B R A B A N T S E
B O U W M E E S T E R S
gotiek leeft! concerten
themabrochures wandel- en fietstochten middeleeuwse markt rondleidingen
in Vlaams-Brabant en Brussel
GOTIEK LEEFT! Gotiek leeft inderdaad, zeker in Vlaams-Brabant. Want ook in de 21ste eeuw vertoont het straatbeeld in VlaamsBrabant nog meer dan één gotisch trekje. Gotische bouwwerken bepalen mee het architecturale verleden én heden van onze provincie. De rijkdom van deze gotische erfenis staat centraal in het cultuurtoeristisch project "Brabantse Bouwmeesters, het verhaal van de Gotiek". En dit verhaal voldoet aan alle regels van de vertelkunst: levendig, boeiend, spannend en intrigerend. Want het verhaal van de gotiek is inderdaad véél meer dan een aaneenrijging van historische details, het spreekt tot ons vanuit elke porie van de provincie. Dat gotiek een levend iets is kunt u aan den lijve ondervinden tijdens de evenementen die we van mei tot oktober in verschillende steden en dorpen organiseren. Het gaat om leuke, leerrijke, inspirerende feestelijkheden, geschoeid op middeleeuwse leest maar in voortdurende dialoog met het leven vandaag. Laagdrempelige evenementen voor het hele gezin, waar u de gotiekperiode als het ware kunt herbeleven. Dit brede en kwaliteitsvolle programma wordt gerealiseerd in nauwe samenwerking met vele plaatselijke actoren, wat de sfeer, de aantrekkelijkheid en de lokale verankering van deze evenementen garandeert. Hebt u door deze evenementen honger gekregen naar meer? Voor de "gotiek-gevorderden" zijn er vier thematische streekbrochures geschreven, waarin merkwaardige of tot de verbeelding sprekende gebouwen worden belicht. Een vijfde brochure verschijnt in de lente van 2005. Deze rijk geïllustreerde publicaties doen de fascinerende wereld van de middeleeuwse bouwgeschiedenis herleven. Hoe zag de maatschappij er toen uit? Wat waren de politieke en sociale omstandigheden waarin besloten werd tot het optrekken van dergelijke vaak imposante bouwsels? Welke bouwtechnieken en steensoorten werden gebruikt, en waarom? Het verheugt ons ook dat de Vlaamse Gemeenschapscommissie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zich bij dit project heeft aangesloten. De Erfgoedcel van de V.G.C. werkte met de medewerking van verschillende partners een interessant aanbod van rondleidingen en lezingen uit. “Brabantse Bouwmeesters, het verhaal van de Gotiek”, u zult deze titel de komende maanden nog veel horen. Niet alleen omdat de promotiemachine op volle toeren draait maar omdat er ongetwijfeld ook in uw buurt een rondleiding, wandeling of evenement georganiseerd wordt. Ga het gesprek aan met uw voorouders. De Brabantse bouwmeesters zijn terug onder ons.
Jean-Pol Olbrechts gedeputeerde voor cultuur T O R E N O N T W E R P V O O R D E L E U V E N S E S I N T- P I E T E R S K E R K
2
OP Z'N BRABANTS Het moet ooit een staande uitdrukking in de wereld van de bouwheren geweest zijn. Dat kunnen we ondermeer afleiden uit het contract dat de abdij van Herkenrode in 1542 afsloot voor de bouw van haar refugehuis in Hasselt. Daarin liet ze stipuleren dat het op “up de manier van Brabant” moest gebouwd worden. Typisch Brabants is ondermeer de zeer decoratieve combinatie van baksteen met natuursteen. Wat later werd getypeerd als traditionele bak- en zandsteenstijl werd in de 16de eeuw dus als typisch Brabants gezien. Ook voor de meest prestigieuze gebouwen was Brabant toonaangevend. In het 15de-eeuwse hertogdom, dat sinds 1430 ingebed was in de Bourgondische Nederlanden, heerste inderdaad een voordien ongeziene bouwwoede die een eeuw vroeger was op gang gekomen. Kerken werden vergroot, nieuwe bidplaatsen werden gebouwd. Vaak ging het hier over gigantische projecten waarvan de realisatie soms eeuwen in beslag nam. Stadsbesturen wedijverden om het meest prestigieuze stadhuis. Rijke koopmansgilden lieten imposante verkoopshallen optrekken. De religieuze orden bouwden kloosters en refugehuizen. De adel bouwde zijn "stenen" in de stad en op de buitengoederen van de heren verschenen donjons en kastelen. In zowat elke Brabantse stad stonden prestigieuze gebouwen in de steigers. In Brussel was dat bijvoorbeeld het stadhuis, het hertogelijk paleis en de Sint-Goedelekerk. In Antwerpen bouwde men de Onze-Lieve-Vrouwekerk en in Lier werd de Sint-Gummaruskerk opgetrokken. Maar er was ook de Sint-Jan in 's-Hertogenbosch, de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Breda, de Sint-Pieterskerk in Leuven,... De lijst is zondermeer indrukwekkend. Voor de bouwmethode en de architecturale vormgeving van die gebouwen stonden vooral de gotische kathedralen uit de streek van Parijs model. Daar was de "Gotiek" - eigenlijk een begrip uit de Renaissance - dan ook ontstaan en al in de 13de eeuw tot volle bloei gekomen. Onze Brabantse bouwmeesters namen die technieken en vormen over, maar bewerkten en verwerkten ze tot iets nieuws en origineels. Ze ontpopten zich vaak tot virtuose architecten. Hun werk oogstte lof en waardering in heel de Lage Landen. Al die fraaie bouwwerken vroegen natuurlijk ook om een passende inrichting, wat een schat aan schilderijen, beeldhouwwerken, altaarretabels en andere fraaie decoraties opleverde. Heel wat van deze kunstvoorwerpen zijn bewaard in hun oorspronkelijke locatie, andere kregen een nieuw leven in een museum. Wie geïnteresseerd is in dit gotische architectuur- en kunstpatrimonium kan niet aan Vlaams-Brabant voorbij. Van Halle over Vilvoorde, Leuven, Aarschot, Diest en Tienen tot Zoutleeuw kunt u een waaier van grote en kleine monumenten bezichtigen en bezoeken, waarvan de architectuur teruggaat tot de boeiende, mysterieuze Middeleeuwen. Een belangrijk stuk erfgoed dat de provincie dit jaar extra in de kijker zet.
3
HET VERHAAL VA N D E G O T I E K IN LEUVEN Leuven, hoofdplaats van de provincie, is de gotische stad bij uitstek in Vlaams-Brabant. De late Middeleeuwen hebben hier inderdaad een schat aan architectuur nagelaten. De Grote Markt met stadhuis, Sint-Pieterskerk en (neogotisch) Tafelrond vormt daarin een vrij uniek ensemble. Vlakbij bevindt zich de lakenhal en in een wat wijdere boog rond de stadskern treffen we een aantal parochie- en voormalige kloosterkerken aan: Sint-Kwinten, Sint-Jan-de-Doper, O.-L.-Vrouw-ten-Predikheren, Sint-Geertrui en Gasthuiskapel. De meeste van die monumenten bezitten ook heel wat gotische kunstwerken, waarvan sommige in hun genre bijzonder waardevol zijn. Dat is zeker het geval voor Bouts' "Laatste Avondmaal" en het koordoksaal in de Sint-Pieters en voor het koorgestoelte van de Sint-Geertrui. De Sint-Jan in het Groot-Begijnhof bezit dan weer enkele fraaie muurschilderingen. De brochure over gotiek in Leuven is opgevat als een laat-middeleeuwse wandeling door de stad, waarin aandacht besteed wordt aan de gotische architectuur en de maatschappelijke context waarin deze tot stand kwam. S I N T- P I E T E R S K E R K
4
S TA D H U I S
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N L E U V E N
monumenten DE MONUMENTEN
Te bezoeken. Stadhuis Rondleidingen voor individuelen. - van 1 april tot 30 september, elke werkdag om 11 en om 15 uur; op zaterdag-, zon- en feestdagen om 15 uur. - van 1 oktober tot 31 maart, elke dag om 15 uur, behalve op 25 en 26 december en 1 en 2 januari. Toegangsprijs: 2,00 euro. Sint-Pieterskerk - van dinsdag t.e.m. zaterdag van 10 tot 16.30 uur. - op zon- en feestdagen van 14 tot 17 uur. - van 15 maart tot 15 oktober, ook op maandag van 10 tot 17 uur. Toegangsprijs: 5 euro. Voor studenten, jongeren tussen 12 en 18 jaar, gepensioneerden en groepen vanaf 10 personen: 2,50 euro. Sint-Geertruikerk - van 1 april tot 30 september op zaterdag en zondag van 13.30 tot 16.30 uur. Gratis toegang. Sint-Kwintenskerk - van 1 april tot 30 september op zaterdag en zondag van 13.30 tot 16.30 uur. Gratis toegang. Sint-Jan-De-Doperkerk (Begijnhofkerk) - van 1 april tot 30 september van dinsdag t.e.m. zondag van 13.30 tot 16.30 uur. Gratis toegang. BEGIJNHOFKERK
Stedelijk Museum Vander Kelen-Mertens - van dinsdag tot zaterdag van 10 tot 17 uur. - op zon- en feestdagen van 14 tot 17 uur. - van 15 maart tot 15 oktober, ook op maandag van 10 tot 17 uur. - gesloten van 15 december tot 15 januari. Toegangsprijs: 5 euro. Voor jongeren tussen 12 en 18 jaar, gepensioneerden en groepen vanaf 10 personen: 2,50 euro.
Te bekijken Onze-Lieve-Vrouw-ter-Predikherenkerk Groot Begijnhof Klein Begijnhof Lakenhal
S I N T- K W I N T E N S K E R K
5
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N L E U V E N
evenement DE EVENEMENTEN
Zaterdag 22 mei 2004 "Gotische nocturne" in Leuven. Het muzikale zwaartepunt van dit evenement mag dan wel in de avond liggen, toch raden we u aan om reeds op zaterdagmiddag naar Leuven te komen. Vanaf 13 uur staan in verschillende gotische gebouwen de Leuvense stadsgidsen klaar om u rond te leiden. Zij zullen het niet zozeer over de algemene bouwgeschiedenis van het monument hebben, maar eerder focussen op een bepaald aspect ervan. Zo wordt de muurschildering over de parabel van de wijze en de dwaze maagden in de Begijnhofkerk de aanzet tot een verhaal over middeleeuwse muurschilderingen. In Sint-Geertrui kijken we met oog voor detail naar het laatgotische koorgestoelte. Uiteraard komen ook "Het Laatste Avondmaal" en "De Marteling van de H. Erasmus", twee topwerken van Dirk Bouts in de Sint-Pieterskerk, aan bod. Een tweede rondleiding in dezelfde Sint-Pieterskerk staat in het teken van "torens": zowel de onvoltooide westelijke torenpartij als de sacramentstoren in het koor van bouwmeester Mattheus de Layens.
VIER OP EEN RIJ
Info Een gedetailleerd programma van dit evenement kunt u krijgen bij: Dienst Toerisme Leuven, Stadhuis, Grote Markt, 3000 Leuven, 016-21 15 39
[email protected] Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven, 016-26 76 20 www.vlaamsbrabant.be/gotiek Reservering concerten Tickets voor de concerttours kunt u vanaf 2 mei reserveren bij de Stadsschouwburg, Bondgenotenlaan 21, 3000 Leuven - aan het loket van dinsdag tot vrijdag van 10 tot 17 uur en op zaterdag van 13.30 tot 17 uur. - telefonisch: 016-22 21 13 van dinsdag tot vrijdag van 10 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 19 uur.
6
Wie de vele trappen naar de zolderverdieping van het stadhuis trotseert, kan er de afgietsels van beelden en kraagstenen bekijken die bij de diverse restauraties gebruikt werden. Een exclusieve blik op het indrukwekkende dakgebinte krijgt u er gratis bovenop! Op de begane grond trekken beelden en kraagstenen onze aandacht. De versiering in de zalen en vertrekken van het stadhuis is niet louter esthetisch interessant. Ze leert ons ook iets over de functies die het stadhuis in de late middeleeuwen vervulde: dit is meteen het onderwerp van een tweede rondleiding. Architectuur staat wel centraal bij de rondleidingen van de SintKwintenskerk en het voormalige gasthuis, dat nu deel uitmaakt van het Leuvens cultureel centrum. U hebt wellicht al iets opgevangen over de grootse plannen van de stad Leuven om een heuse museumsite uit te bouwen. Als voorbereiding daartoe wordt onder de noemer "Collectie in de steigers" een reeks tentoonstellingen opgezet. Een eerste tentoonstelling in deze reeks, "Museaal bezit tot 1600", loopt nog tot 31 mei 2004. Tijdens de gotiekdag kunt u deelnemen aan diverse rondleidingen. Op de Grote Markt loopt u ongetwijfeld een levend standbeeld en doedelzakspelers tegen het lijf. De beiaarden van Sint-Pieters en van Sint-Geertrui strooien hun feestelijke klanken over de stad en in de gasthuiskapel kunt u twee orgelconcerten beluisteren door Peter Breugelmans. Om 17.30 uur is er in de kerk van O.-L.-Vrouw-tenPredikheren een concert door het Vocaal Ensemble Markant. Dertig jonge zangers zingen er o.l.v. Yvan Vander Sander 15de- en 16de-eeuwse muziek, begeleid door jazzsaxofonist Peter Vandendriessche. Omstreeks 17 uur gaan de monumentendeuren dicht.... maar de meeste zwaaien een paar uur later alweer open. Want vanaf 20.30 uur wordt Leuven voor één avond teruggeflits naar de gotische tijd.
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N L E U V E N
evenement DE EVENEMENTEN
U heeft de keuze tussen twee concerttours in telkens twee kerken. De eerste concerttour heeft de Sint-Pieterskerk en de Sint-Geertruikerk als decor. Beide kerken liggen vlak bij elkaar. In de Sint-Pieterskerk zingt het Vocaal Ensemble Aetes Nova - 25 jonge stemmen o.l.v. koordirigent Kurt Bikkembergs - de psalm Super flumina Babylonis van Philippus de Monte (1583) en werk van William Byrd (1584) en Kurt Bikkembergs (2004). Ars Lovaniensis, drie trombonisten, brengt renaissancemuziek en een creatie van Gilbert Huybens, docent aan het Leuvense Muziekconservatorium. In de Sint-Geertruikerk concerteren 't Kliekske en Vier op een rij. 't Kliekske, één van de pioniers van de volksmuziek, speelt oude Brabantse muziek en het blokfluitkwartet Vier op een rij vertolkt muziek uit het Leuvens Dansboek dat in 1571 werd uitgegeven. PSALENTES
Deze concerttour vangt aan om 20.30 uur en eindigt omstreeks 22.30 uur. De prijs voor de vier concerten in de twee kerken bedraagt 10,00 euro. Een tweede concerttour heeft plaats in de Begijnhofkerk en de vlakbij gelegen Sint-Kwintenskerk. Aura (het Project-Koor), achttien jonge zangeressen en een organiste o.l.v. Guy Vermeylen, brengt werk van de Vlaamse componisten Peter Benoit, Lodewijk De Vocht en Arthur Meulemans. De eerste uitvoering van drie motetten, omstreeks 1765-67 gecomponeerd door Frans-Jozef Krafft, kapelmeester van het Groot Begijnhof, wordt alvast zeer bijzonder. Peter Breugelmans, bespeelt het 17de-eeuwse Goltfusorgel van de Begijnhofkerk. In de Sint-Kwintenskerk brengt Psallentes, een groep van vijf zangers o.l.v. Hendrik Vanden Abeele, Gregoriaanse gezangen uit de 10de eeuw. Ook deze concerttour vangt aan om 20.30 uur en eindigt omstreeks 22.30 uur. De toegangsprijs voor deze drie concerten is eveneens 10,00 euro.
‘T KLIEKSKE
MARKANT
Dit programma wordt u aangeboden door de Provincie Vlaams-Brabant en de stad Leuven. Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap.
AURA
Alle concertgangers en Leuvenbezoekers van die dag nodigen we om 23 uur graag uit op de Grote Markt om er met veel trompetgeschal de "Gotische nocturne" af te sluiten. Met de helverlichte gevels van het stadhuis, het Tafelrond en de SintPieterskerk als decor, brengen de trompetkwartetten, "Brabant" en "Limburg" feestelijke muziek.
7
H E T V E R H A A L VA N DE GOTIEK IN DE DEMERSTREEK In Diest stroomt de Demer Vlaams-Brabant binnen om in Werchter in de Dijle uit te monden. Deze Demer is vandaag een kleine rivier, maar in de Middeleeuwen was ze bevaarbaar en dus ook economisch belangrijk. Op de oevers van de Demer ontstonden bloeiende stadjes als Aarschot en Diest. De Demer slingert zich in Vlaams-Brabant doorheen de langgerekte heuvelrijen van het Hageland. In de streek worden deze heuvels steevast 'bergen' genoemd. Maar eigenlijk zijn het versteende zandbanken van een zee die zes miljoen jaar geleden tot hier reikte. S I N T- S U L P I T I U S K E R K - D I E S T
S I N T- M A R T I N U S K E R K - W E Z E M A A L
Wat heeft dat alles met gotiek te maken? Wel, de steen uit deze voormalige zandbanken is roestig bruin van kleur en werd in de Middeleeuwen, en ook nog daarna, veel gebruikt bij de bouw van kerken, donjons, watermolens en woningen. In de brochure over de Demerstreek is "Bouwen met ijzerzandsteen" dan ook het hoofdthema. Daarnaast komen de donjons in de streek uitgebreid aan bod en is er oog voor de heropbloeiende wijnteelt in het Hageland.
R E F U G E H U I S A B D I J AV E R B O D E - D I E S T
8
K A S T E E L H O R S T - S I N T- P I E T E R S - R O D E
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N D E D E M E R S T R E E K
monumenten DE MONUMENTEN
Te bezoeken. Aarschot Onze-Lieve-Vrouwekerk - elke dag van 9 tot 12 uur. Gratis toegang.
Diest Sint-Sulpitiuskerk - van 15 mei tot 15 september, op zon- en feestdagen van 14 tot 17 uur. - van 1 juli tot 31 augustus, van dinsdag tot en met zondag van 14 tot 17 uur. Toegangsprijs voor koor en schatkamer: 1,50 euro. Begijnhofkerk - van 15 mei tot 30 september, elke dag van 13 tot 17.30 uur. Gratis toegang. Onze-Lieve-Vrouwekerk - van 1 april tot 31 oktober, elke werkdag van 9 tot 17 uur, op zondag van 12 tot 17 uur. - van 1 november tot 31 maart, elke werkdag van 9 tot 17 uur. Gratis toegang. Stedelijk museum - van 1 maart tot 30 september, elke dag van 10 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur. - van 1 oktober tot 28 februari, van maandag tot zaterdag van 10 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur. Toegangsprijs: 1,24 euro
Sint-Pieters-Rode (Holsbeek)
ONZE-LIEVE-VROUWEKERK - AARSCHOT
Kasteel Horst - op zondag van 14 tot 18 uur. - van 1 april tot 31 oktober ook op feestdagen van 14 tot 18 uur. - tijdens de Paas- en zomervakantie ook van woensdag tot en met vrijdag van 14 tot 17 uur. - van 1 april tot 31 oktober, elke zondag rondleiding om 14 en 15 uur. Toegangsprijs: 1,50 euro (-12: gratis). Rondleiding: 3 euro.
Te bekijken Diest - Begijnhof, Refugehuizen, Lakenhal, Ruïne Sint-Janskerk
Rotselaar
- Toren Ter Heiden
Testelt - Sint-Pieterskerk Zichem - Maagdentoren, Sint-Eustachiuskerk Wezemaal - Sint-Martinuskerk
D E S I N T- S U L P I T I U S K E R K - D I E S T
9
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N D E D E M E R S T R E E K
evenement DE EVENEMENTEN
Zondag 20 juni 2004 Naar Sint-Job… wandeling van Aarschot naar Wezemaal Eeuwenlang trokken bedevaarders naar Wezemaal om er in de kerk de "heilige man" Job te vereren. Op zondag 20 juni stapt u in hun voetsporen: afspraak in Aarschot voor een wandeling van ca. 8 km.
DE “HEILIGE MAN” JOB
Maar voor de wandeling begint, nodigen we u graag uit voor een bezoek aan de mooie en pas gerestaureerde Onze-Lieve-Vrouwekerk van Aarschot. U krijgt er uitleg over de bouwgeschiedenis, kunt er het schilderij "De Mystieke Wijnpers" en de gotische koorbanken met hun leuke "zittertjes" bekijken en de kerkschat bewonderen in de splinternieuw ingerichte schatkamer. Bovendien vergasten we u op een concert door het Aarschotse koor Cantate. Onder leiding van dirigent Frans Lambrechts brengt het wereldlijke en geestelijke liederen uit de 15de eeuw. Dit bezoek met concert vindt plaats om 13.15 uur. Na het kerkbezoek is het tijd om de wandelschoenen aan te trekken. U krijgt een kaart met het wandeltracé, dat bovendien ook bewegwijzerd is, zodat u rustig uw eigen tempo kunt volgen. U verlaat Aarschot via het begijnhof en de Orleanstoren om dan via het natuurgebied ‘s Hertogenheide naar Gelrode te wandelen. Daar kunt u een bezoek brengen aan de Moedermolen om vervolgens over de Wijngaardberg - met restanten van oude ijzerzandsteengroeven - naar Wezemaal te trekken. Daar kunt u vanaf 16.30 uur een bezoek brengen aan de Sint-Martinuskerk en wordt u om 17.15 uur vergast op een concert van historische Sint-Jobsliederen. Job was niet voor niets de schutspatroon van de spelemannen. Het liederenprogramma werd speciaal voor deze gelegenheid samengesteld en wordt uitgevoerd door "Il nostromo del sogno", een groep van zes zangers die gespecialiseerd zijn in middeleeuwse muziek. Te voet terug naar Aarschot hoeft niet. Vanaf 18 uur vertrekt vanuit Wezemaal regelmatig een gratis pendelbus naar het station van Aarschot.
OUDE STEENGROEVE
Info Een gedetailleerd programma van dit evenement kunt u krijgen bij: Dienst Toerisme Aarschot, Grote Markt 1, 3200 Aarschot, 016-56 97 05. Dienst Toerisme Rotselaar Gemeentehuis, Provinciebaan 20 3110 Rotselaar, 016-44 14 40 Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven 016-26 76 20 of surf naar www.vlaamsbrabant.be/gotiek Dit programma wordt u aangeboden door: Provincie VlaamsBrabant, de stad Aarschot en de gemeente Rotselaar. 10
ONZE-LIEVE-VROUWEKERK - AARSCHOT
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N D E D E M E R S T R E E K
evenement DE EVENEMENTEN
Zondag 5 september 2004 Fietsen door de gotiek tussen Diest en Zichem of . . . omgekeerd. In Diest is het de eerste zondag van september traditiegetrouw "feest op het begijnhof". Een zee van kaarsjes zorgt er 's avonds telkens voor de passende apotheose. De norbertijnen van het nabije Averbode stellen diezelfde dag ook hun abdij open voor bezoekers. Laten we op dezelfde dag ook een gotiekevenement organiseren, zo dacht men in Diest en Scherpenheuvel-Zichem. Een begijnhof is tenslotte een typisch middeleeuwse instelling en dat van Diest heeft een gotische kerk. Ook het grote poortgebouw van Averbode is, als oudste deel van het huidige gebouwencomplex, nog gotisch. Dus voegen Diest en Zichem nog een extra element toe aan de reeds bestaande feestelijkheden. Wie op zondag 5 september naar dit stukje van de Demerstreek komt, kan dus kiezen uit een rijke waaier aan evenementen. Door de korte afstanden tussen Diest, Averbode en Zichem kunt u moeiteloos de diverse sites bezoeken. Wie zijn fiets meebrengt kan daarenboven genieten van de groene fietsweg langs de oever van de Demer tussen Zichem en Diest. In de abdij van Averbode kunt u voor rondleidingen terecht vanaf 14 uur, en dat om het halfuur tot 16.30 uur.
S I N T- E U S TA C H I U S K E R K - Z I C H E M
Info en reservering Een gedetailleerd programma van dit evenement kunt u krijgen bij: Dienst Toerisme Diest, Grote Markt 1, 3290 Diest, 013-35 32 73. Dienst Toerisme Scherpenheuvel-Zichem, Basilieklaan 16, 3270 ScherpenheuvelZichem, 013-77 20 81. Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven 016-26 76 20 of surf naar www.vlaamsbrabant.be/gotiek Tickets voor het concert van Olla Vogala kunt u vanaf 2 mei reserveren bij het Cultureel Centrum Diest, Begijnhof, Infirmeriestraat z/n, 3290 Diest 013-32 17 93 of
[email protected] Dit programma wordt u aangeboden door: Provincie VlaamsBrabant en de steden Diest en Scherpenheuvel-Zichem.
De gotische Sint-Eustachiuskerk in Zichem opent haar deuren om 13 uur en ze blijven open tot 18 uur. Om het half uur worden er rondleidingen georganiseerd. Deze kerk bezit het oudste "in situ" bewaarde brandglasraam van België! Glaskunstenaar/restaurateur Joost Caen zet rond dit merkwaardig glasraam een educatief moment op en demonstreert in de kerk hoe hij zelf met glasraamkunst omgaat. Monumentenwacht Vlaams-Brabant toont hoe ze gebouwen inspecteert met het oog op onderhoudsadvies. Joviool, een groep van zeventien enthousiaste jonge violisten en cellisten uit de muziekschool van Oud-Heverlee, speelt ondertussen op de rustieke kiosk van de Markt volksmuziek uit de 19de eeuw. Het moet ook niet altijd en overal "middeleeuws" zijn. De Maagdentoren bij de Demer, door Ernest Claes ook wel eens het "vat van Zichem" genoemd, blijft om veiligheidsredenen wel gesloten, maar via een kleine tentoonstelling krijgt u toch een kijkje binnenin. Kinderen kunnen er zich met grime en een wapenschild middeleeuwse ridders wanen. Atelier Zichem zorgt ervoor dat de geschiedenis van de Maagdentoren weer even beeldrijk tot leven komt. De boekenliefhebber kan vanaf 10 uur terecht in het Diestse begijnhof voor een grote tweedehandsboekenmarkt. Het gewone boekenaanbod wordt voor de gelegenheid aangevuld met een assortiment over heiligenlevens. Dat is meteen een link naar de talrijke heiligennissen in de gevels van de begijnenhuizen. "Huisheiligen" zijn ook het onderwerp van de half uur durende begijnhofwandelingen. In de tuin van het Xaveriushuis komt u alles te weten over het gebruik van kruiden in de Middeleeuwen. In de tuin van de voormalige infirmerie van het begijnhof houdt de Diestse cultuurraad zijn tweejaarlijke cultuurmarkt. De verenigingen van Diest stellen er hun werking voor. In de Begijnhofkerk zingt het Diestse Jogemkoor en is er "Begijntjes lief en leed", liederen en teksten rond het begijnenleven van Daisy Ver Boven. In de Sint-Sulpitiuskerk aan de Grote Markt brengt de Hagelandse Academie voor Muziek en Woord ondermeer vroeg 16de-eeuwse muziek van de Italiaanse luitist Joan Ambrosio Dalza, afgewisseld met middeleeuwse poëzie en legenden. De rondleidingen in de kerk staan in het teken van het middeleeuwse bouwverhaal en van de lopende restauratie. 11
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N D E D E M E R S T R E E K
evenement DE EVENEMENTEN
Tussen de Grote Markt en het Begijnhof paradeert Fanfarrah, een allesbehalve alledaagse fanfare met zelfgemaakte drums en bazuinen, gecombineerd met harde kopers.
OLLA VOGALA
FA N FA R R A H
Olla Vogala zorgt voor het orgelpunt van deze dag, om 19.30 uur in de Begijnhofkerk. Deze veertienkoppige groep is niet voor één gat te vangen en heeft zich met elementen uit klassiek, folk, jazz en wereldmuziek een volledig eigen geluid geboetseerd. De prijs voor het concert bedraagt 6,00 euro. De magie van de muziek wordt na het concert visueel nog even verdergezet, wanneer de gevels van het begijnhof verlicht zijn met het flikkerende licht van honderden kaarsjes.
Zondag 19 september 2004 Nog eens naar Sint-Job in Wezemaal nu vanuit kasteel Horst Nu de herfst reeds in de lucht hangt en de Hagelandse wijnbouwers misschien al aan het oogsten zijn, nodigen we u een tweede keer uit voor een wandeling naar Sint-Job in Wezemaal. We vertrekken aan het kasteel Horst in Sint-Pieters-Rode, een deelgemeente van Holsbeek. WIJNGAARD IN WEZEMAAL
Info Een gedetailleerd programma van dit evenement kunt u krijgen bij: Dienst Toerisme Holsbeek, Gemeentehuis, Dutselstraat 15, 3220 KortrijkDutsel, 016-62 95 04 Dienst Toerisme Rotselaar, Gemeentehuis, Provinciebaan 20 3110 Rotselaar, 016-44 14 40 Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven 016-26 76 20 of surf naar www.vlaamsbrabant.be/gotiek Dit programma wordt u aangeboden door: Provincie VlaamsBrabant en de gemeenten Holsbeek en Rotselaar.
12
Van 13 tot 14 uur wordt op geregelde tijdstippen het bouwverhaal van de donjon van Horst toegelicht, bijvoorbeeld hoe de bouwperiode kon bepaald worden aan de hand van een latrinedeur. U kunt uiteraard het kasteel bezoeken en op de binnenkoer musiceert Ultreya met een gevarieerde verzameling instrumenten. Het uur van vertrek bepaalt u zelf. Bij aankomst in Horst krijgt u in het Bezoekerscentrum een kaart met het wandeltracé, dat ook nu weer bewegwijzerd is. U bepaalt dus zelf uw wandeltempo. De wandeling van ongeveer 10 km leidt u naar de norbertijnerpastorie en kerk van Sint-Pieters-Rode, vervolgens via de H. Geestmolen naar de Benningsberg tussen Nieuwrode en Wezemaal. Daar komt u op de echte SintJobsweg. Hij zal u naar Wezemaal leiden, maar dan wel via een omweg. We gaan immers eerst nog langs de Wijngaardberg met de 19de-eeuwse "steenen muur" die de wijngaarden moest beschutten tegen de noorderwind en naar… een wijngaard die enkele jaren terug werd aangelegd door de wijngilde "De Steenen Muur". Vanaf 16.15 uur staan de deuren van de Wezemaalse Sint-Martinuskerk wijd open. U krijgt er uitleg over de bouw. Peter Pieters brengt een aantal korte orgelrecitals. Deze kerk bezit immers een zeer waardevol orgel uit de 18de eeuw. Pieters, organist van de Mechelse Sint-Romboutskathedraal, stelde een aangepast programma samen, waarbij hij af en toe alle registers openzet. Te voet terug naar Horst hoeft ook nu niet. Vanaf 17 uur vertrekt vanuit Wezemaal regelmatig een gratis pendelbus naar Horst.
H E T V E R H A A L VA N DE GOTIEK IN DE GETESTREEK
O - L - V- T E N - P O E L K E R K - T I E N E N
De Gete ontstaat in Budingen bij Zoutleeuw uit de samenvloeiing van de Kleine Gete en de Grote Gete. Vijftien kilometer verder noordwaarts mondt ze in Halen uit in de Demer. Vooral Zoutleeuw heeft uit zijn ligging aan de Kleine Gete voordeel gehaald voor zijn middeleeuwse stadsontwikkeling. De Brabantse hertog Hendrik I (1190-1235) verplichtte boten die de Gete opkwamen tot Halen verder door te varen naar Zoutleeuw, terwijl ook het landverkeer tussen Zuid en Noord die plaats moest aandoen. Na de kanalisatie van de Grote Gete in 1525 tot Tienen zou deze stad wel een deel van de scheepvaart naar Zoutleeuw afsnoepen. Zowel Zoutleeuw als Tienen bezitten een aantal belangrijke gotische monumenten. In Tienen zijn dat de Sint-Germanuskerk, met weliswaar nog belangrijke resten van een Romaanse westbouw, de O.-L.-Vrouw-ten-Poelkerk en de ruïne van de voormalige Begijnhofkerk. In Zoutleeuw domineren de stadshal, het stadhuis en vooral de SintLeonarduskerk de historische stadskern. Deze Sint-Leonarduskerk is bovendien een van de weinige in België die haar talrijke kunstwerken bijna ongerept wist te bewaren. Daaronder bevinden zich heel wat gotische beelden en gotische retabels. Ook de kerk van Hakendover, gelegen tussen Tienen en Zoutleeuw, bezit een prachtig retabel.
S I N T- L E O N A R D U S K E R K - Z O U T L E E U W
De retabelkunst kende een heropbloei tijdens het gotische réveil - de zogenaamde neogotiek - in de tweede helft van de 19de eeuw en het begin van de 20ste eeuw. De retabels van de Tiense Sint-Germanuskerk dateren uit die periode. De Vlaams-Brabantse Getestreek is de ideale plek om kennis te maken met de retabelkunst , van gotiek tot neogotiek over Renaissance en barok. Retabels vormen dan ook één van de hoofdthema's van de brochure. Het andere hoofdthema van de Getebrochure is uiteraard de gotische bouwkunst. Daarbij gaat alle aandacht naar de middeleeuwse bouwgeschiedenis van de bovengenoemde monumenten, naar hun bouwmeesters - voor zover deze tenminste gekend zijn - en de streekgebonden materialen: Gobertangesteen en kwartsiet van Tienen.
13
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N D E G E T E S T R E E K
monumenten DE MONUMENTEN
Te bezoeken. Tienen Sint-Germanuskerk - elke dag van 9 tot 17 uur. Gratis toegang. Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk - elke dag van 9 tot 17 uur. Gratis toegang.
Zoutleeuw Sint-Leonarduskerk - van 1 april tot en met 30 september, van dinsdag tot en met zondag van 14 tot 17 uur. (gesloten op Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Paaszaterdag) Toegangsprijs: 1,25 euro. (-12: gratis)
D E TA I L R E TA B E L H A K E N D O V E R
R E TA B E L - Z O U T L E E U W
Stadhuis - van 1 april tot 30 september, elke dag van 10 tot 12 uur en van 13 tot 16 uur; op zaterdag en zondag tot 17 uur. Gratis toegang.
Te bekijken Tienen Ruïne van de Begijnhofkerk
Hakendover Kerk van de Goddellijke Zaligmaker
Oplinter Sint-Genovevakerk
Tienen, Hakendover, Oplinter en Zoutleeuw liggen dicht bij elkaar. "Het verhaal van de gotiek in de Getestreek" is dan ook zeer geschikt voor een thema-daguitstap. Misschien wel met de fiets, want beide stadjes zijn met elkaar verbonden via een bijna volledige autovrije fietsroute, aangelegd op een voormalige "IJzerenweg". S I N T- G E N O V E VA K E R K - O P L I N T E R
14
R U I N E VA N D E B E G I J N H O F K E R K - T I E N E N
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N D E G E T E S T R E E K
evenement DE EVENEMENTEN
TIENS KOPERENSEMBLE
QUADRIVIUM
Zondag 11 juli 2004 De gotische Retabelroute Op zondag 11 juli, Vlaanderens' feestdag, zet de Getestreek zijn altaarretabels in de feestvitrine. Om 13 uur zetten niet alleen de kerken van Tienen en Zoutleeuw hun deuren open. U kunt uitzonderlijk ook het retabel van Hakendover gaan bekijken, dat nog maar sinds oktober van verleden jaar terug is van een grondige restauratie. In de kerk loopt permanent een korte VRT-reportage over de legende van Hakendover. CAPELLA DI VOCE
Info Een gedetailleerd programma van dit evenement kunt u krijgen bij: Dienst Toerisme Tienen, Grote Markt 4, 3300 Tienen, 016-80 56 86. Dienst Toerisme Zoutleeuw, Lakenhal Grote Markt, 3440 Zoutleeuw, 016-78 12 88. Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven 016-26 76 20 of surf naar www.vlaamsbrabant.be/gotiek Dit programma wordt u aangeboden door: Provincie VlaamsBrabant en de steden Tienen en Zoutleeuw.
Ook de rondleidingen in de kerk van Zoutleeuw hebben de retabelkunst als thema. Ze bezit niet minder dan vier exemplaren van deze kijkkasten. Stadhuis en stadshal zijn het onderwerp van een tweede rondleiding in Leeuw. Op de Grote Markt voeren steltenlopers en jongleurs hun kunstjes op, ondersteund door de wereldmuziek van Vitriool. De Sint-Leonarduskerk is tussen 15 en 16 uur het decor voor een concert van Quadrivium. Dit ensemble dat zich specialiseert in nieuwe middeleeuwse vocale en instrumentale muziek brengt een programma dat is opgebouwd rond twee belangrijke componisten: de 14de-eeuwse Guillaume Machaut en de 15de-eeuwse Guillaume Du Fay. De toegangsprijs voor dit concert bedraagt 3,00 euro. In de Sint-Genovevakerk van Oplinter zijn er rondleidingen over de bouwgeschiedenis van deze kerk en bespeelt Bruno Bruyninckx het orgel. Organist Luk Bastiaens concerteert op het orgel van de Sint-Germanuskerk in Tienen. Sophie Heremans bespeelt de beiaard van dezelfde kerk. De rondleidingen staan opnieuw in het teken van de retabelkunst, deze keer over de neogotische heropleving ervan in de tweede helft van de 19de eeuw. Het Tiens Koperensemble brengt in de ruïne van de Tiense Begijnhofkerk muziek uit de 15de eeuw. Het slotmoment van de feestelijke dag vindt om 17.15 uur plaats in de kerk van O.-L.-V.-ten-Poel. Het koor Capella di Voce brengt, o.l.v. van dirigent en componist Kurt Bikkembergs, zijn programma Magnificat. Daarin wordt de Vlaamse polyfonie contrastrijk geconfronteerd met hedendaagse koorwerken. De toegangsprijs voor dit concert bedraagt 3,00 euro.
15
H E T V E R H A A L VA N DE GOTIEK IN HALLE EN OMGEVING
ONZE-LIEVE-VROUWKERK - ALSEMBERG
De stad Halle, gelegen ten zuiden van Brussel, is in de Brabantse historische context eigenlijk een buitenbeentje. Het heeft namelijk nooit tot het middeleeuwse hertogdom Brabant behoord, maar maakte tot 1792 deel uit van het graafschap Henegouwen. Om deze Henegouwse invloed te bevestigen, bracht Aleidis van Holland, weduwe van graaf Jan I van Avesnes in 1267 een Mariabeeld. Een vijftigtal jaar vroeger had haar tante Sofia van Thuringen, gehuwd met de hertog van Brabant, ook al een Mariabeeld geschonken aan het Brabantse Alsemberg. Zowel Halle als Alsemberg zijn er beter van geworden, want beiden groeiden uit tot bedevaartplaatsen met een ruime aantrekkingskracht en in beide plaatsen kan men vandaag pronken met een mooie gotische kerk. Die van Halle, de Sint-Martinusbasiliek, is wel zeer bijzonder. Portalen en koor zijn rijk versierd met beeldhouwwerk, terwijl ze ook verschillende kunstwerken bezit. Aan Mariadevotie ontbrak het in de 13de eeuw beslist niet. Ook Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek in het Pajottenland was een bedevaartplaats. De vroeggotische kerk heeft er o.m. een prachtig altaarretabel aan overgehouden. De middeleeuwse grenssituatie leidde ook tot de bouw van de kastelen van Beersel en Gaasbeek. Van dat laatste gaat de oorsprong al terug tot de 13de eeuw, maar het huidige aanzicht is toch vooral het resultaat van een grondige verbouwing uit het einde van de 19de eeuw. Ook de andere bovenvermelde gebouwen ondergingen in die periode overigens een grondige restauratie. In de brochure wordt, naast de middeleeuwse bouwgeschiedenis, dan ook veel aandacht besteed aan monumentenrestauratie.
S I N T- M A R T I N U S B A S I L I E K - H A L L E
KASTEEL - GAASBEEK
16
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N H A L L E E N O M G E V I N G
monumenten DE MONUMENTEN
ONZE-LIEVE-VROUWEKERK - LOMBEEK
Te bezoeken. Alsemberg (Beersel) Onze-Lieve-Vrouwekerk - elke dag van 8.45 tot 18 uur. Gratis toegang.
Beersel Kasteel - van 1 maart tot 15 november, van dinsdag tot en met zondag van 10 tot 12 uur en van 14 tot 18 uur. - van 16 november tot 28 februari, op zaterdag en zondag van 10 tot 12 uur en van 14 tot 18 uur. Toegangsprijs: 2,50 euro (- 12jaar: 1,25 euro) KASTEEL - GAASBEEK
Gaasbeek (Lennik) Kasteel - van 1 april tot 1 november, van dinsdag tot en met zondag van 10 tot 17 uur. Toegangsprijs: 4,00 euro.
Halle Sint-Martinusbasiliek - elke dag van 8.45 tot 18 uur. Gratis toegang.
Te bekijken Onze-Lieve-VrouwLombeek (Roosdaal) O.-L.-V.-kerk - De kerk zal voor toeristisch bezoek toegankelijk zijn op zondag 6 juni, 4 juli, 8 augustus en 5 september van 14 tot 17 uur. S I N T- M A R T I N U S B A S I L I E K - H A L L E
17
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N H A L L E E N O M G E V I N G
evenement DE EVENEMENTEN
Zondag 6 juni 2004 Wandeling langs opgefriste monumenten in Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek
ONZE-LIEVE-VROUWEKERK - LOMBEEK
De vroeggotische kerk van Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek staat er weer schitterend bij. De laatste restauratiesteigers verdwenen in december 2003. Gedurende twee jaar werd aan de kerk gewerkt: het dak kreeg nieuwe leien, muren werden gereinigd, verweerde stenen gerestaureerd of vervangen. Deze oude bedevaartkerk is zoveel zorg waard. Ze heeft niet enkel een hoge architecturale waarde, ze bezit tevens een kostbaar laatgotisch altaarretabel. Het is een Brussels werk uit de 15de eeuw dat in diverse houtgesneden taferelen het leven van Maria uitbeeldt. In de 18de eeuw werd de kerk uitgerust met heel wat meubilair: biechtstoelen, kansel en… orgel. Dat laatste is een veelzijdig instrument, reeds bespeeld door heel wat talentrijke organisten. Elk jaar in september worden er namelijk "Historische Orgelconcerten" georganiseerd. De bezoekers-wandelaars op deze gotiekdag zullen vanzelfsprekend ook van deze hemelse orgelklanken kunnen genieten. Alle rondleidingen, tussen 13 uur en 16 uur om het uur, worden immers afgesloten met een kort orgelconcert. Het klavier wordt bespeeld door Jozef Sluys, organist van de SintMichielskathedraal in Brussel. Er wordt ook gewandeld op 6 juni. Vanaf de kerk gaat het naar de Hertboommolen, bij velen waarschijnlijk beter bekend als de Zepposmolen uit het gelijknamige tv-jeugdfeuilleton van omstreeks 1960. Ook dit "monument" staat er in het nieuw bij. Een voorbeeldige restauratie vond de provincie Vlaams-Brabant en ze kende dit project haar tweejaarlijkse Monumentenprijs toe. Om dat te vieren zal zelfs de doedelzakspeler uit het retabeltafereel van de partij zijn. In de schaduw van de draaiende molenwieken doedelt Madingma, een muzikantenduo dat ook blokfluit en diatonisch accordeon bespeelt.
MADINGMA
Info Een gedetailleerd programma van dit evenement kunt u krijgen bij: Dienst Welzijnszaken Roosdaal, Gemeentehuis, Brusselstraat 15, 1760 Roosdaal, 054-31 78 26 Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven 016-26 76 20 of surf naar www.vlaamsbrabant.be/gotiek
De wandeling loopt dan verder over een weids plateau om u daarna terug naar het valleitje van de Lombeek te brengen. Bij het riviertje kunt u de wandeling inkorten en terugkeren naar de kerk. Maar u kunt ook kiezen voor een ommetje naar het gehucht Ten Nelleken.
WA R E G R O O T T E
Dit programma wordt u aangeboden door: Provincie VlaamsBrabant en de gemeente Roosdaal. 18
HERTBOOMMOLEN - ONZE-LIEVE-VROUW-LOMBEEK
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N H A L L E E N O M G E V I N G
evenement DE EVENEMENTEN
BL!NDMAN
Zondag 26 september 2004 Middeleeuwse markt. Multiple Voice door Bl!ndman.
Info en reservering Een gedetailleerd programma van dit evenement kunt u krijgen bij Dienst Toerisme Halle, Historisch stadhuis, Grote Markt 1 bus 1, 1500 Halle 02-356 42 59 of
[email protected] Toerisme VlaamsBrabant, Provincieplein 1 3010 Leuven 016-26 76 20 www.vlaamsbrabant.be/gotiek Tickets voor het concert van Bl!ndman kunt u vanaf 15 juni reserveren bij C.C.‘t Vondel, Possozplein 40, 1500 Halle 02-365 94 05 of
[email protected] Dienst Toerisme Halle (zie boven)
De gotische Sint-Martinusbasiliek van Halle heeft een zeer waardevol en verscheiden kunstbezit. Zo is er bijvoorbeeld heel wat fraai beeldhouwwerk in de architectuur geïntegreerd. Aan de buitenkant zien we over het ganse gebouw verspreid kunstig gebeeldhouwde kraagstenen; portalen zijn versierd met beelden en taferelen in basreliëf. Ook in het koorinterieur is er een overrompeling van klein beeldhouwwerk en we treffen er ook de beelden van de twaalf apostelen aan. Hun beschildering is even kleurig als de omringende brandglasramen, waarvan enkele uit de 15de eeuw dateren. De kerk bezit een monumentale gotische doopvont en een Oudenaards wandtapijt uit de 17de eeuw. In de crypte toont de kerkschat fraai liturgisch vaatwerk in edele metalen, kanten sluiers en fluwelen mantels waarmee het Mariabeeld werd "aangekleed". Deze brede waaier van kunstvormen is de inspiratie voor een middeleeuwse markt op 26 september. Zowat elke kunstdiscipline uit het kerkpatrimonium wordt er gedemonstreerd: in de straatjes rond de basiliek trekken de beeldhouwer, de glazenier, de kantkloster, de tapijtwever, enz. hun atelier op. Zij krijgen er het gezelschap van nog andere kunstenmakers: marktzangers, jongleurs en spelemannen. Die dag is er ook de rederijkerskamer “De Ware Grootte” op bezoek. Zij komen het verhaal doen van de mislukte belegering van de stad door Filips van Kleef in 1489. In het historisch stadhuis brengt de Servaisacademie middeleeuwse muziek. Om 19.30 uur wordt de "Gotische Dag" van Halle afgesloten met een concert in de basiliek door BL!NDMAN. Dit internationaal befaamd saxofoonkwartet brengt "Multiple Voice", een programma van meerstemmige werken uit de 12de tot 16de eeuw die een eigentijdse herinterpretatie kregen. Tijdens het concert stellen de muzikanten zich op rond Athonor, een voor deze productie ontworpen sculptuur van kunstenaar Koenraad Tinel.
Dit programma wordt u aangeboden door: Provincie VlaamsBrabant en de stad Halle.
19
NOG MEER EVENEMENTEN ROND GOTIEK
evenement DE EVENEMENTEN
NOG MEER EVENEMENTEN ROND GOTIEK Feest op het kasteel van Beersel Zaterdag 3 en zondag 4 juni 2004 Sinds verschillende jaren is het middeleeuwse kasteel van Beersel tijdens het eerste weekeinde van juli het decor voor een populair feest. Dit jaar is dat niet anders. In de schaduw van de drietorenburcht wordt ook nu weer een markt met streekproducten opgezet. Vanaf 14 uur kunt er aan diverse standjes proeven van de delicatessen uit de Zennevallei: geuze, kriek, mandjeskaas,... Zaterdagavond wordt er gedanst. Het feest wordt om 20.30 uur met zwoele zomerregae ingezet door Coco jr en de Dubieuze Decibelgen. Omstreeks 22 uur begint hèt bal met Bart Van Den Bossche en... Nicole en Hugo.
Informatie: Dienst Onthaal en Toerisme Beersel, Alsembergsesteenweg 1046, 1652 Alsemberg 02-382 08 32, www.beersel.be
Wie meer wilt vernemen over de geschiedenis van de burcht en over haar komende restauratie, kan zondag 4 juli van 14 tot 18 uur deelnemen aan een van de rondleidingen. De markt van streekproducten staat ook nu op het programma, maar vanaf 16 uur wordt er ook muziek geserveerd. Achtereenvolgens zijn er optredens van Amuse, Bertus Borgers en Raymond van het Groenewoud.
Opendeur in de kerk Onze-Lieve-Vrouw van Goede Hoop in Vilvoorde Zondag 22 augustus 2004 Wanneer vandaag de bouw aangevat wordt van een nieuw ministerie, een provincie- of gemeentehuis, dan wordt dat moment vaak onderstreept door het plaatsen van een "eerste steen". Daarop staan dan de namen van de opdrachtgever en de architect vermeld. In de Middeleeuwen was dat blijkbaar minder het geval. In Vlaams-Brabant zijn dergelijke middeleeuwse gedenkstenen bijzonder schaars. Zeldzame uitzonderingen zijn de O.-L.-Vrouwekerk in Aarschot, de lakenhal in Leuven en…. de gotische kerk van O.L.-Vrouw van Goede Hoop in Vilvoorde. In laatstgenoemd gebouw vermeldt een gedenksteen uit 1384 dat Adam Gheerijs de architect was. Deze hertogelijke bouwmeester, overleden in 1394, werd overigens in "zijn" kerk begraven en zijn grafsteen bleef tot op heden bewaard.
Informatie: Stad Vilvoorde Dienst cultuur, Bergstraat z/n, 1800 Vilvoorde, 02-255 46 91
[email protected] www.vilvoorde.be 20
De hoofdkerk van Vilvoorde zet op zondag 22 augustus zijn deuren wagenwijd open voor toeristisch bezoek. Vanaf 13.30 uur kunt u er, om het uur, een rondleiding volgen waarbij het hoofdaccent uiteraard op het gotische bouwver-
haal zal liggen, maar het artistieke erfgoed uit latere perioden zal ook aandacht krijgen. Zo kan niet voorbijgegaan worden aan het laat-barokke koorgestoelte van de priorij Groenendaal, dat op het einde van de 18de eeuw in het bezit van deze kerk kwam. Tussen de gidsbeurten door zorgt de Academie van Vilvoorde voor een muzikale omlijsting. Uw bezoek aan de Vilvoordse gotische O.L.-Vrouwekerk op 22 augustus kunt u combineren met een wandeling door de stadskern, waar een dag voordien een tentoonstelling werd geopend met beeldhouwwerken van Rik Poot. Een viertal beelden van deze kunstenaar sierden reeds enige tijd een Vilvoordse straatplek. Van 21 augustus tot 26 september krijgen ze het gezelschap van een vijftigtal andere beelden van deze Vlaams-Brabantse kunstenaar, die in 1921 in Vilvoorde geboren werd. De grote beelden zullen een plaats krijgen in de straten, de kleinere beelden en zijn grafisch werk zullen samengebracht worden in de barokke O.-L.-Vrouw van Troostkerk.
NOG MEER EVENEMENTEN ROND GOTIEK
evenement DE EVENEMENTEN
Kaat Tilley's "aartsengelen" dalen neer in de gotische Sint-Martinuskerk Zaterdag 10 september 2004 - Asse Zo'n halve eeuw geleden was Asse, gelegen in het noordwesten van VlaamsBrabant, het centrum van de hopteelt in die streek. Vandaag is de hopteelt er nog nauwelijks in het landschap aanwezig, maar dat neemt niet weg dat er om de twee jaar nog het Hopduvelfeest wordt gehouden. De naam verwijst naar de soms hevige herfstwinden die door de hopvelden kon razen als een duivel.
Het volledige programma: Gemeentelijke Jeugddienst Asse Stationsstraat 88, 1730 Asse 02-452 31 83 www.hopduvel.be
Bij de opening van de jongste Hopduvelfeesten wordt telkens het artistieke werk van een Assenaar in de kijker gesteld. Zo concerteerden in de SintMartinuskerk reeds Sigiswald Kuyken en Jan Cayers, bekende namen in de Belgische klassieke muziekwereld. Dit jaar is de gotische kerk het decor voor een beeldrijk evenement. Kaat Tilley, één van onze meest befaamde modeontwerpsters, stelt op vrijdag 10 september een twaalftal nieuwe ontwerpen voor. Voor deze collectie liet ze zich inspireren door de aartsengelen, figuren die in diverse godsdiensten als boodschappers van God worden geïnterpreteerd. Van 19.30 tot 20.30 uur staan Tilley's "aartsengelen" opgesteld in de kerk; tussen 20.30 en 21 uur schrijden ze over een catwalk naar het marktplein. Vanaf 22 uur kunt u in het Duveldroomschip terecht voor een concert door Will Tura en Boogie Wonderland. Op zaterdag en zondag worden de Hopduvelfeesten verder gezet met diverse andere evenementen: theater, een stoet, een nacht vol "duivelsverzen"en optredens van Monza, Ambrozijn, The Magical Flying Thunderbirds... Tenslotte worden de duvels op het Gemeenteplein verbrand en volgt er een vuur(werk)spektakel.
Het vervolg van Gotiek leeft! IN 2005, LANDELIJKE GOTIEK I N H E T PA J O T T E N L A N D . Aan het cultuurtoeristisch project wordt in 2005 nog een verlengstuk gebreid. In de lente van dat jaar komt een vijfde brochure op de markt die de kleinere gotische monumenten in de Groene Gordel als thema zal hebben. In deze groene streek rond Brussel staan inderdaad heel wat inte-ressante kerkjes. Ze zijn niet alleen interessant vanuit hun architectuur, maar ook om hun kunstpatrimonium. Daarom zullen in de loop van volgend jaar ook enkele opendeurevenementen georganiseerd worden.
BRABANTSE BOUWMEESTERS
De themabrochures In het raam van dit project worden 4 rijkelijk geïllustreerde streekbrochures uitgegeven met gotiek als thema: de Demerstreek, de Getestreek, Halle en omgeving en Leuven. Elke brochure is te koop tegen 4 euro. (verzendingskosten 1,50 euro) Toerisme Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3010 Leuven 016-26 76 20
[email protected]
21
HET VERHAAL VA N D E G O T I E K IN BRUSSEL
Een uitstap door de vijftiende eeuw vandaag Deze verkenningstocht door de gotiek in Brabant herinnert er ons aan dat Brussel een deel van Brabant was én is. Niet alleen historisch, ook ruimtelijk, economisch en cultureel. Het is goed deze verbondenheid, gisteren en vandaag, onder de aandacht te brengen. Brussel bevat een aantal iconen van de gotiek, ook al zijn het vaak restauraties uit een latere periode: het stadhuis en de Grote Markt, de Zavel-, Kapelle- en Sint-Guidokerk, de Sint-Goedelekathedraal… En een hoop "verborgen" schatten in de diverse Koninklijke musea, die het geheugen van de stad en het voormalig hertogdom in beeld brengen. Deze brochure belicht een stuk historisch erfgoed. De blik is hier naar het verleden gericht. Bij "gotiek" moet ik onwillekeurig denken aan spitsbogen, en aan een blik die vooral naar boven gericht is. Ik hoop dat de liefhebbers van het schoons dat hierin voorgesteld wordt, op hun uitstapjes niet alleen naar achter en naar boven kijken, maar ook rondom zich, naar het Brussel van vandaag. Het materiële geheugen van de stad verbergt ook een immaterieel geheugen, een verhaal van mensen, die - anoniem - deze schoonheid mee mogelijk gemaakt hebben. Er zijn recente stukken van de geschiedenis van Brussel waar Burgemeesters én Bouwmeesters ook vooral naar boven keken, en de mensen rondom vergaten… Onder veel schoonheid zit vaak een onzichtbare pijn, die soms dwars door asfalt voelbaar is. De voorzitter van het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
22
In 1401 werd de eerste steen gelegd van het nieuwe stadhuis van Brussel. Achteraf bekeken, kon het haast niet symbolischer: net op de drempel van de 15de eeuw, de eeuw waarin de gotische bouwkunst in Brabant een echte bloeiperiode kende en waarvan dit raadhuis een waar icoon is. In de 15de eeuw werd de kapittelkerk van SintGoedele, wat nu de Sint-Michielskathedraal is, bekroond met een machtig tweetorenfront. De O.-L.-Vrouw-ter-Zavelkerk werd en de Kapellekerk werd verder afgewerkt. Het paleis van de hertogen van Brabant op de Koudenberg werd uitgebreid met de "Aula Magna". De onlangs gerestaureerde kelderverdieping ervan bevindt zich onder het Koningsplein. In Anderlecht werd een gotische kerk opgericht, wel een maatje te groot voor het toenmalige dorp maar ze moest dan ook in staat om de talrijke bedevaarders op te vangen die er Sint-Guido kwamen vereren. Verschillende Brusselse musea bezitten prachtige collecties gotische kunst. Hun verzameling is niet alleen uit Brussel maar uit zowat het hele land. Zo bezit het Koninklijk Museum voor Oude Kunst heel wat schilderijen van de zogenoemde "Vlaamse Primitieven" en de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis hebben een rijke en gevarieerde collectie gotisch kunstambacht, waaronder meubels, altaarretabels,…. Vergeet zeker niet het stedelijk museum in het Broodhuis te bezoeken. Behalve heel wat gotische kunst, krijgt u er ook een beeld van de middeleeuwse en latere stadsontwikkeling. De gotische revival ontstond in Brussel vanaf de jaren 1830 en nam binnen de kortste keren de meest uiteenlopende vormen aan. De Brusselse SintLucasscholen speelden een belangrijke rol in de ontwikkeling van de neogotiek. De stijl werd in de loop van de 19de eeuw veel toegepast in de restauratie van kerken en burgerlijke gebouwen. Men kon hier alvast spreken van een restauratie-neogotiek. Ook nieuwbouw kwam aan de beurt, zoals het Leopold I Herdenkingsmonument en de O.-L.-V.-kerk van Laken.
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N B R U S S E L
monumenten DE MONUMENTEN
Te bezoeken. Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal - elke werkdag van 7.30 tot 19 uur (in de winter tot 18 uur). - op zaterdag van 7.30 tot 15.30 uur. - op zondag van 14 tot 19 uur. Geen toeristisch bezoek tijdens de vieringen, elke dag om 7.30 uur, om 8.00 uur en om 12.30 uur. Gratis toegang. Kapellekerk - van 1 oktober tot 30 mei van 13 tot 16 uur, op zaterdag tot 15 uur. - van 1 juni tot 30 september van 9 tot 17 uur, op zaterdag tot 15 uur. - gesloten op vrijdag en zondag. Gratis toegang. O.-L.-V. kerk van Laken - elke dag van 14 tot 17 uur, behalve op maandag. - op zondag van 14 tot 17 uur is de koninklijke crypte open. KAPELLEKERK
O.-L.-V.-ter-Zavelkerk - elke werkdag van 7 tot 18 uur. - op zaterdag en zondag van 10 tot 19 uur. Geen toeristisch bezoek tijdens de vieringen, elke dag om 18 uur, op zondag om 11 uur, om 12.15 uur en om 18 uur. Van juni tot en met september is er regelmatig permanentie in deze drie kerken door de diensten van Christelijk Dienstbetoon in Toerisme Brussel voor gratis rondleidingen of informatie. Om zeker te zijn dat er iemand aanwezig is kan u altijd bellen tijdens de kantooruren naar 02-219 68 34 Voormalig hertogelijk paleis. De archeologische site van de Coudenberg. - van dinsdag t.e.m. zondag van 10 tot 17uur. Meer informatie: www.musbellevue.be Toegangsprijs: 4 euro / vermindering: 3 euro. Koninklijke Musea voor Schone Kunsten - van dinsdag t.e.m. zondag van 10 tot 17 uur. Meer informatie: educatieve dienst 02-508 34 50 - www.fine-arts-museum.be Toegangsprijs: tussen 2 en 5 euro. Gratis toegang eerste woensdag van de maand vanaf 13 uur.
S TA D H U I S
Museum van de stad Brussel - Broodhuis - van dinsdag t.e.m. zondag van 10 tot 17 uur. Meer informatie: educatieve dienst 02-279 43 55. Toegangsprijs: 3 euro. Stadhuis van Brussel Rondleiding op dinsdag en woensdag om 13.45 uur. Groepen dienen vooraf te reserveren bij mevrouw Van den Steen op 02-548 04 45. Toegangsprijs: 3 euro. Koninklijke musea voor Kunst en Geschiedenis - Jubelpark - van dinsdag tot en met zondag van 9.30 tot 17 uur Toegangsprijs: 4 euro (-13-jarigen: gratis)
23
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N B R U S S E L
evenement DE EVENEMENTEN
De Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie organiseert met verschillende partners - van mei tot september diverse rondleidingen en een lezingenreeks met gotiek als thema .
Rondleidingen Zondag 9 mei - 14.30 uur Sint-Michielskathedraal, Magdalenakerk en de Grote Markt. Organisatie: Christelijk dienstbetoon Kerk en toerisme Deelnameprijs: gratis Info & inschrijving: C.D.T.B. Wildewoudstraat 13, 1000 Brussel; 02-219 68 34;
[email protected] Plaats van afspraak: ingangsportaal achteraan de kathedraal.
S I N T- M I C H I E L S K AT H E D R A A L
Zondag 16 mei - 10 uur Grote Markt met bezoek aan het Stedelijk Museum in het Broodhuis. Organisatie: Klare Lijn vzw Deelnameprijs: 5 euro + 3 euro toegang tot het museum. Info & inschrijving: 02-400 83 49;
[email protected] Plaats van afspraak: Grote Markt "Leeuwentrap" van het stadhuis. Zaterdag 22 mei - 14 uur Voormalig hertogelijk paleis van Brussel. De ondergrondse archeologische site van de Coudenberg. Organisatie: vzw "Paleis van Keizer Karel". Deelnameprijs: gratis. Info & inschrijving: 02-545 08 08
[email protected] Plaats van afspraak: Ingang Bellevuemusea, Paleizenplein 7, 1000 Brussel. Zondag 13 juni - 14 uur Fietstocht naar Ter Kamerenabdij in Elsene, Kapellekerk en SintMichielskathedraal in Brussel-stad en Sint-Guidokerk en begijnhof in Anderlecht (ca. 25 km). Organisatie: Provelo. Deelnameprijs: 8 euro; 6 euro huur fiets Info & inschrijving: 02-502 73 55,
[email protected] Afspraak: Londenstraat 15, 1050 Brussel (Elsene).
24
Zondag 20 juni - 14 uur Sint-Michielskathedraal en Nassaukapel. Organisatie: Klare Lijn vzw. Deelnameprijs: 5 euro. Info & inschrijving: 02/400 83 49;
[email protected] Plaats van afspraak: trap naar kathedraal. Zaterdag 26 juni - 14 uur Voormalig hertogelijk paleis van Brussel. De archeologische site van de Coudenberg. Organisatie: vzw "Paleis van Keizer Karel" Deelnameprijs: gratis. Info & inschrijving: 02-545 08 08,
[email protected] Plaats van afspraak: Ingang Bellevuemusea, Paleizenplein 7, 1000 Brussel. Donderdag 8 juli - 14 uur Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België. Schilderijen en wandtapijten met gezichten op het middeleeuwse Brussel en gotische interieurs en stadsdecors. Organisatie: Seniorencentrum i.s.m. Korei. Deelnameprijs: 5 euro en 2,50 euro met Plus-3-Pas en CJP (toegang museum inbegrepen) Info & inschrijving: 02-210 04 60 Plaats van afspraak: Grote hal van het museum, Regenschapstraat 3 te 1000 Brussel. Zondag 18 juli - 14 uur Fietstocht naar Ter Kamerenabdij in Elsene, Kapellekerk en SintMichielskathedraal in Brussel-stad en Sint-Guidokerk en begijnhof in Anderlecht (ca. 25km). Organisatie: Provelo Deelnameprijs: 8 euro; 6 euro huur fiets Info & inschrijving: 02-502 73 55,
[email protected] Plaats van afspraak: Londenstraat 15, 1050 Brussel (Elsene).
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N B R U S S E L
evenement HET EVENEMENT
Zondag 25 juli - 14.30 uur Sint-Guido- en Sint-Pieterskerk te Brussel (Anderlecht). Organisatie: Culturama vzw. Deelnameprijs: 5 euro. Info & inschrijving: 02-569 34 58 Plaats van afspraak: hoofdingang van de kerk, Dapperheidsplein te Anderlecht. Donderdag 29 juli - 14 uur Hallepoort. Organisatie: Seniorencentrum i.s.m. Korei Deelnameprijs: 5 en 2,50 euro met Plus-3-Pas en CJP (toegang museum inbegrepen) Info & inschrijving: 02-210 04 60 Plaats van afspraak: ingang van het Museum van de Hallepoort, Hallepoortlaan, Brussel. Donderdag 5 augustus - 14 uur Zavelkerk en Kapellekerk. Organisatie: Seniorencentrum i.s.m. Korei. Deelnameprijs: 5 euro en 2,50 euro met Plus-3-Pas en CJP. Info & inschrijving: 02-210 04 60 Plaats van afspraak: Parkje van de Kleine Zavel, Brussel. Z AV E L K E R K
Zondag 8 augustus - 14 uur Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Retabels, een 'open boek' voor de ongeletterde Brabander en een stichtende 'poppenkast' uit de vrome Middeleeuwen. Organisatie: Culturama vzw. Deelnameprijs: 5 euro + toegangsprijs museum (tussen 1,50 en 4 euro). Info & inschrijving: 02-569 34 58 Plaats van afspraak: Ronde inkomhal van het museum bij de infobalie. Donderdag 19 augustus - 14 uur Sint-Guido- en Sint-Pieterskerk te Brussel (Anderlecht). Organisatie: Seniorencentrum i.s.m. Korei. Deelnameprijs: 5 en 2,50 met Plus-3Pas en CJP (toegang Erasmushuis inbegrepen) Info & inschrijving: 02-210 04 60 Plaats van afspraak: ingang metrostation St-Guido te Anderlecht. Zondag 22 augustus - 14 uur Kapellekerk en Hallepoort. Organisatie: Klare Lijn vzw. Deelnameprijs: 5 euro. Info & inschrijving: 02-400 83 49;
[email protected] Plaats van afspraak: Ingang van Kapellekerk. Zondag 29 augustus - 14 uur Fietstocht naar Ter Kamerenabdij in Elsene, Kapellekerk en Sint-Michielskathedraal in Brussel-stad en Sint-Guidokerk en begijnhof in Anderlecht (ca. 25km). Organisatie: Provelo. Deelnameprijs: 8 euro ; 6 euro huur fiets. Info & inschrijving: 02-502 73 55,
[email protected] Plaats van afspraak: Londenstraat 15, 1050 Brussel (Elsene)
BROODHUIS
Zondag 12 september - 14 uur Laken - O.-L.-Vrouwekerk, restant van de vroeggotische kerk en neogotische grafkapellen op het kerkhof. Organisatie: Klare Lijn vzw. Deelnameprijs: 5 euro. Info & inschrijving: 02-400 83 49;
[email protected] Plaats van afspraak: Ingang van het kerkhof van Laken. 25
H E T V E R H A A L VA N D E G O T I E K I N B R U S S E L
evenement HET EVENEMENT
Zaterdag 25 september - 14 uur Voormalig hertogelijk paleis van Brussel. De ondergrondse archeologische site van de Coudenberg. Organisatie: vzw "Paleis van Keizer Karel" Deelnameprijs: gratis. Info & inschrijving: 02-545 08 08,
[email protected] Plaats van afspraak: Ingang Bellevuemuseum, Paleizenplein 7, 1000 Brussel.
Tentoonstelling De toverpoort Archeologie in Brussel 5 maart tot 26 september 2004 Hallepoort, Zuidlaan, 1000 Brussel van dinsdag tot en met zondag van 10 tot 17 uur gesloten op maandag Toegangsprijs: 4,00 euro (- 12j. en groepen: 2,00 euro) Info: 02-533 34 50 of
[email protected]
Concerten 25ste Internationale Orgelweek van Brussel 17 tot en met 24 oktober In diverse monumenten, waaronder ook een paar gotische kerken, concerteren befaamde organisten. Info: 02-219 26 61 (op maan-, woens- en vrijdag van 14 tot 17 uur) of
[email protected] www.semorgweek.yucom.be
Brusselse Kathedraalconcerten 3 augustus tot en met 20 september elke dinsdag om 20 uur en op 15 augustus om 16 uur. Info: www.kathedraalstmichiel.be
A R C H E O L O G I S C H E S I T E VA N D E C O U D E N B E R G
26
Lezingen Woensdag 21 april - 10 uur De gotiek in de Brabantse steden Woensdag 28 april - 10 uur De architecten van de Brabantse gotiek Woensdag 5 mei - 10 uur De strijd tussen Leuven en Brussel Woensdag 12 mei - 10 uur De verdwenen Brusselse gotiek Alle lezingen worden gehouden door Dany Debersaques van Korei vzw. Organisatie: Seniorencentrum Info & inschrijving: 02-210 04 60 Plaats van voordrachten: Seniorencentrum, Leopoldstraat 25, 1000 Brussel Prijs volledige lezingreeks: 15 euro; 10 euro met Plus-3-Pas en CJP Prijs voor een lezing: 3,75 euro en 2,50 euro met Plus-3-Pas en CJP Donderdag 3 juni - 19.30 uur Lezing Restauratie van de glasramen van de Sint-Guido en Sint-Pieterskerk te Anderlecht door Carola Van den Wijngaert en Aletta Ramaut. Organisatie: Vrienden van het Erasmushuis. Deelnameprijs: gratis. Info & inschrijving: 02-521 13 83, fax 02-527 12 69,
[email protected]
F E S T I VA L VA N V L A A N D E R E N
Heel wat concerten van het Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant zullen een gotische kerk als stijlvol decor hebben. Gaasbeek - Kasteel Vrijdag 17 september om 20.30 uur Benjamin Dieltjens, klarinet - Paul De Clerck, altviool Thomas Dieltjens, piano Programma: W.A. Mozart, Trio voor klarinet, altviool en piano in mi mol groot KV 498 'Kegelstatt', Robert Schumann, Märchenerzählungen voor klarinet, altviool en piano op. 132 Franz Schubert, Sonate 'Arpeggione' in la klein D 821*, Max Bruch, 8 Stücke Halle - Sint-Martinusbasiliek Zondag 26 september om 19.30 uur Bl!ndman Multiple voice Machelen - Sint-Gertrudiskerk Vrijdag 1 oktober om 20.30 uur Prima La Musica o.l.v. Jo Vercruysse, concertmeester Programma: Sergei Prokofiev, Visions Fugitives op.22 (versie R. Barschai), Martin Valcke, Opus 1 voor strijkers, Witold Lutoslawski, Musique Funèbre à la mémoire de Bartok, Bela Bartok, Divertimento voor strijkers Alsemberg - Onze-Lieve-Vrouwekerk Zaterdag 16 oktober om 20.30 uur Spiegel strijkkwartet Programma: Antonin Dvorak, Cypressen, 12 Stukken voor Strijkkwartet, Robert Schumann, Strijkkwartet in la klein, op. 41 nr. 1, Leos Janacek, Strijkkwartet nr.2, Intieme Brieven. Wezembeek-Oppem - Sint-Pieterskerk Woensdag 27 oktober om 20.30 uur Frank Braley, piano Programma: L. van Beethoven, Sonate op. 101, F. Schubert, Impromptus op. 90, F. Schubert, Sonate D959.
Haacht - Kapelkerk Sint-Angela Tildonk Zondag 31 oktober om 11.00 uur Sabine Warnier, fluit Luc Devos, piano Programma:Joseph Jongen, Sonate op. 77, Claude Debussy, Syrinx, Sigfrid Karg-Elert, Suite pointillistique op. 135, Sergei Prokofiev, sonate
Colofon Brabantse Bouwmeesters, Verhalen uit de Gotiek is een cultuurtoeristisch project dat opgezet is door de provincie Vlaams-Brabant en tot doel heeft de gotische architectuur en kunst in de kijker te stellen. Redactie
Provincie Vlaams-Brabant - dienst cultuur. Grafische vormgeving
Provincie Vlaams-Brabant - informatiedienst. Kris Smets, grafische cel.
F o t o v e r a n t w o o rd i n g
- Brussels Gewest, blz. 24/1, 25/1. - Collectie Kaat Tilley, blz. 21. - Dienst Toerisme Leuven, blz. 4/1, 4/2, 5/1. - Dienst Toerisme Tienen (Spelmans), blz. 14/2, 14/3. - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen - Oswald Pauwels, blz. 3/1, 14/1. - Provincie Vlaams-Brabant (W. Robberechts), blz. 18/4. - Provincie Vlaams-Brabant - dienst cultuur, cover, blz. 3/3, 5/2, 8/2, 8/4, 9/1, 10/2,12/3, 13/1, 13/3, 14/4, 15/1, 15/2, 17/1, 17/3, 23/1, 23/2, 24/1, 24/2, 25/1, 26/1. - Provincie Vlaams-Brabant - dienst cultuur (Decreton), blz. 8/1, 9/2, 10/1, 10/3. - Provincie Vlaams-Brabant - dienst cultuur (Van Loock), blz. 3/2, 11, 18/1.
- Stad Vilvoorde, blz. 20/2. - Stedelijk Museum Leuven, blz. 2. - Toerisme Vlaams-Brabant, blz. 17/2, 20/2. - Toerisme Vlaams-Brabant (Verhulst), blz. 8/3, 13/2. - Bruegelproject (Tomei), blz. 20/1. - Toerisme Vlaanderen (A. Kouprianof), blz. 24/1. - Vzw Paleis van keizer Karel (C.Bastin & J.Evrard), blz. 26/2. - Foto's ter beschikking gesteld door de artistieke groepen. blz. 6/1, 6/2, 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 12/1, 12/2,15/1, 15/2, 15/3, 18/2,18/3, 19/1, 19/2, Ve r a n t w o o rd e l i j k e u i t g e v e r
Ed Goris, Toerisme Vlaams-Brabant vzw, Provincieplein 1, 3010 Leuven.
27
Een spel van Radio 2 ELKE WEEKDAG VAN 17 MEI TOT 30 JUNI
DE VLAAMS-BRABANTSE GOTISCHE EVENEMENTEN OP EEN RIJ zaterdag 22 mei - Leuven Gotische nocturne. 13 tot 17 uur Rondleidingen - Beiaardconcerten door Eddy Mariën, Koen Van Assche en Marc Van Eyck - Orgelconcerten door Peter Breugelmans - Straatconcert 17.30 uur Kerk O.L.V.-ten-Predikheren Concert door Vocaal Ensemble Markant met Peter Vanden Driessche. 20.30 tot 22.30 Sint-Kwintenskerk en Begijnhofkerk Concerten door het koor Psallentes organist Peter Breugelmans en het koor Aura. 20.30 tot 22.30 Sint-Pieterskerk en Sint-Geertruikerk Concerten door Vocaal Ensemble Aetes Nova, Trombonetrio Ars Lovaniensis, Vier op een rij en 't Kliekske. Meer info op blz. 5 en 6.
Van 17 mei tot en met 30 juni kunt u elke dag, behalve op zaterdag en zondag, op zoek gaan naar het Torenspook. Het spook zal zich telkens weer verstoppen in een andere VlaamsBrabantse, al dan niet voltooide toren. Wie zijn schuilplaats vindt, wint meteen ook de dagprijs. En dat is een dagje-uit voor twee, met een lekker etentje, een wandelboek of fietsbrochure van de streek, eventueel ook gratis ingang voor een museum, tentoonstelling of recreatiepark. Wordt u dagwinnaar, dan komt u meteen ook in aanmerking voor de hoofdprijs die bij loting wordt toegekend: een heerlijk weekend voor twee in Vlaams-Brabant. In welke stad of streek van onze provincie u dat weekeinde wilt doorbrengen, bepaalt u zelf. In de brochure "Vlaanderen Vakantieland" is er keuze te over. Ondertussen vraagt u zich misschien wel af hoe u aan dit RADIO 2-SPEL kunt deelnemen. Het antwoord daarop is vrij eenvoudig. Luister zeker van 17 mei tot 30 juni elke werkdag tussen 12 en 13 uur naar "Middagpost" van Radio 2 VlaamsBrabant. Via een telefonisch vragenspel vindt u ongetwijfeld de toren van het spook en wordt u de dagwinnaar.
28
zondag 6 juni - O.-L.-Vrouw-Lombeek Wandeling langs opgefriste monumenten. 13 tot 16 uur Rondleidingen in de kerk. Orgelintermezzi door Jozef Sluys. 13.30 tot 16 uur Hertboommolen - Maaldemonstraties Muziek met Madingma. Meer info op blz. 17
Zondag 20 juni - Aarschot/Wezemaal Wandeling naar Sint-Job. 13 uur. Bezoek aan de O.-L.-Vrouwekerk van Aarschot met concert door het koor Cantate. - Wandeling van 8 km naar Wezemaal. 16.15 uur. Bezoek aan de Sint-Martinuskerk van Wezemaal met concert door Il nostromo del sogno. Meer info op blz. 9.
Zaterdag 3 - Beersel Kasteelfeest vanaf 14 uur. Streekproductenmarkt - rondleidingen. 20.30 uur. Optreden Coco jr en de Dubieuze Becibelgen. 22 uur. Bal met Nicole en Hugo. zondag 4 juli - Beersel Kasteelfeest vanaf 14 uur. Streekproductenmarkt - rondleidingen vanaf 16 uur. Optredens van Amuse, Bertus Borgers en Raymond Van het Groenewoud. Meer info op blz. 17.
Zondag 11 juli - Tienen/Zoutleeuw Retabel(fiets)route 13 tot 16 uur Rondleidingen in diverse gotische kerken. Orgelconcerten door Luc Bastiaans (SintGermanuskerk Tienen) en door Bruno Bruyninckx (Sint-Genoveva-kerk Oplinter)
Concerten door het Tiens Koperensemble (Ruïne Begijnhofkerk Tienen) Beiaardconcert door Sophie Heremans (Sint-Germanustoren) 15 uur Concert door Quadrivium. (Sint-Leonarduskerk Zoutleeuw) 17.15 uur Concert door Capella di Voce (O.-L.-Vrouw-ten-Poelkerk Tienen) Meer info op blz. 14.
Zondag 22 augustus - Vilvoorde Opendeur in de kerk van Onze-LieveVrouw van Goede Hoop. 13.30 tot 17 uur Rondleidingen. Meer info op blz. 19.
Zondag 5 september - Diest / Zichem Fietsen door de Gotiek 13 tot 16 uur Rondleidingen in de gotische kerken van Diest en Zichem en het stedelijk museum en begijnhof van Diest Brandglasraamkunst (Zichem) Concert door Joviool (Markt Zichem) Kinderatelier (Maagdentoren Zichem) Concert en voordracht door de Hagelandse Academie voor Muziek en Woord (Sint-Sulpitiuskerk Diest) Straatconcert door Fanfarrah (Diest) Jogemjeugdkoor en "Begijntjes lief en leed" (Begijnhofkerk Diest) Cultuurmarkt en tweedehandsboekenmarkt (Begijnhof Diest). 19.30 uur Concert door Olla Vogala (Begijnhofkerk Diest). 20.30 Begijnhof van Diest in kaarsverlichting. Meer info op blz. 10.
Vrijdag 10 september - Asse Kaat Tilley's "aartsengelen" in de Sint-Martinuskerk 19.30 tot 20.30 uur. Meer info op blz. 19.
Zondag 19 september - Sint-PietersRode / Wezemaal Nogmaals wandelen naar Sint-Job 13 tot 14 uur. Bezoek aan het kasteel van Horst met muzikale omlijsting door Ultreya. Wandeling van 10 km naar Wezemaal. 16.30 tot 17.30 uur. Bezoek aan de Sint-Martinuskerk van Wezemaal met orgelconcerten door Peter Pieters. Meer info op blz. 11.
Zondag 26 september - Halle Middeleeuwse markt - Bl!ndman 13.30 tot 18.00 uur. Middeleeuwse markt - Historische evocatie - Rondleidingen (Basiliek) - Concert Servaisacademie (Stadhuis) 19.30 uur. Concert ‘multiple voice’ door Bl!ndman (Sint-Martinusbasiliek) Meer info op blz. 18.