Groene thee (EGCG) in relatie tot gezondheid en ziekte (1)

NUTRIËNTEN

Groene thee (EGCG) in relatie tot gezondheid en ziekte (1) Door: drs. E. Valstar, arts/bioloog

Thee is na water de meest gedronken drank op aarde [ref. 1]. In dit artikel wil ik de nadruk leggen op de catechinen uit met name de groene thee en binnen deze groep van stoffen vooral focussen op epigallocatechinegallaat (EGCG).       

en de kans op longkanker. In het tweede

bestudeer het magistrale boek van professor

   ) 

Yair Margalit     

werkingsmechanismen van met name EGCG

  !  !  -

!   !)  ! -

sche chemie (reactiemechanismen, resonan-

king tot kanker. Voorts wil ik de interacties

 "# "  #$% #% #

van groene thee en weer vooral EGCG met

chemie, thermodynamica (enthalpiebereke-

voedingsstoffen, fytotherapeutica, gewone

 &$    # 

geneesmiddelen en cytostatica bespreken

en elementaire statistiek niet schuwend!

alvorens tot een serie eindconclusies te

Bedenk alleen wel dat een optimale dage-

komen.

#   )nen niet meer dan 2 consumpties per dag

Groene thee en overgewicht

bedraagt en voor vrouwen slechts 1,5 con-

8      #   9

sumptie per dag *+ .   -

!     !

  !    



middels RCT’s is, dat een groene thee-

hooguit 3 alcoholconsumpties per week,

: #   ! 

maar liever helemaal geen alcohol. Voor een

    # !   8 !

onderbouwing zie onder andere referen-

aan dat groene thee-extracten in een dose-

04#!   !   

ring van 1,2–2,0 g/dag, met daarin op dag-

expressie van aromatase!

! *<<=0<<>>      ?# :  #   -

Primair zal ik me wat EGCG/groene thee

  ! 8 @%-

betreft concentreren op de gerandomi-

se van 11 RCT’s bevestigen Hursel et al A

seerde studies met liefst een placebo, maar

)!

 4)    @

ook observationeel/deels dierexperimenteel

: #   ?#  #     

onderzoek van hoog niveau zal ik bespre-

1,31 kg. Niet veel, maar wel een goed begin

7 !   !  -

    D)    

dert, berust tenslotte in feite ook alleen

artikel in het TvOG voor andere stoffen die

maar op goed observationeel onderzoek

 FJK! ) -

met daarin een sterke correlatie van roken

 !   $

35

Groene thee-catechinen en anogenitale wratten Izellos et al L vonden in een meta-analyse op basis van drie gerandomiseerde studies met #!" #    thee-smeersel, lokaal geappliceerd, om recidive van anogenitale wratten tegen te gaan.

EGCG en chronische lymfatische leukemie Het groene thee-extract Polyphenon E, gestandaardiseerd op een hoog EGCGgehalte, bleek in doseringen variërend van 0<<=<<<! 33 patiënten met chronische lymfatische " DQQ$   QQ#  S!WW ** .   "#%    !! W . ! %     waren de zwelling met minstens 50% af Z. Zelf heb ik met doseringen EGCG uit dit   \# !  .  QQ al meerdere regressies gezien. Er is overi )    #" #" longa de werking van EGCG tegen CLL versterkt ^. Men zou kunnen stellen dat het  ) !QQ   miseerd is. Dit klopt, maar de responskans

    #  

)    

Groene thee en prostaatkanker Bettuzzi et al W< vonden met driemaal daags 200 mg groene thee-catechinen (met o.a. 12,2% EGCG en 52% ECG; epicate#  $     #! !A< .      #       "      werking. In de groene thee-groep ontstond slechts 1 carcinoom tegen 9 in de controlegroep. Overigens neemt ook het !      !zonder EGCG eveneens therapeutisch werkt tegen bestaande prostaatkanker WW. q )      EGCG zodanig met de androgeenreceptor van prostaatkanker kan interfereren dat het    %       D$

NUTRIËNTEN doorkomt, met als gevolg remming van de  W

. De antikanker-effecten

tumorgroei

bleek zich in anti-atherosclerotische richting ) 

     ! dusdanig dat de potentieel hogere afgifte

Groene thee en huidveroudering

van testosteron door de cellen van Leydig,

\"  W^  

die indirect door groene thee kan optreden,

9<  @%   -

 W*

.

niet van betekenis is

king tot placebo met betrekking tot de huid het volgende: minder roodheid en minder

Groene thee en de bloeddruk  W0

Nantz et al

teleangiëctasieën (!   !-

vonden met tweemaal

daags een gedecafeïneerd groene thee-

 \      huid, zichtbaar als rode vaattekening met

poeder in de vorm van een capsule een

: #W  $, maar

verlaging van de systolische en diastolische

histologisch was er na twee jaar geen

! "  #  97

aantoonbaar onderscheid. Chiu et al <

07{ "%    -

vonden met de combinatie van een 10%

      #! -

  @# ‚"*<<

eens een verlaging van de bloeddruk W9.

  @%     

 WA

Ook Nagao et al

vonden met groene

thee een verlaging van de bloeddruk. Dat

de placebogroep wel een histologische plus voor de groene thee-groep.

    !) # #  de bloeddruk verlagen staat nu wel vast.

Groene thee en grieppreventie Matsumoto et al Wvonden met groene

Groene thee en het cholesterolgehalte  WL

Batista et al

vonden met een extract

@# # D*LZ $" Q@  DW<ƒ$ -

9<      

 "        -

 #!"     

#!!   W^L # 0W„

het cholesterol, maar expliciet ook van het

versus 13,1% griepgevallen. Het verschil was

 WZ

LDL-cholesterol. Erba et al

zagen

"     ?# &F   vonden

   D 

in een RCT met een groene thee-extract

  #9<# # $

eveneens een vermindering van griep, maar

 "    Q|Q@

ook van verkoudheden.

 W9

cholesterol. Matsuyama et al

vonden

 9LA# #    -

Groene thee en colorectale adenomen

  L9# #  

Shimizu et al * vonden in een RCT met

relatieve daling van het LDL-cholesterol.

W9<<  @# # ! -

 WA

    -

enten met een of meer darmadenomen in

baar onderzoek hetzelfde. Kortom, groene

de voorgeschiedenis een vermindering van

thee en meer expliciet de catechinen daarin

het aantal nieuwe adenomen en de nieuwe

hebben een gunstig effect op het choles-

waren ook kleiner in de groep die extra

terolgehalte. Aangezien catechinen uit

groene thee kreeg. Overigens dronken de

groene thee ook nog eens de bloeddruk

patiënten in beide groepen groene thee.

verlagen, wordt groene thee voor patiënten

Op dierexperimenteel onderzoek met verge-

met hartproblemen echt interessant! Zeker

!  "     "   | 

    49Z<# # -

onderzoek moet herhaald worden en ook

"        Z<

al wordt het gerepliceerd, dan is het nog

 )# # ! "# 

de vraag of ook de kans op kwaadaardige

  "    !  

darmtumoren door groene thee-catechinen

Ook het palet van ontstekingsmediatoren

af kan nemen.

Nagao et al

37

Groene thee en cognitie  0

Park et al

    ^A*: # # 

vonden met een groene

op dagbasis, naast een gewichtsdaling, wel

thee-extract met L-theanine (dat er in prin-

een daling van het HbA1c. Dat laatste kan

#     $! .  

echter geheel of deels aan de gewichtdaling

een milde cognitieve achteruitgang in tests

) Œ"   *W vonden

    #! # 

! .  !    %88@ ! 

verbetering van de cognitie. Zie verder ook

    #!#   

  %   FJK

   7!‰W#   " 

onderzochte complementaire middelen

gewichtsdaling geen sprake was. In een

 9AL

ander onderzoek * ! . 

.

tegen dementie

met borderline diabetes de dagdosering

Groene thee en diabetes

L0L  @%  

Brown et al Z  FJ! %

 0A^ { 

II-diabetespatiënten met groene thee-capsu-

het geringe verschil was er geen verschil met

 0<<D $ 

betrekking tot glucosespiegels en HbA1c.

van de bloeddruk (zie ook het voorgaande

  ))   

  ! "$‡ 

@: # ! .  D!$ %

verbetering van het gemoed (dit linkt aan

II-diabetes niet alleen de bloeddruk en het

      # $

 #  " ) !  

De insulinegevoeligheid, de insulinesecretie

de diabetes reduceren dan wel helpen uit-

en de glucosetolerantie veranderden echter

stellen/voorkomen.

 ^

niet. Mackenzie et al

! -

enten met type II-diabetes geen effect van

Groene thee en tandglazuur

375 mg of 750 mg groene of zwarte thee op

" 0<<! 

het gehalte aan geglycosyleerde hemoglo-

gerandomiseerd dubbelblind cross-over

 *<

! D7!‰W#$Š 

 !

patiënten met type II-diabetes en overgewicht met 582,8 mg catechinen extra per dag

onderzoek het tandglazuur te beschermen **.

NUTRIËNTEN Andere interessante effecten van groene thee(-extracten)

Het tweede deel van dit artikel kunt u

In een model met auto-immuun ence-

 

lezen in het volgende nummer van dit

% D{Ž@# "$!  neuroprotectief *0. Het zou interessant

Referenties

)  #  

1. Valstar E: Voedingsinterventie bij kanker; Strengholt, 2008. ISBN-13:

! .  {Ž q )

9789049400098. 2. Margalit Y: Concepts in Wine Chemistry, 2nd ed.; Wine

!{Ž@ .    @: # 

Appreciation Guild, San Francisco, 2004. ISBN-13: 9781891267741. 3. Valstar E;

‡   *9 !

De Orthomol. Koer. 20(1):41-48, 2005. 4. Monteiro R et al; Nutrition 25(6):699-

   !)  : % #

705, 2009. PMID 19268535. 5. Valstar E; TvOG 24(6):34-39, 2009. 6. Hursel R et

effect van EGCG.

al; Int J Obese (Lond) 33(9):956-961, 2009. PMID 19597519. 7. Tzellos TG et al;

+        

J Eur Acad Dermatol Venereol 25(3):345-353, 2011. PMID 21294779. 8. Shanafelt

chronische ontsteking bot verliezen is dit

TD et al; J Clin Oncol 27(23):3808-3814, 2009. PMID19470922. 9. Ghosh AK et

tegen te gaan door groene thee extract, ver-

al; Clin Cancer Res 15(4):1250-1258, 2009. PMID 19228728. 10. Bettuzi S et al;

  @:  # 

Cancer Res 66(2):1234-1240, 2006. PMID 16424063. 11. Lee SC et al; Nutr Cancer

De vitamine D-analoog alfacalcidol doet

60(4):483-491, 2008. PMID 18584482. 12. Siddiqui IA et al; FASEB J. 25(4):1198-

dit ook en samen werken deze substanties

1207, 2011. PMID 21177307. 13. Yu PL et al; J Cell Biochem 110(2):333-342,

synergetisch *A7  !  

2010. PMID 20432242. 14. Nantz MP et al; Nutrition 25(2):147-154, 2009. PMID

zeker van belang dat EGCG de werking van

18848434. 15. Matsuyama T et al; Obesity (Silver Spring) 16(6):1338-1348, 2008.

 *L

osteoblasten mede reguleert

.

 )  )  #! -

PMID 18356827. 16. Nagao T et al; Obesity (Silver Spring) 15(6):1473-1483, 2007. PMID 17557985. 17. Batista Gde A et al; Arg Bras Cardiol 93(2):128-134, 2009. PMID

natie van rood licht pads met groene thee

19838489. 18. Erba D et al; J Nutr Biochem 16(3):144-149, 2005. PMID 15741048.

op de huid aangebracht samenwerkt om

19. Janjua et al; Dermatol Surg 35(7):1057-1065, 2009. PMID 19469799. 20. Chiu

verjonging van de huid teweeg te bren-

AE et al; Dermatol Surg 31(7Pt2):855-860, 2005. PMID 16029678. 21. Matsumoto

gen *Zq  !   @

K et al; BMC Complement Altern Med 11:15, 2011. PMID 21338496. 22. Rowe CA et

: # !" )  # @  

al; J Am Coll Nutr 26(5):445-452, 2007. PMID 17914132. 23. Shimizu M et al; Cancer

van collageenvezels tegen te gaan; dit past

Epdemiol Biomarkers Prev 17(11):3020-3025, 2008. PMID 18990744. 24. Park SK et

!     "  

al; J Med Food 14(4):334-343, 2011. PMID 21303262. 25. Valstar E; De Orthomol.

de huid door groene thee. In dit onderzoek

Koer. 99:47-48, 2003. 26. Valstar E; De Orthomol. Koer. 101:26-28, 2003. 27. Valstar

bleek overigens ook de combinatie van de

E; De Orthomol. Koer. 113:45-48, 2005. 28. Brown AL et al; Br J Nutr 101(6):886-

vitamines C en E deze cross-linking te rem-

894, 2009. PMID 18710606. 29. Mackenzie T et al; Metabolism 56(10):1340-1344,

 *^

. Zie ook referenties 17 en 19.

men

‡  ) )    0<

.

anti-alergische werking heeft

2007. PMID 17884442. 30. Nagao T et al; Obesity (Silver Spring) 17(2):310-317, 2009. PMID 19008868. 31. Fukino Y et al; Eur J Clin Nutr 62(8):953-960, 2008. PMID17554248. 32. Fukino Y et al; J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo) 51(5):335-342,

 : DQŽ$   !   

2005. PMID 16392704. 33. Kato MT et al; J Appl Oral Sci 17(6):560-564, 2009. PMID

   : # !

20027426. 34. Aktas O et al; J Immunol 173(9):5794-5800, 2004. PMID 15494532.

 !" )    

35. Vignes M et al; Brain Res 1110(1):102-115, 2006. PMID 16859659. 36. Shen

 0W

door remming van COX-2

. Verder

CL et al; Osteoporos Int 21(11):1841-1852, 2010. PMID 20069278. 37.  Kato K et

!      

al; Mol Med Report 4(2):297-300, 2011. PMID 21468567. 38. Sommer AP, Zhu D;

 @:  # !     

Photomed Laser Surg 27(6):969-971, 2009. PMID 19817517. 39. Rutter K et al; Int

van renale calciumoxalaatstenen tegen

J Vitam Nutr Res 73(6):453-460, 2003. PMID 14743550. 40. Fujimura Y et al; J Agric

 0

te gaan

! 

Food Chem 50(20):5729-5734, 2002. PMID 12236706. 41. Singal A et al; Phytother

althans deels te kunnen beschermen tegen

Res 18(9):723-728, 2004. PMID 15478205. 42. Itoh Y et al; J Urol 173(1):271-

de nadelige inwerking van Helicobacter

275, 2005. PMID 15592095. 43. Lee KM et al; Helicobacter. 9(6):632-642, 2004.

pylori 0* ))  

PMID 15610077. 44. Lin SK et al; Arthritis Rheum 58(10):3145-3156, 2008. PMID

groene thee van belang is voor de behande-

18821707.

 00

ling van artritis

.

39