Halt.
INHOUD 1
VOORWOORD
I
LANDELIJKE O N T W I K K E L I N G E N
2
1.1
Stijging verwijzingen met 6,5%
1.2
Doorontwikkelen methodiek Halt-straf
2
1.3
Lessen gericht op gedragsbeïnvloeding
3
1.4
Project Veilige Publieke Taak leidt tot landelijke borging
3
2 ONTWIKKELINGEN
HALT R O T T E R D A M - R I J N M O N D
4
2.2
Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen (LIJ)
4
Stijging verwijzingen met 5,6%
5
3.2
Halt-straf
5
3.3
Halt-straf schoolverzuim
5
3.4
Halt straf alcohol
5
5.1
modellen) Opmaak Lumen, Rotterdam
5
3.1
5 ORGANISATIE
Fotografie Halt (de jongeren op de foto's zijn
4
ZSM/Halt plus
4 VOORLICHTING
Redactie Halt
2
2.1
3 REPRESSIE
Colofon
,
Bestuur
6 7 7
5.2
Werkgebied
7
5.3
Eén landelijke Halt-organisatie in 2013
7
VOORWOORD In 2012 hebben we de basis voor een efficiënte organisatie met extra slagkracht gelegd. In dit jaarbericht blikken we terug op het jaar 2012. Dat start met de landelijke hoogtepunten om vervolgens in te gaan op de regionale en lokale ontwikkelingen. Ik wens u veel leesplezier.
BETROKKEN B I J JEUGD EN V E I L I G H E I D
SAMEN STERK
Alles wat Halt doet, staat in het teken van jeugd en veiligheid.
Halt biedt maatwerk voor lokale vragen op het gebied van
Samen met partners, maken wij de samenleving veiliger,
jeugd en veiligheid. Dat staat of valt bij samenwerking.
socialer en leefbaarder. Door het gedrag van jongeren te
Ik dank onze partners voor het vertrouwen. De ministeries, het
beïnvloeden op het moment dat dit nog beïnvloedbaar is.
ministerie van Veiligheid en Justitie in het bijzonder, met wie
Door crimineel gedrag in de kiem te smoren en te voorkomen
we veelvuldig contact hebben gehad om te komen tot een
dat het van kwaad tot erger gaat. En door de jongere bewust
nog effectievere aanpak van jeugdcriminaliteit en efficiëntere
te maken van zijn gedrag.
organisatie. Gemeenten, met wie we samenwerken op het gebied van lokale integrale veiligheid. En alle partners in
6,50/o MEER VERWIJZINGEN NAAR HfiLT
de strafketen, zorg en onderwijs. Ik kijk uit naar verdere
Ik ben trots op onze medewerkers die hard hebben gewerkt om
samenwerking in de toekomst.
het grote aantal Halt-straffen en voorlichtingen uit te voeren, en die ervoor hebben gezorgd dat Halt en andere partners in de
Namens de medewerkers van Halt,
jeugdstrafketen elkaar weten te vinden. Mede hierdoor hebben we 6,5% meer verwijzingen gekregen in 2012.
Arina Kruithof Directeur-bestuurder
LANDELIJKE SLAGKRACHT, LOKAAL M A A T W E R K
Ik dank de bestuursleden van de voormalige Halt-organisaties voor hun inzet en betrokkenheid bij Halt. Het afgelopen jaar stond in het teken van het voorbereiden van de transitie naar een landelijke organisatie. Er is hard gewerkt om een solide organisatie neer te zetten. 2013 is het jaar waarin Halt één landelijke organisatie is. De kerntaak van Halt blijft ongewijzigd: wij richten ons op het voorkomen, bestrijden en bestraffen van jeugdcriminaliteit. Ook in de landelijke organisatie is lokaal maatwerk het uitgangspunt. Halt behoudt vestigingen door het hele land en in elke politieregio. Lokale partners als gemeenten, politie, scholen, veiligheidshuizen en centra voor jeugd en gezin kunnen bij Halt terecht voor lokale oplossingen voor lokale problemen. Wat daaraan wordt toegevoegd, is landelijke slagkracht en een doelmatiger bedrijfsvoering. Kennis en expertise komt meer samen en wordt bovenregionaal gedeeld.
Halt
i
LANDELIJKE ONTWIKKELINGEN Hier vindt u de belangrijkste ontwikkelingen op landelijk niveau. Omdat Halt met dit jaarbericht verantwoording aflegt over 2012, verschijnen er verschillende jaarberichten waarin wordt teruggeblikt op de regionale resultaten.
i.i
S T I J G I N G V E R W I J Z I N G E N MET
6,5%
Voor het eerst in jaren is een stijging van het aantal verwijzingen
ZSM staat voor Zo Snel, Slim, Selectief, Simpel, Samen
te zien, met 6,5% naar 17.606. Dit is een gevolg van een
en Samenlevingsgericht Mogelijk. Middels ZSM pakt Halt
goede samenwerking in de jeugdstrafketen. Zo is in de
- in samenwerking met politie, Openbaar Ministerie (OM)
landelijke ketenwerkgroep ZSM-jeugd afgesproken dat de
en andere partners in de strafketen - veelvoorkomende
jeugdofficier op basis van zijn discretionaire bevoegdheid
jeugdcriminaliteit daadkrachtig, passend en efficiënt aan.
zaken vaker naar Halt verwijst. Ook heeft Halt geïnvesteerd in
Na aanhouding van de verdachte wordt zo spoedig mogelijk
contacten met de politie, bijvoorbeeld door het inzetten van
besloten over een passende straf. Doel is om te komen tot
social media en door fysieke aanwezigheid in Veiligheidshuizen
betekenisvolle interventie waarbij recht wordt gedaan aan
en op politiebureaus. Tot slot is de stijging in verwijzingen te
de positie van het slachtoffer en waarbij de omgeving ziet
danken aan de goede samenwerking vanuit leerplicht. In 2012
dat de dader snel en kordaat wordt aangepakt. De Halt-
zijn 2.922 jongeren voor een overtreding van de Leerplichtwet
straf is één van deze interventies. Juist het leereffect maakt
naar Halt gestuurd.
de interventie van Halt betekenisvol. Zo moet een jongere tijdens de Halt-straf excuus aanbieden aan het slachtoffer,
Tijdens de straf richten wij ons niet alleen op de jongeren
de eventuele schade vergoeden en leeropdrachten maken.
zelf, maar ook op hun ouders. Ouders zijn in bijna 9 3 % van
Door het betrekken van ouders, zorgen we ervoor dat ook
de gevallen bij (een van) de gesprekken aanwezig geweest.
ouders hun verantwoordelijkheid nemen voor het gedrag van
Tijdens de straf spreken wij, waar nodig, ouders aan op hun rol
hun kind.
als opvoeder en primair verantwoordelijke en leren wij hen hoe zij hun kinderen daarin kunnen ondersteunen. De straf heeft ook een belangrijke signaleringsfunctie; daar waar extra zorg
1.2
nodig is voor de jongere of het gezin, kan Halt verwijzen naar
Alweer 30 jaar geleden ontstond in Nederland de Halt-
bureau jeugdzorg of een andere hulpverleningsinstantie.
afdoening voor jongeren van 12 tot 18 jaar die licht crimineel
DOORONTWIKKELEN M E T H O D I E K HALT-STRAF
gedrag hadden vertoond. Deze straf is in de loop der jaren meer en meer gericht op het leereffect. Afgelopen jaar is de methodiek geactualiseerd. Alle innovaties die de laatste jaren hebben plaatsgevonden zijn toegevoegd en doorgevoerd in werkprocesbeschrijvingen, zoals de straf voor schoolverzuim en de nieuwe leeropdrachten. Deze actualisatie leidt tot meer uniformiteit en minder overhead. Eind 2012 heeft een procesevaluatie plaatsgevonden om te beoordelen in hoeverre de Halt-straf wordt uitgevoerd zoals in de methodiek beschreven. Deze evaluatie vindt plaats in opdracht van het ministerie van Veiligheid en Justitie, Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatie Centrum. De resultaten van het onderzoek worden in het voorjaar van 2013 gepubliceerd.
i.3
LESSEN G E R I C H T OP G E D R A G S B E Ï N V L O E D I N G
i.4
PROJECT V E I L I G E PUBLIEKE T A A K L E I D T TOT
Aanvullend op het bestraffen van jeugdcriminaliteit, werkt Halt
LANDELIJKE B O R G I N G
ook aan het voorkomen van grensoverschrijdend gedrag.
Sinds 2011 levert Halt een bijdrage aan het komen tot meer
W e werken preventief aan het bewustmaken van jongeren
respect voor en minder agressie tegen de publieke taak.
over eigen verantwoordelijkheid voor het gedrag en het maken
Dit doen wij in opdracht van het programma 'Veilige
van keuzes hierin. Eén van de methodes is voorlichtingslessen
Publieke Taak' van het ministerie van Binnenlandse Zaken
op scholen. Deze lessen betreffen onder meer digipesten,
en Koninkrijksrelaties. In schooljaar 2011-201 2 heeft Halt
groepsdruk en de (gevolgen van) crimineel gedrag.
in de regio's Zuid-West Nederland en Kennemerland een pilot uitgevoerd op en met scholen om jongeren, ouders en
Halt is continu bezig met het evalueren en verbeteren van haar
schoolpersoneel bewust te maken van de rol van de publieke
methodische basis. Ook de lessen en de effecten hiervan zijn
taak. Wegens het succes van de pilot hebben Halt, het
onder de loep genomen. Op basis van alle inzichten is de
ministerie en scholen afgesproken om VPT structureel te
lesmethodiek 'Je Hebt Een Keuze' ontwikkeld. Deze methodiek
borgen. Halt neemt de les en de ouderbijeenkomst op in haar
is meer dan voorheen gericht op gedragsbeïnvloeding.
lespakket voor scholen. Vanaf 2013 kunnen scholen in heel
De Halt-medewerker begeleidt de leerlingen in het proces
Nederland lessen en ouderbijeenkomsten Veilige Publieke Taak
van meningsvorming: leerlingen krijgen de mogelijkheid om
aanvragen.
zelf te overdenken, te ervaren en een mening te vormen over de verschillende thema's. Naast gedragsbeïnvloeding,
Naast deze preventieve aanpak, heeft Halt de positie om
is de aanpak gericht op samenwerking met de school door
(lichte) delicten tegen de publieke taak te bestraffen. In de
bijvoorbeeld het inzetten van voorbereidingsopdrachten.
pilotfase heeft dit geleid tot leerzame ervaringen bij zowel
Alle Halt-medewerkers zijn in 201 2 geschoold in de verbeterde
jongeren en ouders. Werknemers met een publieke taak
lesmethodiek.
waarderen de manier waarop Halt herstelrecht inzet tijdens de straf. Daarom zal Halt in 2013 ook de Halt-straf VPT borgen door de communicatie hierover met partners te intensiveren en herstelrecht te implementeren.
2
ONTWIKKELINGEN HALT R O T T E R D A M RIJNMOND Hier vindt u de belangrijkste ontwikkelingen in de regio Rotterdam-Rijnmond. In dit deel van het jaarbericht legt Halt verantwoording af over de resultaten van Halt Rotterdam-Rijnmond.
Halt Rotterdam-Rijnmond is in 2012 betrokken geweest bij diverse ontwikkelingen in de keten zoals bij ZSM/Halt plus en de Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen (LIJ). 2.1
ZSM/HALT PLUS
In het arrondissement Rotterdam worden ZSM-zaken Halt plus zaken genoemd, in het laatste kwartaal van 2011 is Halt RR in samenwerking met het OM gestart met het afdoen van Halt plus zaken. In 2012 heeft Halt RR de straf van Halt plus zaken gecontinueerd. Het aantal Halt plus zaken was 5 1 . Met de landelijke uitrol in 2013 is de benaming Halt plus gewijzigd in: Discretionaire Bevoegdheid Openbaar Ministerie (DBOM). Daarnaast heeft Halt Rotterdam Rijnmond, in voorbereiding op de landelijke uitrol van de DBOM, regelmatig kennis en ervaring uitgewisseld met andere Halt-organisaties. 2.2
LANDELIJK
INSTRUMENTARIUM
JEUCDSTRAFRECHTKETEN
(LIJ)
Het LIJ bestaat uit een aantal samenhangende instrumenten die door de gehele jeugdstrafrechtketen worden gebruikt voor screening en risicotaxatie. Politie, Halt, Raad voor de Kinderbescherming, Jeugd Reclassering en de Justitiële Jeugdinrichtingen vormen samen de LU-keten. In 2011 heeft Halt Rotterdam Rijnmond het Halt Signaleringsinstrument (SI) geïmplementeerd. Dit signaleringsinstrument is een schakel uit de LU-keten en verschaft de Halt-medewerker informatie op twee gebieden, namelijk op recidiverisico en op psychosociale problemen. De Halt-medewerker neemt bij iedere verwijzing dit signaleringsinstrument af tijdens het startgesprek. In 2012 is de inhoud van het Halt-Signaleringsinstrument geëvalueerd en waar nodig aangepast.
REPRESSIE 3.1
S T I J G I N G V E R W I J Z I N G E N HET
Tijdens de Halt-straf confronteert Halt de jongere met zijn
S,&O/0
In 2012 is het aantal Halt-straffen met 100 zaken gestegen.
gedrag en de gevolgen daarvan. De jongere heeft drie
Deze stijging wordt veroorzaakt door het forse aantal
gesprekken bij Halt, krijgt een relevante leeropdracht en/of
verwijzingen door leerplicht.
werkopdracht, biedt het slachtoffer excuus aan en vergoedt de eventuele schade. Halt betrekt de ouders bij de straf en spreekt hen aan hun verantwoordelijkheden. Zij vervullen een
Aantal Halt-straffen per gemeente in 2011 en 2012
voorbeeldrol en kennen hun kind als geen ander. 2011
2012
Albrandswaard
36
25
Het aantal verwijzingen vanuit leerplicht is in 2012 met 50 %
Barendrecht
64
53
gestegen ten opzichte van 2 0 1 1 . Deze stijging is het gevolg
Bernisse
20
16
van verbeterde afspraken met het OM, de politie, de scholen
Brielle
23
5
Capelle aan den Ijssel
50
68
Driksland
10
1
Sinds februari 2012 vindt maandelijks overleg plaats met
5
4
de teamleider van leerplicht Rotterdam, waarin het aantal
3.3
Goedereede
HALT-STRAF
SCHOOLVERZUIM
en de leerplichtambtenaren. Tevens is de samenwerking met leerplicht geïntensiveerd.
Hellevoetsluis
55
45
verwijzingen, de doorlooptijden en de kwaliteit wordt
Krimpen aan den Ijssel
43
50
gemonitord. Daarnaast geven Halt-medewerkers periodiek
Lansingerland
69
39
voorlichting over de vernieuwde Halt-straf schoolverzuim.
Maassluis
40
31
Vanaf september 2012 is wekelijks, op de woensdag, een
Middelharnis
18
23
leerplichtambtenaar van Rotterdam op de locatie van Halt
Oostflakkee
8
12
Rotterdam-Rijnmond werkzaam.
Ridderkerk
23
29
Rotterdam
968
1207
Schiedam
Aantal straffen schoolverzuim
142
114
Spijkenisse
91
90
2011
376
Vlaardingen
129
81
2012
561
9
10
1803
1903
Westvoorne
3.4
Totaal
H A L T S T R A F ALCOHOL
Het afgelopen jaar heeft Halt Rotterdam-Rijnmond geen passende Halt-straf alcohol kunnen bieden aan jongeren die naar Halt zijn verwezen op grond van een alcohol gerelateerd
3.2
HALT-STRAF
delict.
De term Halt-straf staat voor een alternatieve straf voor straf-
Bouman GGZ die de voorlichting verzorgde voor jongeren en
rechtelijk minderjarigen. Jongeren in de leeftijd van 12 tot
ouders was wegens subsidie-korting genoodzaakt hiermee te
18 jaar kunnen na het plegen van bepaalde delicten naar Halt
stoppen. Halt Rotterdam-Rijnmond heeft hierop verkennende
worden verwezen.
gesprekken gevoerd met de GGD Rotterdam-Rijnmond en
Halt biedt jongeren de kans om hun strafbare gedrag recht
Bouman GGZ. Deze gesprekken hebben geleid tot een Halt-
te zetten zonder dat dit langdurige gevolgen heeft. Als een
straf alcohol die als pilot wordt uitgevoerd. In februari 2013
jongere de Halt-straf naar behoren afrondt, komt hij niet in
wordt in samenwerking met Bouman GGZ de pilot gestart,
aanraking met het Openbaar Ministerie en voorkomt de kans
waarbij in het reguliere startgesprek de Halt-medewerker een
op een justitiële aantekening.
screeningslijst van Bouman GGZ afneemt. Wanneer de score van de screeningslijst uitwijst dat een doorverwijzing naar Bouman GGZ (Youz) nodig is zal het gesprek bij Bouman G G Z (Youz) een verplicht onderdeel uitmaken van de Halt-straf
Jaarlijks verzorgt Halt Rotterdam-Rijnmond voorlichtingslessen
Daarnaast zijn in de maand december de voorlichtingslessen
voor het primair (PO) en voortgezet onderwijs (VO).
vuurwerk uitgevoerd en zijn posters en brochures over vuurwerk aan de scholen en ketenpartners uitgereikt.
Ook in het schooljaar 2011-2012 zijn de Halt-medewerkers volop bezig geweest met het verzorgen van voorlichtingslessen op scholen in de regio. Aantal voorlichtingslessen per gemeente in schooljaar 2011-2012 Primair onderwijs Albrandswaard
30
Barendrecht
52
Bernisse
8
Brielle
7
Capelle aan den IJssel
Voortgezet onderwijs
Totaal 30
34
86
6
13
8
21
21
Driksland
4
4
Goedereede
7
Hellevoetsluis
7
15
11 6
26
Krimpen aan den IJssel
15
Lansingerland
35
35
Maassluis
25
31
Middelhamis
11
11
Oostflakkee
6
Ridderkerk
50
21
6 96
146
Rotterdam
353
61
Schiedam
31
32
Spijkenisse
42
16
414 63 58
Vlaardingen
48
64
112
Westvoorne
10
Totaal
770
10 332
1102
5 5.1
ORGANISATIE
BESTUUR
Halt Rotterdam-Rijnmond was tot eind 2012 een gemeenschappelijk regeling. Het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling werd gevormd door de burgemeesters van de 19 regiogemeenten. Het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling bestaat uit de volgende leden: o Mevrouw P. J. Bouvy-Koene, voorzitterBurgemeester van de gemeente Bemisse o De heer H. de Jonge, Wethouder Onderwijs, Jeugd en Gezin van de gemeente Rotterdam o De heer T.PJ Bruinsma, Burgemeester van de gemeente Vlaardingen 5.2
5.3
WERKGEBIED
EÉN LANDELIJKE HALT-ORG ANISATIE I N 2 0 1 3
Met ingang van 1 januari 2013 hebben Halt RR en de 16 andere Halt-organisaties in het land hun krachten gebundeld in één landelijke organisatie: Halt. In 2012 zijn voorbereidingen getroffen om deze overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen. Halt RR vormt in 2013 samen met Halt Hollands Midden, Halt Haaglanden en Halt Zuid-Holland Zuid, cluster West dat de politieregio Den Haag en politieregio Rotterdam beslaat.
DELICTEN HALT-WAARDIGE
DELICTEN
Artikel
Omschrijving
141 lid 1 Sr
openlijk geweld tegen goederen
142 lid 2 Sr
misbruik maken van alarmnummers
310 Sr
(winkel)diefstal en poging tot
311 lid 1 onder 4e Sr
(winkel)diefstal in vereniging en poging tot
321 Sr
verduistering en poging tot
326 Sr
oplichting, bijvoorbeeld verwisselen van prijskaartjes
350 Sr
vernieling en graffiti
416/417bisSr
heling
424 Sr
baldadigheid
453 Sr
openbare dronkenschap
461 Sr
zich bevinden op verboden terrein
1.2.2/1.2.4/ 2.3.6 Vuurwerkbesluit
vuurwerkdelicten, waaronder: bezit van illegaal vuurwerk en afsteken van vuurwerk buiten de toegestane tijd
APV's
baldadigheid alcohol verdovende middelen brandstichting overlastgevend gedrag
2, lid 3 en 4c Leerplichtwet
schoolverzuim
72/73 Wet personenvervoer
verstoren van de orde in het openbaar vervoer
NIET HALT-WAARDIGE
DELICTEN
Jongeren kunnen, uitsluitend met toestemming van de officier van justitie, naar Halt worden verwezen voor een delict dat niet is opgenomen in het Besluit Aanwijzing Halt-feiten maar vergelijkbaar is. In de praktijk gaat het hierbij met name om overtreding van: o Milieuwet- en regelgeving o
Wegenverkeerswet
o Artikel 300/301 Sr: (eenvoudige) mishandeling o
Opiumwet
o Wet Wapens en munitie o Artikel 267, lid 2 Wetb van Sr / beledigen ambtenaar in functie o Diverse APV-bepalingen
