Hallo, overlopen wij eens uw medicatieschema? Medicatieanamnese door apotheekassistenten
Mevr. Lily Thienpont Mevr. Stefanie Vangampelaere Prof. dr. Peter De Paepe 21 mei 2015 © 2015 Universitair Ziekenhuis Gent
1
Transmurale medicatieoverdracht bij opname Epidemiologie en klinisch belang van fouten bij medicatieanamnese Inbreng van de apotheekassistent Eigen ervaring
©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
2 2
• • •
22 studies involving a total of 3755 patients 60%–67% had at least 1 omission or commission error In 6 of the studies (n = 588 patients), the investigators estimated that 11%–59% of the medication history errors were clinically important
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
3 3
Belgische cijfers… (1) UZ Leuven
Studie periode: 19-maanden (n=3594; gem. leeftijd 59j) 2134 (59%) medicatiehistorieken waren discrepant 5963 discrepanties in totaal; meest voorkomende discrepantie was ‘ontbrekend geneesmiddel’ (61%) 6 op 10 medicatiehistorieken zijn discrepant ©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
4 4
Belgische cijfers… (2) UZ Brussel
Studie periode: 12-maanden (n=197) Klinisch apotheker identificeerde significant meer geneesmiddelen 379 discrepanties; ongeveer 50% beoordeeld als klinisch relevant
©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
5 5
Belgische cijfers… (3) UZ Gent (nog niet gepubliceerd)
1. Spoedopname: reguliere anamnese versus GMA GMA = gestructureerde medicatie anamnese 23% medicatie ontbreekt Analyse anamneses van 1e bevraging
43% niet OK 16% 3% 5% 57%
13% 6%
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
incorrecte medicatie incorrecte dosis incorrecte frequentie ontbrekende dosis ontbrekende frequentie correcte thuismedicatie
6 6
2. ILT patiënten (75+) op chirurgische afdelingen: reguliere anamnese versus GMA 80 patiënten 577 geneesmiddelen 92 discrepanties
Clinical impact Level 1 Unlikely to cause clinical damage Level 2 Chance to moderate clinical damage Level 3 Chance to severe clinical damage © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
Geriatrician 64% 36% 0%
Pharmacist 54% 44% 2% 7 7
Apotheekassistent en medicatieanamnese Setting Afdeling traumatologie/orthopedie UZ Gent Observationeel (n=200) GMA door apotheekassistent versus reguliere anamnese door verpleegkundigen Resultaat Apotheekassistent vindt 32% meer geneesmiddelen
©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
11 11
Ervaringen spoed UZ Gent Meer efficiënte en kwaliteitsvolle patiëntenzorg Preventie van medicatiefouten Betere integratie binnen het spoedteam Uitbreidingsmogelijkheden Personeel Screening voorschrift op ‘overuse’, ‘misuse’, ‘underuse’ Interacties Bijwerkingen Dubbele therapie Contra-indicaties ©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
12 12
Hallo, overlopen wij eens uw medicatieschema?
©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
13 13
Achtergrond Doel Start 2009 2 9 opgeleide collega’s Uitbreiding op termijn naar alle apotheekassistenten distributie ? Huidige tijdsinvestering per week Spoedgevallen: 3 namiddagen per week (MA – DO – VR) Telefonische bevraging: 2 namiddagen per week 1 NM Neurochirurgie 1 NM Algemene heelkunde en gastro-intestinale heelkunde
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
14 14
Hoe verloopt een gestructureerde medicatie anamnese (GMA)? Patiëntselectie Spoed Patiënten in ‘opname’ ‘Poliklinisch’ volgens leeftijd I.o.v. coördinator of spoedarts
Algemene heelkunde opname overzicht van dinsdag t.e.m. maandag
Neurochirurgie opname overzicht van donderdag t.e.m. woensdag © 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
15 15
Essentiële stappen bij anamnese Identificatie correcte patiënt Herkomst: thuis, RVT, … Medicatielijst Patiënt vernoemt spontaan alle medicatie Patiënt vernoemt gedeeltelijk zijn thuismedicatie Aanvullend consulteren: verwijsbrief behandelende arts, contact huisarts, contact officina-apotheek, laatste ontslagbrief, familie
Verwarde of dementerende patiënt Aanvullend consulteren zorginstelling, behandelende arts of familie, dossier ©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
16 16
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
17 17
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
18 18
Extra bevraging Waarom? Welke vragen? Recent antibioticagebruik, pijnstillers, pleisters, oogdruppels, magistrale bereidingen, hormonale preparaten, zalven, vit/suppl/homeopathie, medicatie die niet dagelijks genomen wordt vb. 1x/maand, …
Allergieën/bijwerkingen Welke geneesmiddelen Aard van bijwerking/allergie Gedocumenteerd / niet gedocumenteerd
Gewicht ©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
19 19
Registratie in elektronisch patiëntendossier (EPD) Correcte patiënt opzoeken Voor elk geneesmiddel 5 verplichte velden Toedieningsweg Laatste toediening Opmerkingen Aantal varieert iedere dag (vb. Vit K antagonisten) Therapietrouw /niet therapietrouw
Registreren van allergieën/bijwerkingen: allergie/ geen allergie / niet bevraagd ©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
20 20
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
21 21
©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
22 22
•Foto
van anamnese op spoed (Stefanie)
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
23 23
Bevraging dienst spoedgevallen Voordelen Visueel contact Betrouwbaarheid patiënt inschatten
Aanvullende informatie over medicatie door gestructureerde bevraging t.o.v. andere gezondheidswerkers
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
Nadelen Soms 2e of 3e in lijn om patiënt te bevragen Opvolging na bevraging? Chaos Op onderzoek Onverwachte situatie voor patiënt
Beperkte aanwezigheid (3 halve dagen / week) 24 24
•Foto
van een telefonische bevraging (stephanie)
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
25 25
Telefonische bevraging Voordelen Patiënten hebben medicatie bij zich Patiënten zijn rustig, ze weten dat ze binnenkort opgenomen worden Coveren +/- 90% van de geplande opnames
© 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
Nadelen Geen visueel contact Betrouwbaarheid moeilijker in te schatten Patiënt niet bereikbaar
26 26
Meerwaarde elektronische registratie thuismedicatie in thuismedicatiefolder 1 centrale plaats in het EPD met “up to date” medicatielijst + historiek Link elektronisch voorschrift (incl. automatische substitutie/resubstitutie) Medicatieschema voor patiënt Ontslagmedicatie
ontslagbrief
Ambulante voorschriften ©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
27 27
Conclusie Wat maakt de apotheekassistent een geschikte partner voor medicatie-anamnese? De apotheekassistent … is in staat een zeer volledige medicatie-anamnese te bekomen is in staat medicatiegerelateerde problemen op te merken vb. pletten van geneesmiddelen, dubbelmedicatie
heeft een goede kennis van geneesmiddelen Stockproblemen Formularium Uiterlijk kenmerken doosjes en pillen
De juiste man (vrouw!) op de juiste plaats! ©©2013 2014Universitair UniversitairZiekenhuis ZiekenhuisGent Gent
28 28