alle individuele overheidsinstellingen zijn opgenomen met een indicatie van de indeling naar sector tegenpartij.22 Het eerste tabblad bevat een onderverdeling naar Centrale Overheid, Lokale Overheid en Sociale fondsen.

2110

Centrale overheid

De centrale overheid omvat bestuursinstellingen van de staat en andere centrale instellingen waarvan de bevoegdheid zich over het gehele economische gebied uitstrekt, met uitzondering van het beheer van wettelijke sociale verzekeringsinstellingen. Onder de centrale overheid vallen het Rijk,

universiteiten, publieksrechtelijke

bedrijfsorganisaties en centrale

instellingen zonder

winstoogmerk.

Hebben MFI’s posities met internationale organen als de OECD, de NATO en de OPEC dan dienen zij die posities als hoofdregel te rubriceren onder Centrale Overheid – rest van de wereld. In de “ECB

Sector

Manual”

(staat

een

lijst

van

internationale

organen.23

Er

bestaan echter

uitzonderingen op deze regel voor dié organen die een vorm van bancaire activiteiten ondernemen (voorbeelden: IMF, BIS). Deze vallen onder MFI’s – rest van de wereld.

Classificatie Europese Investeringsbank (EIB) Naar aanleiding van besluitvorming binnen het ESCB dient de Europese Investeringsbank (EIB) ten behoeve van de minimumreserverapportage geclassificeerd te worden als “kredietinstelling in het eurogebied”. Dit betekent dat de posities met de EIB dienen te worden gerapporteerd onder

22


23

http://www.ecb.int/pub/pdf/other/mfimarketstatisticssectormanual200703en.pdf.

37

het daarvoor bestemde land Europese Investeringsbank (landcode XF), te classificeren in de sector “kredietinstellingen”. De MFI-lijst, zoals gepubliceerd op de ECB-website, is hiervoor aangepast en de EIB is hierin ook opgenomen.

Classificatie van enkele andere bekende internationale organen: -

European Financial Stabilisation Facility (EFSF): deze instelling is een overige financiële instelling (OFI) in Luxemburg en vormt dus ook een uitzondering op de lijst met internationale organen;

-

ECB: MFI in Duitsland;

-

IMF: MFI in de Verenigde Staten;

-

BIS: MFI in Zwitserland;

-

ESM: OFI met als tegenpartij XS;

-

Overige internationale organen EU uitgezonderd ECB: 4Z;

-

Overige internationale organen uitgezonderd instellingen EU: 7Z.

In geval van twijfel over de juiste classificering van een internationale instelling kan contact worden opgenomen met DNB.

2120

Overige overheid

Tot de overige overheid behoren alle overheidsinstellingen niet vallende onder de centrale overheid.

Bedoeld

worden

deelstaatoverheden,

lagere

overheden

en

wettelijke

sociale

verzekeringsinstellingen.

2121

Deelstaatoverheid

Afzonderlijke institutionele eenheden die bepaalde overheidsfuncties op een lager niveau dan de centrale overheid en op een hoger niveau dan de lagere overheid uitoefenen, met uitzondering van het

beheer

van

wettelijke

sociale

verzekeringsinstellingen

worden

omschreven

als

deelstaatoverheid. Deze sector is slechts voor een aantal landen van toepassing waaronder België, Duitsland, Spanje, Portugal en Oostenrijk.

2122

Lagere overheid

Tot de lagere overheid behoren instellingen van openbaar bestuur waarvan de bevoegdheid zich slechts tot een lokaal gedeelte van het economische gebied uitstrekt. Hiertoe behoren gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, provincies, waterschappen, verzelfstandigd onderwijs en lokale instellingen

zonder

winstoogmerk.

Het

beheer

van

de

plaatselijke

wettelijke

sociale

verzekeringsinstellingen valt hier niet onder.

2123


Wettelijke sociale verzekeringsinstellingen zijn institutionele eenheden op centraal, deelstaat- en lokaal niveau waarvan de hoofdactiviteit bestaat uit het verstrekken van sociale uitkeringen.

38

2200

Private sector

Totaal van alle instellingen niet vallende onder de sectoren MFI’s en overheid.

2201

Waarvan niet-bancair binnen eigen concern

Instellingen binnen eigen concern die niet vallen onder de sectoren MFI’s en overheid.

2210 Overige financiële instellingen De sector overige financiële intermediairs met uitzondering van verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen bestaat uit alle financiële instellingen en quasivennootschappen met als hoofdfunctie financiële intermediatie door het aangaan van verplichtingen, andere dan in chartaal geld, deposito's, aandelen in beleggingsfondsen of in verband met verzekerings-, pensioenen standaardgarantieregelingen, bij institutionele eenheden. Voorbeelden hiervan zijn gespecialiseerde financiële instellingen zoals beleggingsinstellingen, SPV's,

leasemaatschappijen,

risicokapitaal-

en

ontwikkelingskapitaalmaatschappijen

(zoals

participatiemaatschappijen), holdings die uitsluitend het beheer en de leiding hebben over een groep dochterondernemingen met de hoofdfunctie financiële intermediatie en/of het verlenen van financiële hulpdiensten (financiële holdings), vermogensbeheerders, assurantietussenpersonen, effectenmakelaars en effectenbeursinstellingen. Merk hierbij op dat holdings boven zowel financiële instellingen als niet-financiële ondernemingen worden toegerekend aan de sector OFI (meer in het bijzonder S.127, zie ook 2273 Overige OFI’s). In onderstaand kader volgt een overzicht van enkele “bekende” tegenpartijen die onder de sector OFI vallen, maar waar dat uit de naam niet snel duidelijk is. Onderstaand overzicht is niet uitputtend.

Tabel 3: Selectie belangrijke Overige Financiële Instellingen: Naam OFI ABN AMRO Commercial Finance NV

ING Lease Holding NV

ABN AMRO Lease NV

Interadvies NV

Achmea BV

LaSer Nederland BV

Aegon NV

Nationale Nederlanden Groep NV

Allianz Nederland Groep NV

NIBC Holding NV

Altera Vastgoed NV

Obvion NV

APG Treasury Center BV

PGGM Treasury Center BV

AXA Nederland BV

Quion 9 BV, e.a. Quion-entiteiten

BNP Paribas Personal Finance BV

Rabo Merchant Bank NV

Coöperatie Univé UA

Reaal Verzekeringen NV

De Goudse NV

RFS Holdings BV

De Lage Landen Trade Finance BV

Ribank NV

Delta Lloyd NV

Robeco Groep NV

EFSF

SNS Reaal NV

Eureko BV

Stichting Beheer SNS Reaal

Euronext NV

Vereniging Achmea

39

Naam OFI Generali Verzekeringsgroep NV

Vereniging Aegon

ING Groep NV

Vesteda Groep BV

In een aantal rapportageformulieren wordt de sector overige financiële instellingen (2210) verder uitgesplitst naar beleggingsinstellingen (2260), SPV’s (2271) centrale tegenpartijen (2272) en overige OFI’s (2273).

2260


De sector Beleggingsinstellingen (dat wil zeggen beleggingsmaatschappijen en beleggingsfondsen) (S.124) bestaat uit alle collectieve beleggingsprogramma's, met uitzondering van die welke in de subsector geldmarktfondsen worden ingedeeld, die zich hoofdzakelijk bezighouden met financiële intermediatie. Hun activiteiten bestaan erin aandelen of rechten van deelneming in beleggingsfondsen die geen met deposito's vergelijkbare financiële titels zijn, in ontvangst te nemen van het publiek (dat wil zeggen retail/particuliere, professionele en institutionele beleggers) en voor eigen rekening beleggingen te verrichten, hoofdzakelijk in andere financiële activa dan kortlopende financiële activa en in niet-financiële activa. Tot de beleggingsinstellingen behoren bijvoorbeeld aandelen-, obligatie-, gemengde, vastgoed- en hedgefondsen, maar ook overige fondsen zoals private equityfondsen, ETF’s en fondsen die beleggen in infrastructuur. Niet tot de beleggingsinstellingen worden gerekend zogeheten unit-linked beleggingsfondsen (ook wel verzekeringsfondsen genoemd), waarbij de beleggingen zijn gekoppeld aan verzekeringsproducten. Een beleggingsinstelling wordt als een onderneming voor collectieve belegging beschouwd als sprake is c.q. kan zijn van meer dan één belegger.

2271

Special purpose vehicles (SPV's) (Zie ook Deel 3)

Special purpose vehicles (SPV’s), oftewel lege financiële instellingen die securitisatietransacties verrichten (LFI), zijn een subsector van “overige financiële intermediairs met uitzondering van verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen (S.125)” en dienen separaat geïdentificeerd te worden.

De

subsector

SPV

bestaat

in

de

regel

uit

een

vennootschap

met

beperkte

aansprakelijkheid of een commanditaire vennootschap die met scherpomlijnde, specifieke of tijdelijke doelstellingen wordt opgericht om een financieel risico, een bepaalde belasting of een met regelgeving verband houdend risico af te zonderen. Er bestaat geen algemeen gangbare definitie van een SPV, maar de volgende kenmerken zijn typerend: a) SPV’s hebben geen werknemers en geen niet-financiële activa; b) er zijn weinig fysieke tekenen die wijzen op het bestaan van een SPV, behalve een naamplaat ter bevestiging van de plaats van registratie ervan (brievenbusentiteit); c) zij zijn altijd verbonden met een andere onderneming, vaak als dochteronderneming; d) zij worden beheerd door werknemers van een andere onderneming, die er al dan niet mee verbonden kan zijn. De ESD betaalt een vergoeding voor de haar verleende diensten en rekent op haar beurt de moedermaatschappij of een andere verbonden onderneming een vergoeding aan om deze kosten te dekken. Dit is de enige productie waarbij de ESD betrokken is, hoewel zij namens haar eigenaar vaak verplichtingen zal aangaan en 40

gewoonlijk inkomsten uit investeringen en waarderingsverschillen op de activa in haar bezit zal ontvangen.

Bij de beoordeling of een entiteit tot de SPV’s behoort, dient te worden gekeken naar de volledige structuur waarbij ook eventuele verhoudingen met andere entiteiten worden betrokken. Een essentieel criterium daarbij is dat in deze structuur uiteindelijk schuldbewijzen (effecten) of leningen

met

soortgelijke

karakteristieken

als

effecten

(bijvoorbeeld

als

het

gaat

om

verhandelbaarheid), kredietderivaten en/of garanties zijn uitgegeven ter financiering van de overdracht van activa dan wel risico’s aan de SPV.

Voor binnen het eurogebied gevestigde SPV’s kan de lijst van “Financial vehicle corporations” worden geraadpleegd op de website van de ECB.24

2272


Een centrale tegenpartij (CCP) is een entiteit die zichzelf juridisch tussen tegenpartijen plaatst bij contracten die op financiële markten worden verhandeld, en daarbij de koper wordt voor elke verkoper en de verkoper voor elke koper. Een actuele uitputtende lijst van CCP's is te vinden op de volgende website van de Europese Commissie.25 Banken die tevens clearing member zijn, zoals bijvoorbeeld Euroclear Bank, zijn weliswaar aangesloten bij clearinginstellingen, maar zelf geen CCP’s. Hetzelfde geldt ook voor banken die settlement instelling zijn.

2273

Overige OFI's

Overige financiële instellingen exclusief de beleggingsinstellingen, de centrale tegenpartijen en special purpose vehicles. Tot deze subsector behoren onder meer de financiële hulpbedrijven (S.126). Zij bestaat uit alle financiële

instellingen

en

quasivennootschappen

die

zich

hoofdzakelijk

bezighouden

met

activiteiten die nauw verband houden met financiële intermediatie, maar zelf geen financiële intermediairs zijn.

De

volgende

financiële

instellingen

en

quasivennootschappen

worden

tot

de

financiële

hulpbedrijven gerekend: a) assurantietussenpersonen, bergings- en schade-afwikkelingsbedrijven, verzekeringsen pensioenadviseurs enz.; b) leningmakelaars, effectenmakelaars, beleggingsadviseurs enz.; c) instellingen die de uitgifte van effecten verzorgen; d) instellingen met als hoofdfunctie het garanderen van wissels e.d. door middel van endossement; e) instellingen die zich bezighouden met de organisatie van transacties in derivaten en afdekkingsinstrumenten zoals swaps, opties en futures (maar deze niet zelf uitgeven); 24

http://www.ecb.int/stats/money/mfi/html/index.en.html.

25

http://mifiddatabase.esma.europa.eu/Index.aspx?%20sectionlinks_id=24&language=0&pageName=CEN.

41

f)

instellingen die de infrastructuur voor financiële markten verzorgen;

g) centrale toezichthoudende organen voor financiële intermediairs en financiële markten, voor zover deze als afzonderlijke institutionele eenheden kunnen worden aangemerkt; h) beheerders van pensioenfondsen, beleggingsinstellingen enz.; i)

effectenbeurs- en verzekeringsbeursinstellingen;

j)

instellingen zonder winstoogmerk met eigen rechtspersoonlijkheid die diensten aan financiële

instellingen

verlenen,

maar

die

zich

niet

bezighouden

met

financiële

intermediatie; k) betalingsinstellingen (die betalingen tussen koper en verkoper vergemakkelijken).

Daarnaast worden ook de financiële instellingen en kredietverstrekkers binnen concernverband (S.127)

tot

de

overige

OFI’s

gerekend.

Zij

bestaat

uit

alle

financiële

instellingen

en

quasivennootschappen die zich noch met financiële intermediatie, noch met het verlenen van financiële hulpdiensten bezighouden en waarvan het merendeel van hetzij de activa hetzij de passiva niet op open markten wordt verhandeld. Met name de volgende financiële instellingen en quasivennootschappen worden in deze subsector ingedeeld: a) eenheden met rechtspersoonlijkheid zoals trusts, nalatenschappen, derdenrekeningen, of brievenbusmaatschappijen; b) holdings die een zeggenschapsbelang bezitten in een groep dochterondernemingen en waarvan de hoofdactiviteit bestaat in het bezitten van de groep zonder dat andere diensten worden verleend aan de ondernemingen waarin zij dat belang bezitten, met andere woorden zij besturen of beheren geen andere eenheden; Onderstaand volgt een, met het CBS afgestemde, lijst van holding companies die tot de sector S.127 gerekend worden. Zij mogen dus niet onder sector S.11 (niet-financiële instellingen) gerapporteerd worden. De lijst zal regelmatig geactualiseerd worden. c) SPE's die als institutionele eenheden worden aangemerkt en op open markten financiële middelen aantrekken ten behoeve van hun moedermaatschappij; d) eenheden die uitsluitend met eigen financiële middelen of met door een sponsor verstrekte middelen financiële diensten verlenen aan een reeks cliënten en die het financiële risico van het in gebreke blijven van de schuldenaar op zich nemen. Dit zijn bijvoorbeeld kredietverstrekkers, instellingen die leningen aan studenten of voor buitenlandse handel verstrekken en daarvoor gebruikmaken van financiële middelen die zij van een sponsor zoals een overheidsinstelling of een instelling zonder winstoogmerk hebben ontvangen, en pandhuizen die zich hoofdzakelijk bezighouden met het verstrekken van leningen. e) overheidsfondsen

voor

specifieke

doeleinden,

gewoonlijk

staatsinvesteringsfondsen

genoemd, indien zij als financiële instelling worden ingedeeld.

Ook het EFSF valt onder 2273 (zie boven Classificatie van enkele andere bekende internationale organen).

42

Tabel 4: Selectie Holding Companies (S.127)26 Juridische Naam

Handelsnaam

KvkNummer

Al Avocado Holding

Al Avocado Holding

59163569

BDT Oak Acquisition B.V.

BDT Oak Acquisition B.V.

58458190

Deutsche Telekom Europe BV

Deutsche Telekom Europe BV

33298220

Exact Holding N.V.

Exact Holding N.V.

27234422

Fleet Investment B.V.

Fleet Investment B.V.

34337225

Global Mobility Holding B.V.

Global Mobility Holding B.V.

34212388

Koninklijke Wessanen N.V.

Koninklijke Wessanen N.V.

33145851

L'Arche Green N.V.

L'Arche Green N.V.

34267750

MediaArena Newco BV

MediaArena Newco BV

61146129

MediArena Acquisition BV

MediArena Acquisition BV

61151955

MediArena BV

MediArena BV

61165263

MediArena Holding BV

MediArena Holding BV

61141666

Nutreco N.V.

Nutreco N.V.

16074305

Ordina N.V.

Ordina N.V.

30077528

Royal Dutch Shell Plc

Royal Dutch Shell Plc

34179503

RWE Benelux Holding B.V.

RWE Benelux Holding B.V.

34350506

RWE Finance B.V.

RWE Finance B.V.

34151116

Sligro Food Group N.V.

Sligro Food Group N.V.

16045002

Wavin N.V.

Wavin N.V.

05078970

2221


2222

Pensioenfondsen

Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen worden gedefinieerd als financiële vennootschappen en quasi-vennootschappen met als hoofdfunctie financiële intermediatie ten gevolge van risicospreiding. Het betreft hier zowel onder toezicht-, als niet onder toezicht staande pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen. Bij verzekeringsinstellingen kan met name gedacht worden aan levens-, schade- en herverzekeringsmaatschappijen als ook aan spaar- en jaarkassen. Tevens behoren daartoe particulier georganiseerde sociale verzekeringsinstellingen, die sociale verzekeringsregelingen uitvoeren die buiten de invloedsfeer van de overheid vallen. Holdings van verzekeringsinstellingen die zelf geen verzekeringsactiviteiten uitvoeren, vallen niet onder deze sector maar onder de sector Overige financiële instellingen (2273). Overzichten (lijsten) van verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen die in Nederland actief zijn, inclusief plaats van vestiging, zijn beschikbaar op de website van DNB onder respectievelijk (her)verzekeraars en pensioenfondsen.27

26 De lijst van ‘holding companies’ (S.127) wordt regelmatig herzien als gevolg van voortschrijdend inzicht of economische transacties (bijvoorbeeld een overname of oprichting). DNB zal de rapporterende instellingen regelmatig voorzien van een actuele lijst. 27 http://www.dnb.nl/toezichtprofessioneel/de-consument-en-toezicht/registers/index.jsp.

43

2240 Niet-financiële bedrijven De sector niet-financiële vennootschappen (S.11) bestaat uit institutionele eenheden met eigen rechtspersoonlijkheid die marktproducent zijn en van wie de hoofdactiviteit bestaat in de productie van goederen en niet-financiële diensten. De sector niet-financiële vennootschappen omvat tevens niet-financiële quasivennootschappen.

Hieronder vallen ook hoofdkantoren met zeggenschap over een groep ondernemingen die marktproducent zijn, waarbij de voornaamste activiteit van de groep als geheel (op basis van de toegevoegde waarde) bestaat in de productie van goederen en niet-financiële diensten. Hoofdkantoren kunnen worden gedefinieerd als het toezicht op en het beheer van andere eenheden van de onderneming; de strategische of organisatorische planning en de besluitvorming van de onderneming; de operationele controle en het beheer van de dagelijkse werkzaamheden van hun verbonden eenheden.

Een holding die de activa van dochterondernemingen in bezit heeft, maar geen beheersactiviteiten verricht, is een financiële instelling binnen concernverband (S.127) en wordt als financiële instelling ingedeeld. Hiermee verschilt een holding dus van een hoofdkantoor. Een holding kan worden gedefinieerd als een entiteit die de activa bezit van (een zeggenschapsbelang bezit in) een groep dochterondernemingen en waarvan de hoofdactiviteit bestaat in het bezitten van de groep. De holdings in deze klasse verlenen geen andere diensten aan de ondernemingen waarin zij een belang hebben, dat wil zeggen zij besturen of beheren geen andere eenheden.

In geval van vennootschappen met diverse bedrijfsactiviteiten wordt de sectortoekenning bepaald door de handelsactiviteit waarmee minimaal 50% van de toegevoegde waarde wordt behaald. Daarnaast gelden de volgende specifieke regels omtrent bekende twijfelgevallen: •

Kasgeldvennootschappen maken geen deel uit van niet-financiële bedrijven, maar van OFI's. Bij het ontstaan van een kasgeldvennootschap vanuit een niet-financieel bedrijf dient een herclassificatie plaats te vinden.

•

Holdings of andere “controlerende” vennootschappen worden toegerekend aan de sector niet-financiële bedrijven als minimaal 50% van de toegevoegde waarde van de diverse dochterondernemingen wordt behaald door activiteiten die bestaan uit de productie van goederen of niet-financiële diensten. Indien minder dan 50% toegevoegde waarde: toerekenen aan OFI’s.

Niet-financiële bedrijven zijn verder onder te verdelen in niet-financiële particuliere bedrijven en niet-financiële publieke bedrijven.

2241 Niet-financiële particuliere bedrijven Alle

private

instellingen,

instituten of fondsen die

zich bezighouden met

niet-financiële

dienstverlening of met de productie van goederen, met als oogmerk het maken van winst, dienen onder deze kolom te worden gerubriceerd. Hieronder vallen onder andere alle beursgenoteerde bedrijven (met uitzondering van OFI’s, zie boven), overige BV’s, firma’s en particuliere NV’s (meer

44

dan 50% particulier bezit). Ook woningbouwcorporaties en private ziekenhuizen worden gezien als niet-financiële particuliere bedrijven.

2242 Niet-financiële publieke bedrijven Alle publieke instellingen, instituten of fondsen die zich bezighouden met niet-financiële dienstverlening of met de productie van goederen, met als oogmerk het maken van winst, dienen onder deze kolom te worden gerubriceerd. Hieronder vallen alle ondernemingen met meer dan 50% publiek/overheids bezit, zoals spoorwegen, luchthavens, publieke ziekenhuizen en dergelijke.

2250

Huishoudens

Het totaal van de particuliere huishoudens en de instellingen zonder winstoogmerk (IZW’s) ten behoeve van huishoudens.

2251


De institutionele sector van de economie die alle natuurlijke personen in huishoudens omvat die langer dan een jaar in Nederland verblijven ongeacht hun nationaliteit. Omgekeerd worden Nederlanders die langer dan een jaar in het buitenland verblijven niet tot deze sector gerekend.

De sector huishoudens omvat niet alleen op zichzelf of in gezinsverband wonende personen, maar ook personen in verpleeginrichtingen, bejaardentehuizen, gevangenissen en internaten. Indien de tot de huishoudens gerekende personen een eigen bedrijf hebben, wordt dit bedrijf ook tot de huishoudens gerekend. Dit is het geval bij de zelfstandigen en de eigenwoningbezitters. Freelancers of Zelfstandigen Zonder Personeel (zzp'ers) opereren veelal vanuit een eenmanszaak en vallen om die reden dus onder de huishoudens. Ook vrije beroepsbeoefenaren (zoals advocaten, notarissen, huisartsen, medisch specialisten, kunstenaars, tandartsen, accountants enz.) vallen onder huishoudens, tenzij ze hun activiteiten vanuit een rechtspersoon ontplooien. Grote,

zelfstandig

opererende

ondernemingen

zonder

rechtspersoonlijkheid

(quasi-

vennootschappen) behoren echter tot de sector niet-financiële vennootschappen of de sector financiële instellingen.

2252

Instellingen zonder winstoogmerk (IZW’s) ten behoeve van huishoudens

De sector instellingen zonder winstoogmerk (IZW's) ten behoeve van huishoudens (S.15) bestaat uit IZW's met rechtspersoonlijkheid die werken ten behoeve van huishoudens en die particuliere niet-marktproducent zijn. De voornaamste middelen van deze instellingen zijn vrijwillige bijdragen, in geld of in natura, van huishoudens in hun hoedanigheid van consument, betalingen door de overheid en inkomen uit vermogen. De sector IZW’s ten behoeve van huishoudens omvat met name de volgende instellingen die niet-marktgoederen en -diensten aan huishoudens leveren: a.

vakbonden,

beroepsorganisaties,

wetenschappelijke

verenigingen,

consumenten-

verenigingen, politieke partijen, kerkgenootschappen en religieuze organisaties (inclusief die welke door de overheid worden gefinancierd, maar waarover de overheid geen zeggenschap heeft), sociale, culturele, recreatieve en sportverenigingen; en

45

b. liefdadigheidsinstellingen en hulporganisaties die worden gefinancierd door vrijwillige bijdragen in geld of in natura van andere institutionele eenheden. 9000 Totaal sectoren Deze post betreft het totaal van alle instellingen vallende onder de sectoren MFI’s, overheid en private sector.

9998 Niet toe te rekenen Onder deze “sector” dienen balansposten te worden verantwoord die niet naar een bepaald land of sector kunnen worden toegerekend.

9999 Totaal generaal Totaal generaal omvat het totaal van alle sectoren (9000) inclusief het niet toe te rekenen deel (9998)

46

Tabel 5: Schema sectorclassificatie SBI2008 actueel28

Omschrijving

64.11

Institutionele sector

SE-codering

Centrale banken

S.121

1110 Centrale bank

Overige geldscheppende financiële instellingen

S.122

1211 Kredietinstellingen

64.20

Financiële holdings

S.125

2213 OFI’s ex CCP/SPV

64.30.x


S.123

1220 Geldmarktfondsen

S.124

2260 Beleggingsinstellingen

S.123

2271 SPV

64.19.x

64.9x.x

66.xx.x

29

Nadere uitsplitsing

Kredietverstrekking en overige financiële intermediatie Overige financiële dienstverlening

65.1x.x

Verzekeringen

65.2x

Herverzekering

65.3x.x

Pensioenfondsen

84.x

Openbaar bestuur, overheidsdiensten en verplichte sociale verzekeringen

2272 CCP 2273 Overige OFI’s Met rechtspersoon

S.126

2273 Overige OFI’s

Zelfstandige, zonder rechtspersoon

S.14

2251 Particuliere huishoudens

Quasivennootschap, zonder rechtspersoon

S.126

2273 Overige OFI’s

S.128

2221 Verzekeringsinstellingen

S.129

2222 Pensioenfondsen

S.1311

2110 Centrale overheid

S.1313

2121 Deelstaat overheid

S.1314

2122 Lagere overheid

Zie bestand “Sectortoekenning Nederlandse Overheid”

85.x

Onderwijs

Rest

Zie bestand “Sectortoekenning Nederlandse Overheid”

2123 Wettelijke sociale verzekeringsinstellingen S.1311

2110 Centrale overheid

S.1313

2122 Lagere overheid

S.1314

2123 Wettelijke sociale verzekeringsinstellingen

Eenmanszaak, rederij, maatschap, samenwerkingsovereenkomst, VOF, commanditaire vennootschap, NV of BV in oprichting

S.14

2251 Particuliere huishoudens

Vereniging, kerk, stichting

Zonder marktoutput

S.15

2252 IZW ten behoeve van huishoudens

Overig

Overheidsbedrijf, niet genoemd in overheidsbestand

S.11001 nietfinancieel overheidsbedrijf

2242 Niet financiële publieke bedrijven

Overig

S.11002 nietfinancieel particulier bedrijf

2241 Niet financiële particuliere bedrijven

28

Link SBI: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/methoden/classificaties/overzicht/sbi/sbi-2008/default.htm.

29

‘x’ betekent hier: alle digits die op deze positie voorkomen

47

Deel 3: Rapportageformulieren Inleiding

In de SE-rapportage moeten gegevens over securitisaties, anderszins overgedragen leningen (en overige overdrachten) en over in Nederland gevestigde SPV’s worden verstrekt. De te verstrekken gegevens zijn opgenomen in drie formulierensets: •

Maandformulier 9013 (inbegrepen in de set van formulier 9001); hierop moeten op maandbasis gegevens worden gerapporteerd over leningen die vanuit de balans van het binnenlands MFI-bedrijf via een zogeheten “true sale” (ofwel traditionele) constructie worden

gesecuritiseerd

of

anderszins

worden

overgedragen

(maar

niet

via

een

synthetische securitisatie); •

Kwartaalformulier 9013 (inbegrepen in de set van formulier 9001); hierop moeten op kwartaalbasis gegevens worden gerapporteerd over leningen die vanuit de balans van het binnenlands MFI-bedrijf via een zogeheten “true sale” (ofwel traditionele) constructie worden gesecuritiseerd of anderszins worden overgedragen (maar niet via een synthetische securitisatie);

•

Kwartaalformulier 7001; hierop moeten op kwartaalbasis aanvullende gegevens worden gerapporteerd over de volledige balans van Nederlandse SPV’s. Dit omvat dan niet alleen de aanvullende balansgegevens voor SPV’s met “true sale” securitisaties, maar ook alle SPV-gegevens

voor

eventuele

synthetische,

verzekeringsgerelateerde

en

overige

securitisaties. SPV’s die ook een zogeheten Bijzondere Financiële Instelling (zie paragraaf “Definities en voorschriften onder SPV’s die ook een BFI zijn”) zijn, maar geen activa hebben overgenomen vanuit het Nederlandse MFI-bedrijf, moeten niet mee worden gerapporteerd. Als een BFI-SPV wel activa overneemt vanuit het Nederlandse MFI-bedrijf moet die wel worden meegenomen (mede vanwege de consistentie met de 9013rapportage). Hieronder wordt eerst een definitie gegeven van de voor deze formulierensets toepassing zijnde begrippen SPV en securitisatie. Vervolgens wordt de samenhang tussen 9013 en 7001 toegelicht. Daarna wordt afzonderlijk ingegaan op de formulieren.

Definities van SPV, securitisatie en anderszins overgedragen leningen

Voor rapportage van gegevens over securitisaties op 9013 en 7001 gelden de onderstaande definities van SPV en securitisatie.

SPV Een vehikel dat in het kader van een securitisatietransactie activa en/of kredietrisico en/of verzekeringsrisico

overneemt

en

effecten,

eenheden

van

securitisatiefondsen,

andere

schuldbewijzen en/of financiële derivaten uitgeeft dan wel eigenaar is van onderliggende activa.

48

De SPV is gevrijwaard van het risico van faillissement of een andere vorm van in gebreke blijven van de originator.

Bij de beoordeling of een entiteit onder de definitie valt, dient te worden gekeken naar de volledige structuur waarbij ook eventuele verhoudingen met andere entiteiten worden betrokken. Een essentieel criterium daarbij is dat in deze structuur uiteindelijk schuldbewijzen (effecten) of leningen

met

soortgelijke

karakteristieken

als

effecten

(bijvoorbeeld

als

het

gaat

om

verhandelbaarheid), kredietderivaten en/of garanties zijn uitgegeven ter financiering van de overdracht van activa dan wel risico’s.

Niet tot de SPV’s behoren: •

MFI’s in de zin van artikel 1 van Verordening (EG) nr. 1071/2013 (ECB/2013/33);

•

beleggingsinstellingen in de zin van artikel 1 van Verordening (EG) nr. 1073/2013 van de Europese Centrale Bank van 18 oktober 2013 houdende statistieken betreffende de activa en passiva van beleggingsfondsen (ECB/2013/38);

•

zogeheten Covered Bond Companies waaraan het onderpand bij uitgegeven “covered bonds” (gedekte obligaties) kan worden overgedragen of is overgedragen. “Covered bonds” worden namelijk geëmitteerd door banken. Rentebetaling en aflossing van deze effecten zijn directe, onvoorwaardelijke verplichtingen van de “originator’;

•

entiteiten die (onderhandse) leningen opnemen die niet zijn toegelaten tot verhandeling op gereguleerde markten, niet in aanmerking komen voor herfinancieringsoperaties door centrale banken, niet van een kredietbeoordeling zijn voorzien door een externe kredietbeoordelaar en niet gedistribueerd zijn door middel van onderhandse plaatsingen aan vijf of meer onderscheiden crediteuren;

•

instellingen die hoofdzakelijk handelen als eerste kredietverstrekker (“first lender”) en zelf de leningen creëren (derhalve niet overnemen van een eerdere kredietverlener).

Als bij een securitisatieprogramma meerdere ondernemingen betrokken zijn, bijvoorbeeld in geval van afzonderlijke “issuing” en “asset purchasing” companies of master-trust structuren, moet in het kader van deze rapportage elk van deze ondernemingen als SPV worden aangemerkt.

Securitisatie Een techniek waarbij een activum of een pool van activa door een originator wordt overgedragen aan een afgescheiden entiteit en/of het kredietrisico daarvan en/of verzekeringsrisico wordt overgedragen door middel van uitgifte van effecten, eenheden van securitisatiefondsen, andere schuldbewijzen, financiële derivaten en/of andere gelijkwaardige mechanismen. Transacties waarbij sprake is van uitgifte van covered bonds door banken worden niet tot securitisaties gerekend.

Anderszins overgedragen leningen Dit zijn leningen die niet via een klassieke securitisatie worden overgedragen aan of verworven van een andere entiteit zijnde niet-SPV’s. Onder niet-SPV’s vallen onder andere binnenlandse

49

MFI’s, buitenlandse MFI’s en niet-MFI tegenpartijen. Leningen die worden overgedragen als resultaat van een splitsing van de informatieplichtige, of van een fusie of overname waarbij de informatieplichtige of een andere binnenlandse MFI is betrokken, worden hierin niet meegenomen.

Voor volledige definities van SPV en securitisatie wordt verwezen naar artikel 1 van ECBVerordening (EG) Nr. 1075/2013 over de verzameling en opstelling van statistieken betreffende activa en passiva van Special purpose vehicles (SPV's) die securitisatietransacties verrichten (ECB/2013/40), zie annex.

Samenhang tussen 9013 en 7001

Op 9013 moeten data (stromen en standen) over gesecuritiseerde leningen worden gerapporteerd voor zover deze vanuit het binnenlandse MFI-bedrijf in principe een afstoting aan dan wel terugname van een SPV inhouden. Dit betreft in hoofdzaak leningen die in het kader van een true sale transactie (daadwerkelijke overdracht, ook wel traditioneel genoemd) worden gesecuritiseerd. Leningen die in andere securitisatieconstructies daadwerkelijk worden overgedragen en van de MFI-balans worden verwijderd, behoren hier ook toe. Leningen die door middel van een synthetische securitisatie worden gesecuritiseerd vallen hier echter niet onder, omdat leningen daarbij niet worden afgestoten (alleen de kredietrisico’s) maar op de MFI-balans blijven staan. De op 9013 gerapporteerde standgegevens over gesecuritiseerde leningen die door het binnenlandse MFI-bedrijf aan Nederlandse SPV’s zijn overgedragen, worden gebruikt voor de opstelling van de SPV-statistiek. De benodigde aanvullende gegevens worden op 7001 opgevraagd. Dit betreft met name data over gesecuritiseerde leningen die afkomstig zijn van een andere originator dan het binnenlandse MFIbedrijf, overige balansposten voor de SPV’s met een “true sale”-karakter (voor zowel standen als transacties) en alle posten voor SPV’s met een synthetische en overige securitisatieconstructie (voor zowel standen als transacties). In onderstaande figuur is de samenhang tussen de gevraagde gegevens over securitisaties op 9013 en over SPV’s op 7001 grafisch weergegeven.

50

De samenhang tussen de verschillende rapportage formulieren kunnen het beste inzichtelijk worden gemaakt door een zogenoemd reconciliatieoverzicht. Hierin wordt schematisch aangegeven hoe de stand van een balanspost zich gedurende een rapportageperiode ontwikkeld. Oftewel wat is de beginstand van een balanspost, welke stroomcomponenten hebben invloed op deze stand en tot welke eindstand resulteert dit.

Voorbeeld 1: De reconciliatie van woninghypotheken op de MFI balans. Alle elementen die van invloed zijn op de stand van woninghypotheken worden separaat onderscheiden; gerapporteerde data in de formulieren 9001, 9007 en 9013 worden hiermee in samenhang beoordeeld met uiteindelijk de transactie als resultante (kolom 8). Deze transactie bestaat uit het saldo van eventueel nieuwe verstrekte woninghypotheken door de MFI en aflossingen door de huishoudens. Leningen en deposito's verstrekt door OMFIs - reconciliatie Cijfers in miljoenen euro´s (tenzij anders aangegeven) Balanspost: Rapporteur: Subpost: Tegensector: Landengroep:

WON-HYP HUISH Nederland


Beginstand = einds tand t-1

Reclassification

Afschrijving



9001HK1

Analyse Mbs

9007

9013HK1

9013HK1

Bron:



9013HK1

9013HK1

Transactie

Eindstand

Resultante

9001HK1

(9-1-2+3+4-5+6-7)

1

2

3

4

5

51

6

7

8

9

Voorbeeld 2: De reconciliatie van woninghypotheken op de SPV balans die voor de MFI worden beheerd. Alle elementen die van invloed zijn op de stand van woninghypotheken bij de MFI worden separaat onderscheiden; gerapporteerde data in het formulier 9013 (Hoofdkenmerk 1 en 3) worden hiermee in samenhang beoordeeld met uiteindelijk de transactie als resultante (kolom 5).

Relatie tussen 9001 en 9013 met betrekking tot derecognized/not derecognized In de SE-rapportages moeten de gegevens over gesecuritiseerde leningen aansluiten bij de jaarrekening van het MFI-bedrijf. Hierbij moet het gaan om de enkelvoudige (vennootschappelijke) jaarrekening en niet om de geconsolideerde jaarrekening van het concern waarvan de MFI eventueel onderdeel van uitmaakt. Als in de enkelvoudige jaarrekening de gesecuritiseerde leningen “not derecognized” zijn, moet dit ook gelden voor de gegevens in de formulieren 9013 en 9001. De systematiek voor gesecuritiseerde leningen wordt in onderstaande tabel weergegeven.

Tabel 6: Rapportage van gesecuritiseerde leningen Rapportage op formulier

Als derecognised

Als not derecognised

(Met effect op MFI-balans) (van balans verwijderd)

(Zonder effect op MFI-balans) (van balans verwijderd)

9001

Nee

Ja

9013

HK1: stromen*

HK2: stromen

HK3: standen

HK4: standen

*Betreft brutostromen: verkopen en terugkopen in kader van securitisaties

52

Formulier

9013

Titel

MFI securitisaties standen en stromen

Hoofdkenmerk 1

Brutostromen met effect op de MFI-balans (verkoop / terugkoop)

Hoofdkenmerk 2

Nettostromen zonder effect op de MFI-balans

Hoofdkenmerk 3

Standen bij SPV’s van door de MFI gesecuritiseerde leningen die van de MFI-balans zijn verwijderd

Hoofdkenmerk 4

Standen van gesecuritiseerde leningen die niet van de MFI-balans zijn verwijderd. Voor de toepassing van dit rapportageformulier betekent “verwijdering uit de balans” de verwijdering van een lening of een deel daarvan uit de overeenkomstig in 9001HK1 gerapporteerde standen.

Rapportage populatie

Grootste banken en kleinere banken met securitisaties

Frequentie

Maand voor grootste banken Kwartaal voor kleinere banken met securitisaties

Inzendtermijn

11e /12e werkdag na afloop van de verslagperiode

Inleiding

Wanneer vanuit de balans van het binnenlands MFI-bedrijf leningen worden gesecuritiseerd of anderszins worden overgedragen, heeft dit een invloed op de ontwikkeling van balansposten in de monetaire statistiek. Om de effecten van securitisaties/overdrachten te kunnen monitoren en deze cijfers in de monetaire statistiek te kunnen schonen voor deze transacties, worden standen/of stroomgegevens over gesecuritiseerde en anderszins overgedragen leningen gevraagd op formulier 9013. De standgegevens worden tevens gebruikt voor de opstelling van de statistiek over Nederlandse SPV’s.

Alle gegevens op 9013 moeten worden uitgesplitst naar land en sector van de tegenpartij van de lening (leningnemer). Voor land van tegenpartij moeten de gegevens door middel van keuzemogelijkheden bij de variant “land tegenpartij” worden geclassificeerd naar Nederland, overig eurogebied en rest van de wereld. Voor de sector van de tegenpartij moet binnen deze landengroepen via de kolommen op het formulier de uitsplitsing worden gemaakt.

Leningen die worden afgestoten tijdens de “warehousing”-fase in een securitisatie (wanneer de securitisatie nog niet voltooid is omdat effecten of soortgelijke instrumenten nog niet zijn uitgegeven) worden behandeld alsof ze al gesecuritiseerd zijn.

Waarderingsvoorschriften voor 9013 De leningen op formulier 9013 moeten worden gerapporteerd tegen de uitstaande hoofdsom (nominale waarde). Dit geldt zowel voor de standen als de stromen. Eventuele afschrijvingen vóór de overdracht (maar niet herwaarderingen) dienen hierop in mindering te zijn gebracht.

53

Brutostromen met effect op de MFI-balans (9013HK1)

In 9013HK1 dienen alleen transacties (securitisaties en anderszins overgedragen leningen) te worden gerapporteerd met effect op de gerapporteerde standen van leningen op de MFI-balans. Deze transacties dienen analoog aan 9001HK1 te worden uitgesplitst naar land/sector van de tegenpartij (leningnemer) door middel van de variant “land tegenpartij”. Voor de berekening van de nettostromen van deze transacties en de monitoring van de brutostromen dienen de transacties van leningen in twee brutocomponenten te worden gerapporteerd: bruto-verkoop (ook wel derecognition genoemd) en bruto-terugkoop (ook wel rerecognition genoemd). Deze twee componenten worden in e-Line DNB in de variant “brutostroom” gepresenteerd. Aflossingen op gesecuritiseerde leningen dienen niet als brutostroom te worden gerapporteerd. In 9013HK1 dient tevens te worden aangegeven of er sprake is van overdracht naar een SPV en in welk land de SPV of overige tegenpartij (niet-SPV) is gevestigd. Door middel van de variant “land (niet-) SPV” wordt onderscheid gemaakt naar SPV’s in het eurogebied (per euroland te rapporteren), SPV’s buiten het eurogebied (rest van de wereld), overige tegenpartijen (niet-SPV’s) en overdrachten aan MFI’s in het overig eurogebied (let op dat overdrachten aan MFI’s in het overig eurogebied een waarvan-post zijn van overdrachten aan niet-SPV’s). Dit onderscheid is sluitend gemaakt. Dat wil zeggen: alle securitisaties/overdrachten van leningen met effect op de MFI-balans kunnen en moeten worden gerapporteerd (zonder “waarvan”-delen) en tellen per saldo op tot het totaal aan overdrachten/securitisaties in de betreffende rapportageperiode. Samengevat: in 9013HK1 is sprake van drie varianten: (1) land tegenpartij, (2) verkoop/ terugkoop en (3) land van vestiging (niet-)SPV.30

30

In het Handboek worden ook variantnummers gehanteerd. In e-Line DNB zijn deze nummers niet zichtbaar, maar de volgorde waarop de varianten worden getoond, komt wel hiermee overeen.

54

Voorbeeld 1 In februari 2011 verkoopt/securitiseert een Nederlandse MFI woninghypotheken ter waarde van 500 miljoen euro en draagt deze daadwerkelijk over aan een Luxemburgse SPV. De gesecuritiseerde activa betreffen woninghypotheken met een oorspronkelijke looptijd langer dan 5 jaar, verstrekt aan Nederlandse huishoudens. Hiervoor moet op 9013HK1 het volgende worden gerapporteerd: •

variant 1, land tegenpartij: Nederland

•

variant 2, bruto-stroom: Bruto-verkoop van gesecuritiseerde of anderszins overgedragen leningen (“derecognition”)

•

variant 3, land (niet-)SPV: SPV’s in Luxemburg

•

post 06.510 – 0.070.0, kolom 2250 TRA (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 500.

Deze transactie heeft invloed op de uitstaande woninghypotheken op de MFI-balans; zie onderstaande reconciliatie-overzicht, bekeken vanuit de MFI (figuur 1).

Figuur 1 Leningen en deposito's verstrekt door OMFIs - reconciliatie Cijfers in miljoenen euro´s (tenzij anders aangegeven) Balanspost: Rapporteur: Subpost: Tegensector: Landengroep:

Verstrekte leningen en deposito's x WON-HYP HUISH Nederland


Beginstand = eindstand t-1

Reclassification

Afschrijving



9001HK1

Analyse Mbs

9007

9013HK1

9013HK1

Bron:


9013HK1

9013HK1

Transactie

Eindstand

Resultante

9001HK1

(9-1-2+3+4-5+6-7)

1

2

3

Oorpronkelijke looptijd: Alle looptijden

2011 jan. feb.

3.000 2.900

4

5

6

7

8

9

06.000 - 0.000.0

-100 100

500

2.900 2.500

Bij de overdracht van de woninghypotheken van de MFI naar de SPV worden uiteraard de uitstaande bedragen aan woninghypotheken op de SPV-balans beïnvloed. Zie onderstaand reconciliatie-overzicht, bekeken vanuit de SPV (figuur 2).

Figuur 2

55

Voorbeeld 2 In maart 2011 koopt een Nederlandse MFI woninghypotheken met een oorspronkelijke looptijd langer dan 5 jaar terug ter waarde van € 300 miljoen, die worden opgenomen op de MFI-balans. Het betreft woninghypotheken verstrekt aan Nederlandse huishoudens. De betreffende kredieten waren eerder gesecuritiseerd naar een Britse SPV. Hiervoor moet op 9013HK1 het volgende worden gerapporteerd: •


•

variant 2, bruto-stroom: Bruto-terugkoop van eerder gesecuritiseerde of anderszins overgedragen leningen (“rerecognition”)

•

variant 3, land (niet-)SPV: SPV’s in Rest van de wereld

•


De terugkoop is zichtbaar in de reconciliatie, bekeken vanuit de MFI (figuur 3) en vanuit de SPV (figuur 4).

Figuur 3

Leningen en deposito's verstrekt door OMFIs - reconciliatie Cijfers in miljoenen euro´s (tenzij anders aangegeven) Balanspost: Rapporteur: Subpost: Tegensector: Landengroep:

Verstrekte leningen en deposito's x WON-HYP HUISH Nederland

Reconciliatiecom ponent:


Reclassification

Afschrijving



9001HK1

Analyse Mbs

9007

9013HK1

9013HK1

Bron:


9013HK1

9013HK1

Transactie

Eindstand

Resultante

9001HK1

(9-1-2+3+4-5+6-7)

1

2

3


2011 jan. feb. m rt.

3.000 2.900 2.500

4

5

6

7

8

9

06.000 - 0.000.0

500 300

Figuur 4

56

-100 100 -50

2.900 2.500 2.750

Voorbeeld 3 In april 2011 draagt een Nederlandse MFI woninghypotheken met een oorspronkelijke looptijd langer dan 5 jaar over aan een MFI in Duitsland ter waarde van € 200 miljoen. Het betreft woninghypotheken verstrekt aan Nederlandse huishoudens. Hiervoor moet op 9013HK1 het volgende worden gerapporteerd: •


•

variant 2, bruto-stroom: Bruto-verkoop van eerder gesecuritiseerde of anderszins overgedragen leningen (“rerecognition”)

•

variant 3, land (niet-)SPV; twee varianten dienen hierbij gerapporteerd te worden namelijk:

•

-

Niet-SPV's zijnde MFI's in het eurogebied;

-

Niet-SPV's ongeacht plaats van vestiging.


De verkoop is zichtbaar in de reconciliatie, bekeken vanuit de MFI (figuur 5). Voor de SPV balans heeft deze stroom geen invloed omdat de woninghypotheken niet naar een SPV zijn verkocht.

Figuur 5

Leningen en deposito's verstrekt door OMFIs - reconciliatie Cijfers in miljoenen euro´s (tenzij anders aangegeven) Balanspost: Rapporteur: Subpost: Tegensector: Landengroep:


Reconciliatiecom ponent:


Reclassification

Afschrijving



9001HK1

Analyse Mbs

9007

9013HK1

9013HK1

Bron:

WON-HYP HUISH Nederland Overdracht Overdracht naar niet-SPVs van niet-SPVs (verkoop) (terugkoop)

9013HK1

9013HK1

Transactie

Eindstand

Resultante

9001HK1

(9-1-2+3+4-5+6-7)

1

2

3


2011 jan. feb. m rt. apr.

3.000 2.900 2.500 2.750

4

5

6

7

8

9

06.000 - 0.000.0

500 300 200

57

-100 100 -50 -50

2.900 2.500 2.750 2.500

Nettostromen zonder effect op de MFI-balans (9013HK2)

In 9013HK2 dienen MFI’s die IAS 39 of soortgelijke jaarrekeningregels in de SE-rapportage toepassen, transactiegegevens te rapporteren over leningen die zijn afgestoten maar die niet van de MFI-balans zijn verwijderd. Het gaat hier om “true sale” (ofwel traditionele) securitisaties die geen effect hebben op de gerapporteerde standen van leningen op de MFI-balans (ook wel not derecognition genoemd); deze securitisaties komen daarmee ook niet voor als een stroomcomponent in de reconciliatie, bekeken vanuit de MFI (figuur 1). Transacties voortvloeiend uit synthetische securitisaties dienen hier dus niet te worden meegenomen. In tegenstelling tot 9013HK1, waar de nettostromen gesplitst gerapporteerd worden naar twee bruto-componenten, dient in 9013HK2 een nettostroom te worden gerapporteerd. Het gaat hier om het saldo van afstotingen en verwervingen die geen effect hebben op de gerapporteerde standen van leningen in 9001HK1, dat wil zeggen afstotingen die geen verwijdering uit de balans inhouden en verwervingen die geen opname of wederopname op de balans inhouden. Aflossingen op gesecuritiseerde leningen dienen niet in de nettostroom te worden gerapporteerd.

Formulier 9013HK2 kent twee varianten: •

het land van de tegenpartij (leningnemer), wat dient te worden aangegeven in drie landengroepen: Nederland, Overig eurogebied en Rest van de wereld;

•

het land van vestiging van de SPV of niet-SPV: hierbij wordt onderscheid gemaakt naar SPV’s in het eurogebied (per euroland te rapporteren), SPV’s buiten het eurogebied (rest van de wereld) en overige tegenpartijen (niet-SPV’s).

Uitgaande van de twee eerder genoemde voorbeelden van een securitisatie van 500 miljoen euro (verkoop naar SPV) en terugkoop van 300 miljoen euro maar aannemende dat deze niet van de MFI-balans zijn verwijderd, komen deze transacties terug in een separate reconciliatie van woninghypotheken bekeken vanuit de SPV die woninghypotheken beheerd die niet van de MFIbalans zijn gehaald (figuur 6).

Figuur 6

58

Standen bij SPV's van door de MFI gesecuritiseerde leningen die van de MFI-balans zijn verwijderd (9013HK3)

In 9013HK3 dienen de uitstaande bedragen van door Nederlandse MFI’s in securitisaties beheerde leningen bij SPV’s te worden gerapporteerd. Dat wil zeggen dat de standen van gesecuritiseerde leningen uit hoofde van de zogenoemde “derecognized” securitisaties (zie 9013HK1) in 9013HK3 moeten worden gemeld (zie voor het verband tussen de stromen en de standen het reconciliatievoorbeeld, figuur 3). Het betreft hier standen van leningen die van de MFI-balans zijn verwijderd. In 9013HK3 is sprake van twee varianten: •

het land van de tegenpartij (leningnemer): Nederland, Overig eurogebied en Rest van de wereld;

•

het land van vestiging van de betrokken SPV’s; er dient onderscheid te worden gemaakt naar SPV’s per euroland.

Standen van gesecuritiseerde leningen die niet van de MFI-balans zijn verwijderd (9013HK4)

In 9013HK4 dienen MFI’s die IAS 39 of soortgelijke jaarrekeningregels in de SE-rapportage toepassen, de uitstaande bedragen van leningen te rapporteren die door middel van een securitisatie zijn afgestoten maar die niet van de MFI-balans zijn verwijderd. Het betreft hier derhalve “true sale” (ofwel traditionele) securitisaties waarbij de gesecuritiseerde activa “not derecognized” zijn, die in 9013HK2 dienen te worden gemeld (zie voor het verband tussen de stromen en de standen het reconciliatievoorbeeld, figuur 5). Het gaat hierbij niet om leningen die synthetisch zijn gesecuritiseerd. In 9013HK4 is sprake van twee varianten: •

het land van de tegenpartij (leningnemer): Nederland, Overig eurogebied en Rest van de wereld;

•

het land van vestiging van de betrokken SPV’s; er dient onderscheid te worden gemaakt naar SPV’s per euroland.

59

Formulier

7001

Titel

SPV’s: standen en transacties

Hoofdkenmerk 1

Kwartaalrapportage SPV's standen gesecuritiseerde leningen niet inbegrepen op 9013 (niet-MFI originator)

Hoofdkenmerk 2

Kwartaalrapportage SPV’s standen exclusief gesecuritiseerde leningen en niet toe te rekenen

Hoofdkenmerk 3

Kwartaalrapportage SPV’s standen niet toe te rekenen en totaal generaal

Hoofdkenmerk 4

Kwartaalrapportage SPV's transacties gesecuritiseerde leningen

Hoofdkenmerk 5

Kwartaalrapportage SPV’s transacties exclusief gesecuritiseerde leningen en niet toe te rekenen

Hoofdkenmerk 6

Kwartaalrapportage SPV’s transacties niet toe te rekenen en totaal generaal

Hoofdkenmerk 7

Kwartaalrapportage SPV’s afschrijvingen

Hoofdkenmerk 8

Kwartaalrapportage lijst SPV’s


In Nederland gevestigde SPV’s die geen BFI zijn

Frequentie

Kwartaal

Inzendtermijn

17e werkdag na afloop van kalenderkwartaal

Inleiding

Krachtens

de

ECB-verordening

over

SPV's31

die

securitisaties

verrichten

moet

DNB

kwartaalgegevens aan de ECB leveren over de volledige balans (standen en transacties) van Nederlandse SPV's.

Tenzij anders bepaald zijn de boekhoudkundige regels die SPV's voor de SE-rapportage moeten volgen, vastgelegd in de nationale omzetting van Richtlijn 86/635/EEG van de Raad van 8 december 1986 betreffende de jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening van banken en andere financiële instellingen, alsook in enige andere van toepassing zijnde internationale normen. Uitgangspunt voor rapportage van de F7001 is de balans van de SPV conform de gevolgde jaarrekeningrichtlijnen (tenzij anders voorgeschreven) en bijvoorbeeld niet de enkelvoudige of geconsolideerde balans van de “originator”/ “seller” (bijvoorbeeld een bank).

Voor de samenstelling van de SPV-statistiek zal DNB gebruik maken van de gegevens over gesecuritiseerde leningen die op formulier 9013 worden gerapporteerd. Op formulierenset 7001 worden aanvullende kwartaalgegevens over alleen Nederlandse SPV’s die nodig zijn voor de SPVstatistiek gerapporteerd. Dit betreft de volgende gegevens: -

voor standen van “true sale” gesecuritiseerde leningen: diverse uitsplitsingen voor leningen die afkomstig zijn van een andere originator dan het binnenlandse MFI-bedrijf, voor leningen die afkomstig zijn van het binnenlandse MFI-bedrijf alleen een totaal;

-

voor transacties van “true sale” gesecuritiseerde leningen: uitsplitsingen voor alle gesecuritiseerde leningen, met inbegrip dus van leningen die afkomstig zijn van het

31

Verordening (EG) Nr. 1075/2013 van 18 oktober 2013 (ECB/2013/40).

60

binnenlandse MFI-bedrijf (omdat de stromen die in 9013 worden gerapporteerd niet bruikbaar zijn voor de SPV-statistiek); -

overige balansposten voor de SPV’s met een “true sale” securitisatie-karakter (voor zowel standen als transacties);

-

alle (balans)posten voor SPV’s met een synthetische, verzekeringsgerelateerde en overige securitisatieconstructies (voor zowel standen als transacties).

-

afschrijvingen voor het totaal van gesecuritiseerde leningen;

-

een lijst van inbegrepen SPV’s.

Voor rapportage op 7001 moeten de SPV’s eerst worden geclassificeerd naar securitisatietype (true sale, synthetisch,

verzekeringsgerelateerd en overig),

waarna alle posten van de

desbetreffende SPV bij dit securitisatietype moeten worden verantwoord.

Definities en voorschriften

Voor de definities van SPV en securitisatie wordt verwezen naar de eerdere specifieke paragraaf hierover.

Illustraties van SPV's/securitisaties Hieronder worden nog enkele illustraties weergegeven van SPV’s en securitisaties. Naast SPV’s die zogeheten “plain vanilla” securitisaties uitvoeren (aankoop van leningen van de oorspronkelijke kredietverstrekker met uitgifte van effecten ter financiering daarvan), vallen ook SPV’s onder de definitie waarbij sprake is van meer complexe securitisaties of securitisaties waaraan in deze context minder snel wordt gedacht. Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan (onderstaande constructies kunnen elkaar overlappen en betreffen geen uitputtende opsomming): •

constructies waarbij sprake is van een entiteit die effecten uitgeeft (issuing company) en de opbrengsten daarvan als lening doorverstrekt aan een entiteit die de activa aankoopt (asset purchasing company). Beide entiteiten worden in dit geval als SPV aangemerkt, voor zover zij beide ingezetenen zijn van Nederland. Is slechts één van beide entiteiten een ingezetene, dan behoort alleen deze te worden meegenomen;

•

zogeheten “master trust securitisaties” waarbij de activa worden toegewezen aan een trustee, die een economisch belang verstrekt aan de betreffende SPV. Afzonderlijke SPV’s geven hierbij normaal gesproken de effecten uit en lenen deze opbrengsten door aan de trustee in ruil voor een belang in de pool van activa aangehouden door de trust. Een trust van dit type wordt vaak aangeduid met een “Receivables Trust” of een “Master Trust”, en wordt vaak gebruikt als het gewenst is om een grote pool van activa te securitiseren gedurende een bepaalde periode, of als de activa kortlopende schulden betreffen die voortdurend worden vervangen door nieuwe schulden (zoals met creditcard vorderingen). Bij deze constructies vallen zowel de master trust als de afzonderlijke SPV’s onder de definitie van SPV (voor zover zij ingezetenen zijn);

61

•

zogeheten “repackages” van al eerder gesecuritiseerde activa, waarbij effecten worden gekocht die zijn uitgegeven door SPV’s en ter financiering daarvan nieuwe effecten worden uitgegeven;

•

zogenoemde “conduits”, die een gevarieerde portefeuille aan activa (bijvoorbeeld ABS, CDO’s/CLO’s, autoleningen/-leases, zakelijke hypotheken, creditcard vorderingen, studieleningen of handelsvorderingen) financieren door uitgifte van commercial paper (asset backed commercial paper, ABCP, geheten). Vaak wordt elke transactie gestructureerd als een “standaard” securitisatie, waarbij de activa worden verkocht aan een SPV door middel van een true sale securitisatie. Vervolgens koopt de conduit deze pool van vorderingen van de SPV of financiert de SPV-aankoop door een lening te verstrekken die wordt gedekt door de gekochte vorderingen. Deze structuur staat bekend als een two-step sale. Bij deze constructie worden beide vehikels, zowel de conduit als de genoemde SPV, als SPV aangemerkt;

•

securitisaties die door banken worden verricht voor de creatie van beleenbare activa die (voor liquiditeitsdoeleinden) als onderpand kunnen dienen voor opname van leningen bij de centrale bank en waarbij de uitgegeven effecten daartoe zelf door deze banken worden gekocht (deze vorm van securitisatie wordt ook wel aangeduid met interne securitisatie);

•

securitisaties die voor arbitragedoeleinden worden uitgevoerd om te profiteren van het verschil tussen de hoger renderende activa en lagere financieringskosten van de passiva, zoals bijvoorbeeld bij zogeheten Structured Investment Vehicles (SIV’s);

•

constructies waarbij bestaande leningen worden gekocht op de secundaire markt, waar tegenover effecten worden uitgegeven. Onder bestaande leningen worden verstaan leningen die eerder zijn verstrekt door een kredietverlener;

•

securitisaties waarbij effecten worden uitgegeven met slechts één tranche (single tranche). Vaak worden de effecten uitgegeven in meerdere tranches, elk met een verschillend risicoprofiel. Ook indien echter slechts sprake is van één tranche, vallen deze entiteiten die securitisaties uitvoeren onder de definitie van SPV’s;

•

securitisaties van andere activa dan leningen, zoals bijvoorbeeld toekomstige kasstromen voortvloeiend uit opbrengsten uit royalty’s, licenties, gasverkopen, loterijen, belastingen enz.

SPV’s die ook een Bijzondere Financiële Instelling (BFI) zijn In Nederland gevestigde SPV’s kunnen door DNB ook zijn aangemerkt als een zogeheten Bijzondere Financiële Instelling (BFI), dienen niet in de 7001-rapportage te worden meegenomen. Het gaat hierbij om SPV’s die hoofdzakelijk buitenlandse activa én passiva op de balans hebben staan. Deze BFI-SPV’s dienen alleen in de 7001-rapportage worden opgenomen als zij activa hebben overgenomen vanuit het Nederlandse MFI-bedrijf (mede vanwege de consistentie met de 9013-rapportage). Hebben deze BFI-SPV’s geen activa vanuit het Nederlandse MFI-bedrijf overgenomen, dan hoeven zij niet te worden meegerapporteerd. Als het voor de bank echter efficiënter is ze wel in de 7001-rapportage mee te nemen, kan dit na overleg met DNB.

62

Indeling SPV's naar securitisatietype De SPV-gegevens moeten naar securitisatietype worden ingedeeld. Daarbij worden de volgende securitisatievormen onderscheiden: true sale (ofwel traditioneel), synthetisch, verzekeringsgerelateerd en overig (zie hierna).

Ex ante / ex post indeling De indeling naar securitisatietype kan worden gedaan op basis van een ex ante of ex postbenadering. Bij een exante benadering wordt de indeling gemaakt op basis van wat de activiteiten van de SPV naar verwachting zullen zijn wanneer deze volledig in bedrijf is. Bij een ex postbenadering wordt gekeken op het moment dat deze al zijn activiteiten heeft opgepakt. Indeling op een ex post basis is mogelijk voor SPV’s die meteen volledig in bedrijf zijn. In andere gevallen moet de classificatie naar securitisatietype worden gemaakt op een ex ante-basis. In sommige gevallen kan de SPV-emissieprospectus of vergelijkbare documentatie richtsnoeren verschaffen over de toegestane activiteiten, bijvoorbeeld in termen van mogelijke grenzen bij de aard van zijn exposures. Dit kunnen nuttig zijn bij de indeling naar securitisatietype, maar als er een divergentie is tussen de verwachte en toegestane activiteiten van de SPV (indien beide zijn bekend) verdient een classificatie op basis van verwachte activiteit de voorkeur.

True sale (traditionele) securitisatie Dit is een securitisatie waarbij de risico-overdracht plaatsvindt door de economische overdracht van de gesecuritiseerde activa aan de SPV. Dit wordt gerealiseerd door eigendomsoverdracht van de gesecuritiseerde activa van de originator of door subdeelneming. Subdeelneming heeft betrekking op een regeling waarbij een of meer subdeelnemers een lening (meestal van een MFI) financieren in ruil voor het recht op de terugbetaling van de hoofdsom en rente van de lening. Subdeelnemers verkrijgen geen rechten of verplichtingen tegen de kredietnemer, aangezien er geen contractuele relatie tussen de subdeelnemer en de kredietnemer. True sale-securitisatie-SPV’s hebben betrekking op securitisaties van kredietgerelateerde activa op een cash, dat wil zeggen niet-synthetische, basis, in de vorm van leningen, obligaties of gestructureerde financiële activa, zoals: •

securitisaties

van

woninghypotheken,

commercieel-vastgoedhypotheken

en

andere

leningen zoals autoleningen, creditcardvorderingen, studentenleningen, financial leaseovereenkomsten,

leningen

voor

de

financiering

van

handelskrediet

(bv.

door

factoringbedrijven) en leningen aan het midden- en kleinbedrijf; •

collateralised bond, loan en debt obligations op cash-basis, waarbij sprake is van securitisatie van obligaties en/of leningen (veelal tranches van syndicaatsleningen en andere grote leningen) en/of gestructureerde financiële activa;

•

asset-backed commercial paper-programma's (betrekking hebbend op zowel de ABCP conduits als de activa-houdende vehicles als ze afzonderlijke entiteiten zijn, voorzover in Nederland gevestigd) die leningen en/of gestructureerde financiële activa securitiseren.

63

Synthetische securitisatie Dit is een securitisatie waarbij de risico-overdracht plaatsvindt door gebruik van kredietderivaten, garanties of andere gelijkaardige mechanismen. Het kredietrisico kan bijvoorbeeld gekoppeld zijn aan leningen, obligaties of gestructureerde financiële effecten. SPV’s in deze categorie financieren veelal niet het activum waarvan kredietrisico is overgedragen, maar wenden de opbrengsten van de effectenuitgifte meestal aan voor investering in activa van hoge kwaliteit die als dekking dienen om te kunnen voldoen aan hun verplichtingen als protection sellers. Bij synthetische securitisatie kan het onder ander gaan om entiteiten die kredietprotectie verkopen op een onderliggende portefeuille van leningen, obligaties, en/of gestructureerde financiële producten.

Ook

entiteiten

die

investeren

in

derviaten

die

de

credit

performance

van

gestructureerde financiële producten, bedrijven of overheden volgen kunnen hiertoe behoren.

Verzekeringsgerelateerde securitisatie Bij deze vorm van securitisatie worden verzekeringspolissen overgedragen door middel van overdracht van het wettelijk eigendomsrecht of economisch belang van de activa, of waarbij verzekeringsrisico's worden overgedragen door verzekeraars of herverzekeraars aan een SPV die zijn blootstelling aan deze risico's volledig financiert door de uitgifte van schuldbewijzen en waarbij de aflossingsverplichtingen daarvan zijn achtergesteld bij de herverzekeringsverplichtingen van die SPV. Tot verzekeringsgerelateerde securitisaties behoren onder andere: •

securitisaties

van

verzekeringsportefeuilles

(bijvoorbeeld

inkomstenstromen

uit

levensverzekeringspremies); •

catastrophe

bonds

die

(herverzekerings)bescherming

bieden

aan

verzekeraars

of

herverzekeraars tegen verliezen die voortvloeien uit bepaalde rampen zoals aardbevingen of orkanen (gebaseerd op werkelijke gebeurtenissen of op modellen en indices); •

securitisaties

die

herverzekeraars

(herverzekerings)bescherming

tegen

sterfterisico

(een

hoger

bieden dan

aan

verwacht

verzekeraars

of

sterftecijfer)

of

langlevenrisico (verzekerde personen leven langer dan verwacht), bijvoorbeeld gebaseerd op werkelijke resultaten binnen een onderliggende portefeuille van polissen of een index.

Overige securitisaties Deze

categorie

omvat

securitisatie-SPV’s

die

niet

in

true

sale,

synthetische

of

verzekeringsgerelateerde securitisaties betrokken zijn. Het betreft meestal securitisatie van nietkredietgerelateerde activa. Voorbeelden van dergelijke securitisaties zijn securitisaties van: •

whole-business;

•

handelsvorderingen (trade receivables);

•

niet-financiële

lease-overeenkomsten

(b.v.

operationele

lease-overeenkomsten

op

vliegtuigen, schepen, auto's, machines, commercieel vastgoed, enz.); •

investeringen in private equity, aandelen en overige deelnemingen, en elke andere vorm van niet-krediet gerelateerde financiële activa;

•

toekomstige inkomstenstromen (bijvoorbeeld exploitatie van openbare infrastructuur of van onroerend goed via huurinkomsten, enz.);

64

•

belastingvorderingen;

•

elektriciteit-tarieftekorten (electricity tariff deficits);

•

CO2-emissierechten (carbon credits).

Gemengde securitisatievormen Een SPV die betrokken is bij verschillende securitisatietypen, bijvoorbeeld bij zowel true sale (traditionele) als synthetische securitisaties, moet ingedeeld worden in de categorie op grond van de overheersende vorm van de hiermee gemoeide krediet exposures. Hiervoor moet de omvang van het synthetische exposure gemeten worden aan de hand van de omvang van de activa die de SPV aanhoudt voor dekking van zijn potentiële verplichtingen voortvloeiend uit de overname van de exposures (en niet van de notional amounts van de onderliggende activa).

Hersecuritisaties (re-securitisations) Dit zijn securitisaties waarbij de SPV primair belegt in effecten die zelf het product zijn van een andere securitisatie. Hersecuritisaties moeten worden geclassificeerd op basis van look-through, dat wil zeggen dat gekeken moet worden naar de aard en bijbehorende omvang van de onderliggende exposures. Bij synthetisch onderliggende exposures (bijvoorbeeld credit default swaps) moet de omvang worden bepaald op grond van die van het onderpand, en niet op grond van de onderliggende notional amounts. Vervolgens moet de SPV worden ingedeeld in de categorie met de hoogste verhouding. Stel dat bijvoorbeeld voor 30% wordt belegd in true sale RMBS (Residential Mortgage-backed Securities), 30% in true sale CMBS (Commercial Mortgage-backed Securities) en 40% in een synthetische CDO (Collateralised Debt Obligations) die belegt in credit default swaps. In dat geval is uiteindelijk het true sale-exposure (60%) groter dan het synthetische exposure (40%), zodat de SPV moet worden geclassificeerd als “true sale”.

Aggregatie per securitisatietype De cijfermatige SPV-gegevens moeten per securitisatietype worden geaggregeerd. Een SPV moet daartoe eerst worden geclassificeerd als True sale, Synthetisch, Verzekeringsgerelateerd of Overig. Vervolgens dienen alle posten van de desbetreffende SPV bij dit securitisatietype te worden verantwoord. In de rapportage moeten dan de gegevens van de SPV’s per categorie worden samengevoegd en in de desbetreffende onderdelen (via variant of kolom) op de formulieren worden ingevoerd.

Geconsolideerde rapportage bij aparte issuing en asset purchasing companies De gegevens van SPV’s met een “multi-vehicle” structuur, zoals constructies met een aparte “issuing company” en aparte “asset purchasing company”, mogen geconsolideerd worden gerapporteerd (mits beide ingezetenen zijn van Nederland). Daarbij mogen de leningen tussen deze “issuing” en “asset purchasing companies” tegen elkaar worden weggestreept. Deze consolidatie geldt echter niet voor eventuele onderlinge verhoudingen in effecten.

65

Originator/seller Gegevens over gesecuritiseerde activa moeten naar land(engroep) en sector van de originator worden ingedeeld. Onder originator (initiator) wordt hier verstaan de entiteit die de activa en/of het kredietrisico en/of verzekeringsrisico daarvan overdraagt aan de SPV. Feitelijk gaat het hierbij dus om de seller (verkoper) van de gesecuritiseerde activa en/of risico’s. Ingeval van bijvoorbeeld leningen is de originator/seller de huidige kredietverstrekker, de instelling die de lening heeft uitstaan tegenover de debiteur en deze lening derhalve op haar balans heeft staan voordat die wordt overgedragen aan de SPV.

Aanmeldingsplicht SPV’s Naast de in 7001 te rapporteren gegevens hebben in Nederland ingezetene SPV’s, krachtens artikel 3 van de eerdergenoemde ECB-verordening over SPV’s, de wettelijke verplichting zich aan te melden bij DNB. SPV’s moeten bij DNB worden aangemeld door middel van een hiervoor opgesteld formulier “Aanmelding Special Purpose Vehicles (SPV’s)”. Naast adres- en contactgegevens van de SPV wordt hierin ook gevraagd naar specifieke informatie over de securitisatie. Aanmelding moet plaatsvinden wanneer de intentie bestaat om binnen de volgende zes maanden te starten met securitisatie-activiteiten. Voor het aanmeldingsformulier en bijbehorende toelichting wordt verwezen naar de website van e-Line DNB, onder gebruikersdocumentatie bij de categorie Monetaire Instellingen.32 Wijzigingen ten opzichte van eerder gemelde gegevens moeten ook worden doorgegeven.

Standen en transacties (7001HK1 t/m HK6)

Per verslagperiode, die betrekking heeft op een kalenderkwartaal, moeten standen transactiecijfers worden gerapporteerd.

Standen Standen betreffen de uitstaande bedragen aan het einde van de betreffende verslagperiode. Standgegevens moeten worden ingevuld op de formulieren 7001HK1 t/m HK3.

Transacties Transacties worden gedefinieerd als de netto-aankoop van vorderingen (activa) of het netto aangaan van verplichtingen (passiva) voor elk type instrument, dat wil zeggen de som van alle transacties die in de betreffende verslagperiode plaatsvinden. Aan de actiefzijde van de balans betreft dit derhalve het saldo van de aankoop van vorderingen en de verkoop c.q. aflossing daarvan. Aan de passiefzijde bevat dit het saldo van het aangaan van nieuwe verplichtingen en het aflossen (of overdragen) daarvan. De waarderingsmethode voor elke transactie is voor de activa de aankoop- of verkoopwaarde en voor de passiva de waarde waartegen deze zijn aangegaan, afgelost of vervangen. Afschrijvingen en herwaarderingen maken geen onderdeel uit van transacties. 32


66

Transacties zijn dus niet per definitie gelijk aan het verschil tussen opeenvolgende standen. Dit is alleen het geval als er geen waarderingsverschillen/herwaarderingen en overige mutaties (zoals afschrijvingen en eventuele herclassificaties) zijn. Het verloop tussen balansstanden kent namelijk de volgende vergelijking: eindstand t-1 + (netto-)transacties + herwaarderingen + overige mutaties = eindstand t

Transacties moeten worden ingevuld op de formulieren 7001HK4 t/m HK6. In onderstaand voorbeeld wordt het verloop tussen balansstanden (reconciliatie) geïllustreerd. Gesecuritiseerde leningen - reconciliatie Securitisatietype True sale Bedragen in miljoenen euro's

Reconciliatiecomponent Bron

2011K1 2011K2 2011K3

Beginstand t = eindstand t-1 7001 HK3

Transacties t

Afschrijving t

7001 HK6

7001 HK8

14.000 - 0.000.0 9999 SPU

14.000 - 0.000.0 9999 TRA

14.000 - 0.000.0 9999 AFS

Herwaardering* t Overige Eindstand t mutaties t Wordt niet Wordt niet 7001 HK3 gerapporteerd gerapporteerd 14.000 - 0.000.0 9999 SPU

1

2

3

4

5

6 (=1+2-3+4+5)

5.000 5.797 5.593

800 -200 600

5 4 6

2 0 -1

0 0 0

5.797 5.593 6.186

* Standen van gesecuritiseerde leningen moeten worden gerapporteerd tegen de hoofdsom (nominale waarde). Indien de transactiewaarde van de aan- of verkopen hiervan afwijken ontstaan waarderingsverschillen.

Gesecuritiseerde leningen van SPV's (7001HK1 en HK4)

Op

7001HK1

(standen)

moeten

alleen

gegevens

van

gesecuritiseerde

leningen

worden

gerapporteerd die niet zijn inbegrepen op formulier 9013 (niet-MFI originator) en dus afkomstig zijn van de balans van andere originators dan het binnenlandse MFI-bedrijf. Op 7001HK4 (transacties) moeten daarnaast de gegevens van gesecuritiseerde leningen die afkomstig zijn van het binnenlandse MFI-bedrijf worden gerapporteerd. Bij variant 2 (land/sector originator) kan de van toepassing zijnde originatorcategorie worden geselecteerd (te weten Nederlandse MFI-originators dan wel andere originators dan Nederlandse MFI’s). Deze

post

omvat

gesecuritiseerde

leningen

ongeacht

of

de

heersende

administratieve

verantwoordings- of verslagleggingsmethode eist dat de activa op de balans van de SPV of een andere entiteit worden opgenomen (voor de volledige definitie, zie het onderdeel “Specifieke posten formulier 7001 (SPV’s)”).

Varianten Gegevens over gesecuritiseerde leningen dienen te worden uitgesplitst via enkele varianten, die in onderstaand overzicht zijn weergegeven.

33

33

In het Handboek worden ook variantnummers gehanteerd. In e-Line DNB zijn deze nummers niet zichtbaar, maar de volgorde waarop de varianten worden getoond, komt wel hiermee overeen.

67

7001HK1 (standen)

Code-omschrijving

Keuze uit:

Variant 1

Securitisatietype

True sale Verzekeringsgerelateerd Overig

Variant 2

Land tegenpartij

Nederland Overig eurogebied Rest van de wereld

7001HK4 (transacties)

Code-omschrijving

Keuze uit:

Variant 1

Securitisatietype


Variant 2

Land/sector originator

Nederlandse MFI-originators Andere originators dan Nederlandse MFI’s

Variant 3

Land tegenpartij


Bij deze varianten moet een keuze worden gemaakt uit een aantal categorieën. Daarbij kan het beste de volgorde van de varianten worden aangehouden. Zo dient op HK1 via de eerste variant een keuze te worden gemaakt voor securitisatietype van de SPV. Vervolgens moet via de tweede variant het land van de tegenpartij van de lening (leningnemer) worden geselecteerd. Bij deze tweede variant dienen dan alle gegevens behorende bij de selectie van de eerste variant te worden ingevuld. Per securitisatietype (variant 1) moeten de gegevens die worden ingevuld onder variant 2 (en 3) optellen tot het totaal. Als bijvoorbeeld sprake is van een true sale-securitisatietype en van in Nederland gevestigde tegenpartijen, moet een variant(combinatie) worden aangemaakt waarbij bij variant 1 (Code securitisatietype) “True sale” en bij variant 2 (Code land tegenpartij) “Nederland” moet worden geselecteerd. Als er ook nog tegenpartijen in andere eurolanden zijn, dient een nieuwe variant(combinatie) te worden aangemaakt waarbij bij variant 1 “True sale” moet worden geselecteerd (c.q. gehandhaafd blijft) en bij variant 2 “Overig eurogebied” moet worden gekozen. Als sprake is van een SPV in de categorie “Overig”, moet bij variant 1 “Overig” worden geselecteerd en vervolgens de van toepassing zijnde variant(en). Bij SPV’s met een synthetisch securitisatietype worden niet de leningen maar alleen de kredietrisico's overgedragen en staan de leningen niet op de balans van deze SPV. Daarom wordt bij variant 1 niet de mogelijkheid geboden om gegevens over gesecuritiseerde leningen te rapporteren voor SPV’s in de categorie “synthetisch”.

Verdere uitsplitsingen op formulier Na de selectie van de desbetreffende varianten dienen op het formulier enkele verdere uitsplitsingen te worden gemaakt: •

naar diverse sectoren van de tegenpartij van de lening (leningnemer);

68

•

naar oorspronkelijke looptijd van korter of gelijk aan één jaar, langer dan één tot en met vijf jaar en langer dan vijf jaar;

•

voor leningen aan huishoudens naar soort lening: woninghypotheken, consumptief krediet en overige leningen;

•

voor het totaal van de gesecuritiseerde leningen naar sector van originator binnen het eurogebied en naar originators buiten het eurogebied. Indien bijvoorbeeld sprake is van securitisatie van leningen door een hypotheekdochter van een MFI die zelf geen MFI is maar een “Overige financiële instelling”, moet dit deel van de gesecuritiseerde leningen worden gerapporteerd onder “Overige financiële instellingen”.

Waardering Standgegevens over leningen (op 7001HK1) dienen te worden gewaardeerd tegen de uitstaande hoofdsom (nominale waarde), zelfs indien ze door de originator voor een andere prijs werden gekocht. De tegenpost voor het waarderingsverschil tussen de nominale waarde en de aankoopprijs dient te worden opgenomen onder post 18.000 - 0.000.0 “overige activa” dan wel post 38.000 - 0.000.0 “overige passiva”. Indien een deel van de aankoopprijs later door de SPV aan de originator zal worden betaald (“deferred purchase price”), moet dit nog te betalen deel worden opgenomen onder post 24.000 0.000.0 “opgenomen leningen”. Transactiegegevens over gesecuritiseerde leningen (op 7001HK4) dienen tegen transactiewaarde te worden gerapporteerd (zie paragraaf “standen en transacties”).

Rapportage bij eigendomsoverdracht van deel van spaarhypotheken gerelateerd aan gestorte spaarpremies Het deel van de spaarhypotheken waarvoor daaraan gekoppelde spaargelden zijn opgebouwd, dient ook onderdeel uit te maken van de gesecuritiseerde leningen. Indien voor dit deel van de spaarhypotheken eigendomsoverdracht plaatsvindt aan een andere entiteit dan een Nederlandse MFI (in dit verband veelal een verzekeraar) waarbij de MFI dit deel van de spaarhypotheken van haar balans verwijderd (“derecognised”) en de andere entiteit (stel: een verzekeraar) dit deel op haar balans opneemt als woninghypotheek, wijzigt de sector van de originator van MFI naar verzekeringsinstelling.

Voor de rapportage van de standen betekent dit het volgende. Op 7001HK3 moet op regel “14.000-1.000.0 inbegrepen op 9013 (MFI originator)” het uitstaande bedrag aan gesecuritiseerde leningen worden ingevuld dat overeen moet komen met het bedrag op 9013 voor dat deel dat gesecuritiseerd is door de Nederlandse MFI en waarop in dit geval het aan de verzekeraar overgedragen deel in mindering is gebracht. Vervolgens dient het uitstaande spaarhypotheekdeel dat aan de verzekeringsinstelling is overgedragen, te worden gemeld op 7001HK1 (standen) op post “14.510 woninghypotheken” (naar looptijd) en onderaan (voor totaal alle looptijden) op regel “14.004 - 2.000.0 verzekeringsinstellingen”.

69

Transacties moeten worden gerapporteerd op 7001HK4. Als bijvoorbeeld voor EUR 100 miljoen aan eigendomsoverdracht heeft plaatsgevonden maar geen andere transacties (dus geen nieuwe overdrachten of aflossingen op gesecuritiseerde leningen), dan dient 7001HK4 voor twee varianten met betrekking tot “Code land/sector originator” te worden ingevuld. Bij deze variant moet voor de keuze “Nederlandse MFI’s” op post “14.510 woninghypotheken” (indien van toepassing te verdelen naar looptijd) en onderaan op post “14.002 MFI’s” een bedrag van -100 worden ingevuld. Daarnaast moet bij de variant voor de keuze “Andere originators dan Nederlandse MFI’s” op post “14.510 woninghypotheken” (indien van toepassing te verdelen naar looptijd) en op post “14.004 verzekeringsinstellingen” een bedrag van 100 worden ingevuld.

Het bedrag aan gestorte spaarpremies dient te worden verantwoord op 7001HK2 (standen) en HK5 (transacties) onder opgenomen leningen aan alle sectoren excl. MFI's en SPV's.

Overige activa en passiva van SPV's op 7001HK2 en HK5

In deze formulieren moeten de overige activa en passiva worden gemeld die naar land en een aantal beperkte sectoren van de tegenpartij moeten worden uitgesplitst. Hierbij gaat het om de volgende posten: •

activa:

deposito’s

(naar

twee

looptijdcategorieën),

verstrekte

niet-gesecuritiseerde

leningen (naar twee looptijdcategorieën), overige gesecuritiseerde activa (naar land, dat wil zeggen eurogebied/niet-eurogebied, van originator en sector indien binnen eurogebied), aangehouden

aandelen

en

deelnemingen,

aangehouden

schuldpapier

(naar

drie

looptijdcategorieën), niet-financiële vaste activa, financiële derivaten, overige activa; •

passiva: opgenomen leningen (naar twee looptijdcategorieën), financiële derivaten en overige passiva met als waarvan-post “te betalen rente op uitgegeven schuldpapier”.

Varianten Gegevens over bovengenoemde overige activa en passiva dienen te worden uitgesplitst via twee varianten, die in onderstaand overzicht zijn weergegeven.

7001HK2 en HK5

Code-omschrijving

Keuze uit:

Variant 1

Securitisatietype

True sale Synthetisch Verzekeringsgerelateerd Overig

Variant 2

Land tegenpartij


Daarbij kan het beste de volgorde van de varianten worden aangehouden. Zo dient via de eerste variant eerst een keuze te worden gemaakt voor securitisatietype van de SPV. Vervolgens moet via de tweede variant het land van de tegenpartij van de vordering of verplichting te worden 70

geselecteerd. Bij deze tweede variant dienen dan alle gegevens behorende bij de selectie van de eerste variant te worden ingevuld. Als bijvoorbeeld sprake is van een true sale-securitisatietype en van in Nederland gevestigde tegenpartijen, moet een variant(combinatie) worden aangemaakt waarbij bij variant 1 (Code securitisatietype) “True sale” en bij variant 2 (Code land tegenpartij) “Nederland” moet worden geselecteerd. Als er ook nog tegenpartijen in andere eurolanden zijn, dient een nieuwe variant(combinatie) te worden aangemaakt waarbij bij variant 1 “True sale” moet worden geselecteerd (c.q. blijft gehandhaafd) en bij variant 2 “Overig eurogebied” moet worden gekozen. Als bijvoorbeeld ook sprake is van een SPV in de categorie “Synthetisch”, moet bij variant 1 “Synthetisch” worden geselecteerd en vervolgens het van toepassing zijnde land van tegenpartij bij variant 2.

Verdere uitsplitsingen op formulier Na de selectie van de desbetreffende varianten dient op het formulier nog een verdere uitsplitsing te worden gemaakt naar sector van de tegenpartij. Daarbij worden onderscheiden: MFI's, SPV's en overige sectoren.

Overige posten van SPV's op 7001HK3 en HK6

Op dit formulier worden de nog ontbrekende posten gevraagd, die niet hoeven te worden toegerekend naar land en sector van de tegenpartij. In tegenstelling tot de andere 7001formulieren zijn de drie securitisatietypen hier in kolommen weergegeven in plaats van variantkeuzes.

Kapitaal en reserves, en uitgegeven schuldpapier Ingevuld moeten hier onderandere worden de posten 20.000 - 0.000.0 “kapitaal en reserves” en 21.000 - 0.000.0 uitgegeven schuldpapier. Deze laatste moet worden ingevuld naar twee verschillende uitsplitsingen: naar drie looptijdcategorieën en naar drie typen plaatsing. Voor meer informatie hierover, zie deel “Specifieke posten 7001 SPV’s”.

Inbegrepen op 9013 (MFI-originator) Op 7001HK3 (standen) moet daarnaast op post “14.000 - 1.000.0. Inbegrepen op 9013 (MFI originator)” een totaalbedrag worden gerapporteerd die betrekking heeft op leningen die zijn gesecuritiseerd vanuit het binnenlandse MFI-bedrijf en daarbij van de balans zijn verwijderd (dit laatste om dubbeltellingen tussen de MFI- en SPV-balans te vermijden). Invulling van deze post is nodig om een volledig, sluitend beeld van de SPV(‘s) te verkrijgen. Op 7001HK1 (standen) dienen immers alleen de gesecuritiseerde leningen te worden gerapporteerd voor zover deze niet afkomstig zijn van de binnenlandse MFI-entiteit en deze niet zijn inbegrepen op formulier 9013. NB: Het op 7001HK3 te rapporteren bedrag op deze post moet gelijk zijn aan de overeenkomstige gegevens op formulier 9013 bij Nederlandse SPV’s in de laatste maand van het verslagkwartaal.

71

Op 7001HK6 (transacties) komt dez post niet voor, omdat op HK4 transactiegegevens over alle gesecuritiseerde

leningen

moeten

worden

gerapporteerd,

met

inbegrip

van

leningen

gesecuritiseerd vanuit het binnenlandse MFI-bedrijf.

Leningen die zijn overgedragen aan een SPV in de categorie true sale, moeten in de kolom True sale worden gerapporteerd. In geval leningen zijn afgestoten aan een SPV in de categorie overig (die dus ook zijn gerapporteerd op 9013), dienen deze leningen hier in de kolom Overig te worden gemeld. Voor synthetische securitisaties kan hier niets worden ingevuld, omdat daarbij ten principale geen leningen worden afgestoten (deze blijven op de balans van de originator staan).

Recapitulatie van overige gegevens Naast bovengenoemde te rapporteren gegevens wordt op deze formulieren een recapitulatie gegeven van de op andere formulieren ingevulde gegevens door middel van het tonen van een verkorte balans van de SPV’s per securitisatietype en een totaal-generaal. Per securitisatietype dienen de balansen (zowel de standen op HK3 als de transacties op HK6) te sluiten, dat wil zeggen dat totaal activa gelijk dient te zijn aan totaal passiva.

Afschrijvingen (7001HK7)

Op formulier 7001HK7 moeten de afschrijvingen op het totale van de gesecuritiseerde leningen, zoals gerapporteerd op formulier 7001HK3, worden gerapporteerd. Het dient alleen afschrijvingen te omvatten die zijn verricht in het verslagkwartaal (dus niet cumulatief). Afschrijvingen zijn waardeverminderingen (afboekingen) van op de balans opgenomen leningen als gevolg van de verminderde inbaarheid cq. terugbetaling van de lening. Specifieke voorzieningen voor debiteuren dienen niet opgenomen te worden onder afschrijvingen. Afschrijvingen die worden geconstateerd bij verkoop of overdracht van de leningen aan derden, moeten wel worden opgenomen, indien identificeerbaar.

Variant Gegevens over afschrijvingen dienen via variant 1 te worden uitgesplitst naar securitisatietype, maar zonder verdere uitsplitsingen naar bijvoorbeeld land en tegensector. Het securitisatietype “Synthetisch” komt niet voor op HK7, omdat synthetisch gesecuritiseerde leningen niet op de balans van SPV’s staan.

7001HK7

Code-omschrijving

Keuze uit:

Variant 1

Securitisatietype


72

Overzicht van inbegrepen SPV's (7001HK8)

Op formulier 7001HK8 dienen de namen van de SPV's te worden gemeld. Daarbij moet onderscheid worden gemaakt tussen enerzijds in Nederland gevestigde SPV's die zijn inbegrepen op de formulieren 7001 ten behoeve van de opstelling van de SPV-statistiek en anderzijds de in de overige eurolanden gevestigde SPV's die zijn inbegrepen op formulier 9013. Bij de Nederlandse SPV's dient door middel van een keuzemenu het van toepassing zijnde securitisatietype voor de SPV te worden geselecteerd. Bij SPV's die zijn gevestigd in de overige eurolanden, moet door middel van een keuzemenu het betreffende euroland worden geselecteerd. Bij de opgave van de SPV's moeten de SPV's worden vermeld die zijn inbegrepen in de standgegevens per ultimo van het kwartaal op formulier 9013HK3 (uitstaande gesecuritiseerde leningen die van de MFI-balans zijn verwijderd) en/of 9013HK4 (uitstaande gesecuritiseerde leningen die niet van de MFI-balans zijn verwijderd) dan wel in de standgegevens van gesecuritiseerde

leningen,

andere

gesecuritiseerde

activa

of

uitgegeven

effecten

in

de

desbetreffende 7001-kwartaalrapportage. SPV’s dienen derhalve niet meer op 7001HK8 te worden vermeld als de uitgegeven effecten zijn afgelost en er geen gesecuritiseerde activa meer uitstaan per ultimo van het verslagkwartaal.

Voorbeelden

Voorbeeld 1: True sale securitisatie van woninghypotheken door een binnenlandse MFI en hypotheekdochter In juni vindt een “derecognized” true sale securitisatie plaats van woninghypotheken via een Nederlandse SPV die zijn verstrekt door een binnenlandse MFI en een dochteronderneming van de MFI die zelf geen MFI is maar behoort tot de categorie “Overige financiële instellingen” (hierna: OFI). Het totale gesecuritiseerde bedrag is € 1.000 miljoen (nominaal bedrag, gelijk aan transactiebedrag), waarvan € 400 miljoen afkomstig is van de MFI en € 600 miljoen van de OFI. Het betreft woninghypotheken aan Nederlandse huishoudens met een looptijd langer dan 5 jaar. Hiervoor moeten op 9013 en 7001 onderstaande gegevens worden gerapporteerd.

Op 9013 voor de maand juni: HK 1:

- variant 1, land tegenpartij: Nederland - variant 2, brutostroom: Bruto-verkoop van gesecuritiseerde of anderszins overgedragen leningen (“derecognition”) - variant 3, land (niet-)SPV: SPV’s in Nederland - post 06.510 – 0.070.0, kolom 2250 TRA (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 400

HK 2:

niets (er is namelijk sprake van “derecognition”)

HK 3:

- variant 1, land tegenpartij: Nederland - variant 2, land (niet-)SPV: SPV’s in Nederland - post 06.510 – 0.070.0, kolom 2250 SPU (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 400

73

HK 4:

niets (er is namelijk sprake van “derecognition”).

Op 7001 voor het tweede kwartaal: HK 1:

alleen de woninghypotheken die afkomstig zijn van de OFI, en wel alsvolgt: - variant 1, securitisatietype: True sale - variant 2, land tegenpartij: Nederland - post 14.510 – 2.070.0, kolom 2250 SPU (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 600 - post 14.006 – 2.000.0, kolom 9000 SPU (gesecuritiseerde leningen afkomstig van originators binnen de sector “overige financiële instellingen” binnen het eurogebied): 600.

HK 2:

bij variant 1 onder True sale de uitstaande bedragen van de meeste overige balansposten met het van toepassing zijnde land van de tegenpartij onder variant 2;

HK 3:

in de kolom True sale de uitstaande bedragen van de resterende balansposten, o.a.: - op post 14.000 – 1.000.0 (gesecuritiseerde leningen, inbegrepen op 9013): 400 (dit bedrag dient overeen te komen met het bedrag dat voor deze SPV is inbegrepen op 9013HK3 over de maand juni);

HK 4:

niet alleen de woninghypotheken die afkomstig zijn van de OFI maar ook die van de MFI moeten hier worden gerapporteerd, en wel als volgt: - variant 1, securitisatietype: True sale vervolgens voor het MFI-deel - variant 2, land/sector originator: Nederlandse MFI’s - variant 3, land tegenpartij: Nederland - post 14.510 – 2.070.0, kolom 2250 TRA (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 400 - post 14.002 – 2.000.0 (gesecuritiseerde leningen afkomstig van eurogebied-originators binnen de sector MFI’s): 400 en voor het OFI-deel: - variant 2, land/sector originator: Andere originators dan Nederlandse MFI’s - variant 3, land tegenpartij: Nederland - post 14.510 – 2.070.0, kolom 2250 TRA (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 600 - post 14.006 – 2.000.0, kolom 9000 TRA (gesecuritiseerde leningen afkomstig van eurogebied-originators binnen de sector “overige financiële instellingen”): 600

HK 5:

bij variant 1 onder True sale de transactiecijfers van de meeste overige balansposten van de SPV;

HK 6:

in de kolom True sale de transactiecijfers van de resterende balansposten;

HK 7:

niets (er zijn geen afschrijvingen);

HK 8:

in de eerste tabel (“In Nederland gevestigde SPV’s inbegrepen op formulieren 7001HK1 t/m HK7”) invulling van de naam van de SPV en bij securitisatietype selectie van “True sale”.

74

Voorbeeld 2: True sale securitisatie van woninghypotheken door een binnenlandse MFI met aflossingen en afschrijvingen •

In januari vindt vanuit het binnenlandse MFI-bedrijf via een Nederlandse SPV een “derecognized” true sale securitisatie plaats van woninghypotheken met een looptijd > 5 jaar verstrekt voor een nominaal bedrag van € 500 miljoen, dat gelijk is aan het aankoopbedrag door de SPV.

•

In februari wordt € 3 miljoen op de woninghypotheken afgelost.

•

In maart wordt weer € 4 miljoen aan de SPV overgedragen en wordt € 2 miljoen afgeschreven vanwege de ingeschatte verminderde inbaarheid van de leningen.

Hiervoor moeten op 9013 en 7001 onderstaande gegevens worden gerapporteerd.

Op 9013 voor de maand januari HK 1:


HK 2:


HK 3:

- variant 1, land tegenpartij: Nederland - variant 2, land (niet-)SPV: SPV’s in Nederland - post 06.510 – 0.070.0, kolom 2250 SPU (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 500

HK 4:


Op 9013 voor de maand februari HK 1:

niets (er worden namelijk geen woninghypotheken overgedragen of teruggenomen)

HK 2:


HK 3:

- variant 1, land tegenpartij: Nederland - variant 2, land (niet-)SPV: SPV’s in Nederland - post 06.510 – 0.070.0, kolom 2250 SPU (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 497 (= 500 - 3)

HK 4:


Op 9013 voor de maand maart HK 1:


HK 2:


75

HK 3:

- variant 1, land tegenpartij: Nederland - variant 2, land (niet-)SPV: SPV’s in Nederland - post 06.510 – 0.070.0, kolom 2250 SPU (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 499 (= 497 + 4 - 2)

HK 4:


Op 7001 voor het eerste kwartaal: HK 1:

niets (de gegevens zijn gerapporteerd op 9013HK3)

HK 2:

bij variant 1 onder True sale de uitstaande bedragen van de meeste overige balansposten van de SPV;

HK 3:

in de kolom True sale de uitstaande bedragen van de resterende balansposten, o.a.: - post 14.000 – 1.000.0, kolom 2250 SPU (gesecuritiseerde leningen, inbegrepen op 9013): 499 (= 500 - 3 + 4 - 2: dit bedrag dient overeen te komen met het totaalbedrag dat voor deze SPV is inbegrepen op 9013HK3 voor de maand maart);

HK 4:

- variant 1, securitisatietype: True sale - variant 2, land/sector originator: Nederlandse MFI’s - variant 3, land tegenpartij: Nederland - op post 14.510 – 2.070.0, kolom 2250 TRA (woninghypotheken aan huishoudens met een looptijd > 5 jaar): 501 (= 500 - 3 + 4) - post 14.006 – 2.000.0, kolom 2250 TRA (gesecuritiseerde leningen afkomstig van originators binnen de sector MFI’s binnen het eurogebied): 501 (= 500 - 3 + 4)

HK 5:

bij variant 1 onder True sale de transactiecijfers van de meeste overige balansposten van de SPV;

HK 6:

bij variant 1 onder True sale de transactiecijfers van de resterende balansposten;

HK 7:

bij variant 1 onder True sale: 2;

HK 8:

in de eerste tabel (“In Nederland gevestigde SPV’s inbegrepen op formulieren 7001HK1 t/m HK7”): invulling van de naam van de SPV en bij securitisatietype selectie van “True sale’

76

Annex: Uit Verordening (EG) Nr. 1075/20139 van de Europese Centrale Bank van 18 oktober 2013 houdende statistieken betreffende de activa en passiva van lege financiële instellingen die securitisatietransacties verrichten (ECB/2013/40)

Artikel 1 Definities Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan onder:

In deze verordening wordt bedoeld met: 1. “LFI”: een onderneming die overeenkomstig nationaal recht of Unierecht is opgericht krachtens één van de volgende mogelijkheden: i) overeenkomstenrecht, als een gewoon fonds bestuurd door beheerders; ii) trustrecht; iii) vennootschapsrecht als een naamloze vennootschap of een besloten vennootschap; iv) een ander soortgelijk mechanisme, en waarvan de hoofdactiviteit aan de volgende twee criteria voldoet: a) beoogt één of meerdere securitisatietransacties uit te voeren, dan wel voert die uit, en is gevrijwaard van het risico van faillissement of anderszins in gebreke zijn van de initiator, of de verzekeringsinstelling of de herverzekeringsinstelling, en b) geeft uit, of is voornemens uit te geven: schuldbewijzen, overige schuldinstrumenten, rechten van deelneming in securitisatiefondsen en/of financiële derivaten (hierna de “financiële instrumenten”) en/of zij is (of kan dit zijn) juridisch of economisch eigenaar van aan de uitgifte van financieringsinstrumenten ten grondslag liggende activa, welke financieringsinstrumenten aan het publiek aangeboden worden of onderhands geplaatst worden.

Onder deze definitie vallen niet: a) monetaire financiële instellingen (MFI’s), zoals vastgesteld in artikel 1 van Verordening (EU) nr. 1071/2013 (ECB/2013/33); b) beleggingsfondsen (IF’s) zoals vastgesteld in artikel 1 van Verordening (EU) nr. 1073/2013 van de Europese Centrale Bank van 18 oktober 2013 houdende statistieken betreffende de activa en passiva van beleggingsinstellingen (ECB/2013/38); c) verzekeringsondernemingen en herverzekeringsondernemingen zoals vastgesteld in artikel 13 van Richtlijn 2009/138/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009

betreffende

de

toegang

tot

en

uitoefening

van

het

verzekerings-

en

het

herverzekeringsbedrijf (Solvabiliteit II); d) beheerders

van

alternatieve

beleggingsinstellingen

(abi-beheerders)

die

alternatieve

beleggingsinstellingen beheren en/of verhandelen zoals omschreven in artikel 4, lid 1 van Richtlijn 2011/61/EU van het Europees Parlement en De Raad van 8 juni 2011 inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen die vallen onder het toepassingsgebied van Richtlijn 2011/61/EU krachtens artikel 2 ervan;

77

2. “securitisatie”: een transactie of een regeling waarbij een van de initiator of de verzekeringsen de herverzekeringsinstelling afgescheiden entiteit financieringsinstrumenten uitgeeft aan beleggers, welke entiteit is opgezet voor de transactie of de regeling, dan wel daartoe dient, en een of meer van het volgende plaatsvindt: a) de juridische eigendom van, dan wel het economische belang in een activum of een activapool, dan wel een deel daarvan, wordt overgedragen aan een van de originator afgescheiden voor de transactie of de regeling opgezette, dan wel daartoe dienende, entiteit, zulks middels de activa-overdracht van de originator, dan wel middels subdeelneming; b) het kredietrisico van een activum of een pool van activa, dan wel een deel ervan, wordt middels kredietderivaten, garanties, dan wel enige gelijkaardige regeling, overgedragen aan de beleggers in de financieringsinstrumenten die zijn uitgegeven door een van de originator afgescheiden voor de transactie of de regeling opgezette, dan wel daartoe dienende, entiteit; c) verzekeringsrisico’s worden overgedragen van een verzekerings-, dan wel herverzekeringsonderneming aan een voor de transactie of regeling, dan wel daartoe dienende, opgezette entiteit

die

dergelijke

risico’s

volledig

financiert

middels

uitgegeven

financierings-

instrumenten, waarbij de aflossingsverplichtingen van de beleggers in die financieringsinstrumenten achtergesteld worden bij de herverzekeringsverplichtingen van die entiteit.

Indien dergelijke financieringsinstrumenten uitgegeven worden, vormen zij geen betalingsverplichtingen van de initiator, verzekerings-, dan wel herverzekeringsonderneming.

Specifieke posten formulier 7001 (SPV’s)

05.000 – 0.000.0 Aangehouden schuldpapier Schuldpapier is een een verhandelbaar als schuldbewijs dienend financiële instrument, dat gewoonlijk op secundaire markten wordtn verhandeld of op de markt kan worden verrekend en die de houder geen eigendomsrechten verleent met betrekking tot de emitterende instelling. Hiertoe behoren: •

aangehouden effecten die de houder een onvoorwaardelijk recht geven op een vast of contractueel bepaald inkomen in de vorm van couponbetalingen en/of een vast bedrag op een bepaalde datum of op bepaalde data, dan wel vanaf een bij de emissie vastgestelde datum, — leningen die op een georganiseerde markt verhandelbaar zijn geworden, dat wil zeggen verhandelde leningen mits er bewijs is van handel op secundaire markten, onder meer door het bestaan van marktmakers en van een regelmatige notering van het financiële activum, bijvoorbeeld door het bestaan van spreads tussen bieden laatkoers. Is dit niet het geval dan worden ze ingedeeld als “gesecuritiseerde leningen”;

•

achtergestelde schuld in de vorm van schuldbewijzen.

Effecten die middels effectenuitleentransacties uitgeleend worden of verkocht worden middels een repo-overeenkomst, blijven op de balans van de oorspronkelijke eigenaar staan (en worden niet

78

geregistreerd op de balans van de tijdelijke verkrijger) indien er een vaste verplichting bestaat om de transactie om te keren en niet alleen een optie om dat te doen. Indien de tijdelijke verkrijger de ontvangen effecten verkoopt, dient deze verkoop als een rechtstreekse aan- of verkoop van waardepapieren geregistreerd te worden en op de balans van de tijdelijke verkrijger opgenomen te worden als een negatieve positie in de effectenportefeuille. Deze post omvat gesecuritiseerd schuldpapier, ongeacht of de heersende administratieve verantwoordings- en verslagleggingsmethode eist dat de effecten op de balans van de SPV geregistreerd worden.

08.000 – 0.000.0 en 28.000 – 0.000.0 Financiële derivaten •

Uitgangspunt voor rapportage van de 7001 is de balans van de SPV conform de gevolgde jaarrekeningrichtlijnen (tenzij anders

voorgeschreven) en niet de enkelvoudige of

geconsolideerde balans van de “originator”/“seller” (bijvoorbeeld een bank). Dit impliceert dat alle voor eigen rekening afgesloten on-balance derivatencontracten moeten worden gerapporteerd, dat wil zeggen alle derivaten die volgens de door de SPV gevolgde boekhoudregels op de balans worden opgenomen). •

Financiële derivaten zijn financiële

instrumenten die

aan een specifiek financieel

instrument, een specifieke indicator of een specifiek goed zijn gekoppeld, aan de hand waarvan specifieke financiële risico’s zelfstandig op financiële markten verhandeld kunnen worden Hiertoe behoren: opties, warrants, futures, termijncontracten, swaps, kredietderivaten. •

Posities (standen) moeten bruto worden gerapporteerd. Dit betekent dat saldering, waarbij vorderingen en verplichtingen tussen twee partijen worden gesaldeerd, niet is toegestaan. Verschillende derivatencontracten mogen dus niet worden gesaldeerd. Binnen één contract dient wel te worden verrekend.

•

Individuele derivatencontracten met een positieve marktwaarde (die derhalve een vordering vertegenwoordigen) moeten aan de actiefzijde (post 08.000 – 0.000.0) worden gerapporteerd en contracten met

een negatieve

marktwaarde

(die

derhalve

een

verplichting vertegenwoordigen) aan de passiefzijde (post 28.000 – 0.000.0) . •

Standen dienen in beginsel tegen marktwaarde te worden gerapporteerd. Bij het bepalen van de marktwaarde van de derivatencontracten mag worden aangesloten bij de interne waarderingsmodellen en boekhoudregels. Indien dit onredelijk hoge kosten met zich meebrengt, mag de waardering worden toegepast die gebruikt wordt voor investor reports.

•

Bruto toekomstige verplichtingen uit hoofde van derivatencontracten dienen niet als balanspost opgenomen te worden. Dit betekent dat niet de nominale bedragen (notional amounts) van de contracten moeten worden gerapporteerd.

•

De opgelopen renteverplichtingen en -vorderingen (accrued interest) op financiële derivaten (zoals renteswaps) dienen niet op de post “Financiële derivaten” te worden gerapporteerd. Deze nettorenteverplichtingen dienen (gesaldeerd binnen één contract) te worden opgenomen onder “Overige passiva” dan wel (bij eventuele nettorentevorderingen) onder “Overige activa”. Zij mogen wel bij de post “Financiële derivaten” worden geregistreerd als zij niet eenvoudig zijn af te scheiden van de prijsmutaties. Dit laatste is

79

vooral van toepassing op derivaten die tegen marktwaarde worden gerapporteerd en niet zozeer op derivaten die tegen kostprijs zijn gewaardeerd. •

In transacties mogen geen herwaarderingen (prijs- en/of wisselkoersmutaties) zijn inbegrepen. Dit geldt ook voor derivaten. Stel bijvoorbeeld dat in kwartaal 1 de derivaten een marktwaarde hebben van 0, de kapitaal en reserves 0 bedragen, en dat in kwartaal 2 geen transacties in derivaten plaatsvinden maar dat de marktwaarde van de derivaten een negatieve waarde krijgt van 30. Dan dienen geen transacties voor derivaten te worden gemeld, maar wel een passiefstand van 30. In dit geval resulteert een verschil tussen de gerapporteerde mutaties in de standen (30-0=30) en de transacties (=0) van 30. Dat is in deze situatie terecht, omdat dit verschil betrekking heeft op een herwaardering. Aangezien de marktwaardeontwikkeling van de derivaten in beginsel doorwerkt in de post Kapitaal en reserves, zal voor deze post een (stand)waarde van -30 resulteren. Voor deze post dienen geen transacties te worden gerapporteerd, omdat deze waardeontwikkeling voortvloeit uit een herwaardering en geen sprake is van bijstortingen of onttrekkingen. Op deze manier is het totaal van de transacties aan de actiefzijde ook gelijk aan dat aan de passiefzijde (beide nul).

14.000 - 2.000.0 Gesecuritiseerde leningen De onder deze post te rapporteren leningen bestaan uit aan de kredietnemers geleende gelden die door de SPV's van de originator werden verworven. Deze gelden zijn niet belichaamd in documenten of zijn belichaamd in één enkel document, zelfs indien dit verhandelbaar is geworden. Ook voor deze post geldt dat bruto moet worden gerapporteerd, dat wil zeggen zonder saldering van passiefposten. Deze

post

omvat

gesecuritiseerde

leningen

ongeacht

of

de

heersende

administratieve

verantwoordings- of verslagleggingsmethode eist dat de activa op de balans van de SPV of een andere entiteit worden opgenomen. Dit omvat eveneens: •

het deel van de spaarhypotheken waarvoor daaraan gekoppelde spaargelden zijn opgebouwd (zie ook het onderdeel “Gesecuritiseerde leningen van SPV's (7001HK1 en HK4)”).

•

financiële leases ten behoeve van derden: Financiële leases zijn contracten waarbij de juridische eigenaar van een duurzaam goed (verder de “lessor”) deze activa voor het grootste deel, zo niet voor de gehele economische levensduur van de activa, uitleent aan een derde (verder de “lessee”) in ruil voor afbetalingstermijnen ter dekking van de kosten van het goed plus ingecalculeerde rentekosten. De lessee wordt verondersteld alle aan het gebruik van het goed verbonden voordelen te genieten en de aan de eigendom verbonden kosten en risico’s te dragen. Statistisch zijn financiële leases leningen van de lessor aan de lessee waarmee de lessee het duurzame goed kan aankopen. Door een originator verstrekte financiële leases, welke handelt als lessor, dienen te worden opgenomen onder de actiefpost “gesecuritiseerde leningen”. De aan de lessee uitgeleende activa (duurzame goederen) dienen nergens te worden opgenomen.

80

•

dubieuze vorderingen die nog niet zijn afgelost of afgeschreven: dubieuze vorderingen worden beschouwd als leningen met achterstallige terugbetaling of die anderszins onvolwaardig zijn bevonden.

•

aangehouden niet-verhandelbare effecten: aangehouden effecten met uitzondering van niet-verhandelbare aandelen en andere deelnemingen, die niet op secundaire markten verhandeld mogen worden, zie tevens “verhandelde leningen”.

•

verhandelde leningen: de facto verhandelbaar geworden leningen mits er geen bewijs is van handel op de secundaire markt.

•

achtergestelde schuld in de vorm van deposito’s of leningen: Achtergestelde schuldbewijzen verschaffen een ondergeschikte vordering op de uitgevende instelling die alleen kan worden uitgeoefend nadat alle vorderingen met een hogere status (bijvoorbeeld deposito’s/leningen) zijn voldaan, waardoor ze enigszins lijken op “aandelen en andere deelnemingen”.

Statistisch

dienen

achtergestelde

schulden

te

worden

behandeld

overeenkomstig de aard van het financiële instrument, dat wil zeggen geclassificeerd te worden als “gesecuritiseerde leningen” of als “aangehouden schuldpapier”. Indien het gangbaar is alle vormen van door een SPV aangehouden achtergestelde schulden voor statistische doeleinden als een enkel cijfer aan te geven, dient dit cijfer onder de post 05.000 - 0.000.0 “aangehouden schuldpapier” te worden opgenomen, omdat achtergestelde schulden hoofdzakelijk bestaan uit effecten en niet uit leningen.

In deze post zijn niet inbegrepen effecten die worden gedekt door gesecuritiseerde leningen (zoals asset-backed securities, mortgage-backed securities enz.). Deze effecten moeten worden gerapporteerd onder post 05.000 - 0.000.0 “aangehouden schuldpapier”.

12.000 - 0.000.0 Deposito’s Deze post betreft door SPV’s bij monetaire financiële instellingen (MFI’s) geplaatste deposito’s. Hieronder vallen alle vormen van deposito’s, waaronder ook betaalrekeningen. Tevens omvat deze post aangehouden in omloop zijnde euro- en buitenlandse bankbiljetten en munten die algemeen worden gebruikt voor het verrichten van betalingen. In het statistisch raamwerk kunnen geen deposito’s bij andere instellingen dan MFI’s worden aangehouden. Indien in de eigen administratie deposito’s tegenover niet-MFI instellingen zijn vastgelegd, moeten die worden gerapporteerd onder de post 13.000 - 0.000.0 “verstrekte nietgesecuritiseerde leningen”. Bedragen moeten onder deze post (deposito’s) worden verantwoord, als het initiatief tot het aangaan van deze financiële verhouding bij de geldgever (in dit geval de SPV) ligt. Als de geldnemer (in dit geval de MFI) het initiatief neemt, moet de verhouding worden verantwoord onder de post 13.000 - 0.000.0 “verstrekte niet-gesecuritiseerde leningen”. Het te rapporteren bedrag moet betrekking hebben op de nog terug te betalen hoofdsom, exclusief opgelopen rente. De opgelopen rente moet worden opgenomen in de post 38.000 - 0.000.0 “overige passiva”.

81

13.000 - 0.000.0 Verstrekte niet-gesecuritiseerde leningen Deze post omvat gelden die de securitisatie verrichtende SPV’s lenen aan kredietnemers, die niet zijn belichaamd in documenten of die zijn belichaamd in één enkel document zelfs als dit verhandelbaar is geworden en niet vallen onder de gesecuritiseerde leningen. Het betreft onder meer de volgende posten: •

aan SPV’s verstrekte leningen;

•

vorderingen krachtens repo-overeenkomsten met wederverkoopverplichting of opgenomen effectenleningen tegen liquide onderpand. Dit betreft de tegenpost van gelden betaald in ruil voor door SPV’s gekochte effecten of opgenomen effectenleningen tegen liquide onderpand (zie post 24.000 - 0.000.0 “opgenomen leningen”).

Het te rapporteren bedrag moet betrekking hebben op de nog terug te betalen hoofdsom, exclusief opgelopen rente. De opgelopen rente moet worden opgenomen in de post 38.000 - 0.000.0 “overige passiva”.

15.000 - 0.000.0 Overige gesecuritiseerde activa Deze post omvat gesecuritiseerde activa met uitzondering van die van de posten “gesecuritiseerde leningen” en “aangehouden schuldpapier”, zoals belastingvorderingen en andere toekomstige kasstromen, ongeacht of de heersende administratieve verantwoordings- of verslagleggingsmethode eist dat de activa op de balans van de SPV of een andere entiteit worden opgenomen.

21.000 – 0.000.0 Uitgegeven schuldpapier naar looptijdcategorie en naar type plaatsing Uitgegeven schuldpapier moet naar twee verschillende uitsplitsingen worden ingevuld: naar drie looptijdcategorieën en naar drie typen van plaatsing. De totalen van deze twee verschillende uitsplitsingen dienen aan elkaar gelijk te zijn. De uitsplitsing naar looptijdcategorie betreft een indeling op basis van de oorspronkelijke, wettelijke looptijd: korter dan of gelijk aan één jaar, langer dan één tot en met twee jaar en langer dan twee jaar. De uitsplitsing naar type plaatsing betreft een driedeling naar: •

volledig interne securitisatie: schuldpapier dat in het kader van een interne securitisatie volledig zelf is gehouden en niet –ook niet deels- bij externe investeerders is geplaatst;

•

zelfgehouden deel van externe securitisatie: schuldpapier dat zelf is gehouden bij een securitisatie die – al dan niet volledig – bij externe investeerders is geplaatst;

•

extern geplaatst: het bij externe investeerders geplaatste schuldpapier.

Het gaat hierbij niet alleen om de situatie op het moment van plaatsing/uitgifte, maar ook om transacties die daarna worden uitgevoerd. Als bijvoorbeeld schuldpapier eerst zelf wordt gehouden en later wordt verkocht aan externe investeerders (of vice versa), dan dient dit in zowel de transacties (HK3) als standen (HK6) te worden verwerkt. Onder extern wordt hier verstaan buiten de groep van verbonden financiële instellingen. Het gaat bij externe plaatsingen om de aankopen c.q. het bezit van schuldpapier door ondernemingen buiten de groep. Intern houdt derhalve in binnen de groep.

82

24.000 - 0.000.0 Opgenomen leningen In het geval van SPV´s omvat deze post alle door SPV’s aan crediteuren verschuldigde bedragen, niet zijnde gelden verkregen door de uitgifte van verhandelbare effecten. Deze post bestaat uit: •

aan de SPV verstrekte leningen;

•

niet-verhandelbare schuldbewijzen, uitgegeven door SPV’s: Instrumenten kunnen als “nietverhandelbaar” worden aangeduid in die zin dat de overdracht van de juridische eigendom van het instrument beperkt mogelijk is, wat betekent dat ze niet kunnen worden verhandeld of, ook al zijn ze technisch verhandelbaar, verhandelen niet mogelijk is vanwege het ontbreken van een gereguleerde markt. Niet-verhandelbare, door SPV's uitgegeven instrumenten die nadien verhandelbaar worden en die op secundaire markten kunnen worden verhandeld, dienen als “schuldpapier” te worden ingedeeld;

•

nog te betalen “deferred purchase price”, dat wil zeggen dat deel van de aankoopprijs dat nog door de SPV aan de originator moet worden betaald voor de overgenomen vorderingen;

•

repo’s: tegenpost van gelden ontvangen in ruil voor door de SPV’s tegen een bepaalde koers verkochte effecten onder beding van wederinkoop van dezelfde (of soortgelijke) effecten tegen een vaste koers op een afgesproken datum. Door SPV’s ontvangen bedragen in ruil voor effecten die aan een derde zijn overgedragen (“tijdelijke verkrijger”) dienen hier te worden ingedeeld, indien er een vaste verplichting bestaat om de transactie om te keren en niet louter een optie daartoe. Dit houdt in dat tijdens de transactie de SPV’s alle risico’s en beloningen van de onderliggende effecten dragen. De volgende varianten van repo-achtige transacties worden allemaal hier ingedeeld: -

ontvangen bedragen in ruil voor effecten die tijdelijk aan een derde zijn overgedragen in de vorm van een effectenuitleen tegen liquide onderpand;

-

ontvangen bedragen in ruil voor effecten die tijdelijk aan een derde zijn overgedragen in de vorm van een verkoop/terugkoopovereenkomst.

De onderliggende effecten van repo-achtige transacties worden geboekt volgens de regels in actiefpost 05.000 - 0.000.0 Aangehouden schuldpapier. Transacties die de tijdelijke overdracht van goud tegen liquide onderpand behelzen, worden ook onder deze post opgenomen. Deze post omvat niet de te ontvangen lopende rente. Deze moet worden gerapporteerd op post 18.000 - 0.000.0 “overige activa”.

14.000 - 1.000.0 Inbegrepen op 9013 (MFI originator) Dit betreft de totaalpost van de gesecuritiseerde leningen die zijn gesecuritiseerd vanuit het binnenlandse MFI-bedrijf. Deze moet worden gerapporteerd op 7001HK3 (standen) teneinde een volledig, sluitend beeld van de SPV(‘s) te verkrijgen. Voor een verdere toelichting op deze post wordt verwezen naar de toelichting bij het desbetreffende formulier.

83

38.500 - 0.000.0 - Waarvan: te betalen rente op uitgegeven schuldpapier Deze post omvat de opgelopen renteverplichtingen op door de SPV uitgegeven schuldpapier. Voor 7001HK2 (transacties) betreft dit alleen de aangegroeide rente in de betreffende verslagperiode. Voor 7001HK5 (standen) gaat om het totaal van de (tot op dat moment) opgelopen renteverplichtingen (dus niet alleen de in de betreffende verslagperiode aangegroeide rente).

84

Form

8023

Title

Country risk report / BIS Consolidated Statistics

Reporting population

All banks

Frequency

Quarterly

Reporting deadline

8 weeks after end of quarter

General Guidelines

Introduction The consolidated banking statistics (country risk report; 8023) were introduced as a semi-annual reporting exercise in the late 1970s and early 1980s to provide information on the country risk exposures of major individual nationality banking groups to developing countries. Following the financial crises in emerging markets in the late 1990s, the consolidated statistics were enhanced to include complete country coverage of banks” on-balance sheet exposures, separate country data and a move to a quarterly reporting frequency. In response to recommendations of a working group of the Committee on the Global Financial System (CGFS), and in order to maintain the consolidated banking statistics as a key source of public information on international financial market developments, the measurement of commercial banks” consolidated country risk exposures on an ultimate risk basis has been added to the reporting requirements. Consequently, as from end December 2004 the statistics cover more comprehensive data on country risk exposures inclusive of derivatives and some off-balance sheet positions (credit commitments and guarantees).

From 2008, at the peak of the financial crisis, an important effort to close information gaps in the BIS international banking statistics has been triggered under the coordination of the FSB and the IMF.

To support

better measures

of the

international banking

activities,

the

following

enhancements will be made to the consolidated banking statistics (from the 2013 Q4 reporting period): •

Country credit risk. The exposures to residents of the home country will be added and consistent measures of the size of banks” equity base and total balance sheet will be included.

•

International bank credit. A more granular counterparty sector breakdown will be introduced in the consolidated banking statistics. This will facilitate more nuanced analysis of banks” reliance on and exposure to the non-bank financial sector. This will also help in monitoring cross-border credit flows and the dynamics of credit booms in particular countries, as these are often fuelled by international credit.

85

•

Banks” funding patterns34. A breakdown of bank’s funding by broad instrument type (deposits, short- and long-term debt securities, derivatives, other liabilities and total equity) will be added to the consolidated banking statistics.

General The consolidated banking statistics are collected on a bank-level worldwide-consolidated basis, including the exposures of bank’s foreign offices (i.e. subsidiaries and branches) with inter-office positions being excluded. This data set is designed to provide comprehensive and consistent quarterly data on banks” financial claims and liabilities on all countries on two different bases. The first set of statistics collects data on an immediate borrower basis, i.e. claims and liabilities allocated to the country where the original risk lies. The second set collects data on an ultimate risk basis, i.e. claims allocated to the country where the final risk lies, in order to assess country credit risk exposures consonant with banks” own risk management systems. The data cover onbalance sheet and some off-balance sheet claims/exposures and liabilities reported by banks located in the Netherlands.

A. Reporting requirements common for immediate borrower and ultimate risk basis

1. Reporting institutions Reporting institutions, sometimes referred as “banks” or “banking offices” in these guidelines, are defined as the domestic banks and, for immediate borrower data only, foreign-owned institutions whose business it is to receive deposits and/or close substitutes for deposits and to grant credits or invest in securities on their own account. This definition of “banks” conforms to other widely used definitions, such as “deposit-taking corporations, except the central bank” in the System of National Accounts (SNA) and the new Balance of Payments Manual (BPM6), “other (than central bank) depository institutions” in the IMF money and banking statistics. Thus, the community of reporting institutions should include not only commercial banks but also savings banks, credit unions or cooperative credit banks, and other financial credit institutions.

For the purpose of this statistics, four types of reporting institutions are distinguished (outlined below).

Type

Reporting institutions

Definition

1

Domestically owned banks (banks with ultimate parent in NL)

Banking offices with a controlling parent located in the Netherlands: typically banks with a head office in the Netherlands.

34

This data will not be separately requested in the country risk report (form 8023). The data will be derived from existing supervisory reports. DNB will compile the data required for the bank’s funding pattern on the basis of the FINREP, COREP and liquidity reporting.

86

Type

Reporting institutions

Definition

2

Inside-area foreign banks consolidated by their parent

Branches or subsidiaries located in the Netherlands whose activities are consolidated by a parent bank in another reporting country, i.e. inside-area offices consolidated by a domestically owned bank in another reporting country.

3

Inside-area foreign banks not consolidated by their parent

Branches or subsidiaries located in the Netherlands whose activities are not consolidated by their parent (whereas the controlling parent resides in a reporting country²). This type mainly comprises banking offices with a non-bank parent in another reporting country (e.g. the banking subsidiary of an insurance group).

4

Outside-area foreign banks

Banking offices located in the Netherlands whose controlling parent resides in a non-reporting country35. This type also includes consortium banks with parents of unidentified or mixed nationality.

All four bank types should report the statistics on an immediate risk (IR) basis; only domestically owned banks (bank type 1) are required to report the statistics on an ultimate risk (UR) basis. A reporting institution whose activities are not consolidated by its parent should be reported by the host country as either an inside-area foreign bank (if the parent is in another reporting country) or an outside-area foreign bank (if the parent is in a non-reporting country).

2. Type of claims In the consolidated banking statistics different type of claims need to be reported:

Cross-border claims are positions where the country where the counterparty is located is different from that where the banking office that grants or extends the claim is located, i.e. claims that are granted or extended to non-residents on an “immediate borrower” basis or on an “ultimate risk” basis. The criterion for claims on an “ultimate risk” basis is the residency of the ultimate obligor or guarantor and hence, those claims are cross-border when the ultimate obligor or guarantor resides in a country that is different from the residency of the reporting institution (head office, branches or subsidiaries).

Local claims are positions vis-à-vis residents of the country where the banking office that books the claim is located. For the purpose of reporting on an immediate borrower basis, local claims in foreign currencies are reported together with cross-border claims to make up international claims (A + B in figure 1) (column 1-14 in figure 2); in addition, local claims in foreign currencies (column 15 in figure 2) need to be reported separately from 2013 Q4 onwards. Local claims in local currency (C in figure 1) are reported separately (column 16-25

35 The reporting countries are: Australia, Austria, Belgium, Brazil, Canada, Chile, Chinese Taipei, Denmark, Finland, France, Germany, Greece, Hong Kong, India, Ireland, Italy, Japan, Luxembourg, Mexico, Norway, Panama, Portugal, Singapore, South Korea, Spain, Sweden, Switzerland, The Netherlands, Turkey, United Kingdom, and United States.

87

in figure 3)36. On an ultimate risk basis, claims should be classified as local claims (B + C in figure 1) only if the ultimate obligor or guarantor resides in the same country as the banking office that books the claim. On an ultimate risk basis, cross-border claims (A in figure 1) (column 40 of figure 4) and local claims in all currencies (B + C in figure 1) (column 41 of figure 4) are to be reported separately.

International claims (A + B in figure 1) are defined as banks” cross-border claims (A in figure 1) plus local claims in foreign currencies (B in figure 1).

Total claims are defined as the sum of cross-border claims (A in figure 1) plus local claims in all currencies (B + C in figure 1). Therefore, on an immediate borrower basis, this category can be calculated as the sum of international claims (A + B in figure 1) and local claims in local currency (C in figure 1) (column 1 in figure 2 + column 16 in figure 3), while on an ultimate risk basis, it is equivalent to the sum of local (B + C in figure 1) and cross-border (A in figure 1) positions (in all currencies) (column 41 and column 40 in figure 4).

Figure 1: Different types of claims

36

Furthermore, domestically owned banks and inside-area foreign banks not consolidated by their parent are required to report the local liabilities in local currency (column 26 in figure 3). The reason for requesting (in addition to international claims) the information on local claims and local liabilities in the local currency is that gross local claims are an additional source of country risk and local claims net of local liabilities are an additional source of the transfer of risk.

88

Figure 3: Claims on immediate borrower basis – part 2

Figure 2: Claims on immediate borrower basis – part 1

89

Risk transfer

Claims on ultimate risk basis

•

•

All countries (incl. NL)

• All (columns 30-44)


Only (ultimate) home country

• No

• No

• Only columns 1-15

include inter-office positions


Non-consolidated basis;

exclude inter-office positions

Inside-area foreign banks consolidated by their parent

Consolidated basis;

Domestically owned banks

• No All countries (incl. NL)

All countries (incl. NL)

90

• No

• Only columns 1-15

include inter-office positions

Non-consolidated basis;

Outside-area foreign banks

• No



exclude inter-office positions

Consolidated basis;

Inside-area foreign banks not consolidated by their parent

Figure 5: Reporting requirements for different reporting institutions (refers to columns in figure 2-4)

Country breakdown

Claims on immediate borrower

•

Reporting requirements:

Consolidation

Figure 4: Claims on ultimate risk basis

B. Positions on an immediate borrower basis

1. Reporting institutions For the purposes of the consolidated statistics on an immediate borrower basis, four groups of reporting banks are distinguished:

a) Domestically owned banks Domestically banks are those which have their head-office located in the Netherlands. Domestically owned banks should report international claims (except on-balance sheet derivatives) in all currencies and local claims in local currencies. The data should exclude all positions the banks have vis-à-vis their own offices (excluding inter-office positions). From the 2013Q4 reporting period, domestically owned banks should include positions vis-à-vis residents of the Netherlands. All columns in the 8023 form should thus be reported for each country37.

b) Consolidated inside area foreign banks Bank offices in the Netherlands whose activities are consolidated by their head office located in another reporting country should report only their cross-border claims on residents in their home country on a non-consolidated basis (including inter-office positions). However, inside area banks whose activities are not consolidated by their head-office should provide a full country breakdown of their international claims (see c below). Consolidated inside area foreign banks should in the 8023 form thus only report columns 1-15 (see figure 2) on their home country, on a non-consolidated basis.

Box 1: Consolidated and unconsolidated inside area foreign banks In the particular case where a bank‘s activities are not consolidated by the home country, the bank’s claims should be reported by the host country either under “unconsolidated inside area foreign banks” if the parent (non-bank or bank) is located in another reporting country, or under “outside area foreign banks” if the parent is located in a non-reporting country.

c) Unconsolidated inside area foreign banks Inside area foreign banks whose activities are not consolidated by their head-office should report on the same basis as domestically owned banks. Specifically, they should report on a consolidated basis, separating international and local claims in local currency. From the 2013Q4 reporting period, unconsolidated inside area foreign banks should include positions vis-à-vis residents of the Netherlands, meaning that a full country breakdown (including vis-à-vis parent country and the Netherlands) should be provided. Unconsolidated inside area foreign banks should in the 8023

37

For example, a Dutch bank with a single foreign subsidiary, located in Thailand, reports the following “international claims”: the lending of its Dutch offices to residents of all countries, plus the cross-border claims of its Thai subsidiary to residents of countries, plus the local claims on residents of Thailand in foreign currencies. The data should be reported on a consolidated balance sheet basis, so that positions between different offices of the same bank are excluded.

91

form thus report columns 1- 29 (see figure 2 and 3) for all countries, on a consolidated basis.

d) Outside area foreign banks Banks’ subsidiaries/offices in the reporting countries whose head offices are located in a non-reporting country38 (i.e. outside area foreign banks), or consortium banks of unidentified nationality, should report international claims on all countries on a non-consolidated basis. These data should include all positions the banks have vis-àvis their own offices in other countries (including inter-office positions). From the 2013Q4 reporting period, outside area foreign banks should include positions vis-àvis residents of the Netherlands. Outside area foreign banks should in the 8023 form thus report columns 1- 15 (see figure 2) for all countries, on a non-consolidated basis.

2. Business to be reported

2.1 On-balance sheet financial claims Reporting banks should provide data on their financial claims on an immediate borrower basis (i.e. allocated to the country where the original risk lies) as explained below. The data on financial claims should comprise all items which represent claims on other individual countries or economies. The only exception is that the positive market value of any derivatives contracts recorded on the balance sheet should be excluded from the reporting of claims. Derivative contracts are excluded from claims on an immediate borrower basis to be consistent with claims on an ultimate risk basis, where the positive market value of all derivatives is reported separately.

Financial claims include certificates of deposit (CDs), promissory notes and other negotiable paper issued by non-residents, banks” holdings of international notes and coins, foreign trade-related credits, claims under sale and repurchase agreements with non-residents, deposits and balances placed with banks, loans and advances to banks and non-banks, holdings of securities and participations including equity holdings in unconsolidated banks or non-bank subsidiaries. Similarly, borrowing and lending of securities, gold and other precious metals without cash collateral should not be reported as international banking business. Holdings of securities also include credit-linked notes and other collateralized debt obligations as well as asset-backed securities.

38 Country that does not provide consolidated banking data on an immediate borrower basis (for instance Hungary).

92

2.2 Local liabilities Domestically owned banks (type 1 banks) and unconsolidated inside area foreign bank (type 3 banks) should report their local liabilities in local currency with a full counterparty-country breakdown. Specifically, banks” affiliates should report their local currency financial liabilities to residents of the country where the affiliate is located. From the 2013 Q4 reporting period, affiliates in the Netherlands should begin

reporting

their

local-currency

financial

liabilities

to

residents

of

the

Netherlands. Neither banks” foreign affiliates nor those in the Netherlands are required to report their locally booked non-local-currency liabilities to residents of the host country. Moreover, no sector, instrument or maturity breakdown of local liabilities is requested.

2.3 Risk Transfers A bank can offset its total exposure to a particular country using a variety of credit risk mitigants (CRMs), which include guarantees, collateral and credit derivatives. Use of these CRMs reduces a bank’s exposure to a particular country by effectively transferring the risk to a different counterparty, possibly in a different country or sector. For more information on the country of ultimate risk (in the case of guarantees, collateral and credit derivatives) please see section D.

Information on the reallocation of claims should be reported separately for outward (column 27 of figure 3) and inward risk transfers (column 28 of figure 3). In other words, outward reallocations that reduce exposure to a given counterparty country should be reported separately from inward reallocations that increase exposure.

In addition, net risk transfers, calculated as the difference between inward and outward risk transfers, can be reported (column 29 of figure 3). If risk remains in the country of the immediate risk, for example when risk is reallocated between different sectors but not outside the country, then a risk transfer should not be reported. Detailed examples for the reporting of risk transfers are provided in Annex 1.

From the 2013 Q4 reporting period, outward and inward risk transfers should, in principle, add up to the same total. For prior periods, the omission of risk transfers to residents of the Netherlands potentially creates a discrepancy in these totals.

C. Positions on an ultimate risk basis

In line with the risk reallocation principle for measuring country exposure, the country of ultimate risk or where the final risk lies is defined as the country in which the guarantor of a financial claim resides and/or the country in which the head office of a legally dependent

93

branch is located39. Collateral may be considered as an indicator of where the final risk lies to the extent that it is recognized as a risk mitigant according to the supervisory instructions in according to the supervisory instructions in the Netherlands. The list of recognized collateral under various approaches of credit risk mitigation is available in the Basel Capital Accord document.

Similarly, if credit derivatives are used to cover for the counterparty risk of financial claims in the banking book, the country of ultimate risk of these positions is defined as the country in which the counterparty to the credit derivative contract resides. In addition, in the case of holdings of credit-linked notes and other collateralized debt obligations and asset-backed securities a “look-through” approach should be adopted and the country of ultimate risk is defined as the country where the debtor of the underlying credit, security or derivative contract resides. However, it is recognized that this “look-through” approach might not always be possible in practice. Accordingly, reporting institutions might only be able to provide estimates for the allocation of claims to the country where the debtor of the underlying resides or to allocate the claims to the country of the immediate borrower, which is the country where the issuer of the securities resides.

Furthermore, the issuer (or protection buyer) of credit-linked notes and other collateralized debt obligations and asset-backed securities should regard the issuance of a security backed by financial claims and sold to investors as cash collateral, which therefore extinguishes the exposure of the issuer to the underlying claim provided the securitization is without recourse or guarantees and no residual exposure is retained by the issuing bank.

Claims on subsidiaries can only be considered as being guaranteed by the head office if the parent has provided an explicit guarantee. In contrast, claims on branches should, for the purposes of the consolidated banking statistics, always be considered as guaranteed by the respective head office, even if there is no legal guarantee.

In the specific case of a resale agreement the ultimate risk should be allocated to the country and the sector of the ultimate counterparty.

1. Reporting institutions For the purposes of these statistics reported on an ultimate risk basis the reporting institutions are those included in type 1 of section A. Meaning that only domestically owned banks need to report their claims on an ultimate risk basis.

39 This means that domestic banks extending claims to such a branch have to reallocate the positions to the

country of the branch’s head office.

94

2. Business to be reported

2.1 On-balance sheet financial claims (columns 30-41) Domestically owned banks are requested to provide quarterly data on their on-balance sheet financial claims, except financial derivatives, of their offices worldwide, including all claims vis-à-vis residents of the countries where the offices are located. The data should be reported on a consolidated and ultimate risk basis, i.e. inter-office positions should be excluded and the positions should be allocated to the country where the final risk lies.

The data on financial claims, except derivatives, should comprise all those balance sheet items which represent claims on residents in other individual countries or economies. The instruments include certificates of deposit, promissory notes and other negotiable paper issued by non-residents, banks” holdings of international notes and coins, foreign trade-related credits, claims under sale and repurchase agreements with non-residents, deposits and balances placed with banks, loans and advances to banks and non-banks, holdings of securities and participations including equity holdings in other banks or nonbank subsidiaries. Borrowing and lending of securities, gold and other precious metals without cash collateral should not be reported as international banking business. Holdings of securities also include credit-linked notes and other collateralized debt obligations and asset-backed securities. If derivatives are booked on-balance sheet, they should not be included in the reporting of financial claims but listed separately under the item “Derivative contracts” (see 2.2 below).

Domestically owned banks should also provide a breakdown of total claims by type, distinguishing between cross-border and local claims. In contrast to the types of claims reported on an immediate borrower basis, the types requested on an ultimate risk basis do not take into account the currency in which the claim is denominated, i.e. a breakdown into international claims and local claims in local currencies is not requested. Furthermore, no maturity breakdown is requested on an ultimate risk basis.

2.2 Derivative contracts (column 42) Derivatives contracts with a positive market value have to be reported separately, regardless of whether the derivative contracts are booked as off- or on-balance sheet items. Domestically owned banks are requested to provide consolidated data on the cross-border financial claims resulting from derivative contracts of all their offices worldwide and the financial claims from derivative contracts of their foreign offices vis-àvis residents of the countries where the offices are located. The data should be reported on a consolidated and ultimate risk basis, i.e. inter-office positions should be excluded, and the positions should be allocated to the country where the final risk lies. For the valuation of derivative contracts see section G.2.

95

The data should cover in principle all derivative contracts that are reported in the context of the BIS’s regular semi-annual OTC derivatives statistics. The data thus mainly comprise forwards, swaps and options relating to foreign exchange, interest rate, equity, commodity and credit derivative contracts. Credit derivatives, such as credit default swaps and total return swaps, should only be reported under the item “Derivative contracts” if they are held for trading by a protection-buying reporting bank. Credit derivatives that are not held for trading should be reported as “Risk transfers” by the protection buyer and all credit derivatives should be reported as “Guarantees” by the protection seller (see below).

2.3 Guarantees extended (column 43) Guarantees extended are contingent liabilities arising from an irrevocable obligation to pay a third-party beneficiary when a client fails to perform some contractual obligation. They include secured, bid and performance bonds, warranties and indemnities, confirmed documentary credits, irrevocable and standby letters of credit, acceptances and endorsements. Domestically owned banks are requested to provide consolidated data on guarantees outstanding of all their offices worldwide. Guarantees extended also include the contingent liabilities of the protection seller of credit derivative contracts.

Guarantees should be reported to the extent that they represent the unutilized portions of both binding contractual obligations and any other irrevocable commitments. They should only cover those obligations which, if utilized, would be reported in total crossborder claims and local claims in any currency. Performance bonds and other forms of guarantee should only be reported if, in the event of the contingency occurring, the resulting claim would have an impact on total claims and local claims in any currency.

They should be reported on an ultimate risk basis, i.e. inter-office positions should be excluded and – except when the exposure is mitigated by cash collateral or by exposure to a resident (i.e. home country) third party, in which case no foreign exposure is reported – the positions should be allocated to the country where the final risk lies.

2.4 Credit commitments (column 44) Credit commitments are arrangements that irrevocably obligate an institution, at a client’s request, to extend credit in the form of loans, participation in loans, lease financing receivables, mortgages, overdrafts or other loan substitutes or commitments to extend credit in the form of the purchase of loans, securities or other assets, such as backup facilities including those under note issuance facilities (NIFs) and revolving underwriting facilities (RUFs).

Domestically owned banks are requested to provide data on credit commitments of all their offices worldwide. Credit commitments should be reported to the extent that they represent the unutilized portions of both binding contractual obligations and any other

96

irrevocable commitments. They should only cover those obligations which, if utilized, would be reported in total cross-border claims and local claims in any currency. Credit commitments should be reported on an ultimate risk basis, i.e. inter-office positions should be excluded and – except when the exposure is mitigated by cash collateral or by exposure to a resident (i.e. home country) third party, in which case no foreign exposure is reported – the positions should be allocated to the country where the final risk lies.

D. Consistency between immediate and ultimate borrower statistics

The risk transfer information on total claims on an immediate borrower basis is used to derive total claims on an ultimate risk basis. From a conceptual point of view, taking into account net risk transfers, total claims on an immediate borrower basis should be equal to total claims on an ultimate risk basis. This should hold for claims of banks on each individual vis-à-vis country.

E. Counterparties’ country, sector and maturity breakdowns and funding data

Reporting banks are requested to provide three principal breakdowns of their banks” financial claims: (1) by country, (2) by sector and (3) by maturity. Additionally, (4) funding data is requested.

1. Country breakdown Reporting institutions are requested to provide a full country breakdown for all types of claims, whether international, cross-border or local. Claims should be allocated to the country of residence of the immediate and ultimate risk. From the 2013 Q4 reporting period, claims should include positions on residents of the Netherlands, i.e. total domestic claims, by banking offices in the Netherlands as well as by those abroad.

A full breakdown by individual debtor country consistent with the balance of payments concept of residence of the counterparty is requested for all types of claims on immediate and ultimate risk in the context of the consolidated banking statistics. This includes all on and off-balance sheet claims and the data on risk transfers.

2. Sector breakdown Reporting institutions are also requested to provide a sector breakdown by borrower for the following types of claims: (i) Total international claims on an immediate borrower basis, i.e. cross-border claims plus local claims in foreign currency; (ii) Local claims in local currencies (from the 2013 Q4 reporting period); (iii) Total claims on an ultimate risk basis, i.e. cross-border claims plus total local claims in all currencies.

97

From the 2013 Q4 reporting period, the following sectors should be identified separately: •

All sectors (=B+C+D+E+F);

•

Banks; those institutions whose business it is to receive deposits and/or close substitutes for deposits and to grant credits or invest in securities on their own account. The bank sector excludes central banks and multilateral development banks;

•

Official sector; comprises the general government sector, central banks and international organizations (including multilateral development banks). Claims on official institutions should be allocated to the respective countries of their residence. The only exception is for claims on international organizations, which are to be reported as a separate item in the counterparty-country breakdown;

•

Non-bank financial institutions; private or public financial institutions, other than banks, engaged primarily in the provision of financial services, such as financial intermediation, insurance companies and pension funds, and activities auxiliary to financial intermediation such as fund management;

•

Non-financial private sector; comprises

non-financial corporations and

households: o

Non-financial

corporations;

Privately-

and

publicly-owned

corporations as well as unincorporated enterprises that function as if they were corporations, such as partnerships and the branches of foreign corporations; o

Households (including NPISHs); Individuals, families, unincorporated enterprises owned by households, and non-profit institutions serving households (NPISHs) such as charities, religious institutions, trade unions and consumer associations;

o •

Unallocated.

Unallocated by sector.

For periods prior to 2013Q4, non-bank financial institutions and the non-financial private sector are grouped together as the private sector.

In contrast to some other statistics, claims on central banks and multilateral development banks, as well as on other international organizations, should be placed in the official sector category, instead of the bank category. While positions of international institutions are requested separately as an exclusive member in the vis-à-vis country breakdown, the positions of official monetary authorities should be allocated to the respective countries of their residence. Please note that the BIS and the ECB should be classified by reporters as official sector resident in Switzerland and Germany respectively. For sectors other than banks and the official sector, the allocation of claims should follow balance of payments or national account classifications.

98

3. Maturity breakdown (immediate borrower basis only) Reporting institutions are also requested to provide a maturity breakdown for total international claims (cross-border claims plus local claims in foreign currency) on an immediate borrower basis based on the concept of remaining maturity. The following four maturity bands are distinguished: •

up to and including one year: Claims with a remaining maturity up to and including one year, i.e. original maturity of up to one year plus original maturity of more than one year but falling due within the next 12 months. Claims that are receivable on demand should be allocated to the ≤1 year maturity bracket;

•

over one year and up to and including two years: Claims with a remaining maturity over one year and up to and including two years;

•

over two years: Claims with a remaining maturity over two years;

•

Unallocated: Claims for which the remaining maturity is unknown, or claims that cannot be classified by maturity (e.g. equities and participations).

The maturities should be defined on the basis of the time to the final payment of the relevant claim (with respect to the reporting period).

4. Funding and other positions (immediate borrower basis only)40 From the 2013 Q4 reporting period, domestically owned banks (bank type 1) should report basic information about their total equity and financial liabilities (without a counterparty-country

and

sector

breakdown).

Separate

data

on

the

following

instruments are required: •

Total equity: Residual claims on the bank after subtracting total liabilities from total assets. The values reported for equity should be consistent with the total banking assets and liabilities reported;

•

Deposit liabilities: Deposits including non-negotiable securities (e.g. nonnegotiable CDs), and borrowings (i.e. loans) from banks. Interoffice positions should be excluded;

•

Debt securities, short-term: Negotiable securities (including negotiable CDs) with a remaining maturity up to and including one year;

•

Debt securities, long-term: Negotiable securities (including negotiable CDs) with a remaining maturity over one year;

•

Derivatives liabilities: Derivatives contracts with a negative market value;

•

Other liabilities: Retained earnings (with positive value) and debt liabilities not included under other funding instruments.

40

This data will not be separately requested in the country risk report (form 8023). The data will be derived from existing supervisory reports. DNB will compile the data required for the bank’s funding pattern on the basis of the FINREP, COREP and liquidity reporting. This means that more and/or different questions about liabilities (FINREP), solvency indicators (COREP) and debt securities issued (liquidity reporting) may be asked in the context of the country risk reports.

99

The instrument breakdown above is requested for positions vis-à-vis all countries and all sectors, and in all currencies and all maturity buckets (with the exception noted above for the maturity structure of debt securities liabilities).

Besides, from the 2013 Q4 reporting period, all domestically owned banks (type 1 banks) are required to report some assets and capital data consistent with supervisory definitions. The following items are requested: •

Total assets: Total assets should include non-financial assets in addition to onbalance sheet financial claims, including the positive market value of derivatives positions. Total assets should equal the sum of total financial liabilities and equity;

•

Risk-weighted total assets: Supervisory definition;

•

Tier 1 capital: Supervisory definition.

For these items, no additional breakdowns are requested. That is, the data should refer to positions vis-à-vis all countries and all sectors, and in all instruments, currencies and maturity buckets.

Note that the equity data, liability data and other positions mentioned above (section F.4) will not be requested in the country risk report (form 8023). The data will be derived from existing supervisory reports.

F. Other reporting conventions

1. Netting of assets Financial claims should generally be reported on a gross basis. In other words, claims and liabilities vis-à-vis the same counterparty should be reported separately and not netted against each other. However, head offices of banks should exclude claims on their own offices in any other country. Financial claims resulting from derivative contracts should be netted only for those contracts that are with the same counterparty and that are covered under a legally enforceable netting agreement. For all other derivative contracts, the gross positive fair values must be reported. Negative market values of derivative contracts are considered to represent financial liabilities and are therefore excluded by definition from the reporting of financial claims. Reporting of financial claims resulting from derivative contracts should in principle be consistent with the “replacement value”, when compliant with accounting standards used to produce the balance sheet41. For more information please refer to box 2.

41 “Replacement value” is also referred as net market-to-market value that can be either a gross positive or a gross negative value.

100

Box 2: Examples for market or fair values of derivative contracts

The following examples indicate how to calculate the market or fair value of various derivative contracts:

For a forward, a contract to purchase USD against EUR at a forward rate of 1.00 when initiated has a positive market value if the EUR/USD forward rate for the same settlement date is lower than 1.00 at the time of reporting. It has a negative market value if the forward rate is higher than 1.00 at the time of reporting, and it has a zero market value if the forward rate is equal to 1.00 at the time of reporting.

For swaps, which involve multiple (and sometimes two-way) payments, the market or fair value is the net present value of the payments to be exchanged between the counterparties between the reporting date and the contract’s maturity, where the discount factor to be applied would normally reflect the market interest rate for the period of the contract’s remaining maturity. Thus, a fixed/floating swap which, at the interest rates prevailing at the reporting date, involves net annual receipts by the reporter of e.g. 2% of the notional principal amount for the next three years has a positive marked to market (or replacement) value equal to the sum of three net payments (each 2% of the notional amount), discounted by the market interest rate prevailing at the reporting date. If the contract is not in the reporter’s favor (i.e. the reporter would have to make net annual payments), the contract has a negative net present value. The currency of denomination should be the one in which the net payment is to be settled. For example, consider an FX swap transaction in which USD140 million is exchanged for EUR100 million and the exchange rate is USD/EUR 1.5 at the reporting date. This gives a gross market value (net of “two legs”) of -$10 million (i.e. liability of $10 million). Meaning that 10 need to be reported as a EUR-denominated liability (net of the “two legs”).

Unlike forwards or swaps, OTC options have a market or fair value at initiation which is equal to the premium paid to the writer of the option. Throughout their life, option contracts can only have a positive market or fair value for the buyer and a negative market or fair value for the seller. If a quoted market price is available for a contract, the market value to be reported for that contract is the product of the number of trading units of the contract multiplied by that market price. If a quoted market price is not available, the market or fair value of an outstanding option contract at the time of reporting can be determined on the basis of secondary market prices for options with the same strike prices and remaining maturities as the options being valued, or by using option pricing models. In an option pricing model, current quotes of forward prices for the underlying (spot prices for American options) and the implied volatility and market interest rate relevant to the option’s maturity would normally be used to calculate the “market” values. As with other derivative contracts, the fair value of options sold and purchased should not be netted against each other unless they are with the same counterparty and are covered by a qualified netting agreement.

2. Valuation For the purpose of measuring banking business, in particular international lending and borrowing by banks, in a consistent and comparable way, assets and liabilities should be valued as far as possible according to uniform valuation principles. This would enhance consistency with other statistical systems such as the SNA, the balance of payments and the international investment position statistics. It is therefore recommended that, in principle, banks” claims be valued at market prices. Where market values are not appropriate, contractual or nominal values should be used. For instance, loans in the 101

banking books, which in principle should be assigned nominal value, should be valued in accordance to accounting standards in the Netherlands. For liabilities, contractual or nominal rather than market values are considered more appropriate. It is also recognized that national accounting rules may require different valuation methods depending on the type of asset or liability.

Financial claims resulting from derivative contracts (column 42) should be valued at market prices or fair values. Reporting of “net positions” is allowed only for those contracts that are both with the same counterparty and covered under a legally enforceable netting agreement. For all other contracts, the gross positive and negative fair values must be reported. All derivatives positions with positive values should be treated as claims and those with negative values as liabilities. The currency denomination should be the currency in which the derivatives are to be redeemed or settled.

Contingent liabilities resulting from guarantees extended (column 43) and credit commitments (column 44) should be valued at face value or the maximum possible exposure.

3. Arrears, provisions and write-offs

The following reporting procedures are recommended for arrears, provisions and write-offs:

A. Arrears of interest and principal Until they are written off, interest in arrears and principal in arrears (including capitalized interest) should be included in the claims and liabilities under the respective instruments, whenever it is possible.

B. Provisions International financial claims against which provisions have been made are normally reported as claims at their gross value. That is, provisions should not be netted from the claim positions.

C. Write-offs of claims and debt forgiveness Although an asset which has been written off may still be a legally enforceable claim, it is recommended that such items be excluded from the reported data. This is because the writing-off process can be seen as reflecting the judgment that the current or prospective price of the claim is zero. The same reporting convention is recommended for reductions in claims due to debt forgiveness, i.e. cancellations of claims via contractual arrangements between debtors and creditors.

102

Specific reporting cases - questions and answers

1. Questions about consolidation

Question 1: Are there any rules concerning consolidation across sectors (e.g. other financial intermediaries, non-banks) in the consolidated statistics? Answer: For the purposes of the consolidated banking statistics, it is recommended to follow the supervision rules for the consolidation across sectors.

Question 2: How should the business among different branches worldwide of a bank be consolidated? Answer: A bank may have branches in the Netherlands and affiliates/offices in (other) different countries. The positions vis-à-vis related foreign offices and among offices/affiliates of the same bank in the same or different countries should not be reported in the consolidated banking statistics for domestically owned banks (bank type 1) or for inside area banks not consolidated by their parent (bank type 3). For consolidated banking such positions constitute inter-office business.

2. Specific questions

Question 3: If a bank is taken over by a non-bank entity, should it discontinue reporting? Answer: Only the banking business of the non-bank entity should be reported. In other words, the bank concerned should continue to report its banking business (see Section A.1: Reporting Institutions).

Question 4: Can claims outstanding be negative and be reported as such? Answer: Reporting of negative stock amounts may be acceptable in exceptional cases of short positions on derivative instruments and portfolio investment. It is expected these amounts would be reported on the asset side in the Other Assets instrument category.

Question 5: How should the balances in dormant accounts be treated/reported? Answer: The reporting bank should report dormant liabilities/claims to the country of the last indicated address.

Question 6: How should loans related to movable assets (like loans to shipping companies) be reported? Answer: The residence country of the owner of the movable assets should be treated as the immediate country exposure and the guarantor’s country as the ultimate risk exposure.

103

Question 7: How should euro banknotes and coins be reported in the consolidated banking? Answer: Banks” holdings of international notes and coins that are in circulation and commonly used to make payments should be recorded as claims. In the case of the geographical allocation of euro banknotes and coins, due to the impossibility for the reporting banks to split their holdings according to the issuing countries, it is recommended to the non-euro area reporting countries to allocate these banknotes and coins as claims on the ECB, which is included under Germany in the country classification. From the 2013 Q4 reporting period, the banks in euro area reporting countries should report these positions on their own central bank.

Question 8: Should local positions in local currency of a subsidiary’s subsidiary in the same country be reported? Answer: For the purpose of reporting consolidated banking data, a subsidiary of a bank’s subsidiary should be treated the same as branches/offices of reporting institutions.

Question 9: How should letters of credit confirmed by another bank be treated? Answer: Letters of credit are to be treated as a guarantee; confirmation should be disregarded on an immediate borrower basis.

Question 10: How should the value of a guarantee be reported when it exceeds that of the related asset? Answer: The full guarantee value (i.e. nominal value) should be reported as a guarantee extended with the same ultimate risk allocation as the claims.

Question 11: How should the holdings of bonds issued by the European Financial Stability Facility (EFSF) and Mechanism (ESFM) be allocated, and how should the European Stability Mechanism (ESM) which will replace both EFSF and EFSM from 2013 be classified? Answer: On an immediate borrower basis, holdings of debt securities issued by EFSF and EFSM should, in the geographic allocation, be reported vis-à-vis Luxembourg / non-bank private sector up to 2013 and later on vis-à-vis International organizations / official sector, as the European Stability Mechanism (ESM) will fall under the international organizations category. On an ultimate risk basis, practical issues were recognized for the reporting on a pro-rata basis (vis-à-vis the euro area member states). It is therefore recommended to report vis-à-vis “International organizations” / official sector.

104

Question 12: How should credit default swaps be reported? Answer: Credit default swaps (CDS), like other credit derivatives such as total return swaps, should be reported under the item “Derivatives contracts” at positive market value if they are held for trading by a protection-buying reporting bank. From the 2013 Q4 reporting period, derivatives contracts with a negative market value should be reported as part of the instrument breakdown of total liabilities. CDS that are not held for trading should be reported as risk transfers by the protection buyer and all CDS should be reported as “Guarantees extended” by the protection seller. CDS sold should be reported at gross (not net) notional values, net of cash collateral, under “guarantees extended” vis-à-vis the country of the underlying reference entity, where the final risk lies.

3. Sector classification

Question 13: How are the immediate/ultimate country and sector decided for mortgage-based loans? Answer: As mentioned in Section D, collateral may be considered as an indicator of where the final risk lies to the extent that it is recognized as a risk mitigant according to the supervisory instructions in the Netherlands. The lists of recognized collateral under various approaches of credit risk mitigation are available in the Basel Capital Accord document. In the following example, it is assumed that mortgage-backed securities are recognized as a credit risk mitigant by the reporting central bank. Based on this assumption, the situation could develop as follows: In the case of a loan to a German company that is secured by real estate in the United States. Throughout this example, it is assumed that mortgage-backed securities are accepted as collateral, and thus recognized as a credit risk mitigant, by the reporting banks” home central bank. The German non-financial private sector could be considered as the immediate borrower and the US unallocated sector as the ultimate borrower. In the case of the same loan being secured by asset-backed securities issued by a US bank, which in turn are based on mortgagebacked loans to the non-financial private sector, the question arises as to whether these loans were extended to US companies and whether they are in turn backed by real estate in the United States. If both conditions were met, the treatment would be the same as before based on the look-through approach, whereby the immediate borrower is the German nonfinancial private sector and the ultimate borrower is the US unallocated sector. This is simply the result of the special treatment of mortgage-backed loans where the location of the mortgage determines the choice of country. The second difference is in the sector allocation. This should be different, as in both cases the loan is – directly or indirectly – secured by real estate located in the United States.

105

Question 14: If a Japanese bank purchases emissions credits from a Brazilian power company in which sector should the bank report this position? Answer: Emissions credits should be allocated to the official sector of the country where the credit was issued, in this example Brazil.

Question 15: What sector should be used for fixed assets, such as equities and participations? Answer: “Unallocated”.

Question 16: What should be the sector for quasi-government organizations, such as Ginnie Mae, Fannie Mae and Freddie Mac? Answer: On an immediate borrower basis, quasi-government organizations should be classified as “private non-financial sector”. This is consistent with SNA/BPM framework. On an ultimate risk basis, if claims on these institutions are covered by an explicit government guarantee, they should be reallocated to the official sector (e.g. Fannie Mae and Freddie Mac have an explicit government guarantee through end-2012).

Question 17: What should be the sector for the balances arising from Repo transactions? And in the special case of resale agreements? Answer Repo: A repo transaction should be treated as a collateralized loan. That is, suppose a reporting bank engages in a repo transaction, whereby it receives cash in exchange for a security. In a repo agreement, on an immediate borrower basis, the country as well as the sector would depend on the counterparty where the obligor resides. If the cash received is in the form of a deposit or similar claim on a bank, the immediate risk exposure is the country where this bank is located. If the contract/transaction is with a bank, then the sector is "bank" and if with a central bank then the “official” sector (The bank would also report on the liability side of its balance sheet a corresponding loan from the repo counterparty.) Since the reporting bank retains economic ownership of the underlying security provided as collateral, it does not de-recognize this security from its balance sheet. On an ultimate risk basis, the country/sector of ultimate exposure is that of the issuer of the underlying collateral security. Answer Resale contract: In a resale contract, whereby a reporting bank lends cash and receives a security, the counterparty country and sector on an immediate borrower basis is the country where the borrower of the cash leg is located. Then, on an immediate borrower basis, the country and the sector would depend on the counterparty to the agreement as indicated above. Same as above is requested regarding the ultimate risk allocation.

106

4. Immediate and ultimate risk

Question 18: What should be the country of immediate exposure of claims on brass plate companies? Answer: The country of immediate exposure is the country where the company is officially registered.

Question 19: How should risk transfer be reported when gold is used as collateral? Answer: If the country in which the collateral is held differs from the country of the immediate borrower, then the collateral will result in an outward risk transfer from the country of the immediate borrower (and an inward risk transfer for the country in which the collateral is held). Same reporting applies also to other precious metals when used as collateral. Borrowing and lending of securities and gold without cash collateral should not be reported as international banking business.

Question 20: What should the country/sector of ultimate risk be for a cash balance? Answer: This should be classified as a claim on the currency issuing authority. For example, for cash balances in US dollars, the country of immediate and ultimate risk is the United States. Similarly, the sector of immediate and ultimate risk is “official sector” (claim on the US Federal Reserve).

Question 21: What should be the country/sector of ultimate risk for cheques purchased? Answer: This depends on the type of cheque (customer/private cheque, banker’s cheque?). Private cheques drawn on a bank should be reported as off-balance sheet items (as these are sent on collection). Even if a bank purchases cheques (banker’s cheques or other types of cheque), these should be classified based on where the final risk lies (i.e. the issuer’s parent country/sector). Please note that the sector of a parent institution could be different from that of the immediate counterparty.

Question 22: What is the country of ultimate risk for cash collateral (received against loans extended)? Answer: Ultimate risk data are required only for domestic banks. If deposits or cash are used as collateral, the cash collateral holder is the (domestic) bank itself and as a result an inward risk transfer to the home/parent country (bank sector) should be reported (as from 2013 Q4 reporting quarter).

107

Domestically owned

Domestically owned

Domestically owned

Domestically owned

2. An NL bank has extended a loan to a corporate in Japan which (a) is backed by a guarantee from a bank in the NL or (b) has provided NL Treasury paper as collateral

3. An NL bank has a deposit with a branch of a Japanese bank in the UK

4. An NL bank has extended a loan to a corporate in Japan. The corporate has provided UK government securities as collateral

5. An NL bank has extended a loan to a corporate in Japan. In order to hedge the counterparty risk, the NL bank has bought credit derivative issued by a bank in the UK

Sector Non-financial corporations

Non-financial corporations

Bank



Type of claim International

International

International

International

International

Japan

Japan

UK

Japan

Japan

Vis-à-vis country

Immediate borrower reporting

Inward: UK Outward: Japan


Inward: Japan Outward: UK

Outward: Japan Inward: NL


Type of risk transfer

Cross-border

Cross-border

Cross-border

Local

Cross-border

Type of claim

Bank

Official sector

Bank

Bank if (a); Official sector if (b)

Bank

Sector

UK

UK

Japan

NL

UK

Vis-à-vis country

Ultimate risk reporting

108

42 Please note that the term “bank” only refers to either offices of banks or their legally independent and incorporated subsidiaries, but not to branches of banks, which are referred to separately. In addition, the term “none” should be read as meaning “no reporting required”.

Domestically owned

Type of bank

1. An NL bank has extended a loan to a corporate in Japan which is backed by a guarantee from a bank in the UK

A. Loans and deposits

Reporting Country: NL

ANNEX: Examples for the reporting of individual transactions42

Domestically owned

Domestically owned

Domestically owned

Domestically owned

Consolidated inside-area foreign bank


7. A subsidiary of an NL bank in Japan has extended a loan in foreign currency to a corporate in Japan. The corporate has provided NL government securities as collateral

8. A subsidiary of an NL bank in Japan has extended a loan to a corporate in the UK guaranteed by a bank in Japan

9. A branch of an NL bank in Japan has a deposit with a branch of a Japanese bank in NL

10. A Japanese bank in NL has extended a loan to a corporate in Japan (reporting by the Japanese bank’s branch in NL)

11. A Japanese bank in NL has extended a loan to a corporate in the UK (reported by the Japanese bank’s branch in NL)

Type of bank

6. A subsidiary of an NL bank in Japan has a deposit in local currency with a branch of a UK bank in Japan





Bank

Private nonfinancial sector

None

International

International

Local

International

None

109

Japan

Bank

Local claims in local currency

None

Japan

NL

UK

Japan

Vis-à-vis country

Sector

Type of claim


None

None

Inward: Japan Outward: NL


Outward: Japan Inward: NL



None

None

Local

Local

Local

Cross-border

Type of claim

None

None

Bank

Bank

Official sector

Bank

Sector

None

None

Japan

Japan

NL

UK

Vis-à-vis country


Type of bank

Unconsolidated outside-area foreign bank

Domestically owned

Unconsolidated inside-area foreign bank

Domestically owned


12. A Philippine bank in NL has extended a loan to a bank in Japan (reported by the Philippine bank’s branch in NL)

13. A subsidiary of an NL bank in Canada acquires credit card claims in local currency on households in Canada. Subsequently, the bank issues asset-backed securities against these claims and sells the securities in Canada

14. The business of a subsidiary of a UK bank in NL has not been consolidated by the parent. This subsidiary has extended a loan to a corporate in Japan guaranteed by a bank in Canada

15. An NL bank has extended a loan to a subsidiary of a Japanese bank in the UK. The subsidiary has not received an explicit guarantee from its head office


Unallocated

Non- financial corporations

Bank

Local claims in local currency

International

International

110

Canada

Bank

International

UK

Japan

Japan

Sector

Type of claim

Vis-à-vis country


None

Outward: Japan Inward: Canada

Outward: Canada Inward: NL

None


Cross-border

Cross-border

Local

None

Type of claim

Bank

Bank

Households

None

Sector

UK

Canada

Canada

None

Vis-à-vis country


16. An NL bank has a sale and repurchase transaction (repo) involving the sale of a USD denominated security with a commitment to repurchase the same asset with a branch of an UK bank in Austria



Domestically owned

Type of bank

Sector Bank


111

Austria

Vis-à-vis country


Inward: UK Outward: Austria

Type of risk transfer Cross-border

Type of claim Bank

Sector

UK

Vis-à-vis country


Domestically owned

Domestically owned




Domestically owned

2. An NL bank has purchased securities issued by a branch of a Japanese bank in NL

3. A Japanese bank in NL has purchased Japanese government securities (reporting by the Japanese bank in NL)

4. A Japanese bank in NL has purchased UK government securities (reporting by the Japanese bank in NL)

5. A Philippine bank in NL has purchased UK government securities (reporting by the Philippine bank in NL)

6. An NL bank in Japan has purchased securities issued by a subsidiary of a Japanese bank in Canada and the issue of securities has been explicitly guaranteed by the parent

Type of bank

1. An NL bank has purchased securities issued by a Japanese bank against credit card claims on Japanese non-banks

B. Securities

Reporting Country: NL Sector Bank

Bank

Official sector

None

Official sector

Bank


Local

International

None

International

International

112

Canada

UK

None

Japan

NL

Japan

Vis-à-vis country


Inward: Japan Outward: Canada

None

None

None

Inward: Japan Outward: NL

Inward: Japan Outward: Japan


Local

None

None

None

Cross-border

Cross-border

Type of claim

Bank

None

None

None

Bank

Private sector

Sector

Japan

None

None

None

Japan

Japan

Vis-à-vis country


7. A Japanese bank in the UK has sold GBP denominated securities to, and entered into a repurchase agreement with, a US bank in the UK.

B. Securities


Domestically owned

Type of bank International/ Local claims in local currency, if in pounds

Type of claim

Vis-à-vis country UK

Sector Bank

113



Type of risk transfer Cross-border

Type of claim Bank

Sector

Japan

Vis-à-vis country


Domestically owned Domestically owned Domestically owned

Domestically owned Domestically owned Consolidated inside-area foreign bank Unconsolidated outside-area foreign bank

2. An NL bank has bought interest rate derivatives issued by a branch of a Japanese bank in the UK

3. An NL bank has bought equity derivatives issued by another NL bank. The bank has provided UK government securities as collateral

4. An branch of an NL bank in Japan has bought interest rate derivatives issued by a branch of a UK bank in Japan

5. A subsidiary of an NL bank in Japan has bought equity derivatives issues by a branch of an NL bank in Japan

6. A Japanese bank in NL has bought credit derivatives issued by a bank in Japan with are recorded in the trading book of a Japanese bank in NL

7. A Philippine bank in NL has bought credit derivatives issued by a bank in Japan which are recorded in the trading book of the Philippine bank in NL

Type of bank

1. An NL bank has bought credit derivatives issues by a bank in the UK which are recorded in the trading book of the NL bank

Note: Derivatives (on- and off-balance sheet) should not be reported on a consolidated and ultimate risk basis.

A. Derivatives


None

None

None

None

None

None

None

None

None

None

None

None

114

None

Sector

None

Type of claim

None

None

None

None

None

None

None

Vis-à-vis country


None

None

None

None

None

None

None


None

None

None

Derivatives

Derivatives

Derivatives

Derivatives

Type of claim

None

None

None

UK

UK

Japan

UK

Vis-à-vis country


Domestically owned Domestically owned Domestically owned Domestically owned

3. An NL bank has made a credit commitment to a branch of a UK bank in Japan

4. An NL bank has sold a credit derivative on a German corporate to a branch of a Japanese bank in UK

5. A subsidiary of an NL bank in Japan has guaranteed a loan extended by a Japanese bank to a branch of a UK bank in Japan

6. A branch of an NL bank in Japan has made a credit commitment to a corporate in Japan

8. A Japanese bank in NL has guaranteed a loan extended by a UK bank to a corporate in France



Domestically owned

2. An NL bank has made a credit commitment to a corporate in the UK

7. A Philippine bank in NL has guaranteed a loan extended by a Japanese bank to a corporate in the Philippines

Domestically owned

Type of bank

1. An NL bank has guaranteed a loan extended by a bank in Japan to the branch of a UK bank in Hong Kong

Note: Derivatives (on- and off-balance sheet) should not be reported on a consolidated and ultimate risk basis.

B. Guarantees and credit commitments


None None None

None

None None

None

None None None

None

None None

None

115

None

Sector

None

Type of claim

None

None

None

None

None

None

None

None

Vis-à-vis country


None

None

None

None

None

None

None

None


None

None

Credit commitment

Guarantee

Guarantee

Credit commitment

Credit commitment

Guarantee

Type of claim

None

None

Japan

UK

Germany

UK

UK

UK

Vis-à-vis country


Form

8024

Title

OTC Derivatives Markets Statistics

Reporting population

Largest banks/leading international dealers

Frequency

Half yearly

Reporting deadline

6 weeks after half-year end

General Guidelines

Introduction As of end-June 1998, the central banks of the G10 countries introduced the regular collection of statistics on derivatives markets through reporting by leading global dealers. The objective of the reporting

exercise

is

to

obtain

reasonably comprehensive

and

internationally consistent

information on the size and structure of over-the-counter (OTC) derivatives markets. The purpose of the statistics is to increase market transparency and thereby help central banks, other authorities and market participants to better monitor patterns of activity in the global financial system.

The semi-annual derivatives statistics are part of a global reporting exercise carried out under the auspices of the Bank for International Settlements (BIS). The reporting exercise covers the collection of market data on notional amounts and gross market values outstanding of broad categories of foreign exchange, interest rate, equity-based and commodity derivative instruments, and on credit derivatives. The statistics also include derivatives-related credit exposures before and after netting arrangements.

Types of data requested To gauge the size of the OTC derivatives markets, the statistics will collect the following types of data of the reporting institution: •

outstandings in nominal or notional amounts (Tables 1A, 2A, 3A & 4)

•

outstandings in gross (positive and negative) market values (Tables 1B, 1C, 2B, 2C, 3B & 3C)

•

gross market values, current credit exposure and liabilities arising from OTC derivatives contracts (Table 5)

Data reported should reflect positions as on the last business day of June or December, as appropriate.

Nominal or notional amounts outstanding are defined as the gross nominal or notional value of all deals concluded and not yet settled at the reporting date. The data should in principle be reported on a consolidated basis, i.e. inter-company deals should always be excluded, even if they relate to transactions with affiliates which are unconsolidated based on ownership criteria but are

116

in effect controlled by the reporting institution. For contracts with variable nominal or notional principal amounts, the basis for reporting should be the nominal or notional principal amounts at the time of reporting. No netting of contracts is permitted for purposes of this item. Therefore (1) obligations of the reporting bank to purchase from third parties against the bank's obligations to sell to third parties, (2) written options against purchased options, or (3) contracts subject to bilateral netting agreements should not be netted.

The notional amount or par value to be reported for a derivative contract with a multiplier component is the contract's effective notional amount or par value. For example, a swap contract with a stated notional amount of $1,000,000 whose terms called for quarterly settlement of the difference between 5% and LIBOR multiplied by ten has an effective notional amount of $10,000,000. The par value to be reported is that of the contract itself and not the par value of financial instruments intended to be delivered under forward contracts.

Swaps; the notional amount of a swap is the underlying principal amount upon which the exchange of interest, foreign exchange or other income or expense is based.

Equity and commodity-linked contracts; the contract amount to be reported for an equity or commodity contract is the quantity, e.g. number of units, of the commodity or equity product contracted for purchase or sale multiplied by the contract price of a unit. The notional amount to be reported for commodity contracts with multiple exchanges of principal is the contractual amount multiplied by the number of remaining exchanges of principal in the contract.

Credit derivatives; the contract amount to be reported for credit derivatives is the nominal value of the relevant reference credit. Credit linked notes do not fall within the scope of this survey and are therefore not to be reported.

Gross market values are defined as the sum of the absolute values of all open contracts with either positive or negative replacement values evaluated at market prices prevailing at the reporting date. Replacement values stand for the price to be received or paid if the instrument were sold in the market at the time of reporting. Market values are the amounts at which a contract could be exchanged in a current transaction between willing parties, other than in a forced or liquidation sale. If a quoted price is available for a contract, the number of trading units should be multiplied by that market price. If a quoted market price is not available, the reporting institution should provide its best estimate of market value based on the quoted price of a similar contract or on valuation techniques such as discounted cash flows.

The term gross is used to indicate that contracts with positive and negative replacement values with the same counterparty should not be netted. Nor should the sums of positive and negative contract values be set off against each other within a risk category such as foreign exchange, interest rate, equity, commodity, credit and “other”. Thus, the gross positive market value of a

117

firm's outstanding contracts is the sum of all positive replacement values of a firm’s contracts. Similarly, the gross negative market value is the sum of all negative values of a firm’s contracts.

In the case of forwards and swaps, the market (or replacement) value of outstanding contracts to which the reporter is a counterparty is either positive, zero or negative, depending on how underlying prices have moved since the contract's initiation. Please see the examples of how to calculate the market value of forwards and swaps in Annex II.

Unlike forwards or swaps, OTC options have a market value at initiation, which is equal to the premium paid to the writer of the option. Throughout their life option contracts can only have a positive market value for the buyer and a negative market value for the seller. If a quoted market price is available for a contract, the market value to be reported for that contract is the product of the number of trading units of the contract multiplied by that market price. If a quoted market price is not available, the market value of an outstanding option contract at the time of reporting can be determined on the basis of secondary market prices for options with the same strike prices and remaining maturities as the options being valued, or by using option pricing models. In an option pricing model, current quotes of forward prices for the underlying (spot prices for American options) and the implied volatility and market interest rate relevant to the option's maturity would normally be used to calculate the “market” values. Gross positive market value would be the sum of the current market values of all purchased options, and gross negative market value would be the sum of the values of sold options. Options sold and purchased with the same counterparty should not be netted against each other, nor should offsetting bought and sold options on the same underlying.

For transactions linked to synthetic portfolio products such as CDS for a super senior tranche, it may be difficult to calculate a market value. In these cases, the data may be partly estimated and should be reported on a best effort basis. This information is not requested for the index products and it should be broken down only by instrument and by counterparty, no further breakdowns by rating, sector, location of counterparty, etc., are requested for this particular data type.

Instrument types For each market risk category, the following instrument breakdown is in principle requested: •

Forwards contracts

•

Swaps

•

OTC options: sold & bought

•

Other products

Forward contracts. Forward contracts represent agreements for delayed delivery of financial instruments or commodities in which the buyer agrees to purchase and the seller agrees to deliver, at a specified future date, a specified instrument or commodity at a specified price or yield. Forward contracts are generally not traded on organised exchanges and their contractual terms

118

are not standardised. The reporting exercise should also include transactions where only the difference between the contracted forward outright rate and the prevailing spot rate is settled at maturity, such as non-deliverable forwards (i.e. forwards which do not require physical delivery of a non-convertible currency) and other contracts for differences. Those forward contracts are to be reported that have been entered into by the reporting bank and are outstanding (i.e. open contracts) as at the reporting date. Contracts are outstanding (i.e. open) until they have been cancelled by acquisition or delivery of the underlying financial instrument or commodity or settled in cash. Such contracts can only be terminated, other than by receipt of the underlying asset, by agreement of both buyer and seller.

Swaps. Swaps are transactions in which two parties agree to exchange payment streams based on a specified notional amount for a specified period. Forward-starting swap contracts should be reported as swaps. For swaps executed on a forward/forward basis, both forward parts of the transaction should be reported separately. In contrast, in the case of foreign exchange swaps, which are concluded as spot/forward transactions, only the unsettled forward part of the deal is to be reported.

OTC options. Option contracts convey either the right or the obligation, depending upon whether the reporting institution is the purchaser or the writer, respectively, to buy or sell a financial instrument or commodity at a specified price up to a specified future date. OTC option contracts include all option contracts not traded on an organised exchange. Swaptions, i.e. options to enter into a swap contract, and contracts known as caps, floors, collars and corridors should be reported as options. Options such as call feature embedded in loans, securities and other on-balance sheet assets do not fall within the scope of the regular derivatives market statistics and are therefore not to be reported unless they are a derivative instrument that must be treated separately under FAS 133 or IAS 39. These accounting standards require the bifurcation of derivatives that are not clearly and closely related to the host contract. Commitments to lend are not considered options for purposes of this reporting.

Sold options. Data are requested on the financial instruments or commodities that the reporting bank has, for compensation (such as a fee or premium), obligated itself to either purchase or sell under OTC option contracts. Also to be reported are data for written caps, floors and swaptions and for the written portion only of collars and corridors.

Bought options. Data are requested on the financial instruments or commodities for which the reporting bank has, for a fee or premium, acquired the right to either purchase or sell under OTC option contracts. Also to be reported are data for purchased caps, floors and swaptions and for the purchased portion only of collars and corridors.

Other products. Other derivative products are instruments where decomposition into individual plain vanilla instruments such as forwards, swaps or options is impractical or impossible. Examples of "other" products are swaps with underlying notional principal in one currency and fixed or

119

floating interest rate payments based on interest rates in currencies other than the notional (differential swaps or diff swaps) and instruments with leveraged payoffs and/or those whose notional principal varies as a function of interest rates, such as swaps based on LIBOR squared or index amortising rate swaps.

Further instrument definitions and reporting categorisations are provided in Annex I below.

Categorisation of derivatives involving more than one market risk category Individual derivatives transactions are to be categorised into six risk classes: foreign exchange, single-currency interest rate, equity, commodity, credit and “other”. In practice, however, individual derivatives transactions may straddle more than one risk category. In such cases, transactions that are simple combinations of exposures should be reported separately in terms of their individual components, as explained in Annex I below. Transactions that cannot be readily broken down into separable risk components should be reported in only one risk category. The allocation of such products with multiple exposures should be determined by the underlying risk component that is most significant. However, if, for practical reasons, reporting institutions are in doubt about the correct classification of multi-exposure derivatives, they should allocate the deals according to the following order of precedence:

Commodities. All derivatives transactions involving a commodity or commodity index exposure, whether or not they involve a joint exposure in commodities and any other risk category (i.e. foreign exchange, interest rate or equity), should be reported in this category.

Equities. With the exception of contracts with a joint exposure to commodities and equities, which are to be reported as commodities, all derivatives transactions with a link to the performance of equities or equity indices should be reported in the equity category. That is, equity deals with exposure to foreign exchange or interest rates should be included in this category. Quanto-type instruments are an example of deals with joint equity and foreign currency exposures and would be reported in this category.

Foreign exchange. This category will include all derivatives transactions (with the exception of those already reported in the commodity or equity categories) with exposure to more than one currency, be it in interest or exchange rates.

Single-currency interest rate contracts. This category will include derivatives transactions in which there is exposure to only one currency's interest rate. This category should include all fixed and/or floating single-currency interest rate contracts including forwards, swaps and options.

120

Reporting basis The survey is conducted among credit institutions that are active players in OTC derivatives markets. The reporting of amounts outstanding data should be on a consolidated basis. This means that data from all branches and (majority-owned) subsidiaries worldwide of a given institution must be added together and reported by the parent institution only to the official monetary authority in the country where the parent institution has its head office. Deals between affiliates (i.e. branches and subsidiaries) of the same institution must not be reported.

Reporting deadline Reporting of data to De Nederlandsche Bank should be no later than six weeks after the end of the two semi-annual reporting dates of end-December and at end-June of each year.

Counterparties Reporting institutions are requested to provide for each instrument in the foreign exchange, interest rate and equity derivatives risk categories a breakdown of contracts by counterparty as follows: •

Reporting dealers are defined as those institutions which participate in the semi-annual BIS OTC derivatives market statistics. Reporting dealers will mainly be commercial and investment banks and securities houses, including their branches and subsidiaries and other entities which are active dealers. A list of reporting dealers and their consolidated subsidiaries which are active in derivatives markets is made available by the De Nederlandsche Bank to the reporting institutions for this purpose.

•

Other financial institutions covers all categories of financial institution not classified as reporting dealers, including banks, funds and non-bank financial institutions which may be considered as financial end-users.

•

A non-financial customer is any counterparty other than those described above, in practice mainly corporate firms and governments.

Reporting institutions are requested to provide an extended counterparty breakdown for credit default swaps, whereby the non-reporting financial institutions should be broken down as follows: •

Banks and securities firms.

•

Central Counterparties (CCPs): an entity that interposes itself between counterparties to contracts traded in one or more financial markets, becoming the buyer to every seller and the seller to every buyer (Annex IV).Insurance firms (including pension funds43), reinsurance and financial guarantee firms.

43 As a general rule pension funds should be included under insurance firms. However, if they do not offer savings schemes involving an element of risk sharing linked to life expectancy they are more akin to mutual funds and should be included with the latter under “other” financial institutions. It is recognized that the recommended latter distinction might only be possible on a best effort basis.

121

•

Special Purpose Vehicles, Special Purpose Corporations and Special Purpose Entities44: legal entities that are established for the sole purpose of carrying out single transactions, such as in the context of asset securitisation through the issuance of asset-backed and mortgage-backed securities. These entities often lack any own employees.

•

Hedge funds: mainly unregulated investment funds that typically hold long or short positions in commodity and financial instruments in many different markets according to a predetermined investment strategy and that may be highly leveraged.

•

Other financial institutions: all remaining financial institutions that are not listed above. In practice, they will mainly include mutual funds.

44

See detailed definition in Annex 1.

122

Guidelines to the Reporting Forms

Foreign exchange and gold contracts (Table 1A, 1B and 1C) These contracts include deals involving the exchange of currencies in the forward market. They therefore cover outright forwards, foreign exchange swaps, currency swaps (including crosscurrency interest rate swaps) and currency options. Foreign exchange contracts include all deals involving exposure to more than one currency, whether in interest rates or exchange rates. Gold contracts include all deals involving exposure to that commodity.

For foreign exchange contracts, the following currency breakdown is requested: USD (US dollar), EUR (Euro), JPY (Japanese yen), GBP (Pound sterling), CHF (Swiss franc), CAD (Canadian dollar), SEK (Swedish krona), AUD (Australian dollar).

The data for foreign exchange contracts are to be broken down on a single-currency basis. This means that the notional amount outstanding and the gross positive or negative market value of each contract will be reported twice, according to the currencies making up the two “legs” of the contract. The total of the amounts reported for individual currencies will thus add up to 200% of total amounts outstanding. For example, a reporting institution entering into a forward contract to purchase US dollars in exchange for euros with a notional principal amount of $100 million would report $100 million in the USD column, another $100 million in the EUR column, and $100 million in the “Total” column.

Single-currency interest rate derivatives (Table 2A, 2B and 2C) Interest rate contracts are contracts related to an interest-bearing financial instrument whose cash flows are determined by referencing interest rates or another interest rate contract (e.g. an option on a futures contract to purchase a Treasury bill). Interest rate contracts include forward rate agreements, single-currency interest rate swaps and interest rate options, including caps, floors, collars and corridors.

This category is restricted to those deals where all the legs are exposed to only one currency's interest rate. Thus it excludes contracts involving the exchange of one or more foreign currencies (e.g. cross-currency swaps and currency options) and other contracts whose predominant risk characteristic is foreign exchange risk, which are to be reported as foreign exchange contracts.

For interest rate contracts, the following currency breakdown is requested: USD (US dollar), EUR (euro), JPY (Japanese yen), GBP (pound sterling), CHF (Swiss franc), CAD (Canadian dollar), SEK (Swedish krona), AUD (Australian dollar).

123

Equity and commodity-linked derivatives (Table 3A, 3B and 3C) Equity derivatives contracts are contracts that have a return, or a portion of their return, linked to the price of a particular equity or to an index of equity prices. Equity-linked contracts must be categorised according to whether they are related to US, Japanese, European (excluding countries in Eastern Europe), Latin American, other Asian or other countries” equity and stock indices. The contracts should be allocated according to the nationality of the issuer of the underlying rather than the country where the instrument is being traded. For commodity, credit and “other” derivatives, no further breakdown by risk factor is required.

Commodity contracts are contracts that have a return, or a portion of their return, linked to the price of, or to a price index of, a commodity such as a precious metal (other than gold), petroleum, lumber or agricultural products.

Please note that contracts that have a return, or a portion of their return, linked to the price of precious metals (other than gold) should be reported separately from other commodity-linked contracts.

Notional amounts outstanding of OTC derivative contracts by remaining maturity (Table 4) For notional amounts outstanding of foreign exchange (including gold), interest rate and equitylinked contracts, a breakdown is requested by remaining maturity according to the following bands: •

one year or less

•

over one year and up to five years

•

over five years

In the case of transactions where the first leg has not come due, the remaining maturity of each leg should be determined as the difference between the reporting date and the settlement or due date, respectively, of the near and far-end legs of the transaction.

Gross market values, current credit exposure and liabilities arising from OTC derivate contract (Table 5) Reporting institutions are requested to provide information on credit exposures and liabilities arising from OTC derivatives contracts. For contracts, which have a positive market value, reporting institutions are requested to report (1) the gross market value of these contracts, and (2) the market value (i.e. current credit exposure) after taking account of legally enforceable bilateral netting agreements. For contracts, which have a negative market value, reporting institutions are requested to report (1) the gross market value of these contracts, and (2) the market value (i.e. liabilities) after taking account of legally enforceable bilateral netting agreements.

124

Credit Default Swaps (Table 6 Annex 1.1 to 1.5) The statistics cover data on credit default swaps (CDS). These are bilateral financial contracts in which the protection buyer (risk shedder) pays a fixed periodic fee in return for a contingent payment by the protection seller (risk taker), triggered by a credit event on a reference entity. Credit events, which are specified in CDS contracts, may include bankruptcy, default or restructuring.

Data on all the open positions held in CDS contracts at the end of the corresponding reporting period should be reported in terms of notional amounts outstanding bought and sold, broken down by rating category (annex 1.1), by maturity (annex 1.2), by sector (annex 1.3) and by counterparty (annex 1.5). In addition, gross and net market values of contracts (positive and negative) should be reported for all contracts (annex 1.4).

For each of the annex tables the following instrument breakdown is requested: •

Single-name instruments; credit derivatives where the reference entity is a single named entity, e.g. a corporation.

•

Multi-name instruments; CDS contracts referencing more than one name as in portfolio or basket credit default swaps or credit default swap indices. A basket credit default swap is a CDS where the credit event is the default of some combination of the credits in a specified basket of credits. In the particular case of an n’th-to-default basket it is the n’th credit in the basket of reference credits whose default triggers payments. Another common form of multi-name CDS is that of the “tranched” credit default swap. Variations operate under specifically tailored loss limits – these may include a “first loss” tranched CDS, a “mezzanine” tranched CDS, and a senior (also known as a “super-senior”) tranched CDS. o

Of which index products. Only total notional amounts outstanding bought and sold of these instruments are to be reported. Index products are multi-name credit default swap contracts with constituent reference credits and a fixed coupon that are determined by an administrator such Markit (which administers the CDX indexes and the iTraxx indexes). Index products include tranches of credit default swap indexes. Index contracts restrict the eligible types of credit events to bankruptcy or failure to pay in the US, and to bankruptcy, failure to pay or restructuring in Europe and in Japan. In the case of a credit event, the entity is removed from the index and the contract continues (with a reduced notional amount) until maturity.

Credit linked notes, options on CDS and total return swaps are not to be included when reporting45.

Table 6 Annex 1.1 – Credit Default Swaps by Rating Category A breakdown by rating is requested. The current rating for any contract should be used when reporting and not the rating at inception. The categories used are those provided by several major 45

They are included in the more comprehensive BIS Triennial Survey.

125

rating companies. If no public ratings are available, but internal ratings are, please modify those for use against the categories in the table as appropriate.46 The categories used are: •

Investment grade (AAA-BBB) o

Upper investment-grade (AAA and AA)

o

Lower investment-grade (A and BBB)

•

Below investment grade (BB and below)

•

Non-rated

If a CDS contract refers to a specific underlying reference asset for which several public ratings are available, the lower of the two highest should be used for reporting. However, if the CDS contract specifies merely a corporate name (or country) as the underlying credit rather than a specific reference obligation, individual banks are allowed to report the internal credit rating which meets their business requirements.

For single name instruments the rating of the underlying reference obligation(s) should be used. For rated multi-name instruments the rating of the contract (entire basket, portfolio, or index) should be used. If the portfolio or basket underlying a multi-name instrument is unrated or not available, then it is recommended to allocate the contract to (1) “investment grade” if all underlying contracts are investment grade, and to (2) “below investment grade” if the underlying reference entities are sub-investment grade.

Instruments should be classified as “non-rated” only if (1) it does not have any rating and (2) it is not possible or very burdensome to classify the contract based on the ratings of the underlying reference entities.

Table 6 Annex 1.2 – Credit Default Swaps by Maturity A breakdown is requested by remaining contract maturity. The maturity bands are as follows: •

One year or less

•

Over one year and up to and including five years

•

Over five years.

The remaining contract maturity is to be determined by the difference between the reporting date and the expiry date for the contract and not by the date of execution of the deal.

Table 6 Annex 1.3 – Credit Default Swaps by Sector A breakdown is requested by economic sector of the obligor of the underlying reference obligation (reference entity) as follows: •

Sovereigns: Restricted to a country’s central, state or local government, excluding publicly owned financial or non-financial firms.

46 Scale translations for major rating companies are available on Bloomberg. For access on Bloomberg, please type “RATD ” and select “Long-term rating scales comparison”.

126

•

Financial firms: all categories of financial institutions, including commercial and investment banks, securities houses, mutual funds, hedge funds and money market funds, building societies, leasing companies, insurance companies and pension funds. This definition of financial firms is consistent with the definition of financial institutions in section 3 above.

•

Non-financial firms: all categories of institutions other than financial firms and sovereigns (as defined above).

•

Portfolio or structured: This group includes securitized products and CDS contracts where the reference entities belong to different sectors (such as in the case of basket credit default swaps). Securitized products are CDS contracts, written on a securitised product or a combination of securitised products, i.e. ABS or MBS. The reference entity of these types of contracts is not the securitised product itself (i.e. the ABS or the MBS) but the individual securities or loans that were used to construct it. From this perspective, these contracts should be classified as multi-name rather than single-name instruments.

Table 6 Annex 1.4 – Gross and Net Market Value Credit Default Swaps Gross market values: reporting institutions are requested to provide information on gross positive and gross negative mark-to-market values arising from outstanding CDS contracts. For transactions linked to synthetic portfolio products such as CDS for a super senior tranche, it may be difficult to calculate a market value. In these cases, the data may be partly estimated and should be reported on a best effort basis. This information is not requested for the index products and it should be broken down only by instrument and by counterparty, no further breakdowns by rating, sector, location of counterparty, etc., are requested for this particular data type.

Net market values: reporting institutions are requested to provide information on credit exposures and liabilities arising from credit default swaps contracts broken down by the counterparties only. For contracts which have a positive market value, reporting institutions are requested to report (1) the gross market value of these contracts, and (2) the net market value (i.e. current credit exposure) after taking account of legally enforceable bilateral netting agreements for CDS contracts. For contracts which have a negative market value reporting institutions are requested to report (1) the gross market value of these contracts and (2) the net market value (i.e. liabilities) after taking account of legally enforceable bilateral netting agreements for CDS contracts. Collateralization is not taken into account for the computation of notional amounts outstanding, gross market values and gross credit exposure and liabilities.

The differences between gross market values, net market values and gross credit exposure are illustrated by an example presented in annex III.

Table 6 Annex 1.5 – Credit Default Swaps by location of counterparty Total notional amounts outstanding, bought and sold, should be allocated to one of the following categories (please see below) on an ultimate risk basis, i.e. according to the nationality of the

127

counterparty. A list of reporting dealers (counterparties) and the geographical location of their corresponding head office is provided separately. “Home” country means country of incorporation of the reporter’s head office. •

•

With counterparties with head office incorporated in reporter’s home country o

Reporting dealers in home country

o

Non reporting counterparties in home country

With counterparties abroad: o

Reporting dealers abroad,

o

Non reporting counterparties abroad ,

Both groups should be broken down by country/region47 according to the nationality of the counterparty:

47

•

United States

•

Japan

•

European developed countries

•

Latin America

•

Other Asian countries

•

All other countries

The detailed list of countries included/excluded in each regional group is available in Annex VI.

128

ANNEX I Detailed instrument definitions and categorisation

Foreign exchange transactions In each risk category, OTC derivatives are in principle to be broken down into three types of plain vanilla instrument (forwards, swaps and options). Plain vanilla instruments are those traded in generally liquid markets according to more or less standardised contracts and market conventions. If a transaction is composed of several plain vanilla components, each part should in principle be reported separately. Positions of OTC derivatives outstanding should be defined as follows:

Outright forward:

Transaction involving the exchange of two currencies at a rate agreed on the date of the contract for value or delivery (cash settlement) at some time in the future (more than two business days later). This category

also

includes

forward

foreign

exchange

agreement

transactions (FXA), non-deliverable forwards and other forward contracts for differences. Foreign exchange swap:

Transaction which involves the actual exchange of two currencies (principal amount only) on a specific date at a rate agreed at the time of the conclusion of the contract (the short leg), and a reverse exchange of the same two currencies at a date further in the future at a rate (generally different from the rate applied to the short leg) agreed at the time of the contract (the long leg). Both spot/forward and forward/forward swaps should be included. Short-term swaps carried out as “tomorrow/next day” transactions should also be included in this category.

Currency swap:

Contract which commits two counterparties to exchange streams of interest payments in different currencies for an agreed period of time and to exchange principal amounts in different currencies at a pre-agreed exchange rate at maturity.

Currency option:

Option contract that gives the right to buy or sell a currency with another currency at a specified exchange rate during a specified period. This category also includes exotic foreign exchange options such as average rate options and barrier options.

Currency swaption:

OTC option to enter into a currency swap contract.

Currency warrant:

OTC option; long-dated (over one year) currency option.

Non-plain vanilla products should in principle be separated into their plain vanilla components. If this is not feasible, then the OTC options section takes precedence in the instrument classification, so that any foreign exchange derivative product with an embedded option is reported as an OTC option. All other OTC foreign exchange derivative products should be reported in the forwards or swaps section.

129

Single-currency interest rate derivatives Forward rate agreement

Interest rate forward contract in which the rate to be paid or received

(FRA):

on a specific obligation for a set period of time, beginning at some time in the future, is determined at contract initiation.

Interest rate swap:

Agreement to exchange periodic payments related to interest rates on a single currency; can be fixed for floating, or floating for floating based on different indices. This group includes those swaps whose notional principal

is

amortised

according

to

a

fixed

schedule

independent of interest rates. Interest rate option:

Option contract that gives the right to pay or receive a specific interest rate on a predetermined principal for a set period of time.

Interest rate cap:

OTC option that pays the difference between a floating interest rate and the cap rate.

Interest rate floor:

OTC option that pays the difference between the floor rate and a floating interest rate.

Interest rate collar:

Combination of cap and floor.

Interest rate corridor:

1) A combination of two caps, one purchased by a borrower at a set strike and the other sold by the borrower at a higher strike to, in effect, offset part of the premium of the first cap. 2) A collar on a swap created with two swaptions - the structure and participation interval is determined by the strikes and types of the swaptions. 3) A digital knockout option with two barriers bracketing the current level of a long-term interest rate.

Interest rate swaption:

OTC option to enter into an interest rate swap contract, purchasing the right to pay or receive a certain fixed rate

Interest rate warrant:

OTC option; long-dated (over one year) interest rate option.

Non-plain vanilla products should in principle be separated into their plain vanilla components. If this is not feasible, then the OTC options section takes precedence in the instrument classification, so that any interest rate derivative product with an embedded option is reported as an OTC option. All other OTC interest rate derivative products should be reported in the forwards or swaps section.

130

Equity and stock index derivatives Equity forward:

Contract to exchange an equity or equity basket at a set price at a future date.

Equity swap:

Contract in which one or both payments are linked to the performance of equities or an equity index (e.g. S&P 500). It involves the exchange of one equity or equity index return for another and the exchange of an equity or equity index return for a floating or fixed interest rate.

Equity option:

Option contract that gives the right to deliver or receive a specific equity or equity basket at an agreed price at an agreed time in the future.

Equity warrant:

OTC option; long-dated (over one year) equity option.

Non-plain vanilla products should in principle be separated into their plain vanilla components. If this is not feasible, then the OTC options section takes precedence in the instrument classification, so that any equity derivative product with an embedded option is reported as an OTC option. All other OTC equity derivative products should be reported in the forwards and swaps section.

Commodity derivatives Commodity forward:

Forward contract to exchange a commodity or commodity index at a set price at a future date.

Commodity swap:

Contract with one or both payments linked to the performance of a commodity price or a commodity index. It involves the exchange of the return on one commodity or commodity index for another and the exchange of a commodity or commodity index for a floating or fixed interest rate.

Commodity option:

Option contract that gives the right to deliver or receive a specific commodity or commodity index at an agreed price at a set date in the future.

Non-plain vanilla products should in principle be separated into their plain vanilla components. If this is not feasible, then the OTC options section takes precedence in the instrument classification, so that any commodity derivative product with an embedded option is reported as an OTC option. All other OTC commodity derivative products are reported in the forwards and swaps section.

131

Credit derivatives Credit spread forward:

Agreement to pay or receive at some time in the future a cash payment that depends on the difference between a spread (i.e. the difference in yields between two financial assets) agreed at contract initiation and that prevailing at settlement.

Credit

event/default

swap:

Contract, which commits two counterparties to exchange a periodic fee in exchange for a payment contingent on a default event or any other, agreed change in the credit quality of a reference asset for an agreed period of time.

Total return swap:

Contract, which commits two counterparties to exchange the total economic performance of a financial asset (defined to include all interest payments, fees and any capital appreciation or depreciation) in exchange for a floating rate payout based on a reference index (usually LIBOR plus a spread reflecting the creditworthiness of the counterparty as well as the credit rating and liquidity of the underlying asset).

Credit spread option:

Option contract that gives the right to receive a cash payment if a spread, i.e. the difference in yields between two financial assets, widens beyond an agreed strike level during a specific period.

132

ANNEX II Examples of how to calculate the market value of forwards and swaps

For a forward, a contract to purchase USD against EUR at a forward rate of 1.00 when initiated has a positive market value if the EUR/USD forward rate at the time of reporting for the same settlement date is lower than 1.00. It has a negative market value if the forward rate at the time of reporting is higher than 1.00 and it has a zero market value if the forward rate at the time of reporting is still 1.00. As explained in Section 4 above, each positive or negative market value would have to be reported twice, according to the currencies making up the two "legs" of the contract.

For swaps, which involve multiple (and sometimes two-way) payments, the market value is the net present value of the payments to be exchanged between the counterparties between the reporting date and the contract's maturity, where the discount factor to be applied would normally reflect the market interest rate for the period of the contract's remaining maturity. Thus, a fixed/floating swap which, at the interest rates prevailing at the reporting date involves net annual receipts by the reporter of e.g. 2% of the notional principal amount for the next three years has a positive marked-to-market (or replacement) value equal to the sum of three net payments (each 2% of the notional amount), discounted by the market interest rate prevailing at the reporting date.

If the contract is not in the reporter's favour (i.e. the reporter would have to make net annual payments), the contract has a negative net present value. Again, the "gross" in the sums of market (or replacement) values refers to the fact that all positive and negative-value contracts are to be summed separately; that is, gain and loss contracts with the same counterparty should not be netted before being summed, nor should e.g. positive-value swaps in a given currency be offset by negative-value contracts in the same currency.

133

ANNEX III: Example illustrating the differences between gross market values, net market values and gross credit exposure

Hypothetical derivatives book of a reporter (Barclays) showing the market values of outstanding contracts to Barclays and its counterparties Reporter

CDS 1 CDS 2 CDS 3 IRS 1 IRS 2

Barclays 10 -3 -5 6 1

Counterparties HSBC Prudential (other (Reporting dealer) financial institution) -10 3 5 -6 -1

Gross and net positive (or, equivalently, negative) CDS market values Total Gross positive CDS market value Gross negative CDS market value Net positive CDS market value Net negative CDS market value

10 8 7 5

Contribution of … Barclays- HSBC Barclays- Prudential trades trades 10 0 3 5 7 0 0 5

Total reported by Barclays (CDS) in Tabel 6 annex 1.4 of which vis-à-vis of which vis-à-vis other financial All contracts reporting dealer institutions 10 10 0 8 3 5 7 7 0 5 0 5

Gross credit exposure of total OTC derivatives

Total

Gross credit exposure - claims Gross credit exposure - liabilities

13 4

Contribution of … Barclays- HSBC Barclays- Prudential trades trades 13 0 0 4

134

Total reported by Barclays in Table 5 (OTC) of which vis-à-vis All contracts reporting dealer 13 13 4 0

ANNEX IV Central counterparties (CCPs) that are currently serving or have plans to serve the credit default swap (CDS) market

Region Europe

Name Eurex Credit Clear ICE Clear Europe LCH Clearnet SA

North America

CME CMDX ICE Trust US

Japan

Japan Securities Clearing Corporation

135

ANNEX V Definition of technical terms

1. Financial vehicle Corporations (FVC), Special Purpose Entities (SPE) et al: US FED definition: A trust or other legal vehicle that meets all of the following conditions: a) it is distinct legal entity and b) its permitted activities are significantly limited and are entirely specified in the legal documents establishing the SPE. ECB definition: “Financial vehicle corporations" (FVCs) are undertakings whose principal activity meets both of the following criteria: (1) to carry out securitisation transactions and which are insulated from the risk of bankruptcy or any other default of the originator; (2) to issue securities, securitisation fund units, other debt instruments and/or financial derivatives and/or to legally or economically own assets underlying the issue of securities, securitisation fund units, other debt instruments and/ or financial derivatives that are offered for sale to the public or sold on the basis of private placements.

2. Assets Backed Securities (ABS): ABS are debt instruments that are backed by a pool of ringfenced financial assets (fixed or revolving), that convert into cash within a finite time period. In addition, rights or other assets may exist that ensure the servicing or timely distribution of proceeds to the holders of the security. Generally, asset-backed securities are issued by a specially created investment vehicle which has acquired the pool of financial assets from the originator/seller. In this regard, payments on the asset-backed securities depend primarily on the cash flows generated by the assets in the underlying pool and other rights designed to assure timely payment, such as liquidity facilities, guarantees or other features generally known as credit enhancements.

136

ANNEX VI Composition of regional breakdowns

European developed countries Includes Belgium, Cyprus, Denmark, Finland, France, Germany, Gibraltar, Greece, Iceland, Ireland, Italy, Luxembourg, Malta, Monaco, the Netherlands, Norway, Portugal, Spain, Sweden, Switzerland, Turkey, the United Kingdom, the Vatican City and other Europe. Excludes Albania, Bulgaria, Hungary, Poland, Romania, Russia and the successor republics of Czechoslovakia, the Soviet Union and Yugoslavia.

Latin America Argentina, the Bahamas, Barbados, Belize, Bermuda, Bolivia, Brazil, the British West Indies, the Cayman Islands, Chile, Colombia, Costa Rica, Cuba, the Dominican Republic, Ecuador, El Salvador, the Falkland Islands, the French West Indies, French Guiana, Grenada, Guatemala, Guyana, Haiti, Honduras, Jamaica, Mexico, the Netherlands Antilles (i.e. Aruba, Curaçao, St. Maarten, Bonaire, Sint Eustatius and Saba), Nicaragua, Panama, Peru, Suriname, Trinidad and Tobago, Uruguay, Venezuela and other Latin America and Caribbean.

Other Asian countries Afghanistan, Bahrain, Bangladesh, Bhutan, Brunei, Burma, Cambodia, China, Chinese Taipei, Hong Kong SAR, India, Indonesia, Iran, Iraq, Israel, Jordan, Korea, Kuwait, Laos, Lebanon, Macao SAR, Malaysia, the Maldives, Mongolia, Nepal, North Korea, Oman, Pakistan, the Philippines, Qatar, Saudi Arabia, Singapore, Sri Lanka, Syria, Thailand, the United Arab Emirates, Vietnam, Yemen and other Asia and Middle East.

137

Formulier

8076

Titel

Deposito’s met spaargeldbehandeling


Alle banken

Frequentie

Maand of kwartaal

Inzendtermijn

11e/12e werkdag na afloop van de verslagperiode

Doel van het formulier Het spaargeldformulier is ontwikkeld ten behoeve van het CBS en geeft stromeninformatie over de ontwikkeling van de spaargelden van huishoudens in Nederland.

Opzet Vanaf de ultimo stand van de vorige gerapporteerde maand of kwartaal dient informatie gegeven te worden over de inleggingen, disposities en bijgeschreven rente. De stand per ultimo die hieruit resulteert, dient weer overeen te komen met de gerapporteerde stand in het rapportageformulier 9001, variant Nederland, sector Huishoudens.

Regels:

Stand vorige maandultimo De stand vorige maand- of kwartaalultimo dient overeen te komen met de in de voorgaande rapportagemaand of -kwartaal opgegeven stand bij de post Stand per ultimo. In geval van een herrubricering zal de beginstand niet aansluiten bij de eindstand van de vorige maand. De omvang van de herrubricering dient niet als een stroomcomponent (inleggingen of disposities) te worden gerapporteerd.

Inleggingen Onder deze post wordt het totaal van de in de afgelopen maand of kwartaal gestorte gelden op bestaande of nieuwe deposito’s gerapporteerd.

Disposities Onder deze post wordt het totaal van de in de afgelopen maand of kwartaal opgenomen gelden op bestaande of nieuwe of afgesloten deposito’s gerapporteerd.

Bijgeschreven rente Onder deze post wordt het totaal van de in de afgelopen maand of kwartaal door de rapporterende instelling bijgeschreven rente op deposito’s gerapporteerd.

138

Stand per ultimo Deze post is een rekenpost (kan niet worden ingevuld) van de stand vorige maand- of kwartaalultimo plus de bijgeschreven rente en inleggingen minus de disposities.

Chartaal (=contant) uitbetaalde rente of op een andere niet-spaarrekening overgeschreven rente Onder deze post wordt het totaal van de in de afgelopen maand of kwartaal door de rapporterende instelling chartaal uitgekeerde rente, die niet op deposito’s werd bijgeschreven, gerapporteerd. De bijgeschreven rente dient gesaldeerd met de rente-aftrek te worden gerapporteerd

Totaal spaargeld In de gegenereerde regel “Totaal spaargeld” wordt de som van de regels “Deposito’s met vaste looptijd” en “Deposito’s met opzegtermijn” weergegeven. Alleen de post “Chartaal uitbetaalde rente” of op een andere niet-spaarrekening overgeschreven rente dient door de rapporterende instelling zelf gevuld te worden.

139

Formulier

8097

Titel

Vaststelling aanhouding minimumreserve


Alle banken

Frequentie

Maand of Kwartaal

Inzendtermijn

11e/12e werkdag na afloop van de verslagperiode

Doel van het formulier Formulier 8097 dient ter vaststelling van de aanhoudingsverplichting in het kader van de minimumreserveregeling van de ECB. Formulier 8097 wordt voor de rapporteurs (incl. MFIdochters) grotendeels automatisch gegenereerd uit hun rapportages in de varianten van formulier 9001. MFI’s die geconsolideerd zijn opgenomen in de rapportage van formulier 9001, maar die zelfstandig een minimumreserve aan willen houden dienen op maandbasis uiterlijk op de 11e werkdag het formulier 8097 in te sturen. De hieruit berekende aanhoudingsverplichting wordt gecorrigeerd op de aanhoudingsverplichting van de moederinstelling.

Achtergrond van het formulier De aanhouding van minimumreserves bij het ESCB heeft tot doel om een structureel geldmarkttekort te creëren of dit te vergroten. Op deze wijze kan het ESCB ingrijpen als verschaffer van liquiditeiten en daarmee ook de geldmarktrente beïnvloeden.

Opzet Over kort aangetrokken gelden met een looptijd van maximaal 2 jaar dient een reserve van 1% aangehouden te worden bij De Nederlandsche Bank. Elke afzonderlijk rapporterende instelling heeft een forfaitaire aftrek op de berekende minimumreserve. Met ingang van 1 januari 1999 is deze aftrek € 100.000. Per instelling moet de minimumreserve als volgt worden berekend op basis van de passiefposten die op dit formulier staan vermeld:

Voorbeeld berekening minimumreserve Post

Kolom

Betekenis

21.000 - 0.000.0

9998 NTR - 1211 BEG

Uitgegeven schuldpapier (minus aangehouden door kredietinstellingen binnen EMU)

21.000 - 0.060.0

9998 NTR - 1211 BEG

Uitgegeven schuldpapier (minus aangehouden door kredietinstellingen binnen EMU) waarvan looptijd > 2 jaar

24.000 - 0.000.0

1212 BEG, 1220 BEG, 2000 BEG + 9000 RVW


24.210 - 0.060.0

1212 BEG, 1220 BEG, 2000 BEG + 9000 RVW

Opgenomen deposito's met vaste looptijd > 2 jaar

24.220 - 0.400.0

1212 BEG, 1220 BEG, 2000 BEG + 9000 RVW

Opgenomen deposito's met opzegtermijn > 2 jaar

140

Post

Kolom

Betekenis

24.230 - 0.000.0

1212 BEG, 1220 BEG, 2000 BEG + 9000 RVW

Repo's

24.240 - 0.060.0

1212 BEG, 1220 BEG, 2000 BEG + 9000 RVW

Opgenomen lange leningen (> 2 jaar)

Berekening 1: MinResMFI = (deposito’s – (deposito’s met looptijd langer dan 2 jaar + repo’s) + verhandelbaar schuldpapier – (verhandelbaar schuldpapier met looptijd langer dan 2 jaar)*(1-M1)) * G1 100.000

M1 is de macro-ratio waarmee de waarde van het verhandelbaar schuldpapier in de reservebasis moet worden verminderd. Dit ter compensatie van het deel van het verhandelbaar schuldpapier dat in handen is van kredietinstellingen gevestigd in het EMU gebied. Met ingang van 24 januari 2000 is de waarde van M1 vastgesteld op 0,3. De waarde van deze factor wordt jaarlijks door de Governing Council van de ECB vastgesteld. G1 is de factor waarmee het totaal aan relevante passiva wordt vermenigvuldigd om te komen tot het bedrag dat als reserve dient te worden aangehouden. Deze waarde is sinds december 2011 vastgesteld op 0,01.

Indien een instelling aanwijsbaar kan aantonen dat meer dan M1 van het verhandelbaar schuldpapier wordt aangehouden door kredietinstellingen binnen de EMU dan luidt de berekening als volgt:

Berekening 2: MinResMFI = (deposito’s – (deposito’s met looptijd langer dan 2 jaar + repo’s) + verhandelbaar schuldpapier – (verhandelbaar schuldpapier met looptijd langer dan 2 jaar) - (verhandelbaar schuldpapier ten opzichte van MFI’s in het eurogebied - verhandelbaar schuldpapier langer dan 2 jaar in het eurogebied)) * G1 - 100.000

Indien de berekende verplichting voor de minimumreserve van een instelling kleiner is dan 0, dan wordt deze gelijk gesteld aan 0.

Invulvelden Niet toe te rekenen: Hieronder wordt al het door de rapporterende instelling uitgegeven verhandelbare schuldpapier gegenereerd vanuit het eerder ingevulde rapportageformulier (9001HK6). Het is mogelijk voor instellingen

om

een

verdere

uitsplitsing

te

maken

naar

“Waarvan:

aangehouden

door

kredietinstellingen binnen de EMU”. Indien een rapporterende instelling door middel van meegestuurde verklaringen aan DNB kan aantonen dat meer dan 30% van de uitgegeven schuldbewijzen worden aangehouden door kredietinstellingen binnen de EMU dan dient in de

141

betreffende kolom (1211 BEG) het te rapporteren bedrag door de MFI zelf te worden ingevuld en wordt de minimumreserve berekend volgens berekeningsmethode 2.

142

Formulier

9001

Titel

Maandrapportage SE standen

Hoofdkenmerk 1

Standen per land, uitgesplitst naar tegensector, looptijd en valuta

Hoofdkenmerk 2

Effectenportefeuille van Nederlandse MFIs

Hoofdkenmerk 3

Verstrekte leningen en deposito’s met overdekking aan onroerend goed als onderpand (LTV ratio ≤ 1)

Hoofdkenmerk 4

Verstrekte leningen en deposito’s in euro uitgesplitst naar oorspronkelijke en resterende looptijd

Hoofdkenmerk 5

Uitsplitsing van de bedrijfskredietverlening naar bedrijfstak (kwartaalrapportage voor select aantal banken)

Hoofdkenmerk 6

Totaal SE balans inclusief de posten die niet naar tegensector zijn toe te rekenen


Alle banken

Frequentie

Maand of kwartaal (afhankelijk van de omvang van de balans)

Inzendtermijn

11e of 12e werkdag na afloop van de periode

Doel en opzet formulier Om de ontwikkeling van de geldhoeveelheid binnen de eurozone te monitoren, wordt voor de ECB een aantal sociaal-economische statistieken uitgevraagd die inzicht verschaffen in de bronnen van de geldcreatie en de groei van monetaire aggregaten. Formulier 9001 levert primair de balansstanden op die hiertoe noodzakelijk zijn. Hiervoor dienen in de subformulieren de zogenoemde hoofdkenmerken te worden ingevuld. Het formulier met hoofdkenmerk 1 bevat een uitgebreide uitsplitsing van standen die dienen te worden uitgesplitst naar looptijden, instrument, valuta, tegensectoren en land van tegensector. De formulieren met hoofdkenmerken 2 tot en met 5 bevatten deelinformatie over respectievelijk effecten, uitzettingen met onderpand, uitsplitsingen naar resterende looptijd en kredietverlening naar bedrijfstak. Hoofdkenmerk 6 bevat totalen en posten die niet toe te rekenen zijn aan tegensectoren.

Algemene informatie Voor een omschrijving van de posten op de hoofdkenmerkbladen kan gebruik worden gemaakt van de informatie uit deel 2 van dit handboek. In de hieronder opgenomen beschrijving per hoofdkenmerk wordt een aanvullende toelichting gegeven op de definitie van een aantal balansposten.

Diverse posten worden uitgesplitst naar verschillende valuta. De regel “overige EU-valuta´s” bestaat uit het totaal van alle valuta´s van de lidstaten van de Europese Unie exclusief de euro en het Britse pond.

143

9001HK1: Standen per land, uitgesplitst naar tegensector, looptijd en valuta

Financiële derivaten •

Financiële derivaten (zowel activa als passiva): banken dienen al hun eigen derivatenposities met een volledige landen sectoruitsplitsing (land en sector van de tegenpartij van het derivatencontract). Contracten met een positieve marktwaarde moeten aan de activazijde van de balans worden gerapporteerd. Contracten met een negatieve marktwaarde moeten aan de passivazijde van de balans worden verantwoord.

•

Over het algemeen kennen derivatencontracten die op de openbare beurzen worden verhandeld

geen

marktwaarde,

aangezien

dagelijkse

afrekening

plaatsvindt

via

de

margerekeningen. Aangezien onderhandse derivaten (OTC-derivaten) niet dagelijks centraal worden vereffend, kennen dergelijke contracten wel een marktwaarde en moeten hier gerapporteerd worden. •

De uitsplitsing naar valuta wordt gemaakt op basis van de valuta waarin de rapporteur “settled” of “redeemed”. In het geval van derivatencontracten waarbij beide legs uit twee verschillende valuta bestaat (bijvoorbeeld een FX-swap) is dit de valuta die de rapporteur levert op het moment van de transactie. Zie ook het handboek van de BIS met betrekking tot de International banking statistics.48

•

Eigen margerekeningen voor de vereffening van openbaar verhandelbare derivatencontracten dienen onder “Girale deposito´s” (onderdeel van de post “verstrekte leningen en deposito´s” aan de activazijde van de balans) op formulier 9001HK1 gerapporteerd te worden. Eventuele aangehouden margerekeningen bij de rapporterende instelling door derden moeten worden verantwoord aan de passivazijde van de balans onder “Girale deposito´s” (onderdeel van de post “Opgenomen leningen en deposito´s”) op formulier 9001HK1.

Overige activa cq. -passiva Bij het afzonderlijk verantwoorden van de te ontvangen rente op leningen en effecten onder overige activa dienen rapporterende instellingen aansluiting te zoeken bij (inter)nationale accountingrichtlijnen. Zie hiervoor ook de toelichting op de begrippen in Deel 2 van dit handboek (paragraaf Overige activa). •

De rapporterende instellingen moeten de goodwill van hun deelnemingen, indien de goodwill niet ten gunste wordt gebracht van het eigen vermogen en wordt geactiveerd, als volgt definiëren: verkrijgingswaarde van de deelneming minus de nettovermogenswaarde. Bij de behandeling van goodwill (bijvoorbeeld de wijze van afschrijving) dient eveneens aansluiting te worden gezocht bij (inter)nationale accountingrichtlijnen. De nettovermogenswaarde van de deelneming

dient

onder de

post

“Deelnemingen”

op

formulier 9001HK1 te

worden

verantwoord. Zie ook hiervoor de toelichting op de begrippen in Deel 2 van dit handboek (paragraaf Deelnemingen). •

Overige

activa

en

overige

passiva

dienen

exclusief

financiële

derivaten

te

worden

gerapporteerd. De rapporterende instellingen dienen een volledige landenuitsplitsing te

48

http://www.bis.org/statistics/bankstatsguide.pdf, p. 33-34.

144

rapporteren van overige activa en passiva. Een “waarvan euro”-component is opgenomen, mede in verband met de opstelling van de betalingsbalans. •

Uitsplitsingen van overige activa en passiva: De rapporterende instellingen moeten de post overige activa aanvullend uitsplitsen naar “Te ontvangen rente op leningen en op effecten”, “Goodwill” en “Transitorische posten”. De post overige passiva dient aanvullend te worden uitgesplitst naar “te betalen rente op deposito’s en op effecten” en “Transitorische posten”.

•

Te ontvangen en te betalen rente op leningen/deposito’s en op effecten dienen uitgesplitst gerapporteerd te worden naar tegensector.

Deelnemingen •

Van een deelneming is sprake wanneer de rapporteur (het binnenlandse bankbedrijf) deelneemt in het kapitaal van een onderneming (binnenlands of buitenlands), waarmee 10% (of meer) van het stemrecht wordt verworven. Wanneer minder dan 10% van het stemrecht wordt verworven, is er sprake van een belegging en dient dit onder de aangehouden aandelen (al dan niet beursgenoteerd) gerapporteerd te worden.

•

Het verstrekte werkkapitaal aan buitenlandse juridisch niet-zelfstandige eenheden (kantoren/ branches) dient ook als deelneming te worden gerapporteerd. Bovendien moet het verstrekte werkkapitaal aan buitenlandse kantoren en branches als een afzonderlijke waarvan-post onder deelneming worden opgenomen. Onder het werkkapitaal wordt de financiering van een kantoor of branch verstaan met een permanent karakter, het werkkapitaal omvat het vermogen (net asset value) van de branch. In praktijk zullen enkel kapitaaldotaties gerapporteerd moeten worden als werkkapitaal. Veelal zullen kapitaaldotaties gelijk zijn aan het minimaal vereiste kapitaal vanuit het oogpunt van prudentieel toezicht. Buitenlandse branches binnen de Europese Unie hoeven zelf geen kapitaal aan te houden voor prudentieel toezicht, maar kunnen desondanks wel middelen van het hoofdkantoor ontvangen die als kapitaaldotatie onder werkkapitaal gerapporteerd moeten worden. Hierbij valt te denken aan alle middelen met een permanent karakter die nodig zijn om de branch operationeel te houden (bijvoorbeeld een minimale buffer voor de financiering van vaste lasten, salarissen, inventaris). Andersoortige financiering van de branch (funding) via leningen of rekeningcourant kredieten mogen niet als werkkapitaal/deelneming gezien worden, maar moeten worden verantwoord onder “Verstrekte leningen en deposito´s” op 9001HK1 met als tegenpartij de sector MFI. Uitgangspunt hierbij is dat werkkapitaal bestaat uit de gelden die nodig zijn om een kantoor in staat te stellen activiteiten te ontplooien zoals het verstrekken van kredieten, terwijl de funding van een kantoor plaats vindt om deze activiteiten te kunnen ontplooien.

Deelnemingen eigen vermogen •

Van een deelneming eigen vermogen wordt gesproken wanneer een eenheid deelneemt in het kapitaal van een rapporterende bank waarmee ten minste 10% van het stemrecht wordt verworven. Aan het classificeren van een deelneming eigen vermogen is dus drempelwaarde met een percentage (stemrecht)verbonden. Deelnemingen eigen vermogen die de drempel van 10% niet halen dienen onder kapitaal en reserves gerapporteerd te worden.

145

•

Het ontvangen werkkapitaal van de buitenlandse moeder of hoofdkantoor moet eveneens als deelneming

eigen

vermogen

gerapporteerd

worden.

Bovendien

moet

het

ontvangen

werkkapitaal als een afzonderlijke waarvan-post onder deelnemingen eigen vermogen worden opgenomen. Onder het werkkapitaal wordt de financiering van een kantoor of branch in Nederland verstaan met een permanent karakter, het werkkapitaal omvat het vermogen (net asset value) van de branch. In praktijk zullen enkel kapitaaldotaties ontvangen van de buitenlandse moeder of hoofdkantoor gerapporteerd moeten worden als werkkapitaal. Veelal zullen kapitaaldotaties gelijk zijn aan het minimale vereiste kapitaal vanuit het oogpunt van prudentieel toezicht. Branches in Nederland van een moeder binnen de Europese Unie hoeven zelf geen kapitaal aan te houden voor prudentieel toezicht, maar kunnen desondanks wel middelen van het buitenlandse hoofdkantoor krijgen die als kapitaaldotatie onder werkkapitaal gerapporteerd moeten worden. Hierbij valt te denken aan alle middelen met een permanent karakter die nodig zijn om de Nederlandse branch operationeel te houden (bijvoorbeeld een minimale buffer voor de financiering van vaste lasten, salarissen, inventaris). Andersoortige financiering van de branch (funding) via leningen of rekening-courant kredieten mogen niet als werkkapitaal/deelneming gezien worden, maar moeten worden verantwoord onder post “Ontvangen leningen en deposito´s” op 9001HK1.

9001HK2: Effectenportefeuille MFI’s Op formulier 9001HK2 moeten de aangehouden effecten gerapporteerd worden, gespecificeerd naar land, tegensector, valuta en looptijd. Indien er sprake is van short posities dan dienen de short posities gerapporteerd te worden in de daarvoor bestemde waarvan-post. •

Aangehouden aandelen: Onder aandelen vallen ook certificaten van aandelen (zoals “depository receipts”) (met uitzondering van aandelen en participaties in geldmarktfondsen en beleggingsinstellingen, die onder een afzonderlijke post gerapporteerd moeten worden). Aandelen die als deelneming worden aangehouden dienen afzonderlijk gerapporteerd te worden onder post “deelnemingen” (postnummer 04.400 – 0.000.0 in 9001HK1). Verder dienen de aangehouden aandelen te worden uitgesplitst naar beursgenoteerd- en niet beursgenoteerd (zie de definities in deel 2 balansposten).

•

Aangehouden schuldpapier: Voornamelijk zal het aangehouden schuldpapier bestaan uit kapitaalmarktpapier (oorspronkelijke looptijd langer dan één jaar) en geldmarktpapier (oorspronkelijke looptijd korter of gelijk aan één jaar).

•

De volgende speciale gevallen verdienen specifieke aandacht: 1. Een onderneming kan beslissen tot de uitgifte van nieuwe of additionele aandelen via de uitgifte van zogenoemde “subscription rights”. Deze geven de houders van bestaande aandelen het recht om op de emissie in te schrijven tegen een emissiekoers die onder de actuele marktkoers van de bestaande aandelen ligt. De “subscription rights” worden in de rapportage beschouwd als een gekochte calloptie of warrant en moeten als zodanig in de rapportage worden verantwoord (onder financiële derivaten op formulier 9001HK1 onder postnummer 08.000 – 0.000.0).

146

2. Zogenoemde hybride stukken (waarbij de contractuele aflossingswaarde minder is dan het oorspronkelijke geïnvesteerde bedrag vanwege de combinatie van schuldcomponenten en componenten van derivaten) moeten op formulier 9001HK2 worden verantwoord als aangehouden schuldpapier. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan turbo´s, maar er zijn vele andere varianten mogelijk.

9001HK3: Verstrekte leningen en deposito’s met overdekking aan onroerend goed als onderpand

Op formulier 9001HK3 moeten alléén de verstrekte leningen en deposito´s worden gerapporteerd waarbij de lening wordt gegarandeerd door een overdekking aan een onroerend goed onderpand. •

In 9001HK3 dienen alleen dié leningen te worden gerapporteerd waarvan de lening verstrekt zijn aan niet-financiële bedrijven en huishoudens, waarbij de lening gegarandeerd wordt door een overdekking aan een onroerend goed onderpand. De posten in 9001HK3 zijn feitelijk een “waarvan”-post van de corresponderende balansposten uit formulier 9001HK1. In 9001HK1 wordt informatie gevraagd m.b.t verstrekte leningen en deposito’s, ongeacht er sprake is van een garantiestelling of onderpand.

•

Onderpandsvoorwaarden: de uitsplitsing van leningen naar onderpand in de vorm van onroerend goed omvat het totale bedrag aan uitstaande leningen die tegen onderpand worden verstrekt met een verhouding van uitstaande leningen en onderpand gelijk aan één (1) of minder dan één. Dat wil zeggen dat er ten tijde van de afsluiting van het leencontract een loan-to-value (LTV) ratio moet zijn ≤ 1. Daarbij moet worden voldaan aan de eisen aan onderpand zoals vermeld in artikel 199, leden 2 tot en met 4, van Verordening (EU) nr. 575/2013.

•

Banken mogen binnen hun bedrijf aanwezige data over waarde onroerend goed onderpand gebruiken om hun leningen te classificeren naar LTV-ratio. Deze data kunnen verkoopcijfers of WOZ-waarden zijn.

•

In beginsel mogen banken eenmalig de LTV berekenen als de lening op de MFI-balans komt. Regelmatige herwaardering van het onroerend goed onderpand is niet verplicht zolang het aanvankelijke contract loopt. Maar herwaardering mag wel, bijvoorbeeld als een nieuwe rentevaste periode aanvangt (van belang voor de renterapportage 9004). Of als een tweede lening met hetzelfde onderpand wordt afgesloten. Immers: een en hetzelfde onderpand kan diverse leningen ondersteunen (terwijl er toch sprake is van overdekking). Aan de andere kant kan een en dezelfde lening gesteund worden door meerdere onderpanden. Maar ook als een bestaande lening in omvang wordt verhoogd stelt DNB het in het kader van dit handboek op prijs als banken het onroerend goed onderpand herwaarderen. Veel banken hebben een dergelijke herwaardering al in hun normale leningacceptatie procedures opgenomen. Er ontstaan zodoende andere LTV-ratio’s. Daarnaast passen banken in hun eigen bedrijf indexatie toe. Indexatie van de waarde van het onderpand bevordert natuurlijk de actualiteit van de LTV-ratio en wordt door DNB verwelkomd.

147

•

Banken dienen de LTV-ratio per lening te berekenen. LTV-ratio per cliënt is niet de bedoeling van de wet. Een cliënt kan meerdere leningen hebben, met, maar ook zonder (voldoende) onderpand. Op deze wijze zou overdekking zelden worden vastgesteld. Een hypotheeklening die wèl gedekt zou zijn, zou dan niet gerapporteerd worden.

•

De ECB heeft er bewust voor gekozen geen eigen aparte definitie van onderpand en garanties te hanteren. Dit is gedaan om extra lasten voor de rapporteurs te voorkomen. Daarom wordt in de rentestatistiek-wetgeving verwezen naar de CRD richtlijn. Deze richtlijn is in de Nederlandse Wet financieel toezicht (Wft) neergelegd.

•

Ter controle tussen 9001HK1 en 9001HK3 is een controleformulier 9001XB1 gemaakt, waarin de posten tussen beide hoofdkenmerken vergeleken worden.

Operationalisering regels ten behoeve van waardering onderpand in 9001HK3

Voorbeeld Woninghypotheken: € 200.000 Waarde van het onroerend goed onderpand: € 250.000. In deze situatie is er een LTV-ratio van 0,8 dus ≤ 1. Er is dus overdekking. Daarom deze lening niet alleen in 9001HK1 maar ook in 9001HK3 rapporteren dat wil zeggen de volledige waarde van de lening i.c. € 200.000.)

Vraag: Wat rapporteren bij senior mortgages? Antwoord: In het geval van Verenigingen van Eigenaren (VvE) kan het zo zijn dat de VvE het eerste recht heeft op het onderpand van een appartement indien een lid zijn betaalverplichting jegens de VvE niet nakomt en in gebreke blijft bij zijn hypotheekverplichting. Delen van het onderpand die al voor een lening zijn ingezet kunnen natuurlijk niet nog een keer worden gebruikt In dat geval moeten MFI’s (zijnde de junior of achtergestelde crediteur) alleen dát, resterend, deel van onderpand in de LTV-ratio betrekken dat ook echt beschikbaar is voor die MFI-junior, dus pas nadat aan de onderpand-aanspraak van de senior in rang (i.c. de VvE) is voldaan.

Voorbeeld (Relatie BSI-MIR) Er is een nieuw contract in de zin van “nieuw geld” zoals een lening

49

met onvoldoende dekking

door onroerend goed onderpand. Stel de dekking is 90%. Dan is voor de BSI/9001 rapportage de LTV > 1. Dus er volgt geen vermelding voor HK3. Indien er ook een additionele persoonlijke garantie van derden bestaat dan moet de waarde daarvan worden meegenomen in de ruimere MIR-definitie van onderpand (zie verderop onder 9004: “HK3 Nieuwe contracten met overdekking van onderpand en/of garanties”. Voor de MIR/9004 kan de LTV wel ≤1 zijn is.

49

Dus niet een vernieuwd contract waarbij het uitstaand kredietbedrag gelijk blijft.

148

Vraag: Hoe deze lening te rapporteren in BSI en in MIR? Antwoord: •

BSI: altijd in 9001HK1

•

BSI: niet in 9001HK3 vanwege onderdekking (LTV>1)

•

MIR: altijd in 9004HK2

•

MIR: ook in 9004HK3 door overdekking (LTV≤1)

Voorbeeld Nieuwe kredietovereenkomst met NFB € 100 mln dekking door onroerend goed onderpand € 80 mln NFB trekt daadwerkelijk € 20 mln.

Vraag: Hoe deze overeenkomst te rapporteren in BSI en MIR? Antwoord: •

BSI/HK1: € 20 mln rapporteren

•

BSI/HK3: € 20 mln rapporteren, want elke trekking tot en met € 80 mln is gesteund door onroerend goed onderpand, dus tot en met dat bedrag rapporteren in 9001HK3.

Indien trekking > € 80 mln zijn er twee opties: a. indien volledig getrokken bedrag is € 90 mln, dan niet gedekt (geen enkele rapportage in 9001HK3); b. alleen datgene boven de drempel (€ 10 mln) is niet gedekt en daaronder volledig, dus

tot

en

met € 80 miljoen rapporteren in 9001HK3 Optie b. heeft voorkeur, indien dat technisch mogelijk is. •

MIR/HK2; overeenkomst van € 100 miljoen is een nieuw contract, dus in beginsel € 100 mln rapporteren met bijbehorende (gewogen) rente(s).

•

MIR/HK3; de overeenkomst is voor 80% gedekt door onderpand en garanties, LTV > 1; dus geen rapportage in 9004HK3.

•

Analoog aan 9001HK1 wordt in 9001HK3 een uitsplitsing gevraagd naar subposten, oorspronkelijke looptijd, subsectoren en land van vestiging van de tegenpartij. Voor de sector huishoudens zijn de verstrekte leningen uitgesplitst naar woninghypotheken, consumptief krediet (persoonlijke leningen, doorlopend krediet, roodstand en kaartkrediet) en overige leningen.

9001HK4: Verstrekte leningen en deposito’s luidend in euro naar resterende looptijd Op formulier 9001HK4 moeten alléén de leningen en deposito´s gerapporteerd worden verstrekt aan niet-financiële bedrijven en huishoudens luidend in euro’s. •

De posten die hier gevraagd worden zijn een “waarvan”-post van balansposten uit formulier 9001HK1 voor leningen die zijn verstrekt aan niet-financiële bedrijven en huishoudens.

149

•

In 9001HK1 wordt informatie gevraagd met betrekking tot verstrekte leningen en deposito’s met een looptijduitsplitsing naar oorspronkelijke looptijd. In 9001HK4 wordt voor twee looptijdvarianten (oorspronkelijke looptijd > 1 jaar en > 2 jaar) een uitsplitsing gevraagd naar resterende looptijd, waarbij tevens onderscheid wordt gemaakt naar leningen waarvoor binnen 12 respectievelijk 24 maanden een renteherziening plaatsvindt.

•

Onder een renteherziening wordt verstaan een wijziging in de rentevoet van een lening die is voorzien in de actuele leenovereenkomst. Tot leningen die onderhevig zijn aan de renteherziening, behoren onder andere: 1. leningen waarvan de einddatum van de rentevaste periode is bereikt; 2. leningen met rentevoeten die periodiek worden herzien in overeenstemming met de ontwikkeling van een index (bv. Euribor); 3. leningen met rentevoeten die voortdurend worden herzien (variabele rente), en; 4. leningen met rentevoeten die kunnen worden herzien wanneer de MFI dit aangewezen acht.

•

Bij de uitsplitsing van de leningen met oorspronkelijke looptijd > 1 jaar is, om een sluitende uitsplitsing te creëren de laatstgenoemde post “resterende looptijd > 1 jaar en zonder renteherziening binnen 12 maanden” toegevoegd. Hierin dienen de volgende leningen te worden gerubriceerd: 1. leningen met oorspronkelijke looptijd waarvan de resterende looptijd > 1 jaar betreft en waarbij een renteherziening zal plaatsvinden op een tijdstip ná 12 maanden vanaf heden; 2. leningen met oorspronkelijke looptijd waarvan de resterende looptijd > 1 jaar betreft maar waarbij géén renteherziening zal plaatsvinden.

•

Bij de uitsplitsing van de leningen met oorspronkelijke looptijd > 2 jaar geldt eenzelfde systematiek als hierboven beschreven. Om een sluitende uitsplitsing te creëren is de laatstgenoemde post “resterende looptijd > 2 jaar en zonder renteherziening binnen 24 maanden” toegevoegd. Hierin dienen de volgende leningen te worden gerubriceerd: 1. leningen met oorspronkelijke looptijd waarvan de resterende looptijd > 2 jaar betreft en waarbij een renteherziening zal plaatsvinden op een tijdstip ná 24 maanden vanaf heden; 2. leningen met oorspronkelijke looptijd waarvan de resterende looptijd > 2 jaar betreft maar waarbij géén renteherziening zal plaatsvinden.

•

De post 06.000 - 1.020.0 “Verstrekte leningen en deposito's met oorspronkelijke looptijd > 1 jaar” op 9001HK4 hoort aan te sluiten met het totaal van post 06.000-1.040.0 (1 jaar < looptijd ≤ 5 jaar) en 06.000.1.070.0 (looptijd > 5 jaar) op 9001HK1.

•

Leningen met een oorspronkelijke looptijd > 2 jaar (die niet één-op-één te herleiden zijn uit 9001HK1), komen ook voor in de klasse oorspronkelijke looptijd > 1 jaar en dienen dus ook twee keer in 9001HK4 te worden gerapporteerd!

•

Analoog aan 9001HK1 wordt in 9001HK4 een uitsplitsing gevraagd naar subsectoren en land van vestiging van de tegenpartij.

•

Ter controle tussen 9001HK1 en 9001HK4 is een controleformulier 9001XB2 gemaakt, waarin de posten tussen beide hoofdkenmerken vergeleken worden.

150

9001HK5: Verstrekte leningen en deposito’s naar bedrijfstak

Op formulier 9001HK5 dienen de in 9001HK1 gerapporteerde verstrekte leningen en deposito’s aan niet-financiële sectoren (particulier en publiek) te worden gespecificeerd naar bedrijfstak (Slechts enkele MFIs zijn verplicht deze gegevens te rapporteren). •

In tegenstelling tot alle andere hoofdkenmerken in 9001, die maandelijks gerapporteerd dienen te worden, is 9001HK5 een kwartaalrapportage. HK5 is kwartaalrapportage in een maandset

en

wordt

daarom

in

technische

specificaties

als

rapportage

met

een

maandperiodiciteit getoond. •

De totale leningen en deposito’s verstrekt aan niet-financiële bedrijven worden automatisch gevuld (grijze velden in formulier) vanuit formulier 9001HK1.

•

Wordt in 9001HK1 per land het gehele hoofdkenmerk gevuld, voor 9001HK5 is een bedrijfstakuitsplitsing nodig voor Nederland en de landengroep Overig eurogebied.

•

Voor de vaststelling van de bedrijfstakken is de z.g.n. NACE-code (rev 2) gehanteerd. NACE staat voor "Nomenclature statistique des activités économiques dans la Communauté européenne" ("Statistische nomenclatuur van de economische activiteiten in de Europese Gemeenschap"). De NACE-code is de code die door de Europese Unie en haar lidstaten toegekend wordt aan een bepaalde klasse van economische activiteiten en is bedoeld als hulpmiddel bij het opstellen van economische statistieken en overzichten.

•

Het verdient de voorkeur dat rapporteurs de bedrijfstakuitsplitsing volledig gebaseerd op de NACE-code rapporteren. Indien volledige aansluiting met NACE niet mogelijk is dient de rapporteur 9001HK5 op basis van codering in eigen bedrijfsadministratie in te vullen, waarbij de NACE-indeling zoveel mogelijk wordt benaderd.

•

Een volledig overzicht van de NACE-bedrijfstakindeling is te vinden op Eurostat.50 Hieronder worden per bedrijfstak de belangrijkste punten van de NACE-definities beschreven:

SUA

Landbouw, bosbouw en visserij

De exploitatie van plantaardige of dierlijke rijkdommen, bijvoorbeeld in de vorm van landbouw, veeteelt, visserij of bosbouw. Denk hierbij ook aan de bloementeelt, verbouw van natuurlijke zaden en de commerciële jacht.

SUB

Delfstofwinning

Delfstofwinning omvat de extractie van mineralen uit vaste stoffen, vloeistoffen of gas en alle activiteiten die deze extractie faciliteren. Hieronder vallen tevens de activiteiten die vallen onder de ontwikkeling of uitbating van natuurlijke olie- of gasvelden, zoals boringen of geologisch onderzoek. De raffinage van olie wordt toegerekend aan de bedrijfstak industrie. Ook activiteiten rond “de productie” van zandproducten ten behoeve van de bouw worden tot deze bedrijfstak gerekend.

50

http://ec.europa.eu/eurostat/ramon/nomenclatures/index.cfm.

151

SUC

Industrie

De bedrijfstak industrie omvat vrijwel alle activiteiten rond de bewerking van (grond)stoffen tot andere producten. Om een idee te krijgen van de reikwijdte van deze bedrijfstak kan worden gedacht aan de volgende soorten industrie: •

Productie/verwerking van voedselwaren (extractie van suiker, brouwen van bier enz.)

•

Productie van textiel en/of kleding

•

Drukkerijen

•

Olieraffinage

•

Productie van chemische en/of kunststoffen

•

Productie van elektronica

•

Productie van machines

•

De reparatie en/of onderhoud van goederen

In sommige gevallen kan het onderscheid tussen de bedrijfstak industrie en andere bedrijfstakken niet helder zijn. In zulke gevallen kan als richtlijn worden gekeken naar de vraag in hoeverre een nieuw product tot stand komt uit andere producten. Op deze manier vallen activiteiten als de verwerking van visproducten (bv fileren van vis) of melkproducten (bv pasteurisatie) onder de bedrijfstak industrie.

SUD

Energiebedrijven

De bedrijfstak energiebedrijven omvat de levering van elektriciteit en gas. Hieronder valt ook het gebruik en beheer van de infrastructuur om de energie naar de uiteindelijke afnemer te kunnen transporteren (zoals de bedrading en gasleidingen).

SUE

Waterleiding, riolering en afvalverwerking

Onder deze bedrijfstak vallen alle activiteiten die vallen onder het management van verschillende vormen van afval. Hieronder valt tevens de productie, zuivering en distributie van water, de verzameling en verwerking van diverse soorten afval, en het onderhoud aan de riolering.

SUF

Bouwnijverheid

Bouwnijverheid omvat de bouw van, onder meer gebouwen en civiele constructies. Ook de ontwikkeling van bouwprojecten met het plan deze te verkopen vallen onder deze bedrijfstak. Het

ontwerpen

van

deze

gebouwen

valt

onder

de

bedrijfstak

“Vrije

beroepen

en

wetenschappelijke en technische activiteiten” Daarnaast moet worden opgemerkt dat de ontwikkeling van bouwprojecten die niet voor de verkoop zijn bestemd maar voor verhuur (in eigen beheer) niet in deze bedrijfstak vallen maar in de bedrijfstak “exploitatie van en handel in onroerend goed”.

SUG

Groothandel, detailhandel en garages

Deze

bedrijfstak

omvat

de

verkoop

van

allerhande

(eind)producten

en

eventuele

serviceactiviteiten die met deze verkoop samenhangen. Daarnaast vallen alle activiteiten rond

152

de verkoop, onderhoud en reparatie van motorvoertuigen onder deze bedrijfstak. Detailhandel via het internet of televisie valt ook onder deze bedrijfstak.

SUH

Vervoer en opslag

Onder deze bedrijfstak valt al het persoons- en vrachtvervoer via land, lucht, water of rails. Ook de distributie van post en/of pakketjes wordt onder het vrachtvervoer gerekend. De opslag van goederen (bv opslag grondstoffen in havens) of het management van knooppunten in het transport van personen (bushaltes, treinstations) dienen tevens onder deze bedrijfstak te worden geclassificeerd.

SUI

Horeca

Onder de bedrijfstak horeca vallen alle cafés, restaurants en hotels en cateringactiviteiten.

SUJ

ICT

De bedrijfstak ICT omvat de productie en distributie van allerhande soorten data. Voorbeelden hiervan zijn radio en televisie producties, kranten en tijdschriften, andere media producties, releases van diverse soorten software, telecommunicatie producties en IT-activiteiten.

SUK

Financiële dienstverlening

Op basis van ESA 95 dienen Holdingmaatschappijen en Finance-onderdelen van (veelal grote) niet-financiële ondernemingen toe te worden gerekend aan de sector niet-financiële ondernemingen. Dit betekent dat deze Holdingmaatschappijen en Finance-onderdelen dus in de 9001HK5 terug dienen te komen. Bij de bedrijfstakindeling volgens NACE2 dienen deze Holdings en Finance-onderdelen te worden verantwoord onder de bedrijfstak “Financiële dienstverlening”. In geval van onduidelijkheid of onzekerheid rond de juiste toekenning van de bedrijfstak wordt rapporteurs verzocht op voorhand hierover contact te leggen met DNB.

SUL

Exploitatie van en handel in onroerend goed

Onder deze bedrijfstak worden alle activiteiten geschaard die bijdragen aan de exploitatie van, en

handel

in

onroerend

goed

door

middel

van

verhuur,

verkoop

of

advisering

(makelaarskantoren). Nieuwbouwprojecten die bij oplevering direct in de verkoop gaan vallen niet onder deze bedrijfstak maar onder de bedrijfstak “bouwnijverheid”. Nieuwbouwprojecten waarbij het opgeleverde onroerend goed in eigen beheer blijft en is bestemd voor de verhuur valt wel onder deze bedrijfstak. Evenzo valt de exploitatie van hotels, vakantieparken enz. niet onder deze bedrijfstak maar onder de bedrijfstak “Horeca”.

SUM

Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten

Onder deze bedrijfstak vallen vrije beroepen als advocatuur, accountancy, architectuur en wetenschappelijke onderzoeksinstellingen. Ook reclamebureaus of marktonderzoeksbureaus worden onder deze bedrijfstak geschaard.

153

SUN

Administratieve en ondersteunende diensten

Onder deze bedrijfstak vallen alle diensten die niet zijn gebaseerd op de overdracht van specifieke kennis maar op de ondersteuning van andere instellingen en/of particulieren. Denk hierbij

aan

uitzendbureaus,

reisbureaus,

beveiligingsbureaus,

schoonmaakdiensten

of

administratieve diensten,

SUO

Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen

Onder deze bedrijfstak vallen alle activiteiten die vanuit overheidswege worden uitgevoerd, zoals de belastingdienst, rechtbanken of instellingen die de administratieve taken uitvoeren voor defensie of sociale zekerheidsinstellingen.

SUP

Onderwijs

Deze bedrijfstak omvat alle onderwijsinstellingen, zoals basisscholen, voortgezet onderwijs, hoge

scholen

en

universiteiten.

Ook

andere

onderwijsinstellingen

als

sportscholen,

conservatoria, rijscholen vallen onder deze bedrijfstak.

SUQ

Gezondheids- en welzijnszorg

Onder deze bedrijfstak vallen als activiteiten die gericht zijn op de gezondheid of het welzijn van mensen. Hieronder vallen bijvoorbeeld ziekenhuizen, huisartspraktijken, tandheelkundige praktijken, ouderenzorg maar ook kinderdagopvang (crèche).

SUR

Kunst, amusement en recreatie

Deze bedrijfstak beschrijft alle instellingen die culturele, educatieve of recreatieve activiteiten ontplooien. Voorbeelden hiervan zijn theaters, musea, bibliotheken, casino’s, sportclubs, fitnesscentra en pretparken. Merk op dat activiteiten op het gebied van radio, televisie of films toebehoren aan de bedrijfstak “ICT”.

SUS

Overige dienstverlening

Alle activiteiten van instellingen die niet in een van de andere bedrijfstaken kan worden gerangschikt, kan in de bedrijfstak “overige dienstverlening” worden geplaatst. Dit kunnen bijvoorbeeld bedrijfsmatige activiteiten zijn van belangenverenigingen of vakbonden.

SUT

Huishoudens als werkgever; productie van huishoudens voor eigen gebruik

ZZP’ers vallen onder de bedrijfstak huishoudens en dienen derhalve niet in deze NACE uitsplitsing te worden opgenomen. De enige uitzondering hierop zijn huishoudens die dienstverlening verzorgen of goederen produceren die louter voor eigen gebruik zijn.

SUU

Extraterritoriale instellingen

Internationale organisaties, zoals de Verenigde Naties en hun gespecialiseerde en regionale organisaties, de Europese Unie, de Europese Vrijhandelsassociatie, de Organisatie voor Economische

Samenwerking

en

Ontwikkeling,

154

de

Internationale

Douaneraad,

het

Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank alsmede diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen in Nederland.

9001HK6: Totaal SE-balans, totaal generaal

Formulier 9001HK6 bestaat grotendeels uit gegenereerde posten uit formulier 9001HK1 en 9001HK2. De kolom “niet toe te rekenen” is de enige kolom die door de MFI zelf kan worden ingevuld. De kolom “totaal generaal” dient uiteindelijk een volledig sluitende balans weer te geven.

Kolom “niet toe te rekenen” (9998 SPU)

Hierin dienen posten te worden opgenomen die niet naar land of sector zijn toe te rekenen: kasmiddelen, niet financiële vaste activa, bepaalde overige activa/passiva, kapitaal en reserves alsmede een uitsplitsing op uitgegeven schuldpapier en syndicaatsleningen.

Uitgegeven schuldpapier •

Voor uitgegeven schuldpapier met looptijden korter dan twee jaar moet een uitsplitsing worden gerapporteerd naar papier met een nominale kapitaalsgarantie van minder dan 100 procent. Het betreft hier zogenoemde hybride instrumenten. Dit is schuldpapier uitgegeven door MFI’s met een oorspronkelijke looptijd tot twee jaar en die op de vervaldatum een contractuele aflossingswaarde oorspronkelijk

is

hebben in de geïnvesteerd

uitgevende vanwege

de

valuta

van minder dan het bedrag

combinatie

van

schuldcomponenten

dat en

componenten van derivaten. •

Het uitgegeven schuldpapier dient onder kolom “Niet toe te rekenen” gerapporteerd te worden aangezien de emittent (de rapporterende bank) geen informatie heeft over het houderschap van zijn eigen uitgegeven stukken. De te betalen rente hierop dient onder “overige passiva” onder kolom “Niet toe te rekenen” te worden gerapporteerd.

•

De rapportage van het uitgegeven schuldpapier dient te geschieden tegen nominale waarde. Balansverschillen die ontstaan door de verschillende waarderingsgrondslagen (SE-rapportage vis-à-vis

boekhoudkundige

regels),

moeten

onder

de

post

’Overige

passiva’ worden

51

gerapporteerd.

Syndicaatsleningen

Door MFI’s opgenomen leningen en deposito’s uit hoofde van syndicaatsleningen dienen in 9001HK6 te worden gerapporteerd, in de sector “Niet toe te rekenen”. In de totaaltelling van de totale opgenomen leningen en deposito’s (totaal generaal) worden deze syndicaatsleningen inbegrepen. Zie verder de postomschrijving Syndicaatsleningen in Deel 2.

siva’ kent in 9001HK6 een sub-post voor het rapporteren van de verschillende waarderingsgrondslagen, ‘Waardering schuldpapier (markt-nominaal)’.

155

Waardering schuldpapier (markt-nominaal) Balansverschillen die ontstaan door de verschillende waarderingsgrondslagen (SE-rapportage visà-vis boekhoudkundige regels) bij het rapporteren van uitgegeven schuldpapier, moeten onder de waarvan-post ‘Waardering schuldpapier (markt-nominaal)’ worden gerapporteerd. Wanneer de nominale waarde van het uitgegeven schulpapier hoger ligt dan de boekhoudkundige waarde (bijvoorbeeld marktwaarde) dan kan hier ook een negatieve waarde worden ingevuld.

156

Formulier

9004

Titel

MFI rentestatistiek

Hoofdkenmerk 1

Gewogen rentepercentages over uitstaande bedragen van Nederlandse MFI's

Hoofdkenmerk 2

Gewogen rentepercentages over alle nieuwe contracten van Nederlandse MFI's

Hoofdkenmerk 3

Gewogen rentepercentages over nieuwe contracten met onderpand en/of garanties (indien dekking ≥ 100%) van Nederlandse MFI's


Alle banken

Frequentie

Maand (grootste banken), kwartaal (overige banken)

Inzendtermijn

15e werkdag na afloop van de verslagmaand / het verslagkwartaal

Algemeen De vereisten voor de rentestatistiek zijn vastgelegd in ECB Verordening ECB/2013/34 (Regulation), die op 24 september 2013 door de ECB Governing Council is ondertekend. De ECB Verordening adresseert rechtstreeks de rapporterende instellingen. Additionele rapportageverplichtingen zijn vastgelegd in de Monetary Financial Statistics Richtlijnen (Guideline) die rechtstreeks de nationale centrale banken adresseert. Nadere invulling van de verplichtingen uit de Verordening en de Richtlijnen is opgenomen in het ECB Handboek (Manual). Het SE Handboek schetst de Nederlandse implementatie van de verplichtingen uit de documentatie van de ECB. Het SE Handboek is aanvullend en doet geen afbreuk aan de bindende kracht van de ECB documentatie. De rentestatistiek omvat rentepercentages over en volumes van opgenomen en verstrekte leningen en deposito’s luidende in euro’s die door in Nederland gevestigde banken zijn afgesloten met huishoudens en niet-financiële bedrijven in het eurogebied.

Doel van het formulier De rentestatistiek moet de ECB een gedetailleerd en geharmoniseerd statistisch beeld geven van de ontwikkelingen in de bancaire rentepercentages voor de reële economie binnen het eurogebied. De veranderingen in de beleidsrente door de ECB hebben onder andere via het rentekanaal (een van de monetaire transmissiemechanismen) invloed op de reële economie. De rentestatistiek wordt door de ECB gebruikt voor het analyseren van de mate waarin veranderingen in de beleidsrente doorwerken op de bancaire rentepercentages voor niet-financiële bedrijven en huishoudens. Daarnaast wil de ECB (met de nieuwe post “heronderhandelingen” als waarvan-post van “nieuwe contracten”) een beter beeld hebben van de werkelijke nieuwe middelen (en bijbehorende rentepercentages) die door de bankensector aan de reële economie wordt verstrekt.

Consolidatiekring De consolidatiekring van de rentestatistiek (formulier 9004) is identiek aan de consolidatiekring van de balansstanden (formulier 9001), dat wil zeggen: binnenlands MFI-bedrijf. Binnenlandse

157

niet-MFI-eenheden (met een balanstotaal groter dan 12 miljoen euro) moeten buiten beschouwing worden gelaten alsmede buitenlandse onderdelen. Indien een instelling meerdere binnenlandse MFI-eenheden consolideert dan wordt deze voor de rapportage van formulier 9004 als één rapporteur beschouwd. Wel moet een rapporteur met meerdere binnenlandse MFI-eenheden éénmaal per jaar een aanvullende rapportage insturen waarin het aantal meegeconsolideerde binnenlandse MFI-eenheden wordt vermeld. Ook moet per meegeconsolideerde binnenlandse MFI-eenheid voor ieder instrument de rentevariantie worden gemeld. De rapportage moet betrekking hebben op de maand oktober en moet eveneens de 15de werkdag na maandultimo worden ingestuurd. Deze extra rapportage vindt plaats in Excel (buiten e-Line DNB om).

Tegenpartijen en sectoren De tegenpartijen waarover MFI’s in het kader van de rentestatistiek moeten rapporteren zijn nietfinanciële bedrijven en huishoudens in het eurogebied (dus inclusief Nederland). De tegenpartijen die tot een andere sector behoren of gevestigd zijn buiten het eurogebied vallen buiten de rapportage voor deze statistiek.

Referentietijdstip

Uitstaande bedragen Een rentepercentage op een uitstaande bedrag (formulier 9004HK1) wordt berekend als het gewogen gemiddelde voor het betreffende instrument. Het gewogen gemiddelde wordt bepaald op basis van alle bij de rapporteur uitstaande contracten die binnen het instrument vallen op de laatste dag van de maand (of kwartaal voor kwartaalrapporteurs). Op dat moment verzamelen de rapporteurs alle relevante rentepercentages en corresponderende volumes voor uitstaande leningen en deposito’s voor de relevante tegenpartijen (met uitzondering van “bad loans” en leningen voor het herstructureren van schulden die onder marktcondities worden afgesloten).

Nieuwe contracten De rentepercentages voor de nieuwe contracten worden berekend als gewogen gemiddelden over een zekere periode. De periode bedraagt een maand voor maandrapporteurs en een kwartaal voor kwartaalrapporteurs. Voor ieder instrument berekenen rapporteurs de nieuwe contractrente als een gewogen gemiddelde van alle rentepercentages op alle nieuwe contracten die zijn afgesloten voor het instrument binnen de betrokken maand of kwartaal voor kwartaalrapporteurs (met uitzondering van “bad loans” en leningen voor het herstructureren van schulden die onder marktcondities worden afgesloten). Het gewogen gemiddelde rentepercentage wordt berekend als:

∑ (rente × volume) ∑ (volume) 158

Valuta denominatie en bedragsgrootte De rentestatistiek heeft uitsluitend betrekking op contracten luidend in euro’s. Contracten in andere valuta dan de euro mogen niet worden meegenomen in de rapportage. De overige leningen aan niet-financiële bedrijven moeten voor de rapportage van nieuwe contracten (formulier 9004HK2 en HK3) worden onderscheiden in drie klassen: •

t/m EUR 0,25 miljoen

•

groter dan EUR 0,25 miljoen en t/m EUR 1 miljoen

•

groter dan EUR 1 miljoen

Deze bedragsklassen refereren aan de omvang van het individuele contract, niet aan het totaal van alle verschillende contracten tussen de bank en de cliënt samen. Bovendien gaat het om het gehele afgesproken bedrag, ongeacht of het bedrag reeds in zijn geheel is opgenomen.

Rentetype De rapporteurs moeten rentepercentages rapporteren die betrekking hebben op de uitstaande bedragen (formulier 9004HK1) en op nieuwe contracten (formulier 9004HK2 en HK3). Het rentepercentage moet worden berekend conform de methode van “annualised agreed rate” (AAR). Deze geannualiseerde rente moet worden gerapporteerd in vier decimalen. Een rentepercentage (met name op deposito’s aan de passivazijde van de bankbalans) kan ook negatief worden. Ook negatieve rentepercentages moeten als zodanig gemeld worden.

Annualised agreed rate (AAR) De AAR is het rentepercentage dat tussen de rapporteur en het huishouden of het niet-financiële bedrijf is overeengekomen voor een lening of deposito, omgerekend naar jaarbasis en uitgedrukt in vier decimalen. De AAR bevat alle rentebetalingen op leningen en deposito's, maar sluit overige kosten uit. Disagio (omschreven als het verschil tussen het nominale bedrag van de lening en het door de klant ontvangen bedrag) wordt beschouwd als een rentebetaling bij aanvang van het contract en moet worden meegenomen in de AAR. Indien de rapporteur en het huishouden of het niet-financiële bedrijf overeenkomen dat rentebetalingen met periodieke intervallen worden gekapitaliseerd (bijvoorbeeld iedere maand of kwartaal), dan wordt het overeengekomen rentepercentage op de volgende manier omgerekend naar de AAR:

x

=

rag =

AAR, het rentepercentage op jaarbasis dat is overeengekomen tussen de rapporteur en het huishouden of het niet-financiële bedrijf voor een lening en deposito, waarbij de betalingen met periodieke intervallen binnen een jaar worden gekapitaliseerd,

159

n

=

het aantal intervallen (kapitalisatieperioden) per jaar voor de betalingen op de leningen en deposito’s (dat wil zeggen 1 bij jaarlijkse betalingen, 2 bij halfjaarlijkse betalingen, 4 bij betalingen per kwartaal, en 12 bij maandelijkse betalingen).

De rentebetalingen conform de AAR-methode moeten reflecteren wat de rapporteur betaalt op deposito's en ontvangt op leningen. Ergo, de AAR wordt gebaseerd op wat de rapporteur betaalt of ontvangt en niet op wat de cliënt betaalt of ontvangt. Dit betekent dat eventueel aan de cliënt opgelegde belastingen op deposito’s en verleende subsidies in verband met leningen niet worden meegenomen in het rentepercentage dat gemeld moet worden.

Gunstige

tarieven

die

rapporteurs

in

rekening

brengen

voor

hun

werknemers,

worden

meegenomen in de rentestatistiek. Bij de berekening van de AAR moet een jaar op standaard 365 dagen worden gezet (geen rekening houden met schrikkeljaren).

Annual Percentage Rate of Charge (APRC) Naast de AAR moet in de rentestatistiek (formulier 9004HK2) ook de “annual percentage rate of charge” (APRC) worden gerapporteerd. Dit geldt alleen voor de rentepercentages op de volgende twee nieuwe contracten:

Woninghypotheken volgens APRC-methode (06.513 - 1.000.0): Het rentepercentage op woninghypotheken volgens de APRC-methode omvat de totale kosten van het aan de consument verleende krediet, met inbegrip van de rente en alle overige vergoedingen die de consument vanwege de kredietovereenkomst moet betalen. Voor meer informatie zie onder.

Persoonlijke leningen volgens APRC-methode (06.533 - 1.000.0): Het rentepercentage op persoonlijke leningen volgens de APRC-methode omvat de totale kosten van het aan de consument verleende krediet, met inbegrip van de rente en alle overige vergoedingen die de consument vanwege de kredietovereenkomst moet betalen. Voor meer informatie zie onder.

De

APRC-methode

bevat

de

totale

kosten

(maandelijks

gemiddelde

over de

juridische

contractduur) van het krediet voor de consument, zoals vermeld in de EU Verordening 2008/48/EC (artikel 3g). Het gaat hierbij zowel om initiële als terugkerende kosten, bestaande uit de rente en alle andere kosten van welke aard dan ook, die de cliënt in verband met de kredietovereenkomst moet betalen en die de kredietverstrekker bekend zijn. Deze andere kosten (naast de rente) die dienen worden meegenomen in de berekening van de APRC zijn onder meer: •

Administratiekosten;

•

Akte- en documentkosten;

•

Onderzoeks- en inspectiekosten;

•

Kosten van garantiestelling en verzekering (inclusief verzekeringspremies), voor zover deze garantiestelling en verzekering verplicht is voor het verkrijgen van het krediet en

160

voor zover het rechtstreeks verbonden is aan de zekerheid tot terugbetaling van de hoofdsom en kosten van het geleende bedrag; •

Bereidstellingsprovisie;

•

Borgtochtprovisie (zoals die wordt geheven in het kader van de NHG).

De volgende kosten moeten niet worden meegenomen: •

Kosten die de cliënt moet betalen voor het niet nakomen van verplichtingen die zijn aangegaan ten behoeve van de lening;

•

Notariskosten;

•

Andere kosten dan de aankoopprijs die de consument bij aankoop van goederen of diensten in elk geval moet betalen, ook indien de aankoop contant wordt betaald;

•

Overboekingskosten en kosten voor het aanhouden van de rekening waarvan betalingen (rentebetalingen, aflossingen en overige betalingen) plaats vinden;

•

Kosten van lidmaatschappen en dergelijke die voortkomen uit overeenkomsten die los staan van de leenovereenkomst, maar waarvan deelname wel invloed heeft op de voorwaarden van de leenovereenkomst;

•

Overige garantie- en verzekeringskosten, enkele belangrijke voorbeelden zijn overlijdensrisicoverzekering, faillissementsverzekering (voor ondernemers) of werkloosheids- of arbeidsongeschiktheidsverzekering. Dit zijn verplichte verzekeringspremies, maar leiden niet tot vermogensopbouw. Ook niet-verplichte verzekeringskosten zoals de premies voor levensverzekeringen of lijfrentepolissen die dienen voor de aflossing van de hypotheek vallen buiten de APRC.

•

Kosten voor advies en bemiddeling bij hypothecaire kredieten, inclusief afsluit- en oversluitprovisies (sinds de instelling van het provisieverbod per 1 januari 2013).

Uitstaande bedragen versus nieuwe contracten (inclusief heronderhandelingen) Rapporteurs van de rentestatistiek verstrekken gegevens voor zowel uitstaande bedragen (HK1) als voor nieuwe contracten (HK2 en HK3). Op hoofdkenmerk 2 moet bovendien afzonderlijk informatie verstrekt worden over heronderhandelingen, die een onderdeel vormen van de nieuwe contracten. Met de informatie over heronderhandelingen wil de ECB zich meer inzicht verschaffen in de ontwikkelingen van werkelijk nieuw geld, financiering die banken voor de eerste maal hebben verstrekt. Op hoofdkenmerk 3 moet informatie verstrekt worden over nieuwe contracten met onderpand of andere garantie. Met deze informatie wil de ECB kunnen analyseren wat de invloed is van het afdekken van kredietrisico op het rentetarief. Elk hoofdkenmerk valt uiteen in een reeks van instrumenten aan de actief- en passiefzijde van de bankbalans.

Uitstaande bedragen (HK1) Bij

uitstaande

bedragen

moeten

alleen de

rentepercentages

worden

gerapporteerd.

De

bijbehorende uitstaande bedragen zijn namelijk reeds in de SE standen rapportage (formulier 9001HK1) aan DNB verantwoord. De rapporteurs moeten per instrument de rentepercentages

161

melden op àlle op de maandultimo (of kwartaalultimo voor kwartaalrapporteurs) uitstaande contracten met huishoudens en niet-financiële bedrijven in het eurogebied luidend in euro’s.

LET OP: Vanwege de directe relatie tussen de uitstaande bedragen in formulier 9001HK1 en de bijbehorende rentepercentages in formulier 9004HK1, moeten herrubriceringen in formulier 9001HK1 doorwerken in formulier 9004HK1. Wanneer bijvoorbeeld een lening in formulier 9001HK1 wordt gerubriceerd van de sector “niet-financiële bedrijven” naar de sector “overige financiële instellingen” dan moet het bijbehorende rentepercentage uit formulier 9004HK1 verdwijnen. Immers, formulier 9004HK1 heeft louter betrekking op leningen en deposito's van niet-financiële bedrijven en huishoudens.

Om de rentepercentage te berekenen op rekeningen die (afhankelijk van het saldo) een vordering of een verplichting kunnen zijn, maken rapporteurs een onderscheid tussen de perioden met een creditsaldo en de perioden met een debetsaldo. De rapporteurs rapporteren apart gewogen gemiddelde rentepercentages op de creditsaldi onder “girale deposito's”, en rapporteren apart gewogen gemiddelde rentepercentages op de debetsaldi onder “roodstand”. Het combineren van (lagere) credit-tarieven voor girale deposito's en (hogere) debet-tarieven voor roodstand bij het berekenen van gewogen gemiddelde rentetarieven, is niet toegestaan. Bij het bepalen of een uitstaand bedrag een vordering (roodstand) of een verplichting (girale deposito) is, is het saldo op de laatste dag van de maand (of kwartaal voor kwartaalrapporteurs) beslissend. Voor meer informatie over het verantwoorden van de standen kunt u de handleiding bij formulier 9001HK1 raadplegen.

Nieuwe contracten (HK2 en HK3) In de MFI Rentestatistiek bestaan de nieuwe contracten uit alle overeenkomsten tussen de debiteur (een huishouden of niet-financieel bedrijf) en de rapporteur waarbij: (a) voor het eerst een rentepercentage voor een lening of deposito wordt vastgelegd (“werkelijk nieuw geld”); (b) een heronderhandeling plaatsvindt tussen cliënt en de rapporteur over de voorwaarde van bestaande contracten voor leningen en deposito’s (“heronderhandeld geld”). De heronderhandelingen vallen uiteen in de meer “klassieke” heronderhandelingen waarbij een bank en een klant samen nieuwe afspraken maken over de voorwaarden in het bestaande contract en in zogenoemde “verplaatsingen van leningen” waarbij een lening op initiatief van de debiteur wordt verplaatst van bank A naar bank B.

Richtlijnen rondom de heronderhandelingen Voor heronderhandelingen is de actieve betrokkenheid noodzakelijk van huishoudens en nietfinanciële bedrijven in het opnieuw overeenkomen van de voorwaarden van een bestaand contract. Onder een bestaand contract wordt een contract verstaan dat in het verleden is overeengekomen, maar waarvan op het moment van de heronderhandeling de nominale waarde door de crediteur nog niet volledig is terug ontvangen. De voorwaarden die vallen onder de heronderhandelingen

162

zijn breder dan alleen de rente. Ook wijzigingen in onder andere de rentevaste periode, looptijd, valutadenominatie, omvang van de lening en samenvoegingen en splitsingen van leningen vallen onder heronderhandelingen. Bij het rapporteren van heronderhandelingen is het bovendien noodzakelijk dat na actieve betrokkenheid van de debiteur ook de voorwaarden werkelijk veranderen. Indien na contact tussen bank en debiteur de voorwaarden niet wijzigen, is geen sprake van een heronderhandeling.

De definitie van “actieve betrokkenheid” kan soms ook een stilzwijgend akkoord van de debiteur omvatten. Een voorbeeld: in sommige situaties ontvangt de cliënt van de bank een voorstel met nieuwe voorwaarden waar de cliënt binnen een zekere termijn op kan reageren. Indien de cliënt niet reageert binnen de termijn (en dus stilzwijgend akkoord gaat met de nieuwe voorwaarden), worden de door de bank aangedragen nieuwe voorwaarden van kracht. In zo’n situatie worden de contractwijzigingen eveneens als een heronderhandeling gezien.

Indien

een

cliënt

meerdere

malen

per

maand

(of

kwartaal

voor

kwartaalrapporteurs)

heronderhandelt over zijn lening of deposito dan moeten alle heronderhandelingen worden gemeld. In overleg met de banken is (gezien de complexiteit van het voorschrift) besloten dat de implementatie van het melden van meerdere heronderhandelingen per maand (of kwartaal) vóór 1 januari 2015 nog niet hoeft. Bij meerdere heronderhandelingen per maand (of kwartaal) volstaat het melden van één heronderhandeling op basis van het contract dat open staat aan het eind van de referentieperiode (voor meer informatie over de concrete invulling van dit soort situaties zie voorbeeld 4).

Indien een cliënt vanwege financiële problemen een beroep doet op de coulance van de bank en bijvoorbeeld een ander aflossingsschema overeenkomt, dan moet deze verandering niet als heronderhandeling worden gezien zolang de officiële voorwaarden in het contract niet wijzigen. Verleningen/prolongaties van of andere aanpassingen in bestaande contracten die automatisch en zonder betrokkenheid van de cliënt plaatsvinden zijn geen nieuwe contracten en geen heronderhandelingen. Deze automatische aanpassingen zijn meestal reeds bij het opstellen van het contract in het contract opgenomen (de facto vindt er bij een automatische aanpassing geen werkelijke wijziging van het contract plaats). Bij de uitvoering van deze overeengekomen aanpassingen is de cliënt niet actief betrokken, de cliënt krijgt in de meeste gevallen slechts een notificatie van de wijziging(en).

Leningen die worden afgesloten voor het herstructureren van de schulden van slechte debiteuren en die worden afgesloten beneden marktcondities worden niet gezien als nieuwe contracten of heronderhandelingen. De rapporteurs zijn vrij in het bepalen wat voor een bepaalde cliënt kan doorgaan voor “voorwaarden beneden marktcondities”. Ook zogenoemde “bad loans” worden niet gezien als nieuwe contracten of heronderhandelingen. Bad loans worden gedefinieerd als leningen waarvan de terugbetaling achterstallig is of waarvan anderszins wordt vastgesteld dat ze niet geheel of gedeeltelijk volwaardig (“impaired”) zijn (volgens de definitie in de EU Capital Requirements Regulation 575/2013).

163

Indien een cliënt een nieuwe lening afsluit voor de herfinanciering van een reeds bestaande lening, dan moet deze nieuwe lening eveneens als heronderhandeling gerapporteerd worden (zie voorbeeld 9).

Indien een lening in tranches wordt verstrekt (en deze opdeling en de vaststelling van de bijbehorende rentepercentages reeds in de oorspronkelijke contractvoorwaarden waren voorzien), worden deze tranches niet afzonderlijk als een nieuwe transactie beschouwd. De gehele lening moet – tegen het gewogen initiële rentepercentage – als nieuw contract in formulier 9004HK2 worden opgenomen in de maand (of kwartaal voor kwartaalrapporteurs) waarin het contract tot stand komt (zie voorbeeld 5). Indien het contract een variabele rente heeft, dan moet eveneens de gehele lening worden opgenomen in formulier 9004HK2 in de maand (of kwartaal) waarin het contract tot stand komt. Het rentepercentage moet berekend worden op basis van de in die maand bekende parameters. Het uitstaande volume van het contract komt pas op formulier 9001HK1 indien de eerste tranche wordt opgenomen. Het uitstaande volume in formulier 9001HK1 is dan gelijk aan de opgenomen (en nog niet afgeloste) tranches.

Leningen waarbij de volumes en de rentepercentages van de verschillende tranches vooraf volledig bekend zijn, worden dus in hun geheel meegenomen in de berekening van de gewogen rentepercentages op nieuwe contracten in de maand (of kwartaal) dat het contract wordt afgesloten. Maar ook leningen waarbij het volume van de tranches niet vooraf zijn vastgelegd, en leningen waarbij een kredietruimte of kredietplafond is afgesloten, moeten in zijn geheel worden gemeld op formulier 9004HK2 in de maand (of kwartaal) van de vaststelling van het contract. Met de start van de nieuwe ECB Regulation ECB/2013/34 moeten de heronderhandelingen bovendien afzonderlijk worden verantwoord op formulier 9004HK2.

Verplaatsingen van leningen Wanneer een lening wordt verplaatst tussen twee banken op initiatief van een huishouden of nietfinancieel bedrijf (in het geval van het overstappen van een cliënt naar een andere bank) dan moet de bank waar de cliënt naar overstapt de lening rapporteren als nieuw contract en heronderhandeling. Bij leningen die afkomstig zijn van buiten de MFI-sector (bijvoorbeeld wanneer een cliënt met een lening overstapt vanuit een niet-bancaire kredietverstrekker) is wel sprake van een nieuw contract, maar niet van heronderhandelingen. De rationale achter deze voorschriften is dat in de eerste situatie door de MFI-sector als geheel niet werkelijk nieuw geld wordt verstrekt (vandaar de heronderhandeling). In de tweede situatie is wel sprake van werkelijk nieuw geld voor de MFI-sector (vandaar geen heronderhandeling).

Indien leningen worden verplaatst tussen twee banken op initiatief van de kredietverstrekker (bijvoorbeeld door een reorganisatie, de aanschaf van een leningenportefeuille of het terugnemen van voorheen gesecuritiseerde leningen op de bankbalans) dan is geen sprake van een nieuw contract en ook niet van een heronderhandeling.

164

Het

onderkennen

van

verplaatsingen

van

leningen

(op

initiatief

van

de

debiteur)

als

heronderhandeling is voor de banken moeilijk. Daarom heeft de ECB het rapporteren van verplaatsingen als heronderhandeling opgenomen op een “best effort basis”. Met de banken is onlangs overeengekomen dat het melden van verplaatsingen als heronderhandelingen per 1 januari 2015 nog niet hoeft. In nader overleg met de rapporteurs zal daar een langere invoertermijn voor in acht worden genomen.

De verplaatsingen van leningen op initiatief van de debiteur moeten uiteraard wel verantwoord worden als nieuw contract, maar dat is voor de banken veel minder moeilijk aangezien het hier vanuit het perspectief van de bank om een nieuwe cliënt en werkelijk nieuw geld gaat.

De rationale achter het afzonderlijk rapporteren van heronderhandelingen Het rapporteren van nieuwe contracten (zowel volume als rente) bestaat reeds sinds de start van de MFI Rentestatistiek (2003) en moet voor de ECB inzicht geven in het transmissiemechanisme van het monetair beleid: hoe werken wijzigingen in de ECB beleidsrente door in de rentetarieven die worden afgesproken tussen de banken en de reële sectoren. Het afzonderlijk rapporteren van heronderhandelingen in de MFI Rentestatistiek is door de ECB opgenomen in de nieuwe verordening, omdat ze een beter beeld wil hebben van het werkelijke nieuwe geld dat vanuit de bankensector wordt verstrekt. Tijdens de financiële crisis openbaarde zich een gebrek aan goede informatie over de nieuwe kredietverstrekking aan huishoudens en het bedrijfsleven. Een belangrijke lacune in de data die belangrijk is voor beleidsmakers binnen en buiten de ECB (bijvoorbeeld ook binnen de rijksoverheid). Deze beleidsmakers kijken vanuit een macroperspectief naar de economie. De statistieken moeten daarbij aansluiten. Daarom ziet de ECB de leningen die bijvoorbeeld worden verplaatst of leningen die dienen voor de herfinanciering van andere bestaande kredieten, als heronderhandeling. Er wordt immers (vanuit een macroperspectief) geen werkelijk nieuw geld aan het huishouden of niet-financiële bedrijf verstrekt. Het restant

(het

verschil

tussen

wat

de

rapporteurs

melden

als

nieuwe

contracten

en

heronderhandelingen) is het werkelijke nieuwe geld dat vanuit de bankensector de reële economie instroomt.

Nieuwe contracten met overdekking van onderpand en/of garanties (formulier 9004HK3) Op formulier 9004HK3 komen alleen nieuwe contracten in de categorieën woninghypotheken en persoonlijke leningen (voor huishoudens) en overige leningen (voor niet-financiële bedrijven) uit formulier 9004HK2 terug die voor 100% of meer door onderpand en/of garanties worden gedekt (LTV ≤ 1). Meer specifiek betreft het kredieten die door zekerheden worden gedekt via de volgestorte kredietprotectietechniek zoals omschreven in artikel 4 lid 58 en artikelen 197 t/m 200 van de Capital Requirement Regulation 575/2013 en kredieten die worden gegarandeerd via de niet-volgestorte kredietprotectietechniek zoals omschreven in artikel 4 lid 59 en artikelen 201 t/m 203 van de Capital Requirement Regulation 575/2013 waardoor de waarde van het onderpand en/of garantie hoger is dan of gelijk aan het uitstaande krediet. Zowel het volume als het

165

rentepercentage moeten worden gemeld. Deze informatie over leningen met overdekking is voor de ECB van belang voor het analyseren van de invloed van het afdekken van (krediet)risico’s op het rentepercentage.

Indien particulieren grond aanschaffen en daarvoor lenen met overdekking dan vallen deze leningen op formulier 9004HK3 onder de categorie overige leningen (06.570 - 1.xxx.x).

Let op: op formulier 9001HK3 moet ook informatie worden gemeld over de leningen met overdekking (LTV ≤ 1). Echter, de daar gehanteerde definitie is enger dan de definitie binnen formulier 9004HK3. Op formulier 9001HK3 moeten louter leningen met overdekking door onroerend goed worden gemeld.

Banken moeten de waarde van het onderpand en de garanties die als zekerheden zijn ingebracht bij contracten herwaarderen indien sprake is van vernieuwing van contracten. Bijvoorbeeld wanneer een nieuwe rentevaste periode start of het bedrag van de lening wordt verhoogd of omdat over andere voorwaarden is onderhandeld. Daardoor ontstaan andere LTV-ratio’s; dit kan invloed hebben op het al dan niet opnemen van deze nieuwe contracten op formulier 9004HK3. Dus indien een huishouden een krediet afsluit van EUR 320.000 dat gedekt wordt door EUR 200.000 aan onroerend goed, EUR 50.000 aan spaargeld, EUR 100.000 aan effecten en door EUR 50.000 aan overige garanties dan moet deze lening ook worden gemeld op formulier 9004HK3. Immers, de LTV is ≤ 1 (namelijk 0,80) en er is dus sprake van overdekking. Op formulier 9004HK3 worden (evenals in 9004HK2) twee soorten looptijden onderscheiden: rentevaste periode en oorspronkelijke looptijd. Voor nieuwe contracten in woninghypotheken en persoonlijke leningen aan huishoudens wordt louter een verdeling naar rentevaste periode gevraagd. Overige leningen aan niet-financiële bedrijven moeten óf naar rentevaste periode, óf naar oorspronkelijke looptijd, óf naar een combinatie van zowel rentevaste periode als oorspronkelijk looptijd worden gerapporteerd.

166

Voorbeelden van het rapporteren van heronderhandelingen

1. Het vaststellen van nieuwe voorwaarden met actieve betrokkenheid van de klant

Situatie: Bank A en een huishouden sluiten op 15 december 2014 een persoonlijke lening af voor een bedrag van EUR 15.000 met een looptijd van drie jaar. De rentevaste periode bedraagt 1 jaar. Voor het eerste jaar wordt een rentepercentage afgesproken van 4,50%.

Over de maand december 2014 worden de volgende posten gemeld in formulier 9004: Formulier

Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.000 - 1.023.0 en 06.000 - 1.067.0 en 06.530 - 1.040.0

2250 PER

-

4,5000

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PER

-

4,5000

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VNC

15.000

-

Op 9001HK1 wordt het uitstaande bedrag (EUR 15.000) gemeld.

Op 14 december 2015 eindigt de eerste rentevaste periode. Bank A en het huishouden komen voor het tweede jaar een nieuwe rente overeen van 4,25%. De resterende uitstaande schuld bedraagt EUR 10.000.


Instrument

Sector

Volume

9004HK1

06.000 - 1.023.0 en 06.000 - 1.065.0 en 06.530 - 1.040.0

2250 PER

-

4,2500

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PER

-

4,2500

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VNC

10.000

-

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PHC

-

4,2500

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VHC

10.000

-

167

Rente

Opmerking Op 9001HK1 wordt het uitstaande bedrag (EUR 10.000) gemeld.

2. Het automatisch vaststellen van nieuwe voorwaarden zonder actieve betrokkenheid van de klant

Situatie: Bank A en een huishouden sluiten op 15 december 2014 een hypothecaire lening af voor een bedrag van EUR 250.000 met een looptijd van 15 jaar. De rentevaste periode bedraagt drie maanden. De rente bestaat uit de driemaands Euribor + 50 basispunten. In de eerste periode bedraagt de Euribor 1,50%.


Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.000 – 1.023.0 en 06.000 – 1.067.0 en 06.530 - 1.040.0

2250 PER

-

2,0000

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PER

-

2,0000

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VNC

250.000

-


In maart 2015 staat de driemaands Euribor op 1,65%. Conform de voorwaarden in het contract wordt de rente op de hypotheek aangepast aan de hand van de nieuwe driemaands Euribor. Het huishouden krijgt een notificatie van de rentewijziging.

Over de maand maart 2015 worden de volgende posten gemeld in formulier 9004: Formulier 9004HK1

Instrument 06.000 - 1.023.0 en 06.000 - 1.067.0 en 06.530 - 1.040.0

Sector

Volume

2250 PER

Rente -

168

2,1500


3. Een uitbreiding van het krediet met en zonder het vaststellen van nieuwe voorwaarden

Situatie: Bank A en een huishouden sluiten op 15 december 2014 een persoonlijke lening af voor een bedrag van EUR 15.000 met een looptijd van drie jaar. De rentevaste periode bedraagt 1 jaar. Voor het eerste jaar wordt een rentepercentage afgesproken van 4,50%.


Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.000 - 1.023.0 en 06.000 - 1.067.0 en 06.530 - 1.040.0

2250 PER

-

4,5000

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PER

-

4,5000

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VNC

15.000

-


Op 15 juni 2015 wordt het bedrag van de lening op het verzoek van het huishouden met EUR 5.000 verhoogd. Het rentepercentage blijft onveranderd.

Over de maand juni 2015 worden de volgende posten gemeld in formulier 9004: Formulier

Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.000 - 1.023.0 en 06.000 - 1.067.0 en 06.530 - 1.040.0

2250 PER

-

4,5000

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PER

-

4,5000

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VNC

5.000

-


Op 14 december 2015 eindigt de eerste rentevaste periode. Bank A en het huishouden komen voor het tweede jaar een nieuwe rente overeen van 4,25%. Tevens wordt de uitstaande schuld van EUR 20.000 nogmaals verhoogd met EUR 5.000. Voor het extra bedrag geldt hetzelfde rentepercentage.


Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.000 - 1.023.0 en 06.000 - 1.065.0 en 06.530 - 1.040.0

2250 PER

-

4,2500

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PER

-

4,2500

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VNC

25.000

-

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PHC

-

4,2500

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VHC

20.000

-


Op 14 december 2016 eindigt de tweede rentevaste periode. Bank A en het huishouden komen voor het derde jaar een nieuwe rente overeen van 4,00%. Tevens wordt de uitstaande schuld van EUR 25.000 nogmaals verhoogd met EUR 5.000. Voor het extra bedrag wordt een ander rentepercentage afgesproken: 4,35%. 169


Instrument

Sector

Volume

9004HK1

06.000 - 1.021.0 en 06.000 - 1.065.0 en 06.530 - 1.040.0

2250 PER

-

4,0583

Het percentage is een gewogen gemiddelde van de twee contracten. Op 9001HK1 wordt het uitstaande bedrag (EUR 30.000) gemeld.

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PER

-

4,0583

Het percentage is een gewogen gemiddelde van de twee contracten.

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VNC

30.000

-

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 PHC

-

4,0000

9004HK2

06.530 - 1.000.5

2250 VHC

25.000

-

170

Rente

Opmerking

4. Het meerdere malen vaststellen van nieuwe voorwaarden binnen één maand

Situatie: Bank A en een niet-financieel bedrijf sluiten op 15 januari 2015 een krediet af voor een bedrag van EUR 100.000 met een looptijd van drie maanden en een rentevaste periode van 1 week. Na iedere week hebben de bank en het niet-financiële bedrijf contact over de nieuwe rente. Op 15 januari wordt een rentepercentage overeengekomen van 1,00%, op 22 januari van 2,00% en op 29 januari van 3,00%

Over de maand januari 2015 worden de volgende posten gemeld in formulier 9004: Formulier

Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.570 - 1.010.0

2240 PER

-

3,0000


9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 PER

-

2,0000

Het percentage is een gewogen gemiddelde van de eerste vaststelling en de twee heronderhandelingen gedurende de maand.

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 VNC

300.000

-

Er is gedurende maand drie maal een nieuw contract tot stand gekomen van ieder EUR 100.000.

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 PHC

-

2,5000

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 VHC

200.000

-

Het percentage is een gewogen gemiddelde van de twee heronderhandelingen gedurende de maand. Er is gedurende maand twee maal heronderhandeld, iedere keer over EUR 100.000.

In overleg met de banken is (gezien de complexiteit van het voorschrift) besloten dat de implementatie van het melden van meerdere heronderhandelingen per de maand voor 1 januari 2015 nog niet hoeft. Bij meerdere heronderhandelingen per maand volstaat het melden van één heronderhandeling op basis van het contract dat open staat aan het eind van de referentieperiode.

In concreto zou het bovenstaande voorbeeld dan leiden tot de volgende rapportage: Formulier

Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.570 - 1.010.0

2240 PER

-

3,0000

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 PER

-

3,0000

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 VNC

100.000

-


Hetzelfde voorbeeld als hierboven, maar nu wordt op 29 januari het uitstaande bedrag van de lening verhoogd met EUR 100.000 (tegen eenzelfde rentepercentage van 3,00%).

171


Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.570 - 1.010.0

2240 PER

-

3,0000


9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 PER

-

2,2500

Het percentage is een gewogen gemiddelde van de eerste vaststelling, de twee heronderhandelingen en de verhoging van de lening gedurende de maand.

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 VNC

400.000

-

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 PHC

-

2,5000

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 VHC

200.000

-

Er is gedurende maand vier maal een nieuw contract tot stand gekomen van ieder EUR 100.000. Het percentage is een gewogen gemiddelde van de twee heronderhandelingen gedurende de maand. Er is gedurende maand tweemaal heronderhandeld, iedere keer over EUR 100.000.

In overleg met de banken is gezien de complexiteit van het voorschrift besloten dat de implementatie van het melden van meerdere heronderhandelingen per de maand voor 1 januari 2015 nog niet hoeft. Bij meerdere heronderhandelingen per maand volstaat het melden van één heronderhandeling op basis van het contract dat open staat aan het eind van de referentieperiode.

In concreto zou het bovenstaande voorbeeld dan leiden tot de volgende rapportage: Formulier

Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.570 - 1.010.0

2240 PER

-

3,0000


9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 PER

-

3,0000

Het percentage is een gewogen gemiddelde van de eerste vaststelling, de twee heronderhandelingen en de verhoging van de lening gedurende de maand.

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 VNC

200.000

-

Er is gedurende maand vier maal een nieuw contract tot stand gekomen van ieder EUR 100.000.

Hetzelfde voorbeeld als hierboven, maar nu wordt gedurende de volgende maand (februari) enkele malen heronderhandeld over het krediet van EUR 200.000 dat per 29 januari uitstond (destijds tegen 3,00%), namelijk op 5 februari wordt een rente overeengekomen van 2,75%, op 12 februari van 2,50%, op 19 februari van 2,25% en op 26 februari van 2,00%.

172

Het volgende moet dan onder de met de banken overeengekomen rapportage verplichtingen door de banken worden gemeld in formulier 9004 over de maand februari: Formulier

Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.570 - 1.010.0

2240 PER

-

2,0000


9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 PER

-

2,0000

Dit is het nieuwe rente percentage dat hoort bij het krediet dat per eind februari uitstaat.

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 VNC

200.000

-

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 PHC

-

2,0000

9004HK2

06.570 - 1.600.1 en 06.570 - 1.610.0

2240 VHC

200.000

-

Het volume van het contract dat uitstaat per eind februari en waarover heronderhandeld is. Dit is het nieuwe rente percentage dat hoort bij het krediet dat per eind februari uitstaat. Het volume van het contract dat uitstaat per eind februari en waarover heronderhandeld is.

Het voorbeeld maakt dus duidelijk dat indien meerdere malen heronderhandeld wordt in een maand over een contract dat ook de voorgaande maand reeds op de balans stond, slechts eenmaal de heronderhandeling gemeld moet worden op basis van het contract dat op het einde van de referentieperiode uitstaat.

173

5. Het opnemen van het krediet in tranches

Situatie: Bank A en een niet-financieel bedrijf sluiten op 15 januari 2015 een krediet af voor een bouwproject voor een bedrag van EUR 1.000.000 met een looptijd van 5 jaar en een rentevaste periode van 1 jaar. Voor het eerste jaar wordt een rentepercentage overeengekomen van 3,00%. De uitbetaling van het bedrag zal in tranches geschieden. De eerste tranche van EUR 100.000 wordt direct uitbetaald.


Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.000 - 1.023.0 en 06.000 - 1.067.0 en 06.570 - 1.040.0

2240 PER

-

3,0000

9004HK2

06.570 - 1.700.2 en 06.570 - 1.720.3

2240 PER

-

3,0000

9004HK2

06.570 - 1.700.2 en 06.570 - 1.720.3

2240 VNC

1.000.000

-


Op 15 januari 2016 wordt in onderling overleg een nieuw rentepercentage van 3,25% overeengekomen. Op dat moment is reeds EUR 600.000 van het krediet opgenomen en EUR 150.000 reeds afgelost.


Instrument

Sector

Volume

9004HK1

06.000 – 1.023.0 en 06.000 – 1.067.0 en 06.570 - 1.040.0

2240 PER

-

3,2500

9004HK2

06.570 - 1.700.2 en 06.570 - 1.720.3

2240 PER

-

3,2500

9004HK2

06.570 - 1.700.2 en 06.570 - 1.720.3

2240 VNC

850.000

-

9004HK2

06.570 - 1.700.2 en 06.570 - 1.720.3

2240 PHC

-

3,2500

9004HK2

06.570 - 1.700.2 en 06.570 - 1.720.3

2240 VHC

850.000

-

174

Rente


6. Een transfer van leningen op initiatief van de bank (zonder contact met de debiteur)

Situatie: Bank A koopt op 15 januari 2015 een portefeuille hypothecaire leningen van bank B met een waarde van EUR 100.000.000 en een gemiddeld gewogen rentepercentage van 4,25%. Alle leningen in de portefeuille hebben een looptijd van 15 jaar en een rentevaste periode van 1 jaar.

Over de maand januari 2015 worden door bank A de volgende posten gemeld in 9004: Formulier

Instrument

Sector

9004HK1

06.000 – 1.023.0 en 06.000 – 1.067.0 en 06.510 - 1.070.0

2250 PER

Volume

Rente -

4,2500

Opmerking Op 9001HK1 wordt het uitstaande bedrag (EUR 100.000.000) gemeld.

Er worden hier geen nieuwe contracten gemeld, omdat het hier reeds bestaande kredieten in de sector MFI betreft. Ook het weer op de balans nemen van gesecuritiseerde leningen moet zoals hierboven worden verantwoord in formulier 9004.

175

7. Een transfer van leningen op initiatief van de debiteur

Situatie: Een huishouden sluit op 15 januari 2015 een bestaande hypotheek over van bank A naar bank B. De lening bedraagt EUR 450.000 en het huishouden en bank B komen een nieuwe rente overeen van 3,25%. De lening heeft een looptijd en een rentevaste periode van 15 jaar.

Over de maand januari 2015 worden door bank B de volgende posten gemeld in formulier 9004: Formulier

Instrument

Sector

Volume

Rente

Opmerking

9004HK1

06.000 – 1.024.0 en 06.000 – 1.068.0 en 06.510 - 1.070.0

2250 PER

-

3,2500

9004HK2

06.510 - 1.000.9

2250 PER

-

3,2500

9004HK2

06.510 - 1.000.9

2250 VNC

450.000

-

9004HK2

06.510 - 1.000.9

2250 PHC

-

3,2500

9004HK2

06.510 - 1.000.9

2250 VHC

450.000

-


De hypothecaire lening is voor bank B een nieuw verstrekte lening. Echter, voor de macroeconomie is het eveneens een heronderhandeling, omdat de lening reeds was verstrekt door een andere bank. Daarom schrijft de ECB voor om deze oversluiting op een best effort basis eveneens als een heronderhandeling te rapporteren (zie onderste twee gearceerde regels van de bovenstaande tabel). Gezien de complexiteit hiervan voor de banken en vanwege het best effort karakter van het voorschrift, is met de rapporteurs overeengekomen dat het melden van verplaatsingen van leningen als heronderhandelingen per 1 januari 2015 nog niet hoeft. In nader overleg met de rapporteurs zal daar een langere invoertermijn voor in acht worden genomen.

Een huishouden sluit op 15 januari 2015 een bestaande hypotheek over van bank A naar bank B. De lening bedraagt EUR 450.000 en het huishouden en bank B komen een nieuwe rente overeen van 3,25%. Bovendien verstrekt bank B een extra bedrag van EUR 50.000 aan het huishoudens voor eenzelfde rentepercentage. De lening heeft een looptijd en een rentevaste periode van 15 jaar.


Instrument

Sector

9004HK1

06.000 – 1.024.0 en 06.000 – 1.068.0 en 06.510 - 1.070.0

2250 PER

9004HK2

06.510 - 1.000.9

9004HK2

06.510 - 1.000.9

9004HK2 9004HK2

Volume

Rente

Opmerking

-

3,2500

2250 PER

-

3,2500

2250 VNC

500.000

-

06.510 - 1.000.9

2250 PHC

-

3,2500

06.510 - 1.000.9

2250 VHC

450.000

-


De hypothecaire lening is voor bank B een nieuw verstrekte lening. Echter, voor de macroeconomie is het eveneens een heronderhandeling, omdat de lening reeds was verstrekt door een

176

andere bank. Daarom schrijft de ECB voor om deze oversluiting op een best effort basis eveneens als een heronderhandeling te rapporteren (zie onderste twee gearceerde regels van de bovenstaande tabel). Gezien de complexiteit hiervan voor de banken en vanwege het best effort karakter van het voorschrift, is met de rapporteurs overeengekomen dat het melden van verplaatsingen als heronderhandelingen per 1 januari 2015 nog niet hoeft. In nader overleg met de rapporteurs zal daar een langere invoertermijn voor in acht worden genomen.

177

8. Het herstructureren (samenvoegen) van bestaande kredieten

Situatie: Een huishouden heeft een persoonlijke lening van EUR 50.000 tegen 5,00% en een hypothecaire lening van EUR 325.000 tegen 3,75%. Het huishouden en de bank komen overeen om op 15 januari 2015 beide leningen samen te voegen tot een nieuwe hypothecaire lening van EUR 375.000 tegen 3,85%. De looptijd en rentevaste periode bedragen beide 15 jaar.


Instrument

Sector

Volume

9004HK1

06.000 – 1.024.0 en 06.000 – 1.068.0 en 06.510 - 1.070.0

2250 PER

-

3,8500

9004HK2

06.510 - 1.000.9

2250 PER

-

3,8500

9004HK2

06.510 - 1.000.9

2250 VNC

375.000

-

9004HK2

06.510 - 1.000.9

2250 PHC

-

3,8500

9004HK2

06.510 - 1.000.9

2250 VHC

375.000

-

178

Rente


9. Het herfinancieren van een bestaande lening

Situatie: Een niet-financieel bedrijf heeft bij bank A een lening van EUR 5.000.000 die afloopt op 15 januari 2015. Op dezelfde datum sluit het bedrijf bij bank A een nieuwe lening van EUR 5.775.000, hiervan is EUR 5.000.000 bestemd voor de herfinanciering van de oude lening, EUR 775.000 is een extra bedrag voor de aanschaf van een nieuwe machine. De lening heeft een looptijd van 10 jaar en een rentevaste periode van 1 jaar. De rente voor het eerste jaar bedraagt 3,15%. Het bedrag wordt in één keer opgenomen.

Over de maand januari 2015 worden door bank A de volgende posten gemeld in formulier 9004: Formulier

Instrument

Sector

Volume

9004HK1

06.000 - 1.023.0 en 06.000 - 1.067.0 en 06.570 - 1.070.0

2240 PER

-

3,1500

9004HK2

06.570 - 1.800.2 en 06.570 - 1.820.3

2240 PER

-

3,1500

9004HK2

06.570 - 1.800.2 en 06.570 - 1.820.3

2240 VNC

5.775.000

-

9004HK2

06.570 - 1.800.2 en 06.570 - 1.820.3

2240 PHC

-

3,1500

9004HK2

06.570 - 1.800.2 en 06.570 - 1.820.3

2240 VHC

5.000.000

-

179

Rente

Opmerking Op 9001HK1 wordt het uitstaande bedrag (EUR 5.775.000) gemeld.

Enkele specifieke elementen uit de hoofdkenmerken van formulier 9004

Hoofdkenmerk

1

-

gewogen

rentepercentages

over

uitstaande

bedragen

van

Nederlandse MFI's

Activa Op formulier 9004HK1 moeten de rentepercentages worden gemeld die corresponderen bij de uitstaande bedragen van formulier 9001HK1. Het uitstaande bedrag aan verstrekte leningen en deposito’s op formulier 9001HK1 is voor de niet-financiële bedrijven opgebouwd uit doorlopend krediet, roodstand, kaartkrediet en overige leningen en voor de huishoudens uit woninghypotheken, persoonlijke leningen, doorlopend krediet, roodstand, kaartkrediet en overige leningen. Deze componenten komen eveneens naar voren op formulier 9004HK1.

Bovendien worden op formulier 9004HK1 de rentepercentages gevraagd die corresponderen bij de standen die gemeld worden op 9001HK4. Op 9001HK4 worden de verstrekte leningen en deposito’s uitgesplitst naar oorspronkelijke en resterende looptijd. Deze uitsplitsing komt eveneens weer terug op formulier 9004HK1.

De overige leningen aan huishoudens bestaan uit leningen die niet worden gebruikt voor de aanschaf van een woning of voor consumptieve doeleinden. Voorbeelden van overige leningen zijn: leningen voor studie en opleiding, voor de aanschaf van effecten, voor de aankoop van grond. In de rentepercentage van de roodstand moeten opslagen worden meegenomen die voortkomen uit de overschrijding van het kredietlimiet of looptijd. Eventuele extra kosten in de vorm van boetebedragen of boeterentepercentages mogen niet worden meegenomen in de berekening van de roodstand rentepercentages.

Voor kaartkrediet heeft het rentepercentage alleen betrekking op het verruimd kaartkrediet, omdat op het facilitair krediet doorgaans geen rente wordt geheven.

Passiva De girale deposito’s omvatten alle girale deposito’s ongeacht of deze wel of niet rentedragend zijn. Ook deposito’s met een rentepercentage van nul (of zelfs negatief) zijn onderdeel van de rentestatistiek en moeten als

zodanig

worden meegenomen in de

berekening

van de

rentepercentages.

Bij

deposito’s

met

opzegtermijn

moeten

ook

spaarproducten

met

een

loyaliteitspremie

(bonusrente) worden meegenomen (zolang deze producten uiteraard geen vaste looptijd hebben). De bonusrente die onder bepaalde voorwaarden op deze spaarrekeningen wordt uitgekeerd, moet maandelijks worden meegenomen in de berekening van het gewogen gemiddelde rentepercentage op de uitstaande bedragen, voor zover de cliënt heeft voldaan aan de voorwaarden voor de toekenning van de bonusrente.

180

Hoofdkenmerk 2

- gewogen rentepercentages

over

alle nieuwe contracten van

Nederlandse MFI's / Hoofdkenmerk 3 - gewogen rentepercentages over nieuwe contracten met onderpand en/of garanties (indien dekking ≥ 100%) van Nederlandse MFI's

Activa De overige leningen aan niet-financiële bedrijven zijn alle nieuwe leningen exclusief doorlopend krediet, roodstand en kaartkrediet. De persoonlijke leningen aan huishoudens zijn alle nieuwe leningen voor consumptieve doeleinden exclusief doorlopend krediet, roodstand en kaartkrediet. De overige leningen aan huishoudens bestaan uit leningen die niet worden gebruikt voor de aanschaf van een woning of voor consumptieve doeleinden. Voorbeelden van overige leningen zijn: leningen voor studie en opleiding, voor de aanschaf van effecten, voor de aankoop van grond.

Passiva Indien op een deposito met vaste looptijd een loyaliteitspremie (bonusrente) wordt geheven dan is aan het begin van het contract natuurlijk nog niet duidelijk of deze loyaliteitspremie uitgekeerd zal worden. In deze situatie moet de loyaliteitspremie bij het rapporteren van nieuwe contracten niet meegenomen worden.

Op formulier 9004HK3 worden (evenals in 9004HK2) twee soorten looptijden onderscheiden: rentevaste periode en oorspronkelijke looptijd. Voor nieuwe contracten in woninghypotheken en persoonlijke leningen aan huishoudens wordt louter een verdeling naar rentevaste periode gevraagd. Overige leningen aan niet-financiële bedrijven moeten óf naar rentevaste periode, óf naar oorspronkelijke looptijd, óf naar een combinatie van zowel rentevaste periode als oorspronkelijk looptijd worden gerapporteerd.

Rubricering van enkele specifieke producten

Fiscaal begunstigd banksparen Geblokkeerde spaarrekeningen waarbij men bij banken fiscaal vriendelijk spaart voor een oudedagsvoorziening of voor aflossing eigen woningschuld, behoren tot de officiële besparingen van huishoudens. Banksparen moet worden gerubriceerd onder deposito’s met een vaste looptijd > 2 jaar (9004HK1/HK2 postnummer 24.210-1.060.0).

Levensloopsparen Levensloopspaarrekeningen behoren tot de officiële besparingen van huishoudens. Levensloopsparen moet worden gerubriceerd onder deposito’s met opzegtermijn > 3 maanden (9004HK1 postnummer 24.220-1.200.0).

Paraplu-contracten Een paraplu-contract staat de klant toe te trekken op diverse typen rekeningen tot een zeker bedrag voor alle rekeningen samen. Ten tijde van de overeenkomst van het paraplu-contract zijn

181

noch de vorm van de lening, noch de datum van trekking, noch de rentevoet gespecificeerd: een reeks aan mogelijkheden kan worden overeengekomen. Zo’n paraplu-contract moet niet worden gerapporteerd ten behoeve van de rentestatistiek. Echter, pas als een lening onder het contract wordt aangesproken, wordt deze rapportageplichtig voor de rentestatistiek onder het betreffende instrument, zowel voor nieuwe contracten als voor uitstaande bedragen.

Achtergestelde lening Als een bank een achtergestelde lening als passiefpost uitgeeft komt de schuldeiser in het geval van faillissement van de bank in de volgorde van schuldeisers achter de concurrente (dat wil zeggen gewone) schuldeisers, en heeft slechts voorrang ten opzichte van de aandeelhouders, vennoten of inbrengers. In de rentestatistiek moeten achtergestelde leningen opgenomen worden onder deposito’s met vaste looptijd (postnummer 24.210 – 1.xxx.x), zowel voor uitstaande bedragen (9004HK1) als voor nieuwe contracten (9004HK2).

Beleggingsrekeningen Een beleggingsrekening wordt gekenmerkt door de volgende eigenschappen. De rekening is direct gekoppeld aan een (internet) betaalrekening en de rekening bestaat uit een geld-deel en een effecten-deel. Alleen het geld-deel dient te worden gerapporteerd in de SE. Indien er een positief saldo is op het geld-deel dan dient het gerubriceerd te worden onder post “deposito’s met opzegtermijn korter dan 3 maanden”. Is er een negatief saldo, en is er dus sprake van een effectenkrediet, dan dient dit te worden gerubriceerd onder post “overige leningen met looptijd korter dan 1 jaar”.

Rekening met spaar- en betaalmix Recentelijk zijn er hybride rekeningen gekomen die zowel een spaar- als een betaalelement kennen. Als de betreffende rekening zodanig is ingericht dat er geen overboeking meer nodig is naar een tussenrekening, en er dus gelden “zonder enige significante vertraging, beperking of boete kunnen worden omgezet in chartaal geld en/of per cheque, bankopdracht, debitering (bijvoorbeeld pinpas) en dergelijke worden overgedragen”, dan is er dus ook geen opzegtermijn meer. Deze rekening is dan geen spaarrekening maar een (rentedragende) betaalrekening. Rubriceren onder post “girale deposito's” 24.100-0.000.0. Gemengde rekeningen met een gedeeltelijke beperking (bijvoorbeeld wel een pinpas bij de spaarrekening, maar verder niet overdraagbaar) moeten worden gerubriceerd onder post “deposito’s met opzegtermijn ≤ 3 maanden” (24.220-1.100.0). Gelden op dergelijke rekeningen zijn namelijk niet volledig overdraagbaar omdat er niet rechtstreeks naar derden kan worden overgeboekt.

182

Formulier

9005

Titel

Jaarrapportage deelnemingen

Hoofdkenmerk 1

Aanvullende informatie over eigen directe buitenlandse deelnemingen en belangen van buitenlandse moederinstellingen

Hoofdkenmerk 2

Aanvullende balansinformatie over niet-MFI dochters

Hoofdkenmerk 3

Aanvullende informatie over niet-MFI dochters


Alle banken

Frequentie

Jaarlijks

Inzendtermijn

Ultimo april

Doel van het formulier Voor de opstelling van de Nederlandse betalingsbalans (een weergave van de financiële transacties van Nederland met het buitenland) heeft de Nederlandsche Bank (DNB) informatie nodig over het grensoverschrijdende financiële verkeer van in Nederland gevestigde banken.

Informatie over veranderingen in buitenlandse directe investeringen en in buitenlandse belangen in het eigen vermogen van in Nederland gevestigde banken wordt maandelijks door een aantal grootbanken gerapporteerd op formulier 9007HK3. Om een volledig overzicht te krijgen van de ontwikkelingen in de eigen buitenlandse investeringen en in de belangen van buitenlanders in het Nederlandse bankwezen gedurende één jaar dient (op hoofdkenmerk 1 van formulier 9005) een reconciliërende rapportage ingestuurd te worden, waarbij de beginstand van een deelneming samen met de transacties, herwaarderingen en overige mutaties uiteindelijk wordt gevormd tot een eindstand. De juridische basis hiervoor is vastgelegd in de Wet financiële betrekkingen buitenland (Wfbb). Daarnaast worden gegevens uit hoofdkenmerk 1 door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gebruikt bij de opstelling van Foreign Affiliates Statistics (FATS). De FATS geeft (structuur)informatie over buitenlandse dochters en branches van Nederlandse ondernemingen (zoals het aantal dochters en branches).

Voor de opstelling van de sectorrekeningen door het CBS worden op hoofdkenmerk 2 en 3 gegevens uitgevraagd over binnenlandse niet-MFI dochters. De juridische basis hiervoor is vastgelegd in de CBS Wet.

Hoofdkenmerk 1: aanvullende informatie over eigen directe buitenlandse deelnemingen en belangen van buitenlandse moederinstellingen

Algemeen Op formulier 9005HK1 moeten gegevens worden gerapporteerd over eigen buitenlandse deelnemingen en branches van het binnenlandse bankbedrijf van de rapporteur en over belangen van buitenlandse moederinstellingen in de rapporteur. De volledige reconciliërende gegevens moeten per afzonderlijke deelneming worden ingevuld.

183

Deelnemingen waarbij wordt deelgenomen in of deelgenomen door een Nederlandse partij mogen niet gerapporteerd worden op formulier 9005HK1. Met andere woorden, alléén deelnemingen van de rapporteur in buitenlandse partijen of deelnemingen van buitenlandse partijen in het eigen vermogen van de rapporteur mogen worden gerapporteerd.

Overigens moeten alleen alle rechtstreekse buitenlandse deelnemingen of branches geconsolideerd gerapporteerd worden (dat wil zeggen inclusief de cijfers van eventueel daaronder hangende MFIdochters).

Binnenlands MFI-bedrijf Bank X

Buitenlands dochter Bank X

Buitenlands kleindochter Bank X

De rapporteur X moet op hoofdkenmerk 1 (eigen directe buitenlandse deelnemingen) alleen rapporteren over de buitenlandse dochter en niet afzonderlijk over de buitenlandse kleindochter (een indirecte dochter). Echter, in de cijfers van de buitenlandse dochter moeten wel de cijfers van de buitenlandse kleindochter zijn geconsolideerd.

Formulier specifieke informatie

Voor de compilatie van de Nederlandse betalingsbalans is het belangrijk om een volledig sluitend beeld te krijgen van de statistische ontwikkeling in een balanspost. Het verkrijgen van een volledig sluitend beeld wordt reconciliëren genoemd en bestaat in formulier 9005HK1 uit de volgende rekenregel:

Eindstan + Aankope - Verkope + Gerealiseerd - Gedeclareer + Wisselkoer + Prijsmutati d jaar tn jaar t n jaar t e winst of d dividend s mutaties es en 1 verlies jaar jaar t jaar t overige t mutaties jaar t Rapport

Rapport

Rapport

Rapport

Rapport

Rapport

Rapport

= Eindstan d jaar t

Rapport

De controleregel binnen formulier 9005HK1 die controleert of de regel reconcilieert, is blokkerend gemaakt. Dit betekent dat banken niet kunnen insturen wanneer elke afzonderlijke deelneming niet reconcilieert.

184

Deelnemingen

Naam buitenlandse deelneming/branch Hieronder moet de officiële benaming van de buitenlandse deelneming of branch worden gerapporteerd.

Land ISO code Hieronder dient het land van vestiging van de buitenlandse deelneming of branch te worden aangegeven. Voor het land van vestiging dient alleen naar de rechtstreekse deelneming gekeken te worden.

Branch of dochter Hieronder moet worden aangegeven of het een branch of een dochter betreft. Deze informatie is van belang voor de opstelling van de FATS-statistieken.

Deelneming in procenten Hieronder dient het procentuele belang van de deelneming of branch te worden gerapporteerd.

Standen Onder de standen moet naar rato van het percentage van de deelneming het aandeel worden gemeld in de waarde van de onderneming aan het einde van de referentieperiode. Wanneer de deelneming wordt gehouden in de vorm van beursgenoteerde aandelen moet de stand in de beurswaarde (marktwaarde) van de onderneming worden gerapporteerd. Indien de deelneming in een andere vorm wordt aangehouden dan beursgenoteerde aandelen, dient het aandeel in de nettovermogenswaarde van de onderneming worden verantwoord. Voor minderheidsdeelnemingen waarbij informatie over de nettovermogenswaarde niet beschikbaar is, kan noodgedwongen volstaan worden met een andere waarderingsgrondslag (zoals historische kostprijs of equity methode).

Aankopen en verkopen door de investeerder Onder aankopen en verkopen van de investeerder (i.c. de rapporteur) moeten alle investeringen en desinvesteringen worden gerapporteerd, gewaardeerd tegen de marktprijs op het moment van de eigendomsoverdracht. Onder de marktprijs wordt de waarde verstaan waarvoor de deelneming is aangeschaft of verkocht. Aan- en verkopen moeten bruto worden gerapporteerd (het is niet toegestaan aan- en verkopen te salderen).

Daarnaast moeten de volgende zaken eveneens als aankoop of verkoop worden opgenomen: •

Kapitaalstortingen in of kapitaalonttrekkingen uit deelnemingen (aankoop c.q. verkoop);

•

De afdekking van verliezen (informele kapitaalstorting) bij deelnemingen (aankoop);

•

Storting of onttrekking van werkkapitaal in buitenlandse branches (aankoop c.q. verkoop);

•

Terugstortingen van aandelenkapitaal (verkoop);

•

Conversie van leningen, dividenden en rekeningen-courant in aandelen (aankoop);

185

•

Dividenden ontvangen uit incidentele baten of uit eerder opgebouwde winstreserves (soms aangeduid als “superdividenden”) (verkoop).

Op de volgende pagina staat de manier waarop de aankopen of verkopen van buitenlandse deelnemingen moeten worden verantwoord.

Prijsmutaties en overige mutaties Onder prijsmutaties en overige mutaties vallen alle veranderingen in de nettovermogenswaarde van deelnemingen van het binnenlandse bankbedrijf die niet worden veroorzaakt door aankopen en verkopen, wisselkoersveranderingen of winstreserveringen (gerealiseerde winst of verlies minus gedeclareerd

dividend).

Onder

prijsmutaties

en

overige

mutaties

vallen

bovendien

alle

veranderingen in het werkkapitaal verstrekt aan buitenlandse kantoren of branches die niet worden veroorzaakt door onttrekkingen en stortingen, wisselkoersveranderingen of ingehouden winsten. Hieronder volgen enkele concrete voorbeelden die onder prijsmutaties en overige mutaties gerapporteerd moeten worden. •

Wanneer de waarde van een deelneming of branch verandert door gerealiseerde en ongerealiseerde winsten of verliezen op financiële activa en passiva van de deelneming of branch, moet deze verandering worden verantwoord onder de kolom prijsmutaties en overige mutaties. Bij gerealiseerde en ongerealiseerde winsten en verliezen op financiële activa

kan

worden

gedacht

aan

koersfluctuaties

in

schuldpapier

en

aandelen,

waardeveranderingen in derivaten en afschrijvingen op leningen. Wanneer de rapporteur de winst of verlies van de deelneming rapporteert onder de daarvoor bestemde kolom, dan mogen gerealiseerde of ongerealiseerde winsten of verliezen op financiële activa en passiva hierin niet worden meegenomen. Hoewel deze manier van winsten verliesberekening afwijkt van (inter)nationale boekhoudrichtlijnen, worden rapporteurs aangemoedigd de hierboven beschreven statistische methode te gebruiken. •

Wanneer gedurende het jaar een deelneming is verkocht moet onder prijsmutaties en overige mutaties bovendien het verschil worden verantwoord tussen de verkoopprijs (marktwaarde) en de nettovermogenswaarde. Dit verschil vormt het verkoopresultaat (en valt overigens buiten het begrip “gerealiseerde winst of verlies”). In het onderstaande voorbeeld wordt de verkoop van een deelneming en de wijze waarop deze verkoop moet worden gerapporteerd, uitgewerkt.

Een deelneming wordt verkocht voor € 15 miljoen. De nettovermogenswaarde bedraagt € 5 miljoen. Eindstan + Aankope - Verkope + Gerealiseerd - Gedeclareer + Wisselkoer + Prijsmutati d jaar tn jaar t n jaar t e winst of d dividend s mutaties es en 1 verlies jaar jaar t jaar t overige t mutaties jaar t 5

0

15

0

0

0

10

= Eindstan d jaar t

0

Het verkoopresultaat van “10” wordt gerapporteerd onder de kolom “prijsmutaties en overige mutaties” waardoor een eindstand resulteert van “0”.

186

Wanneer gedurende het jaar een deelneming is aangeschaft moet onder prijsmutaties en overige mutaties het verschil worden gerapporteerd tussen de nettovermogenswaarde en de aankoopprijs (marktwaarde).

Een deelneming wordt gekocht voor € 15 miljoen. De nettovermogenswaarde bedraagt € 5 miljoen. Eindstan + Aankope - Verkope + Gerealiseerd - Gedeclareer + Wisselkoer + Prijsmutati d jaar tn jaar t n jaar t e winst of d dividend s mutaties es en 1 verlies jaar jaar t jaar t overige t mutaties jaar t 0

15

0

0

0

0

-10

= Eindstan d jaar t

5

Wanneer bij een transactie de verkoopprijs beneden de nettovermogenswaarde uitkomt (negatief verkoopresultaat of “badwill”) of wanneer de aankoopprijs lager uitkomt dan de nettovermogenswaarde (positief aankoopresultaat of “lucky buy”) dan verandert het teken van de melding op prijs- en overige mutaties in het hierboven beschreven voorbeeld.

De nettovermogenswaarde laat eventuele goodwill van een deelneming buiten beschouwing. Aangezien prijsmutaties en overige mutaties alleen betrekking hebben op veranderingen in de nettovermogenswaarde, mogen veranderingen in de goodwill niet onder prijsmutaties en overige mutaties gerapporteerd worden.

Wanneer een rapporterende instelling gedurende het jaar een minderheidsbelang heeft verworven in een beursgenoteerde onderneming door de (geleidelijke) aanschaf van aandelen, moet de rapporteur het belang in het aandelenkapitaal van de onderneming als deelneming aanmerken wanneer 10% (of meer) van het stemrecht is verworven. De verschuiving van een normale belegging in de effectenportefeuille naar een deelneming moet door de rapporteurs van formulier 9001 worden verantwoord onder de kolom prijsmutaties en overige mutaties, alle overige rapporteurs moeten een dergelijke verschuiving als aankoop boeken.

Het bezit aan aandelen van een onderneming groeit, verandert van karakter en wordt geclassificeerd als deelneming in een onderneming. De waarde bedraagt € 5 miljoen. Eindstan + Aankope - Verkope + Gerealiseerd - Gedeclareer + Wisselkoer + Prijsmutati d jaar tn jaar t n jaar t e winst of d dividend s mutaties es en 1 verlies jaar jaar t jaar t overige t mutaties jaar t 0

5

0

0

= Eindstan d jaar t

0

0

0

5

0

0

5

5

Wijze van verantwoorden door de kwartaalrapporteurs

0

0

0

0

Wijze van verantwoorden door de maandrapporteurs

187

Gedeclareerd dividend Onder gedeclareerd dividend moet het brutodividend (vóór aftrek van dividendbelasting) worden verantwoord dat de rapporteur gedurende het afgelopen jaar is toegekomen (zowel interim als slotdividenden). Het gedeclareerde dividend mag alleen betrekking hebben op de winst uit operationele activiteiten uit het afgelopen jaar. Dit betekent dat voor het lopend jaar geen gedeclareerd dividend mag worden verantwoord indien dat in het volgende jaar wordt uitgekeerd Dividend uit buitengewone baten of uit eerder opgebouwde winstreserves (vaak “superdividend” genoemd) mag niet als gedeclareerd dividend worden verantwoord, maar moet worden gerapporteerd onder de post verkopen, aangezien dividend uit buitengewone baten wordt beschouwd als een desinvestering in de deelneming. Het moment van declaratie valt samen met het moment waarin het dividend officieel is overeengekomen (met goedkeuring van de aandeelhouders) en is besloten tot uitkering van het dividend op een toekomstig tijdstip (vervolgens

gaan

beursgenoteerde

aandelen ex-dividend

en

daarna

wordt

het

dividend

daadwerkelijk ontvangen).

Gerealiseerde winst of verlies Onder gerealiseerde winst of verlies dient de operationele winst of verlies gerapporteerd te worden die aan de buitenlandse deelneming of buitenlandse branch toekomt. De winst moet gemeld worden na belastingen, exclusief buitengewone baten en lasten en vóór winstdeling. Buitengewone baten en lasten dienen onder prijsmutaties en overige mutaties te worden opgenomen. Onder buitengewone baten en lasten worden onder meer gerekend een incidentele grote bate uit de verkoop van een deelneming of een incidentele grote afboeking van een deelneming. Bij deelnemingen kleiner dan 100% moet de gerealiseerde winst pro rato worden gerapporteerd. De gerealiseerde winst of verlies van een deelneming of branch kan afwijken van de winst of verlies volgens boekhoudrichtlijnen. Immers, gerealiseerde winst of verlies op financiële activa en passiva van de deelneming of branch, moet verantwoord worden onder de kolom prijsmutaties en overige mutaties en niet als gerealiseerde winst of verlies. Bij gerealiseerde en ongerealiseerde winsten en verliezen op financiële activa kan worden gedacht aan koersfluctuaties in schuldpapier en aandelen, waardeveranderingen in derivaten en afschrijvingen op leningen. Hoewel met deze manier van winsten verliesberekening sterk wordt afgeweken van (inter)nationale boekhoudrichtlijnen, worden rapporteurs aangemoedigd de hierboven beschreven statistische methode te hanteren.

Wisselkoersmutaties Wanneer buitenlandse deelnemingen of buitenlandse branches worden aangehouden in vreemde valuta´s moeten veranderingen in de waarde van de deelnemingen en branches als gevolg van schommelingen in de wisselkoers gedurende het afgelopen jaar, verantwoord worden onder de kolom wisselkoersmutaties.

Relatie met de maanden kwartaalrapportages (formulieren 9001 en 9007) Banken rapporteren op maand of kwartaal basis standen/of stroomgegevens over hun (buitenlandse) deelnemingen. Hierbij geldt dat de stroomgegevens uitsluitend door maand-

188

rapporteurs moeten worden gerapporteerd op formulier 9007. Een deel van de gegevens op de formulieren 9001 en 9007 dient overeen te komen met informatie op formulier 9005HK1, de jaarrapportage over de deelnemingen. •

Standen De stand in buitenlandse deelnemingen van formulier 9001 over referentiemaand december moet in beginsel overeenkomen met de eindstand in buitenlandse deelnemingen op formulier 9005HK1.

•

Aankopen en verkopen door de investeerder De som van alle aankopen en verkopen van buitenlandse deelnemingen die de rapporteur gedurende het jaar heeft ondernomen en maandelijks heeft verantwoord op formulier 9007HK3 moet overeenkomen met de som van de aankopen en verkopen (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1.

•

Gedeclareerd dividend De som van alle dividenden die de rapporteur gedurende het jaar heeft gedeclareerd en maandelijks heeft verantwoord op formulier 9007HK3 moet overeenkomen met de som van alle gedeclareerde dividenden (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1.

•

Prijsmutaties en overige mutaties De som van alle prijsmutaties en overige mutaties die de rapporteur gedurende het jaar heeft waargenomen en maandelijks heeft verantwoord op formulier 9007HK1 hoeft niet per definitie overeen te komen met de som van alle prijsmutaties en overige mutaties (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1. Immers, op formulier 9005 moeten de gerealiseerde winsten (of verliezen) en de gedeclareerde dividenden afzonderlijk gerapporteerd worden waardoor ingehouden winsten niet terug komen in prijsmutaties en overige mutaties.

Indien de bovenstaande relaties in standen, transacties, gedeclareerd dividend en prijsmutaties en overige mutaties zich in onvoldoende mate manifesteren, zal DNB in contact treden met de rapporteur en om opheldering en indien nodig herrapportages vragen.


Naam buitenlandse investeerder Hieronder moet de officiële benaming van de buitenlandse investeerder worden gerapporteerd.

Land ISO code Hieronder dient het land van vestiging van de buitenlandse investeerder te worden aangegeven. Voor het land van vestiging dient alleen naar de rechtstreekse investeerder gekeken te worden (dit kan ook een holding zijn).

Deelneming in procenten Hieronder moet het belang van de buitenlandse investeerder in het eigen vermogen van de rapporteur vermeld worden.

189

Standen Onder de standen moet de participatie van de investeerder in het kapitaal van de rapporteur worden gemeld op het einde van de referentieperiode. Indien een deelneming in de rapporteur wordt aangehouden in de vorm van beursgenoteerde aandelen (die vanwege het belang inmiddels uit de vrije handel zijn genomen), dan moet de deelneming gewaardeerd worden tegen de beurswaarde (marktwaarde) van de nog verhandelbare aandelen. Bij andere vormen van deelname in het kapitaal, dient het aandeel van het eigen vermogen dat de investeerder toekomt, gewaardeerd te worden volgens -voor de boekhouding- gehanteerde nationale of internationale boekhoudrichtlijnen.

Aankopen en verkopen door de investeerder Onder aan- en verkopen van belangen van investeerders in rapporterende instellingen moeten alle investeringen en desinvesteringen gerapporteerd worden tegen de marktprijs (de waarde waarvoor het belang is gekocht of verkocht) op het moment van de eigendomsoverdracht. Indien de werkelijke prijs van de transactie niet bekend is, dient deze te worden benaderd op de volgende wijze: •

In geval van beursgenoteerde aandelen: op basis van de marktwaarde van de aandelen;

•

In geval van niet beursgenoteerde aandelen: op basis van (het aandeel in) de nettovermogenswaarde van de onderneming.


Kapitaalstorting in of kapitaalonttrekking uit de onderneming door de investeerder (aankoop respectievelijk verkoop);

•

De afdekking van verliezen (informele kapitaalstorting) door de investeerder (aankoop);

•

Storting of onttrekking van werkkapitaal in de onderneming door de investeerder (aankoop respectievelijk verkoop);

•

Terugstorting van aandelenkapitaal aan de investeerder (verkoop);

•

Conversie van leningen, dividenden, rekeningen-courant in aandelen (aankoop);

•

Dividenden betaald uit incidentele baten of uit eerder opgebouwde winstreserves, soms aangeduid als “superdividenden” (verkoop).

Prijsmutaties en overige mutaties Onder prijsmutaties en overige mutatie moeten alle veranderingen in deelnemingen in het kapitaal van de rapporteur worden verantwoord welke niet worden veroorzaakt door aankopen, verkopen of wisselkoersveranderingen. Onder prijsmutaties en overige mutaties vallen bovendien alle veranderingen in het werkkapitaal ontvangen van het buitenlandse hoofdkantoor, welke niet worden veroorzaakt door onttrekkingen, stortingen of wisselkoersveranderingen.

Hieronder volgen enkele concrete voorbeelden die onder prijsmutaties en overige mutaties gerapporteerd moeten worden. •

Belangen in het kapitaal in de vorm van beursgenoteerde verhandelbare aandelen dienen tegen marktwaarde gerapporteerd te worden waardoor de waarde kan fluctueren door

190

schommelingen in de beurskoers. Deze schommelingen moeten worden gemeld onder prijsmutaties en overige mutaties. •

Wanneer de investeerder zijn belang in de rapporterende instelling verkoopt moet, naast de verkoop zelf, onder prijsmutaties en overige mutaties bovendien het verschil worden gerapporteerd tussen de verkoopprijs en de waarde van het belang op de balans van de rapporterende instelling. Indien een belang in een Nederlandse bank door een investeerder wordt aangeschaft moet onder prijsmutaties en overige mutaties het verschil worden gemeld tussen de balanswaarde en de werkelijke aankoopwaarde. Op deze manier resulteert een volledig sluitende regel.

Een Amerikaanse onderneming verkoopt zijn belang in een Nederlandse bank van € 5 miljoen voor € 15 miljoen aan een Britse partij. Landcode: Verenigde Staten Eindstan + Aankope - Verkope + Gerealiseerd - Gedeclareer + Wisselkoer + Prijsmutati d jaar tn jaar t n jaar t e winst of d dividend s mutaties es en 1 verlies jaar jaar t jaar t overige t mutaties jaar t 5

0

15

0

0

0

= Eindstan d jaar t

10

0

Landcode: Verenigd Koninkrijk Eindstan + Aankope - Verkope + Gerealiseerd - Gedeclareer + Wisselkoer + Prijsmutati d jaar tn jaar t n jaar t e winst of d dividend s mutaties es en 1 verlies jaar jaar t jaar t overige t mutaties jaar t 0

•

15

0

0

0

0

= Eindstan d jaar t

-10

5

Indien een rapporterende instelling beursgenoteerde aandelen uitgeeft, dienen als deelneming eigen vermogen alléén de delen die groter zijn dan 10% van het aandelenkapitaal gerapporteerd te worden die in het bezit zijn van externe partijen. De betrokken rapporterende instelling zal over het algemeen niet eenvoudig op de hoogte kunnen zijn wanneer een partij via aankopen van beursgenoteerde aandelen (geleidelijk) een belang in de rapporteur verwerft. Het register van de Autoriteit Financiële Markten (AFM)

met

meldingen

van

substantiële

deelnemingen

en

bijzondere

statutaire

zeggenschapsrechten is een belangrijke bron voor het identificeren van participaties in het aandelenkapitaal van de rapporterende instelling. Indien een dergelijke situatie zich voordoet moet de nieuwe deelneming eigen vermogen gerapporteerd worden onder aankopen door de investeerder. •

Wanneer het (van het buitenlandse hoofdkantoor) ontvangen werkkapitaal van een rapporteur (ofwel het vermogen van de branch) verandert door andere oorzaken dan aankopen en verkopen (bijvoorbeeld koerswinsten en koersverliezen op de activa van de branch),

dan

moeten

deze

wijzigingen

“prijsmutaties en overige mutaties”.

191

worden

gerapporteerd

onder

de

kolom

•

Wanneer de waarde van de rapporteur verandert door gerealiseerde en ongerealiseerde winsten of verliezen op financiële activa en passiva, moet deze verandering worden verantwoord onder de kolom prijsmutaties en overige mutaties. Bij gerealiseerde en ongerealiseerde winsten en verliezen op financiële activa kan worden gedacht aan koersfluctuaties in schuldpapier en aandelen, waardeveranderingen in derivaten en afschrijvingen op leningen. Wanneer de rapporteur zijn winst of verlies rapporteert onder de daarvoor bestemde kolom, dan mogen gerealiseerde of ongerealiseerde winsten of verliezen op financiële activa en passiva hierin niet worden meegenomen. Hoewel deze manier van winsten verliesberekening afwijkt van (inter)nationale boekhoudrichtlijnen, worden rapporteurs aangemoedigd de hierboven beschreven statistische methode te gebruiken.

Gedeclareerd dividend Onder gedeclareerd dividend moet het brutodividend (vóór aftrek van eventuele dividendbelasting) worden gerapporteerd dat de investeerders toekomt. Het dividend moet ook gerapporteerd worden door de rapporterende instelling in de maand waarin het dividend wordt gedeclareerd. Het gedeclareerd dividend mag alleen betrekking hebben op de winst uit operationele activiteiten. Dividend uit buitengewone baten mag niet als gedeclareerd dividend worden verantwoord, maar moet worden gerapporteerd onder de post verkopen; dividend uit buitengewone baten wordt in de statistische rapportage beschouwd als een desinvestering van de investeerder. Het moment van declaratie is het moment waarop het dividend officieel wordt overeengekomen (met goedkeuring van de aandeelhouders) en wordt besloten tot uitkering van het dividend op een toekomstig tijdstip.

Gerealiseerde winst of verlies Onder gerealiseerde winst of verlies dient de operationele winst of verlies gerapporteerd te worden die aan de buitenlandse investeerder toekomt. De winst moet gemeld worden na belastingen, exclusief buitengewone baten en lasten en vóór winstdeling. Buitengewone baten en lasten dienen onder prijsmutaties en overige mutaties te worden opgenomen. Onder buitengewone baten en lasten worden onder meer gerekend een incidentele grote bate uit de verkoop van een deelneming of een incidentele grote afboeking van een deelneming. Bij belangen in het eigen vermogen kleiner dan 100% moet de gerealiseerde winst pro rato worden gerapporteerd. De gerealiseerde winst of verlies van de rapporteur kan afwijken van de winst of verlies volgens boekhoudrichtlijnen. Immers, gerealiseerde winst of verlies op financiële activa en passiva van de deelneming of branch, moet verantwoord worden onder de kolom prijsmutaties en overige mutaties en niet als gerealiseerde winst of verlies. Bij gerealiseerde en ongerealiseerde winsten en verliezen op financiële activa kan worden gedacht aan koersfluctuaties in schuldpapier en aandelen, waardeveranderingen in derivaten en afschrijvingen op leningen. Hoewel met deze manier van winsten verliesberekening sterk wordt afgeweken van (inter)nationale boekhoudrichtlijnen, worden rapporteurs aangemoedigd de hierboven beschreven statistische methode te hanteren.

192

Wisselkoersmutaties Wanneer belangen door de buitenlandse investeerder in vreemde valuta´s worden aangehouden, moeten veranderingen in de waarde van het belang als gevolg van schommelingen in de wisselkoers

gedurende

het

afgelopen

jaar,

verantwoord

worden

onder

de

kolom

wisselkoersmutaties.

Relatie met de maanden kwartaalrapportages (formulieren 9001 en 9007) Sommige banken rapporteren op maandbasis standen stroomgegevens over buitenlandse participaties in hun kapitaal. Een deel van de gegevens op de formulieren 9001 en 9007 dient overeen te komen met informatie op formulier 9005HK1, de jaarrapportage over de deelnemingen. •

Standen. De stand in buitenlandse deelnemingen en/of buitenlandse deelnemingen eigen vermogen van formulier 9001 over referentiemaand december moet in beginsel overeenkomen met de eindstand in buitenlandse deelnemingen en/of buitenlandse deelnemingen eigen vermogen op formulier 9005HK1.

•

Aankopen en verkopen door de investeerder De som van alle aankopen en verkopen van buitenlandse belangen in het kapitaal van de rapporteur die gedurende het jaar zijn gerapporteerd op het maandformulier 9007HK3 moet overeenkomen met de som van de aankopen en verkopen (over alle afzonderlijke buitenlandse deelnemingen eigen vermogen) op formulier 9005HK1.

•

Gedeclareerd dividend De som van alle dividenden die de buitenlandse investeerders gedurende het jaar hebben gedeclareerd en die maandelijks door de rapporteur zijn verantwoord op formulier 9007HK3 moet overeenkomen met de som van alle gedeclareerde dividenden (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1.

•

Prijsmutaties en overige mutaties De som van alle prijsmutaties en overige mutaties die de rapporteur gedurende het jaar heeft waargenomen en maandelijks heeft verantwoord op formulier 9007HK1 hoeft niet per definitie overeen te komen met de som van alle prijsmutaties en overige mutaties (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1. Immers, op formulier 9005 moeten de gerealiseerde winsten (of verliezen) en de gedeclareerde dividenden afzonderlijk gerapporteerd worden waardoor ingehouden winsten niet terug komen in prijsmutaties en overige mutaties.

Indien de bovenstaande relaties in standen, transacties, gedeclareerd dividend en prijsmutaties en overige mutaties zich in de gerapporteerde cijfers in onvoldoende mate manifesteren, zal DNB in contact treden met de rapporteur en om opheldering en indien nodig herrapportages vragen.

193

Hoofdkenmerk 2: aanvullende balansinformatie over niet-MFI dochters

Algemeen

Op formulier 9005HK2 moeten balansgegevens van Nederlandse dochters van het binnenlandse bankbedrijf (SE consolidatiegrondslag) worden gerapporteerd die zelf geen deel uitmaken van de sector MFI (vandaar de term “niet-MFI dochter”). Deze gegevens worden opgevraagd voor de opstelling van de sectorrekeningen door het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Formulierspecifieke informatie

De gegevens van de Nederlandse niet-MFI dochters moeten worden ingedeeld in vier categorieën. De volgende soorten niet-MFI dochters worden onderscheiden:

I. Financiële hulpbedrijven (1011): Alle financiële vennootschappen en quasi-vennootschappen (quasi-vennootschappen zijn eenheden met een volledige boekhouding, maar zonder rechtspersoonlijkheid die zich gedragen als vennootschappen met zelfstandige beslissingsbevoegdheid) met als hoofdfunctie het verlenen van financiële hulpdiensten, dat wil zeggen diensten die nauw verband houden met financiële intermediatie, maar dat zelf niet zijn. Hierbij kan gedacht worden aan: •

assurantietussenpersonen,

berging-

en

schade-afwikkelbedrijven,

verzekering-

en

pensioenadviseurs; •

beheerders van pensioenfondsen en beleggingsinstellingen;

•

bewaarbedrijven;

•

leningmakelaars, effectenmakelaars, beleggingsadviseurs;

•

effectenbeurs- en verzekeringsbeursinstellingen;

•

instellingen die de uitgifte van effecten verzorgen;

•

instellingen met als hoofdactiviteit het garanderen van wissels e.d. door middel van endossement;

•

instellingen die zich bezighouden met de organisatie van transacties in financiële derivaten en termijncontracten, maar deze zelf niet uitgeven;

•

centrale toezichthoudende organen voor financiële intermediairs en financiële markten, voor zover deze als afzonderlijke institutionele eenheden kunnen worden aangemerkt;

•

vermogensbeheerders, optie- en effectenbeurzen, hoeklieden en marketmakers.

II. Financiële leasing (1012): Hieronder vallen financiële instellingen met als hoofdfunctie het aangaan van leaseverbintenissen (of leasecontracten). Van financiële lease is sprake wanneer de lessee het gebruiksrecht van een duurzaam goed verwerft in ruil voor het betalen van leasesommen gedurende een vooraf bepaalde (lange) periode. Bij financiële lease is vaak sprake van constructies waarbij duurzame goederen

194

aangekocht kunnen worden, waardoor het bezit de facto bij de leaser (lessee) ligt maar de jure bij de verstrekker (lessor). Gewoonlijk kiest de lessee het product en koopt het rechtstreeks, zonder tussenkomst van de lessor, bij de producent. De lessor speelt een zuiver financiële rol. Het aangekochte product blijft gewoonlijk gedurende de gehele economische levensduur in bezit van de lessee. Instellingen met als hoofdfunctie Operationele lease dienen te worden gerubriceerd in de sector Overige niet-MFI’s. Bij operationele lease is vaak sprake van eenheden met specialistische kennis van de soorten duurzame goederen die zij verhuren. Zij houden voorraden van deze goederen aan om deze direct of op korte termijn te kunnen leveren. Gewoonlijk bieden zij verschillende modellen aan waaruit gekozen kan worden. Ten einde hun duurzame goederen in goede staat te houden, moeten lessors onderhouds- en reparatiediensten verrichten aan de voor verhuur in voorraad gehouden goederen. Lessors zijn gewoonlijk ook verantwoordelijk voor reparatie en onderhoud van geleasde goederen, en ook voor vervanging indien de goederen defect zijn. De goederen dienen doorgaans na een vooraf afgesproken periode weer in goede staat teruggebracht te worden bij de lessor.

III. Financiële intermediairs (1013): Hieronder vallen alle

financiële

intermediairs met uitzondering

van financiële

lease- en

verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen: •

instellingen met als hoofdfunctie huurkoop en het verlenen van consumenten- of handelskrediet;

•

instellingen met als hoofdfunctie het verstrekken van hypotheken en leningen;

•

beleggingsfondsen (voor zover het belang van banken in beleggingsfondsen aansluit bij de definitie van een deelneming);

•

instellingen met als hoofdfunctie factoring;

•

handelaren (voor eigen rekening) in waardepapieren en derivaten;

•

gespecialiseerde

financiële

instellingen,

zoals

risicokapitaal-

en

ontwikkelings-

kapitaalmaatschappijen, export-/importfinancieringsmaatschappijen; •

financiële intermediairs die uitsluitend van MFI’s deposito’s ontvangen;

•

holdings die uitsluitend het beheer hebben over een groep dochterondernemingen met als hoofdfunctie financiële intermediatie en/of financiële hulpbedrijven en/of financiële lease, maar die zelf geen financiële instelling zijn.

IV. Overige niet-MFI’s (1014): Hieronder vallen alle niet-MFI dochters die niet als financieel hulpbedrijf, financieel leasebedrijf of als financiële intermediair te classificeren zijn. Hieronder vallen onder andere alle niet-financiële instellingen en instellingen met als hoofdfunctie operationele lease. Verzekeringsinstellingen en pensioenfondsen vallen ook in deze categorie, maar de balansgegevens van deze instellingen dienen niet te worden opgenomen.

De balansinformatie van Special Purpose Vehicles (SPV’s, veelal gebruikt bij het securitiseren van activa van de bankbalans) mag niet worden gerapporteerd op hoofdkenmerk 2 van formulier 9005.

195

De balansposities van niet-MFI dochters moeten worden onderverdeeld in posities met binnenlandse tegenpartijen en buitenlandse tegenpartijen.

Hoofdkenmerk 2 van dit formulier zoekt zoveel mogelijk aansluiting bij de structuur en definities (van zowel instrumenten als sectoren) van de maandelijkse uitgebreide monetaire rapportage, formulier 9001. Een belangrijk verschil is dat derivatenposities in hoofdkenmerk 2 van formulier 9005 niet afzonderlijk worden onderscheiden (zoals in formulier 9001), maar onderdeel uitmaken van overige activa (derivatencontracten met positieve marktwaarde) en overige passiva (derivatencontracten met negatieve marktwaarde). Op postnummer 24.000 – 0.060.0 moeten alle opgenomen leningen en deposito’s worden gerapporteerd met een looptijd langer dan twee jaar. Op postnummer 24.240 – 0.060.0 moeten alleen lange leningen met een looptijd van meer dan twee jaar worden opgenomen.

Hoofdkenmerk 3: aanvullende informatie over niet-MFI dochters

Algemeen

Op hoofdkenmerk 3 van formulier 9005 moet aanvullende niet-financiële informatie worden gerapporteerd over de afzonderlijke niet-MFI dochters die in de rapportage van hoofdkenmerk 2 zijn inbegrepen. Deze informatie wordt onder meer gebruikt om de populatie van niet-MFI dochters te volgen.

Formulier specifieke informatie

Naast het Kamer van Koophandel nummer, naam en rechtspersoon en vestigingsplaats van de afzonderlijke niet-MFI dochters moet ook de categorie waartoe de niet-MFI dochter behoort, worden gerapporteerd. Ook moet worden aangegeven of de niet-MFI dochter wordt meegenomen in de consolidatiekring van de uitgebreide monetaire rapportage (formulier 9001). Zoals bekend bestaat de consolidatiegrondslag van de uitgebreide monetaire rapportage uit het binnenlandse MFI-bedrijf (in principe dus exclusief niet-MFI entiteiten), maar wanneer het balanstotaal van de binnenlandse niet-MFI dochter kleiner is dan € 12 miljoen mag de niet-MFI dochter worden meegeconsolideerd in de uitgebreide monetaire rapportage (formulier 9001).

196

Formulier

9007

Titel

Maandrapportage Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties / overige stromen op deelnemingen en leningen

Hoofdkenmerk 1

Aanvullende informatie over MFI's, overheid en private sector

Hoofdkenmerk 2

Posten met vastgoed onderpand, aanvullende informatie over nietfinanciële bedrijven en huishoudens

Hoofdkenmerk 3

Overige stromen deelnemingen en leningen, aanvullende informatie over MFI's, overheid en private sector

Hoofdkenmerk 4

Totaal afschrijvingen, prijs- en overige mutaties inclusief de posten die niet naar land en tegensector zijn toe te rekenen


Uitsluitend de grootste banken (maandrapporteurs)

Frequentie

Maandelijks

Inzendtermijn

12e werkdag na afloop van de verslagmaand

Doel van het formulier In formulier 9007 moeten maandelijks de afschrijvingen, prijs- en overige mutaties worden gerapporteerd voor het binnenlands MFI-bedrijf, onderverdeeld naar balanspost, land en tegensector. Formulier 9007 is de opvolger van de rapportageformulieren 9002, 9003 en 9011.

Het formulier met hoofdkenmerk 1 bevat een uitsplitsing van afschrijvingen, prijs- en overige mutaties naar balanspost, looptijd, land en sector van de tegenpartij. In het formulier met hoofdkenmerk 2 hetzelfde als in hoofdkenmerk 1 maar dan uitsluitend over leningen aan nietfinanciële instellingen en huishoudens die verstrekt zijn met vastgoed als onderpand. In het formulier met hoofdkenmerk 3 moeten transacties en gedeclareerd dividend worden verantwoord met betrekking tot deelnemingen en deelnemingen eigen vermogen alsmede rentestromen van verstrekte en opgenomen leningen. Hoofdkenmerk 4 bevat totalen en posten die niet zijn toe te rekenen aan landen en/of tegensectoren.

Hoofdkenmerk 1: aanvullende informatie over MFI's, overheid en private sector Voor het

afleiden van transacties

is,

naast standgegevens,

ook informatie

nodig over

prijsherwaarderingen en overige mutaties. Verschillende componenten van de reconciliatie worden vervolgens naar de ECB verstuurd, waarna de ECB de transacties kan afleiden.

De gerapporteerde gegevens op formulier 9007HK1 vormen een deel van deze reconciliatiecomponenten (zie onderstaand figuur).

Eindstand maand t-1 Rapport 9001

+

Nettotransacties Afleiding door ECB

+

Wisselkoersmutaties maand t

+

Berekend door ECB

Prijsmutaties maand t Rapport 9007HK1

197

+

Reeksbreuken Berekend door DNB

=

Eindstand maand t Rapport 9001

Inhoud van het formulier Het stromenformulier 9007HK1 heeft betrekking op afschrijvingen, prijs- en overige mutaties in de corresponderende balansposten op standenformulier 9001.

Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties (aangehouden aandelen, deelnemingen, aangehouden schuldpapier en aangegane derivaten) Voor effecten (onderverdeeld naar aangehouden aandelen, aangehouden schuldpapier met looptijduitsplitsing) en derivaten dient maandelijks het resultaat ten opzichte van de voorgaande maand (of aankoopwaarde indien de effecten gedurende de maand zijn aangeschaft) te worden gerapporteerd. Het resultaat wordt gedefinieerd als marktwaarde op tijdstip t minus marktwaarde op tijdstip t-1. Voor gedurende de maand verkochte aandelen die op moment t-1 nog in de effectenportefeuille zaten, dient het gerealiseerde resultaat ten opzichte van de marktwaarde van de voorgaande rapportagemaand (en niet ten opzichte van de aankoopwaarde) gerapporteerd te worden. Voor effecten die gedurende de maand zijn gekocht en binnen dezelfde maand zijn verkocht dient het verschil in de aan- en verkoopprijs gerapporteerd te worden.

Voor derivaten geldt in formulier 9001 dat contracten met een positieve marktwaarde aan de activazijde van de balans worden gerapporteerd en, andersom, contracten met een negatieve marktwaarde worden aan de passivazijde van de balans gerapporteerd. In formulier 9007HK1 dienen dan ook de afschrijvingen, prijs- en overige mutaties die de derivatenposities beïnvloeden te worden weergegeven. In het voorbeeld hieronder wordt getoond hoe om te gaan met prijsmutaties van derivatencontracten (transacties en overige mutaties zijn voor de eenvoud buiten beschouwing gelaten), waarbij dus geldt dat de herwaarderingen in 9007hk1 moeten worden gerapporteerd.

Periode T Activa Derivaat a

Passiva

100

Derivaat b

Herwaardering Activa 10

100

Derivaat c

10

Totaal

110

Passiva

100

Periode T +1 Activa

Passiva

110 10

110

-10

10

0

10

0

20

110

120

1) Derivaat A stijgt met +10 mln in waarde gedurende periode T+1 en blijft een positieve marktwaarde behouden 2) Derivaat B daalt met +10 mln in waarde gedurende periode T+1 en blijft een negatieve marktwaarde behouden (nb. Dit dient positief te worden gerapporteerd in formulier 9007!) 3) Derivaat C daalt met 20 mln in waarde gedurende periode T+1, waardoor de postieve marktwaarde verandert in een negatieve marktwaarde Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties (deelnemingen) Onder prijsmutaties en overige mutaties vallen alle veranderingen in de nettovermogenswaarde van deelnemingen van het binnenlandse bankbedrijf die niet worden veroorzaakt door aankopen en verkopen of wisselkoersveranderingen. Het herwaarderen van deelnemingen kan maandelijks plaatsvinden (bijvoorbeeld bij deelnemingen met een beursnotering) of jaarlijks bij het opstellen van de jaarrekening. Veranderingen in de nettovermogenswaarde van de deelnemingen door 198

winstreserveringen dienen eveneens onder prijsmutaties en overige mutaties gerapporteerd te worden. Onder prijsmutaties en overige mutaties vallen bovendien alle veranderingen in het werkkapitaal verstrekt aan buitenlandse kantoren of branches die niet worden veroorzaakt door onttrekkingen en stortingen of wisselkoersveranderingen. Wanneer een deelneming wordt verkocht moet onder prijsmutaties en overige mutaties bovendien het verschil worden verantwoord tussen de verkoopprijs (marktwaarde) en de nettovermogenswaarde. Dit verschil vormt het verkoopresultaat. Een uitgebreid voorbeeld is te vinden onder hoofdkenmerk 3.

Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties (verstrekte leningen en deposito’s) Onder prijs- en overige mutaties in formulier 9007hk1 moeten in beginsel alleen afschrijvingen van uitstaande leningen en geplaatste deposito´s in verband met wanbetaling of faillissement van de debiteur worden gerapporteerd. Daarnaast moet het kwijtschelden van schulden van buitenlandse overheden aan de rapporteur verantwoord worden onder dit formulier. De afspraken over het kwijtschelden van buitenlandse schulden van overheden worden veelal in internationaal verband gemaakt en komen slechts incidenteel voor. Indien een bank betrokken is bij een dergelijke vorm van kwijtschelding van schulden, dient contact te worden opgenomen met DNB voor het verstrekken van specifieke informatie over het betrokken land, de omvang en fasering van de kwijtschelding alsmede over de condities die aan de kwijtschelding zijn verbonden. Wanneer kredietverlening is opgenomen in het handelsboek gewaardeerd tegen marktwaarde, zullen onder prijs- en overige mutaties eveneens herwaarderingen geboekt moeten worden. Veranderingen in de verstrekte leningen en deposito´s als gevolg van wisselkoersmutaties moeten buiten beschouwing gelaten worden.

Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties (opgenomen leningen en deposito’s) Onder afschrijvingen, prijs- en overige mutaties dienen alle veranderingen in uitstaande opgenomen leningen en deposito´s gerapporteerd te worden die niet worden veroorzaakt door aflossingen van leningen of opname van deposito´s en het opnemen van nieuwe leningen en deposito´s.

Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties (overige activa/passiva) Onder deze post dienen alle veranderingen in overige activa/passiva gerapporteerd te worden die worden veroorzaakt door afschrijvingen, prijsveranderingen en overige mutaties, inclusief eventuele prijsmutaties op de marktwaarde van uitgegeven schuldpapier.

Hoofdkenmerk 2: posten met vastgoed onderpand, aanvullende informatie over nietfinanciële bedrijven en huishoudens

Op formulier 9007HK2 wordt ten behoeve van de ECB informatie gevraagd over afschrijvingen op verschillende soorten verstrekte leningen met vastgoed als onderpand. De afschrijvingen vormen

199

ook een onderdeel van de reconciliatie van de standontwikkeling van de verstrekte leningen en deposito’s die in formulier 9001HK3 worden gerapporteerd.

Op dit formulier dienen afschrijvingen op verstrekte leningen en deposito’s aan uitsluitend nietfinanciële bedrijven en huishoudens met vastgoed onderpand te worden gerapporteerd. Specifieke voorzieningen

voor

debiteuren

dienen

niet

opgenomen

te

worden onder

afschrijvingen.

Afschrijvingen die worden geconstateerd bij verkoop of overdracht van de leningen aan derden, worden ook opgenomen, indien identificeerbaar.

Hoofdkenmerk 3: overige stromen deelnemingen en leningen, aanvullende informatie over MFI's, overheid en private sector

Voor de opstelling van de Nederlandse betalingsbalans (een weergave van de financiële transacties van Nederland met het buitenland) heeft De Nederlandsche Bank (DNB) informatie nodig over het grensoverschrijdende (buitenlandse) financiële activa en passiva van in Nederland gevestigde banken.

Banken rapporteren standen in de uitgebreide monetaire rapportage (formulier 9001). Om transacties voor de betalingsbalans af te leiden, rapporteren banken op grond van de Wet Financiële Betrekkingen Buitenland (Wfbb) maandelijks additionele stromeninformatie.

Daarnaast worden posities met Nederlandse partijen (die niet relevant zijn voor de betalingsbalans), gebruikt voor de sectorrekeningen die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) opstelt.

Instrumenten en sectoren Op formulier 9007HK3 moet informatie op landniveau worden gerapporteerd over een aantal posten van zowel de activa- als de passivazijde van de bankbalans. Aan de activazijde gaat het om balansposten ‘Deelnemingen’ en ‘Verstrekte leningen en deposito’s’ Aan de passivazijde betreft het belansposten ‘Deelnemingen eigen vermogen’ en’Opgenomen leningen en deposito´s’.

Aangezien het Nederlandse bankbedrijf de consolidatiegrondslag vormt voor deze rapportage kunnen meerderheidsbelangen in Nederlandse bancaire dochterondernemingen en werkkapitaal in Nederlandse kantoren per definitie niet terugkomen in deze rapportage. Hetzelfde is geldig voor leningen en deposito´s verstrekt aan of ontvangen van eigen Nederlandse bancaire dochters of kantoren. Deze ondernemingen en kantoren dienen binnen de consolidatiekring te vallen waardoor de posities met deze partijen (intra-concern) verdwijnen.

Minderheidsdeelname in het kapitaal van een onderneming moet in de rapportage worden opgenomen als deelneming indien met dit belang een stemrecht van 10% of meer is verworven

200

(tot de grens van een meerderheids belang is bereikt). Wanneer het verworven stemrecht minder dan 10% bedraagt, dan is er sprake van een belegging.

Formulierspecifieke informatie

Voor de compilatie van de Nederlandse betalingsbalans is het belangrijk om een volledig (sluitend) beeld te verkrijgen van de statistische ontwikkeling in een balanspost. Het verkrijgen van een volledig sluitend beeld wordt reconciliëren genoemd en wordt zichtbaar in de volgende rekenregel:

Eindstand maand t-1

+

Aankopen maand t

-

Verkopen maand t

+


+

Prijsmutaties en overige mutaties maand t

= Eindstand maand t

Deelnemingen

9001HK1

9007HK3

9007HK3

DNB

9007HK1

9001HK1

Leningen en deposito’s

9001HK1

DNB

DNB

DNB

9007HK1

9001HK1

9001 en 9007 = gerapporteerd door de rapporteur DNB = berekend of afgeleid door DNB

Bij de beoordeling van de ingestuurde rapportages zal DNB analyseren of bovenstaande rekenregels sluiten en tot plausibele uitkomsten leiden. Bij een niet-sluitende of niet-plausibele rekenregel zal DNB contact opnemen met de rapporteur en vragen om opheldering of, indien noodzakelijk, een herrapportage. De rapporteurs wordt dringend verzocht zich, voorafgaand aan het insturen van de rapportage, te vergewissen van de juiste uitkomsten van bovenstaande rekenregels.

Deelnemingen

Aankopen en verkopen door de investeerder Onder aankopen en verkopen van de investeerder (i.c. de rapporteur) moeten alle investeringen en desinvesteringen worden gerapporteerd, gewaardeerd tegen de marktprijs op het moment van de eigendomsoverdracht. Onder de marktprijs wordt de waarde verstaan waarvoor de deelneming is aangeschaft of verkocht. Aan- en verkopen moeten bruto worden gerapporteerd (het is niet toegestaan aan- en verkopen te salderen).


Kapitaalstorting in of kapitaalonttrekking uit deelnemingen (aankoop c.q. verkoop);

•

De afdekking van verliezen (informele kapitaalstorting) bij deelnemingen (aankoop);

•

Storting of onttrekking van werkkapitaal in buitenlandse branches (aankoop c.q. verkoop);

•

Terugstorting van aandelenkapitaal (verkoop);

•

Conversie van leningen, dividenden en rekeningen-courant in aandelen (aankoop)

201

•

Dividenden ontvangen uit incidentele baten of eerder opgebouwde winstreserves (vaak aangeduid als “superdividend”) (verkoop).

Onder het kopje “Relatie tussen maandformulier 9007 en de jaarrapportage (formulier 9005 Hoofdkenmerk 1)`hieronder staat de manier beschreven waarop de aan- of verkopen van buitenlandse deelnemingen moeten worden verantwoord.

Prijsmutaties en overige mutaties Onder prijsmutaties en overige mutaties vallen alle veranderingen in de nettovermogenswaarde van deelnemingen van het binnenlandse bankbedrijf die niet worden veroorzaakt door aankopen en verkopen of wisselkoersveranderingen. Het herwaarderen van deelnemingen kan maandelijks plaatsvinden (bijvoorbeeld bij deelnemingen met een beursnotering) of jaarlijks bij het opstellen van de jaarrekening. Veranderingen in de nettovermogenswaarde van de deelnemingen door winstreserveringen dienen eveneens onder prijsmutaties en overige mutaties gerapporteerd te worden. Onder prijsmutaties en overige mutaties vallen bovendien alle veranderingen in het werkkapitaal verstrekt aan buitenlandse kantoren of branches die niet worden veroorzaakt door onttrekkingen en stortingen of wisselkoersveranderingen.

Wanneer een deelneming wordt verkocht moet onder prijsmutaties en overige mutaties bovendien het verschil worden verantwoord tussen de verkoopprijs (marktwaarde) en de nettovermogenswaarde. Dit verschil vormt het verkoopresultaat.

Een deelneming wordt verkocht voor € 15 miljoen. De nettovermogenswaarde bedraagt € 5 miljoen. Eindstand maand t-1

+

Aankopen maand t

-

Verkopen maand t

+


+


=

Eindstand maand t

5

0

15

0

10

0

9001HK1

9007HK3

9007HK3

DNB

9007HK1

9001HK1

Wanneer een deelneming wordt aangeschaft moet onder prijsmutaties en overige mutaties het verschil

worden

gerapporteerd

tussen

de

nettovermogenswaarde

en

de

aankoopprijs

(marktwaarde).

Een deelneming wordt gekocht voor € 15 miljoen. De nettovermogenswaarde bedraagt € 5 miljoen. Eindstand maand t-1

+

Aankopen maand t

-

Verkopen maand t

+


+


=

Eindstand maand t

0

15

0

0

-10

5

9001HK1

9007HK3

9007HK3

DNB

9007HK1

9001HK1

202

Wanneer bij een transactie de verkoopprijs beneden de nettovermogenswaarde uitkomt (negatief verkoopresultaat of “badwill”) of wanneer de aankoopprijs lager uitkomt dan de nettovermogenswaarde (positief aankoopresultaat of “lucky buy”) dan verandert het teken van de melding op prijs- en overige mutaties in het hierboven beschreven voorbeeld.

De nettovermogenswaarde laat eventuele goodwill van een deelneming buiten beschouwing. Aangezien prijsmutaties en overige mutaties alleen betrekking hebben op veranderingen in de nettovermogenswaarde, mogen veranderingen in de goodwill niet onder prijsmutaties en overige mutaties gerapporteerd worden.

Wanneer een rapporterende instelling een minderheidsbelang heeft in een beursgenoteerde onderneming door de (geleidelijke) aanschaf van aandelen, moet de rapporteur het belang in het aandelenkapitaal van de onderneming als deelneming gaan aanmerken wanneer het belang (verworven stemrecht) groter wordt dan 10%. De verschuiving van een normale belegging in de effectenportefeuille naar een deelneming en de opboeking van een deelneming op formulier 9001 (hoofdkenmerk 1) moet gepaard gaan met een melding op prijsmutaties en overige mutaties op formulier 9007HK1.

Het bezit aan aandelen van een onderneming groeit, verandert van karakter en wordt geclassificeerd als deelneming in een onderneming. De waarde bedraagt € 5 miljoen. Eindstand maand t-1

+

Aankopen maand t

-

Verkopen maand t

+


+


=

Eindstand maand t

0

0

0

0

5

5

9001HK1

9007HK3

9007HK3

DNB

9007HK1

9001HK1

Wanneer het verstrekte werkkapitaal van een rapporteur aan een buitenlandse branch (ofwel het vermogen van de branch) verandert door koerswinsten en -verliezen op de activa van de branch, dan moeten deze wijzigingen worden gerapporteerd op formulier 9007HK1. Ook andere redenen (alles behalve werkelijke stortingen en onttrekkingen) voor een wijziging in de activa van de branch (bijvoorbeeld afwaarderingen en afschrijvingen) die invloed hebben op het vermogen (en derhalve op het werkkapitaal) van de branch moeten als prijsmutaties en overige mutaties worden verantwoord.

Gedeclareerd dividend Onder gedeclareerd dividend moet het brutodividend (vóór aftrek van dividendbelasting) worden verantwoord dat het binnenlandse bankbedrijf van de rapporteur toekomt. Het dividend moet gerapporteerd worden in de maand waarin het dividend wordt gedeclareerd. Het gedeclareerde dividend mag alleen betrekking hebben op de winst uit operationele activiteiten. Dividend uit buitengewone baten mag niet als gedeclareerd dividend worden verantwoord, maar moet worden gerapporteerd onder de post verkopen; dividend uit buitengewone baten wordt in de statistische

203

rapportage beschouwd als een desinvestering in de deelneming. Het moment van declaratie valt samen met het moment waarop het dividend officieel wordt overeengekomen (met goedkeuring van de aandeelhouders) en wordt besloten tot uitkering van het dividend op een toekomstig tijdstip (vervolgens gaan beursgenoteerde aandelen ex-dividend en daarna wordt het dividend daadwerkelijk betaald). Tussen de periode van declaratie van het dividend en de feitelijke ontvangst van het dividend dient een (kortlopende) vordering opgenomen te worden op formulier 9001 (hoofdkenmerk 1) onder de post overige activa, tenzij de vordering reeds deel uitmaakt van het rekening-courant saldo tussen de betrokken partijen en uit dien hoofde reeds wordt gemeld op formulier 9001 (hoofdkenmerk 1).

Relatie tussen maandformulier 9007 en de jaarrapportage (formulier 9005 Hoofdkenmerk 1) Op jaarbasis moeten alle banken een volledig gereconcilieerde rapportage insturen van hun buitenlandse deelnemingen. Deze informatie moet worden opgeleverd voor elke afzonderlijke deelneming. Een deel van de maandelijks gerapporteerde gegevens op het formulier 9007 dient overeen te komen met de op jaarbasis gerapporteerde informatie op formulier 9005HK1, de jaarrapportage over de deelnemingen. •

Standen De stand in buitenlandse deelnemingen van formulier 9001HK1 over referentiemaand december moet in beginsel overeenkomen met de eindstand in buitenlandse deelnemingen op formulier 9005HK1.

•

Aankopen en verkopen door de investeerder De som van alle aankopen en verkopen van buitenlandse deelnemingen die de rapporteur gedurende het jaar heeft ondernomen en maandelijks heeft verantwoord op formulier 9007HK3 moet overeenkomen met de som van de aankopen en verkopen (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1.

•

Gedeclareerd dividend De som van alle dividenden die de rapporteur gedurende het jaar heeft gedeclareerd en maandelijks heeft verantwoord op formulier 9007HK3 moet overeenkomen met de som van alle gedeclareerde dividenden (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1.

•

Prijsmutaties en overige mutaties De som van alle prijsmutaties en overige mutaties die de rapporteur gedurende het jaar heeft waargenomen en maandelijks heeft verantwoord op formulier 9007HK1 hoeft niet per definitie overeen te komen met de som van alle prijsmutaties en overige mutaties (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1. Immers, veranderingen in de stand van de deelnemingen die worden veroorzaakt door winstinhoudingen (gerealiseerde winst minus gedeclareerd dividend) en die gedurende het jaar plaatsvinden, moeten in de betreffende maand op formulier 9007HK1 onder kolom prijsmutaties en overige mutaties gerapporteerd worden. Op formulier 9005 moeten de gerealiseerde

winsten

(of

verliezen)

en

de

gedeclareerde

dividenden

afzonderlijk

gerapporteerd worden waardoor ingehouden winsten niet terug komen in prijsmutaties en overige mutaties.

204


Verstrekte leningen en deposito´s

Aangegroeide rente gedurende de maand De aangegroeide rente omvat het aan de rapportagemaand toe te rekenen deel van de uiteindelijke rente-opbrengst aan het einde van de renteperiode in verhouding tot de lengte van de renteperiode en wordt verantwoord op formulier 9007HK3.

Ontvangen rente De ontvangen rente omvat de in de rapportagemaand ontvangen rente (op brutobasis, dus vóór aftrek van eventuele bronbelasting) en dient gerapporteerd te worden op formulier 9007HK3. Bij het rapporteren van de aangegroeide rente mag de rapporteur gebruik maken van de eigen boekhoudkundige methode van accrual accounting. In principe dienen de bedragen die aan rente aangroeien ook onder ontvangen rente gerapporteerd te worden, zij het met enige vertraging aangezien de uitbetaling van rente periodiek plaatsvindt.

205

Voorbeeld

De rapporteur heeft een lening verstrekt van € 500 miljoen nominaal met een looptijd van één jaar tegen een rentepercentage van 12% met halfjaarlijkse rentebetalingen Aanvang lening: 01-01-15 Rapportagemaand

Rentebetalingen: 01-07-15 en 01-01-16

Aflossing lening: 01-01-16

Stand maandultimo

Prijsmutaties en overige mutaties

Aangegroeide rente gedurende de maand

Ontvangen rente gedurende de maand

Jan-15

500

0

5

0

Feb

500

0

5

0

Mrt

500

0

5

0

Apr

500

0

5

0

Mei

500

0

5

0

Jun

500

0

5

0

Jul

500

0

5

30

Aug

500

0

5

0

Sep

500

0

5

0

Okt

500

0

5

0

Nov

500

0

5

0

Dec

500

0

5

0

0

0

0

30

Jan-16

206


Aankopen en verkopen door de investeerder Onder aan- en verkopen van belangen van investeerders in rapporterende instellingen moeten alle investeringen en desinvesteringen gerapporteerd worden tegen de marktprijs (de waarde waarvoor het belang is gekocht of verkocht) op het moment van de eigendomsoverdracht. Indien de werkelijke prijs van de transactie niet bekend is, dient deze te worden benaderd op de volgende wijze: •

In geval van beursgenoteerde aandelen: op basis van de marktwaarde van de aandelen;

•

In geval van niet beursgenoteerde aandelen: op basis van (het aandeel in) de nettovermogenswaarde van de onderneming.


Kapitaalstorting in of kapitaalonttrekking uit de onderneming door de investeerder (aankoop respectievelijk verkoop);

•

De afdekking van verliezen (informele kapitaalstorting) door de investeerder (aankoop);

•

Storting of onttrekking van werkkapitaal in de onderneming door de investeerder (aankoop respectievelijk verkoop);

•

Terugstorting van aandelenkapitaal aan de investeerder (verkoop);

•

Conversie van leningen, dividenden, rekeningen-courant in aandelen (aankoop);

•

Dividenden betaald uit incidentele baten of uit eerder opgebouwde winstreserves (vaak aangeduid als “superdividend”) (verkoop).

Prijsmutaties en overige mutaties Onder prijsmutaties en overige mutaties moeten alle veranderingen in deelnemingen in het kapitaal van de rapporteur worden verantwoord welke niet worden veroorzaakt door aankopen, verkopen of wisselkoersveranderingen. In praktijk zullen rapporterende instellingen niet snel een melding maken op prijsmutaties en overige mutaties aangezien participaties in het kapitaal van een rapporteur (conform boekhoudrichtlijnen)- niet vaak tegen marktwaarde op de balans zal staan. Belangen in het kapitaal in de vorm van beursgenoteerde verhandelbare aandelen vormen een uitzondering hierop, deze belangen dienen tegen marktwaarde gerapporteerd te worden waardoor de waarde kan fluctueren door schommelingen in de beurskoers.

Ingehouden winsten (of verliezen) moeten door de rapporteur onder “prijsmutaties en overige mutaties” worden gerapporteerd aangezien hierdoor de deelneming van de investeerder in het eigen vermogen van de rapporteur wijzigt.

Onder “prijsmutaties en overige mutaties” vallen bovendien alle veranderingen in het werkkapitaal ontvangen van het buitenlandse hoofdkantoor, welke niet worden veroorzaakt door onttrekkingen, stortingen of wisselkoersveranderingen.

Wanneer de investeerder zijn belang in de rapporterende instelling verkoopt moet naast de verkoop

zelf

onder “prijsmutaties

en overige mutaties”

207

bovendien

het

verschil

worden

gerapporteerd tussen de verkoopprijs en de waarde van het belang op de balans van de rapporterende instelling. Indien een belang in een Nederlandse bank door een investeerder wordt aangeschaft moet onder “prijsmutaties en overige mutaties” het verschil worden gemeld tussen de balanswaarde en de werkelijke aankoopwaarde. Op deze manier resulteert een volledig sluitende regel.

Een Amerikaanse onderneming verkoopt zijn belang in een Nederlandse bank van € 5 miljoen voor € 15 miljoen aan een Britse partij. Landcode: Verenigde Staten Eindstand maand t-1

+

Aankopen maand t

-

Verkopen maand t

+


+


=

Eindstand maand t

5

0

15

0

10

0

9001HK1

9007HK3

9007HK3

DNB

9007HK1

9001HK1

Landcode: Verenigd Koninkrijk Eindstand maand t-1

+

Aankopen maand t

-

Verkopen maand t

+


+


=

Eindstand maand t

0

15

0

0

-10

5

9001HK1

9007HK3

9007HK3

DNB

9007HK1

9001HK1

Wanneer het van het buitenlandse hoofdkantoor ontvangen werkkapitaal van een rapporteur (ofwel het vermogen van de branch) verandert door andere oorzaken dan aankopen en verkopen (bijvoorbeeld koerswinsten en koersverliezen op de activa van de branch), dan moeten deze wijzigingen worden gerapporteerd onder de kolom “prijsmutaties en overige mutaties”.

Indien een rapporterende instelling beursgenoteerde aandelen uitgeeft, dienen als deelneming eigen vermogen alléén de delen die groter zijn dan 10% van het aandelenkapitaal gerapporteerd te worden die in het bezit zijn van externe partijen. De betrokken rapporterende instelling zal over het algemeen niet eenvoudig op de hoogte kunnen zijn wanneer een partij via aankopen van beursgenoteerde aandelen (geleidelijk) een belang in de rapporteur verwerft. Het register van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) met meldingen van substantiële deelnemingen en bijzondere statutaire zeggenschapsrechten is een belangrijke bron voor het identificeren van participaties in het aandelenkapitaal van de rapporterende instelling. Indien een dergelijke situatie zich voordoet moet de nieuwe deelneming eigen vermogen gerapporteerd worden onder prijsmutaties en overige mutaties door de investeerder. Daarnaast zal kapitaal en reserves in formulier 9001 moeten afnemen met het bedrag van de deelneming eigen vermogen.

Gedeclareerd dividend Onder gedeclareerd dividend moet het brutodividend (vóór aftrek van eventuele dividendbelasting) worden gerapporteerd dat de investeerders toekomt. Het dividend moet gerapporteerd worden door de rapporterende instelling in de maand waarin het dividend wordt gedeclareerd. Het 208

gedeclareerd dividend mag alleen betrekking hebben op de winst uit operationele activiteiten. Dividend uit buitengewone baten mag niet als gedeclareerd dividend worden verantwoord, maar moet worden gerapporteerd onder de post verkopen; dividend uit buitengewone baten wordt in de statistische rapportage beschouwd als een desinvestering van de investeerder. Het moment van declaratie is het moment waarop het dividend officieel wordt overeengekomen (met goedkeuring van de aandeelhouders) en wordt besloten tot uitkering van het dividend op een toekomstig tijdstip (vervolgens gaan beursgenoteerde aandelen ex-dividend en daarna wordt het dividend daadwerkelijk ontvangen). Tussen de periode van declaratie van het dividend en de feitelijke uitbetaling van het dividend dient een (kortlopende) verplichting opgenomen te worden op formulier 9001 (hoofdkenmerk 1) onder de post overige passiva, tenzij de verplichting reeds deel uitmaakt van het rekening-courant saldo tussen de betrokken partijen en uit dien hoofde reeds wordt gemeld op formulier 9001 (hoofdkenmerk 1).

Relatie tussen maandformulier 9007 en de jaarrapportage (formulier 9005 Hoofdkenmerk 1) Op jaarbasis moeten alle banken een volledig gereconcilieerde rapportage insturen van de buitenlandse belangen in hun onderneming. Deze informatie moet worden opgeleverd voor elk afzonderlijk belang in het kapitaal. Een deel van de maandelijks gerapporteerde gegevens op het formulier 9007 dient overeen te komen met de op jaarbasis gerapporteerde gegevens op formulier 9005HK1, de jaarrapportage over de deelnemingen. •

Standen De stand in buitenlandse deelnemingen eigen vermogen van formulier 9001 over referentiemaand december moet in beginsel overeenkomen met de eindstand in buitenlandse deelnemingen eigen vermogen op formulier 9005HK1.

•

Aankopen en verkopen door de investeerder De som van alle aankopen en verkopen van buitenlandse belangen in het kapitaal van de rapporteur die gedurende het jaar zijn gerapporteerd op het maandelijkse formulier 9007HK3 moet overeenkomen met de som van de aankopen en verkopen (over alle afzonderlijke buitenlandse deelnemingen eigen vermogen) op formulier 9005HK1.

•

Gedeclareerd dividend De som van alle dividenden die de buitenlandse investeerders gedurende het jaar hebben gedeclareerd en die maandelijks door de rapporteur zijn verantwoord op formulier 9007HK3 moet overeenkomen met de som van alle gedeclareerde dividenden (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1.

•

Prijsmutaties en overige mutaties De som van alle prijsmutaties en overige mutaties die de rapporteur gedurende het jaar heeft waargenomen en maandelijks heeft verantwoord op formulier 9007HK1 hoeft niet per definitie overeen te komen met de som van alle prijsmutaties en overige mutaties (over alle afzonderlijke deelnemingen) op formulier 9005HK1. Immers, veranderingen

in

de

stand

van

de

deelnemingen

die

worden

veroorzaakt

door

winstinhoudingen (gerealiseerde winst minus gedeclareerd dividend) en die gedurende het jaar plaatsvinden, moeten in de betreffende maand op formulier 9007HK1 gerapporteerd worden. Op formulier 9005 moeten de gerealiseerde winsten (of verliezen) en de gedeclareerde dividenden afzonderlijk gerapporteerd worden waardoor ingehouden winsten niet terug komen in prijsmutaties en overige mutaties.

209


Opgenomen leningen en deposito´s

Aangegroeide rente gedurende de maand De aangegroeide rente omvat het aan de rapportagemaand toe te rekenen deel van de uiteindelijke rentelast aan het einde van de renteperiode in verhouding tot de lengte van de renteperiode.

Betaalde rente De betaalde rente omvat de in de rapportagemaand betaalde rente (op brutobasis, dus vóór aftrek van eventuele bronbelasting). Bij het rapporteren van de aangegroeide rente mag de rapporteur gebruik maken van de eigen boekhoudkundige methode van accrual accounting. In principe dienen de bedragen die aan rente aangroeien ook onder betaalde rente gerapporteerd te worden, zij het met enige vertraging aangezien de uitbetaling van rente periodiek plaatsvindt. Voor een voorbeeld zie ook het voorbeeld onder “ontvangen rente”.

Hoofdkenmerk 4: Totaal afschrijvingen, prijs- en overige mutaties inclusief de posten die niet naar land en tegensector zijn toe te rekenen Formulier 9007HK4 bestaat grotendeels uit gegenereerde posten uit formulier 9007HK1. De kolom “niet toe te rekenen” is de enige kolom die door de MFI zelf kan worden ingevuld. De kolom “totaal generaal” dient uiteindelijk een volledig sluitende balans weer te geven.

Kolom “niet toe te rekenen” (9998 SPU) Hierin dienen posten te worden opgenomen die niet naar land of sector zijn toe te rekenen: niet financiële vaste activa, bepaalde overige activa/passiva, kapitaal en reserves alsmede een uitsplitsing op uitgegeven schuldpapier.

Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties (kapitaal en reserves) De volgende veranderingen in kapitaal en reserves worden niet gezien als transacties en dienen dus te worden gerapporteerd in formulier 9007: •

Herwaarderingen als gevolg van prijsveranderingen van financiële instrumenten. Het betreft hier de prijsveranderingen conform boekhoudrichtlijnen;

•

Geïmputeerde prijs–veranderingen, die ontstaan als gevolg van de waarderingsverschillen tussen

de

SE-rapportage

en

boekhoudrichtlijnen

(bijvoorbeeld

bij

aangehouden

schuldpapier), dienen onder de post “overige passiva” te worden gerapporteerd. •

Afschrijvingen op leningen en deposito’s

210

Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties (uitgegeven schuldpapier) In formulier 9007HK4 dienen onder de post uitgegeven schuldpapier (en de diverse uitsplitsingen) enkel afschrijvingen en overige mutaties te worden gerapporteerd, analoog aan leningen en deposito’s welke ook tegen nominale waarde worden gerapporteerd in formulier 9001.

Prijsmutaties (Overige passiva -waarvan ‘Waardering schuldpapier (markt-nominaal)) Eventuele

prijsmutaties

schuldpapier dienen in

op

de

formulier

marktwaarde 9007HK4

(boekhoudkundige onder

overige

waarde)

passiva,

van

uitgegeven

(waarvan waardering

schuldpapier (markt-nominaal) te worden gerapporteerd, in lijn met de rapportage van de standen in formulier 9001HK6. De reden dat dit niet onder de post uitgegeven schuldpapier dient te worden gerapporteerd, ligt in het feit dat de post uitgegeven schuldpapier in formulier 9001 tegen nominale waarde moet worden gerapporteerd, waarop geen prijsverandering wordt verwacht.

Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties (Niet-financiële vaste activa) Onder deze post dienen alle waardeveranderingen als gevolg van afschrijvingen, prijs- en overige mutaties op materiële en imateriële activa te worden gerapporteerd. Het betreft de activa

met

uitzondering van financiële activa. Deze post omvat bijvoorbeeld gebouwen, vervoermiddelen, machines en apparatuur, kostbaarheden, intellectuele eigendommen zoals computer software en databases.

211

Formulier

9008

Titel

Kwartaalrapportage SE-stromen

Hoofdkenmerk 1

SE-resultatenrekening van Nederlandse MFI's

Hoofdkenmerk 2

MFI-gerelateerde informatie


Grootste banken

Frequentie

Kwartaal

Inzendtermijn

30e werkdag na afloop van de verslagperiode

Doel van het formulier

In formulier 9008 wordt een resultatenrekening gerapporteerd voor het binnenlands MFI-bedrijf. Nieuw is dat bankgerelateerde informatie dient te worden gerapporteerd in een separaat hoofdkenmerk in formulier 9008. Formulier 9008 is de opvolger van het rapportageformulier Finrep CBS. Specificaties en detailuitsplitsingen die in Finrep CBS in verschillende tabellen werden uitgevraagd, zijn in formulier 9008 samengevoegd. Het CBS blijft een belangrijke afnemer van de in dit rapportageformulier gerapporteerde data en is betrokken geweest bij het opstellen van dit formulier. Het CBS heeft de taak om in Nederland de verordening voor de Kwartaalsectorrekeningen52 uit te voeren. Het gaat hier om een stelsel van internationaal geharmoniseerde gegevens. Tezamen geven deze een volledige en samenhangende macro-economische beschrijving van de Nederlandse economie. Belangrijke gebruikers van de Kwartaalsectorrekeningen zijn de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank.

Opzet •

Formulier 9008 kent een consolidatiekring welke gelijk is aan die van de overige SErapportages: het geconsolideerde binnenlandse MFI-bedrijf.

•

Formulier 9008 kan worden ingevuld conform de IFRS-richtlijnen en waarderingsgrondslagen. De baten en lasten dienen cumulatief te worden gerapporteerd over alle kwartalen van het lopende kalenderjaar tot en met het aangegeven kwartaal.

Hoofdkenmerk 1: SE-resultatenrekening van Nederlandse MFI’s

01.100

Rentebaten

De aan de verslagperiode toe te rekenen rentebaten dienen te worden geregistreerd op basis van de opgelopen rente. De rentebaten worden gespecificeerd naar schuldtitels en tegenpartijen; dit geschiedt conform de classificatie van de SE-rapportages.

52 Regulation (EC) No. 1161/2005 of the European Parliament and of the Council on the compilation of quarterly non-financial accounts by institutional sector.

212

De rentevoordelen op renteswaps dienen te worden inbegrepen en afzonderlijk te worden opgegeven onder rente op derivaten. Het gaat bij swaprente om de daadwerkelijk ontvangen gelden voortvloeiend uit ruiltransacties van renteverplichtingen (onder meer ter afdekking van renterisico’s).

De rentebaten op leningen en deposito’s voor de private sector betreffen rentebaten op de gehele private sector (verzekeringsinstellingen, pensioenfondsen, overige financiële instellingen, nietfinanciële particuliere bedrijven, niet-financiële overheidsbedrijven en huishoudens), terwijl de rentebaten op woninghypotheken, consumptief krediet en overige leningen slechts betrekking hebben op huishoudens.

01.200

Provisiebaten

In deze tabel dienen de baten die voortvloeien uit voor derden verrichte financiële diensten te worden verantwoord voor zover deze baten niet het karakter van rente hebben (zoals de naar looptijd of bedrag van de vordering berekende kredietprovisie).

01.300

Dividendbaten

Deze post omvat de ontvangen dividenden op aandelen en andere niet-vastrentende waardepapieren behorend tot de voor verkoop beschikbare financiële activa.

01.400

Overige baten

Hieronder dienen die baten en/of opbrengsten te worden opgenomen die niet onder de voorgaande posten kunnen worden gerubriceerd.

02.100

Rentelasten

De aan de verslagperiode toe te rekenen rentelasten dienen te worden geregistreerd op basis van de opgelopen rente. De rentelasten gespecificeerd naar schuldtitels en tegenpartijen; dit geschiedt conform de classificatie van de SE-rapportages.

De rentenadelen op renteswaps dienen te worden inbegrepen en afzonderlijk te worden opgegeven onder “rente op rentederivaten”. Het gaat bij swaprente om de daadwerkelijk betaald voortvloeiend

uit

ruiltransacties

van

renteverplichtingen

(onder meer ter afdekking

van

renterisico’s).

02.200

Provisielasten

In deze tabel dienen de lasten die voortvloeien uit door derden verrichte financiële diensten te worden verantwoord voor zover deze lasten niet het karakter van rente hebben (zoals de naar looptijd of bedrag van de vordering berekende kredietprovisie).

02.300

Loonkosten

Onder loonkosten vallen:

213

Lonen en salarissen Deze post heeft betrekking op het totale eigen personeel dat voorkomt in de loon- en salarisadministratie. Het gaat om de (bruto) loon- en salarisbedragen, inclusief de loonbelasting

en

inhoudingen

pensioenvoorzieningen

op

grond

(werknemersdeel).

van Tot

de

sociale

deze

post

verzekeringswetten worden

ook

en

gerekend

overwerkgelden, gratificaties, tantièmes, vakantiegelden, eindejaarsuitkeringen, doorbetaald loon bij vakanties en feestdagen enz.

Pensioenlasten De pensioenlasten omvatten de ten laste van de onderneming komende bedragen voortvloeiende uit pensioenvoorzieningen. Ook de kosten van VUT-regelingen vallen hieronder,

evenals

tekorten/overschotten

in

toegezegde

pensioenen

en

soortgelijke

regelingen. Tevens dienen de bijdragen levensloopregeling op deze regel ondergebracht te worden.

Overige sociale lasten De overige sociale lasten hebben betrekking op het eigen personeel en omvatten de werkgeversbijdragen voortvloeiende uit zowel algemeen geldende als specifieke sociale wetten. Hiertoe worden onder andere gerekend: werkgeversbijdragen in het kader van de werkloosheidswet en basisverzekering ziektekosten, premies (+) en uitkeringen (–) betaald aan en ontvangen van particuliere verzekeringsmaatschappijen in het kader van de herverzekering van het risico van ziekte en invaliditeit van eigen personeel, suppleties op uitkeringen krachtens sociale wetten. Onder deze post vallen ook de reiskostenvergoedingen woon-werkverkeer, werkgeversbijdragen aan een niet verplichte ziektekostenverzekering, werkgeversbijdragen aan spaarregelingen voor bezitsvorming en studiekostenvergoedingen.

Betalingen wegens tijdelijk personeel Deze post betreft betalingen aan uitzendbureaus en detacheringsbureaus voor het ter beschikking stellen van personeel. Alle betalingen ten behoeve van overig (ingeleend) nieteigen personeel dienen te worden opgenomen bij Algemene beheerskosten (02.400).

Rentekorting Het gederfde rentedeel van tegen gereduceerd tarief aan werknemers beschikbaar gestelde (hypothecaire) leningen. De rentekorting kan worden berekend als het verschil tussen de geldende rente zonder korting en de aan de werknemer in rekening gebrachte rente van het overeenkomstige product.

Aandelen en opties Op deze regel dienen de uitgaven ten behoeve van het eigen personeel voortvloeiende uit eigen aandelenoptieregelingen ondergebracht te worden.

214

Overige personeelskosten Deze post omvat onder andere bedrijfskleding, jubilea, kosten van personeelswervingsadvertenties, enz.

02.400

Algemene beheerskosten

Onder algemene beheerskosten vallen:

Marketingkosten Deze post omvat onder andere betalingen aan reclamebureaus, kosten van reclamedrukwerk, advertenties, reclamekosten, sponsoring, beurspresentaties, relatiegeschenken, enz.

Advieskosten Kosten in verband met adviezen door externen.

IT kosten De aanschaf van apparatuur en software (die rechtstreeks ten laste van de resultatenrekening wordt gebracht), alle betalingen aan derden met betrekking tot automatisering. Uitzondering hierop vormen de betalingen aan uitzendbureaus.

Huur Betreft huur en onderhoud van gebouwen in eigen gebruik en huur en onderhoud van machines en inventaris

Overige algemene beheerskosten Hieronder vallen overige kantoorkosten zoals kantoorbehoeften, drukwerk, elektriciteit, gas, water, porti, telecommunicatie, schoonmaken, kantinekosten, reis- en verblijfkosten (exclusief woon-werkverkeer) en andere beheerskosten die niet elders zijn benoemd.

02.500

Overige bedrijfskosten en –lasten

Hieronder dienen alle lasten te worden opgenomen die niet onder de personeelskosten en algemene beheerskosten kunnen worden gerubriceerd.

03.100

Afschrijvingen

Onder deze post dient de waardevermindering als gevolg van normale slijtage en voorzienbare economische veroudering van materiële en immateriële vaste activa tot uitdrukking te worden gebracht. Waardeverminderingen van financiële activa dienen hier niet te worden opgenomen.

03.200

Voorzieningen

Betreft getroffen voorzieningen die ten laste van het resultaat zijn geboekt.

215

03.300

Impairments

Een afboeking van de activa ten last van de resultatenrekening als gevolg van waardeveranderingen van de betreffende activa.

03.400

Waardeveranderingen van activa en passiva (exclusief impairments)

De post waardeveranderingen van activa en passiva bevat de al dan niet gerealiseerde koers- en waardeverschillen op 1) aandelen en andere niet-vastrentende waardepapieren, 2) obligaties en andere vastrentende waardepapieren en 3) uit hoofde van handel in overige financiële instrumenten. Verder dienen de al dan niet gerealiseerde valutakoersverschillen onder deze post te worden gerubriceerd evenals de resultaten uit de handel in edele metalen.

04.100

Resultaat van voortgezette bedrijfsactiviteiten (vóór belasting)

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting.

04.200

Resultaat van beëindigde bedrijfsactiviteiten (vóór belasting)

Resultaat uit bedrijfsactiviteiten die beëindigd zijn (vóór belasting)

04.300

Resultaat van de niet-MFI componenten (vóór belasting)

Onder deze post dient het resultaat te worden gerapporteerd dat behaald is door de niet-MFI dochters die uit praktisch oogpunt zijn meegeconsolideerd, conform in het hoofdstuk Algemeen staat omschreven: “uit praktisch oogpunt is het toegestaan om niet-MFI dochters met een balanstotaal kleiner dan 12 miljoen euro wel mee te consolideren in de rapportages”, terwijl de consolidatiegrondslag dit strikt genomen niet toestaat.

05.000

Belastingen

Met belastingen wordt bedoeld het totaal van belastingen over het bedrijfsresultaat, belastingen over het buitengewoon resultaat en overige belastingen (waaronder bijvoorbeeld de bankenbelasting). De bankenbelasting dient additioneel als een waarvan-post te worden gerapporteerd.

06.000

Nettoresultaat (winst/verlies)

Het algehele resultaat van voortgezette en beëindigde bedrijfsactiviteiten na aftrek van belastingen

07.000

Uitgekeerd dividend

De totale waarde van de uitkeringen aan aandeelhouders ten laste van de winst, inclusief de waarde van de als dividend uitgereikte aandelen (stockdividend). Dit betreft alle in de rapportageperiode betaalde dividenden, ongeacht de periode waarop dit betrekking heeft. Dus ook interimdividend over het lopende boekjaar en slotdividend over het voorgaande jaar.

216

Hoofdkenmerk 2: MFI-gerelateerde informatie

08.101

Bedrijfseenheden

Hieronder wordt verstaan: “the smallest combination of legal units that is an organisational unit producing goods or services, which benefits from a certain degree of autonomy in decisionmaking, especially for the allocation of its current resources. An enterprise carries out one or more activities at one or more locations. An enterprise may be a sole local unit”.

08.102

Aantal vestigingen

Elke afzonderlijk gelegen ruimte, terrein of complex van ruimten of terreinen, benut door een onderneming voor de uitoefening van de activiteiten. Iedere onderneming bestaat uit tenminste één vestiging.

08.103

Aantal werkzame personen

Het aantal medewerkers aan het eind van de verslagperiode ongeacht of de medewerker voltijd of deeltijd werkt.

08.104

Aantal werknemers (in fte)

Het aantal medewerkers aan het eind van de verslagperiode op basis van een volledige werkweek.

08.211

Aantal girale deposito’s

Betreft het aantal girale deposito’s, waarbij qua definitie wordt aangesloten bij de definities van de betalingsstatistieken. De ECB omschrijft daarin het aantal girale deposito’s (overnight deposits) als “rekeningen met deposito’s die zonder significante vertraging, beperkingen of kosten omgezet kunnen worden in chartaal geld en/of die per cheque, bankopdracht, debitering en dergelijke overdraagbaar zijn.

08.212

Aantal overdraagbare girale deposito’s

Overdraagbare girale deposito’s (overnight transferable deposits) zijn rekeningen voor girale deposito’s die op verzoek direct overdraagbaar zijn voor het verrichten van betalingen aan andere economische subjecten met gebruikelijke betalingsmiddelen zonder significante vertraging, beperkingen of kosten.

08.213

Aantal overdraagbare girale deposito’s toegankelijk via internet/PC

Girale deposito’s toegankelijk via internet/PC zijn rekeningen met (overdraagbare) girale deposito’s die door niet-MFIs aangehouden worden, waartoe de rekeninghouder toegang heeft via het internet of met PC-banking programma’s via specifieke software of specifieke telecommunicatielijnen.

08.214

Aantal overdraagbare girale deposito’s niet toegankelijk via internet/PC

Alle overdraagbare girale deposito’s die niet toegankelijk zijn via internet/PC.

217

08.215

Aantal niet overdraagbare girale deposito’s

Alle girale deposito’s (overnight transferable deposits) die niet direct overdraagbaar zijn voor het verrichten van betalingen aan andere economische subjecten.

08.216

Aantal niet overdraagbare girale deposito’s toegankelijk via internet/PC

Rekeningen met niet overdraagbare girale deposito’s die door niet-MFIs aangehouden worden, waartoe de rekeninghouder toegang heeft via het internet of met PC-banking programma’s via specifieke software of specifieke telecommunicatielijnen.

08.217

Aantal niet overdraagbare girale deposito’s niet toegankelijk via internet/PC

Alle niet overdraagbare girale deposito’s die niet toegankelijk zijn via internet/PC.

08.218

Aantal betaalrekeningen

Een betaalrekening is een rekening-courantvorm voor het ontvangen van giraal geld en het aanhouden en gebruik van geldelijke tegoeden vooral voor betalingsdoeleinden (transactiekassen). Het gebruik is gebaseerd op een rekening-courantovereenkomst waarin partijen zich onder meer akkoord verklaren met de Algemene Voorwaarden die de rechtsbetrekking regelen tussen bank en klant.

08.219

Aantal spaarrekeningen

Onder deze post dient het totaal aantal actieve spaarrekeningen aangehouden door huishoudens gerapporteerd te worden. Het gaat hierbij om spaarrekeningen die •

een saldo bevatten groter dan 0 of

•

de laatste 2 jaar gemuteerd zijn of

•

korter dan 2 jaar geleden zijn geopend.

09.000

Bruto-investeringen in (im)materiële activa

Uitgaven voor geproduceerde materiële of immateriële activa die langer dan een jaar in het productieproces worden gebruikt. Tot de investeringen in vaste activa behoren ook: •

Het onderhanden werk in de bouwnijverheid, dat tot de investeringen in vaste activa van de opdrachtgever is gerekend. Het gaat hierbij om woningen, bedrijfsgebouwen, weg- en waterbouwkundige werken etc.

•

Militaire bouwwerken die op soortgelijke wijze als door civiele producenten worden gebruikt, zoals vliegvelden en ziekenhuizen.

•

Verbeteringen aan gebruikte vaste activa, die veel verder gaan dan wat voor gewoon onderhoud en gewone reparaties nodig is.

•

De bij de aankoop van nieuwe en gebruikte vaste activa gemaakte kosten, zoals overdrachtskosten en kosten van makelaars, architecten, notarissen en taxateurs.

218

Bijlagen Bijlage 1: Coderingsstelsel SE-rapportages

De codering van de postnummers in de SE bestaat uit 10 cijfers (gescheiden door “.” en “-”). De codering is van toepassing op alle SE-formulieren van formulier 8076 tot en met 9013 met uitzondering van formulier 9008. Ook zijn de codes van toepassing op de SPV-rapportage in formulier 7001. Ieder code kan op een eenduidige manier worden vertaald naar een post en een kolom.

Bij de posten geven de eerste twee posities (1 en 2) de hoofdpost aan. De volgende drie posities (3, 4 en 5) worden benut voor het aangeven van subposten, waarvan-posten en onderpand, garanties en type krediet. Daarna volgt een positie voor de uitsplitsing naar valuta (6), twee posities voor de looptijduitsplitsing waarvan de eerste de oorspronkelijke looptijduitsplitsing (7) weergeeft en de tweede de resterende looptijd (8). De daaropvolgende positie is voor de opzegtermijnuitsplitsing (9) en de laatste positie wordt gebruikt voor de rentevaste periode (10). In de onderstaande tabellen wordt de betekenis van de verschillende onderverdelingen aangegeven.

219

Tabel 1: Balans hoofdpost Positie: 1-2 Hoofdpost

Toelichting

Activa 01

Kasmiddelen

02

Aandelen/participatiebewijzen uitgegeven door GMF’s

04

Aangehouden aandelen en deelnemingen

05


06

Verstrekte leningen en deposito’s

07


08


09

Credit lines

12

Deposito’s *

13

Verstrekte niet-gesecuritiseerde leningen *

14

Gesecuritiseerde leningen *

15

Overige gesecuritiseerde activa *

18

Overige activa

19

Totaal activa

Passiva 20

Kapitaal en reserves

21


24

Opgenomen leningen en deposito’s

28


38

Overige passiva

39

Totaal passiva

*

Specifiek voor de SPV-rapportage (formulier 7001) en is niet van toepassing voor MFIrapportages.

220

Tabel 2.1: Balans subpost Positie: 3 Subpost

Toelichting

Activa 0

Geen uitsplitsing (totaal)

1

Girale deposito’s

2


3


4

Deelnemingen

5

Leningen

6

Te ontvangen rente op effecten

7

Te ontvangen rente op leningen

8

Goodwill

9

Transitorische posten

Passiva 0


1

Girale deposito’s

2


3

Reserve

4

Deelnemingen (eigen vermogen)

6

Te betalen rente op effecten

7

Te betalen rente op deposito’s

9

Transitorische posten

221


Toelichting

Activa 0


1

Woninghypotheken

2

Consumptief krediet (voor sector huishoudens geldt 3+4+5+6)

3


4

Doorlopend krediet

5

Roodstand

6

Kaartkrediet

7

Overige leningen

8

Repo’s

9

Syndicaatsleningen

Uitsluitend voor 9001HK2 0


1


2

Niet beursgenoteerde aandelen

7

Short posities

Passiva 0


1

Deposito’s met vaste looptijd

2

Deposito’s met opzegtermijn

3

Repo’s

4

Lange leningen

5

Syndicaatsleningen

6

Reserve

7

Reserve

8

Totaal spaargeld

9

Deposito’s met vaste looptijd > 2 jaar en lange leningen

222


Toelichting

Voor MFI-rapportages 0


1

Werkkapitaal aan buitenlandse branches / van buitenlandse moeder

2

Met kapitaalgarantie < 100%

3

Inclusief opslagkosten (APRC)

4

Faciliteit krediet

5

Verruimd krediet

6

Overdraagbare tegoeden

7

Saldi prepaid cards

8

Direct opvraagbare tegoeden

9

Cash pooling

Voor SPV-rapportages (land en sector van originator) 0


1

Alle sectoren in eurogebied

2

MFIs in eurogebied

3

Overheid in eurogebied

4

Verzekeringsinstellingen in eurogebied

5

Pensioenfondsen in eurogebied

6

Overige financiële instellingen in eurogebied

7

Niet-financiële bedrijven in eurogebied

8

Alle sectoren buiten eurogebied

223

Tabel 3.1: Valuta (voor MFI-rapportages) Positie: 6 Valuta

Betekenis

Toelichting

0


1

Euro

2

Britse pond

3

Overige EU-valuta’s

4

Amerikaanse dollar

5

Japanse yen

6

Zwitserse franc

7

Totaal overige valuta’s

Alle EU-valuta behalve: euro en Britse pond

Alle valuta behalve: euro, Amerikaanse dollar, Japanse yen, Zwitserse franc, Britse pond en overige EU-valuta

Tabel 3.2: Rapporteur originator (voor SPV-rapportages) Positie: 6 Originator rapporteur

Betekenis

0


1

Originator – MFI-rapporteur van formulier 9013

2

Originators – geen rapporteur van formulier 9013

224

Tabel 4: Opzegtermijn en bedragsklassen Positie: 7 Opzegtermijn en bedragsklassen

Betekenis

0


1

Opzegtermijn ≤ 3 maanden

2

Opzegtermijn > 3 maanden (3 + 4)

3

3 maanden < opzegtermijn ≤ 2 jaar

4

Opzegtermijn > 2 jaar

5

Reserve

6

Leningen t/m € 0,25 miljoen

7

Leningen boven € 0,25 en t/m € 1 miljoen

8

Leningen boven € 1 miljoen

225

Tabel 5.1: Oorspronkelijke looptijd Positie: 8 Oorspronkelijke looptijd

Betekenis

0


1

Looptijd ≤ 1 jaar

2

Looptijd > 1 jaar

3

1 jaar < looptijd ≤ 2 jaar

4

1 jaar < looptijd ≤ 5 jaar

5

Looptijd ≤ 2 jaar

6

Looptijd > 2 jaar

7

Looptijd > 5 jaar

Tabel 5.2: Resterende looptijd Positie: 9 Resterende looptijd

Betekenis

0


1

Resterende looptijd ≤ 1 jaar

2

Resterende looptijd > 1 jaar

3

Resterende looptijd > 1 jaar en met renteherziening binnen 12 maanden

4

Resterende looptijd > 1 jaar en zonder renteherzieningen binnen 12 maanden

5

Resterende looptijd ≤ 2 jaar

6

Resterende looptijd > 2 jaar

7

Resterende looptijd > 2 jaar en met renteherziening binnen 24 maanden

8

Resterende looptijd > 2 jaar en zonder renteherziening binnen 24 maanden

226

Tabel 6: Rentevaste periode Positie: 10 Rentevaste periode

Betekenis

0


1

Variabele rente en ≤ 3 maanden rentevast

2

3 maanden < rentevast ≤ 1 jaar

3

Variabele rente en ≤ 1 jaar rentevast

4

1 jaar < rentevast ≤ 3 jaar

5


6


7


8

> 5 jaar rentevast

9

> 10 jaar rentevast

227

Tabel 7.1: Sectoruitsplitsing Positie: 1-4 Sector

Omschrijving

1000

MFI’s

1110

Centrale bank

1211

Kredietinstellingen

1212


1213


1214

Kredietinstellingen buiten eigen concern

1220

Geldmarktfondsen

2000

Overheid en private sector

2100

Overheid

2110

Centrale overheid

2120

Overige overheid

2121

Deelstaat overheid

2122

Lagere overheid

2123


2200

Private sector

2201

Niet bancair binnen eigen concern

2210

Overige financiële instellingen (OFI's)

2221


2222

Pensioenfondsen

2240

Niet-financiële bedrijven

2241

Niet-financiële particuliere bedrijven

2242

Niet-financiële publieke bedrijven

2250

Huishoudens

2251


2252

IZW tbv huishoudens

2260


2271

Special Purpose Vehicles (SPV’s)

2272


2273

Overige OFI’s

8000

Totaal sectoren exclusief MFI’s en SPV’s

9000

Totaal sectoren

9997

Niet onderverdeeld

9998

Niet toe te rekenen

9999

Totaal generaal

228

Tabel 7.2.1: Instrument en regio uitsplitsing Instrument en regio

Omschrijving

AAN

Aankopen door de investeerder (transactiewaarde)

APM

Afschrijvingen, prijs- en overige mutaties

APU

Aantallen per ultimo

ABI

Aantallen per ultimo binnenland

ABU

Aantallen per ultimo buitenland

BEG

Binnen eurogebied

BIN

Binnenland

BOD

Branch of dochter

BUI

Buitenland

CON

Consolidatie SE

DIS

Disposities

DIV

Gedeclareerd dividend

GVW

Gerealiseerd verlies of winst

INL

Inleggingen

KVK

Kamer van koophandel nummer

LND

Land ISO code

LVS

Land van vestiging van SPV *

NBD

Naam buitenlandse deelneming/branch

NBI

Naam buitenlandse investeerder

NRV

Naam en rechtsvorm

NSP

Naam SPV *

NTR

Niet toe te rekenen

OVG

Overige securitisaties (geen true-sale of synthetisch) *

PER

Percentage

PHC

Percentage heronderhandelde nieuwe contracten

PLT

Vestigingsplaats

RAG

Aangegroeide rente

RBO

Betaalde / ontvangen rente

RBY

Bijgeschreven rente

RCU

Chartaal uitbetaalde rente of op een andere niet spaarrekening overgeschreven rente

RVW

Rest van de wereld

SCP

Securitisatietype *

SCT

Sector

SPP

Stand per primo

SPU

Stand per ultimo

TOT

Totaal

229

Instrument en regio

Omschrijving

TRA

Transacties

VER

Verkopen door de investeerder (transactiewaarde)

VHC

Volume aan heronderhandelde nieuwe contracten

VNC

Volume aan nieuwe contracten

WIV

Wisselkoersveranderingen

*

Specifiek voor de SPV-rapportage (formulier 7001) en is niet van toepassing voor MFIrapportages.

230

Tabel 7.2.2: Bedrijfstakuitsplitsing Bedrijfstakcode

Omschrijving

SUA

Landbouw, bosbouw en visserij

SUB

Delfstofwinning

SUC

Industrie

SUD

Energiebedrijven

SUE

Waterleiding, riolering en afvalverwerking

SUF

Bouwnijverheid

SUG

Groothandel, detailhandel en garages

SUH

Vervoer en opslag

SUI

Horeca

SUJ

ICT

SUK

Financiële dienstverlening

SUL

Exploitatie van en handel in onroerend goed

SUM

Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten

SUN

Administratieve en ondersteunende diensten

SUO

Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen

SUP

Onderwijs

SUQ

Gezondheids- en welzijnszorg

SUR

Kunst, amusement en recreatie

SUS

Overige dienstverlening

SUT

Huishoudens als werkgever; productie van huishoudens voor eigen gebruik

SUU

Extraterritoriale instellingen

© De Nederlandsche Bank NV

231

HANDBOEK SOCIAAL-ECONOMISCHE RAPPORTAGES

Recommend Documents