G r oot Gaesbeeker Gilde
of Sint Aechten Schuttersgilde van Soest
De GILDEPRAOT is een uitgave van het:
G ro o t G a es b e e ke r G i l d e o f S i n t A e c h te n S c h u t te rs g i l d e v a n S o e s t
De GILDEPRAOT is het contactblad van en voor leden en vrienden van het Soester Gilde.
Colofon: Bezoekadres Gildehuis: Steenhoffstraat 46 3764 BM Soest 035-6028672 Secretariaat Gilde: Rainoud van Dorresteijn 035-6030234
[email protected] Postadres Gildehuis en Secretariaat: Postbus 321 3760 AH Soest
[email protected] Verhuur Gildehuis: André Roest St. Willibrordusstraat 1 3768 CP Soest 035-6027016
[email protected] Ledenadministratie: Mariska Kok Honingbij 27 3766 JD Soest 035-6024257
[email protected] Redactie Gildepraot: Xander Dazelaar Duinweg 4 3768 BN Soest 035-8795904
[email protected] Internet: www.gildesoest.nl www.gildefeesten.nl
Inhoudsopgave
36e jaargang nr. 3, juli 2013
Van de redactie
bladzijde 2
Van de overheden Ouderman aan het woord Overleden leden en vrienden Vanuit het pastoresteam
bladzijde 3 bladzijde 4 bladzijde 5
De Gildeactiviteiten Komende activiteiten uitgelicht Gildefeesten
bladzijde 8 bladzijde 8
Terugblik activiteiten Gildekorps keert met Zilvervloot terug uit Milsbeek
bladzijde 10
De Gildegrafiet Gilde-archief deel 8
bladzijde 13
Wetenswaardigheden Item uit de oude boeken
bladzijde 15
1
Van de redactie
Vakantie Denkt u na het lezen van dit voorwoord, ja ik kan me eigenlijk ook wel een paar uurtjes inzetten, spreek dan graag iemand van de organisatie aan. We willen ten alle tijden voorkomen dat we gaan leunen op een (te) kleine groep mensen. Hoe meer vrijwilligers hoe meer vreugd en hoe meer iedereen van het feest kan genieten.
Sommigen staan op het punt te vertrekken, sommigen zijn al terug en anderen gaan niet deze zomer. Nou en, zult u wellicht denken. Dat klopt ook maar voor de organisatie van de gildefeesten is het wel van belang. De “personele” planning voor de bar, kassa, terrein, bezorging boekjes, tentinrichting en noem maar op wordt in deze periode gemaakt. Het is dan fijn voor de diverse “afdelingshoofden” te weten hoe hij of zij er met zijn of haar team voor staat tijdens deze activiteiten. Maar, we kunnen ieder jaar weer dankbaar zijn aan allen die zich voor de club, de gemeenschap en elkaar vrijwillig en belangeloos inzetten.
Voor nu weer veel leesplezier. Ps door het jaar heen zijn er in het Gildehuis ook nog wat handen nodig! De redactie
2
TEN
SSEN
ISATIE
Van de overheden Ouderman aan het woord Tot slot zien we op de zondagmiddag met z’n allen weer een nieuwe koning op de schouders gaan.
Het is weer zover! De Gildefeesten naderen met rasse schreden. Het draaiboek is bijna klaar, het vereist hooguit hier en daar nog wat aanscherpingen. De hoofdmedewerkers hebben met elkaar de benodigde inzet al doorgenomen en weten ook dit jaar weer wat ze met hun enthousiaste teams te doen staat. Het programmaboekje zal uiteraard bij de leden maar ook huis aan huis verspreid worden in de gehele Soester gemeenschap. Uiteraard met dank aan de vele adverteerders en bezorgers. Zo draagt ieder een steentje bij aan dit prachtige festijn waar we als gilde trots op mogen zijn. Al is het dan geen teerjaar, de specifieke ledenactiviteiten geven het gildebroeder/-zuster/-vriend zijn van het Groot Gaesbeeker Gilde net dat extra waarom je er zeker bij wil horen. Koning Wim Kok en zijn entourage maken zich op voor de laatste weken van het koningschap, alhoewel … je weet maar nooit: ook de h uidige koning maakt kans om vanwege het finale schot door het korps ingehuldigd te U worden als nieuwe koning. ACCO NTANCY LASTINvoor Kortom, spannendeBEtijden GEN PERSONEE velen, die ons Ldoen uitkijken RECHTnaar deOV Gildefeesten ERNAMES2013.
Het Gilde, we willen het niet missen! Kees Wantenaar Ouderman
feesten Programma
30 ja ar Vo lk
s spe
le n
PENSIOEN
Alles meemaken kan, maar hoeft natuurlijk niet. Op de vrijdagavond samen met de Pastor en het korps een moment van samenzijn te ervaren, kan deze week toch net dat stukje ver bintenis geven wat ons Gilde zo sterk maakt.
19 t/m 26 augustus
www.gildefeesten.nl Feestterrein De
3
Soest 2013
Blaak Ferd inand Hu
ycklaan so est
Van de overheden OVERLEDEN GILDELEDEN EN GILDEVRIENDEN Sinds het verschijnen van de vorige Gildepraot zijn ons (voorzover bekend) de volgende gilde broeders, -zusters en/of gildevrienden ontvallen: Mevr. W.A. Butzelaar - Stalenhoef, Burg. Grothestraat 82 218
30-4-1918 / 30-6-2013
Wij wensen alle achtergebleven familieleden veel sterkte bij het verwerken van het verlies van hun dierbare. Volgens oud Gildegebruik zal voor de zielenrust van de overleden gildebroeders en -zusters een H. Mis worden opgedragen.
4
Van de overheden Vanuit het pastoresteam Broederschap ver weg en dichtbij In 1979/1980 in Kenya heb ik gewoond en gewerkt als stagiaire/priesterstudent van de paters van Millhill. Als onderdeel van de theologiestudie werden de studenten geacht een tweejarige stage in Kenya door te maken. Samen met nog twee andere studenten vertrok ik in de herfst van 1979 naar Afrika. Na een tussenstop in Cairo, Egypte, kwamen we ’s morgens aan op het vliegveld Yomo Kenyatta nabij Nariobi, de hoofdstad van Kenya. We werden opgewacht door een van de studenten die reeds een jaar in Kenya was. Met hem ging ik wonen in het huis dat aan de rand van de sloppenwijk Mathare valley in Nairobi. Het was een net huis, maar 30 meter verderop, aan de overkant van de weg lag een oud mijn waar ruim een miljoen Kenianen een schamel hutje van hout, karton en plastic woonden. Aan ‘onze kant’ merkte je niet veel van de ellende en armoede daar beneden. Naast ons lag de pastorie en de kerk van St. Teresa. Witte
p aters hadden daar de pastorale verantwoordelijkheid. Wij, de paters van Millhill, hadden van de toenmalige kardinaal Maurice Otunga, de opdracht gekregen een nieuwe parochie op te starten in een ander deel van het oosten van de stad. Na een periode van gewenning kwam ik meer in contact met een van de paters die zich had be-
5
Van de overheden voor het Gilde. In Soest heeft het Gilde een voorbeeldfunctie als het gaat om het principe: samen-zijn-we-sterk. De kracht die je samen kunt ontwikkelen, ondanks allerlei tegenslag maakt dat je ten langen leste sterker naar voren komt. Ik heb nu al een paar jaar die kracht van de broeder/zusterschap mogen meemaken. Het Gilde heeft grote betekenis voor de saamhorigheid in Soest. Iedereen kent het Gilde, iedereen kijkt ieder jaar weer uit naar de Gildefeesten. Misschien is het Gilde zich zelf nog niet eens bewust van de kracht die van haar uitgaat naar de samenleving. Het Gilde is veel meer dan de organisator van feesten en partijen. Daar heb we Joop van den Ende entertaiment voor. Het Gilde bewerkstelligt door wie ze is en wat ze doet, iets van een innerlijke verbondenheid, een bond die stevig is en mensen onlosmakelijk verantwoordelijk maakt voor elkaar.
kommerd om de zeer jonge jongens die door de stad Nairobi dwaalden en door het aanwijzen van lege parkeerplaatsen aan automobilisten, hun kost verdienden. Deze jongens worden dan ook ‘parkingboys’ genoemd. Deze pater, Arnold Grol, was een flamboyante man en was een van de weinigen die zonder verdere bescherming de meest onveilige plaatsen kon bezoeken. Zijn auto, een aftandse Toyota station zat volgeplakt met posters waarop allerlei leuzen stonden die het onrecht aanklaagden. Pater Grol had een organisatie opgezet met als naam: Undugu, wat zoveel betekent als ‘broeder/zusterschap op kameraadschap. Doel: het bieden van een veilige woning, onderwijs aan de parkingboys. In de periode dat ik er heb mogen meewerken groeide Undugu snel. De projecten werden gefinancierd door Ngo’s etc. Ook werd de doelgroep uitgebreid. De vrouwen en meisjes werkzaam in de prostitutie werden door Undugu voorzien van eten en drinken. Ze konden samenkomen om met elkaar te praten over hun leven en hun toekomst. Als man mocht ik daar overigens niet bij zijn.
Velen zetten zich gedurende het hele jaar in om die onderlinge band ook stevig te houden. We zouden daar als parochie misschien ook een voorbeeld aan kunnen nemen. Broeder/zusterschap maakt dat ieder niet alleen zijn/haar eigen verantwoorlijkheid aanvaard, maar ook rekening houdt met de andere broeder/zuster. Dat is toch uiteindelijk was Jezus van ons vraagt? Tonen dat je werkelijk bij elkaar hoort, één bent. Undugu in Nairobi, het Gilde in Soest delen met elkaar iets wat heel kostbaar is: broeder/zusterschap; ver weg en toch dichtbij. Ik wens u mooie, gezellige en inspirerende Gildefeesten toe.
Waarom vertel ik dit verhaal over Undugu nu in de Gildeproat? Het antwoord laat zich raden. Die broeder/zusterschap is van wezenlijk belang
Pastoor Ton Huitink
6
Gildeactiviteiten Komende activiteiten uitgelicht GILDEFEESTEN 2013
gen denkbaar dat we ons zelfs niet wagen aan een opsomming. DanceFever heeft zich altijd gekenmerkt door een flexibele invulling en aankleding, waarbij tot op het laatste moment een verrassing bleef, wat er aan extra’s te beleven was. Dat aspect blijft ook in de huidige opzet, dus houd het nieuws in de gaten. Kortom, laat je verrassen. maar bovenal: wees erbij!
We starten de Gildefeesten traditiegetrouw met het sportieve programma dit jaar op de avonden van 19, 20 en 21 augustus, met als uitvalsbasis de nooit genoeg genoemde en geroemde Schaapskooi, die de fam. v.d. Grift ons nog altijd beschikbaar stelt. Vele honderden fietsers, wandelaars en hardlopers zullen daar een geringe startsom neerleggen Disco om na terugkomst naarFever believen nog het Dance een en ander te kunnen consumeren. Immers, en wij citeren vele deelnemers: “dat heb je weluur verDonderdag 22 augustus, 20.00 diend na zo ’n prestatie.”
Dance Fever
Vrijdag “O ja, weet23-8: je nogKoningsbal toen en toen?” Ongeacht avond begint met een bezoek van het giljeDeze leeftijd, het zal een feest van herkenning dekorps het huis van de Koning van ons worden uit aan je jeugd.
De ultieme herleving van de jaren ‘70,
‘80 en22-8: ‘90. Een avond terug in de tijd van Donderdag DanceFever Afro kapsels, broeksDe disco-outfit kan vetkuiven, uit de kast,wijde op deze avond en worden felgekleurde disco-outfit.tot een zal de pijpen gildetent getransformeerd Donderdagavond zal de Gildetent complete dansarena, inclusief DJ-booth,gedynaworden tot en eenveelkleurige complete mischetransformeerd lichtshow, glitterbollen dansarena, inclusief DJ-booth, glitterdansvloer. Daarmee komt de organisatie tegebollen dansvloer. moet aan eenenalveelkleurige langer levende wens voor een disco-avond-belevenis. In samenwerking met de Wie kent ze niet... de overbekende Dance beproefde formule DanceFever is daarvoor de Classics, uit de tijd van Avro’s Top-Pop en juiste invulling gevonden en uiteraard wordt Veronica’s Countdown. Tijdloze discokradeze avond nog leuker als bezoekers in de klekers waarop je gewoon niet stil kunt blijven dingstijl uit die tijd komen. Geen dwingend klestaan. Muziek waarbij velen zullen denken: dingadvies uiteraard en er zijn zoveel invullin-
Gilde. Wim Kok wordt met zijn hofhouding op-
Niets is te door gek tijdens dezeen avond gehaald het korps naaren deiedertent begeleid een kan gaan. van deDeze opevoor dehelemaal openinglos van het Vooral Koningsbal. 35-plusser wat verwacht deze vorm gening heeftwordt in denogal afgelopen jaren vaste avond. De De foute schoenen gildeleden kunnen dus worden uit kregen. overleden herde kast worden gehaald, de veel te grote dacht en de nieuw aangemelde gildeleden (dit zonnebril opgezet worden, de boa kan zodat ze jaar 5 inkan getal) worden geïnstalleerd, om de nek gehangen worden of de vreop zondag mee kunnen meedoen in de strijd om selijk foute disco-outfit kan aangetrokken het Koningschap, indien zij dat wensen. De huiworden.
dige koning kan dan ook op zijn eigen manier terugblikken op zijn ervaringen in zijn koningsWees erbij en laat alle remmen los! jaar.
7
gen
Gildeactiviteiten
naf 1960
Jan Smeeing 1986, 2004 Nol Hagen 1987, 1991* Om deKees volledeaandacht daarvoor1988 te hebben, is de Bruin tent tussen 20.00 dan ook Jan van Steenen 21.00 uur1989, 1994tijdelijk zoals op de toegangskaart ook is Gerard van Roomen 1990 1969* niet toegankelijk, te zien. De gebruikelijke consumptiebon wordt alBen van Schalkwijk 1992, 2000* leen overhandigd voor 20.00 uur. Peter Kuijer bij binnenkomst 1993 Daarna is er een gezellig samenzijn. Ben Schimmel 1995 Eenieder zal aan tafel zijn wenken bediend Theoop Vlug 1996,worden 2005 door onze Ernst barmedewerkers, die u 1997 met plezier van Kuyper dienstLeo zullen bonnen Valk zijn, als de hoeveelheid 1998 toereikend is voor uw wensen uiteraard. Net zoKees Engberink 1999 als voorgaande jaren, houden 2001 we de bartent de Wim Hilhorst 1980, 1985 hele avond dicht. René van Hal 2002 Johnisvan Kempen De avond alleen toegankelijk2003 voor gildeleden, Henk vanen Asch 2006 gildevrienden genodigden, waarvoor een uitPiet Stalenhoef 2007 nodiging misschien overbodig, maar in ieder Roest is. 2008 geval André welgemeend Kuijer 2009 een entreeZoals Pieter alle jaren ontvangt u daarvoor van de Berg 2010iedereen aan kaart.Jaap Neem deze mee, want niet Edwin Boer de deur kentde alle gildeleden en2011 het is voor geen Wim Kok van beide partijen prettig als 2012 daar twijfel over
1968*
n
. ij
Schieten
ontstaat. Degenen die op zondag deel willen nekoningen zijn overleden men aan het* deze koningsschieten, hebben deze kaart dan ook nodig.
Op zondagmiddag vanaf 13.30 uur wordt het kampioen- en prijsschieten vervolgd. Zie ook de toelichting bij het programma van zaterdag.
f
47
pen samen met zijn vrouw Corrie zorgt voor de organisatie. Als eerste wordt een groepsfo8 to gemaakt waarna alle ingeschreven oud-
Zaterdag 24-8: Feest-/Dansavond Het dagprogramma is zo uitgebreid dat we daarvoor graag verwijzen naar het programmaboekje. De ’s middags al warmgedraaide formatie VIBE zorgt ’s avonds voor gevarieerd repertoire, maar de artiesten van die avond komen uit een vrij specifieke muziekstroming, die we voor het gemak maar even bundelen onder de term happy mellow hardcore. Ook hiervoor verwijzen naar de info in het boekje en op de website. Zondag 25-8: Koningsschieten en Hollands Glorie De zondag begint met een viering om 10.00 uur in de H. Familiekerk, voorgegaan door pastor Frans Overbeek. De gezangen worden verzorgd door het parochieel gemengd koor Canto Nuovo onder leiding van Paul Snoek en ondersteund door gildebroeder Henk de Ruig aan het orgel. Een speciaal verzoek aan (groot-)ouders met (klein-)kinderen, de gildemis is nog een van de weinige keren dat er speciaal mensen aanwezig zijn voor de kinderwoorddienst, en die doen we een groot plezier door zoveel mogelijk kinderen mee te nemen en te stimuleren om daaraan deel te nemen. Rond twaalven zal, onder de klanken van de Eemlander Blaaskapel, een 100-tal gildebroeders klaarstaan om zich op te geven voor het koningsschieten dat rond enen zal aanvangen en “onder normale omstandigheden” tegen vieren een winnaar zal kennen, die zich een jaar koning mag noemen. De zondagavond wordt traditiegetrouw in de Hollandstalige sfeer doorgebracht. Een aanstormend talent in dat genre is Gino Graus, die als eerste het podium zal betreden. Hij wordt gevolgd door Sieneke, die enkele jaren geleden ons land vertegenwoordigde op het Songfestival. De band Total Eclipse verzorgt de momenten tussen die optredens en zal aan het eind van de avond zelfs verder uitgebreid worden voor de spetterende finale, waarin Lesley Williams de hoofdrol op zich zal nemen. Er zijn natuurlijk meerdere Hazes-lookalikes, maar vrij unaniem wordt
Gildeactiviteiten Hoe verheugd we ook zijn dat de Gildefeesten een evenement is geworden voor de gehele Soester (en niet-Soester) bevolking, we zullen nooit vergeten wat de oorsprong is van de Gildefeesten: een feest voor de leden en vrienden van het Gilde. Om dat te onderstrepen en u in deze tijden van economische tegenspoed een mooie besparingsmogelijkheid te bieden, bieden we onze leden en vrienden opnieuw een combizegende Linda, zal korting. Meer hierover in het kader hieronder.
Lesley Williams ook beschouwd als de beste Hazes-soundalike van de laatste jaren. Een oerHollands gezellig avondje gaat het worden!
Feestavond
Maandag 26-8: Ouderencontactmiddag en Radio 538 DJ’s on tour De senioren kunnen maandagmiddag genieten Feestavond van een lichtvoetig programma verzorgd door de Nautilus24one-man-band, die vanuit een zelfZaterdag augustus vanaf 20.00 technisch uur gefabriceerd hoogstandje een combij een aantal pleet eenmansorkest creëert. Hij en zanger Peter Staan zijn op degeen donderdagavond Dons onbekendendevoor elkaar en sa- generaties bijzondere dance- en discoklassiekers centraal in herinneringen naar boven halen. Als Tmen zullen zij een zeer afwisselend repertoire de Gildetent, op zaterdagavond hoeven de Spoon Reloaded zullen ze ons een show brengen. bezoekers wat minder diep in het geheugeven die van hen verwacht mag worden, Voor jeugdHoewel is dit jaar weernegentig de Radio 538 DJ’s alle grote hits. gen tedegraven. de jaren inclusief On Tour sommigen show gecontracteerd. Combikorting voor leden en vrienden volgens geen gedenkwaardige Zoals inhebben het programmaboekje zal alleen er vanDit jaar nieuw voor de gildemuziek nagelaten, zijn ookteinlezen dit is,Niet T-Spoon kunnen en we uitsluitend stellen decennium hits geproduceerd die in jaren het weer datmet hun sound leden zeer herkenbaar is, van beschikbaar: de op maandagavond evenals vorige en –vrienden een comgeheugen van velen van ons polsband-systeem staan geParty Animals kan dat zeker gezegd toegang worden. verkregen wordt het inmiddels welbekende gebikaart, waarmee grift. Tijdens de zaterdagse Ze zijn de bekendwerkt gaan worden. Stel: ufeestavond bent aan de beurt omeen product tot van de wellicht donderdag-, zaterdag- en zondaggaan we herinneringen ophalen met twee ste muziekstroom uit de jaren negentig: Hapde kinderen op te halen van de gildetent, u bent avond met een totaalkorting van 5,00 euro. acts die treffend ons muziekgevolg van de py Hardcore. Een “toegankelijke” stroming vroeg en om de tijd te doden en de bonnen op Dat zijn geen persoonsgebonden kaarten, jaren negentig symboliseren. binnen de hardcore die altijd velen heeft kunte maken wilt u zich aan de bar vervoegen. Ook in de zin datzijn eenzelfde nen bekoren. Niet voor niets nummers persoon alle drie die uIn kunt dannegentig verplicht worden ommet zo’n bandje te you ever avonden moet en bezoeken. de jaren scoorden ze hits als “Have been mellow” “Aqua- Dat is niet ver dragen wij en nemen aan2 waste”, dat u daarvoor begrip boden, sterkerBijna nog20 wij “Summeren Love” “No time maar rius” gigantische hits geworden. jaar juichen dat van op kunt brengen. Het moet er juist voor zorgen harte toe, maar het is ook gewoon mogelijk dat de sfeer zo goed blijft als hij altijd is. om zo’n toegangsbewijs te laten rouleren tussen meerdere personen. Niet op 1 avond uiteraard, elke barcode wordt bij binnenkomst gescand op geldigheid, maar verder staat het eenieder vrij om een ander een toegangsbewijs mee te geven voor een avond dat hij/zij niet wil/kan. Informeer eens in je omgeving, zoek naar mensen die willen gaan op een avond dat jij niet wil! Het is niet zo gezellig, maar het scheelt je toch al gauw 2 euro op een avond, als je op deze manier een combinatie weet te v inden. Het enige wat u nodig heeft is de eerder toegestuurde inlogcode, die uniek is voor elk gildelid en –vriend. Voer deze in op de website van de Gildefeesten Toegangskaarten > Etickets bestellen en u kunt onge limiteerd bestellen.
9
Terugblik activiteiten Gildekorps keert met Zilvervloot terug uit Milsbeek Het grote aantal Soester gildebroeders, vertaalde zich ook in een bijzonder hoog aantal Soester deelnemers aan de wedstrijden. Tot ongeveer zes uur waren zij in grote getale te vinden op het wedstrijdterrein en deden zij hun uiterste best de deelname aan de wedstrijden om te zetten in prijzenzilver.
Zondag 16 juni stond voor het Gildekorps de eerste en enige Gildedag van het jaar op het programma. Het dorp Milsbeek had de eer om het Soester korps en 36 andere schutterskorpsen te ontvangen op deze zonnige dag. Ons korps was met circa 60 man bijzonder prominent aanwezig. Na een voorspoedige busreis ving de dag aan in de dorpskroeg, waar de tijd tot de aanvang van de optocht werd doorgebracht. De optocht voer door het Limburgse dorp, dat tevens grenst aan Noord-Brabant, Gelderland en Duitsland. Na het traditionele slangendefilé stonden de wedstrijden, individueel en in groepsverband, op het programma.
In de tent was het vervolgens, zoals gebruikelijk, bijzonder aangenaam vertoeven in afwachting van de prijsuitreiking. Toen deze aanving bleek dat de inspanningen van onze korpsleden niet voor niets waren geweest. Wij zetten de Soester prijswinners voor u op een rijtje.
Bas van Doorn
Vendelen - Klasse C
3e prijs
Frank Witkamp
Gildetrom - Ereklasse
1e prijs
Xander Witkamp
Gildetrom – Klasse A
1e prijs
Edwin Kortekaas
Gildetrom – Klasse B
1e prijs
Korpsen – Klasse A
2e prijs
Algemeen klassement
2e prijs
Tamboers en hoornblazers Gehele gildekorps
10
Terugblik activiteiten In nevenstaand overzicht hebben we de meest markante prestatie nog niet opgenomen. Deze verdient namelijk bijzondere aandacht. En dus: Jeugdtamboers
Korpsen – Klasse B
1e prijs
U leest het goed: de vele uren oefenen van de jeugdtamboers hebben geresulteerd in een ver dienstelijke eerste prijs. Chapeau jongens, ga zo door! Al met al was het een gedenkwaardige dag.
11
Terugblik activiteiten
12
De Gildegrafiet Gilde-archief deel 8 nauwe samenwerking tussen de auteur en het gildebestuur tot stand gekomen. Het is nog steeds een heel interessante uitgave over de geschiedenis van de beide gilden (Sint Aechten en Sint Anna; Grote en Kleine Gilde). Ook van deze uitgave zijn nog exemplaren in het gilde-archief aanwezig. Andere uitgaven zijn natuurlijk het verenigingsblad “Gildepraot”, de programmaboekjes van de jaarlijkse gildefeesten, en rond het Landjuweel Soest 1987 een boekwerk over het Landjuweel en de Heren van Gaesbeek.
Door René van Hal Alweer het 8ste deel van onze rubriek Gildegrafiet over het gilde-archief. Deze maal wat achtergronden bij de verzamelingen boeken die in het bezit van het gilde zijn. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen de boekwerken die onder regie van het Groot Gaesbeeker Gilde zijn uitgebracht, de boeken die breder dan alleen het Soester gilde gaan, maar waarvoor wel financieel risico is gelopen, en de boeken die door het gildebestuur zijn aangeschaft of als kado zijn ontvangen.
Boeken met ook een financieel risico voor het gilde. Door de Kring van Schuttersgilden Land van Cuijk zijn 2 boekwerken uitgegeven met beschrijvingen en achtergrond informatie van de bij de Kring aangesloten gilden. De uitgaven waren zeker niet kostendekkend, waarbij dan ook was afgesproken dat de individuele gilden aangesloten bij de Kring zich financieel garant stelden. Dit gebeurde door een minimale afname te garanderen, welke zelfs tussendoor werd verhoogd door tegenvallende verkoop. In 1983 verscheen het boek “De Gouden Guld”, 50 jaar Kring Land van Cuijk. Meer dan 600 pagina’s worden besteed aan de achtergronden van de bij de Kring aangesloten gilden aangevuld met meer algemene informatie over het gildewezen en haar historie. In 2002 (dus bijna 20 jaar later) verscheen het boek “Gilden naar 2010 Schuttersgilden in het Land van Cuijk. Dit keer een boek met meer dan 300 pagina’s informatie over de bij de Kring aangesloten gilden. Jammer genoeg is deze uitgave door allerlei omstandigheden wat minder professioneel. Toch bevat het veel bijzonderheden over met name de periode 1983 – 2002.
Uitgegeven boeken/boekwerken onder de regie van het Soester gilde. Eigenlijk is door het Soester gilde zelf maar 1 boek uitgebracht en wel het Fotoboek van het Landjuweel in 1987. Het was natuurlijk heel bijzonder dat het Groot Gaesbeeker Gilde in 1987 het Landjuweel mocht organiseren onder auspiciën van de Noordbrabantse Federatie van Schuttersgilden (NBFS). Dit is een gildefestiviteit die slechts eens in de ongeveer 7 jaar georganiseerd wordt en waaraan zoveel mogelijk gilden van alle Kringen van de NBFS deelnemen. Het organiserende gilde zorgt ervoor dat er rondom deze Gildedag een keur aan activiteiten worden georganiseerd. Het was een goed gebruik om van een dergelijk grootschalig evenement als organisatie een fotoboek uit te brengen, zodat deelnemers een herinnering zouden kunnen aanschaffen. De foto’s zijn gemaakt door de Soester fotograaf Herman van Dam en in het fotoboek is een selectie opgenomen. De animo voor de aanschaf van dit fotoboek viel uiteindelijk tegen. Vandaar dat er nog een redelijke voorraad boeken beschikbaar is. Af en toe tref je zelfs een exemplaar aan bij Boekhandel De Slegte. In 1960 was eerder al een boek over “De Gilden van Soest” uitgebracht. Dit bij gelegenheid van de “heroprichting” van het gilde. Schrijver was de bekende historicus E. Heupers. Dit boek is in
Overige bijzondere boeken over de gilden Het Soester gilde beschikt zeker niet over een uitgebreide bibliotheek met boeken over de gil-
13
GildeGrafiet den. Toch zijn er in de afgelopen 50 jaren wel wat boeken aan het gilde geschonken en heeft het gilde boeken aangeschaft. Zo heeft het gilde van de heer Raatjes een boek gekregen over de stadsgilden van Weert, als ook over de EMM (een vereniging van Schutterijen rondom Weert) van mevrouw Waagmeester een boek over de gilden in de huidige gemeente Venray (onderdeel van het Land van Cuijk) met als titel “Toen wij den Vogel schooten”. Het gilde heeft zelf een fotoboek aangeschaft van het Landjuweel in Oirschot in 1980 waaraan is deelgenomen. Zo zijn er nog enkel boeken aan
de bibliotheek van het gilde toegevoegd. De boeken bevinden zich nog bij mij. Ikzelf heb ook de nodige boeken over de gilden en de gildehistorie aangeschaft, die ik straks graag bereid ben aan het gilde over te dragen. Tezamen is het een mooie collectie, temeer daar in verschillende boeken ook aandacht wordt besteed aan de gildebroeders uit Soest. Verschillende boeken heb ik wel eens uitgeleend aan kinderen die een spreekbeurt over het gilde, de gilden, willen houden. Dit met name omdat de rijke historie op een vaak eenvoudige wijze wordt beschreven. 2070126 Gildep
roat 1 2007_Opma
ak 1 16-07-13 09:26 Pagina B
Gildepra N
t
ra Gildep Druk
ken
•
MeDia
•
Print
G ro o t G a es b e e ke r G i l d e
of Sint Aech te n S c h u t te rs gilde van So est
en
il d e e k e r G Soest Ge na Se sc hbu tet e r s g i l d e v a n t o o r G nt Aecht of Si
www.p
ractic
um.nl
14
t
Wetenswaardigheden Item uit de oude boeken UIT OUDE BOEKEN EN TIJDSCHRIFTEN Soest heeft in den loop der tijden zware rampen te verduren gehad. We zullen er eenige vermelden: De Hollandsche Graaf Willem van Beieren (Willem V, die in 1358 wegens krankzinnigheid vervangen werd door zijn broer Albrecht) was er zeer verstoord over, dat de Stichtenaren de steden Muiden en Weesp in brand hadden gestoken en nu werd den Heer Gijsbrecht van Nijenrode opgedragen Soest in rook en asch te doen opgaan. Deze wraak werd uitgeoefend in het jaar 1356. Waarom hoofdzakelijk Soest voor die wraakoefening uitgekozen werd, meldt de geschiedenis niet. Misschien wel omdat het dorp voor den vijand het gemakkelijkst te bereiken was en misschien ook wel, hadden de dappere Soestenaren een zeer werkzaam aandeel gehad in de verbranding van Muiden en Weesp. En eindelijk is het ook mogelijk, dat Soest voor den vijand zeer aantrekkelijk was, omdat er als gevolg van bloei en welvaart, veel te halen was. Hoe het zij, het dorps werd verwoest, doch na betrekkelijk korten tijd, dank zij de volharding der bewoners, weder opgebouwd. In 1481 onderging Soest hetzelfde lot. Het werd met Eemnes en Baarn tot den grond toe afgebrand. De ongelukkige ingezetenen konden opnieuw gaan bouwen en zich de ongelooflijkste opofferingen getroosten om er zich weder bovenop te werken. Toen in 1543 de beruchte Maarten van Rossum de stad Amersfoort belegerde, werd Soest en passent even uitgeplunderd. Het is niet te beschrijven en haast niet te gelooven, hoe ruw en wreed van Rossums mannen te werk gingen. Ouden van dagen, kinderen, zwakken, zieken, mannen, zoowel als vrouwen, allen werden over den kling gejaagd, als zelfs de geringste tegenstand geboden werd. Wie den woestaards maar even in den weg stond bij hun doorsnuffelen der woningen, werd gedood. En het opzettelijk martelen,
Deze keer een artikel dat in het Utrechts Nieuwsblad van 20 april 1929 was geplaatst. In dit dagblad was een rubriek over Stad en Provincie. In aflevering 132 wordt aandacht besteed aan Soest, waarin wordt gerefereerd aan het Soester gilde. Ook toen dus al een opmerkelijke verschijning in het dorp. De schrijver is niet meer te achterhalen. Zijn initialen waren J.D.A. Soest Het dorp Soest kan zich niet beroemen op eenig stadsrecht, maar wel op een hoogen ouderdom. In een brief van Keizer Koenraad, die van 1024 tot 1029 in Duitschland regeerde, wordt Soest reeds genoemd. Het heette toen Zoys en Suys, ook wel Sose en in het Latijn Zuzatum. Het was een volkrijk en vermaard dorp, waarin zeer veel nering werd gedreven. De inwoners waren beroemd, wegens hunne dapperheid en zij waren meesters in het boogschieten. Een zeer oude instelling was het schuttersgilde van SintAagten. Voor eenigen der schutters was het een kleinigheid om een afschoten pijl in zijn val middendoor te schieten. Maar dit wordt ook medegedeeld uit andere landen en van andere boogschutters. In ieder geval, Soest had bovenbeste schutters. De rechten en plichten, die Sint-Aagten oplegde, werden getrouw nagekomen. Het werd als een groote eer beschouwd tot het gilde te behooren en ieder lid beijverde zich om jaarlijksche feesten en wedstrijden zoo goed mogelijk gelijk te doen slagen. En wie de eer had tot koning te worden verheven, koning van Sint-Aagten, dus koning van Soest, kende aan zijn aardsch geluk geen grens. Maar het was met de schutters onderling op verre na niet altijd pais en vree. Er stonden nog al eens kwesties bij de geregelde oefeningen en ook wel bij de wedstrijden, die haar oorsprong vonden in bemoeizucht en naijver en die niet zelden uitliepen op bloedige vechtpartijen.
15
Wetenswaardigheden nen, Mariënburg geheeten. Het Mannen-klooster werd in 1419 gesticht door Augustijner monniken, die hun convent, dat te Amersfoort stond, uit vrees voor vijanden naar Soest overbrachten. Het klooster is verdwenen, maar de naam Birk of Bircht bestaat nog en is gegeven aan een aangenaam en lommerrijk oord met heerlijke wandeldreven tusschen Amersfoort en Soest. De kloosters Birk en Mariënburg werden beide door Maarten van Rossum uitgeplunderd. Monniken en Nonnen werden verjaagd, nadat er van de laatsten eenige schandelijk mishandeld waren. Verder had Soest een oud adellijk kasteel, Hamelenburg genoemd, dat reeds voor 1370 bestond.
zelfs van vrouwen, was zoo vreeselijk, dat de nadere beschrijving ervan de haren ten berge doet rijzen.. Eenige andere dorpen in de buurt van Soest ondergingen hetzelfde lot. Al die rampen deden het vermogen van Soest grootelijk vervallen. Het is echter toch een groot, belangrijk dorp gebleven. Wat had het niet kunnen worden, indien het voor alle leed gespaard gebleven ware! De kerk was, voor de hervorming een Parochiekerk, die den naam droeg van de Apostelen Paulus en Petrus. Soest had voorheen een Mannenklooster, Birk genoemd en een Klooster van Brigittijner Non-
16
Agenda Overzicht Gilde-activiteiten 2013 GILDEFEESTEN
Maandag 19-26 AUGUSTUS
MEDEWERKERFEEST
Zaterdag 14 SEPTEMBER
Bijdrage FETE LOUCHES COMINES (B/FR) Zondag 13 OKTOBER SCHIETAVOND PRINS HENDRIK
Vrijdag 25 OKTOBER
KERMISVLEESBINGO
Zaterdag 26 OKTOBER
ALGEMENE LEDENVERGADERING
Woensdag 11 of 18 DECEMBER
NIEUWJAARSRECEPTIE
Zondag 5 JANUARI
KAART-/SJOELAVONDEN IN ‘t GILDEHUIS (Aanvang 20.00 uur) * Sjoelavonden:
2e dinsdag van de maand 8 oktober 12 november 10 december
* Kaartavonden: 3e dinsdag van de maand 15 oktober 19 november 17 december * Dansavonden: 3e zaterdag van de maand 19 oktober 16 november 21 december
U wordt van harte uitgenodigd aan de verschillende gilde-activiteiten deel te nemen. Voor nadere informatie wordt ook verwezen naar de toelichtende artikelen in deze Gildepraot.
Practicum is een vooruitstrevende organisatie in de grafimedia branche. Vanuit de vestigingen in Soest bedienen wij een breed portfolio cliënten, varieërend van MKB tot multinationals. Practicum levert meer dan alleen drukwerk. Op maatschappelijk verantwoorde en innovatieve wijze geven wij inhoud aan het vinden van een totaaloplossing voor al uw communicatievraagstukken. Laat uzelf overtuigen van onze meerwaarde in een persoonlijk gesprek of bezoek ons online via www.practicum.nl.
Drukkerij Practicum Koningsweg 22 3762 EC Soest T 035 601 47 51 F 035 602 52 40
Drukkerij Atlas Koningsweg 22 3762 EC Soest T 035 601 47 51 F 035 602 52 40
Digiprint Soest Koninginnelaan 6 3762 DE Soest T 035 602 70 17 F 035 602 30 12
www.drukvooru.nl