vonnis RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 297309 / HA ZA 07-3299 Vonnis van 4 juni 2008 in de zaak van de rechtspersoon naar vreemd recht DEDON GmbH, gevestigd te Lüneburg, Duitsland, eiseres in de hoofdzaak en in het incident, procureur mr. N.H.M. ten Bokum, advocaat mr. N.A.D. Noesen te Eindhoven, tegen de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid QMARFELFE HOLDING B.V., tevens handelend onder de naam Outdoor Lifestyle, gevestigd te Leidschendam, gedaagde in de hoofdzaak en in het incident, procureur mr. A.H. Vermeulen, advocaat mr. H. Maatjes te Amsterdam.
Partijen zullen hierna Dedon en Outdoor Lifestyle genoemd worden. 1.
De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit: - de dagvaarding met 12 producties; - de conclusie van antwoord met 40 producties; - het tussenvonnis van 16 januari 2008, waarbij een comparitie van partijen is gelast; - de akte houdende het in geding brengen van de aanvullende producties 13 tot en met 25 zijdens Dedon; - het proces-verbaal van de comparitie van partijen van 22 april 2008 en de naar aanleiding daarvan toegezonden kostenspecificatie zijdens Outdoor Lifestyle. 1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.
De feiten
2.1. Dedon drijft een internationaal opererende onderneming op het gebied van het ontwerpen, produceren en vermarkten van exclusieve meubels voor in en buiten het huis. De meubels worden gemaakt van waterdichte kunststofvezels.
297309 / HA ZA 07-3299 4 juni 2008
2
2.2. Dedon heeft verschillende meubellijnen in haar collectie, waaronder de Orbit en de Lounge. De Orbit meubellijn bevat een grote ovale sofa van kunststofvezels. Deze sofa kan met en zonder een stoffen overkapping worden gebruikt. In dezelfde meubellijn is een cilindervormige bijzettafel opgenomen die naar de onderzijde tabs toeloopt. Deze bijzettafel bestaat ook in een halve maan vorm, waardoor het tegen de ronde zijkant van de sofa geplaatst kan worden en het meubel één geheel vormt. 2.3. Op 13 november 2003 heeft Dedon de Orbit sofa en de bijzettafel als Gemeenschapsmodel geregistreerd onder de nummers 103296-0019 (de sofa) en 1032960021 (de bijzettafel). De publicatie van de registratie heeft in beide gevallen op 18 mei 2004 plaatsgevonden. De bij deze registraties behorende foto's zien er als volgt uit.1
Nr. 103296-0019
Nr. 103296-0021
2.4. De Lounge meubellijn bestaat uit een aantal losse meubelstukken die aan elkaar geplaatst kunnen worden, zodat verschillende opstellingen gevormd kunnen worden. Tot deze lijn behoren onder andere een hoekmeubel, een tussenmeubel en een vierkante tafel. Ook deze meubelstukken heeft Dedon op 13 november 2003 als Gemeenschapsmodel geregistreerd. De publicatie van de registratie heeft op 18 mei 2004 plaatsgevonden. De genoemde meubelstukken zijn geregistreerd onder de nummers 103296-0038, 103296-0039 en 103296-0041. De bij deze registraties behorende foto's zien er als volgt uit.
1
Op de in dit vonnis opgenomen afbeeldingen is niet (goed) zichtbaar dat de modellen zijn vervaardigd van gevlochten materiaal. Op de overgelegde modelregistraties is dit vlechtwerk beter zichtbaar.
297309 / HA ZA 07-3299 4 juni 2008
Nr. 103296-0038
3
Nr. 103296-0039
Nr. 103296-0041
2.5. Outdoor Lifestyle drijft een kleine internetonderneming. Zij biedt haar producten aan via de website outdoorlifestyle.nl. Outdoor Lifestyle heeft geen winkelpand, maar heeft wel een opslagruimte waarin een kleine showroom is ingericht. Klanten die, voordat zij tot aanschaf overgaan, bepaalde meubelstukken eerst willen zien, kunnen deze in die showroom bezichtigen. 2.6. Outdoor lifestyle heeft op haar internetsite onder de naam Boblo Island de volgende sofa met bijzettafels in halve maan vorm aangeboden.2
2.7. Outdoor Lifestyle biedt onder de naam Fiji onder andere een hoekmeubel, een tussenmeubel en een vierkante tafel aan, welke - net als de meubelstukken in de Lounge-lijn van Dedon - kunnen worden geschakeld. De betreffende meubelstukken zien er als volgt uit.
2
De linker afbeelding is van de website van Outdoor Lifestyle afkomstig. Omdat de kwaliteit van deze zwart/wit kopie slecht is, is tevens de rechter afbeelding opgenomen, afkomstig van de website van de leverancier van Outdoor Lifestyle.
297309 / HA ZA 07-3299 4 juni 2008
4
Outdoor Lifestyle heeft deze meubelen besteld bij een Chinese onderneming, Catic Shenzen genaamd.3 3.
Het geschil
3.1. Dedon vordert - samengevat - een provisioneel inbreukverbod, te versterken met dwangsommen. Daarnaast vordert zij in de hoofdzaak - samengevat - verklaringen voor recht inhoudende dat de Boblo sofa, de Boblo bijzettafel en de Fiji collectie inbreuk maken op de aan Dedon toekomende Gemeenschapsmodelrechten en auteursrechten op de onder 2.3 en 2.4 getoonde meubelstukken, dan wel een verklaring voor recht dat Outdoor Lifestyle deze meubelstukken slaafs nabootst. Voorts vordert zij een inbreukverbod (zowel op grond van haar Gemeenschapsmodellen als op grond van het auteursrecht) en een gebod ieder onrechtmatig handelen te staken, een opgaveverplichting en afgifte van inbreukmakende producten, een en ander te versterken met dwangsommen. Tot slot vordert zij een kostenveroordeling in de zin van artikel 1019h Rv. 3.2. Outdoor Lifestyle voert zowel in het incident als in de hoofdzaak verweer en vordert een kostenveroordeling in de zin van artikel 1019h Rv. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover hier van belang, nader ingegaan. 4.
De beoordeling
In de hoofdzaak 4.1. Voor zover de vorderingen van Dedon zijn gebaseerd op haar Gemeenschapsmodellen is deze rechtbank bevoegd van die vorderingen kennis te nemen op grond van artikel 81 en 82 lid 1 van de Gemeenschapsmodellenverordening (hierna: GMoVo) en artikel 3 van de betreffende uitvoeringswet. Voor zover de vorderingen zijn gebaseerd op de Auteurswet, dan wel slaafse nabootsing, zijn zij daaraan verknocht te achten en heeft bovendien te gelden dat de bevoegdheid van deze rechtbank niet is betwist. Orbit Gemeenschapsmodellen 4.2. Outdoor Lifestyle heeft niet betwist dat zij met haar Boblo sofa en Boblo bijzettafel inbreuk maakt op de Gemeenschapsmodellen van Dedon. Outdoor Lifestyle stelt dat Dedon bij haar vorderingen geen belang meer heeft, omdat zij slechts 5 sofa's en 4 bijzettafels heeft 3
De getoonde vierkante tafel heeft een glazen plaat, maar in het dossier zijn ook (minder duidelijke) foto’s opgenomen van deze tafel zonder glazen plaat.
297309 / HA ZA 07-3299 4 juni 2008
5
geïmporteerd en zij Dedon heeft bevestigd dat zij de verkoop van de Boblo sofa en bijzettafel (een en ander op straffe van een boete) heeft gestaakt en gestaakt zal houden. 4.3. De rechtbank is van oordeel dat Dedon nog altijd voldoende belang heeft bij haar vorderingen. Een aantal factoren is hiervoor redengevend. Met de toezegging dat de verkoop van de Boblo Sofa en de Boblo bijzettafel is gestaakt, is nog geen uitspraak gedaan omtrent het inbreukmakend karakter van de sofa en de bijzettafel. Outdoor Lifestyle heeft bovendien geen objectieve onderbouwing van de door haar genoemde aantallen gegeven. Daar komt bij dat Outdoor Lifestyle, zoals uit het navolgende zal blijken, ook inbreuk maakt op diverse andere modellen van Dedon. Zij heeft voorts in het geheel niet gereageerd op de stelling van Dedon dat Outdoor Lifestyle eerder inbreukmakende producten korte tijd van de markt heeft gehaald, om deze later weer op de markt te brengen. Dedon heeft derhalve voldoende belang bij haar vorderingen. Omdat de vorderingen overigens niet zijn betwist, zullen deze, voor zover ze zijn gebaseerd op de Orbit sofa en bijzettafel, als nader in het dictum bepaald, worden toegewezen. Lounge Gemeenschapsmodellen 4.4. Outdoor Lifestyle betwist dat de Lounge Gemeenschapsmodellen nieuw zijn. Zij heeft dit onderbouwd met producties, waarop afbeeldingen zijn te zien van meubelstukken welke volgens haar passen in de heersende lounge mode c.q. lounge stijl. Volgens Outdoor Lifestyle zijn er vele partijen die dergelijke lounge meubelen aanbieden. 4.5. Hetgeen Outdoor Lifestyle stelt in verband met de nieuwheid van de Gemeenschapsmodellen kan haar niet baten. De rechtbank dient ingevolge artikel 85 lid 1 GMoVo uit te gaan van de geldigheid van de Gemeenschapsmodellen. De rechtsgeldigheid kan met een reconventionele vordering tot nietigverklaring worden aangevochten, maar een dergelijke vordering ligt niet voor. Omdat zijdens Outdoor Lifestyle tijdens de comparitie bovendien is bevestigd dat zij geen houdster is van een ouder nationaal modelrecht als bedoeld in artikel 25 lid 1 onder d GMoVo, kan de exceptie van de nietigheid van het Gemeenschapsmodel ook niet bij wege van verweer worden gevoerd. 4.6. De volgende vraag die de rechtbank gelet hierop dient te beantwoorden, is de vraag of Outdoor Lifestyle inbreuk op de Gemeenschapsmodellen van Dedon maakt. Het gaat er daarbij om of de modellen van Outdoor Lifestyle bij de geïnformeerde gebruiker een andere algemene indruk wekken dan die van Dedon. Bij de beoordeling van de draagwijdte van de bescherming wordt ingevolge art. 10 lid 2 GMoVo rekening gehouden met de mate van vrijheid van de ontwerper bij de ontwikkeling van het model. Outdoor Lifestyle heeft echter niet gesteld dat de mate van vrijheid van de ontwerper van de in geding zijnde Gemeenschapsmodellen beperkt was. Bij de bepaling van de beschermingsomvang is tevens van belang vast te stellen in hoeverre een model een eigen karakter heeft, dus in hoeverre de algemene indruk die het model bij de geïnformeerde gebruiker wekt verschilt van de algemene indruk van modellen die reeds eerder voor het publiek ter beschikking zijn gesteld. Outdoor Lifestyle heeft geen echter inzicht gegeven in het van belang zijnde omveld ten tijde van het depot. De rechtbank ziet gelet op het voorgaande geen aanleiding de beschermingsomvang beperkt op te vatten. Vierkante tafel 4.7. Volgens Outdoor Lifestyle is van inbreuk op Gemeenschapsmodel 103296-0041 (de vierkante tafel) geen sprake omdat de door haar geïmporteerde tafel is gevlochten van
297309 / HA ZA 07-3299 4 juni 2008
6
een ander materiaal (Poly Ethileen en Poly Propuleen) en de afmetingen verschillen. De door Outdoor Lifestyle geïmporteerde tafel zou bovendien (net als het model van Dedon) gebaseerd zijn op de Aziatische stijl en conform een heersende stijl zijn vervaardigd. 4.8. Het door Outdoor Lifestyle gestelde kan niet leiden tot de conclusie dat de door haar geïmporteerde tafel een andere algemene indruk wekt. Outdoor Lifestyle heeft ten onrechte een vergelijking gemaakt met de modellen zoals Dedon die op de markt brengt. Haar tafel moet worden vergeleken met het door Dedon geregistreerde model. Voor deze vergelijking is in dit geval niet van belang dat de tafel van Outdoor Lifestyle van een andere kunststofvezel is vervaardigd. Gesteld noch gebleken is waarom dit van invloed is op de algemene indruk. Ook de afmetingen zijn in het onderhavige geval niet van belang. Op basis van de modelregistratie is niet duidelijk welke afmetingen het Gemeenschapsmodel heeft. Mogelijk dat iets valt te zeggen over de diverse verhoudingen tussen bijvoorbeeld de hoogte en de breedte van de tafel, maar daarover stelt Outdoor Lifestyle niets. De rechtbank is bovendien van oordeel dat op dit punt geen verschillen zijn waar te nemen tussen de registratie van Dedon en de tafel van Outdoor Lifestyle. Gedeponeerd is een lage vierkante tafel met een strakke belijning en rechte hoeken, gesloten zijkanten tot bijna aan de grond, vlechtwerk en lage poten. De tafel van Outdoor Lifestyle is eveneens vierkant en wordt net als het Gemeenschapsmodel van Dedon gekenmerkt door gesloten zijkanten, strakke lijnen en rechte hoeken, vlechtwerk en lage poten. Bij Outdoor Lifestyle is het vlechtwerk mogelijk vervaardigd van iets smallere en geribbelde stroken, maar dit verschil is bij vergelijking van de twee modellen niet zichtbaar en daarmee niet van invloed op de algemene indruk. Van een andere algemene indruk is gelet op het voorgaande geen sprake. Dat Outdoor Lifestyle haar model mogelijk heeft gebaseerd op een Aziatische of enig andere stijl, is gelet op hetgeen is overwogen omtrent de beschermingsomvang en het ontbreken van een andere algemene indruk niet van belang. Hoekmodule 4.9. Volgens Outdoor Lifestyle is ook van inbreuk op Gemeenschapsmodel 1032960038 (de hoekmodule) geen sprake. Zij wijst erop dat de hoekmodule van Dedon een brede rug- en zijleuning van 30 cm breed heeft en aan de voorkant één kleine afgeronde poot (8 cm) en aan de achterzijde brede poten van ieder 28 cm breed. Alle poten vallen bovendien 2 cm terug onder de bank. Bij de hoekmodule van Outdoor Lifestyle zijn de rugen zijleuning daarentegen ieder 19 cm breed en zijn ook de poten wat smaller. Alle poten zijn gelijk en vallen anders dan bij de hoekmodule van Dedon niet terug, maar sluiten aan bij het uiteinde van de module. 4.10. Wederom maakt Outdoor Lifestyle een vergelijking met het model zoals Dedon dat op de markt brengt en niet met het door Dedon geregistreerde Gemeenschapsmodel. Een aantal van de door Outdoor Lifestyle genoemde verschillen valt echter ook bij vergelijking met het geregistreerde model van Dedon op. Dat de hoekmodule van Outdoor Lifestyle in verhouding tot het zitvlak een smallere rug- en zijleuning kent en de kleine (vierde) poot van Dedon bij de module van Outdoor Lifestyle hetzelfde formaat heeft als de andere drie poten en de poten bij Dedon iets naar binnen verspringen, is in het onderhavige geval (met inachtneming van hetgeen onder 4.6 is overwogen) onvoldoende om van een andere algemene indruk te kunnen spreken. Ondanks genoemde verschillen blijft in beide modellen sprake van een hoekmodule, welke wordt gekenmerkt door dezelfde strakke lijnen en rechte hoeken, tot bijna aan de grond gesloten zijden, vlechtwerk en platte poten.
297309 / HA ZA 07-3299 4 juni 2008
7
Tussenmodule 4.11. Hetgeen de rechtbank hiervoor heeft overwogen in verband met de vierkante tafel en de hoekmodule gaat ook op voor de tussenmodule (Gemeenschapsmodel 103296-0039). De enkele omstandigheid dat de rugleuning van de tussenmodule van Outdoor Lifestyle smaller oogt en er vier gelijke platten poten zijn aangebracht in plaats van iets smallere poten die niet naar binnen verspringen, maakt niet dat sprake is van een andere algemene indruk. Er is in beide gevallen sprake van een tussenmodule, welke wordt gekenmerkt door strakke lijnen en rechte hoeken, het ontbreken van armleuningen, een diep zitvlak, bijna tot aan de grond gesloten zijden, vlechtwerk en platte poten. Conclusie 4.12. De conclusie van het voorgaande is dat de verklaring voor recht kan worden toegewezen voor zover dit de Gemeenschapsmodellen uit de Lounge meubellijn met de nummers 103296-0038, 103296-0039 en 103296-0041 betreft. Ook het gevorderde inbreukverbod zal in zoverre worden toegewezen. Auteursrechten en slaafse nabootsing 4.13. Gelet op het toe te wijzen verbod om inbreuk te maken op de Gemeenschapsmodellen van Dedon, heeft Dedon geen belang meer bij een afzonderlijke beoordeling van de gestelde inbreuk op haar auteursrechten en evenmin bij een beoordeling van de vraag of sprake is van slaafse nabootsing. De rechtbank zal de vorderingen in zoverre afwijzen. Nevenvorderingen 4.14. De rechtbank ziet geen aanleiding om een opgaveverplichting op te leggen die ook ziet op de namen en contactgegevens van alle afnemers. Outdoor Lifestyle exploiteert een internetonderneming die zich richt op particulieren. Gesteld noch gebleken is dat door Outdoor Lifestyle ook aan anderen dan particulieren wordt geleverd. In het incident 4.15. Omdat reeds een beoordeling in de hoofdzaak heeft plaatsgevonden, heeft Dedon geen belang meer bij een beoordeling van het incident. De rechtbank zal de vorderingen in het incident om die reden afwijzen. Kosten in de hoofdzaak en het incident 4.16. Als de (overwegend) in het ongelijk gestelde partij, zal Outdoor Lifestyle in de kosten van de procedure worden veroordeeld. De door Dedon gespecificeerde kosten zijn niet betwist, zodat deze conform de opgave worden begroot op € 20.016,26.
297309 / HA ZA 07-3299 4 juni 2008
5.
8
De beslissing
De rechtbank in het incident 1.
wijst de vorderingen af;
in het hoofdzaak 2. verklaart voor recht dat Outdoor Lifestyle met de verkoop van de Boblo sofa en de Boblo bijzettafel inbreuk heeft gemaakt op de geregistreerde Gemeenschapsmodellen van Dedon met de nummers 103296-0019 en 103296-0021; 3. verklaart voor recht dat Outdoor Lifestyle met de verkoop van de hoekmodules, de vierkante tafel en de tussenmodule uit de Fijilijn (als bedoeld onder 2.7 van dit vonnis) inbreuk maakt op de geregistreerde Gemeenschapsmodellen van Dedon met de nummers 103296-0038, 103296-0039 en 103296-0041; 4. beveelt Outdoor Lifestyle om met onmiddelijke ingang na betekening van dit vonnis iedere inbreuk op de Gemeenschapsmodellen van Dedon met de nummers 1032960019, 103296-0021, 103296-0038, 103296-0039 en 103296-0041 te staken en gestaakt te houden; 5. beveelt Outdoor Lifestyle binnen drie weken na betekening van dit vonnis schriftelijk aan de advocaat van Dedon te doen toekomen: i.
een gespecificeerde, schriftelijke opgave van de hoeveelheid ingekochte en verkochte inbreukmakende Boblo sofa's, Boblo bijzettafels en Fiji hoekmodules, tussenmodules en vierkante tafels als onder 2.6 en 2.7 van dit vonnis bedoeld;
ii.
een schriftelijk overzicht met de door Outdoor Lifestyle intern gerekende kostprijs dan wel betaalde inkoopprijzen, de door Outdoor Lifestyle gehanteerde verkoopprijzen voor de onder i. genoemde inbreukmakende meubelstukken en het totale bedrag van de door Outdoor Lifestyle als gevolg van de verkoop en/of verhandeling van de inbreukmakende producten genoten winst,
beide vergezeld van een schriftelijke verklaring van een registeraccountant, inhoudende dat de inhoud van de opgave en het overzicht juist zijn; 6. veroordeelt Outdoor Lifestyle binnen drie weken na de betekening van dit vonnis alle zich nog onder haar bevindende onder 2.7 en 2.8 weergegeven inbreukmakende producten aan Dedon af te geven; 7. bepaalt dat Outdoor Lifestyle aan Dedon een dwangsom verbeurt van € 5.000,00 voor iedere dag dat Outdoor Lifestyle geheel of gedeeltelijke niet voldoet aan het onder 4, 5 of 6 van dit dictum bepaalde, alsmede dat de verbeurde dwangsommen vatbaar zullen zijn
297309 / HA ZA 07-3299 4 juni 2008
9
voor matiging door de rechter, voor zover handhaving daarvan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn, in aanmerking genomen de mate waarin aan dit vonnis is voldaan, de ernst van de overtreding en de mate van verwijtbaarheid van de overtreding; 8.
wijst af het meer of anders gevorderde;
in het incident en in de hoofdzaak 9. veroordeelt Outdoor Lifestyle in de kosten van de procedure, aan de zijde van Dedon tot op heden begroot op € 20.016,26; 10. verklaart dit vonnis wat het onder 4 tot en met 7 en onder 9 van het dictum bepaalde betreft uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. P.W. van Straalen en in het openbaar uitgesproken op 4 juni 2008.
