Groot Gaesbeeker Gilde. of Sint Aechten Schuttersgilde van Soest

G r oot Gaesbeeker Gilde

of Sint Aechten Schuttersgilde van Soest

De GILDEPRAOT is een uitgave van het:

G ro o t G a es b e e ke r G i l d e o f S i n t A e c h te n S c h u t te rs g i l d e v a n S o e s t

De GILDEPRAOT is het contactblad van en voor leden en vrienden van het Soester Gilde.

Colofon: Bezoekadres Gildehuis: Steenhoffstraat 46 3764 BM Soest 035-6028672 Secretariaat Gilde: Rainoud van Dorresteijn 035-6030234 [email protected] Postadres Gildehuis en Secretariaat: Postbus 321 3760 AH Soest [email protected] Verhuur Gildehuis: André Roest St. Willibrordusstraat 1 3768 CP Soest 035-6027016 [email protected] Ledenadministratie: Mariska Kok Honingbij 27 3766 JD Soest 035-6024257 [email protected] Redactie Gildepraot: Xander Dazelaar Duinweg 4 3768 BN Soest 035-8795904 [email protected] Internet: www.gildesoest.nl www.gildefeesten.nl

Inhoudsopgave

35e jaargang nr. 3, juli 2012

Van de redactie

bladzijde 2

Van de overheden Ouderman aan het woord Overleden leden en vrienden Vanuit het pastoresteam

bladzijde 3 bladzijde 4 bladzijde 5

De gildeactiviteiten Komende Gildefeesten uitgelicht Gildepelgrimage 2012

bladzijde 7 bladzijde 11

Terugblik activiteiten Berichten over het Gildekorps

bladzijde 12

GildeGrafiet Uit Oude Gildeboeken Gildearchief

bladzijde 16 bladzijde 18

Wetenswaardigheden Tentoonstelling Gilde

bladzijde 20

Agenda

bladzijde 21

1

Van de redactie

U treft vandaag in uw brievenbus naast deze Gildepraot ook het programmaboekje voor de Gildefeesten en uw niet via internet bestelde entreebewijzen aan. De organisatie heeft er veel aan gedaan om alles correct te verwerken; mocht u op- of aanmerkingen hebben dan vernemen we deze graag van u. Op die wijze kunnen we leren van elkaar en werken naar een nog meer gestroomlijnde organisatie.

Ongeveer een maand geleden las ik bij het opmaken van het programmaboekje in het item “Organisatie en Locatie”: een grote van – verwarming - voorziene feesttent. Ik moest wel even in me zelf lachen. Gisteren, circa 4 weken later en dus vier weken dichter bij de Gildefeesten ontstak mijn buurman zijn openhaard. Oftewel de Hollandsche zomer heeft haar intrede gedaan. Natuurlijk wensen we de organisatie van alle onderdelen tijdens de Gildefeesten goed weer toe want dit maakt de opkomst veelal groter en zeker in het Gildeweekend bepaalt het weer ook een deel van de sfeer.

Op naar de Gildefeesten en wens u voor nu veel leesplezier. De redactie

2

Van de overheden Ouderman aan het woord collega Gilde, heeft onze koning zijn slag al geslagen. Met een 30-tal koningen uit de kring wist hij in Geijsteren de vogel het verlossende schot te geven en werd daarmee koning der koningen. Onze meeschietende gildebroeders zijn dus gewaarschuwd! Dit koningsjaar is aanstonds voorbij, maar wie wordt de nieuwe koning? Uw komst naar de Gildefeesten is onze wens. Deze gildeproat, het wijdverspreide programmaboekje, de website, kortom u kunt het programma niet mislopen en ik wens u dan ook fijne dagen toe. Kees Wantenaar, Ouderman

De spanning loopt weer op in de Gildegeledingen, de Gildefeesten naderen met rasse schreden en een koningsjaar is omgevlogen. Onder de paraplu van de Stichting Gildefeesten Soest is de voorbereiding van de activiteiten, onder de noemer Gildefeesten 2012, in volle gang. Het draaiboek met de invulling van alle afspraken, partijen en schema’s moet 100% kloppen en ook de toets van de betrokken overheidsinstellingen kunnen doorstaan. Geen sinecure, maar met de vele vrijwilligersinzet vanuit ons gildebestand en de goede relatie met de Soester gemeenschap gaat dat zeker lukken! Enthousiasme volop wat we naar veel mensen kunnen uitstralen waardoor we met z`n allen weer een “groots” gildefeest krijgen. U bent als lid volop geïnformeerd over de kaartverkoop dus sla uw slag. Bij de deelname van ons korps aan een van de Gildedagen, georganiseerd door een

3

Van de overheden OVERLEDEN GILDELEDEN EN GILDEVRIENDEN Sinds het verschijnen van de vorige Gildepraot zijn ons (voorzover bekend) de volgende gildebroeders, -zusters en/of gildevrienden ontvallen: Dhr. A.P. van Hofslot, Birkstraat 130

7-5-1936 / 18-6-2012

Mevr. S. van Beek- Kok, Dalplein 2 kamer 323

/ 5-7-2012

Wij wensen alle achtergebleven familieleden veel sterkte bij het verwerken van het verlies van hun dierbare. Volgens oud Gildegebruik zal voor de zielenrust van de overleden gildebroeders en -zusters een H. Mis worden opgedragen.

4

Van de overheden Vanuit het pastoresteam Rode lopers Op zoek naar een verslag van de tenniswedstrijden op Wimbledon op de BBC belandde ik laatst in een documentaire over Queen Mary (18671953) de grootmoeder van de huidige koningin Elisabeth van Engeland. Geboeid bleef ik kijken, want in een tijd waarin vele koningshuizen sneuvelden bleef het huis van Windsor overeind.

Maar ze bleef wel de koningin. Er waren grenzen. Zo moest ze eens een boom planten. Uiteraard was er voor haar een rode loper uitgelegd. De rode loper leidde haar tot plek waar de boom geplant moest worden. Maar helaas, niet helemaal. Er bevond zich nog drie meter kale grond tussen haar en de boom die overbrugd moest worden. Mary verzette geen stap. Pas toen een

Dat kwam mede door de wijze waarop koningin Mary haar rol als koningin serieus nam. Ze had alles tot in de laatste details uitgedacht. Zo bracht ze verandering in de wijze waarop het koningshuis contact had met het volk. De rondritten in koetsen en mooie auto’s werden vervangen door bezoekjes waarbij de koning en zij werkelijk hun best deden om zich in te leven in de situatie van hun onderdanen. De kleding die ze droeg, de sieraden die ze om had, ze stonden allemaal ten dienste van haar rol als koningin.

slimme kamerheer drie meter van het begin van de loper afsneed en deze voor de voeten van de koningin weer neerlegde deed ze de laatste stappen en plantte de boom. Eerlijk gezegd herkende ik het gedrag van de koningin. Toen ik op een kwade maandagochtend bij de Sleutel kwam en ontdekte dat de rode loper voor de ingang van de Sleutel verdwenen was stond ik ook even stok stijf stil. Wat was dat nu? De rode loper weg? Welke onverlaat...?

5

Van de overheden

nen maken voor een betere wereld en mensen ontvangen die om een praatje verlegen zitten of hulp nodig hebben.

Antwoord op die vraag kon niemand geven. Waarschijnlijk door baldadig volk meegenomen. Nu doen we het zonder rode loper bij de Sleutel. En dat is jammer. Want die loper was een symbolisch gebaar dat mensen welkom heette en liet weten: voor ons ben jij de moeite waard. Kom binnen! Een symbool dat iedereen begreep. Een symbool dat ook goed past bij de opdracht die we als kerk hebben.

En ik vond het zo mooi dat al die mensen over de rode loper binnen mochten lopen als een koningin. Maar het hangt niet af van de loper of andere symbolen. Het gaat er uiteindelijk om of we er iets van waarmaken, van onze idealen. Dat wordt de uitdaging van het seizoen dat voor ons ligt. Voor het Gilde en haar leden net zo goed als voor de kerk. Hopelijk kunnen we elkaar daar, net als het afgelopen jaar, af en toe bij helpen.

We moeten werken aan een wereld waarin iedere mens welkom is en weet dat hij of zij ook een kind van God is. Een uniek en bijzonder kind. In de kerkdiensten laten we ons daarvoor inspireren. Maar in de Sleutel moet het doordeweeks gebeuren. Daar moet iedereen, oud en jong, katholiek of niet, progressief of conservatief, welgesteld of met een smalle beurs zich thuis voelen. In de Sleutel kan je komen eten bij de KJS-ers, kan je komen leren en discussiëren over de belangrijke vragen in dit leven, kan je plan-

Een sprankelende start van het nieuwe seizoen toegewenst met de gildefeesten (die natuurlijk bol staan van de symboliek) en graag tot ziens, namens het pastoresteam, pastor Wies Sarot.

6

Gildeactiviteiten Komende Gildefeesten uitgelicht Gildefeesten 2012 Zoals al te lezen was in de vorige Gildepraot hebben we dit jaar weer het oude vertrouwde 8-daagse programma. We starten op de avonden van 20-22 augustus met het sportieve activiteiten, met als uitvalsbasis de nooit genoeg genoemde en geroemde Schaapskooi, die de fam. v.d. Grift ons nog altijd beschikbaar stelt. Vele honderden fietsers, wandelaars en hardlopers zullen daar een geringe startsom neerleggen om na terugkomst naar believen nog het een en ander te kunnen consumeren. Immers, en wij citeren vele deelnemers: “dat heb je wel verdiend na zo ’n prestatie.”

al wat langer op het spreekwoordelijke wensenlijstje. Optredens worden gekenmerkt door improvisatie en veel interactie met het publiek. Een citaat: ‘De optredens van Mooi Wark, waarbij de lol en grappenmakerij van het podium spetteren, staan als een huis en klinken als een klok! De aanstekelijke eigen nummers, die variëren van lekkere rock ‘n roll tot dampende feestnummers, zorgen voor een vrolijke mix van herkenning waarbij ook een goede ballade niet wordt geschuwd. Vele hits passeren de revue en met een ijzersterke podiumpresentatie, een flitsend decor en een spectaculaire show wordt eenieder vermaakt.’ Er is al veel gebruik gemaakt van de voorverkoopmogelijkheden, zorg dat je er niet naast vist! Vrijdag 24-8 : Koningsbal Deze avond begint met een bezoek van het gildekorps aan het huis van de Koning van ons Gilde. Edwin de Boer wordt met zijn hofhouding opgehaald door het korps en naar de tent begeleid voor de opening van het Koningsbal. Deze opening heeft in de afgelopen jaren vaste vorm gekregen. De overleden gildeleden worden herdacht en de nieuw aangemelde gildeleden (dit jaar 10 in getal) worden geïnstalleerd, zodat ze op zondag mee kunnen meedoen in de strijd om

Donderdag 23-8 : Mooi Wark De gildetent heeft inmiddels een redelijke reputatie verworven als podium voor rock-acts. Onze onvolprezen oud-ouderman Wim Schimmel durfde het met zijn mede-bestuursleden reeds in 1983 aan om Normaal naar Soest te halen. Inmiddels zijn er al een paar trendvolgers/setters van deze grondleggers van de dialectrock in Soest geweest (Rowwen Heze zelfs al 2 keer), bijna dertig jaar later heeft de organisatie een hedendaagse opvolger in Drenthe gevonden. Een lange zoektocht was het niet, Mooi Wark stond 7

Gildeactiviteiten dag vermaken bij de Kinderspelen. In de tent zullen de dj’s van Sunway en de band Summerland de middag met zomerse klanken vullen, daarbij ongetwijfeld ondersteund door vele honderden kelen. Op deze wijze wordt het publiek direct klaargestoomd voor de avond. Wipneus en Pim hebben vorig jaar immers laten zien dat zij het publiek volop betrekken bij hun act en dat dit leidt tot een knotsgekke en uitermate gezellige avond. Afgelopen jaar waren er wat weinig Gildeleden te bekennen op deze avond. Degenen die niet aanwezig waren hebben ongetwijfeld van de wel aanwezigen gehoord wat een belevenis de avond was: een muzikale achtbaan van disco, Nederlandstalige platen, house, soul hiphop en grunch en natuurlijk een hoog gehalte “foute platen”. Vanuit de gedachte “back to basic” durven wij te stellen dat door Wipneus en Pim op deze manier een nieuwe standaard is gezet voor de zaterdagse feestavond.

het Koningschap, indien zij dat wensen. De huidige koning kan dan ook op zijn eigen manier terugblikken op zijn ervaringen in zijn koningsjaar. Daarna is er een gezellig samenzijn. Eenieder zal aan tafel op zijn wenken bediend worden door onze barmedewerkers, die u met plezier van dienst zullen zijn, als de hoeveelheid bonnen toereikend is voor uw wensen uiteraard. Net zoals voorgaande jaren, houden we de bartent de hele avond dicht. De avond is alleen toegankelijk voor gildeleden, gildevrienden en genodigden, waarvoor een uitnodiging misschien overbodig, maar in ieder geval welgemeend is. Zoals alle jaren ontvangt u daarvoor een entreekaart. Neem deze mee, want niet iedereen aan de deur kent alle gildeleden en het is voor geen van beide partijen prettig als daar twijfel over ontstaat. Degenen die op zondag deel willen nemen aan het koningsschieten, hebben deze kaart dan ook nodig.

Zondag 26-8 : Koningsschieten en Hollands Glorie De zondag begint met een viering om 10.00 uur in de Petrus- en Pauluskerk, voorgegaan door pastor en oud-deken Frans Zwarts. De gezangen, waaronder de Sint Aechtenmis gecomponeerd

Zaterdag 25-8 : Feest-/Dansavond Het dagprogramma start met het Volkspaardenfeest, even later gevolgd door de Volksspelen, het Oud-koningen kampen en de diverse schietwedstrijden. De kinderen kunnen zich de hele

8

Gildeactiviteiten

staan zelfs in een grote tent een heel speciale, intieme sfeer te kunnen bewerkstelligen. Als extra zullen Gerda en Gerard hun eigen interpretatie van het gilde voor het voetlicht brengen. Voor de jeugd is dit jaar weer de Radio 538 DJ’s On Tour show gecontracteerd.

door Gerard van de Schepop (oud-organist en dirigent in Petrus en Pauluskerk) worden verzorgd door het parochieel gemengd koor Canto Nuovo onder leiding van Paul Snoek en ondersteund door gildebroeder Henk de Ruig aan het orgel. Rond twaalven zal, onder de klanken van de Eemlander Blaaskapel, een 100-tal gildebroeders zich opgeven voor het koningsschieten dat rond enen zal aanvangen en “onder normale omstandigheden” tegen vieren een winnaar zal kennen, die zich een jaar Koning mag noemen. ‘s Avonds zal, na het afhalen van de koning op een uiteraard nu nog onbekende locatie, om 20.30 uur de tent weer opengaan voor een feest-/dansavond, die al jaren op een stijgende belangstelling van Gildeleden mag rekenen. Dit jaar is First Showband de constante factor gedurende de avond. Zij zullen er samen met Piratentoppers, Helemaal Hollands en niemand minder dan Jacques Herb voor zorgen dat het een oerHollands gezellig avondje wordt.

Zoals in het programmaboekje te lezen is, zal er op maandagavond evenals vorige jaren weer met het inmiddels welbekende polsband-systeem gewerkt gaan worden. Dat houdt in dat iedereen die zich kan legitimeren als zijnde 16 jaar of ouder een polsbandje om kan krijgen, waarmee het mogelijk wordt om aan de bar alcohol te

Maandag 27-8 : Seniorencontactmiddag en Radio 538 DJ’s on tour De senioren kunnen maandagmiddag van de Garderobo’s genieten die een lichtvoetig en muzikaal programma zullen brengen en er om bekend

9

Gildeactiviteiten gen. Het moet er juist voor zorgen dat de sfeer zo goed blijft als hij altijd is.

bestellen. Kan of wil men zich niet legitimeren, dan is dat geen beletsel om met volle teugen (frisdrank) te genieten van deze avond, maar men kan geen alcohol bestellen en/of nuttigen. Wordt dat laatste toch geconstateerd door de organisatie/beveiliging, dan kan onmiddellijke verwijdering uit de tent volgen. Polsbandjesdragers die alcohol doorgeven aan mensen zonder bandje zullen dat polsbandje kwijtraken en hen kan ook de toegang tot de tent verder ontzegd worden.

Roken in de tent niet toegestaan Bovendien geldt voor de gehele periode van de Gildefeesten vanaf enkele jaren een rookverbod in de tent. Wettelijke maatregelen laten ons geen keus, het klinkt allemaal bijzonder streng, maar de wetgeving is streng en de controle op naleving daarvan met het risico op zeer hoge boetes dwingt ons tot deze maatregelen, die in onderling overleg met politie, gemeente en beveiliging overeen gekomen zijn. Hoe verheugd we ook zijn dat de Gildefeesten een evenement is geworden voor de gehele Soester (en niet-Soester) bevolking, we zullen nooit vergeten wat de oorsprong is van de Gildefeesten: een feest voor de leden en vrienden van het Gilde. Om dat te onderstrepen en u in deze tijden van economische tegenspoed een mooie besparingsmogelijkheid te bieden, bieden we onze leden en vrienden voor het eerst een combi-korting. Meer hierover in het kader hieronder.

Sinds enkele jaren wordt bovendien al bij de ingang gecontroleerd op drankgebruik, als dat geconstateerd wordt, wordt de toegangskaart ingenomen zonder teruggave van de geldelijke waarde en volgt verwijdering van het terrein. Stel: u bent aan de beurt om de kinderen op te halen van de gildetent, u bent vroeg en om de tijd te doden en de bonnen op te maken wilt u zich aan de bar vervoegen. Ook u kunt dan verplicht worden om zo’n bandje te dragen en wij nemen aan dat u daarvoor begrip op kunt bren-

Combikorting voor leden en vrienden Dit jaar nieuw en uitsluitend voor de gildeleden en –vrienden beschikbaar: een combikaart, waarmee toegang verkregen wordt tot de donderdag-, zaterdag- en zondagavond met een totaalkorting van € 6,50 (ca. 15 %). Dat zijn geen persoonsgebonden kaarten, in de zin dat eenzelfde persoon alle drie die avonden moet bezoeken. Dat is niet verboden, sterker nog wij juichen dat van harte toe, maar het is ook gewoon mogelijk om zo’n toegangsbewijs te laten rouleren tussen meerdere personen. Niet op 1 avond uiteraard, elke barcode wordt bij binnenkomst gescand op geldigheid, maar verder staat het eenieder vrij om een ander een toegangsbewijs mee te geven voor een avond dat hij/zij niet wil/kan. Informeer eens in je omgeving, zoek naar mensen die willen gaan op een avond dat jij niet wil! Het is niet zo gezellig, maar het scheelt je toch al gauw € 2 op een avond, als je op deze manier een combinatie weet te vinden. Het enige wat u nodig heeft is de eerder toegestuurde inlogcode, die uniek is voor elk gildelid en –vriend. Voer deze in op de website van de Gildefeesten (Toegangskaarten >> Etickets bestellen) en u kunt ongelimiteerd bestellen.

10

Gildeactiviteiten Gildepelgrimage 2012 Speciale pelgrimsviering in Petrus en Pauluskerk op zondag 16 september a.s. Op zaterdag 22 september vertrekken zo’n 200 deelnemers aan de Pelgrimage 2012 vanaf diverse plaatsen voor een 9-daagse pelgrimage naar ondermeer Keulen, Praag, Wenen, Mariazell, Melk en Passau. Vanaf het Kerkplein in Soest zullen om 6.00 uur 2 bussen starten, die hier zo’n 50 pelgrims laten instappen. Voorafgaand aan het vertrek is inmiddels een goed gebruik de pelgrims vanuit de gemeenschap in Soest “uit te zenden” in een speciale gildeviering. Dit jaar wordt deze viering gehouden op zondag 16 september om 10.00 uur in de Petrus en Pauluskerk. Pastor Hans van de Schepop, zelf ook deelnemer aan deze pelgrimsreis, zal voorgaan in deze viering. Het koor Canto Nuovo onder leiding van Paul Snoek zal de gezangen verzorgen. Natuurlijk zal ook het tamboer-, hoorblazer-, schutter- en vendelkorps met in haar midden het nieuwe koningspaar 2012, een bijdrage verzorgen. Het thema sluit aan op het algemene thema van deze Pelgrimage 2012, nl. “Door de wereld gaat een woord en het drijft de mensen voort...“. Na afloop van de viering gaan de pelgrims naar het Gildehuis om alvast wat nader met elkaar kennis te maken en de laatste informatie van de organisatie te ontvangen.

onderhoud van de Mariabasiliek aldaar. Dit bedevaartsoord wordt jaarlijks door vele miljoenen pelgrims bezocht en heeft nadrukkelijk de gemoedelijke Oostenrijkse sfeer. Natuurlijk kunnen in 9 dagen niet alle bezienswaardigheden worden bezocht. Maar doordat op veel plaatsen begeleiding door ervaren gidsen is georganiseerd krijgt men wel een hele brede indruk van de historische achtergronden van bouwwerken maar ook de cultuur. Bijzonder zal ook een bezoek zijn aan de Benedictijnerstift in Melk, die weer in al haar pracht en praal is hersteld. Elke pelgrimsreis heeft weer haar eigen accenten en sfeer. Dat zal ook zeker in 2012 weer het geval zijn. De pelgrims worden soms aan de hand meegenomen, maar hebben ook veel vrijheid om alles op een eigen wijze op zichzelf te laten inwerken.

De Pelgrimage 2012 leidt deze keer naar Praag en Wenen, steden met een eeuwenlange historie en vele eeuwen ook onderdeel uitmakend van het Habsburgse Rijk. De gilden en schutterijen in Europa zijn al heel lang verwant met de familie Von Habsburg. De familie-oudste is beschermheer van de Europese gilden en schutterijen. Een bezoek aan de bedevaartplaats Mariazell moet een van de hoogtepunten van deze reis worden. Ook daarmee is de familie Von Habsburg nauw verbonden. Zij draagt zorg voor het behoud en

Zo zal na afloop ieder een “eigen” herinnering overhouden. Wat dan weer zal opvallen dat iedereen wel dingen heeft gezien en beleefd die een ander weer niet is opgevallen. In de volgende Gildeproat zal uitgebreid verslag worden gedaan van de opgedane ervaringen. Vanaf deze plaats een inspirerende pelgrimsreis toegewenst. 11

Terugblik activiteiten Berichten over het Gildekorps Avondvierdaagse Soest 24 mei Dit jaar hebben we wederom meegedaan aan het defilé op de laatste avond van de Avondvierdaagse, een heerlijke avond met zeer veel publiek en mooi weer. Mooie bijkomstigheid is dat dit een betaald optreden is, waarvan we er eigenlijk een paar per jaar nodig hebben om de jaarlijkse uitgaven voor bijvoorbeeld kleding, busvervoer en instructie te kunnen bekostigen. Omdat de originele kleding nog niet gereed was, heeft de jeugd deze avond niet mee gelopen.

Brass Quintet zich bij het gildekorps. Dit is de groep die al jaren op de vrijdagavondceremonie van de Gildefeesten een fantastisch stukje blaasmuziek verzorgt. De laatste jaren is de gewoonte om daarbij ook een stuk met het gildekorps te doen, zodat er inmiddels een gezamenlijk repertoire is opgebouwd, waaruit nu geput kon worden. Naadloos ging dit optreden over in de Bolero, waarop de vendeliers hun oefening inzetten. Opgesteld aan de Soester zijde van de Eem, was voor hun niet alleen de sterke wind een zware tegenstander maar ook de rietkraag. Die was hoger dan verwacht, maar de mensen aan de Hooglandse zijde van de Eem leverde het een prachtig schouwspel op. Vele goede reacties waren ons deel.

Malebrug concert 3 juni Dit optreden was eigenlijk vorig jaar al gepland, maar toen werkten de weersomstandigheden tegen. Evenals vorig jaar waren we eerst enkel gevraagd om aan de openingsceremonie mee te werken. Vanwege opzegging van een ander muziekkorps werd ons al snel gevraagd om een extra demonstratie te geven, dit hebben we graag gedaan. De contacten met PVO zijn al jarenlang uitstekend en de samenwerking is de laatste jaren nog hechter geworden. PVO-erelid Joop Oversteegen is tientallen jaren instructeur geweest van het gildekorps en sinds anderhalf jaar staat Adri Verlaan (o.a. bekend als meespelend leider van de Eemlander Blaaskapel) op woensdagavond voor de groep.

Verplichte Gildedag Oploo 4 juni Het weer werkte niet mee, het was een druilerige dag, desondanks waren er bij de optocht, massale opmars en defilé een redelijk aantal toeschouwers. Direct aansluitend gaf het korps van Oploo nog een demonstratie vendelen. Toen werd het buiten wel iets stiller. De sfeer in de tent had er niets onder te lijden. Een uur later begonnen de wedstrijden. Instructeur Adri Verlaan was met de bus meegegaan om zijn jongens bij te staan (en

Halverwege de Kleine Melm en de fietsbrug startte het gildekorps haar opmars, waardoor het publiek ons van verre aan kon zien komen. Midden op de brug werd halt gehouden om met een signaal en een aansluitend muziekstuk, door o.a. de jeugdtamboers, de avond te openen. Hierna was het de beurt aan PVO; het orkest en drumkorps lieten zich van een veelzijdige kant horen. Hierna voegden de leden van het PVO-koperkwintet Ocassional 12

Terugblik activiteiten voor Toon van Doorn en de vierde voor neef Bas van Doorn. Met z’n allen is een goede prestatie neergezet, met een trotse Koning, instructeur en korpsleider gingen we weer naar Soest, waar onze vaste buschauffeur Jan van Dijk ons om +/- 22.00 uur weer bij het Gildehuis bracht. Snel de bus uitladen en instrumenten weer opruimen, lekker slapen en ‘s morgens weer gezond op!

met succes). Voor hem was dit de eerste maal om van dichtbij andere korpsen en de algemene gang van zaken te bekijken. De jeugd heeft op deze dag voor het eerst aan een wedstrijd deelgenomen in de klasse B muziekkorpsen zonder klaroenen. Meerdere zilver prijzen gingen mee richting Soest. Voor het eerst in jaren zaten we weer in het eerste rijtje met een 6e positie in het Algemeen klassement, goed voor een eerste prijs, die ook in de muziekkorpsen klasse A met klaroenen en het groep vendelen ( 6 en meer ) binnengesleept werd Robin Kortekaas behaalde individueel een knappe eerste prijs muziektrom klasse A individueel en korpsleider Wim Kok blijkt nog goed mee te kunnen draaien in de vaandelklasse: ook hij een eerste prijs. In klasse C vendelen was de tweede prijs

Opening Gagelgat 23 juni Zaterdag middag om 12 uur werd er verzameld bij de Paardenkamp Vosseveld. Ouderman en enkele bestuursleden waren net op tijd, maar zij waren geëxcuseerd, zij hadden de uitvaart bijgewoond van trouwe gildemedewerker Arie van Hofslot. Met een bijna voltallig korps incl. burgemeester en de voorzitter van het Paardenkamp maakten we met muziek de oversteek naar het Gagelgat, de rij werd gesloten door de nieuwe bewoners van het Gagelgat (enkele paardjes). Bij het opmarcheren van de oprijlaan kondigde het korps zich steeds luider en duide-

13

Terugblik activiteiten laas weinig aan veranderen. Op deze gildedag waren we aan de beurt om een bijdrage te leveren aan de tentoonstelling, bij toerbeurt wordt daarvoor een drietal gilden aangewezen. We hebben hiervoor dankbaar teruggegrepen op de expertise van oudbestuursleden Fred Engberink en Rene van Hal, die er samen met een aantal huidige bestuursleden een boeiende presentatie van wisten te maken. Duidelijk was te zien dat de heren helemaal in hun element waren, wij willen ze hierbij hartelijk bedanken!

lijker aan en werd er lopend gevendeld, aangekomen op het erf formeerden zich als vanzelf dikke rijen toeschouwers rond het opgestelde korps.

Het leek wel najaar, al tijdens de optocht stond iedereen langs de route met een paraplu en veel gilden liepen met doorzichtige regen jasjes, echt een trieste bedoening. Tijdens de massale opmars hield het echt op met zachtjes regen en waaien, waarop het slangendefilé geannuleerd werd, dit werd door alle opgestelde gildekorpsen zeer gewaardeerd. Iedereen zocht snel zijn weg naar de tent. Later werd het bij tijd en wijle iets beter en konden de wedstrijden beginnen, jury leden en prijzen zaten, respectievelijk lagen immers al klaar. Hier hebben we aan minder wedstrijden meegedaan, maar de jeugd toonde zich wel weer zeer enthousiast in de klasse B muziekkorpsen zonder klaroenen. Resultaat was een zeer positieve uitslag.

Vervolgens werd er een woordje gedaan door onze ouderman en een korte demonstratie gegeven. Hierna werd door de voorzitter en de burgemeester gespeeched. Na de Gildetune werden de deuren met een aanzwellende roffel officieel geopend. Daarna werd een toast uitgebracht en terwijl het korps nog een stukje muziek speelde konden de genodigden de verbouwde boerderij bezichtigen. Ook voor ons waren er enkele drankjes. Aansluitend hebben wij nog een optreden verzorgd en daarna zijn we incl. burgemeester weer afgemarcheerd naar het oude paardenkamp “Vosseveld”. (ook zeer de moeite waard van het bezichtigen). Onder dankzegging van de burgemeester, die dit weer zeer indrukwekkend vond, heeft het Gilde zich ook in de Birkt weer eens van zijn beste zijde laten zien.

Om even over zeven begon de prijsuitreiking en ook ditmaal zaten we in het rijtje eerste prijzen, in het algemeen klassement (waarin meerdere eerste prijzen uitgereikt worden), het groep vendelen en individueel gildetrom ereklasse een eerste prijs voor Andre Roest. Dit soort prijzen wordt pas bekend bij de prijsuitreiking, maar een andere eerste prijs was al een paar uur bekend. Onze koning Edwin de Boer was er toen al in geslaagd om al zijn mede-koningen af te

Vrije Gildedag Geijsteren 24 juni Het was al niet geweldig ’s morgens, maar onderweg richting Geijsteren kregen we steeds slechter weer, daar kon het heerlijke kopje koffie van bus-gastvrouw Marian he14

Terugblik activiteiten troeven door het laatste stukje van de koningsvogel er af te schieten. Dus een eerste prijs in de categorie Koning der koningen! Ondanks de harde wind en regen hebben de vendeliers, storm en weder trotserend, toch enkele prijzen in de wacht kunnen slepen. De reeds genoemde eerste prijs groep vendelen.( 6 en meer), derde prijs vendelen klasse C voor Bas van Doorn, tweede prijs vaandelklasse voor Paul van Breukelen. Zo was de stemming in bus richting Soest weer ouderwets gezellig, op de enkelingen na die genoeg gerstenat of te weinig slaap hadden gehad en in diepe rust waren.

het enthousiaste publiek langs de route, konden we terug op het terrein direct even de uniformjassen uit, want we hadden voor het eerst dit jaar zonneschijn met een Gildedag. De jeugd liep vandaag voor het eerst de hele optocht met hun trommels mee. Om half vijf hebben we met het korps een demonstratie gegeven, daarna zijn de instrumenten weer opgeruimd en kon evt. het kasteel bezichtigd worden. In de tent stond een leuke band dus ook daar was het goed toeven. Om half zeven werd in de tent de nieuwe landjuweelkoning gehuldigd, het weer gooide op dat moment toch even roet in het eten, geen onbekend fenomeen voor ons. Daarna werden de herinneringsschilden uitgereikt en na enkele liedjes zijn we om zeven uur weer huiswaarts gegaan. Zo werd een periode van gemiddeld 1 optreden per week afgerond, waarin het korps het Groot Gaesbeeker Gilde in en buiten Soest met veel verve heeft vertegenwoordigd.

Landjuweel Doornenburg 1 juli Bijna 25 jaar geleden hebben wij zelf een Landjuweel georganiseerd voor onze eigen Brabantse federatie, die ongeveer 200 gilden herbergt, waarvan ruim de helft naar Soest kwam. Nu waren we uitgenodigd voor een Landjuweel in Doornenburg in de kleinere Gelderse federatie. Binnen het Brabantse is het programma altijd redelijk vertrouwd, maar binnen een andere federatie betekent dat altijd even opletten ’s Morgens een eucharistieviering op de binnenplaats van het opengestelde kasteel, die is alleen toegankelijk voor Koningspaar en ouderman. Het volledige korps was om 11.30 uur ter plaatse. Tijdens een korte bespreking in de kelder werd aan de korpsleiding het programma uiteen gezet, waar vervolgens de hele dag kunstig vanaf geweken werd, hetgeen de nodige improvisatie van de alomtegenwoordige ceremoniemeester vergde. Gestart werd met een welkom op het terrein met de eed van trouw en vendelhulde, en tussendoor nog even snel een Brabantse traditie in de vorm van het slangendefilé. In Brabant gebeurt dit altijd pas na de optocht, dus toen we kennisgemaakt hadden met 15

GildeGrafiet Uit Oude Gildeboeken

gaat op de schutskleding van het gilde: de kovels. In de ‘Berigten van het Historisch Gezelschap te Utrecht1, tweede stuk’ is een artikel opgenomen geschreven door Jhr. Mr. A.M.C. van Asch van Wijck met als titel “De Schut- of Schuttengilde in Nederland”. Deze “Berigten” heb ik teruggevonden op Internet. Eén van de hoofdstukken is gewijd aan de schutkleding. Daaruit blijkt dat meer gilden het gebruik van kovels kenden als speciale herkenning dat men onderdeel uitmaakte van het gilde. Gebruik was dat de kovel alleen door het lid zelf mocht worden gebruikt en dat vele besturen zeer strikt waren met het uitreiken en de inname van kovels. Zo werd als algemene regel gehanteerd dat een gildelid (schut) zijn burgerrecht kwijt raakte hij de kovel ook moest inleveren bij de overheid van het gilde. In het artikel wordt daarbij wel opgemerkt dat de Utrechtse schutten daarvan in de praktijk afweken, want ook een schut zonder burgerrecht mocht zijn kovel blijven dragen. In dat uitgebreide artikel wordt ook aandacht besteed aan de speciale gebruiken van het gilde in Soest. De inhoud van dit onderdeel is op de volgende pagina afgedrukt.

door René van Hal Zoals al eens eerder in deze rubriek aangegeven treffen we op Internet steeds meer gescande versies aan van oude documenten, artikelen en verslagen. Zo heeft ook ons gilde in het kader van een project van de Historische Vereniging Soest haar oude gildeboeken laten digitaliseren, welke via enkele website toegankelijk is gemaakt. De Historische Vereniging Soest/Soesterberg heeft ook het Manuscript van ds. J.J. Bos laten digitaliseren. In dit Manuscript wordt een deel van de geschiedenis van Soest beschreven. Zo zijn er ook enkele hoofdstukken gewijd aan de gilden van Soest. Het volledige Manuscript is terug te vinden op de website van de HVS. Bij het doorlezen van dit Manuscripts en met name hetgeen is geschreven over ons Groot Gaesbeeker Gilde kwam ik een voetnoot/verwijzing tegen naar “Berigten van het Historisch Gezelschap te Utrecht ”, uitgegeven in 1848. Deze verwijzing is onderdeel van een gedeelte waarin ds. Bos in-

16

GildeGrafiet 1 ‘Berigten van het Historisch Gezelschap’ is een soort van regelmatig verschijnend verenigingsblad van dit Gezelschap, waarin voorname historici publiceerden in het begin van de 19e eeuw.

Merkwaardig zijn de bepalingen, die betreffende de schutkleeding voorkomen in de ordonnantie van 1560 (3 junij) voor de schutgilde van het dorp Soest in de provincie Utrecht, omdat zij doen zien, welk gewigt men aan die kleeding hechtte.

strengelijk verbonden, dit hoofdsieraad te verkoopen of te verpanden, en gelast dien kovel tot St. Aechtendag, waarop zij een’ anderen ontvingen, te bewaren op verbeurte van een ton bier.

In den eerten schreef reeds dit stuk voor, dat de oudermans en de raadslieden laken behoorden aan te koopen; het eene jaar rood en wit, het andere jaar blaauw en wit, het derde jaargroen en wit, bestemd tot het doen maken der kovels voor de schuytters van de St. Aechtengilde, nae ouder gewoonten, als behoort. Voor Pinksteren moest dit laken ter afhandeling voor de schutten, die daaarvoor ½ Brab. Stuiver betaalden, gereed liggen.

In geval de gildebroeder zich buiten het dorp ter woon vestigde verloor hij het regt van den schutkovel te ontvangen of liever hij hield door die daad ipso jure op, lid der gilde te zijn. Aan niemand buiten de gemeente mogten de oudermans een kovel toezenden, zonder toestemming der raadsheeren, en wanneer een der gildebroeders zich verstoutte den schutkovel op het hoofd van een vremt man te zetten, bij gelegenheid van het broederlijkd feestmaal, werd hij met de boete van ½ goud guld. gestraft.

Niet allen werd den schutter de verpligting opgelegd om met dien kovel op het hoofd het schietfeest en andere plegtige gelegenheden bij te wonen maar hun werd ook

Opmerkelijk is het, dat deze ordonnantie, die zoo vele bepalingen omtrent den kovel inhoudt, geende de minste melding maakt van de parure of schut-tabbaard.

Door de schrijver wordt nog opgemerkt dat hij de tekst van deze ordonnantie heeft kunnen lezen in het door Anthonius Matthaeus geschreven en uitgebrachte “de jure gladii” uit 1689. Daarin is de volledige tekst van de Caert van 3 juni 1560 van het Soester gilde weergegeven. Ook dit boek-

werk is inmiddels in een gedigitaliseerde versie terug te vinden op Internet. Met gericht zoeken vind je zo het één en ander over ons gilde... Wat ik natuurlijk direct doe is proberen e.e.a. te downloaden zodat de teksten ook voor ons archief beschikbaar zijn.

17

GildeGrafiet Gildearchief 3 Begin jaren ‘80 Enkele jaren zijn foto’s van de gildefeesten gemaakt door de heer J. van Laar, een gemeente-ambtenaar die als hobby fotograferen had. Hij heeft jaarlijks vele tientallen foto’s gemaakt, eerst nog in zwart/wit, daarna in kleur. Voor de laatste maal in het jaar 2006.

Na de historie van onze “Oude Gildeboeken” en een historische blik op de ontwikkeling van onze ledenadministratie dit keer weer een ander onderdeel van ons gildearchief, nl. het foto-archief. We moeten constateren dat dit archief zich pas in de laatste decennia heeft ontwikkeld. Alhoewel de oudste foto’s van ons gilde zijn genomen tijdens het dansen om de gildeboom in 1927, hebben we behoudens enkele foto’s uit 1929 (gemaakt van het gilde in de Historische Optocht bgv 900 jaar Soest) pas weer foto’s in ons archief vanaf 1960. In dat jaar vond voor de eerste maal sinds eeuwen het koningsschieten plaats. Zeker in de periode tot 1983 zijn er jaarlijks maar een beperkt aantal foto’s in ons gildearchief terug te vinden. Het toenmalige bestuur vond dat minder belangrijk. Bovendien was het een dure hobby. De foto’s zijn dan ook vaak afdrukken van door fotografen voor de Soester Courant gemaakte foto’s.

Het landjuweel in 1987 Van het Landjuweel in Oirschot in 1980 was een mooi fotoboek verschenen. Het Comité Landjuweel Soest 1987 (opgericht door het gilde) vond het ook een goed idee om van het Landjuweel na afloop een fotoboek samen te stellen. Aan de bekende Soester fotograaf Herman van Dam werd gevraagd een fotoreportage te maken, waarvan na afloop een selectie voor een fotoboek zou kunnen worden gebruikt. Er zijn vele honderden foto’s gemaakt en het was na afloop een hele klus om een mooi fotoboek samen te stellen. Wat bijzonder tegenviel waren de kosten en hoe e.e.a. dekkend te krijgen

18

GildeGrafiet uit de verkoopprijs. Het is een uiteindelijk een mooie herinnering geworden. In ons archief liggen nog vele tientallen exemplaren.

bijvoorbeeld de gemeente. • Een andere belangrijke functie is dat uit ons foto-archief wordt geput bij presen taties (zoals op de scholen in het kader van maatschappijleer) als voor de verschillende tentoonstellingen waar in ons gilde zich presenteert (zoals laatst op de Vrije Gildedag in Geijsteren). • Ook leden en andere belangstellenden zijn wel eens geïnteresseerd in een foto afdruk. Zeker van en voor bijzondere ge legenheden. Een verzoek aan het gilde kan tegenwoordig snel worden beloond. Zelfs vanuit het buitenland wordt nog wel eens om foto’s gevraagd (of be standen) wanneer ze naar familieleden op zoek zijn of voor genealogisch onderzoek.

Vanaf de jaren ‘90 Vanaf de jaren ’90 zien we dat er elk jaar meer foto’s werden gemaakt. Een van de bestuursleden had altijd wel een fototoestel op zak bij uittredens van het gildekorps. Ook met de gildefeesten werden vele foto’s gemaakt, waarbij ook Jaap van Broek zorgde voor de nodige fotoreportages. Vanaf 2002/2003 zien we dat de digitale fotografie haar intrede doet. Dat maakt het nog eenvoudiger om kiekjes te maken. Met het invoeren van de website werden ook steeds meer foto’s op internet geplaatst. De laatste jaren zijn op beide websites van het gilde (www.gildesoest.nl en www.gildefeesten.nl) albums geplaatst met nog maar een selectie van de gemaakte foto’s.

Is het foto-archief compleet? Het foto-archief is natuurlijk nooit compleet. Ondanks dat we inmiddels over tienduizenden foto’s/fotobestanden missen we van veel activiteiten nog mooie foto’s. Er wordt altijd nog op internet gekeken naar foto’s die van ons gilde zijn gemaakt, organisaties benaderd om te vragen of zij foto’s hebben van een optreden van het gildekorps waar Soest gast was. Ook hebben we al eerder actief gildeleden benaderd met het verzoek of we nog eens in hun foto-albums mogen snuffelen en misschien wel scans mogen maken van unieke foto’s.

Welke functie heeft het foto-archief voor het gilde Het bezitten en onderhouden van het fotoarchief heeft vele functies: • Als eerste geldt dat bijzondere momen ten ook via foto’s zijn vastgelegd. Dat maakt ook in de toekomst inkijk op de activiteiten van het gilde mogelijk en zijn toekomstige leden en belangstellen den niet alleen afhankelijk van de schrif telijke vastlegging in bijvoorbeeld een jaarverslag. • Het foto-archief wordt veelvuldig ge bruikt voor ondermeer het verenigings blad de Gildepraot, het jaarlijkse programmaboekje van de Gildefeesten met vanaf 2000 een mooi kleurenkatern in het midden. Daarnaast worden foto’s gebruikt voor artikelen over het gilde in tijdschriften en kranten of zelfs mooie boekwerken die zijn uitgegeven door

OPROEP Beschikt u over fotomateriaal van ons gilde/ gildekorps zouden wij hiermee ons fotoarchief mogen aanvullen. Laat het even weten door een mail te sturen naar [email protected], dan wel te bellen met René van Hal, telefoon 035-6020573. We hopen dat we in de komende periode ons archief verder kunnen uitbreiden.

19

Wetenswaardigheden Tentoonstelling Gilde

jaren 1959 tot heden verdeeld over 3 perioden, t.w. 1959-1975, 1975-2000 en van 2000-2011. • Een overzicht van ons koningszilver opgebouwd in de periode 1960 tot 2010 met per jaar een foto van het konings schild en de betreffende koning als ook een uitgebreide beschrijving. • Een bundeling van de serie “Herinne ringen van een Commandant” zoals deze jarenlang is verschenen in onze Gildepraot. • Een bundel met het manuscript van ds. Bos over het Groot Gaesbeeker Gilde.

Tijdens de Vrije Gildedag van de Kring van Schuttersgilden Land van Cuijk in Geijsteren op zondag 24 juni jl. was ons gilde tezamen met de gilden uit Oploo en St. Anthonis aan de beurt om een tentoonstelling over het eigen gilde te presenteren. Eén van de opdrachten daarbij was het presenteren van een de historie van het gilde. Het verzorgen van een stand in de tentoonstellingsruimte gebeurt op dit moment bij toerbeurt. Bovendien is per gilde meer ruimte beschikbaar dan voorheen, dat vraagt dus om nadere bezinning over de inrichting van de stand. Naast het presenteren van gilde-attributen, het draaien van enkele video’s die over de gilde-activiteiten zijn gemaakt en het presenteren van onze digitale toegankelijkheid in de oude gildeboeken heeft ons gilde gezorgd voor het presenteren van enkele verzamelboekjes. Door de medewerking van een van onze gildebroeders zijn het zeer mooie uitgaven geworden.

De laatste 3 boekjes zijn inmiddels ook in te zien in de Gildezaal in het Museum Oud Soest. Het is een mooie serie geworden. Wellicht volgen er meer uitgaven in deze serie. • De Gildezaal in het Museum Oud Soest wordt eens in de zoveel tijd opnieuw in gericht. Recent is dat ook weer in samenwerking met de vrijwilligers van het Museum Oud Soest gebeurd. De voor naamste wijzigingen zijn aangebracht rondom de in de Gildezaal aanwezige bar.

Er zijn 6 boekjes samengesteld. Dit betreft: • De jaarverslagen van ons gilde over de

20

Agenda Overzicht Gilde-activiteiten 2012 GILDEFEESTEN

Ma 20 AUGUSTUS t.m. Ma 27 AUGUSTUS

MEDEWERKERSFEEST

Zaterdagavond 22 SEPTEMBER

SCHIETAVOND

Vrijdag 26 OKTOBER

KERMISVLEESBINGO

Zaterdag 27 OKTOBER

KAART-/SJOELAVONDEN IN ‘t GILDEHUIS (Aanvang 20.00 uur)

* Sjoelavonden: 2e dinsdag van de maand 9 oktober 13 november 11 decembver * Kaartavonden: 3e dinsdag van de maand 16 oktober 20 november 18 december * Dansavonden: 3e zaterdag van de maand 20 oktober 17 november 15 december

U wordt van harte uitgenodigd aan de verschillende Gilde-activiteiten deel te nemen. Voor nadere informatie wordt ook verwezen naar de toelichtende artikelen in deze Gildepraot.

Practicum is een vooruitstrevende organisatie in de grafimedia branche. Vanuit de vestigingen in Soest bedienen wij een breed portfolio cliënten, varieërend van MKB tot multinationals. Practicum levert meer dan alleen drukwerk. Op maatschappelijk verantwoorde en innovatieve wijze geven wij inhoud aan het vinden van een totaaloplossing voor al uw communicatievraagstukken. Laat uzelf overtuigen van onze meerwaarde in een persoonlijk gesprek of bezoek ons online via www.practicum.nl.

Drukkerij Practicum Torenstraat 22a 3764 CM Soest T 035 601 21 00 F 035 601 67 49

Drukkerij Atlas Koningsweg 22 3762 EC Soest T 035 601 47 51 F 035 602 52 40

Onkenhout Groep Koningsweg 22 3762 EC Soest T 035 601 47 51 F 035 602 52 40

Digiprint Soest Koninginnelaan 6 3762 DE Soest T 035 602 70 17 F 035 602 30 12