Haloframe Informatie voor patiënten
In overleg met uw behandelend arts is besloten om uw beschadigde nekwervels door middel van een haloframe te laten vastgroeien. U krijgt dit haloframe omdat u een instabiel nekwervelletsel heeft of een bepaalde operatie aan de nekwervels heeft gehad. Het haloframe houdt uw nekwervels op de juiste plaats vast en zo wordt het genezingsproces bevorderd.
In deze brochure vindt u informatie over de behandeling en vindt u praktische tips over de verzorging en omgang met het haloframe.
Het haloframe Het haloframe bestaat uit: •
Een ring (de halokroon) die met pennen op uw hoofd vastgezet wordt.
•
Een kunststof halovest met zachte bekleding aan de huidzijde.
•
Vier stangen om de halokroon en het vest aan elkaar vast te maken.
Het haloframe is een vest dat past op uw bovenlichaam (zie afbeelding). Door middel van stangen is het vest bevestigd op een ring rond het hoofd. Deze ring is met vier pennen op uw hoofd bevestigd. Gemiddeld dragen patiënten dit frame drie maanden lang.
sleutel
-1-
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
Let op: Draag de sleutel van het vest altijd bij u, op het vest, zodat dit in geval van nood direct losgemaakt kan worden.
Tractiebehandeling Na een ongeval is het soms noodzakelijk om enige tijd met een gewicht aan de halokroon bevestigd in bed te liggen voordat het frame kan worden aangemeten. Dit heet een tractiebehandeling. Deze tractiebehandeling moet ervoor zorgen dat de wervels weer in een goede lijn komen te staan. Ook kan dan de zwelling, veroorzaakt door het ongeval, afnemen.
De pennen De pennen zijn met een bepaalde spanning op uw schedel geschroefd. Het is zeer belangrijk dat deze spanning niet te laag wordt. Dan kunnen een of meerdere pennen namelijk gaan schuiven. Door dit schuiven kan een infectie van een pengat ontstaan. Daarom zal de gipsverbandmeester de spanning van de pennen regelmatig controleren.
Het vest Het halovest wordt door de arts en gipsverbandmeester aangemeten. U wordt hierbij gedraaid van rug naar zij of buik zodat de voor- en achterkant van het vest aangelegd kunnen worden. Hierna worden de vier stangen aan de halokroon vastgezet. Na het aanleggen wordt er een röntgenfoto gemaakt om de stand van de wervels te controleren. Eventueel wordt de stand aangepast. Dit is geen prettig gevoel, maar doet geen pijn.
Het vest met vachten hoort strak te zitten, maar mag niet knellen. Maak het vest zelf niet losser of strakker. Tijdens de controle kan de gipsverbandmeester dit voor u doen.
De behandelperiode In het ziekenhuis Tijdens uw opname in het ziekenhuis krijgt u uitleg over de behandeling en het dragen van en het omgaan met het haloframe.
-2-
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
Op de eerste dag en na een week controleert de gipsverbandmeester de pennen op spanning. Tijdens de opname worden er röntgenfoto’s gemaakt om de stand van uw halswervels te beoordelen. Tijdens uw verblijf mag u de triangel boven uw bed (de papegaai) niet gebruiken. Er komen dan te veel krachten op de pennen. U krijgt hierover instructies van de verpleging, gipsverbandmeester en fysiotherapeut.
Weer in beweging Na het aanbrengen van het halovest is het streven om zo snel mogelijk weer in beweging te komen. Dit is natuurlijk afhankelijk van uw verdere lichamelijke gesteldheid.
Voor sommige patiënten is dat na een paar dagen bedrust geen probleem. Maar als u al enige weken in bed ligt, is het extra belangrijk dat u het bewegen langzaam opbouwt. Dit begint door eerst van lig tot zit te komen in het bed en daarna met behulp van fysiotherapie en hulpmiddelen (bijvoorbeeld een looprek) langzaam weer uit bed te komen. Doordat uw nek en hoofd in een bepaalde stand vastgezet zijn, kan het moeilijk zijn uw evenwicht te vinden dus in het begin is begeleiding en ondersteuning daarom zeker nodig.
Naar huis Als alles goed gaat kunt u naar huis. U kunt dan al wat beter uit de voeten met het haloframe en het is al enigszins vertrouwd. Vanaf nu gaat u al steeds meer zelf doen en wordt u dus minder afhankelijk van anderen. De verzorging van de pengaten kan nu door iemand thuis of door de thuiszorg gedaan worden.
Controle Na ontslag uit het ziekenhuis komt u elke twee weken voor controle van het frame naar de gipskamer. Dan worden alle verbindingen gecontroleerd. We proberen om deze bezoeken te combineren met de afspraak met de specialist, om zo het aantal bezoeken voor u wat te beperken. Tegen het einde van de behandeling krijgt u nog eens een controle- röntgenonderzoek om te zien of er al voldoende botgroei heeft plaatsgevonden. Gemiddeld is de botgroei na drie maanden voldoende en kan het frame worden verwijderd.
-3-
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
Lichamelijke verzorging Wassen Het zal even wennen zijn om u zelf te wassen, maar de ervaring leert dat iedereen snel went aan de situatie. Hieronder staan een aantal aanwijzingen voor de lichamelijke verzorging en het verzorgen van de vachten. •
Gebruik ongeparfumeerde zeep om huidirritaties te voorkomen.
•
Tussen de vachten mag u ook wassen mits er voldoende ruimte is. Door een vochtige handdoek onder het vest door te halen kunt u de huid onder het vest reinigen. Drogen kan natuurlijk door een droge handdoek onder het vest door te trekken. (zie afbeelding).
•
Als u veel zweet kunt u de vacht drogen door middel van een koude luchtstroom van bijvoorbeeld een haarföhn. Ook kan de vacht gedroogd worden door middel van een dunne doek.
•
Bij ernstige transpiratie kan met een in 30% alcoholoplossing gedrenkte doek de huid weer droog en fris gemaakt worden. (zie afbeelding).
•
Als het vest te nat wordt of blijft kan het langs uw rug gaan schuren of jeuk veroorzaken. Vocht is dé veroorzaker van jeuk. Het vest kan dus beter niet nat worden. Wanneer dit toch gebeurt, is het van groot belang dat u de bekleding niet verwijdert. Droog het vest met handdoeken of een föhn.
-4-
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
Haar wassen •
Om infectie van de pengaten te voorkomen is het van belang dat u uw haren regelmatig wast. Gebruik hiervoor betadine shampoo, verkrijgbaar bij apotheek of drogist.
•
Als u een ligbad heeft kunt u de handdouche gebruiken en voorover buigen over de rand. Bij een wastafel buigt u voorover en gebruikt u een (maat)beker. (zie afbeelding)
•
Bescherm uw schouders met een stuk plastic. Dit kan zo nodig vastgeplakt worden aan de stangen van het vest.
•
Gebruik geen haarverf, sprays, -gel of conditioners omdat deze in de peninsteekplaatsen infectie kunnen veroorzaken).
Verzorging insteekopening (pengat) Het schoonhouden van insteekopeningen is van groot belang. De insteekopeningen moeten dagelijks schoon gemaakt worden. Tijdens de opname gebeurt dit door een verpleegkundige. Voordat u naar huis gaat, krijgen u en uw partner/mantelzorgers instructie over hoe u dit thuis moet doen. Zo nodig kan de verzorging door de thuiszorg worden gedaan.
-5-
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
Het dagelijks leven Algemeen Wat u zoal kunt doen is afhankelijk van uw psychische en lichamelijke toestand. Het is goed om uw grenzen af te tasten. Uw lichaam geeft vanzelf aan wanneer u te veel van uzelf vraagt. Sporten en zwaar lichamelijk werk wordt afgeraden. Het bewaren van uw evenwicht is steeds van het grootste belang. Indien u last van uw nek krijgt is het van belang te rusten. Vertrouwt u de situatie niet? Neem dan contact op met de gipskamer of SEH.
Wanneer u naar buiten gaat moet u opnieuw oog krijgen voor obstakels en andere dingen. Het is daarom prettig om steeds iemand bij u te hebben. Als u geheel vertrouwd bent met uw situatie is het ook weer mogelijk om er eens lekker op uit te gaan.
Kleding Tijdens het dragen van het haloframe kunt u waarschijnlijk niet alle (boven)kleding dragen die u gewend bent.
Kledingtips: •
Draag truien en T-shirts waarvan de hals verder ingeknipt is, en die met bijvoorbeeld klittenband weer gesloten kan worden. U moet dan het T-shirt/trui aan één zijde en één schouder openknippen en het als het ware zijwaarts aantrekken.
•
Het is mogelijk om een hemd, T-shirt of BH onder het vest te dragen.
•
Draag een winterjas of cape die enkele maten te groot is (leen deze of denk aan een tweedehands jas).
•
Draag een sjaal voor het bedekken van de hals.
Schoeisel Draag stevige schoenen met rubberen zolen. Draag geen hoge hakken of leren zolen, omdat u daarmee snel kunt uitglijden of gemakkelijk struikelt.
-6-
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
Voeding Omdat uw leefpatroon is veranderd, kunt u daardoor afvallen of juist zwaarder worden. Merkt u dat het vest losser of strakker gaat zitten, neem dan contact op met de gipsverbandmeester voor advies.
Slapen Uw slaappatroon kan veranderen door het dragen van het halovest. Uw herstel en het dragen van het frame vraagt veel energie. U zult daarom meer slaap nodig hebben dan anders. Bovendien wordt uw nachtrust waarschijnlijk wat vaker onderbroken dan voorheen omdat het moeilijker is om een comfortabele houding te vinden. Overdag even slapen is daarom goed. Probeer echter het dag/nacht ritme niet te verstoren.
Naarmate de tijd voorbijgaat, zult u aan het vest wennen en gaat het slapen vaak beter.
Tips om comfortabeler te liggen •
Een kussen onder uw knieën.
•
Een klein kussen onder uw hoofd.
•
Een handdoekrol onder uw nek zonder dat deze lichte druk uitoefent op de wervels. (zie afbeelding)
Houding in bed U kunt zowel op uw rug als uw buik liggen. U mag niet op uw zij liggen omdat dit onvoldoende stabiliteit kan geven. Even over de zij draaien mag wel. Indien u op uw buik ligt dan is het noodzakelijk dat u een kussen onder uw voorhoofd legt.
-7-
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
In bed zitten kan in de zogenaamde “FOWLERSE-houding”. Dit is een houding waarbij u uw knieën optrekt en gaat zitten met de rugleuning omhoog. Hiervoor moet u in een driedelig bed liggen; een bed waarvan de rugleuning en het middelste deel onder de knieën omhoog kan. Een driedelig bed kunt u lenen bij de zorgwinkel.
Opstaan Ga bij het opstaan eerst op uw zij liggen en steun op uw elleboog. Breng vervolgens uw benen naar en over de rand van het bed terwijl u zichzelf met de elleboog opdrukt. (zie afbeelding)
Vervoer Tijdens de behandeling met een halovest mag u niet autorijden, fietsen of op een brommer rijden. Meerijden in de auto is geen probleem. Bij het instappen gaat u eerst zitten en vervolgens draait u uw benen bij in de auto (zie afbeelding). Het is hierbij handig van tevoren een plastic zak op de zitting te leggen. U kunt dan gemakkelijk uw lichaam naar voren draaien. Bij het uitstappen doet u de handelingen in omgekeerde volgorde. Laat u de leuning van de bijrijderstoel iets achterover zetten om zo het hele frame wat te steunen.
Reizen met de trein, tram of bus wordt afgeraden omdat dit vaak te veel trillingen op de pennen geeft.
-8-
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
Jeuk Probeer krabben te voorkomen door te wassen met alcoholdoekjes. Wanneer krabben niet te vermijden is, gebruik dan geen scherpe voorwerpen. Waarschuw zorgverleners dat ze voorzichtig moeten zijn wanneer ze u hulp geven bij de lichamelijke verzorging: aanstoten van de pennen kan erg pijnlijk zijn.
Psychische aspecten Ook al is een behandeling door middel van een halovest voor u noodzakelijk, toch zal het dragen van zo’n vest niet gemakkelijk zijn. Zeker wanneer u een ongeval heeft gehad overvalt het frame u. Met name de eerste twee weken worden in het algemeen als zeer moeilijk ervaren. Daarna zult u merken dat u steeds mobieler wordt en ook meer dingen durft te ondernemen. Het accepteren van het frame vergt dan ook de nodige tijd. Als u en uw directe omgeving een beetje gewend zijn aan het frame bent u er misschien aan toe er wat meer op uit te gaan. Uw frame valt iedere voorbijganger op en er kunnen wat reacties volgen. Laat u zich er niet van weerhouden uit huis te gaan. Doordat de meeste mensen zich toch al wat opgesloten voelen in dit frame is het juist goed om voor wat afleiding te zorgen. Twijfels over de toekomst zijn normaal; bespreek deze tijdens de controle- bezoeken aan de arts. Een geheugensteuntje in de vorm van een boekje waar u uw vragen in noteert is aan te bevelen. Wanneer u immers bij de arts zit kan het zijn dat u een aantal vragen vergeet te stellen.
Risico’s en complicaties De belangrijkste problemen die bij het dragen van het haloframe kunnen optreden zijn: •
Het kan gebeuren dat één van de pennen door de buitenste schedellaag gaat. Dit voelt u meestal wel. U hoeft zich echter geen zorgen te maken, want de pen zal door de binnenste schedellaag tegengehouden worden. De spanning van de betreffende pen is echter weg. Deze pen zal dan vervangen moeten worden door een pen op een andere plaats op de schedel om zodoende de druk over de gehele ring weer beter te verdelen.
-9-
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
•
Een pengat kan geïnfecteerd raken. U merkt dit aan de pijn, roodheid, pus uit het wondgat en eventuele temperatuursverhoging.
•
Verplaatsing van de nekwervels. U voelt dan toenemende tintelingen of krachtsvermindering in één van de armen.
•
In sommige gevallen geneest de nekwervel niet voldoende en is er veel bandletsel. Dit betekent dat de banden langs de nekwervels te veel uitgerekt of beschadigd zijn. Hierdoor blijft het letsel instabiel. Er kan dan een operatie nodig zijn, waarbij de wervels worden vastgezet. Uw arts zal u zo nodig hierover tijdig informeren.
Wanneer contact opnemen In de volgende situaties dient u contact op te nemen met het ziekenhuis: •
Als er vocht uit de insteekopening komt.
•
Als u iets voelt “knappen” bij een van de pennen.
•
Als u tintelingen in de arm(-en) voelt.
•
Als u minder kracht in uw armen of benen krijgt.
•
Als u koorts heeft.
•
Als u pijn voelt.
•
Als meer last krijgt van slikklachten.
•
Als u zich, om wat voor reden ook, maar enigszins ongerust maakt.
Verwijderen van het haloframe Op basis van een röntgenonderzoek beslist uw specialist wanneer het frame verwijderd kan worden. Gemiddeld is dit na drie maanden. Het haloframe wordt op de gipskamer verwijderd. Het verwijderen is erg gemakkelijk: het vest wordt ontkoppeld en vervolgens draait de arts de schroeven los die op uw schedel bevestigd zijn. Uw nek voelt behoorlijk stijf en tegelijkertijd slap aan. U krijgt daarom tijdelijk nog een zachte of harde halskraag ter ondersteuning. Daarnaast krijgt u een instructie over de verzorging van de wondjes. De arts adviseert u wanneer u weer kunt gaan sporten en aan andere activiteiten mag deelnemen.
- 10 -
MCL | Patiënteninformatie
Haloframe Informatie voor patiënten
Na de behandeling Na de behandeling is/zijn uw nekwervel(s) weer genezen. Toch kunt u in het begin uw nek nog niet helemaal goed bewegen. Soms kunnen mensen niet alle bewegingen meer doen die zij voor het ongeval wel konden. Uw arts zal u daarover informeren. Sommige mensen kunnen nog lang last van hun nek houden, maar dit is zeker niet altijd het geval. De klachten zijn per persoon verschillend. Soms zijn er klachten van (lichte) pijn, stijfheid of enige instabiliteit (in verband met bandletsel).
In overleg met uw specialist kunt u hulp krijgen van de fysiotherapeut om de spieren weer wat soepeler en sterker te maken.
Vragen Heeft u nog vragen? Stel ze gerust aan de arts of de gipsverbandmeester. Heeft u thuis vragen of problemen neem dan contact op met de gipskamer (maandag tot en met vrijdag tussen 8.15 – 16.00 uur).
Heeft u buiten deze tijden dringende vragen/problemen, dan kunt u contact opnemen met de Spoedeisende hulp.
www.mcl.nl
Gipskamer
058 – 286 69 04
Spoedeisende hulp
058 – 286 64 00
©MCL augustus 2015 Docnr. 24847 (3)
- 11 -
MCL | Patiënteninformatie