HANDBOEK BEURSGANG
onder redactie van Mr. B. Bierens Prof. mr. drs. C.M. Grundmann-van de Krol Mr. D.J.R. Lemstra Mr. T.M. Stevens Serie Onderneming en Recht deel 68
KLUWER - DEVENTER - 2011
INHOUDSOPGAVE
Afkortingen Hoofdstuk 1 Het Handboek beursgang: een inleiding Mr. B. Bierens, prof. mr. drs. C.M. Grundmann-van de Krol, mr. D.J.R. Lemstra en mr. T.M. Stevens 1.1 1.2
1.3
1.4 1.5
1.6
1.7
Aanleiding en object van het onderzoek Redenen voor een beursgang 1.2.1 Het verkrijgen van toegang tot de kapitaalmarkt 1.2.2 Strategie 1.2.3 Exit van aandeelhouders De keerzijden van een beursgang 1.3.1 Kosten 1.3.2 Verplichting tot transparantie 1.3.3 Gewijzigde governance-structuur Het verhaal 'achter' de beursgang De betrokken partijen 1.5.1 Verkopende aandeelhouders 1.5.2 Vennootschap 1.5.3 Beleggers 1.5.4 Beurs 1.5.5 Banken 1.5.6 Adviseurs 1.5.7 Toezichthouder Het proces op hoofdlijnen 1.6.1 Voorbereidende fase 1.6.2 Uitvoerende fase 1.6.3 Na de eerste notering Opzet en verantwoording
XXIII 1
1 4 4 6 6 9 10 10 12 12 13 13 14 14 16 17 18 18 19 19 20 22 22
Hoofdstuk 2 De beursvennootschap Prof. mr. H.J. de Kluiver en prof. mr. M. van Olffen
25
2.1 2.2
25 26 26
Inleiding Voorbereidingen op de beursgang 2.2.1 Inleiding
VII
Inhoudsopgave
2.2.2
2.3
2.4
VIII
Omzetting van B.V. naar N.V. en verhandelbaar aandelenkapitaal 2.2.3 Reorganisatie en (groeps)financiering 2.2.4 Het bestuur en het toezicht daarop 2.2.5 Statuten van de vennootschap 2.2.6 Besluiten van de ava 2.2.7 Bezoldigingsbeleid en beloningssysteem 2.2.8 Vereisten aan de website op grond van de Code De organen en de (statutaire) inrichting van een beursvennootschap 2.3.1 Inleiding 2.3.2 Het bestuur 2.3.2.1 Benoeming van bestuurders 2.3.2.2 Taken 2.3.2.3 Aansprakelijkheid 2.3.3 Raad van Commissarissen 2.3.3.1 Benoeming 2.3.3.2 Taken 2.3.3.3 Commissies 2.3.3.4 Aansprakelijkheid 2.3.4 Bezoldiging van bestuurders en commissarissen 2.3.4.1 Bestuur 2.3.4.2 Commissarissen 2.3.5 One tier board of two tier board 2.3.6 Structuurregime 2.3.6.1 Toepassing en onderscheid ten opzichte van het normale regime 2.3.6.2 Toepassing van het structuurregime door Nederlandse beursvennootschappen 2.3.7 Algemene vergadering van aandeelhouders 2.3.7.1 Besluitvorming door de ava 2.3.7.2 Formaliteiten rond de ava 2.3.8 Reglementen 2.3.8.1 Taakverdeling binnen bestuur/raad van commissarissen 2.3.8.2 Wijze van besluitvorming binnen bestuur/raad van commissarissen 2.3.8.3 Insider-tradingreglement 2.3.8.4 Klokkenluidersregeling 2.3.9 Kapitaalstructuur 2.3.9.1 Gewone aandelen 2.3.9.2 Preferente aandelen Beschermingsconstructies 2.4.1 Inleiding
26 27 27 28 28 29 29 30 30 31 31 31 32 33 33 34 34 35 36 36 37 37 40 40 43 44 44 46 48 48 48 48 49 49 49 50 51 51
Inhoudsopgave
2.4.2
2.5
Beschermingsconstructies en motieven voor bescherming 51 2.4.3 Soorten beschermingsconstructies 53 2.4.3.1 Doorlopende beschermingsconstructies 53 2.4.3.2 Ad-hoc-constructies 54 2.4.4 Geoorloofdheid van beschermingsconstructies 56 2.4.4.1 De Code 56 2.4.4.2 Rechtspraak 57 2.4.4.3 Standpunten over beschermingsmaatregelen 59 Openbaarmakingsverplichtingen 60 2.5.1 Inleiding 60 2.5.2 Doorlopende en incidentele transparantieverplichtingen van de vennootschap 61 2.5.2.1 Financiële verslaggeving 61 2.5.2.2 Jaarlijks document 63 2.5.2.3 Koersgevoelige informatie 63 2.5.2.4 Publicatiemechanisme "gereglementeerde informatie" 64 2.5.2.5 Statutenwijziging en andere transparantieverplichtingen 65 2.5.3 Zeggenschap en kapitaalbelang: meldingsplichten van de vennootschap en aandeelhouders 65 2.5.3.1 Melding door de vennootschap als uitgevende instelling 65 2.5.3.2 Melding door aandeelhouders 66 2.5.3.3 Wijze van melden 67 2.5.4 Wijziging in zeggenschap en kapitaalbelang of transacties: meldingsplichten van personen die nauw gelieerd zijn met de vennootschap (inclusief leden van het bestuur en de raad van commissarissen) 67 2.5.4.1 Melding bestuurder en commissaris van belang en wijzigingen 68 2.5.4.2 Melding transacties door management en andere personen die nauw gelieerd zijn met de vennootschap 68 2.5.4.3 Samenloopregels voor meldingen ex art. 5:48, 5:60 en 5:38 Wft 69
Hoofdstuk 3 Europees kaden Prospectusrichtlijn en de relatie met andere Europese richtlijnen Prof. mr. drs. C.M. Grundmann-van de Krol
73
3.1 3.2
73 74
Inleiding Historisch overzicht van het Europese harmonisatieproces
IX
Inhoudsopgave
3.3
3.4
3.5 3.6
3.7
3.8
Prospectusrichtlijn: doelstellingen 76 3.3.1 Richtlijn 80/390/EEG ('Beursprospectus') 77 3.3.2 Richtlijn 89/298/EEG ('Buitenbeursprospectus') 77 3.3.3 Richtlijn 2003/71/EG (beurs- en buitenbeursprospectus) 78 Herziening van Richtlijn 2003/71/EG: twee wijzigingsrichtlijnen 79 3.4.1 Herziening in het kader van de evaluatie 79 3.4.2 Herziening in het kader van een nieuw Europees toezichtkader: rol ESMA 80 3.4.2.1 Status en samenstelling ESMA 81 3.4.2.2 Technische regulerings- en uitvoeringsnormen 81 De Prospectusrichtlijn 2003/71/EG: structuur 82 Reikwijdte van de Prospectusrichtlijn: werkingssfeer en enkele definities 83 3.6.1 Het begrip 'effecten' en onderscheid 'met of zonder aandelenkarakter' 84 3.6.2 Het begrip 'aanbieding van effecten aan het publiek' 86 3.6.3 Het begrip 'gereglementeerde markt' 88 Reikwijdte prospectusplicht: hoofdregel 91 3.7.1 Uitzonderingen ingeval van een aanbieding aan het publiek 91 3.7.1.1 Uitgezonderde categorieën aanbiedingen aan het publiek 92 3.7.1.2 Doorverkoop na een uitgezonderde aanbieding aan het publiek en 'retail cascade' 93 3.7.1.3 Uitgezonderde categorieën effecten 94 3.7.2 Uitzonderingen ingeval van toelating tot de handel op een gereglementeerde markt 96 3.7.3 Geen prospectusplicht maar wel informatieplicht 97 Prospectusplicht: opstellen, goedkeuren en publiceren 98 3.8.1 Opstellen van het prospectus: inhoud, vorm en taal 98 3.8.1.1 Inhoudseisen en uitzonderingen 98 3.8.1.2 Inhoud van de samenvatting: kerngegevens en waarschuwingen 103 3.8.1.3 Aansprakelijkheid voor de inhoud van het prospectus en de samenvatting 105 3.8.1.4 Vorm van het prospectus 107 3.8.1.5 De taal van het prospectus en de samenvatting 108 3.8.2 Goedkeuring van het prospectus 110 3.8.2.1 Bepaling 'lidstaat van herkomst' 111 3.8.2.2 Goedkeuringsprocedure 112 3.8.2.3 Europees paspoort 114
Inhoudsopgave
3.8.3
3.9
3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15
Deponering en publicatie van een goedgekeurd prospectus Aanvulling van het goedgekeurde prospectus en de samenvatting 3.9.1 Aanvulling in verband met definitieve voorwaarden 3.9.2 Aanvulling in verband met nieuwe ontwikkelingen of geconstateerde onjuistheden Geldigheidsduur van het prospectus Regels inzake reclame Bevoegde autoriteiten: bevoegdheden en verplichtingen Relatie Prospectusrichtlijn en Richtlijn Oneerlijke handelspraktijken Het prospectus als middel ter bescherming van beleggers: vragen omtrent de effectiviteit Afsluitende opmerkingen
Hoofdstuk 4 Prospectusplicht (I): primaire markt
115 116 116 117 118 119 119 121 124 129 131
Mr. D.J.R. Lemstra 4.1 4.2
4.3
4.4
Inleiding De wettelijke basis 4.2.1 Art. 5:2 Wft Doen toelaten tot de handel op een 4.2.2 gereglementeerde markt 4.2.3 Aanbieden aan het publiek 4.2.3.1 Definitie van aanbieden 4.2.3.2 Wie zijn de aanbieders bij een beursgang? De vrijstellingen van de prospectusplicht 4.3.1 Inleiding 4.3.2 Gekwalificeerde beleggers 4.3.3 Minder dan 100 personen 4.3.4 Tegenwaarde € 50.000 4.3.5 Totale waarde Intermezzo - Wijzigingswet 4.3.6 4.3.7 Fusie, splitsing en openbaar bod 4.3.8 Werknemers en bestuurders Toelating van minder dan 10% over 4.3.9 de afgelopen 12 maanden 4.3.10 Secundaire notering 4.3.11 Overige vrijstellingen Verantwoordelijkheid 4.4.1 Inleiding 4.4.2 Europese grondslag 4.43 "Tmniementatie" in Nederland
131 132 132 134 136 136 139 141 141 142 143 143 144 145 145 148 150 151 151 152 152 152 153 XI
Inhoudsopgave
4.5 4.6
4.7 4.8
4.4.4 Wie wordt als verantwoordelijk vermeld? 4.4.5 De verklaring Rol van de betrokken advocaten en van de banken bij het prospectus Wijze van publicatie van het prospectus 4.6.1 Relevante regelgeving 4.6.2 Moment van beschikbaarstelling 4.6.3 Wijze van beschikbaarstelling Taal Afsluiting
155 156 157 160 160 160 161 162 163
Hoofdstuk 5 Prospectusplicht (II): inhoudelijke vereisten Mr. T.M. Stevens
165
5.1 5.2 5.3
165 166 167 167 169 170 171 172 173 174 175 181 182 183 183 184 185 186 186 189 189 190 192
5.4 5.5
5.6 5.7
Introductie Functie van het prospectus Hoofdnorm: art. 5(1) Prospectusrichtlijn 5.3.1 Hiërarchie tussen hoofdnorm en uitwerking 5.3.2 Materialiteit 5.3.3 Geen systeem van "integrated disclosure" 5.3.4 Relatie met publicatie van koersgevoelige informatie 5.3.5 Relatie met biedingsbericht 5.3.6 Relatie met jaarrekening 5.3.7 Relatie met marktmanipulatie Rol van de lezer Toepassing van materialiteit in de praktijk 5.5.1 Coopag 5.5.2 Boterenbrood 5.5.3 DAF 5.5.4 Via Net.works 5.5.5 Holland Seaview 5.5.6 Wijs & Van Oostveen 5.5.7 World Online Voorvragen 5.6.1 Toepasselijke bijlagen 5.6.2 Financiële informatie Indeling van het prospectus
Hoofdstuk 6 Rol van de toezichthouder bij een beursgang Prof. mr. R.H. Maatman en mr. E.A. van Walsum
199
6.1 6.2
199
XII
Inleiding Goedkeuringstoets AFM van een prospectus: aard van de beoordeling
200
Inhoudsopgave
6.2.1 6.2.2
6.3
6.4
6.5
6.6
Goedkeuring 200 Wat behelst de goedkeuring? 201 6.2.2.1 Geen toets van juistheid van de informatie opgenomen in het prospectus 202 6.2.2.2 Geen oordeel over de aangeboden of toegelaten effecten 203 6.2.3 Goedkeuring: een oordeel over volledigheid, begrijpelijkheid en consistentie 203 6.2.3.1 Volledigheid 204 6.2.3.2 Begrijpelijkheid 206 6.2.3.3 Consistentie 209 6.2.4 Begrijpelijkheid - Word Online 210 Bepaling bevoegde autoriteit voor goedkeuring van een prospectus 213 6.3.1 Inleiding 213 6.3.2 Hoofdprincipe bepaling lidstaat van herkomst 213 6.3.3 Bepaling lidstaat van herkomst in geval van meerdere uitgevende instellingen in een basisprospectus 215 6.3.4 Bepaling van lidstaat van herkomst bij depositary receipts 216 6.3.5 Overdracht van bevoegdheid tot goedkeuring 217 Goedkeuringstoets door de AFM: termijnen 219 6.4.1 Inleiding 219 6.4.2 Wettelijke termijn voor goedkeuring van een prospectus 220 6.4.3 Wettelijke termijn voor goedkeuring van een supplement 222 Verklaring van goedkeuring prospectus aan andere toezichthouders 222 6.5.1 Inleiding 222 6.5.2 Versturen van een verklaring van goedkeuring 223 6.5.3 Te gebruiken taal bij verklaring 225 6.5.4 Ontvangst van een verklaring 226 6.5.5 Documentatie waarvoor een verklaring kan worden verstuurd 227 6.5.6 Verstrekken van verklaring voor uitgevende instellingen met statutaire zetel in een derde land 228 Afsluiting 229
XIII
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 7 Het due diligence onderzoek: onderzoeksplicht, disculpatie en procedure Mr. J.W. Hoevers 7.1
7.2
7.3
7.4
xrv
231
Inleiding 231 7.1.1 Herkomst 232 7.1.2 Begripsafbakening 233 7.1.3 Toepasselijke regelgeving 236 Ontwikkeling van het kapitaalmarkt due diligence leerstuk in Nederland - Inleiding 238 7.2.1 De eerste periode: wetgeving omtrent prospectusaansprakelijkheid 240 7.2.2 De tweede periode: circulaires van de Vereniging voor de Effectenhandel en de Coop AG zaak 243 7.2.3 De tweede periode: het Reglement Procedure Beursnotering 247 7.2.4 De derde periode: World Online 250 7.2.5 De derde periode: Prospectusrichtlijn en afschaffing van het Reglement Procedure Beursnotering 253 7.2.6 De derde periode: Wet oneerlijke handelspraktijken 255 7.2.7 De toekomst 260 7.2.8 Tussenconclusie 260 Vereiste omvang en diepgang van het onderzoek in het algemeen - Een zoektocht naar concrete(re) richtlijnen 261 7.3.1 De factor: "Zo zou ik het ook gedaan hebben als het mijn eigen geld was geweest" 262 7.3.2 De factor: "De mededeling is afkomstig van een expert" 263 7.3.3 De factor tijdgebrek 264 7.3.4 De factoren: aard van de uitgevende instelling en aard van de effecten 267 7.3.5 De factor: "Maar er staat toch in het prospectus wat de prospectusverordening voorschrijft?" 267 7.3.6 De factoren: "OK, het prospectus mag dan misleidend zijn, maar mijn onderzoek was toch echt 'state-of-the-art'" en "Het probleem was ook met een behoorlijk onderzoek niet te ontdekken geweest" 268 7.3.7 Een voorbeeld van een zaak waarin het onderzoek afdoende werd geoordeeld 270 7.3.8 Tussenconclusie 271 Praktisch gedeelte - Redenen voor het onderzoek 273 7.4.1 Indeling van het onderzoek op hoofdlijnen 274 7.4.2 Engagement letter 276 7.4.3 Kick-off meeting 277
Inhoudsopgave
7.5
7.4.4 Management presentation 7.4.5 Site visit 7.4.6 Boekenonderzoek en document request list 7.4.7 Management interviews 7.4.8 Prospectus, drafting sessions en verificatie 7.4.9 D&O questionnaires 7.4.10 Underwriting agreement 7.4.11 Experts en andere derden 7.4.12 Verslaglegging 7.4.13 Due diligence bring down 7.4.14 De legal opinion Conclusie
279 279 280 282 283 284 285 288 288 289 289 292
Hoofdstuk 8 Het accountants- en financieel onderzoek Drs. M.J.J. Coenen RA
295
8.1 8.2
295 296 296
Inleiding Rol van de externe accountant 8.2.1 Inleiding 8.2.2 Controle van historische financiële informatie over de afgelopen drie jaar 8.2.2.1 De historische financiële informatie van de uitgevende instelling is reeds voorhanden 8.2.2.2 De historische financiële informatie van de uitgevende instelling is nog niet beschikbaar 8.2.2.3 De uitgevende instelling heeft een complexe financiële historie 8.2.3 Beoordeling/review tussentijdse cijfers 8.2.4 Verklaring bij pro-forma financiële informatie 8.2.4.1 Gebruik van niet-aangepaste historische financiële informatie van uitgevende entiteit 8.2.4.2 Pro-forma aanpassingen 8.2.4.3 Consistente grondslagen 8.2.5 Verklaring bij winstprognose of inschatting van de winst 8.2.5.1 Toereikende opstelling 8.2.5.2 Consistente grondslagen 8.2.5.3 Presentatie van de winstverwachting 8.2.5.4 Rapportering 8.2.6 Comfort letter 8.2.6.1 Van toepassing zijnde regelgeving voor accountants 8.2.6.2 Acceptabele en niet acceptabele werkzaamheden
297 297 298 298 302 303 304 305 306 306 308 310 310 311 311 312 313 XV
Inhoudsopgave
8.3
8.4
8.5
8.2.7 Tussenconclusie Financiële due diligence, een accountant als due diligence adviseur 8.3.1 Inleiding 8.3.2 Financieel due diligence onderzoek Working capital statement en rapport 8.4.1 Inleiding 8.4.2 Eisen die aan het working capital statement worden gesteld 8.4.3 Specifieke aandachtspunten bij het working capital statement 8.4.4 De rol van een accountant bij het working capital statement en de aard van zijn werkzaamheden 8.4.5 Tussenconclusie Slotconclusie
315 316 316 316 318 318 319 321 322 325 325
Hoofdstuk 9 De rol van de begeleidende banken Mr. B. Bierens en mr. drs. P. Zijp
327
9.1 9.2
327 327 328 329 330 330 331 331
9.3
9.4
XVI
Inleiding Een introductie: taakverdeling en gevolgtijdelijkheid 9.2.1 Taakverdeling tussen begeleidende banken 9.2.2 Gevolgtijdelijkheid van werkzaamheden 9.2.2.1 Precontractuele fase 9.2.2.2 Mandaat 9.2.2.3 Voorwaarden voor underwriting 9.2.2.4 Vorming syndicaat 9.2.2.5 Inschrijving, vaststellen introductieprijs, underwriting 9.2.2.6 Eerste verhandeling en koersstabilisatie Advisering over een beursgang ('corporate advisory') 9.3.1 Verplichtingen jegens de vennootschap: het mandaat 9.3.1.1 Juridische kwalificatie 9.3.1.2 Enkele gebruikelijke bepalingen 9.3.1.3 Belangrijkste werkzaamheden 9.3.2 Verplichtingen jegens (potentiële) beleggers: gronden voor aansprakelijkheid 9.3.2.1 Prospectusaansprakelijkheid 9.3.2.2 Schending zorgplicht Verlenen van een plaatsingsgarantie ('underwriting') 9.4.1 Wat is underwriting? 9.4.2 Vormen van underwriting 9.4.2.1 Guichet-emissie 9.4.2.2 Inspanning tot plaatsing Cbest efforts')
332 332 333 333 333 335 336 339 340 342 344 344 344 344 345
Inhoudsopgave
9.5
9.6
9.7
9.8
9.4.2.3 Overgenomen emissie 345 9.4.2.4 Gegarandeerde emissie 346 9.4.3 Kernbepalingen uit de underwriting agreement 346 9.4.3.1 Plaatsingsgarantie 348 9.4.3.2 Vergoeding 349 9.4.3.3 Lock-up 349 9.4.3.4 Verhouding tussen uitgevende vennootschap en verkopende aandeelhouder 351 9.4.3.5 Garanties en vrijwaring 352 9.4.3.6 Beëindiging of market ouf-clausule 354 9.4.4 Agreement among Underwriters 355 Beleggingsaanbevelingen ('investment research') 356 9.5.1 Algemeen 356 9.5.2 Juridisch kader 357 9.5.3 Analistenrapporten in het kader van een beursgang 360 Noterings- en betaalkantoor ('listing and paying agent') 361 9.6.1 Gereglementeerde markt 362 9.6.1.1 Juridisch kader 362 9.6.1.2 Listing agent 362 9.6.1.3 Paying agent 363 9.6.1.4 Doorlopende informatieverplichtingen 363 9.6.2 Multilaterale handelsfaciliteit 364 9.6.2.1 Juridisch kader 364 9.6.2.2 Sponsor 364 9.6.2.3 Paying agent 365 Distributie ('sales') 366 9.7.1 Gekwalificeerde, professionele en niet-professionele beleggers 366 9.7.2 Plaatsing bij professionele beleggers 367 9.7.3 Plaatsing bij niet-professionele beleggers 367 Tot besluit 369
Hoofdstuk 10 NYSE Euronext Amsterdam vereisten Mr. O.S. Elsenga
371
10.1 Inleiding 10.1.1 Geschiedenis van de Amsterdamse aandelenbeurs in een notendop 10.1.2 Toezicht door en op NYSE Euronext Amsterdam en beperking zelfregulering 10.1.3 Kwaliteitscontrole 10.2 De vereisten voor (aanvraag tot) notering 10.2.1 Rule Book 10.2.2 Geharmoniseerde aanvraag
371 373 374 377 379 380 381 XVII
Inhoudsopgave
10.2.3 Aanvraag en beslissing 10.2.4 Algemene noteringsvereisten 10.2.5 Aanvullende noteringsvereisten voor effecten 10.2.6 Gronden om toelating te weigeren 10.2.7 Listing Agent 10.2.8 Paying agent 10.2.9 As-If- and -When-Issued/Delivered 10.2.10 Optienotering 10.3 HFC Initiatief 10.3.1 HFC Fast Track to Liquidity: IPO Roadmap to the Netherlands 10.3.2 Knelpunten en verbeteringen in het IPO-proces 10.3.3 Tot slot
383 384 385 386 386 388 389 391 391
Hoofdstuk 11 Informatievoorziening buiten het prospectus Mr. W.J. Horsten
399
11.1 Inleiding 11.1.1 Publiciteit 11.1.2 Research 11.2 Publiciteit 11.2.1 Wettelijke achtergrond 11.2.2 Publicity guidelines 11.2.3 Redenen voor de publicity guidelines 11.2.4 Doelen van de publicity guidelines 11.2.5 Informatie die onder de publicity guidelines valt 11.2.6 Controle op naleving van de publicity guidelines 11.2.7 Enkele bepalingen van de publicity guidelines 11.2.8 Toetsing van informatie 11.3 Research 11.3.1 Wettelijke achtergrond 11.3.2 Research guidelines - algemeen 11.3.3 Doel van de research guidelines 11.3.4 Kernbepalingen van de research guidelines 11.4 Conclusie
399 400 402 402 402 406 407 409 409 410 411 413 414 414 419 421 422 424
Hoofdstuk 12 Inschrijving, bookbuilding en toewijzing
425
392 393 397
Mr. R.P.E. Barbas en mr. E. Nieuwland
12.1 Inleiding 12.2 Methoden om de introductieprijs vast te stellen 12.2.1 Fixed price 12.2.2 Auction 12.2.3 Bookbuilding 12.2.4 De methoden vergeleken XVIII
425 426 426 427 427 429
Inhoudsopgave
12.3 Bookbuilding nader beschouwd 12.3.1 Inschrijving 12.3.2 Vaststellen introductieprijs ('pricing') 12.3.3 Toewijzing 12.4 Inschrijving: enkele juridische aspecten 12.4.1 Relatie tot prospectusvereiste (art. 5:2 en art. 5:18 Wft) 12.4.2 Effectenrecht (art. 5:1 onder a Wft) versus civiel recht (art. 6:217 BW) 12.4.3 Herroeping door belegger 12.4.4 Intrekking door uitgevende instelling 12.4.5 Wijziging van de 'price range' 12.5 De allocatie: enkele juridische aspecten 12.5.1 Toewijzingscriteria vermeld in het prospectus 12.5.2 Systematische allocatie 12.5.3 Discretie van de begeleidende bank 12.6 Afsluitende opmerkingen Hoofdstuk 13 Uitgifte van effecten: toelating tot girale afwikkeling Prof. mr. W.A.K. Rank en mr. J.S. Polderman 13.1 Inleiding 13.2 Euroclear Nederland 13.2.1 Euroclear Nederland als centraal instituut in de zin van de Wge 13.2.2 Euroclear Nederland als ESES CSD 13.3 De toelatingsvereisten 13.3.1 ESES Referentie CSD 13.3.2 Euroclear Nederland Agenten 13.3.3 Effect 13.3.4 Onderlinge verwisselbaarheid 13.3.5 Overdraagbaarheid 13.3.6 ISIN-code 13.3.7 Overige toelatingsvereisten 13.4 De toelatingsprocedure 13.5 Inbreng van effecten in het girale systeem 13.6 De statuten van de beursgaande vennootschap 13.7 Conclusie
429 429 431 432 433 433 434 436 440 440 442 443 443 444 447 449 449 451 451 452 453 453 455 456 459 460 464 465 467 469 472 474
XIX
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 14 Verkrijging van aandelen bij een beursgang door retailbeleggers Mr. C.W.M. Lieverse
475
14.1 Inleiding 14.2 Nadere inleiding 14.2.1 Een beschrijving van de context 14.2.2 De betrokken partijen 14.3 Verkrijging van aandelen door middel van inschrijving 14.3.1 Betrokken partijen en juridische verhoudingen 14.3.2 Informatie in het prospectus over de inschrijving 14.3.3 Informatie in het prospectus over de toewijzing 14.3.4 Informatie in het prospectus over de uitgifteprijs 14.3.5 Inschrijving, toewijzing en prijsbepaling: praktijkperikelen 14.3.6 Aansprakelijkheid van de uitgevende instelling en de syndicaatsleden (anders dan in verband met inschrijving, toewijzing of prijsbepaling) 14.4 Verkrijging van aandelen door retailbeleggers in de secundaire markt 14.4.1 Inleggen van kooporders bij een beursgang: algemeen 14.4.2 Effectendienstverlening bij een beursgang: algemeen 14.4.3 Execution only dienstverlening 14.4.4 Adviesrelaties en vermogensbeheer 14.4.5 Uitwerking van de execution only dienstverlening bij een beursgang 14.4.6 Overige claims en klachten terzake van effectendienstverlening bij een beursgang 14.5 Samenvatting en afsluiting
475 476 476 477 477 477 479 481 483
Hoofdstuk 15 Eerste verhandeling en koersstabilisatie Prof. mr. D.R. Doorenbos
507
15.1 Inleiding 15.1.1 Streven naar evenwichtige prijsvorming 15.1.2 Juridische inkadering van stabilisatie-activiteiten 15.2 Stabilisatie in de zin van Verordening nr 2273/2003 15.2.1 Definitie en reikwijdte 15.2.2 Aanvullende stabilisatie 15.3 Voorwaarden voor stabilisatie 15.3.1 Gelimiteerde periode 15.3.2 Openbaarmaking 15.3.3 Meldingsplicht
507 507 508 510 510 512 513 513 513 514
XX
485 486 489 489 491 491 496 497 504 505
Inhoudsopgave
15.4
15.5 15.6
15.7
15.3.4 Registratie 514 15.3.5 Coördinatie 515 15.3.6 Prijsvoorwaarde 515 Voorwaarden voor aanvullende stabilisatie 516 15.4.1 Overinschrijving 517 15.4.2 Greenshoe-optie 517 15.4.3 Reverse greenshoe-optie en refreshing the greenshoe 519 Lock-up-regelingen 519 Gebruik van voorwetenschap 520 15.6.1 Geoorloofd gebruik 520 15.6.2 Opmerking over de vervallen uitzonderingsbepaling inzake "underwriting" 521 Conclusie 522
Hoofdstuk 16 Aansprakelijkheid Mr. B.J. de Jong
523
16.1 Inleiding 16.2 Aansprakelijkheid voor misleidende mededelingen in het prospectus 16.2.1 Wettelijke grondslagen voor aansprakelijkheid 16.2.2 De regeling inzake misleidende reclame 16.2.2.1 Inleiding 16.2.2.2 Wie is 'openbaarmaker' in de zin van art. 6:194? 16.2.2.3 Wanneer is een prospectus misleidend? 16.2.2.4 Omkering van de bewijslast 16.2.3 De Wet oneerlijke handelspraktijken 16.2.3.1 Inleiding 16.2.3.2 Definities en toepasbaarheid op de beleggingspraktijk 16.2.3.3 Wanneer is een onjuist of onvolledig prospectus een misleidende handelspraktijk? 16.2.3.4 Omkering van de bewijslast 16.2.4 Overige aansprakelijkheidsgronden 16.3 Aansprakelijkheid voor (misleidende) mededelingen buiten het prospectus 16.3.1 Inleiding 16.3.2 Aansprakelijkheid uitgevende instelling voor eigen mededelingen op grond van de regelingen inzake misleidende reclame en oneerlijke handelspraktijken
523 525 525 526 526 527 528 534 536 536 537 539 543 545 547 547
547
XXI
Inhoudsopgave
16.3.3
Aansprakelijkheid uitgevende instelling voor eigen mededelingen op grond van algemeen onrechtmatigedaadsrecht 16.3.4 Aansprakelijkheid uitgevende instelling voor berichtgeving door derden 16.3.5 Aansprakelijkheid van banken voor mededelingen buiten het prospectus 16.3.6 Aansprakelijkheid overige betrokkenen 16.4 Aansprakelijkheid van banken voor koersmanipulatie 16.5 De rechtens vergoedbare schade 16.5.1 Inleiding 16.5.2 Condicio sine qua non-verband 16.5.3 Juridisch causaal verband; afgaan op de misleidende mededeling 16.5.4 Schadebegroting 16.5.5 De peildatum 16.5.6 Juridisch causaal verband; de omvang van de toerekenbare schade 16.5.7 Het bewijs van causaal verband en schade 16.5.7.1 Werkelijke prijslijn en hypothetische prijslijn 16.5.7.2 Het bewijs van het condicio sine qua non-verband 16.5.7.3 Het bewijs van de schadeomvang 16.6 Collectieve afwikkeling van beleggingsschade 16.6.1 Inleiding 16.6.2 Collectieve actie 16.6.2.1 Kern van de regeling 16.6.2.2 Gelijksoortigheid van belangen 16.6.2.3 Werking van de uitspraak ten opzichte van derden 16.6.3 Verbindendverklaring schikking 16.7 Contractuele aansprakelijkheid 16.8 Tot besluit
548 549 552 556 556 560 560 562 566 568 571 571 573 573 574 578 579 579 580 580 581 583 584 586 591
Registers Wetsartikelenregister
593
Trefwoordenregister
605
XXII
